RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij basisschool Mondriaan
Plaats : Dordrecht BRIN-nummer : 18NV Onderzoeksnummer : 123967 Datum schoolbezoek : 21 november 2011 Rapport vastgesteld te Tilburg op 7 maart 2012
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
Inhoud 1
Inleiding 5
2
Bevindingen 7
3
Toezichtarrangement 15
pagina 3 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
1
Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 21 en 22 november 2011 een onderzoek uitgevoerd op basisschool Mondriaan naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. De inspectie heeft voor basisschool Mondriaan een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten risicovol zijn. Op 23 september 2011 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie In 2005 voerde de inspectie een periodiek kwaliteitsonderzoek uit. De inspectie sprak toen het vertrouwen uit in de kwaliteit van het onderwijs op de school, maar wees ook op risico's. Deze lagen bij het doelgericht werken aan voldoende onderwijsresultaten en versterking van het kwaliteitsbeleid. In 2006 en 2007 stelde de inspectie op basis van bureauonderzoek vast dat de resultaten van het onderwijs over drie jaar genomen als voldoende konden worden beoordeeld. Tot en met 2008 bleven de eindresultaten van het onderwijs nog voldoende. Tijdens een gesprek met het bevoegd gezag op 26 oktober 2010 stelde de inspectie echter vast dat de eindresultaten in 2009 en 2010 daalden onder de ondergrens die de inspectie daarvoor aanhoudt. Om vast te stellen of er ook risico's in het onderwijsproces aan te wijzen zouden zijn, heeft de inspectie op 25 november 2010 een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd. De inspectie stelde - naast de geconstateerde risico's in de eindopbrengsten van het onderwijs - ook risico's vast in het onderwijsaanbod, de zorg en begeleiding en in de kwaliteitszorg. Alles afwegende, besloot de inspectie het vertrouwen in de school uit te spreken en een basisarrangement toe te kennen. In 2011 bleek evenwel dat de eindresultaten van het onderwijs voor het derde jaar op rij onvoldoende waren. In een gesprek met het bestuur op 23 september 2011, heeft de inspectie aangegeven dat er op korte termijn opnieuw een kwaliteitsonderzoek zou volgen, om de actuele kwaliteit van het onderwijs op de Mondriaan vast te stellen. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. • Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. • Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Analyse van documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten: Plan van aanpak openbare basisschool Mondriaan.
pagina 5 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
•
• • •
Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in een deel van de groepen 1-2, 3/4, 5, 6, 7 en 8. Afname van een vragenlijst over het schoolklimaat bij de leerlingen van groep 6, 7 en 8. Gesprekken met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met een aantal leerlingen en gesprekken met de leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek.
Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsleerproces, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg. Basisschool Mondriaan biedt ook onderwijs aan kinderen uit de regio Dordrecht die recent in Nederland zijn komen wonen en die de Nederlandse taal nog moeten leren. Deze afdeling van de school is niet in dit onderzoek betrokken. Voor dit type onderwijs bepaalt de inspectie de kwaliteit met een speciaal op dit onderwijs toegesneden waarderingskader. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.
pagina 6 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
2
Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2011. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'.
Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.1.1 De taalresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.1.2 De rekenresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van acht jaar. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
z
z
z
z z z z
pagina 7 van 15
5
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.1.1 Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.1.2 Bij de aangeboden leerinhouden voor rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.2.1 De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.2.2 De leerinhouden voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.5 De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te ontwikkelen. 2.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 3.2 De school heeft voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde de onderwijstijd afgestemd op de behoefte van de leerlingenpopulatie.
Kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat 4.1 De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.4 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.5 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school. 4.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8 De leerlingen tonen zich betrokken bij de school. 4.9 Het personeel toont zich betrokken bij de school.
Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 5.4 De leraren zorgen voor structuur in de onderwijsactiviteiten. 5.5 De leraren gaan na of de leerlingen de uitleg en/of de opdrachten begrijpen. 5.7 De leraren geven de leerlingen feedback op hun leer- en ontwikkelingsproces. 5.8 De leraren betrekken alle leerlingen bij de onderwijsactiviteiten. 5.10 De leraren dragen met behulp van leer- en hulpmiddelen bij aan een uitdagende leeromgeving.
1
2
3
4
z z z z z z z z z z
1
2
3
4
z z
1
2
3
4
z z z z z z z z z
1
2
3 z
4 z
z z z z z z
pagina 8 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.5 De leraren stemmen hun taalgebruik af op de taalbehoefte van de leerlingen.
Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen.
Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. 8.5 De school zoekt structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingniveau haar eigen kerntaak overschrijden. 8.6 De school betrekt de ouders/verzorgers bij de zorg voor hun kind.
1
2
3
4
z z z z z
1
2
3
4
z z
1
2
3
4
z z z z z z
Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.7 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving.
Kwaliteitsaspect 10 Voorwaarden voor kwaliteitszorg 10.1 De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan. 10.2 De schoolontwikkeling is verbonden met de visie op onderwijs, zoals geformuleerd in het schoolplan. 10.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur. 10.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn bestuur, directie, team en andere belanghebbenden betrokken.
1
2
3
4
z z z z z z z
1
2
3 z z z z
pagina 9 van 15
4
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO).
ja
nee
z z z z z
2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie heeft tijdens dit onderzoek vastgesteld dat de kwaliteit van het onderwijsproces voldoende is, maar van de leerresultaten niet. Het team realiseert door alle leerjaren heen een activerende didactiek die voldoende ondersteuning biedt aan de leerlingen die onderling duidelijk verschillen. Bovendien heerst er een veilig schoolklimaat waarbij aan de leerlingen een duidelijke structuur wordt geboden om hun talenten op vele terreinen te ontplooien. Van de twee tekortkomingen die de inspectie bij het onderzoek in 2010 constateerde in het onderwijsaanbod, is er één afdoende aangepakt: het niveau van het onderwijsaanbod in groep 8 voor Nederlandse taal is nu voldoende. Echter: ondanks de inzet van het team om aan het aanbod voor groep 1-2 voldoende te borgen, is dat nu nog niet van voldoende kwaliteit, al is de school op de goede weg op dit punt. Daarnaast constateert de inspectie dat de kwaliteitszorg sinds 2010 is verbeterd: de kwaliteit van de meeste indicatoren wordt nu als voldoende beoordeeld. Ook de kwaliteit van de zorg en begeleiding is door de school met succes aangepakt: op één indicator na komt de inspectie nu tot een positief kwaliteitsoordeel. Er is echter een duidelijk zorgpunt: de onvoldoende leerresultaten van de schoolverlaters in de afgelopen drie schooljaren. Ondanks alle inspanningen die het team en de directie leverden, liepen die resultaten jaarlijks terug en lagen drie jaar lang onder de ondergrens die de inspectie voor scholen met een vergelijkbare schoolpopulatie als van basisschool Mondriaan aanhoudt. Ook als de inspectie die resultaten herberekent en leerlingen met grote leerproblemen die naar het Praktijkonderwijs zijn verwezen buiten dit oordeel houdt. De tussentijdse resultaten van de leerlingen zijn echter wel voldoende, al zijn er hierbij ook enkele risico's aan te wijzen. De inspectie heeft het geheel aan bevindingen zorgvuldig gewogen om tot een samenvattende conclusie over de kwaliteit van het onderwijs te komen. Omdat de school er niet in slaagt de gemiddelde eindresultaten van de leerlingen ten minste tot boven de ondergrens die de inspectie aanhoudt te brengen, beoordeelt de inspectie de kwaliteit van het onderwijs toch als zwak. De inspectie zal het toezicht op de school intensiveren. De periode van intensief toezicht zal echter beperkt van duur zijn en het afsluitend onderzoek aan het eind van die periode zal zich met name richten op de onderwijsresultaten en enkele belangrijke indicatoren uit het onderwijsleerproces, de kwaliteitszorg en de zorg en begeleiding die het verhogen van de onderwijsresultaten kunnen bevorderen.
pagina 10 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten De inspectie stelt vast dat de eindresultaten van het onderwijs onvoldoende zijn. In de jaren 2009, 2010 en 2011 lagen de gemiddelde resultaten van de leerlingen van groep 8 bij de eindtoets telkens onder de ondergrens die de inspectie voor scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie als die van basisschool Mondriaan aanhoudt. De resultaten lopen in deze drie jaren ook steeds verder terug. Vanaf 2010 zijn bij de eindtoets zowel de resultaten van rekenen en wiskunde als van Nederlandse taal onvoldoende. De school heeft zich wel ingespannen om deze trend te keren. De directie wijst in dat verband ook op de samenstelling van de groepen schoolverlaters van de afgelopen periode. Men schat in dat in de komende jaren in groep 8 het aandeel van kinderen met leerproblemen kleiner zou kunnen zijn dan voorheen. Ook lijken de leerprestaties van de huidige groep 8, gebaseerd op de toetsresultaten van deze leerlingen in groep 7, gunstiger. Hoopgevend is dat de tussentijdse resultaten van de leerlingen voldoende zijn, al zijn er ook risico's aan te wijzen. Op drie van de vijf toetsen die de inspectie in de groepen 3, 4 en 6 in dit oordeel betrekt (rekenen en wiskunde in groep 4 en 6, begrijpend lezen in groep 6 en technisch lezen in groep 3 en 4) zijn de resultaten voldoende. Bij een uitgebreidere analyse van alle tussentijdse toetsresultaten stelt de inspectie vast dat de leerlingen van groep 4 tot en met 7 voor rekenen en wiskunde voldoende resultaten halen. Bij technisch lezen zijn de resultaten wisselend. Er ligt een duidelijke opgave voor de school bij het verbeteren van de resultaten voor begrijpend lezen. In groep 5, 6 en 7 zijn deze onvoldoende. De schoolleiding heeft inmiddels een andere methode voor dit leergebied ingevoerd en rekent erop dat méér aandacht voor de leesstrategieën ook bij andere vakken, een positieve invloed zal hebben op de resultaten van het begrijpend lezen. De school telt een aantal leerlingen dat zodanige leerproblemen heeft, dat zij de stof van de basisschool niet tot en met het niveau van groep 8 aankunnen. Voor deze kinderen stelt de school eigen leerlijnen vast die leiden tot een lager uitstroomniveau. Op dit moment is deze aanpak nog niet zo ver uitgewerkt, dat de school in voldoende mate kan aangeven of deze kinderen bij het verlaten van de school - binnen hun individuele mogelijkheden - voldoende vorderingen hebben gemaakt. Om die reden beoordeelt de inspectie de kwaliteit van dit aspect van de opbrengsten van deze specifieke groep leerlingen als onvoldoende. De school gebruikt een valide en betrouwbaar instrument om de sociale competenties van de leerlingen te volgen. De inspectie stelt vast dat de kwaliteit van de opbrengsten van de school op dit punt in de afgelopen drie jaar voldoende zijn.
pagina 11 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
Onderwijsleerproces De inspectie komt op nagenoeg alle indicatoren die in het oordeel zijn betrokken tot een positieve bevinding. De school beschikt over adequate onderwijsmethoden en plant voldoende tijd in om de kennis over te dragen. Daarbij houdt het team rekening met de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Voor Nederlandse taal, inclusief technisch en begrijpend lezen wordt méér tijd uitgetrokken, omdat het team er rekening mee houdt dat veel leerlingen van basisschool Mondriaan op dit punt extra ondersteuning nodig hebben. Een verbeterpunt is nog de doorgaande lijn in het aanbod van groep 1 en 2 naar groep 3 en verder. De school werkt al langere tijd aan verbetering op dit punt. Bij het onderzoek van de inspectie in 2010 leken de aanzetten tot de doorgaande lijn in de onderbouw al voldoende houvast te geven voor een voldoende beoordeling. Bij het huidige onderzoek bleek de borging nog tekort te schieten. Het beredeneerd aanbod in groep 1 en 2 blijkt nog in onvoldoende mate geordend in leerlijnen met duidelijke tussendoelen op weg naar de basisvaardigheden die van kinderen bij aanvang van groep 3 worden verwacht. Er zullen nog enige stappen moeten worden gezet om de ingezette aanpak tot verbetering tot een goed eindresultaat te brengen. Het team heeft geïnvesteerd in het verhogen van de kwaliteit van het didactisch handelen en de afstemming van het onderwijs op individuele verschillen tussen de leerlingen. Dit schooljaar heeft het verder borgen van deze aanpak prioriteit. De inspectie heeft kunnen constateren dat in de school een duidelijke doorgaande lijn zit in de didactische aanpak, in de wijze waarop de leraren hun onderwijs plannen en uitvoeren en in het realiseren van een goed pedagogisch klimaat. Een sterk punt van de school is de taakgerichte werksfeer die met de leerlingen wordt bereikt. Door de kwaliteit van de uitleg, van de differentiatie die binnen de lessen wordt gerealiseerd en de duidelijke structuur die aan de leerlingen wordt geboden, worden goede voorwaarden geschapen om de kinderen in staat te stellen hun leer- en ontwikkelingspotentie waar te maken. Door wijzigingen in de bekostigingsregels moet de school het met minder leraren doen dan voorheen. Om de leerlingen goed te kunnen onderwijzen, zijn soms wisselende groepsindelingen nodig. De directie stuurt actief op de mogelijkheden om flexibele groepsvorming mogelijk te maken. Voor de leerlingen betekent dit dat zij soms een deel van de dag in een ander lokaal van een andere leraar les krijgen. De inspectie constateert dat de wisselingen van lokaal en andere verplaatsingen binnen de school vlot en in alle rust verlopen. De leraren houden in het gebouw - en ook buiten op de speelplaats - voldoende toezicht. De omgangsregels zijn voor iedereen duidelijk en worden ook gehandhaafd, zo meldden de leerlingen waarmee de inspectie sprak. Toetsing, zorg en begeleiding De school hanteert adequate toetsen om de vorderingen van de leerlingen te volgen. Dat geldt zowel voor de niet-methodegeboden toetsen uit het leerlingvolgsysteem, als voor de methodegebonden toetsen. De leraren analyseren die toetsen en verwerken hun conclusies in het didactisch werkplan dat zij maken om te bepalen welke leerlingen het meest profiteren van een bepaalde aanpak. De inspectie constateert dat de school tijdig vaststelt welke leerlingen kennelijk zodanige moeite hebben met de leerstof of hun gedrag dat zij zonder aanvullende hulp zouden vastlopen. Voor dergelijke leerlingen wordt een handelingsplan gemaakt waarin staat wie op welke manier de hulp zal gaan bieden en/of hoe in de groep het onderwijs zo wordt aangepast dat zo'n kind de moeilijkheden kan overwinnen of verminderen.
pagina 12 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
De inspectie constateert dat de geboden zorg een planmatig karakter heeft en ook regelmatig wordt geëvalueerd. Op de voorgaande punten is de kwaliteit van de zorg en begeleiding in het afgelopen schooljaar duidelijk verbeterd. Toch schiet de leerlingenzorg op een belangrijk punt tekort. De inspectie acht de kwaliteit van de analyse en de diagnose die aan het opstellen van zo'n handelingsplan vooraf gaat onvoldoende. Er wordt te weinig systematisch nagegaan wat mogelijke oorzaken zijn voor de onvoldoende onderwijsresultaten. Er zal - vaker dan nu gebeurt - aanvullend diagnostisch of analytisch onderzoek moeten worden uitgevoerd om zicht te krijgen op de problematiek van de individuele leerling. Het gaat dan in eerste instantie om diagnostiek die binnen de professionele mogelijkheden van de school ligt. Pas als ondanks geboden hulp op basis van dergelijke diagnostiek de problemen van een leerling blijvend lijken te zijn, is de stap naar aanvullend onderzoek door externe deskundigen nodig. Dit laatste gebeurt op basisschool Mondriaan wel als daarvoor aanleiding is. In de fase vóór het daartoe komt, kan de school binnen de huidige professionele mogelijkheden van het team méér bieden, dan nu gebeurt. Kwaliteitszorg De school heeft goede vorderingen gemaakt in het verbeteren van de kwaliteitszorg. De inspectie constateert dat de school planmatig werkt aan onderwijsverbeteringen. Na een periode waarin voorbereiding van de bouw van de nieuwe school en de integratie van de beide teams veel aandacht van de directie hebben gevraagd, lijkt de focus nu duidelijk op de uitbouw van de onderwijskwaliteit te liggen. De directie neemt in overleg met het team ook heldere besluiten over de aanpak van het verbeterproces. De structuur die het bevoegd gezag aan haar scholen heeft geboden voor het monitoren van de kwaliteit van het onderwijs, biedt op basisschool Mondriaan een goede basis voor een cyclisch kwaliteitsbeleid. Aan de invulling daarvan op het niveau van het onderwijsproces wordt met voldoende vrucht gewerkt. Een belangrijke tekortkoming in het kwaliteitsbeleid is echter het scherper inventariseren, bewaken en verbeteren van de onderwijsresultaten. In het schoolplan voor de periode 2011-2015 geeft de school aan het landelijk gemiddelde als streefdoel te willen kiezen. Om dat doel te bereiken is de aandacht vooral gericht op de proceskant van het onderwijs: wie levert aan dat doel een bijdrage en wat is daarvoor nodig? Wat echter nog ontbreekt, is een duidelijke analyse van de onderwijsresultaten op groeps- en schoolniveau in de afgelopen jaren. Tijdens het kwaliteitsonderzoek bleek dat de directie oog heeft voor een dergelijke aanpak en ook de voorbereidingen treft om op korte termijn tot een concreet opbrengstgericht kwaliteitsbeleid te komen. In het schoolplan wordt aan dit voornemen prioriteit gegeven. Om tot een goede inschatting van passende opbrengsten te komen is een goed zicht op de achtergrondkenmerken van de schoolpopulatie nodig. Daarmee kan de school onderbouwen of het landelijke gemiddelde voor de opbrengsten een passend streefdoel is en hoe dit streefdoel kan worden gerealiseerd. De directie meldt aan de inspectie dat de samenstelling van de populatie in de wijk lijkt te veranderen, mede door de nieuwbouw in de omgeving van de school. Dat blijkt ook uit de inschrijfgegevens van de leerlingen: het percentage ouders dat een voortgezette schoolopleiding heeft genoten, neemt toe. De school telt echter nog steeds een substantieel percentage leerlingen van autochtone en allochtone herkomst waarvoor de school zich extra moet inspannen om vooral de Nederlandse taal goed te leren. Daarnaast vragen sociale problemen in sommige gezinnen en wijk de aandacht van de school. Een systematische analyse van de schoolpopulatie en onderbouwde conclusie over daarbij passende doelen voor het onderwijs kan de school helpen de inrichting van het onderwijs hierop goed toe te snijden.
pagina 13 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
Bij dit onderzoek is de inspectie ook nagegaan of de voorwaarden voor de kwaliteitzorg in voldoende mate aanwezig zijn. De inspectie constateert dat de school een heldere visie op haar onderwijs heeft ontwikkeld en deze ook verder uitwerkt. De schoolleiding geeft duidelijk sturing aan het proces en betrekt waar nodig externe deskundigen bij de verdere professionalisering van het personeel. Uit documentatie en gesprekken met de directie, de intern begeleiders en de leraren blijkt dat er op de school een professionele schoolcultuur heerst. De school betrekt ook de medezeggenschapsraad en waar mogelijk alle ouders bij de stappen die men zet in de verdere ontwikkeling van de school. Burgerschap en sociale integratie Bij dit onderzoek heeft de inspectie voor het eerst de kwaliteit van het onderwijsaanbod en de kwaliteitszorg voor burgerschap en sociale integratie beoordeeld. De inspectie beoordeelt of de school een aanbod heeft voor bevordering van burgerschap en integratie. Ze betrekt daarbij de aandacht voor (a) sociale competenties, (b) de samenleving en de diversiteit daarin, (c) basiswaarden en de democratische rechtsstaat, en (d) de mate waarin de school een leeromgeving biedt waarin burgerschap en integratie ook in de praktijk worden gebracht. Tenminste twee van deze elementen dienen in voldoende mate zichtbaar te zijn. Dat is op uw school het geval, zodat indicator 2.6 als voldoende is beoordeeld. Wel wijst de inspectie er op dat de onderdelen b) en d) onvoldoende zijn ingevuld en verdere ontwikkeling behoeven. De inspectie zal hier bij een volgend onderzoek aandacht aan schenken. De school schenkt in het kwaliteitsbeleid voldoende aandacht aan mogelijke risico's in de sociale context van de school en de opvattingen en uitingen van leerlingen op het terrein van burgerschap en integratie. Wel wijst de inspectie er op dat de evaluatie van de resultaten van het onderwijs in burgerschap verdere uitwerking behoeft.
pagina 14 van 15
Kwaliteitsonderzoek basisschool Mondriaan | 21 november 2011
3
Toezichtarrangement Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs vertoont belangrijke tekortkomingen en is als zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan basisschool Mondriaan een aangepast arrangement zwak toe. De school valt onder intensief toezicht. Met het bestuur is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in juli 2012 weer van voldoende niveau is. Hieraan voorafgaand voert de inspectie een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (okv) uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Naleving Er is een tekortkoming geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften, die vanwege het programmatisch handhaven standaard zijn gecontroleerd. Er is een onvolledigheid in de inhoud van het schoolplan geconstateerd. Het document geeft geen informatie over de volgende onderdelen: het onderwijsaanbod in de groepen 1 en 2 is niet beschreven. Het beleid van de inspectie is de genoemde onvolkomenheden op dit moment nog niet als tekortkoming te beoordelen bij de betreffende indicator over het naleven van wet- en regelgeving. Wel heeft de inspectie met het bestuur afgesproken dat er vóór 1 juni een aanvulling komt op het huidige schoolplan en dat deze naar de inspectie wordt gestuurd.
pagina 15 van 15