RAADSINFORMATIEBRIEF Onderwerp:
Uitvoeringsprogramma Integraal Veiligheidsbeleid
Registratienummer:
545934
Datum:
18 augustus 2015
Portefeuillehouder:
H. Mak
Stellers:
G Annevelink
Nummer:
RIB-HM-1519
Geachte heer, mevrouw, Op 1 september 2015 heeft het college de eerste editie van het Uitvoeringsprogramma Integraal Veiligheidsbeleid vastgesteld. Dit programma vloeit voort uit de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018 die u op 10 maart 2015 heeft vastgesteld. Dynamisch uitvoeringsprogramma De uitvoering van deze kadernota wordt vormgeven een continue proces van opstarten van projecten en halfjaarlijkse voortgangsrapportages. Het betreft dus een dynamisch uitvoeringsprogramma voor de periode 2015-2018 dat iedere halfjaar geactualiseerd wordt. Deze editie betreft het uitvoeringsprogramma van 1 juli 2015. De volgende actualisatie is op 1 januari 2016. Prioriteiten projectmatig uitgevoerd In de kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018 zijn, op basis van een veiligheidsanalyse, thema’s geprioriteerd. Zeven onderwerpen zijn door alle zes de Peelgemeenten geprioriteerd. Het gaat om de thema’s: Geweld Woninginbraken Overlastgevende jeugd en jeugdgroepen Criminele jeugd Georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit Verkeersveiligheid Drank- en drugsoverlast Naast de zeven prioritaire gebieden waarop de zes Peelgemeenten gezamenlijk optrekken voor meer veiligheid, is er ook een aantal thema’s, dat niet door alle gemeenten maar door enkelen van hen is geprioriteerd voor de komende vier jaren. Dat betreft de onderwerpen: • Woonoverlast • Zorg voor arbeidsmigranten • Fietsendiefstal • Evenementen en veiligheid • Veilig uitgaan1 Veilig in en om de school2
1
Prioriteit voor Deurne Prioriteit voor Deurne; specifiek aandacht voor verkeersveiligheid scholenvierkant. Vormt onderdeel van gezamenlijke prioriteit Verkeersveiligheid 2
1
Waar dit binnen het lokale beleid past werken ook de gemeenten die deze punten niet geprioriteerd hebben mee aan een gezamenlijke aanpak. Zo starten álle Peelgemeenten in september 2015 met een gezamenlijk project Arbeidsmigranten. Voor alle geprioriteerde thema’s worden projectplannen opgesteld. Niet alle prioriteiten worden tegelijkertijd opgepakt. Een rangschikking is daarom aangebracht. In het eerste halfjaar 2015 zijn voor de volgende prioriteiten projectplannen gemaakt: • • • • • • •
Woninginbraken Geweld Criminele jeugd Drank- en drugsoverlast Woonoverlast Zorg voor arbeidsmigranten Fietsendiefstal
Het programma is als bijlage toegevoegd. H.J. Mak
2
Inleiding projectmatige aanpak Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018 Waarom een projectmatige aanpak Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018? Dit uitvoeringsprogramma vloeit voort uit de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018. Deze is begin 2015 door alle gemeenteraden van de zes Peelgemeenten vastgesteld1. Doel van de kadernota is ‘het in de zes Peelgemeenten aansturen op een solide en effectief veiligheidsbeleid, waarbij wordt samengewerkt tussen gemeenten, partners en inwoners daar waar dat meer veiligheid oplevert’
De uitvoering van dit kaderplan wordt niet vormgeven door met (twee)jaarlijkse uitvoeringspro‐ gramma’s te werken maar met een continue proces van opstarten van projecten en halfjaarlijkse voortgangsrapportages. Deze voortgangsrapportages zullen gekoppeld worden aan de beschikbaar‐ heid van de halfjaarlijkse politiecijfers en de veiligheidsmonitor. Het doel is om te komen tot een flexibelere planning en bijsturing van de inkleuring van de kaders en realiseren van verbeteringen. De ontwikkelingen rond veiligheid kernmerken zich door een behoorlijke dynamiek. Met deze werk‐ wijze wordt voorkomen dat het beleid stolt, maar zorgt ervoor dat we juist flexibel kunnen blijven reageren. In het laatste jaar van de looptijd van de kadernota Peelland wordt een beleidsmatige evaluatie en veiligheidsanalyse gehouden, op grond waarvan actualisatie van het beleidskader zal plaatsvinden.
Wat willen we bereiken? In de kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018 zijn, op basis van een veiligheidsanalyse, thema’s geprioriteerd.
Zeven onderwerpen zijn die door alle zes de Peelgemeenten geprioriteerd. Op die thema’s komen de belangen van de Peelgemeenten dus samen in de komende jaren. Het ligt voor de hand dat op die thema’s dan ook de intensivering van samenwerking tussen de zes Peelgemeenten voorop dient te staan. Het gaat om de thema’s: Geweld Woninginbraken Overlastgevende jeugd en jeugdgroepen 1
Raadsbesluiten: Gemeente Gemert –Bakel: ‐ ….. ; Laarbeek: ……; Helmond: …..; Deurne: 10 maart 2015; Asten: ……; Someren: …..
Pagina 1 van 50
Criminele jeugd Georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit Verkeersveiligheid Drank‐ en drugsoverlast
Op deze prioriteiten is het van belang dat alle Peelgemeenten over vier jaar terug kunnen blikken op succesvolle trajecten, waarbij problemen werden gereduceerd en waarin het samenwerken tussen de Peelgemeenten meerwaarde heeft gehad. Naast de zeven prioritaire gebieden waarop we als zes Peelgemeenten gezamenlijk optrekken voor meer veiligheid, is er ook een aantal thema’s, dat niet door alle gemeenten maar door enkelen van hen is geprioriteerd voor de komende vier jaren. Dat betreft de onderwerpen: Woonoverlast2 Zorg voor arbeidsmigranten3 Fietsendiefstal4 Evenementen en veiligheid5 Veilig uitgaan6 Op deze prioriteiten is het van belang dat in ieder geval de Peelgemeenten die deze onderwerpen hebben geprioriteerd over vier jaar terug kunnen blikken op een succesvolle( gemeenschappelijke) aanpak, waarbij problemen werden gereduceerd en waarin het samenwerken tussen de Peelge‐ meenten meerwaarde heeft gehad. Waar dit binnen het lokale beleid past werken ook de gemeenten die deze punten niet geprioriteerd hebben mee aan een gezamenlijke aanpak.
2
Prioriteit voor Helmond, Deurne, Gemert‐Bakel, Asten en Someren.
3
Prioriteit voor Gemert‐Bakel, Asten en Someren.
4
Prioriteit voor Helmond en Gemert‐Bakel.
5
Prioriteit voor Helmond en Someren.
6
Prioriteit voor Deurne.
Pagina 2 van 50
Check met uitgangspunten Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018 Voor alle geprioriteerde thema’s worden projectplannen opgesteld. Bij het opstellen en uitvoeren daarvan worden de volgende uitgangspunten uit de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-20187 gehanteerd: Aan veiligheid werk je samen; Voor ons is de uitspraak “Voorkomen is beter dan genezen”leidend We betrekken onze burgers en spreken ze aan op het nemen van hun eigen verantwoordelijkheid; We zetten ons in voor een integere overheid; We werken informatie gestuurd en met maatregelen waarvan bewezen is dat ze werken.
Wanneer gaan we het doen? Het betreft een dynamisch uitvoeringsprogramma voor de periode 2015-2018 dat iedere halfjaar geactualiseerd wordt. Deze editie betreft het uitvoeringsprogramma d.d. 1-72015. Alle prioriteiten worden projectmatig opgepakt volgens eenzelfde structuur. Niet alle prioriteiten worden tegelijkertijd opgepakt. Een rangschikking is daarom aangebracht. In het eerste halfjaar 2015 zijn voor de volgende prioriteiten projectplannen gemaakt:
Woninginbraken;
Geweld;
Criminele jeugd;
Drank- en drugsoverlast;
Woonoverlast;
Zorg voor arbeidsmigranten;
Fietsendiefstal.
De volgende actualisatie is op 1-1-2016.
Hoe gaan we het doen? Projectstructuur Stuurgroep Integrale Veiligheid Peelland De coördinatie op de uitvoering van het veiligheidsbeleid ligt bij de zes burgemeesters in Peelland, en een vertegenwoordiger van de 6 gemeentesecretarissen, verenigd in de Stuurgroep Integrale Veiligheid Peelland. Iedere actualisatie van het uitvoeringsprogramma zal eerst in deze stuurgroep besproken worden. Het is mogelijk dat tussentijds
7
Kadernota integrale Veiligheid Peelland 2015‐2018, hoofdstuk 2, Uitgangspunten van beleid.
Pagina 3 van 50
besluiten genomen worden over afzonderlijke projectvoorstellen8; in de volgende editie van het uitvoeringsprogramma worden deze altijd weer opgenomen zodat een goed overzicht blijft bestaan. College van Burgemeester en Wethouders Na accordering door de stuurgroep worden de uitvoeringsprogramma’s of de eventuele afzonderlijke projectvoorstellen ter vaststelling aangeboden aan de zes colleges. Binnen elke Peelgemeente heeft de burgemeester een coördinerende verantwoordelijkheid om het integrale veiligheidsbeleid af te stemmen met de wethouders over hun portefeuilles. Projectgroep Integrale Veiligheid Peelland Een projectgroep bestaande uit de coördinatoren Integrale Veiligheid zorgen voor de uitvoering en de halfjaarlijkse actualisatie van de uitvoeringsprogramma’s.
Regionaal Veiligheidsplan Oost Brabant 2015-2018 (RVP) en Driehoek Peelland In het RVP zijn 4 prioriteiten genoemd:
problematische jeugd en jeugdgroepen (inclusief drank en drugs);
woninginbraken;
georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit;
geweld.
Deze prioriteiten zijn, naast andere prioriteiten, ook opgenomen in de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018. De volgende stappen waarborgen een juiste afstemming en doen recht aan verantwoordelijkheden en bevoegdheden: 1. OM en politie geven gezamenlijk hun input (prestatie-indicatoren) voor de uitwerking van de verschillende prioriteiten zoals genoemd in het RVP 2015-2018. Deze worden vastgesteld door de driehoek Peelland. 2. De gemeenten verwerken per prioriteit de input van OM en politie in het desbetreffende projectplan. 3. Het projectplan komt ter info/bespreking terug in de driehoek; 4. het projectplan wordt, als onderdeel van het dynamische uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid, vastgesteld door de colleges van de diverse gemeenten.
Wie gaat het doen? In alle projecten zullen de gemeenten participeren. Bij de gezamenlijke prioriteiten zijn dit alle gemeenten; bij de overigen in ieder geval die gemeenten die het thema gepriori-
8
Bijvoorbeeld het projectvoorstel voor het thema Zorg voor arbeidsmigranten
Pagina 4 van 50
teerd hebben. Per thema kunt u in het projectplan lezen welke partners betrokken worden.
Wat is het resultaat? Het integraal veiligheidsbeleid is gericht op het bereiken van:
minder criminaliteit;
minder overlast;
minder onveiligheidsgevoelens bij de burgers;
het op een acceptabele niveau houden van fysieke veiligheidsrisico’s.
Dit geven we als volgt vorm: 1. In de kadernota zijn voor de prioriteiten de oplossingsrichtingen uitgewerkt om op deze prio‐ riteiten betekenisvolle verbeteringen te realiseren. 2. De concretisering van deze oplossingsrichtingen door het benoemen van concrete ambities en projecten wordt uitgewerkt in de projectplannen van het uitvoeringsprogramma. 3. De opgestarte projecten moeten leiden tot betekenisvolle verbeteringen van de veiligheid in de Peel. Waar mogelijk trekken we daar met de 6 gemeenten gezamenlijk op, waar nodig worden per gemeente eigen verbeterplannen uitgevoerd. 4. We blijven de ontwikkeling op het gebied van veiligheid monitoren via onder meer politiecij‐ fers en de enquêtes. Zo zien we of het beter gaat of niet. Er bestaat geen kennis over het verband tussen de omvang van gemeentelijke inspanningen en het effect op veiligheid. Daarom worden ook geen concrete doelstellingen opgenomen voor bijvoorbeeld het aantal inbraken. Voor de maatregelen die genomen worden zullen wel concrete (SMART) doelstel‐ lingen geformuleerd worden.
Wat gaat het kosten? Indien aanvullende middelen nodig voor de uitvoering van projecten wordt dit per project voorgelegd. Ook de eventueel benodigde formatie wordt aangegeven. Iedere gemeente afzonderlijk neemt een besluit over al dan niet deelnemen.
Pagina 5 van 50
Project woninginbraak Peelland Waarom woninginbraak? Woninginbraak behoort met geweld, straatroof en overvallen tot de High Impact Crimes. Voor deze delicten geldt dat er een grove inbreuk plaatsvindt in het privé domein van het slachtoffer. Iedere inbraak kost de maatschappij ongeveer 4600 euro maar belangrijker nog is de grote emotionele schade die slachtoffers vaak nog lang na een inbraak ondervinden. Het is daarom niet vreemd dat de aanpak van woninginbraken bij alle gemeenten als prioriteit benoemd is. De gemeenten in de Peel willen dat burgers veilig wonen en zich veilig voelen. Om dat te bereiken zijn inspanningen nodig van de burger zelf, de gemeente, politie en de woningcorporaties. De gemeente heeft een regietaak op het gebied van veiligheid binnen de gemeentegrenzen. Inbrekers houden zich echter niet aan gemeentegrenzen. Hoewel inbrekers vaak inbreken op bekend terrein kunnen ze, zeker als de grond hun wat te heet onder de voeten wordt, hun werkterrein naar een andere gemeente verleggen. Een gezamenlijke aanpak van gemeenten in Peelland is daarom van belang om een waterbedeffect te voorkomen. Verder kunnen we van elkaars ervaringen leren en gezamenlijk bewezen succesvolle aanpakken introduceren.
Doel: In de Peellandgemeenten(gezamenlijk en per individuele gemeente is ten aanzien van het aantal woninginbraken een dalende trend waar te nemen.
Wat willen we bereiken?
Oost Brabant
Oost Brabant
Oost Brabant
Nederland
Nederland
Nederland
box/garage/schuur /tuinhuis
peelland
woninginbraak
peelland
Inbraken per 1000 woningen
peelland
Het doel van de aanpak woninginbraken is het verlagen van het aantal woninginbraken en inbraken in schuren en garages. We pakken dit Peel breed aan om te voorkomen dat inbrekers van de ene plaats naar de andere verhuizen en om met meer kracht voor de dag te komen. De trends en ontwikkelingen monitoren we met cijfers over het aantal (pogingen) woninginbraken, de slachtofferkans en het oplossingspercentage. We vergelijken hierbij de cijfers per gemeente, basisteam, Oost Brabant en Nederland.
2012 10,7
2013 11,0
2014 9,3
2012 13,7
2013 11,4
2014 9,7
2012 13,1
2013 12,1
2014 9,8
3,4
5,5
4,3
3,3
4,6
4,0
2,9
3,2
3,0
Pagina 6 van 50
inbraken per 1000 woningen* Asten Deurne Gemert Bakel Helmond Laarbeek Someren
2012
2013
2014
woning schuur woning schuur woning schuur woning
10,9 1,6 10,4 3,6 7,6 2,4 12,4
12,6 1,8 12,9 3,9 7,5 3,3 12,1
9,6 3,3 6,8 3,4 6,2 3,7 11,6
schuur woning schuur woning schuur
4,4 7,7 1,7 8,8 2,7
6,8 5,9 6,7 11,7 5,9
5,0 6,6 3,7 8,4 4,0
2015
2016
2017
2018
* De Peelgemeenten m.u.v. Helmond hebben in 2012 en 2014 geen onderzoek laten uitvoeren en hun enquêtes zijn niet oversampled. Ze hebben per gemeente te weinig cases in de landelijke enquê‐ tering om uitspraken over de individuele gemeenten te kunnen doen. In 2013 hebben Asten en So‐ meren wel een onderzoek gehouden. De politie en het openbaar ministerie hebben voor het Basisteam Peelland op grond van het Regionaal Veiligheidsplan Oost-Brabant 2015-2018 de volgende prestaties op het terrein van woninginbraken vastgelegd: ‐ ‐
Vermindering aantal woninginbraken met 15% in 2018: Basisteam Peelland van 954 in 2013 naar 820 in 2018. Doelstelling 2015: 820 Per basisteam ophelderingspercentage van 11,5% in 2018. Doelstelling 2015 op basisteamniveau: ophelderingspercentage van 9%
Bij het opstellen en uitvoeren van dit plan worden de volgende uitgangspunten gehanteerd (Kadernota IVB Peelland 2015-2018: Aan veiligheid werk je samen Preventie Betrekken van burgers Integere overheid Evidence Based Primaire partners werkgroep: Peelgemeenten, Politie (basiseenheid Peelland), Partners: burgers, buurtpreventie, dorps-wijk raden, burgerbelangengroeperingen (bv KBO), woningcorporaties, zorg- en welzijnsinstellingen, Veiligheidsregio (combi brandveilig leven/woninginbraak).
Plan van aanpak Er wordt een werkgroep gevormd bestaande uit twee beleidsambtenaren veiligheid Peelgemeenten (Helmond en Deurne) en een vertegenwoordiging vanuit de politie (in ieder geval de coördinator van het WIT). De werkgroep wordt periodiek aangevuld met vertegenwoordigers van andere veiligheidspartners zoals de woningcorporaties, welzijnsinstellingen, maar ook gemeentelijke collega’s van bijvoorbeeld de afdeling communicatie of beheer openbare ruimte. De werkgroep stelt een werkagenda op waarbij drie sporen worden bewandeld:
Pagina 7 van 50
1. Domeingerichte aanpak 2. (Potentiele) slachtoffergerichte aanpak 3. Dadergerichte aanpak In dit plan wordt voor elk spoor een aanzet gegeven voor de te ondernemen acties. Definitieve keuzes over het wie, wat en wanneer van de te ondernemen acties worden in de werkagenda opgenomen en uitgewerkt. 1. Domeingerichte aanpak De domeingerichte aanpak richt zich op (kenmerken van) een buurt, wijk of woning. Er is daarbij aandacht voor algemene (preventieve) maatregelen en gerichte activiteiten op locaties waar veel inbraken voorkomen, zogenoemde hotspots.
Hotspots en hottimes Inleiding Maatregelen en acties die gebaseerd zijn op goede informatie en analyse hebben een veel grotere kans op effect. Wat zijn de hotspots en hottimes, wat zijn de woningkenmerken van woningen waar is ingebroken, wat voor methodes gebruiken de inbrekers? Dit zogenaamde informatie gestuurd werken staat in Peelland nog in de kinderschoenen. Belangrijke vraag die we de komende beleidsperiode gaan uitwerken is hoe we gestructureerde informatie kunnen gebruiken om tot een grotere heterdaadkracht en een beter veilig gedrag bij de burgers kunnen komen. Wat doen we al? De politie heeft voor alle Peellandgemeenten een Woninginbraakteam (WIT) geoperationaliseerd. Dit WIT brengt hot spots en hot times in beeld, bespreekt operationele informatie en richt zo de alertheid en inzet van “het blauw op straat” op mogelijke hot spots en hot times. Door de politie wordt extra gesurveilleerd op hot spots en hot times. Witte voetenacties. In samenwerking met de politie worden flyers in de vorm van een schoenafdruk achtergelaten bij woningen en in bergingen waar zij openstaande of niet afgesloten ramen of deuren aantreffen. De flyer bevat naast de waarschuwing ‘Deze schoenafdruk had van een inbreker (of insluiper) kunnen zijn’ ook contactgegevens voor meer informatie. Bij de voetstap wordt een brief gepost met een uitleg van de aangetroffen situatie en preventietips. Hoe gaan we dit versterken? De informatie gestuurde aanpak verder doorontwikkelen en implementeren in Peelland. Daarbij gebruik maken van eenheden/gemeenten die hier al verder mee zijn (bv Tilburg en Eindhoven). Op basis van het daaruit voortvloeiende beeld de acties en maatregelen die in dit plan zijn opgenomen aanscherpen of aanpassen.
Veiligheid in en om de woning Inleiding Met goed hang- en sluitwerk wordt het inbrekers moeilijker gemaakt om binnen te komen. Primair is dit een verantwoordelijkheid voor de inwoners zelf. Als gezamenlijke overheid kunnen we wel stimuleren dat steeds meer woningen zo veilig mogelijk wor-
Pagina 8 van 50
den. Het Politie Keurmerk Veilig Wonen(PKVW) is een totaalpakket van veiligheidseisen die worden gesteld aan de inrichting van een wijk, de veiligheid op kavelniveau en de veiligheid van de woning. Wat doen we al? Nieuwbouwprojecten moeten voldoen aan de eisen uit het bouwbesluit. Bij nieuwbouwprojecten wordt het PKVW voorgeschreven. Witte voetenacties. Gratis woningscans door CCV in de bebouwde kom (Gemert-Bakel). Hoe gaan we dit versterken? De gemeente schenkt prioritaire aandacht aan veiligheid bij aanpassingen in/inrichting van de openbare ruimte (verlichting, snoeien groen, straatinrichting, achterpaden). Met woningbouwcorporaties gaan we overleggen over het verder verbeteren van het hang- en sluitwerk van bestaande huurwoningen. Met woningcorporaties de afspraak maken dat bij grote renovaties het hang- en sluitwerk standaard wordt opgewaardeerd. Schouwen van wijken/straten/woningen waarbij de prioriteit ligt bij hot spots en/of bijzondere doelgroepen (minder zelfredzamen). Kortingsactie op hang- en sluitwerk in samenwerking met lokale ondernemers. Voetenacties Peellandbreed toepassen. Woningscans CCV Peelland breed uitzetten. Woningscans specifiek in het buitengebied in samenwerking met ZLTO (pilot in Gemert).
Buurtpreventie Inleiding Buurtbewoners spelen misschien wel de belangrijkste rol in de strijd tegen woninginbraken. Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 80% van de heterdaad het gevolg is van meldingen van burgers. De Peellandgemeenten ondersteunen daarom buurtpreventieactiviteiten en projecten die in de gemeenten plaatsvinden. De kern van buurtpreventie is het verhogen van de awareness bij burgers (veilig gedrag, bereidheid om te melden ) en verbeteren van de communicatie tussen bewoners, gemeente en politie rond risico’s. Hier wordt verder aandacht aan besteed in het volgende hoofdstuk. Wat doen we al? Buurtpreventie Helmond Kijk Uit! Deurne Asten Veilig en Alert Hoe gaan we dit versterken? Buurt Informatie Netwerk (BIN); BIN biedt een systeem om structureel via e-mail informatie over veiligheid uit te wisselen, bv als instrument voor een buurtpreventieproject. Algemeen gebruik van social media in straten, wijken en buurten stimuleren zoals een whatsappgroep in de buurt tegen woninginbraak. Waaks. Waaks is een samenwerkingsproject tussen politie, gemeente en hondenbezitters om de veiligheid in de wijk te verhogen en woninginbraak, auto-inbraak en andere vormen van criminaliteit tegen te gaan.
Pagina 9 van 50
2. Slachtoffergerichte aanpak Deze aanpak richt zich zowel op slachtoffers van een woninginbraak als de potentiële slachtoffers. Preventieve activiteiten, zoals voorlichting, dragen bij aan de bewustwording onder bewoners over het risico dat zij lopen op een woninginbraak en wat zij zelf kunnen bijdragen aan het voorkomen van woninginbraken en daders te pakken. Algemene communicatie Inleiding Bij algemene communicatie richten we ons in zijn algemeenheid op ieder potentieeel slachtoffer, dus ieder inwoner. De boodschap is vaak gericht op het vergroten van het bewustzijn van inwoners dat zij potentieel slachtoffer zijn, het geven van allerlei tips en adviezen om inbraak te voorkomen en het vragen om extra ogen en oren in de wijk, Wat doen we al? Periodiek zenden we preventieve en/of waarschuwende boodschappen. We gebruiken daarvoor de websites van gemeenten en bv woningcorporaties, publicaties in lokale bladen en posters langs de weg. Vaak maken we gebruik van informatiemateriaal dat ter beschikking wordt gesteld door het CCV in het kader van landelijke acties (zoals donkere dagen offensief). Participatie aan landelijke acties zoals Donkere Dagen Offensief, Eén dag niet, Week van de Veiligheid. Plaatsen van matrixborden/borden. De politie geeft periodiek voorlichting in de wijken, bijvoorbeeld op verzoek van een wijkvereniging of wijkraad/dorpsraad. Soms wordt daarbij gebruik gemaakt van een “professionele” inbreker die vooraf de wijk heeft “verkend”. Burgers actief wijzen op het bestaan van Facebook -en Twitter accounts van de politie Peelland. De politie Peelland heeft eigen facebook- en twitter accounts om zaken te delen met de burger maar vraagt ook om interactie tussen de burger en de politie. Ook het WIT participeert hierin en vraagt de burger om alert te zijn op "vreemde" vogels in hun wijk. Hoe gaan we dit versterken? Inzetten van de “Buurttent” in de Peellandgemeenten; na een inbraak worden buurtbewoners uitgenodigd om naar een tent te komen die in de buurt wordt opgezet. Daar kunnen zij een gesprek voeren over wat er gebeurt is en informatie krijgen van bv politie en een preventiemedeweker. De tent valt op en iedere geïnteresseerde kan binnen stappen. De tent kan voor meerdere veiligheidsdoeleinden worden ingezet. Communicatiemiddelen en -momenten Peellandbreed afstemmen zoals de komende beleidsperiode Peellandbreed participeren aan de Week van de Veiligheid (In 2015: 5-11 oktober). Algemene communicatie gerichter toepassen op basis van hotspots/wijk/straat dmv bijvoorbeeld matrix borden, straatinterviews, folders/flyeren etc en/of specifiek gericht op bijzondere doelgroepen. Ontwikkelen ‘kapstok’ voor eenduidige communicatie over de Peellandaanpak van woninginbraken (zie kopje communicatie). Persoons- of doelgroepgerichte communicatie
Pagina 10 van 50
Inleiding Communicatie heeft het meeste effect als mensen door eigen ervaring, of de gebeurtenissen in de directe omgeving, zich bewust zijn geworden van de risico’s. Daarnaast dient extra aandacht besteed te worden aan mensen die een hogere kans lopen om slachtoffer te worden van woninginbraken, denk hierbij aan senioren en mensen met een verstandelijke beperking. Wat doen we al? Adressen in de omgeving van een adres waar is ingebroken ontvangen een zogenaamde besmettingsbrief met tips. Die staan ook op de websites van de Peelgemeenten. De bezorging van de brieven verschilt per gemeente. Zo brengt in Helmond de stadswacht de besmettingsbrieven rond en doet tegelijkertijd een soort witte voeten actie. De politie geeft periodiek voorlichting in de wijken, bijvoorbeeld op verzoek van een wijkvereniging of wijkraad/dorpsraad. Soms wordt daarbij gebruik gemaakt van een “professionele” inbreker die vooraf de wijk heeft “verkend”. Hoe gaan we dit versterken? Inzetten van de “Buurttent” in de Peellandgemeenten. Voorlichting voor specifieke doelgroepen (senioren, minder zelfredzamen, mensen met een beperking, jongeren etc.) en/of in specifieke woonvormen (groepswoningen, seniorenwoningen etc). 3. Dadergerichte aanpak Een gezamenlijke aanpak van verschillende partijen moet er toe leiden dat daders op hun huid worden gezeten, de pakkans wordt vergroot en recidive wordt voorkomen. In dit plan scharen we de afzetmarktmarkt van inbrekers, de helers, ook onder de dadergerichte aanpak. Individuele daderaanpak Inleiding Met een individuele daderaanpak zorgen we ervoor dat op individueel niveau een integraal (zorg, bestuur, veiligheid) plan van aanpak wordt opgesteld met aandacht voor alle leefgebieden voor personen die frequent woninginbraken plegen (en andere vormen van criminaliteit plegen). Wat doen we al? Complexe casusaanpak Veiligheidshuis. Veelplegers aanpak. Top-x aanpak. STOP gesprekken. PAK aanpak implementeren. Hoe gaan we dit versterken? Top X aanpak toepassen in de Peel.
Aanpak heling Inleiding Veel gestolen goederen vinden hun weg naar opkopers. Aandacht voor opkopers en onderzoek naar gestolen goederen kunnen leiden naar de opsporing van inbrekers. Wat doen we al? Controleren registers.
Pagina 11 van 50
Helingcontroles. Inrichten "marktkraam"(in het kort: kraam op rommelmarkt met daarop te dure goederen voor veel te weinig geld icm een "typische" crimineel erachter. Burgers die willen kopen gaan we het gesprek mee aan.). Hoe gaan we dit versterken? Invoeren digitaal opsporingsregister. APV maatregelen, bijvoorbeeld bij ambulante markten een lijst met deelnemers eisen(gemeente). Internet recherche (gemeente/politie). Extra surveillance en controle op ambulante markten.
Communicatiekapstok In alle sporen speelt communicatie een grote rol. Om de Peellandaanpak woninginbraken naar buiten toe te benadrukken en meer kracht te geven is het aan te bevelen om de aanpak breed en op eenduidige wijze uit te dragen. Te denken valt aan het ontwikkelen van een regionale website (www.peellandtegenwoninginbraak.nl). Daarop staat bijvoorbeeld het plan van aanpak en informatie over activiteiten die daaruit voortvloeien, is allerlei preventieve info te vinden etc etc..
Werkagenda (nog uit te werken): ACTIE
WIE
Informatiegestuurde Politie, gemeenten aanpak doorontiwikkelen
WANNEER
KOSTEN
2015-2018
…..
Invoeren buurttent
Gemeenten/politie/woningcorporatie 4e kwart 2015
Invoeren Waaks
Gemeenten/politie/woningcorporatie 2e helft 2016
€….
Pagina 12 van 50
Aanpak geweld Peelland Waarom geweld? We willen dat iedereen zich veilig kan voelen in zijn of haar woning, in de buurt, en in het dorp of de stad. Ook moeten mensen zich veilig kunnen voelen tijdens de uitvoer van hun dagelijkse werkzaam‐ heden. Geweld doet hier afbreuk aan. De impact van geweld is groot, op zowel slachtoffer als op de samenleving. Geweld tast op grove wijze de lichamelijke integriteit van het slachtoffer aan. Ook in het regionaal Veiligheidsplan Oost‐Brabant 2015‐2018 wordt geweld als prioriteit benoemd. In het bijzonder wordt geweld tegen kwetsbare groepen, zoals ouderen, geprioriteerd. Er bestaan vele vormen van geweld. Preventie staat voorop bij de aanpak van geweld. Daar‐ naast is goede zorg voor het slachtoffer van geweld essentieel. Omdat de verschillende vormen van geweld een verschillende aanpak vereisen, worden er deelprojecten opgesteld per geweldsthema.
Wat willen we bereiken? Het doel is om het aantal geweldsdelicten de komende jaren te laten dalen. Hierbij zetten we in op zowel preventie als repressie . Doel is om preventief meer in te steken, waardoor repressief minder opgetreden hoeft te worden. Uiteindelijk doel is een afname van de verschillende vormen van ge‐ weld. Gelet op het uiteenlopende karakter van deze categorie is het niet opportuun om een overall doelstelling te formuleren. Uitgangspunten zijn: een integrale aanpak en het leveren van maatwerk. Dit kunnen we niet alleen, de kracht ligt juist in de integrale samenwerking van de verschillende partners. In het Regionaal Veiligheidsplan (RVP) zijn de volgende doelstellingen met betrekking tot geweld opgenomen: Overvallen Openbaar Ministerie en politie streven bij overvallen naar een stabilise‐ ring van het ophelderingspercentage (misdrijven opgehelderd in % van misdrijven) op 45%. Deze doelstelling geldt zowel voor de eenheid als voor de basisteams. Straatroof
Streefcijfer basisteam Peelland in 2015, 11 overvallen per jaar.
Openbaar Ministerie en politie streven bij straatroof naar een stabilisering van het ophelderingspercentage (misdrijven opgehelderd in % van misdrij‐ ven) op 20%. Deze doelstelling geldt zowel voor de eenheid als voor de basisteams. Streefcijfer basisteam Peelland in 2015, 38 straatroven per jaar
Hieronder wordt voor de verschillende deelonderwerpen een plan van aanpak weergegeven.
Pagina 13 van 50
Hoe meten we de resultaten? We benutten de volgende indicatoren om geweld te monitoren. Hiervoor gebruiken onder andere cijfers uit de periodieke ‘dashboards’ van de politie en cijfers uit de veiligheidsmonitor:
‐
‐
‐
‐ ‐ ‐
bedreiging (psychisch geweld) per 1000 inwoners (deze indicator heeft een relatie met de ontwikkelingen op het gebied van woonoverlast door verwarde personen. Daarvoor verwij‐ zen wij naar de aanpak verwarde personen). Mishandeling (fysiek geweld) per 1000 inwoners o Waaronder openlijke geweldpleging tegen personen, per 1000 inwoners o Waaronder straatroof per 1000 inwoners Voor cijfers op het gebied van huiselijk geweld/kindermishandeling maken we gebruik van de cijfers van veilig thuis en de cijfers van politie. Hierbij zijn nadrukkelijk ook de cijfers m.b.t. recidive interessant. Ook maken we gebruik van de cijfers van het aantal opgelegde huisverboden door de bur‐ gemeesters. Aantallen meldingen geweld tijdens of vlak na uitgaan van de afgelopen jaren Cijfers over aantallen geweld tegen gemeenteambtenaren
peelland
peelland
Oost Brabant
Oost Brabant
Oost Brabant
Nederland
Nederland
Nederland
% voelt zich ’s avonds onveilig op straat: vaak
peelland
Voor het verhaal achter de cijfers voeren we gesprekken met politie en welzijnsinstellingen over hun beeld van geweld, en de ontwikkelingen op dit gebied. De aanpak van geweld is flexibel. Als blijkt dat er tussentijds een bepaalde vorm van geweld in een gemeente, wijk of buurt sterk naar voren komt, dan zal daar extra op worden ingezet.
2012 2
2013 3
2014 2
2012 -
2013 3
2014 4
2012 -
2013 4
2014 4
Politie
Asten Deurne Gemert Bakel Helmond Laarbeek Someren
Openlijk geweld (politiecode F12)
Mishandeling: fysiek geweld (politiecode 1.3.07)
Bedreiging: psychisch geweld (politiecode 1.3.08)
‘10 5 13 17
‘11 2 24 9
‘12 9 14 8
‘13 1 10 9
‘10 -
‘11 44 126
‘12 64 127
‘13 54 124
‘10 54 73
‘11 33 81
‘12 43 64
‘13 22 62
-
117
117
115
65
59
58
82
51
62
52
35
-
659
625
517
408
364
394
356
12 5
5 7
2 1
1 6
-
50 45
46 43
48 51
38 27
27 18
39 34
53 33
Pagina 14 van 50
Politie
Straatroof (politiecode B70)
Asten Deurne Gemert Bakel Helmond Laarbeek Someren
‘10 2 1 0
‘11 1 2 3
‘12 4 9 0
‘13 2 7 5
30
51
56
28
0 2
0 1
1 3
0
Uitgangspunten en samenwerkingspartners? Bij het opstellen en uitvoeren van dit plan worden de volgende uitgangspunten gehanteerd (Kadernota IVB Peelland 2015-2018: Aan veiligheid werk je samen Preventie Betrekken van burgers Integere overheid Evidence Based Primaire partners: Peelgemeenten, Politie (bassiseenheid Peelland), de welzijnsinstellingen (LEV, ONIS, IMPULS), veiligheidshuis, OM, horeca-eigenaren, beveiliging, SSH.
Plan van aanpak 1. Overvallen, straatroof en mishandeling Inleiding
-
Overvallen, straatroof en mishandeling vallen onder de noemer High Impact Crimes. De naam geeft al aan dat dit misdrijven zijn die een ernstige impact hebben op het slachtoffer Ten aanzien van straatroof streven Openbaar Ministerie en politie naar een stabilisering van het ophelderingspercentage van 20%. Ten aanzien van overvallen streven Openbaar Ministerie en politie bij overvallen naar een stabilisering van het ophelderingspercentage op 45%.
Wat doen we al?
‐
‐
Top X: Dit is een persoonsgerichte aanpak van potentiële HIC‐plegers (overvallen, straat‐ roven, overvallen en geweldsdelicten). Doel is het terugdringen van recidive en het voorko‐ men van criminaliteit door middel van de integrale probleemgerichte aanpak van potentiële HIC‐plegers en hun sociale en criminele omgeving, zoals mededaders en broertjes en zusjes. Momenteel draait van deze aanpak een pilot in Helmond. Dit wordt in de loop van het jaar een Peellandbrede aanpak. Nazorgtraject voor ex‐delinquenten: Dit traject is breder dan het thema overvallen, straat‐ roof en mishandeling, maar er bestaat wel een duidelijke link met deze onderwerpen. Er be‐ staat een nazorg traject voor ex‐delinquenten om de terugkeer van burgers uit penitentiaire inrichtingen naar de samenleving in goede banen te leiden. Zo kan de kans op recidive wor‐ den verkleind en overlast worden voorkomen. De re‐integratie richt zich op de volgende ba‐ sisvoorwaarden: 1) Het faciliteren van (ex)‐gedetineerden om een geldig identiteitsbewijs aan te vragen en te verkrijgen. 2) Het faciliteren van het verkrijgen van een eerste vorm van
Pagina 15 van 50
‐
‐ ‐
onderdak en/of een stabiele woonsituatie. 3) Na afloop van detentie een vorm van (betaal‐ de) arbeid, scholing en/of dagbesteding te vinden faciliteren. 4) Het faciliteren van (ex)‐ gedetineerden om tijdens en na detentie aan hun schuldenproblematiek te werken. 5) Stre‐ ven naar continuïteit van zorg, voor, tijdens en na detentie. Hieronder valt ook het project alle jongeren in detentie: dit project draagt bij aan het voor‐ komen dat jongeren na hun straf weer afglijden naar de criminaliteit. Daarnaast wordt met dit project de overgang van detentie naar vrijlating vergemakkelijkt. De jongeren worden begeleidt bij het hervatten van een opleiding en het vinden van werk/onderdak. Geprioriteerde opsporing roofovervallen: bij de politie is de opsporing roofovervallen ge‐ prioriteerd. Keurmerk veilig ondernemen: een aantal winkelcentra en bedrijventerreinen binnen Peel‐ land hebben het KVO behaald.
Hoe gaan we dit versterken?
‐
Peellandbreed uitrollen Top X (PGA): de Top X (Persoons Gerichte Aanpak)aanpak wordt in de loop van 2015 Peellandbreed uitgerold. De persoonsgerichte
aanpak zoals deze zich landelijk heeft ontwikkeld en gericht is op zowel de persoon als zijn directe omgeving, wordt Peellandbreed verder vormgegeven. De gemeenten zorgen voor een betere preventie door het stimuleren en ondersteunen van het informeren van onder‐ nemers en burgers over risicogedrag. De nadruk ligt daarbij op hetgeen men zelf kan doen om te voorkomen dat men slachtoffer wordt. Daarnaast ligt de aandacht op een juiste fol‐ low‐up. Dit kan plaatsvinden nadat de evaluatie rondom de top X aanpak is afgerond. De Peelgemeenten kunnen hierbij gebruik maken van de aanpak die in Helmond wordt toege‐ past. ‐
Voorlichtingsbijeenkomst ondernemers: In samenwerking met het CCV stimuleren en faciliteren we ondernemers tot het organiseren van een voorlichtingsbijeenkomst voor ondernemers in de week van de veiligheid. Deze zal zich richten op wat ondernemers preventief kunnen doen om overvallen te voorkomen. Deze voorlichtingsbijeenkomst wordt gezamenlijk met de afdelingen economisch zaken, parkmanagement, en winkelstraatmanagement, politie, en het CCV opgezet. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de ‘laat je niet overvallen’-samenwerkingsdocument van het CCV voor de specifieke invulling, planning en
presentatie van de voorlichtingsbijeenkomst. We gaan hierbij uit van de zelfredzaamheid van ondernemers. Veiligheid heeft hierbij dus geen trekkersrol. Wij faciliteren en stimuleren de ondernemers bij het opzetten van deze bijeenkomst. 2. Huiselijk geweld Inleiding
Voor wat betreft huiselijk geweld bestaat er een duidelijke link tussen veiligheid en het sociaal domein. De casussen rond huiselijk geweld worden bij het meldpunt Veilig Thuis opgepakt. Wat doen we al? Veilig Thuis: Het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) zijn per 1 januari 2015 samengegaan. De naam van het gecombineerde meldpunt is 'Veilig Thuis'. Door de fusie worden de aanpak van geweld in huiselijke kring en de aanpak van kindermishandeling geïntegreerd. Aanpak huiselijk geweld: Inwoners die te maken hebben met huiselijk geweld krijgen integraal
afgestemde hulp. Alle plegers en slachtoffers hebben een integraal plan waarvan de uitvoering Pagina 16 van 50
is gevolgd en gecoördineerdDe aanpak van relationeel geweld richt zich op stoppen van geweld en voorkomen van recidive door maatwerk. Gemeenten, politie en andere partners hanteren rond de veiligheidshuizen een uniforme werkwijze. Uitvoering wet tijdelijk huisverbod: de burgemeester kan een huisverbod opleggen aan een persoon indien uit feiten of omstandigheden blijkt dat diens aanwezigheid in de woning ernstig en onmiddellijk gevaar oplevert voor de veiligheid van één of meer personen die met hem in de woning wonen of daarin anders dan incidenteel verblijven of indien op grond van feiten of om‐ standigheden een ernstig vermoeden van dit gevaar bestaat..100% van de zaken waarin door de burgemeester een tijdelijk huisverbod wordt opgelegd heeft binnen 10 dagen een dergelijk plan. Toepassing wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling: Toepas‐ sing van de wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zorgt voor eerder en vaker signaleren en optreden. De inzet is een steeds doelmatiger mix van zorg en repressie. De wet tijdelijk huisverbod krijgt een nieuwe impuls door stroomlijning van het proces en de ketensa‐ menwerking.
Hoe gaan we dit versterken?
Aandacht voor ouderenmishandeling: Binnen de relationele geweldsdelicten zal er binnen de gemeente Helmond bijzondere aandacht komen voor oudermishandeling. Meer aandacht voor de relatie sociaal domein/veiligheid; een tijdige opschaling en inzet van de meest effectieve instrumenten.
3. Uitgaansgeweld Inleiding
Drank‐ en drugsmisbruik vormt vaak de katalysator voor geweld (regionaal veiligheidsplan Oost Brabant 2015‐2018). In de uitwerking van dit deelthema zit zodoende een grote overlap met de prioriteit alcohol‐ en drugsgebruik. Immers, als dit afneemt, is het aannemelijk dat het geweld veroorzaakt door drank‐ en drugsmisbruik ook afneemt. Wat doen we al? Kwaliteitsmeter veilig uitgaan (Helmond): Er wordt jaarlijks een monitor veilig uitgaan
Helmond opgesteld. Daarnaast is er het plan van aanpak veilig uitgaan met een looptijd van 2013‐ 2017. Enkele doelen die hierin genoemd zijn en –indirect‐ betrekking hebben op uitgaansgeweld:
1. toezicht door en opvallen van camera’s in uitgaansgebied verbeteren. 2. Verminderen/beheersen agressie en geweld 3. Vernielingen in horeca verminderen 4. Intensievere aanpak (jonge) dronken stappers (op straat en in horecagelegenheden horecatoezicht: op vrijdag‐ en zaterdagavonden en bij evenementen is er structureel of indien nodig een horecadetachement van de politie actief in het horecaconcentratiegebied. Dit ver‐ schilt per gemeente. Horeca‐overleg:
Hoe gaan we dit versterken? Overnemen maatregelen uit kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan: Voor de maatregelen uit de kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan Helmond zal gekeken worden in hoeverre deze bij de Peelgemeenten kunnen worden toegepast (en noodzakelijk/wenselijk zijn). Voor Helmond en Deurne geldt dat het doel is om het huidig niveau van de aanpak van uitgaansgeweld te behouden.
Pagina 17 van 50
Toepassen collectieve ontzeggingen: Het toepassen van collectieve ontzeggingen zal verder breed worden ingevoerd. Ook wordt gekeken of het mogelijk is om een ontzegging Peellandbreed te laten gelden.
4. Veilige Publieke Taak Inleiding
Geweld tegen medewerkers met een publieke functie is onacceptabel en wordt hard aangepakt. Wat doen we al?
Werkgroep VPT: Er is er een werkgroep geformeerd op regionale schaal. Deze werkgroep zorgt voor verschillende acties om het bewustzijn van de werknemers over VPT te verhogen, en de aanpak binnen de gemeenten uit te rollen Conferentie VPT: om VPT binnen de gemeente goed op te pakken is het niet alleen noodzakelijk dat de interne gemeentelijke organisatie op orde is, maar is het ook belangrijk dat het een ge‐ zamenlijke opdracht is van alle werkgevers met een publieke taak. Hierbij valt te denken aan werkgevers als woningcorporaties, ziekenhuisbesturen, OV‐bedrijven, politie zorgverleners, schooldirecties e.d. Hiervoor is afgelopen jaar een Peellandbrede conferentie georganiseerd.
Hoe gaan we dit versterken?
Actualiseren agressieprotocollen: De komende jaren worden de agressieprotocollen van de gemeenten verder uitgewerkt en ontwikkeld. Er komt een integrale begeleidingsgroep die be‐ trokken is bij de voortgang van de noodzakelijke activiteiten. Jaarlijks worden de afspraken aan‐ gepast aan de nieuwste inzichten en ontwikkelingen. Bij deze ontwikkeling is personeelszaken nauw betrokken. Ketenaanpak: Oost Brabant zal zich bij de aanpak van geweld tegen werknemers met een pu‐ blieke taak extra richten op de ketenaanpak van agressie en geweldsincidenten (bron: regionaal veiligheidsplan Oost‐Brabant.
5. Kwetsbare groepen Inleiding
Er is Peellandbrede bijzondere aandacht voor de risico’s voor de kwetsbare groepen zoals oude‐ ren. Er is op dit gebied een duidelijke link tussen het sociaal domein en veiligheid. Wat doen we al?
Folder ‘weten wat te doen’: Gemeente Gemert‐Bakel heeft de folder ‘weten wat te doen’ ontwikkeld met daarin aangegeven wat een oudere in welke situatie kan doen, en wie daarvoor aanspreekpunt is Voorlichtingsmiddelen voor ouderen en veiligheid (Gemert‐Bakel)
Hoe gaan we dit versterken?
Organiseren voorlichtingsavond voor ouderen: De voorlichtingsavond wordt aan de hand van de voorlichtingsmiddag zoals deze in Gemert‐Bakel al georganiseerd wordt, opgezet. De voor‐ lichtingsavond heeft de volgende doelen: 1. Zelfredzaamheid en weerbaar vergroten door informeren over voorzorgsmaatregelen. 2. Angst verminderen: de angst voor slachtofferschap is in Nederland afgelopen jaren afgeno‐ men. Onder ouderen is deze afname het sterkst. Onder ouderen bestaat echter vaak nog de angst om slachtoffer te worden van een geweldsdelict. Door perspectief te bieden, de zelf‐ redzaamheid te vergroten hopen we de bestaande angst te kunnen afnemen. 3. Luisterend oor bieden: luisteren welke angsten er spelen onder de senioren in Helmond, en Pagina 18 van 50
met concrete plannen komen om hier iets aan te doen. 4. Perspectief bieden: ouderen worden minder vaak slachtoffer van de verschillende vormen van geweld dan de overige bevolking. 5. Melden stimuleren: uit onderzoek blijkt dat ouderen minder snel melding maken van ge‐ weld, vanwege schaamte, bescherming van naasten of het idee dat het niet belangrijk ge‐ noeg is. Huiselijk geweld tegen ouderen wordt vaak gepleegd door naasten. Het melden wordt bemoeilijkt door afhankelijkheidsrelaties en schaamte. Daarom zijn meldingen vanuit de omgeving erg belangrijk. Folder voor kwetsbare groepen ontwikkelen per gemeente: A.d.h.v. het voorbeeld uit Gemert‐ Bakel per gemeente een folder waarin kwetsbare groepen terug kunnen vinden waar ze in wel‐ ke situatie terecht kunnen, en welke maatregelen ze zelf kunnen nemen. Meer aandacht voor de relatie sociaal domein/veiligheid; een tijdige opschaling en inzet van de meest effectieve instrumenten.
Wat gaat het kosten en wanneer gaan we het doen Versterking
Middelen
Capaciteit
Wanneer gaan we het uitvoeren
Peellandbreed uitrollen Top X (persoonsgerichte aanpak)
In de loop van 2015
Voorlichtingsbijeenkomst ‐ voor ondernemers
Valt binnen reguliere capaciteit (alleen on‐ dersteunde werkzaam‐ heden)
Wij volgen hierbij de ondernemers. Aangedragen wordt om dit tijdens de week van de veilig‐ heid te organiseren.
Meer aandacht voor rela‐ tie sociaal do‐ mein/veiligheid; een tijdige opschaling en inzet van de meest effec‐ tieve instrumenten
‐
Valt binnen regulier (voortgangs‐)overleg met het sociaal domein waarbij dit thema een continue aandachts‐ punt is. Er worden re‐ gelmatig cases geëva‐ lueerd.
Dit is een continue proces en loopt gedurende de gehe‐ le looptijd van de integrale kadernota Veiligheid Hel‐ mond/Peelland.
Overnemen maatregelen kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan.
Nader te bepalen: dit is afhankelijk van de maatregelen die over‐ genomen worden. Eerst wordt hiervoor per gemeente een in‐ schatting gemaakt van het nut en de noodzaak
De inventarisatie is eind 2015 gereed. De maatregelen die worden overgeno‐ men, worden in 2016 uitgerold.
Pagina 19 van 50
per maatregel Toepassen collectieve ontzeggingen
n.t.b.
n.t.b.
Dit wordt in de tweede helft van 2015 opgepakt.
Actualiseren agressiepro‐ tocollen
Geen extra middelen
n.t.b.
In 2016 gereed.
Organiseren voorlich‐ Binnen regulier budget tingsavond voor ouderen
Per gemeente ver‐ schillend. Doel: in de looptijd van de kadernota is in elke gemeente ten min‐ ste 1 voorlichtings‐ avond voor oude‐ ren georganiseerd.
Folder voor kwetsbare Binnen regulier budget groepen ontwikkelen per gemeente
Binnen reguliere capa‐ citeit
Folder is gereed voor de wijk van de veiligheid.
Pagina 20 van 50
Aanpak woonoverlast Peelland Waarom woonoverlast? We willen graag dat iedereen veilig kan wonen in zijn of haar wijk, in een prettige leefomgeving. Woonoverlast doet hier afbreuk aan. Overlast in de buurt beïnvloedt de veiligheidsgevoelens van inwoners negatief. Er is sprake van woonoverlast als een individuele bewoner zich regelmatig of structureel zodanig gedraagt, dat deze persoon daarmee in elk geval het woongenot van omwonenden verstoort en/of hun vrijheid belemmert. Woonoverlast komt in allerlei vormen voor, zoals geluidsoverlast, druggerelateerde overlast, intimidatie, bedreigingen, stank en geschreeuw. De focus in de aanpak van woonoverlast komt volledig te liggen bij overlast die (mede) wordt veroorzaakt door verwarde personen/personen met psychiatrische stoornissen. Woonoverlast door verwarde personen In de Kadernota IVB Peelland heeft de aanpak woonoverlast van 5 gemeenten prioriteit gekregen. Aanleiding daarvoor is dat uit diverse cijfers en gesprekken met welzijnsinstellingen en politie blijkt, dat er een toename is van woonoverlast-incidenten waarbij inwoners zijn betrokken met verwardheid en/of psychiatrische stoornissen. Ook in gesprekken met burgers wordt aangegeven dat zij een toename ervaren. Het gaat hierbij onder andere over verwarde of overspannen personen, personen met een geestelijke storing of beperking, vaak gecombineerd met andere problematieken zoals verslaving (verder in dit stuk: verwarde personen). De meest voor de hand liggende oorzaak van de toename kan worden gevonden in de veranderingen op het terrein van de zorg in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en bezuinigingen in de (geestelijke) gezondheidszorg. Mensen met psychische klachten worden daardoor vaker thuis worden behandeld en/of ontvangen niet meer de zorg die voorheen gewoon was. Omdat de organisatie van de zorg in de wijken nog volop in ontwikkeling is en de zorg niet altijd goed geregeld is wanneer zorgklanten in een buurt komen te/blijven wonen, kan dat leiden tot problemen en overlast. Landelijk aandachtspunt De problematiek krijgt de laatste maanden in de media en in de politiek volop de aandacht. Op 18 mei 2015 was er een hoorzitting in de Tweede Kamer over het onderwerp en op 21 mei 2015 debatteerde de Kamer met de minister hierover. In de tussentijd was er ook nog een breed ketenoverleg over verwarde personen, waarbij tal van maatschappelijke organisaties betrokken waren. In de media sloegen diverse hoofdrolspelers uit de veiligheids- en zorg sector de nood-trom. Resultaat van het kamer-debat is dat er een plan van aanpak voor betere ketenzorg voor mensen in acute psychische nood komt. Onderwerpen die daarin aandacht zullen krijgen: oplossen onverzekerdheid (vooral voor mensen zonder adres); beschikbaarheid crisisplaatsen; snelle verwijzing naar crisiszorg ggz, bijvoorbeeld door een sociaalpsychiatrisch verpleegkundige dicht bij de politie te plaatsen.
Het Plan van Aanpak moet ook leiden tot meer ‘improvisatieruimte’ in de regio. Het idee is dat partijen direct hulp moeten kunnen verlenen en dat mensen in psychische nood
Pagina 21 van 50
niet meer van het kastje naar de muur gestuurd worden omdat er geen zekerheid is over de financiering. De Nederlandse Zorg autoriteit gaat nader onderzoek doen naar wachtlijsten in de ggz en specifiek naar beschikbaarheid van crisisplaatsen, time-out voorzieningen e.d.. Het Plan van Aanpak moet in september gereed zijn.
Wat willen we bereiken? We willen in Peelland dat de toename van het aantal overlastincidenten waar verwarde personen bij betrokken zijn stopt en het aantal incidenten wordt teruggedrongen (preventie). Daarnaast gaan we de aanpak van dergelijke overlastincidenten verbeteren.
Doel: Het terugdringen van het aantal overlastincidenten door verwarde personen Het toepassen van een effectieve integrale aanpak van overlastincidenten
Hoe meten we de resultaten? Er zijn een aantal indicatoren die we kunnen benutten om de woonoverlast te monitoren. Wanneer we kijken vanuit het perspectief van veiligheid, gebruiken we cijfers uit de veiligheidsmonitor(VM):
Overlast gestoorde/overspannen personen per 1000 inwoners % ervaart veel sociale overlast % men ervaart veel overlast van buurtbewoners % voelt zich wel eens onveilig in de buurt Rapportcijfer leefbaarheid Rapportcijfer veiligheid Schaalscore sociale cohesie Woonoverlast/burengerucht/relatieproblemen per 1000 inwoners
Voor het verhaal achter de cijfers voeren we gesprekken met politie en welzijnsinstellingen over hun beeld van de woonoverlast en de ontwikkelingen op dit gebied.
basisteam peelland
Basisteam peelland
Oost Brabant
Oost Brabant
Oost Brabant
Nederland
Nederland
Nederland
% buurtbewoners ervaart veel sociale overlast (nieuwe stijl*) (VM) % ervaart veel overlast van buurtbewoners (VM)
Basisteampeelland
2012 11
2013 10
2014 9
2012 10
2013 10
2014 9
2012 13
2013 13
2014 12
5
5
4
4
4
4
5
5
5
% voelt zich wel
Pagina 22 van 50
eens onveilig in de buurt (VM): % ja vaak % Ja soms % Ja zelden % Ja, geen antwoord hoevaak
2 8 4 2
1 10 4 1
1 9 5 1
1 10 4 1
1 10 4 2
1 9 5 1
2 10 5 2
2 11 5 1
2 10 5 1
Rapportcijfer leefbaarheid (VM)
7,5
7,4
7,5
7,5
7,5
7,5
7,5
7,4
7,4
Schaalscore sociale cohesie (VM)
6,4
6,5
6,4
6,4
6,4
6,5
6,4
6,2
6,2
Rapportcijfer veiligheid (VM)
7,3
7,3
7,3
7,2
7,2
7,3
7,1
7,1
7,2
* Sociale overlast wordt vanaf 2014 uitgedrukt in een percentage dat gebaseerd is op 5 variabelen. Dit wordt hier de ‘nieuwe stijl’ genoemd. Voor 2014 werd sociale overlast gebaseerd op 4 variabe‐ len. Politie
Asten Deurne Gemert Bakel Helmond Laarbeek Someren
Burengerucht (politiecode E12+E13)
Woonoverlast, burengerucht en relatieproblemen (politiecode 1.1.1)
Huisvredebreuk (politiecode F15)
‘10 28 62 94
‘11 38 69 95
‘12 27 67 72
‘13 25 61 76
‘10 -
‘11 101 172
‘12 84 201
‘13 133 292
‘10 1 1
‘11 2 1
‘12 0 7
‘13 2 2
-
244
209
256
2
9
5
6
383
343
351
338
-
1440
1388
1392
17
13
31
25
70 15
52 24
61 43
62 49
-
136 133
185 130
207 118
0 1
1 2
1 0
2 0
Uitgangspunten en samenwerkingspartners? Bij het opstellen en uitvoeren van dit plan worden de volgende uitgangspunten gehanteerd (Kadernota IVB Peelland 2015-2018: Aan veiligheid werk je samen Preventie Betrekken van burgers Integere overheid Evidence Based Primaire partners: Peelgemeenten, Politie (basiseenheid Peelland), GGZ, GGD, bureau jeugdzorg, woningcorporaties, de welzijnsinstellingen (LEV, ONIS, IMPULS), wijkteams/gebiedsteam, Novadic etc.
Wat gaan we er voor doen? De insteek kent twee sporen: preventie en casusaanpak/crisisaanpak. Preventie is een taak die primair bij het WMO-beleidsveld is ondergebracht. Bij casus/crisisaanpak gaat het over de aanpak van een daadwerkelijke overlastsituatie, een casus. Er is uiteraard overlap tussen beide sporen.
6. Preventie Pagina 23 van 50
Inleiding De verwachte verdere toename van woonoverlast kan worden voorkomen door vooral in te zetten op preventie. Het organiseren van begeleiding, toezicht op medicijngebruik en een zinvolle dagbesteding kunnen bijvoorbeeld overlast voorkomen of verminderen. Wat doen we al? Bestaande WMO-zorgstructuren. Het organiseren van de (preventieve) zorg op dit terrein is een taak die vanuit het WMO-beleidsveld wordt opgepakt, waarbij gemeenten de regie hebben. Hoe gaan we dit versterken? In de Peel is vanuit de WMO-aanpak een werkgroep gestart met als doel een sociaal vangnet/opvang/begeleiding te organiseren voor met name de groep personen met psychiatrische problemen die voor wat betreft de zorg net overal buiten de boot vallen. Bij dit traject worden ook de veiligheidspartners betrokken. Er is een stevige link met de casusaanpak/crisisaanpak. Zie 2. Casusaanpak/crisisaanpak.
7. Casusaanpak/crisisaanpak Inleiding Openbare orde en Veiligheid (de politie) komt om de hoek kijken wanneer er al sprake is van een daadwerkelijke overlastsituatie. Doel van het ingrijpen door de politie is dan om de overlast situatie per direct te beëindigen en weer een veilige omgeving te creëren voor de overlast-ondervinders maar ook voor de overlastgever. Dat kan de politie niet alleen, er zijn zorgpartners nodig die direct taken overnemen en zorg organiseren, zeker op het moment dat de politie zich weer “terug trekt”. Dit om te voorkomen dat de overlast zich gaat herhalen en/of gaat verergeren. ,,Een agent erop afsturen is vaak niet de oplossing. Iemand met psychische klachten is geen crimineel, maar een patiënt. Die moet worden opgevangen door hulpverleners”, aldus de Amsterdamse hoofdcommissaris Pieter-Jaap Aalbersberg. Met name vanuit de politieorganisatie komen signalen dat het in de praktijk niet altijd duidelijk is waar bepaalde verantwoordelijkheden thuis horen en wie “de zorg” oppakt. De politie ervaart nog te vaak “te blijven zitten” met personen voor wie niemand de verantwoordelijkheid wil pakken. De aanpak van verwarde personen is gebaat bij een integrale aanpak waarbij zorg- en veiligheids- en woonpartners (corporaties) vanaf de signalering van een mogelijk probleem met elkaar optrekken en van elkaar op aan kunnen. Wat doen we al? Bestaande zorg- en veiligheidsstructuren voor het behandelen van casuïstiek overlast waar verwarde personen bij betrokken zijn. Voor een deel verschillen deze per gemeente Protocol Sluitende Crisisdienst Helmond- en omgeving. Hoe gaan we dit versterken? Intensivering van de samenwerking tussen zorg- en veiligheidspartners bij casuïstiek overlast verwarde personen, waarin op hoofdlijnen de volgende stappen worden gezet: - In kaart brengen van de verschillende zorg- en veiligheidsstructuren voor het behandelen van casuïstiek waar verwarde personen bij betrokken zijn. Dit verschilt per gemeente.
Pagina 24 van 50
- Inventariseren waar knelpunten en verbeterpunten zijn m.b.t. de structuur en het protocol Sluitende Crisisdienst Helmond en omgeving.. - Afspraken maken over de uitvoering van acties die moeten leiden tot het wegnemen van de knelpunten en verbetering van de aanpak Een startbijeenkomst met zorg- en veiligheidspartners op Peelniveau waarbij het thema wordt geagendeerd. Doel van deze bijeenkomst is om een gezamenlijke werkagenda op te stellen die moet leiden tot verbetering van de aanpak casuïstiek verwarde personen. Er wordt aangesloten bij/afgestemd met de werkgroep WMO
Wat is het resultaat? Een werkagenda met acties die leiden tot verbetering van de aanpak casuïstiek waarbij verwarde personen bij betrokken.
Pagina 25 van 50
Overzicht versterkende acties: ACTIE
WIE
WANNEER
KOSTEN
Startbijeenkomst
WMO-werkgroep
??
??.
Politie
Pagina 26 van 50
Project Integrale aanpak omstandigheden arbeidsmigranten Peelland 2015-2016 Waarom een integrale aanpak omstandigheden arbeidsmigranten Peelland? De gemeenten binnen Peelland huisvesten en bieden werk aan honderden zo niet duizenden arbeidsmigranten. Uitzendbureaus werven en selecteren buitenlandse werknemers. Een aantal uitzendbureaus regelt werk, pendelvervoer, huisvesting, en evt. andere voorzieningen. Andere arbeidsmigranten vinden zelf werk bij werkgevers in diverse branches, in loondienst of als zzp-er (zelfstandige zonder personeel) en regelen zelf hun huisvesting. De werkgevers zijn verplicht deze arbeidsmigranten het minimumloon en de minimumvakantietoeslag te betalen. Er zijn vermoedens dat dit regelmatig niet gebeurt, dan wel dat niet alle gewerkte (over)uren worden uitbetaald. De huisvesting van EU-arbeidsmigranten is vaak een zaak voor de werkgevers en/of uitzendbureaus. Hierdoor is er een (in)formele afhankelijkheidsrelatie ontstaan tussen werkgevers en werknemers. Een aantal misstanden bij de huisvesting van arbeidsmigranten is geconstateerd; dat heeft een grote publieke en politieke belangstelling gekregen. Gemeenten krijgen soms lastig zicht op dit soort huisvestingssituaties doordat arbeidsmigranten zich niet altijd inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP) en gemeenten geen toegang hebben tot het Register Niet Ingezetenen (RNI). Daarnaast speelt nog een aantal andere zaken zoals illegaal verblijf, uitkerings- en premiefraude, verborgen ondernemerschap, etc. Naar aanleiding van het bovenstaande is dit thema op 25 juni 2014 besproken in de driehoek Peelland. Een voorbeeldproject dat loopt in project Noord- en Midden Limburg is daar gepresenteerd waarna de driehoek aan de veiligheidscoördinatoren de opdracht verstrekte om een projectplan voor de Peelregio op te stellen. Dit projectvoorstel is op 9 april 2015 besproken en geaccordeerd door de driehoek Peelland. Het project wordt uitgevoerd onder auspiciën van de Landelijke Stuurgroep Interventieteams (LSI) en het Regionale Platform Fraudebestrijding (RPF)9. In beide organisaties werken diverse overheden samen met als doel fraudebestrijding. Het RPF heeft het projectvoorstel op 24 april 2015 goedgekeurd10. ‘Zorg voor arbeidsmigranten’ is door de gemeenten Gemert-Bakel, Asten en Someren geprioriteerd in de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018 en wordt opgenomen in het Uitvoeringprogramma Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018.
9
De LSI heeft de huisvesting van arbeidsmigranten als strategisch thema vastgesteld voor de jaren 2014 en 2015. 10
Gemeenten die willen deelnemen aan een interventieaanpak dienen hiertoe een verzoek in bij het RPF.
Pagina 27 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
Doel: De gemeente heeft zorg voor haar inwoners. Daarbij horen ook de arbeidsmigranten die zich in de gemeente vestigen. De problematiek rond arbeidsmigranten bestaat uit verschillende elementen. De meest in het oog springende zijn de huisvesting, de arbeidsverhoudingen en de handhaving van wetten en regelgeving. De brede doelstelling van het project is middels actieve interventies Peelbreed het zicht krijgen op, het voorkomen en bestrijden van illegale huisvesting van arbeidsmigranten en daarmee samenhangende misstanden alsmede het voorkomen en bestrijden van uitbuiting van (illegaal in Nederland verblijvende) personen, belasting- en premiefraude, uitkeringsfraude, illegale tewerkstelling, onderbetaling, illegale verwerving van inkomen.
Wat willen we bereiken? Door het behalen van onderstaande doelstellingen willen we de hierboven genoemde brede doelstelling bereiken:
Handhaven van wet- en regelgeving bij illegale en onveilige huisvesting van arbeidsmigranten en de daarmee samenhangende misstanden op een gewenst en beheersbaar niveau brengen; Idem voor de wetgeving van de landelijke partners gericht op de aanpak van onrechtmatigheid m.b.t. Uitkeringen, Belastingen, Toeslagen en dergelijke; Verbeteren van het inzicht in de huisvesting van arbeidsmigranten, de aantallen gehuisveste werknemers en de daarbij betrokken werkgevers en inleners; Het aanpakken van diegenen (huisjesmelkers en malafide werkgevers) die de huisvesting van arbeidsmigranten organiseren en er geld aan verdienen; Door middel van publiciteit de spontane nalevingsbereidheid van de regelgeving bevorderen. Dit geldt voor legale huisvestinglocaties, juiste persoonsregistratie en rechtmatig voeren van een buitenlands kenteken; Het vergroten van de zelfredzaamheid van de arbeidsmigrant, hen loskoppelen van de afhankelijkheidsituatie van de werkgever; Signaleren van zorgaspecten (armoedebestrijding) en deze signalen doorgeleiden naar de daartoe geëigende instanties; Dit vormgeven middels een regionale aanpak waarbij de samenwerking gezocht wordt met het Helmondse Interventie Team (HIT) Het na de projectperiode borgen van de opgezette regionale aanpak, waarbij het de voorkeur heeft dit te koppelen aan het Helmondse Interventie Team (HIT)
Wanneer gaan we het doen? Het betreft een eenjarig project dat loopt van 1-7-2015 tot 1-7-2016.
Hoe gaan we het doen? Onder aansturing van het RCF wordt het project opgepakt. Hierbij wordt uitgegaan van een meerwaarde van de aanpak in multidisciplinair en regionaal verband. Operationele acties worden ingesteld op basis van ingebrachte signalen alsmede naar aanleiding van binnengekomen tips en andersoortige informatie. De focus zal zowel op de arbeidsmigrant als op de betrokken uitzendbureaus liggen.
Pagina 28 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
Projectstructuur Stuurgroep Voor het slagen van het project is borging van de bestuurlijke opdracht een vereiste om te kunnen sturen op commitment, inzet en medewerking van de managementlagen en de uitvoerende medewerkers van de deelnemende gemeenten en landelijke partners. Daarom wordt een stuurgroep geformeerd waarin bestuurders van de belangrijkste partners (gemeenten, Belastingdienst, Inspectie SZW, UWV en Politie) vertegenwoordigd zijn. Vanuit de gemeenten worden zowel bestuurders belast met openbare orde (OOV) als Wonen (RO/BWT) betrokken. Vanuit OOV heeft burgemeester van Zomeren zich bereid verklaard. Vanuit Wonen is een verzoek neergelegd bij de Peelland-bestuurders die participeren in de Stuurgroep Arbeidmigranten van de MRE (wethouder Stienen en wethouder van Zeeland van de gemeente Laarbeek). De stuurgroep zal waken over het palet aan handhavingsactiviteiten, waarbij de algehele coördinatie, uniforme afstemming en facilitering belangrijke aspecten zijn. Voorzitter van de stuurgroep is burgemeester van Zomeren van de gemeente Gemert/Bakel.
Projectgroep De projectgroep richt zich op integrale handhavingsactiviteiten. Deze projectgroep zal ingevuld worden vanuit de deelnemende gemeenten en landelijke partners.
Projectleider Vanuit de participerende gemeenten wordt een operationeel projectleider geworven. We streven hier naar een directe koppeling met het HIT-team door de coördinator van het HIT team als projectleider te benoemen. Ondersteuning wordt gezocht bij een van de handhavingsteams van de deelnemende gemeenten. Elke deelnemende partij zal een projectverantwoordelijke aanwijzen. De operationeel projectleider is, samen met een adviseur van het RCF11, verantwoordelijk voor het samenbrengen van partijen, delen van risico adressen en het organiseren van casusoverleg en controles. Tevens draagt de operationeel projectleider in samenwerking met de adviseur van het RCF de zorg voor het verzamelen van resultaten, delen van het gezamenlijk belang en terugkoppelen van resultaten middels een rapportage aan de stuurgroep.
Deelnemende organisaties en hun rol RCF Kenniscentrum Handhaving Het RCF stelt een adviseur aan die verantwoordelijk is voor de projectbegeleiding bij de gemeenten. Tevens vervult het RCF de linking-pin functie tussen de diverse ketenpartners en begeleidt het casusoverleg.
Gemeente Elke gemeente heeft een lokaal team waarin controles worden voorbereid, uitgevoerd en van waaruit eventuele vervolgacties worden bepaald. De samenstelling en organisatie van dit team wordt lokaal bepaald. Geadviseerd wordt om het lokaal team met de volgende disciplines uit te rusten:
11
het RCF Kenniscentrum Handhaving is gekoppeld aan het RPF.
Pagina 29 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
Beleidsmedewerker handhaving (of OOV): coördinatiefunctie en aanspreekpunt voor regio; Handhaving: toezichthouders voor daadwerkelijke controles, jurist(en) voor eventuele vervolgacties; Vergunningen/RO: afstemming lokaal huisvestingsbeleid, bestemmingsplannen en vergunningen; Brandweer (eventueel): toezichthouders voor daadwerkelijke controles Politie: wijkagenten voor ondersteuning bij controles en uitwisseling relevante informatie. Met de volgende disciplines wordt hoofdzakelijk relevante informatie uitgewisseld. Deze kunnen naar behoefte worden toegevoegd aan het Lokale Team:
BRP: uitwisseling BRP gegevens van adressen waar arbeidsmigranten verblijven; Leerplicht: uitwisseling gegevens indien leerplichtige kinderen aangetroffen worden; Sociale Zaken: controle op uitkeringsfraude.
Concreet is de gemeente verantwoordelijk voor onderstaande uitvoering:
De gemeente controleert panden waarvan het vermoeden bestaat dat er sprake is van overtreding van woningwetregelgeving, brandveiligheidsvoorschriften of bestemmingsplannen. Bij het aantreffen van illegale bewoning (bedrijfslocaties) of het onttrekken van woonruimte (‘eigenhandige’ wijziging van bestemming) onderneemt de gemeente vervolgstappen. De gemeente controleert de afgegeven vergunningen op verblijfslocaties van EU arbeidsmigranten. Zij geeft zo nodig waarschuwingen bij regelovertreding en stelt daarbij een termijn vast om een exploitatievergunning dan wel, indien van toepassing, andere vergunningen in orde te maken. Indien sprake is van recidive, wordt zo mogelijk repressief opgetreden door de betrokken, handhavende dienst. De gemeente controleert op grond van dienstverbandgegevens of EUarbeidsmigranten voldoen aan de wettelijke verplichting tot inschrijving in de BRP. Bij vaststelling van de verplichting wordt de registratie direct geregeld. De gemeente controleert of werknemers, naast inkomen uit arbeid, tevens een uitkering genieten. Als dit zo is, wordt nagegaan of de werknemer hiervan melding heeft gedaan aan de betreffende instantie of gemeente.
Belastingdienst De Belastingdienst zorgt voor het detecteren en corrigeren van fiscale fraude c.q. onrechtmatig gebruik van toeslagen. Daarnaast zal binnen het project ook aandacht zijn voor openstaande belastingschulden. De Belastingdienst kan op grond van signalen uit de interventies bij een onderneming een waarneming ter plaatste uitvoeren waarbij zaken zoals het al dan niet voeren van een onderneming, het al dan niet in dienst hebben van personeel, het al dan niet voldoen aan administratieve verplichtingen en het aangeven van onjuiste of onvolledige inkomens- en/of vermogensbestanddelen kunnen worden ontdekt. Deze waarnemingen ter plaatse en de eventueel hieruit voortvloeiende boekenonderzoeken kunnen leiden tot correcties met betrekking tot omzet-, vennootschaps-, inkomstenbelasting en loonheffing .Onderzoeken op deze belastinggebieden resulteren in administratieve (opleggen van voorlopige aanslagen, primitieve aanslagen, naheffings- en navorderingsaanslagen, boetes) of strafrechtelijke afdoening. Vanuit het Landelijk Coördinatiecentrum Auto (LCA) van de Belastingdienst wordt tijdens controles onderzoek verricht naar de juiste toepassing van de regelgeving van autos met een buitenlands kenteken.
Pagina 30 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
Politie Gezien de aard van de controlewerkzaamheden, bestuurlijke handhaving, zullen de controleteams opereren zonder dat directe politie-inzet nodig is. Door de politie zullen de controlewaardige verblijfsadressen en -locaties van EU-arbeidsmigranten vooraf gecheckt warden op veiligheidsaspecten. Door de politie gekwalificeerde risicoadressen zullen te allen tijde met politieondersteuning bezocht worden. De politie heeft capaciteit beschikbaar voor ondersteuning bij de risicoadressen en de adressen waar de toegang in eerste instantie is geweigerd en waarvoor in overleg met de plaatselijke burgemeester een machtiging tot binnentreden is afgegeven. De inzet van de capaciteit voor de bedoelde adresbezoeken zullen in overleg met de politie gepland worden. Situaties waarbij personen op de controlelocatie worden aangetroffen waarvan het vermoeden bestaat (na identiteitsonderzoek) dat die illegaal in Nederland blijken te verblijven, worden aan de (vreemdelingen-)politie gemeld en de politie bepaalt de vervolgstappen.
Sociale Verzekerinqsbank De leef- en/of woonomstandigheid is een belangrijk gegeven als het gaat om uitkeringen die door de Sociale Verzekeringsbank worden verstrekt (de AOW, de AlO, de AKW en de ANW-uitkeringen). Deze zijn afhankelijk van het al dan niet hebben van een partner en/of kind(eren) waarbij ook het inkomen van een eventuele partner een rol speelt. Eén en ander wordt bij de interventies op juistheid gecontroleerd.
UWV Het UWV controleert of personen naast een lopende uitkering inkomsten genieten en/of werkzaamheden uitvoeren waarvan geen melding is gemaakt. Het niet of onvolledig melden van de werkzaamheden kan leiden tot terugvordering van ten onrechte verstrekte uitkeringen en beëindiging dan wel aanpassing van lopende uitkeringen. Ook kan het aanleiding zijn om daarnaast een boete of maatregel op te leggen. In bepaalde gevallen zal tevens sprake zijn van een strafrechtelijke afdoening van de uitkeringsfraude.
Inspectie SZW ‐ Directie Arbeidsmarktfraude De Inspectie SZW zal in principe geen actieve rol hebben in de uitvoering van controles op verblijfslo‐ caties.De controles op de verblijfslocaties kunnen gegevens opleveren welke voor de Inspectie SZW, directie AMF of in het bijzonder voor het project AMU, aanleiding zijn om nader onderzoek te ver‐ richten.
Onderlinge informatie uitwisseling en omgang met de media Onderlinge informatie-uitwisseling De partners binnen het interventieteam (IT) wisselen gegevens uit op basis van de samenwerkingsovereenkomst interventieteams. Hierbij wordt de geldende wet- en regelgeving in acht genomen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheden die artikel 64 van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (Wet SUWI) biedt voor het uitwisselen van gegevens. Indien informatie wordt uitgewisseld met een niet- IT-partner, zal in overleg met de regiegroep een convenant gegevensuitwisseling worden opgesteld. Informatie van de Belastingdienst zal niet met andere partners dan convenantpartners gedeeld worden.
Pagina 31 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
Omgang met de media Elke gemeente kan redenen zien om uitgevoerde controles te publiceren. Daar dit project plaatsvindt binnen de LSI-structuur, zullen de afspraken die binnen de LSI hieromtrent gemaakt zijn te worden nageleefd. Dit betekent dat publicatie pas plaatsvindt na voorafgaande goedkeuring van alle deelnemende LSI partners. Communicatie met derden over het project verloopt uitsluitend via de voorlichter van de betrokken gemeente in overleg met de programmamanager Interventieteams van het RCF. Deze legt, in overleg met de projectleiding, conceptpersberichten vooraf aan de persvoorlichters van de LSI partners voor. Meeloopverzoeken van de media worden in beginsel niet gehonoreerd. Met betrekking tot strafrechtelijke zaken is de betrokken persofficier van Justitie bevoegd als woordvoerder op te treden.
Melding College Bescherming Persoonsgegevens Een melding aan het CBP is ingevolge de Wet Suwi voor dit interventieproject niet van noodzakelijk.
Relaties met andere projecten en diensten Programma Inspectie SZW, Aanpak Malafide Uitzendbureaus (AMU) Daar waar signalen zich voordoen, zal samenwerking gezocht worden met het interventieproject AMU. Informatie vanuit de controles kan belangrijke input zijn voor dit interventieproject. Een gedegen structuur voor de gegevensuitwisseling zal hierbij belangrijk zijn om een effectieve aanpak van malafiditeit in de uitzendbranche te bereiken.
MRE project Binnen de stuurgroep van de Metropoolregio Eindhoven is een regionale aanpak op het thema arbeidsmigranten besproken. Daarbij is vanuit het RCF het voorstel gedaan om het project Integrale Aanpak Arbeidsmigranten Peelland te starten en gedurende de operationele fase van dit project in samenspraak te bekijken of er meerdere gemeenten binnen de MRE willen aansluiten op de integrale aanpak. Dit zou dan bij voorkeur geclusterd gebeuren.
Helmonds Interventie Team (HIT) Nadrukkelijk wordt de samenwerking gezocht wordt met het Helmondse Interventie Team (HIT). Mede met het oog op het borgen van de opgezette regionale aanpak na de projectperiode.
Veiligheidshuis Daar waar sprake is van multi problematiek waarbij de justitiële keten en de zorgketen aan elkaar gekoppeld moet worden kan de expertise van het Veiligheidshuis Brabant Zuidoost ingeroepen worden door middel van een adviesvraag of een Casus op Maat (COM)-zaak.
Pagina 32 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
RIEC Daar waar sprake is van georganiseerde criminaliteit, zullen deze signalen binnen de wettelijke kaders door gegeven worden aan het RIEC.
Openbaar Ministerie Terzake van strafrechtelijke overtredingen zal proces-verbaal opgemaakt worden en zal dit ter vervolging aan het OM worden overgedragen
Randvoorwaarden Voor een goede uitvoering van dit project zal aan de volgende randvoorwaarden moeten worden voldaan:
Participerende gemeenten nemen een collegebesluit over deelname aan het interventieproject en de beschikbaarstelling van de (gedeelde) kosten voor onder andere de operationeel projectleider, overige projectkosten en de beschikbaarstelling van interne benodigde capaciteit; Ketenpartners dienen zowel in kwantitatief als kwalitatief opzicht voldoende capaciteit (mensen en middelen), op basis van de beschreven taak, beschikbaar stellen; Elke ketenpartner levert tijdig relevante signalen aan; Deelnemers dienen afdoeningtermijnen en afhandelingsprocessen binnen de eigen organisatie te bewaken en interne resultaten te labellen aan het project; Deelnemers dienen resultaten terug te melden aan de operationeel projectleider; De-escalerend optreden en een goede veiligheidscheck van te bezoeken adressen en subjecten is van belang; Gedurende de looptijd moet voorkomen worden dat projectverantwoordelijken en projectleden worden gerouleerd.
Projectrisico’s Binnen het interventieproject kunnen de volgende risico’s optreden, die de voortgang dan wel de gestelde doelen kunnen beïnvloeden:
Het bijstellen van interne keuzes en strategieën van deelnemers intern kan de inzet bij het project bemoeilijken; Het niet tijdig en/of met voorrang in behandeling nemen van geconstateerde “risicoadressen” door (keten)partners levert vertraging op in de afronding; Ongewilde of niet voorziene aandacht van de media richting het project in een politiek gevoelige omgeving kan hinder opleveren voor het uitvoeren van het interventieproject Veiligheid van projectmedewerkers is een zorg. Geuite bedreigingen en uitgeoefend geweld tegen overheidsmedewerkers worden niet getolereerd. Hierover worden goede afspraken gemaakt met de politie.
Benodigde capaciteit
De capaciteit van de deelnemende gemeentelijke partijen is in deze fase nog niet te duiden. Aard, ernst, omvang en oorzaak van de problematiek met betrekking tot huisvesting van EU-arbeidsmigranten is hierin doorslaggevend.
Pagina 33 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
Uitgangspunt is dat de werkzaamheden worden uitgevoerd binnen de bestaande personele capaciteit. Dat betekent dat elke deelnemende partner de eigen organisatiekosten voor de inzet van personeel voor werkgroepbijeenkomsten en toezicht- en handhavingstaken draagt. De inzet van de capaciteit van de LSI-partners zal zich initieel richten op het leveren van informatie ter verrijking van de dossiers van de te controleren locaties. De verdere inzet tijdens de feitelijke controles zal worden bepaald aan de hand van de relevantie die zich voordoet tijdens casusbesprekingen. Informatie die tijdens de controles wordt opgehaald wordt door de LSI-partners achteraf beoordeeld op aanknopingspunten voor eventueel vervolgonderzoek.
Check met uitgangspunten Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018 Bij het opstellen en uitvoeren van dit projectplan worden de volgende uitgangspunten uit de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-201812 gehanteerd: Aan veiligheid werk je samen: In het project wordt multidisciplinair en regionaal samengewerkt. Zie paragraaf ‘Wie gaat het doen?’ Preventie: Meer en beter zicht op de problematiek gekoppeld aan goede informatie voor alle betrokkenen leidt er toe dat we meer aan de voorkant van de veiligheidsketen kunnen opereren. Betrekken van burgers: In dit project worden met name de arbeidsmigranten betrokken. Focus hierbij ligt op eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. Integere overheid: De gemeente heeft zorg voor haar inwoners. Daarbij horen ook de arbeidsmigranten die zich in de gemeente vestigen. Meer zicht geeft meer grip op eventueel ondermijnende stromingen in de samenleving. Evidence Based: Onze aanpak worden gemaakt op grond van het verzamelen en analyseren van informatie en gebruik makend van kennis over (te verwachten) effectiviteit van maatregelen. Informatie gestuurd werken betekent in dit project dat we informatie van alle partners combineren om beter zicht te krijgen op patronen en misstanden.
Wie gaat het doen? Onder aansturing van het RCF wordt het project opgepakt. Hierbij wordt uitgegaan van een meerwaarde van de aanpak in multidisciplinair en regionaal verband. Meerwaarde optreden in multidisciplinair verband Integrale aanpak van de genoemde aspecten zal vanuit een multidisciplinaire aanpak een meerwaarde opleveren. Vanuit een integraal handhavend optreden kan zicht verkregen worden op de aard van de illegale huisvestingsvormen en op de omvang van de populatie arbeidsmigranten in de regio. Voorts wordt tijdens de controle van de huisvesting tevens gekeken naar misbruik en uitbuitingssituaties van de arbeidsmigrant (en diens familie). Uitwisseling van informatie is hierbij noodzakelijk. Meerwaarde optreden in regionaal verband Zowel de efficiency als de effectiviteit van deze aanpak zal in sterke mate worden verhoogd indien regionaal wordt opgeschaald. Ook wordt het risico voorkomen dat de problematiek zich verschuift naar aanpalende gemeenten waar mogelijk minder strenge handhaving plaatsvindt (waterbedeffect). Omdat de locatie van huisvesting en locatie van tewerkstelling in twee verschillende gemeenten kunnen liggen is ook om die reden sprake van een effectiviteitvoordeel bij bovengemeentelijk werken.
12
Kadernota integrale Veiligheid Peelland 2015‐2018, hoofdstuk 2, Uitgangspunten van beleid.
Pagina 34 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
Aanbeveling driehoek Peelland In het driehoeksoverleg van 9 april 2015 is het belang aangegeven van deelname van alle zes Peelgemeenten.
Wat is het resultaat? Na afloop van het project (1-7-2016) volgt binnen 3 maanden een evaluatie. De doelstellingen zoals genoemd bij de paragraaf ‘Wat willen we bereiken’ worden hierbij meegenomen. Het eindrapport wordt aangeboden aan het LSI en de partners waaronder de deelnemende gemeenten. Voor wat betreft de borging is ons uitgangspunt dat we aanhaken aan Helmond Interventie Team.
Wat gaat het kosten? De capaciteit van de deelnemende gemeentelijke partijen is in deze fase nog niet te duiden. Aard, ernst, omvang en oorzaak van de problematiek met betrekking tot huisvesting van EU-arbeidsmigranten is hierin doorslaggevend. Uitgangspunt is dat de werkzaamheden worden uitgevoerd binnen de bestaande personele capaciteit. Dat betekent dat elke deelnemende partner de eigen organisatiekosten voor de inzet van personeel voor werkgroepbijeenkomsten en toezicht- en handhavingstaken draagt. Naast de organisatiekosten voor de inzet van personeel zijn er kosten voor het aanstellen van een projectleider en de eventuele kosten voor een vertaler die meegaat tijdens de controles:
Projectleider De benodigde inzet van een (assistent) projectleider (schaal (9) en 11) wordt geraamd op 20 uren per week. Kosten € 31.000,-- (zonder overhead
Overige kosten (waaronder vertaler) en onvoorziene omstandigheden Voor overige kosten, zoals een vertaler, en overige onvoorziene kosten wordt een bedrag geraamd van € 5.000,--.
De kosten voor de projectleider en overige kosten komen voor rekening van de deelnemende Peelgemeenten. We hanteren hier eenzelfde verdeelsleutel als bij andere samenwerkingsprojecten (op basis van inwoneraantallen). Onderzocht wordt of cofinanciering mogelijk is via de Provincie Noord Brabant. Deze bedraagt dan maximaal € 25.000,--. Daarom worden onderstaand 2 scenario’s weergegeven. Incl. subsidie provincie
excl. Subisidie provincie
Helmond Laarbeek Someren Deurne Gemert/Bakel Asten Subsidie prov.
4.730 1.210 990 1.650 1.540 880 25000
15.480 3.960 3.240 5.400 5.040 2.880 ----
Totaal
41000,0013
41000,00
13
Exclusief formatie‐uren gemeenten (ondermeer toezicht en handhaving).
Pagina 35 van 50 projectplan Integrale aanpak arbeidsmigranten Peelland 2015‐2016 / 10‐6‐2015
PROJECT FIETSDIEFSTAL PEELLAND (HELMOND / GEMERT-BAKEL) 1. Waarom een project fietsdiefstal Binnen het Integraal Veiligheidsplan Peelland hebben de gemeenten Helmond en Gemert-Bakel fietsendiefstal benoemd als één van de lokale prioriteiten. Het aantal aangiftes van fietsendiefstallen en de daarbij horende schade neemt de laatste jaren steeds verder toe. In figuur 1 is te zien dat het aantal aangiftes in zowel Helmond als Gemert Bakel de laatste jaren flink stijgt. Daarbij dient opgemerkt te worden dat volgens inschatting slechts 1 op de 3 fietsendiefstallen daadwerkelijk gemeld wordt bij de politie.
Figuur 1. Aantal aangiften fietsendiefstallen (bron: politie)
fietsdiefstallen
2010
20111
2012
2013
2014
Helmond
788
860
996
1168
1103
Gemert-Bakel
106
154
119
157
306
Fietsdiefstal is voor veel mensen een reden om sommige verplaatsingen niet per fiets uit te voeren. Het fietsen in Nederland wordt gepromoot omdat het bijdraagt aan de bereikbaarheid, leefbaarheid en daarnaast ook nog eens gezond is. Het is daarom belangrijk om naast fietspaden ook voldoende aandacht te schenken aan een plek waar de fiets veilig gestald kan worden. Dit uiteraard aan de herkomst en bestemmingskant. De basis dient dus op orde te zijn om fietsdiefstal goed en structureel aan te kunnen pakken.
Fietsdiefstal kan in relatie gebracht worden met andere prioriteiten zoals woninginbraak, heling en alcohol/drugsverslaving. Fietsen worden vaak gestolen om op een snelle manier aan geld te komen.
Pagina 36 van 50
De laatste jaren is er regelmatig ad hoc aandacht geweest voor fietsdiefstal in Helmond. Er is een succesvol project geweest waarbij de heling werd aangepakt in de binnenstad. Vanwege andere prioriteiten destijds kon dit project geen vervolg krijgen. Inmiddels worden in de gemeente Helmond al bijna een jaar lokfietsen ingezet, heeft er in 2013 een project samen met politie en stadwacht gelopen gericht op 1 specifieke locatie (omgeving wc brouwhorst en station Brouwhuis). Ook op dit moment zijn we bezig om de hotspots aan te pakken, hiervoor worden lokfietsen gebruikt wordt de mobiele camera van de politie ingezet en vindt er communicatie plaats op diefstalgevoelige lokaties (flyer en posters). Ook in Gemert en Asten worden sinds kort lokfietsen ingezet.
Op (peel)regionaal nivo moet voorkomen worden dat een afname van het aantal fietsdiefstallen in de ene gemeente (Helmond en Gemert) leidt tot een toename de andere gemeente (bijvoorbeeld Asten of Laarbeek). Belangrijk is om dit dus te blijven monitoren en zonodig ook in deze gemeenten acties te (kunnen gaan) ondernemen en hierbij mee te liften van het opgestelde maatregelenpakket.
Een meer gestructureerdere , integralere, duurzame en regionale aanpak is noodzakelijk om het probleem fietsdiefstal goed aan te kunnen (blijven) pakken.
2. Wat willen we bereiken We willen naar een integrale duurzame aanpak waarbij de aandacht gericht wordt op drie sporen:
Slachtoffer (personen waarvan fiets gestolen is) Dader (fietsendief of heler) Locatie
Op basis van bovenstaande indeling zijn enkele doelstellingen voor de korte termijn (2015 -2017) opgesteld.
Gericht op Slachtoffer Doel: Meer aangiftes/ verhogen aangiftebereidheid Het doen van aangiftes heeft minstens twee voordelen: het werkelijke probleem wordt inzichtelijker momenteel doen namelijk te weinig mensen aangiften. Vaak denkt men dat aangifte toch geen zin heeft of het is te veel werk. Aangifte wordt meestal wel gedaan als een bewijs van diefstal nodig is voor de verzekering. Pagina 37 van 50
Een toename van het aantal aangiften tijdens de totale aanpak betekent dus niet dat het daadwerkelijk aantal gestolen fietsen is toegenomen.
Meer aangiftes betekent ook dat de fietsendieven (eerder) gestraft kunnen worden (zonder aangifte immers geen bewijs).
De mogelijkheden om het aantal aangiftes te laten stijgen zullen onderzocht en uitgewerkt worden.
Middelen: -
communicatie (oa terugmeldingen teruggevonden fietsen)
-
beloning (bij het doen van aangifte)
-
pm
Doel: Betere bewustwording bij de fietser Het is noodzakelijk de (potentiele)fietser te (blijven) wijzen op mogelijke risico’s van mogelijke fietsdiefstal en daarbij vooral te wijzen op de activiteiten die de fietser zelf kan uitvoeren om diefstal zo veel mogelijk te voorkomen.
Middelen:
communicatie/campagnes (fiets beter op slot, fiets in een rek of stalling etc.) -
PM
Gericht op dader Doel: Aanpak heling Door de aanpak van heling wordt het veel minder interessant om een fiets te stelen. Middelen: -
registercontrole
-
inzet lokfietsen
-
communicatie
-
pm
Gericht op Locatie Doel:
Basis op Orde
Het is belangrijk om goede voldoende rekken aan te bieden zodat de fiets vastgelegd kan worden aan een object. Het plaatsen van fietsrekken wordt hiervoor aangeraden. Pagina 38 van 50
Middelen: onderzoek) -
kwalitatief voldoende rekken op de juiste plek (obv stallingsbewaakte stallingen (gratis)
Uiteraard zal bij de uitwerking van de middelen ook gekeken worden naar mogelijke toepassing van innovatieve systemen/ activiteiten.
Voor de middellange termijn en lange termijn doelstelling willen we uiteraard een structurele aanpak van fietsendiefstal.
Uiteraard zullen een aantal indicatoren voor succes in het project worden benoemd.
3. Wanneer gaan we het doen? Het is de bedoeling om zo snel mogelijk (juli 2015) het project op te starten en verder uit te werken om zo snel mogelijk hierover ook te communiceren en activiteiten die zichtbaar zijn voor de burgers uit te voeren.
Hoewel de actie zich met name richt op de periode 2015 tot en met 2017 zal ook daarna voldoende aandacht en capaciteit moeten blijven cq beschikbaar zijn voor dit onderwerp om terugval te voorkomen. Het project zal dus een doorlopend karakter moeten krijgen. In dit kader zal ook een overkoepelend communicatie- en activiteitenplan worden opgesteld.
4. Hoe gaan we het doen?
Pagina 39 van 50
Het project zal dusdanig worden opgezet en worden vastgelegd zodat ook andere gemeente indien nodig gebruik kan maken van de integrale plan van aanpak, zoals deze opgesteld en gehanteerd zal gaan worden.
Ook hier geldt dat samenwerking de sleutel tot succes is .De samenwerking in dit project zal gezocht worden met bijvoorbeeld:
burgers Ondernemers/centrummanagement Wijk- / dorpsraden/overleggen Verenigingen Buurtpreventie projecten Horeca fietsenzaken fietsersbond
Bij de start van het project zal een projectgroep worden ingesteld waarbij in ieder geval gemeente, politie, stads/dorpswacht vertegenwoordigd zijn. Deze projectgroep zal het verdere plan van aanpak verder gaan uitwerken. Daarnaast kunnen sommige partijen indien dat nodig is voor de ontwikkeling van het plan van aanpak of het uitwerken en implementeren hiervan, deelnemen aan het overleg. Naast het opstellen van het plan van aanpak zal in deze projectgroep ook gewerkt worden aan nadere analyses en monitoring van het project.
5. Wie gaat het doen? De uitvoering zal plaatsvinden onder regie van de gemeenten. De projectleider van het project aanpak Fietsdiefstal Peelregio is Pieter Klumpers van de gemeente Helmond geassisteerd door Peter van Horen van de gemeente Gemert-Bakel. Projecten met betrekking tot fietsdiefstal zullen van hieruit geïnitieerd en gecoördineerd gaan worden. Uiteraard dient daarnaast bij zowel politie als stadswacht ook capaciteit beschikbaar te zijn voor de voorgestelde integrale aanpak.
6. Wat is het resultaat Pagina 40 van 50
Een stad/dorp/regio waarin de kans op fietsdiefstal fors is afgenomen is en daardoor geen reden meer is om (korte) verplaatsingen niet op de fiets af te leggen.
We willen met verschillende indicatoren het succes van de actie tegen fietsdiefstal gaan monitoren.
- beleving inwoners (inwonersenquête/ stadspanel) - aantal aangiftes - succes inzet lokfiets - aantal gegraveerde fietsen - aantal teruggebrachte fietsen - pm
7. Communicatie Voor de totale aanpak zal een communicatieplan geschreven worden. Een eerste opzet voor Helmond is hiervoor opgesteld en zal de komende tijd verder uitgewerkt en uitgevoerd worden. Het concept communicatieplan is toegevoegd. Het communicatieplan biedt gemeenten in de regio een prima mogelijkheid om eenvoudig aan te haken binnen de gekozen herkenbare communicatiestrategie.
8. Wat gaat het kosten De kosten zijn afhankelijk van de verdere invulling van het project.
Er dient werkbudget beschikbaar te zijn om acties te kunnen uitzetten.
Helmond heeft naar alle waarschijnlijkheid € 50.000,- (2015-2017) beschikbaar (45% rijksbijdrage / subsidie) voor activiteiten, communicatiecampagnes en mogelijke toepassing van innovatieve hulpmiddelen om fietsdiefstal tegen te gaan. Dekking moet nog door de raad worden goedgekeurd. Gemert-Bakel heeft nog geen financiële middelen beschikbaar. Afhankelijk van projectplan zal er geld beschikbaar worden gesteld. Ook wordt de mogelijkheid bezien om de opbrengst van een mogelijke fietsveiling te gebruiken voor de kosten te dekken van het project / manifestatie. Pagina 41 van 50
Er is mogelijk geen extra geld voor overige zaken zoals manuren politie en stadswacht. Dit zal dus door middel van mogelijke herprioritering van taken moeten worden opgelost als dit nu niet past binnen de planning. Subsidiemogelijkheden. Er zijn op dit moment mogelijkheden om voor het project aanpak fietsdiefstal subsidie te krijgen bij de provincie. De kosten voor een project kunnen hierdoor voor mogelijk tot 80% gesubsidieerd worden (inclusief kosten voorbereiding). Voorgesteld wordt als peelregio een subsidieplan in te dienen voor 2016. Coördinatie hiervan via de projectleider. Bij de subsidieaanvraag kunnen mogelijk ook de kosten meegenomen worden voor (extra) inzet stadswacht/dorpswacht voor dit project. Het voordeel van een regionale aanpak is de efficiency. Gemeenten hoeven niet iedere keer zelf het wiel opnieuw uit te vinden, maar kunnen profiteren van een plan dat voor alle gemeenten toepasbaar is en uitgewerkt kan worden inclusief een duidelijke en helder uitvoeringsprogramma. We communiceren een en ander naar de burgers regiobreed met een zelfde boodschap/stijl. Door deze gestructureerde aanpak kan naast onder andere kosten ook capaciteit bespaard worden.
Naast financiën wordt er capaciteit (beschikbare uren) gevraagd van andere betrokken partijen (bv politie en stadswacht). Een overzicht hiervan kan opgesteld worden nadat de deelprojecten zijn uitgewerkt. Deels zullen deze uren passen binnen de huidige priortering van politie en stadswacht. Mogelijk zullen deze aangevuld moeten worden.
Concept Communicatieaanpak: Fietsdiefstal? We leggen hem vast! Deze versie is nog een concept en specifiek gericht op Helmond. Uiteindelijk komt er een versie die door alle peelgemeenten makkelijk ingevuld en toegepast kan worden. Waarbij andere peelgemeenten kunnen profiteren(zowel financieel als in tijd) van de kennis, ervaring en campagnes die opgesteld zijn in Helmond en Gemert. Gemeente Helmond, politie en Stichting Stadswacht Helmond gaan samen aan de slag met de aanpak van fietsdiefstal. Het doel is diefstal van tweewielers te voorkomen en, als dat toch gebeurt, om de fietsendieven aan te pakken en heling te voorkomen. De aanpak maakt onderdeel uit van Helmond Fietst, met als doel het aantrekkelijker maken van fietsen in Helmond. Communicatie is een belangrijk onderdeel van de aanpak. Met communicatie kunnen we fietsers wijzen op het risico van fietsdiefstal en handelingsperspectief bieden, dus tips geven van wat zij kunnen doen om fietsdiefstal te voorkomen. We gaan niet met het vingertje wijzen, want zo’n aanpak werkt niet, blijkt uit ervaringen in het verleden. We kiezen voor een positieve insteek. We gaan op een ludieke wijze communiceren en proberen het zo onder de aandacht te brengen. Het is daarbij belangrijk dat het niet een eenmalig en kort effect heeft, maar voor een langere periode.
Pagina 42 van 50
Met de communicatieaanpak willen we zo veel mogelijk aandacht genereren voor fietsdiefstal. Maar dit mag er niet toe leiden dat het beeld ontstaat dat Helmond de ‘fietsdiefstalhoofdstad’ van Nederland is. We benadrukken daarom dat fietsdiefstal óók in Helmond voorkomt (net als in andere steden en dorpen) en dat wij actief aan de slag gaan om er iets mee te doen. Slogan De centrale slogan luidt: Fietsdiefstal? We leggen hem vast! Deze slogan heeft een dubbele betekenis: 1. We leggen onze fiets vast 2. We leggen fietsendieven vast: met camera’s bij de fietsenstallingen en als dat niet genoeg is, legt de politie ze vast (pakt ze op) Campagnebeeld Op het centrale beeld van de campagne is een fietsendief zichtbaar – in een boevenstreepjespak – die probeert een fiets weg te nemen. De fiets ligt vast met een heleboel kabelsloten. Tegelijkertijd wordt de fietsendief door een politieagent, die achter hem staat, vastgelegd met handboeien. Tekst bij het beeld: Bij het campagnebeeld staat de volgende tekst: Titel: Fietsdiefstal? We leggen hem vast! Tekst onder het beeld: Ook in onze stad worden helaas regelmatig fietsen gesloten. Maar daar kunnen we samen iets aan doen. We leggen hem vast. Je fiets, bedoelen we dan. En ook de fietsendief. Die leggen we vast met camera’s en als dat niet genoeg is in de politiecel. Wordt je fiets toch gestolen? Doe dan altijd aangifte. Dat helpt om je fiets terug te vinden en de dief op te sporen. Kijk voor meer tips op www.veiligstallen.nl/helmond. Jij-vorm Zoals blijkt uit de bovenstaande tekst, spreken we de mensen aan in de jij-vorm. Dit doen we, omdat we mensen hierdoor directer kunnen aanspreken. Het is minder afstandelijk dan de u-vorm. Ook bij andere fietscampagnes hebben we de jij-vorm gebruikt en dan sluit dit er goed op aan. Verwijzing naar de website In alle communicatie-uitingen verwijzen we naar de website www.veiligstallen.nl/helmond. Dat is het centrale punt, waar alles samen komt. Communicatie-uitingen Voor de communicatiecampagne zetten we de volgende uitingen in: 1. Advertentiereeks in weekblad De Loop: elke eerste vrijdag van de maand, gedurende 12 maanden, een advertentie van ¼-pagina (130 x 190 mm) met het campagnebeeld en de tekst eronder. De kosten bedragen € 225,- per advertentie. 2. Een spotje (kort filmpje) op Omroep Helmond TV, dat wordt uitgezonden in het reclameblok rondom de uitzendingen van Helmond Door de Week Heen. Prijs moet nog opgevraagd worden. 3. Het filmpje van het spotje plaatsen we ook op de website www.veiligstallen.nl/helmond, op het Youtube-kanaal van gemeente Helmond en
Pagina 43 van 50
op de Facebook-pagina’s van gemeente Helmond en politie Helmond. Dit is kosteloos. 4. Het filmpje kunnen we ook verspreiden via de Twitter-accounts van gemeente Helmond, Stichting Stadswacht Helmond, politie Helmond en de accounts van wijkagenten. Op Twitter gebruiken we #weleggenhemvast en #Helmondfietst 5. Posters op de Hoffman-borden langs de doorgaande wegen in de stad. Daarop staat het campagnebeeld met de slogan ‘We leggen hem vast’ en de URL van de website. De kosten bedragen € 1.100,- voor een plaatsing van twee weken. 6. Het beeld van de Hoffman-poster plaatsen we ook op de beeldschermen in de fietsenstallingen en de beeldschermen in de Stadswinkel. Dit is kosteloos. 7. Het beeld van de Hoffman-poster plaatsen we op de ledwall van het Rabobankkantoor. Dit is gratis (zolang het geen commerciële uiting betreft, wat hier niet het geval is) 8. De Hoffman-poster hangen we in een kleiner formaat (A3) op bij ‘hotspots’ waar veel fietsen gesloten worden. Denk hierbij aan de bibliotheek of het Kunstkwartier. Dit is kosteloos. 9. Free publicity: persbericht (ook aan wijkbladen), social media, interview op Omroep Helmond TV, enz. Communicatieacties Naast de bovenstaande communicatie-uitingen, zetten we ook een aantal ludieke acties op touw om aandacht te vragen voor fietsendiefstal: 1. Verklede fietsendieven lopen rond bij Festival Impact en bij de Kasteeltuinconcerten, op de weekmarkt en tijdens een koopzondag. Zij delen flyers uit om mensen te waarschuwen voor fietsendiefstal. Hiervoor wordt een promotieteam ingezet in een boevenstreepjespak. 2. Een ‘fietsendief’ geeft tijdens de weekmarkt demonstraties van hoe makkelijk het soms is om een fiets te stelen. 3. In de etalage van een leegstaande winkel zetten we een fiets neer met heel veel fietssloten eraan. Tegen het raam van de winkel plaatsen we dan de tekst ‘Fietsdiefstal? We leggen hem vast’. Dit kunnen we regelen in overleg met Centrummanagement Helmond of dit kan in de leegstaande oude bibliotheek aan de markt (via afdeling Vastgoed). Om de aandacht te blijven trekken, is het goed om enkele keren te wisselen van locatie. 4. Een fietsgraveerteam staat in het centrum van de stad en mensen kunnen daar gratis hun fiets laten graveren. Bij dit graveerpunt plaatsen we een posterbord met daarin posters met het beeld van de campagne. De prijzen van de bovenstaande acties moeten nog aangevraagd worden. Planning De planning van de communicatie is als volgt: Juli:
Begin juli: campagnebeeld klaar
Pagina 44 van 50
Start advertentiereeks in De Loop met eerste advertentie op vrijdag 10 juli Persbericht op vrijdag 10 juli 4 juli: graveerteam in de stad 17 juli: ‘fietsendieven’ staan bij de fietsenstalling bij de Kasteeltuinconcerten Fiets met veel fietssloten in etalage leegstaand pand in het centrum (oude bibliotheek?)
Augustus:
Geen advertentie in De Loop i.v.m. zomervakantie 28 augustus – 3 september: spotje op Omroep Helmond TV 28 augustus – 11 september: beeld op ledwall Rabobank-kantoor Spotje op Facebook, website en Twitter 29 augustus (laatste zaterdag van de zomervakantie): fietsendief geeft een demonstratie op de zaterdagmarkt en er lopen ‘fietsendieven’ rond die flyers uitdelen
September:
4 september: advertentie in De Loop 5, 12 en 26 september: fietsgraveerteam in de stad 7 – 20 september: posters in de Hoffman-borden 13 september: er lopen ‘fietsendieven’ rond bij Festival Impact
Oktober:
2 oktober: advertentie in De Loop 3 oktober: er lopen ‘fietsendieven’ rond op de zaterdagmarkt
Vanaf november gaat dit verder, met elke eerste vrijdag van de maand een advertentie in De Loop. Waar mogelijk kan het team van ‘fietsendieven’ ingezet worden.
Pagina 45 van 50
Project radicalisering Peelland Het hier onder beschreven projectplan is het projectplan zoals dit in Helmond is vastgesteld n.a.v. ontwikkelingen op het gebied van radicalisering. Per Peelgemeente moet er gekeken worden of hierbij aangesloten wordt, of dat er aanpassingen wenselijk zijn. Waarom radicalisering? In dit uitvoeringsprogramma wordt op hoofdlijnen aangegeven hoe invulling wordt gegeven aan de lokale aanpak van polarisatie, radicalisering en jihadisme. Het is een nadere uitwer‐ king van een onderdeel van de Kadernota integrale veiligheid Peellland/Helmond 2015‐2018. Urgentie. Recente gebeurtenissen zijn voor het Rijk aanleiding geweest om het beleid te intensiveren. De aanpak van het rijksbeleid is beschreven in het Actieprogramma Integrale Aanpak Jiha‐ disme (augustus 2014) en in meerdere daarop volgende publicaties van de Nationaal Coör‐ dinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en andere overheidsinstanties. Het ge‐ meentelijk beleid wordt in dit uitvoeringsprogramma beschreven. Bij iedere taak wordt aan‐ gegeven welke maatregelen zijn of worden genomen Dreiging jihadisme. De afgelopen tijd is jihadisme voortdurend in het nieuws geweest. Mondiaal maar ook lokaal in Helmond. Het dreigingsniveau (NCTV) is al vanaf maart 2013 substantieel, het op een na hoogste van de vier dreigingsniveaus. Er zijn op dit moment geen concrete aanwijzingen dat Helmondse jongeren gaan deelnemen aan de gewapende strijd in Syrië of dat er mensen naar Helmond terugkeren uit Syrië of soortgelijke oorlogsgebieden (situatie januari 2015). Jihadisme is echter landelijk een ernstig probleem waarbij ook een geradicaliseerde enkeling een enorme ellende kan veroorzaken. Daarnaast wordt de samenleving ontwricht als bevolkingsgroepen tegen elkaar worden op‐ gezet en iedereen in de ander een bedreiging gaat zien. Moslims en extremisme Hoewel er in Nederland maar een beperkt aantal aanhangers zijn van het jihadisme is het maatschappelijk verstorend effect buitenproportioneel. Het gevolg hiervan is dat er onte‐ recht een negatieve beeldvorming ontstaat over de totale moslimgemeenschap. De overgro‐ te meerderheid van de moslims steunt namelijjk op geen enkele manier extremisme in de naam van de islam. Wat willen we bereiken? Preventie In het landelijk actieprogramma wordt preventie als een van de belangrijkste gemeentelijke taken gezien bij het tegengaan van polarisatie, radicalisering en jihadisme. De preventieve aanpak is vooral gericht op het bijtijds opmerken van radicaliseringsprocessen bij groepen en Pagina 46 van 50
individuen. Eerstelijnswerkers hebben hierbij een belangrijke rol omdat zij de meeste con‐ tacten hebben met jongeren die mogelijk voor radicale ideeën vatbaar zijn. Maatregel: Er wordt gestart met deskundigheidsbevordering van eerstelijnswerkers. Jeugd‐ en gezins‐ werkers en de leden van het Jeugd Preventie Team ( J.P.T.) krijgen op korte termijn een cur‐ sus gericht op het herkennen van signalen die wijzen op radicalisering en het voorkomen van verder radicaliseren. Platform sociale cohesie Om te voorkomen dat personen verder radicaliseren is gerichte interventie noodzakelijk. Een brede multidisciplinaire benadering met lokale partners zoals scholen, moskeeën, jongeren‐ werkers, politie en andere professionals heeft hierbij een belangrijke rol. Binnen Helmond vindt overleg met deze partners plaats in het platform sociale cohesie. De professionals in dit platform kunnen bijdragen aan een klimaat dat extremisme ontmoedigt. Maatregel: Buiten de reguliere vergaderingen wordt het platform sociale cohesie, indien een van de deelnemers dit wenst, direct bijeengeroepen. Binnen het platform wordt besproken welke interventies kunnen worden toegepast en welke inbreng de partners gaan leveren. Het be‐ staande convenant wordt herschreven . Het aantal deelnemers van het platform is en wordt uitgebreid met partners die een rol kunnen spelen in het tegengaan van radicalisering. Signalering radicalisering: Naast preventie is het noodzakelijk dat de gemeente signalen over geradicaliseerde inwo‐ ners op een juiste wijze weet in te schatten omdat er anders sprake kan zijn van overhaaste en onterechte labels. Hiervoor is kennis en expertise nodig bij professionals. Daarnaast is informatie‐uitwisseling met de lokale politie en andere partners noodzakelijk. Maatregel: Burgers en professionals kunnen signalen doorgeven bij het meldpunt Extremisme, een uit‐ breiding van Meld Misdaad Anoniem (0800‐7000 of www.meldmisdaadanoniem.nl). Maatregel: Een medewerker van de eenheid veiligheid van de afdeling Bestuurs– en Juridische Zaken van de gemeente Helmond, is aanwezen als contactpersoon en coördinator voor alle zaken die betrekking hebben op polarisatie, radicalisering en jihadisme. Er vind wekelijks overleg plaats met de nationale politie over radicalisering en de signalen die daarover zijn binnengekomen. Maatregel: Indien er meerdere ernstige signalen van radicalisering zijn wordt er gebruik gemaakt van het veiligheidshuis. In het veiligheidshuis volgt een multidisciplinair overleg met alle partners Pagina 47 van 50
die voor een verder aanpak noodzakelijk zijn. Voor ieder individu (en zijn directe sociale om‐ geving) wordt een persoonsgerichte aanpak opgesteld.
Interventie bij Syriëgangers Naast preventie en herkenning van signalen heeft de gemeente Helmond taken indien er daadwerkelijk sprake is van jihadistische jongeren die op het punt staan om uit te reizen of terugkeren. Maatregelen die noodzakelijk zijn om het uitreizen te voorkomen worden in overleg met de nationale politie en het Openbaar Ministerie genomen. De gemeente is ook verantwoordelijk voor de opvang van terugkeerders. Er zijn geen aan‐ wijzingen dat er jihadstrijders zijn die voornemens zijn om naar Helmond terug te keren (si‐ tuatie januari 2015). Maatregel: Voor mensen die de stap naar geweld al hebben gezet of op het punt staan dit te gaan doen zijn andere en repressieve ingrepen noodzakelijk. In deze situaties is het Openbaar Ministerie verantwoordelijk voor de opsporing en vervolging. Indien de opsporing zou leiden tot de aan‐ houding van een of meerdere terrorismeverdachten kunnen er problemen ontstaan op het terrein van openbare orde of kunnen omwonenden risico lopen. In deze gevallen wordt de burgemeester vooraf geïnformeerd. Maatregel: Indien er sprake is van een terugkerende jihadstrijder wordt de aanpak besproken in de drie‐ hoek (burgemeester, officier van justitie, politiechef). Interventies zijn casusafhankelijk en variëren in intensiteit, vorm en mate van dwang. Ze worden ingezet waar ze het meeste ef‐ fect sorteren. Terroristische aanslag: Een groot aantal maatregelen die de overheid neemt na een terroristische aanslag vallen onder de reguliere aanpak van de crisisbeheersing en rampenbestrijding. Deze maatregelen zijn gericht op hulpverlening aan slachtoffers, handhaving van de openbare orde en verrich‐ ten van herstelwerkzaamheden. Er zijn echter ook enkele verschillen tussen een terroristi‐ sche aanslag en rampen. Bij een “gewone” ramp is er (meestal) geen sprake van opzet. Bij een terroristische aanslag is dat wel het geval. Bij een terroristische aanslag moet rekening worden gehouden met opsporingsactiviteiten en de dreiging van vervolgaanslagen. De op‐ schaling bij een terroristische aanslag volgt de normale procedure bij crisisbeheersing ( GRIP, Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure). Hiervoor zijn geen aanvullen‐ de maatregelen noodzakelijk.
Pagina 48 van 50
Planning prioriteiten uit Integrale Kadernota Veiligheid Peel‐ land/Helmond 2015‐2018 Gezamenlijke prioriteiten Prioriteit
Opvolging
Projectleiders
voortgang
Woninginbraak
Prio 1 (voor de zomer)
Geert Annevelink en Jan van de Wiel (Deurne en Helmond)
Concept ligt voor ter bespreking
Geweld
Prio 1 (voor de zomer)
Jolanda Boss en Laura Vos (gemeente Helmond)
Concept ligt voor ter bespreking
Criminele jeugd
Prio 1 (voor de zomer)
Wim Klomp en Dory van Houts
Wordt later toegezonden
(Helmond, Asten en Someren) Drank- en drugsoverlast
Prio 1 (voor de zomer)
Joris Rops (gemeente Laarbeek), Helmi Reen (gemeente Helmond) en Ruud van de Bekerom (gemeente Deurne)
Toelichting ter vergadering
Overlastgevende jeugd
Prio 2 (na de zomer)
Nader te bepalen
Volgt 25 november
Georganiseerde ondermijnende criminaliteit
Prio 2 (na de zomer, aansluitend op uitkomen ondermijningsbeeld)
Nader te bepalen
Volgt 25 november
Verkeersveiligheid
Prio 2 (na de zomer)
Nader te bepalen
Volgt 25 november
Overige prioriteiten Prioriteit
Opvolging
Projectleiders
voortgang
Woonoverlast
Prio 1
Geert Annevelink en Wil Evers (Gemeente Deurne) Laura Vos (gemeente Helmond)
Concept ligt voor ter bespreking
Prio 1
Dory van Houts (gemeente Asten en Someren), Peter Knoops (gemeente Helmond)
Concept ligt voor ter bespreking
Prio 1
Peter van Horen (ge-
Concept ligt voor ter
Prioriteit voor alle gemeenten m.u.v. Laarbeek Arbeidsmigranten
Prioriteit voor de gemeenten Asten, Someren en Gemert-Bakel Fietsendiefstal
Pagina 49 van 50
meente Gemert-Bakel) en Pieter Klumpers (gemeente Helmond)
bespreking
Prio 2
Nader te bepalen
Volgt 25 november
Prio 2
Nader te bepalen
Volgt 25 november
Prio 2
Nader te bepalen
Volgt 25 november
Prioriteit voor de gemeenten Helmond en Gemert-Bakel Veilig in- en om school
Prioriteit voor de gemeente Deurne (specifiek gericht op verkeersveiligheid rondom scholen)
Evenementen en Veiligheid
Prioriteit voor de gemeenten Helmond en Someren Veilig uitgaan
Prioriteit voor Deurne Radicalisering
Projectplan is in Helmond vastgesteld. Per Peelgemeente moet er gekeken worden of hierbij aangesloten wordt, of dat er aanpassingen wenselijk zijn.
Pagina 50 van 50