Projectcode Jaarverantwoording Datum 15 december Finance & Control - Consolidatie & Analyse

Projectcode

Jaarverantwoording 2013

Versie

Vastgesteld

Datum

15 december 2014

Opsteller

Finance & Control

Beheerder

Finance & Control - Consolidatie & Analyse

Opdrachtgever

Raad van Bestuur, Erasmus MC

Jaarrekening 2013

Erasmus MC

INHOUDSOPGAVE

Pagina

5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.1.6 5.1.7 5.1.8 5.1.9 5.1.10 5.1.11 5.1.12 5.1.13 5.1.14 5.1.15 5.1.16 5.1.17 5.1.18 5.1.19 5.1.20

Jaarrekening 2013 Geconsolideerde balans per 31 december 2013 Geconsolideerde resultatenrekening over 2013 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2013 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 Mutatieoverzicht immateriële vaste activa Mutatieoverzicht materiële vaste activa Mutatieoverzicht vaste activa o.g.v. art. 5a Regeling verslaggeving WTZi Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten Overzicht langlopende schulden Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 Enkelvoudige balans per 31 december 2013 Enkelvoudige resultatenrekening over 2013 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 Mutatieoverzicht materiële vaste activa Mutatieoverzicht vaste activa o.g.v. art. 5a Regeling verslaggeving WTZi Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten Overzicht langlopende schulden Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013

4 5 6 7 16 34 35 36 41 45 46 61 62 63 64 77 78 83 87 88

5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 5.2.5 5.2.6

Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Nevenvestigingen Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Controleverklaring

97 97 97 97 98 99

5.3 5.3.1 5.3.2

Bijagen Toelichting DHAZ Verantwoording DHAZ

Erasmus MC

5.1 JAARREKENING

In dit verslag staan alle bedragen * € 1.000,- tenzij anders vermeld

Erasmus MC - geconsolideerd

5.1 JAARREKENING 5.1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) Ref.

31-dec-13 €

31-dec-12 €

1 2 3

889 1.132.731 4.293 1.137.913

565 1.088.538 3.316 1.092.419

4 5 6

10.779 16.158 4.453

7.552 23.556

7 8 9 10

28.852 103 318.069 34.239 412.653

38.828 148 403.796 24.264 498.144

1.550.566

1.590.563

31-dec-13 €

31-dec-12 €

3.369 346.732 8.339 358.440

3.344 314.772 27.113 345.229

ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten Onderhanden werk uit hoofde van DBC's-GGZ Onderhanden werk uit hoofde van EMF-projecten en andere onderzoeksprojecten Vorderingen uit hoofde van bekostiging Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa

Ref. PASSIVA Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

11

Voorzieningen

12

28.675

23.909

Langlopende schulden

13

690.679

613.933

Kortlopende schulden Onderhanden werk uit hoofde van DBC's/DBC-zorgproducten Schulden uit hoofde van bekostiging Overige kortlopende schulden en overlopende passiva

5 8 14

26.674 446.098

52.887 29.000 525.605

1.550.566

1.590.563

Totaal passiva

4


5.1.2 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013

Ref.

2013 €

2012 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties

15

132.039

140.722

Niet-gebudgetteerde zorgprestaties (exclusief DBC's / DBCzorgproducten A- en B-segment)

16

6.893

6.841

Omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment

17

303.927

221.668

Omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment

18

442.462

409.532

Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen en honorariumplafonds

19

5.858

44.938

Subsidies

20

225.173

221.421

Overige bedrijfsopbrengsten

21

181.725

191.580

1.298.077

1.236.702

721.094

714.092

Som der bedrijfsopbrengsten

BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten

22

Honorariumkosten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren

23

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

24

88.327

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa

25

27.703

Overige bedrijfskosten

26

433.983

417.411

Som der bedrijfslasten

1.271.790

1.203.407

BEDRIJFSRESULTAAT

26.287

33.295

-12.805

-22.767

13.482

10.528

-296

21 -

13.186

10.549

-10.100

-21.332

3.086

-10.783

Financiële baten en lasten

27

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Belastingen Aandeel derden in groepsresultaat RESULTAAT BOEKJAAR Toevoeging aan reserve vooruitontvangen kapitaalslasten OPERATIONEEL RESULTAAT

683

701 71.203 -

Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling onder de overige gegevens in paragraaf 5.2.2.

5


5.1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT Ref. € Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

-

Aanpassingen voor: afschrijvingen desinvesteringen materiële vaste activa bijzondere waardeverminderingen mutaties voorzieningen mutatie vooruitontvangen investeringssubsidies

2013 €

€

26.287

1, 2 2 1, 2 12 13

97.311 7.288 27.703 4.766 -6.396

33.295

77.012 2 9.839 1.332 -2.644 130.672

Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - onderhanden werk uit hoofde van DBC's/DBCzorgproducten - onderhanden werk DBC's-GGZ - onderhanden werk uit hoofde van EMF-projecten en andere onderzoeksprojecten - vorderingen/schulden uit hoofde van bekostiging - vorderingen en overlopende activa - kortlopende schulden (exclusief schulden aan kredietinstellingen)

Financiële baten Financiële lasten Belastingen/aandeel derden in groepsresultaat

-3.227

19

5 6

-69.045 19.103

70.834 -14.171

7 8 9

9.976 -2.281 85.727

-3.386 68.560 -202.054

14

-52.065

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen (inclusief kortlopende schulden aan kredietinstellingen)

71.375 -11.812 145.147

27 27

11.861 -24.666 -296

-8.823 110.013 360 -23.127 21

-13.101 132.046

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Investeringen deelnemingen en/of samenwerkingsverbanden mutaties eigen vermogen Overige investeringen in financiële vaste activa Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

85.541

4

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

-22.746 87.267

1 2

-527 -176.292

-220.543

3 11 3

-725 25 -252

1.103 -324 -177.771

13 13

124.750 -27.278

Aansluiting met mutatie geldmiddelen in de balans Stand geldmiddelen per 1 januari - liquide middelen - schulden aan kredietinstellingen

-219.764

153.200 -25.415 97.472

127.785

51.747

-4.712

24.264 -130.199

29.719 -130.942 -105.935

Stand geldmiddelen per 31 december - liquide middelen - schulden aan kredietinstellingen

2012 €

34.239 -88.427

-101.223 24.264 -130.199

-54.188 -51.747

-105.935 4.712

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een maandelijkse koers. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De verkrijgingsprijs van de verworven groepsmaatschappij is opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De geldmiddelen die in de verworven groepsmaatschappij aanwezig zijn, zijn op de aankoopprijs in mindering gebracht. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen.

6


5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 5.1.4.1 Algemeen Algemene informatie Naam verslagleggende instelling: Vestigingsplaats: Adres: Korte beschrijving hoofdactiviteiten:

Erasmus MC Rotterdam 's-Gravendijkwal 230, Rotterdam Leveren patiëntenzorg, uitvoeren onderzoek en bieden van onderwijs, opleiding en valorisatie

Groepsverhoudingen Het Erasmus MC vormt samen met Erasmus MC Holding BV, Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (Havenziekenhuis) en Stichting Innovative Molecular Research Fund de Erasmus MC groep. Het Erasmus MC staat aan het hoofd van deze groep. De enkelvoudige jaarrekening van het Erasmus MC is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van de Erasmus MC groep te Rotterdam. Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de relevante stellige uitspraken uit de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (uitgegeven door de Raad voor de jaarverslaggeving), in het bijzonder RJ655 inzake de jaarverslaggeving door zorginstellingen en Titel 9 Boek 2 BW. Continuïteitsveronderstelling Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar, met uitzondering van het volgende: Met ingang van 1 januari 2013 is besloten om rente toe te rekenen aan bepaalde te activeren projecten. Dit is een stelselwijziging conform titel 9 boek 2 BW. Tot op heden werden de rentelasten van de nieuwbouw direct ten laste van het resultaat genomen. In de oude FB-systematiek werden deze kosten via de rentenormering namelijk gecompenseerd. Met de invoering van de DOT-systematiek is de rentenormering echter vervallen. Het is een goed economisch gebruik om ook deze kosten te activeren op de balans. Het gevolg hiervan is dat de lasten pas op de exploitatie drukken na ingebruikname van de gebouwen. Door de rentekosten te activeren worden de lasten en de opbrengsten aan dezelfde periode toegerekend en geeft de exploitatie over de gehele periode een juist beeld. De stelselwijziging heeft tot gevolg gehad dat een bedrag van € 11,4 miljoen is geactiveerd, waarvan € 9,0 miljoen betrekking heeft op Zorg-projecten en € 2,4 miljoen op O&O-projecten. Consolidatie De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van het Erasmus MC en haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend dan wel waarover de centrale leiding bestaat. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin het Erasmus MC een meerderheidsbelang heeft, of waarop op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Bij de bepaling of beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend, worden financiële instrumenten, die potentiële stemrechten bevatten en direct kunnen worden uitgeoefend, betrokken. Participaties die zijn verworven uitsluitend met het doel om ze binnen afzienbare termijn weer te vervreemden, worden niet geconsolideerd. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie betrokken vanaf het tijdstip waarop beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het tijdstip van beëindiging van deze invloed. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de groep gemaakte resultaten. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd, waarbij het minderheidsbelang van derden afzonderlijk tot uitdrukking is gebracht.

7


In de geconsolideerde jaarrekening zijn de volgende rechtspersonen opgenomen: • Erasmus MC Holding BV met de volgende dochtermaatschappijen: - AgenD BV, Rotterdam (100%) - Erasmus MC Ameland BV, Rotterdam (100%) - Erasmus MC Diabetesstation BV, Rotterdam (78,4%) - Erasmus MC Schiermonnikoog BV, Rotterdam (100%) - Erasmus MC Texel BV, Rotterdam (100%) - Erasmus MC Vlieland BV, Rotterdam (100%) - Erasmus MC Zorg Holding BV, Rotterdam (100%) - Erasmus Pharma BV, Rotterdam (100%) - Eurza Arbo BV, Rotterdam (100%) - Geboortecentrum Sophia Holding BV, Rotterdam (50%) - Medical Oncology Research BV, Rotterdam (100%) - MI&EUR BV, Rotterdam (100%) - Nano4Therapy BV, Rotterdam (64%) - Neurasmus BV, Rotterdam (100%) - Poliklinische Apotheek BV, Rotterdam (100%) - Sophia Research BV, Rotterdam (100%) - Thoraxcentrum Research BV, Rotterdam (100%) - ViroNovative BV, Rotterdam (100%) • Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (100%) met de volgende dochtermaatschappijen: - Stichting Zorgservices, Rotterdam (100%) - Travel Clinic Havenziekenhuis BV, Rotterdam (50%) • Stichting Innovative Molecular Research Fund (IMRF), Rotterdam met de volgende dochtermaatschappij: - Cyclotron Rotterdam BV (100%) Geboortecentrum Sophia Holding BV is proportioneel meegeconsolideerd. Erasmus MC Holding BV is 50% aandeelhouder van deze vennootschap. De overige vennootschappen zijn volledig meegenomen in de consolidatie. Travel Clinic Havenziekenhuis BV is volledig opgenomen in de consolidatie daar het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV in 1997 heeft verklaard 100% van de exploitatie (verliezen) voor haar rekening te nemen. In de enkelvoudige balans zijn de deelnemingen opgenomen tegen de zichtbare intrinsieke waarde. Grondslagen enkelvoudige jaarrekening De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde jaarrekening. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de Raad van Bestuur over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de Raad van Bestuur schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Overige De rechten en verplichtingen uit hoofde van meerjarige financiële contracten, zoals huurcontracten, zijn niet geactiveerd en gepassiveerd in de balans, tenzij aan de eisen van financiële lease wordt voldaan. De hieruit voortvloeiende lasten zijn verantwoord onder de bedrijfslasten. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.

8


5.1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winsten verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Een actief wordt op de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat deze toekomstige economische voordelen in zich houdt en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt op de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer op de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer op de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en/of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn vermeld in het verloopoverzicht van de immateriële vaste activa. Materiële vaste activa De materiële vaste activa die op basis van OCW- of DHAZ-convenant, danwel WZV-vergunning of WTG zijn gefinancierd, zijn gewaardeerd tegen aanschaffings-, vervaardigings- of goedgekeurde kosten minus jaarlijkse afschrijvingen met vaste percentages van die kosten conform de desbetreffende beleidsregels, danwel berekend over de geschatte (kortere) economische levensduur. Bij een gering aantal activa wordt bij het vaststellen van de afschrijvingskosten rekening gehouden met een restwaarde. De materiële vaste activa die behoren tot de niet-OCW/DHAZ/WZV/WTG-gefinancierde vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafkosten minus afschrijvingen op basis van economische levensduur, danwel lagere bedrijfswaarde. De afschrijvingspercentages die zijn gebruikt, staan vermeld in de toelichting op de geconsolideerde balans in de mutatieoverzichten materiële vaste activa. De materiële vaste activa waarvan de tot de groep behorende rechtspersonen, krachtens een financiële leaseovereenkomst, de economische eigendom heeft, worden geactiveerd. De uit de financiële leaseovereenkomst voortkomende verplichting wordt als schuld verantwoord. De in de toekomstige leasetermijnen begrepen interest wordt gedurende de looptijd van de financiële leaseovereenkomst ten laste van het resultaat gebracht. Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen. Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover het Erasmus MC in deze situatie geheel of gedeeltelijk garant staat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden, uitgaande van de waarden bij eerste waardering, de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de winsten verliesrekening.

9


De overige financiële vaste activa worden gewaardeerd op nominale waarde, verminderd met een eventuele voorziening voor oninbaarheid. Call-opties : worden gewaardeerd tegen reële waarde dan wel (niet-beursgenoteerde) kostprijs. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De groep beoordeelt op balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief onderhevig kan zijn aan een bijzondere waardevermindering. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen verrekenprijzen, welke gebaseerd zijn op de actuele inkoopprijzen, rekening houdend met eventuele incourantheid. Zelf geproduceerde geneesmiddelen worden gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs. De vervaardigingsprijs wordt bepaald door de inkoopprijs van grond- en hulpstoffen en de emballagekosten. Onderhanden werk DBC's/DBC-zorgproducten Onder onderhanden werk worden de in uitvoering zijnde DBC’s/DBC-zorgproducten verantwoord, die op de balansdatum nog niet waren voltooid. Waardering op basis van verwachte opbrengstwaarde maal percentage van gereedheid. Het resultaat op deze DBC’s/DBC-zorgproducten wordt toegerekend aan het boekjaar naar rato van de verrichte prestaties. Verliezen op onderhanden werk worden genomen zodra deze voorzienbaar zijn. Onderhanden werk uit hoofde van EMF-projecten en andere onderzoeksprojecten Het onderhanden werk uit hoofde van projecten in opdracht van derden wordt gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs, zijnde directe materiaal- en arbeidskosten, direct toerekenbaar uitbesteed werk en overige externe kosten, inclusief een opslag voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten. Op de post onderhanden projecten zijn de gedeclareerde termijnen en vooruitontvangen betalingen in mindering gebracht. Gedeclareerde termijnen die de waardering van een individueel project overtreffen, worden opgenomen als passiefpost onder de kortlopende schulden. De resultaten op projecten of deelprojecten worden, indien betrouwbaar te schatten, verantwoord naar rato van de voortgang van het project. Indien de resultaten niet betrouwbaar te schatten zijn, worden de resultaten op projecten of deelprojecten verantwoord in het jaar van oplevering. Voorzieningen voor verwachte verliezen worden genomen in de periode waarin vast komt te staan dat sprake is van verliesgevende projecten en worden in mindering gebracht op de post onderhanden projecten.

Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn, wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten. Ook worden op basis van de effectieve rente, rente-inkomsten ten gunste gebracht van de winsten verliesrekening. De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar, tenzij anders vermeld. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Het saldo van het financieringstekort is het verschil tussen het wettelijk budget aanvaardbare kosten en de gedeclareerde vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget. Het betreft de jaren voor 2012, voor de implementatie prestatiebekostiging Zorg. Voor de GGZ geldt dit tot en met 2012. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling Op grond van RJ 655.206 vereist de NZa in de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg (NR/CU-208) dat een instelling voor medisch specialistische zorg de gerealiseerde omzet uit prestatiebekostiging en de omzet die zou zijn behaald onder de oude bekostigingssystematiek vaststelt. Het verschil tussen beide bedragen wordt aangeduid met de term transitiebedrag. De zorginstelling neemt een vordering respectievelijk een schuld uit hoofde van de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg op als afzonderlijke post in de balans.

10


In verband met de overgang (transitie) van budgetbekostiging naar prestatiebekostiging (RJ 655.404) heeft de NZa de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg (NR/CU-213) gepubliceerd. De zorginstelling neemt in de toelichting op de balans de opbouw van de vordering respectievelijk schuld uit hoofde van het transitiebedrag op, onder vermelding van het stadium van vaststelling van het budget. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kassaldi, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden, die direct of vervroegd opeisbaar zijn. Rekening-courant schulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Transacties in vreemde valuta Transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers die geldt op de transactiedatum. Monetaire activa en verplichtingen die op de balansdatum in vreemde valuta luiden, worden omgerekend naar de functionele valuta (Euro) tegen de op die datum geldende wisselkoers. Valutaomrekenverschillen worden verantwoord in de winsten verliesrekening. Niet-monetaire activa en verplichtingen die luiden in vreemde valuta en die tegen kostprijs zijn gewaardeerd, worden omgerekend naar de functionele valuta tegen de koers op transactiedatum. Eigen vermogen Het eigen vermogen is gesplitst in kapitaal, collectief gefinancierd vermogen en niet-collectief gefinancierd vermogen. De segmentering van het vermogen is gebaseerd op het onderscheid tussen collectief en nietcollectief gefinancierde rechtspersonen. De collectief gefinancierde rechtspersonen zijn: Erasmus MC en Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (inclusief dochtermaatschappijen). De overige rechtspersonen (zie pagina 7 en 8) worden aangemerkt als niet-collectief gefinancierde rechtspersonen. De mutaties in het eigen vermogen zijn gebaseerd op de bestemming van de resultaten. Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is in te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding wordt ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Langlopende schulden De eerste waardering bestaat uit de reële waarde, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winsten verliesrekening wordt verwerkt. Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Het saldo van het financieringstekort is het verschil tussen het wettelijk budget aanvaardbare kosten en de gedeclareerde vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget. Het betreft de jaren voor 2012, voor de implementatie prestatiebekostiging Zorg. Voor de GGZ geldt dit tot en met 2012. Schulden uit hoofde van transitieregeling Op grond van RJ 655.206 vereist de NZa in de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg (NR/CU-208) dat een instelling voor medisch specialistische zorg de gerealiseerde omzet uit prestatiebekostiging en de omzet die zou zijn behaald onder de oude bekostigingssystematiek jaarlijks vaststelt. Het verschil tussen beide bedragen wordt aangeduid met de term transitiebedrag. De zorginstelling neemt een vordering respectievelijk een schuld uit hoofde van de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg op als afzonderlijke post in de balans.

11


In verband met de overgang (transitie) van budgetbekostiging naar prestatiebekostiging (RJ 655.404) heeft de NZa de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg (NR/CU-213) gepubliceerd. De zorginstelling neemt in de toelichting op de balans de opbouw van de vordering respectievelijk schuld uit hoofde van het transitiebedrag op, onder vermelding van het stadium van vaststelling van het budget. Afgeleide financiële instrumenten Het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (Havenziekenhuis) maakt gebruik van renteswaps om de rentevariabiliteit van opgenomen leningen af te dekken. Voor deze instrumenten wordt kostprijshedgeaccounting toegepast teneinde de resultaten van renteswaps en de afgedekte positie gelijktijdig in de resultatenrekening te verwerken. Bij eerste opname worden afgeleide financiële instrumenten opgenomen tegen reële waarde. Na eerste waardering worden afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde, tenzij hedge-accounting onder het kostprijs hedgemodel wordt toegepast. Indien kostprijshedgeaccounting wordt toegepast en het afgeleide instrument betrekking heeft op afdekking van het specifieke risico van een toekomstige transactie die naar verwachting zal plaatsvinden, vindt geen herwaardering van dit instrument plaats. Zodra de verwachte toekomstige transactie leidt tot verantwoording in de winsten verliesrekening, wordt de met het afgeleide instrument samenhangende winst of het met het afgeleide instrument samenhangende verlies verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Indien afgeleide instrumenten aflopen, worden verkocht of niet langer voldoen aan de voorwaarden voor hedge accounting, dient de cumulatieve winst die, of het cumulatieve verlies dat, tot dat moment nog niet in de winsten verliesrekening was verwerkt, als overlopende post in de balans opgenomen te worden, totdat de afgedekte transacties plaatsvinden. Indien de transacties naar verwachting niet meer plaatsvinden, wordt de cumulatieve winst of het cumulatieve verlies overgeboekt naar de winsten verliesrekening. Indien afgeleide instrumenten niet langer voldoen aan de voorwaarden voor hedge-accounting, maar het financiële instrument niet wordt verkocht, wordt ook de hedge-accounting beëindigd. Dan wordt het financiële instrument tegen kostprijs of lagere marktwaarde verwerkt. Het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV documenteert de hedgerelaties en toetst periodiek de effectiviteit van de hedgerelaties door vast te stellen dat er sprake is van een effectieve hedge respectievelijk dat er geen sprake is van overhedges. De effectiviteitstest vindt plaats door vergelijking van de kritieke kenmerken van het afdekkingsinstrument met de afgedekte positie. Indien sprake is van een overhedge wordt de hiermee samenhangende waarde op basis van kostprijs of lagere marktwaarde direct in de winsten verliesrekening verwerkt. Bijzondere waardeverminderingen financiële activa Een financieel actief dat niet tegen reële waarde wordt verantwoord met waardewijzigingen in de winsten verliesrekening wordt op iedere verslagdatum beoordeeld om te bepalen of er objectieve aanwijzingen bestaan dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Deze objectieve aanwijzingen bestaan als zich, na de eerste opname van het actief, een gebeurtenis heeft voorgedaan die een negatief effect heeft gehad op de verwachte toekomstige kasstromen van dat actief en waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt. Objectieve aanwijzingen dat financiële activa onderhevig zijn aan een bijzondere waardevermindering, omvatten het niet nakomen van betalingsverplichtingen en achterstallige betaling door een debiteur, of aanwijzingen dat een debiteur failliet zal gaan. Van alle individueel significante vorderingen wordt beoordeeld of deze specifiek onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering. Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd financieel actief wordt berekend als het verschil tussen de boekwaarde en de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente van het actief. Verliezen worden opgenomen in de winsten verliesrekening. Rente op het aan een bijzondere waardevermindering onderhevig actief blijft verantwoord worden via oprenting van het actief. Als in een latere periode het actief, onderhevig aan een bijzondere waardevermindering, stijgt en het herstel objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die plaatsvond na de opname van het bijzondere waardeverminderingsverlies wordt het bedrag uit hoofde van het herstel opgenomen in de winsten verliesrekening.

12


Reële waarde De reële waarde van de in de balans verantwoorde financiële instrumenten (leningen, vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden) is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en van elkaar onafhankelijk zijn. De reële waarde van een lening is gelijk aan de contante waarde van toekomstige kasstromen gebaseerd op een rente die per balansdatum zou gelden voor gelijksoortige leningen vermeerderd met een risicopremie voor iedere individuele lening.

5.1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar, na eliminatie van transacties binnen de groep. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Eventuele verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Opbrengsten In 2012 zijn instellingen voor medisch specialistische zorg overgegaan van het systeem van bekostiging via budgetten op volledige prestatiebekostiging. De invoering van de prestatiebekostiging vindt plaats in de volgende stappen naar het gewenste eindmodel van volledige prestatiebekostiging: - het afschaffen van de ziekenhuisbudgetten zodat ook de prijsgereguleerde prestaties van het A-segment onder prestatiebekostiging vallen; - uitbreiding van het vrije segment; - introductie van een vast segment met beschikbaarheidsbijdragen voor bepaalde zorgfuncties; - integrale vergoeding van de kapitaalslasten in de tarieven. Met de invoering van het nieuwe bekostigingsstelsel DBC’s Op weg naar Transparantie (DOT) in 2012 zijn circa 30.000 diagnosebehandelingcombinaties (DBC’s) vervangen door circa 4.400 DBC-zorgproducten. De gelijktijdige overgang naar prestatiebekostiging in 2012 (met meer vrije prijzen en risicodragendheid) heeft veel inzet van alle betrokken partijen gevraagd en gekregen. Sectorbreed is geconcludeerd dat in 2012 sprake was van een zeer complex systeem van ziekenhuisbekostiging, dat in de verschillende onderdelen onvoldoende op elkaar is afgestemd. Door de gelijktijdig doorgevoerde veranderingen in bekostiging, DOT-productstructuur en nieuwe wijze van contractering met zorgverzekeraars, gecombineerd met de invoering van prestatiebekostiging, ontstaan over 2012 sectorbreed materiële onzekerheden in de jaarrekeningen en bekostigingsverantwoordingen van ziekenhuizen en UMC’s. Over 2013 zijn deze onzekerheden slechts ten dele verminderd. In het eindmodel geldt prestatiebekostiging, waarin zorgaanbieders per geleverde prestatie betaald worden, op basis van integrale tarieven. Naast het vrije segment met volledig vrije prijzen resteert een gereguleerd segment met maximumtarieven voor zorg die niet geschikt is voor vrije prijsvorming. Daarnaast is er een vast segment voor zorg die met prestatiebekostiging onvoldoende geborgd zou zijn. Onder het eindmodel wordt de situatie verstaan die geldt vanaf 2015, na afloop van de transitieregulering en de garantieregeling kapitaallasten die de komende jaren van toepassing is. Tot 2015 wordt het eindmodel geïmplementeerd waarbij uiteindelijk sprake is van integrale tarieven waarbij ook de honorariumcomponent in het integrale tarief is opgenomen en de gedifferentieerde kapitaallastenopslag, aangevuld met flankerend beleid. Het flankerend beleid omvat twee overgangsmodellen: - Transitiemodel prestatiebekostiging (2012-2013) - Garantieregeling kapitaallasten (2011-2016) Transitiemodel Per 2012 is de budgettering in de medisch specialistische zorg afgeschaft en geldt prestatiebekostiging ook voor prestaties van het A-segment. De overgang van gedeeltelijke budgetbekostiging naar prestatiebekostiging brengt voor gebudgetteerde instellingen systeemrisico’s met zich mee. Met het transitiemodel zoals dat is gedefinieerd, worden de systeemrisico’s van de overgang van budgetbekostiging naar volledige prestatiebekostiging deels ondervangen. De systeemrisico’s worden opgevangen door eenmalig een transitiebedrag vast te stellen per ziekenhuis op basis van het verschil tussen de schaduwomzet en bijbehorende DOT-omzet (prestatiebekostiging) in 2012. Het transitiebedrag wordt in 2012 voor 95% verrekend en in 2013 voor 70% van het berekende bedrag van 2012. Voor de jaarrekening 2013 is deze berekening opnieuw uitgevoerd, aan de hand van de handreiking omzetverantwoording 2013.

13


In essentie is de doelstelling van het transitiemodel een demping van de overgang van budgetbekostiging naar prestatiebekostiging. Belangrijk is dat het schaduw-FB aangrijpt op het A-segment van 2011. Dit betekent concreet dat het deel van het A-segment, dat in 2012 wordt overgeheveld naar het B-segment, ook meetelt in de berekening van het transitiebedrag. De zorg die vóór 2012 tot het B-segment werd gerekend blijft daarentegen buiten beschouwing bij de berekening van het transitiebedrag. Er is dus geen vangnet voor de wijzigingen in de productstructuur. Gevolgen invoering prestatiebekostiging en transitiemodel De invoering van de prestatiebekostiging en het transitiemodel heeft binnen en buiten de sector de afgelopen tijd tot veel discussies geleid wat betreft de verantwoording van de omzet en gerelateerde balansposten in de jaarrekening van instellingen die medisch specialistische zorg leveren. Over eventuele verantwoordings- en controlevraagstukken waar de instellingen tegenaan zijn gelopen bij het opstellen en controleren van de jaarrekening 2013 en deelverantwoordingen is tussen partijen (VWS, NZA, NFU, NVZ, ZN en Coziek) periodiek overlegd ter invulling van generieke standpunten ten aanzien van generieke sectorbrede onduidelijkheden. Dit heeft er toe geleid dat een aanvullend omzetonderzoek is uitgevoerd. De resultaten van dit aanvullend omzetonderzoek zijn verwerkt in de jaarrekening. Zorgcontractering Het Erasmus MC heeft uit hoofde van de zorgcontractering vanaf 2012 met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de zorgverlening op schadelastjaar. Daarbij is een inschatting gemaakt van de verwachte realisatie van deze contractafspraken. Met de uitkomsten van deze analyse is rekening gehouden bij de bepaling van de opbrengstverantwoording 2012 en 2013. De getekende contracten met de zorgverzekeraars zijn daarbij leidend. Overige bedrijfsopbrengsten De overige opbrengsten zijn gebaseerd op aan derden gefactureerde of doorberekende bedragen voor geleverde goederen en diensten, onder aftrek van eventuele omzetbelasting en kortingen. Tevens is hieronder opgenomen de mutatie in het onderhanden werk EMF-onderzoek. Kosten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Personeelsbeloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winsten verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenlasten Niet alle groepsmaatschappijen hebben werknemers in dienst. De rechtspersonen waar dit wel het geval is, zijn aangesloten bij de Stichting Pensioenfonds ABP of Pensioenfonds Zorg & Welzijn. De pensioenregeling van de Stichting Pensioenfonds ABP en Pensioenfonds Zorg & Welzijn betreft een toegezegde-bijdrageregeling. Dit is een regeling waarbij werknemers een pensioen wordt toegezegd waarvan de hoogte afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. Het Erasmus MC zal voldoen aan bijdragen voor hogere toekomstige premies. Indien het pensioenfonds een tekort heeft, rust er geen verplichting bij het Erasmus MC om het tekort aan te zuiveren. Op grond van paragraaf 310 RJ 271 kan deze regeling in de jaarrekening worden verwerkt als een toegezegdebijdrageregeling. Voor toegezegde-bijdrageregelingen worden de premies verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen. De dekkingsgraad van het Pensioenfonds ABP per balansdatum was 105,9% (bron: www.abp.nl) en van het Pensioenfonds Zorg & Welzijn 109% (bron: www.pfzw.nl). De minimaal vereiste dekkingsgraad volgens DNB is 104,3%.

Leaseverplichtingen De rechtspersoon kan financiële en operationele leasecontacten afsluiten. Een leaseovereenkomst waarbij de lessee voor- en nadelen verbonden aan het eigendom van het leaseobject geheel of nagenoeg geheel draagt, wordt aangemerkt als een financiële lease. Alle andere leaseovereenkomsten classificeren als operationele leases. Bij de leaseclassificatie is de economische realiteit van de transactie bepalend en niet zozeer de juridische vorm.

14


Financiële leases Als de rechtspersoon optreedt als lessee in een financiële lease, wordt het leaseobject (en de daarmee samenhangende verplichting) bij de aanvang van de leaseperiode in de balans verwerkt tegen de reële waarde van het leaseobject of, indien deze lager is, tegen de contante waarde van de minimale leasebetalingen. Beide waardes worden bepaald op het tijdstip van het aangaan van de leaseovereenkomst. De toegepaste rentevoet bij de berekening van de contante waarde is de impliciete rentevoet. Indien deze rentevoet praktisch niet te bepalen is, wordt de marginale rentevoet gehanteerd. De initiële directe kosten worden opgenomen in de eerste waardering van het leaseobject. De grondslagen voor de vervolgwaardering van het leaseobject zijn beschreven onder het hoofd Materiële vaste activa. Als geen redelijke zekerheid bestaat dat de rechtspersoon eigenaar van een leaseobject zal worden aan het einde van de leaseperiode, wordt het object afgeschreven over de kortste termijn van de leaseperiode of de gebruiksduur van het object. De minimale leasebetalingen worden gesplitst in rentelasten en aflossing van de uitstaande leaseverplichting. De rentelasten worden gedurende de leaseperiode zodanig toegerekend aan elke periode dat dit resulteert in een constante periodieke rentevoet over de resterende netto-verplichting met betrekking tot de financiële lease. Voorwaardelijke leasebetalingen worden als last verwerkt in de periode dat aan de voorwaarden tot betaling wordt voldaan. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Resultaat deelnemingen Betreft het resultaat van de bedrijven waarin het Erasmus MC deelneemt. Belastingen Met uitzondering van Poliklinische Apotheek BV, Erasmus MC Diabetesstation BV, Erasmus MC Texel BV en Nano4Therapy BV maken de in de consolidatie opgenomen groepsmaatschappijen deel uit van een publiekrechtelijk lichaam, en zijn daarom vrijgesteld van de heffing van vennootschapsbelasting op grond van artikel 2, zevende lid, Wet op de Vennootschapsbelasting. 5.1.4.4 Grondslagen van segmentering In de jaarrekening wordt overeenkomstig de Richtlijn Zorginstellingen een segmentatie van de resultatenrekening gemaakt in de volgende segmenten: Erasmus MC Zorg en Erasmus MC O&O.

15


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 1. Immateriële vaste activa 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Kosten van goodwill die van derden is verkregen

889

565

Totaal immateriële vaste activa

889

565

2013 €

2012 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen

565 527 87 116

648 83 -

Boekwaarde per 31 december 2013

889

565

4.894 4.005

4.367 3.802

De specificatie is als volgt:

Het verloop van de immateriële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

Deze post heeft betrekking op de goodwill die betaald is aan specialisten van het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV en kosten van ontwikkeling. Voor een nadere specificatie van het verloop van de immateriële vaste activa wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.6.

2. Materiële vaste activa 31-dec-13 €

31-dec-12 €

541.945 137.511 140.565 312.710

491.208 28.855 139.489 428.986

1.132.731

1.088.538

2013 €

2012 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Af: desinvesteringen

1.088.538 176.292 97.224 27.587 7.288

954.765 220.543 76.929 9.839 2


1.132.731

1.088.538


1.963.903 831.172

1.810.759 722.221

De specificatie is als volgt: Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa Totaal materiële vaste activa Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:

Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.7. Voor een nadere specificatie van het verloop van de WTZi-vergunningplichtige vaste activa, de WTZi-meldingsplichtige vaste activa, de WMG-gefinancierde vaste activa en de DHAZ-gefinancierde activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.8. In toelichting 5.1.9 zijn overzichten opgenomen voor de onderhanden en gereedgekomen projecten.

16


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA Materiële vaste activa Het vervallen van het stelsel van bekostiging waarbij een integrale vergoeding voor de werkelijke afschrijvingskosten van vaste activa was opgenomen, kan ook gevolgen hebben voor de waardering van de materiële vaste activa. Vastgesteld is dat de boekwaarde en de afschrijvingstermijnen van de totale materiële vaste activa in overeenstemming zijn met de economische levensduur en de feitelijke gebruiksduur. Met ingang van 2012 is de bekostiging van ziekenhuizen en UMC's overgegaan op prestatiebekostiging. Er is een systeem van transitiebekostiging ontwikkeld om de gevolgen van de systeemwijziging in 2012 en 2013 te dempen. Naast de overgang van een budgetsysteem naar prestatiebekostiging heeft de overgang plaatsgevonden van declaratie op basis van DBC's naar declaratie op basis van DBC-zorgproducten. Voor kapitaallasten heeft de NZa een (aflopende) garantieregeling vastgesteld voor de periode tot en met 2016. Voor 2012 was deze garantieregeling niet aan de orde aangezien de kapitaallasten onderdeel uitmaakten van de transitiebekostiging. De publieke functie wordt vanaf 2013 niet via DOT, maar afzonderlijk bekostigd. Vanuit DOT, overige opbrengsten en de bekostiging van de publieke functie worden voldoende middelen verwacht om toekomstige kapitaallasten te dekken. Om deze reden heeft in 2013 ook geen afwaardering (impairment) plaatsgevonden van de vaste activa. Op pagina 34 en verder zijn specificaties opgenomen van het verloop per soort activa. De specificatie van de projecten in uitvoering staat op pagina 41. Investeringen in het kader van nieuwbouw en 'overlevingsprojecten' bedragen in 2013 € 76,7 miljoen (2012: € 99,1 miljoen). Deze investeringen worden bekostigd uit de gereserveerde PBA-middelen plus het nieuwbouwkader DHAZ. In het kader van DHAZ-instandhouding is in 2013 € 7,1 miljoen (2012: € 8,6 miljoen) besteed. Aan projecten in het Korte Termijn Huisvestingsplan is in 2013 € 28,8 miljoen (2012: € 81,7 miljoen) uitgegeven. Bijzondere waardeverminderingen / aanpassing ecenomische le vernsduur Productielocatie apotheek A15 IC's neonatologie en kinderen Verbouwing onderwijscentrum Renovatie Thoraxcentrum Renovatie Faculteit hoogbouw Overige

2013 € 20.498 3.108 2.595 580 387 419 27.587

In 2013 is de productielocatie apotheek A15 opgeleverd. Er is op dit moment sprake van een zeer beperkt aantal afnameovereenkomsten. De realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheid is geschat, gebaseerd op de beschikbare business case en de te verwachte netto contante kasstromen. Op basis van de beoordeling van de realiseerbare waarde per ultimo 2013 is de realiseerbare waarde van de productielocatie A15 geschat € 20,6 miljoen lager dan de boekwaarde. Voor dit bedrag is een bijzondere waardeverminderingsverlies opgenomen. Met betrekking tot nieuwbouw- en instandhoudingsprojecten is op de balansdatum voor € 271,1 miljoen (2012: € 312,4 miljoen) opgedragen waarvoor nog werkzaamheden moeten worden gedaan en facturen moeten worden ontvangen.

17


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 3. Financiële vaste activa 31-dec-13 €

31-dec-12 €

2.456 3.137 -1.300

1.731 2.689 -1.104

Totaal financiële vaste activa

4.293

3.316

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt:

2013 €

2012 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: kapitaalstortingen Bij: verstrekte leningen Bij/af: waardeveranderingen Af: ontvangen aflossing leningen

3.316 413 1.075 -126 -385

4.095 222 442 249 -1.692


4.293

3.316

Resultaat Saldo per (Des) 01-jan-13 investeringen deelnemingen € € €

Saldo per 31-dec-13 €

De specificatie is als volgt: Deelnemingen Langlopende vorderingen Af: voorzieningen

Deelnemingen:

abcdeSIM BV (41,9%) Arcarios BV (1,31%) BioTxs BV (40%) Cavadis BV (1,52%) Harbour Antibodies BV (41,56%) Holland PTC ( 33,33%) Emcare BV (1 prioriteitsaandeel) Erasmus Biomedical Fund BV (32,62%) Genovum BV (100%) Quantib BV (45%) 2 Move Implants BV (5%)

67 1.646 18 1.731

-62

223 3 429 -18

150

414

311

5 223 3 2.225 2.456

De kapitaalstorting in het Erasmus Biomedical Fund BV betreft het investeringsbedrag dat het Erasmus MC financiert. Langlopende vorderingen Hieronder begrepen zijn onder andere: Een vordering van € 950 op Harbour Antibodies BV. Het betreft een niet-achtergestelde lening, vooralsnog geen aflossingen. Het rentepercentage bedraagt 2,5%. Er zijn geen zekerheden gesteld. Een vordering van € 100 op Quantib BV. Het betreft een niet-achtergestelde lening, vooralsnog geen aflossingen. Het rentepercentage bedraagt 3,603%. De lening heeft een looptijd van drie jaar. Een vordering van € 538 inzake Biotempt BV. Op deze vordering is wegens mogelijke oninbaarheid een voorziening gevormd van € 286. Een vordering van € 120 op Emcare BV, vooralsnog geen aflossingen. Het rentepercentage is 3%. Er zijn geen zekerheden gesteld. Een langlopende vordering van Erasmus MC Holding BV op Stichting ESOP (€ 13), die wordt terugbetaald op het moment dat deelnemingen waar ook Erasmus MC Holding BV aandeelhouder van is, worden verkocht. De termijn en de realisatie van verkoop is onzeker en om die reden is voor hetzelfde bedrag een voorziening gevormd.

18


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA Verder heeft Erasmus MC Holding BV pre-seedleningen aan wetenschappers verstrekt (€ 540). Pre-seedleningen worden verstrekt in het kader van het project ‘Rotterdam Werkt’, dat Erasmus MC Holding BV uitvoert. De preseedleningen hebben tot doel de wetenschapper in staat te stellen een uitvinding te valideren of een onderneming te vestigen. De looptijd van deze leningen is 6 jaar, de einddata zijn hieronder vermeld. De eerste 2 jaar zijn de leningen aflossingsvrij. Als voorwaarde is in deze leningovereenkomsten opgenomen dat na het aflossen van de lening, bij een succesvolle bedrijfsstart, een bonusbetaling wordt betaald. De per ultimo 2013 opgenomen bonussen en rentes vormen samen een bedrag ad € 461. Aan deze vordering worden jaarlijks 1/6e van de bonussen zoals opgenomen in de leningsovereenkomsten en de rente toegevoegd. Aflossingen en kwijtscheldingen worden op dit saldo in mindering gebracht. Omdat er sprake is van een lening met een hoog risicoprofiel, is een volledige voorziening voor mogelijke oninbaarheid gevormd. Daarnaast heeft Erasmus MC Holding BV een langlopende vordering op CardioGenX BV (€ 190). Het betreft een nietrentedragende achtergestelde lening. De hoofdsom wordt afgelost in 16 kwartaaltermijnen voor het eerst per 31 maart 2015. Schuldenaar is verplicht tot algehele aflossing van de hoofdsom uiterlijk 31 december 2018 (einde looptijd). Onder de langlopende vorderingen is tevens opgenomen het ledenkapitaal van de Onderlinge Waarborgmaatschappij voor Instellingen in de Gezondheidszorg MediRisk (€ 218) en het kapitaal van de ledenrekening bij MediFire (€ 7), zoals dat door Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV wordt aangehouden. In 2013 heeft een afwaardering van het ledenkapitaal bij MediRisk plaatsgevonden. Het nadelige resultaat 2012 van deze onderlinge waarborgmaatschappij bedroeg € 9.948. Conform art. 34 lid 5 van de statuten is dit resultaat verrekend naar de totale saldi van alle ledenrekening samen. Voor het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV betekent dit dat de waarde van de ledenrekening met in totaal € 242 is gedaald.

Erasmus MC Holding BV : pre-seedleningen Lening

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Verstrekt in jaar

2008 2008 2008 2009 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012

Looptijd

6 jaar 6 jaar 6 jaar 6 jaar 6 jaar 6 jaar 6 jaar 6 jaar 6 jaar 6 jaar 6 jaar

Einddatum

01-11-2014 01-11-2014 01-11-2014 01-08-2015 01-08-2015 01-08-2015 01-05-2016 01-12-2016 15-12-2016 01-03-2017 01-07-2018

Rente (samengesteld)

5,30% 5,30% 5,30% 5,30% 4,90% 4,90% 4,90% 4,90% 4,90% 4,90% 4,90%

Hoofdsom Lening

Bonus

€

€

50 50 100 100 100 100 100 100 30 100 100

20 20 40 40 200 40 40 40 12 40 40

930

532

Derivaten: Call-opties: dit betreft callopties op 60% van de door de uitvinder nog te verkrijgen aandelen in drie nog op te richten vennootschappen. Daarnaast betreft het callopties op 60% van de door de uitvinder gehouden aandelen in een in 2009 opgerichte vennootschap. De waarde van de callopties is gelijk aan de niet-beursgenoteerde kostprijs, nihil. De verkregen opties hangen samen met de verstrekte pre-seedleningen.

19


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 4. Voorraden De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Medische en hulpmiddelen Apotheek Af: voorziening voorraden

2.838 8.893 952

1.860 6.401 709

10.779

7.552

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Onderhanden werk DBC's / DBC-zorgproducten A-segment Onderhanden werk DBC's / DBC-zorgproducten B-segment Af: ontvangen voorschotten Af: voorziening onderhanden zorgproducten

35.589 63.448 82.849 30

16.338 40.032 103.657 5.600

Totaal onderhanden werk uit DBC's / DBC-zorgproducten

16.158

-52.887

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Onderhanden werk DBC's-GGZ A-segment Af: ontvangen voorschotten

8.277 3.824

27.809 4253

Totaal onderhanden werk DBC's-GGZ

4.453

23.556

31-dec-13 €

31-dec-12 €

384.483 350.475 5.156

366.737 325.930 1.979

28.852

38.828

31-dec-13 €

31-dec-12 €

1. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort 2. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling 3. Vordering uit hoofde van nacalculatie doorloop DBC's 2012 en nacalculatie 2013

103

148 -

Totaal vorderingen uit hoofde van bekostiging

103

148

Totaal voorraden

5. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten De specificatie is als volgt:

6. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's-GGZ De specificatie is als volgt:

7. Onderhanden werk uit hoofde van EMF-projecten en andere onderzoeksprojecten De specificatie is als volgt: Kostprijs onderhanden projecten Af: gefactureerde bedragen Af: voorziening onderhanden projecten Totaal onderhanden werk inzake EMF-projecten en andere onderzoeksprojecten

8. Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging Vorderingen uit hoofde van bekostiging:

20


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA Schulden uit hoofde van bekostiging:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

1. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot 2. Schulden uit hoofde van transitieregeling 3. Schuld uit hoofde van nacalculatie doorloop DBC's 2012 en nacalculatie 2013

19.370 7.304 -

21.462 7.538 -

Totaal schulden uit hoofde van bekostiging

26.674

29.000

Specificatie vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk financieringsoverschot

Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december Stadium van vaststelling (per erkenning):

t/m 2010 €

2011 €

2012 €

2013 €

totaal €

-14.103

-4.570

-2.641

3.031 3.031

-4.709 2.394 677 -1.638

701 701

-47

-4.756 6.126 677 2.047

-11.072

-6.208

-1.940

-47

-19.267

C cr

C cr

C cr

cr

-21.314 -47 -

a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort - schulden uit hoofde van financieringsoverschot

31-dec-13 €

31-dec-12 €

103 -19.370

148 -21.462

-19.267

-21.314

Specificatie vorderingen uit hoofde van transitieregeling en schulden uit hoofde van transitieregeling 2013 €

2012 €

589.349 402.628

590.130 380.213

160.058

163.342

26.663

46.575

2013 €

2012 €

95% van het berekende transitiebedrag 2012 70% van berekende transitiebedrag 2013 Af: ontvangen voorschotten

25.421 19.050 51.775

44.237 51.775

Saldo per 31 december

-7.304

-7.538

De specificatie is als volgt: Schaduwbudget (op basis van afspraken met verzekeraars) Af: A omzet (inclusief overloop) Af: B nieuw (binnen transitiemodel = B-2012) honorariumomzet loondienst met vergoeding in schaduwbudget in B nieuw Transitiebedrag

Het transitiebedrag is als volgt verwerkt:

21


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van transitieregeling - schulden uit hoofde van transitieregeling

31-dec-13 €

31-dec-12 €

-7.304

-7.538

-7.304

-7.538

De NZa vereist in de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg (NR/CU-208) dat een instelling voor medisch specialistische zorg de gerealiseerde omzet uit prestatiebekostiging en de omzet die zou zijn behaald onder de oude bekostigingssystematiek vaststelt. Het verschil tussen beide bedragen wordt aangeduid met de term transitiebedrag. De zorginstelling neemt een vordering respectievelijk een schuld uit hoofde van de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg op als afzonderlijke post in de balans. Bij de herrekening van het transitiebedrag hebben we moeten constateren dat het, ten tijde van jaarrekening 2012 gebruikte prognosemodel niet juist is geweest, dit geldt met name voor de berekening van de waarde voor de vervolg DBC’s. Tevens bleek dat ten tijde van de jaarrekening 2012 een niet juiste definitie voor de overloop DBC’s is gehanteerd. Beide posten tezamen leidden tot een flinke verlaging van het berekende transitiebedrag.

9. Vorderingen en overlopende activa 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Vorderingen op debiteuren Nog te factureren omzet DBC's/DBC-zorgproducten Overige vorderingen: Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Overige overlopende activa

176.540 113.294

117.540 269.485

7.102 16.274 4.859

10.328 1.592 4.851

Totaal vorderingen en overlopende activa

318.069

403.796


Voorziening dubieuze posten Aan het eind van het boekjaar is wegens geraamde oninbaarheid van debiteuren een voorziening gevormd van € 18,1 miljoen, waarvan € 14,7 miljoen betrekking heeft op debiteuren patiëntenzorg en € 3,4 miljoen overige debiteuren. In 2012 waren deze bedragen als volgt: € 10,9 miljoen in totaal, waarvan € 7,9 miljoen betrekking heeft op debiteuren patiëntenzorg en € 3,0 miljoen overige debiteuren. De verhoging van de voorziening dubieuze posten is een gevolg van de toename van het openstaande debiteurensaldo in 2013 tot € 195 miljoen (2012: € 128 miljoen). De nog te ontvangen bedragen betreffen grotendeels te ontvangen bedragen van de Belastingdienst inzake BTW, sociale lasten en afdrachtverminderingen, alsmede kapitaalslasten. Onder de overige vorderingen zijn geringe bedragen opgenomen met een looptijd van langer dan een jaar. 10. Liquide middelen 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Bankrekeningen Kassen

34.180 59

24.233 31

Totaal liquide middelen

34.239

24.264


De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het Erasmus MC.

22


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 11. Eigen vermogen 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

3.369 346.732 8.339

3.344 314.772 27.113

Totaal eigen vermogen

358.440

345.229

Overige mutaties €


Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:

11.1. Kapitaal Saldo per 01-jan-13 €

Het verloop is als volgt weer te geven: Kapitaal

Resultaatbestemming €

3.344

-

25

3.369

3.344

-

25

3.369

De mutatie in het kapitaal betreft het kapitaal van Stichting Innovative Molecular Research Fund dat bij de oprichting van de stichting is gestort.

11.2. Collectief gefinancierd gebonden vermogen Saldo per 01-jan-13 €




Reserve aanvaardbare kosten: Reserve aanvaardbare kosten/saldo budget onderwijs en onderzoek

136.630

21.244

812

158.686

Bestemmingsreserves: Instandhoudingsinvesteringen Vooruitontvangen kapitaalslasten Reserve afschrijving inventaris Erasmus MC - revolving fund

8.865 140.823 23.066 5.388

-151 10.100 -45

Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen

314.772

31.148

Het verloop is als volgt weer te geven:

812

8.714 150.923 23.066 5.343 346.732

Instandhoudingsinvesteringen Tot en met 2003 werd jaarlijks een – niet geïndexeerd – investeringsbudget voor instandhoudingsinvesteringen toegekend van € 2,3 miljoen voor zogenaamde ‘kleine werken’. De dotatie betreffende afschrijvings- en rentevergoeding vloeit voort uit deze toekenning en zal in 2023 stoppen. Tevens worden hieronder middelen gereserveerd ten behoeve van het Korte Termijn Huisvestingsplan O&O. Onttrekkingen zijn de werkelijke afschrijvings- en rentelasten van geactiveerde bouwprojecten. Vooruitontvangen kapitaalslasten Egalisatiereserves worden toegepast in situaties waarbij ten behoeve van investeringen bedragen worden ontvangen in een ander tempo en ritme dan het betreffende afschrijvingsregime. Ook komt het voor dat bedragen ten behoeve van het betreffende investeringskader op grond van planning vooruit worden ontvangen in relatie tot het moment van daadwerkelijk investeren en activeren (bijvoorbeeld bouwmiddelen). Erasmus MC - revolving fund Jaarlijks wordt een bedrag gereserveerd ter stimulering van patiëntgebonden onderzoek, onder meer ter voorbereiding op de aanvraag van extern gefinancierde ontwikkelingsgeneeskundeprojecten. Tevens wordt uit deze bestemmingsreserve het Erasmus MC-aandeel in doelmatigheidsonderzoeken bekostigd. Ook wordt via deze reserve zorgonderzoek bekostigd. Het gehele saldo van het revolving fund heeft via de Commissie Patiëntgebonden Onderzoek reeds volledig bestemming verkregen.

23


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 11.3. Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Saldo per 01-jan-13 €




Algemene reserve Bestemmingsfondsen Reserve deelnemingen

196 11.329 15.588

1.875 -19.837

-812

2.071 11.329 -5.061

Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

27.113

-17.962

-812

8.339


Bestemmingsfondsen De bestemmingsfondsen betreffen reserveringen bestemd voor niet-WTZi-gedekte aanpassingen in de uitrusting van het Erasmus MC, vervanging van apparatuur en informatienetwerk. Reserve deelnemingen Dit betreft de intrinsieke waarde van de vennootschappen waarin het Erasmus MC deelneemt. Aan de reserve deelnemingen is toegevoegd het exploitatieresultaat dat in de deelnemingen is behaald, verminderd met het door deelnemingen uitgekeerd dividend. Het uitgekeerd dividend is toegevoegd aan de afdelingsreserves. De reserve deelnemingen worden gevormd voor deelnemingen waarin voor meer dan 50% wordt deelgenomen. Het negatieve resultaat wordt voor € 20 miljoen veroorzaakt door een impairment op de materiële vaste activa in Erasmus MC Texel BV.

12. Voorzieningen Saldo per 01-jan-13 €

Dotatie €

€


Sociaal beleid

23.909

13.114

8.348

28.675

Totaal voorzieningen

23.909

13.114

8.348

28.675


Onttrekking

Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moet(en) worden beschouwd: 31-dec-13 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

5.834 22.841 19.998

Onderverdeling voorziening voor sociaal beleid

Wachtgelden Liftetimevariant VUT-60 Reorganisatie Jubileumvoorziening Arbeidsongeschiktheid en overige Totaal

24

Saldo per 01-jan-13 €

Dotatie

Onttrekking

€

€


6.897 1.251 278 4.932 4.603 5.948

6.870 -269 806 2.711 -72 3.068

5.528 528 1.204 1.088

8.239 982 556 6.439 4.531 7.928

23.909

13.114

8.348

28.675


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA Toelichting per categorie voorziening: Sociaal beleid Algemeen: de voorziening voor sociaal beleid is bedoeld ter dekking van lopende verplichtingen in het kader van wachtgelden, outplacement, seniorenbeleid, VUT-uitkeringen 60-jarigen. Het Erasmus MC is eigenrisicodrager voor WW. De voorziening voor wachtgelden is bepaald volgens de statische methode, waarbij de omvang wordt bepaald door het berekenen van de verplichtingen inzake lopende wachtgelden op de balansdatum. De uitvoering van deze regeling is extern belegd. De VUT-60-voorziening heeft als doel het financieren van het ouderenbeleid binnen het Erasmus MC. Hierin is meegenomen de zogenaamde FPU-bonus op grond van cao art. 3.4 lid 2. Onder Sociaal beleid is een jubileumvoorziening opgenomen. Dit betreft een voorziening voor toekomstig uit te keren jubileumgratificaties aan het personeel op grond van de huidige personeelsregelingen. Bij de berekening is rekening gehouden met een blijfkans van het personeel. Onder dit hoofd is ook opgenomen de voorziening voor arbeidsongeschiktheid, voor bestaande verplichtingen. Dit is voor het in de toekomst doorbetalen van salaris aan personeelsleden die op de balansdatum arbeidsongeschikt zijn, voor zover deze kosten niet verzekerd zijn. Vanaf 1 juli 2004 is het Erasmus MC eigenrisicodrager WGA. De voorziening hiervoor is op de vereiste hoogte gebracht en bepaald volgens de statische methode. Vanaf 2007 is de periode voor het eigen risico 10 jaar. Dit betekent dat tot 2017 deze voorziening alleen instroom (toename in de verplichtingen) kent. Na 2017 zal er ook uitstroom gaan plaatsvinden.

13. Langlopende schulden 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Schulden aan kredietinstellingen Vooruitontvangen investeringssubsidies

601.952 88.727

518.810 95.123

Totaal langlopende schulden

690.679

613.933

2013 €

2012 €

Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen

545.724 124.750 27.278

417.863 153.200 25.339

Stand per 31 december

643.196

545.724

41.244

26.914

Stand langlopende schulden per 31 december

601.952

518.810

Toelichting in welke mate (het totaal van) de schulden aan kredietinstellingen als langlopend moet(en) worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

41.244 601.952 484.490

26.914 518.810 412.288


Het verloop van de schulden aan kredietinstellingen is als volgt weer te geven:

Af: aflossingsverplichting komend boekjaar

De rentevoet van de schulden aan kredietinstelling is vast. Als zekerheid voor de zes leningen afgesloten in verband met de nieuwbouw Erasmus MC-Sophia heeft het Erasmus MC een notariële onherroepelijke volmacht verstrekt voor het vestigen van een eerste hypotheek in hoofdsom maximaal groot € 79,4 miljoen.

25


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA Als zekerheid voor de afgesloten leningen met betrekking tot de nieuwbouw Erasmus MC centrumlocatie zijn de volgende zekerheden gesteld: - Pari-passu zekerheidsverstrekking; toestemming vooraf om een zekerheid te verstrekken. - Positieve hypotheekverklaring ten aanzien van het vestigen van een hypotheek (eerste in rang). - Pandrecht, eerste in rang, op de roerende goederen die het Object van Zekerheid duurzaam dienen. De EIB- en BNG-nieuwbouwleningen en het BNG-rekeningcourantkrediet hebben de mogelijkheid tot directe opeisbaarheid: - bij het geheel of gedeeltelijk niet aflossen van de hoofdsom of nalatigheid in de betaling van de rente. - ontbinding of liquidatie, dan wel een geheel of gedeeltelijk staken van een of meer van de kernactiviteiten. - verslechtering van de financiële situatie dat de betaling van de aflossing en rente in gevaar komt. - een ingrijpende wijziging in de regelgeving van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport of het Ministerie van Onderwijs met betrekking tot de financiering en exploitatie van de instelling. - een daling in het solvabiliteitspercentage beneden de 5% (per 31 december 2013 bedraagt de solvabiliteit 29,6%). - indien het Erasmus MC zich niet langer kwalificeert als een publiekrechtelijke rechtspersoon onder de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek. De BNG en EIB hebben het recht tot vestigen van een hypotheek, indien het solvabiliteitspercentage van het Erasmus MC (enkelvoudig) beneden de 8% komt. De BNG en EIB kunnen de leningen opeisen als het solvabiliteitspercentage van het Erasmus MC (enkelvoudig) beneden de 5% komt. Medische en overige inventaris. In december 2013 zijn twee financial lease contracten afgesloten, elk met een waarde van € 20 miljoen, met ABN-AMRO lease. Deze leasecontracten hebben een looptijd van 10 respectievelijk 9 jaar. De aflossing van beide contracten gebeurt via een annuïteit. Met betrekking tot deze contracten zijn de volgende zekerheden gesteld: - Pandrecht, eerste in rang, op de roerende goederen die het Object van Zekerheid duurzaam dienen. Als zekerheden voor de kredietfaciliteiten en al hetgeen het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV de ING, uit welke hoofde dan ook, schuldig zal zijn, gelden: - eerste bankhypotheek ad € 14,5 miljoen op de panden Haringvliet 2, 6 en 8, alsmede op het pand Achterharingvliet 10, allen gevestigd te Rotterdam; - tweede bankhypotheek ad € 33,5 miljoen op de panden Haringvliet 2, 6 en 8, alsmede op het pand Achterharingvliet 10, allen gevestigd te Rotterdam; - pandakte bedrijfsuitrusting, voorraden, vorderingen (eerste pandrecht). In deze pandakte is een volmacht aan de bank verleend om de vorderingen aan zichzelf te verpanden; - negatieve pledge/pari-passu/crossdefaultverklaring. Dit houdt in dat aan derden geen bezittingen tot zekerheid zullen worden gegeven (negatieve pledge), dat verhoudingsgewijs in de (bestaande) verdeling van de zekerheden geen wijziging zal worden aangebracht (pari-passu), en dat de kredietfaciliteiten direct opeisbaar zijn als financiële verplichtingen jegens derden niet worden nagekomen en/of derden kredietfaciliteiten opzeggen (cross default). Het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV heeft een financiering bij de ING afgesloten voor de bouwactiviteiten van in totaal € 18,3 miljoen. In het jaar 2010 heeft het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV ten aanzien van deze bouwlening een renteswap afgesloten om hiermee eventuele renterisico's af te dekken. Het rentepercentage van deze lening bedraagt 4,85%. Dit betreft een lening met een zogenaamde IRS-10 met een (gekochte) swaption na 10 jaar. De rente van deze lening bedraagt de eerste 10 jaar 4,85%. Na 10 jaar heeft het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV de keuze om de swaption al dan niet te effectueren. Bij effectuering van de swaption is de rente die het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV betaalt na 10 jaar ook 4,85%. Indien de swaption niet wordt geëffectueerd, wordt een variabele rente betaald. De swaption zal derhalve waarschijnlijk alleen worden geëffectueerd wanneer de variabele rente hoger is dan 4,85%. De renteswap die het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV heeft afgesloten, wordt in de jaarrekening geclassificeerd als een financieel instrument waardoor het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (kostprijs)hedge accounting toepast. In de jaarrekening wordt de bouwfinanciering gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs (tegen het opgenomen nominale bedrag ad € 15,6 miljoen). In de jaarrekening moet inzichtelijk gemaakt worden welk deel van de betaalde rente over deze financiering rentekosten betreft en welk deel betrekking heeft op de kosten van het rente-instrument. De kosten van de swaption zijn verdisconteerd in het rentepercentage van 4,85% waardoor de kosten van de swaption niet apart inzichtelijk zijn. De betaalde rente over deze bouwlening in het jaar 2013 bedraagt in totaal € 791.000. Benaderd is dat de totale rentekosten ad € 791.000 voor circa € 47.000 bestaan uit de kosten van het rente-instrument en voor € 744.000 uit alleen de component rente. De actuele waarde van het rente-instrument ('mark to market' value) bedraagt per 31 december 2013 € -1.639.000.

26


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA In het jaar 2011 heeft het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV een financiering bij de ING afgesloten voor de bouwactiviteiten van in totaal € 10,3 miljoen. In het jaar 2011 heeft het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV ten aanzien van deze bouwlening een renteswap afgesloten om hiermee eventuele renterisico's af te dekken. Het rentepercentage van deze lening bedraagt 5,71%. Dit betreft een lening met een zogenaamde IRS-10 met een (gekochte) swaption na 10 jaar. De rente van deze lening bedraagt de eerste 10 jaar 5,71%. Na 10 jaar heeft het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV de keuze om de swaption al dan niet te effectueren. Bij effectuering van de swaption is de rente die het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV betaalt na 10 jaar ook 5,71%. Indien de swaption niet wordt geëffectueerd, wordt een variabele rente betaald. De swaption zal derhalve waarschijnlijk alleen worden geëffectueerd wanneer de variabele rente hoger is dan 5,71%. De renteswap die het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV heeft afgesloten, wordt in de jaarrekening geclassificeerd als een financieel instrument waardoor het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (kostprijs) hedge accounting toepast. In de jaarrekening wordt de bouwfinanciering gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs (tegen het opgenomen nominale bedrag ad € 10,3 miljoen). In de jaarrekening moet inzichtelijk gemaakt worden welk deel van de betaalde rente over deze financiering rentekosten betreft en welk deel betrekking heeft op de kosten van het rente-instrument. De kosten van de swaption zijn verdisconteerd in het rentepercentage van 5,71% waardoor de kosten van de swaption niet apart inzichtelijk zijn. De betaalde rente over deze bouwlening in het jaar 2013 bedraagt in totaal € 565.000. Benaderd is dat de totale rentekosten ad € 565.000 voor circa € 19.000 bestaan uit de kosten van het rente-instrument en voor € 546.000 uit alleen de component rente. De actuele waarde van het rente-instrument ('mark to market' value) bedraagt per 31 december 2013 € -1.446.000. Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar bijlage 5.1.10 Overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Vooruitontvangen investeringssubsidies (voorheen: investeringssubsidies à fonds perdu) Dit betreft een fonds in hoogte gelijk aan de boekwaarde van tot en met 1987 à fonds perdu-gefinancierde investeringen in gebouwen. Dezelfde systematiek geldt voor investeringen gefinancierd uit EMF, alsmede investeringen die uit eigen vermogen zijn gefinancierd. De mutatie in 2013 betreft de vrijgevallen afschrijving € 9,0 miljoen. Voor 2012 betrof dit € 5,7 miljoen. Hieronder is ook opgenomen de tegenwaarde van de gebouwen en terreinen die per 1 januari 2003 zijn overgekomen in het kader van de integratie tussen academisch ziekenhuis en medische faculteit.

2013 €

2012 €

Stand per 1 januari Dotatie Onttrekking

99.650 2.515 8.984

102.369 2.976 5.695


93.181

99.650

4.454

4.527

Stand vooruitontvangen investeringssubsidies per 31 december

88.727

95.123

Toelichting in welke mate (het totaal van) de vooruitontvangen investeringssubsidies als langlopend moet(en) worden beschouwd: Kortlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies (< 1 jr.) Langlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

4.454 88.727 67.299

4.527 95.123 73.323

Het verloop van de vooruitontvangen investeringssubsidies is als volgt weer te geven:

Af: vrijval komend boekjaar

27


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 14. Overige kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt: Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Kortlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies Belastingen en sociale premies Schulden ter zake pensioenen Nog te betalen salarissen en overige personeelskosten Vakantiegeld Vakantiedagen Overige schulden: Nog te betalen kosten Vooruitontvangen bedragen Overige passiva Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva

31-dec-13 €

31-dec-12 €

88.427 50.854 41.244 4.454 79.059 11.157 10.936 22.688 13.845

130.199 60.605 26.914 4.527 110.320 10.527 12.384 22.600 15.844

53.118 70.000 316

60.713 69.511 1.461

446.098

525.605

Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar. De kredietlimiet bij bankinstellingen in rekeningcourant bedraagt in totaal € 458,6 miljoen (2012: € 454,0 miljoen).

28


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 15. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Het Erasmus MC heeft in 2009 afspraken gemaakt met het Ministerie van VWS over een bijdrage in de kapitaallasten. Deze afspraken liggen schriftelijk vast in een brief van de Minister, gedateerd 11 mei 2009. In oktober 2014 heeft de Minister aan de Tweede Kamer geschreven dat een regeling met één ziekenhuis als staatsteun aangemerkt kan worden. Anderzijds wordt het niet nakomen van de afspraken gekwalificeerd als onbehoorlijk bestuur. Besloten is dat het Erasmus MC en het Ministerie van VWS samen een expert in de arm nemen die de omvang van de schade van het Erasmus MC gaat bepalen indien de afspraken niet worden nagekomen. Bij een schadevergoeding die niet hoger is dan de daadwerkelijk geleden schade is er geen sprake van voordeel voor het Erasmus MC. De afspraken die het Erasmus MC met de Minister heeft gemaakt zouden tot een bijdrage in de kapitaallasten leiden vanaf het moment van oplevering van de nieuwbouw. Dit betekent dat in de resultatenrekening en de balans van 2013 nog geen bijdrage of vordering is verwerkt. Wel zijn op basis van de afspraken verplichtingen aangegaan voor de nieuwbouw. Het Erasmus MC heeft het volste vertrouwen dat de arbitragezaak zal leiden tot een correcte vergoeding van de te lijden schade. Garantstelling voor Erasmus MC Holding BV. Erasmus MC heeft een garantstelling afgegeven, waarin is opgenomen dat het Erasmus MC bereid is aan Erasmus MC Holding BV, als 100% dochtermaatschappij van het Erasmus MC, financiële steun te verschaffen welke onverhoopt nodig mocht blijken om Erasmus MC Holding BV in staat te stellen de bedrijfsactiviteiten voort te zetten. Deze financiële steun is noodzakelijk geworden door de gevolgen van verplichtingen die Erasmus MC Texel BV in 2013 is aangegaan, inclusief de afwaardering van de A15 Apotheek waardoor het eigen vermogen van Erasmus MC Texel BV, en daarmee ook van Erasmus MC Holding BV, negatief is geworden. Deze financiële steun heeft uitsluitend betrekking op verplichtingen die door Erasmus MC Texel BV in 2013 zijn aangegaan. Deze toezegging geldt voor de maximale duur van twaalf (12) maanden na heden. Deze verklaring en daarmede ook deze steun is uitsluitend en alleen gericht en bestemd voor Erasmus MC Holding BV. Eventuele derden kunnen derhalve geen directe of indirecte aanspraak maken op deze financiële steun. Ronald McDonald Huis. Het Erasmus MC heeft zich contractueel verplicht gesteld het Ronald McDonald Huis bij Erasmus MCSophia over te nemen tegen de dan geldende marktwaarde, indien de exploitatie door de Ronald McDonald Stichting niet meer kan worden uitgeoefend. Het moment waarop dit zich voordoet is niet te voorspellen en daarmee ook de marktwaarde niet. Garantieverklaring voor Travel Clinic Havenziekenhuis BV. Travel Clinic Havenziekenhuis BV heeft ultimo 2013 een negatief eigen vermogen van € 0,7 miljoen. Het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV te Rotterdam heeft zich volledig garant gesteld voor de exploitatie (verliezen) en het negatief eigen vermogen van de vennootschap. Hiermee is de continuïteit van Travel Clinic Havenziekenhuis BV gewaarborgd. Materiële vaste activa. Met betrekking tot nieuwbouw- en instandhoudingsprojecten is op de balansdatum voor € 271,1 miljoen (2012: € 312,4 miljoen) opgedragen waarvoor nog werkzaamheden moeten worden gedaan en facturen moeten worden ontvangen. Fiscale eenheid. Erasmus MC is opgenomen in de fiscale eenheid voor de omzetbelasting samen met de vennootschappen: • Erasmus MC Holding BV en de volgende dochters: - Thoraxcentrum Research - MI&EUR BV - Erasmus Pharma BV - Sophia Research BV - ViroNovative BV - Medical Oncology Research - Neurasmus BV - Poliklinische apotheek BV - Erasmus MC Zorg Holding BV - AgenD BV - Erasmus MC Diabetesstation BV • Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV Op grond van de invorderingswet is de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk voor de door de combinatie verschuldigde belastingen.

29


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Leaseauto's. Alle lopende leasecontracten zijn op basis van operational lease afgesloten. In het kader van personeelsbeloning is aan een beperkte groep personen binnen het Erasmus MC een leaseauto ter beschikking gesteld. Deze verplichting is te splitsen in een kortlopend deel van € 0,1 miljoen en een deel met een looptijd langer dan één en niet langer dan vijf jaar van € 0,1 miljoen. De leasebetalingen verwerkt in de winsten verliesrekening bedragen voor 2013 € 0,1 miljoen. Daarnaast heeft het Erasmus MC ten behoeve van logistiek twee vrachtwagens en een reachtruck geleased. Deze kortlopendeverplichting bedraagt € 0,03 miljoen. De verplichting langer dan één en niet langer dan vijf jaar bedraagt € 0,1 miljoen. De verplichting langer dan vijf jaar bedraagt € 0,02 miljoen. De leasebetalingen verwerkt in de winsten verliesrekening bedragen hiervoor in 2013 € 0,03 miljoen. Binnen het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV is er één contract voor een leaseauto afgesloten. Dit contract loopt nog 38 maanden en de verplichting bedraagt € 0,06 miljoen. Huurverplichtingen. Uit hoofde van aangegane huurcontracten heeft het Erasmus MC een langlopende verplichting uitstaan van € 52,0 miljoen. De kortlopende termijn op deze verplichtingen bedraagt € 6,9 miljoen. De verplichting langer dan één en niet langer dan vijf jaar bedraagt € 20,0 miljoen. De verplichting langer dan vijf jaar is € 25,1 miljoen. De huurbetalingen die verwerkt zijn in de winsten verliesrekening bedragen voor 2013 € 6,9 miljoen. De huurverplichtingen hebben betrekking op kantoorruimten, opslagruimte en parkeerruimte. Het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV is voor de locatie Goudsesingel een huurovereenkomst aangegaan. Deze overeenkomst loopt tot augustus 2016. De verplichting bedraagt in totaal € 0,3 miljoen. Voor de locatie Haringvliet is op naam van het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV per 1 september 2008 een huurovereenkomst afgesloten tot en met augustus 2017 van € 0,5 miljoen per jaar. Deze verplichting bedraagt in totaal € 2,2 miljoen. Huur- en leaseovereenkomsten. Erasmus MC Texel BV heeft een financial lease overeenkomst gesloten voor een periode van 25 jaar. Ingangsdatum van de overeenkomst is 18 juni 2013, einddatum 18 juni 2038. Jaarhuur bij aanvang bedraagt € 1,1 miljoen per jaar, jaarlijks zal indexering worden toegepast. De opzegtermijn bedraagt 18 maanden. Erasmus MC heeft zich onherroepelijk en onvoorwaardelijk garant gesteld voor al hetgeen Erasmus MC Texel BV ingevolge deze huurovereenkomst, inclusief een eventuele verlenging daarvan of wegens voor huurder verrichte diensten, aan verhuurder of zijn rechtverkrijgende(n) verschuldigd zal zijn. De oplevering heeft plaatsgevonden op basis van turn key, indien sprake is van gebreken of schade dan zijn deze voor rekening en risico huurder. Er is sprake van een triple net overeenkomst, gedurende de looptijd van de huurovereenkomst zijn het onderhoud, reparaties en belastingen geheel voor rekening en risico van de huurder. Energiekosten. Het Erasmus MC heeft ten behoeve van de levering van elektriciteit en gas een tweejarig contract afgesloten. De kortlopendetermijnverplichting is afhankelijk van het afgenomen volume in 2014. Ingediende claims. Het Erasmus MC is betrokken bij enkele lopende rechtsgedingen, gedeeltelijk verband houdend met medische aansprakelijkheid. Bij het opmaken van de jaarrekening was nog geen zicht op daaruit voortvloeiende verplichtingen. De rechtsgedingen worden gedekt door afgesloten verzekeringen, onder aftrek van een eigen risico. Royalty's. Erasmus MC Holding BV heeft op basis van een licentie recht op royalty's van een vennootschap. Van 1 september 2009 tot en met 31 december 2029 bedragen deze royalty's 4,25% van de jaarlijkse omzet die is gegenereerd op basis van de licentie, van 1 januari 2030 tot en met 31 december 2038 2,50% van die jaarlijkse omzet en vanaf 1 januari 2039 1% van die jaarlijkse omzet. Garantie op toezicht. Erasmus MC Holding BV heeft verklaard om gedurende de looptijd van de subsidieverlening door het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en innovatie aan Quantib BV toezicht te houden op deze vennootschap. Macrobeheersinstrument. Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specialistische zorg. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor medisch specialistische zorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de minister van VWS de overschrijding van het mbi-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbiomzetplafond over 2012 noch 2013. Hierdoor is het niet mogelijk een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan kan deze verplichting niet tot uitdrukking worden gebracht in de balans per 31 december 2013. Verplichtingen inzake goodwill. De komende jaren zijn er geen plannen dat maatschappen het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV gaan verlaten. Bij een eventueel vertrek heeft het Havenziekenhuis en instituut voor Tropische Ziekten BV een verplichting tot betaling van goodwill.

30


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Bankgaranties In opdracht van het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV zijn ten behoeve van derden de volgende bankgaranties afgegeven: Bedrag

Garantienummer K609427 K610371 K368630

€ € €

29,1 120,4 4,7

€

154,2

Begunstigde

Betreft

Maatschappij Cornus BV NSI Kantoren BV Stichting Stadswonen

Huur locatie Goudsesingel 4 Huur locatie Haringvliet 72 Huur locatie Haringvliet 42 en 52

Toelichting van risico’s van financiële instrumenten Algemeen Het Erasmus MC maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die het Erasmus MC blootstelt aan kredietrisico, renterisico, kasstroomrisico en liquiditeitsrisico. Om deze risico’s te beheersen is een beleid inclusief een stelsel van limieten en procedures opgesteld om de risico’s van onvoorspelbare ongunstige ontwikkelingen op de financiële markten en daarmee de financiële prestaties te beperken. Kredietrisico Het Erasmus MC loopt kredietrisico over leningen en vorderingen opgenomen onder financiële vaste activa, debiteuren en overige vorderingen en liquide middelen. Het maximale kredietrisico bedraagt € 495,6 miljoen. Het kredietrisico is geconcentreerd bij een aantal tegenpartijen of economisch verbonden tegenpartijen en dit betreft het volgende: - Financiële vaste activa: € 4,3 miljoen (deelnemingen € 2,5 miljoen en overige langlopende vorderingen €1,8 miljoen). - Onderhanden werk: € 136,2 mlljoen (onderhanden werk uit hoofde van DBC's/DBC-zorgproducten € 107,3 miljoen, onderhanden werk EMF-projecten € 28,9 miljoen). - Vorderingen en overlopende activa: € 311,0 miljoen dit betreft de volgende posten: nog te ontvangen bedragen en overige overlopende activa (€ 21,2 miljoen), vorderingen op debiteuren/nog te factureren bedragen aan zorgverzekeraars, particulieren (€ 289,8 miljoen). In de post vorderingen op debiteuren is rekening gehouden met een mogelijke oninbaarheid van € 18,1 miljoen en in de post nog te factureren omzet DBC's/DBC-zorgproducten van € 9,8 miljoen. - Vorderingen uit hoofde van bekostiging € 0,1 miljoen. - Liquide middelen: € 34,2 miljoen bij diverse banken. De blootstelling aan kredietrisico van het Erasmus MC wordt hoofdzakelijk bepaald door de individuele kenmerken van de afzonderlijke afnemers. Rentekasstroomrisico Het beleid van het Erasmus MC is om al haar financieringen aan te trekken met leningen die een vaste looptijd, een vaste rente en geen renteherziening gedurende de looptijd hebben. Het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV loopt renterisico over de rentedragende vorderingen en schulden en bij herfinanciering van bestaande financieringen. Om de variabiliteit van de variabel rentende leningen te beperken, heeft het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV afgeleide rente- instrumenten afgesloten. Ultimo boekjaar staan de volgende afgeleide instrumenten uit: Oorspronkelijke hoofdsom van de leningen € 18.340 10.300

Te betalen rente

Te ontvangen rente

Marktwaarde Startdatum

Einddatum €

4,85% 3m EURIBOR 5,71% 3m EURIBOR

03-05-2010 01-04-2011

01-04-2020 01-04-2021

-1.639 -1.446

Alle derivaten betreffen reguliere interest rate swaps waarbij het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV een vaste rente betaalt en een variabele rente gebaseerd op Euribor ontvangt. Het renterisico kan worden weergegeven door volgende rentetypische vervalkalender:

31


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Uitstaand bedrag per 31 dec 2013 €

≤ 1 jaar €

617.307

10.705

27.794

52.272

526.536

15.589

-

-

-

15.589

10.300 643.196

10.705

27.794

52.272

10.300 552.425

Opgenomen vastrentende leningen Langlopende schulden (afgeleid instrument: interest rate swaps) Langlopende schulden (afgeleid instrument: interest rate swaps) Per saldo rentepositie

> 1 en ≤ 5 jaar > 5 en ≤ 10 jaar € €

> 10 jaar €

Indien de rente per 31 december 2013 met 1% zou stijgen waarbij alle andere variabelen constant blijven, zal de rentelast van het Erasmus MC in het jaar 2014 niet stijgen. Reden hiervan is dat het Erasmus MC alleen maar vastrentende langlopende financieringen heeft. Liquiditeitsrisico Het Erasmus MC bewaakt de liquiditeitspositie dagelijks door middel van opvolgende liquiditeitsbegrotingen. Het management ziet er op toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van het Erasmus MC te kunnen voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft, zodat steeds wordt voldaan aan de gestelde leningconvenanten. Per 31 december 2013 bedragen de contractuele betalingsverplichtingen:

Langlopende leningen (regulier) Langlopende schulden (afgeleid instrument) Totaal per 31 december 2013

≤ 1 jaar €

> 1 en ≤ 2 jaar €

> 2 en ≤ 5 jaar €

> 5 jaar €

39.812 1.432 41.244

34.383 1.432 35.815

77.351 4.296 81.647

465.761 18.729 484.490

Toelichting van de reële waarde De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten verantwoord onder kasmiddelen, kortlopende vorderingen en schulden en dergelijke benadert de boekwaarde daarvan. De reële waarde en boekwaarde van de langlopende schulden kan als volgt worden weergegeven:

Langlopende schulden (regulier) Langlopende schulden (afgeleid instrument: interest rate swaps) Langlopende schulden (afgeleid instrument: interest rate swaps) Totaal

Boekwaarde ultimo dec 2013 €

Marktwaarde ultimo dec 2013 €

617.307 15.589 10.300 643.196

690.000 17.228 11.746 718.974

De reële waarde (marktwaarde) is als volgt bepaald: - langlopende schulden (regulier): het gemiddelde rentepercentage van deze leningen is 3,91%. Gewaardeerd tegen marktwaarde komen de leningen uit op een waarde van € 690 miljoen . - langlopende leningen (afgeleid instrument: intrest rate swaps): bij de lening met een boekwaarde van € 15.589 geldt dat de actuele waarde van het rente-instrument (mark to market value) per 31 december 2013 € -1.639 bedraagt. De marktwaarde van deze lening is aldus € 17.228 (€ 15.589 + € 1.639). bij de lening met een boekwaarde van € 10.300 geldt dat de actuele waarde van het rente-instrument (mark to market value) per 31 december 2013 € -1.446 bedraagt. De marktwaarde van deze lening is aldus € 11.746 (€ 10.300 + € 1.446).

32


5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Verloopoverzicht investeringsruimte trekkingsrechten 2013 €

2012 €

Nog niet bestede investeringsruimte per 1 januari Bij: nog niet bestede investeringsruimte per 31 december 2012 (Instandhouding) Bij: indexering niet-bestede investeringsruimte Af: bestede investeringsruimte

725 415 607

2.951 49 2.275

Beschikbare investeringsruimte 31 december 2013

533

725

2013 €

2012 €

415 415

417 2 -


Verloopoverzicht investeringsruimte instandhouding Het verloop is als volgt weer te geven: Nog niet bestede investeringsruimte per 1 januari Bij: indexering niet-bestede investeringsruimte Bij: dotatie in verband met norminvesteringsbedrag Af: bestede investeringsruimte Af: nog niet bestede investeringsruimte per 31 december 2012 (naar Trekkingsrechten) Beschikbare investeringsruimte 31 december 2013

-

415

Het saldo van de trekkingsrechten ultimo 2013 zal volledig worden gebruikt voor toekomstige investeringsuitgaven aan langlopende bouwprojecten. In 2013 is bij de investeringsruimte trekkingsrechten een overboeking verwerkt van € 415 ten laste van de investeringsruimte instandhouding, waardoor de saldi per categorie investeringsruimte aansluiten met de laatste rekenstaat van de NZa over het jaar 2012.

33


5.1.6 MUTATIEOVERZICHT IMMATERIELE VASTE ACTIVA

Kosten oprichting en uitgifte van aandelen €

Kosten van onderzoek en ontwikkeling €

Kosten van concessies, vergunningen en rechten van intellectueel eigendom €

Kosten van goodwill die van derden is verkregen €

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2013

Vooruitbetalingen op immateriële activa €

4.367 3.802 -

Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen - bijzondere waardeverminderingen

-

-

565

116

Totaal €

4.367 3.802 -

411 87

565

527 87 116

116

- terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

-

-

-

-

-

-

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

-

-

-

324

-

324

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2013

116 116 -

-

4.778 3.889 -

889

34

4.894 4.005 -

889


5.1.7 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA

Bedrijfsgebouwen en terreinen €

Machines en installaties €

Andere vaste Materiële vaste bedrijfsbedrijfsactiva in middelen, uitvoering en technische en vooruitbetalingen administratieve op materiële uitrusting vaste activa € €

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

880.414 389.206

104.190 75.335

397.169 257.680

428.986

Boekwaarde per 1 januari 2013

491.208

28.855

139.489

428.986


126.297 52.239 20.498

118.969 10.313

40.213 34.672

-109.187

Niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële activa €

Totaal €

1.810.759 722.221 -

1.088.538

7.089

176.292 97.224 27.587

-

-

23.148 15.860 7.288

-

44.193


15.461 12.638 2.823

-

7.687 3.222 4.465


50.737

108.656

1.076

-116.276

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

991.250 449.305

223.159 85.648

429.695 289.130

319.799 7.089


541.945

137.511

140.565

312.710

35

1.963.903 831.172 -

1.132.731


5.1.8 MUTATIEOVERZICHT IMMATERIËLE/MATERIËLE VASTE ACTIVA (GECONSOLIDEERD) op grond van art. 5a Regeling Verslaggeving WTZi 5.1.8.1 WTZi-vergunningsplichtige vaste activa

NZa-IVA € Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

Grond

Terrein voorzieningen € €

Gebouwen

Verbouwingen €

Installaties

€

Semi perm. gebouwen €

€

Inventaris Onderhanden projecten € €

Subtotaal vergunning €

Totaal

305.592 203.310

1.810.759 722.221

102.282

1.088.538

€

4.367 3.802

2.811

3.372 1.867

128.634 83.091

15.919 11.863

109.437 63.960

44.302 41.412

1.117 1.117


565

2.811

1.505

45.543

4.056

45.477

2.890

-


411 87

166

1.897

1.352

8 6.713

1.658

8 11.786

176.292 97.224 27.587

-

-

-

7.419 7.407 12

23.148 15.860 7.288

-

-11.790

44.193

298.181 207.689

1.963.903 831.172

90.492

1.132.731

-

- terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2013 Afschrijvingspercentage

-

-

-

-

-

7.419 7.407 12

324

-

-166

-1.897

-1.352

-6.717

-1.658

-

4.778 3.889

2.811

3.372 2.033

128.634 84.988

15.919 13.215

102.026 63.266

44.302 43.070

1.117 1.117

889

2.811

1.339

43.646

2.704

38.760

1.232

-

10,0%

0,0%

5,0%

2,0%

10,0%

2,5%

5,0%

36

10,0%

0,0%


5.1.8.2 WTZi-meldingsplichtige vaste activa

Trekkings- Onderhanden rechten projecten € € Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

23.846 5.963


17.883


-

607 1.196

Subtotaal €

Instand- Onderhanden houdingen projecten € €

Subtotaal €

Subtotaal meldingen €

35.228 25.580

59.074 31.543

9.648

27.531

23.846 5.963

35.228 25.580

17.883

9.648

607 1.196

2.189

2.189

607 3.385

-

3.880 3.880 -

3.880 3.880 -

-

-2.189

-2.778

31.348 23.889

55.801 31.048

7.459

24.753

-

- terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo Mutaties in boekwaarde (per saldo)

-

-

-

3.880 3.880 -

-589

-

-589

-2.189

24.453 7.159

31.348 23.889

17.294

7.459


24.453 7.159


17.294

Afschrijvingspercentage

5,0%

-

-

5,0%

37


5.1.8.3 WMG-gefinancierde vaste activa

Inventaris € Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

283.581 172.962


110.619


Vervoermiddelen €

-

22.520 24.393

Automati- Onderhanden sering projecten € €

Subtotaal WMG €

32.543 24.870

11.946

328.070 197.832

7.673

11.946

130.238

8.022 3.826

-1.229

29.313 28.219


4.813 1.841 2.972

-

-

-

4.813 1.841 2.972

-4.845

-

4.196

-1.229

-1.878

40.565 28.696

10.717

352.570 224.210

11.869

10.717

128.360

20,0%

0,0%


301.288 195.514


105.774


10,0%

-

38


5.1.8.4 Niet-WTZi/WMG-gefinancierde vaste activa

Grond


Gebouwen

Verbouwingen €

Installaties

Inventaris

€


€

€


16.522

3.658 2.224

199.775 107.838

3.850 968

40.022 13.838

59.888 33.923

79.663 58.542


16.522

1.434

91.937

2.882

26.184

25.965

21.121

72

46.435 7.128 20.498

18 52

17.081 5.531

43.992 5.900

9.667 6.426


Vervoermiddelen €


Subtotaal niet-WTZi/ WMG €

265 189

124.217

527.860 217.522

76

124.217

310.338

-59.076 2.982

58.121 25.136 23.480

-

13 13 -

-

5.718 1.428 4.290

-

-23

-62.058

5.215

256 203

65.141 2.982

580.263 264.710

53

62.159

315.553

-

4 27


-

-


-

-72


16.522

Boekwaarde per 31 december 2013 Afschrijvingspercentage

-

2.844 47 2.797

-

-

18.809

-2.831

11.550

38.092

1.748

3.658 2.296

246.210 135.464

1.024 973

57.103 19.369

103.880 39.823

86.469 63.600

16.522

1.362

110.746

51

37.734

64.057

22.869

0,0%

5,0%

2,0%

5,0%

5,0%

5,0%

10,0%

39

2.861 1.368 1.493

-

20,0%

0,0%


5.1.8.5 DHAZ-gefinancierde vaste activa

Nieuwbouw gebouwen € Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2013 Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen - bijzondere waardeverminderingen

Nieuwbouw Verbouwingen Kleine werken Onderhanden installaties & renovaties LTO projecten € € € €

125.062 12.417 112.645

41.903 3.690

Subtotaal DHAZ €

121.946 33.094

50.332 26.503

292.823

590.163 72.014

-

88.852

23.829

292.823

518.149

74.977 2.755

19.044 15.635

1.201 6.618

-48.882 4.107

88.243 28.698 4.107

1.023 1.009 14

-

1.318 1.304 14

3.409

-5.431

-52.989

55.424

140.695 48.434

50.510 32.112

243.941 4.107

677.088 103.515

92.261

18.398

239.834

573.573

5,0%

10,0%

0,0%


-

-


38.213

72.222


166.965 16.107

Boekwaarde per 31 december 2013 Afschrijvingspercentage

150.858 2,0%

74.977 2.755 72.222 5,0%

295 295 -

40


5.1.9.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (GECONSOLIDEERD) Projectgegevens

Investeringen

Goedkeuringen

Toekomstige lasten

t/m 2013 Nummer

Briefnummer

Datum

PBA-middelen: meldingen TR 04-001.C TR 12-001 TR 13-001 TR 13-002 TR 13-003 TR 13-004 TR 13-005 TR 13-006

Omschrijving

WTZi-type

VOS fase 2 poliklinieken IC/CCU Polikliniek Cardiologie Polikliniek Urologie Algemene voorzieningen Polikliniek Geriatrie en Neurologie Fase 2 algemeen Laboratorium

Subtotaal PBA-middelen: meldingen PBA-middelen: overgansprojecten 2371188 2430803

06-05-2003 20-11-2003

Nieuwbouw Erasmus MC Erasmus MC - Daniel den Hoed Renovatie fase 2

DHAZ/vergun. DHAZ/vergun.

t/m 2012

2013

Onderhanden

Gereed

€

Aangepaste goedkeuring €

-

-

-

-

3.862 7.747

-

3.862 7.747

€

€

€

€

-

355 29 145 43 27 2 3 3

355 29 145 43 27 2 3 3

-

-

607

607

-

-

-

-

Nominaal bedrag €

Index

Jaar van oplevering

Investeringsbedrag €

Afschrijving €

-

-

-

-

-

-

Rente €

-

2012 2009

Subtotaal PBA-middelen: overgangsprojecten

-

-

-

-

11.609

-

11.609

-

-

-

Subtotaal PBA-middelen

-

607

607

-

11.609

-

11.609

-

-

-

102.092 2.703 1.274 3.569 -45 13.555 -

-44.082 20.060 -1.274 2.978 84 -13.625 41 881 2.791 7.928 5 356 38.677 26 4.220 826 5.528 15 1.131 2.241

12.899 25.937 39 -70 -51 824 2.434 4.132 36.514 -5 4.208 653 2.662 15 694 2.237

45.111 -3.174 6.547 -

2007

92 57 357 3.796 5 356 2.163 31 12 173 2.866 437 4

2013 2013 2013 2013

12.899 25.937 39 -70 -51 824 2.434 4.132 36.514 -5 4.208 653 2.662 15 694 2.237

12.254 25.418 35 -67 -48 564 2.333 4.089 -9 -2 36.430 -4 3.660 576 2.649 14 -9 670 2.225

5.048 16.881 7 -28 53 420 1.621 14.327 289 112 1.044 120 878

123.148

28.807

93.122

58.833

93.122

90.778

40.772

Middelen niet-WTZi/WMG Investeringen O&O Investeringen Zorg - Gebouwen Investeringen Zorg - Installaties Investeringen Zorg - Inventaris & Inrichting Investeringen Zorg - Verbouwingen - 10 jr. Investeringen Zorg - Verbouwingen - 20 jr. niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 1 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 5 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 10 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 20 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 1 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 5 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 10 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 20 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 1 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 5 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 10 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 20 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 1 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 5 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 10 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 20 jr Subtotaal middelen niet-WTZi/WMG

41

2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 -

-

-


Projectgegevens

Investeringen

Goedkeuringen

Toekomstige lasten

t/m 2013

€

€

€

€

Nominaal bedrag €

273.989 35

76.203 7 1

116.879 7 -

233.313 36

274.024

76.211

116.886

5 127 247 6 4.140 85 12.781 64 1.344

-17 106 7 -3.064 4 8.047 37 1 1.940

18.799

Subtotaal DHAZ-middelen

Totaal

Nummer

Briefnummer

Datum

DHAZ-middelen: nieuwbouw HV.PON.15745/RvB.268 19-03-2007 2375686 06-05-2003 2299866 08-04-2003

Omschrijving

Nieuwbouw Erasmus MC Tranche 1 Renovatie Thoraxcentrum Gebouw Rochussenstraat

WTZi-type

DHAZ DHAZ DHAZ

Subtotaal DHAZ-middelen: nieuwbouw DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken Renovaties en verbouwingen 246021/HV5673 24-06-2004 2371188 06-05-2003 246021/HV5673 27-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007

Renovatie BA2 poli Ambulante zorg DHAZ 2004 Facelift H-gebouw DHAZ 2004 Verbouwing BA1 poli Oogheelkunde DHAZ 2004 Opknappen / verbouwing CA centrale hal DHAZ 2004 Renovatie Spoedeisende hulp DHAZ 2005 Verbouwing poli Inw.geneeskunde + MDL DHAZ 2006 Renovatie H11 OK DHAZ 2006 Uitbreiding Kinder- en Jeugdpsychiatrie & Psychologie DHAZ 2006 Uitbreiding Perinatologisch centrum DHAZ 2006 Verplaatsing balie Pijnbehandelcentrum DHAZ 2006 Huisvesting PET-scan unit DHAZ 2006 Invoering en uitrol toegangscontrolesysteem DHAZ 2008 Renovatie parkeergarage 1e fase DHAZ 2008 Ruimtenoodleniging MKC en IC Kinderen DHAZ 2008 Infrastruct.aanpass.elektr.installaties DHAZ 2008 Vervanging interventiestatieven H2 DHAZ 2010 Aanpassen bestaande E-infrastructuur Thoraxcentrum en Cb-gebouwDHAZ 2009 Renovaties & verbouwingen DHAZ Renovaties DHAZ Vervanging infrastructuur perslucht DHAZ Kleine werken 2004 e.v. DHAZ

Subtotaal DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken

€

Aangepaste goedkeuring €

455.697 21.089 28.511

82.139 5.526 -

537.836 26.615 28.511

233.349

505.297

87.665

592.962

5 110 353 13 89 17.423 88 1 1.293

1.076 3.405 13 1.991

5.650 21.956 300 3.380 1.500 2.000 1.000 935 2.000 700 1.000 795 1.517 1.000 2.100 1.259 4.580 -

1.009 -

5.650 21.956 300 3.380 1.500 2.000 1.000 935 2.000 700 2.009 795 1.517 1.000 2.100 1.259 4.580 -

7.061

19.375

6.485

51.672

1.009

292.823

83.272

136.261

239.834

556.969

415.971

112.686

229.990

298.667

568.578

t/m 2012

2013

42

onderhanden

gereed

Jaar van oplevering

Investeringsbedrag €

Afschrijving €

116.879 7 -

114.542 7 -

76.069 3 -

116.886

114.549

76.072

5 110 353 13 89 17.423 88 1 1.293

5 104 335 12 85 16.551 84 1 1.163

2 43 138 5 35 6.818 34 221

52.681

19.375

18.340

7.296

88.674

645.643

136.261

132.889

83.368

88.674

657.252

229.383

223.667

124.140

Index

2011 2010

2006 2009 2008 2008 2008 2008 2009 2011 2009 2008 2011 2009 2008 2011 2010 2009 2012 2012 2010 2007

Rente €


5.1.9.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREED GEKOMEN PROJECTEN Projectgegevens Nummer

Briefnummer

Datum

Omschrijving

Investeringen WTZi-type

Activa-post

WTZi

WMG €

PBA-middelen: meldingen TR 04-001.C TR 12-001 TR 13-001 TR 13-002 TR 13-003 TR 13-004 TR 13-005 TR 13-006

DHAZ €

Overige €

Totaal €

355 29 145 43 27 2 3 3

VOS fase 2 poliklinieken IC/CCU Polikliniek Cardiologie Polikliniek Urologie Algemene voorzieningen Polikliniek Geriatrie en Neurologie Fase 2 algemeen Laboratorium

€

Toekomstige lasten Afschrijving RenteWTZi kosten € €

355 29 145 43 27 2 3 3

-

-

Subtotaal PBA-middelen: meldingen

607

-

-

-

607

-

-

Subtotaal PBA-middelen

607

-

-

-

607

-

-

Investeringen O&O Investeringen Zorg - Gebouwen Investeringen Zorg - Installaties Investeringen Zorg - Inventaris & Inrichting Investeringen Zorg - Verbouwingen - 10 jr. Investeringen Zorg - Verbouwingen - 20 jr.

-

-

-

12.899 25.937 39 -70

12.899 25.937 39 -70

12.254 25.418 35 -67

5.048 16.881 7 -28

niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 1 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 5 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 10 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 20 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 5 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 10 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 20 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 1 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 5 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 10 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 20 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 1 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 5 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 10 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 20 jr

-

-

-

-51 824 2.434 4.132 36.514 -5 4.208 653 2.662 15 694 2.237

-51 824 2.434 4.132 36.514 -5 4.208 653 2.662 15 694 2.237

-48 564 2.333 4.089 -9 -2 36.430 -4 3.660 576 2.649 14 -9 670 2.225

53 420 1.621 14.327 289 112 1.044 120 878

-

-

-

93.122

93.122

90.778

40.772

Middelen niet-WTZi/WMG

Subtotaal middelen niet-WTZi/WMG

43


Projectgegevens Nummer

Briefnummer

Datum

Omschrijving


Activa-post

WTZi

WMG

DHAZ

Overige

Totaal


€

€

€

€

€

-

-

116.879 7 -

-

116.879 7 -

114.542 7 -

76.069 3 -

-

-

116.886

-

116.886

114.549

76.072

DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2004 DHAZ 2005 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2006 DHAZ 2008 DHAZ 2008 DHAZ 2008 DHAZ 2008 DHAZ 2010

-

-

5 110 353 13 89 -

-

5 110 353 13 89 -

5 104 335 12 85 -

2 43 138 5 35 -

DHAZ 2009 DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ

-

-

17.423 88 1 1.293

-

17.423 88 1 1.293

16.551 84 1 1.163

6.818 34 221


-

-

19.375

-

19.375

18.340

7.296


-

-

136.261

-

136.261

132.889

83.368

607

-

136.261

93.122

229.990

223.667

124.140

DHAZ-middelen: nieuwbouw HV.PON.15745/RvB.268 19-03-2007 2375686 06-05-2003 2299866 08-04-2003


Subtotaal DHAZ-middelen: nieuwbouw DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken 246021/HV5673 24-06-2004 2371188 06-05-2003 246021/HV5673 27-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007

Renovatie BA2 poli Ambulante zorg Facelift H-gebouw Verbouwing BA1 poli Oogheelkunde Opknappen / verbouwing CA centrale hal Renovatie Spoedeisende hulp Verbouwing poli Inw.geneeskunde + MDL Renovatie H11 OK Uitbreiding Kinder- en Jeugdpsychiatrie & Psychologie Uitbreiding Perinatologisch centrum Verplaatsing balie Pijnbehandelcentrum Huisvesting PET-scan unit Invoering en uitrol toegangscontrolesysteem Renovatie parkeergarage 1e fase Ruimtenoodleniging MKC en IC Kinderen Infrastruct.aanpass.elektr.installaties Vervanging interventiestatieven H2 Aanpassen bestaande E-infrastructuur Thoraxcentrum en Cbgebouw Renovaties & verbouwingen Renovaties Vervanging infrastructuur perslucht Kleine werken 2004 e.v.

Totaal

44


5.1.10 Overzicht langlopende schulden ultimo 2013

Leninggever

Datum

Hoofdsom

Totale looptijd

€ NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG ABN-Amro NV NV BNG NV BNG NV BNG EIB EIB EIB NV BNG EIB NV BNG NV BNG ABN-Amro NV ASN Bank NV BV NEA ABN-Amro NV ABN-Amro NV Rabobank NV BNG NV BNG ING ING ING Trinitas Vastgoed BV

12-01-1994 12-01-1994 30-06-1994 21-12-1994 23-10-1995 25-01-1996 25-10-2007 02-05-2007 02-05-2007 03-06-2011 09-12-2009 07-10-2010 29-03-2012 06-11-2013 14-11-2013 29-03-2012 01-07-2004 25-10-2007 02-05-2007 28-09-2012 20-12-2013 20-12-2013 22-04-1994 16-06-2003 01-09-2003 31-10-2005 01-12-2009 20-07-2011 18-06-2013

9.076 9.076 22.689 10.437 16.336 11.798 20.000 18.000 17.000 110.000 80.000 123.000 70.000 35.000 35.000 70.000 1.317 14.000 21.000 10.000 20.000 20.000 4.415 862 1.080 3.200 18.340 10.300 12.950

Soort lening

Werke- Restschuld Nieuwe Aflossing in lijke 31 december leningen in 2013 rente 2012 2013 %

20 20 20 20 20 20 20 20 10 35 25 35 35 30 30 35 10 10 10 10 9 10 28 19 17 8 21 23 25

3,959% 3,959% 4,426% 2,950% 2,470% 3,321% 4,645% 4,534% 4,418% 4,695% 4,028% 3,243% 3,711% 3,470% 3,112% 3,850% 3,500% 4,510% 4,355% 3,200% 3,070% 3,230% 4,110% 3,660% 4,170% 3,230% 4,850% 5,710% 6,402%

Restschuld per 31 december 2013

Restschuld over 5 jaar

Resterende looptijd in Aflossings- Aflossing jaren eind wijze 2014 2013 €

€

€

€

€

€

1.211 1.211 9.076 2.086 7.078 3.146 15.000 13.050 7.650 105.286 70.400 115.972 70.000 70.000 263 7.000 9.450 10.000 1.576 454 509 300 16.506 8.500 -

35.000 35.000 20.000 20.000 1.800 12.950

605 605 757 1.044 544 786 1.000 900 1.700 3.143 3.200 3.515 2.000 2.000 131 1.400 2.100 157 46 64 300 917 364

606 606 8.319 1.042 6.534 2.360 14.000 12.150 5.950 102.143 67.200 112.457 68.000 35.000 35.000 68.000 132 5.600 7.350 10.000 20.000 20.000 1.419 408 445 15.589 10.300 12.586

9.000 7.650 86.429 51.200 94.885 58.000 29.167 29.167 58.000 10.000 9.385 10.638 629 183 125 11.004 7.725 11.303

545.724

124.750

27.278

643.196

484.490

45

1 1 1 1 2 3 14 14 4 32 21 32 34 30 30 34 1 4 4 9 9 10 10 10 8 17 20 24

lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair einde looptijd annuïteit annuïteit lineair lineair lineair lineair lineair lineair annuïteit

605 605 8.319 1.043 545 787 1.000 900 1.700 3.142 3.200 3.514 2.000 1.167 1.167 2.000 132 1.400 2.100 2.126 1.868 158 45 64 917 515 225 41.244

Gestelde zekerheden

hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek

pandrecht pandrecht borgstelling borgstelling borgstelling borgstelling borgstelling borgstelling


5.1.11 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 5.1.11.1 GECONSOLIDEERDE GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 SEGMENT - Erasmus MC Zorg Ref.

2013 €

2012 €


15

132.039

140.722


16

6.893

6.841


17

303.927

221.668


18

442.462

409.532


19

5.858

44.938

Subsidies

20

116.506

113.564


21

54.109

51.585

1.061.794

988.850

564.295

551.339


1)

1)


22

Honorariumkosten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren

23


24

77.368


25

24.721


26

368.700

355.677


1.035.767

971.192

BEDRIJFSRESULTAAT

26.027

17.658

-13.750

-21.579

12.277

-3.921


27

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Belastingen Aandeel derden in groepsresultaat

683

-

701 63.475 -

-

RESULTAAT BOEKJAAR

12.277

-3.921

Toevoeging aan reserve vooruitontvangen kapitaalslasten

-1.749

-5.032

OPERATIONEEL RESULTAAT

10.528

-8.953

46

1)

1)

1)


5.1.11 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 5.1.11.2 GECONSOLIDEERDE GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 SEGMENT - Erasmus MC O&O Ref.

2013 €

2012 €

108.667

107.857

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Subsidies

20


21


127.616

139.995

236.283

247.852


22

156.799

162.753


24

10.959

7.728


25

2.982


26

65.283

61.734


236.023

232.215

BEDRIJFSRESULTAAT

260

15.637

945

-1.188

1.205

14.449

-296

21 -

909

14.470

Toevoeging aan reserve vooruitontvangen kapitaallasten

-8.351

-16.300


-7.442

-1.830


27

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Belastingen Aandeel derden in groepsresultaat RESULTAAT BOEKJAAR

-

5.1.11.3 AANSLUITING TOTAAL RESULTAAT MET RESULTAAT SEGMENTEN

SEGMENT - Erasmus MC Zorg SEGMENT - Erasmus MC O&O

2013 €

2012 €

10.528 -7.442

-8.953 -1.830

3.086

-10.783

Resultaat volgens geconsolideerde resultatenrekening

1)

Waar nodig zijn de vergelijkende cijfers van het voorgaande jaar gereclassificeerd.

47

1)

1)

1)

1)


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 15. Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Zvw-zorg verslagjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Zvw-zorg

6.126 6.126

15.844 4.996 20.840

125.913

119.882

132.039

140.722

Beschikbaarheidsbijdragen

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten ZVW-zorg. Met ingang van 2013 is ook voor de GGZ overgegaan op DOT bekostiging, waardoor de hier genoemde post vanaf 2013 alleen bestaat uit correcties over voorgaande jaren.

16. Niet-gebudgetteerde zorgprestaties De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Zorgprestaties tussen instellingen Overige niet-gebudgetteerde zorgprestaties

6.806 87

6.880 -39

Totaal

6.893

6.841

2013 €

2012 €

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment Mutatie onderhanden werk DBC's / DBC-zorgproducten B-segment

285.467 18.460

198.379 23.289

Totaal

303.927

221.668

17. Omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment De specificatie is als volgt:

De opbrengsten B-segment betreffen de gedeclareerde DBC-opbrengsten uit het B-segment zoals dat t/m 2011 gedefinieerd was. Vanaf 2012 worden hieronder ook de zorgproducten verwerkt die volgens de geldende beleidsregel als 'Vrij segment' zijn aangemerkt. Tevens is hier de mutatie in het onderhanden werk over deze posten te zien.

48


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 18. Omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment 2013 €

2012 €

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment Mutatie onderhanden werk DBC's / DBC-zorgproducten A-segment

404.923 37.539

442.183 -32.651

Totaal

442.462


409.532

Onder deze post worden de zorgproducten en overige zorgproducten aangegeven die volgens de beleidsregel vallen onder het zogenoemde 'Gereguleerde segment'.

19. Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen en honorariumplafonds De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Opbrengst uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg Opbrengst uit hoofde van garantieregeling kapitaallasten De realisatie doorloop DBC's 2012 onder aftrek onderhanden werk primo 2012 curatieve geestelijke gezondheidszorg Honorariumopbrengsten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren

232 4.794

44.237 -

149

-

683

701

Totaal

5.858

44.938

Transitie bedrag medisch specialistische zorg. Het transitiebedrag betreft een tijdelijke regeling om de systeemproblemen van de invoer van het nieuwe DOT-bekostigingsmodel op te vangen. Om het transitiebedrag te bepalen is enerzijds het schaduwbudget 2012 bepaald en anderzijds de omzet 2012 bepaald die voor deze berekening moet worden meegenomen. De diverse onzekerheden bij het vaststellen van het transitiebedrag over 2012 hebben ervoor gezorgd dat landelijk is besloten dat dit bedrag pas in het voorjaar van 2014 definitief kan worden vastgesteld. Aan de hand van de handreiking omzetverantwoording 2013 is daarom een herberekening gemaakt van deze post. Garantieregeling kapitaallasten. Dit betreft de suppletie 2013 ingevolge de NZa-beleidsregel BR/CU 2001 “garantieregeling kapitaallasten 2011-2016” en de nadere toelichting door de NZa in de circulaire van 27 maart 2014 (kenmerk CI-14-7c).

Onzekerheden omzetverantwoording 2013 ten gevolge van sectorontwikkelingen 2012‐2014 Inleiding Er is sprake van landelijke onzekerheden rond de omzetverantwoording van ziekenhuizen. Het landelijke herstelplan zoals gecommuniceerd in de brief van 22 mei 2014 van de Minister van VWS aan de Tweede Kamer leidt ertoe dat bepaalde onzekerheden met betrekking tot 2013 en eerder zijn ondervangen (zoals definitieve vaststelling van transitiebedragen door de NZa en uitvoering van door een expert-commissie geaccordeerde zelfonderzoeken over declaraties van 2013 en 2012). Andere onzekerheden blijven nog bestaan. De onzekerheden, het herstelplan en de bereikte status terzake die de omzetverantwoording in deze jaarrekening beïnvloeden worden hierna toegelicht. Bij het bepalen van de omzet prestatiebekostiging DBC zorgproducten en overige zorgproducten, alsmede de opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen en honoraria heeft het Erasmus MC de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling gehanteerd zoals opgenomen in paragraaf 5.1.4.3 van deze jaarrekening en de handreiking omzetverantwoording die over 2013 door het Ministerie van VWS is vastgesteld.

49


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN Oorzaken onzekerheden omzetverantwoording De onzekerheden waarvan sinds 2012 sprake was werden veroorzaakt door de gelijktijdige invoering van uitbreiding van het segment waarvoor prestatiebekostiging gold in combinatie met een transitiemodel voor 2012 met doorwerking in 2013, wijzigingen in de DOT-productstructuur en nieuwe wijzen van contracteren met zorgverzekeraars. Diverse van de in 2012 gesignaleerde problemen inzake de omzetverantwoording golden in 2013 nog steeds, werkten door of waren doorontwikkeld in 2013 en gaven aanleiding tot nieuwe of gecontinueerde onzekerheden in de verantwoording en in de interne controle over 2013. Deze onzekerheden deden zich voor in combinatie met deels open normen voor registratie en facturatie die gedurende en na afloop van het boekjaar 2013 met terugwerkende kracht nader zijn geduid door de regelgever en intensivering van formele en materiële controles over 2013 en voorgaande jaren door de betrokken zorgverzekeraars. Deze onzekerheden in de opbrengstverantwoording werden, in tegenstelling tot vorig jaar, in belangrijke mate niet meer gedempt door de werking van het transitiesysteem, aanneemsommen en het overschrijden van plafonds . Ook definities van budgetteringsparameters die impact hebben op de transitiebekostiging en bekostiging van voorgaande jaren kwamen opnieuw ter discussie.

•

•

• • • •

Achtergrond landelijk herstelplan en stand van zaken herstelplan Voornoemde problematiek heeft uiteindelijk geleid tot een landelijk herstelplan voor de ziekenhuizen. Kern van het herstelplan (d.d. 22 mei 2014 beschreven door de Minister van VWS in een brief aan de Tweede Kamer en later uitgewerkt) is: Ziekenhuizen voeren een aanvullend omzetonderzoek uit over de jaren 2012 en 2013 in overeenstemming met het controleplan Correct Declareren en het Addendum hierop, met inachtneming van nadere duidingen van regelgeving door de NZa zoals in de loop van 2013 en tot in de zomer van 2014 vastgesteld (normverduidelijking en overzichten van casuïstiek rond toegestane en verboden registratie en declaratie door instellingen voor medisch specialistische zorg). Indien het onderzoek toereikend is uitgevoerd, vervangt dit onderzoek de materiële en formele controles over de jaren 2012 en 2013 door de zorgverzekeraars. Beoordeling van de toereikendheid vindt plaats door de Expertgroep aanvullend omzetonderzoek. De uitkomsten (netto terug te betalen bedrag) worden finaal vastgesteld in onderhandeling tussen zorgverzekeraars en instellingen. De NZa committeert zich aan de uitkomsten van de Expertgroep (behoudens fraude) blijkens de brief van de Minister van VWS. Materiële controles tot en met 2011 worden afgerond door zorgverzekeraars en instellingen voor 1 september 2014. Definitieve vaststelling van het transitiebedrag door de NZa vindt plaats uiterlijk 1 december 2014. Beoordeling van de definitieve aanvraag vindt plaats door een ZN-commissie en de NZa. De NZa geeft duidelijkheid over de wijze van berekening van een compensatie uit hoofde van de zogenaamde overgangsregeling kapitaallasten. Uitstel van publicatie van de jaarrekening 2013 tot uiterlijk 15 december 2014, zodat de uitkomsten van het aanvullend omzetonderzoek 2012/2013, de uitkomsten van de materiële controles tot en met 2011 en de definitieve vaststelling van het transitiebedrag kunnen worden verwerkt in de jaarrekening 2013. Middels het herstelplan is het mogelijk geworden voor de ziekenhuizen duidelijkheid te verkrijgen over de rechtmatigheidsaspecten en eventuele (resterende) onzekerheden hierin over de jaren tot en met 2013, alsmede over het definitieve transitiebedrag 2012 en (resterende) onzekerheden hierin. Het Erasmus MC heeft deelgenomen aan het herstelplan. Hierna is een nadere toelichting opgenomen op de stand van zaken per onderdeel van het herstelplan: Aanvullend omzetonderzoek 2012/2013 Het rapportageformulier zelfonderzoek correct declareren is goedgekeurd door de ZN-expertgroep. De onderhandelingen met de zorgverzekeraars over de finale verrekening zijn onderhanden. Het Erasmus MC heeft de verwachte uitkomsten van deze onderhandelingen verwerkt in de jaarrekening. Onjuiste facturatie Het effect van de verwachte materiële controles door de verzekeraars over de in het jaar 2013 geleverde zorg is meegenomen in de bepaling van de opbrengstverantwoording in de jaarrekening. Als gevolg van deze verwachte materiële controles over de DOTfacturatie over 2013 en eerdere jaren is een correctie op de omzet toegepast. Hiervoor is een bedrag opgenomen van € 9,8 miljoen. Materiële controles tot en met 2011 De materiële controles over de jaren tot en met 2011 zijn inmiddels afgewikkeld met de verzekeraars. De hieruit voortvloeiende correcties zijn verwerkt in de jaarrekening.

50


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN Aanvraag definitieve vaststelling transitiebedrag 2012 De NZa heeft de beschikking van het ziekenhuisdeel voor het transitiebedrag 2012 afgegeven. In de jaarrekening is het transitiebedrag conform deze beschikking verwerkt. Toerekening van de contractafspraken met de zorgverzekeraars op schadejaar aan het boekjaar Het Erasmus MC heeft met de zorgverzekeraars voor 2013 schadelastafspraken op basis van aanneemsommen respectievelijk plafondafspraken gemaakt. Toerekening van de schadelastafspraken aan het boekjaar 2013 heeft plaatsgevonden op basis van een beste schatting van het voortgangspercentage ultimo 2013. De dientengevolge doorgevoerde nuanceringen respectievelijk correcties zijn conform de Handreiking omzetverantwoording op de omzet 2013 in mindering gebracht op het onderhanden werk en de post nog te factureren ultimo 2013. De uiteindelijke uitkomsten zullen blijken uit de afrekeningen met zorgverzekeraars die in 2015 zullen plaatsvinden. Daarmee is er sprake van resterende (schattings)onzekerheden over de juistheid en/of volledigheid van de toegerekende omzet aan 2013. Afwikkeling FB tot en met 2011 De NZa heeft middels een circulaire d.d. 4 juli 2014 de uitgangspunten voor finale afwikkeling FB kenbaar gemaakt zoals deze in overleg met de veldpartijen tot stand zijn gekomen. Tot op heden heeft nog geen verdere informatieverstrekking plaatsgevonden. Het Erasmus MC heeft de jaren tot en met 2011 finaal afgerekend, exclusief de effecten van materiële controles, welke in 2014 zijn afgerond . De onzekerheid over de afwikkelingsprocedure blijft bestaan. Daarmee is sprake van inherente onzekerheden over de juistheid en/of volledigheid van de opgenomen positie ultimo 2013 in de positie nog in tarieven te verrekenen bedragen in de balans. Macrobeheersinstrument Bij opmaak van de jaarrekening is niet betrouwbaar te schatten wat het effect gaat zijn van het macrobeheersinstrument voor 2012 en 2013. Eerste berekeningen van het ministerie van VWS wijzen erop dat mogelijk het instrument ingezet gaat worden, maar deze berekeningen zijn nog gebaseerd op premature cijfers die op het moment nog herijkt worden. Voor verdere toelichting rondom dit risico verwijzen we naar paragraaf 5.1.5.15. Overgangsregeling kapitaallasten Het Erasmus MC heeft de verwachte effecten van deze regeling verwerkt in de jaarrekening conform de NZa-circulaire van 27 maart 2014 (CI-14-7c). Deze circulaire geeft een nadere detaillering aan van de overgangsregeling in afwachting van een nieuwe NZa-beleidsregel. Conclusie Raad van Bestuur De Raad van Bestuur heeft ten behoeve van de bepaling van het resultaat en de financiële positie de best mogelijke schattingen gemaakt op basis van de beschikbare informatie, onder andere met betrekking tot bovenstaande aspecten. De Raad van Bestuur is van mening dat met voornoemde toelichting de jaarrekening het vereiste inzicht geeft in het resultaat en de financiële positie van de instelling. Doorbreken bankconvenanten inzake informatieverplichtingen Ten gevolge van het meedoen aan het herstelplan heeft het Erasmus MC niet voldaan aan de informatieverplichtingen richting de banken (zie hieronder) terzake van tijdige verstrekking van de vastgestelde jaarrekening. Daarmee is sprake van een doorbreking van de bankconvenanten waarmee de financieringsfaciliteiten die niet geborgd zijn door het Waarborgfonds voor de zorgsector direct opeisbaar zijn. De banken hebben afgezien van dit recht middels het verstrekken van een zogenaamde ‘waiver’ onder de voorwaarden (zie hieronder per bank) dat het Erasmus MC aan informatieverstrekkingsvoorwaarden voldoet en/of aan financiële ratio’s voldoet. Het Erasmus MC verwacht aan deze voorwaarden te (kunnen) voldoen. Mede op grond hiervan zijn langlopende leningen dan ook niet gereclassificeerd naar kortlopende schulden en is de jaarrekening opgesteld op basis van de continuïteitsveronderstelling.

1. 2. 3. 4. 5.

BNG Bank Opschortende voorwaarden: De toezegging geldt voor de periode 1 juli 2014 tot en met 31 januari 2015. De kredietnemer werkt mee aan het herstelplan zoals voorgeschreven in het plan van aanpak van het ministerie VWS en de koepelorganisaties zoals verwoord in de brief van de minister van VWS van 22 mei 2014 (“het herstelplan”). De Bank blijft geïnformeerd over de vorderingen rondom het Herstelplan. De Bank ontvangt de definitieve jaarrekening 2013 inclusief goedkeurende accountantsverklaring (zonder beperkingen) uiterlijk 15 december 2014. De uitkomsten van de definitieve jaarrekening 2013 inclusief goedkeurende accountsverklaring conveniëren de Bank.

51


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN

1. 2. 3. 4. 5.

ABN-AMRO Opschortende voorwaarden: De toezegging geldt voor de periode tot 31 december 2014. De kredietnemer heeft aangetoond dat het verzuim uitsluitend te wijten is aan de oorzaak genoemd in de NBA Alert 31 medische Specialistische Zorg. De kredietnemer participeert in het herstelprogramma. Gedurende de waiverperiode doen zich geen andere (potentiële) opeisingsgronden voor en worden alle andere verplichtingen onder de Kredietdocumentatie door de Kredietnemer nagekomen; en Ontvangst door de ABN AMRO van een kopie van deze brief, geldig getekend namens kredietnemer.

Rabobank Opschortende voorwaarden: Uiterlijk 15 december ontvangen wij de Jaarrekening over het boekjaar 2013.

EIB Voorwaarde is dat de door de externe accountant voor akkoord getekende verklaring niet later dan 31 januari aan de EIB wordt verstrekt.

20. Subsidies 2013 €

2012 €

Rijkssubsidies vanwege het Ministerie van OCW (waaronder werkplaatsfunctie en medische faculteit van UMC's) Rijkssubsidies vanwege het Ministerie van VWS (waaronder opleidingsfonds) Overige subsidies, waaronder loonkostensubsidies en EU-subsidies

167.577 56.864 732

166.554 54.410 457

Totaal

225.173

221.421

2013 €

2012 €

12.071

11.671

96.418 12.804 60.432

103.165 12.912 63.832

181.725

191.580


21. Overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt: Overige dienstverlening: opbrengsten uit opleidingen, parkeren, restaurants en overige diensten Overige opbrengsten: EMF, projectmatig doorberekende personeelskosten, niet-projectmatig andere opbrengsten en bijdragen Totaal

Overige opbrengsten: EMF-projectmatig. De daling in de deze opbrengsten met € 13,4 miljoen wordt veroorzaakt door wijzigingen in de samenstelling van de onderhanden werk-portefeuille en door de verkoop van ViroClinics Biosciences BV. Andere opbrengsten en bijdragen. In 2012 waren éénmalige baten opgenomen van € 3,0 miljoen. Achteraf bleek dat hiervan € 1,1 miljoen niet ontvangen zou worden. Dit is in 2013 gecorrigeerd. De overige verschillen betreffen voornamelijk de hogere honorariumopbrengsten van de medisch specialisten in loondienst bij het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV.

52


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN 22. Personeelskosten 2013 €

2012 €

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremie Andere personeelskosten Subtotaal Personeel niet in loondienst

537.655 59.057 80.922 27.722 705.356 15.738

537.422 54.273 74.043 28.552 694.290 19.802

Totaal personeelskosten

721.094

714.092

Specificatie gemiddeld aantal personeelsleden (in fte's) per segment: Zorg O&O

7.725 2.209

7.769 2.328

Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van fulltime-eenheden

9.934

10.097


Toelichting De toename van de personeelskosten met € 7 miljoen is als volgt: Afname van de bezetting met 163 fte's Stijging door schaaldoorloop en cao-maatregelen Totaal mutatie lonen en salarissen Lager aandeel premies werknemersverzekeringen Mutaties voorziening sociaal beleid Hogere suppleties bij arbeidsongeschiktheid (zwangerschapsuitkeringen) Overige mutaties, per saldo Lagere pensioenpremie door afname van de bezetting met 163 fte's Hogere pensioenpremie door schaaldoorloop, cao-maatregelen en wijzigingen in %-bijdrage WG Hogere andere personeelskosten door onder andere: - hogere kosten opleiding en vorming - overige, per saldo Lagere kosten personeel niet in loondienst

x € 1 mln. -8,7 8,9 0,2 -1,9 5,7 1,1 -0,1 -1,2 8,0 0,6 -1,4 -4,0 7,0

In de personeelskosten/sociale lasten is een bedrag van € 559 opgenomen voor de crisisheffing. De gemiddelde personeelssterkte over 2013, omgerekend naar volledige formatieplaatsen, bedraagt 9.934 fte (2012: 10.097 fte). Deze aantallen zijn inclusief uurloners en exclusief personeel niet in loondienst.

23. Honorariumkosten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren

Honorariumkosten Kaakchirurgie

53

2013 €

2012 €

683

701

683

701


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN 24. Afschrijving immateriële en materiële vaste activa 2013 €

2012 €

- immateriële vaste activa - materiële vaste activa

87 97.224

83 76.931

Subtotaal afschrijvingen

97.311

77.014

Vrijval subsidies afschrijvingen instandhouding

-8.984

-5.811

Totaal afschrijvingen

88.327

71.203


Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening

2013 €

Totaal afschrijvingslasten resultatenrekening

97.311

In de vaste activa verwerkte afschrijvingslasten: Afschrijving Na-IVA Afschrijving WTZi-vergunningsplichtige vaste activa Afschrijving WTZi-meldingsplichtige vaste activa Afschrijving WMG-gefinancierde vaste activa Afschrijving niet-WTZi/WMG-gefinancierde vaste activa Afschrijving DHAZ-bekostigde vaste activa

87 11.786 3.385 28.219 25.136 28.698

Totaal afschrijvingslasten

97.311

Aanschafwaarde vaste activa Cumulatieve afschrijvingslasten vaste activa

1.968.797 835.177

25. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa 2013 €

2012 €

Bijzondere waardeverminderingen van: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa

116 27.587

-

Totaal

27.703

-


54


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN 26. Overige bedrijfskosten 2013 €

2012 €

29.665 72.091 275.282

29.381 90.170 251.230

Onderhoud en energiekosten: - Onderhoud - Energiekosten gas - Energiekosten stroom - Energie transport en overig Subtotaal

17.317 6.880 8.122 1.020 33.339

15.039 7.186 6.679 3.231 32.135

Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen

10.177 13.429

10.269 4.226

433.983

417.411

De specificatie is als volgt: Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten

Totaal overige bedrijfskosten

Algemene kosten. De afname van deze kosten (€ 18 miljoen) wordt grotendeels veroorzaakt doordat in 2013 de in 2012 verantwoorde kosten voor de waardevermindering van de voorgenomen productielocatie apotheek A15 zijn gecorrigeerd en door Erasmus MC Holding BV zijn opgenomen in de post bijzondere waardeverminderingen. Patiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten. De toename van deze kosten wordt met name veroorzaakt door hogere kosten geneesmiddelen met name TNF-alpharemmers (€ 21,8 miljoen), hogere kosten implantaten, protheses e.d. (€ 2,5 miljoen) en lagere kosten bloed en bloedproducten (€ 1,0 miljoen). Onderhoud en energiekosten. De stijging van de onderhoud en energiekosten van € 32,1 miljoen naar € 33,3 miljoen wordt grotendeels veroorzaakt door diverse schades aan gebouwen die niet verhaalbaar waren bij de verzekeringsmaatschappij. De totale kosten van energie dalen als gevolg van een wijziging in de doorbelasting van stoomkosten met ingang van 2013. Dotaties voorzieningen. De stijging van € 9,2 miljoen wordt veroorzaakt door hogere dotaties aan de voorziening voor dubieuze debiteuren en de voorziening onderhanden werk EMF-projecten.

55


5.1.11.3 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN 27. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Rentebaten Subtotaal financiële baten

11.861 11.861

360 360

Rentelasten Resultaat uit deelnemingen Subtotaal financiële lasten

-23.186 -1.480 -24.666

-21.763 -1.364 -23.127

Totaal financiële baten en lasten

-12.805

-22.767

De rentebaten betreffen voornamelijk de in 2013 geactiveerde bouwrente op onderhanden werkprojecten met betrekking tot de nieuwbouw (stelselwijziging). De toename van de rentelasten wordt grotendeels verklaard doordat het Erasmus MC in 2013 leningen (€ 125 miljoen) heeft afgesloten voornamelijk voor de financiering van de nieuwbouw. Daarnaast zijn in de loop van 2012 leningen voor € 153 miljoen opgenomen, waarvan de rentelasten in 2012 slechts voor een halfjaar in de resultatenrekening waren opgenomen en in 2013 voor het volledige jaar.

Resultaat uit deelnemingen: Erasmus Biomedical Fund BV (32,62%) Arcarios BV (1,31%) Bio Txs BV (40%) Geboortecentrum Sophia Holding BV (over naar Erasmus MC Zorg Holding BV) Harbour Antibodies BV (33,24%) Cavadis BV (1,52%) ABCDEsim BV (41,9%) Quantib BV (45%) Overige waardeveranderingen, o.a. door verkoop ViroClinics Biosciences BV Correctie resultaat 2012 Erasmus MC Holding BV

56

2013 €

2012 €

150 223 -62 -1.038 -753

-1.257 -104 3 -2 56 -9 -51 -

-1.480

-1.364


5.1.11 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 28.

Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) (in deze tabellen zijn alle bedragen in euro's vermeld)

28.1 Vermelding bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen Functie

Voorzitter Raad van Bestuur/ 11 Lid Raad van Bestuur Lid Raad van Bestuur/ 30 Voorzitter Raad van Bestuur 38 Lid Raad van Bestuur 52 Lid Raad van Bestuur 53 Lid Raad van Bestuur 14 Lid Raad van Bestuur 32 20 18 43 29

Voorzitter Raad van Toezicht Vice-voorzitter Raad van Toezicht Lid Raad van Toezicht Lid Raad van Toezicht Lid Raad van Toezicht

Naam

Ingangsdatum dienstverband

H.A. Büller

01-01-2005

E.J. Kuipers H.A.P. Pols J. Verweij D.W. Voetelink E. Carter

01-12-2012 01-10-2006 01-04-2013 01-10-2013 15-09-2010

C. Maas T.J. Heeren F.W.H. van den Emster H.N.J. Smits G.A. van Albada-Kuipers

01-01-2008 01-11-2007 01-01-2006 01-09-2011 01-12-2011

Einddatum dienstverband

Omvang dienstverband

31-05-2013

07-11-2013

30-04-2013

31-12-2013

Beloning

Voorzieningen beloning betaalbaar op termijn

Belastbare vaste en variabele onkostenvergoeding

100%

112.898

0

20.329

100% 100% 100% 100% 100%

260.599 215.918 138.789 48.202 99.821

0 0 0

43.763 37.814 25.554 8.962 14.047

0 0 0 0 0

15.000 10.000 10.000 10.000 10.000

0 0 0 0 0

Uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband

Benoeming en beloningsbeleid Beloning van bestuurders benoemd voor 1 januari 2013 is gebaseerd op het in 2011 vastgestelde beloningsbeleid bestuurders Erasmus MC. Beloning van bestuurders benoemd vanaf 1 januari 2013 vindt plaats op basis van de Wet Normering Bezoldiging Topfunctionarissen (WNT). Ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden anders dan beloning zijn in beginsel de bepalingen van de CAO-UMC voor de publiekrechtelijke instellingen van toepassing. De beloning van overige medewerkers van het Erasmus MC, inclusief academisch medisch specialisten, hoogleraren en afdelingshoofden, is geregeld in de CAO UMC zoals overeengekomen met de centrales van overheidspersoneel. Voor de bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur waarvan de aanstelling is aangegaan vóór 1 januari 2013 wordt gebruik gemaakt van de overgangsregeling conform paragraaf 22 en paragraaf 23 van de Beleidsregels inzake de toepassing van de WNT. Professor dr. H.A. Büller heeft per 15 maart 2013 zijn functie als voorzitter van de Raad van Bestuur neergelegd. Na een sabbatical keert hij terug naar zijn oorspronkelijke functie van hoogleraar en blijft hij werkzaam in dienst van het Erasmus MC. Voor hem gelden vanaf 1 juni 2013 de arbeidsvoorwaarden voor hoogleraren in dienst van het Erasmus MC op basis van de CAO-UMC, inclusief de bepalingen omtrent inschaling (artikel 4.3 lid 1, lid 5, en lid 7 CAO UMC). Met ingang van 1 januari 2013 heeft mw. E. Carter haar werkzaamheden als lid van de Raad van Bestuur neergelegd. Met in achtneming van opzegtermijn en openstaand vakantieverlof is haar dienstverband per 1 mei 2013 beëindigd. Leden van de Raad van Toezicht worden voor maximaal twee termijnen van vier jaar benoemd. Zowel de voorzitter als de leden worden benoemd door de minister van OCW, na afstemming met de minister van VWS.

57


5.1.11 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING

28.2 Vermelding gegevens van een ieder van wie de bezoldiging de geldende (sector)bezoldigingsnorm te boven gaat Functie

1 2 3 4 5 7 8 9 10 12 13 15 16 17 19 21 22 23 24 25 26 27 28 31 33 34 35

Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Univ. med. spec. Hoogleraar Univ. med. spec. Hoogleraar Univ. med. spec. Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Univ. med. spec. Afdelingshoofd Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Univ. med. spec. Univ. med. spec. Univ. med. spec. Directeur Hoogleraar Hoogleraar Univ. med. spec. Hoogleraar Univ. med. spec.

Ingangsdatum dienstverband *) 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-06-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013

Einddatum dienstverband 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 28-02-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-10-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-03-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013


100% 100% 80% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 90% 100%

Beloning


234.121 226.020 164.541 221.405 71.820 200.961 295.057 222.273 200.058 98.846 233.664 216.600 234.644 168.118 188.833 212.990 236.280 213.557 225.726 232.352 220.742 52.391 308.088 293.716 221.601 193.513 219.153

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 27.227 0

58

Voorzieningen beloning betaalbaar op termijn 42.773 41.939 29.207 41.142 6.510 34.887 54.899 41.142 35.243 24.394 42.692 38.275 43.716 25.446 40.952 36.496 44.019 39.259 41.144 43.264 41.142 8.082 56.964 53.106 41.141 30.178 40.755

Uitkeringen Motivatie overschrijding wegens beëindiging van van de norm het dienstverband 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1)



28.2 Vermelding gegevens van een ieder van wie de bezoldiging de geldende (sector)bezoldigingsnorm te boven gaat Functie

36 37 39 40 41 42 44 45 46 47 48 49 50 51 54 55 56 57 58 *)

1)

Hoogleraar Univ. med. spec. Staflid Hoogleraar Afdelingshoofd Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Hoogleraar Univ. med. spec. Univ. med. spec. Hoogleraar Hoogleraar

Ingangsdatum dienstverband *) 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-10-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013 01-01-2013

Einddatum dienstverband 31-12-2013 31-12-2013 31-01-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 28-02-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-03-2013 31-12-2013 31-12-2013 31-12-2013


73% 100% 100% 55% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 70% 100%

Beloning

0 172.021 376.180 183.867 30.463 208.036 197.668 209.920 202.259 213.962 58.555 265.494 198.700 195.783 224.301 198.794 68.685 217.593 157.228 240.761


Voorzieningen beloning betaalbaar op termijn 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

15.208 31.910 1.254 5.831 37.756 35.448 36.496 39.543 39.708 5.318 49.621 36.255 34.152 41.589 36.496 7.447 40.800 28.799 44.350

Uitkeringen Motivatie overschrijding wegens beëindiging van van de norm het dienstverband 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1) Motivatie 1)

In de Beleidsregels inzake de toepassing van de WNT staat vermeld dat de duur van de functievervulling in het boekjaar toegelicht moet worden. Derhalve is hier niet de ingangsdatum van het dienstverband vermeld, maar de ingangsdatum van de functievervulling in het boekjaar. Motivatie overschrijdingen van het gemiddelde belastbare loon per jaar van ministers: De salarissen van hoogleraren, stafleden en medisch specialisten wordt bepaald door de CAO-UMC. In uitzonderlijke gevallen wordt hiervan afgeweken. Dit kan veroorzaakt worden doordat vergelijkbare functies elders hoger worden gewaardeerd; vanwege de individuele kwaliteiten van voor het Erasmus MC beeldbepalende medewerkers kan een hoger salaris worden verstrekt. Verder geldt dat vanwege de omzetting van maatschappen in 1999 naar een vast loondienstverband een compensatie is verwerkt in het salaris voor gemiste maatschapinkomsten. Hiernaast wordt bij uitzonderlijk goed functioneren een toelage verstrekt. Ook voor onregelmatige diensten en 24-uurs bereikbaarheid kunnen toelagen worden verstrekt.

59



29. Honoraria accountant

2013 €

2012 €

452 33 22

331 41 214

507

586

De honoraria van de accountant over 2013 zijn als volgt: 1 2 3 4

Controle van de jaarrekening Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en nacalculatie) Fiscale advisering Niet-controlediensten

Totaal honoraria accountant

30. Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag.

60

Erasmus MC - enkelvoudig

5.1.12 ENKELVOUDIGE BALANS per 31 december 2013 (na resultaatbestemming)

Ref.

31-dec-13 €

31-dec-12 €

1 2

1.095.107 18.425 1.113.532

1.045.395 28.865 1.074.260

3 4 5

10.426 16.465 4.453

7.194 23.556

6 7 8

27.566 103 311.248

37.596 2.789 389.022

9

4.389 374.650

1.182 461.339

1.488.182

1.535.599

31-dec-13 €

31-dec-12 €

3.344 346.732 6.464 356.540

3.344 314.772 27.113 345.229

ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk uit hoofde van DBC's/DBC-zorgproducten Onderhanden werk uit hoofde van DBC's-GGZ Onderhanden werk uit hoofde van EMF-projecten en andere onderzoeksprojecten Vorderingen uit hoofde van bekostiging Overige vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa

Ref. PASSIVA Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

10

Voorzieningen

11

35.323

23.582

Langlopende schulden

12

651.856

587.572

Kortlopende schulden Onderhanden werk uit hoofde van DBC's/DBC-zorgproducten Schulden uit hoofde van bekostiging Overige kortlopende schulden en overlopende passiva

4 7 13

26.669 417.794

51.834 29.779 497.603

1.488.182

1.535.599

Totaal passiva

61


5.1.13 ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013

Ref.

2013 €

2012 €


16

132.039

140.526


17

6.639

6.532


18

286.803

204.493


19

411.696

379.020


20

4.993

44.419

Subsidies

21

224.050

221.421


22


156.307

166.928

1.222.527

1.163.339


23

683.071

675.426


24

83.742

66.446


25

7.089


26

-

408.062

393.849


1.181.964

1.135.721

BEDRIJFSRESULTAAT

40.563

27.618

-29.252

-17.069

11.311

10.549

-10.100

-21.332

1.211

-10.783


27

RESULTAAT BOEKJAAR Toevoeging aan reserve vooruitontvangen kapitaalslasten OPERATIONEEL RESULTAAT

Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling onder de overige gegevens in paragraaf 5.2.2.

62


5.1.14 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ENKELVOUDIGE JAARREKENING

Voor de grondslagen van de waardering en resultaatbepaling wordt verwezen naar de geconsolideerde grondslagen.

63


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 1. Materiële vaste activa 31-dec-13 €

31-dec-12 €

515.694 137.025 129.678 312.710

460.622 28.345 127.705 428.723

1.095.107

1.045.395

2013 €

2012 €

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Af: desinvesteringen

1.045.395 152.613 92.726 7.089 3.086

914.305 213.186 72.255 9.839 2

Boekwaarde per 31 december

1.095.107

1.045.395


1.857.599 762.492

1.722.675 677.280

De specificatie is als volgt: Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa Totaal materiële vaste activa Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:

Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.16. Voor een nadere specificatie van het verloop van de WTZi-vergunningplichtige vaste activa, de WTZi-meldingsplichtige vaste activa, de WMG-gefinancierde vaste activa en de DHAZ-gefinancierde activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.17. In toelichting 5.1.18 zijn overzichten opgenomen voor de onderhanden en gereedgekomen projecten. Investeringen in het kader van nieuwbouw en 'overlevingsprojecten' bedragen in 2013 € 76,2 miljoen (2012: € 96,9 miljoen). Deze investeringen worden bekostigd uit de gereserveerde PBA-middelen plus het nieuwbouwkader DHAZ. In het kader van DHAZinstandhouding is in 2013 € 7,1 miljoen (2012: 8,6 miljoen) besteed. Aan projecten in het Korte Termijn Huisvestingsplan O&O is in 2013 € 28,8 miljoen (2012: € 81,7 miljoen) uitgegeven. Met betrekking tot nieuwbouw- en instandhoudingsprojecten is op de balansdatum voor € 271,1 miljoen (2012: € 312,4 miljoen) opgedragen waarvoor nog werkzaamheden moeten worden gedaan en facturen moeten worden ontvangen. Voor een nadere toelichting op de materiële vaste activa wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.

64


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 2. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

9.530 2.703 4.770 1.708 -286

18.496 5.355 4.089 925 -

18.425

28.865

2013 €

2012 €

28.865 4.655 6.163 -19.084 -1.039 -811 -7.351 7.027

24.214 402 3.910 2.897 -13 -820 -1.725 -

18.425

28.865

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Lening Erasmus MC Holding BV Lening Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV Lening Stichting Innovative Molecular Research Fund (IMRF) Overige vorderingen Af: voorzieningen Totaal financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: Boekwaarde per 1 januari 2013 Bij: kapitaalstorting Bij: verstrekte leningen Af: resultaat deelnemingen Af: waardeverminderingen Af: dividenduitkeringen Af: ontvangen aflossing leningen Mutatie voorziening deelnemingen Boekwaarde per 31 december 2013

Leningen Erasmus MC Holding BV (€ 108) Hieronder zijn opgenomen zeven niet-rentedragende achtergestelde leningen die aan Erasmus MC Holding BV zijn verstrekt voor de oprichting van deelnemingen. Lening AgenD BV (€ 59) Het Erasmus MC heeft aan de deelneming AgenD BV te Rotterdam een lening verstrekt van € 180. In 2012 is hiervan € 59 opgenomen. Het rentepercentage is 4,0%. De lening heeft een looptijd van vier jaar, tot 15 december 2016. Lening Geboortecentrum Sophia Holding BV (€ 215) Het Erasmus MC heeft op 1 juli 2010 een lening verstrekt van € 365 aan de 50% deelneming Geboortecentrum Sophia Holding BV. Het rentepercentage is 5,35% per jaar en de lening heeft een looptijd van 5 jaar. Gedurende de looptijd zal € 50 per jaar worden afgelost, ingaande op 1 juli 2012. Het restant van de lening zal aan het einde van de looptijd in één keer worden afgelost. Lening Harbour Antibodies BV (nihil) In 2013 is het belang van Erasmus MC Holding BV in Harbour Antibodies BV gewijzigd van 51,16% in 41,56%. Hierdoor is de vordering in 2013 opgenomen onder de overige vorderingen. Lening Poliklinische Apotheek BV (€ 750) Het Erasmus MC heeft in 2012 aan de deelneming Poliklinische Apotheek BV te Rotterdam een lening van € 1.850 ter financiering van het werkkapitaal en noodzakelijke investeringen toegezegd. Het rentepercentage is 4,89% per jaar en de lening heeft een looptijd tot 30 april 2022. Aflossingen starten met ingang van 1 mei 2017. Lening Texel BV (€ 1.570) Het Erasmus MC heeft op 23 mei 2012 een lening verstrekt van € 270 aan Erasmus MC Texel BV. Het rentepercentage is 4,085% per jaar. Deze lening had een looptijd tot 1 mei 2013. Aflossing heeft nog niet plaatsgevonden aangezien de lening onder nieuwe condities wordt voortgezet. Hierover worden momenteel onderhandelingen gevoerd. Op 1 juni 2013 is een tweede lening verstrekt aan Erasmus MC Texel BV van € 1.300. Het rente percentage bedraagt 3,5% per jaar. De lening heeft een looptijd tot 1 september 2014. Lening ViroClinics Biosciences BV (nihil) Ultimo 2012 was hieronder opgenomen een lening van € 3.000. In 2013 deze lening volledig afgelost. Lening Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (nihil) Ultimo 2012 waren hieronder opgenomen twee achtergestelde leningen ter versterking van het weerstandsvermogen van het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV. In 2013 zijn deze leningen omgezet in een agiostorting.

65


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Lening Stichting Innovative Molecular Research Fund (€ 4.770) Erasmus MC heeft aan de Stichting IMRF, gevestigd te Rotterdam, een lening verstrekt ten behoeve van de financiering van de activiteiten van de besloten vennootschap Cyclotron Rotterdam BV. Stichting IMRF zal op haar beurt kapitaal verstrekken aan Cyclotron BV. De lening heeft een looptijd van 10 jaar en kent een rentepercentage van 5% op jaarbasis. Aflossing en rentebetaling worden jaarlijks voldaan op basis van een tienjarige annuïteit. Deelnemingen Dit betreft het zichtbare intrinsieke vermogen conform de geconsolideerde balansen van Erasmus MC Holding BV en het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV. Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon

Kernactiviteit

Verschaft kapitaal

Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Onderzoek Erasmus MC Holding BV Ziekenhuis Havenziekenhuis BV

18 18

Kapitaalbelang (in %)

Eigen vermogen €

Resultaat €

100% 100%

-7.027 9.531

-19.991 907

Overige vorderingen Hieronder begrepen zijn onder andere: Een vordering van € 950 op Harbour Antibodies BV. Het betreft een niet-achtergestelde lening, vooralsnog geen aflossingen. Het rentepercentage bedraagt 2,5%. Er zijn geen zekerheden gesteld. Een vordering van € 100 op Quantib BV. Het betreft een niet-achtergestelde lening, vooralsnog geen aflossingen. Het rentepercentage bedraagt 3,603%. De lening heeft een looptijd van drie jaar. Een vordering van € 538 inzake Biotempt BV. Op deze vordering is wegens mogelijke oninbaarheid een voorziening gevormd van € 286. Een vordering van € 120 op Emcare BV, vooralsnog geen aflossingen. Het rentepercentage is 3%. Er zijn geen zekerheden gesteld.

3. Voorraden De specificatie is als volgt:

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Medische en hulpmiddelen Apotheek Af: voorziening voorraden

2.657 8.721 952

1.635 6.268 709

10.426

7.194

31-dec-13 €

31-dec-12 €

Onderhanden zorgproducten DBC's A-segment Onderhanden zorgproducten DBC's B-segment Af: ontvangen voorschotten Af: voorziening onderhanden zorgproducten

33.375 55.495 72.375 30

9.648 37.070 92.952 5.600

Totaal onderhanden werk DBC's

16.465

-51.834

Totaal voorraden

4. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten De specificatie is als volgt:

66


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 5. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's-GGZ 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Onderhanden zorgproducten DBC's-GGZ A-segment Af: ontvangen voorschotten

8.277 3.824

27.809 4.253

Totaal onderhanden werk DBC's-GGZ

4.453

23.556

31-dec-13 €

31-dec-12 €

374.090 341.524 5.000

334.501 295.630 1.275

27.566

37.596

31-dec-13 €

31-dec-12 €

1. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort 2. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling 3. Vordering uit hoofde van nacalculatie doorloop DBC's 2012 en nacalculatie 2013

103

2.789 -

Totaal vorderingen uit hoofde van bekostiging

103

2.789

31-dec-13 €

31-dec-12 €

1. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot 2. Schulden uit hoofde van transitieregeling 3. Schuld uit hoofde van nacalculatie doorloop DBC's 2012 en nacalculatie 2013

19.363 7.306 -

22.423 7.356 -

Totaal schulden uit hoofde van bekostiging

26.669

29.779


6. Onderhanden werk uit hoofde van EMF-projecten en andere onderzoeksprojecten De specificatie is als volgt: Kostprijs onderhanden projecten Af: gefactureerde bedragen Af: voorziening onderhanden projecten Totaal onderhanden werk inzake EMF-projecten en andere onderzoeksprojecten

7. Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging Vorderingen uit hoofde van bekostiging:

Schulden uit hoofde van bekostiging:

67


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Specificatie vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk financieringsoverschot

Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december Stadium van vaststelling

t/m 2010 €

2011 €

2012 €

-14.103

-2.890

-2.641

2013 €

totaal € -19.634

3.031

-4.709 2.394 -996 -3.311

701

-47

-4.756 6.126 -996 374

-11.072

-6.201

-1.940

-47

-19.260

C cr

C cr

C cr

cr

3.031

-47 701

a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort - schulden uit hoofde van financieringsoverschot

31-dec-13 €

31-dec-12 €

103 -19.363

2.789 -22.423

-19.260

-19.634

Specificatie vorderingen uit hoofde van transitieregeling en schulden uit hoofde van transitieregeling 2013 €

2012 €

559.013 372.004

559.800 349.701

160.058

163.342

Transitiebedrag

26.951

46.757

Het transitiebedrag is als volgt verwerkt: 95% van het berekende transitiebedrag 2012 70% van berekende transitiebedrag 2013 Af: ontvangen voorschotten

2013 € 25.603 18.866 51.775

2012 € 44.419

Saldo per 31 december

-7.306

-7.356

31-dec-13 €

31-dec-12 €

-7.306

-7.356

-7.306

-7.356

De specificatie is als volgt: Schaduwbudget (op basis van afspraken met verzekeraars) Af: A omzet (inclusief overloop) Af: B nieuw (binnen transitiemodel = B-2012) honorariumomzet loondienst met vergoeding in schaduwbudget in B nieuw

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van transitieregeling - schulden uit hoofde van transitieregeling

51.775

De NZa vereist in de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg (NR/CU-208) dat een instelling voor medisch specialistische zorg de gerealiseerde omzet uit prestatiebekostiging en de omzet die zou zijn behaald onder de oude bekostigingssystematiek vaststelt. Het verschil tussen beide bedragen wordt aangeduid met de term transitiebedrag. De zorginstelling neemt een vordering respectievelijk een schuld uit hoofde van de Regeling transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg op als afzonderlijke post in de balans. Het herrekende transitiebedrag stemt overeen met de definitief ingevulde formulieren voor ziekenhuis en klinische genetica.

68


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Bij de herrekening van het transitiebedrag hebben we moeten constateren dat het, ten tijde van jaarrekening 2012 gebruikte prognosemodel niet juist is geweest, dit geldt met name voor de berekening van de waarde voor de vervolg DBC’s. Tevens bleek dat ten tijde van de jaarrekening 2012 een niet juiste definitie voor de overloop DBC’s is gehanteerd. Beide posten tezamen leidden tot een flinke verlaging van het berekende transitiebedrag.

8. Overige vorderingen 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Vorderingen op debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Nog te factureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten Overige vorderingen: Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Overige overlopende activa

165.195 13.226 107.724

99.089 11.036 266.752

5.874 16.324 2.905

8.998 1.642 1.505

Totaal vorderingen en overlopende activa

311.248

389.022


Voorziening dubieuze posten Aan het eind van het boekjaar is wegens geraamde oninbaarheid van debiteuren een voorziening gevormd van € 17,8 miljoen, waarvan € 14,5 miljoen betrekking heeft op debiteuren patiëntenzorg en € 3,3 miljoen overige debiteuren. In 2012 waren deze bedragen als volgt: € 10,6 miljoen in totaal, waarvan € 7,6 miljoen betrekking heeft op debiteuren patiëntenzorg en € 2,9 miljoen overige debiteuren. De verhoging van de voorziening dubieuze posten is een gevolg van de toename van het openstaande debiteurensaldo in 2013 tot € 182 miljoen (2012: € 119 miljoen). Onder de overige vorderingen zijn geringe bedragen opgenomen met een looptijd van langer dan een jaar.

9. Liquide middelen 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Bankrekeningen Kassen

4.338 51

1.154 28

Totaal liquide middelen

4.389

1.182


De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het Erasmus MC.

69


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 10. Eigen vermogen 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

3.344 346.732 6.464

3.344 314.772 27.113

Totaal eigen vermogen

356.540

345.229




Kapitaal Saldo per 01-jan-13 €

Het verloop is als volgt weer te geven: Kapitaal


3.344

-

-

3.344

3.344

-

-

3.344

Collectief gefinancierd gebonden vermogen Saldo per 01-jan-13 €




Reserve aanvaardbare kosten: Reserve aanvaardbare kosten/saldo budget onderwijs en onderzoek

136.630

21.244

812

158.686

Bestemmingsreserves: Instandhoudingsinvesteringen Vooruitontvangen kapitaalslasten Afschrijving inventaris Erasmus MC - revolving fund

8.865 140.823 23.066 5.388

-151 10.100 -45

Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen

314.772

31.148

812

346.732





Algemene reserve Bestemmingsfondsen Reserve deelnemingen

196 11.329 15.588

-19.837

-812

196 11.329 -5.061

Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

27.113

-19.837

-812

6.464

Eigen vermogen €

Resultaat €

356.540

11.311

1.900

1.875

358.440

13.186


-

8.714 150.923 23.066 5.343

Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Het verloop is als volgt weer te geven:

Voor de toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.

Specificatie aansluiting geconsolideerd vermogen met enkelvoudig vermogen 31 december 2013 en resultaat over 2013 De specificatie is als volgt : Enkelvoudig eigen vermogen en resultaat: Stichting Innovative Molecular Research Fund Totaal geconsolideerd eigen vermogen en resultaat

70


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 11. Voorzieningen Saldo per 01-jan-13 €

Dotatie

Onttrekking

€

€


Sociaal beleid Deelnemingen

23.582 -

13.062 7.027

8.348 -

28.296 7.027

Totaal voorzieningen

23.582

20.089

8.348

35.323


Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moet(en) worden beschouwd: 31-dec-13 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

5.830 29.493 19.824

Toelichting sociaal beleid

Wachtgelden Lifetimevariant VUT-60 Reorganisatievoorziening Jubileumvoorziening Arbeidsongeschiktheid en overige


Dotatie

Onttrekking

€

€


6.897 1.251 278 4.932 4.434 5.790

6.870 -269 806 2.711 -101 3.045

5.528 528 1.204 1.088

8.239 982 556 6.439 4.333 7.747

23.582

13.062

8.348

28.296

Sociaal beleid De toelichting op de voorziening sociaal beleid is beschreven bij de geconsolideerde balans. Deelnemingen De voorziening deelnemingen heeft betrekking op de negatieve nettovermogenswaarde van Erasmus MC Holding BV.

71


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 12. Langlopende schulden 31-dec-13 €

31-dec-12 €

Schulden aan kredietinstellingen Vooruitontvangen investeringssubsidies

563.129 88.727

492.449 95.123

Totaal langlopende schulden

651.856

587.572

2013 €

2012 €

Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen

517.879 110.000 25.430

391.009 150.000 23.130


602.449

517.879

39.320

25.430

563.129

492.449

39.320 563.129 453.521

25.430 492.449 390.921


Het verloop van de schulden aan kredietinstellingen is als volgt weer te geven:

Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Stand langlopende schulden per 31 december Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moet(en) worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jaar), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jaar) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de toelichting bij de geconsolideerde balans. Voor het verloopoverzicht van de langlopende schulden wordt verwezen naar bijlage 5.1.19 Overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Vooruitontvangen investeringssubsidies (voorheen: investeringssubsidies à fonds perdu) Dit betreft een fonds in hoogte gelijk aan de boekwaarde van tot en met 1987 à fonds perdu-gefinancierde investeringen in gebouwen. Dezelfde systematiek geldt voor investeringen gefinancierd uit EMF, alsmede investeringen die uit eigen vermogen zijn gefinancierd. De mutatie in 2013 betreft de vrijgevallen afschrijving € 9,0 miljoen. Voor 2012 betrof dit € 5,7 miljoen. Hieronder is ook opgenomen de tegenwaarde van de gebouwen en terreinen die per 1 januari 2003 zijn overgekomen in het kader van de integratie tussen academisch ziekenhuis en medische faculteit.

72


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 2013 €

2012 €

Stand per 1 januari Dotatie Onttrekking

99.650 2.515 8.984

102.369 2.976 5.695


93.181

99.650

4.454

4.527

88.727

95.123

4.454 88.727 67.299

4.527 95.123 73.323

31-dec-13 €

31-dec-12 €

88.427 47.086 39.320 4.454 77.564 10.725 10.912 21.540 12.223

130.199 55.190 25.430 4.527 108.793 10.095 12.203 21.393 14.385

2.198 45.233 57.720 392

2.297 55.570 57.197 324

417.794

497.603

Het verloop van de vooruitontvangen investeringssubsidies is als volgt weer te geven:

Af: vrijval komend boekjaar Stand vooruitontvangen investeringssubsidies per 31 december

Toelichting in welke mate (het totaal van) de vooruitontvangen investeringssubsidies als langlopend moet(en) worden beschouwd: Kortlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies (< 1 jr.) Langlopend deel van de vooruitontvangen investeringssubsidies (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

13. Overige kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt: Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Kortlopend deel vooruitontvangen investeringssubsidies Belastingen en sociale premies Schulden ter zake pensioenen Nog te betalen salarissen en overige personeelskosten Vakantiegeld Vakantiedagen Overige schulden: Schulden aan groepsmaatschappijen Nog te betalen kosten Vooruitontvangen bedragen Overige passiva Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva

Het Erasmus MC heeft per 31 december 2013 een bedrag van € 88,4 miljoen als bouwkrediet bij de BNG opgenomen. Het renterisico hiervan is voor € 60 miljoen afgedekt. Hiervoor zijn in december 2013 twee leningen afgesloten bij de EIB en BNG, met een uitgestelde storting tot 31 maart 2014 van elk € 30 miljoen met een vaste rente gedurende de gehele looptijd. Het kredietrisico is nihil aangezien het restant van € 28,4 miljoen onderdeel is van de afgesloten bouwfinanciering BNG/EIB. De kredietlimiet bij bankinstellingen in rekeningcourant bedraagt in totaal € 450 miljoen. Daarvoor zijn geen zekerheden gevraagd.

73


5.1.15 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS

14. Niet in de balans opgenomen regelingen Het Erasmus MC heeft in 2009 afspraken gemaakt met het Ministerie van VWS over een bijdrage in de kapitaallasten. Deze afspraken liggen schriftelijk vast in een brief van de Minister, gedateerd 11 mei 2009. In oktober 2014 heeft de Minister aan de Tweede Kamer geschreven dat een regeling met één ziekenhuis als staatsteun aangemerkt kan worden. Anderzijds wordt het niet nakomen van de afspraken gekwalificeerd als onbehoorlijk bestuur. Besloten is dat het Erasmus MC en het Ministerie van VWS samen een expert in de arm nemen die de omvang van de schade van het Erasmus MC gaat bepalen indien de afspraken niet worden nagekomen. Bij een schadevergoeding die niet hoger is dan de daadwerkelijk geleden schade is er geen sprake van voordeel voor het Erasmus MC. De afspraken die het Erasmus MC met de Minister heeft gemaakt zouden tot een bijdrage in de kapitaallasten leiden vanaf het moment van oplevering van de nieuwbouw. Dit betekent dat in de resultatenrekening en de balans van 2013 nog geen bijdrage of vordering is verwerkt. Wel zijn op basis van de afspraken verplichtingen aangegaan voor de nieuwbouw. Het Erasmus MC heeft het volste vertrouwen dat de arbitragezaak zal leiden tot een correcte vergoeding van de te lijden schade. Ronald McDonald Huis. Het Erasmus MC heeft zich contractueel verplicht gesteld het Ronald McDonald Huis bij Erasmus MCSophia over te nemen tegen de dan geldende marktwaarde, indien de exploitatie door de Ronald McDonald Stichting niet meer kan worden uitgeoefend. Het moment waarop dit zich voordoet is niet te voorspellen en daarmee ook de marktwaarde niet. Materiële vaste activa. Met betrekking tot nieuwbouw- en instandhoudingsprojecten is op de balansdatum voor € 271,1 miljoen (2012: € 312,4 miljoen) opgedragen waarvoor nog werkzaamheden moeten worden gedaan en facturen moeten worden ontvangen. Fiscale eenheid. Erasmus MC is opgenomen in de fiscale eenheid voor de omzetbelasting samen met de vennootschappen: • Erasmus MC Holding BV en de volgende dochters: - Thoraxcentrum Research BV - MI&EUR BV - Erasmus Pharma BV - Sophia Research BV - ViroNovative BV - Medical Oncology Research BV - Neurasmus BV - Poliklinische apotheek BV - Erasmus MC Zorg Holding BV - AgenD BV - Erasmus MC Diabetesstation BV • Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV Op grond van de invorderingswet is de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk voor de door de combinatie verschuldigde belastingen. Leaseauto's. Alle lopende leasecontracten zijn op basis van operational lease afgesloten. In het kader van personeelsbeloning is aan een beperkte groep personen binnen het Erasmus MC een leaseauto ter beschikking gesteld. Deze verplichting is te splitsen in een kortlopend deel van € 0,1 miljoen en een deel met een looptijd langer dan één en niet langer dan vijf jaar van € 0,1 miljoen. De leasebetalingen verwerkt in de winsten verliesrekening bedragen voor 2013 € 0,1 miljoen. Daarnaast heeft het Erasmus MC ten behoeve van logistiek twee vrachtwagens en een reachtruck geleased. Deze kortlopendeverplichting bedraagt € 0,03 miljoen. De verplichting langer dan één en niet langer dan vijf jaar bedraagt € 0,1 miljoen. De verplichting langer dan vijf jaar bedraagt € 0,02 miljoen. De leasebetalingen verwerkt in de winsten verliesrekening bedragen hiervoor in 2013 € 0,03 miljoen. Huurverplichtingen. Uit hoofde van aangegane huurcontracten heeft het Erasmus MC een langlopende verplichting uitstaan van € 52,0 miljoen. De kortlopende termijn op deze verplichtingen bedraagt € 6,9 miljoen. De verplichting langer dan één en niet langer dan vijf jaar bedraagt € 20,0 miljoen. De verplichting langer dan vijf jaar is € 25,1 miljoen. De huurbetalingen die verwerkt zijn in de winsten verliesrekening bedragen voor 2013 € 6,9 miljoen. De huurverplichtingen hebben betrekking op kantoorruimten, opslagruimte en parkeerruimte. Energiekosten. Het Erasmus MC heeft ten behoeve van de levering van elektriciteit en gas een tweejarig contract afgesloten. De kortlopendetermijnverplichting is afhankelijk van het afgenomen volume in 2014. Ingediende claims. Het Erasmus MC is betrokken bij enkele lopende rechtsgedingen, gedeeltelijk verband houdend met medische aansprakelijkheid. Bij het opmaken van de jaarrekening was nog geen zicht op daaruit voortvloeiende verplichtingen. De rechtsgedingen worden gedekt door afgesloten verzekeringen, onder aftrek van een eigen risico.

74



Toelichting van risico’s van financiële instrumenten Algemeen Het Erasmus MC maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die het Erasmus MC blootstelt aan kredietrisico, renterisico, kasstroomrisico en liquiditeitsrisico. Om deze risico’s te beheersen is een beleid inclusief een stelsel van limieten en procedures opgesteld om de risico’s van onvoorspelbare ongunstige ontwikkelingen op de financiële markten en daarmee de financiële prestaties te beperken. Kredietrisico Het Erasmus MC loopt kredietrisico over leningen en vorderingen opgenomen onder financiële vaste activa, onderhanden werken, overige vorderingen, vorderingen uit hoofde van financieringstekort en liquide middelen. Het maximale kredietrisico bedraagt € 462,6 miljoen. Het kredietrisico is geconcentreerd bij een aantal tegenpartijen of economisch verbonden tegenpartijen en dit betreft het volgende: - Financiële vaste activa: € 18,4 miljoen (deelnemingen € 9,5 miljoen, leningen u/g € 7,5 miljoen en overige langlopende vorderingen € 1,4 miljoen). - Onderhanden werk: € 124,7 mlljoen (onderhanden werk uit hoofde van DBC's/DBC-zorgproducten € 97,1 miljoen, onderhanden werk EMF-projecten € 27,6 miljoen). - Vorderingen en overlopende activa: € 305,3 miljoen dit betreft de volgende posten: - nog te ontvangen bedragen en overige overlopende activa (€ 19,2 miljoen) en vorderingen op debiteuren en nog te factureren bedragen aan zorgverzekeraars, particulieren en derden (€ 286,1 miljoen). In de post vorderingen op debiteuren is rekening gehouden met een mogelijke oninbaarheid van € 17,8 miljoen en in de post nog te factureren omzet DBC's/DBC-zorgproducten van € 9,8 miljoen. - Vorderingen uit hoofde van bekostiging € 0,1 miljoen. - Liquide middelen: € 4,3 miljoen bij diverse banken. De blootstelling aan kredietrisico van het Erasmus MC wordt hoofdzakelijk bepaald door de individuele kenmerken van de afzonderlijke afnemers. Rentekasstroomrisico Het beleid van het Erasmus MC is om al haar financieringen aan te trekken met leningen die een vaste looptijd, een vaste rente en geen renteherziening gedurende de looptijd hebben. Het Erasmus MC loopt renterisico over de rentedragende vorderingen en schulden, maar niet over leningen. Het renterisico kan worden weergegeven door volgende rentetypische vervalkalender: Uitstaand bedrag per 31 dec 2013 €

≤ 1 jaar €

602.449

10.705

Opgenomen vastrentende leningen

> 1 en ≤ 5 jaar > 5 en ≤ 10 jaar € € 27.794

50.000

> 10 jaar € 513.950

Indien de rente per 31 december 2013 met 1% zou stijgen waarbij alle andere variabelen constant blijven, zal de rentelast van het Erasmus MC in het jaar 2014 met een bedrag van € nihil stijgen. Reden hiervan is dat het Erasmus MC alleen maar vastrentende langlopende financieringen heeft. Liquiditeitsrisico Het Erasmus MC bewaakt de liquiditeitspositie dagelijks door middel van opvolgende liquiditeitsbegrotingen. Het management ziet er op toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van het Erasmus MC te kunnen voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft, zodat steeds wordt voldaan aan de gestelde leningconvenanten. Per 31 december 2013 bedragen de contractuele betalingsverplichtingen:

Langlopende leningen (regulier) Langlopende schulden (afgeleid instrument) Totaal per 31 december 2013

75

≤ 1 jaar €

> 1 en ≤ 2 jaar €

> 2 en ≤ 5 jaar €

> 5 jaar €

39.320 39.320

33.876 33.876

75.732 75.732

453.521 453.521



Toelichting van de reële waarde De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten verantwoord onder kasmiddelen, kortlopende vorderingen en schulden en dergelijke benadert de boekwaarde daarvan. De reële waarde en boekwaarde (inclusief lopende rente) van de overige in de balans verantwoorde financiële instrumenten kan als volgt worden weergegeven:

Langlopende schulden (regulier) Langlopende schulden (afgeleid instrument: intrest rate swaps) Totaal

Boekwaarde ultimo dec 2013 €

Marktwaarde ultimo dec 2013 €

602.449 602.449

675.000 675.000

De reële waarde (marktwaarde) is als volgt bepaald: - langlopende schulden (regulier): het gemiddelde rentepercentage van deze leningen is 3,91%. Gewaardeerd tegen marktwaarde komen de leningen uit op een waarde van € 675 miljoen .

76


5.1.16 MUTATIEOVERZICHT MATERIËLE VASTE ACTIVA

Andere vaste Materiële vaste bedrijfsbedrijfsactiva in middelen, uitvoering en technische en vooruitbetalingen administratieve op materiële uitrusting vaste activa € €

Bedrijfsgebouwen en terreinen €

Machines en installaties €


827.279 366.657

100.626 72.281

366.047 238.342

428.723


460.622

28.345

127.705

428.723


105.166 50.068

118.969 10.289

37.402 32.369

-108.924

Niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële activa €

Totaal €

1.722.675 677.280 -

1.045.395

152.613 92.726 7.089

7.089

- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo

12.617 12.591 26


55.072

108.680

1.973

-116.013


919.828 404.134

219.595 82.570

398.377 268.699

319.799 7.089


515.694

137.025

129.678

312.710

-

5.072 2.012 3.060

-

77

-

17.689 14.603 3.086

-

49.712

1.857.599 762.492 -

1.095.107


5.1.17 MUTATIEOVERZICHT MATERIËLE VASTE ACTIVA (ENKELVOUDIG) op grond van art. 5a Regeling Verslaggeving WTZi 5.1.17.1 WTZi-vergunningsplichtige vaste activa

Grond


Gebouwen

Verbouwingen €

Installaties

€


€


2.650

3.372 1.867

115.888 74.375

15.919 11.863

104.941 61.153

40.738 38.358


2.650

1.505

41.513

4.056

43.788

2.380

166

1.657

1.352

6.633

1.634


Inventaris Onderhanden projecten € €

1.117 1.117 -

-

Subtotaal vergunning €

Totaal

284.625 188.733

1.722.675 677.280

95.892

1.045.395

11.442

152.613 92.726 7.089

17.689 14.603 3.086

€


-


-

-

-

7.419 7.407 12

-

-

-166

-1.657

-1.352

-6.645

-1.634


2.650

3.372 2.033

115.888 76.032

15.919 13.215

97.522 60.379

40.738 39.992


2.650

1.339

39.856

2.704

37.143

746


0,0%

5,0%

2,0%

10,0%

5,0%

5,0%

78

-

-

7.419 7.407 12

-

-

-11.454

56.801

277.206 192.768

1.857.599 762.492

84.438

1.095.107

1.117 1.117 10,0%

-


5.1.17.2 WTZi-meldingsplichtige vaste activa

Trekkings- Onderhanden rechten projecten € €

Subtotaal €

Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2013

Instand- Onderhanden houdingen projecten € €

€

Subtotaal meldingen €

27.920 21.335

27.920 21.335

6.585

6.585

1.702

1.702

1.702

-

3.880 3.880 -

3.880 3.880 -

-

-1.702

-1.702

24.040 19.157

24.040 19.157

4.883

4.883

27.920 21.335 -

-

-


6.585

-

Subtotaal


-

-

-

3.880 3.880 -


-

-

-

-1.702

Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2013 Afschrijvingspercentage

24.040 19.157 -

-

-

4.883

-

5,0%

79


5.1.17.3 WMG-gefinancierde vaste activa

Inventaris € Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

263.588 161.283


102.305


Vervoermiddelen €

-

20.752 22.923


Subtotaal WMG €

24.637 18.734

11.946

300.171 180.017

5.903

11.946

120.154

6.990 3.061

-1.229

26.513 25.984

- terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

4.813 1.841 2.972

-

-5.143

-

279.527 182.365


97.162


10,0%

-

-

4.813 1.841 2.972

-

3.929

-1.229

-2.443

31.627 21.795

10.717

321.871 204.160

9.832

10.717

117.711

20,0%

0,0%

80


5.1.17.4 Niet-WTZi/WMG-gefinancierde vaste activa

Grond


Gebouwen

Verbouwingen €

Installaties

Inventaris

€


€

€


16.522

3.658 2.224

198.023 107.067

1.024 921

40.022 13.838

59.888 33.923

76.705 57.208


16.522

1.434

90.956

103

26.184

25.965

19.497

72

25.937 6.960

52

17.081 5.531

43.992 5.900

9.660 6.385


Vervoermiddelen €

-


-

Subtotaal niet-WTZi/ WMG €

123.954

519.796 215.181

123.954

304.615

-58.813

37.857 24.900 2.982

2.982


-

-


-

-72

18.977

-52

11.550

-

-

-

259 171 88

-

-

38.092

3.187

-

-

-


16.522

3.658 2.296

223.960 114.027

1.024 973

57.103 19.369

103.880 39.823

86.106 63.422


16.522

1.362

109.933

51

37.734

64.057

22.684

0,0%

5,0%

2,0%

5,0%

5,0%

5,0%

10,0%


81

-

-

-

259 171 88

-61.795

9.887

65.141 2.982

557.394 242.892

62.159

314.502

0,0%


5.1.17.5 DHAZ-gefinancierde vaste activa

Nieuwbouw gebouwen € Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen

125.062 12.417


112.645


41.903 3.690

Nieuwbouw Verbouwingen Kleine werken Onderhanden installaties & renovaties LTO projecten € € € €

-

74.977 2.755

Subtotaal DHAZ €

121.946 33.094

50.332 26.503

292.823

590.163 72.014

88.852

23.829

292.823

518.149

19.044 15.635

1.201 6.618

-48.882

88.243 28.698 4.107

4.107


-

-

295 295 -

1.023 1.009 14

-

1.318 1.304 14

38.213

72.222

3.409

-5.431

-52.989

55.424


166.965 16.107

74.977 2.755

140.695 48.434

50.510 32.112

243.941 4.107

677.088 103.515


150.858

72.222

92.261

18.398

239.834

573.573

2,0%

5,0%

5,0%

10,0%

0,0%


82


5.1.18.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (ENKELVOUDIG) Projectgegevens

Investeringen

Goedkeuringen

Toekomstige lasten

t/m 2013 Nummer

Briefnummer

PBA-middelen: overgansprojecten 2371188 2430803

Datum

06-05-2003 20-11-2003

Omschrijving

Nieuwbouw Erasmus MC Erasmus MC - Daniel den Hoed Renovatie fase 2

WTZi-type

t/m 2012 €

2013 €

Onderhanden €

Gereed €

Nominaal bedrag €

Aangepaste Jaar van Investerings goedkeuring oplevering bedrag € €

Index €

-

-

-

-

3.862 7.747

-

3.862 7.747

-

-

-

-

11.609

-

11.609

102.092 2.703 1.274 3.569 -45 13.555

-44.082 20.060 -1.274 2.978 84 -13.625

12.899 25.937 39 -70

45.111 -3.174 6.547 -

-

41 881 2.791 7.928 5 356 38.677 26 4.220 826 5.528 15 1.131 2.241

-51 824 2.434 4.132 36.514 -5 4.208 653 2.662 15 694 2.237

92 57 357 3.796 5 356 2.163 31 12 173 2.866 437 4

123.148

28.807

93.122

58.833

-

-

-

273.989 35

76.203 7 1

116.879 7 -

233.313 36

455.697 21.089 28.511

82.139 5.526

537.836 26.615 28.511

274.024

76.211

116.886

233.349

505.297

87.665

592.962


subtotaal PBA-middelen: overgangsprojecten

Afschrijving €

Rente €

-

-

-

-

-

-

2007

12.899 25.937 39 -70

12.254 25.418 35 -67

5.048 16.881 7 -28

2013 2013 2013 2013

-51 824 2.434 4.132 36.514 -5 4.208 653 2.662 15 694 2.237

-48 564 2.333 4.089 -9 -2 36.430 -4 3.660 576 2.649 14 -9 670 2.225

53 420 1.621 14.327 289 112 1.044 120 878

93.122

90.778

40.772

116.879 7 -

114.542 7 -

76.069 3 -

116.886

114.549

76.072

2012 2009

Middelen niet-WTZi/WMG Investeringen O&O Investeringen Zorg - Gebouwen Investeringen Zorg - Installaties Investeringen Zorg - Inventaris & Inrichting Investeringen Zorg - Verbouwingen - 10 jr. Investeringen Zorg - Verbouwingen - 20 jr. niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 1 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 5 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 10 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 20 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 1 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 5 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 10 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 20 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 1 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 5 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 10 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 20 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 1 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 5 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 10 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 20 jr Subtotaal middelen niet-WTZi/WMG

DHAZ-middelen: nieuwbouw HV.PON.15745/RvB.268.324 2375686 2299866 Subtotaal DHAZ-middelen: nieuwbouw

19-03-2007 06-05-2003 08-04-2003



83

2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012

2011 2010


Projectgegevens

Investeringen

Goedkeuringen

Toekomstige lasten

t/m 2013 Nummer

Briefnummer

Datum

DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken Renovaties en verbouwingen 246021/HV5673 24-06-2004 2371188 06-05-2003 246021/HV5673 27-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007

Omschrijving

WTZi-type



5 127 247 6 4.140 85 -


12.781 64 1.344


t/m 2012 €

2013 €

Gereed €

-17 106 7 -3.064 4 -

5 110 353 13 89 -

8.047 37 1 1.940

17.423 88 1 1.293

Onderhanden €

Nominaal bedrag €

1.076 -

5.650 21.956 300 3.380 1.500 2.000 1.000 935 2.000 700 1.000 795 1.517 1.000 2.100 1.259

3.405 13 1.991

4.580

Index €

1.009

Aangepaste Jaar van Investerings goedkeuring oplevering bedrag € €

5.650 21.956 300 3.380 1.500 2.000 1.000 935 2.000 700 2.009 795 1.517 1.000 2.100 1.259 4.580 -

2006 2009 2008 2008 2008 2008 2009 2011 2009 2008 2011 2009 2008 2011 2010 2009 2012 2012 2010 2007

Afschrijving €

Rente €

5 110 353 13 89 -

5 104 335 12 85 -

2 43 138 5 35 -

17.423 88 1 1.293

16.551 84 1 1.163

6.818 34 221

18.799

7.061

19.375

6.485

51.672

1.009

52.681

19.375

18.340

7.296


292.823

83.272

136.261

239.834

556.969

88.674

645.643

136.261

132.889

83.368

Totaal

415.971

112.079

229.383

298.667

568.578

88.674

657.252

229.383

223.667

124.140

84


5.1.18.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREED GEKOMEN PROJECTEN Projectgegevens Nummer

Briefnummer

Datum

Omschrijving


Activa-post

WTZi €

WMG €

DHAZ

Overige €

Totaal €

Investeringen O&O Investeringen Zorg - Gebouwen Investeringen Zorg - Installaties Investeringen Zorg - Inventaris & Inrichting Investeringen Zorg - Verbouwingen - 10 jr. Investeringen Zorg - Verbouwingen - 20 jr.

12.899 25.937 39 -70

12.899 25.937 39 -70

12.254 25.418 35 -67

5.048 16.881 7 -28

niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 1 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 5 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 10 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties Zorg 20 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 5 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 10 jr niet-WTZI/WMG installaties / Niet WTZi-installaties O&O 20 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 1 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 5 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 10 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen Zorg 20 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 1 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 5 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 10 jr niet-WTZI/WMG verbouwingen / Niet WTZi-verbouwingen O&O 20 jr

-51 824 2.434 4.132 36.514 -5 4.208 653 2.662 15 694 2.237

-51 824 2.434 4.132 36.514 -5 4.208 653 2.662 15 694 2.237

-48 564 2.333 4.089 -9 -2 36.430 -4 3.660 576 2.649 14 -9 670 2.225

53 420 1.621 14.327 289 112 1.044 120 878

93.122

93.122

90.778

40.772

116.879 7 -

114.542 7 -

76.069 3 -

116.886

114.549

76.072

Middelen niet-WTZi/WMG

-

Subtotaal middelen niet-WTZi/WMG DHAZ-middelen: nieuwbouw HV.PON.15745/RvB.268.324 2375686 2299866

19-03-2007 06-05-2003 08-04-2003


-

-

116.879 7 -


Subtotaal DHAZ-middelen: nieuwbouw

-

85

-

116.886

-


Projectgegevens Nummer

Briefnummer

Datum

DHAZ-middelen: instandhouding en kleine werken 246021/HV5673 24-06-2004 2371188 06-05-2003 246021/HV5673 27-06-2004 246021/HV5673 27-06-2004 251972/FvdM/HV5687 23-11-2004 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\15670RvB\268.315 29-03-2006 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007 HV\22566RvB\281.680 23-11-2007

Investeringen

Omschrijving

WTZi-type



Activa-post

WTZi €

WMG €

DHAZ


Overige €

Totaal €


5 110 353 13 89 -

5 110 353 13 89 -

5 104 335 12 85 -

2 43 138 5 35 -

17.423 88 1 1.293

17.423 88 1 1.293

16.551 84 1 1.163

6.818 34 221


-

-

19.375

-

19.375

18.340

7.296


-

-

136.261

-

136.261

132.889

83.368

Totaal

-

-

136.261

93.122

229.383

223.667

124.140

Voor de toelichting op de DHAZ-middelen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.

86


5.1.19 Overzicht langlopende schulden ultimo 2013 (enkelvoudig)

Leninggever

Datum

Hoofdsom

Totale looptijd

€ NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG NV BNG ABN-Amro NV NV BNG NV BNG NV BNG EIB EIB EIB NV BNG EIB NV BNG NV BNG ABN-Amro NV ASN Bank NV BV NEA ABN-Amro NV ABN-Amro NV

12-01-1994 12-01-1994 30-06-1994 21-12-1994 23-10-1995 25-01-1996 25-10-2007 02-05-2007 02-05-2007 03-06-2011 09-12-2009 07-10-2010 29-03-2012 06-11-2013 14-11-2013 29-03-2012 01-07-2004 25-10-2007 02-05-2007 28-09-2012 20-12-2013 20-12-2013

9.076 9.076 22.689 10.437 16.336 11.798 20.000 18.000 17.000 110.000 80.000 123.000 70.000 35.000 35.000 70.000 1.317 14.000 21.000 10.000 20.000 20.000

Soort lening

Werke- Restschuld Nieuwe Aflossing in 31 december leningen in lijke 2013 rente 2012 2013 %

20 20 20 20 20 20 20 20 10 35 25 35 35 30 30 35 10 10 10 10 9 10

3,959% 3,959% 4,426% 2,950% 2,470% 3,321% 4,645% 4,534% 4,418% 4,695% 4,028% 3,243% 3,711% 3,470% 3,112% 3,850% 3,500% 4,510% 4,355% 3,200% 3,070% 3,230%

Restschuld per 31 december 2013

Restschuld over 5 jaar

€

€

€

€

€

1.211 1.211 9.076 2.086 7.078 3.146 15.000 13.050 7.650 105.286 70.400 115.972 70.000 70.000 263 7.000 9.450 10.000 -

35.000 35.000 20.000 20.000

605 605 757 1.044 544 786 1.000 900 1.700 3.143 3.200 3.515 2.000

606 606 8.319 1.042 6.534 2.360 14.000 12.150 5.950 102.143 67.200 112.457 68.000 35.000 35.000 68.000 132 5.600 7.350 10.000 20.000 20.000

9.000 7.650 86.429 51.200 94.885 58.000 29.167 29.167 58.000 10.000 9.385 10.638

517.879

110.000

25.430

602.449

453.521

2.000 131 1.400 2.100 -

87

Resterende looptijd in jaren eind 2013

AflossingsAflosGestelde zekerheden wijze sing 2014 €

1 1 1 1 2 3 14 14 4 32 21 32 34 30 30 34 1 4 4 9 9 10

lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair einde looptijd annuïteit annuïteit

605 605 8.319 1.043 545 787 1.000 900 1.700 3.142 3.200 3.514 2.000 1.167 1.167 2.000 132 1.400 2.100 2.126 1.868 39.320

hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek hypotheek

pandrecht pandrecht


5.1.20 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING 5.1.20.1 GESEGMENTEERDE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 SEGMENT - Erasmus MC Zorg Ref.

2013 €

2012 €


16

132.039

140.526


17

6.639

6.532


18

286.803

204.493


19

411.696

379.020


20

4.993

44.419

Subsidies

21

115.383

113.564


22


40.087

38.472

997.640

927.026


23

529.013

515.616


24

72.801

59.062


25

4.107


26

348.931

337.668


954.852

912.346

BEDRIJFSRESULTAAT

42.788

14.680

-32.386

-18.601

10.402

-3.921


27

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten

-

-

-

RESULTAAT BOEKJAAR

10.402

-3.921

Toevoeging aan reserve vooruitontvangen kapitaalslasten

-1.749

-5.032

8.653

-8.953


88


5.1.20.2 GESEGMENTEERDE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013

SEGMENT - Erasmus MC O&O Ref.

2013 €

2012 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Subsidies

21

108.667

107.857


22

116.220

128.456

224.887

236.313



23

154.058

159.810


24

10.941

7.384


25

2.982


26

-

59.131

56.181


227.112

223.375

BEDRIJFSRESULTAAT

-2.225

12.938

3.134

1.532

909

14.470


27

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten

-

RESULTAAT BOEKJAAR

-

909

14.470

Toevoeging aan reserve vooruitontvangen kapitaallasten

-8.351

-16.300


-7.442

-1.830

5.1.20.3 AANSLUITING TOTAAL RESULTAAT MET RESULTAAT SEGMENTEN

SEGMENT - Erasmus MC Zorg SEGMENT - Erasmus MC O&O Resultaat volgens enkelvoudige resultatenrekening

89

2013 €

2012 €

8.653 -7.442

-8.953 -1.830

1.211

-10.783


5.1.20.3 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING BATEN 16. Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Zvw-zorg verslagjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Zvw-zorg

6.126 6.126

15.844 4.800 20.644

125.913

119.882

132.039

140.526

Beschikbaarheidsbijdragen

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten ZVW-zorg. Met ingang van 2013 is ook voor de GGZ overgegaan op DOT bekostiging, waardoor de hier genoemde post vanaf 2013 alleen bestaat uit correcties over voorgaande jaren.

17. Niet-gebudgetteerde zorgprestaties (exclusief DBC's / DBC-zorgproducten Aen B-segment) De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Zorgprestaties tussen instellingen Overige niet-gebudgetteerde zorgprestaties

6.552 87

6.880 -348

Totaal

6.639

6.532

2013 €

2012 €

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment Mutatie onderhanden werk DBC's / DBC-zorgproducten B-segment

268.343 18.460

181.422 23.071

Totaal

286.803

204.493

18. Omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment De specificatie is als volgt:

De opbrengsten B-segment betreffen de gedeclareerde DBC-opbrengsten uit het B-segment zoals dat t/m 2011 gedefinieerd was. Vanaf 2012 worden hieronder ook de zorgproducten verwerkt die volgens de geldende beleidsregel als 'Vrij segment' zijn aangemerkt. Tevens is hier de mutatie in het onderhanden werk over deze posten te zien. 19. Omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment 2013 €

2012 €

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment Mutatie onderhanden werk DBC / DOT producten A-segment

374.157 37.539

413.591 -34.571

Totaal

411.696

379.020


Onder deze post worden de zorgproducten en overige zorgproducten aangegeven die volgens de beleidsregel vallen onder het zogenoemde 'Gereguleerde segment'.

90


5.1.20.3 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING BATEN 20. Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen en honorariumplafonds De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Opbrengst uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg Opbrengst uit hoofde van garantieregeling kapitaallasten De realisatie doorloop DBC's 2012 onder aftrek onderhanden werk primo 2012 curatieve geestelijke gezondheidszorg

50 4.794

44.419 -

149

-

Totaal

4.993

44.419

2013 €

2012 €

Rijkssubsidies vanwege het ministerie van OCW (waaronder werkplaatsfunctie en medische faculteit van UMC's) Rijkssubsidies vanwege het ministerie van VWS (waaronder opleidingsfonds) Overige subsidies, waaronder loonkostensubsidies en EU-subsidies

167.577 55.741 732

166.554 54.410 457

Totaal

224.050

221.421

2013 €

2012 €

12.071

11.671

77.637 24.659 41.940

84.544 25.418 45.295

156.307

166.928

21. Subsidies De specificatie is als volgt:

22. Overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt:

Overige dienstverlening: opbrengsten uit opleidingen, parkeren, restaurants en overige diensten Overige opbrengsten: EMF, projectmatig doorberekende personeelskosten, niet-projectmatig andere opbrengsten, subsidies en bijdragen Totaal

Voor een verklaring van de toename van de overige bedrijfsopbrengsten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening.

91


5.1.20.3 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING LASTEN 23. Personeelskosten 2013 €

2012 €

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremie Andere personeelskosten Subtotaal Personeel niet in loondienst

508.799 55.243 78.229 25.144 667.415 15.656

509.405 50.526 71.456 26.474 657.861 17.565

Totaal personeelskosten

683.071

675.426

Specificatie gemiddeld aantal personeelsleden (in fte's) per segment: Zorg O&O

7.203 2.207

7.252 2.274

Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van fulltime-eenheden

9.410

9.526


De toename van de personeelskosten met € 7,7 miljoen is als volgt: Afname van de bezetting met 116 fte's Stijging door schaaldoorloop en cao-maatregelen Totaal mutatie lonen en salarissen Lager aandeel premies werknemersverzekeringen Mutaties voorziening sociaal beleid Hogere suppleties bij arbeidsongeschiktheid (zwangerschapsuitkeringen) Overige mutaties, per saldo Lagere pensioenpremie door afname van de bezetting met 116 fte's Hogere pensioenpremie door schaaldoorloop, cao-maatregelen en wijzigingen in %-bijdrage WG Hogere andere personeelskosten door onder andere: - hogere kosten opleiding en vorming - overige, per saldo Lagere kosten personeel niet in loondienst

x € 1 mln. -6,7 6,1 -0,6 -1,9 5,6 1,1 -0,1 -0,9 7,7 0,6 -1,9 -1,9 7,7

In de personeelskosten/sociale lasten is een bedrag van € 475 opgenomen voor de crisisheffing. De gemiddelde personeelssterkte over 2013, omgerekend naar volledige formatieplaatsen, bedraagt 9.410 fte (2012: 9.526 fte). Deze aantallen zijn inclusief uurloners en exclusief personeel niet in loondienst.

92


5.1.20.3 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING LASTEN 24. Afschrijvingen vaste activa 2013 €

2012 €

- immateriële vaste activa - materiële vaste activa

92.726

72.257

Subtotaal afschrijvingen

92.726

72.257

Vrijval subsidies afschrijvingen instandhouding

-8.984

-5.811

Totaal afschrijvingen

83.742

66.446


Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening

2013 €

Totaal afschrijvingslasten resultatenrekening

92.726

In de vaste activa verwerkte afschrijvingslasten: - WTZi-vergunningplichtige vaste activa - WTZi-meldingsplichtige vaste activa - WMG-gefinancierde vaste activa - Niet-WTZi/WMG-gefinancierde vaste activa - DHAZ-gefinancierde vaste activa

11.442 1.702 25.984 24.900 28.698

Totaal vergoeding nacalculeerbare afschrijvingslasten

92.726

Aanschafwaarde desbetreffende vaste activa Cumulatieve afschrijvingslasten desbetreffende vaste activa

1.857.599 762.492

25. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa 2013 €

2012 €

Bijzondere waardeverminderingen van: - materiële vaste activa

7.089

-

Totaal

7.089

-


93


5.1.20.3 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING LASTEN 26. Overige bedrijfskosten 2013

2012

€

€

27.479 63.916 262.198

27.276 83.093 239.068

Onderhoud en energiekosten - Onderhoud - Energiekosten gas - Energiekosten stroom - Energie transport en overig Subtotaal

17.128 6.582 7.887 802 32.399

14.856 6.898 6.452 3.021 31.227

Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen

8.802 13.268

9.132 4.053

408.062

393.849


Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten

Totaal overige bedrijfskosten

Voor een verklaring van de toename van de overige bedrijfskosten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening.

27. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt:

2013 €

2012 €

Rentebaten Resultaat deelnemingen Subtotaal financiële baten

11.740 11.740

2.898 2.898

Rentelasten Resultaat deelnemingen Subtotaal financiële lasten

-21.155 -19.837 -40.992

-19.967 -19.967

Totaal financiële baten en lasten

-29.252

-17.069

De rentebaten betreffen voornamelijk de in 2013 geactiveerde bouwrente op de onderhanden werkprojecten. De toename van de rentelasten wordt grotendeels veroorzaakt doordat in 2013 leningen (€ 110 miljoen) zijn afgesloten voornamelijk voor de financiering van de nieuwbouw. In 2012 zijn leningen voor een bedrag van € 150 miljoen opgenomen, waarvan de rentelasten in 2012 slechts voor een kwartaal in de resultatenrekening waren opgenomen en in 2013 voor het volledige jaar.

Resultaat uit deelnemingen:

Erasmus MC Holding BV (100%) Erasmus MC Zorg Holding (100%) Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (100%) Correctie resultaat 2012 Erasmus MC Holding BV

94

2013 €

2012 €

1.478 -21.469 907 -753

1.532 -57 1.423 -

-19.837

2.898

Erasmus MC

5.2 OVERIGE GEGEVENS

Erasmus MC

5.2 OVERIGE GEGEVENS 5.2.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De Raad van Bestuur heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering van 8 december 2014.

De Raad van Toezicht heeft de jaarrekening 2013 goedgekeurd en bekrachtigd in de vergadering van 15 december 2014.

5.2.2 Resultaatbestemming RESULTAAT BOEKJAAR Het resultaat is als volgt verdeeld: Toevoeging/onttrekking aan: Collectief gefinancierd gebonden vermogen Reserve aanvaardbare kosten Reserves O&O Bestemmingsreserve instandhoudingsinvesteringen Bestemmingsreserve vooruitontvangen kapitaalslasten Bestemmingsreserve afschrijving inventaris Bestemmingsreserve revolving fund Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Algemene reserve Reserve deelnemingen

13.186

10.549

2013 €

2012 €

29.411 -8.167 -151 10.100 -45

-9.992 -3.362 -148 21.332 -179

1.875 -19.837

2.898

13.186

10.549

5.2.3 Gebeurtenissen na balansdatum Geen materiële gebeurtenissen.

5.2.4 Nevenvestigingen De afdeling Epidemiologie heeft tevens een vestiging op de Briandplaats 15 te Rotterdam. De afdeling Radiotherapie heeft tevens een vestiging naast het Albert Schweitzer Ziekenhuis, locatie Dordwijk te Dordrecht. KinderHaven: KinderHaven is een polikliniek voor kinderen van 0 tot 18 jaar met astma, allergie/eczeem of neurologische problemen, zoals gedragsproblemen of hoofdpijn. Dit poliklinische centrum is opgezet door het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis in samenwerking met het Havenziekenhuis en is gevestigd in het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV te Rotterdam.

97

Erasmus MC

5.2 OVERIGE GEGEVENS 5.2.5 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders

prof. dr. E.J. Kuipers

drs. ing. C. Maas

prof. dr. J. Verweij

mr. F.W.H. van den Emster

drs. D.W. Voetelink RA

dr. T.J. Heeren

drs. C.H. van Dalen

drs. G.A. van Albada-Kuipers

Origineel getekend door Raad van Bestuur en Raad van Toezicht op 15 december 2014.

5.2.6 Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.

98

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Bestuur van het Erasmus Medisch Centrum

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening pagina 1 tot en met 94 over 2013 van het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2013 en de geconsolideerde en enkelvoudige resultatenrekening over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen van waardering en resultaat bepaling en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van het Erasmus Medisch Centrum is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT), alsmede voor het opstellen van het verslag van de Raad van Bestuur in overeenstemming met de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 655 ‘Zorginstellingen’. De Raad van Bestuur is tevens verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT De Raad van Bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als hij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die WNT-eisen van financiële rechtmatigheid mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en de Beleidsregels toepassing WNT, inclusief het Controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de naleving van de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van het Erasmus Medisch Centrum. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte WNT-eisen van financiële rechtmatigheid en van de redelijkheid van de door de Raad van Bestuur van het Erasmus Medisch Centrum gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

99

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van het Erasmus Medisch Centrum per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de Beleidsregels toepassing WNT. Voorts zijn wij van oordeel dat de jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT.

Benadrukking van onzekerheden omzetverantwoording 2013 ten gevolge van sectorontwikkelingen 2012-2014 Wij vestigen de aandacht op paragrafen inzake de onzekerheden omzetverantwoording 2013 ten gevolge van sectorontwikkelingen 2012-2014 zoals opgenomen in de grondslagen van waardering en resultaatbestemming onder 5.1.4.3 en in toelichting onder 5.1.11.3. In deze paragrafen heeft de Raad van Bestuur een nadere toelichting opgenomen op de onzekerheden in de omzet en de rechtstreeks hiermee samenhangende posten in de balans als gevolg van sectorontwikkelingen 2012-2014. Deze situatie doet geen afbreuk aan ons oordeel.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2 Regeling verslaggeving WTZi juncto artikel 2:393 lid 5 onder e BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd.

Verklaring betreffende het verslag van de Raad van Bestuur Wij vermelden dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 655 ‘Zorginstellingen’ is opgesteld. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.

Amstelveen, 15 december 2014 KPMG Accountants N.V. M.W.J. van de Luur RA

100

Erasmus MC

5.3 BIJLAGEN


5.3.1 TOELICHTING DHAZ Projectgegevens Omschrijving

uitgegeven t/m 2003

overgangsbudget

2004 t/m 2012 DHAZ DHAZ gemeld besteed

overgangsbudget besteed

2013 DHAZ gemeld


DHAZ besteed

2014 DHAZ gemeld


€

€

€

€

€

€

€

€

PBA-middelen: overgangsprojecten Apotheek (nieuwbouw + verbouw) Chirurgische dagbehandeling Verbouw verpleegafdelingen Thoraxcentrum Nieuwbouw Erasmus MC Nieuwbouw Tranche 1 Gebouw Rochussenstraat Centrale hal Interim entree Interim staftoren Renovatie Thoraxcentrum Facelift H-gebouw Hemodialyse H-gebouw Renovatie Erasmus MC-Daniel den Hoed fase 2

4.056 3.155 2.260 6.332 14 1.228 272 728 293 87

106.200 -

208

23.300 6.600

38.861 43.464 4.076 5.636 6.351 -728 24.995 1.605 6.507

-

-9 13.177 35 27.047 85

-

-

1 7 -

Subtotaal PBA-middelen: overgangsprojecten

18.425

136.100

130.975

-

40.335

-

-

8

DHAZ-middelen: nieuwbouw Nieuwbouw Erasmus MC Tranche 1

-

-

-

-

385.873

-

-

68.115

Subtotaal DHAZ-middelen: nieuwbouw

-

-

-

-

385.873

-

-

68.115

€

DHAZ besteed €

cumulatief DHAZ gemeld

overgangsbudget besteed €

DHAZ besteed

€

€

€

4.264 3.155 2.260 45.193 43.464 4.090 6.864 6.623 25.288 1.605 6.594

-

-9 13.177 36 27.054 85

-

40.343

-

-

-

149.400

-

-

453.988

-

-

-

-

-

453.988

-

31.150

34.945

-

-

-

-

31.150

34.945

-

16.397

127

-

-

-

-

16.397

127

-

2.939

3.123

-

-

-

-

2.939

3.123

-

5.850 472 3.673 1.000 1.722 1.200 4.892 5.386 1.400

6.280 1.274 471 1.486 1.246 1.852 1.236 4.949 5.412 1.514

DHAZ-middelen: instandhouding DHAZ-kleine werken DHAZ kleine werken

-

-

-

31.150

33.109

-

-

1.836

Subtotaal DHAZ kleine werken

-

-

-

31.150

33.109

-

-

1.836

DHAZ-groot onderhoud DHAZ groot onderhoud

-

-

-

16.397

127

-

-

-

Subtotaal DHAZ groot onderhoud

-

-

-

16.397

127

-

-

-

DHAZ-huur DHAZ huur

-

-

-

2.939

3.993

Subtotaal DHAZ huur

-

-

-

2.939

3.993

-

-

-870

DHAZ-meldingsprojecten Renovatie BA2 poli Ambulante zorg Facelift H-gebouw Renovatie keuken en restaurant Bouw paviljoen verdreven ziekenhuisfuncties Renovatie H12 Anesthesie Verbouwing D2 poli Kaakchirurgie Verbouwing BA1 poli Oogheelkunde Opknappen / verbouwing CA centrale hal Renovatie gebouw SV Verbouwing EE20 Klinische genetica

-

-

-

5.850

6.280 1.274 471 1.486 1.246 1.852 1.236 4.949 5.412 1.514

-

-

-

472 3.673 1.000 1.722 1.200 4.892 5.386 1.400

-870

-


Projectgegevens Omschrijving

uitgegeven t/m 2003

overgangsbudget

2004 t/m 2012 DHAZ DHAZ gemeld besteed


€ -

€ -

€ -

Uitbreiding W-infrastructuur Onderwijscentrum Verbouwing Klinische Genetica Ruimtenoodleniging MKC en IC 0Kinderen Sp4 en Sk3/4/5 Koeling t.b.v. dakopbouw Sk Aanpassen ruimtes Audiologie Sp01 Vervanging interventiestatieven H2 Koeling renovatie/onderhoud hoogbouw faculteit Ee Herhuisvesten afdelingen Cb i.v.m. verdringingseffecten Interim voorziening koeling Erasmus MC-Sophia Renovaties & verbouwingen Renovaties

-

-

-

Subtotaal DHAZ-meldingsprojecten

-

-

-

Renovatie Spoedeisende hulp Verbouwing poli Inw.geneeskunde + MDL Verbouwing tbv MDL-centrale H5m Renovatie H11 OK Uitbreiding Kinder- en Jeugdpsychiatrie & Psychologie Uitbreiding Perinatologisch centrum Renovatie Erasmus MC-Sophia Plaatsing interimgebouw Ha Inrichting entreegebouw Renovatie poli KNO Herhuisvesting BHV/BIL Vervanging simulator groen radiotherapie Vervanging telefooncentrale: multimedia Vervanging telefooncentrale: ICT-infra Verplaatsing balie Pijnbehandelcentrum Huisvesting PET-scan unit Aanpassing liftbesturing Opbouw / interimvoorziening Thoraxcentrum Vervanging stralingsapparaat JUNO Aanpassing poli Neurologie en balie SB Inrichting pand Bovendijk Verhuiskosten UWV Invoering en uitrol toegangscontrolesysteem Renovatie parkeergarage 1e fase Inrichting isotopenafdeling Ruimtenoodleniging MKC en IC Kinderen Infrastruct.aanpass.elektr.installaties Verbouwing Be4 JNI Verbouwing Cb Vervangen ICT-infrastructuur Vervangen infrastructuur perslucht Aanpassen bestaande E-infrastructuur 1e verd. Thoraxcentrum/CBgebouw

Subtotaal DHAZ-middelen: instandhouding Totalen DHAZ

€ 1.684 2.774 1.600 2.000 2.452 2.000 3.066 1.789 566 3.036 120 340 7.440 960

2013 DHAZ gemeld

overgangsbudget besteed € -

€ -

€ -17 106 7 -3.064 4 1 -

32.748 -508

-

-

8.429 37

102.889

130.719

-

-

5.503

2.442 1.982 2.332

900 3.233

€ 1.692 2.825 1.757 2.124 2.495 12.584

DHAZ besteed

1.797 449 3.058 96 274 3.748 4.297 379 8.853 1.991 2.342 738 240 604 179 898 3.273

2.000 3.670 2.177 7.091 2.204

4.140 4.120

4.580 1.155 1.808 100 3.100 870 255 1.259 4.857 612 840

5.027

1.876

903

2014 DHAZ gemeld


DHAZ besteed €

cumulatief DHAZ gemeld


-

-

-

DHAZ besteed

€ -

€ 1.684 2.774 1.600 2.000 2.452 2.000 3.066 1.789 566 3.036 120 340 7.440 960 2.442 1.982 2.332 900 3.233 2.000 3.670 2.177 7.091 2.204

€ 1.692 2.825 1.757 2.124 2.478 12.690 1.797 449 3.058 96 274 3.748 4.297 379 8.860 1.991 2.342 738 240 604 179 898 3.273 1.076 4.124 1.877

-

4.580 1.155 1.808 100 3.100 870 255 1.259 4.857 612 840 -

5.027 903 41.177 -471

-

102.889

136.222

-

-

-

153.375

167.948

-

-

6.469

-

-

-

-

153.375

174.417

18.425

136.100

130.975

153.375

594.156

-

-

74.592

-

-

-

149.400

153.375

668.748


5.3.2 Verantwoording DHAZ OCW €

VWS €

Totaal €

Toegekende middelen 2013 Saldo oude jaren Indexering oude jaren over VWS-deel Totaal DHAZ-middelen

15.811 -19.886 -4.075

47.431 -59.656 -1.790 -14.015

63.242 -79.542 -1.790 -18.090

Bestedingen DHAZ-nieuwbouw DHAZ-verbouwingen DHAZ-renovaties DHAZ-kleine werken DHAZ-lange termijn onderhoud DHAZ-onderhanden werken DHAZ-huur Totaal DHAZ-bestedingen

29.220 4.522 -986 323 -334 -15.415 117 17.447

87.660 13.567 -2.959 970 -1.003 -46.244 350 52.341

116.880 18.089 -3.945 1.293 -1.337 -61.659 467 69.788

Saldo DHAZ-middelen ultimo 2013

-21.522

-66.356

-87.878

Toelichting DHAZ Het DHAZ-kader is een investeringskader ten behoeve van investeringen in het zorgvastgoed. Conform afspraken binnen de NFU wordt het jaarlijks beschikbare kader verdeeld over de UMC's. In het boekjaar gerealiseerde bestedingen (opgeleverde projecten en mutaties in het onderhanden werk) worden aan het kader onttrokken. Indien in enig jaar het kader niet volledig is benut, wordt het VWS-gedeelte (zijnde 75%, het overige wordt bekostigd via het Ministerie van OCW) ervan geïndexeerd met 3%. Bij de beoordeling van de onttrekkingen aan het DHAZ-kader is mede in de beoordeling betrokken het tot 2003 opgebouwde PBAkader voor het Erasmus MC. In 2013 heeft een evaluatie van het saldo ultimo 2012 plaatsgevonden op juistheid en volledigheid. Geconstateerd werd dat van sommige projecten en huurcontracten te veel ten laste van het DHAZ-kader is verantwoord, met name voor die delen van projecten die verhuurd of door derden gefinancierd worden (o.a. aan het Geboortecentrum Sophia BV) of via de O&O-begroting worden gefinancierd (nieuwbouw ten behoeve van het thema Gezondheidswetenschappen). Waar nodig, zijn correcties aangebracht en is de indexering opnieuw berekend. De in de DHAZ-verantwoording gecorrigeerde bedragen gerelateerd aan de verhuur- en door derden gefinancierde projecten, een component van het saldo DHAZ-middelen ultimo 2012, worden in 2014 in de concernadministratie verwerkt. Dit heeft geleid tot de volgende presentatiewijziging: Saldo ultimo 2012 conform jaarrekening 2012: - verlaging middelen door lager saldo oude jaren - verhoging middelen door andere wijze van indexering - verlaging bestedingen door onttrekking van met name het PBA-kader Nieuw saldo ultimo 2012

-78.750 -13.198 3.719 8.687 -79.542

Het ultimo 2013 nog resterende DHAZ-kader dient ter dekking van de nog lopende verplichtingen van met name de nieuwbouw, waarvan de oplevering in 2017 is voorzien.

Projectcode Jaarverantwoording Datum 15 december Finance & Control - Consolidatie & Analyse

Recommend Documents