Jaarverslag Projectcode Jaarverantwoording Versie. Definitief. Datum 28 mei Opsteller. Redactiecommissie jaarverslag

Projectcode

Jaarverantwoording 2014

Versie

Definitief

Datum

28 mei 2015

Opsteller

Redactiecommissie jaarverslag

Beheerder

Redactiecommissie jaarverslag

Opdrachtgever

Raad van Bestuur, Erasmus MC

Jaarverslag 2014

© 2015, Erasmus MC

1/101

Datum 28 mei 2015 Titel Jaarverslag 2014

Inhoudsopgave 1 Voorwoord

3

2 Structuur en strategie

5

2.1

Structuur van de organisatie

5

2.2

Strategie

6

2.3

Bestuur en toezicht

8

2.4

Besluitvorming en advies

15

2.5

Programma’s

19

2.6

Samenwerking

21

3 Patiëntenzorg

28

3.1

Kwaliteit

28

3.2

Veiligheid

36

3.3

Legitimering academische component

41

3.4

Maatschappelijk verantwoord

44

4 Onderzoek

46

4.1

Kwaliteit

46

4.2

Veiligheid

48

4.3


48

5 Onderwijs en opleiding

52

5.1

Kwaliteit

52

5.2


52

6 Organisatie

54

6.1

Personeel

54

6.2

Financiën en bedrijfsvoering

66

6.3

ICT

75

6.4

(Nieuw)bouw en huisvesting

76

6.5

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

78

Bijlage 1: Prestatie-indicatoren

82

Bijlage 2: Kwaliteitscertificaten, -labels of accreditaties 2014

96

© 2015, Erasmus MC

Pagina 2/101


1 Voorwoord Voor het Erasmus MC was 2014 het eerste jaar op weg naar de realisatie van onze ambities in 2018. In onze strategie, Koers18, hebben we ons ten doel gesteld Zichtbaar Beter te zijn. In dit jaarverslag laten wij u graag zien wat het Erasmus MC het afgelopen jaar heeft gedaan, waar we trots op zijn en waar onze aandachtspunten liggen. Werken aan de ambities van Koers18 Een belangrijk aspect van Zichtbaar Beter vinden we het aan de buitenwereld zichtbaar maken waar wij heel goed in zijn, waarin we excelleren, als het gaat om patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs. Het kiezen van zo’n herkenbaar profiel heeft in dit verslagjaar geleid tot de vorming van drie instituten. Eén daarvan is het Erasmus MC Kanker Instituut, voortkomend uit de oorspronkelijke Daniel den Hoed Kliniek, waarvan wij in 2014 het 100-jarig bestaan hebben gevierd. De ‘rode hoeden van Daniel’ doken overal in de stad op. Zelfs letterlijk op hoofden van bekende Rotterdammers, zoals Burgemeester Abouthaleb en Sjoerd Pleijzier, maar ook op die van internationaal bekende stadsgenoten als Graziano Pellè en Fatima Morero de Melo. Verbinding met de stad Die verbinding met Rotterdam versterken we ook op andere manieren. Door de verhuizing van de Spoedeisende Hulp en de opening van de Passage, de doorloop naar het ziekenhuis, zorgden we ervoor dat onze ‘voorkant’ weer op de binnenstad is gericht. De opening van de Passage was begin van het jaar de locatie voor een feestelijke borrel met alle medewerkers. Mooie resultaten Waar wij als Erasmus MC bijzonder trots op zijn is dat we, kort na de start in 2012 en 2014, al een bestendiging zien van de studies Nanobiologie en Klinische technologie. En, in het licht van Zichtbaar Beter, zijn we erg blij met de positief verlopen NIAZ-audit in september. De volgende audit, in 2016, zien we met veel vertrouwen tegemoet. Een andere uiting van kwaliteit, zoals gepercipieerd door de buitenwereld, was de uitverkiezing van de ‘World Ranking for Clinical Medicine 2015’ waar het Erasmus MC, als enige Nederlandse UMC, een plek in de top 20 kreeg. Mensen maken de organisatie Deze en nog veel meer mooie resultaten haalt het Erasmus MC alleen doordat er dagelijks bijna 13.000 collega’s zich volop inzetten om excellente zorg te leveren, toponderzoek te doen, state of the art onderwijs te geven of daarbij te ondersteunen. Onze mensen werken hard, zijn gedreven en dat koesteren we. Gezond en vitaal blijven, ook op het werk, is een belangrijk punt waar we continu oog voor moeten houden. Dat geldt voor alle medewerkers en met name voor onze medewerkers die werk en zorg combineren. In 2014 ontvingen wij hiervoor het keurmerk Mantelzorgvriendelijke organisatie van de Stichting Werk & Mantelzorg. Zichtbaar betere organisatie Als Raad van Bestuur kijken we terug op een bijzonder jaar, dat vooral in het teken heeft gestaan van bouwen. En dan bedoelen we niet alleen de nieuwbouw van ons universitair medisch centrum of de voorbereiding op de bouw van HollandPTC, samen met LUMC en TU Delft. We denken ook aan het bouwen aan de interne organisatie. Bijvoorbeeld door het ontwerpen van een nieuwe organisatiestructuur van de ondersteuning, in nauwe samenhang met een nieuwe governance en met expliciete aandacht voor een Erasmus MC-waardige werkcultuur. De fundamenten die we hiervoor in 2014 hebben gelegd, zorgen ervoor dat het Erasmus MC effectief kan anticiperen op de snel veranderende en sterk wisselende

© 2015, Erasmus MC

3


omgevingen binnen de zorg, het onderzoek en het onderwijs. Onze ambities om ook onze zorgprocessen te optimaliseren met een nieuwe Zorgsuite waren erg hoog. Inmiddels hebben wij tot onze spijt moeten constateren dat we deze ambities met de gekozen ICT-partner niet hebben kunnen waarmaken. Financieel gezond Alle inspanningen en het harde werk hebben geleid tot een krachtig en duurzaam herstel van onze financiële resultaten. Daar zijn we blij mee, want dat betekent dat we kunnen blijven investeren in onze kerntaken. Bijvoorbeeld door voor patiënten een veilige, prettige en helende omgeving te creëren en hen meer mogelijkheden te bieden regie te voeren op hun eigen zorgproces en echt partner kunnen zijn van de zorgprofessionals. Doorgaan op de ingeslagen weg In 2014 hebben alle medewerkers van het Erasmus MC hard gewerkt om de gezondheid van mensen nu én in de toekomst te verbeteren, kwaliteit van leven te vergroten of gezondheidsverlies te beperken door middel van zorg, onderzoek en onderwijs. Daar zijn wij trots op. In 2015 gaan wij daar vanzelfsprekend en met dezelfde gedrevenheid mee door! Prof. dr. E.J. (Ernst) Kuipers Voorzitter Raad van Bestuur Erasmus MC Prof. dr. J. (Jaap) Verweij Decaan / vicevoorzitter Raad van Bestuur Erasmus MC Drs. D.W. (David) Voetelink RA Lid Raad van Bestuur Erasmus MC Verantwoording Het Erasmus MC legt elk jaar verantwoording af over hoe de organisatie heeft gefunctioneerd in de jaarverantwoording zorginstellingen. Deze jaarverantwoording bestaat uit twee delen: de jaarrekening en DigiMV. Het ministerie van VWS heeft de verplichting van het maatschappelijk verslag per verslagjaar 2012 laten vervallen. Het Erasmus MC kiest er echter voor zich niet alleen te verantwoorden via de verplichte jaarrekening en DigiMV, maar de cijfers toe te lichten in een eigen jaarverslag over het kalenderjaar 2014. Bijgaand document bevat het volledige, integrale jaarverslag, maar op onze speciale website vindt u de interactieve versie hiervan, waarin u makkelijk kunt zoeken op onderwerp en uw eigen pdf kunt samenstellen met voor u relevante onderwerpen. Op http://www.jaarverslagenzorg.nl vindt u de bijlagen van DigiMV. Algemene informatie over het Erasmus MC vindt u hier. In de geconsolideerde jaarrekening staan de financiële cijfers inclusief Havenziekenhuis, Erasmus MC Holding en Stichting IMRF. In dit jaarverslag zijn de gepresenteerde getallen gebaseerd op het Erasmus MC (enkelvoudig). Indien wordt uitgegaan van geconsolideerde gegevens, wordt dit expliciet aangegeven.

© 2015, Erasmus MC

4


2 Structuur en strategie 2.1 Structuur van de organisatie Afdelingen in het Erasmus MC zijn gegroepeerd in negen thema’s: samenwerkingsverbanden van afdelingen die processen binnen de afdelingen en afdelingsoverstijgende processen ondersteunen. In totaal telt het Erasmus MC 51 afdelingen. De afdelingen binnen het primaire proces vormen samen het fundament van het Erasmus MC. Daar, aan de basis, ontstaan de initiatieven voor innovatie en onderzoek en wordt continu gewerkt aan (proces)verbeteringen om patiënten en studenten nog beter te kunnen begrijpen en hen meer optimaal te kunnen behandelen en bedienen. Het afdelingshoofd is integraal verantwoordelijk voor zijn afdeling. Alle uitvoerende ondersteunende taken die niet op themaniveau georganiseerd hoeven te worden, zijn samengebracht in twee Service Organisaties (SO’s): een Service Organisatie en een SO Kennis. Alle taken ter ondersteuning van strategie, beleidsontwikkeling en verantwoording zijn georganiseerd binnen SB&V. De concerncontroller levert binnen SB&V een bijdrage aan het realiseren van de strategische doelstellingen van het Erasmus MC. Deze neemt daarnaast een onafhankelijke positie in (rechtstreeks onder de Raad van Bestuur) om de toetsende, bewakende en adviserende rol naar behoren te kunnen vervullen. Om deze taak uit te kunnen voeren, geeft de concerncontroller leiding aan Finance & Control. Daarnaast kent het Erasmus MC vijf programma’s: Beter met minder, Digitaal op Koers, Prestatiebekostiging, Programma Integrale Bouw en Werken in de Nieuwbouw (zie ook pagina 19).

Het Erasmus MC is een publiekrechtelijke rechtspersoon op basis van artikel 1.13,2 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Het Havenziekenhuis, Erasmus MC Holding BV en Stichting IMRF zijn 100 procent dochterondernemingen van het Erasmus MC.

© 2015, Erasmus MC

5


De taken en bevoegdheden van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht zijn vastgelegd in het Bestuursreglement Erasmus MC. Binnen de Raad van Bestuur is een portefeuilleverdeling vastgesteld. Omdat integraal management binnen het Erasmus MC het leidend principe is, heeft elk van de leden van de Raad van Bestuur een integrale verantwoordelijkheid voor de afdelingen en/of ondersteunende diensten en programma’s die tot zijn of haar portefeuille behoren. Tezamen vormen de leden van de Raad van Bestuur een collegiaal bestuur.

2.2 Strategie 2.2.1

Koers18 Samen met patiënten, studenten, externe relaties en medewerkers is de nieuwe meerjarenstrategie ontwikkeld die in januari 2014 van start ging: Koers18. Daarin beschrijft het Erasmus MC waar het voor staat: een gezonde bevolking en excellente zorg door onderzoek en onderwijs. Baanbrekend werken, grenzen verleggen en voorop lopen. In onderzoek, onderwijs en zorg. In het Erasmus MC werken denkers die doen. Gedreven aanpakkers die met veel verstand van zaken de kennis over ziekte en gezondheid vergroten, de diagnostiek en behandeling van zorg verbeteren en voortdurend zoeken naar manieren om te vernieuwen. Zodat de organisatie -samen met haar partners- patiënten én mensen met een zorgvraag nog beter kunnen helpen en tegelijkertijd gezonde mensen gezond kan houden. Missie “Het Erasmus MC staat voor een gezonde bevolking en excellente zorg door onderzoek en onderwijs.” Visie “Het Erasmus MC is erkend leidend in innovaties voor gezondheid en zorg.” Kernwaarden De kernwaarden van het Erasmus MC zijn de basisprincipes van de organisatie. Ze staan niet op zichzelf, maar zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Verantwoordelijk Bij het Erasmus MC nemen en krijgen we verantwoordelijkheid en leggen we verantwoording af. Aan de patiënt en zijn naasten bijvoorbeeld, aan de mens met een zorgbehoefte, aan de student, aan de maatschappij én aan elkaar. Ons werk is zinvol: wij doen de juiste dingen en die doen we goed. Wij zijn professioneel en integer, maar tegelijkertijd ook open. We delen kennis en inzichten. Anderen mogen ons aanspreken op ons resultaat en gedrag. Of het nu gaat om het gedrag van de medewerkers van het Erasmus MC als individu, of op dat van onze organisatie als geheel. Verbindend Verbinden is voor het Erasmus MC een manier om te verbeteren en te vernieuwen. Samen bereik je immers meer. Onze medewerkers zijn teamspelers die zich verbonden voelen met patiënten, studenten en het Erasmus MC. Ze zijn betrokken, geïnteresseerd en tonen inlevingsvermogen. Met partners, binnen en buiten onze organisatie, werken we samen op basis van vertrouwen en respect. Als Erasmus MC staan we midden in de samenleving. Met onze blik naar buiten staan we open voor vragen en wensen van de patiënt, de student en de maatschappij. Nu én in de toekomst. Ondernemend Waar het Erasmus MC mogelijkheden ziet voor vernieuwing of verbetering, nemen we initiatief. Het

© 2015, Erasmus MC

6


Erasmus MC is initiatiefrijk: we signaleren kansen en anticiperen daarop. We wachten niet af, maar weten van aanpakken en kaarten dingen aan. Vol durf, ambitie en optimisme. Ambities en doelen Wij werken vanuit onze missie aan het realiseren van de visie en ambities. Keuzes maken is daarbij noodzakelijk. Daarom hebben we ambities en doelen gesteld die we de komende vijf jaar willen bereiken. Deze geven focus en richting aan ons handelen. De ambities zijn: Leidend in meer waarde toevoegen voor de patiënt We willen leidend zijn als het gaat om het creëren van toegevoegde waarde voor de patiënt en de maatschappij. Dit ook inzichtelijk maken. Niet alleen op medisch-inhoudelijk vlak, maar ook op organisatorisch en financieel-economisch gebied. Dat moeten we de komende jaren steeds effectiever en efficiënter doen. We streven naar een zo hoog mogelijke kwaliteit tegen zo laag mogelijke kosten. Zo kunnen we goede en betaalbare zorg blijven aanbieden. Ook zetten wij ons in om maatschappelijke problemen op het gebied van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg, onderwijs en wetenschap aan te pakken. We zorgen dus ook voor zorg in de toekomst. In 2014 hebben we een start gemaakt om het gedachtegoed van waardegedreven zorg in de organisatie uit te rollen: het verbeteren van de kwaliteit van de zorg op basis van uitkomsten. Voor zes ziektebeelden is het traject doorlopen: blaaskanker, borstkanker, herseninfarct, obesitas, schisis en syndroom van Turner. Daarbij is gekeken naar gezondheidswinst vanuit het oog van de patiënt, de zorgprofessional en de organisatie. Gezondheidswinst wordt gerealiseerd doordat de resultaten als basis dienen om de kwaliteit van de zorg verder te verbeteren. Het Erasmus MC werkt samen met het International Consortium for Health Outcomes Measurement (ICHOM), onder andere voor de ziektebeelden maculadegeneratie, prostaatkanker en schisis. Met de publicatie van diverse resultaten maakt het Erasmus MC zichtbaar welke kwaliteit het levert. Het analyseren van deze uitkomsten geeft ons inzicht in waar wij onze zorg nog verder kunnen verbeteren. Patiënten kunnen sinds 2014 met een persoonlijke inlog inzage krijgen in hun eigen medisch dossier van het Erasmus MC. In 2015 worden meer functionaliteiten toegevoegd. Met ‘Mijn Erasmus MC’ wordt de positie van patiënten versterkt en zijn zij beter in staat de regie over hun behandeling en zorg te nemen. Een organisatie met een herkenbaar profiel Je kunt niet overal in excelleren. Daarom werken we aan het maken van keuzes als het gaat om de inhoud van ons werk. Onze financiële middelen dwingen ons daar ook toe. In afstemming met onze omgeving stellen we een aantal speerpunten vast. Deze zorgen bovendien voor een herkenbaar profiel van het Erasmus MC. Onderzoek is daarbij leidend: de keuzes die we daarin maken, bepalen de keuzes in de zorg en de inrichting van het onderwijs. Als het gaat om zorg, verleggen wij de komende jaren de focus naar complexe en innovatiegerelateerde zorg, waarbinnen uiteraard ook acute zorg passend binnen dit profiel een plaats heeft. Er zullen internationaal georiënteerde Instituten worden gevormd. Drie onderwerpen zijn al bepaald: kanker, neurosciences en gezondheidswetenschappen (inclusief preventie). Binnen deze instituten worden gezichtsbepalende Academische Centers of Excellence (ACE’s) ondergebracht. Deze ACE’s verbinden

© 2015, Erasmus MC

7


onderzoekers en medisch specialisten van excellent niveau. In 2014 is besloten te komen tot een Taskforce voor de vorming van Instituten en ACE’s, onder andere door het formuleren van uitgangspunten en randvoorwaarden. Met ziekenhuizen in de omgeving zijn gesprekken gevoerd over de uitruil van zorg: verdeling van complexe en innovatiegerelateerde zorg versus basiszorg. Om de student nog beter voor te bereiden op excellente zorg worden binnen de opleiding geneeskunde vernieuwingen doorgevoerd op het gebied van onder andere coschappen, didaktiek en professionalisering van docent en opleider. Lees meer over Koers18.

2.3 Bestuur en toezicht 2.3.1

Governance Governance staat voor goed bestuur, goed toezicht en adequate verantwoording. Voor de zorg wordt de zogenaamde zorgbrede governancecode gehanteerd. Voor de universitair medische centra (UMC’s) geldt de meer toegespitste Governancecode UMC’s. Deze code is gebaseerd op de zorgbrede governancecode, maar wijkt daarvan af op punten die te maken hebben met de specifieke positie, taakstelling en weten regelgeving van UMC’s. Evenals de zorgbrede governancecode werkt deze code volgens het zogenaamde ‘pas toe of leg uit’-principe. Voor de inrichting van de governance binnen het Erasmus MC is deze Governancecode UMC’s leidend. Formele borging van de governance is vastgelegd in het bestuursreglement en wordt verantwoord in de volgende paragrafen van dit hoofdstuk. Aan het Bestuursreglement Erasmus MC is een informatieprotocol toegevoegd, waarin is opgenomen over welke onderwerpen de Raad van Toezicht tenminste geïnformeerd wil worden. Aan de hand van de relevante bepalingen in dit Bestuursreglement en van de Governancecode UMC’s wordt de onafhankelijkheid van de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht geborgd en getoetst. Conform de aanwijzingen in de richtlijnen uit de Governancecode UMC’s en zoals vastgelegd in het bestuursreglement, maakt de Raad van Toezicht voor de uitoefening van zijn taken gebruik van subcommissies: de Audit & Compliance Commissie (A&CC), de Commissie Kwaliteit en de Benoemingsen honoreringscommissie. De A&CC adviseert de voltallige Raad van Toezicht over financieel management, het functioneren van de auditfunctie, het integraal risicomanagement en het voldoen aan weten regelgeving. De Commissie Kwaliteit adviseert de voltallige Raad van Toezicht over kwaliteit, veiligheid, risicomanagement op deze terreinen en de resultaten daarvan. De Benoemings- en honoreringscommissie adviseert de voltallige Raad van Toezicht over benoeming, herbenoeming, ontslag en beloning van de voorzitter en leden van de Raad van Bestuur. Onderdeel van de governance binnen het Erasmus MC is de klokkenluidersregeling die sinds 2009 van kracht is. Jaarlijks wordt de klokkenluidersregeling geëvalueerd in de A&CC en worden aantal en aard van de meldingen gerapporteerd. Er zijn in 2014 geen meldingen gedaan in het kader van de klokkenluidersregeling.

© 2015, Erasmus MC

8


2.3.2

Raad van Bestuur Naam en bestuursfunctie Prof. dr. E.J. (Ernst) Kuipers voorzitter

Portefeuille  Thema’s: Daniel den Hoed; Hersenen en zintuigen; Sophia; Spoed, peri-operatief en intensief; Thorax

Nevenfuncties  Lid Gezondheidsraad  Lid Programma Commissie Bevolkingsonderzoek Darmkanker  Bestuurslid Dutch Institute of Clinical

 Strategie, beleid en verantwoording  Koers18

Auditing  Voorzitter bestuur Stichting BOLS  Voorzitter ROAZ ZWN

 Programma Integrale Bouw  Programma Beter met minder  Programma Werken in de

 Bestuursvoorzitter BeterKeten  Bestuurslid SRZ  Lid NFU-bestuur

Nieuwbouw

 Lid Raad van Commissarissen HollandPTC  European Lead in CRC screening, World Endoscopy Organization  Lid Clinical Practice Committee American Gastroenterology Association  Associate Editor, Gut

Prof. dr. J. (Jaap)

 Thema’s: Biomedische

 Lid Koninklijke Nederlands Academie

Verweij

wetenschappen; Gezondheidswetenschappen  Strategie, beleid en

voor Wetenschappen (KNAW)  Lid Raad van Toezicht KWF Kankerbestrijding

verantwoording  SO Kennis  Koers18

 Lid Adviesraad College van Bestuur Faculteit Geneeskunde Aarhus University

 Programma Prestatiebekostiging

 Wetenschappelijk adviseur Cancer Research Center Tokyo  Lid European Academy of Cancer

Vicevoorzitter / decaan

Sciences  Lid Raad van Commissarissen EUR Holding  Lid Raad van Toezicht Center for Personalized Cancer Treatment  Voorzitter Raad van Toezicht Rotterdam Global Health Initiative  Associate Editor Journal Clinical Oncology  Lid Onafhankelijke Gegevens Controle commissies Weke Delen Sarcomen studies (Sarcoma Allience through Research and Collaboration (SARC))  Lid Wetenschappelijke adviesraad Synthon  Lid Wetenschappelijke adviesraad InteRNA

© 2015, Erasmus MC

9


 Lid Wetenschappelijke adviesraad SOCRATES (Sanofi)  Lid Wetenschappelijke adviesraad AbbVie Drs. D.W. (David) Voetelink RA CFO, lid

 Thema’s: Dijkzigt; Diagnostiek en advies  Finance & Control

 Voorzitter financiële commissie KNWU  Lid Raad van Commissarissen Havenziekenhuis BV

 SO  Koers18  Programma Integrale Bouw  Programma Digitaal op Koers  Programma Werken in de Nieuwbouw  Programma Prestatiebekostiging  Erasmus MC Holding BV Samenstelling Raad van Bestuur In de samenstelling van de Raad van Bestuur hebben in 2014 geen wijzigingen plaatsgevonden. Vergaderschema en wijze van besluitvorming De formele besluitvorming door de Raad van Bestuur vindt plaats in zijn wekelijkse vergaderingen. Extra besluitvormende vergaderingen vinden plaats wanneer daartoe aanleiding is. In 2014 heeft de Raad van Bestuur 43 keer vergaderd. De genomen besluiten worden vastgelegd in een besluitenlijst, die in de organisatie wordt verspreid, onder meer via een elektronische nieuwsbrief voor leidinggevenden en het intranet. De Raad van Bestuur is gehouden aan hetgeen in het Bestuursreglement Erasmus MC en de Governancecode UMC’s is geregeld ten aanzien van belangenverstrengeling. Benoeming en beloningsbeleid De leden van de Raad van Bestuur worden benoemd door de Raad van Toezicht na overleg met het College van Bestuur van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) en na advies te hebben ingewonnen van de Ondernemingsraad, het Stafconvent en de Cliëntenraad Erasmus MC. De benoeming tot decaan vindt plaats door het College van bestuur van de EUR na overleg met de Raad van Toezicht. Vervolgens benoemt de Raad van Toezicht de decaan tot lid van de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur wijst op grond van het bestuursreglement uit zijn midden een vicevoorzitter aan. Als de decaan geen voorzitter is van de Raad van Bestuur, wordt hij aangewezen als vicevoorzitter. Nevenfuncties van leden van de Raad van Bestuur worden ter goedkeuring voorgelegd aan de voorzitter van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht is belast met benoeming, beloning en ontslag van de leden van de Raad van Bestuur. Het beloningsbeleid voor bestuurders was tot 1 januari 2013 gebaseerd op de Beloningscode bestuurders in de Zorg van de Nederlandse Vereniging voor toezichthouders in de Zorg, aangevuld met de toepasselijke bepalingen uit de CAO UMC. Vanaf 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van toepassing. Ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden anders dan beloning, zijn in beginsel de bepalingen van de CAO UMC voor de publiekrechtelijke instellingen van toepassing. De beloning van overige medewerkers van het Erasmus MC, inclusief academisch medisch specialisten, hoogleraren en afdelingshoofden, is geregeld in de CAO UMC zoals overeengekomen met de Centrales van Overheidspersoneel.

© 2015, Erasmus MC

10


2.3.3

Raad van Toezicht Naam, functie,

Commissie(s) in de

geboortejaar, benoeming en expertise

Raad van Toezicht

Drs. ing. C. (Cees) Maas,

 Benoemings- en

Relevante nevenfuncties:

voorzitter

honoreringscommissie (voorzitter)  Audit & Compliance

 Vicevoorzitter Raad van Commissarissen van BCD Holdings  Senior Adviseur Cerberus Global

 

geboortejaar: 1947 benoeming per 1 januari



2008 (1e termijn) herbenoeming per 1 januari 2012 (2e termijn)



expertise: financieel

Mr. F.W.H. (Erik) van den Emster, lid

Commissie (lid)

 Commissie Kwaliteit (lid)

Tot 1 december 2014  geboortejaar: 1949 

benoeming per 1 december 2006 (1e termijn)



herbenoeming per 1 december 2010 (2e termijn)



expertise: juridisch

(Neven)functies

Investment Advisors, LLC  Lid Raad van Commissarissen Stadion Feijenoord NV

Relevante nevenfuncties:  Lid Raad van Toezicht Erasmus Universiteit Rotterdam  Lid Raad van Advies Juridische Faculteitsvereniging Erasmus Universiteit  Voorzitter Arbitrage Commissie KNVB

Dr. T.J. (Thea) Heeren, lid en vicevoorzitter per 1

 Commissie Kwaliteit (voorzitter)

Hoofdfunctie:  Voorzitter Raad van Bestuur GGZ

augustus 2011

 Benoemings- en honoreringscommissie (lid)

Centraal Relevante nevenfuncties:  Lid Beraadsgroep Maatschappelijke

 

geboortejaar: 1955 benoeming per 1



november 2007 (1e termijn) herbenoeming per 1

Gezondheidszorg van de Gezondheidsraad  Vicevoorzitter bestuur Nederlandse



november 2011 (2e termijn) expertise: medisch en

Vereniging voor Psychiatrie (tot 31 december 2012)  Lid Commissie Zorgvisie en

zorginhoudelijk

Normering van GGz Nederland  Lid Programmacommissie Nationaal Programma Ouderenzorg ZonMw  Lid Commissie Hoogspecialistische GGz van de Gezondheidsraad  Lid Commissie Innovatie Zorgopleidingen en -beroepen

© 2015, Erasmus MC

11


Drs. G.A. (Iet) van AlbadaKuipers

 Commissie Kwaliteit (lid)

Hoofdfunctie:  Reumatoloog, Meander Medisch Centrum Amersfoort Relevante nevenfuncties:

 

geboortejaar 1955 benoeming per 1





december 2011 (1e termijn) expertise: medisch, zorginhoudelijk, nieuwbouw

Medisch Centrum  Vertrouwenspersoon Medische Staf Meander Medisch Centrum

Voorzitter Nederlandse Vereniging voor Reumatologie  Lid stuurgroep Nieuwbouw Meander

 Lid raad voor de tuchtrechtspraak KNMG Drs. C.H. (Henk) van Dalen  geboortejaar 1952  benoeming per 1 april 2014 (1e termijn)  expertise: financieel, strategieontwikkeling, HR, verandermanagement

 Audit & Compliance Commissie (voorzitter)

Relevante nevenfuncties:  Voorzitter Raad van Commissarissen Macintosh  Lid Raad van Commissarissen Rabobank Groep  Commissaris BOM  Lid Raad van Commissarissen Evides  Raad van advies Stichting Nederland Cares  Zorgorganisatie Zorg-Vuldig

Werkwijze Raad van Toezicht Leden van de Raad van Toezicht worden benoemd door de minister van OCW voor maximaal twee termijnen van vier jaar. Voorafgaande aan de benoeming wordt op basis van het profiel voor de Raad van Toezicht als geheel een functiebeschrijving gemaakt voor het nieuw te benoemen lid. De onafhankelijkheid van de kandidaten wordt getoetst aan de hand van wat hierover in de Governancecode UMC’s is opgenomen. Er is geen sprake van enige vorm van belangenverstrengeling tussen de leden van de Raad van Toezicht en de organisatie. Per 1 april is drs. C.H. (Henk) van Dalen door de minister van OCW benoemd tot lid Raad van Toezicht. Daarmee is voorzien in de vacature die was ontstaan na het vertrek van ir. drs. H.N.J. Smits per 1 januari 2014. De hoogte van de bezoldiging van de voorzitter en leden van de Raad van Toezicht is vastgelegd in weten regelgeving. Zelfevaluatie In 2014 heeft de Raad van Toezicht onder externe begeleiding het eigen functioneren geëvalueerd. Hierbij kwamen zowel de onderlinge samenwerking en rolopvatting aan de orde, alsook de relatie tot de Raad van Bestuur. De uitkomsten van de evaluatie zijn besproken met de Raad van Bestuur. Jaargesprekken met de Raad van Bestuur In het voorjaar van 2014 hebben de voorzitter en vicevoorzitter van de Raad van Toezicht, zijnde de leden van de Benoemings- en honoreringscommissie, de jaarlijkse functioneringsgesprekken gevoerd met de leden van de Raad van Bestuur. Tijdens deze jaargesprekken wordt de Raad van Bestuur zowel collectief

© 2015, Erasmus MC

12


als individueel beoordeeld op functioneren, de vereiste competenties en het behalen van eerder overeengekomen doelstellingen. De uitkomsten en conclusies van de jaargesprekken zijn gedeeld met de overige leden van de Raad van Toezicht en zijn vervolgens teruggekoppeld aan en besproken met de voltallige Raad van Bestuur tijdens een plenaire vergadering van de Raad van Toezicht. Beloningsbeleid Met het van kracht worden van de WNT zijn de mogelijkheden voor het voeren van een zelfstandig beloningsbeleid zeer beperkt. De WNT biedt, in tegenstelling tot de Beloningscode bestuurders in de Zorg, geen ruimte voor differentiatie in de bezoldiging op basis van complexiteit, impact, risicofactoren en omvang van het Erasmus MC als geheel en de ervaring en deskundigheid van de individueel te benoemen bestuurders. De bezoldiging van medisch specialisten zowel binnen als buiten UMC’s ligt vaak aanzienlijk hoger dan de maximum bezoldiging volgens de WNT. De Raad van Toezicht houdt bovendien grote zorgen over de inmiddels gerealiseerde aanscherping van de WNT voor de toekomstige werfkracht, met name waar het gaat om het aantrekken van artsen en financiële experts voor functies in de Raad van Bestuur. Vergaderingen De Raad van Toezicht heeft in 2014 keer acht keer vergaderd, waarvan zeven keer gezamenlijk met de Raad van Bestuur. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht tezamen met de Raad van Bestuur tweemaal vergaderd met het College van Bestuur en de Raad van Toezicht van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De A&CC van de Raad van Toezicht heeft in 2014 driemaal vergaderd, waarvan twee keer in aanwezigheid van de externe accountant. De Commissie Kwaliteit heeft tweemaal vergaderd. Bij het merendeel van de vergaderingen waren alle leden van de Raad van Toezicht aanwezig. Eén lid van de Raad van Toezicht was aanwezig bij een overlegvergadering met het Stafconvent en een overlegvergadering met de Ondernemingsraad. De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft tweemaal gesproken met het dagelijks bestuur van het Stafconvent en met het dagelijks bestuur van de Ondernemingsraad. In 2014 heeft de Raad van Toezicht besluiten genomen over de volgende onderwerpen:  goedkeuring van de begroting 2015;  goedkeuring van de oprichting Stichting Medical Delta;  goedkeuring van de jaarrekening 2013 en het jaarverslag 2013;  goedkeuring van de portefeuilleverdeling Raad van Bestuur met ingang van 1 september 2014;  goedkeuring van het treasury-statuut;  goedkeuring van de aankoop van de opstallen van Sanquin;  goedkeuring van de geactualiseerde meerjarenbegroting;  goedkeuring van het besluit tot een investering voor het Rg-gebouw en gunning aan de Bouwcombinatie Nieuwbouw Erasmus MC;  goedkeuring van de aankoop van grond en gebouw van Apotheek A15;  goedkeuring van het besluit van de Raad van Bestuur tot definitieve gunning aan Siemens voor levering en implementatie van de zorgsuite (programma DOK). Scholing en ontwikkeling De Raad van Toezicht heeft zich gecommitteerd aan blijvende scholing en ontwikkeling van toezichthouders. Leden van de Raad van Toezicht nemen met enige regelmaat deel aan cursussen, workshops en symposia op het terrein van governance en toezicht. In 2014 is de scholing en ontwikkeling tevens verder ingevuld door middel van werkbezoeken, waarmee een goed beeld wordt verkregen van de praktijk van het Erasmus MC en van de mensen die er werken.

© 2015, Erasmus MC

13


Toezicht op strategie De Raad van Toezicht is in 2014 regelmatig op de hoogte gesteld van de stand van zaken rondom de implementatie van Koers18, de strategische visie van het Erasmus MC voor de komende vijf jaar. Tijdens de gezamenlijke retraite aan het begin van de zomer is uitgebreid aandacht besteed aan relevante strategische onderwerpen, zoals toezicht op kwaliteit en veiligheid. Aan de hand van de aan de strategie gekoppelde doelstellingen kan de Raad van Toezicht de komende jaren zijn toezichthoudende taak invullen waar het gaat om implementatie en realisatie van de ingezette koers. Toezicht op financiën en risicomanagement De A&CC van de Raad van Toezicht is in 2014 drie keer bijeengekomen met de Raad van Bestuur, de concerncontroller en de interne auditor, waarvan twee keer tevens met de externe accountant. In 2014 is stilgestaan bij de concernrapportages, de perspectiefnota, de jaarrekening en het jaarverslag, de treasuryfunctie, liquiditeiten, concernbrede risicorapportage, de managementletter en de follow-up daarvan, strategisch vastgoedbeheer, nieuwbouw en bijzondere projecten. Bijzondere aandacht was er voor de aanschaf en implementatie van het elektronisch patiëntendossier en de stand van zaken rondom het van start gaan met protonentherapie. De besprekingen in de A&CC worden zowel mondeling als schriftelijk teruggekoppeld naar de voltallige Raad van Toezicht. De externe accountant heeft tevens alleen en buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur met de Raad van Toezicht gesproken. De Raad van Toezicht wordt verder regulier op de hoogte gesteld van de risico’s en de veiligheid in het Erasmus MC. Ingeval zich een (ernstig) incident voordoet, wordt de Raad van Toezicht structureel en onverwijld geïnformeerd. De Raad van Toezicht heeft geconstateerd dat de Raad van Bestuur zich bewust is van het belang van de beheersing van risico’s en van het belang van preventieve maatregelen om risico’s zoveel mogelijk te voorkomen. Om die reden zal de Raad van Toezicht de nadere uitwerking van het risicomanagement blijven bespreken in het overleg met de Raad van Bestuur. Toezicht op kwaliteit en veiligheid Met het oog op systematische aandacht voor de kwaliteit van de kerntaken patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek is in 2006 de Commissie Kwaliteit ingesteld onder voorzitterschap van de vicevoorzitter van de Raad van Toezicht. Deze commissie, waarin drie leden van de Raad van Toezicht zitting hebben, overlegt met de portefeuillehouder patiëntenzorg en de decaan. In 2014 is de commissie tweemaal bijeen geweest. Tijdens het overleg zijn onder meer de volgende onderwerpen aan bod gekomen:  concernrapportages ten aanzien van kwaliteit, veiligheid, onderwijs en onderzoek;  uitkomsten van het onderzoek naar patiënttevredenheid (CQ Index);  inrichting van de kwaliteitsorganisatie en inrichting van de organisatie ter ondersteuning van onderzoek en onderwijs;  het kwaliteitsjaarplan en de doelstellingen kwaliteit 2014;  de HSMR. De Commissie Kwaliteit is voorstander van de meer systematische aanpak van kwaliteit- en veiligheidsvraagstukken die wordt ontwikkeld. Het opnemen van kwaliteit en veiligheid in de tertiaalrapportages is in dat kader een goede ontwikkeling en voorziet de commissie van nuttige informatie waarmee invulling gegeven kan worden aan het toezicht op kwaliteit en veiligheid. De besprekingen in de Commissie Kwaliteit worden schriftelijk teruggekoppeld naar de voltallige Raad van Toezicht. Belangrijke calamiteiten en integriteitskwesties worden ook in de voltallige Raad van Toezicht besproken met de Raad van Bestuur.

© 2015, Erasmus MC

14


Toezicht op grote projecten De Raad van Toezicht wordt door middel van regelmatige rapportages op de hoogte gehouden van de voortgang van alle nieuw- en verbouwprojecten, van grote ICT-projecten, zoals DOK, en van grote organisatorische projecten, zoals het programma Beter met minder. De Raad van Toezicht blijft deze onderwerpen in 2015 nauwgezet volgen.

2.4 Besluitvorming en advies 2.4.1

Overlegstructuur Organisatiebrede vraagstukken of ontwikkelingen die om besluitvorming vragen, worden besproken door de driehoek van thema's, de Service Organisaties en SB&V. Afstemming en informatie-uitwisseling vormen de basis van het overleg. Voor de uitvoering en het beschikbaar stellen van budget en middelen zijn de thema's verantwoordelijk, met ondersteuning van de Service Organisaties, Finance & Control en SB&V. De themadirecteuren en de directeuren van de ondersteunende diensten hebben een eigen overleg (het directeurenoverleg), net als de themavoorzitters (het themavoorzittersoverleg). Daarnaast zijn er overleggen van het Stafconvent, de Cliëntenraad Erasmus MC, de Ondernemingsraad en het verpleegkundig platform VIP2. Het directeurenoverleg en themavoorzittersoverleg stemmen onder meer af hoe beleid tot uitvoering wordt gebracht binnen de thema's en de SO's. Het Stafconvent richt zich vanuit professionele medische deskundigheid op het formuleren en nastreven van gezamenlijke ambities van patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek. De Ondernemingsraad denkt mee over organisatieontwikkelingen die invloed kunnen hebben op de medewerkers en adviseert daarover. Het Stafconvent en de Ondernemingsraad zijn formele adviesorganen van de Raad van Bestuur; aan hun positie ligt weten regelgeving ten grondslag. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de besluitvorming. Zij laat zich daarbij adviseren door het bestuur Stafconvent en het Directeurenoverleg. Het Stafconvent en de Ondernemingsraad hebben in het besluitvormingsproces een formele positie die ertoe leidt dat in voorkomende gevallen advies/instemming wordt gegeven op voorgenomen besluiten van de Raad van Bestuur. Door deze vorm van besluitvorming wordt de in het Erasmus MC aanwezige kennis optimaal benut.

2.4.2

2.4.2.1

Medezeggenschap en advies Het Erasmus MC heeft een centrale Ondernemingsraad en een aantal decentrale Onderdeelcommissies. Daarnaast beschikt het Erasmus MC over een eigen cliëntenraad en kent het Erasmus MC een Stafconvent, met stafleden, en een Gezamenlijke Vergadering, met daarin leden van de StudentenRaad en leden van de commissie Onderzoek & Onderwijs van de Ondernemingsraad. Cliëntenraad

Iedere zorginstelling in Nederland is verplicht een cliëntenraad in te stellen die de Raad van Bestuur gevraagd en ongevraagd kan adviseren over onderwerpen die het belang van cliënten in de zorg betreffen. De bevoegdheden van de cliëntenraad zijn geregeld in de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). In de WMCZ wordt ook benoemd waarover advies moet worden gevraagd; bijvoorbeeld over een klachtenregeling of over de systematische bewaking, beheersing of verbetering van de kwaliteit van de aan cliënten te verlenen zorg. Met ingang van 1 september 2014 beschikt het Erasmus MC over een eigen cliëntenraad, ter vervanging van de landelijke Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen (CRAZ) die voor alle UMC’s gezamenlijk was ingesteld. De Erasmus MC-pilot met het Lokaal Cliëntenberaad (LCb) is tijdens een gezamenlijke

© 2015, Erasmus MC

15


vergadering met beide gremia op 1 oktober 2014 beëindigd, met dankzegging aan alle betrokken leden die de afgelopen vijf jaren met veel inzet en enthousiasme de patiëntenbelangen binnen het Erasmus MC hebben vertegenwoordigd. Tot en met afronding van de pilot met het LCb zijn in 2014 onder meer de volgende onderwerpen besproken:  kwaliteitsrapportages;  doelstellingen kwaliteit;  de HSMR;  verantwoordelijkheidstoedeling;  het patiëntenportaal. Daarnaast heeft het Lokaal Cliëntenberaad aandacht besteed aan de oprichting van en de overdracht aan de nieuwe cliëntenraad. De Cliëntenraad Erasmus MC bestaat uit een voorzitter en zes leden die via een openbare procedure zijn geworven. De Cliëntenraad Erasmus MC beschikt over eigen budget en wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris en een secretaresse namens het Erasmus MC. Daarnaast is de Cliëntenraad Erasmus MC lid van het NFU-samenwerkingsverband van de acht UMC-cliëntenraden: het Platform CRAZ. De Cliëntenraad Erasmus MC heeft in 2014 vier keer vergaderd, steeds in aanwezigheid van een lid Raad van Bestuur en/of de directeur Kwaliteit en Veiligheid. Daarbij kwamen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde:  Koers18;  uitkomsten van het onderzoek naar patiënttevredenheid;  klachtenbehandeling in het Erasmus MC;  nieuwbouw;  de nieuwe wijze van werken in de nieuwbouw;  de begroting 2015. De Cliëntenraad Erasmus MC heeft tevens advies uitgebracht over de benoeming van een nieuw lid voor de onafhankelijke klachtencommissie. 2.4.2.2

Ondernemingsraad

Het Erasmus MC heeft een centrale Ondernemingsraad (OR), negen decentrale Onderdeelcommissies (OC’s) op themaniveau en een OC voor de ondersteunende organisatieonderdelen. Adviezen, en dan met name over reorganisaties, zijn grotendeels neergelegd bij de Onderdeelcommissies. De Ondernemingsraad houdt zich vooral bezig met strategische onderwerpen en, op tactisch niveau, met regelingen en richtlijnen. In 2014 heeft daarnaast het programma Beter met minder de OR-agenda gedomineerd. De Ondernemingsraad heeft ingestemd met de regeling Ziekte en arbeidsongeschiktheid, met de manier waarop de Werkkostenregeling in het Erasmus MC is ingevoerd, de richtlijn Opvang na een schokkende gebeurtenis op het werk, de procedure Benoeming van hoogleraren en met een aanpassing in het Bestuursreglement. Deze regelingen en richtlijnen zijn voorafgaand aan het formele WOR-traject besproken in het Dagelijks Bestuur of in een vaste commissie. De Raad van Bestuur heeft bij de betreffende regelingen en richtlijnen in 2014 de open aanmerkingen van de OR in zijn definitieve besluit meegewogen. Daarnaast heeft de OR adviezen uitgebracht over de definitieve gunning voor levering en implementatie van de zorgsuite (DOK), de overdracht van de OK Sophia naar het thema Spoed, peri-operatief en intensief (in samenwerking met de OC’s van de thema’s Sophia en Spoed, peri-operatief en intensief), en de

© 2015, Erasmus MC

16


outsourcing van de afdeling Dossierbeheer en Digitalisering (samen met de OC-ondersteuning). Ten aanzien van de aankoop van Apotheek A15 heeft de OR zich onthouden van advies. De OR vond het besluit te complex om daar binnen de gevraagde termijn een oordeel over te kunnen vellen. Het gevraagde advies betreffende de oprichting van HollandPTC heeft de OR in 2014 aangehouden in afwachting van de onderhandelingen met de zorgverzekeraars. Alle bovengenoemde adviezen zijn terug te vinden op de intranetpagina’s van de Ondernemingsraad. Voor Beter met minder is begin van het jaar begonnen met een advies op hoofdlijnen over de richting waarin Beter met minder zich gaat ontwikkelen. Naar aanleiding van dit advies hebben de OR en de Raad van Bestuur een aantal afspraken gemaakt over het vervolgtraject. Deze afspraken zijn vastgelegd in een procesdocument en hadden met name betrekking op de volgordelijkheid van het traject. Tevens was de OR nauw betrokken bij het opstellen van het functieprofiel voor de nieuw aan te trekken directeur HR. De OR vindt dat HR structureel meer aandacht moet krijgen en heeft dan ook vanaf het begin aangestuurd op een sterke HR-pijler onder leiding van een directeur met een duidelijk mandaat en duidelijke bevoegdheden. Deze wens van de OR is gehonoreerd. In 2014 is vooral gewerkt aan de ontwerpen voor de governance, de Kernstaf en het Servicebedrijf. In de tweede helft van het jaar is de OR inhoudelijk goed betrokken geweest bij deze ontwerpen. Voor de projecten Governance en Servicebedrijf zijn heisessies georganiseerd waarin de concepten tot in detail zijn bestudeerd en input is geleverd. Dit heeft uiteindelijk in december geleid tot drie voorgenomen besluiten van de Raad van Bestuur. Ten slotte was de OR, zoals ieder jaar, betrokken bij de planning & controlcyclus. In mei heeft de OR geadviseerd over de perspectiefnota 2015. 2.4.2.3

Gezamenlijke vergadering

Het Erasmus MC kent een Gezamenlijke Vergadering (GV). In die GV wordt gezamenlijke medezeggenschap uitgeoefend op het gebied van onderwijs en onderzoek, door zowel medewerkers als studenten van het Erasmus MC. De GV bestaat formeel uit de Ondernemingsraad en de Studentenraad. De Ondernemingsraad heeft bevoegdheden op het terrein van onderwijs en onderzoek gedelegeerd aan de vaste commissie voor Onderwijs en Onderzoek (O&O). Deze commissie neemt dan ook naast de Studentenraad zitting in de GV. De decaan neemt op verzoek van de GV deel aan de vergadering. Deze besprekingen verlopen in een open sfeer en staan in het teken van het uitwisselen van gedachten en informatie en daarnaast de behandeling van bestuurlijke onderwerpen. Jaarlijks terugkerende onderwerpen zijn de Onderwijs- en Examenregelingen. Daarnaast zijn in 2014 onder andere de masteropleiding Nanobiologie, de N=N-regeling voor de opleiding geneeskunde, het programma Beter met minder en het reglement Mrace aan de orde geweest. 2.4.2.4

Stafconvent

Het Stafconvent bestaat uit een Bestuur en een Dagelijks Bestuur Stafconvent. Het Dagelijks Bestuur wordt gevormd door de voorzitter, vicevoorzitter en twee themavoorzitters. Zij komen wekelijks bijeen. Het Bestuur Stafconvent bestaat uit het Dagelijks Bestuur en de negen themavoorzitters. Vergaderingen Het Stafconvent heeft vijf vergaderingen georganiseerd waarvoor alle stafleden zijn uitgenodigd. Vier maal

© 2015, Erasmus MC

17


was ook de Raad van Bestuur bij deze vergadering aanwezig. Tijdens deze stafvergaderingen kwamen onderwerpen aan de orde als IGZ, kwaliteit, voortgang nieuwbouw en de programma’s Werken in de Nieuwbouw en DOK. Het Stafconvent kwam in 2014 drie maal met de afdelingshoofden bijeen. Hier stonden de onderwerpen governance en profilering & portfolio centraal. Voor alle bijeenkomsten geldt dat ze informatief zijn, maar daarnaast een podium bieden om met elkaar in discussie te gaan en betrokkenheid te creëren. Het Bestuur Stafconvent kwam in 2014 elf maal bijeen voor onderling overleg, waarvan eenmaal met de themadirecteuren en elf maal voor overleg met de Raad van Bestuur. Het Dagelijks Bestuur Stafconvent is twee maal met de voorzitter Raad van Toezicht bijeen geweest en eenmaal met het nieuwe lid van de Raad van Toezicht, Henk van Dalen. Twee maal heeft het Stafconvent met de OR rond de tafel gezeten. Onderwerpen Het Stafconvent heeft drie themaoverstijgende onderwerpen centraal gesteld: Kwaliteit & Outcome, Portfolio & Profilering en Regiovisie. Kwaliteit & Outcome Kwaliteitsonderwerpen waar het Stafconvent bij betrokken is geweest in 2014 en die besproken zijn in de overleggen zijn:  kwaliteitseisen van de IGZ en het NIAZ;  convenant Medische technologie;  retrospectief onderzoek zoals de Tripod-analyses;  HSMR (sterftecijfers);  dossieronderzoek;  de ontwikkelingen binnen het outcome-denken in het Erasmus MC. Portfolio & profilering Omdat we zichtbaar beter willen zijn, maken we keuzes en brengen we focus aan in onderzoek, onderwijs, opleidingen en zorg. Het Stafconvent is een van de kartrekkers binnen dit traject om het unieke DNA van het Erasmus MC zichtbaar en toetsbaar te maken. Op grond hiervan is een taskforce gevormd met vier expertisegroepen uit zorg, onderwijs, klinisch en translationeel onderzoek, basaal onderzoek en gezondheidswetenschappen. Deze taskforce geeft in 2015 de profilering verder gestalte. Regiovisie Keuzes kunnen we alleen maken in goede afstemming met onze partners in de regio. BeterKeten is een van de hulpmiddelen om de samenwerking op het gebied van zorg en onderzoek te ondersteunen. Het Stafconvent heeft zowel bestuurlijk als in de werkgroepen afvaardigingen in dit netwerkverband. Uitgebrachte adviezen In het afgelopen jaar heeft het Bestuur Stafconvent adviezen uitgebracht aan de Raad van Bestuur over:  de zorgsuite (programma DOK);  Beter met minder;  protonentherapie (HollandPTC);  perspectiefnota 2015;  Bestuursreglement Erasmus MC;

© 2015, Erasmus MC

18


  

dienstkledingbeleid; begroting 2015; financial conflict of interest policy, waarin bestaande regelingen samenkomen, zoals de Integriteitscode, de Participatieregeling en de regeling Nevenwerkzaamheden.

Er volgt een schriftelijke terugkoppeling op de adviezen wanneer deze (deels) niet kunnen worden overgenomen. Ook in het overleg met de Raad van Bestuur wordt stilgestaan bij het vervolg en/of implementatieproces. Via de intranetsite van het Stafconvent hebben de leden van het Stafconvent inzage in de uitgebrachte adviezen. 2.4.2.5

Verpleegkundig platform VIP²

2014 was voor VIP2 een jaar van verder bouwen aan de verpleegkundige basis in het Erasmus MC. Conceptuele ideeën uit 2013 zijn vertaald naar concrete tastbare producten die de kaders van het verpleegkundig beroep in het Erasmus MC scheppen. Dit zijn onder andere een missie en visie op verpleegkunde en het formuleren van een professioneel praktijkmodel. Dit model geeft weer welke elementen bijdragen aan volledige uitvoering van het verpleegkundig beroep in het Erasmus MC. Dit zijn: technische expertise, evidence based care, klinisch redeneren, onderwijs en onderzoek. In 2014 organiseerde VIP2 wederom de Dag van de Verpleging, de Duim als Pluim, het tweede verpleegkundig symposium en de tweede editie van de Meyboom Zorgprijs. In 2015 krijgt dit alles wederom een vervolg. Onderwerpen waar in 2014 aan gewerkt is zijn:  deskundigheidsbevordering  ontslagbeleid  functiehuis Verpleging en verzorging  Early Warning Score  Shared Governance structure  eenheid van verpleegkundige taal. In 2015 worden deze onderwerpen vervolgd. VIP2 heeft in 2014 gesprekken gevoerd met onder andere de Raad van Bestuur, Cliëntenraad Erasmus MC, Stafconvent, NIAZ-kernteam, programma WIN, programma DOK, themadirecteuren en de directeur Kwaliteit en Veiligheid. In november verscheen de eerste VIP Science, het wetenschappelijk magazine voor verpleegkundigen in het Erasmus MC. Wetenschap wordt zo op begrijpelijke wijze overgebracht naar verpleegkundigen met als doel hiermee bij te dragen aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg en het bewustzijn van het effect van onderzoek. Het magazine is zowel intern als extern positief ontvangen. In 2015 verschijnen twee edities.

2.5 Programma’s Het Erasmus MC kent vijf organisatiebrede programma’s. 2.5.1

Beter met minder Om de ondersteunende diensten van het Erasmus MC beter aan te laten sluiten bij de ontwikkelingen in de organisatie is begin 2013 besloten tot uitvoering van het verbeterprogramma ‘Beter met minder’. De hoofddoelen van Beter met minder zijn:  kwaliteit van de ondersteunende diensten verhogen;

© 2015, Erasmus MC

19


 

tevredenheid van vragers en aanbieders verhogen; en dit alles tegen structureel lagere kosten.

In 2013 is onder andere al gekeken naar de huidige processen, producten en diensten en naar mogelijke verbeteringen en besparingen. In 2014:  is een inrichtingsplan voor de ondersteunende diensten gemaakt. Alle ondersteunende diensten, nu nog verdeeld over verschillende organisatieonderdelen, komen samen in het Servicebedrijf;  is een ontwerp gemaakt voor een Kernstaf: een kleinschalig organisatieonderdeel voor effectieve ondersteuning van het besluitvormingsproces en voor het ontwikkelen van eenduidig en geïntegreerd organisatiebeleid;  is een nieuwe governancestructuur ontworpen, voor het gerichter kunnen besturen en beheersen van de resultaten van het Erasmus MC op de kortere (tertiaal en jaar) en middellange termijn (komende drie jaar);  is een start gemaakt om de cultuur van het Erasmus MC en de manier van leidinggeven verder te ontwikkelen. De implementatie van de inrichtingsplannen staat gepland voor 2015. Via een aantal urgente maatregelen zijn in 2014 al verbeteringen gerealiseerd, bijvoorbeeld op het gebied van zorgadministratie, sales, personeels- & salarisadministratie en P&O. 2.5.2

Digitaal op Koers Het Erasmus MC werkt aan het verbeteren en vernieuwen van de zorg van vandaag en de gezondheid van morgen. Het programma Digitaal op Koers (DOK) draagt daaraan niet alleen bij door vervanging van de verouderde zorgen labsystemen, maar ook door ondersteuning bij standaardisatie, integratie en optimalisatie van (zorg)processen. Via het programma DOK heeft het Erasmus MC de kans om grote verbeteringen te realiseren in bijvoorbeeld patiëntveiligheid door het toedienen en verstrekken van medicatie te monitoren, efficiënter uitvoeren van zorgprocessen door integrale dossiervoering en effectief ondersteunen van de zorgprofessional middels workflow ondersteuning. Om deze ambities te kunnen realiseren is het nodig het elektronisch patiëntendossier (EPD) en het Ziekenhuis Informatie Systeem (ZIS) te vervangen met een zorgsuite en het laboratoriuminformatiesysteem (LabZIS) met een labsuite. (Zie ook pagina 66.)

2.5.3

Prestatiebekostiging Het Erasmus MC is medio 2013 een project gestart om interne prestatiebekostiging te implementeren bij de drie kerntaken. Bundeling van diverse projecten moet leiden tot interne prestatiebekostiging in het Erasmus MC. Deze projecten hebben betrekking op het definiëren van prestaties, het verbeteren van de administratie en registratie, het inregelen van kostprijzen, benchmarken en tariferen van producten. Daarbij worden vele aspecten van de bedrijfsvoering opnieuw beleidsmatig beoordeeld in de context van prestatiebekostiging. (Zie ook pagina 71.)

2.5.4

Programma Integrale Bouw Het Programma Integrale Bouw (PIB) heeft tot taak om integrale aansturing en samenhang aan te brengen in alle activiteiten die met nieuwbouw, instandhouding en onderhoud & beheer van gebouwen te maken hebben. Daarbij wordt gewerkt vanuit een vastgoedstrategie, die optimaal aansluit bij de strategische doelen van het Erasmus MC. Vanuit de vastgoedstrategie worden in een Lange Termijn HuisvestingsPlan (LTHP) de operationele doelen geformuleerd en wordt door huisvestingsvraag en -aanbod op elkaar af te

© 2015, Erasmus MC

20


stemmen het vastgoed beheerd en onderhouden, gewijzigd en gemuteerd. (Zie ook pagina 76.) 2.5.5

Werken in de Nieuwbouw Het programma Werken in de Nieuwbouw (WIN) is in mei 2014 gestart. Het belangrijkste doel is de succesvolle ingebruikname van het nieuwe gebouw als veilige, duurzame en aangename (werk)omgeving. WIN richt zich op het ontwerpen, vaststellen, (doen) implementeren en borgen van de vernieuwde werkprocessen. WIN baseert zich op de beleidsuitgangspunten die, in lijn met de filosofie voor de nieuwbouw, op hoofdlijnen zijn geformuleerd, zoals:  patiënt behoudt zoveel mogelijk eigen regie;  aandacht voor aangename omgeving om bijdrage te leveren aan herstel;  eenpersoonskamers. Er wordt prioriteit gegeven aan aspecten die randvoorwaardelijk zijn voor veilige ingebruikname van het nieuwe gebouw in 2017. Begin 2015 wordt ingezet op het opleveren van projectplannen om te komen tot gedragen, toekomstige werkprocessen. In 2016 en begin 2017 ligt de nadruk van WIN op voorbereiding van de training en implementatie.

2.6 Samenwerking 2.6.1 2.6.1.1

Regionaal Stichting Samenwerkende Rijnmond Ziekenhuizen

De Stichting Samenwerkende Rijnmond Ziekenhuizen (SRZ) is een bestuurlijk samenwerkingsverband tussen de elf ziekenhuizen in de regio Rijnmond. Binnen de SRZ bestaat een actief netwerk op het gebied van veiligheid en kwaliteit. Afspraken hierover zijn vastgelegd in het convenant Veiligheid en kwaliteit voor gestructureerde ontwikkeling van een samenhangend veiligheid- en kwaliteitsbeleid binnen de aangesloten ziekenhuizen. Coördinerend Overleg Regionale Kwaliteit en Veiligheid Het Coördinerend Overleg Regionale Kwaliteit en Veiligheid (CORK) houdt zich bezig met het uitwerken van voorstellen op basis van het convenant. In deze commissie speelt het Kenniscentrum Patiëntveiligheid van het Erasmus MC een voortrekkersrol. Jaarlijks stelt het CORK een jaarplan op. Dit plan wordt met de SRZ-bestuurders besproken en na afloop geëvalueerd. In 2014 hebben de veiligheids- en kwaliteitscoördinatoren van de deelnemende ziekenhuizen een praktische vertaling gemaakt van de gemaakte afspraken. Project Handen uit de Mouwen Het Erasmus MC participeert in het SRZ-brede project Handen uit de Mouwen. Het doel van dit project is om de naleving van de regels voor handhygiëne en dienstkleding door zorgprofessionals in de periode 2014-2016 structureel te verbeteren. De SRZ heeft de ambitie de veiligste regio van Nederland te zijn en het project Handen uit de Mouwen past daarin. Handen uit de Mouwen loopt door tot 2016. In de periode september-november 2014 is in samenwerking met instituut Beleid & Management Gezondheidszorg een cultuurmeting uitgezet onder zorgprofessionals naar de patiëntveiligheid en de veiligheidscultuur in het Erasmus MC. De resultaten worden in het tweede kwartaal van 2015 bekend.

© 2015, Erasmus MC

21


2.6.1.2

OOR Zuid West Nederland

In de Onderwijs- en OpleidingsRegio Zuid West Nederland (OOR ZWN) zijn belangrijke stappen gezet op het gebied van (sub)regionale samenwerking op inhoud en kwaliteit. De belangen van instellingen vereisen in toenemende mate samenwerking op inhoud en kwaliteit van zorg, onderzoek en onderwijs & opleiden teneinde:  topreferente zorg kunnen blijven aanbieden en efficiënte en effectieve implementatie van nieuwe evidence based zorg te kunnen garanderen;  te kunnen beschikken over op het juiste niveau opgeleide zorgprofessionals binnen het gehele zorgcontinuüm;  een nationaal en internationaal niveau concurrerende positie in het (wetenschappelijk) onderzoek te kunnen blijven innemen. In 2014 hebben de raden van bestuur van de instellingen uit de OOR ZWN de intentie uitgesproken dat zij zich verplichten tot samenwerking op inhoud en kwaliteit in regionaal verband op de terreinen van zorg, (wetenschappelijk) onderzoek en onderwijs & opleiden. De focus van deze samenwerking is primair gericht op de inhoud en kwaliteit van zorg. Waar nodig en mogelijk wordt ook gekeken naar inhoudelijke samenwerking met andere (wetenschappelijke) disciplines, universiteiten en partijen. Medische vervolgopleidingen In 2014 heeft de OOR ZWN de nieuwe visie en het reglement vastgesteld. De raden van besturen hebben de samenwerking op de domeinen Opleiden en Onderwijs versterkt en vastgelegd in een intentieverklaring. De voorzitters van de Centrale Opleidingscommissies van de OOR ZWN hebben met de leerhuismanagers van de opleidingsinstellingen gewerkt aan het jaarplan 2015. Ook in 2014 zijn bij alle instellingen binnen de OOR ZWN de SETQ en Drect afgenomen. Met deze instrumenten wordt per opleiding het opleidingsklimaat gemeten, worden opleiders geëvalueerd door de aios en wordt aan de opleiders gevraagd verbeterpunten toetsbaar te formuleren. De bewaking van dit kwaliteitsproces ligt bij de centrale opleidingscommissie van de OOR ZWN. Dit beleid wordt ook in 2015 voortgezet. Dedicated schakeljaar Het Erasmus MC heeft in 2014, samen met de partnerinstellingen van de OOR ZWN, gewerkt aan de invulling van het dedicated schakeljaar. In dit schakeljaar in het laatste jaar van de opleiding geneeskunde kunnen studenten competenties behalen uit het eerste jaar van de medische vervolgopleiding waarmee, indien zij geselecteerd worden voor een vervolgopleiding, drie tot zes maanden korting kunnen verkrijgen op de opleiding tot medisch specialist. Inmiddels zijn de eerste ‘schakelstudenten’ afgestudeerd. 2.6.1.3

Medical Delta

De regio Leiden-Delft-Rotterdam bevat een opmerkelijke en unieke concentratie van zorgcentra, technologische en wetenschappelijke expertise en het grootste cluster life sciences-bedrijven in Nederland. Bedrijfsleven, kennisinstellingen, zorgpartijen en overheden hebben zich georganiseerd in Medical Delta. Het is de visie van Medical Delta dat de gezondheidssector drastisch zal (moeten) veranderen om meer persoonlijk, precies, duurzaam en op de gezonde mens gericht te worden. Dit kan alleen via inclusieve innovatie: vernieuwing door samenwerking tussen zeer diverse partijen, tussen disciplines en gebruikmakend van regionale en internationale samenwerking. De missie van Medical Delta is het stimuleren van inclusieve innovatie in de health & technology-sector

© 2015, Erasmus MC

22


waarbij steeds nieuwe ideeën impact krijgen in de samenleving, bijvoorbeeld door verbetering voor de gezondheid van mensen en/of door economische ontwikkeling. Het landelijke Innovative Medical Devices Initiative (IMDI) ontwikkelt nieuwe technologieën. De ambitie is om binnen tien jaar een nieuwe generatie van instrumenten beschikbaar te hebben, waarmee de Nederlandse zorg betaalbaar blijft en beter kan voldoen aan de kwantitatieve en kwalitatieve eisen van een vergrijzende bevolking. Dit gebeurt in acht Centres of Research Excellence (CoRE’s), waaronder het Medical Delta Imaging Institute. Vanuit Medical Delta worden de drie publiek-private IMDI2-CoREs ondersteund in hun opbouwfase. Het jaar 2014 was succesvol voor de IMDI-centra. Ze kregen alle drie één of meerdere belangrijke publiek-private projecten toegekend. Samen betekent dit 6 miljoen euro aan projecten waarbij negentien bedrijven en vijftien onderzoeksgroepen betrokken zijn. De drie IMDI-centra vormen het publiek-private research & development-hart van Medical Delta en hebben zich tijdens het jaarlijkse MedTechWest event, op 12 juni 2014, nationaal en internationaal geprofileerd. Op die dag heeft het eerste elftal Medical Delta-hoogleraren een dubbelbenoeming ontvangen bij de Universiteit Leiden, Technische Universiteit Delft en/of Erasmus Universiteit Rotterdam, een unicum in de Nederlandse academische geschiedenis. Met deze dubbelbenoeming wordt een brug geslagen tussen de medische wereld (Leiden, Rotterdam) en die van de technologie (Delft). De elf nieuwe Medical Deltahoogleraren hebben tijdens een oratiemarathon aandacht gevraagd voor de verschillende dimensies van innovatie in de medische technologie. De dubbelbenoemingen vonden plaats tijdens het vierde jaarlijkse MedTechWest-event dat is bezocht door 450 topwetenschappers, ingenieurs, medici, ondernemers en vertegenwoordigers van de overheid. Dit leverde onder andere prime time televisie op en publicaties in nationale zorgmagazines als Zorgvisie en landelijke kranten als Telegraaf en Volkskrant. In 2014 is de eerste cyclus van het Medical Delta Vitality-programma afgerond, bedoeld om de maatschappelijke kansen en uitdagingen van een vergrijzende bevolking aan te gaan. Hoogtepunten in het afsluitende jaar waren het succes van de vitality blog (‘Grijswaard’), dat gericht is op senioren, professionals en beleidsmakers, en het festival ‘the Vital Society’ op 8 december, opgezet in samenwerking met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en gesponsord door staatssecretaris Van Rijn. De belangrijkste doelgroepen van het festival waren ambtenaren en beleidsmakers in zorg en welzijn die betrokken zijn bij de invoering van de nieuwe WMO weten regelgeving. Het festival werd bijgewoond door ongeveer duizend belangstellenden uit het hele land. Zie ook: InnoLife 2.6.1.4

HollandPTC

HollandPTC is een voorbeeld van een samenwerking in het kader van Medical Delta. Het consortium bestaat uit het Erasmus MC, het LUMC en de TU Delft en is gericht op het poliklinisch behandelen van kankerpatiënten met beeldgestuurde protonentherapie. Medio 2014 is HollandPTC BV erkend als instelling voor medisch specialistische zorg in het kader van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi). In 2014 is verder onder andere de aanbestedingsprocedure doorlopen van de protonentherapie-apparatuur voor het nieuw te bouwen centrum en heeft ZonMw, dat in opdracht van het ministerie van VWS en NWO gezondheidsonderzoek en zorginnovaties stimuleert, 500.000 euro toegekend aan het onderzoeksprogramma ADAPTNOW. ADAPTNOW richt zich op de ontwikkeling van geautomatiseerde en kostenefficiënte, beeldgestuurde dagelijkse dosisaanpassing tijdens de behandeling met protonentherapie. In februari 2015 is bekend gemaakt dat in mei 2015 wordt gestart met de bouw van HollandPTC. Het centrum voor protonentherapie komt in Delft en opent in 2017 zijn deuren.

© 2015, Erasmus MC

23


2.6.1.5

BeterKeten

De BeterKeten is een netwerkverband tussen een aantal ziekenhuizen in Rotterdam, die hun krachten bundelen om de kwaliteit en doelmatigheid van zorg in de Rotterdamse regio te verbeteren. Op specifieke onderwerpen participeren ook andere ziekenhuizen uit de regio. Het is de gezamenlijke ambitie om de samenwerking rondom patiëntenzorg, wetenschap en onderzoek verder vorm te geven. Belangrijkste uitdaging voor 2015 is om verdere en blijvende resultaten te boeken. Enkele onderwerpen die op de projectagenda van de BeterKeten voor 2015 staan:  samenwerking neonatale zorg;  gynaecologische oncologie;  regionale samenwerking immuuntherapie;  Rotterdams endovasculair consortium. 2.6.1.6

Regionaal Overleg Acute Zorg

Het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) is een bestuurlijk overleg waarin alle partijen zijn vertegenwoordigd die betrokken zijn bij de acute zorg in de regio Zuidwest Nederland (Rotterdam Rijnmond, Zuid-Holland zuid en Zeeland), zoals overheid, ziekenhuizen, ambulancezorg en huisartsenposten. Het Erasmus MC heeft een belangrijke regisserende en coördinerende rol als voorzitter van het ROAZ. Het ROAZ is gericht op:  acute zorgaanbod in de regio;  inzicht verkrijgen in en oplossen van witte vlekken in bereikbaarheid en (structurele) beschikbaarheid van acute zorg;  afstemming van activiteiten tussen aanbieders van acute zorg;  hulp voor goede voorbereiding op geneeskundige hulpverlening bij rampen. In 2014 heeft ROAZ het regioplan Complexe Spoedeisende Zorg geschreven. In dit plan staat de visie voor een aantal zorgstromen: cerebro vasculair accident, acuut coronair syndroom, abdominale aorta aneurysma, spoedeisende geboortezorg, multitraumapatiënten, heupfracturen, intensive care en spoedeisende hulp. 2.6.1.7

Traumacentrum Zuid West Nederland

Het Traumacentrum Zuid West Nederland (ZWN) heeft in 2014 gewerkt aan haar eigen app, die in januari 2015 is gelanceerd. Via deze app zijn de netwerkafspraken tussen ketenpartners in de acute zorg altijd digitaal beschikbaar en actueel. Daarnaast heeft het Traumacentrum ZWN een methode aangeschaft om de regio uit te rusten met de mogelijkheid om op een veilige manier gegevens uit te wisselen, Image Hub. Hiermee kunnen beelden online worden ingekeken door collega’s binnen een ziekenhuis of uit andere ziekenhuizen, voorafgaand aan een overplaatsing, verdere behandeling, diagnostiek of consult op afstand. De CT-, MRI- en röntgenbeelden worden in hoge (DICOM-)kwaliteit beschikbaar gesteld. De implementatie is gestart bij de traumachirurgen in de regio, daarna volgen ook andere specialismen. 2.6.2

Start Klinische Technologie In september 2014 is de nieuwe studie Klinische Technologie van start gegaan. In deze opleiding werken drie Zuid-Hollandse universiteiten samen: de TU Delft, de Universiteit Leiden en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Deze nieuwe studie combineert geneeskunde met techniek. Klinische Technologie leidt technisch-medische

© 2015, Erasmus MC

24


professionals op die deel uitmaken van een medisch behandelteam. In zo'n team ziet de behandelend arts of specialist de patiënt als eerste. Bij complexe technisch-medische problemen doet hij of zij een beroep op een klinisch technoloog. Die zal de arts dan adviseren of een deel van de diagnose of behandeling voor zijn rekening nemen, daar waar zijn technisch-medische kennis cruciaal is. Globaal bestaat het onderwijs voor de helft uit vakken die technisch of klinisch gericht zijn, en voor de andere helft uit vakken waarin het medische en technische geïntegreerd wordt aangeboden door een team van docenten van het Erasmus MC, het LUMC en de TU Delft. De bacheloropleiding Klinische Technologie is in 2014 geaccrediteerd door de NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie). 2.6.2.1

Academisch huisartsen netwerk Erasmus MC

Het academisch huisartsen netwerk Erasmus MC Primeur is de kern van alle praktijken waarmee de afdeling Huisartsgeneeskunde van het Erasmus MC samenwerkt. Primeur beoogt integratie van alle academische taken: opleiden van aios tot huisarts, begeleiden van coassistenten tijdens het coschap huisartsgeneeskunde en participeren in huisartsgeneeskundig onderzoek. Het netwerk onderscheidt zich door het leveren van academische patiëntenzorg en het initiëren van zorginnovatie. 2.6.2.2

Stichting RijnmondNet

Stichting RijnmondNet richt zich op zorginnovatie. De stichting heeft als primaire taak de communicatie tussen zorgverleners en met patiënten te verbeteren. In opdracht van en in nauwe samenwerking met zorginstellingen uit de regio coördineert Stichting RijnmondNet verbeterprojecten. Een voorbeeld hiervan is ReAAL. Vanwege de vergrijzing is er toenemende aandacht voor de toepassing van technologie om ouderen langer zelfstandig te kunnen laten zijn. Slimme applicaties die gebruikmaken van bijvoorbeeld sensortechnologie zouden ouderen en hun naasten kunnen helpen om veiligheid, gezondheid en welzijn in de thuissituatie te bevorderen. Stichting RijnmondNet heeft in 2014 hard gewerkt aan de ontwikkeling van het zorgportaal: een beveiligde website waar burgers en zorgprofessionals veilig gegevens kunnen uitwisselen en betrouwbare informatie snel en gemakkelijk vinden. De burger kan bijvoorbeeld zien waar de kortste wachtlijst is, een voorlichtingsbijeenkomst via internet volgen of het antwoord op een vraag vinden zonder dat hij naar een zorgprofessional hoeft. Stichting RijnmondNet biedt aangesloten instellingen ook een aantal producten aan. Zo kunnen organisaties gebruikmaken van de veilige infrastructuur voor elektronische communicatie (glasvezelnetwerk). Daarnaast biedt de stichting nog een aantal andere producten waarmee zorgverleners snel, veilig en verantwoord digitale informatie kunnen uitwisselen. 2.6.2.3

Regionaal Consortium Zwangerschap & Geboorte Zuidwest Nederland

Het Regionaal Consortium Zwangerschap & Geboorte Zuidwest Nederland is een samenwerkingsverband tussen een aantal relevante ketenpartners in de geboortezorg in de regio Zuidwest Nederland, waaronder het Erasmus MC. Doel is het delen van ervaringen in onderzoek, onderwijs én praktijk. Het onderzoek richt zich op het ontwikkelen van gestructureerde zorg voor kwetsbare zwangeren en op het verbeteren van kennis en vaardigheden van professionals om deze groep zwangeren te helpen en of ondersteunen. Ook onderzoekt het consortium de financierbaarheid van deze zorg. 2.6.2.4

Bijzondere tandheelkunde

Het Erasmus MC en Centrum Bijzondere Tandheelkunde Rijnmond (CBT Rijnmond) gaan nauw met elkaar samenwerken. Hiervoor zijn in 2014 de eerste voorbereidingen gedaan. Het Erasmus MC en CBT Rijnmond staan straks garant voor het complete palet aan tandheelkundige zorg voor bijzondere

© 2015, Erasmus MC

25


doelgroepen, zodat tandartsen in de regio Rotterdam-Rijnmond hun patiënten naar één adres kunnen doorverwijzen. Beide organisaties kunnen tevens samen het volledige pakket van postacademische opleidingen voor tandartsen in de bijzondere tandheelkunde vormgeven, zoals de Tandarts Gehandicaptenzorg, Tandarts Angstbegeleiding, Tandarts Maxillofaciale Prothetiek en Tandarts Kindertandheelkunde. Tevens biedt de samenwerking mogelijkheden voor wetenschappelijk onderzoek binnen en over de zorg aan de speciale doelgroepen in de bijzondere tandheelkunde. 2.6.3 2.6.3.1

Landelijk Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra

De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) is een samenwerking tussen de acht UMC’s. Ten aanzien van de zorg werkt het Erasmus MC actief samen met de andere UMC’s in NFUverband aan de volgende doelstellingen op het gebied van kwaliteit:  Kwalitatief verbeteren en kostenefficiënter maken van de zorg door concentratie en taakverdeling van de meest complexe zorg (topreferent en topklinisch).  Ontwikkelen van nieuwe behandelmethoden vanuit de academische component en zorgen voor een betere doorstroming naar de reguliere zorg zodra de methoden zijn uitontwikkeld.  Vergroten van de transparantie van de topreferente functie door verbetering van de portal over de topreferente aandoeningen, het opzetten van een portal over weesziekten en het inzichtelijk maken van de besteding van de publieke middelen.  Het verbeteren van de zorg voor mensen met een weesziekte door het clusteren van weesziekten en het bundelen van kennis en expertise in expertisecentra.  Substitutie van basiszorg ten behoeve van topreferente en topklinische zorg. Het streven is een portfolio met 80 procent topreferente en topklinische zorg en 20 procent basiszorg. In het kader van het Citrienfonds, ingesteld door het ministerie van VWS om de uitdagingen omtrent de toekomstbestendigheid van onze gezondheidszorg te helpen aanpakken, heeft het Erasmus MC in 2014 actief meegewerkt aan de volgende vijf thema's: 1. Registratie aan de bron 2. Naar regionale oncologienetwerken 3. 'Beter niet doen' (terugdringen van onnodige zorg) 4. Patiëntveiligheid 5. e-Health 2.6.4 2.6.4.1

Internationaal Azië

In januari 2014 gaven minister Schippers van VWS en de Indiase minister Reddy de aftrap van de neurocohortstudie in India, een bevolkingsonderzoek waarbij 15.000 gezonde Indiërs tien jaar lang worden gevolgd. De Indiase Department of BioTechnology (DBT) heeft hieraan circa 4 miljoen euro bijgedragen. Deze studie is vergelijkbaar met het Rotterdamse ERGO. Na een bezoek van een Erasmus MCbeleidsmedewerker aan het DBT en een tegenbezoek van hun secretaris-generaal, sloten Erasmus MConderzoekers aan bij de delegatie van minister Ploumen voor een vervolgbezoek aan India, nu specifiek voor onderzoek rondom infectieziekten. In het bijzijn van minister Ploumen is daar een principeakkoord getekend voor het verstevigen van de samenwerking met het DBT voor de toekenning van vijftig MScbeurzen voor de onderzoeksmaster Infection & Immunity en voor diverse onderzoeksprojecten met betrekking tot infectieziekten. Als gevolg van deze reis kreeg het Erasmus MC voor 2015 een gastheerschap toebedeeld voor de terugkomdagen van de Nederlandse ambassadeurs in Nederland.

© 2015, Erasmus MC

26


Ook in Zuidoost Azië is het Erasmus MC meer zichtbaar geworden door intensivering van bestaande samenwerkingsverbanden, zoals met Universitas Indonesia en Universitas Padjadjaran, en door nieuwe samenwerkingen in Thailand (Khon Kaen University) en Vietnam (National Pediatric Hospital). Voor de onderwijsuitwisseling worden de mogelijkheden uitgebreid in samenwerking met de universiteiten in Hong Kong. 2.6.4.2

InnoLife

Na een lang en intensief voortraject heeft het European Institute of Innovation and Technology op 9 december 2014 bekend gemaakt dat het InnoLife-consortium is geselecteerd om de KIC (Knowledge Innovation Center) voor ‘Health’ op te gaan zetten. De aanvraag is voorbereid met 52 partners, allen leiders in wetenschap en (research-intensieve) industrie. Het Erasmus MC was een van de vooraanstaande ‘trekkers’ van het consortium, en krijgt nu de kans om zich met zijn partners gedurende zeven jaar te profileren als Europese hotspot van innovatie op het gebied van gezondheidszorg. Het consortium heeft voor deze periode een begroting van 2,1 miljard euro ingediend, en denkt in de zes samenwerkende Europese innovatieregio’s een economische impact te kunnen genereren die daarvan een veelvoud is. Het Erasmus MC werkt voor InnoLife samen met de partners uit Medical Delta.

© 2015, Erasmus MC

27


3 Patiëntenzorg 3.1 Kwaliteit Kwaliteit van patiëntenzorg heeft verschillende onderdelen: veiligheid, effectiviteit, efficiëntie, tijdigheid, toegankelijkheid en patiëntgerichtheid. Het kwaliteitsbeleid van het Erasmus MC omvat alle onderdelen. In 2014 zijn duidelijke concrete doelen geformuleerd. Rapportage over de voortgang hiervan vond plaats via tertiaalrapportages aan de Raad van Bestuur. Een van de aandachtspunten was het convenant Medische technologie: een stuurgroep heeft relevante protocollen voor de medische technologie ontwikkeld en afdelingen hebben de bevoegdheid en bekwaamheid van medewerkers met betrekking tot medische apparatuur in kaart gebracht. Om de kwaliteit van de patiëntenzorg te bewaken maakt het Erasmus MC gebruik van de systematiek van het NIAZ en voert het integrated audits uit, waarbij een afdeling wordt getoetst of de processen op het gebied van (patiënten)zorg worden uitgevoerd zoals afgesproken en of dit op effectieve wijze gebeurt. Het veiligheidsmanagementsysteem (VMS) is integraal opgenomen in de NIAZ-systematiek. In 2014 zijn de voorbereidingen gestart voor het versterken van de kwaliteitsorganisatie. Belangrijke elementen hiervan zijn de rol van kwaliteitsteams van thema’s en afdelingen, die continue verbetering stimuleren en verbeteracties bewaken, en het beter zichtbaar positioneren van het werk van de kwaliteitscommissies met afspraken over rapportagelijnen. Er is gestart met de voorbereiding van de inrichting van een pijler kwaliteit binnen het Servicebedrijf die bijdraagt aan het faciliteren van kwaliteitsontwikkelingen en zo nodig thema’s en afdelingen aanspreekt om implementatie te realiseren. Ook de communicatie over kwaliteitsonderwerpen wordt gestroomlijnd en versterkt. Hiermee beogen we ontwikkelingen in het kwaliteitsbeleid te kunnen realiseren. Naast het versterken van de basiskwaliteit zet het Erasmus MC in op waarde toevoegen voor de patiënt. 3.1.1

NIAZ-accreditatie Het Erasmus MC heeft in haar beleidsvisie Koers18 de richting aangegeven voor de patiëntenzorgorganisatie in de komende jaren. In essentie draait het daarbij om het optimaliseren van de patiëntenzorg, het continu verbeteren daarvan, een gunstige prijs-kwaliteitverhouding en dit in goede afstemming met de overige academische kerntaken. De ingezette verbetertrajecten binnen het Erasmus MC, zowel in de bedrijfsvoering als op het gebied van algehele kwaliteitsverbetering in de primaire (zorg)processen, moeten geborgd zijn in de organisatie en tot uiting komen in een in de planning & controlcyclus geïntegreerd kwaliteitssysteem. Adequate borging van verbeteringen binnen de staande organisatie heeft halverwege 2013 geleid tot het besluit van het NIAZ om de instellingsbrede accreditatie te verlengen. Vanaf dat moment is het Erasmus MC verder gegaan met de twintig verbeterpunten die het NIAZ heeft genoemd. In juli 2014 heeft het Erasmus MC een voortgangsrapportage naar het NIAZ gestuurd. Op 23 en 24 september 2014 zijn NIAZ-auditoren langs geweest voor de Toets op het actieplan. De uitslag van deze toets was positief. Het Erasmus MC heeft de twintig verbeterpunten adequaat opgepakt, vond het NIAZ. Het Erasmus MC heeft eind 2014 het huidige kwaliteitssysteem en nieuwe accreditatiemethodiek nader bekeken. Goede aansluiting van de accreditatievoorbereiding bij grote ontwikkelingen als Werken in de Nieuwbouw en DOK is hierbij van belang. De keuze voor een nieuwe accreditatiemethodiek betekent tevens aanpassingen in de uitvoering van de integrated audit. In 2015 wordt een besluit genomen over de aanpak van heraccreditatie en wordt gestart met de voorbereidingen hiervoor.

© 2015, Erasmus MC

28


3.1.2

Inspectie voor de Gezondheidszorg In 2014 kwamen 33 nieuwe calamiteitmeldingen binnen die richting de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) zijn begeleid, 26 hiervan zijn inmiddels naar tevredenheid van de IGZ afgesloten. De overige worden in 2015 afgesloten. Er waren twaalf inspectiebezoeken, waarvan twee onaangekondigde, onder andere in het kader van highriskmedicatie, Veiligheidsmanagementsysteem, cardiothoracale chirurgie en de opvang van Ebolapatiënten. Alle bezoeken zijn naar tevredenheid van de inspectie afgerond.

3.1.3

Prestatie-indicatoren In de resultaten van de Kwaliteitsindicatoren ziekenhuisbasisset IGZ 2014 springen enkele onderwerpen eruit. Op meerdere indicatoren zijn zichtbaar verbeteringen bereikt:  De tijdige peroperatieve antibiotica profylaxe bij indicatoroperaties bij thema Thorax en thema Dijkzigt.  Screening op en observatie van delirium.  Het percentage medisch specialisten waarmee, net als met elke medewerker, jaarlijks een jaargesprek wordt gevoerd is toegenomen.  De stopmomenten in het operatieve proces zijn geïmplementeerd en geborgd.  Het Erasmus MC is gestart met het systematische dossieronderzoek als verbetermaatregel op de HSMR. Naast aanlevering van gegevens voor IGZ-indicatoren heeft het Erasmus MC over verslagjaar 2014 data aangeleverd over 23 aandoeningen. De aandoeningen en indicatoren zijn vastgesteld door de relevante veldpartijen en vervolgens geplaatst op de Transparantiekalender bij het Zorginstituut Nederland (ZIN). Het Erasmus MC heeft gegevens aangeleverd over het verslagjaar 2014 voor tien registraties in de DICA (Dutch Institute dor Clinical Auditing), de Soncosnormen (Stichting Oncologische Samenwerking) en de minimumnormen van de Nederlandse Vereniging van Heelkunde. Bij de presentatie van de resultaten vraagt het Erasmus MC aandacht voor de weergave van complexe tertiaire zorg. Zie voor de volledige lijst met indicatoren bijlage 1.

3.1.4

Sterftecijfers Jaarlijks vraagt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) aan alle Nederlandse ziekenhuizen om een HSMRsterftecijfer. Dit is de ‘Hospital Standardized Mortality Ratio’: de gemiddelde, gestandaardiseerde ziekenhuissterfte. Dit cijfer geeft aan hoeveel patiënten in een ziekenhuis zijn overleden in verhouding tot de verwachte sterfte op basis van de landelijke ziekenhuissterfte. Voorstanders van deze maatstaf stellen dat hiermee een indicatie van de kwaliteit van een ziekenhuis gegeven zou kunnen worden. Daarnaast dienen ziekenhuizen ook hun SMR-sterftecijfers te publiceren (Standardized Mortality Ratio). Een SMRsterftecijfer geeft de verhouding aan tussen het werkelijke aantal sterfgevallen in een ziekenhuis en het te verwachten aantal sterfgevallen, uitgesplitst naar diagnose- en patiëntengroepen. Voor de berekening van de HSMR worden alleen klinische opnames meegenomen die binnen een van de diagnosegroepen vallen. Dit is ongeveer 40 procent van de totale SMR’s. Bezwaar tegen de HSMR Het Erasmus MC heeft inhoudelijke bezwaren tegen het HSMR-sterftecijfer. Door de gehanteerde rekenmethodieken wordt geen relevant beeld gegeven van de geboden kwaliteit van zorg. Ernstig zieke, vaak complexe patiënten in een academisch ziekenhuis worden vergeleken met minder zieke patiënten met

© 2015, Erasmus MC

29


dezelfde diagnose in een algemeen ziekenhuis. Verder wordt er alleen gekeken per ziekenhuisopname en niet over het gehele behandeltraject. Ook verschilt het opname- en ontslagbeleid bij ernstig zieke patiënten erg tussen Nederlandse ziekenhuizen onderling, mede afhankelijk van de beschikbaarheid van palliatieve zorg en hospices. Onderzoek van het Erasmus MC en UMC Utrecht heeft aangetoond dat er een omgekeerde relatie bestaat tussen de sterfte in de Nederlandse ziekenhuizen en de sterfte binnen 30 dagen na ontslag (Pouw ME et al. BMJ 2013). Onder meer door deze factoren levert het gemiddelde getal over diverse diagnoses een oneigenlijke maatstaf op. Sterfte in 2013 In het jaar 2013 zijn 37.142 patiënten opgenomen geweest in het Erasmus MC, waarvan er 788 zijn overleden, dat is 2,1 procent. HSMR 2013 Het Erasmus MC publiceert het HSMR-sterftecijfer om aan de wettelijke verplichting te voldoen. Het HSMRsterftecijfer voor 2013 van het Erasmus MC is 125. Deze score is hoger dan het landelijk gemiddelde en komt overeen met de verwachting. Dit kan worden verklaard door de zorgzwaarte van de patiënten. Het Erasmus MC behandelt als universitair medisch centrum binnen iedere diagnosegroep complexere patiënten dan een algemeen ziekenhuis. Ook veel patiënten met een hoog risico die vaak meerdere ziektebeelden tegelijk hebben (co-morbiditeit) worden behandeld in het Erasmus MC. Deze patiënten worden veelal door andere ziekenhuizen doorverwezen. Dit is terug te zien in het HSMR-sterftecijfer van het Erasmus MC. Dossieronderzoek In 2014 is het Erasmus MC gestart met de analyse van dossiers van overleden patiënten, waarbij de bevindingen worden teruggekoppeld naar de afdelingen en zo mogelijk verbeteracties worden uitgevoerd om onbedoelde (vermijdbare) schade en sterfte in de toekomst te voorkomen. Alle thema’s hebben getrainde verpleegkundigen en medisch specialisten die de dossieranalyse uitvoeren. In 2015 krijgt dossieronderzoek een structureel karakter en wordt een Centrale Commissie Dossieronderzoek geïnstalleerd. 3.1.5

Patiëntervaringsmeting 2014 In 2014 heeft het Erasmus MC aan 12.500 patiënten gevraagd wat hun ervaringen zijn met de zorg op de polikliniek en tijdens opname in het ziekenhuis. Voor dit onderzoek is gebruikgemaakt van de Consumer Quality Index (CQ Index), een gestandaardiseerde en gevalideerde methode die betrouwbare en vergelijkbare informatie geeft over de kwaliteit van zorg. Dit onderzoek is ook uitgevoerd in de zeven andere UMC’s. Van de benaderde patiënten heeft circa 29 procent de vragenlijsten ingevuld. Het Erasmus MC scoort voor ziekenhuisopname een 7,9 en voor polikliniekbezoek een 8,3 bij een maximale score van 10. Verbeteracties Naar aanleiding van de resultaten van de CQ Index 2013 is Erasmus MC in 2014 gestart met het ontwikkelen van een organisatiebreed ontslagprotocol dat in 2015 wordt geïmplementeerd. Daarnaast zijn de resultaten op afdelingsniveau beschikbaar die leidden tot verbeteractie. Op basis van de resultaten van 2014 is besloten om het ontslagbeleid en de informatie over medicatie als verbeteronderwerpen te kiezen. Bekijk ook de veelgestelde vragen over het onderzoek patiëntervaringen.

© 2015, Erasmus MC

30


3.1.6

Beschikbaarheid van zorg Wachttijden De Treeknorm gaat over streefnormen en maximale wachttijden voor niet-acute zorg. De Treeknorm ‘wachttijd poliklinische behandeling’ betekent dat 80 procent van de patiënten binnen drie, maximaal vier weken een afspraak op de polikliniek heeft. Er zijn geen wachttijden voor de acute zorg. Erasmus MC (centrumlocatie) Wachttijd

Percentage

≤ 3 weken

55%

≤ 4 weken

62%

> 4 weken

16%

Geen wachttijd

22%

Erasmus MC-Sophia Wachttijd

Percentage

≤3 weken

21%

≤4 weken

26%

>4 weken

53%

Geen wachttijd

21%

Erasmus MC-Daniel den Hoed Voor alle polibezoeken bestond een wachttijd van maximaal 1 week. Gemiddelde opnameduur Jaar

Gemiddelde opnameduur

2012

6,8 dagen

2013

7,2 dagen

2014

7,0 dagen

Percentage no-shows Van de 540.031 geplande polibezoeken in 2014, was het aantal no-shows 22.375, een percentage van 4,1. Dit is exclusief annuleringen door zowel de patiënt als de specialist. Afdelingen bepalen zelf hun no-showbeleid, bijvoorbeeld of ze patiënten herinneringen sturen voorafgaand aan de afspraak en of zij no-showpatiënten een factuur of boete sturen. 3.1.7

Klachten Klachten vormen een belangrijke bron van informatie over hoe patiënten de zorg ervaren en welke mogelijkheden er zijn om de zorgverlening in het Erasmus MC te verbeteren. Op vele manieren stimuleert het Erasmus MC patiënten en bezoekers hun mening over de zorg kenbaar te maken. Dit gebeurt in persoonlijke contacten tussen medewerkers en patiënten na bijvoorbeeld opname of behandeling, door middel van enquêtes en door patiënten en bezoekers te wijzen op de mogelijkheid een klacht naar voren te brengen. In verschillende folders en op de website wordt uitgelegd op welke wijze patiënten en bezoekers een klacht naar voren kunnen brengen. Daarnaast wordt actief gereageerd op negatieve opmerkingen op Twitter of in blogs door de schrijvers naar hun contactgegevens te vragen zodat de klachtenfunctionarissen hierover met de schrijvers contact kunnen opnemen.

© 2015, Erasmus MC

31


Klachtenopvang De klachtenprocedure voor patiënten en bezoekers voorziet in verschillende niveaus van klachtbehandeling. Zo is het mogelijk problemen over de behandeling of zorg aan de orde te stellen op de betreffende afdeling, bij de betrokken medewerker of bij de leidinggevende, bij de klachtenfunctionaris of bij de Klachtencommissie. Voor de laagdrempelige opvang, behandeling en beantwoording van klachten zijn voor de verschillende locaties drie klachtenfunctionarissen beschikbaar. Naast opvang voorziet de procedure in de mogelijkheid van bemiddeling onder begeleiding van een klachtenfunctionaris of een externe bemiddelaar en behandeling van een klacht door de Klachtencommissie. In voorkomende gevallen wordt ook de mogelijkheid van schriftelijke beantwoording geboden, met name voor klachten van patiënten die buiten de regio Rotterdam wonen. Behandeling van een klacht door de Klachtencommissie omvat een schriftelijk onderzoek naar de klacht, de mogelijkheid voor klager en betrokken medewerkers om te worden gehoord en afronding door middel van een schriftelijke uitspraak. De procedure wordt afgesloten met een schriftelijke reactie van de Raad van Bestuur over zijn standpunt en de maatregelen die naar aanleiding van de klacht worden genomen. Samenstelling Klachtencommissie De Klachtencommissie bestaat uit negen onafhankelijke leden, waaronder de voorzitter en de vicevoorzitter, en uit zes leden werkzaam in het Erasmus MC. De commissie wordt ondersteund door twee secretarissen en een secretariaat. De secretarissen, de medewerkers van het secretariaat en de klachtenfunctionarissen vormen samen het onderdeel Klachtenopvang. De Klachtencommissie heeft haar werkzaamheden verdeeld in twee kamers die beurtelings zitting hebben. De samenstelling van de kamer die de klacht behandelt, wordt bepaald door de expertise die nodig is voor de beoordeling van de klacht die voorligt. Verder zijn in de klachtenregeling nadere regels vastgelegd over de samenstelling. Zo maakt een lid-vertegenwoordiger van de patiëntenvereniging altijd deel uit van de kamer als de te beoordelen klacht afkomstig is van een patiënt. In alle gevallen is het merendeel van de leden dat de klacht beoordeelt onafhankelijk, waaronder de voorzitter, die de juridische discipline vertegenwoordigt. Voor klachten die specifieke expertise vereisen die niet beschikbaar is binnen de Klachtencommissie kan de Klachtencommissie externe expertise raadplegen. Omdat de klachten die de commissie te behandelen krijgt steeds vaker om de betrokkenheid van specifieke expertise vraagt, heeft de commissie gezocht naar mogelijkheden om meer specifieke expertise te verkrijgen zonder de Klachtencommissie uit te breiden. Hiervoor is verkend of gebruik kan worden gemaakt van de expertise die beschikbaar is bij Klachtencommissies in andere UMC’s. Met de Klachtencommissie van het LUMC wordt in 2015 onderzocht of samenwerking kan worden gerealiseerd. De Klachtencommissie heeft een aftreedschema en volgens dit schema zijn in 2014 twee onafhankelijke leden en drie Erasmus MC-leden teruggetreden. Voor deze leden zijn opvolgers benoemd. Schadeclaims Klachten die tevens een eis tot schadevergoeding omvatten, worden volgens een aparte procedure behandeld door de Raad van Bestuur en de afdeling Juridische Zaken. Als de klager zowel klachtbehandeling als beoordeling van de aansprakelijkheidsvraag wenst, worden de naar voren gebrachte aspecten behandeld volgens beide procedures. Dit kan naast elkaar of opeenvolgend.

© 2015, Erasmus MC

32


Bij de behandeling van een schadeclaim wordt onderscheid gemaakt in:  zuivere zaakschadeclaims: aansprakelijkstellingen voor materiële schade ontstaan als gevolg van vermissing of beschadiging van persoonlijke eigendommen;  letselschadeclaims: aansprakelijkstellingen voor de gevolgen van lichamelijk letsel als gevolg van de behandeling in het ziekenhuis. De behandeling van zowel de zaak- als letselschadeclaims wordt ondersteund door het secretariaat Klachtenopvang. Ontwikkelingen in aantal klachten (inclusief claims) in 2014 In de klachtenregistratie worden de klachten geregistreerd onder het jaar van indiening. In 2014 werden er ten opzichte van 2013 5 procent minder klachten ingediend. In totaal meldden 1.129 klagers 1.466 klachten, een gemiddelde van 1,3 klacht per klager, gelijk aan 2013. Afdelingen nemen een meer proactieve houding aan ten opzichte van (potentiële) klachten. Zo wordt gerichter aandacht besteed aan vroege signalen van patiënten over hun ervaringen en eventuele ontevredenheid. Deze vroege aandacht leidt ertoe dat er minder aanleiding is een formele klacht in te dienen, hetgeen minder belastend is voor de patiënt en/of de familie en de relatie met het ziekenhuis bevordert. Aard van de klachten Klachten zijn ingedeeld in verschillende categorieën:  Behandel- en zorgtechnische aspecten: klachten over medisch en verpleegkundig handelen en de uitvoering van diagnostiek.  Communicatieve en relationele aspecten: klachten over bejegening van patiënten, informatievoorziening aan patiënten, hun naasten of derden betrokken bij de behandeling, of gebrekkige communicatie tussen medewerkers binnen het ziekenhuis.  Facilitaire aspecten: bijvoorbeeld klachten over bewegwijzering en parkeerfaciliteiten, telefonische bereikbaarheid, schoonmaak en klimaatbeheersing.  Organisatorische aspecten: klachten over bijvoorbeeld wachttijden en het annuleren van afspraken of ingrepen.  Overige aspecten: klachten over kosten voor behandelingen of voor het niet verschijnen voor behandelingen, parkeerkosten en vermissing of beschadiging van persoonlijke eigendommen. Ingediende klachtaspecten naar aard

2011

2012

2013

2014

Aantal

%

Aantal

%

Aantal

%

Aantal

%

Behandel- en zorgtechnische aspecten

372

25%

411

26%

366

24%

355

24%

Communicatieve en relationele aspecten

490

32%

537

36%

557

36%

526

36%

Facilitaire aspecten

197

13%

134

9%

156

9%

123

8%

Organisatorische aspecten

308

20%

285

19%

290

19%

278

19%

Overige aspecten

147

10%

144

10%

182

12%

184

13%

Totaal

1.514

1.511

1.551

1.466

Wijze van behandeling Evenals in voorgaande jaren konden in 2014 de meeste klachten via de laagdrempelige mogelijkheden van de klachtenregeling worden opgelost. Wel bleken klagers minder vaak genoegen te nemen met het

© 2015, Erasmus MC

33


uitsluitend melden van hun klacht en steeds vaker wilden zij schriftelijke uitleg ontvangen en geïnformeerd worden over de maatregelen die een afdeling nam. Het aandeel bemiddelingen steeg en de externe bemiddelaar werd met name ingezet voor klachten die aanvankelijk om beoordeling door de Klachtencommissie vroegen of een verzoek om schadevergoeding omvatten. De betrokken klagers bleken in het eerste contact toch bereid om tot bemiddeling te komen. De klachten die de Klachtencommissie in 2014 heeft beoordeeld hadden met name betrekking op behandelen zorgtechnische aspecten en communicatieve en relationele aspecten. Ingediende klachtaspecten naar wijze van behandeling Mondelinge en schriftelijke klachten

2011

2012

2013

2014

710

47%

598

41%

654

42%

563

38%

419

28%

502

33%

618

39%

619

41%

61

4%

95

6%

33

2%

44

3%

94

6%

81

5%

43

3%

59

4%

54

4%

57

4%

43

3%

21

1%

2

0%

5

0%

0

0%

0

0%

0

0%

6

0%

13

1%

2

0%

Zaakschadeclaims

92

6%

92

6%

71

5%

82

6%

Letselschade- en overige claims

68

4%

70

5%

70

5%

75

5%

Klachtbehandeling gevolgd door claimbehandeling

14

1%

5

0%

6

0%

1

0%

ter kennisgeving met signaal aan het betreffende organisatieonderdeel Mondelingen en schriftelijke klachten gemeld aan afdeling met inhoudelijk antwoord aan klager Bemiddeling van mondelinge en schriftelijke klachten door klachtenfunctionaris Bemiddeling van schriftelijke klachten door externe bemiddelaars Behandeling schriftelijke klachten door Klachtencommissie Behandeling Klachtencommissie en aansprakelijkstelling (claim) Behandeling Klachtencommissie na bemiddeling

Totaal

1.514

1.511

1.551

1.466

Klachtbehandeling door de Klachtencommissie In 2014 heeft de Klachtencommissie in totaal acht maal zitting gehad, versus twaalf keer in 2013 en acht keer in 2012. Tijdens deze acht zittingen zijn in totaal 48 klachten behandeld, ingediend door tien klagers. Eenderde van deze klachten betrof klachten ingediend in 2014. Van de overige klachten zijn er 29 ingediend in 2013 en twee in 2012. De klachten uit 2012 zijn eerst als letselschadeclaim behandeld en afgewezen. De betrokken belangenbehartiger wilde aanvankelijk een tuchtklacht indienen, maar verzocht bij nader inzien de Klachtencommissie de klacht te beoordelen. Een deel van de klachten uit 2013 betrof klachten waarvoor eerst een poging tot bemiddeling is gedaan. Omdat in de klachtenregistratie de klachten worden geregistreerd onder het jaar van indiening, zijn de betreffende beoordelingen vermeld onder het jaar waarin de klachten zijn ingediend. De behandelde klachten waren alle complexe klachten met gemiddeld vier tot vijf klachtonderdelen

© 2015, Erasmus MC

34


waarover een oordeel moest worden gegeven. 22 klachtonderdelen hadden betrekking op de behandeling van een inmiddels overleden patiënt. De commissie heeft voor de beoordeling van één klachtdossier een extra deskundige geraadpleegd, een psychiater. Voor alle klachten, op één na, hebben gezamenlijke hoorzittingen plaatsgevonden, waarbij zowel klager(s) als medewerkers van de betrokken afdelingen aanwezig zijn. Voor één klachtdossier liet de klager voor aanvang van de hoorzitting zonder opgave van reden weten niet te zullen verschijnen en de commissie zag geen aanleiding om de klachtbehandeling aan te houden. In acht klachtdossiers liet de klager zich bij de behandeling bijstaan door familie en voor twee dossiers was sprake van professionele vertegenwoordiging, waarvan één advocaat en één vertegenwoordiger van een patiëntenorganisatie. Gemiddeld zijn tijdens de hoorzittingen zes personen (klager en betrokkenen) gehoord. Beoordeling van klachten door Klachtencommissie Beoordeling klachtaspecten door Klachtencommissie

2011

2012

2013

2014

Aantal

%

Aantal

%

Aantal

%

Aantal

%

Gegrond

26

46%

23

34%

23

41%

3

13%

Niet gegrond

22

40%

43

64%

32

57%

9

39%

Geen uitspraak

0

0%

1

1%

1

2%

0

0%

Niet ontvankelijk

8

14%

1

1%

0

0%

0

0%

In behandeling

0

0%

0

0%

0

0%

11

48%

56

Totaal

68

56

23

Maatregelen Vele klachten leiden jaarlijks tot maatregelen om herhaling te voorkomen. Om problemen die naar voren worden gebracht zodanig helder te krijgen dat goed onderzoek naar de oorzaak mogelijk is en afdoende maatregelen kunnen worden genomen, wordt in de contacten met klagers veel aandacht besteed aan het verzamelen van informatie over welke ervaring de klager precies heeft gehad, hoe deze kon ontstaan en waar en wanneer deze is opgetreden. Daarbij wordt altijd gevraagd met welk doel de klager zijn of haar klacht heeft ingediend. Afdelingen ontvangen periodiek rapportages over de klachten en claims die voor hun afdelingen zijn geregistreerd, met vermelding van de maatregelen die bij de behandeling van de klachten zijn afgesproken. Deze worden alle geregistreerd in het RMS en de afdelingen ontvangen met de rapportages opsommingen van de beschrijvingen van de klachten en de maatregelen die zijn afgesproken zodat op uitvoering kan worden toegezien. De klachten die de Klachtencommissie heeft behandeld hebben onder meer geleid tot de volgende maatregelen:  

Aanscherping van afspraken over pijnbehandeling en uitbreiding van het pijnteam op een van de locaties, zodat medewerkers het pijnteam laagdrempelig kunnen raadplegen. Verandering van de inzet van verschillende functies op een verpleegafdeling, zodat personeel bij



de komst van de patiënt en diens begeleiders direct beschikbaar is voor een opnamegesprek. Uitbreiding van de interne informatievoorziening op een afdeling waarmee gewaarborgd wordt dat de betrokken behandelaar over de betreffende opname wordt geïnformeerd, als de patiënt bij de



opname al een hoofd- of medebehandelaar heeft op een andere afdeling. Uitbreiding van het opnamegesprek op een afdeling met informatie over de mentale gesteldheid van een patiënt en de mate waarin communicatie over de behandeling begrepen wordt, zodat miscommunicatie wordt voorkomen.

© 2015, Erasmus MC

35




Aanpassing van de medicatiekarren om te voorkomen dat medicatie op een verkeerd tijdstip wordt verstrekt.



Introductie van een richtlijn waarin nader is omschreven welke categorie ingrepen in welk type ruimte moet plaatsvinden en waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen zelfstandige behandelkamer en operatiekamer klasse I en II.

Behandeling schadeclaims Het aantal aansprakelijkstellingen dat patiënten en bezoekers in 2014 indiende, is iets hoger dan in 2013. Deze stijging betreft met name het aantal zaakschadeclaims, terwijl het aantal letselschadeclaims ongeveer gelijk bleef. In verband met het aflopen van het contract met de Amerikaanse medische beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar CNA eind 2014 is in het najaar van 2014 een Europese aanbesteding uitgeschreven voor een nieuwe beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Beoordeling van de aanbiedingen heeft geleid tot een contract met de Nederlandse verzekeraar Centramed per 1 januari 2015. Voorlichting en preventie Naast de individuele contacten over klachten en claims en het voorlichtingsmateriaal dat via het Kwaliteitsinformatiesysteem beschikbaar is, geven de medewerkers van Juridische Zaken en Klachtenopvang voorlichting aan afdelingen over klachten- en claimbehandeling. Daarnaast wordt bijgedragen aan ziekenhuisbrede bijeenkomsten, zoals de PRISMA Experience Day en bijeenkomsten met de kwaliteitsadviseurs en coördinatoren afdelingsrisicomanagement van de afdelingen. Eveneens is voorlichting gegeven aan de in 2014 geïnstalleerde Cliëntenraad Erasmus MC. MIP, calamiteiten en de samenhang met klachten en claims Evenals in 2013 is bij de klachten claimbehandeling in 2014 aandacht besteed aan de samenhang met patiëntveiligheid en de vraag of bij ontvangen klachten en/of claims incidenten ten grondslag liggen die volgens de in het Erasmus MC gehanteerde regelgeving gemeld hadden moeten worden. De betrokken afdelingen zijn bij het voorleggen van de klachten en claims steeds gewezen op de noodzaak incidenten te melden. Nieuwe wetgeving Nadat in 2013 al was stilgestaan bij de consequenties van het wetsvoorstel Kwaliteit, Klachten en Geschillen Zorg is in 2014 de verdere behandeling van dit wetsvoorstel afgewacht. Vooruitlopend op de mogelijke invoering heeft de Raad van Bestuur kenbaar gemaakt dat ondanks het loslaten van de verplichting om als zorginstelling een eigen Klachtencommissie te hebben, het Erasmus MC bij de invoering van de nieuwe wet in principe een eigen Klachtencommissie zal behouden.

3.2 Veiligheid Veiligheidsthema’s In het Erasmus MC is in 2014 verder gewerkt aan organisatiebrede implementatie van de landelijke veiligheidsthema’s. Een aantal van deze VMS-thema’s zijn op de afdelingen reeds volledig geïmplementeerd en geborgd, waaronder ernstige sepsis, nierinsufficiëntie, verwisseling patiënten, pijn en acute coronaire syndromen. De implementatie van de thema’s postoperatieve wondinfecties, vitaal bedreigde patiënt, medicatieverificatie, highriskmedicatie, kwetsbare ouderen en veilige zorg zieke kinderen bevindt zich in een vergevorderd stadium. Bovendien zijn er andere inhoudelijke thema’s die het Erasmus MC prioriteit geeft om organisatiebreed goed in te voeren, zoals handhygiëne/infectiepreventie (project

© 2015, Erasmus MC

36


Handen uit de Mouwen), ondervoeding en vrijheidsbeperkende interventies. Veiligheidsbewustzijn In 2014 zijn lunchbijeenkomsten georganiseerd over patiëntveiligheid die zijn bezocht door medewerkers uit de zorg en uit onderwijs en onderzoek. Het doel van de bijeenkomsten was om kennis zo breed mogelijk te verspreiden en hierdoor het veiligheidsbewustzijn te bevorderen. De onderwerpen spitsten zich toe op teamwork, hygiëne en incidenten in de zorg. Ook via sireneacties is in 2014 gewerkt aan het verder ontwikkelen van de veiligheidscultuur. Het doel van deze acties is vooral het leren (her)kennen van onveilige situaties. Ook worden medewerkers gestimuleerd en gemotiveerd om veilig(er) te werken en kritisch te letten op aspecten van patiëntveiligheid. Naar aanleiding van de resultaten wordt op instellingsniveau bestaand beleid aangescherpt of ontbrekend beleid opgesteld. Units gaan ook zelf met de eigen resultaten aan de slag als dat nodig blijkt te zijn. In 2014 stonden de onderwerpen reanimatie en eindverantwoordelijke arts centraal. Daarnaast vond in oktober een meting van de veiligheidscultuur plaats in het kader van het project Handen uit de Mouwen. Onderwijs en deskundigheidsbevordering Er zijn in 2014 twee PRISMA-trainingen georganiseerd, waarin medewerkers leren om incidenten achteraf te kunnen analyseren. In de praktijk blijkt het moeilijk om na een PRISMA-analyse tot echte verbeteringen te komen. Daarom is er in 2014 voor de derde keer een PRISMA Experience Day georganiseerd, waar voor het eerst een prijs voor de beste PRISMA-analyse is uitgereikt. Deze ging naar de afdeling Radiotherapie, voor de compleetheid bij het melden van een incident bij het gebruik van de Cyberknife en de efficiënte aanpak van de verbeterpunten en incidentafhandeling. Na een positieve evaluatie is besloten dat deze dag ook in 2015 een vervolg krijgt. Kwaliteitsrondes In 2014 zijn de veiligheidsrondes vervangen door kwaliteitsrondes. Hierbij bezoekt de directeur Kwaliteit en Veiligheid met twee stafadviseurs de thema’s en voert een tussentijdse toets uit op de verbeteracties die zijn ingezet na de interne audit. In 2014 zijn de afdelingen van de thema’s Thorax en Spoed, peri-operatief en intensief bezocht. De focus lag op een gesprek over de op de afdeling de aanwezige verbetercultuur. Daarnaast vond een rondgang op de afdeling plaats, waarbij is gelet op een aantal veiligheidsaspecten. Symposium patiëntveiligheid Op 18 november 2014 vond voor de vijfde keer het symposium patiëntveiligheid plaats: ‘Patiëntveiligheid heb je zelf in de hand’. Het accent lag dit jaar op het regioproject ‘Handen uit de Mouwen’, waarbij onder andere de resultaten van de eerste meting zijn gepresenteerd en een aantal prijzen is uitgereikt aan het ‘schoonste’ en ‘best geklede’ ziekenhuis. Op 19 november 2015 is de volgende editie van het regionale symposium. 3.2.1

Meldingen incidenten patiëntenzorg Een van de mogelijkheden voor een organisatie om de veiligheid van patiënten te verbeteren, is het analyseren van incidentmeldingen in de patiëntenzorg (MIP). Deze meldingen gaan over (bijna-)incidenten in de patiëntenzorg die tot een onveilige situatie hebben geleid. Doordat medewerkers handelingen en gebeurtenissen waarbij ‘iets niet goed ging’ melden, ontstaat inzicht in de ‘zwakkere plekken’ van de organisatie. Hierop kunnen gerichte verbeteracties worden ingezet. De vraag of een incident verwijtbaar is, is voor de MIP niet relevant.

© 2015, Erasmus MC

37


Belangrijke aspecten in 2014:  Positionering centrale MIP-commissie: per 1 september 2014 is de centrale MIP-commissie gepositioneerd onder de nieuwe directeur Kwaliteit en Veiligheid en legt aan haar verantwoording af.  Beleidsnotitie MIP: in 2014 heeft de centrale MIP-commissie een beleidsnotitie MIP opgesteld. Hierin staan de kaders waarbinnen de onderwerpen MIP en veiligheid in de breedste zin aan de orde moeten komen. Het doel: nog meer veiligheidsbewustwording creëren. De verdere uitrol van deze beleidsnotitie staat gepland voor 2015.  PRISMA-analyse en trainingen: voor het analyseren van incidenten in de patiëntenzorg die geen calamiteit zijn, worden zorgprofessionals van het Erasmus MC getraind in het verrichten van PRISMA-analyses (Prevention and Recovery Information System for Monitoring and Analysis). In 2014 zijn in totaal twee PRISMA-basistrainingen georganiseerd, van elk twaalf deelnemers. De basistrainingen worden ook in 2015 aangeboden. Calamiteiten in de patiëntenzorg worden geanalyseerd met de Tripod-methode. Meldingen en verbeteracties Om eventuele procesafwijkingen en (bijna-)incidenten te melden, gebruiken medewerkers het Risicomanagementsysteem (RMS), een systeem om het incidenten risicomanagement te ondersteunen. Het ondersteunt de lerende organisatie in de aanpak van aanwezige en potentiële risico’s door het registreren van incidenten en het monitoren en plannen van verbeteracties. In 2014 zijn 8.631 incidentmeldingen centraal ingediend in het RMS: 8.434 van deze meldingen zijn MIPincidenten en 197 zijn interne meldingen (uitsluitend bestemd voor het melden van (bijna-)incidenten door medewerkers van de afdelingen Radiologie, Nucleaire Geneeskunde, Apotheek en de laboratoria). Dat is een daling van 536 meldingen (6 procent) ten opzichte van 2013. Binnen vier thema’s is een afname in het aantal (bijna-)incidenten waar te nemen. De meldingen worden onderverdeeld in 6.349 (74 procent) incidenten en 2.282 bijna-incidenten (26 procent). De Apotheek en laboratoria gebruiken dit onderdeel ook om meldingen te registreren die niet als incident in de patiëntenzorg worden aangemerkt, maar gerelateerd zijn aan de interne bedrijfsvoering. Waar nodig kunnen zo verbeteringen worden doorgevoerd. Op gemiddeld 93 procent van de incidenten is de feitelijke risicoscore 1 en 2 van toepassing. Dit percentage, dat leidt tot geen of minimale gevolgen voor de patiënt, ligt mogelijk hoger. Eén organisatieonderdeel bekijkt namelijk tot welke situatie het incident in potentie kan leiden en niet naar de situatie die feitelijk is opgetreden. Het registreren van deze potentiële risicoscore maakt het onmogelijk om organisatiebreed een juiste weergave van de feitelijke ernst van de incidenten weer te geven. De belangrijkste voorwaarden voor het verhogen van de meldingsbereidheid zijn het benadrukken van de vermijdbaarheid, het leren van fouten, het blijvend creëren van een blame-free cultuur en een gebruiksvriendelijk meldsysteem. Het laatste heeft de aandacht en krijgt een vervolg in 2015. Meest voorkomende incidentmeldingen in het Risicomanagementsysteem Hoofdcategorie incident

Aantal

Percentage

Medicatie

2.724

32%

Organisatie en personeel

1.919

22%

861

10%

5.504

64%

Diagnostiek patiëntenzorg (onder andere laboratorium, radiologie) Totaal

De categorieën meest voorkomende incidentmeldingen verricht in het RMS zijn ten opzichte van 2013 gelijk

© 2015, Erasmus MC

38


gebleven. De meeste medicatie-incidenten betreffen het proces van: toedienen (53,8 procent); voorschrijven (16,6 procent); afleveren/uitzetten (12,7 procent). De meeste incidenten in de categorie Organisatie en personeel betreffen: communicatie (45,3 procent); protocollen, procedures, handleidingen, beleid (21,7 procent); planning (onder andere van onderzoek) (15,22 procent). De meeste incidenten in de categorie Diagnostiek patiëntenzorg betreffen: aanvraag diagnostiek (21,5 procent); afname (17,3 procent); uitvoeren onderzoek (13,6 procent). Naast de interne organisatie wordt het menselijk handelen in de meldingen genoemd als een belangrijke oorzaak voor het ontstaan van de incidenten. Omdat niemand in de patiëntenzorg de intentie heeft om fouten te maken, moet bij voorkeur nog vaker onderzoek worden uitgevoerd naar de precieze omstandigheden waaronder het menselijk falen zich kon voordoen. Maatregelen Veel MIP-meldingen hebben geleid tot verbeteringen in de voorlichting aan patiënten, het aanpassen of opzetten van scholing van medewerkers, overleg met fabrikanten bij problemen met producten, aanpassingen in protocollen, instructies of werkafspraken, het opstarten van (medicatieveiligheids)projecten en het aanscherpen en/of benoemen van (bestaande) afspraken en verantwoordelijkheden. Een aantal ziekenhuisbrede incidenten zijn aan de Raad van Bestuur voorgelegd en afdelingen zijn verzocht verbeterplannen op te stellen. Een aantal afdelingen hanteert een eigen systeem voor het melden van incidenten. De afdeling Radiotherapie registreert in het Incident Quality System (IQS) en de afdeling Klinische Chemie registreert incidentmeldingen in het IKO-programma (Incidenten, Klachten, Opmerkingen). Problemen met het RMS zijn voor het laboratorium Hematologie aanleiding geweest in 2013 en 2014 in een eigen programma te registreren. Vanaf 2015 vindt registratie in het RMS weer plaats. Kwantitatieve MIP-gegevens (centraal gemeld in het RMS) Categorie melders

Aantal 2012

% 2012

Aantal 2013

% 2013

Aantal 2014

% 2014

5.629

69,3%

6.342

69,18%

6.071

70,34%

Medisch

768

9,5%

1.097

11,97%

1.093

12,66%

Paramedisch

434

5,3%

451

4,92%

484

5,61%

Ondersteunend

874

10,8%

804

8,77%

596

6,91%

40

0,5%

92

1,00%

120

1,39%

102

1,2%

103

1,12%

157

1,82%

Verpleegkundig

Laboratoriummedewerker Overig Niet ingevuld

275

3,4%

278

3,04%

110

1,27%

Totaal

8.122

100%

9.167

100%

8.631

100%

Hoofdcategorie incidenten

Aantal 2012

% 2012

Aantal 2013

% 2013

Aantal 2014

% 2014

Medicatie

2.816

34,68%

2.971

32,41%

2.724

31,56%

Organisatie en personeel

1.550

19,06%

1.870

20,40%

1.919

22,23%

Diagnostiek patiëntenzorg onder andere laboratorium, radiologie)

540

6,66%

1.038

11,32%

861

9,97%

Instrumentarium en materiaal

844

10,39%

818

8,92%

714

8,27%

© 2015, Erasmus MC

39


Administratie

359

4,42%

341

3,72%

354

4,10%

Valincident

200

2,46%

261

2,85%

205

2,38%

Medische apparatuur

407

5,01%

302

3,29%

291

3,37%

Verrichtingen/operaties/interventies

209

2,57%

270

2,95%

264

3,06%

Radiologie/röntgenincident

103

1,27%

199

2,17%

117

1,36%

Voeding

367

4,52%

289

3,15%

294

3,41%

Huisvesting en gebouw gebonden installaties

101

1,24%

84

0,92%

93

1,08%

Transfusie van bloed(producten)

80

0,99%

127

1,39%

125

1,45%

Patiëntgedrag

72

0,89%

79

0,86%

111

1,29%

Nucleaire geneeskunde incident

25

0,31%

23

0,25%

15

0,17%

170

2,09%

24

0,26%

36

0,42%

Medische gassen

30

0,37%

28

0,31%

24

0,28%

Menselijke weefsels of cellen (weefselvigilantie)

16

0,20%

20

0,22%

21

0,24%

193

2,38%

385

4,20%

434*

5,03%

39

0,48%

36

0,39%

28

0,32%

1

0,01%

2

0,02%

1

0,01%

8.122

100%

9.167

100%

8.631

100%

Laboratoriumincident

Overig Apotheek interne melding Radiotherapie-incident Totaal

* Analyse van de categorie Overig laat zien dat een deel van de meldingen ondergebracht kan worden in bestaande hoofdcategorieën. De ARM-coördinator heeft de taak om deze categorie op afdelingsniveau door te nemen en zoveel mogelijk het incident opnieuw te categoriseren. Dit blijft een aandachtspunt. Kwantitatieve gegevens (decentraal) IQS Radiotherapie Categorie

Aantal 2012

% 2012

Aantal 2013

% 2013

Aantal 2014

% 2014

1.251

77%

1.542

78,8%

1.400

77,1%

Ontdekt in de kwaliteitseenheid, patiënt niet bij betrokken

Incidenten

262

16%

315

16,1%

302

16,7%

Patiënt bij betrokken: wel/geen schade

Bijna-incidenten

119

7%

100

5,1%

113

6,2%

Bij toeval ontdekt, patiënt niet betrokken

1.632

100%

1.957

100%

1.815

100%

Kwaliteitsbreuken*

Totaal

Toelichting

* Bij een kwaliteitsbreuk is er in eerste instantie afgeweken van een bestaand protocol, maar is dit opgemerkt in een volgend controlemoment. De patiënt is daar in het geheel niet bij betrokken. Bijvoorbeeld: de radiotherapeut moet zijn handtekening op het behandelplan zetten. Wanneer bij een vast controlemoment wordt ontdekt dat dit om welke reden dan ook niet is gebeurd, wordt dit geclassificeerd als kwaliteitsbreuk.

© 2015, Erasmus MC

40


Afdeling Klinische Chemie Incidenten Totaal

Aantal 2013

Aantal 2014

260

150

Aantal 2013

Aantal 2014

15

12

Laboratorium Hematologie Incidenten: monster-/patiëntverwisselingen binnen het laboratorium en door (poli)klinische afdelingen bij aanvraag van laboratoriumonderzoek Totaal

Totaal aantal meldingen Het totaal aantal meldingen in het Erasmus MC bedraagt 10.608 over 2014 tegenover 11.399 in 2013. Dat is een daling van 791 meldingen (7,5 procent).

3.3 Legitimering academische component Voor patiëntenzorg gelden in UMC’s in beginsel dezelfde spelregels als voor niet-academische ziekenhuizen. Deze volgen de prestatiebekostiging in DOT-zorgproducten en overige zorgproducten. Voor de (meerkosten van de) topreferente functie en voor de ontwikkelen innovatiefunctie geldt een aparte bekostiging (beschikbaarheidsvergoeding), de zogenaamde academische component. De academische component wordt vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Het Zorginstituut Nederland keert de vergoeding uit. De academische component bestaat uit een bijdrage voor topreferente zorg (TRF) en een bijdrage voor ontwikkeling en innovatie (O&I). In totaal ontvangt het Erasmus MC voor de academische zorg een bedrag van 120,5 miljoen euro met een verdeling naar TRF 93,2 miljoen euro en O&I 27,2 miljoen euro. In 2014 is echter over het totaalbedrag een korting ingeboekt van 4,6 miljoen euro . Daardoor kwam het totaalbedrag voor 2014 uit op 115,8 miljoen euro. Bestedingen 2014

Bedrag

Topreferente zorg

93,2 miljoen

Ontwikkeling en innovatie

22,6 miljoen

De universitair medische centra (UMC’s) verantwoorden in overleg met het ministerie van VWS de academische component. In NFU-verband wordt in overleg met VWS en de NZa gewerkt aan doorontwikkeling van de verantwoording van de academische component, waarvoor de UMC’s samenwerken in het project ROBIJN. Binnen ROBIJN zijn ‘patiëntlabels’ ontwikkeld waarmee topreferente patiënten kunnen worden geïdentificeerd. Bij de verantwoording van de academische component 2014 is gebruikgemaakt van de opgedane kennis in ROBIJN over de identificatie van topreferente patiënten. Topreferente zorg Topreferente zorg (TRF) betreft zeer specialistische patiëntenzorg die gepaard gaat met bijzondere expertise, diagnostiek en behandeling, waarvoor geen doorverwijzing meer mogelijk is (last resort). Bij deze last resort-functie gaat het vaak om tertiaire verwijzingen (huisarts – algemeen ziekenhuis – UMC) waarbij patiënten ver reizen om de specifieke behandeling te kunnen krijgen. Verder geldt voor topreferente zorg dat sprake is van een gecompliceerde, vaak zeldzame zorgvraag die zich presenteert in de vorm van meerdere problemen tegelijk en waarvan de behandeling een onvoorspelbaar verloop kent. De complexiteit die bij TRF een grote rol speelt, vertaalt zich in een grotere zorgzwaarte of in het feit dat bijzondere expertise noodzakelijk is. Het vereist een infrastructuur waarbinnen vele disciplines samenwerken ten

© 2015, Erasmus MC

41


behoeve van de patiëntenzorg en die is gekoppeld aan fundamenteel patiëntgericht onderzoek. TRF is per definitie vernieuwend en ontstaat daarom door een sterke interactie tussen patiëntenzorg en klinisch wetenschappelijk onderzoek gebruikmakend van de infrastructuur die het Erasmus MC daartoe onderhoudt. Het is van maatschappelijk belang vast te stellen of TRF in Nederland enerzijds voldoende is geconcentreerd en anderzijds voldoende geografisch is gespreid. De concentratie is van belang voor de instandhouding van de kennisinfrastructuur die nodig is voor deze vormen van zorg. De spreiding is van belang om deze vormen van zorg bereikbaar te houden voor iedere inwoner van Nederland. Centers of Reference / Speerpunt topreferente patiëntenzorg Het Erasmus MC fungeert op meerdere gebieden als Center of Reference. Hieronder staan vier voorbeelden waarop het Erasmus MC een topreferente functie vervult. Aangezien het Erasmus MC op deze aandachtsgebieden excellente zorg levert, worden patiënten vanuit heel Nederland verwezen. Deze centra vallen dus samen met de speerpunten binnen topreferente patiëntenzorg. Centrum voor zwangerschapspsychiatrie (speerpunt peripartum psychopathologie) Het Erasmus MC heeft een centrum voor zwangerschapspsychiatrie geopend. Hierin is de grootste zorglijn zwangerschapsgerelateerde (peripartum) psychiatrie van Nederland ondergebracht (klinische opnames, poliklinieken, dagbehandeling), inclusief een gespecialiseerd behandelaanbod voor moeder en kind, waaronder de moeder-baby-unit. Binnen dit unieke behandelaanbod vindt ongeveer de helft van alle moeder-baby-opnames voor ernstige postpartum psychopathologie in Nederland plaats. De jarenlange intensieve samenwerking tussen de afdelingen Psychiatrie, Obstetrie/Verloskunde en Kinder- en Jeugdpsychiatrie heeft geleid tot effectieve screenings-, preventie- en behandelprogramma’s voor peripartum psychopathologie en het jonge kind. Daarnaast vindt ook fundamenteel onderzoek plaats. De postpartumperiode gaat gepaard met een sterk verhoogd risico op het ontstaan van ernstige psychiatrische ziekte. Middels immunologisch, endocrien en genetisch onderzoek wordt onderzocht waarom vrouwen na de bevalling acuut en ernstig ziek worden. Onderzoek vindt internationaal, nationaal en regionaal plaats. Oncologie – het Hersentumorcentrum Het Hersentumorcentrum van het Erasmus MC is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van gliomen en andere bijzondere hersentumoren, zoals brughoektumoren, hypofysetumoren, schedelbasistumoren en meningiomen. Ongeveer 2 procent van alle tumoren die bij volwassenen optreden, ontstaat in de hersenen. In Nederland worden jaarlijks 1.000 tot 1.200 patiënten getroffen door deze aandoening. Het Hersentumorcentrum is toonaangevend in de behandeling van hersentumoren en probeert deze behandeling voortdurend te verbeteren. Daarom krijgen patiënten vaak nieuwe medicijnen of experimentele behandelingen. Ook komen veel patiënten met een hersentumor in het centrum voor behandeladviezen, vaak in het kader van een second opinion. Om te bepalen van welk type hersentumor sprake is, wordt steeds meer gebruikgemaakt van onderzoek van DNA en van moleculaire afwijkingen die de gevoeligheid van de tumor voor bepaalde behandelingen kunnen voorspellen. Binnen het Hersentumorcentrum werken patiëntenzorg en onderzoek (innovatie en ontwikkeling) heel nauw met elkaar samen. Weesziekten – Centrum voor Lysosomale en Metabole ziekten Het Centrum voor Lysosomale en Metabole ziekten van het Erasmus MC heeft als taak multidisciplinaire zorg en diagnostiek te bieden aan patiënten (kinderen en volwassenen) met een zeldzame stofwisselingsziekte. Het centrum is opgericht in 2008, nadat het College voor Zorgverzekeringen (nu: Zorginstituut Nederland) het Erasmus MC had aangewezen voor het implementeren van weesgeneesmiddelen bij alle patiënten met de ziekte van Pompe (Myozyme), MPS II (Elaprase), MPS IV

© 2015, Erasmus MC

42


(Naglazyme) en MPS I (Aldurazyme, samen met AMC). Dit is het grootste centrum voor stofwisselingsziekten in Nederland. Het afdelingsoverstijgende karakter is uniek in Nederland en zelfs wereldwijd. De afdelingen die samenwerken op het gebied van zorg, diagnostiek en onderzoek binnen dit expertisecentrum zijn Kindergeneeskunde, Klinische Genetica, Inwendige Geneeskunde, (Kinder)Neurologie en Apotheek. Congenitale afwijkingen – Craniofaciaal Centrum In Nederland worden naar schatting ieder jaar 70 tot 90 kinderen geboren met craniosynostosis. Dit is een aandoening waarbij de schedelnaden te vroeg sluiten waardoor de hersenen en andere structuren niet verder kunnen groeien. Het gevolg is een afwijkende schedelvorm, zichtbare afwijkingen en functionele gevolgen voor (hersen)structuren. Veelal komt craniosynostosis voor bij een syndroom waardoor ook andere afwijkingen zich voordoen. Een behandeling voor het einde van het eerste levensjaar is cruciaal. Sinds 1972 is het Craniofaciaal Centrum Nederland gevestigd in Erasmus MC-Sophia en is lid van de Europese en Internationale Society for Craniofacial Surgery. Met deze jarenlange ervaring worden ieder jaar 65 tot 75 patiënten met craniosynostosis geholpen, gemiddeld vinden tachtig schedeloperaties per jaar plaats. Door deze relatief grote omvang is het mogelijk gedegen klinisch wetenschappelijk onderzoek uit te voeren ten behoeve van de behandeling van deze kinderen. Het craniofaciale team dat samenwerkt op het gebied van zorg en onderzoek bestaat uit een kinderneurochirurg, plastisch chirurg, kaakchirurg, KNO-arts, kinderarts, orthodontist, oogarts, psycholoog, kinderanesthesist, kinderintensivist, klinisch geneticus en maatschappelijk werker. Ontwikkeling en innovatie Ontwikkeling & innovatie (O&I) betreft de zogenaamde research & development-functie van de zorg. Dit betekent dat ontwikkelingen worden bedacht en getest. Deze ontwikkelingen hebben betrekking op onder andere de direct patiëntgebonden zorg, de organisatie van zorg, voeding en patiëntenvoorlichting. Ook de exportfunctie van kennis behoort hiertoe. De UMC’s verrichten onderzoek op internationaal concurrerend niveau. Zij zijn daarin succesvol, zoals blijkt uit de analyse van het aantal en de kwaliteit van wetenschappelijke publicaties. Ieder UMC legt eigen accenten in het onderzoek en er is sprake van een dynamisch systeem van concurrentie, samenwerking en complementariteit. Het Erasmus MC is actief in het uitdragen van de resultaten van onderzoek en nieuwe behandelmethoden, via publicaties in wetenschappelijke vakbladen en via landelijke media. Verder spant het Erasmus MC zich in om DOT-zorgproducten (inclusief experimentele zorgproducten) te ontwikkelen voor nieuwe vormen van zorg. Ook wordt kennisoverdracht verzorgd door het organiseren van bij- en nascholing aan zorgverleners. Het gaat hierbij om een breed scala aan disciplines, waaronder medisch specialisten, huisartsen, verpleegkundigen en psychologen. Kwantitatief Voor publicaties zijn de volgende gegevens beschikbaar: P1

MCS2

MNCS3

MNJS4

MNCS/MNJS5

135.185,25

25,8

1,49

1,32

1,13

26.985,25

29,3

1,64

1,41

1,16

Alle UMC’s

48.052,00

11,0

1,62

1,43

1,13

Erasmus MC

11.383,00

14,7

1,75

1,53

1,15

Periode 1998-2012/13 Alle UMC’s Erasmus MC 2009-2012/13

© 2015, Erasmus MC

43


1 Totaal aantal publicaties in internationaal wetenschappelijke tijdschriften met een impactfactor opgenomen in Web of Science. 2 Gemiddeld aantal citaties per publicatie exclusief zelfcitaties. 3 Impact van de publicaties vergeleken met het wereldgemiddelde in de wetenschapsgebieden waarin is gepubliceerd. 4 Impact van de publicaties vergeleken met het wereldgemiddelde in de tijdschriften waarin is gepubliceerd. 5 Hoe hoger de ratio hoe beter de tijdschriften zijn binnen de wetenschapsgebieden waarin de publicaties gepubliceerd zijn. In de periode 1998-2012 heeft het Erasmus MC 636 publicaties in de top 1% van meeste geciteerde publicaties in de wetenschapsgebieden waarin gepubliceerd is. Dit is het meeste van alle UMC’s. Externe onderzoeksprojecten 2014 (in euro’s) Categorie

Aantal projecten

Inkomensoverdrachten

Omzet

Totale omzet

Bedrijfsleven (binnen- en buitenland)

155

10.921

8.060.576

8.071.497

Collectebusfondsen: beperkt aantal collectebusfondsen cf. limitatieve lijst

148

475.411

7.487.558

7.962.969

Internationale overheidsfondsen, waaronder EU

175

12.422.388

14.139.984

26.562.372

NWO (tevens onder andere ZonMW en KNAW)

321

1.874.942

21.381.893

23.256.835

54

1.390.038

5.159.698

6.549.736

287

290.327

11.248.460

11.538.787

68

10.704.707

4.575.930

15.280.637

1.208

27.168.733

72.054.099

99.222.833

Overheid: ministeries en overige Nederlandse overheid Stichtingen niet-flex + overig: stichtingen buiten limitatieve lijst + overige Topsectoren Eindtotaal

2010

2011

2012

2013

2014

Aantal goedgekeurde METC-projecten

405

471

558

560

619*

Aantal promoties

192

207

220

233

227

Aantal lopende octrooien/patenten **

163

172

164

129

113

11

15

13

9

9

Aantal nieuw verworven octrooien/patenten

* Waarvan 168 positieve besluiten in het kader van de WMO, 370 besluiten niet-WMO-plichtig onderzoek en 81 toestemming Raad van Bestuur na positief besluit door een andere erkende METC. ** De afgelopen jaren is het octrooiportfolio opgeschoond, waardoor het aantal actieve octrooien is verminderd.

3.4 Maatschappelijk verantwoord 3.4.1

100 jaar Daniel den Hoed Met de campagne ‘Maak kanker kansloos’ is in 2014 uitgebreid stilgestaan bij het honderd jarig bestaan van oncologische zorg in Rotterdam. De campagne leverde ruim 2,5 miljoen euro op. Enkele acties lopen nog door tot in 2015.

© 2015, Erasmus MC

44


Het hele jaar kwamen talloze Rotterdammers in actie voor het Erasmus MC Kanker Instituut. Zo ging de gehele opbrengst van het benefietduel Feyenoord-Excelsior in januari naar het goede doel. Ook was ‘100 jaar Daniel den Hoed’ de bestemming van grote evenementen als de Rotterdam Marathon, Tour de Rotterdam en de Westland Ride. In september en oktober is het grote publiek gevraagd om zelf in actie te komen. Zo knutselden bijna zevenduizend basisschoolleerlingen hun eigen ‘Hoed van Daniel’. Ook prijkte in menig kroeg en winkel de speciale rodehoedenspaarpot en is een geslaagde bedrijfsestafette georganiseerd. Op de Grote Inzameldag, de afsluitende manifestatie van de campagne ‘Maak kanker kansloos’, kwamen actievoerders en donateurs hun bijdrage zelf brengen. In de Passage van het Erasmus MC was er een uitgebreid programma van optredens, interviews en een live uitzending van Radio Rijnmond. De dag is gecombineerd met een open huis van het Erasmus MC Kanker Instituut, met lezingen en rondleidingen, en een speeddate met deskundigen. De opbrengst van de campagne gaat naar apparatuur die uitbreiding van het onderzoek naar en behandeling van kanker binnen het Erasmus MC Kanker Instituut mogelijk maakt. Centraal staat hierbij de bepaling van de behandeling op basis van DNA-materiaal. Met ‘personalized medicine’ moet het mogelijk zijn exact vast te stellen welke behandeling het meest baat heeft voor de patiënt. In 2014 is alle oncologische zorg, behandeling, onderwijs in Rotterdam gebundeld binnen dit instituut.

© 2015, Erasmus MC

45


4 Onderzoek 4.1 Kwaliteit Het Centrum voor Wetenschaps- en Technologiestudies (CWTS) analyseert wetenschappelijke publicaties op basis van het aantal citaties door wetenschappers binnen hetzelfde onderzoeksgebied. In de meest recente benchmark (1998- 2012/2013) heeft het Erasmus MC van alle UMC’s wederom internationaal veruit de meeste wetenschappelijke artikelen gepubliceerd. Op basis van het aantal citaties in het wetenschapsgebied behoort het Erasmus MC al jarenlang tot de top van Nederland, met een eerste positie voor het totaal aan publicaties uit de periode 2009-2012, en eerste posities voor alle eerste-auteurpublicaties en publicaties met internationale samenwerking. Het Erasmus MC investeert al jaren gericht in de versterking van het wetenschappelijk onderzoek onder andere met eigen subsidieprogramma’s. Hiermee stimuleert het Erasmus MC bijvoorbeeld de samenwerking tussen klinische en niet-klinische disciplines en de toepassing van nieuwe vindingen in de kliniek. Tevens reikt het Erasmus MC ieder jaar persoonsgebonden Erasmus MC Fellowships uit aan jonge, uitzonderlijk talentvolle onderzoekers. 4.1.1

Horizon 2020 en ERC-subsidies Horizon 2020 is het Europese financieringsprogramma voor onderzoek en innovatie dat in 2014 van start is gegaan. De centrale ondersteuning voor Horizon 2020 is in 2014 verder uitgebreid. Zo zijn er diverse informatiebijeenkomsten georganiseerd om onderzoekers te informeren over de verschillende subsidiemogelijkheden in Horizon 2020. Onderzoekers konden hun projectidee presenteren voor een publiek met veel ervaring met de eerdere programma’s. Wat betreft de ERC-grants was 2014 een bijzonder jaar voor het Erasmus MC. Want hoewel de ERC Grants al vanaf 2007 bestaan en het Erasmus MC al achttien laureaten kent, was dit de eerste keer dat de prijs aan klinische collega’s is toegekend. Deze twee klinische onderzoekers kregen beiden de ERC Consolidator Grant toegewezen. Daarnaast zijn twee ERC Proof of Concept grants toegewezen. De uitslag van de ERC Advanced Grants 2014 wordt in 2015 bekend. Het Erasmus MC heeft in 2014 daarnaast nog vier subsidies binnengehaald, waaronder een coördinatorschap voor een Marie Curie Initial Training Network (ITN), waarbij beginnende onderzoekers de kans krijgen om hun onderzoeksvaardigheden te verbeteren, samen te werken met gevestigde onderzoeksteams en hun eigen carrièrekansen te verruimen.

4.1.2

Veni, Vidi, Vici Naast de ERC-subsidies worden jaarlijks prestigieuze persoonsgerichte subsidies uit de Vernieuwingsimpuls uitgereikt. De Vernieuwingsimpuls is een competitief programma dat talentvolle en creatieve onderzoekers een persoonsgebonden financiering biedt. Deze kent drie financieringsvormen, afgestemd op verschillende fasen in de wetenschappelijke carrière van onderzoekers: Veni, voor pas gepromoveerde onderzoekers; Vidi, voor onderzoekers die na hun promotie al enkele jaren onderzoek hebben verricht; Vici voor senior onderzoekers die hebben aangetoond een eigen onderzoekslijn te kunnen ontwikkelen. In 2014 zijn vier Veni-subsidies toegekend aan Erasmus MC-onderzoekers. Daarnaast zijn er in 2014 twee Vidi-subsidies (uit de ronde van 2013) toegekend. Tot slot heeft een onderzoeker van de afdeling Oogheelkunde van het Erasmus MC, de belangrijkste subsidie op dit terrein, een Vici-subsidie, toegekend gekregen.

© 2015, Erasmus MC

46


4.1.3

Promoties Het aantal promoties vanuit het Erasmus MC bedroeg in 2014 227. Dit is een lichte daling ten opzichte van 2013: 233. De hoge aantallen zijn vooral te danken aan de sterke werfkracht voor externe financiering van onderzoek.

4.1.4

Top tien Europese medische instituten Elk jaar wordt de Erasmus Universiteit door verschillende instanties gerangschikt voor onderdelen die alleen tot de kernexpertise van het Erasmus MC behoren. De uitslag van de drie ranglijsten die voor het Erasmus MC het meest relevant zijn: Times Higher Education – Preclinical, Clinical & Health Sciences  wereld: nummer 35  Europa: nummer 9 De ranking is voor 37,2 procent gebaseerd op reputatie en voor 62,8 procent op andere criteria (inclusief wetenschappelijke). QS World University Ranking – Medicine  wereld: nummer 27  Europa: nummer 7 De ranking is voor 50 procent gebaseerd op reputatie en voor 50 procent op wetenschappelijke criteria. US News Global University Ranking – Clinical Medicine  wereld: nummer 19  Europa: nummer 6 De ranking is voor 25 procent gebaseerd op reputatie en voor 75 procent op wetenschappelijke criteria.

4.1.5

Wetenschappelijke integriteit Het Erasmus MC heeft het beleid op het terrein van wetenschappelijke integriteit samengevat in de Erasmus MC Research Codes. Daarin komen aan bod:  richtlijnen publiceren en auteurschappen;  Erasmus MC-richtlijnen bij vermoeden van wetenschappelijk wangedrag;  richtlijn gunstbetoon door bedrijven;  intellectueel eigendom;  onderzoek met patiëntengegevens en biomateriaal. In 2014 is een begin gemaakt met het opstellen van een vernieuwde research code in nauwe samenwerking met het LUMC. Deze wordt in de loop van 2015 gepubliceerd. In 2013 is het Erasmus MC gestart met de implementatie van het zogeheten actieplan wetenschappelijke integriteit. Sinds 2013 heeft het Erasmus MC een coördinator wetenschappelijke integriteit. Alle afdelingshoofden hebben een plan opgesteld waarmee zij beschrijven op welke wijze ze de wetenschappelijke integriteit binnen het onderzoek bevorderen. Hiervoor zijn in totaal vijftien toetsbare doelstellingen opgesteld die voor alle afdelingen hetzelfde zijn. Deze doelstellingen beogen een integere onderzoekscultuur te realiseren, onderwijs op het terrein van integriteit te bevorderen en de digitalisering en opslag van onderzoeksgegevens te regelen. In 2014 heeft voor het merendeel van de afdelingen een eerste evaluatie van de implementatie van het actieplan plaatsgevonden, begin 2015 wordt de implementatie in de overige afdelingen geëvalueerd.

© 2015, Erasmus MC

47


Vooruitlopend op de rapportage van deze evaluatie, die in het voorjaar van 2015 verschijnt, kan worden vastgesteld dat op het gebied van de onderzoekscultuur belangrijke stappen zijn genomen. Onderzoekers zijn zich zeer bewust van het belang van wetenschappelijke integriteit en van de valkuilen die zij tijdens hun werk kunnen tegenkomen. Maatregelen om dergelijke valkuilen te vermijden worden op afdelingsniveau genomen. Op het gebied van onderwijs is voor promovendi een eendaagse cursus wetenschappelijke integriteit ontwikkeld, die vanaf 1 januari 2013 maandelijks wordt gegeven en verplicht is gesteld. Meldingen van problemen rond wetenschappelijke integriteit worden behandeld door de vertrouwenspersoon en de coördinator wetenschappelijke integriteit.

4.2 Veiligheid Het Erasmus MC waarborgt op verschillende manieren de veiligheid van patiënten en gezonde personen die deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek. Alle projectvoorstellen waarbij sprake is van een concrete medisch-wetenschappelijke vraagstelling en waarbij patiënten en/of gezonde personen aan een handeling worden onderworpen of gedragsregels worden opgelegd, vallen onder de reikwijdte van de zogeheten WMO (Wet Mensgebonden Onderzoek). Of een onderzoeksprojectvoorstel WMO-plichtig is, wordt getoetst door de Medisch Ethische Toetsings Commissie (METC). Bij WMO-plichtige projectvoorstellen beoordeelt de METC vervolgens of zij voldoen aan alle eisen die voortvloeien uit de WMO, het ICH-GCP Richtsnoer en de EU-Directive voor geneesmiddelenonderzoek. Alle onderzoekers die vanuit het Erasmus MC initiatiefnemer zijn voor een onderzoeksproject stellen hun onderzoeksprotocol op volgens het template van de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO). Hierin zijn ook paragrafen over neveneffecten en veiligheid van de deelnemers opgenomen. Dit onderzoeksprotocol moet de METC beoordelen en goedkeuren. Bij onderzoek met een verhoogd risico wordt een Data Safety Monitoring Board (DSMB) ingesteld. Onderzoekers moeten zelf een DSMB inrichten. Naast veiligheid voor de deelnemers van onderzoek is er ook veel aandacht voor de veiligheid van gegevensverzameling. Onderzoekers dienen hiervoor een monitoringplan bij de METC in, op basis van een voor het Erasmus MC geldend template. In 2014 is het Erasmus MC gestart met steekproefsgewijze audits om de uitvoer van het monitoringplan en het functioneren van een eventueel aanwezige DSMB te waarborgen. In 2014 zijn steeds meer onderzoekers gebruik gaan maken van datamanagementsystemen die het Erasmus MC aanbiedt. In 2015 moeten alle nieuw gestarte onderzoeken gebruikmaken van een van deze systemen. In 2014 zijn ruim 150 onderzoekers gecertificeerd voor de BROK (Basiscursus Regelgeving en Organisatie voor Klinische Onderzoekers). Sinds 2007 heeft het Erasmus MC ruim duizend onderzoekers onderwezen in de BROK. Vanaf voorjaar 2015 wordt de BROK tevens aangeboden als e-learning. In 2014 hebben onderzoekers in totaal ruim tweeduizend uur gebruikgemaakt van interne advisering door het Consultatiecentrum voor Patiëntgebonden Onderzoek.

4.3 Maatschappelijk verantwoord Dagelijks zetten wetenschappelijk onderzoekers van het Erasmus MC zich in om kennis van gezondheid en ziekte te vergroten. Deze kennis leidt vaak direct tot betere behandelingen en preventie en draagt bij aan de innovatieve kracht van de Nederlandse samenleving en economie. We noemen dit de maatschappelijke valorisatie van onderzoek. Door deze maatschappelijke valorisatie levert het Erasmus MC een bijdrage aan het oplossen van grote maatschappelijke gezondheidsproblemen en voldoet het aan de subsidie-eisen vanuit de Nederlandse en Europese overheid.

© 2015, Erasmus MC

48


4.3.1

Brochure maatschappelijke impact van onderzoek Het Erasmus MC is trots op ondernemende onderzoekers die zo de verbinding leggen met de samenleving. Daarom publiceert het Erasmus MC sinds een aantal jaar het Maatschappelijke Impact Jaarverslag, dat op toegankelijke wijze een selectie uit deze onderzoeken aan de lezer presenteert. In 2014 is dit jaarverslag voor de eerste keer geïntegreerd in de decembereditie van het Erasmus MC-relatiemagazine Monitor. Het thema: preventie. Onderzoekers vertellen onder andere over nieuw bevolkingsonderzoek naar longkanker, over reuma en zwangerschap en over het voorkomen van babysterfte.

4.3.2

Dierproeven Er wordt altijd gestreefd naar verbetering van de gezondheid van de mens, door het ontwikkelen van steeds betere behandelmethoden, maar ook door verbetering van diagnostiek en door het beter voorkomen van ziekten. Om ziekten beter te begrijpen en medische ontwikkelingen mogelijk te maken zijn, naast laboratoriummethoden en onderzoek bij mensen, dierproeven nodig. Het gebruik van dieren schept een ethisch dilemma dat iedereen aangaat. Het Erasmus MC neemt daarin zijn verantwoordelijkheid, niet alleen voor het verantwoord gebruik van dieren, maar ook voor een grotere betrokkenheid van de samenleving. Dierproeven waren onmisbaar voor de medische vooruitgang in het verleden en zijn dat nog steeds in de voorzienbare toekomst. De strenge wetgeving die het dierexperimenteel onderzoek onder strikte voorwaarden mogelijk maakt, is vernieuwd om te voldoen aan de Europese dierproevenrichtlijn 2010/63. Het Erasmus MC heeft in 2014 voor de vierde keer een geïllustreerd boekje uitgebracht over dierproeven die in het universitair medisch centrum worden verricht. Het thema: Veroudering en chronische ziekten. Met dit publieksjaarverslag wil de organisatie een beeld geven van het maatschappelijk belang van dierproeven voor het wetenschappelijk onderzoek en onderwijs, en de plaats die dieren daarbij innemen. Het laat onder meer zien hoeveel proeven er zijn gedaan, met welke dieren, op welke wijze, en wat de bijdrage is aan gezondheid en kennis.

4.3.3

Wetenschapscommunicatie Lof der Geneeskunst Lof der Geneeskunst, de jaarlijkse publiekslezing van het Erasmus MC over biomedisch wetenschappelijk onderzoek en mensen, vond plaats op vrijdag 3 oktober. De presentaties van Nobelprijswinnaar Carol Greider en Stefan Sleijfer, afdelingshoofd Interne Oncologie van het Erasmus MC, sloten aan bij het thema ‘Maak kanker kansloos’ in het kader van 100 jaar oncologische zorg in Rotterdam. 1.750 mensen bezochten het evenement in de Doelen, waar ook vier jonge, talentvolle onderzoekers een Erasmus MC Fellowship in ontvangst mochten nemen en een student geneeskunde de prijs ontving voor het beste wetenschappelijke artikel in Erasmus Journal of Medicine. Studenten van Codarts Hogeschool voor de Kunsten voerden muziek-, dans- en circusoptredens uit. New Horizons Het New Horizons Festival, ter gelegenheid van de Europese Nacht van de Onderzoeker, vond plaats op 26 september in het Onderwijscentrum van het Erasmus MC. Tijdens dit evenement stond de persoonlijke ontmoeting tussen het publiek en onderzoekers centraal in presentaties, hands-on demonstraties en workshops. Wetenschappers van het Erasmus MC, Erasmus Universiteit Rotterdam, TU Delft en Universiteit Leiden presenteerden hun onderzoek rond het thema ‘Big Data, Your Life in the Cloud’. Ongeveer 1.500 mensen namen deel aan het programma.

© 2015, Erasmus MC

49


4.3.4 4.3.4.1

Bevolkingsonderzoeken Generation R

Generation R onderzoekt de groei, ontwikkeling en gezondheid van tienduizend opgroeiende kinderen in Rotterdam. Deze kinderen, allemaal geboren tussen 2002 en 2006, worden vanaf de vroege zwangerschap tot jongvolwassenheid gevolgd. Centraal staat de vraag waarom het ene kind zich optimaal ontwikkelt en het andere kind niet of minder. Door factoren te onderzoeken die deze ontwikkeling kunnen bevorderen, levert Generation R een belangrijke bijdrage aan de gezondheid en de zorg voor alle kinderen en hun ouders in Nederland. Eerste trimester zwangerschap erg belangrijk In januari 2014 toonde Generation R aan dat gezond leven in de vroege zwangerschap nog belangrijker is dan al werd aangenomen. Als het kind in de eerste fase van de zwangerschap namelijk niet goed groeit, heeft dat gevolgen voor de gezondheid op latere leeftijd. Kinderen met groeivertraging in het eerste trimester hebben later een grotere kans op overgewicht en op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Leefstijl van de moeder, zoals roken en alcoholgebruik, kunnen de ontwikkeling van de kwetsbare foetus in het eerste trimester al beïnvloeden. Generation R laat hiermee zien dat een goede gezondheid van een vrouw die zwanger wil worden, niet alleen van belang is voor haarzelf, maar ook voor de volgende generatie. Generation R MRI groot succes De kinderen die meedoen aan Generation R zijn inmiddels negen jaar of ouder. In 2014 was daarom de onderzoeksfase Focus op 9 van Generation R in volle gang. Als onderdeel hiervan brengen de kinderen een bezoek aan het Generation R MRI-centrum. Met de MRI worden heel nauwkeurige foto’s gemaakt van onder andere de hersenen, de longen en het hart. Hiermee wordt onderzoek gedaan naar gedrag, astma en hart- en vaatziekten. Aan het eind van 2014 hebben ruim 2.500 kinderen het MRI-centrum bezocht. Een MRI is heel anders dan de andere metingen die binnen Generation R worden gedaan. Daarom vonden de kinderen het leuk om te ondergaan, ook omdat een film konden kijken tijdens het scannen. Daarnaast waren ze erg enthousiast over de foto’s die ze meekregen van hun eigen lichaam. 4.3.4.2

ERGO

Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek (ERGO), in het buitenland bekend als The Rotterdam Study, is een langlopend onderzoek onder vijftienduizend 45-plussers in de Rotterdamse wijk Ommoord. ERGO onderzoekt gezondheidsproblemen die op oudere leeftijd veel voorkomen, zoals hart- en vaatziekten, botontkalking, gewrichtsslijtage, dementie, ziekte van Parkinson, psychiatrische aandoeningen zoals angst en depressie, epilepsie en oogziekten. ERGO heeft nationaal en internationaal naam gemaakt als een studie die belangrijke nieuwe kennis oplevert. ERGO levert een bijdrage aan een samenleving waarin mensen gezond ouder kunnen worden. In 2014 is begonnen met het onderzoek van de oudste deelnemersgroep die in de periode 1990-1993 als eerste groep binnen ERGO startte. Zij ondergingen voor de zesde keer het onderzoek op het centrum waarvoor alle deelnemers om de vier tot vijf jaar worden uitgenodigd. Ook zijn de eerste voorbereidingen getroffen om ERGO uit te breiden met een nieuwe groep deelnemers. Dit zal op termijn leiden tot een aanzienlijke toename van het totaal aantal ERGO-deelnemers. Er waren in 2014 twaalf ERGO-promoties en het aantal wetenschappelijke publicaties bedroeg 105. 4.3.4.3

Proefbevolkingsonderzoek darmkanker

Jaarlijks wordt bij 13.000 Nederlanders de diagnose dikke darmkanker gesteld. Er overlijden 5.100 patiënten per jaar in ons land aan deze ernstige ziekte. Dat is onnodig, omdat de ziekte bij vroegtijdige

© 2015, Erasmus MC

50


ontdekking goed kan worden behandeld of zelfs voorkomen. Het Erasmus MC leidt samen met de screeningsorganisatie Zuidwest-Nederland sinds 2006 het proefbevolkingsonderzoek naar darmkanker. Dit is mede aanleiding tot implementatie van een landelijk bevolkingsonderzoek. Het landelijke bevolkingsonderzoek wordt vanaf 13 januari 2014 geleidelijk ingevoerd. De studie van het Erasmus MC nam de resultaten van 10.000 uitnodigingen in de regio Rotterdam onder de loep. Circa 65 procent van de opgeroepen mensen gaf gehoor aan de uitnodiging om een buisje ontlasting op te sturen. 4.3.4.4

Onderzoek naar longkanker

Sterfte als gevolg van longkanker naar beneden brengen is het hoofddoel van NELSON, voluit: Nederlands Leuvens Longkanker Screenings Onderzoek. Er doen bijna 16.000 mensen aan mee tussen de 50 en 75 jaar. Zij hebben in elk geval een 25 tot 30 jaren durende rookhistorie van minstens tien tot vijftien sigaretten per dag. De deelnemers mogen niet langer dan tien jaar geleden met roken zijn gestopt. Het Erasmus MC leidt het onderzoek. De screeningsfase is in 2014 afgerond. De onderzoekers verwachten over twee tot drie jaar de resultaten bekend te kunnen maken.

© 2015, Erasmus MC

51


5 Onderwijs en opleiding 5.1 Kwaliteit 5.1.1

Kwaliteitsbeleidsplan In 2014 is de implementatie van de Plan-Do-Check-Act-cyclus (PDCA-cyclus) voortgezet. Voor al het onderwijs, van zowel de bachelor als de master geneeskunde, geldt dat coördinatoren, docenten, onderwijskundig adviseurs en projectmedewerkers actief het onderwijs willen verbeteren en dit in toenemende mate doen op basis van de gegevens vanuit de kwaliteitszorg (check). In 2015 gaat de implementatie van de cyclus verder. Bij het themaonderwijs ligt de nadruk op het sluiten van de cyclus: het maken van plannen op basis van de beschikbare gegevens. Het lijnonderwijs is toe aan het toetsbaar formuleren van de doelstellingen (plan) en het afstemmen van de evaluatie op de geformuleerde doelstellingen (check). Bij het onderwijs in de coschappen wordt in 2015 gewerkt aan het formuleren van toetsbare doelstellingen voor het ontwikkelen van het onderwijs.

5.1.2

Visitaties en Tussentijdse OpleidingsEvaluatie De research masters Infection & Immunity, Molecular Medicine en Neuroscience hebben in 2014 de procedure voor heraccreditatie doorlopen. De opleiding Molecular Medicine is beoordeeld als goed. De opleidingen Infection & Immunity en Neuroscience kregen een voldoende. Voor de bachelor en master geneeskunde waren er visitaties in het kader van de Tussentijdse OpleidingsEvaluatie (TOE) van de EUR. De afronding van de TOE vindt voor beide opleidingen plaats in 2015.

5.1.3

Opleiding geneeskunde blijft topopleiding In 2014 heeft de bacheloropleiding geneeskunde haar kwaliteitszegel van de keuzegids hoger onderwijs behouden en mag zich ook in 2015 ‘topopleiding’ noemen. De studenten zijn wederom zowel positief over de praktijkgerichtheid als de wetenschappelijke vorming van de studie. Hun waardering voor de kwaliteit van de docenten is onverminderd hoog.

5.2 Maatschappelijk verantwoord 5.2.1

Junior Med School De Junior Med School (JMS) is een speciale pre-university-cursus gericht op excellerende vwo5- en vwo6leerlingen. Zorgvuldig geselecteerde leerlingen krijgen onderwijs in wetenschappelijk onderzoek en in een breed scala van medische onderwerpen. Daarna doen ze in de zomermaanden tussen vwo5 en vwo6 wetenschappelijk onderzoek bij een van de afdelingen van het Erasmus MC. In totaal spenderen de deelnemers minstens 320 uren binnen de muren van het Erasmus MC. Bijna alle deelnemers aan deze cursus gaan in Rotterdam geneeskunde studeren en doen het uitstekend tijdens de studie: hoge cijfers, snel studeren en vaak een keuze voor deelname aan een tweede onderzoekersmaster. Ongeveer eenderde van de deelnemers is afkomstig uit Rotterdam en omgeving. De JMS helpt het Erasmus MC om, zowel regionaal als nationaal, excellerende vwo’ers aan zich te binden en studenten te identificeren die passen bij het academisch karakter van de geneeskundestudie in Rotterdam.

5.2.2

Wetenschapsknooppunt Ook in 2014 werkten onderzoekers en studenten van het Erasmus MC mee aan de lessen voor leerlingen van het basisonderwijs in de regio, georganiseerd door het Wetenschapsknooppunt van de Erasmus Universiteit Rotterdam. 120 scholieren volgden de lessenreeks ‘Van Piep tot Stok’ over de

© 2015, Erasmus MC

52


bevolkingsstudies ERGO en Generation R. Nieuw was Mini-Med School, waarvoor studenten van de Honours Class van het Erasmus MC samen met PABO-studenten twintig gastlessen gaven aan enthousiaste groepen leerlingen van basisscholen.

© 2015, Erasmus MC

53


6 Organisatie 6.1 Personeel 6.1.1 6.1.1.1

Personeelsbezetting Aantal fte

Het Erasmus MC telde eind 2014 9.183 fte, 230 fte minder dan begin 2014. De vermindering vond bij bijna alle organisatieonderdelen plaats. Dit was het gevolg van een actieve sturing door middel van een vacaturesluis, waarin per vacature is gewogen welke instroom absoluut noodzakelijk was. Het aantal vacatures bedroeg eind 2014 457. 6.1.1.2

Verzuim

Het ziekteverzuim in het Erasmus MC over 2014 bedroeg gemiddeld 4,6 procent. Dit was hoger dan in 2013 (4,3 procent). Daarmee lijkt een einde te zijn gekomen aan de daling die de afgelopen jaren zichtbaar was. Het hogere verzuim zien we zowel in het segment patiëntenzorg als bij onderwijs & onderzoek. In patiëntenzorg was het verzuim 5,1 procent (2013: 4,8 procent) en bij O&O 2,6 procent (2013: 2,2 procent). De gemiddelde verzuimduur lag in 2014 op 11,8 dagen (2013: 10,2 dagen). Het grootste deel van het verzuimvolume zit in verzuim langer dan zes weken. Bij het verzuim langer dan zes weken is 38 procent van de verzuimde dagen veroorzaakt door psychische klachten en 24 procent door klachten van het bewegingsapparaat. 34 medewerkers hebben in 2014 een WIA-beoordeling wegens langdurige arbeidsongeschiktheid gehad. Zeven van hen kwamen in de IVA en zijn daarmee blijvend volledig arbeidsongeschikt en veertien in de WGA (gedeeltelijk en/of tijdelijk arbeidsongeschikt). Met het kortdurende verzuim en de meldingsfrequentie gaat het goed: medewerkers melden zich steeds minder vaak ziek, in 2014 gemiddeld 1,3 keer per jaar. Dit is ruim onder het streefniveau van 1,5. In 2013 en 2012 lag dit percentage op 1,4 procent. 6.1.1.3

Arbeidsvoorwaarden

Pensioen De NFU, de vakbonden en de pensioenfondsen ABP en PFZW hebben vele jaren onderhandeld om het personeel van de UMC’s over te laten gaan van ABP naar PFZW. Omdat de dekkingsgraad van beide pensioenfondsen erg uiteenliep, hebben de partijen in 2014 moeten besluiten de onderhandelingen over de overgang stop te zetten. De medewerkers van het Erasmus MC blijven vallen onder het pensioenfonds van ABP. De regering heeft besloten voor inkomens boven de 100.000 euro met ingang van 1 januari 2015 de pensioenopbouw over het gedeelte boven de 100.000 euro niet meer fiscaal te faciliteren. Een bijkomend gevolg is dat voor deze medewerkers met ingang van 1 januari 2015 het nabestaandenpensioen ook alleen uitgaat van het lagere bedrag. Aangezien de wetgeving laat is vastgesteld, was het voor de betreffende medewerkers niet mogelijk op korte termijn zelf maatregelen te treffen voor het nabestaandenpensioen. Om deze reden hebben de werkgevers in NFU-verband besloten om voor 2015 een (tijdelijke) collectieve verzekering voor deze medewerkers te treffen. Deze verzekering is ondergebracht bij Loyalis. De overige effecten van de aftopping worden in het cao-overleg meegenomen.

© 2015, Erasmus MC

54


6.1.1.4

Regelingen en richtlijnen

Formele besluitvorming heeft plaatsgevonden over de volgende regelingen en richtlijnen, met instemming van de OR:  regeling Ziekte en arbeidsongeschiktheid: vastgesteld op 13 maart 2014;  richtlijn Dienstreizen, wijziging: vastgesteld op 20 januari 2014;  laten vervallen van richtlijn Aanstelling hoogleraren: besloten op 23 juni 2014;  richtlijn Opvang bij schokkende gebeurtenissen, wijziging: vastgesteld op 23 juni 2014. Daarnaast is in juli, na onderhandeling met de vakorganisaties, een onderhandelaarsakkoord Sociaal Beleidskader bereikt, en is op 24 november 2014 het sociaal plan voor de afdeling Dossierbeheer en Digitalisering definitief geworden. 6.1.2 6.1.2.1

Opleiding en ontwikkeling SoFoKleS

SoFoKleS is het Sociaal Fonds voor de Kennissector. Het Erasmus MC heeft de toegekende SoFoKlesmiddelen van 716.751 euro benut voor de Dialoogprojecten van de Vernieuwingsagenda CAO NFU. De training Persoonlijke effectiviteit is van toegevoegde waarde gebleken op zowel persoonlijk als professioneel vlak. De training Teamgericht leidinggeven heeft meer bewustzijn gecreëerd bij de vorming en sturing van groepsprocessen. Alle 55 promovendi en postdocs bevelen de workshops over loopbaanoriëntatie aan nieuwe collega’s aan. Acht grotere units hebben binnen de pilot ‘Flexibel roosteren op maat’ nieuwe roostervariaties ontworpen en naar tevredenheid toegepast. Deelnemers van het leefstijlprogramma om door meer beweging tot een gezond gewicht te komen, zijn duidelijk tevreden; het programma wordt dan ook gecontinueerd. SoFoKleS heeft het Erasmus MC een subsidie verstrekt van 375.000 euro over de jaren 2014 en 2015 voor de ontwikkeling van medewerkers en teams. De gedachte is dat teams beter functioneren als medewerkers optimaal de verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen werk, hun loopbaan en hun duurzame inzetbaarheid. Er zijn tien trainingen ontwikkeld op het gebied van communicatie en samenwerking in teams, persoonlijke effectiviteit en duurzame inzetbaarheid. Het geld is verdeeld over de thema’s en er is een grote mate van keuzevrijheid in het bepalen wie een training mag volgen en welke training het beste past. Als nieuw project van 2014 is samen met Stichting Werk & Mantelzorg en CNV Publieke Zaak gewerkt aan de opzet van mantelzorgvriendelijk beleid. Steeds meer werknemers combineren noodgedwongen werk en mantelzorg, met het risico van een disbalans tussen werk en privé, hoger ziekteverzuim en lagere productiviteit. Het bespreekbaar maken van dit onderwerp geeft begrip binnen de teams, versterkt de onderlinge binding en individuele motivatie. Hoewel het Erasmus MC nu is erkend als mantelzorgvriendelijke organisatie moet dit onderwerp de komende jaren nog meer aandacht krijgen om dit in de organisatie ook echt waar te maken. Mantelzorg moet onderdeel worden van de Erasmus MC-cultuur: net zo gewoon als de combinatie van werk en de zorg voor kinderen. Voor 2015 komt er voorlichting over de mogelijkheden en spelregels voor maatwerkafspraken; algemene informatie komt op intranet en er komt een workshop over mantelzorg en werk. Ook het project Jaargesprekken is gestart met SoFoKleS-subsidie.

© 2015, Erasmus MC

55


6.1.2.2

Jaargesprekken

Het Erasmus MC wil het ‘zichtbaar beter’ doen, met een professionele werkcultuur, duurzaam inzetbare medewerkers, mobiliteit stimuleren en focussen op talent. Hiervoor is het van groot belang dat we hierover minimaal eenmaal per jaar een goede dialoog voeren. In Koers18 is een aantal doelstellingen opgenomen waarbij het belang en de noodzaak voor het voeren van een jaargesprek nogmaals wordt onderstreept. Afgesproken is dan ook dat ieder jaar met alle medewerkers een kwalitatief goed jaargesprek wordt gevoerd. Daarbij moet het tevens mogelijk zijn om als voorbereiding op het jaargesprek 360gradenfeedback uit te voeren zodat de kwaliteit van het jaargesprek wordt verhoogd. Voor de medisch specialisten is 360-gradenfeedback één keer in de twee jaar al eerder verplicht gesteld. Om beleid te kunnen verbeteren is het daarnaast van belang stuurinformatie over jaargesprekken te kunnen genereren. Om onder andere het voeren van jaargesprekken te kunnen monitoren – door het Erasmus MC zelf en externe instanties zoals het NIAZ en de IGZ - is het van belang dat iedereen de jaargesprekken in dezelfde applicatie gaat vastleggen. Hiervoor is een gebruiksvriendelijke jaargesprekapplicatie nodig, met voldoende functionaliteiten om een kwalitatief goed gesprek te kunnen voeren. In de loop van 2014 is gewerkt aan een nieuwe applicatie die meerdere functionaliteiten mogelijk maakt: naast het voorbereiden en vastleggen van het jaargesprek kan hiermee tevens 360-gradenfeedback worden uitgezet, een persoonlijk ontwikkelplan worden gemaakt en beoordelingsgesprekken worden vastgelegd. In het eerste kwartaal van 2015 wordt deze applicatie getest. Daarna wordt gekeken of deze applicatie aan de wensen en eisen van de organisatie voldoet, waar verbeteringen mogelijk zijn en of de applicatie daadwerkelijk organisatiebreed wordt geïmplementeerd. Tot die tijd wordt nog gebruikgemaakt van de huidige applicatie en kunnen medisch specialisten het systeem ePASS gebruiken voor 360gradenfeedback. 6.1.2.3

Diversiteit

Het Erasmus MC is een internationale organisatie, onze medewerkers en studenten hebben een diverse culturele en religieuze achtergrond. In 2014 is de intranetsite Kleurrijk Erasmus MC online gezet. Deze site is in samenwerking met het VUmc tot stand gekomen en beschikbaar voor alle medewerkers. Het geeft informatie over de opvattingen en gebruiken van verschillende religies en culturen. Ook is informatie te vinden om meer uit een team te halen en inzicht te geven in de feesten en vieringen die vaak een diepere betekenis hebben dan soms wordt gedacht. In 2014 is de feesten- en vieringenkalender uitgegeven en in het hele Erasmus MC verspreid, om de dialoog aan te kunnen gaan en begrip te kweken voor de verschillende gewoonten. De kalender verschijnt ook in 2015. 6.1.2.4

Beoordeling medewerkers en medisch specialisten

Bij de beoordeling van medewerkers (inclusief medische specialisten) wordt de cao gevolgd. In de bijbehorende richtlijn van de cao zijn onder andere de procedure en de inhoud van de beoordeling weergegeven. Er zijn in 2014 geen wijzigingen doorgevoerd. Ook de gedragscodes, onderdeel van het integriteitsbeleid, zijn ongewijzigd ten opzichte van 2013. 6.1.3

Leiderschap In 2014 hebben 170 leidinggevenden een leiderschapsprogramma of een aanvullende training gevolgd. Ook alle nieuw benoemde universitair hoofddocenten namen deel aan het programma Leiderschap op Koers. Zij ervaarden het programma als een verrijking en vonden het waardevol ervaringen te delen met collega’s van andere afdelingen en thema’s. Als onderdeel van Beter met minder heeft een projectgroep in 2014 onderzoek gedaan naar de huidige cultuur van het Erasmus MC met aanbevelingen voor verbetering. De aanbevelingen worden vertaald naar (nieuwe) leiderschapsprogramma’s.

© 2015, Erasmus MC

56


6.1.3.1

Wetenschappelijk talent

Het Erasmus MC wil een aantrekkelijke werkgever zijn voor wetenschappelijk toptalent. De talentenprogramma’s, waarin persoonlijk leiderschap en carrièreontwikkeling centraal staan, spelen daar een belangrijke rol in. Ook programma’s als ‘Leidinggeven voor startende wetenschappers’ en het persoonlijk leiderschapsprogramma voor medisch specialisten zijn erg succesvol. Vena, het netwerk voor vrouwelijke academici, en het postdocnetwerk zijn in het Erasmus MC ingeburgerde netwerken. Dertig wetenschappelijke talenten hadden in 2014 een mentor, die zijn of haar eigen ervaring, competenties en deskundigheid inzet om de leer- en ontwikkelvragen van mentees te beantwoorden. Nieuw is dat ook niet-wetenschappelijke medewerkers, zowel algemeen managers als stafadviseurs, in 2014 een mentor hadden. 6.1.3.2

Doorstroom vrouwen naar de top

In 2014 is het percentage vrouwelijke hoogleraren gestegen van 16 naar 17 procent. Een van de instrumenten die het Erasmus MC hiervoor inzet is het tweejarige Female Career Developmentprogramma. In 2014 zijn alle negen deelnemers van een van de eerste Female Career Developmentprogramma’s benoemd tot hoogleraar. Het elfde FCD-programma is eind 2014 gestart. Het Ambassadeursnetwerk, opgericht om de doorstroom van vrouwen te bevorderen, bestaat twee jaar. Het netwerk bestaat vooral uit afdelingshoofden, hoogleraren en directeuren: zij kunnen talentvolle vrouwen steunen in hun weg naar de top. In april 2014 is het Erasmus MC uitgeroepen tot beste academisch ziekenhuis voor vrouwen om carrière te maken. Hierbij werd wel de kanttekening gemaakt dat er ook in het Erasmus MC nog veel moet gebeuren. Denk daarbij aan het creëren van een omgeving waarin vrouwen kunnen excelleren, aan het wegnemen van vooroordelen en door programma’s aan te bieden voor vrouwen in diverse fasen van hun carrière. Binnen Mrace, de adviescommissie van de decaan, worden in 2015 voorstellen voorbereid in samenwerking met de vrouwennetwerken binnen de EUR en het Erasmus MC. 6.1.3.3

Loopbaan en inzetbaarheid

Het Erasmus MC heeft in 2014 verschillende trainingen en workshops aangeboden, gericht op de oriëntatie van de medewerkers op hun loopbaan en inzetbaarheid’. Geslaagde voorbeelden zijn de trainingen ‘Oriëntatie op je loopbaan’, ‘Social media’ en voor PhD’s ‘Discover your talents for the future’. Voor de loopbaanoriëntatie van medisch specialisten is, samen met het Carrièrecentrum voor artsen, een pilot opgezet die eind 2014 is geëvalueerd, waarna de aanbeveling is gedaan deze training te continueren. 6.1.4

Inspectie SZW De Inspectie SZW heeft in 2014 verschillende onderzoeken uitgevoerd binnen het Erasmus MC. Wet arbeid vreemdelingen In 2013 is een onderzoek gestart in het kader van de Wet arbeid vreemdelingen. Onderzocht is of onze buitenlandse medewerkers in bezit waren van de juiste papieren om hier werkzaam te mogen zijn. Het onderzoek richtte zich op alle buitenlandse medewerkers die in de periode 1 september 2012 tot 1 september 2013 bij het Erasmus MC werkzaam waren, in totaal 768. Het Erasmus MC kreeg een boete inzake acht medewerkers. De boetes zijn gegeven voor het werkzaam zijn voordat de tewerkstellingsvergunning was afgegeven, het doorwerken terwijl de verplichte tewerkstellingsvergunning was afgelopen, dan wel het niet aanwezig zijn van deze vergunning. Arbeidstijden arts-assistenten De inspectie SZW heeft, net als in 2007 en 2010, een onderzoek gehouden naar de arbeidstijden van de

© 2015, Erasmus MC

57


arts-assistenten. Van de afdelingen Cardiologie, Anesthesie, IC Volwassenen en Spoedeisende Hulp zijn de roosters over een periode van zestien weken vanaf maandag 6 januari 2014 opgevraagd. Aanvullende vragen van de inspecteur zijn in samenwerking met de betreffende afdelingen beantwoord. Op 17 september 2014 heeft de inspectie SZW laten weten dat er geen overtredingen op de Arbeidstijdenwet zijn geconstateerd. Arbeidsomstandigheden Ook heeft de Inspectie SZW de arbeidsomstandigheden in het Erasmus MC geïnspecteerd. Deze inspectie heeft plaatsgevonden op de afdelingen Neurologie/Neurochirurgie, Algemene Heelkunde, SEH en Psychiatrie Volwassenen. Ten aanzien van het onderwerp arbeidstijdenbeleid is gebleken dat er geen periodieke evaluatie plaatsvond van de feitelijk gewerkte roosters, terwijl er gezien de mutaties wel aanleiding voor was. Aan het Erasmus MC is hiervoor de volgende eis opgelegd: de gewerkte roosters dienen over een nader vast te stellen periode regelmatig te worden gecontroleerd en geëvalueerd. Wat betreft werkdruk is een eis opgelegd dat, naar aanleiding van het uitgevoerde medewerkersonderzoek, plannen van aanpak moeten worden opgesteld waarin doeltreffende maatregelen tegen overmatige werkdruk zijn opgenomen. Deze maatregelen moeten worden geïmplementeerd en de aanpak van werkdruk en het effect van de maatregelen moeten worden geëvalueerd. Op het onderwerp veilige naaldsystemen zijn twee eisen opgelegd: er moeten veilige naald- of snijsystemen ter beschikking worden gesteld en er moet doeltreffende voorlichting worden gegeven over het toepassen van veilige naaldsystemen aan werknemers die kans lopen op blootstelling aan biologische agentia. Voor agressie en geweld is een eis opgelegd omdat er tekortkomingen zijn geconstateerd in de melding, registratie en analyse van incidenten, cliëntinterventie c.q. aanpak van daders, technische en bouwkundige maatregelen en voorlichting, instructie en training. 6.1.5

De Centrale Klachten- en Bezwarenadviescommissie Voor het behandelen van klachten en bezwaren van medewerkers kent het Erasmus MC de Centrale Klachten- en Bezwarenadviescommissie. Deze is onderverdeeld in drie subcommissies:  Bezwarenadviescommissie: voor medewerkers die bezwaar aantekenen tegen besluiten die betrekking hebben op hun rechtspositie;  Commissie Ongewenst Gedrag: voor klachten op het gebied van seksuele intimidatie, pesten, agressie en geweld;  Klachtencommissie: voor overige klachten van medewerkers. In 2014 zijn 77 bezwaren ingediend bij de Bezwarenadviescommissie en liepen nog 58 bezwaarschriften uit 2013. Van de 135 bezwaarschriften zijn er 69 ingetrokken in 2014. Ten aanzien van 32 bezwaren heeft de commissie de Raad van Bestuur geadviseerd. In totaal lopen 34 bezwaren door in 2015. De Klachtencommissie heeft in 2014 geen klachten behandeld. Weliswaar is een klacht ontvangen, maar deze klacht had te maken met de dienstverlening van het Erasmus MC en is daarom doorverwezen naar de voor dergelijke klachten bestemde klachtenprocedure. De Commissie Ongewenst Gedrag heeft in 2014 twee klachten ontvangen.

© 2015, Erasmus MC

58


6.1.6

Mediation In 2014 zijn minder zaken aangemeld voor mediation dan alle voorgaande jaren: 29. Hieruit kwamen veertien mediations voort. Opvallend was dat vijf keer een medewerker liet weten mediation met de leidinggevende niet aan te durven uit angst de aandacht op zich te vestigen. Met het oog op komende reorganisaties leek hen dat niet verstandig. In zeventien zaken betrof het een probleem/conflict tussen leidinggevende en medewerker. Vijf keer betrof het een team. De impact van een probleem of conflict in de arbeidssfeer is groot: verlies van arbeidsvreugd, productiviteit en kans op ziekteverzuim. Dit laat zich nog duidelijker voelen bij een conflict binnen een team. Begeleiding hiervan is arbeidsintensief, maar wel effectief. Van de veertien zaken waarbij mediation plaatsvond is de situatie na afloop in tien zaken verbeterd. Eenmaal is wel enig resultaat geboekt, maar te weinig om te kunnen stellen dat de situatie merkbaar is verbeterd. Eenmaal stopte de mediation voortijdig vanwege het niet verlengen van het arbeidscontract van een van de partijen. Voortzetting van de mediation werd niet zinvol geacht. Eenmaal bleef een leidinggevende bij een eerder genomen besluit waar de medewerker zich niet in kon vinden, maar werd wel respectvol en met waardering met elkaar gesproken. Om die reden waren partijen toch tevreden over de mediation. Eén zaak loopt door in 2015. In twaalf van de zaken nam een leidinggevende het initiatief om contact te zoeken met de mediator, acht keer de medewerker en negen keer meldden P&O-adviseurs en arbeidsjuristen een zaak aan. Wat betreft de aard van het geschil lag de nadruk vooral op samenwerkingsproblemen en aanstellinggerelateerde kwesties, zoals wijziging van afspraken/toezeggingen, administratieve fouten die niet zijn hersteld en consequenties hadden voor de medewerker of verschil van mening over interpretatie van richtlijnen of reglementen. Het blijft een punt van aandacht om medewerkers te attenderen op de mogelijkheid van mediation.

6.1.7 6.1.7.1

Veiligheid voor de medewerker Bedrijfsongevallen

Jaarlijks wordt een overzicht opgesteld van de gemelde bedrijfsongevallen en gevaarlijke situaties in het Erasmus MC. Om te kunnen leren van ongevallen en preventieve maatregelen te kunnen nemen, is een goede registratie van belang. Melding, registratie en onderzoek van ongevallen, beroepsziekten, bijnaongevallen en onveilige situaties hebben tot doel:  herhaling voorkomen;  opstellen of bijstellen van voorschriften (richtlijnen) ter verbetering van de preventie;  inzicht verkrijgen in de resultaten van toegepaste veiligheidsmaatregelen;  verkrijgen van een juist beeld van onder andere de toedracht van het ongeval in verband met claimafhandeling. Bij bedrijfsongevallen met materiële schade vindt overleg plaats met de afdeling Juridische Zaken. Het Erasmus MC streeft ernaar dat alle bedrijfsongevallen, bijna-ongevallen en gevaarlijke situaties worden gemeld in het risicomanagementsysteem (RMS). De Arbodienst analyseert deze bedrijfsongevallen.

© 2015, Erasmus MC

59


De geregistreerde bedrijfsongevallen Totaal (bijna-)ongevallen of gevaarlijke situaties

2012

2013

2014

193

192

196

Totaal bedrijfsongevallen, bijna-ongevallen en gevaarlijke situaties naar categorieën bedrijfsongevallen Categorie ongeval

6.1.7.2

Totaal

Ondeugdelijke machine/materiaal

48

(Bijna-)ongevallen vallen/struikelen/uitglijden

35

Snijden/steken/spatten

34

Beknelling/botsen/stoten

24

Gevaarlijke stoffen

23

Biologische agentia

15

Brand/rook

4

Elektrische risico’s

2

Niet-ioniserende straling

3

Overig

8

Totaal

196

Agressie- en geweldsincidenten

Sinds 2012 is het mogelijk om agressie- en geweldincidenten in een apart portaal in het RMS te melden. Doel van de registratie van agressie-incidenten:  basis voor het beleid ‘ongewenst gedrag’;  inzicht in de aard en de omvang van agressie-incidenten;  basis voor het nemen van preventieve maatregelen;  start opvang en ondersteuning slachtoffers;  overwegen van sanctie (of aangifte). Aantal agressiemeldingen in het RMS Agressie en geweld

2012

2013

2014

144

219

219

Een groot deel van de agressie-incidenten wordt veroorzaakt door patiënten. Het lastige hierbij is dat het ongewenst gedrag van een patiënt onderdeel kan zijn van zijn of haar ziektebeeld. In ieder geval mag het niet zo zijn dat de behandelaars agressie van patiënten beschouwen als onderdeel van hun beroep. Het is daarom van belang dat medewerkers van de risico-afdelingen instructie en training ontvangen om beter om te kunnen gaan met ongewenst gedrag van patiënten en bezoekers. Tevens is het van belang dat de technische en organisatorische beheersmaatregelen, zoals alarmeringssystemen en goede afspraken, en de medische behandeling zijn afgestemd op deze problematiek. Afdelingen met meer dan tien meldingen

Aantal

Psychiatrie (volwassenen)

54

Neurologie

34

Psychiatrie (kinderen)

30

Spoedeisende hulp

29

Neurochirurgie

21

© 2015, Erasmus MC

60


6.1.7.3

Nieuwbouw en verbouwingen

Bouwen in een ziekenhuis, terwijl het werk in het ziekenhuis gewoon doorgaat, vraagt om specifieke voorwaarden en maatregelen waaraan moet worden voldaan om de veiligheid te kunnen garanderen. Een aantal genomen maatregelen om de veiligheid tijdens het bouwproces te verbeteren:  risicoanalyse in alle projectfasen en het toepassen van beheersmaatregelen. In de uitvoerende fase van bouwprojecten wordt sinds 2012 gewerkt met digitale werkvergunningen;  gerichte veiligheidsinstructie voor aannemers en derden die werkzaamheden verrichten binnen het Erasmus MC;  melden en bespreken van (bijna-)incidenten veroorzaakt door derden;  controle op de uitvoering van werkzaamheden op het gebied van veiligheid en kwaliteit. Van diverse nieuwbouwprojecten zijn in 2014 de lay-outtekeningen getoetst op veiligheid en ergonomie. 6.1.7.4

Prik-, spat-, snij-, bijt- en krabaccidenten

De Arbodienst verzorgt de eerste opvang van medewerkers die worden getroffen door een prik-, spat-, snij-, bijt- of krabaccident. De bedrijfsarts beoordeelt of de medewerker risico heeft gelopen. In een gesprek informeert de bedrijfsarts de medewerker over het gelopen besmettingsrisico en de mogelijke vervolgstappen. Buiten kantooruren verzorgt de afdeling Spoedeisende hulp de eerste opvang voor medewerkers. De arbeidshygiënisten zorgen voor een goede registratie, analyse en opvolging van de accidenten. Prik-, snij-, spat-, bijt- en krabaccidenten met humaan en dierlijk materiaal Soort accident

2012

2013

2014

Prik

98

95

105

Snij

19

19

22

Spat

24

24

22

Bijt

7

2

3

Krab

2

2

5

Onbekend Totaal

1

2

-

151

144

157

In 2014 is een aanbesteding opgesteld voor naalden met veiligheidsmechanismen voor de hoogrisiconaalden (venapunctie-, vlinder- en hypodermische naalden). Bij de implementatie van veilige naaldsystemen in 2015 wordt de nadruk gelegd op een goede instructie van medewerkers. 6.1.7.5

Risico-inventarisatie & -evaluatie medewerkers

Met een risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) inventariseert een afdeling de risico’s voor de medewerker op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn en bepaalt de afdeling in hoeverre de risico’s worden beheerst. Voor de risico’s die nog onvoldoende worden beheerst, stelt de afdeling een verbeterplan op. In 2014 zijn bij twee thema’s de RI&E afgerond (Hersenen en zintuigen en Sophia). De RI&E van thema Daniel den Hoed is voor een groot deel uitgevoerd en wordt in 2015 afgerond. Voor de Service Organisatie is een Arbo QuickScan uitgevoerd. De QuickScan kan op een later moment worden gebruikt als onderlegger voor de RI&E. 6.1.7.6

Arbeidshygiëne

Op diverse afdelingen is de blootstelling van medewerkers aan gevaarlijke stoffen beoordeeld en zijn adviezen gegeven voor verbetering. Voorbeelden van gevaarlijke stoffen zijn inhalatie-anesthetica,

© 2015, Erasmus MC

61


formaline, desinfectantia, medicatie en vluchtige koolwaterstoffen. De arbeidshygiënisten waren betrokken bij de nazorg bij incidenten met humaan materiaal en gevaarlijke stoffen. In opdracht van het Landelijk Overleg Academische Ziekenhuizen is in 2013 en 2014 een evaluatie gestart, gericht op de beroepsmatige blootstelling aan cytostatica in de UMC’s. Binnen het Erasmus MC is hiervoor een enquête uitgezet en zijn metingen verricht. Het onderzoek laat zien dat de aanscherping van de regels voor het veilig werken met cytostatica in ziekenhuizen zijn vruchten heeft afgeworpen. De blootstelling en daarmee de gezondheidsrisico's van verpleegkundigen in UMC's worden in voldoende mate beheerst. Voor apothekersassistenten en schoonmaakmedewerkers is aanvullend onderzoek nodig. Verder waren arbeidshygiënisten betrokken bij onderzoeken op gebied van (hinderlijk) geluid en binnenklimaat. 6.1.7.7

Bedrijfshulpverlening

In 2014 is er verder gewerkt aan het opleiden van bedrijfshulpverleners (BHV’ers) en lokale hulpverleners (LHV’ers). Het bedrijfsnoodplan is geëvalueerd en wordt in 2015 geactualiseerd, waarbij nadrukkelijk verantwoordelijkheden worden belegd binnen de thema’s. Een standaard format is ontwikkeld voor het specifiek ontruimingsplan, dat bijvoorbeeld per verdieping kan worden gemaakt. Dit is in februari 2015 geïmplementeerd. In 2014 is het Integrale Calamiteiten Plan (ICP) bij verschillende afdelingen getoetst en zijn verbeterpunten opgesteld. Deze worden in 2015 verwerkt in het ICP en beschikbaar gemaakt in het Kwaliteitsinformatiesysteem. Door intensieve samenwerking met continuïteitsbeheerders, veiligheidskundigen, BHV-coördinatoren, crisiscoördinator en de unit Milieu wordt het Integraal Calamiteiten Plan in 2015 geoptimaliseerd. Primair doel voor de BHV: per afdeling voldoende opgeleide BHV’ers dan wel LHV’ers. Ontruimingsoefeningen en table desk oefeningen worden ook in 2015 gecontinueerd. 6.1.7.8

Gevaarlijke stoffen

In het Erasmus MC worden veel gevaarlijke stoffen ontvangen, getransporteerd en gebruikt. Het Erasmus MC heeft de wettelijke verplichting gevaarlijke stoffen te registreren. Daarnaast is het belangrijk de zorgen informatieplicht uit te voeren als medewerkers werken of in aanraking kunnen komen met gevaarlijke stoffen. De adviseur en medewerker gevaarlijke stoffen zorgen voor de registratie, inspectie, advisering, training en voorlichting met betrekking tot gevaarlijke stoffen. Voor een deel zijn deze reguliere werkzaamheden gebaseerd op afspraken gemaakt in NFU-verband, zoals in de Arbocatalogus UMC. Registratie van gevaarlijke stoffen Net als voorgaande jaren is het registreren van de gevaarlijke stoffen in 2014 uitgevoerd met het registratieprogramma GROS (Gevaarlijke stoffen Registratie en Opsporings Systeem). Verhoging registratiegraad In 2014 is een functioneel ontwerp gemaakt en zijn procedures ontwikkeld om gevaarlijke stoffen in het logistiek centrum beter te kunnen herkennen. De aanleiding was dat de vervoersverpakking van een substantieel aantal ontvangen gevaarlijke stoffen niet wordt voorzien van een gevaaretiket. Leveranciers van gevaarlijke stoffen zijn namelijk niet verplicht zo’n etiket aan te brengen op de verpakking, maar wel om te melden dat het om een gevaarlijke stof gaat. Dit leidt tot een onderregistratie van gevaarlijke stoffen in het logistiek centrum. Het resultaat hiervan is dat medewerkers zich niet bewust zijn van het feit dat zij bij ontvangst en tijdens het transport te maken hebben met een gevaarlijke stof. Een secundair gevolg is dat op de afdelingen een onvolledige registratie van gevaarlijke stoffen ontstaat. Hierdoor kan niet volledig worden voldaan aan de weten regelgeving. De eerste fase van het inrichten van het systeem hiervoor is eind 2014 voltooid. Een gevaarlijke stof, ontvangen door het logistiek centrum, wordt nu gesignaleerd

© 2015, Erasmus MC

62


doordat op de ontvangstbon een gekleurd pictogram wordt geprint. Gebruikers In 2014 waren 160 gebruikers actief voor het registratieprogramma gevaarlijke stoffen, een toename van 25 procent ten opzichte van 2013. De medewerkers kregen pas toegang tot het systeem na het volgen van een persoonlijke instructie. Landelijke databank en arbocatalogi De landelijke databank gevaarlijke stoffen van de acht UMC’s is aangevuld tot bijna 5.700 stoffen. Iedere vermelding bestaat uit een gevalideerd veiligheidsinformatieblad opgesteld in het Nederlands en Engels. Het Erasmus MC is namens de acht UMC’s beheerder van de databank. Eind 2013 is gestart met de vorming van een nieuw contract, deze moest via het Europese aanbestedingstraject verlopen. In het voorjaar van 2014 is het traject opgestart met een doorlooptijd tot het eerste kwartaal van 2015. In verband met de nieuwe inrichting van de website Dokterhoe, het digitale kanaal van de arbocatalogi van de UMC’s, zijn alle teksten met betrekking tot gevaarlijke stoffen vernieuwd. Alle documenten, zoals de richtlijn gevaarlijke stoffen, zijn gedigitaliseerd en herschreven zodat deze weer voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. Het project Nanomaterialen in Onderzoeksinstellingen, vanuit de universiteiten, is in 2014 ondersteund door het uitzetten van een digitale enquête in de UMC’s. Het Erasmus MC is namens de acht UMC’s beheerder van de Arbocatalogus gevaarlijke stoffen. Zowel met de landelijke databank gevaarlijke stoffen als met de Arbocatalogus gevaarlijke stoffen voldoet het Erasmus MC aan de verplichting om de medewerkers in de UMC’s te voorzien van actuele informatie omtrent het veilig werken met gevaarlijke stoffen. Doelstellingen 2015  Implementeren van een nieuwe versie van het registratieprogramma GROS.  De verhoging van de registratiegraad in het logistiek centrum verder uitwerken.  De inventarisatie van de ruimten in de faculteitstoren voortzetten.  Stimuleren van het zelfstandig bijhouden van de registratie gevaarlijke stoffen door de afdelingen.  Ontwikkelen van beleid gevaarlijke stoffen in landelijk verband. 6.1.7.9

Biologische veiligheid

Biologische-veiligheidsfunctionaris en ggo-vergunningen Voor onderzoek waarbij genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) worden gebruikt, is een vergunning (IG-vergunning, Ingeperkt Gebruik) noodzakelijk die wordt afgegeven door het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM). De biologische-veiligheidsfunctionaris (BVF) geeft advies bij deze vergunningaanvragen, beoordeelt de vakbekwaamheid van medewerkers die met ggo’s werken, voert de wettelijk verplichte interne controle van deze vergunningen uit, controleert de werkruimten waarin met ggo’s wordt gewerkt (ingeperkte ruimten), houdt toezicht op naleving van de werkvoorschriften en geeft advies over werkzaamheden met ggo’s en het veilig werken met micro-organismen. In 2014 heeft de BVF geadviseerd bij de (wijzigings)aanvraag van 56 vergunningen. Tweederde van deze aanvragen hebben geleid tot een (gewijzigde) vergunning. Het overige deel van deze aanvragen is nog in behandeling of de aanvraag is in getrokken door de onderzoeker. Eind 2014 vonden er ggowerkzaamheden plaats die vallen onder 130 vergunningen. Het aantal medewerkers dat de BVF in 2014 heeft beoordeeld op vakbekwaamheid en is toegelaten tot de werkzaamheden op een ggo-project bedroeg

© 2015, Erasmus MC

63


194; 123 medewerkers zijn afgemeld. In totaal verrichtten 1.222 medewerkers eind 2014 ggowerkzaamheden, tegenover 1.151 eind 2013. Werkzaamheden met ggo’s vinden plaats in werkruimten die speciaal zijn ingericht om ontsnapping van ggo’s tegen te gaan (fysische inperking). Naarmate de risicoklasse van het ggo toeneemt, worden hogere eisen gesteld aan de inrichting van de werkruimte en de geldende werkvoorschriften. Op deze manier worden verschillende fysische inperkingsniveaus (ML-I t/m -III, D-I, DM-I t/m -III) bereikt. In 2014 zijn twee ingeperkte ruimten opgeheven en zijn zeven nieuwe ingeperkte ruimten door de BVF goedgekeurd en in gebruik genomen. Hiermee komt het totaal aantal ingeperkte ruimten eind 2014 op 173. Milieuveiligheidsfunctionaris - Gentherapie De milieuveiligheidsfunctionaris (MVF) ziet toe op de veilige introductie van ggo’s in het milieu (IMvergunning), zoals bij gentherapie en ander klinisch onderzoek waarbij mensen in contact worden gebracht met ggo’s. Binnen het Erasmus MC heeft de BVF ook de functie van MVF. In 2014 waren vijf IMvergunningen actief waarbij in totaal zes patiënten zijn geïncludeerd. Inspecties Om te voldoen aan de wettelijke bepalingen ten aanzien van het veilig werken met ggo’s, controleert de BVF/MVF jaarlijks of de ggo-werkzaamheden in het Erasmus MC conform de verleende vergunning worden uitgevoerd en of ingeperkte ruimten aan wettelijke eisen voldoen. In 2014 is 72 procent van de ingeperkte ruimten en 58 procent van de vergunningen gecontroleerd. Incidenten, ongevallen en calamiteiten In 2014 zijn vier meldingen van incidenten, ongevallen en calamiteiten gedaan bij de BVF. Voor alle meldingen geldt dat het uiteindelijke risico voor mens en milieu verwaarloosbaar klein was. Scholing en voorlichting Evenals voorgaande jaren heeft de BVF in 2014 een bijdrage geleverd aan de cursus Proefdierkunde, aan het Erasmus Summer Program (module Research Master Infection & Immunity) en heeft de BVF schoonmaakpersoneel van het Erasmus MC voorgelicht. Voor medewerkers die ggo-werkzaamheden uitvoeren onder een hoog inperkingsniveau (ML-III/DM-III) verzorgt de BVF jaarlijks een training om de biologische veiligheid te waarborgen. Daarnaast geeft de MVF voorafgaand aan de start van gentherapiestudies voorlichting aan betrokken medewerkers. Advisering Advisering met betrekking tot inrichting van ingeperkte ruimten heeft in 2014 plaatsgevonden in het kader van verbouw van bestaande ruimten en de bouw van de BSL-3-faciliteit. Tevens is de BVF betrokken bij advisering over patiënten met (verdenking op) Ebola. Doelstellingen 2015 Naast de werkzaamheden die voortvloeien uit de huidige weten regelgeving worden in 2015 het nieuwe Besluit en de Regeling GGO 2013 van kracht. De verwachte inwerkingtreding op 1 juli 2014 liep vertraging op omdat het Ministerie van IenM eerst de in juni 2014 door het parlement gestelde vragen moest beantwoorden. Met de inwerkingtreding in 2015 vervalt de vergunningsplicht voor ML-I/D-I/DM-I ingeschaalde handelingen, evenals een deel van de ML-II/DM-II (laag risico) ingeschaalde handelingen. Hiervoor in de plaats komt een kennisgevingsplicht waarbij de risicoanalyse niet langer door Bureau GGO wordt uitgevoerd maar door de BVF. Hiervoor wordt een nieuw zorgsysteem ontwikkeld. Tevens wordt een nieuw registratiesysteem opgezet en wordt voorlichting gegeven aan afdelingen waar met ggo’s wordt

© 2015, Erasmus MC

64


gewerkt. Het herschrijven van het instellingsbrede Handboek GGO wordt ook de taak van de BVF. Voor de hoog-risicohandelingen (ML-II/DM-II/ML-III/DM-III) blijft de vergunningsplicht bestaan. Tevens zal in 2015 de ABSL-3 faciliteit worden opgeleverd, waarbij de BVF betrokken zal zijn bij de advisering aangaande validatie, exploitatie en onderhoud. 6.1.7.10

Stralingsbescherming

Vergunningen en meldingen Het Erasmus MC beschikte in 2014 over twee kernenergiewetvergunningen. Eén vergunning is van het type complexvergunning. De tweede vergunning betreft een cyclotron, een deeltjesversneller, en de daarbij horende faciliteiten. Hiermee worden kortlevende radionucliden geproduceerd die worden gebruikt bij medisch diagnostisch onderzoek van patiënten. De bouwwerkzaamheden zijn in 2014 gestart. Het Erasmus MC heeft aan de overheid de voorgeschreven meldingen gedaan van onder andere transporten van radioactieve stoffen over de openbare weg. Eind 2014 waren de radiologische handelingen beschreven in 123 schriftelijke interne toestemmingen. Radiologisch werknemers, toelating, scholing en dosimetrie Eind 2014 waren 1.184 personen in het Erasmus MC toegelaten tot radiologische handelingen, waardoor ze zijn ingedeeld als radiologisch werknemer. Medewerkers worden pas toegelaten tot radiologische handelingen nadat zij voldoende zijn opgeleid. De uitvoering van de persoonsdosimetrie, waarbij elke medewerker verplicht een meter draagt die meet of de hoeveelheid straling binnen de aanvaardbare norm blijft, is in 2014 niet gewijzigd. Volgens de meetresultaten zijn de wettelijke jaardosislimieten niet overschreden. Risico-inventarisatie en -analyse van stralingstoepassingen In 2013 en 2014 zijn instrumenten ontwikkeld om schattingen te kunnen maken van de reguliere beroepsmatige blootstelling aan ioniserende straling en van de potentiële blootstellingen bij voorziene, onbedoelde gebeurtenissen bij stralingstoepassingen. Nadat in 2013 de nadruk was gelegd op inventarisatie en kwantificatie van de stralingsrisico’s bij radiologische handelingen, is in 2014 de aandacht gericht op de risico’s van personen die betrokken zijn bij die handelingen. Uiterlijk 1 april 2015 hebben alle radiologisch werknemers hun eigen, persoonlijke Risico-inventarisatie en -analyse van stralingstoepassingen (RIAS) gereed. Hierdoor worden die medewerkers beter bekend met de stralingsrisico’s en kunnen controle- en beschermingsmiddelen doelmatiger worden ingezet. Inspecties In 2014 heeft de inspectie SZW onderzoek gedaan naar de stralingsbescherming bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde. De geconstateerde tekortkomingen zijn inmiddels opgeheven en een actieplan is gemaakt om deze in de toekomst te voorkomen. Evenals in voorgaande jaren waren de interne inspecties op het gebied van de stralingsbescherming ook in 2014 deels ondergebracht in het project Integrated Audit. Binnen dit project was de maand april geheel gereserveerd voor stralingsbescherming. Stralingsincidenten In 2014 zijn twee kleine incidenten gemeld aan het centrale meldpunt van de overheid voor stralingsincidenten. Daarnaast is enkele keren sprake geweest van afwijkende situaties die vielen in de categorie voorziene, onbedoelde gebeurtenissen. Mede aan de hand van rapportages en aanvullend onderzoek (Tripod-analyse) zijn maatregelen genomen ter beperking van (de kans op) dit soort situaties.

© 2015, Erasmus MC

65


Meetprojecten en bijzondere zaken In 2014 is extra aandacht besteed aan de stralingsbeschermingszorg rondom de ingebruikname van een verbouwde verpleegafdeling, ingericht voor de nucleair geneeskundige behandeling van patiënten. Ook de voorbereiding en uitvoering van controles en vrijgave van een gebouw, dat tot juli 2014 in gebruik was voor nucleair geneeskundige therapie, vroeg extra aandacht.

6.2 Financiën en bedrijfsvoering 6.2.1

Planning & control Het leidend sturings- en beheersingsysteem in het Erasmus MC is verankerd in de planning & controlcyclus. De concerncontroller is verantwoordelijk voor het functioneren van deze cyclus en voor de aansturing van de decentrale themacontrollers. In de planning & controlcyclus wordt de strategische visie van het Erasmus MC vertaald, via een jaarlijkse perspectiefnota, naar jaarplannen per afdeling en thema. De haalbaarheid van deze plannen en de benodigde investeringen worden vooraf zorgvuldig gewogen, waarbij een risicoanalyse onderdeel uitmaakt van de overwegingen en besluitvorming. Gedurende het jaar rapporteren de afdelingen maandelijks over belangrijke stuurindicatoren, zoals productie en financiën. Daarnaast verantwoorden de afdelingen zich uitvoerig per tertiaal over het gevoerde beleid en de bereikte resultaten op de kerntaken en de bedrijfsvoering. De Raad van Bestuur en het voltallige themabestuur bespreken deze rapportages.

6.2.1.1

Investeringen

Naast de bouw van het nieuwe ziekenhuis en de reguliere investeringen in inventarissen en apparatuur zijn in 2014 een aantal belangrijke (voorlopige) besluiten genomen. Deze hebben betrekking op het programma Digitaal op Koers (DOK), huisvesting, HollandPTC en Apotheek A15. DOK Het programma DOK omvat twee grote implementatie trajecten en een aantal projecten en voorbereidingen met betrekking tot de realisatie van de Koers18-doelstellingen. Na een wankele start met de vervanging van de labsuite (Swisslab gecontracteerd), is een doorstart gemaakt met Bodégro in vervolg op een aanbesteding. De opgelopen vertraging is niet ingelopen; samen met de leverancier wordt de labsuite nog ontwikkeld en geïmplementeerd. Voor de Zorgsuite werkt het Erasmus MC samen met het UMC Groningen. Het contract voor de zorgsuite met Siemens is 31 maart 2014 ondertekend, nadat een zeer uitgebreid voortraject had plaatsgevonden met verificaties en opstellen van plan van aanpak. In september was de eerste escalatie nadat duidelijk werd dat de voortgang onder druk kwam te staan. Diverse verzoeken tot verbeteren versnellingsplannen zijn ingediend en input is geleverd voor mogelijke oplossingen. Na vele verzoeken om detailplannen (focus & versnellingsplan, verdiepingsplan), afhandeling van de oplopende issues en vele expertmeetings, slaagde Siemens er niet in om over te gaan tot een heldere strategie en oplossing van de problemen. Medio december zijn de UMC’s overgegaan tot een verzuimstelling wegens niet nakomen van afspraken rondom requirements, GoLive datum en scope en is het juridische traject gestart na afnemend vertrouwen in de performance van Siemens. Dit heeft in maart 2015 geleid tot het besluit van Erasmus MC en UMCG om het contract met Siemens te ontbinden. In het voorjaar van 2015 wordt een strategiestudie uitgevoerd om te beoordelen hoe de vernieuwing van het EPD/Zorg-ICT het beste kan plaatsvinden. Een belangrijke inzet bij het vervolg is zoveel mogelijk het reeds gedane werk van DOK te benutten, zoals de migratie- en integratiestrategie en het architectuurlandschap.

© 2015, Erasmus MC

66


Huisvesting De huisvestingsprogramma's leggen een fors beslag op de financiële middelen van het Erasmus MC. In totaal is voor de periode tot en met 2022 met nieuwbouw, instandhouding, onderhoud en inhuizing een projectvolume van circa 1,74 miljard euro gemoeid. De uitvoering van de programma’s is voor het grootste deel afhankelijk van de beschikbaarheid van externe financiering. Voor een deel hiervan is reeds in 2005 financiering aangetrokken (0,9 miljard euro). Om het volledige huisvestingsprogramma, te kunnen uitvoeren, is aanvullende financiering noodzakelijk. De aanbesteding van nieuwe financiering is voorbereid. Daartoe zijn de meerjarenbegroting geactualiseerd en een concept-informatiememorandum opgesteld. De aanbesteding start naar verwachting in de eerste helft van 2015. Vooruitlopend daarop voert het Erasmus MC verkennende gesprekken met financiële instellingen. HollandPTC Het Erasmus MC heeft, in samenwerking met het LUMC en TU Delft, voor HollandPTC een langlopende lening aangetrokken van de Europese Investering Bank van 90 miljoen euro. Onderhandelingen met de zorgverzekeraars zijn gaande over het aantal protonencentra in Nederland en de vergoeding van de therapie. In februari 2015 is bekend gemaakt dat in mei 2015 wordt gestart met de bouw van HollandPTC. Het centrum voor protonentherapie wordt in Delft gebouwd en opent in 2017 zijn deuren. Apotheek A15 Het jaar 2014 stond voor Apotheek A15 in het teken van het volledig operationeel krijgen van de organisatie, het verkrijgen van de noodzakelijke IGZ-vergunningen en het werven van klanten. Op al deze punten heeft Apotheek A15 belangrijke successen gerealiseerd. Belangrijke prestaties uit 2014 zijn:  de organisatie is volledig operationeel;  de noodzakelijke IGZ-vergunningen zijn verleend;  contracten met derden zijn omgezet van Erasmus MC naar Apotheek A15;  nieuwe klanten zijn geworven en contracten met omgezette klanten zijn waar mogelijk uitgebreid;  UMC Groningen is partner geworden in de Apotheek A15. Dit zal leiden tot een uiteindelijke verdubbeling van de omzet vanaf circa 2016. Desinvesteringen In 2014 is geen sprake geweest van desinvesteringen. 6.2.1.2

Onderhandelingen met zorgverzekeraars

Eind 2014 had het Erasmus MC met vrijwel alle zorgverzekeraars een afspraak voor 2015. Daarmee bestaat er voor aanvang van het jaar duidelijkheid over de (financiële) consequenties van de afspraken met zorgverzekeraars en is interne sturing mogelijk. De uitkomst van de onderhandelingen voor 2015 is dat een beperkte volumegroei mogelijk is. Het Erasmus MC en de verzekeraars voldoen hiermee aan afspraken zoals gemaakt in landelijk hoofdlijnenakkoord. In Koers18 heeft het Erasmus MC een verschuiving in de productportfolio aangekondigd naar meer topklinische, topreferente en acute zorg en minder basiszorg. De afspraken met zorgverzekeraars liggen in lijn met dit strategische uitgangspunt en bevatten derhalve groeien krimpdoelstellingen.

© 2015, Erasmus MC

67


6.2.2 6.2.2.1

Risicomanagement Concernbrede risicoanalyses

In 2014 heeft de risicomanager van het Erasmus MC diverse risicoanalyses uitgevoerd en begeleid. Belangrijke projecten waren het Biosafety laboratorium (BSL-3-laboratorium) in aanbouw, programma Digitaal op Koers en het herijken van de risicoanalyse van de nieuwbouw. Daarnaast hebben afdelingen in hun jaarplan wederom een risicoparagraaf opgenomen. Deze paragraaf vormt, samen met de overige risicoanalyses, de basis voor de concernbrede risicoanalyse die jaarlijks wordt geactualiseerd. De risico’s zijn gekoppeld aan de ambities van Koers18 en worden voorzien van beheersmaatregelen. De maatregelen worden in de jaarlijkse perspectiefnota opgenomen, zodat ze in de jaarplannen van de afdelingen kunnen worden geborgd. In 2014 is gestart met het op een centrale plek vastleggen van auditbevindingen en daarop geformuleerde verbeterplannen. Met ingang van 2015 rapporteren thema’s elk tertiaal over de voortgang op de door hun geformuleerde verbeterplannen. De opvolging van aanbevelingen uit audits is daarmee geborgd in de planning & controlcyclus. 6.2.2.2

Verzekeringsportefeuille

De risicomanager verzorgt het dagelijks beheer van de verzekeringsportefeuille van het Erasmus MC. Hij is aanspreekpunt voor verzekeraars en vormt een eerste aanspreekpunt voor de organisatie. De verzekeringsportefeuille bestaat uit diverse verzekeringen op het gebied van aansprakelijkheid (medisch, onderzoek, bedrijf en bestuurders), ongevallen (diverse medisch mobiele teams, vrijwilligers, BHV’ers) en schade (uitgebreide gevaren, Constructie All Risk). Bij de start van nieuwe projecten wordt in toenemende mate advies gevraagd over verzekeringen. Dit versterkt het beeld van een verzekeringsportefeuille die, ook bij een voortdurend in ontwikkeling zijnde organisatie als het Erasmus MC, de belangrijke risico’s afdekt. 6.2.3

Audit Binnen de Raad van Toezicht is de Audit & Compliance Commissie (A&CC) belast met het toezicht op de interne beheersings- en controlesysteem. Zijn taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn beschreven in het A&CC-reglement. Om de taken goed uit te voeren maakt de A&CC gebruik van de auditfunctie waarbinnen zowel de activiteiten van de externe accountant als de interne audit vallen. Sinds 2012 worden in het Erasmus MC integrated audits uitgevoerd. Via zo’n integrated audit wordt bij een afdeling getoetst of de processen op het gebied van (patiënten)zorg worden uitgevoerd zoals afgesproken en of dit op effectieve wijze gebeurt. Integrated audit maakt deel uit van de interne kwaliteitscyclus. Hierbij wordt een afdeling eenmaal per vier jaar geaudit, met twee jaar daarna een kwaliteitsronde waarbij de opvolging van de aanbevelingen wordt getoetst. Het dient tevens als voorbereiding op de externe NIAZvisitatie, IGZ-inspecties en andere externe controles. Indien nodig start een afdelingsgericht verbetertraject. Een operationeel intern auditsysteem is een van de voorwaarden voor NIAZ-accreditatie. In 2014 zijn de afdelingen van de thema’s Sophia en Hersenen en zintuigen volgens planning geaudit, net als de niet-klinische afdelingen die het NIAZ heeft omschreven als risicovol: Voeding, Centrale Sterilisatie en Medische Technologie. In 2014 is gestart met het verder uitbouwen van audits op wetenschappelijk onderzoek met proefpersonen en op de volledigheid van registratie ten behoeve van de declaraties aan de zorgverzekeraars. De afdelingen hebben deze bevindingen verwerkt in een verbeterplan. Auditrapportages en verbeterplannen worden standaard gerapporteerd aan de portefeuillehouder Raad van Bestuur, voorzitter Stafconvent en de afdeling Planning & Control. Voor 2015 staan integrated audits op de planning van de thema’s Dijkzigt en Diagnostiek en advies.

© 2015, Erasmus MC

68


6.2.4

Ketenbeheer Het Erasmus MC wil de beheersen controlesystemen op de zeer verschillende bedrijfsvoeringsaspecten zichtbaar maken voor de partners in de keten. Daarom wordt gebruikgemaakt van een verscheidenheid aan accreditaties en certificeringen. Op specifieke aspecten voor UMC’s of het Erasmus MC wordt overlegd met de ketenpartners om gezamenlijk tot goede normenkaders te komen. Voorbeelden hiervan zijn het horizontaaltoezichttraject met de Belastingdienst en een pilot met zorgverzekeraars om het proces van registratie, facturatie en betaling in de gehele keten te verbeteren.

6.2.5

Fraudebeleid Het Erasmus MC heeft een maatschappelijke functie op het gebied van onderzoek, onderwijs en patiëntenzorg. Integriteit is hierbij een belangrijk onderwerp. Het Erasmus MC kent verschillende integriteitscodes die samen met de Governancecode UMC’s de pijlers vormen voor het fraudebeleid, inclusief omkoping en corruptie. Er is een algemeen geldende integriteitscode met daarnaast specifieke codes voor onderzoek en onderwijs en de codes die zijn opgelegd vanuit nationale of internationale beroepsverenigingen, zoals NEVI (inkoop), IIA (auditors) en NBA (accountants). Bij een vermoeden van fraude, inclusief omkoping en corruptie, is het van groot belang veilig te kunnen melden. Hierin voorziet de klokkenluidersregeling. Vermoedens van fraude kunnen op verschillende manieren aan het licht komen: door meldingen of door resultaten uit in- en externe controles. Alle vermoedens van fraude worden nader onderzocht. Afhankelijk van het soort vermoede fraude kunnen verschillende disciplines betrokken zijn bij een dergelijk onderzoek. Bij het vaststellen van fraude volgen schadebeperkende en preventieve maatregelen. Indien eigen werknemers betrokken zijn, volgen disciplinaire maatregelen. In 2014 is één fraudegeval geconstateerd en twee onregelmatigheden. Alle drie de gevallen kwamen naar boven via interne controles. Ze zijn via de lijn bij de afdeling Audit of bij de afdeling Juridische zaken gemeld en hebben geleid tot disciplinaire maatregelen. De fraude heeft geleid tot aangifte bij de politie. Waar nodig zijn de interne procedures aangescherpt om herhaling te voorkomen.

6.2.6

Bevoegdhedenregeling In het Erasmus MC is een bevoegdhedenregeling van kracht voor het aangaan van verplichtingen binnen en buiten de organisatie. De regeling geldt onder andere voor het aangaan van overeenkomsten en voor personele aangelegenheden. De volmachtmatrix, waarin staat welke functionaris tot welk bedrag bevoegd is om overeenkomsten af te sluiten en verplichtingen aan te gaan, is gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel.

6.2.7

Financieel beleid Het financiële beleid van het Erasmus MC is gericht op een evenwichtig balans- en vermogensbeheer. Ontwikkelingen in 2014 in de balans- en vermogenspositie worden in de jaarrekening nader toegelicht.

6.2.7.1

Economische doelstellingen

Het Erasmus MC heeft een gezonde financiële basis nodig waardoor het enerzijds mogelijk is blijvend te investeren in innovatie, ICT en huisvesting en waarmee het anderzijds de belangrijkste externe financiële risico’s kan opvangen. Het Erasmus MC is afhankelijk van vele verschillende externe geldstromen. De maatschappelijke verantwoording over de besteding hiervan wordt steeds belangrijker. Dit wordt gevraagd door banken, de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), verzekeraars, de Erasmus Universiteit en subsidiegevers. Daarbij is ook het risicoprofiel veranderd. Het Erasmus MC loopt als onderneming meer risico als gevolg van de marktwerking

© 2015, Erasmus MC

69


in de zorg, de toegenomen concurrentie om onderzoeksmiddelen en bezuinigingen van de kant van opdrachtgevers voor onderzoek. Bijdrage kapitaallasten Het Erasmus MC heeft in 2009 afspraken gemaakt met het ministerie van VWS over een bijdrage in de kapitaallasten. Deze afspraken liggen schriftelijk vast in een brief van de minister, gedateerd op 11 mei 2009. In oktober 2014 heeft de minister aan de Tweede Kamer geschreven dat een regeling met één ziekenhuis als staatsteun kan worden aangemerkt. Anderzijds wordt het niet nakomen van de afspraken gekwalificeerd als onbehoorlijk bestuur. Het Erasmus MC en het ministerie van VWS hebben samen een expert in de arm genomen. Deze expert gaat vaststellen of er sprake is geweest van staatssteun. Afhankelijk van deze uitspraak wordt de omvang van de schade van het Erasmus MC bepaald indien de afspraken niet worden nagekomen. Het dossier met onderbouwende stukken ligt ter beoordeling bij de arbiter. Het Erasmus MC heeft het volste vertrouwen dat de arbitragezaak zal leiden tot een correcte vergoeding van de te lijden schade. Solvabiliteitsrichtlijnen De overheden willen dat de banken meer eigen middelen hebben om eventuele crises en problemen op te vangen. Het eigen vermogen van banken moet hierdoor groter worden. Dit zijn de Basel-richtlijnen. Het gevolg hiervan is dat de banken zwaardere en meer eisen gaan stellen aan bedrijven waaraan zij geld lenen, zelfs minder uitlenen en de rentepercentages verhogen om meer winst te maken. Deze nieuwe solvabiliteitsrichtlijnen zullen ook gevolgen hebben voor het Erasmus MC. Het Erasmus MC heeft als solvabiliteitseis dat er minimaal een eigen vermogen moet zijn van 15 procent van het weerstandsvermogen. In 2014 is aan dit percentage ruimschoots voldaan. Bezuinigingen Bezuinigingen zijn niet nieuw. De afgelopen jaren konden deze meestal worden opgevangen met productiegroei. De opeenvolgende hoofdlijnenakkoorden maken dit de komende jaren onmogelijk. Als de omzet niet omhoog kan, moeten de kosten omlaag. Dit gebeurt binnen een aantal projecten en programma’s. Het programma Beter met minder stuurt bijvoorbeeld actief op kostenreducties door procesoptimalisatie bij de ondersteunende diensten. Het sturen op kostenreductie is eveneens nodig om de ambities van het Erasmus MC te financieren. Huisvesting brengt bijvoorbeeld aanzienlijke kosten met zich mee. In de nieuwe huisvesting levert een andere manier van werken een aanzienlijke besparing op (gecoördineerd in het programma WIN). Ook de ICT-ambities in het programma Digitaal op Koers moeten rendement opleveren. Tevens wordt gewerkt aan het doorvertalen van de externe omzetten naar de interne bekostiging. Verwacht mag worden dat dit een impuls zal zijn voor verdere kwaliteits- en efficiencyverbeteringen. 6.2.7.2

Doelstellingen korte termijn

Naast de doelstellingen voor de lange termijn, moet ook op korte termijn het huishoudboekje op orde zijn. Daarom zijn de afgekondigde maatregelen in 2013 verlengd voor 2014. Zo hebben alle afdelingen in hun jaarplannen aangegeven hoe zij in 2014 een positief resultaat gaan realiseren. Het stringente beleid voor het aannemen van personeel, tijdelijke contracten niet meer automatisch verlengen en externe inhuur was in 2014 nog steeds van kracht.

© 2015, Erasmus MC

70


6.2.7.3

DOT-systematiek en prestatiebekostiging

Over het jaar 2013 is in 2014 een aanvullend omzetonderzoek uitgevoerd. Dit heeft een grote impact gehad op de inzet van medewerkers en heeft geleid tot intensievere monitoring op de registratieve processen. De intensivering van activiteiten vindt plaats in nauwe samenwerking met thema’s en afdelingen. De verduidelijking in de landelijke registratieregels vindt zijn weerslag in de samenwerking, waarbij overdracht van kennis, terugkoppeling en monitoring centraal staan. Daarbij staat continu het verbeteren van managementinformatie over registratie en facturatie op de agenda. Het Erasmus MC is intensief betrokken bij de door de NFU gecoördineerde acties voor de verbetering van de DOT-productstructuur en -tarieven. Het Erasmus MC blijft streven naar een goede productstructuur en verbeteringen in de data-aanlevering ten behoeve van door de NZa vastgestelde maximumtarieven in het gereguleerde segment. Een goede productstructuur weerspiegelt immers de feitelijke inzet van capaciteit van mensen en middelen. Het Erasmus MC heeft vanaf medio 2014 schaduw gedraaid met een exploitatiemodel voor de zorgafdelingen in het kader van interne prestatiebekostiging. Diverse projecten voor de kerntaken zorg, onderzoek en onderwijs moeten leiden tot interne prestatiebekostiging in het Erasmus MC vanaf 2015. Deze projecten hebben betrekking op het definiëren van prestaties, het verbeteren van de administratie en registratie, het inregelen van kostprijzen, benchmarking en tariferen van producten. Daarbij worden vele aspecten van de bedrijfsvoering opnieuw beleidsmatig beoordeeld in de context van prestatiebekostiging. Controles door de zorgverzekeraar Ziekenhuizen zijn in 2012 overgestapt naar prestatiebekostiging en een nieuwe declaratiesysteem (DOT) werd ingevoerd. De complexiteit van dit model zorgde er in 2014 voor dat accountants de omzetcijfers van ziekenhuizen over 2013 te onzeker vonden en geen goedkeurende verklaringen wilden geven aan de jaarrekeningen. Om het aanvullend omzetonderzoek uit te voeren kregen ziekenhuizen van het ministerie van VWS de mogelijkheid uitstel aan te vragen voor het deponeren van jaarverslag en jaarrekening tot 15 december 2014. Dit onderzoek heeft zich gericht op de weten rechtmatigheid van de facturatie van de zorg. Het door het Erasmus MC uitgevoerde onderzoek is door het Expertteam van Zorgverzekeraars Nederland beoordeeld en akkoord bevonden. Op basis van de uitkomsten moet nog worden overlegd met de zorgverzekeraars. Dit overleg vindt in de eerste helft van 2015 plaats. Het registratie- en facturatieproces van de DOT-zorgproducten is een complex proces. De regelgeving is in 2014 verbeterd door het ‘oranjeloket’ (een door de NZa bemande helpdesk voor interpretatie van weten regelgeving over registratie en facturatie), maar het is nog steeds mogelijk deze op verschillende wijzen te interpreteren. Het Erasmus MC speelt een actieve rol in de landelijke ontwikkelingen over de inrichting van controles. Onderdeel hiervan zijn de controles die worden uitgevoerd in het kader van de Regeling AO/IC en de Handreiking rechtmatigheidscontroles Medisch Specialistische Zorg 2014. 6.2.7.4

Fiscaliteit

Werkkostenregeling Per 1 januari 2015 is de werkkostenregeling in de loonbelasting verplicht voor alle werkgevers. Deze is dan ook ingevoerd bij het Erasmus MC. Met de komst van deze regeling mag het Erasmus MC 1,2 procent van het totaalbedrag dat de organisatie besteedt aan loonkosten (de fiscale loonsom) onbelast vergoeden of verstrekken. Om de invoering mogelijk te maken zijn in 2014 vele activiteiten binnen het Erasmus MC verricht, waaronder het ontwikkelen en implementeren van een monitoringsinstrument.

© 2015, Erasmus MC

71


Omzetbelasting Bijzondere aandacht was er in 2014 voor de medisch-specialistische geneesmiddelen die onder de ziekenhuisbekostiging zijn gebracht. Overleg in NFU-verband met de Belastingdienst was nodig om meer duidelijkheid over de belastingheffing te verkrijgen. Vennootschapsbelasting De aangekondigde wetswijziging Wet modernisering vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen noopte tot een inventarisatie van activiteiten die mogelijk tot belastingplicht leiden. De nog aanwezige onduidelijkheden worden in 2015 met de Belastingdienst nader besproken nadat de wet de Eerste Kamer heeft gepasseerd. 6.2.8

Resultaat, omzet en ontwikkeling balans Resultaat 2014 Opbouw van het geconsolideerde resultaat 2014 van

2014

2013

(in miljoen euro’s)


29,4

11,4

O&O Erasmus MC

4,1

0,9

Havenziekenhuis

0,2

0,9

33,7

13,2

het Erasmus MC Patiëntenzorg Erasmus MC

Resultaat Omzet 2014

De totale geconsolideerde omzet van het Erasmus MC is in 2014 met 12 miljoen euro (1,0 procent) gestegen naar 1.310 miljoen euro (2013: 1.298 miljoen euro). De mutatie in de omzet patiëntenzorg bedroeg +2,9 procent, die van onderwijs en onderzoek -7,8 procent. De daling bij O&O komt vooral door een lagere omzet op de externe onderzoeksprojecten. Ontwikkeling geconsolideerde balans Geconsolideerde balans

31-12-2014

31-12-2013

Mutatie




1.210

1.138

73

344

384

-40

1.554

1.522

33

392

358

34

38

29

9

708

691

18

416

444

-28

1.554

1.522

33

ACTIVA Vaste activa Vlottende activa Totaal activa PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva

© 2015, Erasmus MC

72


Eigen vermogen/solvabiliteit Het eigen vermogen is ultimo 2014 392 miljoen euro (ultimo 2013 358 miljoen euro). Ratio’s

31 dec. 2014

31 dec. 2013

Solvabiliteit (totaal eigen vermogen/balanstotaal)

25,2%

23,6%

Solvabiliteit (totaal eigen vermogen/totaal opbrengsten)

29,9%

27,6%

Solvabiliteit

De BNG en EIB hebben het recht tot vestigen van een hypotheek, indien het solvabiliteitspercentage van het Erasmus MC (enkelvoudig) beneden de 8 procent komt. De BNG en EIB kunnen de leningen opeisen als het solvabiliteitspercentage van het Erasmus MC (enkelvoudig) beneden de 5 procent komt. De Rabobank hanteert als eis 15 procent. Het Erasmus MC voldoet derhalve aan de solvabiliteitseisen die de financiers stellen. 6.2.9

6.2.9.1

Treasury In 2014 was het liquiditeitsrisico als gevolg van de DOT-facturatie beheersbaar. De verwachting is dat de volume- en prijsafspraken in 2015 sneller worden gemaakt en de afspraken over voorschotten voor onderhanden werk duidelijk zijn en worden uitgevoerd. Het Erasmus MC heeft voldoende rekening-courantfaciliteiten bij Rabobank en ABN/AMRO om tijdelijke problemen in het werkkapitaal op te vangen. Voor de bouwuitgaven heeft het Erasmus MC een bouwkrediet bij de BNG Bank. Treasurycommissie

De besluitvorming met betrekking tot het treasurybeleid wordt ondersteund en voorbereid door de Treasurycommissie, bestaande uit de directeur Finance & Control, de treasurer, een aantal sectormanagers van Finance & Control en een aantal decentrale controllers. De leden zorgen voor uitvoering en noodzakelijke verankering van besluiten binnen de organisatie. Zij bewerkstelligen transparantie van activiteiten en processen. Leidend hierbij zijn de kerntaken van het Erasmus MC en het maatschappelijk karakter van de ter beschikking staande middelen. De Treasurycommissie kent de volgende specifieke taken:  beoordelen van en advisering aan de Raad van Bestuur over treasuryjaarplan, liquiditeitsbegroting, -prognose en -analyses;  beoordelen van en advisering aan de Raad van Bestuur over voorstellen inzake vermogenstransacties;  vaststellen van werkwijze en procedures teneinde de doelstellingen van het treasurymanagement te realiseren;  zorgen voor kennisoverdracht aan en afstemming met andere relevante functionarissen;  beoordelen en advisering aan de Raad van Bestuur van een limitatieve lijst van financiële instellingen waar middelen kunnen worden uitgezet. In 2014 is de Treasurycommissie negen keer bijeengekomen. 6.2.9.2

Treasurybeleid

Het Erasmus MC heeft een risicomijdend treasurybeleid. Rentestanden op de kapitaal- en geldmarkten accepteert het Erasmus MC als een gegeven en beslissingen worden gebaseerd op voorspellingen uit de markt, bijvoorbeeld banken. Bij het uitzetten en aantrekken van middelen wordt een voorzichtig beleid gevoerd. Bovendien baseert het Erasmus MC zijn treasury-activiteiten op een actueel meerjarenfinancieringsplan en liquiditeitsbegroting. Onderdeel van dit plan is een analyse van de financiële

© 2015, Erasmus MC

73


risico’s (renterisico, valutarisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico en interne beheersingsrisico) en de maatregelen om deze risico’s waar mogelijk op voorhand te minimaliseren. Randvoorwaarden en richtlijnen hiervoor zijn opgenomen in het treasurystatuut. Zo worden middelen bijvoorbeeld uitsluitend uitgezet bij financiële instellingen met een kredietwaardigheid van minimaal een AA-rating die zijn gevestigd in de eurozone of bij de centrale dan wel decentrale overheid (ook met minimaal een AA-rating). ABN/AMRO en ING zijn toegevoegd aan deze lijst, ondanks dat deze banken een lagere rating hebben. Het treasurystatuut voldoet aan de ‘Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek’. 6.2.9.3

Financiële instrumenten

Het Erasmus MC is een zorginstelling en als zodanig wordt een risicomijdend beleid gevoerd. In het Treasurystatuut zijn hiervoor een uitgangspunten geformuleerd, die leidend zijn:  Derivaten zijn niet toegestaan. Met ingang van 1 januari 2014 mogen 100% dochter BV’s ook geen nieuwe derivaten afsluiten.  Financiering wordt niet aangetrokken met als doel deze uit te zetten/beleggen.  Om het herfinancieringsrisico te verminderen moeten de looptijd en het aflossingsschema van de aangetrokken gelden zijn afgestemd op de economische levensduur van de daarmee te financieren activa.  Met inachtneming van eventuele kosten, worden eventuele overtollige liquiditeiten eerst gebruikt voor interne aanwending, dat wil zeggen voor aflossing van leningen of het doen van investeringen.  De treasuryfunctie conformeert zich aan de relevante weten regelgeving. Het Havenziekenhuis maakt gebruik van renteswaps om de rentevariabiliteit van opgenomen (bouw)leningen af te dekken. De rente van deze leningen in de eerste tien jaar staat vast (tot en met juni 2024). De renteswaps die het Havenziekenhuis heeft afgesloten, worden in de jaarrekening geclassificeerd als een financieel instrument waarop (kostprijs)hedge accounting wordt toepast. Het vóór 2014 afgesloten derivaat bij het Havenziekenhuis biedt bescherming tegen renterisico’s voor de vaste rente. De renteopslag kan niet worden afgedekt, kan per jaar variëren en wordt in overleg met de bank aangepast. Hierbij is sprake van een renterisico. 6.2.10

Vooruitblik De komende vier jaar (de looptijd van onze strategische visie Koers18) wil het Erasmus MC voor ruim één miljard euro investeren. Huisvesting/nieuwbouw, Digitaal op Koers en Koers18 zijn de meest in het oog springende onderwerpen waarvoor veel geld nodig is om het Erasmus MC op een hoger niveau te krijgen. Wijze van financiering Banken, de ministeries van VWS en OCW, verzekeraars, de Erasmus Universiteit Rotterdam en subsidiegevers eisen steeds meer en gedetailleerdere verantwoording over de verschillende geldstromen. Daarnaast geldt dat het risicoprofiel van UMC’s in rap tempo toeneemt door de marktwerking en de concurrentie voor extramurale onderzoeksprojecten. Inkomsten genereren door productiegroei te realiseren is een weg die meer en meer aan banden wordt gelegd door het Hoofdlijnenakkoord. Het Erasmus MC heeft een gezonde financiële basis nodig om blijvend te investeren in innovatie, ICT en huisvesting en om de belangrijkste externe financiële risico’s te kunnen opvangen. Dit leidt tot de beoogde continuïteit van de bedrijfsvoering (de uitvoering van onderzoek, onderwijs en zorg).

© 2015, Erasmus MC

74


Om het Erasmus MC ook de komende jaren met verantwoord financieel beleid rendabel te houden, zet de organisatie in op een gezonde bedrijfsvoering voor het verder versterken van de solvabiliteit. Het Erasmus MC verhoogt de doelmatigheid en kwaliteit door continu zowel in- als extern te benchmarken. De ondersteuning van het Erasmus MC wordt effectiever ingericht, geprofessionaliseerd en indien mogelijk van een kleiner prijskaartje voorzien. Beheersing van de (financiële) bedrijfsvoering stimuleren we door de introductie van prestatiebekostiging op afdelingsniveau. Al deze aanscherpingen van de bedrijfsvoering zullen ertoe bijdragen dat het Erasmus MC een betrouwbare partij blijft met aantrekkingskracht voor externe financiers. Want bij de getotaliseerde investeringswens is het Erasmus MC afhankelijk van de kapitaalmarkt voor de financiering. Een gezonde bedrijfsvoering, versterking van de solvabiliteit en het realiseren van een sterke kasstroom zijn dan ook noodzakelijk. 6.2.11

Liquiditeitsrisico Het Erasmus MC bewaakt de liquiditeitspositie dagelijks door middel van opvolgende liquiditeitsbegrotingen. Het management ziet er op toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van het Erasmus MC te kunnen voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft, zodat steeds wordt voldaan aan de gestelde leningconvenanten.

6.2.12

Rentekasstroomrisico Het beleid van het Erasmus MC is om al haar financieringen aan te trekken met leningen die een vaste looptijd, een vaste rente en geen renteherziening gedurende de looptijd hebben. Het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV loopt renterisico over de rentedragende vorderingen en schulden en bij herfinanciering van bestaande financieringen. Om de variabiliteit van de variabel rentende leningen te beperken, heeft het Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV afgeleide rente-instrumenten afgesloten.

6.3 ICT 2014 is voor de IT in operationele zin een stabiel jaar geweest. Weinig incidenten hebben de bedrijfsprocessen verstoord. Alle Oracle-databases zijn geüpgraded naar de actuele Oracle-versie. Daarnaast zijn de databases gemigreerd naar een snel en betrouwbaar Exadata-platform. Door dit project nemen de performance en betrouwbaarheid van de dienstverlening richting de patiënt toe. Aan de programma’s DOK en WIN en PIB is veel capaciteit geleverd. Er zijn ontwerpen gemaakt voor de technische inbedding van het EPD, er is een migratiestrategie uitgedacht en er is een koppellandschap ontworpen. Ter voorbereiding van het EPD is een succesvolle Proof of Concept gedaan met een VDIplatform (Virtual Desktop Infrastructure). Dit platform is een antwoord op de AAA-vraag (Any time, Any place, Any device) en randvoorwaardelijk voor het slagen van WIN. Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen om de hardware van het huidige platform te vervangen/vernieuwen en om de verhuizing van het datacenter te realiseren. In het licht van de grote programma’s is gestart met activiteiten voor de vervanging centrale netwerk/serverinfrastructuur. Buitenwereld Het Erasmus MC heeft sinds januari 2014 een contract met Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie en is aangesloten op het Landelijk Schakelpunt (LSP). Via het LSP wordt de medicatie

© 2015, Erasmus MC

75


van de openbare apotheek opgevraagd door de ziekenhuisapotheek. Zo kan medicatieverificatie bij opname plaatsvinden, een van de VMS-thema's. Daarnaast vervult het Erasmus MC, in samenwerking met stichting RijnmondNet, een voortrekkersrol in de regio bij het ontwikkelen en implementeren van de landelijke infrastructuur voor het uitwisselen van medische gegevens tussen zorginstellingen. Deze infrastructuur is gebaseerd op internationale standaarden (Integrading the Healthcare Enterprise/Cross Document Sharing) en datastandaarden van het expertisecentrum Nictiz. Het FCS-contract (Flexible Capacity Services) is in 2014 verder geprofessionaliseerd. Hiermee kan het Erasmus MC nog efficiënter en flexibeler gebruikmaken van de storage-oplossing van HP. Ook is een succesvolle pilot uitgevoerd met LYNC. LYNC staat voor communiceren waar, wanneer en waarmee je maar wilt. Niet alleen de samenwerking tussen medewerkers (binnen en buiten het Erasmus MC) is hiermee mogelijk, LYNC kan ook een rol spelen in de communicatie c.q. samenwerking tussen zorgverlener en zorgafnemer. 6.3.1.1

Informatiebeveiliging

Beveiliging van informatie(systemen) is voor het Erasmus MC van groot belang. In 2014 is een aantal audits uitgevoerd op het gebied van informatiebeveiliging. De belangrijkste hiervan betreft de audit in het kader van de certificering volgens de NEN7510, informatiebeveiliging in de zorg. Deze audit is begin 2014 succesvol afgerond en heeft geleid tot hercertificering van het Erasmus MC. Deze certificering geldt vanaf 2014 voor alle kerntaken van het Erasmus MC, inclusief de hiervoor benodigde bedrijfsvoering. Ook heeft het Erasmus MC in 2014 ten behoeve van de ontsluiting van het patiëntenportaal een DigiD-assessment (laten) uitvoeren. Ook dit assessment is afgerond naar tevredenheid van de auditors en overheidsorganisatie Logius. Dit betekent dat patiënten met behulp van DigiD toegang kunnen krijgen tot delen van hun dossier en op een veilige manier online afspraken kunnen plannen. 6.3.1.2

Continuïteitsbeheer

Binnen het Erasmus MC worden belangrijke bedrijfsprocessen uitgevoerd. De voortgang hiervan is in een aantal gevallen letterlijk van levensbelang. Hiervoor heeft het Erasmus MC een proces van Business Continuity Management ingevoerd. In 2014 is dit proces verder uitgewerkt, onder andere door de integratie hiervan met andere relevante activiteiten voor crisismanagement, bedrijfshulpverlening en het Ziekenhuis Rampenopvang. De overkoepelende term voor deze activiteiten is Integrale Calamiteitenplanning. In 2014 is aandacht besteed aan voorbereiding, planning, awareness, opleiding, training en oefening. Op deze manier is het Erasmus MC goed voorbereid op een eventuele calamiteit.

6.4 (Nieuw)bouw en huisvesting 6.4.1

Huisvestingsbeleid Op basis van het Strategisch Vastgoed Plan dat in 2013 is opgesteld, is in 2014 voor het eerst een integraal Lange Termijn HuisvestingsPlan (LTHP) voor de periode 2014-2024 opgesteld. Dit plan is het spoorboekje om de vastgoedontwikkeling en –investeringen van sturing te voorzien. Een van de sturingsinstrumenten die hierbij is geïntroduceerd is het werken met een Huisvestingscommissie per thema, om dicht bij de gebruiker een eerste toets te doen op nut en noodzaak van aanpassingen in de huisvesting. Hulpmiddel is het vooruitzicht dat de door thema’s gebruikte vierkante meters beprijsd en doorbelast gaan worden, als onderdeel van prestatiebekostiging. De uitgangssituatie en de spelregels hiervoor zijn in 2014 voorbereid.

6.4.2

Nieuwbouw In 2014 is gestart met de ruwbouw van Bouwdeel West 2, dat op de plek verrijst van het inmiddels gesloopte laboratoriumgebouw, waarvan de activiteiten in 2013 in Bouwdeel Oost zijn ondergebracht. De

© 2015, Erasmus MC

76


ruwbouw van Bouwdeel West 2 verloopt voorspoedig, evenals de verdere afbouw van Bouwdeel West 1. In januari is het publieksgebied in gebruik genomen, dat de nieuwbouw met Erasmus MC-Sophia en het faculteitsgebouw verbindt. In september gingen hier de eerste winkel en het nieuwe restaurant open. Op 2 oktober is de nieuwe Spoedeisende Hulp in gebruik genomen. Eind 2013 viel het besluit over de aanpassing en uitbreiding van de nieuwbouw om het thema Thorax in de nieuwbouw onder te brengen. Dit is in 2014 uitgewerkt: aanpassingen in de reeds ontworpen afdelingen zijn aan de Bouwcombinatie Nieuwbouw Erasmus MC (gevormd door BAM Utiliteitsbouw en Ballast Nedam Bouw Speciale Projecten) opgedragen en het ontwerp van dit gebouw is uitgewerkt. Voor de afbouw van het nieuwe ziekenhuis was in 2014 veel informatie nodig van gebruikers over de in te passen vaste medische inrichting en te plaatsen apparatuur. Deze impact van deze informatie, maar ook die van de eerdere genoemde uitbreiding, heeft de tijdsplanning voor oplevering onder druk gezet. De hoofdmoot wordt nu op 7 juni 2017 opgeleverd, de resterende delen gefaseerd in de periode tot medio december 2017. Op basis van de huidige inzichten is de verwachting dat het nieuwbouwproject binnen budget wordt opgeleverd. Voor de bouw van het gebouw voor het thema Thorax is gestart om aanvullende financiële middelen aan te trekken. 6.4.3

Faculteitsgebouw In 2014 is gestart met de inrichting van de programmaorganisatie voor de renovatie van de onderwijs- en onderzoeksfaciliteiten van het Erasmus MC, in aansluiting op het reeds gerenoveerde deel van het Onderwijscentrum. Gezien de omvang van de hiervoor benodigde investering wordt allereerst geïnvesteerd in visievorming ten aanzien van toekomstbestendige huisvesting voor studenten, docenten en researchers. Teneinde de periode van planontwikkeling en gefaseerde renovatie te overbruggen, worden noodzakelijke investeringen in de hoofdinstallaties (liften, elektravoorzieningen en waterleidingen) voorgetrokken, teneinde de bedrijfscontinuïteit te waarborgen.

6.4.4

Erasmus MC-Sophia Voor de renovatie van het gebouw van Erasmus MC-Sophia (dat dateert uit 1993) zijn plannen voorbereid die pas over enkele jaren gefaseerd kunnen worden uitgevoerd. Uitzonderingen zijn gemaakt voor de afdeling Verloskunde, die in 2015 vernieuwde huisvesting krijgt en de renovatie van de afdelingen IC Neonatologie en IC Kinderen.

6.4.5

Kwaliteit van gebouwen Met het LTHP 2014-2024 is tevens de jaarschijf 2014 van het MeerJaren OnderhoudsProgramma vastgesteld. Hierin wordt gemonitord welke onderhoudsinspanningen noodzakelijk zijn om de huidige gebouwen op het benodigde veiligheids- en onderhoudsniveau te brengen en/of te houden.

© 2015, Erasmus MC

77


6.5 Maatschappelijk verantwoord ondernemen De Coördinatiegroep MVO van het Erasmus MC heeft in 2014 in kaart gebracht hoe het staat met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) binnen de Service Organisatie en het Programma Integrale Bouw. De conclusie was dat MVO waar mogelijk wordt meegenomen in de bedrijfsvoering. De onderwerpen energie, human resources, afval en inkoop hebben daarbij grote potentie en bieden kansen voor verbetering. Tot en met 2018 wordt vooral op deze onderwerpen gefocust. Het rapport waarin de resultaten en voorstellen staan beschreven heeft als ondertitel ’Duurzaam doen waar het praktisch kan’. 6.5.1 6.5.1.1

Milieu, energiebesparing en duurzame energie Milieuzorgsysteem

Het milieuzorgsysteem van het Erasmus MC is in 2014 geactualiseerd en functioneert naar behoren. De aanpassingen van het milieuzorgsysteem waren vooral gericht op het verbeteren van enkele systeemprocedures. Een andere procedure is opgesteld én gebruikt voor het bepalen van belangrijke milieuaspecten. In de procedure energiebeheer is de beschrijving van energiezorg als onderdeel van milieuzorg verbeterd. De ‘shortlist milieulaboratoria’ is aangepast en als zelfevaluatie-instrument voor laboratoria breder ingezet en begeleid. In bijna 80 procent van de gevallen was de situatie in orde. In 5 procent van de gevallen was de situatie voor verbetering vatbaar en in de overige gevallen waren de vragen niet van toepassing. In 2014 is een milieuverslag geschreven over het verslagjaar 2013. In het milieuverslag staan ook de doelen voor de jaren 2014 – 2015. 6.5.1.2

Afval

Afvalscheiding is een belangrijke manier om de milieubelasting zo laag mogelijk te houden. Communicatie via intranet en het kwaliteitsinformatiesysteem is een belangrijk hulpmiddel om dit te bereiken. De Nederlandse afvalinformatiemap en afvalstoffenwijzer zijn geactualiseerd. De afvalstoffenwijzer is daarnaast ook op veler verzoek in het Engels uitgebracht. Over de hoeveelheid afgevoerd afval in 2014 kan nog geen definitieve uitspraak gedaan worden in verband met het aanleveren gegevens door externen. Kerncijfers van het afval en een analyse daarvan worden gepubliceerd in het milieujaarverslag. 6.5.1.3

Vergunningen

Er heeft in 2014 periodiek overleg plaatsgevonden met DCMR Milieudienst Rijnmond en het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard in verband met de aanvraag voor een nieuwe Wabo-vergunning (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht). De Wabo-vergunning vervangt eind 2015 de huidige aparte vergunningen. 6.5.1.4

Energiebesparing en duurzame energie

In het kader van de Meerjarenafspraak Energie-efficiency 2011-2020 (MJA3) is een energie-efficiencyplan (EEP) 2013 – 2016 opgesteld en door de overheid goedgekeurd. In het plan zijn maatregelen opgenomen die de komende vier jaar worden uitgevoerd. In 2014 is 8 procent minder drinkwater, 22 procent minder stadsverwarming, 16 procent minder aardgas en 1,3 procent minder elektriciteit afgenomen dan in 2013. De daling in het verbruik van aardgas en stadsverwarming wordt voornamelijk veroorzaakt door het mildere klimaat in vrijwel alle maanden van 2014 en de energiebesparende maatregelen. De impact van het klimaat op het verbruik is echter zodanig dat de invloed van energiebesparingsmaatregelen niet meer afzonderlijk meetbaar is. Het lagere elektriciteitsverbruik is vrijwel geheel toe te schrijven aan het totaal van de energiebesparende maatregelen genomen vanaf 2013. Er is duidelijk sprake van een trendbreuk: niet alleen is de stijgende lijn van

© 2015, Erasmus MC

78


gemiddeld 2 procent per jaar verlaten, maar er is nu effectief sprake van een daling. Door de gewijzigde inkoopstrategie (via collectief Leiden, een inkoopcollectief onder leiding van het LUMC en de Universiteit van Leiden waarmee het Erasmus MC gezamenlijk gas en elektriciteit inkoopt) zijn er beduidend lagere tarieven voor levering van elektriciteit en aardgas. De kosten voor netbeheer zijn ook in 2014 sterk afgenomen ten opzichte van 2013. Voor aardgas zijn de kosten voor netbeheer met 30 procent gedaald. Dit is echter veroorzaakt door de eenmalig hoge kosten in 2013 door langdurig testen van de stoomketel en het afsluiten van contracten. Voor elektriciteit zijn de kosten gedaald. Deze daling wordt veroorzaakt door een migratie van de koeling van oudbouw naar nieuwbouw waardoor er minder pieken in het elektriciteitsverbruik waren. Verder is actief gestuurd op het neerwaarts bijstellen van contractwaarden en het combineren van twee bestaande contracten. De kosten voor netbeheer stadsverwarming zijn verwerkt in het leveringstarief van warmte en zijn vrijwel ongewijzigd. De tarieven voor energiebelasting, die onderdeel is van de leveringskosten voor elektriciteit, aardgas en (het virtuele tarief voor) stadsverwarming lagen in 2014 circa 2 procent hoger dan in 2013. In 2014 is het Energieonderzoek uitgevoerd ten behoeve van het Strategisch Energieplan 2030 Erasmus MC. In het daaruit voortgekomen plan zijn negen parallelle paden gedefinieerd. De paden worden verder uitgewerkt om te komen tot een strategisch energieplan 2030. De volgende zaken zijn in 2014 gerealiseerd:  Vaststellen nulsituatie en energiebesparingsdoelstelling: o Energieverdeling en besparingspotentieel van Erasmus MC-Sophia in kaart brengen  Organisatie en energiebeheer: o Energie geborgd in Meerjarenonderhoudsplanning en Lange T ermijn HuisvestingsPlan o Energie in milieumanagementsysteem geïntegreerd o Facturenstroom geoptimaliseerd  Monitoring en automatisering: o Gestart met vormgeven meterplan Erasmus MC o CV-meters geplaatst  Ontwerp, realisatie en energie bij Vastgoedbeheer: o Energie integreren in Handboek en Onderhoud o Optimalisatie regelingen luchtbehandeling o Optimalisatie stooklijnen stadsverwarming o Stoomscan uitgevoerd, daaruit volgende acties worden in 2015 uitgevoerd  Techniek, gebouw gebonden installaties bij programma’s: o EPA-U in project GK Hoogbouw (Energieprestatiecertificaat Utiliteitsbouw) o Vormgeven ambitie en doelstellingen energiebeheer in programma’s gestart  (Duurzame) energieopwekking: o Deelname in businesscase Smartpolder o Vormgeven lange termijn visie (duurzame) energievoorziening is gestart  Inkoop: o Gewijzigde inkoopstrategie (via collectief Leiden) waardoor beduidend lagere tarieven voor levering van elektriciteit en aardgas o De aanbesteding van het gascontract 2017 en 2018 heeft plaatsgevonden o Aansluitingen zijn samengevoegd o Onderwerp energie borgen bij aanbestedingen  Techniek ICT en (medische) apparatuur: start in 2015

© 2015, Erasmus MC

79




6.5.2

Energiebewustwording: o Energiequiz o 5 jaar WATT? o Op de koffie bij de themadirecteuren

Duurzaam inkopen De gunningscriteria bij aanbestedingen zijn vrijwel altijd op EMVI-basis (Economisch Meest Voordelige Inschrijving). Duurzaamheidscriteria worden standaard opgenomen in het programma van eisen en wensen. Bij specifieke projecten, zoals de vervanging van de beddenwascentrale, is een innovatieve inkoopprocedure gevolgd in samenwerking met TNO. De markt werd uitgedaagd met innovatieve oplossingen te komen voor de beddenreiniging. Dit heeft geleid tot een oplossing afkomstig uit de automotive branche. Het resultaat: fors lagere kosten en fors lagere CO2-uitstoot. Het inkoopproject won de Public Procurement of Innovation Award toegekend door het Ministerie van Economische Zaken met steun van de Europese Commissie. Het Erasmus MC heeft een convenant afgesloten met de gemeente Rotterdam om te starten met social return bij aanbestedingen: bij aanbestedingen wordt standaard opgenomen dat de producten op een sociaal verantwoorde wijze worden vervaardigd, zoals geen kinderarbeid, sociaal verantwoorde beloning en arbeidsomstandigheden. Milieudoelen 2014 Enkele milieudoelen voor 2014 en de status:  Uitvoeren nieuwe vorm van managementreview  Actualiseren van het milieuzorgsysteem aan de ontwikkelingen  Energiezorg beschrijven conform ‘basischeck energiezorg’  Ontwikkelen van aspectenregister en methodiek  Implementeren afspraken nieuwe afvalinzamelaar  Onderzoek inzameling /verwerking kunststofafval  Onderzoek verbeterde inzameling klein chemisch afval  Plan van aanpak energiebesparing PIB maken  Ontwikkelen methodieken toepassing ‘Social Return’

gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd loopt loopt gerealiseerd loopt

Inkoopbeleid Centrale doelen van het inkoopbeleid zijn: We verbeteren de samenwerking, we verduidelijken de inkooproutes; we spreken eigenaarschap af; we optimaliseren onze dienstverlening; we halen meer uit onze leveranciers; we vergroten de zichtbaarheid; we leven beleid en afspraken na. Alle zestien verbeterprojecten uit 2014 zijn gericht op het realiseren van deze doelstellingen. De basisprincipes voor de inrichting van de inkoopprocessen zijn onder meer:  We houden ons aan de Europese aanbestedingsregels en overige wetgeving.  We handelen altijd integer en ethisch richting leveranciersmarkten en verwachten dat ook van onze leveranciers.  Duurzaamheid is een zwaarwegend criterium bij de inkoop van producten en diensten.  Onze toeleveranciers verdelen we in de categorieën: o nieuwbouw, gebouwgebonden en facilitaire leveranciers inclusief diensten; o laboratorium leveranciers materialen, apparatuur en diensten; o leveranciers medische materialen, medische apparatuur en diensten.

© 2015, Erasmus MC

80


Leveranciersrelaties/risicobeperking Na selectie en contracteren van leveranciers worden zij gemonitord op hun prestaties. In 2014 is bij de afgesloten contracten voor 45 procent een prestatiemonitor afgesloten. De leveranciers van medische producten zijn de leveranciers met een verhoogd risicoprofiel. Zij beïnvloeden daadwerkelijk de kwaliteit van de diagnose en behandeling van onze patiënten. Bij de selectie en gunning houden wij rekening met risico’s. Soms wordt heel bewust een second source-contract afgesloten om snel te kunnen switchen bij leveringsproblemen. Leveranciers van medische goederen worden na contracteren speciaal gemonitord door twee gespecialiseerde afdelingen: Medische Hulpmiddelen en Medische Technologie. Medische Technologie voert protocollaire controle uit op nieuwe medische materialen en ondersteunt de klachtenprocedure bij gebruikersproblemen met producten die aan of bij de patiënt worden gebruikt. De afdeling bewaakt volgens protocol ingebruikname, opleiding voor gebruikers en onderhoud en afvoer van medische apparatuur. Zij wordt betrokken bij aanbestedingsprocedures in deze categorie voorzieningen, evenals de unit Infectiepreventie. Indien bij leveranciers te vaak en te ernstige klachten optreden zonder dat verbetering optreedt, wordt geswitcht naar een andere leverancier. In het verleden is dit een aantal malen voorgekomen, bijvoorbeeld bij de leverancier van medische handschoenen, infuuspompen en bijbehorende materialen. Daarnaast heeft het Erasmus MC in de planning & controlcyclus de participatie op inkoopcontracten van medische middelen en implantaten opgenomen. Met afdelingen worden afspraken gemaakt over de participatie op overeenkomsten. Afwijkingen moeten zij verantwoorden. De resultaten zijn goed te noemen. Participatiecategorie

Norm 2014

April

Augustus

December

Medische en verzorgingsmiddelen

90%

85,3%

87,0%

87,0%

Implantaten

95%

90,0%

97,0%

97,0%

De stijging bij implantaten komt door het afsluiten van overeenkomsten over gehoorimplantaten. De omzet van de medische en verzorgingsmiddelen is ruim 34 miljoen euro en van implantaten ruim 22 miljoen euro in 2014.

© 2015, Erasmus MC

81


Bijlage 1: Prestatie-indicatoren I. Inspectie voor de Gezondheidszorg kwaliteits- en veiligheidsindicatoren ziekenhuizen basisset 2014 1. Operatief proces 1.1 Pijn na operatie Percentage gestandaardiseerde pijnmetingen bij postoperatieve patiënten:

2014

2013

2012

97,4%

95%

83%

Percentage patiënten met op enig moment een pijnscore boven de 7 in de eerste 72 uur na operatie

2014

2013

2012

Erasmus MC

16,7

11,8%

9%

Erasmus MC

Toelichting: De uitkomst van pijnscore > 7 is hoog. Nadere analyse is gestart en interventies zijn ingezet. Aandacht voor kennisontwikkeling, intensieve scholing en optimalisering van het pijnbeleid (toegespitst op diverse specialismen) zijn de belangrijkste interventies. 1.2.1 Heroperaties heupfractuur 2014

2013

2012

Aantal heroperaties na interne fixatie van een collum femoris fractuur

0%

12,5%

0%

Aantal heroperaties na behandeling van een collum femoris fractuur met een endoprothese

0%

0%

0%

14,3%

20%

12,5%

Aantal heroperaties van een interne fixatie van een pertrochantere fractuur

1.2.2 Medebehandeling geriatrieteam bij een heupfractuur (nieuwe indicator) 2014 Behandeling patiënten met een heupfractuur

Ja

Zorg voor patiënten met een heupfractuur verspreid over meer dan één locatie

Nee

Percentage patiënten van 70 jaar en ouder met een heupfractuur waarbij het geriatrieteam preoperatief in medebehandeling is gevraagd

12,5%

1.3 Stopmoment IV: Time-out Percentage juist uitgevoerde stopmomenten IV

Erasmus MC (exclusief Thorax)

Thoraxcentrum

87%

98,8%

1.4 Tijdige peroperatieve antibioticaprofylaxe Indicatoroperaties Dijkzigt

© 2015, Erasmus MC

2014

2013

90,6%

29,6%

82


Indicatoroperaties Thorax

82%

100%

1.5.1 Volume bariatrische ingrepen In het Erasmus MC worden geen bariatrische ingrepen gedaan. 1.5.2 Percentage postoperatieve controles Niet van toepassing. 1.6 Cataractregistratie In 2014 is 100 procent van het aantal cataractoperaties ingevoerd in het landelijke NOG-registratiesysteem. In 2013 is 75 procent van het aantal cataractoperaties ingevoerd in het landelijke NOG-registratiesysteem. 1.7 Registratie neurochirurgie In 2014 is 100 procent aangeleverd aan de Quality Registry NeuroSurgery (QRNS). 1.8 Gebruikersoverleg Minimaal Invasieve Chirurgie In 2014 heeft binnen het Erasmus MC een multidisciplinair MIC-gebruikersoverleg (Minimaal Invasieve Chirurgie) gefunctioneerd. 2. Spoedprocessen Het proces waarin patiënten met een acuut probleem zorg ontvangen heeft zijn eigen risico’s. Vooral omdat de aandoeningen zelf risico’s hebben en een complexe behandeling kunnen vragen, maar ook omdat veel behandelingen binnen een bepaalde tijd moeten zijn gestart. De meeste indicatoren binnen deze groep hebben als maat een interval waarbij wordt gemeten tussen een moment van binnenkomst en het moment waarop een cruciaal element uit de behandeling is uitgevoerd. Dit is meestal uitgedrukt in uren, maar soms ook in één of meer kalenderdagen. Het startpunt van alle indicatoren is het moment waarop de patiënt op de spoedeisende hulp of polikliniek wordt ingeschreven, vóór de start van de diagnostiek op de afdeling. Tijdens de voorbereiding van deze indicatoren is bij een aantal ziekenhuizen na onderzoek gebleken dat dit tijdstip eenduidig wordt vastgelegd in het administratieve systeem van Spoedeisende Hulp of polikliniek. Deze groep heeft geen eigen indicatoren. De volgende indicatoren indiceren voor een nader onderzoek van het spoedproces:   

behandeling patiënten met een STEMI; dienstenstructuur; signalering kindermishandeling.

Intervalindicatoren (die iets zeggen over de interval tussen een moment van binnenkomst en het moment waarop een cruciaal element uit de behandeling is uitgevoerd):  

MDL-scopie binnen 24 uur (deur tot scope); tijdige toediening van antibiotica bij patiënten met ernstige CAP.

De indicatoren zijn respectievelijk terug te vinden in de hoofdstukken hart en vaten, infectieziekten, maagdarm-lever en kwetsbare groepen. 3. Verpleegkundige zorg 3.1.1 Wondexpertisecentrum Het Erasmus MC heeft toegang tot een wondexpertisecentrum en heeft een werkgroep Decubitus- en

© 2015, Erasmus MC

83


wondzorg waarin vier ziekenhuisbreed inzetbare decubitus- en wondconsulenten participeren. De consulenten adviseren de verantwoordelijk specialist in de wondbehandeling (poliklinisch of klinisch) en treden op verzoek van de eindverantwoordelijke op als casemanager wondzorg. Ze ondersteunen en scholen zorgprofessionals in de uitvoering van de wondbehandeling. Ze zijn verantwoordelijk voor de richtlijn Wondbehandeling en ontwikkelen protocollen die ziekenhuisbreed gelden. Ze verzorgen onderwijs in verpleegkundige vervolgopleidingen, medische opleidingen, klinische lessen, themabijeenkomsten en trainingen. De werkgroep verricht onderzoek naar decubitusindicatoren, wondbehandeling en wondregistratie en onderbouwing van zorg waarbinnen de consulenten participeren. De werkgroep is in 2014 gestart met ontwikkeling van een academisch wondexpertise researchcentrum voor een meer gestructureerde onderbouwing van zorgonderzoek. 3.1.2 Diabetische voetwonden geclassificeerd volgens de Texasclassificatie De zorg voor patiënten met een diabetische voet is in handen van een multidisciplinaire polikliniek onder leiding van een vaatchirurg. Hierin participeert een basisteam van verpleegkundig specialist (casemanager), wondconsulent van de werkgroep, podotherapeut (aansturing van orthopedisch schoenmaker) en een diabetesverpleegkundige. De Texasclassificatie onderbouwt de triage voor een van de drie zorgpaden. Eenvoudige diabetische voetzorg (Texas A1) wordt met behandelplan verwezen naar huisarts. Complexe diabetische voetzorg (Texas A2-3, B1-2, C1-2) valt onder verantwoordelijkheid van het basisteam en is verregaand geprotocolleerd. Bij de hoogcomplexe diabetische voetzorg (Texas B3, C3, D13) is een multidisciplinair team betrokken bestaande uit een vaatchirurg, orthopeed, revalidatiearts, internist en dermatoloog. Een van deze specialisten draagt de verantwoording voor de zorg. In de follow-up is het basisteam direct bij de zorg betrokken en checkt per keer de triage aan de hand van de Texasclassificatie. 2014

2013

Hoeveel diabetische voetwonden zijn geclassificeerd in klasse 'Graad 1 Oppervlakkige wond, niet tot pezen, kapsel of bot'?

33

Facultatief

Hoeveel diabetische voetwonden zijn geclassificeerd in klasse 'Graad 2 Wond penetreert tot op kapsel of pees'?

9

Facultatief

Hoeveel diabetische voetwonden zijn geclassificeerd in klasse 'Graad 3 Wond penetreert in gewricht of op bot'?

14

Facultatief

Wordt bij de behandeling van patiënten met een diabetische voetwond het wondexpertisecentrum ingeschakeld?

Ja

Facultatief

2014

2013

2012

47%

44,2%

45%

10,4%

10,4%

18%

3.2.1 Screening op ondervoeding bij in de kliniek opgenomen kinderen Percentage kinderen dat wordt gescreend op ondervoeding Percentage kinderen waarbij sprake is van ondervoeding

Toelichting: Ongeveer 25 procent van de chirurgische opnames zijn patiënten die komen voor een kleine ingreep en worden op de dag van OK opgenomen. Omdat ze vlak voor OK arriveren, ontbreekt de tijd om deze kinderen te screenen. Tijdens het klinisch preoperatieve spreekuur (meestal een aantal weken voor OK) worden deze kinderen wél gemeten en gewogen, maar deze screening telt niet mee in de definitie van ondervoeding. Vanuit medisch oogpunt gezien is het niet zo erg dat deze kinderen niet op de dag van opname gescreend kunnen worden: ze worden relatief kort opgenomen (gemiddeld 36 uur) waardoor behandeling van een eventuele ondervoeding niet aan de orde is. Kinderen van de afdeling Kinderoncologie worden vaak om de week voor een kuur opgenomen. Het is niet altijd nodig (vanuit medisch en voedingsoogpunt) om deze kinderen bij elke opname te screenen. Patiënten van de kinder-IC zijn uitgesloten om medisch inhoudelijke redenen.

© 2015, Erasmus MC

84


3.2.2 Behandeling van ondervoeding 2014

2013

2012

Percentage volwassen patiënten met ernstige ondervoeding met adequate eiwitopname op dag vier na opname

7,6%

37,5%

62,5%

Percentage ondervoede kinderen met een adequate eiwit of energie-inname op dag vier na opname

6,3%

n.v.t.

0%

Toelichting: Bij kinderen: de klinische diëtiste gaat dagelijkse rondes over de verpleegafdelingen lopen om te vragen hoe het met de screening staat en welke patiënten ondervoed zijn zodat meteen actie kan worden ondernomen (behandeling). 3.2.3 Screening op ondervoeding op de polikliniek 2014 Percentage patiënten op de polikliniek preoperatief verpleegkundig onderzoek dat gescreend is op ondervoeding

21,1%

Toelichting: Het Erasmus MC heeft de implementatie van het beleid van de poliklinische screening nog niet volledig afgerond. Inmiddels zijn er valide gegevens uit de systemen te halen waardoor gericht intern gestuurd en verbeterd kan worden. 3.3 Delirium 2014

2013

2012

Ja

Ja

Ja

Is er op de intensivecare-unit een protocol aanwezig?

Vervallen

Ja

Ja

Is er sprake van een 24-uurs beschikbaarheid van gespecialiseerd personeel voor het managen van delirium, met als kerntaken consultatie, behandeling en deskundigheidsbevordering?

Vervallen

Ja

Ja

Percentage van het in kaart brengen van het risico op delirium bij patiënten van 70 jaar en ouder

91,3%

95,7%

79,2%

Percentage patiënten met risico op delirium dat is gescreend en geobserveerd

81,2%

75,1%

73,4%

Is er een ziekenhuisbreedprotocol voor delirium bij patiënten van 70 jaar en ouder?

4. Intensive care 4.1 Beademingsuren

© 2015, Erasmus MC

85


Intensive Care, IC Kinderen, thema Sophia

2014

Beademingsuren per patiënt op een IC-afdeling

Beademingsuren 1-3 kalenderdagen (< 72 uur)

4-5 kalenderdagen (72-120 uur)

6 of meer kalenderdagen (> 120 uur)

aantal

totaal aantal

aantal

totaal aantal

aantal

totaal aantal

patiënten

beademingsuren

patiënten

beademingsuren

patiënten

beademingsuren

1.001

21.652

212

20.300

483

221.479

Intensive Care, IC Kinderen, thema Spoed, Peri-Operatief en Intensief

2014

Beademingsuren per patiënt op een IC-afdeling

Beademingsuren 1-3 kalenderdagen (< 72 uur)

© 2015, Erasmus MC

4-5 kalenderdagen (72-120 uur)

6 of meer kalenderdagen (> 120 uur)

aantal

totaal aantal

aantal

totaal aantal

aantal

totaal aantal

patiënten

beademingsuren

patiënten

beademingsuren

patiënten

beademingsuren

6

67

1

116

2

882

86

Datum 28 mei 2015 Hoofdstuk Bijlage 1: Prestatie-indicatoren Titel Jaarverslag 2014

5. Oncologie 5.1 Multidisciplinair overleg Is er een multidisciplinair overleg (MDO) voor diverse vormen van oncologie?

2014

2013

2012

Ja

Ja

Ja

Toelichting: Er zijn schriftelijke afspraken over verantwoordelijkheden, voorzitter, samenstelling, aanwezigheid van alle relevante disciplines voor de betreffende tumorvorm, aanmelden van patiënten, notulen besluiten, uitvoering besluiten en terugkoppeling uitvoering besluiten. De dossiervoering is herkenbaar aanwezig en toegankelijk. 5.2.1 Percentage patiënten bij wie kankerweefsel is achtergebleven na een eerste borstsparende operatie 2014

2013

2012

54

75

50

2 (3,7%)

3 (4%)

4 (8%)

100%

100%

100%

Totaal aantal patiënten met een eerste borstsparende operatie voor een maligne tumor Aantal patiënten bij wie kankerweefsel is achtergebleven na een eerste lokale excisie van een maligne mammatumor Percentage patiënten waarvan bekend is of kankerweefsel is achtergebleven na een eerste locale excisie van een maligne mammatumor Beschikbaarheid verslag van multidisciplinaire mammabespreking Is een verslag van de pre- en postoperatieve multidisciplinaire mammabespreking in het ziekenhuisinformatiesysteem of elektronisch patiëntendossier beschikbaar?

2014

2013

2012

Ja

Ja

Ja

5.2.2 Deelname aan de Dutch Breast Cancar Audit (DBCA) De gegevens van 127 patiënten zijn aangeleverd bij de DBCA. Dit is 100 procent. 5.2.3 Wachttijd tussen diagnose en aanvang neo-adjuvante chemotherapie bij borstkankerpatiënten Het percentage patiënten met een nieuw gediagnosticeerd mammacarcinoom waarbij binnen maximaal vijf weken na PA-diagnose is gestart met neo-adjuvante chemotherapie is 100 procent. 5.3 Longchirurgie 5.3.1. Aantal patiënten waarbij anatomische resecties zijn uitgevoerd Totaal aantal patiënten waarbij anatomische resecties (lobectomie, bilobectomie en pneumonectomie) zijn uitgevoerd Aantal anatomische resecties uitgevoerd door longchirurgen Aantal anatomische resecties uitgevoerd door cardio-thoracaal chirurgen

© 2015, Erasmus MC

2014

2013

2012

98

105

120

0

0

0

98

105

120

87


5.4 Gastro-intestinaal 5.4.1 Deelname aan de Dutch UpperGI Cancer Audit (DUCA) 2014

2013

2012

Percentage slokdarmresecties voor primair carcinoom waarvan gegevens zijn aangeleverd aan de DUCA

100%

81,1%

100%

Percentage maagresecties voor primair maagcarcinoom waarvan gegevens zijn aangeleverd aan de DUCA

100%

100%

100%

2014

2013

2012

49

41

40

5.4.2 Pancreas Aantal patiënten bij wie een klassieke Whipple of een pylorussparende pancreaticoduodenectomie is uitgevoerd 5.4.3 Colorectale heroperaties 2014

2013

2012

Aantal ongeplande heroperaties bij colorectale operaties met uitzondering van appendix

13

7

13

Aantal colorectale operaties

77

90

111

16,9%

7,8%

12%

2014

2013

2012

70=100%

33

28

Percentage ongeplande heroperaties 5.5.1 Blaascarcinoom Aantal patiënten dat is ingebracht in de landelijke database voor invasief blaascarcinoom 5.5.2 Deelname aan de registratie prostatectomie

Het percentage ingevoerde patiënten in de NVU-database prostatectomie bedraagt in 2014 100 procent (47 patiënten). 5.5.2 Multidisciplinair Overleg spierinvasief blaascarcinoom Het percentage voor het Erasmus MC met betrekking tot nieuwe patiënten met een spierinvasief blaascarcinoom die voorafgaand aan de behandeling tenminste eenmaal binnen een specifiek Multidisciplinair Overleg besproken zijn in 2014 is 100 procent. 5.6 Ovariumcarcinoom Vijf patiënten met een laag stadium ovariumcarcinoom of tubacarcinoom zijn in 2014 behandeld met een stadiëringsoperatie. 25 patiënten met een hoog stadium ovariumcarcinoom of tubacarcinoom zijn in 2014 behandeld met een debulkingsoperatie. 5.7 Palliatieve radiotherapie botmetastasen Het percentage patiënten dat tot en met 7 dagen na aanmelding is bestraald bedraagt 56 procent. Het percentage patiënten dat na 7 dagen, maar maximaal 10 dagen na aanmelding is bestraald bedraagt 17 procent. Het percentage patiënten dat na 10 dagen na aanmelding is bestraald bedraagt 27 procent. De aanmelddatum is bepaald naar het triagemoment (dagelijkse beoordeling door een radiotherapeut van de

© 2015, Erasmus MC

88


binnengekomen aanmeldingen). 6. Hart en vaten 6.1 Volume van risicovolle interventies Aantal operaties uitgevoerd voor een aneurysma van de abdominale aorta (AAA)

2014

2013

2012

115

85

99

Toelichting: Het Erasmus MC is vergaand gespecialiseerd in alle facetten van de operatieve behandeling van patiënten met aneurysmatisch vaatlijden, waaronder het AAA. 6.2.1 Sterfte in het jaar na eerste administratief consult op de polikliniek Cardiologie Aantal patiënten van 70 jaar en ouder dat electief (reguliere zorg) is gezien door een cardioloog voor een eerste administratief consult op de polikliniek Aantal patiënten dat hiervan is overleden Percentage patiënten dat hiervan is overleden

2014

2013

2012

1.747

1.749

567

199

204

77

11,4%

11,7%

13,6%

Toelichting: Alle patiënten zijn op overlijden gecheckt bij de Gemeentelijke Basis Administratie. Het overlijden van de patiënten is geheel in overeenstemming met het vergevorderde stadium van de hartziekten, late stadium van andere ziekten (vooral maligniteiten en longziekten) of een combinatie van hartziekten en andere ziekten. 6.3.1 Behandeling patiënten met een ST-elevatie acuut myocardinfarct (STEMI) 2014 Aantal interventiecardiologen participerend in de acuut infarct zorg Totaal aantal patiënten met een PCI voor STEMI Aantal patiënten dat na PCI voor STEMI is gestorven Gemiddelde door-to-needle time in minuten

2013

2012

7

6

7

405

438

535

8 (2%)

4 (0,9%)

8 (1,5%)

38

41

37

Het Erasmus MC heeft een PCI-centrum met WMBV-vergunning. PCI-procedures worden 7 x 24 uur per week uitgevoerd. Alle patiënten die in aanmerking komen voor hartrevalidatie worden verwezen naar Capri Hartrevalidatie Rotterdam. 6.4.1 Evaluatie van het inbrengen van pacemakers: deelname aan systematische registratie van gegevens Het Erasmus MC neemt deel aan de systematische registratie door middel van de Dutch ICD & Pacemaker Registry (DIPR). 6.4.2 Implanteren en/of wisselen van pacemakers Vindt registratie plaats met betrekking tot het inbrengen van pacemakers? Aantal conventionele pacemakers geïmplanteerd of gewisseld Aantal biventriculaire pacemakers zonder ICD-functie

© 2015, Erasmus MC

2014

2013

2012

Ja

Ja

Ja

113

130

133

10

12

8

89


Aantal biventriculaire pacemakers met ICD-functie Aantal ICD’s zonder biventriculaire pacemakerfunctie Aantal interventies uitgevoerd binnen 90 dagen na het sluiten van de huid om een device-, lead-, of proceduregerelateerd probleem op te lossen van een pacemaker of ICD ongeacht het type, waarbij de primaire ingreep lag tussen 1 oktober 2013 en 31 december 2014

82

82

89

220

209

230

24

11

20

6.5.1 Interval bij patiënten met een TIA/herseninfarct Het aantal patiënten bedraagt 41. Het aantal patiënten met een interval langer dan drie weken (21 dagen) tussen het moment van aanmelden bij de neuroloog wegens een TIA of niet-invaliderend infarct en de carotisendarterectomie, bedraagt 3. 6.5.2 Percentage complicaties De patiënten die een carotisingreep ondergaan vanwege een symptomatische carotisstenose en die hierna tijdens de ziekenhuisopname een beroerte doormaken of overlijden is 2,3 procent. In 2013 was dit 4,5 procent. 6.6.1 Thoraxchirurgie: Deelname landelijke risico-gewogen-mortaliteits-registratie NVT In 2014 voldeed het Erasmus MC op vier van de vier deadlines van de NVT aan de kwaliteitscriteria voor de risico-gewogen mortaliteitsregistratie. 6.6.2 Percentage gebruik van de internal mammary artery als graft Het percentage gebruik van de internal mammary artery als graft bedraagt 95,9 procent (95,4 procent in 2013). 6.6.3 Percentage diepe sternumwondproblemen, mediastinitis Het percentage diepe sternumwondproblemen, mediastinitis bedraagt 1,5 procent (1,4 procent in 2013). 7. Infectieziekten 7.1 Ziekenhuisinfecties Surveillance van ziekenhuisinfecties De deskundige Infectiepreventie van de unit Infectiepreventie (UNIP) voert tweewekelijks een puntprevalentiemeting uit op alle klinische afdelingen van het Erasmus MC. Deze metingen hebben als doel vast te stellen welk deel van de op dat moment opgenomen patiënten een ziekenhuisinfectie heeft. Daarvoor gebruikt de UNIP een landelijke module van het CBO/PREZIES en voor de definiëring van postoperatieve wondinfecties wordt gebruikgemaakt van de criteria van Centre of Disease Control/Werkgroep Infectie Preventie. Door herhaaldelijk prevalentiemetingen te verrichten, ontstaat een beeld van infecties die per afdeling/specialisme optreden. In sommige gevallen is het mogelijk deze cijfers te vergelijken met een database van verzamelde gegevens van de andere deelnemende ziekenhuizen. Op uitkomstniveau wordt op alle door de IGZ benoemde groepen patiënten gesurveilleerd. 7.2.1 Pneumonie (Community Acquired Pneumonia) In het Erasmus MC wordt gebruikgemaakt van een gevalideerd scoresysteem. 7.2.2 Tijdige toediening van antibiotica bij patiënten met ernstige CAP Alle patiënten krijgen standaard antibiotica bij opname op Intensive Care. Bij 100 procent vindt tijdige toediening van antibiotica plaats bij patiënten met ernstige CAP (90,9 procent in 2013).

© 2015, Erasmus MC

90


8. Maag darm lever 8.1 MDL-infrastructuur Digitale verslaglegging endoscopie

2014

2013

2012

Ja

Ja

Ja

8.2 Time-out procedure endoscopische verrichtingen Het Erasmus MC verricht endoscopische verrichtingen. In een digitaal verslagsysteem wordt vastgelegd dat de uitvoering van de time-out procedure (TOP) volledig is doorlopen. Het percentage endoscopische verrichtingen waarbij de TOP volledig is uitgevoerd is 100 procent. Dit zijn 9.098 verrichtingen. 9. Verloskunde 9.1 Percentage spontane partus in de NTSV-groep Alle bevallingen die vallen onder

2014

2013

2012

51,6%

50,3%

52%

53%

53,1%

52%

52%

50,9%

49%

verantwoordelijkheid van de tweede lijn voor de start van de bevalling Alle bevallingen die tijdens de ontsluiting of de uitdrijving zijn overgedragen aan de tweede lijn Totaal aantal partussen in de tweede lijn 9.2.1 Mate van invoering perinatale audits Het Erasmus MC verleent perinatologische zorg. Twee lokale audits zijn georganiseerd die voldoen aan de voorwaarden. Dit zijn de aanwezigheid van minimaal de volgende zorgverleners:  gynaecoloog;  1e lijn verloskundige/verloskundig actieve huisarts;   

2e lijn verloskundige/verloskundig actieve huisarts (indien aanwezig in samenwerkingsverband); kinderarts; obstetrie & gynaecologieverpleegkundige.

Indien relevant voor de te bespreken casus, worden andere zorgverleners uitgenodigd. Er is een chronologisch verslag van de casus opgesteld. De gegevens van de audit zijn vastgelegd in de relevante registratiesystemen (PARS1 en PARS2). 10. Kwetsbare groepen 10.1 Screening ondervoeding geriatrische patiënten Het percentage geriatrische patiënten die voor het eerst een bezoek brengen aan de geriatrische poli- of dagkliniek en bij wie op de geriatrische poli- of dagkliniek gebruik is gemaakt van een gevalideerd screeningsinstrument voor het vaststellen van ondervoeding bedraagt 90 procent. Dit zijn 850 patiënten op een totaal van 944.

© 2015, Erasmus MC

91


10.2 Colonchirurgie bij ouderen Het aantal patiënten van 70 jaar en ouder is bekend dat voor electieve colonchirurgie is gescreend op kwetsbaarheid. Het percentage gescreende patiënten (met een gevalideerd instrument op kwetsbaarheid) van 70 jaar en ouder met indicatie colonchirurgie bedraagt 100 procent. 10.2.2 Beoordeling bij kwetsbaarheid Het aantal kwetsbare patiënten van 70 jaar en ouder met indicatie colonchirurgie bedraagt 10. Een automatisch consultaanvraag naar de geriater is nog niet volledig geïmplementeerd. 11. Algemeen kwaliteitsbeleid 11.1.1 Jaargesprekken

Percentage medisch specialisten waarmee, net als met elke medewerker, jaarlijks een jaargesprek wordt gevoerd

2014

2013

2012

87,1%

81,8%

74,2%

11.1.2 Individueel Functioneren van Medisch Specialisten (IFMS) Het Erasmus MC hanteert een systeem van jaargesprekken, waarbij de medisch specialist met zijn afdelingshoofd in gesprek gaat over zijn functioneren. Alle medisch specialisten nemen deel aan een zogeheten 360-gradenfeedback. Daarover zijn in het Stafconvent afspraken gemaakt. 11.3 Regeling disfunctioneren medisch specialisten De regeling is bedoeld als vangnet. Voor medisch specialisten gelden dezelfde regels als voor alle andere medewerkers. Onderkend is dat het niet altijd even makkelijk is om het functioneren van een medisch specialist aan de orde te stellen en dat er dan een mogelijkheid moet zijn om dit elders aan te kunnen kaarten. In 2014 is de regeling niet ingezet. 12. Ziekenhuissterfte, dossieronderzoek en onverwacht lange opnameduur 12.1.1 HSMR Het Erasmus MC heeft inhoudelijke bezwaren tegen het HSMR-sterftecijfer. Door de gehanteerde rekenmethodieken wordt een vertekend beeld gegeven van de geboden kwaliteit van zorg. Ernstig zieke, vaak complexe patiënten in een academisch ziekenhuis worden vergeleken met minder zieke patiënten met dezelfde diagnose in een algemeen ziekenhuis. Verder wordt er alleen gekeken per ziekenhuisopname en niet over het gehele behandeltraject. Ook verschilt het opname- en ontslagbeleid bij ernstig zieke patiënten erg tussen Nederlandse ziekenhuizen onderling, mede afhankelijk van de beschikbaarheid van palliatieve zorg en hospices. Onder meer door deze factoren levert het gemiddelde getal over diverse diagnoses een oneigenlijke maatstaf op. 12.1.2 Verbeteracties op basis van HSMR Indicator: verbeteracties op basis van HSMR

2014

Gebruikt u de informatie uit de (H)SMR om op basis van een trend in de tijd of vergelijking tussen verschillende diagnosegroepen (zo

Ja

nodig) verbeteracties te starten? Indien ja: op welke wijze vinden deze verbeteracties plaats?

© 2015, Erasmus MC

De acute opnames worden beter geregistreerd. Het dossieronderzoek is

92


ingevoerd om mogelijke verbetering in kaart te brengen en de registratie met afspraken over ontslagbeleid is verbeterd. 12.2.1 Dossieronderzoek vermijdbare zorggerelateerde schade Indicator:

2014

2013

Systematische dossieranalyse met de tool 'klinisch dossieronderzoek' van Medirede.

Ja, deelname aan EMGO/Nivel herhalingsonderzoek.

Ja

Naast de deelname EMGO/NIVEL herhalingsonderzoek heeft het

Dossieronderzoek vermijdbare zorggerelateerde schade Gebruikt u dossieronderzoek en de daarin genoemde triggers als methode voor het verminderen van onbedoelde en vermijdbare zorggerelateerde schade? Indien ja: worden de resultaten uit dit onderzoek binnen uw ziekenhuis gebruikt voor verbeteracties? Op welke wijze vinden

De bevindingen en aanbevelingen

Erasmus MC op verzoek van de inspectie door EMGO/Nivel een steekproef van 463 dossiers van

verbeteracties plaats?

worden teruggekoppeld naar de afdelingen. De verantwoordelijkheid voor de verdere uitwerking en

overleden patiënten uit 2012 laten onderzoeken. De rapportage is eind januari 2014 beschikbaar gekomen.

implementatie van de verbetersuggesties ligt bij de afdelingen.

De advers events en andere resultaten zijn gebruikt voor verbeteracties. De IGZ is hierover seperaaat geïnformeerd.

12.2.2 Onverwacht lange opnameduur Indicator: Onverwacht lange opnameduur Registreert uw ziekenhuis ook operaties in de LMR? Percentage patiënten in het verslagjaar dat een gerealiseerde verpleegduur had die meer dan 50% hoger ligt dan verwacht. Dit

2014

2013

2012

Ja

Ja

Ja

19,4%

14,7%

16,6%

aantal is exclusief de in het ziekenhuis overleden patiënten en de patiënten met een verpleegduur langer. Het betreft alleen de klinisch opgenomen patiënten. II. Overgebleven veiligheidsindicatoren ziekenhuizen 2014 die (nog) niet in de basisset kwaliteitsindicatoren worden uitgevraagd 1. Behandeling van ernstige sepsis De resuscitatiebundel en de managementbundel zijn in 2014 worden nageleefd bij alle patiënten. Indicator: registratie gebruik sepsisbundel bij ernstige sepsis

2014

2013

2012

en lijnsepsis

© 2015, Erasmus MC

93


Resuscitatiebundel ernstige sepsis  Bloedkweken  Antibiotica  Lactaat

De

De

IC Volwassenen: Ja

bundelelementen zijn volledig geïmplementeerd.


Thoraxchirurgie: Het streven is om dit bij alle patiënten te registeren, maar hier zijn geen data van.

 Veneuze saturatie (centraal)  Vullingsstatus

Erasmus MC-Sophia: Nee, registratiesysteem voor IC's in Erasmus MC-Sophia was in 2012 nog niet gereed, is wel aan gewerkt.

optimaliseren  Vasopressoren Managementbundel ernstige

De

De

sepsis  Protectieve beademing  Activated Proteïne C



IC Volwassenen: Ja

 Normoglycemie  Glucocorticoiden

Thoraxchirurgie: Het streven is om dit bij alle patiënten te registeren, maar hier zijn geen data van. Erasmus MC-Sophia: Nee, registratiesysteem voor IC's in Erasmus MC-Sophia was in 2012 nog niet gereed, is wel aan gewerkt. Erasmus MC-Sophia: Nee, registratiesysteem voor IC's in Erasmus MC-Sophia was in 2012 nog niet gereed, is wel aan gewerkt.

2. Vitaal bedreigde patiënten Alle reanimaties die plaatsvinden op afdelingen worden geregistreerd via meerdere registratiesystemen. 3. Medicatieverificatie bij opname en ontslag Indicator: medicatieverificatie deskundigheid bij opname en ontslag

2014

2013

2012

Wat is de deskundigheid van de medewerker in uw ziekenhuis die de medicatieverificatie uitvoert bij opname?

Een combinatie van apothekersassistenten, artsen en verpleegkundigen.

Wat is de deskundigheid van de medewerker in uw ziekenhuis die de medicatieverificatie uitvoert bij

Een combinatie van artsen en verpleegkundigen.

ontslag? 4. Voorkomen van nierinsufficiëntie bij intravasculair gebruik van jodiumhoudende contrastmiddelen De eGFR wordt in het Erasmus MC centraal geregistreerd in de laboratoriumgegevens in Elpado. 5. High Risk Medicatie: klaarmaken en toedienen van parenteralia Fouten en incidenten met betrekking tot klaarmaken en toedienen van parenteralia worden in de Centrale Medicatie Registratie (CMR) geregistreerd. III. Aandoeningsspecifieke indicatoren 2014 In 2007 is het programma Zichtbare Zorg Ziekenhuizen (ZZZ) gestart. Hiermee zou een groot deel van de kwaliteit van de medisch-specialistische zorg in tachtig indicatorensets zichtbaar worden. Deze transparantie

© 2015, Erasmus MC

94


zou worden gebruikt voor keuze door patiënten, inkoop door verzekeraars, spiegelen door instellingen en zorgprofessionals en in mindere mate voor toezicht door IGZ (voor toezicht bestond inmiddels een aparte Basisset Kwaliteitsindicatoren). Na enkele jaren bleek in de loop van 2010 dat de ingeslagen weg onvoldoende bruikbare informatie opleverde. De basis van de nieuwe koers is uitkomstinformatie uit onder andere klinische registraties, informatie over praktijkvariatie en volume uit met name de registraties van Vektis en patiëntervaringen uit metingen van de CQ Index. De nieuwe koers wordt breed omarmd door de informatieverstrekkende organisaties. Vervolgens werd bekend dat het Ministerie van VWS zou stoppen met de ondersteuning van de Zichtbare Zorgprogramma’s per 2012 en dat het veld zelf zorg moest dragen voor transparantie. De wettelijke basis voor deze transparantie was dat jaarlijks voldaan moet worden aan de eisen van het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording (JMV). In plaats van de JMV is nieuwe wetgeving van kracht waarin het ‘Kwaliteitsinstituut’ positie krijgt en door middel van de transparantiekalender jaarlijks in gezamenlijkheid wordt besloten over welke gebieden transparantie geboden moet worden en aan de hand van welke indicatoren. De wet op het Kwaliteitsinstituut bepaalt dat alle zorgaanbieders in Nederland verplicht zijn om informatie over de kwaliteit van de geleverde zorg aan te leveren. Als meetinstrumenten zijn opgenomen op de transparantiekalender, zijn zorgaanbieders verplicht deze gegevens aan te leveren. De wet is van kracht per 2014. Naast aanlevering van gegevens voor IGZ-indicatoren zijn alle ziekenhuizen dus verplicht over verslagjaar 2014 data aan te leveren over een groot aantal aandoeningen. De aandoeningen en indicatoren zijn tripartite vastgesteld door de relevante veldpartijen en zijn vervolgens op de Transparantiekalender bij het Zorginstituut Nederland (ZIN) geplaatst. Het Erasmus MC heeft over 2014 de volgende aandoeningsspecifieke indicatoren verzameld, aangeleverd en gepubliceerd: Baarmoederhalsafwijkingen

Liesbreukoperaties

Blaascarcinoom

Carpaal tunnel syndroom

Cataract

Coeliakie

Constitutioneel eczeem

Cystic fibrosis bij kinderen en volwassenen

Dementie

Diabetes

Dialyse bij nierziekten

Galblaasverwijdering

IBD

Maligne lymfoom

Meniscus en voorste kruisband

Migraine

Osteoporose

Nierstenen

Reumatoïde artritis

Psoriasis

In opzet curatieve behandeling prostaat carcinoom

Varices Zwangerschap en bevalling

© 2015, Erasmus MC

95

Datum 28 mei 2015 Hoofdstuk Bijlage 2: Kwaliteitscertificaten, -labels of accreditaties 2014 Titel Jaarverslag 2014

Bijlage 2: Kwaliteitscertificaten, -labels of accreditaties 2014 Aantal certificaten, labels of accreditaties: 36

Per aanwezig certificaat/label/accreditatie Naam

Tweede NIAZ-accreditatie (kwaliteitsnorm 2.2) en VMScertificering

Reikwijdte

Erasmus MC, instellingsbreed

Datum van uitreiking

9 juli 2013

Datum van expiratie geldigheid

1 juli 2017

Naam toetsende instantie

NIAZ

Naam

GMP-z

Reikwijdte

Apotheek


2 augustus 2012


Onbeperkt


Inspectie voor de Gezondheidszorg

Naam

GMP

Reikwijdte

Apotheek, Fabrikantenvergunning voor KGOgeneesmiddelen


Mei 2008

Datum laatste uitreiking

11 juni 2013


30 juni 2016


Farmatec-BMC, onderdeel VWS

Naam

CCKL

Reikwijdte

Apotheek laboratorium werkterrein: Therapeutic Drug Monitoring, klinische toxicologie, farmaceutische kwaliteitscontrole


25 september 2013

Datum laatste uitreiking

25 september 2013


September 2018


CCKL/RVA

Naam

CCKL

Reikwijdte

Genetische Metabole Ziekten


14 april 2005


31 oktober 2017


CCKL

Naam

NEN-EN-ISO 9001:2008

Reikwijdte

Hartkleppenbank


10 oktober 1999

Datum van hercertificering

10 oktober 2014

Datum van nieuwe hercertificering

10 oktober 2017


Tüv Nederland

© 2015, Erasmus MC

96


Naam

JACIE

Reikwijdte

Hematologie, Transplantatielaboratorium


4 mei 2006


1 mei 2015


CCKL

Naam

JACIE

Reikwijdte

Hematologie, kliniek en hemaferese


21 januari 2008


1 mei 2015


CCKL

Naam

Orgaanbank 5512 L/EO

Reikwijdte

Hematologie, TransplantatieLaboratorium


15 nov 2012


Onbeperkt


IGZ

Naam

Fabrikantenvergunning (108517F)

Reikwijdte

Hematologie, Transplantatielaboratorium/celtherapie- en gentherapieproducten


7 Sept 2012


September 2015


IGZ

Naam

HKZ

Reikwijdte

Hemofiliebehandelcentrum Erasmus MC kinderen en volwassenen


Oktober 2014


Oktober 2015


HKZ

Naam

CCKL

Reikwijdte

Afdeling Interne Oncologie, Laboratorium Medische en Tumor Immunologie (MTI)


27 april 2006


Vervallen per januari 2014 in verband met reorganisatie van MTI en afdeling Immunologie


n.v.t.

Naam

CCKL

Reikwijdte

Laboratorium Hematologie


27 juli 2006


Juli 2015


CCKL/RVA

Naam

CCKL

Reikwijdte

Klinische Chemie


11 december 2003


September 2016


CCKL/RvA

Naam

CCKL

© 2015, Erasmus MC

97


Reikwijdte

Laboratoria Prenatale Cytogenetica


14 april 2005


30 september 2016


CCKL

Naam

CCKL

Reikwijdte

Laboratoria Postnatale en Tumor Cytogenetica


17 september 2007


30 september 2016


CCKL

Naam

CCKL

Reikwijdte

Laboratorium DNA-diagnostiek


25 juni 2008


30 juni 2017


CCKL

Naam

ISO 15189:2012

Reikwijdte (bijvoorbeeld voor een bepaalde afdeling of een bepaalde dienstverlening)

Medische microbiologie en infectieziekten, unit diagnostiek

Datum van initiële uitreiking

CCKL: 9 november 2005 ISO: 30 april 2014

Datum van heraccreditatie

November 2013: transitie-audit ten aanzien van ISO 15189:2012 30 april 2014: accreditatie ISO 15189:2012


Mei 2018


RVA

Naam

CCKL

Reikwijdte

Virologie, unit diagnostiek


9 september 2004

Datum van heraccreditatie

31 oktober 2012. In november 2014 heeft een transitieaudit plaatsgevonden voor ISO 15189:2012 door de RVA. Naar verwachting zal in de loop van 2015 de ISO 15189:2012 accreditatie worden verleend


Maart 2017

Naam


Reikwijdte

Nucleaire Geneeskunde


28 december 2010


28 december 2016


DNV Certification BV

Naam

ISO 15189:2007

Reikwijdte

Klinische Pathologie


ISO 15189:2007: 21 december 2011 Op 23 juni 2014 heeft een transitieaudit ten aanzien van ISO 15189:2012 plaatsgevonden. Op 20 november 2014 is ISO 15189:2012 accreditatie verleend


1 januari 2016


RvA

Naam

ENETS Centre of Excellence

© 2015, Erasmus MC

98


Reikwijdte

Endocriene Chirurgie, Endocrinologie, Nucleaire Geneeskunde, Oncologie en Pathologie


19 januari 2010


17 december 2015


ENETS-Cert (=Certification Center of the European Neuroendocrine Tumor Society)

Naam


Reikwijdte

Verloskunde en Vrouwenziekten, voortplantingsgeneeskunde


Januari 2013


Januari 2016


LRQA, Lloyds Register Nederland BV

Naam

ISO 9001:2008

Reikwijdte

Service Organisatie/HR Arbodienst


24 februari 2008


30 april 2017



Naam

Werkveldspecifiek certificatieschema dienstverlening Arbodiensten, versie 1

Reikwijdte

Service Organisatie/HR Arbodienst


1 april 2004


30 april 2017



Naam

ISO 9001:2000

Reikwijdte

Service Organisatie/CSA en Logistiek


29 maart 2011


28 maart 2014

Hercertificering

Wegens het overgaan naar een nieuwe vorm van kwaliteitswaarborging zal geen verzoek worden gedaan tot her-certificering.


SGS International Certification Services EESV

Naam

ISO 13485:2003

Reikwijdte

Service Organisatie/CSA en Logistiek


29 maart 2011


28 maart 2014

Hercertificering

Wegens het overgaan naar een nieuwe vorm van kwaliteitswaarborging zal geen verzoek worden gedaan tot her-certificering.


SGS International Certification Services EESV

Naam

HACCP-handboeken

Reikwijdte

Service Organisatie/keukens. Handboek voor de centrumlocatie/Compactkeuken wordt aangepast, dit in verband met proceswijziging maaltijdverdeelsysteem


April 2009


Januari 2014


Bureau Kwaliteitszorg

© 2015, Erasmus MC

99


Naam

TNO QMT-1

Reikwijdte

QMT patiëntbewakingsapparatuur, QMT anesthesie-en beademingsapparatuur, QMT endoscopie en QMT defibrillatoren. Alle afdelingen waarvan de medische apparatuur in beheer is bij de afdeling Medische Technologie en de MIT-groep (Thoraxcentrum)


23 november 2006 Augustus 2008 (laatste twee groepen)


In april 2014 is besloten de QMT-systematiek en certificering definitief niet meer te hanteren. De eisen die daarin gesteld worden komen overeen met de eisen die gesteld worden in het NIAZ-systeem en het convenant ‘Veilige toepassing van medische technologie in het ziekenhuis’.


TUV Rheinland

Naam

ISO 9001 / HKZ voor orthodontistenpraktijken

Reikwijdte

Orthodontie Sophia


15 juli 2013


17 november 2015


Roozeboom Certification

Naam

WHO/Unicef certificaat zorg voor borstvoeding

Reikwijdte

Moeder & Kind Centrum


November 2012


Oktober 2015


Stichting zorg voor borstvoeding

Naam

Weefselvigilantie voor de weefselbank fertiliteitslaboratorium (WVKL)

Reikwijdte

Verloskunde en Vrouwenziekten, voortplantingsgeneeskunde


2008


Inspectie vindt plaats op 28 mei 2015


IGZ

Naam

TopZorg

Reikwijdte

Prostaatkanker


1 januari 2014


31 december 2014


Menzis

Naam

Pluim – Monitor FertiliteitsZorg

Reikwijdte

Voortplantingscentrum


November 2013


2013-2014


Freya

Naam

HKZ

Reikwijdte

Kinderdialyse


November 2013

© 2015, Erasmus MC

100



November 2018


Lloyd’s

Naam

HKZ

Reikwijdte

Dialyse


19-11-2013


Lloyd’s

Aantal gestarte trajecten om een kwaliteitscertificaat, -label of accreditatie te verkrijgen: 4

Per gestart traject Naam Reikwijdte Verwachte datum van uitreiking Naam toetsende instantie Naam Reikwijdte Verwachte datum van uitreiking Naam toetsende instantie Naam Reikwijdte Verwachte datum van uitreiking Naam toetsende instantie Naam Reikwijdte Datum van uitreiking Datum van expiratie geldigheid Initiële beoordeling ISO 15189:2012 Naam toetsende instantie

© 2015, Erasmus MC

CCKL Endocrinologie 2013 of 2014 CCKL NEN-EN-ISO 15189:2012 Verloskunde en Vrouwenziekten, IVF lab Aanvraag accreditatie medio 2015 Nog niet bekend GMP-z Nucleaire Geneeskunde Nog niet bekend, afhankelijk van wanneer IGZ bezoek aflegt Inspectie voor de Gezondheidszorg ISO 15189:2012 Immunologie, Laboratorium Medische Immunologie (LMI) 5 augustus 2004 Februari 2012 Beoordeling ISO 15189:2012 door de RVA op 29 en 30 januari 2015 RVA

101

Jaarverslag Projectcode Jaarverantwoording Versie. Definitief. Datum 28 mei Opsteller. Redactiecommissie jaarverslag

Recommend Documents