Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 2
Inhoudsopgave 1
Inleiding
5
1.1
Onderzoekskader
5
1.2
Locatiegegevens
5
2
Vooronderzoek
6
2.1
Algemeen
6
2.2
Samenvatting historisch onderzoek
6
2.3
Locatie-inspectie
6
2.4
Onderzoeksstrategie
6
3
Uitvoering onderzoek
7
3.1
Veldonderzoek
7
3.2
Chemisch-analytisch onderzoek
8
4
Interpretatie
10
4.1
Grond
10
4.2
Grondwater
10
4.3
Geschiktheid
10
5
Conclusie en aanbevelingen
11
5.1
Conclusie
11
5.2
Aanbevelingen
11
Literatuur
12
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 3
Bijlage 1: Tekeningen Bijlage 2: Historisch onderzoek Bijlage 3: Boorstaten Bijlage 4: Analysecertificaten Bijlage 5: Toetsingstabellen grond en grondwater Bijlage 6: Kwaliteitsverantwoording
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 4
1
Inleiding
1.1
Onderzoekskader
Het verkennend bodemonderzoek ter plaatse van de Bovendijk 53 te Rotterdam is uitgevoerd in opdracht van Stadsontwikkeling Rotterdam, Afdeling Stadsmakelaars. De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen verkoop van de locatie. Doel van het onderzoek is het bepalen van de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem op de onderzoekslocatie. Als beoordelingskader van de verontreinigingsituatie wordt gebruikt: de tekst van de Wet bodembescherming en de daarop gebaseerde uitvoeringsregelingen en circulaires zoals weergegeven in de Leidraad Bodembescherming [lit. 1]; het Gezamenlijk Bodemsaneringsbeleid Zuid-Holland [lit. 2]; de Circulaire bodemsanering [lit. 3]; het Besluit bodemkwaliteit [lit. 4]; de Regeling bodemkwaliteit [lit. 5]. Om de mate van verontreiniging aan te geven wordt de volgende terminologie toegepast: concentratie kleiner dan of gelijk aan de achtergrondwaarde (grond) of niet verontreinigd streefwaarde (grondwater); concentratie groter dan de achtergrondwaarde (grond) of streefwaarde licht verontreinigd (grondwater), kleiner dan of gelijk aan de tussenwaarde; concentratie groter dan de tussenwaarde, kleiner dan of gelijk aan de matig verontreinigd interventiewaarde; concentratie groter dan de interventiewaarde. sterk verontreinigd Dit onderzoek is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid uitgevoerd. Voor meer informatie over de kwaliteit van dit rapport wordt verwezen naar bijlage 6.
1.2
Locatiegegevens
De onderzoekslocatie en regionale ligging zijn weergegeven op de tekening in bijlage 1. De oppervlakte van de locatie is circa 191 m2. De locatie is kadastraal bekend als gemeente Overschie, Sectie B, nummer 4814. In bijlage 1 is een door de opdrachtgever overhandigde kadastrale kaart van de locatie en de omgeving opgenomen. Het huidige gebruik van de locatie is net als het toekomstige gebruik, wonen met tuin.
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 5
2
Vooronderzoek
2.1
Algemeen
Het vooronderzoek is uitgevoerd conform de NEN 5725 [lit. 6]. Het vooronderzoek bestaat uit een historisch onderzoek en een locatie-inspectie.
2.2
Samenvatting historisch onderzoek
Het volledige historisch onderzoek is opgenomen in bijlage 2. Uit de resultaten van het historisch onderzoek blijkt dat er geen bodembedreigende activiteiten op de locatie hebben plaatsgevonden. Er is geen reden om aan te nemen dat er op de locatie bodemverontreiniging aanwezig is.
2.3
Locatie-inspectie
Op 9 augustus 2011 is op de locatie een inspectie uitgevoerd. Bij de locatie-inspectie zijn er geen bodembedreigende activiteiten waargenomen. De locatie is gedeeltelijk bebouwd met een woning met een kruipruimte. Aan de achterzijde van de woning is een tuin aanwezig. De tuin is gedeeltelijk verhard met tegels. Er is bij de locatie-inspectie geen asbestverdacht materiaal aangetroffen.
2.4
Onderzoeksstrategie
Op basis van het vooronderzoek bestaan geen aanwijzingen dat de locatie verdacht is voor bodemverontreiniging boven de achtergrondwaarde. De locatie wordt onderzocht conform de strategie voor een onverdachte locatie uit de NEN5740.
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 6
3
Uitvoering onderzoek
3.1
Veldonderzoek
Het veldwerk is uitgevoerd door het Ingenieursbureau Gemeentewerken Rotterdam. Dit bureau is gecertificeerd voor de BRL SIKB 2000 [lit. 10] en de BRL 2100 [lit. 11] (Registratienummer Adviesbureau BRL SIKB 2000: K25152), waardoor is voldaan aan de eisen van Kwalibo (Kwaliteitsborging in het bodembeheer). De gebruikte boormethode is weergegeven in de boorstaten. Het verrichten van de grondboringen en het plaatsen van de peilbuis is uitgevoerd op 9 augustus 2011 onder leiding van A. van Dieren. De bemonstering van het grondwater is uitgevoerd op 16 augustus 2011 door M. de Jong. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd aan de hand van de vigerende SIKB protocollen [lit. 8]. Een overzicht van de boringen en peilbuizen is opgenomen in tabel 1. Tabel 1 Overzicht boringen en peilbuizen boring/ peilbuis 001 002 003 004
einddiepte in m-mv 0,50 2,00 2,20 0,55
maaiveldhoogte t.o.v. NAP -4,96 -4,87 -4,41 -4,24
filterstelling (traject) in m-mv)
1,00 - 2,00
De boringen en peilbuizen op de locatie zijn ingemeten ten opzichte van NAP. De gemiddelde maaiveldhoogte bedraagt in de voortuin NAP - 4,3 m en in de achtertuin NAP - 4,9 m. De algemene bodemopbouw bestaat vanaf het maaiveld tot de maximale boordiepte van 2,2 m-mv uit zand (onder de tegels) en daaronder afwisselend klei en veen. Een volledige beschrijving van de textuur, bijmengingen en overige bijzonderheden van de grond is weergegeven in de boorstaten van bijlage 3. Er zijn zintuiglijk geen bijzonderheden waargenomen die kunnen duiden op bodemverontreiniging. De gegevens van de grondwaterbemonstering zijn weergegeven in tabel 2. Tabel 2 Bemonstering grondwater Peilbuis 003
Filterstelling Datum (m-mv) bemonstering 1,00 - 2,00 9-8-2011 16-8-2011
Grondwaterstand (m-mv) 0,51
pH 6,7
EC (mS/cm) 1,36 1,387
Temperatuur (°C) 17,1 14,5
De gemiddelde grondwaterstand is 0,5 m-mv c.q. NAP - 4,9 m. Tussen de plaatsing van de peilbuizen en de grondwatermonstername is conform de BRL 2002 een minimale wachttijd van 7 dagen aangehouden.
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 7
3.2
Chemisch-analytisch onderzoek
Het chemisch-analytisch onderzoek is uitgevoerd volgens de bepalingsmethoden zoals vermeld in de protocollen van de AS3000 (zie analysecertificaten bijlage 4). Van verschillende bodemlagen en –typen zijn (meng)monsters geanalyseerd voor de bepaling van de algemene bodemkwaliteit. De monsters zijn geanalyseerd op verdachte stoffen of stoffen die een indicatie kunnen geven van een verontreiniging (somparameters, verwante stoffen of afbraakproducten). Het analyseprogramma voor grond en grondwater is weergegeven in de tabellen 3 en 4. Tabel 3 Analyseprogramma grondmonsters Analysemonster MM1
MM2
Meetpunt-Pot
Diepte (m-mv)
Grondsoort
001-1 002-1 004-1 004-2 001-2 002-2 002-4 003-2
0,05 - 0,20 0,05 - 0,30 0,05 - 0,30 0,30 - 0,40 0,20 - 0,50 0,30 - 0,80 1,00 - 1,50 0,50 - 1,00
Zand Zand Zand Zand Klei Klei Klei Klei
Zintuiglijke waarnemingen
Geanalyseerde parameters Rijnmond grondpakket
Rijnmond grondpakket
Tabel 4 Analyseprogramma grondwatermonsters Watermonster 003-1-2
Filterdiepte (m-mv) Datum monstername 1,00 - 2,00 16-8-2011
Verklaring tabellen Rijnmond grondpakket Rijnmond grondwaterpakket Som-PCB som-PAK
VAK VOCl
Geanalyseerde parameters Rijnmond-grondwaterpakket
arseen, barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, som- PCB, som- PAK, minerale olie, lutum en organische stof arseen, barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, VAK, VOCl, minerale olie som-polychloorbifenylen: PCB 28, 52, 101, 118, 138, 153, 180 polycyclische aromatische koolwaterstoffen: antraceen, benzo(a)antraceen, benzo(k)fluoranteen, benz(a)pyreen, chryseen, fenantreen, fluoranteen, indeno(1,2,3-cd)pyreen, naftaleen en benzo(ghi)peryleen vluchtige aromatische koolwaterstoffen (benzeen, tolueen, ethylbenzeen, som-xylenen, styreen en naftaleen) vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen; vinylchloride, 1-1-dichlooretheen, dichloormethaan, trans-1-2dichlooretheen, cis-1,2-dichlooretheen, som 1,2-dichlooretheen, 1,1-dichloorethaan, chloroform, 1,1,1trichloorethaan, tetra-chloormethaan, 1,2-dichloorethaan, trichlooretheen, 1,2-dichloorpropaan, 1,1dichloorpropaan, 1,3-dichloorpropaan, som dichloorpropanen, 1,1,2-trichloorethaan, tetrachlooretheen en bromoform
Een overzicht van de monsters met verontreinigingen boven de achtergrond-/streefwaarde is opgenomen in de tabellen 5 en 6. Het volledige overzicht van getoetste resultaten voor grond en grondwater is opgenomen in bijlage 5.
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 8
Tabel 5 Overzicht toetsingsresultaten grond boven achtergrondwaarde Analysemonster MM1
MM2
Meetpunt-Pot
Diepte (m-mv)
Grondsoort
Parameter
Mate verontreiniging
001-1 002-1 004-1 004-2 001-2 002-2 002-4 003-2
0,05 - 0,20 0,05 - 0,30 0,05 - 0,30 0,30 - 0,40 0,20 - 0,50 0,30 - 0,80 1,00 - 1,50 0,50 - 1,00
Zand, matig fijn Zand, matig fijn Zand, matig fijn Zand, matig fijn Klei Klei Klei Klei
Lood [Pb] Zink [Zn] PCB (7) (som, 0.7 factor)
>A
AA
Kwik [Hg] Lood [Pb] Zink [Zn]
>AAA
Tabel 6 Overzicht toetsingsresultaten grondwater boven streefwaarde Meetpunt/filternr. 003-1-2
Filtertraject (m-mv) 1,00 - 2,00
Grondsoort Veen
Parameter Zink [Zn] Barium [Ba] Dichloormethaan
Mate verontreiniging >SSS
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 9
4
Interpretatie
4.1
Grond
In de grond van zand onder de tegels tot een diepte van maximaal 0,4 m-mv zijn licht verhoogde gehalten aan lood, zink en PCB’s aangetoond. In de onderliggende kleilaag van 0,2 tot 1,5 m-mv zijn de gehalten aan kwik, lood en zink licht verhoogd. De overige geanalyseerde stoffen zijn niet verhoogd aangetroffen.
4.2
Grondwater
Het freatisch grondwater op de locatie is licht verontreinigd met zink, barium en dichloormethaan. De overige geanalyseerde stoffen zijn niet verhoogd.
4.3
Geschiktheid
Omdat er alleen licht verhoogde gehalten in de bodem zijn aangetroffen, is het niet noodzakelijk om nader onderzoek op de locatie uit te voeren. Nader onderzoek is doorgaans noodzakelijk wanneer er sprake is van matig of sterk verhoogde gehalten. Er is geen sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging (hiervan is sprake wanneer er meer dan 25 m3 grond of 100 m3 grondwater sterk verontreinigd is). De locatie is op basis van de bodemkwaliteit geschikt voor de huidige bestemming.
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 10
5
Conclusie en aanbevelingen
5.1
Conclusie
Kwaliteit grond en grondwater In zowel grond als grondwater zijn ten hoogste licht verhoogde gehalten aangetroffen voor de geanalyseerde stoffen. Er is geen sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging. Geschiktheid bodem De locatie is op basis van de bodemkwaliteit geschikt voor de huidige bestemming wonen.
5.2
Aanbevelingen
Voor de bepaling van de geschiktheid van de locatie is de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem in voldoende mate vastgesteld. Er is geen verder onderzoek noodzakelijk. Licht verontreinigde grond mag niet zonder meer worden hergebruikt buiten de onderzoekslocatie. Indien grond van de locatie wordt afgevoerd, wordt aanbevolen contact op te nemen met de Grond- en Reststoffenbank van Gemeentewerken Rotterdam om de hergebruikmogelijkheden te bepalen.
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 11
Literatuur 1. Leidraad Bodembescherming inclusief bijhorende uitvoeringsregelingen en circulaires, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijk Ordening en Milieubeheer; Staatsuitgeverij. 2. Gezamenlijk Bodemsaneringsbeleid Den Haag, Dordrecht, Leiden, Rotterdam, Schiedam, Zuid Holland, Gemeente Den Haag, Gemeente Dordrecht, Gemeente Leiden, Gemeente Rotterdam, Gemeente Schiedam en Provincie Zuid-Holland; december 2003. 3. Circulaire bodemsanering 2009, Ministerie van VROM en V&W, 7 april 2009 4. Besluit bodemkwaliteit, Ministerie van VROM en V&W, 22 november 2007 5. Regeling bodemkwaliteit, Ministerie van VROM, V&W en LNV, 7 april 2009 6. NEN 5725, Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend en nader onderzoek, Nederlands Normalisatie-instituut, Delft, januari 2009. 7. NEN 5740 Strategie voor het uitvoeren van verkennend bodemonderzoek, Nederlands Normalisatieinstituut, Delft; januari 2009. 8. SIKB-protocollen: 2001 t/m 2006, 2009 t/m 2013, SIKB. 9. CROW 132 Werken in verontreinigde grond en verontreinigd grondwater, CROW, december 2008. 10. BRL SIKB 2000, Beoordelingsrichtlijn voor het SIKB procescertificaat Veldwerkbij Milieuhygiënisch Bodemonderzoek, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB) te Gouda, 13 maart 2007 11. BRL SIKB 2100, Beoordelingsrichtlijn Mechanisch boren, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB) te Gouda, 17 Juni 2010
Projectnaam
Projectcode
Versie
Datum
Bovendijk 53 te Rotterdam
2011-0476
1
23 augustus 2011
Pagina 12
Bijlage 1: Tekeningen - situatie met boringen en peilbuizen - kadastrale tekening
Bijlage 2: Historisch onderzoek
Historische gegevens locatie: Bovendijk 53 te Rotterdam Puntbronnen in het onderzoeksgebied afkomstig uit het historisch bodembestand van de Gemeente Rotterdam Op en nabij de locatie zijn geen puntbronnen bekend.
Voorgaande bodemonderzoeken: Op en nabij de locatie zijn de volgende bodemrapporten bekend. Locatienaam
dossiernummer
Onderzoekstype
Bovendijk 53 en omliggend gebied
2003-0405
briefrapport
Bovendijk 53 en onder andere nr. 50, 55 en 59
2004-0634
Nulsituatie onderzoek
Tijdens het bodemonderzoek op de onderzoekslocatie hooguit licht verhoogde gehalten in de grond en in het grondwater aangetroffen. Dit geldt ook voor de bodemonderzoeken ter plaatse van de omliggende percelen.
Indicatieve Bodemkwaliteitskaart Op de indicatieve bodemkaart is de locatie gelegen in: (sport)part Zestienhoven (ruimtelijke eenheid: 55d). Contactzone (0-1 m -mv): Licht verontreinigd met PAK en zware metalen Gebruiksfunctie: Wonen
Ondergrond (vanaf 1 m -mv): Zeer licht verontreinigd voor PAK en zware metalen
Bijlage 3: Boorstaten
Gemeentewerken
Dossiernummer: 2011-0476 Projectnaam: bovendijk 53 FABZ
Gemeente Rotterdam Ingenieursbureau
BRL certificaat: K25152/03 Boring:
001
Boring:
002
Boormeester: Arjan van Dieren
Boormeester: Arjan van Dieren
Datum plaatsing: X-coördinaat: Y-coördinaat: MV tov NAP:
Datum plaatsing: X-coördinaat: Y-coördinaat: MV tov NAP:
9-8-2011 91089,692 440519,092 -4,965 -4,97 -5,02
0,00 1
-5,16
2 -5,47
0,50
tegel
-4,88 -4,93
0,00
Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, Edelmanboor Klei, matig siltig, matig humeus, donker grijsbruin, Edelmanboor
9-8-2011 91095,06 440517,245 -4,876
1 -5,18
tegel Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, Edelmanboor Klei, matig siltig, sterk humeus, bruin, Edelmanboor
0,50
2
3 -5,88
1,00
Klei, matig siltig, matig humeus, grijs, Edelmanboor 4
1,50 5 -6,68
6 -6,88
2,00
Boring:
003
Boring:
Veen, mineraalarm, bruin, Edelmanboor
004
Boormeester: Arjan van Dieren
Boormeester: Arjan van Dieren
Datum plaatsing: X-coördinaat: Y-coördinaat: MV tov NAP:
Datum plaatsing: X-coördinaat: Y-coördinaat: MV tov NAP:
9-8-2011 91115,616 440523,333 -4,411 -4,41
0,00
1
tuin Klei, matig zandig, sterk humeus, donkerbruin, Edelmanboor
9-8-2011 91125,453 440527,119 -4,245 -4,24 -4,30
0,00 1
-4,55
2 -4,91
0,50
Klei, zwak zandig, sterk humeus, donker grijsbruin, Edelmanboor
0,50
-4,64
3 -4,80
tegel Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, grijs, Edelmanboor Veen, mineraalarm, bruin, Edelmanboor
2
-5,41
1,00
Veen, mineraalarm, bruin, Edelmanboor 3
-5,91
1,50
Klei, sterk siltig, matig humeus, grijs, Edelmanboor 4
2,00 5 -6,61
Getekend volgens NEN 5104 Pagina: 1 / 1
Legenda (conform NEN 5104) grind
klei
geur
Grind, siltig
Klei, zwak siltig
Grind, zwak zandig
Klei, matig siltig
geen geur zwakke geur matige geur sterke geur
Grind, matig zandig
Klei, sterk siltig
Grind, sterk zandig
Klei, uiterst siltig
Grind, uiterst zandig
Klei, zwak zandig
uiterste geur
olie geen olie-water reactie zwakke olie-water reactie matige olie-water reactie sterke olie-water reactie Klei, matig zandig
Klei, sterk zandig
zand
uiterste olie-water reactie
p.i.d.-waarde >0
Zand, kleiïg
>1 >10 Zand, zwak siltig
>100
leem
>1000
Zand, matig siltig
Leem, zwak zandig
>10000
Zand, sterk siltig
Leem, sterk zandig
monsters geroerd monster
Zand, uiterst siltig
overige toevoegingen
ongeroerd monster
zwak humeus
veen Veen, mineraalarm
matig humeus
overig bijzonder bestanddeel
Veen, zwak kleiïg
sterk humeus
Gemiddeld hoogste grondwaterstand grondwaterstand
Veen, sterk kleiïg
zwak grindig
Veen, zwak zandig
matig grindig
Veen, sterk zandig
sterk grindig
Gemiddeld laagste grondwaterstand slib
water
peilbuis blinde buis
casing
hoogste grondwaterstand gemiddelde grondwaterstand laagste grondwaterstand
bentoniet afdichting
filter
Bijlage 4: Analysecertificaten
Gemeentewerken Rotterdam Ingenieursbureau T.a.v. mevrouw J. Wiers [130432] Postbus 6633 3002 AP ROTTERDAM
Uw kenmerk : Ons kenmerk : Validatieref. : Opdrachtverificatiecode : Inkoopnummer : Bijlage(n) :
2011-0476-bovendijk 53 FABZ Project 382332 382332_certificaat_v1 EEKP-YUAD-VFQZ-ZZDZ bestek 1-014-10 2 tabel(len) + 1 oliechromatogram(men) + 2 bijlage(n)
Amsterdam, 16 augustus 2011 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria,
drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd.
postbus 94685 1090 GR Amsterdam
T 020 5976 769 F 020 5976 689
ABN·AMRO bank 462704564 BTW nr. NL8139.67.132.B01
HJE Wenckebachweg 120 1096 AR Amsterdam
[email protected] www.omegam.nl
Kvk 34215654
Tabel 1 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code Project omschrijving Opdrachtgever
: 382332 : 2011-0476-bovendijk 53 FABZ : Gemeentewerken Rotterdam
Monsterreferenties 3215743 = MM1 004 (5-30) 004 (30-40) 001 (5-20) 002 (5-30) 3215744 = MM2 003 (50-100) 001 (20-50) 002 (30-80) 002 (100-150) Opgegeven bemonsteringsdatum Ontvangstdatum opdracht Startdatum Monstercode Matrix Monstervoorbewerking S NEN5709 (steekmonster) S voorbewerking NEN5709 S soort artefact S gewicht artefact
: : : : :
g
09/08/2011 10/08/2011 10/08/2011 3215743 Grond uitgevoerd uitgevoerd nvt <1
09/08/2011 10/08/2011 10/08/2011 3215744 Grond uitgevoerd uitgevoerd nvt <1
Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds)
85,4 < 0,1 1,7
62,6 10,1 20,4
Anorganische parameters - metalen S arseen (As) mg/kg ds S barium (Ba) mg/kg ds S cadmium (Cd) mg/kg ds S kobalt (Co) mg/kg ds S koper (Cu) mg/kg ds S kwik (Hg) FIAS/Fims mg/kg ds S lood (Pb) mg/kg ds S molybdeen (Mo) mg/kg ds S nikkel (Ni) mg/kg ds S zink (Zn) mg/kg ds
5,2 47 < 0,35 2,6 10 0,06 36 < 1,5 7 85
13 130 0,46 8,4 34 0,27 140 < 1,5 25 270
Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) mg/kg ds
< 38
59
Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen mg/kg ds S fenantreen mg/kg ds S anthraceen mg/kg ds S fluoranteen mg/kg ds S benzo(a)antraceen mg/kg ds S chryseen mg/kg ds S benzo(k)fluoranteen mg/kg ds S benzo(a)pyreen mg/kg ds S benzo(ghi)peryleen mg/kg ds S indeno(1,2,3-cd)pyreen mg/kg ds S som PAK (10) mg/kg ds
< 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 1,0
< 0,15 0,20 < 0,15 0,32 < 0,15 0,18 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 1,4
Organische parameters - gehalogeneerd Polychloorbifenylen: S PCB -28 mg/kg ds S PCB -52 mg/kg ds S PCB -101 mg/kg ds S PCB -118 mg/kg ds S PCB -138 mg/kg ds S PCB -153 mg/kg ds S PCB -180 mg/kg ds S som PCBs (7) mg/kg ds
< 0,001 < 0,001 0,001 < 0,001 0,002 0,001 < 0,001 0,007
< 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 0,001 < 0,001 0,005
Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: EEKP-YUAD-VFQZ-ZZDZ
Ref.: 382332_certificaat_v1
Tabel 2 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code Project omschrijving Opdrachtgever
: 382332 : 2011-0476-bovendijk 53 FABZ : Gemeentewerken Rotterdam
Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Organische stof gehalte (gecorrigeerd voor lutum en vrij ijzer in de vorm van Fe2O3) Het organische stofgehalte is gecorrigeerd voor het in het analysecertificaat gerapporteerde lutumgehalte. Indien het lutumgehalte niet is gerapporteerd is de correctie uitgevoerd met een lutumgehalte van 5,4% (gemiddeld lutumgehalte Nederlandse bodem, AS3010/AS3210, prestatieblad organische stofgehalte in grond/waterbodem). Indien het vrij ijzergehalte is bepaald en groter is dan 5 % m/m, is bij de berekening van het organische stof gecorrigeerd voor dat gehalte aan vrij ijzer. Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf 2.5.2 en bijlage 3.
Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: EEKP-YUAD-VFQZ-ZZDZ
Ref.: 382332_certificaat_v1
Oliechromatogram 1 van 1
OLIE-ONDERZOEK Monstercode Project omschrijving Uw referentie Methode
: : : :
3215744 2011-0476-bovendijk 53 FABZ MM2 003 (50-100) 001 (20-50) 002 (30-80) 002 (100-150) minerale olie (florisil clean-up)
OLIECHROMATOGRAM
➝ oliefractieverdeling OLIEFRACTIEVERDELING 1) 2) 3) 4)
fractie > C10 - C19 fractie C19 - C29 fractie C29 - C35 fractie C35 -< C40
5% 40 % 50 % 6%
totale minerale olie gehalte: 59 mg/kg ds
ANALYSEMETHODE Voorbewerking grond Voorbewerking AP04 Voorbewerking water Analyse Interpretatie
: : : : :
Hexaanextractie gebaseerd op NEN 6978, incl. florisil clean-up. Petroleum-etherextractie conform NEN 6978, incl. florisil clean-up. Hexaanextractie gebaseerd op ISO 9377-2, incl. florisil clean-up. Gaschromatograaf met capillaire kolom en vlamionisatie detectie. Raadpleeg voor de typering van de oliesoort de OMEGAM oliebibliotheek.
De volgende aanvullende clean-up mogelijkheden kunnen worden aangevraagd: Veen clean-up : Verwijdert eventuele restanten natuurlijke verbindingen uit extract. De hoogte van de signalen is geen maat voor de concentratie van de olie in het monster. (Het chromatogram heeft een variabele schaalindeling) Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: EEKP-YUAD-VFQZ-ZZDZ
Ref.: 382332_certificaat_v1
Bijlage 1 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code Project omschrijving Opdrachtgever
: 382332 : 2011-0476-bovendijk 53 FABZ : Gemeentewerken Rotterdam
Barcodeschema's Monstercode Uw referentie
monster
diepte
potnr
3215743
MM1 004 (5-30) 004 (30-40) 001 (5-20) 002 (5-30)
001 002 004 004
0.05-0.2 0.05-0.3 0.05-0.3 0.3-0.4
0980674AA 0980683AA 0980695AA 0980694AA
3215744
MM2 003 (50-100) 001 (20-50) 002 (30-80) 002 (100-150)
001 002 003 002
0.2-0.5 0.3-0.8 0.5-1 1-1.5
0980678AA 0980693AA 0980690AA 0980672AA
Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: EEKP-YUAD-VFQZ-ZZDZ
Ref.: 382332_certificaat_v1
Bijlage 2 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code Project omschrijving Opdrachtgever
: 382332 : 2011-0476-bovendijk 53 FABZ : Gemeentewerken Rotterdam
Analysemethoden in Grond (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Samplemate Droogrest Organische stof (gec. voor lutum) Lutumgehalte (pipetmethode) Arseen (As) Barium (Ba) Cadmium (Cd) Kobalt (Co) Koper (Cu) Kwik (Hg) Lood (Pb) Molybdeen (Mo) Nikkel (Ni) Zink (Zn) Minerale olie (florisil clean-up) PAKs PCBs
: : : : : : : : : : : : : : : : :
Conform AS3100 en NEN 5709 Conform AS3010 prestatieblad 2 Conform AS3010 prestatieblad 3 Conform AS3010 prestatieblad 4; gelijkwaardig aan NEN 5753 Conform AS3050 prestatieblad 2; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN-ISO 16772 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Conform AS3010 prestatieblad 7 Conform AS3010 prestatieblad 6 Conform AS3010 prestatieblad 8
Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: EEKP-YUAD-VFQZ-ZZDZ
Ref.: 382332_certificaat_v1
Gemeentewerken Rotterdam Ingenieursbureau T.a.v. mevrouw A. Nieuwenhuizen [113508] Postbus 6633 3002 AP ROTTERDAM
Uw kenmerk : Ons kenmerk : Validatieref. : Opdrachtverificatiecode : Inkoopnummer : Bijlage(n) :
2011-0476-bovendijk 53 FABZ Project 382873 382873_certificaat_v1 RJWW-OVNJ-ZXNE-BYMN bestek 1-014-10 2 tabel(len) + 2 bijlage(n)
Amsterdam, 19 augustus 2011 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria,
drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd.
postbus 94685 1090 GR Amsterdam
T 020 5976 769 F 020 5976 689
ABN·AMRO bank 462704564 BTW nr. NL8139.67.132.B01
HJE Wenckebachweg 120 1096 AR Amsterdam
[email protected] www.omegam.nl
Kvk 34215654
Tabel 1 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code Project omschrijving Opdrachtgever
: 382873 : 2011-0476-bovendijk 53 FABZ : Gemeentewerken Rotterdam
Monsterreferenties 3315642 = 003 (100-200)
Opgegeven bemonsteringsdatum Ontvangstdatum opdracht Startdatum Monstercode Matrix
: : : : :
Anorganische parameters - metalen Metalen ICP-MS (opgelost): S arseen (As) µg/l S barium (Ba) µg/l S cadmium (Cd) µg/l S kobalt (Co) µg/l S koper (Cu) µg/l S kwik (Hg) FIAS/Fims µg/l S lood (Pb) µg/l S molybdeen (Mo) µg/l S nikkel (Ni) µg/l S zink (Zn) µg/l Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) µg/l Organische parameters - aromatisch Vluchtige aromaten: S styreen µg/l S benzeen µg/l S tolueen µg/l S ethylbenzeen µg/l S xyleen (ortho) µg/l S xyleen (som m+p) µg/l S naftaleen µg/l S som xylenen µg/l Organische parameters - gehalogeneerd Vluchtige chlooralifaten: S dichloormethaan µg/l S 1,1-dichloorethaan µg/l S 1,2-dichloorethaan µg/l S 1,1-dichlooretheen µg/l S 1,2-dichlooretheen (trans) µg/l S 1,2-dichlooretheen (cis) µg/l S 1,1-dichloorpropaan µg/l S 1,2-dichloorpropaan µg/l S 1,3-dichloorpropaan µg/l S trichloormethaan µg/l S tetrachloormethaan µg/l S 1,1,1-trichloorethaan µg/l S 1,1,2-trichloorethaan µg/l S trichlooretheen µg/l S tetrachlooretheen µg/l S vinylchloride µg/l S som C+T dichlooretheen µg/l S som dichloorpropanen µg/l Vluchtige gehalogeneerde alifaten - divers: S tribroommethaan µg/l
16/08/2011 16/08/2011 16/08/2011 3315642 Grondwater
<5 200 < 0,4 < 10 < 10 < 0,05 < 10 <3 < 10 92 < 100
< 0,2 < 0,2 < 0,2 < 0,2 < 0,1 < 0,2 < 0,05 0,2
0,3 < 0,5 < 0,5 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,25 < 0,25 < 0,25 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,2 0,1 0,52 < 0,5
Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: RJWW-OVNJ-ZXNE-BYMN
Ref.: 382873_certificaat_v1
Tabel 2 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code Project omschrijving Opdrachtgever
: 382873 : 2011-0476-bovendijk 53 FABZ : Gemeentewerken Rotterdam
Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf 2.5.2 en bijlage 3.
Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: RJWW-OVNJ-ZXNE-BYMN
Ref.: 382873_certificaat_v1
Bijlage 1 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code Project omschrijving Opdrachtgever
: 382873 : 2011-0476-bovendijk 53 FABZ : Gemeentewerken Rotterdam
Barcodeschema's Monstercode Uw referentie
monster
diepte
potnr
3315642
003 003 003
1-2 1-2 1-2
0096812MM 0143565YA 0120142HH
003 (100-200)
Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: RJWW-OVNJ-ZXNE-BYMN
Ref.: 382873_certificaat_v1
Bijlage 2 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code Project omschrijving Opdrachtgever
: 382873 : 2011-0476-bovendijk 53 FABZ : Gemeentewerken Rotterdam
Analysemethoden in Grondwater (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Arseen (As) Barium (Ba) Cadmium (Cd) Kobalt (Co) Koper (Cu) Kwik (Hg) Lood (Pb) Molybdeen (Mo) Nikkel (Ni) Zink (Zn) Minerale olie (florisil clean-up) Aromaten (BTEXXN) Styreen Chlooralifaten Vinylchloride
: : : : : : : : : : : : : : :
Conform AS3150 prestatieblad 1; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO 17294-2 Conform AS3110 prestatieblad 5 Conform AS3130 prestatieblad 1 Conform AS3130 prestatieblad 1 Conform AS3130 prestatieblad 1 Conform AS3130 prestatieblad 1
Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: RJWW-OVNJ-ZXNE-BYMN
Ref.: 382873_certificaat_v1
Bijlage 5: Toetsingstabellen grond en grondwater
Toetsingstabellen grond concentraties uitgedrukt in mg/kg ds Monsternummer Boring Bodemtype Zintuiglijk Van (m-mv) Tot (m-mv) Humus (% op ds) Lutum (% op ds)
MM1 001,002,004 ZS2H1 0,05 0,40 0,1 (1) 1,7 (1)
MM2 001,002,003 KS2H2 0,20 1,50 10,1 (1) 20,4 (1)
Metalen Arseen [As] Barium [Ba] Cadmium [Cd] Kobalt [Co] Koper [Cu] Kwik [Hg] Lood [Pb] Molybdeen [Mo] Nikkel [Ni] Zink [Zn]
5,2 47 < 0,35 2,6 10,0 0,06 36 < 1,5 7,0 85
Pak Naftaleen Fenanthreen Anthraceen Fluorantheen Benzo(a)anthraceen Chryseen Benzo(k)fluorantheen Benzo(a)pyreen Benzo(g,h,i)peryleen Indeno-(1,2,3-c,d)pyreen PAK 10 VROM
< 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 1,0 -
< 0,15 0,20 < 0,15 0,32 < 0,15 0,18 < 0,15 < 0,15 < 0,15 < 0,15 1,4
Polychloorbifenylen (pcb’s) PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 118 PCB 138 PCB 153 PCB 180 PCB (7) (som, 0.7 factor)
< 0,001 < 0,001 0,001 < 0,001 0,002 0,001 < 0,001 0,007
--------------*
< 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 0,001 < 0,001 0,005
---------------
-
59
-
Minerale olie Minerale olie C10 - C40 Overig Gewicht artefacten Droge stof Aard artefacten
< 38
D>AW * *
< 1,00 --85,4 -----
13 130 0,46 8,4 34 0,27 140 < 1,5 25 270
* * *
-------
-
< 1,00 --62,6 -----
Humus/Lutum-typen: (1) Gemeten in het laboratorium Toelichting bij de tabel: Toetsing: < = kleiner dan de detectielimiet = kleiner of gelijk aan streefwaarde of achtergrondwaarde >SATI = groter dan de interventiewaarde (T) ~ = detectielimiet groter dan S en kleiner dan of gelijk aan T
Toetsingstabellen grondwater concentraties uitgedrukt in µg/l Watermonster Datum monstername Meetpunt Peilbuis Filtertraject (m-mv) Metalen Arseen [As] Barium [Ba] Cadmium [Cd] Kobalt [Co] Koper [Cu] Kwik [Hg] Lood [Pb] Molybdeen [Mo] Nikkel [Ni] Zink [Zn] Pak Naftaleen
003-1-2 16-8-2011 003 1 1,00 - 2,00
< 5,0 200 < 0,4 < 10,0 < 10,0 < 0,05 < 10,0 < 3,0 < 10,0 92
* *
< 0,05 D>S
Vluchtige aromatische koolwaterstoffen Benzeen < 0,2 Ethylbenzeen < 0,2 Styreen (Vinylbenzeen) < 0,2 Tolueen < 0,2 meta-/para-Xyleen (som) < 0,2 ortho-Xyleen < 0,1 Xylenen (som) < 0,2
-----
(vluchtige) chloorkoolwaterstoffen Dichloormethaan 1,1-Dichloorethaan 1,2-Dichloorethaan 1,1-Dichlooretheen trans-1,2-Dichlooretheen cis-1,2-Dichlooretheen cis + trans-1,2-Dichlooretheen Dichloorpropaan 1,1-Dichloorpropaan 1,2-Dichloorpropaan 1,3-Dichloorpropaan Trichloormethaan (Chloroform) Tetrachloormethaan (Tetra) 1,1,1-Trichloorethaan 1,1,2-Trichloorethaan Trichlooretheen (Tri) Tetrachlooretheen (Per) Vinylchloride Tribroommethaan (bromoform)
* D>S ----D>S ------D>S D>S D>S D>S D>S D
Minerale olie Minerale olie C10 - C40
0,3 < 0,5 < 0,5 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,52 < 0,25 < 0,25 < 0,25 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,1 < 0,2 < 0,5
< 100
D>S
Toelichting bij de tabel: Toetsing: < = kleiner dan de detectielimiet = kleiner of gelijk aan streefwaarde of achtergrondwaarde >SATI = groter dan de interventiewaarde (T) ~ = detectielimiet groter dan S en kleiner dan of gelijk aan T
Bijlage 6: Kwaliteitsverantwoording
Kwaliteitsverantwoording Het Ingenieursbureau Gemeentewerken Rotterdam maakt onderdeel uit van de gemeentelijke overheid. Integriteit, onafhankelijkheid en kwaliteit staan voorop in de advisering bij al onze producten. Het Ingenieursbureau van Gemeentewerken Rotterdam is ISO 9001:2000 gecertificeerd. Het voor het onderzoek benodigde veldwerk wordt uitgevoerd door de Veld en Laboratoriumgroep van het Ingenieursbureau. Deze dienst is VCA en SIKB 2000 gecertificeerd. De analyse van grond- en grondwatermonsters wordt uitbesteed bij een RVA geaccrediteerd laboratorium. De milieukundige begeleiding van saneringen is gecertificeerd volgens de BRL 6000. Door het werken volgens dit uitgebreide kwaliteitssysteem wordt gestreefd naar een hoge kwaliteit en betrouwbaarheid van onze adviesproducten. Bij bodemonderzoek en bij het vaststellen van de eindsituatie na sanering wordt de bodemkwaliteit bepaald conform de daarvoor geldende normering. De VKB-richtlijnen, de NEN-normering, het landelijk en provinciaal bodembeleid vormen hierbij het uitgangspunt. Omdat altijd sprake is van een steekproef kan geen volledige zekerheid over de bodemkwaliteit worden verkregen. Heterogene samenstelling van de bodem, een tijdelijke verstoring van het bodemevenwicht als gevolg van het plaatsen van peilbuizen kunnen hier de oorzaak van zijn. Daarnaast kunnen graafwerkzaamheden, aan- en afvoer van grond en grondwaterstroming (al dan niet als gevolg van onttrekking en infiltratie in de omgeving) de bodemkwaliteit beïnvloeden nadat de resultaten zijn bepaald. De bruikbaarheid van onderzoeksresultaten voor advisering hangt samen met de actualiteit van het onderzoek. In de meeste gevallen worden de resultaten van een bodemonderzoek of eindcontrole na sanering door het bevoegd gezag 5 jaar geldig geacht. Het Ingenieursbureau van Gemeentewerken Rotterdam acht zich niet aansprakelijk voor schade als gevolg van bovengenoemde oorzaken. Ook voor schade als gevolg van vandalisme en milieudelicten wordt geen aansprakelijkheid aanvaard.