Programmajaarrekening. Gemeente Tytsjerksteradiel

Programmajaarrekening 2012 Gemeente Tytsjerksteradiel

1.1 Inhoudsopgave

1.2 Inleiding................................................................................................................................... 5

Balans en resultaat ........................................................................................................................ 7 2.1 Algemene toelichting ............................................................................................................... 8 2.2 Balans .................................................................................................................................... 10

2.3 Begroting en realisatie ........................................................................................................... 12

2.4 Toelichting op de balans........................................................................................................ 13 2.5 Besluit .................................................................................................................................... 28 Programma's ............................................................................................................................... 29

3.1 Algemeen bestuur................................................................................................................... 30

3.2 Openbare orde en veiligheid .................................................................................................. 35 3.3 Infrastructuur......................................................................................................................... 39

3.4 Economische zaken................................................................................................................ 43 3.5 Onderwijs............................................................................................................................... 47 3.6 Welzijn ................................................................................................................................... 52 3.7 Sport ...................................................................................................................................... 57

3.8 Werk en Bijstand .................................................................................................................... 60 3.9 Milieu ..................................................................................................................................... 66 3.10 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ............................................................................ 70

3.11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ........................................................................ 76

Paragrafen .................................................................................................................................. 81 4.1 Weerstandsvermogen............................................................................................................. 82

4.2 Onderhoud kapitaalgoederen................................................................................................. 92 4.3 Bedrijfsvoering....................................................................................................................... 96

4.4 Verbonden partijen ..............................................................................................................100 4.5 Grondbeleid .........................................................................................................................104 4.6 Treasury...............................................................................................................................112

4.7 Lokale heffingen ..................................................................................................................115 4.8 Rechtmatigheid ....................................................................................................................118

Bijlagen..................................................................................................................................... 123 5.1 Controleverklaring accountant .............................................................................................124 5.2 Gedetailleerd overzicht bestemming resultaat .....................................................................126

5.3 Totaaloverzicht reserves en voorzieningen ..........................................................................128

5.4 Overzicht personele sterkte en personeelslasten .................................................................130

5.5 Single Information Single Audit (SISA) ..................................................................................131 5.6 Integriteit .............................................................................................................................132

5.7 Dienstverlening....................................................................................................................134

5.8 Burgerparticipatie ................................................................................................................135 5.9 Overzicht overlopende posten ............................................................................................. 137

Programmajaarrekening 2012

1.2 Inleiding Wij bieden u hierbij de programmajaarrekening 2012 aan (verder te noemen 'jaarrekening'). De

jaarrekening 2012 is opgesteld in overeenstemming met de grondslagen van het Besluit, Begroting en Verantwoording (BBV). Door middel van de jaarrekening leggen wij als college van burgemeester en wethouders verantwoording af aan de raad. Resultaat jaarrekening

De jaarrekening over 2012 sluit uiteindelijk met een nadelig saldo van € 2.008.000. Het resultaat

van de jaarrekening kenmerkt zich door hoofdzakelijk incidentele mee- en tegenvallers voor de lopende jaarrekening en een aantal posten met betrekking tot voorgaande jaren. Kort samengevat is het resultaat over 2012 als volgt samengesteld: 

Budget huishoudelijke hulp

223 V



Eigen bijdrage huishoudelijke hulp

123 V

Vrijval gereserveerde middelen Veiligheidsregio

234 V

Bijzondere bijstand

248 N

       

WMO individuele voorzieningen Uitkeringslasten

526 V

Afwaardering ca bouwgrondexploitatie Vorige jaren:



94 N

Algemene uitkering 2012





90 N

Lagere opbrengst leges omgevingsvergunning

Diversen



402 V

Collectieve ziektekostenverzekering

 

207 V

4.067 N 163 N

Incidentele aanvullende uitkering 2011

757 V


112 V


70 V

Totaal

2.008 N

In de toelichting bij de programma’s is een analyse opgenomen van de belangrijkste afwijkingen

van de jaarrekening 2012 ten opzichte van de (bijgestelde) begroting 2012. Oordeel accountant

Door onze accountant PricewaterhouseCoopers is bij deze jaarrekening een goedkeurend oordeel betreffende

de

getrouwheid

en

betreffende

de

rechtmatigheid

afgegeven.

Voor

de

accountantsverklaring verwijzen wij u naar de overige gegevens in deze jaarrekening. Wij stellen u voor deze programmarekening vast te stellen.

Burgum, mei 2013 Het college van burgemeester en wethouders van Tytsjerksteradiel Gemeente Tytsjerksteradiel

5

Balans en resultaat


2.1 Algemene toelichting Startpunt voor het beleid in 2012 was de politieke termijnagenda 2010-2014 van de raad. Aan het begin van de bestuursperiode 2010-2014 heeft de raad met het opstellen van de politieke termijnagenda aan ons duidelijke politieke prioriteiten meegegeven.

Vervolgens is de politieke termijnagenda meegenomen in de opstelling van het collegeprogramma 2010 – 2014, 'Ta de kearn', waarin een aantal ambities voor de komende periode is meegenomen.

Voor de in de politieke termijnagenda en collegeprogramma genoemde prioriteiten en uitgangspunten verwijzen wij naar de programmabegroting 2012. Hier is tevens de planning voor de komende jaren opgenomen.

Leeswijzer balans De balans geeft een gecomprimeerd overzicht van alle bezittingen (activa) en het eigen en vreemd vermogen (passiva) op een bepaald moment. Anders gezegd: op een balans staat aan de linkerzijde wat je hebt (je bezit) in de vorm van geld, goederen, enzovoort. Aan de rechterzijde staat hoe je bezit gefinancierd is: met eigen vermogen of met vreemd vermogen (leningen). Een balans is een momentopname van bezittingen en van de manier waarop deze zijn betaald. Voor de jaarrekening 2012 is dit moment 31 december 2012. Aan de hand van de balans wordt een indicatie gegeven van het vermogen van onze gemeente. Het verschil tussen de bezittingen en de schulden is het eigen vermogen. Met de term 'balans' bedoelen we het evenwicht tussen enerzijds de bezittingen en anderzijds de schulden plus het eigen vermogen. Een balans is, samen met de winsten verliesrekening en de toelichting op die stukken, een onderdeel van de jaarrekening. In de toelichting op de balans is per onderdeel van de balans een nadere toelichting opgenomen.

Leeswijzer programma's Per programma is op hoofdlijnen een analyse gemaakt van de verschillen tussen de rekening 2012 en de begroting 2012 na wijziging. Deze analyse is per programma opgenomen onder 'Wat heeft het gekost'.

Gemeente Tytsjerksteradiel

8


Met nadruk willen wij er op wijzen, dat telkens de belangrijkste ontwikkelingen per programma zijn genoemd. Deze ontwikkelingen zijn naar ons oordeel voor het maatschappelijk verkeer in het

algemeen en de raad in het bijzonder relevant. Het vermelden van diverse (kleine) mee- en tegenvallers is omwille de leesbaarheid van de jaarrekening achterwege gelaten.


9


2.2 Balans Balans per 31 december 2012 (x € 1.000) Activa

31-12-2012

31-12-2011

Vaste activa Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut Investeringen met een maatschappelijk nut

48.348

46.479

4.374

4.027

Totaal materiële activa

52.722

50.506

Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan:

 Deelnemingen

262

262

14.076

14.641

5.799

6.111

25

25

Leningen aan:

 Woningcorporaties

Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd >= 1jaar Totaal financiële activa

20.162

21.039

Totaal vaste activa

72.744

71.545

Vlottende activa Voorraden Niet in exploitatie genomen bouwgronden

4.623

2.693

Bouwgronden in exploitatie

8.445

13.151

Overige voorraden

9

Totaal voorraden

10

13.077

15.854

Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar

Vorderingen op openbare lichamen

2.972

2.619

Overige vorderingen

2.854

1.796

Overige uitzettingen

-

Totaal uitzettingen met een rentetypische

5.826

4.415

looptijd < 1 jaar Liquide middelen Kas-, banken girosaldo Totaal liquide middelen

-

-

-

Totaal vlottende activa

18.903

17.894

Totaal

91.787

91.814


10


Passiva

31-12-2012

31-12-2011

Vaste passiva Eigen vermogen

Algemene reserve Bestemmingsreserve Resultaat na bestemming

23.450

22.314

7.048

8.146

(2.008)

735

Totaal eigen vermogen

28.490

31.195

Voorzieningen Voorzieningen

5.371

Totaal voorzieningen

5.808 5.371

5.808

Vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar

Onderhandse leningen van:

 Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen

 Binnenlandse banken en overige financiële instellingen

 Binnenlandse bedrijven  Binnenlandse sectoren Waarborgsommen

250

277

45.755

44.794

113

113

14

14

-

Totaal vaste schulden met een rente-

2

46.132

45.200

typische looptijd >= 1 jaar

82.203

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypsche looptijd < 1 jaar Bank- en girosaldo

6.956

3.802

Overige schulden

4.838

5.809

Schulden aan openbare lichamen

-

-

Totaal netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar

11.794

9.611

Totaal vlottende passiva

11.794

9.611

Totaal

91.787

91.814

Gewaarborgde leningen (specificatie borg-

2.300

2.404

en garantstellingen; zie toelichting balans)


11


2.3 Begroting en realisatie In onderstaande tabel is het saldo van de gerealiseerde baten en lasten per programma opgenomen en vergeleken met de begroting 2012 voor wijziging en de begroting 2012 na wijziging. De jaarrekening 2012 sluit met een nadelig saldo van € 2.008.000. In de afzonderlijke programma's is een nadere toelichting op onderstaande tabel opgenomen. Dit is te vinden onder 'Wat heeft het gekost'. Programma (x € 1.000)

01 Algemeen bestuur

02

Openbare orde en veiligheid

03 Infrastructuur 04 Economische zaken

05 Onderwijs

06 Welzijn

07 Sport

08 Werk en Bijstand

09 Milieu

10

Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

Begroting voor wijziging Lasten

Baten

Saldo

Begroting na wijziging Lasten

Baten

Saldo

Rekening Lasten

Baten

Saldo

3.896

-468

3.428 N

4.094

-468

3.626 N

4.084

-489

3.595 N

1.697

-61

1.636 N

1.736

-88

1.648 N

1.681

-103

1.578 N

6.994

-84

6.910 N

6.885

-162

6.723 N

6.866

-150

6.716 N

674

-5

669 N

689

-140

549 N

616

-140

476 N

4.496

-677

3.819 N

4.573

-672

3.901 N

4.616

-764

3.852 N

12.136

-785

11.351 N

12.386

-1.001

11.385 N

11.561

-1.107

10.454 N

3.546

-756

2.790 N

3.502

-756

2.746 N

3.512

-759

2.753 N

13.821

-9.692

4.129 N

15.896 -11.027

4.869 N

15.905 -12.104

3.801 N

5.713

-4.563

1.150 N

5.531

-4.620

911 N

5.813

-4.921

892 N

3.566

-1.087

2.479 N

4.469

-937

3.532 N

7.564

-846

6.718 N

1.180 -39.312

-38.132 V

63.398 -60.695

2.703 N

Algemene 11 dekkingsmiddelen

1.718 -38.955 -37.237 V

1.335 -39.331 -37.996 V

en onvoorzien Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming

58.257 -57.133 63

1.124 N

-1.222

-1.159 V

58.320 -58.355

-35 V

61.096 -59.202 2.895

1.894 N

-5.363

-2.468 V

63.990 -64.566

-576 V

1.609

-2.304

-695 V

65.007 -62.999

2.008 N

(Door het per programma afronden van bedragen op € 1.000 zijn afrondingsverschillen in de totaaltelling mogelijk.) Gemeente Tytsjerksteradiel

12


2.4 Toelichting op de balans Waarderingsgrondslagen Materiële vaste activa

De materiële vaste activa zijn opgenomen tegen verkrijgingsprijs (= inkoopprijs plus bijkomende kosten minus bijdragen van derden). Het nettobedrag van de investering wordt door middel van

afschrijvingen ten laste van de exploitatie gebracht. De afschrijvingen worden op basis van de verwachte levensduur, lineair of annuïtair berekend. Per soort van activa bestaan hiervoor vaste afspraken.

Financiële vaste activa

De financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Vlottende activa

De voorraden op de balans bestaan uit onderhanden werken binnen de grondexploitatie en de magazijnvoorraad

van

gemeentewerken.

De

waardering

van

gemeentewerken gebeurt tegen de laatst bekende inkoopprijzen.

de

magazijnvoorraad

van

De voorraad gronden is gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs (= vervaardigingkosten plus exploitatiekosten minus opbrengst verkopen). Het jaarlijkse resultaat op de verkochte gronden wordt bepaald door het gemiddelde resultaat per m² bouwterrein per complex te relateren aan de

daadwerkelijk verkochte m² bouwterrein. De jaarlijkse winst op verkochte gronden wordt gestort in de algemene reserve. Overige activa

De waardering van de overige activa vindt plaats tegen nominale waarde. Reserves en voorzieningen

De waardering van reserves en voorzieningen wordt gevormd door het wettelijk kader van de Wet

op de jaarrekening en het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 (BBV). In deze voorschriften wordt een scherp onderscheid gemaakt tussen reserves en voorzieningen. Daarnaast zijn er gemeentelijke kaders, waarvan de hoofdlijnen zijn vastgesteld in de notitie reserves en voorzieningenbeleid. Deze notitie is door de raad op 16 december 2010 vastgesteld.

Reserves zijn vermogensbestanddelen, die als eigen vermogen zijn aan te merken en waar geen

verplichting uit het verleden op ligt. De raad is daardoor vrij om aan de reserves een bestemming te geven. Reserves kunnen worden onderverdeeld in:

a. Algemene reserves (aangehouden t.b.v. de jaarlijkse renteopbrengst);

b. Bestemmingsreserves die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening worden gebracht, maar die niet specifiek besteed hoeven te worden;

c. Overige bestemmingsreserves (aangehouden t.b.v. een vastgelegde bestemming). Gemeente Tytsjerksteradiel

13


Reserves worden gevormd na de bepaling van het resultaat. Ze worden ingesteld bij de verdeling

van het resultaat. De vorming van reserves heeft daardoor geen invloed op de hoogte van het

resultaat, tenzij de raad hier afspraken over heeft vastgelegd. Bij de reserves moet ten minste

eenmaal per jaar worden aangegeven, welke verplichtingen er al zijn aangegaan ten laste van de reserve en in welk jaar zij waarschijnlijk tot uitgaven zullen leiden.

De belangrijkste uitgangspunten met betrekking tot het vormen van reserves zijn:   

beperking van het aantal reserves;

structurele uitgaven moeten altijd een structurele dekking hebben;

incidentele uitgaven kunnen gedurende één of een paar jaren ten laste van de reserve worden gebracht via de exploitatierekening;



alle rente wordt als bate verantwoord op de gewone dienst.

Voorzieningen worden gevormd wegens:

a.

b. c.

verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar

redelijkerwijs te schatten;

op de balansdatum bestaande risico’s van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;

kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed

moeten worden. Voorzieningen worden niet gevormd voor de zogenaamde jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.

Voorzieningen worden gevormd voordat het resultaat wordt bepaald. De instelling van een

voorziening verlaagt het resultaat. Het bepalen van de noodzakelijke omvang van de voorzieningen is niet vrijblijvend. De bevoegdheid tot vorming van voorzieningen ligt daarom bij het college van burgemeester en wethouders.

Overige passiva De waardering van de overige passiva vindt plaats tegen nominale waarde. Algemeen Alle bedragen zijn afgerond op duizenden euro's.

Resultaatbepaling Bij het opstellen van de jaarrekening is het stelsel van baten en lasten gehanteerd. Bij dit stelsel wordt aan het einde van het dienstjaar zoveel mogelijk rekening gehouden met de nog te

ontvangen en nog te betalen bedragen, die betrekking hebben op het dienstjaar. Een uitzondering

hierop vormen de rente van de leningen en de vakantietoeslag. Deze posten worden verantwoord in het jaar van betaling. Gemeente Tytsjerksteradiel

14


Specificatie activa en passiva Vaste activa Hieronder volgt een toelichting op de vaste activa. Dit zijn: Materiële vaste activa



Financiële vaste activa



Materiële vaste activa Overzicht materiële vaste activa (x € 1.000)

a. Gronden en terreinen b. Woonruimten c. Bedrijfsgebouwen d.

Grond-,

weg-

en

Boekwaarde per

Investe-

Desinves-

Afschrij-

Boekwaarde

1-1-2012

ringen

teringen

vingen

per 31-12-2012

5.510

165

572

37

5.066

217

187

-

-

404

22.667

3.567

188

1.147

24.899

14.052

1.779

612

657

14.562

waterbouwkundige werken e. Vervoermiddelen

2.184

416

150

300

2.150

f. Machines, apparaten

3.058

294

19

377

2.956

2.818

153

13

273

2.685

50.506

6.561

1.554

2.791

52.722

en installaties g.

Overige

materiële

activa

Totaal materiële vaste activa

In 2012 is een groot aantal investeringen gedaan, waaronder nieuwbouw HAVO-top, start bouw MFC Noardburgum en valbeveiliging daken gemeentelijke gebouwen. In de kolom desinvesteringen worden de bijdragen van derden verantwoord, waaronder subsidies van de Provincie Fryslân voor het Masterplan Waterfront Earnewâld en de haven in Aldtsjerk. Een volledige specificatie is beschikbaar op de financiële administratie De materiële vaste activa kunnen worden opgedeeld in:  

Investeringen met een economisch nut

Investeringen met een maatschappelijk nut

€ 48.348.000 € 4.374.000

Investeringen hebben een economisch nut als ze verhandelbaar zijn en/of ze bijdragen aan het

genereren van middelen. Bijvoorbeeld riolering (rioolheffing) en zwembaden (entreegelden). Investeringen met een economisch nut moeten worden geactiveerd. Gemeente Tytsjerksteradiel

15


Investeringen met een maatschappelijk nut betreffen investeringen in de openbare ruimte die geen economisch nut maar uitsluitend een maatschappelijk nut hebben. In onze situatie voornamelijk

betonwegen, lichtmasten, oeverbescherming en bruggen. Volgens het BBV heeft het de voorkeur activa met een maatschappelijk nut niet te activeren. De keuze is echter aan de gemeente. In 2009

zijn de eenmalige investeringen met een maatschappelijk nut versneld afgeboekt ten laste van de algemene reserve.

In 2012 is in totaal € 54.000 aan extra afschrijvingen verricht conform de bepalingen uit het BBV.

Het betreft onder andere extra afschrijvingen in verband met de verkoop van een reinigingsauto. Een volledige specificatie is beschikbaar op de financiële administratie.

De afschrijvingstermijnen variëren gemiddeld tussen de 10 jaar (auto’s) en 40 jaar (betonwegen). In 2005 hebben wij intern ons afschrijvingsbeleid geactualiseerd. Dit afschrijvingsbeleid is in april 2005 vastgesteld door het college van B&W en ter kennisname aangeboden aan de raad.

Doelstelling van het afschrijvingsbeleid is het realiseren van een gelijkmatig verloop van de kapitaallasten in de administratie. Voor alle investeringen geldt dat de afschrijving is gebaseerd op

de historische kostprijs. Dit is het bedrag waarvoor het actief is aangeschaft, of waarvoor de

investering is gerealiseerd. Activa

kunnen

lineair

of

op

annuïteitenbasis

worden

afgeschreven.

Voor

(roerende)

bedrijfsmiddelen met een relatief korte afschrijvingsduur (maximaal 10/15 jaar) wordt gekozen voor annuïtaire afschrijvingen. Juist bij korte looptijden is er een groot verschil tussen de

kapitaallasten in het eerste en het laatste jaar. Wanneer er in die gevallen lineaire afschrijving zou worden toegepast, zou de exploitatie van de desbetreffende taak een onregelmatig beeld te zien geven. De andere activa worden lineair afgeschreven. Financiële vaste activa Overzicht financiële vaste activa (x € 1.000)

Kapitaalverstrekking(en)

Boekwaarde per

Vermeer-

Vermin-

Aflos-

Boekwaarde

1-1-2012

deringen

deringen

singen

per 31-12-2012

262

-

-

-

262

14.641

-

-

565

14.076

langlopende

6.111

-

-

312

5.799

Overige uitzettingen met

25

-

-

-

25

21.039

-

-

877

20.162

aan deelnemingen Leningen

aan

woningbouwcorporaties Overige leningen een

rentetypische

looptijd >= 1 jaar

Totaal financiële vaste activa


16


De term 'uitzetting met een rentetypische looptijd > 1 jaar' sluit aan op de wet Fido. De typering in

looptijd van korter dan één jaar en langer dan één jaar heeft te maken met het onderscheid tussen vlottende uitzettingen (korter dan één jaar) en lange uitzettingen. Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen betreffen aandelen van de gemeente in de Bank

Nederlandse Gemeenten, Afvalsturing Friesland, Vitens N.V. en het ter beschikking stellen van werkkapitaal aan de Stichting Kredietbank Nederland.

De leningen aan woningbouwcorporaties bestaan uit leningen aan Stichting WoonFriesland. 'Overige langlopende leningen' hebben betrekking op het verstrekken van hypothecaire

geldleningen aan personeel via de gemeente. De wet Fido (financiering decentrale overheden) is gewijzigd, waardoor met ingang van 1 januari 2009 de hypotheekverstrekking aan eigen personeel niet meer is toegestaan. De bestaande verstrekkingen van voor 1 januari 2009 blijven bij de gemeente.

'Overige Uitzettingen met een rentetypische looptijd >= 1 jaar' betreffen inschrijvingen in het Grootboek Nationale Schuld. Vlottende activa Hieronder volgt een toelichting op de vlottende activa. Dit zijn: 

Voorraden



Uitzetting met een rentetypische looptijd < 1 jaar



Liquide middelen

Voorraden Overzicht voorraden (x € 1.000) Boekwaarde

Vermeerde-

per 1-1-2012 Niet

in

exploitatie

Verminde-

ringen

Boekwaarde

ringen

per 31-12-2012

2.693

2.617

687

4.623

13.151

3.119

7.825

8.445

Overige voorraden

10

9

10

9

Totaal voorraden

15.854

5.745

8.522

13.077

genomen bouwgronden Bouwgronden

in

exploitatie

Een nadere toelichting op de mutaties in de bouwgrondexploitatie is hieronder opgenomen.


17


De

voorraad

gronden

wordt

gewaardeerd

tegen

verkrijgingprijs

vermeerderd

met

vervaardigingkosten inclusief bijgeschreven exploitatiekosten verminderd met de opbrengst verkopen en bijdragen. De jaarlijkse winst op de verkochte gronden wordt bepaald door de gemiddelde winst per m²

bouwterrein per complex te relateren aan de daadwerkelijk verkochte m² bouwterrein. In overleg met onze accountant is voor deze methodiek gekozen. De toegepaste methodiek past in het kader

van het voornemen, om het inzicht in de financiële positie van de bouwgrondexploitatie te verbeteren.

Het verkoopresultaat op grond van de hierboven beschreven methodiek bedraagt € 314.000. Er zijn geen complexen afgewikkeld.

Op grond van herziene berekeningen van een aantal complexen zijn wij genoodzaakt om op een

aantal complexen een verlies te nemen. In totaal gaat het om een bedrag van € 4.104.000, waarvan

de Warren met een afwaardering van € 3.227.000 de grootste verliespost is. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij naar paragraaf 3.5 Grondbeleid.

De totale voorraad nog te verkopen m2 bouwgrond bedraagt 142.879 m², waarvan met betrekking

tot woningbouw 88.445 m² en met betrekking tot bedrijven 54.434 m².

De waardering van de bouwgronden in exploitatie is gebaseerd op geactualiseerde berekeningen.

De realisatie van deze berekeningen is sterk afhankelijk van toekomstige gebeurtenissen waaronder het realiseren van begrote verkopen. Hierdoor bestaat een onzekerheid ten aanzien van deze balanspost.

Overzicht Grondexploitatie (x € 1.000)

Boekwaarde per 1-1-2012

Bouwgronden in

Niet in exploitatie

exploitatie

genomen bouwgronden

Totaal

13.151

2.693

15.844

1.267

0

1.267

200

0

200

0

0

0

Overige vermeerderingen

680

2.601

3.281

Winstafdracht

314

0

314

Rentelasten

658

16

674

16.270

5.310

21.580

Grondverwerving Kosten bouwrijp maken Storting in voorziening

Subtotaal Grondverkopen

1.338

0

1.338

Overige verminderingen

2.743

327

3.070

Verliescompensatie

3.744

360

4.104

8.445

4.623

13.068

Boekwaarde 2012

per

31-12-

Nog te verkopen m² Gemeente Tytsjerksteradiel

142.879 18


Toelichting: 

De in exploitatie genomen gronden zijn de complexen binnen de bouwgrondexploitatie waar

op dit moment daadwerkelijk woningen en/of bedrijfsvestigingen worden gerealiseerd. 

De gronden die binnen een termijn van enkele jaren in exploitatie zullen worden genomen,

worden geadministreerd bij de voorraden onder de naam nog te openen complexen bouwgrondexploitatie.

Vorderingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar De term 'uitzetting met een rentetypische looptijd < 1 jaar' sluit aan op de wet Fido. De typering in

looptijd van korter dan één jaar en langer dan één jaar heeft te maken met het onderscheid tussen vlottende uitzettingen (korter dan één jaar) en lange uitzettingen.

Van de uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar (vorderingen) zijn specificaties aanwezig op de administratie. De afwikkeling hiervan kent een normaal verloop. In bijlage 5.9 is een overzicht opgenomen van nog te ontvangen (voorschot)bedragen van Provincie en Rijk.

Overzicht uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar (x € 1.000) Balans per 1-1-2012 Overheden Vordering BTW-compensatiefonds Vorderingen werk en bijstand Nog te ontvangen omzetbelasting

Subtotaal lichamen

vorderingen

op

openbare

Balans per 31-12-2012

182

416

2.320

2.483

120

112

-3

-39

2.619

2.972

Particulieren; belasting

567

559

Particulieren; overig

607

1.453

-722

-711

27

7

-649

-652

391

270

1.470

1.783

100

144

5

1

Subtotaal overige vorderingen

1.796

2.854

Subtotaal overige uitzettingen

-

-

4.415

5.826

Voorziening dubieuze debiteuren Gemeentepersoneel (fitness/fietsproject) Gemeentepersoneel loonheffing Vooruitbetaalde kosten Nog te ontvangen bedragen Kortlopende vorderingen Nog af te dragen leges burgerzaken

Totaal vorderingen


19


Liquide middelen Wij hebben naast onze hoofdrekening bij de BNG meerdere rekeningen bij diverse banken. Specificaties zijn aanwezig op de financiële administratie. Vaste passiva Hieronder volgt een toelichting op de vaste passiva. Dit zijn: 

Eigen vermogen



Voorzieningen



Vaste schulden met een rentetypische looptijd > = 1 jaar

Eigen vermogen Overzicht reserves (x € 1.000) Boekwaarde

per 1-1-2012 Algemene reserve

bestemming

Totaal

vermogen

Verminde-

ringen

Boekwaarde

ringen

per 31-12-2012

22.314

2.006

870

23.450

8.146

807

1.904

7.049

na

735

-

2.744

-2.009

eigen

31.195

2.813

5.518

28.490

Bestemmingsreserves Resultaat

Vermeerde-

Volgens het BBV moeten de reserves worden onderverdeeld in algemene reserve(s) en

bestemmingsreserves. Jaarlijks vindt een beoordeling van de reserves plaats. Hierbij wordt

ondermeer beoordeeld in hoeverre de reserves toereikend en benodigd zijn. De rente over de algemene reserve en overige reserves wordt niet bijgeschreven, maar wordt gebruikt als algemeen dekkingsmiddel voor de exploitatie.

De vermeerderingen van de algemene reserve bestaan o.a. uit:    

Storting rekeningresultaat 2011

Bijdrage provincie aan evenemententerrein Vrijval kapitaallasten onderwijs

Saldo reserves bouwgrondexploitatie en sociale woningbouw

 

€

€

420.000

135.000

204.000

€

1.205.000

Storting in risicoreserve bouwgrondexploitatie

€

444.000

Bijdrage t.b.v. KCC

€

38.000

De verminderingen van de algemene reserve bestaan o.a. uit: 

€

Verkeers- en ruimtelijke aanpassingen HAVO-top


€

147.000

20


Een volledige specificatie is beschikbaar op de financiële administratie. In 2009 is besloten om investeringen met een maatschappelijk nut te dekken uit de algemene reserve. Het betreft o.a.:   

Reconstructie hoofdinfrastructuur Aanleg rûter-menpaad Gytsjerk GVVP

€

€

€

64.000

53.000

24.000

Een volledige specificatie van de investeringen in 2012 is beschikbaar op de financiële administratie.

Naar aanleiding van de notitie bouwgrondexploitatie van de commissie BBV zijn de reserves bouwgrondexploitatie en sociale woningbouw opnieuw beoordeeld. Omdat er geen duidelijke relatie is tussen deze reserves en de risico's die we lopen, is besloten (1e bestuursrapportage

2012) deze reserves op te heffen en het saldo (€ 1.205.000) in de algemene reserve te storten (zie verminderingen van de bestemmingsreserves). Gelijktijdig is besloten tot het instellen van de

risicoreserve bouwgrondexploitatie (zie vermeerderingen van de bestemmingsreserves) en deze reserve te vullen met een bijdrage uit de algemene reserve (€ 444.000).

De gemeente heeft van de provincie een eenmalige subsidie (€ 135.000) ontvangen voor de realisatie van het evenement Fryske olympiade.

Omdat de bouw van de HAVO-top niet in 2011 is gerealiseerd, maar in 2012 is er eenmalig een voordeel door de vrijval van de kapitaallasten.

De vestiging van de HAVO-top aan de Minnertshof vergt verkeers- en ruimtelijke aanpassingen. De totale kosten zijn geraamd op € 285.000. Bekostiging kan plaatsvinden uit de vrijval van

kapitaalslasten als gevolg van uitgestelde investeringen en het meerdere vanuit de algemene reserve.

De kosten t.b.v. het KCC betreffen opleidingen en tijdelijke inhuur.

De onttrekkingen t.b.v. het GVVP zijn voor verschillende verkeersmaatregelen. De vermeerderingen van de bestemmingsreserves bestaan o.a. uit:   

Storting rekening resultaat 2011 in reserve dorpsvern. centrum Gytsjerk €

315.000

Storting in risicoreserve bouwgrondexploitatie

€

444.000

Onttr. saldo reserve grondexploitatie t.b.v. storting in algemene reserve €

667.000

Onttr. reserve sociaal flankerend personeelsbeleid

283.000

Reguliere storting in reserve Kansen in kernen

€

De verminderingen van de bestemmingsreserves bestaan o.a. uit:     

Onttr. saldo res. sociale woningbouw t.b.v. storting in algemene reserve € Onttr. reserve Caparis

Onttr. reserve situatie It Wiid

€

€

€

48.000

538.000

124.000 51.000

Een volledige specificatie van de investeringen in 2012 is beschikbaar op de financiële administratie.


21


Bij de jaarrekening 2011 is besloten een ISV subsidie en een BLS subsidie in de reserve dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk te storten.

De onttrekkingen t.l.v. de reserve sociaal flankerend personeelsbeleid betreffen kosten voor

externe projectbegeleiding (€ 48.000), strategische personeelsplanning en maatwerkprojecten (€ 176.000), tijdelijke uitbreiding HR-professie (€ 20.000) en diversen.

Er is ten laste van het rekeningresultaat 2010 € 435.000 gestort in een bijzondere

bestemmingsreserve Caparis N.V. ter afdekking van risico s in latere jaren. Het totale bedrag is in 2011 (€ 311.000) en 2012 (€ 124.000) aan deze reserve onttrokken.

De onttrekking uit de reserve situatie It Wiid betreft de afkoopsom voor het onderhoud van het bruggetje.

De volgende reserves kunnen worden opgeheven:   

Reserve grondexploitatie

Reserve sociale woningbouw Reserve Caparis

Voorzieningen Overzicht voorzieningen (x € 1.000)

Verplichtingen

Boekwaarde

Vermeerde-

Verminde-

Boekwaarde

per 1-1-2012

ringen

ringen

per 31-12-2012

en

2.063

132

435

1.760

(art.

135

-

49

86

Onderhoudsvoorzieningen

3.252

812

852

3.212

7

5

7

5

351

308

351

308

5.808

1.257

1.694

5.371

verliezen (art. 44.1a BBV) Risicovoorzieningen 44.1b BBV) (art. 44.1c BBV) Voorzieningen i.v.m. van derden

verkregen

middelen (art. 44.1d BBV) Voorzieningen

elders

belegd

Totaal voorzieningen Voorzieningen

betreffen

naar

verwachting

onvermijdelijke

uitgaven

ten

aanzien

van

te

kwantificeren financiële verplichtingen en risico's. Het bepalen van de noodzakelijke omvang van de

voorzieningen

is

een

niet

vrijblijvende

zaak

van

het

dagelijks

bestuur

als

verantwoordingsplichtige. Voorzieningen zijn daardoor van invloed op de resultaatbepaling. In het

kader van het bepalen van de noodzakelijke omvang van de voorzieningen is van de bestaande voorzieningen beoordeeld, of de omvang nog voldoende is om er de toekomstige kosten van te kunnen betalen.


22


Voorzieningen voor verplichtingen en verliezen

In 2012 is per saldo € 104.000 aan de voorziening arbeidsduurverkorting onttrokken in verband met opname van gespaarde uren c.q. inbreng in een compensatieregeling. Uit de voorziening bruidschatregeling OBO is € 294.000 onttrokken. Deze voorziening is hiermee afgewikkeld en

wordt opgeheven. Voor de bijdrage voor het oplossen van de knelpunten bij de muziekschool is € 19.000 uit de voorziening gesubsidieerde instelling onttrokken. De overige mutaties betreffen de

reguliere stortingen en onttrekkingen. Risicovoorzieningen

In 2012 is € 20.000 onttrokken uit de voorziening afgewikkelde complexen. Onderhoudsvoorzieningen In 2012 is € 83.000 gestort in de nieuw ingestelde voorziening riolering. Deze voorziening is

ingesteld om meerjarig 100% dekking van de rioleringsheffing zonder schommelingen van het tarief te bereiken. De overige stortingen betreffen de jaarlijkse stortingen in de voorzieningen.

Door lagere kosten en minder storingen van de openbare verlichting kan € 38.000 vrijvallen ten gunste van de exploitatie. De overige onttrekkingen betreffen de reguliere mutaties. Voorzieningen i.v.m. van derden verkregen middelen

De

storting

betreft

de

reguliere

storting.

De

onttrekkingen

zijn

bijdragen

aan

de

verkeersbrigadiers, de veiligheidstraining landbouw, de verkeersmarkt, verkeerslessen en een Ebike dag.

Voorzieningen elders belegd

Dit betreffen de reguliere mutaties in de voorzieningen betreffende de Master Frankeskoalle.

Nieuw ingestelde voorzieningen in 2012: 

Voorziening baggeren

Vervallen voorzieningen in 2012: 

Voorziening bruidschatregeling OBO

Vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar De vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar betreffen langlopende geldleningen. De term 'vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar' sluit aan op de wet Fido. De

typering in looptijd van korter dan één jaar en langer dan één jaar heeft te maken met het onderscheid tussen vlottende schulden (korter dan één jaar) en lange schulden. De looptijd is een goede maatstaf voor het verkrijgen van een indicatie van risico’s.


23


De aflossingen in 2012 betreffen reguliere aflossingen van de langlopende geldleningen. De

rentelasten van de vaste schulden zijn in het bijlagenboek van deze jaarrekening (bijlage 2.4 'Overzicht kapitaallasten') opgenomen. Overzicht vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar (x € 1.000)

Onderhandse van

Boekwaarde

Vermeer-

Vermin-

per 1-1-2012

deringen

deringen

leningen

Aflos-

Boekwaarde

singen

per 31-12-2012

277

-

-

27

250

44.794

3.000

-

2.039

45.755

2

-

-

2

-

113

-

-

-

113

14

-

-

-

14

45.200

3.000

-

2.068

46.132

binnenlandse

pensioenfondsen

en

verzekeringsinstellingen Onderhandse

leningen

van binnenlandse banken en

overige

financiële

Onderhandse

leningen

instellingen van

binnenlandse

bedrijven Onderhandse

leningen

van overige binnenlandse sectoren Waarborgsommen

Totaal vaste schulden Vlottende passiva

Hieronder volgt een toelichting op de vlottende passiva. Dit betreft de netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar. Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar De netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar betreffen kortlopende

schulden. Hiervan zijn specificaties aanwezig op de financiële administratie. De afwikkeling van de schulden kent een normaal verloop.

De term 'netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar' sluit aan op de wet Fido. De typering in looptijd van korter dan één jaar en langer dan één jaar heeft te maken met het onderscheid tussen vlottende schulden (korter dan één jaar) en lange schulden. De looptijd is een goede maatstaf voor het verkrijgen van een indicatie van risico’s.

In bijlage 5.9 is een overzicht opgenomen van vooruit ontvangen (voorschot)bedragen van Provincie en Rijk.


24


Overzicht netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar (x € 1.000) Balans per 1-1-2012 Kasgeldlening Bank- en girosaldi

Subtotaal banken girosaldi Nog te betalen bedragen Vooruitontvangen bedragen Crediteuren Kortlopende schulden Mr. Frankeskoalle

Balans per 31-12-2012 -

2.500

3.802

4.456

3.802

6.956

2.479

1.390

662

771

2.624

2.629

44

48

Salarissen en premies

Subtotaal overige schulden

5.809

4.838

Totaal netto vlottende schulden

9.611

11.794

De banken girosaldi bestaan uit een positief (=debet) saldo van € 1.695.487 en een negatief

(=credit) saldo van € 6.151.052. Wij hebben naast onze hoofdrekening bij de BNG meerdere rekeningen bij diverse banken. Specificaties zijn aanwezig op de financiële administratie.


25


Niet uit de balans blijkende verplichtingen en vorderingen Gewaarborgde leningen en overige garantstellingen

Aan de passiefzijde van de balans wordt buiten de balanstelling het bedrag opgenomen van nog uitstaande geldleningen van andere instellingen, waarvoor de gemeente 100% garant (borg) staat. Van

dit

bedrag

van

2,3

miljoen

heeft

0,7

miljoen

betrekking

op

geldleningen

aan

verzorgingstehuizen, 1,5 miljoen aan Stichting WoonFriesland (de borgstelling van leningen na 1 april 1994 kunnen niet worden overgedragen) en 0,1 miljoen aan diverse overige instellingen. De afname in 2012 wordt veroorzaakt door de jaarlijkse aflossingen.

Daarnaast is er een bedrag van 65,4 miljoen aan geldleningen aan woningbouwcorporaties

(waarvan Stichting WoonFriesland 44,4 miljoen), waarbij de borgstelling is overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en de gemeente samen met het rijk als tertiaire achtervanger optreedt. Dit betekent in de praktijk, dat de corporatie in eerste instantie wordt aangesproken (primair), daarna het WSW (secundair) en dan pas de gemeente en het rijk, elk voor

50%. Dit betreft een relatief gering risico. Sinds de oprichting in 1983 is het WSW nog nooit aangesproken op zijn borgverplichting. Ook nu niet na de financiële perikelen door en als gevolg

van woningbouwcorporatie Vestia in Rotterdam. De zekerheidsstructuur is niet aangetast en het WSW heeft nog steeds de Triple A-rating. Ten opzichte van 2011 is het bedrag aan overgedragen borgstellingen aan het WSW per saldo met een bedrag van 0,6 afgenomen als gevolg van aflossingen.

Het WSW stelt eisen aan de kredietwaardigheid van de deelnemende woningbouwcorporaties. Ieder jaar wordt bij de deelnemende instellingen een kredietwaardigheidstoets verricht. Dit garandeert financiers, dat zij zaken doen met solide maatschappelijke ondernemingen en beperkt het risico

voor de achtervangers. Er zijn tot en met het jaar 2012 geen bedragen betaald inzake de borg- en

garantstellingen. Dat wil zeggen: de gemeente is niet als borg aangesproken.

In de 'Realisatieovereenkomst inzake de ontwikkeling van Hurdegaryp Centrum' (raad 22 juli 1999)

heeft de gemeente zich garant gesteld voor de tijdige en volledige huurbetalingen gedurende de looptijd van de huurovereenkomst (1 september 2001 tot 1 september 2026) van het pand Fuormanderij 1 (winkelcentrum 'Easter Omwei' te Hurdegaryp). Het pand wordt gehuurd door

KEaRN (voorheen Stichting Welzijn Tytsjerksteradiel) en gebruikt als inloopcentrum ten behoeve van activiteiten voor ouderen.

Niet afgewikkelde investeringen

Tevens willen wij, als niet uit de balans blijkende verplichtingen, de investeringen noemen, waarvan de definitieve afwikkeling in een later jaar plaatsvindt. Voor de lasten, die uit deze lopende projecten voortvloeien, zijn specificaties op de administratie aanwezig. De dekking is voldoende geregeld binnen de toekomstige exploitatiebegrotingen.


26


Lease overeenkomsten

Ook lease-overeenkomsten behoren tot de niet in de balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen. Met Dantuma B.V., Xerox (Nederland) BV, Canon Business Center Groningen, Ricoh Nederland

B.V.

en

Océ

Finance

Nederland

zijn

lease-overeenkomsten

afgesloten

voor

kopieerfaciliteiten inclusief onderhoud voor een bepaald aantal afdrukken. Op jaarbasis betreft dit een bedrag van € 53.000 exclusief btw. Incidentele Aanvullende Uitkering 2012

Het Rijk heeft bepaald, dat eventuele tekorten op het Inkomensdeel tot 10% van het aan de gemeente toegekende budget voor rekening en risico van de gemeente zijn. Bij een tekort hoger

dan 10% kan de gemeente onder voorwaarden een IAU (Incidentele Aanvullende Uitkering) aanvragen voor het meerdere. Omdat ons tekort over 2012 bijna 14% bedraagt, zullen wij evenals

over 2010 en 2011 de IAU aanvragen. Hoewel de IAU over 2010 en 2011uiteindelijk wél is toegekend is de toekenning over 2012 opnieuw volstrekt onzeker.

Wij kiezen er daarom weer voor om niet alvast een mogelijke uitkering in het rekeningresultaat 2012 op te nemen, maar om deze post op te nemen onder niet uit de balans blijkende vorderingen. Temeer omdat het totaal aan landelijke IAU deel uitmaakt van het macrobudget

Inkomensdeel waardoor het niet ondenkbaar is dat een mogelijke uitkering (veel) lager uitvalt op het moment dat veel gemeenten de IAU zullen aanvragen.

Op grond van het verschil tussen het toegekende WWB budget inkomensdeel en onze werkelijke

uitgaven, zouden wij op basis van de berekening IAU in theorie kunnen rekenen op een bedrag van € 202.000. Het verzoek incidentele aanvullende uitkering wordt door een toetsingscommissie beoordeeld of dit voldoet aan de voorwaarden en deze adviseert vervolgens de minister.


27


2.5 Besluit Wij stellen u voor: 1.

De jaarrekening 2012 vast te stellen.

2.

De overschrijding op de lasten van programma 5 Onderwijs (€ 43.000), programma 7 Sport (€ 10.000), programma 8 (€ 9.000), programma 9 (€ 282.000) en programma 10 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting (€ 3.095.000) vast te stellen (zie analyse van de betreffende programma’s). Overschrijdingen in de jaarrekening op programmaniveau moeten op grond van het BBV alsnog door de raad worden goedgekeurd.

3.

Het jaarrekeningsresultaat na bestemming van de al geaccordeerde (deels bijgestelde) mutaties in de reserves vast te stellen op € 2.008.000 nadelig.

Resultaatsbestemming: 4.

Het resultaat te dekken met een onttrekking uit de Algemene reserve.

Vrijval en temporisering 5.

De niet benutte delen van de Algemene reserve voor een bedrag van € 264.000 beschikbaar

6.

De vrijval van beschikking over reserves als gevolg van temporisering van de initiatieven in

te houden voor de Algemene reserve.

2012 voor het restant bedrag van € 1.507.000 opnieuw beschikbaar te stellen voor de begroting van 2013 en verder.


28

Programma's


3.1 Algemeen bestuur ‘Aandacht voor kwaliteit’ Het programma Algemeen Bestuur omvat zowel de dienstverlening ter ondersteuning van het functioneren van bestuursorganen als de directe dienstverlening aan de burger. Het richt zich op een effectief, efficiënt en transparant bestuur. Een efficiënte en klantgerichte dienstverlening is ook een speerpunt evenals kwaliteit van de ambtelijke organisatie met het oog op de toekomst. Programmapunten die in dit kader de aandacht zullen krijgen zijn: een verbeterslag voor wat betreft de dienstverlening (waaronder KCC), een gestroomlijnd communicatiebeleid, het selectief toepassen van (nieuwe) vormen van burgerparticipatie en het verder werken aan juridische kwaliteitszorg in samenhang met de doorontwikkeling planning en control. Gezien de grenzen van de middelen zijn de ambities hierbij van een gemiddeld niveau. Algemeen bestuur Een helder en duidelijk bestuur met een goed georganiseerde en efficiënte dienstverlening aan burgers en ondernemers, zonder overbodige regelgeving.

Streefw.

Beoogd maatsch. effect

Prestatie/effectdoel

Meting

De burger is tevreden

De gemeente handelt

% Tijdigheid.

95

gemeente geleverde

95% binnen de gestelde

Waarderingscijfer KTO

7.5

over de door de

aanvragen tijdig af, minimaal

dienstverlening

termijnen.

De burger is tevreden

De burger is tevreden over

emeente geleverde

gemeente waarbij o.b.v. een

over de door de g dienstverlening

de dienstverlening van de

2012

1e berap 2012

2e berap 2012

Rekening 2012 87

KTO, het cijfer 7,5 de

minimale waardering moet zijn.

KTO is i.v.m. de samenwerking uitgesteld tot maart/april 2013.

De vastgestelde

De gemeente voert de

uitgevoerd.

millenniumdoelen, zoals

millenniumdoelen zijn

gestelde gemeentelijke

% uitgevoerde acties t.o.v.

totaal aantal geplande acties.

90

90

90

90

geformuleerd in het plan

Tytsjerksteradiel Millennium Gemeente, uit.


30


Algemeen bestuur Een helder en duidelijk bestuur met een goed georganiseerde en efficiënte dienstverlening aan burgers en ondernemers, zonder overbodige regelgeving.

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

38

83

158



Meting

Er is geen overbodige

De gemeente toetst alle

% getoetste regelgeving.

100

Waarderingscijfer wijze van

7.5

regelgeving.

regelgeving in elke

raadsperiode om te bezien of regelgeving kan worden geschrapt

Meting betreft raadsperiode 2010-2014.

Het bestuur is toegankelijk voor de burgers.

De gemeente stelt alle

beschikbare comm.kanalen

van de gemeente open zodat

comm. o.b.v. KTO

de burger zelf kan bepalen via welk kanaal hij de gemeente benadert. O.b.v. een KTO

waardeert de burger dit met min. het cijfer 7,5

KTO is i.v.m. de samenwerking uitgesteld tot maart/april 2013

Het bestuur is toegankelijk voor de burgers.

Het college gaat actief naar de burger toe in de vorm van bedrijfsbezoeken,

Aantal bezoeken t.o.v. het

130


7.5

jaargemiddelde.

bezoeken aan dorpsbelangen en bezoeken van openingen etc. Gemiddeld gaat het om 130 bezoeken per jaar.

Het bestuur is voor de

De gemeente communiceert

burgers helder in wat

begrijpelijk, volledig en

hoe, en kent een breed

hij van de gemeente kan

het doet, waarom en draagvlak.

correct. De burger weet wat verwachten. De comm. wordt, o.b.v. een KTO, door de

burger gewaardeerd met min. het cijfer 7,5.



31


Wat hebben we daarvoor gedaan Burgerparticipatie (BMO/Directie; 001.01)

In 2012 is gewerkt aan een digitaal platform waar de plannen van dorpsbelangen worden gepresenteerd en beoordeeld door de bevolking. In januari 2013 is dit digitale platform

gerealiseerd. Er zijn door een aantal Dorpsbelangen, daartoe door het college gevraagd,

voorstellen ingediend in het kader van burgerparticipatie in het dorp. De voorstellen worden via het digitale platform bekendgemaakt. Het college doet daarna een keuze tot het uitwerken van maximaal drie ‘pilots’.

Informatiebijeenkomsten raad (Directie; 001.01)

In 2012 zijn er bezoeken gebracht aan de afdeling Financiële en Juridische Zaken en aan de afdeling Milieu, Bouwen en Beheer in de Wetterstins.

Kosten bezwaar- en beroep WOZ waarde (FJZ; 002.02)

Bij de 2e bestuursrapportage is gemeld, dat de kostenvergoeding voor bezwaar en beroep op het gebied van de WOZ-waarde een hoge vlucht hadden genomen. Er is hiervoor een extra bedrag van

€ 44.000 beschikbaar gesteld. Op dit moment zijn er nog 21 gevallen die nog in de procedure zitten en die eventueel nog kunnen leiden tot een kostenpost. Deze kosten komen ten laste van de

exploitatie 2013. Wij komen hier bij de 2e bestuursrapportage van 2013 op terug. Voor de exploitatie 2012 heeft deze ontwikkeling tot gevolg, dat er een eenmalig voordeel optreedt van € 14.000.

Geen klanttevredenheidsonderzoek (BMO; 002.04) Oorspronkelijk was het de bedoeling om in 2012 een klanttevredenheidsonderzoek te houden. In

verband met een ongewenste samenloop met het onderzoek vanuit de griffie over de raadscommunicatie is het onderzoek opgeschoven naar begin 2013. Hierdoor ontstaat in de rekening 2012 een voordeel van € 17.000.

In 2013 is er in de tweejarige cyclus van onderzoek minder geld beschikbaar, terwijl het

onderzoeksbudget ook is verlaagd in het kader van de ombuigingen. Naar verwachting leidt dit in 2013 tot een tekort van € 8.000. Dit zal in de 1e bestuursrapportage 2013 worden meegenomen. Vervroegde verkiezingen (FJZ; 003.02)

In 2012 hebben vervroegde verkiezingen plaatsgevonden. De kosten hiervan bedroegen € 35.000. Omdat de verkiezingen in 2013 waren gepland en begroot, betekent dit voor de rekening 2012 een nadeel.

Nabetaling Rijk over 2011 gratis jeugd-NIK’s(Nederlandse identiteitskaart (FJZ; 004.01)

In 2012 heeft over het jaar 2011 een nabetaling van € 10.000 plaatsgevonden voor de gemeentelijke uitvoeringskosten van het gratis verstrekken van jeugd-NIK’s.


32


Tarief rijbewijzen (FJZ; 004.01)

Het kabinet heeft nog geen datum bekend gemaakt waarop een maximumtarief ingevoerd moet zijn. Verantwoordelijk minister Schultz gaat vooralsnog uit van 1 januari 2014. Samenwerking met Achtkarspelen (Directie; 005.01)

De evaluatie van de samenwerking in de proeftuinen en de ‘spontane’ samenwerkingsterreinen werd op 21 juni 2012 behandeld. Het evaluatierapport vormde een basis voor een voorstel om te komen tot een keuze voor een scenario voor de toekomst van de samenwerking.

Op 27 september 2012 hebben de raden van Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel ingestemd met de

verdere ontwikkeling van de samenwerking tussen de beide gemeenten op basis van een in een scenarioanalyse aangegeven voorkeursscenario ‘3c’. Er is vervolgens een stappenplan opgesteld

dat betrekking heeft op het in de lijn van het scenario 3c verder organiseren van de samenwerking en het regelen van de gevolgen daarvan voor de gemeentelijke organisaties. In de lijn van dit stappenplan is en wordt nu gewerkt.

Klant Contact Centrum (KCC) (BMO; 005.01)

Het project doorontwikkelen gebruik 140511 is afgerond. In het reguliere proces krijgt

bereikbaarheid overigens nog veel aandacht. In het kader van het uitlijnen van de kanalen KCC heeft de digitalisering van het aanbod van producten een zeer hoge prioriteit.

Bij Bouwen en Wonen wordt inmiddels ’s middags ook op afspraak gewerkt. In 2013 zullen we bekijken of we nog verder gaan met het werken op afspraak en wat dit betekent voor de openingstijden.

De ontwikkeling van een CRM voor ondernemers stagneert op dit moment in verband met de inbedding hiervan in een centrale applicatie en het feit dat hierin nog geen keuze is gemaakt. Dit is

onderdeel van de samenwerking met Achtkarspelen geworden. Uiteraard blijven de ondernemers wel in beeld bij de verdere ontwikkeling van de dienstverlening. Deelname aan Stadsregio Leeuwarden (FJZ; 005.01)

Het was de bedoeling om eind 2012 de woonstrategie van de Stadsregio, zoals genoemd in de 2e bestuursrapportage, gereed te hebben. De woonstrategie zal na vaststelling dienen als

gezamenlijke richtinggevende input voor bijstelling van de woonvisies van de deelnemende

gemeenten. Maar het gereedkomen van de woonvisie duurt langer dan verwacht. Een storende factor, die onduidelijkheid en vertraging heeft gegeven, is het feit dat de provincie heeft uitgesproken dat de regionale afstemming van het woonbeleid uitsluitend via de streekagenda’s

zou moeten plaatsvinden. Onze gemeente is daarbij toebedeeld aan NO-Fryslân. Daarbij wordt

geheel voorbij gegaan aan het feit dat Leeuwarden en omringende gemeenten qua woningbouw een sterke relatie hebben. Er is daarom overleg gaande met de provincie om dit te corrigeren. Er

vanuit gaande dat dit gebeurt, wordt inmiddels doorgegaan met het opstellen van een woonstrategie in de vorm van een compacte notitie. De planning is nu dat opstelling en

besluitvorming in Stadsregionaal verband in april kunnen worden afgerond. Vervolgens wordt het dus aan de gemeenten aangeboden als richtinggevende notitie voor hun woonvisies.


33


Deregulering (FJZ; diversen)

Er heeft op incidentele basis beoordeling van de bedoelde aspecten plaatsgevonden. Bij aanpassing en vernieuwing van verordeningen wordt aan dit aspect blijvend aandacht gegeven (zowel via de VNG bij model-verordeningen, als door de eigen organisatie). Tytsjerksteradiel Millennium Gemeente (Directie; 723.06)

Er zijn in 2012 drie nieuwsbrieven verschenen. Het aantal fairtrade bedrijven is in 2012

toegenomen met twaalf. De provincie wordt door de millenniumcoördinator gesteund in haar streven om in 2015 fairtrade provincie te zijn. Uit de VNG monitor 2012 is gebleken dat Tytsjerksteradiel vijfde staat op de lijst van best scorende millenniumgemeenten.

Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Algemeen bestuur (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

4.094

4.084

-10 V

-545

-566

-21 V

3.549

3.518

-31 V

Analyse verschillen rekening - begroting In onderstaande tabel worden de belangrijkste verschillen tussen rekening en begroting verklaard. Verschil rekening - begroting Kosten bezwaar en beroep WOZ-waarde

Bedrag 14.000

N/V V

Geen klanttevredenheidsonderzoek

17.000

V

Nabetaling Rijk over 2011 m.b.t. gratis jeugd-NIK's

10.000

V

Vervroegde verkiezingen

35.000

N

Diversen

25.000

V


34


3.2 Openbare orde en veiligheid ‘Veilig en duidelijk, wanneer nodig handhavend met strakke hand’ Het programma openbare orde en veiligheid omvat alle gemeentelijke activiteiten op het gebied van handhaving van de openbare orde, bevordering van de veiligheid en activiteiten rondom de bijzondere wetten. Hieraan wordt op verschillende manieren vorm gegeven door het stellen van regels, het verlenen van vergunningen, het maken van beleid, uitvoering geven aan handhaving, organisatie van de rampenbestrijding, de brandweer en de samenwerking met de politie. Openbare orde en veiligheid Burgers van de gemeente Tytsjerksteradiel zijn en voelen zich veilig. De openbare orde wordt niet verstoord en de gemeente beschikt over een adequate brandweerzorg en rampenbestrijding. Beoogd maatsch. effect


Burgers van de gemeente Het subjectieve

Meting Waarderingscijfer o.b.v.

Tytsjerksteradiel zijn

veiligheidsgevoel bij de burger veiligheidsmonitor

veilig.

o.b.v. de veiligheids¬monitor.

veilig en voelen zich

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

7

7.5

7.5

7.5

70

69

67

77

100

100

100

100

2012

2012

2012

2012

scoort minimaal het cijfer 7

Betreft meting 2011, rapportage in 2012.

De brandweerzorg en

De opkomsttijd van de

adequaat en berekend

wordt in 70% van de gevallen

rampenbestrijding zijn

brandweer van 8 minuten

% Opkomsttijd

op haar taken.

gehaald.

De brandweerzorg en

Binnen het rampenplan zijn

Periodieke check processen

rampenbestrijding zijn

de processen op orde en

binnen rampenplan.

op haar taken.

toegepast door allen die een

adequaat en berekend

kunnen deze optimaal worden rol spelen in de

rampenbestrijdingsorganisatie. Alle processen worden

periodiek gecheckt door een gemeente uit het

brandweer¬cluster.

Geen streefwaarde: de periodieke check is uitgevoerd.

De openbare orde

Op elke klacht / melding i.k.v. % Actie

wordt in principe niet

openbare orde / veiligheid

verstoord, bij een

wordt 100% actie ondernomen.

verstoring hebben

politie en gemeente volledige controle.


35


Openbare orde en veiligheid Burgers van de gemeente Tytsjerksteradiel zijn en voelen zich veilig. De openbare orde wordt niet verstoord en de gemeente beschikt over een adequate brandweerzorg en rampenbestrijding.



De regels binnen de

De gemeentelijke regelgeving Waarderingscijfer KTO.

nageleefd.

begrijpelijk voor de burger.

gemeente worden

Meting

is toegankelijk, eenduidig en

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

100

100

100

7

O.b.v. een KTO waardeert de burger dit met minimaal het cijfer 7.


De regels binnen de

Wij handhaven op de nale-

nageleefd.

Wij controleren

gemeente worden

ving van regels.

% Controle van het aantal verleende vergunningen.

100

100% van het totale aantal

verleende vergunningen voor risicovolle evenementen per jaar.

Wat hebben we daarvoor gedaan Brandweer (FJZ; 120.01) Het proces Samen naar één brandweer verloopt nog steeds volgens schema. Wel heeft het

algemeen bestuur in november 2012 een opdracht gegeven om de voor- en nadelen van een

overdracht van het vastgoed aan de Veiligheidsregio in kaart te brengen. Eventueel wil het algemeen bestuur op grond daarvan het oorspronkelijke uitgangspunt (dat het vastgoed bij de

gemeenten blijft) gaan heroverwegen. Ter uitvoering van deze opdracht zijn een afzonderlijke stuur- en projectgroep ingesteld.

De raad heeft op 20 december 2012 via een voorstel van het college van B&W een informatieupdate gekregen, waarin ook aandacht is gegeven aan het voorgenomen organisatieplan.

Op 20 februari 2013 heeft er vanuit de Veiligheidsregio een informerende bijeenkomst plaats voor de gemeenteraden in het gebied Noord-Oost plaatsgevonden. Exploitatiekosten brandweer (FJZ 120.01)

De kosten voor onderhoud aan gebouw en materieel c.a. zijn voor 2012 € 18.000 hoger dan

begroot. De overschrijding bestaat uit diverse kleine uitgaven op het gebied van noodzakelijk dagelijks onderhoud.

Vrijval gereserveerde middelen Veiligheidsregio (FJZ; 120.02; 714.01)

In de 2e bestuursrapportage 2012 meldden wij al een lagere bijdrage aan de Veiligheidsregio voor de taken op het gebied van brandbestrijding c.a. en gezondheid. Naderhand heeft het Algemeen

Bestuur van de Veiligheidsregio aanvullend besloten om een teruggave aan gemeenten te doen Gemeente Tytsjerksteradiel

36


wegens het vrijvallen van gereserveerde middelen. Dit heeft geleid tot een verdere verlaging van de

gemeentelijke bijdrage. Ook dit maal heeft de teruggave betrekking op twee programma’s. De terugbetaling leidt voor de jaarrekening 2012 tot een extra eenmalig voordeel van € 153.000 verdeeld over programma 2 (€ 42.000 V) en programma 6 (101.000 V). (Projecten) veiligheidsbeleid (FJZ; 140.01)

De meeste activiteiten uit het uitvoeringsprogramma 2012 zijn uitgevoerd. Sommige zaken zijn blijven liggen, deze worden opgepakt in 2013. Dit kan goed doorlopen totdat het nieuwe beleid is vastgesteld. Op 4 oktober 2012 is er een informele avond geweest met de gemeenteraad. Hierbij is

een toelichting gegeven op de Nationale Politie, is een presentatie gegeven van het

veiligheidsbeeld in onze gemeente en is een verkenningsspel gespeeld om prioriteiten te benoemen voor het nieuwe beleid. Hetzelfde heeft plaats gevonden in Achtkarspelen. Er zal nu

gezamenlijk beleid worden gemaakt waarbij per gemeente verschillen kunnen zitten qua prioriteiten.

Vorming veiligheidsregio's (FJZ; 140.01)

De gezamenlijke implementatie crisisbeheersing met Achtkarspelen heeft plaatsgevonden met een grote eindoefening. Het continuïteitsplan wordt apart gemaakt en zit in een aanbestedingstraject. Algemene Plaatselijke Verordening (FJZ; 140.01)

De vernieuwde Algemene Plaatselijke Verordening is op 27 september 2012 vastgesteld door de raad en vervolgens gepubliceerd.

Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) (FJZ; 140.01)

De FUMO wordt uitgevoerd in de vorm van een Gemeenschappelijke Regeling (GR). De GR is een feit per januari 2013. De verwachte datum voor het operationeel zijn van de GR is 1 september

2013. De OR heeft een positief advies gegeven met betrekking tot deelname aan de GR. Er wordt nog gesproken over de feitelijke afname van taken. Eenmalig voordeel continuïteitsplan (FJZ; 140.01)

Vanaf 2012 is in de begroting een stelpost opgenomen voor de kosten van een continuïteitsplan

voor de eigen vitale producten en diensten bij uitval of verstoring van elektriciteit of ICT. Dit plan is

een verplichting vanuit het ministerie van Veiligheid en Justitie voor alle sectoren die zich bezig houden met openbare orde en veiligheid en openbaar bestuur. Er wordt nog beoordeeld op wat

voor niveau we dit moeten oppakken en of we dit in samenwerking met de regio dan wel met Achtkarspelen kunnen doen. Voor 2012 zijn er geen kosten gemaakt, waardoor er sprake is van een eenmalig voordeel van € 31.000 . Nationale politie (FJZ; 140.01)

Per 1 januari 2013 is de nationale politie een feit. Het Politieteam Noordoost Fryslân is opgedeeld in noord en zuid. De gemeenten Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen (zuid) worden aangestuurd vanuit Burgum met elk een groepschef. Waar nodig vindt ondersteuning plaats in het gehele team. Gemeente Tytsjerksteradiel

37


Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Openbare orde en veiligheid (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

1.749

1.694

-55 V

-88

-103

-15 V

1.662

1.591

-70 V

Analyse verschillen rekening - begroting In onderstaande tabel worden de belangrijkste verschillen tussen rekening en begroting verklaard. Verschil rekening - begroting

Bedrag

N/V

Exploitatiekosten brandweer

18.000

N


42.000

V

Eenmalig voordeel continuïteitsplan

31.000

V

Diversen

15.000

V


38


3.3 Infrastructuur ‘Sober en doelmatig’ Het programma Infrastructuur omvat de aanleg, het beheer en onderhoud van (water)wegen en straten c.a., groenvoorzieningen, natuur- en landschapsbescherming, openbare verlichting en verkeersveiligheid. Het programma is gericht op het mogelijk maken van een veilige deelname aan het verkeer en een sober en doelmatig beheer van de openbare ruimte met inachtneming van en respect voor de aanwezige (unieke) kwaliteiten er van, zoveel mogelijk via rationele programma’s. Bij de opstelling/herziening van rationele programma’s zal er overigens op worden toegezien dat het niveau van de uitgaven doorlopend bestuurlijk kan worden getoetst. Infrastructuur Een gemeente waarin het mogelijk is om op veilige wijze aan het verkeer deel te nemen, waar sober, doelmatig en met respect voor de unieke kwaliteiten de openbare ruimte wordt beheerd en tegelijk rekening wordt gehouden met de leefbaarheid van de dorpen. Beoogd maatsch. effect


Meting

Een veilige

In 2016 is ons wegennet

% passende inrichting

mogelijk.

de categorisering in het GVVP.

verkeersdeelname is

voor 100% ingericht conform

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

100

73

73.2

73.2

17.5

8

8

7

75

76

76

79

2012

2012

2012

2012

Totaal aantal km. gemeentelijke erftoegangswegen: 314 km.

Een veilige

Wij houden ons wegennet in

mogelijk.

onderhoud. Voor de totale

verkeersdeelname is

een voldoende staat van

% matig conform de CROWsystematiek

oppervlakte moet min. 70-

80% voldoende zijn en mag

max. 15-20% matig en 5-7% onvoldoende zijn. (obj. veiligheid)

Streefwaarde betreft gemiddelde van de bandbreedte.

Een veilige


% voldoende conform de

verkeersdeelname is


CROW-systematiek

mogelijk.



80% voldoende zijn en mag max. 15-20% matig en 5-7% onvoldoende zijn. (obj. veiligheid)



39


Infrastructuur Een gemeente waarin het mogelijk is om op veilige wijze aan het verkeer deel te nemen, waar sober, doelmatig en met respect voor de unieke kwaliteiten de openbare ruimte wordt beheerd en tegelijk rekening wordt gehouden met de leefbaarheid van de dorpen.



Meting

Een veilige


% wegen onvoldoende

verkeersdeelname is


conform de CROW-

mogelijk.



Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

6

16

16

14

systematiek

80% voldoende zijn en mag max. 15-20% matig en 5-7% onvoldoende zijn. (obj. veiligheid)


Er is sprake van een

Wij houden groen en wegen

leefomgeving, met een

onderhoud. De burger

prettige en groene

in een voldoende staat van

adequate staat van

waardeert dit o.b.v. een KTO

en straten.

6.(subj. veiligheid)

onderhoud voor groen

met minimaal het cijfer


Wij houden groen en wegen

prettige en groene

in een voldoende staat van

adequate staat van

waardeert dit o.b.v. een KTO

leefomgeving, met een onderhoud voor groen en straten.

Waarderingscijfer KTO Groen

Waarderingscijfer KTO Wegen

6

onderhoud. De burger

met minimaal het cijfer 6.(subj. veiligheid)

KTO is i.v.m. de samenwerking uitgesteld naar maart/april 2013.

Onze burgers zijn tevre-

Burgers waarderen de

den over de bereikbaar-

bereikbaarheid van dorpen,

ven en voorzieningen.

o.b.v. een KTO met minimaal

heid van dorpen, bedrij-


7

bedrijven en voorzieningen het cijfer 7.


Wat hebben we daarvoor gedaan Herinrichting wegen / "Kansen in Kernen" (Ruimte; 210.01)

Begin 2013 wordt het plan van aanpak afgerond en kan tot uitvoering van de voorbereiding (tot

aan besteksklaar) van de deelprojecten worden overgegaan. De bedoeling is dat er één format

komt voor alle zes deelprojecten in onze gemeente en de gemeente Dantumadiel. Binnen het

project Kansen in Kernen start de uitvoering van Garyp als eerste, na het gereedkomen van de rondweg.


40


Vervallen reservering wegmarkering (MBB; 210.01)

In de begroting was rekening gehouden met hogere kosten voor wegmarkering. Dit vanuit de verwachting, dat als gevolg van de uitvoering van het GVVP meer wegmarkering geplaatst zou worden. Verdere reservering voor kosten is niet meer noodzakelijk. In begroting 2013 is hiermee al rekening gehouden.

Centrale as (Ruimte; 210.01)

Project is in uitvoering. Rondweg Garyp is aanbesteed, gegund en wordt nu aangelegd. Ook het

noordelijke deel is aanbesteed en gegund. De aanbesteding van het zuidelijke deel en het midden loopt.

Vrijwillige

grondaankopen

verlopen

positief

en

op

de

achtergrond

loopt

de

onteigeningsprocedure. Voor de gebiedsontwikkeling is nu definitief € 32 miljoen beschikbaar. Waar dat mogelijk is, proberen we koppelkansen te benutten. Een bijzondere in dat verband is de aanleg van het beweegpark bij Burgum, gekoppeld aan De Warren. Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (Ruimte; 210.01)

Het verkeersbesluit met betrekking tot de 30 km zone in Tytsjerk is genomen. Uitvoering volgt na de winter. Het plan Lageweg te Burgum is in principe gereed en zal nog met belanghebbenden worden gecommuniceerd. Verkeersbesluiten volgen wanneer het plan definitief is. Administratief beheer openbare verlichting (Ruimte; 210.02)

In 2010 zijn de uitvoerende partijen van het administratieve beheer gefuseerd. Het toezicht op de uitvoering van het administratieve beheer wordt sindsdien door een ander bedrijf uitgevoerd. Dit

lijkt goedkoper uit te vallen. Daarnaast worden er de laatste jaren niet veel verlichtingsplannen gemaakt, omdat er in verband met de crisis nauwelijks woningbouw plaatsvindt. Voor 2012 levert het een eenmalig voordeel op van € 8.000. Vanaf 2014 stappen wij voor het OV deel uit de

Stichting OV Fryslân en gaan we in NOFA-verband samenwerken. Hierdoor creëren wij kortere

lijnen en gaan er vanuit dat wij meer tevreden zijn over de afwikkeling van storingen. In het kader van de begroting 2014 zal daarom bekeken worden of de kosten in de begroting omlaag kunnen. Voorziening lichtmasten (Ruimte, 210.02)

In het kader van de jaarrekening 2012 is de voorziening lichtmasten beoordeeld. Per 31 december 2012 zit er nog € 47.000 in de voorziening. Hiervan kan € 38.000 vrijvallen ten gunste van het resultaat 2012. Vanaf 2014 stappen wij voor het OV deel uit de Stichting OV Fryslân en gaan we in

NOFA-verband samenwerken. In het kader van de begroting 2014 zal daarom bekeken worden of de jaarlijkse storting in de voorziening naar beneden bijgesteld kan worden. Traverse Trynwâlden (Ruimte; 211.01)

De kruispunten aan de Dr. Kijlstraweg en de Rengersweg worden nog gewijzigd. De

bestekvoorbereiding wordt door de gemeente gedaan en de Provincie zal voor de uitvoering zorgen. Op dit moment wordt door de gemeente de laatste hand gelegd aan het bestek. Binnenkort

is er een overdracht. Volgens de planning zal de Provincie in de zomerperiode 2013 overgaan tot uitvoering. Gemeente Tytsjerksteradiel

41


Parkeerproblematiek Stania State (Ruimte; 211.01)

In het voorjaar van 2013 wordt het multifunctionele parkeerterrein aangelegd. Met Staatsbosbeheer is overeengekomen om daarna ook het parkeerterrein in het park te bekijken. Notitie groenbeleid (MBB; 560.02)

Het groenbeleidsplan 2012 is op 18 oktober 2012 door de raad vastgesteld. De benodigde middelen worden meegenomen bij de behandeling van de PPN 2014-2017. Bij de vaststelling is

een motie aangenomen voor het opstellen van een bijenbeleidsplan en deze aan de raad voor te leggen tijdens de behandeling van de PPN 2014-2017.

Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Infrastructuur (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

6.963

6.866

-97 V

-306

-238

68 N

6.657

6.628

-29 V

In onderstaande tabel worden de belangrijkste verschillen tussen rekening en begroting verklaard. Verschil rekening - begroting

Bedrag

N/V

Vervallen reservering wegmarkeringen

35.000

V

Vrijval voorziening onderhoud openbare verlichting

38.000

V

Afkoopsom beschoeiïngen

73.000

N

Diversen

29.000

V


42


3.4 Economische zaken ‘Werken aan regionale economie en werkgelegenheid’ Het programma economische zaken omvat activiteiten die een bijdrage leveren aan het in stand houden en zo mogelijk versterken van de economische en toeristisch-recreatieve structuur in de gemeente Tytsjerksteradiel. Voor dit programma wordt zowel een beleidsplan economische zaken als een beleidsplan recreatie & toerisme opgesteld. Jaarlijks worden op basis hiervan uitvoeringsplannen ter informatie aan de raad aangeboden. Via de reguliere planning en control cyclus vindt vervolgens rapportage over de voortgang van de beleidsplannen en de daaraan gekoppelde jaarplannen plaats. Economische zaken Op een zo duurzaam mogelijk wijze wordt de economische en toeristisch-recreatieve structuur in stand gehouden en versterkt. Beoogd maatsch. effect


Meting

Binnen de gemeente zijn

Wij richten nieuwe en te

Mate van duurzaamheid

ondernemen.

in onze gemeente duurzaam in

initiatieven van duurzaam

revitaliseren bedrijventerreinen

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2

2.2

2.2

2.7

5

4.4

4.4

4.4

2012

2012

2012

2012

en zorgen vervolgens voor een duurzaam beheer.

De streefwaarde moet nog ontwikkeld worden. De metingen maken deel uit van traject Dienstverlening.

De werkloosheid is

De werkloosheid in onze

aanvaardbaar laag niveau.

dan 2% onder het Friese

constant op een

gemeente blijft in 2010 meer

% werkloosheid t.o.v. Fries gemiddelde

gemiddelde.

Het ondernemersklimaat is positief.

Wij behoren altijd tot de acht

meest ondernemingsvriendelijke

gemeenten van Noord-Nederland.

Rangorde (eens per twee jaren)

Er is geen onderzoek uitgevoerd in 2012.

Voor ondernemers zijn

Wij hebben minimaal 5 ha.

om zich te vestigen, zich

om aan de vraag van onder-

voldoende mogelijkheden te verplaatsen of uit te

breiden in de gemeente.

bedrijventerreinen op voorraad

Beschikbare

bedrijventerreinen in ha.

nemers te kunnen voldoen.


43


Wat hebben we daarvoor gedaan Werkgelegenheid (Ruimte; 320.01)

Voor 2012 was er een werkbudget van € 30.000 beschikbaar. Vanwege de crisis is een aantal projecten in 2012 niet tot definitieve besluitvorming gekomen. Deze projecten komen nu mogelijk in 2013 aan de orde. Voor 2012 levert het een eenmalig voordeel op van € 9.000. Beleidsplan economische zaken (Ruimte; 320.01)

In 2012 is invulling gegeven aan diverse onderwerpen uit het jaarplan economische zaken. Een

student van de Thorbecke Academie heeft zich bezig gehouden met het samenbrengen van het aanbod bedrijventerreinen in de regio en de beschikbare (vrijgekomen) bedrijfspanden. Intentie is

om dit aanbod te clusteren en te presenteren op de website van Dwaande. Uiteraard zal het gemeentelijk aanbod op de eigen site ook beschikbaar blijven. Vergoeding extra verwervingskosten (Ruimte; 341.01) In

2011

is

grond

aangekocht

door

middel

van

een

kavelruil

voor

onder

meer

het

evenemententerrein, strategisch grondbezit (leasure zone) en uitbreidingsplan De Warren. In het contract is een clausule opgenomen dat mochten er door de kavelruil extra kosten voor de

verkopende partij ontstaan deze vergoed zullen worden. Vastgesteld is dat er extra kosten zijn en dat die onder de voorwaarden van het contract vallen. In totaal gaat het om € 21.000 waarvan een

deel ten laste is gebracht van de bouwgrondexploitatie, complex De Warren en een deel van de verpachte gronden.

Verkoop weilanden Hurdegaryp (Ruimte; 341.01)

In Hurdegaryp is een aantal percelen weiland verkocht (uit strategisch grondbezit). De extra kosten betreffen de courtagekosten aan de ons vertegenwoordigende makelaar. Netwerk Noordoost (Ruimte; 560.01)

Netwerk Noordoost is volop in uitvoering met de Agenda en met de ambitieprojecten. Het jaarverslag 2012 gaat in april naar de raad. In 2013 wordt geld vrijgemaakt voor Kansen in Kernen en Skûlenboarch. Het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid is ook tot stand gekomen dankzij deze samenwerking. Ferwerderadiel is nu definitief aangesloten bij Netwerk Noordoost. Noordelijke Elfsteden Vaarroute (Ruimte; 560.01)

Het laatste vaarwegenbestek is in uitvoering. De verwachting is dat de vaarroute in de zomer van 2013 geopend wordt.

Schade havengebouw Eastermar (Ruimte; 560.01)

Het havengebouw De Komerk in Eastermar, dat in 2006 opgeleverd is, heeft nu al flinke schade opgelopen door gescheurde tegels in de sanitaire ruimten. In 2012 is afgesproken, dat de Provincie en de gemeenten beide zullen bijdragen in de kosten. Voor onze gemeente gaat het per saldo om

€ 8.000. Bij de 2e bestuursrapportage 2012 heeft de raad ermee ingestemd deze kosten ten laste Gemeente Tytsjerksteradiel

44


te brengen van het resultaat 2012. Op dit moment zijn de werkzaamheden echter nog niet

uitgevoerd. Voor 2012 valt het bedrag daarom vrij. De kosten zullen nu ten laste van de exploitatie 2013 worden gebracht. Voor 2012 betreft het een eenmalig voordeel van € 8.000. Projecten plattelandsvernieuwing (Ruimte; 560.01)

In de reserve plattelandsprojecten was per 1 januari 2010 € 220.000 beschikbaar als dekking voor de

intentieverklaring

Noardlike

Fryske

Wâlden

en

projecten

passend

bij

het

thema

Plattelandsvernieuwing. Voor 2012 was er € 86.000 beschikbaar. Dit is inclusief het restant van 2011 (€ 18.000). Uiteindelijk is er € 49.000 uitgegeven. Een specificatie van de uitgaven staan in onderstaande tabel. Planning projecten

2010

Zelfsturen en Profit (fase 1) Zelfsturen en Profit Project Energie uit hout Regiomarketing Regiomarketing - garantstelling Regiomarketing - extra kosten Regiomarketing - structurele bijdrage Sociaal economisch masterplan - visievorming Sociaal economisch masterplan - uitvoeringsplan Sociaal economisch masterplan - uitvoeringsplan Project Takomst foar in unyk lânskip Totaal planning projecten

4.000 14.000 6.000 10.000

Begrote onttrekking reserve plattelandsvern. Werkelijke / begrote onttrekking reserve plattelandsvernieuwing

2011

2012

Totaal

76.000

19.000 3.000 58.000

3.000 49.000

4.000 14.000 18.000 30.000 17.000 3.000 30.000 13.000 17.000 31.000 6.000 183.000

2010 76.000

2011 58.000

2012 86.000

Totaal 220.000

13.000 17.000 12.000

6.000 10.000 17.000 3.000

6.000 10.000 30.000

Het voorstel is om het restant van € 37.000 door te schuiven naar 2013, zodat het ingezet kan

worden voor aankomende projecten. Het gaat dan onder andere om de projecten Energie uit hout van de Noardlike Fryske Wâlden, Natuureducatie, Regiomarketing en Burgum heeft Meer. Onderhoud evenemententerrein Burgum (Ruimte; 560.01)

Het evenemententerrein is later ingericht. In de begroting was rekening gehouden met te maken kosten. Omdat het evenemententerrein later is ingericht levert dit voor 2012 het een eenmalig voordeel op van € 10.000.


45


Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Economische zaken (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

824

751

-73 V

-343

-297

46 N

481

454

-27 V


Bedrag

N/V

Onderhoud evenemententerrein

10.000

V

Diversen

17.000

V


46


3.5 Onderwijs ‘Ontwikkelen naar brede scholen’ Het

programma

Onderwijs

richt

zich

op

goede

onderwijshuisvesting,

op

de

lokale

onderwijsagenda, op vervoer van leerlingen waar dat nodig is en op het stimuleren van

persoonlijke ontwikkeling van doelgroepen. Onderwijs zelf is primair de verantwoordelijkheid van de scholen en hun besturen. In deze rolverdeling wordt in onze gemeente door alle betrokkenen werk gemaakt van een goede en stevige samenwerking. Op diverse plaatsen leidt dit tot

ontwikkeling van het “brede school”-concept en tot multifunctioneel accommodatiegebruik. Die goede samenwerking maakt ook mogelijk dat onderwijs en onderwijsbeleid prominente pijlers zijn in de integrale benadering van kinderen, jeugd en jongeren, en van hun kansen en problemen

(WMO-domein opvoeden en opgroeien). Het programma heeft veel relatie met activiteiten in andere programma’s, zoals Welzijn (WMO, clustering voorzieningen, Centrum Jeugd & Gezin), Sport

(Buurt-Onderwijs-Sport projecten), Romte (planontwikkeling), MBB (gebouwen), Werk & Bijstand (startkwalificatie schoolverlaters).

Onderwijs Voor alle groepen inwoners zijn kwalitatieve en kwantitatieve onderwijsmogelijkheden aanwezig, de gemeente beschikt over een samenhangend onderwijsbeleid. Beoogd maatsch. effect


Meting


Ultimo 2010 volgen en

EKD

voor kinderen in de

alle kinderen van 0-19 jaar in

sluitende aanpak van zorg gemeente.

registreren wij in de gemeente

Streefw. 2012

1e berap 2012

2e berap 2012

Rekening 2012

het Electronisch Kind Dossier.

EKD is niet van de gemeente, opdracht ligt bij de GGD. Kengetal kan geschrapt.


Vanaf 2010 stellen wij een

voor kinderen in de

kind bij wie in de Verwijsindex

sluitende aanpak van zorg gemeente.

plan van aanpak op voor elk

Verwijsindex risicojongeren

100

Risicojongeren een vermoeden

op risico’s wordt geregistreerd.

Wanneer er een match is, dan wordt een plan van aanpak gemaakt (dus 100% score). Kengetal kan geschrapt.


Het percentage vroegtijdige

met een startkwalificatie

kwalificatie wordt jaarlijks met

sluitende leerweg tot en voor de arbeidsmarkt.

schoolverlaters zonder start-

Kengetal leerplichtverslag

min. 0,25% terug-gedrongen (van 3,2% in 2006 naar max. 1,9% in 2011).

Wordt niet meer gemeten: er kunnen geen conclusies aan worden verbonden.


47


Onderwijs Voor alle groepen inwoners zijn kwalitatieve en kwantitatieve onderwijsmogelijkheden aanwezig, de gemeente beschikt over een samenhangend onderwijsbeleid.

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

100

100

100

100

20

0

0

6

Aantal VWE cursussen

100

41

40

49

% uitvoering onderhoudsplan

100

24.8

61.6

78.9



Meting

Iedereen binnen de

Wij stellen alle leerlingen in

Aantal besluiten

kansen op onderwijs, er

beperkingen in afstand/aard

bestaat bijzondere

volgens verordening

met een achterstand.

overbruggen.

gemeente heeft gelijke

aandacht voor groepen

de gemeente in staat om

leerlingenvervoer te

Iedereen binnen de

De basisscholen in de

kansen op onderwijs, er

met de CITO-toets gelijk of

gemeente heeft gelijke bestaat bijzondere

aandacht voor groepen met een achterstand.

leerlingenvervoer

gemeente scoren jaarlijks

CITO-score

hoger dan scholen met

vergelijkbare populatie elders.

Wordt niet meer gemeten: er kunnen geen conclusies aan worden verbonden.

Jongeren en volwassenen

Wij realiseren ieder jaar een

actieve deelname aan de

die een maatschappelijke

zijn goed voorbereid op samenleving.

stageplek voor alle leerlingen

% Gerealiseerde stageplekken

100

stage binnen de gemeentegrens willen doen.

Geen meting: maatschappelijke stage verdwijnt, kengetal kan worden geschrapt.


Jaarlijks nemen minimaal 20


opleidingen

zijn goed voorbereid op

volwassenen deel aan VAVO-

Aantal VAVO cursussen

samenleving.


Jaarlijks nemen minimaal 100


cursussen

zijn goed voorbereid op samenleving.

volwassenen aan overige Volwassenen¬educatie.

Scholen in de gemeente

Het onderhoudsniveau van de

ken over goede

PCBO blijft minimaal gelijk aan

Tytsjerksteradiel beschikonderwijshuisvesting.

schoolgebouwen voor OPO en het niveau van OPO (2007) en PCBO (2008) door 100% uitvoering van het onderhoudsplan.

Het verschil wordt met name veroorzaakt doordat bij ver-/nieuwbouw obs Partoer deel niet besteed is (i.v.m. plannen kindcluster). Verder hebben de schoolbesturen nog niet alle werkzaamheden laten uitvoeren en facturen ingediend.


48


Wat hebben we daarvoor gedaan Verkeers- en ruimtelijke aanpassing HAVO-top (Samenleving; 420.01)

Voor de herinrichting van het openbaar gebied rondom het gebouw van de HAVO-top was een budget in de begroting opgenomen. De werkzaamheden zijn al gedeeltelijk uitgevoerd in 2012,

maar zullen in 2013 worden afgerond. Het restantbudget schuift door naar 2013. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat. Exploitatie de Winde (Samenleving; 420.01)

Evenals vorig jaar is de gemeente in 2012 verantwoordelijk geweest voor de exploitatie van locatie de Winde in Hurdegaryp. Dit in afwachting van de ingebruikname van het gebouw door het Tjalling Koopmanscollege (TKC). Omdat het TKC pas vanaf het schooljaar 2013-2014 gebruik gaat maken

van de Winde kwamen de exploitatielasten voor onze rekening. Met de kosten van € 16.000 was in de begroting geen rekening gehouden.

Kleine schades onderwijsgebouwen (Samenleving; 421.01; 423.01)

In het kader van het scherper ramen is vanwege een aantal jaren onderbesteding de post kleine schades niet meer in de begroting meegenomen. Kleine schades zijn schades door bijvoorbeeld graffiti, vandalisme en glasschade met een bedrag onder de € 2.500, die vallen onder het eigen

risico van de gemeente. Schades en de mate waarin die optreden laten zich vooraf moeilijk ramen. Voor dit jaar is er sprake van een schadepost (20 gevallen) van € 31.000. Huren onderwijsgebouwen c.a. (Samenleving; 420.01)

Op de post huren onderwijsgebouwen is een (eenmalig) nadelig verschil ontstaan van € 15.000. In het kader van scherper ramen zijn vanaf 2011 ook de huren voor onderwijsgebouwen op

begrotingsbasis negatief geïndexeerd. Omdat er binnen de posten voor onderwijshuisvesting geen compensatiemogelijkheden op overige kostensoorten bestaan, is dit vanaf de begroting 2013 hersteld.

Ook op de kosten van huur van de noodlokalen is voor 2012 een (eenmalig) nadeel van € 19.000

ontstaan. Deels doordat met een te laag aantal maanden huur rekening is gehouden (€ 6.000 N) en

deels omdat er geen rekening was gehouden met de kosten van opruiming van de noodlokalen en het egaliseren van het terrein (€ 13.000 N).

Asbest inventarisatie basisscholen (Samenleving; 421.01 / 423.01)

In het huisvestingsprogramma 2012 is een bedrag opgenomen voor asbest inventarisatie bij de basisscholen in onze gemeente. Deze inventarisatie is eind 2012 uitgevoerd.

Er is in de stookruimte van één basisschool niet-hechtgebonden asbest gevonden. Dat is meteen (in december 2012) al verwijderd. Bij een aantal andere scholen is hechtgebonden asbest

geconstateerd. Dat hoeft niet meteen verwijderd te worden, maar kan later bij renovatie of andere werkzaamheden worden meegenomen. De gemeente is verantwoordelijk voor de verwijdering van niet-hechtgebonden

asbest.

Verwijdering

verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. Gemeente Tytsjerksteradiel

van

hechtgebonden

asbest

gebeurt

onder

49


Huisvesting Tjalling Koopmanscollege (TKC) (Samenleving; 443.01)

De raad heeft op 14 februari 2013 ingestemd met het aangaan van een overeenkomst met het TKC voor een bijdrage in de onderwijsactiviteiten op basis van een gewogen aantal leerlingen. Het opstellen en afsluiten van de overeenkomst is in handen van het college gelegd. Vervoer leerlingen (Samenleving; 480.01)

Het voordeel op rekeningbasis ten opzichte van de gewijzigde raming is ontstaan doordat een

aantal dure ritten ( duur in de zin van veel kilometers) zijn vervallen na het moment van de totstandkoming van de 2e bestuursrapportage. Voor de jaarrekening betekent dit een eenmalig voordeel van € 40.000.

Schoolzwemmen (Samenleving; 480.01) De eigen bijdragen voor het schoolzwemmen worden altijd geïnd in het eerste halfjaar van het schooljaar. Oftewel de volledige opbrengst voor het schooljaar 2011/2012 is in 2011 verantwoord.

In de begroting 2012 zijn de lasten en baten op basis van de bezuiniging op schoolzwemmen

beide voor de helft opgenomen. Voor de baten had dit niet gemoeten. Dit betekent voor de jaarrekening 2012 een nadeel van € 15.000. Wet OKE (Samenleving; 480.01)

Er zijn afspraken gemaakt over de registratie van gegevens van kinderen op kinderopvang en peuterspeelzalen. Kinderwoud en KEaRN klein gaan de harmonisatie vorm geven.


50


Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Onderwijs (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

4.777

4.820

43 N

-970

-924

46 N

3.807

3.896

89 N


Bedrag

N/V

Exploitatie De Winde

16.000

N

Kleine schades

31.000

N

Niet indexeren huren

34.000

N

Vervoer van leerlingen

40.000

V

Schoolzwemmen

15.000

N

Diversen

33.000

N


51


3.6 Welzijn ‘Welzijn in de dorpen’ Het programma welzijn omvat inzet en activiteiten om de participatie van burgers in de samenleving te ondersteunen. Belangrijk deel daarvan is het initiëren en in stand houden van voorzieningen voor jong én oud, van voorzieningen op het gebied van kunst en cultuur, en van overige gemeenschappelijke voorzieningen ter bevordering van de sociale leefbaarheid in de dorpen. De ambitie richt zich op zelfstandigheid/zelfredzaamheid van burgers, groepen en organisaties, op preventie, en op multifunctionaliteit van voorzieningen. In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is de gemeente voor burgers de eerst aanspreekbare overheid. In die verantwoordelijkheid heeft de gemeente een actieve regierol in de afstemming met een groot aantal lokaal werkzame instellingen op het gebied van welzijn, ondersteuning en zorg. Welzijn Het initiëren en in stand houden van welzijn voor onze burgers door actieve participatie in de samenleving te stimuleren met voldoende zorg voor kwetsbare groepen.



Meting

Burgers zijn sociaal actief en

Jaarlijks worden tenminste 7

Aantal groepen jongeren

maatschappij.

over de gemeente, ondersteund

kunnen participeren in de

groepen jongeren, verspreid

Streefw. 2012

1e berap 2012

2e berap 2012

Rekening 2012

7

en gestimuleerd bij het

opzetten en draaiend houden

van activiteiten/projecten in de leefomgeving.

Meting wordt verzorgd door KEaRN; rapportage april 2013.

Burgers zijn tevreden met de welzijnsvoorzieningen.

In 2011 heeft, van de inwoners die op 01-01-2009

Waardering

75 jaar of ouder waren,

minimaal 65% een bezoek gehad van een vrijw.

seniorenbezoeker. Van de bezochte ouderen is

minimaal 80% positief over het bezoek.

Uitvoering via KEaRN; registratie is niet opgenomen in het budgetcontract.

De dorpen binnen de

In 2011 is er in alle dorpen

leefbaar.

geweest om te komen tot een

gemeente zijn sociaal

een aantoonbaar initiatief

Aantal initiatieven

dorpsklankbord.

Uitgevoerd in 2011; komt dus niet voor in 2012.


52


Welzijn Het initiëren en in stand houden van welzijn voor onze burgers door actieve participatie in de samenleving te stimuleren met voldoende zorg voor kwetsbare groepen.



Meting

Er is een levendig aanbod van

Wij ondersteunen het

Aantal aankopen en/of

kunst en cultuur.

kunstaanbod door jaarlijkse aankoop van of opdracht te

opdrachten

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

25

15

23

30

8

8

8

8

0

doen voor een ruimtelijk

kunstwerk of minimaal 5

tweedimensionale kunst-

werken (schilderijen /etsen).

Er zijn geen aankopen meer a.g.v. ombuigingsoperatie 2010-2011.

Er is een levendig aanbod van

Jaarlijks worden i.k.v. de

Aantal incidentele culturele

kunst en cultuur.

deelverordening incidentele

activiteiten

culturele activiteiten minimaal 25 culturele activiteiten

gesubsidieerd. Daarnaast worden min. 8 structurele

activiteiten gesubsidieerd.

Er is een levendig aanbod van kunst en cultuur.

Jaarlijks worden i.k.v. de

deelverordening incidentele

culturele activiteiten minimaal

Aantal structurele culturele activiteiten

25 culturele activiteiten

gesubsidieerd. Daarnaast

worden min. 8 structurele

activiteiten gesubsidieerd.

Wat hebben we daarvoor gedaan Dekking kosten sociaal-medisch team binnen P-budget (Samenleving; 620.01) Net als in 2011 konden de kosten van het sociaal medisch team dit jaar opnieuw ten laste van het

P-budget worden gebracht, omdat hiervoor (incidentele) ruimte bestond. Voor de rekening betekent dit een eenmalig voordeel van € 23.000.

Vertraging uitvoering AWBZ-begeleiding (Samenleving; 620.03)

Op de materiële kosten van AWBZ-begeleiding is er voor de jaarrekening 2012 sprake van een

eenmalig voordeel van € 15.000. Dit is vooral een gevolg van een vertraging in de uitvoering, ingegeven door de val van het kabinet Rutte I, waardoor ook van rijkszijde een poos geen nadere

uitvoering werd gegeven aan de voorbereiding voor de overheveling van de taken aan de gemeenten.


53


Budget huishoudelijke hulp (Samenleving; 622.01)

De begroting van de uitgaven voor huishoudelijke hulp is gebaseerd op een meerjarige prognose die het bureau KWIZ heeft gedaan. Deze prognose blijkt te ruim te zijn. De meest voor de hand

liggende verklaring is dat de prognoses van KWIZ teveel op basis van (landelijke) kengetallen is samengesteld. Ook de veranderde werkwijze naar aanleiding van de kanteling heeft ziin invloed.Voor de rekening 2012 gaat het om een voordeel van € 223.000. Het voordeel is

structureel van aard. Met de afdeling is de afspraak gemaakt, dat zij voortaan zelf de prognose

maakt. In de 1e bestuursrapportage 2013 zal op basis van een eigen prognose worden aangegeven wat de (positieve) gevolgen voor de begroting 2013 en de meerjarenraming zijn. Meeropbrengst eigen bijdragen huishoudelijke hulp (Samenleving; 622.01)

In de 2e bestuursrapportage 2012 hebben wij de inkomsten uit de eigen bijdragen voor huishoudelijke hulp al structureel verhoogd met € 100.000. Op rekeningbasis is de opbrengst nog

eens € 23.000 hoger. Deze meeropbrengst zal tevens bij de prognose rondom huishoudelijke hulp in de 1e bestuursrapportage 2013 worden betrokken.

Terugvordering persoonsgebonden budget (PGB) (Samenleving; 622.01)

Aan terugvordering PGB is een bedrag ontvangen van € 21.000. Mensen die een PGB krijgen, moeten hier verantwoording over afleggen. Wanneer zij dit niet conform de regels besteden, dan

wordt teruggevorderd. Hiermee is in de begroting geen rekening gehouden. Bijdrage exploitatietekort Schalmei (Samenleving; 630.02)

Het bestuur van de Schalmei heeft een verzoek ingediend bij de gemeente om weer in aanmerking te komen voor de regeling die in 2002 was afgesproken voor het bijdragen in een exploitatietekort

tot een maximum van € 25.000. Door het vertrek van de betaalde beheerder en vervanging door

een vrijwilliger en de overname van het gebouw door de gemeente was er sprake van een sluitende exploitatie en is er na 2007 geen beroep meer gedaan op de bestaande regeling. De bijdrage is vervolgens niet meer opgenomen in de gemeentebegroting.

In de voorwaarden van de regeling is opgenomen dat het bestuur een beroep op een bijdrage in

het exploitatietekort zou kunnen doen tot twee jaar na de ingebruikname van het nieuw

multifunctioneel centrum. Op grond hiervan zijn met het bestuur van de Schalmei nieuwe afspraken gemaakt. Voor 2012 is een beroep op de gemeente gedaan. Voor 2013 wordt gekeken

of er een bijdrage nodig is, waarbij het bestuur nadrukkelijk de opdracht heeft gekregen om een

tekort, als dat mogelijk is, te voorkomen. De regeling komt met de ingebruikname van het nieuwe multifunctioneel centrum te vervallen. Voor 2012 wordt rekening gehouden met een bijdrage tot

het maximum van de garantie. Hiervoor is uiteraard geen raming geweest en leidt dus tot een eenmalig nadeel van € 25.000 voor de exploitatie. Poppodium Hurdegaryp (Samenleving; 630.02) De bouw verloopt volgens planning.


54


WMO individuele voorzieningen (Samenleving; 652.01)

Bij de 2e bestuursrapportage verwachtten wij bij de jaarrekening een voordeel op de gehandicapten-voorzieningen van € 47.000. Omdat individuele aanpassingen een grote financiële

impact kunnen hebben en er sprake is van een open-eind regeling, is een correcte extrapolatie van het uitgavenniveau op enig moment niet of nauwelijks mogelijk. Bij de 2e bestuursrapportage is er

daarom voor gekozen om de begroting niet aan te passen. Het resultaat op de gehandicaptenzorg voor 2012 bedraagt per saldo uiteindelijk € 207.000 voordelig. Het voordeel zit vooral in de lagere

kosten voor woonvoorzieningen. Voor een groot deel schrijven wij deze toe aan het effectueren van ‘De Kanteling’ waardoor er effectiever ondersteuning kan worden geboden tegen lagere kosten. Vrijval gereserveerde middelen Veiligheidsregio (FJZ; 120.02; 714.01)

In de 2e bestuursrapportage 2012 meldden wij al een lagere bijdrage aan de Veiligheidsregio voor de taken op het gebied van brandbestrijding c.a. en gezondheid. Naderhand heeft het Algemeen

Bestuur van de Veiligheidsregio aanvullend besloten om een teruggave aan gemeenten te doen wegens het vrijvallen van gereserveerde middelen. Dit heeft geleid tot een verdere verlaging van de gemeentelijke bijdrage. Ook dit maal heeft de teruggave betrekking op beide programma’s. De terugbetaling leidt voor de jaarrekening 2012 tot een extra eenmalig voordeel van € 143.000 verdeeld over programma 2 (€ 42.000 V) en programma 6 (101.000 V). Centrum voor Jeugd en Gezin (Samenleving; 715.01)

De samenwerking in het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) komt steeds beter van de grond. Signalen van zorgelijke situaties met kinderen worden door de verschillende disciplines ingebracht en er wordt passende hulp ingezet. Het CJG is ook vertegenwoordigd in de Zorgadviesteams op de

scholen voor voortgezet onderwijs in Burgum. Deze samenwerking verloopt goed. Vooruitlopend

op de stelselwijziging jeugdzorg wordt hier in het CJG al aandacht aan besteed. De Jeugdgezondheidszorg gaat in 2013 een pilot starten om als zelfsturend team te gaan werken. De

voorbereidingen zijn gestart in het najaar van 2012. In het najaar van 2012 zijn ook de cursussen prenatale voorlichting van start gegaan. Hierover zijn nog geen resultaten bekend.


55


Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Welzijn (€ x 1.000)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening

12.386

11.561

-825 V

Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening

-1.223

-1.107

116 N

Saldo lasten en baten (na wijziging)

11.164

10.454

-709 V


Bedrag

N/V

Dekking sociaal-medisch team binnen P-budget

23.000

V

Vertraging uitvoering AWBZ-begeleiding

15.000

V

Budget huishoudelijke hulp

223.000

V

Meeropbrengst eigen bijdragen

23.000

V

Terugvordering PGB

21.000

V

Bijdrage exploitatietekort Schalmei

25.000

N

WMO individuele voorzieningen

207.000

V


101.000

V

Diversen

121.000

V


56


3.7 Sport ‘Blijvend bewegen’ Het

programma

sport

betreft

de

dienstverlening

aan

de

burgers

op

het

gebied

van

sportvoorzieningen en het stimuleren van sportbeoefening. Het voorzieningenniveau en de samenwerking met sportclubs bevindt zich in vergelijking met andere Friese gemeenten op een hoog

niveau.

Sport

is

steeds

nadrukkelijker

een

factor

in

gezondheid,

opvoeding,

gemeenschapsvorming. Wat de accommodaties betreft richten wij ons bij ontwikkelingen vooral op mogelijkheden tot concentratie van voorzieningen. Het programma heeft veel relatie met activiteiten in andere programma’s zoals Welzijn (WMO, clustering voorzieningen), Onderwijs, Romte (planontwikkeling), MBB (gebouwen). Sport Via actieve en passieve sportdeelname wordt de gezondheid en de sociale participatie verbeterd. Beoogd maatsch. effect


Meting

De burgers zijn tevreden

De zwembadgebruikers zijn

% tevredenheid

over het aantal door de

jaarlijks voor 75% tevreden

den of gerealiseerde

zwemlessen.

gemeente in stand gehoumogelijkheden tot

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

75

over het zwembad en de

sportbeoefening.


De burgers zijn tevreden

De burgers waarderen het

gemeente in stand gehou-

o.b.v. een KTO met minimaal

over het aantal door de den of gerealiseerde mogelijkheden tot

aantal sportvoorzieningen


het cijfer 7.5.

sportbeoefening.


Het aantal burgers dat

Het aantal gebruikers van

% stijging/daling aantal

deelneemt aan

de zwembaden blijft

zwembadgebruikers

gemeentelijke

het vorige jaar.

sportactiviteiten in de sportaccommodaties

jaarlijks minimaal gelijk t.o.v.

100

72.67

neemt voortdurend toe.

Per 1 sept. 2012 is het schoolzwemmen afgeschaft, wat resulteert in een daling van het aantal bezoekers.


57


Sport Via actieve en passieve sportdeelname wordt de gezondheid en de sociale participatie verbeterd. Beoogd maatsch. effect



Het aantal gebruikers van de % stijging/daling aantal

deelneemt aan

zwembaden blijft jaarlijks

gemeentelijke

vorige jaar.

sportactiviteiten in de

minimaal gelijk t.o.v. het

Meting

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

100

108

100

63

zwembadgebruikers Sawn Doarpen

sportaccommodaties neemt voortdurend toe.


De bezettingsgraad van de

sportactiviteiten in de

velden neemt jaarlijks toe.

deelneemt aan

sporthallen/zalen en

Bezettingsgraad

sporthallen/zalen en velden

gemeentelijke

sportaccommodaties

neemt voortdurend toe.

Sportverenigingen en

De gebruikers van de

kunnen tegen gunstige

beoordelen de tarieven en

individuele sporters

sportaccommodaties

voorwaarden gebruik

voorwaarden, o.b.v. een KTO,

maken van

voor minimaal 60% positief.

sportaccommodaties.

% tevredenheid obv KTO

Laatste onderzoek in 2011, eerstvolgende onderzoek vindt plaats in 2013.

Wat hebben we daarvoor gedaan Herinrichten sportcomplex Sumar (MBB; 530.01)

De voetbalclub heeft de uitbreiding van het clubgebouw afgerond en de toegangsweg is opnieuw bestraat. De kosten zijn uiteindelijk € 15.000 lager uitgevallen. Hiertegenover staat een lagere

uitname uit de algemene reserve. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat.

Exploitatie zwembaden (Samenleving; 530.01)

De totale exploitatielasten vielen € 40.000 lager uit dan begroot. Hiervan heeft € 20.000

betrekking op het nog niet uitgeven budget voor externe ondersteuning voor de renovatie van het

zwembad. Door de ontwikkelingen met private investeerders is nog geen vervolgopdracht voor de

eigen plannen gegeven. Het budget voor deze onderzoekskosten zal via de 1e bestuursrapportage

2013 opnieuw worden aangevraagd. De overige € 20.000 is een scala aan kleine posten op het terrein van de normale exploitatie.

De inkomsten voor de beide zwembaden vielen € 29.000 tegen, waarvan € 19.000 in het zwembad in Gytsjerk met name door het slechte zomerseizoen.

Het seizoen 2012 van zwembad de Sawn Doarpen in Gytsjerk is in gedeeld beheer met vrijwilligers naar tevredenheid uitgevoerd. Gemeente Tytsjerksteradiel

58


Sport Lokaal Samen (Samenleving; 530.01)

Sport Lokaal Samen heeft een vervolg in 2013 in samenwerking met de combinatiefunctionaris sport.

Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Sport (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

3.502

3.512

10 N

-781

-769

12 N

2.722

2.743

22 N


Bedrag

N/V

Vrijval onderzoekskosten renovatie zwembad

20.000

V

Lagere exploitatielasten zwembaden

20.000

V

Lagere inkomsten zwembaden

29.000

N

Diversen

33.000

N


59


3.8 Werk en Bijstand ‘Werk boven inkomen’ Het programma Werk en Bijstand omvat een uitgebreid activiteitenpakket voor de doelgroep bijstandsgerechtigden en overige minima in de gemeente. Belangrijke doelstellingen zijn het bewerkstelligen dat zoveel mogelijk inwoners economisch onafhankelijk zijn en meedoen (participeren) in de samenleving op allerlei niveaus. Waar nodig bieden wij de helpende hand. Binnen de participatie heeft de begeleiding van bijstandsgerechtigden naar betaald werk overigens onverkort de prioriteit. Er is een integraal kader vastgelegd voor het brede scala van beleidsvelden waarop de gemeente werk maakt van participatiebevordering. Werk en Bijstand Inwoners zijn economisch zelfredzaam, participeren sociaal en maatschappelijk en doen evt. beroep op sociaal vangnet. Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

% trajectplannen binnen één

80

70

65

55

50

27

23

25



Meting

Bijstandscliënten

Wij bieden elke cliënt binnen

arbeidsmarkt.

een trajectplan op maat,

participeren snel op de

de verschillende doelgroepen

maand (WWB)

2012

2012

2012

2012

waarvan 80% binnen één maand na aanvraag of

wijziging van de (bestaande) situatie.

Bijstandscliënten

De uitstroom van trajecten

% uitstroom trajectklanten

participeren snel op de

gericht op werk bedraagt

naar werk

arbeidsmarkt.

minimaal 50%.

Gemeten resultaten zijn gebaseerd op enkele afgesloten trajecten; zie hiervoor ook rapportage meetbaarheid, raad 13-10-2011.

Bijstandscliënten verker-

Wij zetten proactief in op het

isolement.

gebruik van minimaregelingen

en niet in een sociaal

tegengaan van het niet-

% gebruik minimaregelingen door bijstandscliënten

100

93

99

92

d.m.v. voorlichting en het begeleiden op maat. Wij

streven naar 100% gebruik van de regelingen door bijstandscliënten.


60


Werk en Bijstand Inwoners zijn economisch zelfredzaam, participeren sociaal en maatschappelijk en doen evt. beroep op sociaal vangnet. Beoogd maatsch. effect


Meting

Iedere inwoner geniet

Wij verstrekken een uitkering

% afhandeling binnen de

bestaanszekerheid.

voor de kosten van

levensonderhoud, zolang

wettelijke termijnen (WWB)

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

100

37

52

69

men zelf niet in deze kosten kan voorzien, binnen de

daarvoor gestelde wettelijke termijnen.

Iedere inwoner geniet

Wij bieden hulp bij het

bestaanszekerheid.

voorkomen en oplossen van

% uitval schuldhulpverlening

20

schuldenproblematiek door:

a. het geven van voorlichting (preventief) en

b. maatwerktrajecten door inschakeling van de GKB

(curatief ). De uitval bedraagt max. 20%.

Cijfers over 2012 zijn nog niet aangeleverd door KBNL.

Wat hebben we daarvoor gedaan Bijstand WWB, IOAW, IOAZ en startende zelfstandigen (BUIG) (W&I 610.01; 611.01)

Bij de start van het jaar 2012 waren er rijksmiddelen (Inkomensdeel - BUIG) beschikbaar voor gemiddeld 369 cliënten. BUIG is de Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten, bedoeld voor de uitkeringslasten van de WWB, Bbz-starters, IOAW en IOAZ.

Bij het vaststellen van de begroting in november 2011 spraken wij onze zorg uit over de begroting

2012 van Werk en Bijstand en de verwachte ontwikkelingen op de toename van het aantal cliënten. Begin 2012 waren er 450 cliënten en eind 2012 490 cliënten.

Voor het verschil tussen de rijksmiddelen en de te verwachten uitkeringen hadden wij in de

begroting een stelpost van € 1 mln. opgenomen. Uiteindelijk bedraagt het verschil tussen begroting en rekening voor wat betreft de uitkeringslasten € 402.000 voordelig. Dit is vooral te danken aan het bijgestelde Rijksbudget in augustus 2012, waarin ons € 0,5 mln. meer werd toegekend.

De ontwikkeling van het aantal cliënten wordt hieronder weergeven in de grafiek. Voor de volledigheid is ook de ontwikkeling in aantallen voor 2010 en 2011 erbij geplaatst.


61


Overzicht verloop aantal cliënten BUIG (gemiddeld)

500 480 460 440 420

aantallen

400 380 360 340 320 300

jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

2010

348

350

353

359

364

367

372

373

375

377

377

379

2011

411

413

416

416

418

420

422

424

426

429

431

433

2012

450

449

454

457

462

467

472

477

481

484

487

490

Budget BUIG 2012

369

369

369

369

369

369

369

369

407

407

407

407

maanden 2010

2011

2012

Budget BUIG 2012

Uit de grafiek wordt duidelijk dat het aantal cliënten tegenover het beschikbare budget in de loop van 2012 verder uit de pas is gaan lopen. Dankzij de verhoging van het bijgestelde Rijksbudget in de loop van 2012, bleef het financiële effect daarvan relatief beperkt.

Het Rijk heeft bepaald dat eventuele tekorten op het Inkomensdeel tot 10% van het aan de gemeente toegekende budget voor rekening en risico van de gemeente zijn. Bij een tekort hoger dan 10% kan de gemeente onder voorwaarden een IAU (Incidentele Aanvullende Uitkering)

aanvragen voor het meerdere. Omdat ons tekort over 2012 13,6% bedraagt, zullen wij ook nu weer de IAU aanvragen. Uiteindelijk is er voor de rekening 2012 sprake van een voordeel van € 402.000 ten opzichte van de begroting (inclusief de opgenomen stelpost van € 1.000.000).

Op grond van het verschil tussen het toegekende WWB budget inkomensdeel en onze werkelijke

uitgaven, zouden wij op basis van de berekening IAU in theorie kunnen rekenen op een bedrag van € 202.000.

Incidentele lasten en baten (W&I; 610.01)

In 2012 is de Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) 2011 toegekend conform onze aanvraag (€ 757.000).

Wetswijzigingen (W&I; diversen)

De op grond van de Wet Werk en Bijstand verplichte verordeningen zijn aangepast in verband met

gewijzigde of nieuwe wet- en regelgeving en vastgesteld in de raadsvergadering van 20 december 2012.


62


Informatiebeveiliging en bescherming persoonsgegevens (W&I; diversen)

Het onderzoek naar informatiebeveiliging is afgerond. Dat heeft geleid tot de conclusie dat er geen sprake is van onrechtmatig gebruik van SUWI-inkijk ( op basis van wet SUWI = Wet Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen). Met betrekking tot thuiswerken in relatie tot dossiers

zijn sluitende afspraken gemaakt met Werk en Inkomen de Wâlden. Ondertussen noopt informatiebeveiliging tot permanente alertheid tussen enerzijds professionele verantwoordelijkheid

laag in de organisatie beleggen en scherp controleren op rechtmatigheid van het gebruik van gegevens. Dit is ook landelijk een item dat in de actualiteit speelt en met enige regelmaat zal terugkomen.

Samenwerking Achtkarspelen (W&I; 610.01, 611.01)

Het jaar 2012 is het eerste jaar waarin Achtkarspelen de uitvoering van de wet werk en bijstand (WWB) voor haar rekening neemt. Het aantal WWB-gebruikers is flink gestegen. Zo ook het gebruik van de minimaregelingen. In 2013 zullen wij met voorstellen komen om het minimabeleid te

herijken, inclusief de financiële consequenties daarvan. In 2012 is de werkgeversdienstverlening en de poortwachtersrol versterkt. Daar verwachten wij in 2013 maximaal effect van. Maar het mag

duidelijk zijn dat we gezien de economische ontwikkelingen geen daling van het WWB-bestand verwachten in 2013.

Herstructurering sociale werkvoorziening (W&I; 611.01)

Vijf ambtelijke werkgroepen werken in samenwerking met Caparis op dit moment een aantal

onderwerpen uit. De uitkomsten worden 13 maart 2013 gepresenteerd tijdens de bijeenkomst van de GR, AvA en RvC. In verband met het recent gesloten sociaal akkoord wordt de invoering van de

Participatiewet naar verwachting met een jaar uitgesteld. De Participatiewet zal nu per 1 januari 2015 ingevoerd worden in plaats van per 1 januari 2014, afhankelijk van de besluitvorming in de Tweede en Eerste Kamer.

Uitstroombeleid (W&I; 611.01)

In 2012 zijn 347 mensen ingestroomd en 203 uitgestroomd uit de WWB. In totaal is dus het aantal

WWB-gebruikers voor meer dan een derde vernieuwd. Overigens is de oorzaak van in- en

uitstroom niet alleen gelegen in arbeid en het ontbreken daarvan. Ook verhuizingen en verbroken relaties bepalen voor een flink deel het beeld. Re-integratie (W&I; 611.01)

Ook in 2012 zijn wij erin geslaagd het uitstroombeleid te realiseren binnen de daarvoor

beschikbaar gestelde middelen. Van degenen van wie die de uitkering is beëindigd, is meer dan een derde aan het werk gegaan of een andere studie gaan volgen. Sociale werkvoorziening (W&I; 611.01)

De uitvoeringsorganisatie, Caparis NV, heeft toestemming van het college om de aan ons door het

Rijk opgelegde taakstelling voor het plaatsen van SW-geïndiceerden met maximaal 1 SE te overschrijden. Zo wordt voorkomen dat de taakstelling niet optimaal benut wordt. In 2012 is de taakstelling voor het aantal te plaatsen SW’ers nagenoeg volledig benut (-0,2 SE). De uiteindelijke Gemeente Tytsjerksteradiel

63


realisatie is sterk afhankelijk van het (natuurlijk) verloop van SW-dienstverbanden.

Het verschil tussen begroting en rekening is op de balans geplaatst, in afwachting van het uiteindelijke exploitatieresultaat (subsidieresultaat + bedrijfsresultaat). Per saldo daarom geen voor- of nadeel voor het rekeningresultaat. Incidentele lasten en baten (W&I; 611.01)

In 2012 zijn door de raad middelen ter beschikking gesteld (22 maart 2012; agendapunt 10) ten

behoeve van de noodzakelijke herstructurering van de sociale werkvoorziening, mede als gevolg van de op handen zijnde Wet Werken naar Vermogen (WWnV). De totale faciliteit bedroeg € 991.000 waarvan € 744.000 rijksmiddelen en € 246.000 gemeentelijke middelen. Door de val van het kabinet in 2012 werd de WWnV controversieel verklaard; de rijksmiddelen werden niet

uitgekeerd en in afwachting van de nieuwe wetgeving (de nog in ontwikkeling zijnde Participatiewet) werd de herstructurering opgeschort. Hierdoor vallen zowel de beschikbaar gestelde gemeentelijke middelen als de niet-ontrokken herstructureringgelden uit de reserve vrij in 2012. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat. Armoede- en minimabeleid (W&I; 614.01)

Onderstaand worden opvallende zaken toegelicht. Schuldhulpverlening (W&I; 614.01)

Omdat er in 2012 minder gebruik is gemaakt van Schuldhulpverlening dan verwacht én omdat we

meer ten laste van het Participatiebudget konden brengen is er op dit product een voordeel van € 60.000 ontstaan. Bijzondere bijstand (W&I; 614.01)

Evenals in 2011 worden de effecten van de economische tegenwind en de stijgende cliëntenaantallen zichtbaar in het overschrijden van de raming. Dit veroorzaakte een nadeel van € 248.000.

Reductieregeling (W&I; 614.01)

Binnen dit product bedraagt het nadeel € 50.000. Door toename van het aantal cliënten wordt er een groter beroep op de reductieregeling gedaan.


64


Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Werk en Bijstand (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

15.896

15.905

9 N

-11.397

-12.227

-830 V

4.499

3.678

-821 V


Bedrag

N/V

Incidentele aanvullende uitkering 2011

757.000

V

Uitkeringslasten

402.000

V

Schuldhulpverlening

60.000

V

248.000

N

Collectieve ziektekostenverzekering

90.000

N

Reductieregeling

50.000

N

9.000

N

Bijzondere bijstand

Diversen


65


3.9 Milieu ‘Voor een schoon milieu’ Het programma milieu omvat de zorg voor milieu, reiniging, compostering, riolering en de sanering van milieuhinderlijke bedrijven. Het programma is gericht op het bevorderen van een schone en hygiënische leefomgeving voor de burgers en het verminderen van de belasting voor het milieu. Preventie en hergebruik van afvalstoffen en hergebruik van secundaire grondstoffen (licht verontreinigde grond en bagger) en regenwater zijn hierbij belangrijke uitgangspunten. Door middel van het gemeentelijke klimaatbeleid wordt een bijdrage geleverd aan het bereiken van de zogenaamde Kyoto-doelstellingen. De komende periode zal er meer aandacht aan het beleidsveld 'water' worden besteed. Hiervoor is een gemeentelijk Waterplan vastgesteld. In het kader van duurzaamheid is de Nota Duurzaamheid vastgesteld, waarbij de raad het ambitieniveau met bijbehorend maatregelenpakket heeft bepaald. De externe integratie van het gemeentelijke milieu- en duurzaamheidsbeleid in andere beleidsterreinen, zoals ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, is hierbij van groot belang. Voor het verkrijgen van draagvlak c.q. het vergroten van het milieubewustzijn vindt gemeentelijke milieucommunicatie plaats. Binnen de begrensde mogelijkheden wordt gestreefd naar een uitvoering van de wettelijke taken op een kwalitatief bovengemiddeld niveau. Datzelfde geldt voor het serviceniveau. Op het gebied van de milieuhandhaving is de aanpak pragmatisch en praktisch. Naast de 'klassieke' rol van controleur is daarbij ook de rol van adviseur van belang. Milieu Een gezonde en schone leefomgeving binnen de gemeente Tytsjerksteradiel. Beoogd maatsch. effect


Meting

Burgers zijn tevreden

Wij zorgen voor een optimale

Aantal klachten

huisafval.

Het aantal klachten bedraagt

over de inzameling van

inzameling van huisafval.

huisvuilinzameling

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

75

44

30

95

69

64

68

67

maximaal 3% van het aantal inwoners.


De inwoners zijn milieubewust Scheidingspercentage

waarbij maximaal wordt

scheidingspercentage bedraagt

schone leefomgeving bijgedragen aan de

Kyoto-doelstellingen.

en handelen als zodanig. Het 69%.


66


Milieu Een gezonde en schone leefomgeving binnen de gemeente Tytsjerksteradiel. Beoogd maatsch. effect


Meting


Wij zorgen voor een grote

% realisatie duurzaamheid

waarbij maximaal wordt

geven aan de door de

schone leefomgeving bijgedragen aan de

Kyoto-doelstellingen.

bijdrage door uitvoering te

(100% in 2023)

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

100

30

30

30

gemeenteraad vastgestelde nota duurzaamheid.

Wat hebben we daarvoor gedaan Lagere opbrengst afvalstoffenheffing (MBB 721.01)

In 2012 is de opbrengst afvalstoffenheffing op rekeningbasis € 41.000 lager dan de begroting. Op

het totaal van de inkomsten uit rioolheffing gaat het om een afwijking van 1,9%. Bij het opstellen van de begroting worden een aantal aannames gedaan over: leegstand, de toename van het aantal

aangesloten percelen en of de aangesloten woningen één- of meerpersoonshuishoudens zijn. De lagere opbrengst is een gevolg van een combinatie van deze factoren. Lagere opbrengst stortrechten (MBB 721.01)

In 2012 is de opbrengst stortrechten op rekeningbasis € 31.000 lager dan de begroting. Onder

meer als gevolg van een verlaging van de tarieven op het stort met ingang van 1 januari 2012 en de mogelijkheid voor de burger om nu vaker per jaar gratis grofvuil te storten. Afvalinzameling deelstromen (MBB; 721.02)

Oud papier

In 2012 was de werkelijke marktprijs voor oud papier hoger dan de begrote marktprijs. De

ontvangen marktprijs wordt uitbetaald aan de inzamelende verenigingen. Dit leidt tot meer uitgaven en meer inkomsten. Ook op de grofvuil locatie wordt oud papier wordt ingezameld. Deze opbrengst vloeit rechtstreeks in de gemeentekas. Per saldo leverde de deelstroom oud papier een voordeel voor de rekening op van € 38.000.

Glas

Het voordeel op de deelstroom glas wordt veroorzaakt door de ontvangen afrekeningen voor transportvergoedingen van het afvalfonds over de jaren 2009 en 2010. Voor de jaarrekening 2012 een eenmalig voordeel van € 24.000. Afkoopsom NAM (MBB; 722.01) Als gevolg van de bodemdaling is een aantal rioleringswerkzaamheden uitgevoerd. Van de NAM is voor het toekomstig onderhoud hiervan een afkoopsom van € 82.000 ontvangen. Deze afkoopsom is vervolgens gestort in de voorziening riolering. Hiermee is gewaarborgd dat het geld ook

gebruikt wordt voor werkzaamheden aan de riolering. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat. Gemeente Tytsjerksteradiel

67


Lagere opbrengst rioolheffing (MBB; 722.01)

In 2012 is de rioolopbrengst op rekeningbasis € 15.000 lager dan bij de begroting. Op het totaal van de inkomsten uit rioolheffing gaat het om een afwijking van 0,75%. Bij het opstellen van de

begroting worden een aantal aannames gedaan over: leegstand, de toename van het aantal

aangesloten percelen en of de aangesloten woningen één- of meerpersoonshuishoudens zijn. De lagere opbrengst is een gevolg van een combinatie van deze factoren. Werkbudget duurzaamheid (Ruimte; 723.03)

In 2012 was er een werkbudget voor duurzaamheid beschikbaar van € 33.000. In totaal is er € 9.000 uitgegeven. Een aantal geplande projecten voor 2012 is doorgeschoven naar 2013. Onder andere de aankoop van een elektrische sloep en het duurzaamheidsonderzoek in Garyp. Daarnaast was in 2012 rekening gehouden met een bijdrage aan alle dorpshuizen voor het uitvoeren van energiebesparende maatregelen. Echter hebben in 2012 maar twee dorpshuizen hier gebruik van gemaakt. Voor de overige dorpshuizen schuift de bijdrage door naar 2013. Voor 2012 levert het een eenmalig voordeel op van € 24.000. Advies op maat gesprekken (Ruimte; 723.03) Voor het project 'advies op maat gesprekken' ten behoeve van kopers van een vrije kavel was in het kader van duurzaamheid vanaf 2010 een balanspost opgenomen . Mede door de geringe afname

van bouwkavels is hier door particuliere aspirant bouwers geen gebruik van gemaakt. De balanspost kan daarom vrijvallen. Voor 2012 levert het een eenmalig voordeel op van € 20.000. Onderzoeken Waterplan (MBB; 729.01)

Voor 2012 was er nog € 37.000 beschikbaar voor de onderzoeken in het kader van het Waterplan.

De uitgaven bedroegen € 18.000. Een aantal projecten is in 2012 afgerond en een aantal projecten loopt door naar 2013 en latere jaren. Voorstel is om het restant van € 19.000 door te schuiven naar 2013. Overigens heeft een en ander geen consequenties voor het resultaat.


68


Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Milieu (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

5.531

5.813

282 N

-4.689

-4.971

-282 V

842

842

V


Bedrag

N/V

Lagere opbrengst afvalstoffenheffing

41.000

N

Lagere opbrengst stortrechten

31.000

N

Oud papier

38.000

V

Glas

24.000

V

Afkoopsom NAM voor bodemdaling

83.000

V

Storting afkoopsom NAM in voorziening riolering

83.000

N

Lagere opbrengst rioolheffing

15.000

N

Werkbudget duurzaamheid

24.000

V

Advies op maat gesprekken

20.000

V

Diversen

19.000

N


69


3.10 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ‘Een aantrekkelijke woon- en leefomgeving’ Het programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting richt zich op een goede ruimtelijke kwaliteit van het gemeentelijk grondgebied, een plezierig, veilig woon- en werkklimaat en een evenwichtige woningmarkt. Inmiddels is een structuurvisie en een woonvisie opgesteld. De komende periode zal er meer aandacht aan het beleidsveld “water” worden besteed; hiervoor is een gemeentelijk Waterplan vastgesteld. Het programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting heeft verder relatie met binnen andere programma’s op te stellen beleidsplannen, zoals het economisch beleidsplan, het beleidsplan voor toerisme en recreatie en het gemeentelijk verkeer en vervoerplan. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting De gemeente Tytsjerksteradiel beschikt over een plezierig en veilig woon- en werkklimaat met een evenwichtige woningmarkt. De burgers, bedrijven en instellingen hebben voldoende mogelijkheden om zich te vestigen, om te verhuizen en uit te breiden binnen de gemeente, binnen de vastgestelde kaders.



Bestemmingsplannen zijn De gemeentelijke adequaat en actueel

bestemmingsplannen zijn niet ouder dan 10 jaar.

Meting Aantal bestemmingsplannen ouder dan 10 jaar

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

0

4

4

4

2012

2012

2012

2012

Deze plannen zijn inmiddels allemaal in procedure genomen. Streefwaarde wordt naar verwachting per 1 juli 2013 bereikt.

De esthetische en

Wij toetsen 100% van de

karakteristieke kant van

gemeentelijke

blijft behouden.

stedenbouwkundige

de gebouwde omgeving

Mate van toetsing

100

100

100

100

100

100

100

100

planontwikkeling aan waarden.


Wij baseren de woonvisie

Mate aansluiting woonvisie op

evenwichtige

hoofdzakelijk op de

demografische ontwikkelingen

voor alle categorieën.

lingen en de daaruit

woningmarkt met ruimte demografische ontwikkevoortvloeiende vraag in de toekomst.

Het platteland is vitaal en De burger is tevreden over kenmerkt zich door leef- de basisvoorzieningen in bare dorpen.


zijn woonplaats en waardeert dit o.b.v. een KTO met

minimaal het cijfer 7.5.



70


Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting De gemeente Tytsjerksteradiel beschikt over een plezierig en veilig woon- en werkklimaat met een evenwichtige woningmarkt. De burgers, bedrijven en instellingen hebben voldoende mogelijkheden om zich te vestigen, om te verhuizen en uit te breiden binnen de gemeente, binnen de vastgestelde kaders.



Meting

Inrichtingen zijn veilig

Met inachtneming van de

% gebruiksvergunningen t.o.v.

doordat wordt beschikt

beleidsuitgangspunten

totaal aantal

vergunningen.

actuele gebruiksvergun-

inrichtingen

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

2012

2012

2012

2012

100

100

100

100

80

100

100

100

over actuele gebruikers- worden voor alle inrichtingen vergunningsplichtige ningen verstrekt.

Ontwikkelingsmogelijkhe-Jaarlijks wordt een

% uitgevoerde activiteiten in

den voor natuur, land-

uitvoeringsplan Toerisme

uitvoeringsprogramma

benut.

uitgevoerd.

schap en recreatie zijn

& Recreatie opgesteld en

Ontwikkelingsmogelijk-

Door actieve participatie in

% deelname in

heden voor natuur,

landschapsinrichtings-

landschapsinrichtingsprojecten

zijn benut.

gemeentelijke belangen op

landschap en recreatie

projecten behartigen wij de

100

100

100

het gebied van natuur,

landschap en recreatie. Wij streven naar 100% participatie.

Wat hebben we daarvoor gedaan Vergoeding extra wervingskosten Burgum West (Ruimte; 341.03) Pier maakt tekst voor jaarrekening.

Lagere bijdrage Stichting Beheer Monumenten en Torens (BMT) (MBB; 541.03)

De stichting BMT heeft het eigendom en de taken met betrekking tot het onderhoud van de torens

en de molen overgenomen van de gemeente. De gemeente subsidieert het exploitatietekort van deze stichting. Omdat de stichting BMT voor de onderhoudsperiode 2013-2017 externe subsidies

toegezegd heeft gekregen, is zoveel mogelijk onderhoud uitgesteld naar 2013 en verder. Dit

betekent voor de gemeente dat er in 2012 minder bijdrage hoeft te worden betaald. Dit levert een eenmalig voordeel op van € 15.000. Woonvisie (Ruimte; 810.01)

De evaluatie van de Woonvisie is qua planning gekoppeld aan enkele activiteiten in de Stadsregio Leeuwarden (Woonstrategie en Symposium voor raden) en aan de nieuwe regiovorming en de


71


daarin te maken afspraken. Verwacht wordt dat daardoor de evaluatie opschuift ten opzichte van de termijnagenda.

Budget ruimtelijke ordening (Ruimte; 810.02)

Voor 2012 was er een budget voor ruimtelijke ordening beschikbaar van € 70.000. Hiervan is er € 62.000 werkelijk uitgegeven. De onderbesteding hangt voor een deel samen met de uitgestelde werkzaamheden die waren gepland om het bestemmingsplan Tytsjerk dorp te actualiseren. Door de interne accentverschuiving naar het realiseren van de plannen voor Tytsjerk Vijversburg is gekozen om de uitvoering hiervan op te schuiven naar 2013. Actualiseren bestemmingsplannen (Ruimte; 810.02)

De te actualiseren bestemmingsplannen Garyp en Oentsjerk hebben formeel ter inzage gelegen en worden binnen procedurele termijnen vastgesteld. Voor het bestemmingsplan Earnewâld is uitvoerig overleg met diverse partijen in het dorp om de recreatievisie correct te vertalen. Het plan is in februari in het overleg en de inspraak gebracht.

Voor de overige plannen kan worden aangegeven, dat de voorbereiding de eerste helft van 2013 zal leiden tot het starten van het overleg en inspraak. Project visie Waterfront Burgum (Ruimte; 810.02)

Vanwege de toekomstige bouwactiviteiten voor de brug en de Centrale As en de uitbreiding van het

park zijn voor het (sport)park inrichtingsplannen gemaakt. Het bestemmingsplan ‘Burgum, Park 2013’ is in concept nagenoeg af. Vanwege een bedrijfsverplaatsing is de horecalocatie aan Wide Ie

nader uitgewerkt. Het evenemententerrein is klaargemaakt voor het houden van de Fryske Olympiade in juni 2013.

Landinrichting Alde Feanen (Ruimte; 810.04)

Voor 2012 stond er voor werkzaamheden in het kader van landinrichting Alde Feanen een

onttrekking uit de algemene reserve gepland van € 374.000, waarvan € 249.000 is doorgeschoven

naar 2012 bij de jaarrekening 2011. In 2012 zijn er uitgaven geweest voor de 2e fase van de 2e

uitvoeringsmodule voor in totaal € 23.000. Op dit moment zijn de werkzaamheden voor de 2e fase van de 2e uitvoeringsmodule nagenoeg afgerond. Het bestek van de 3e fase is aanbesteed en

momenteel in uitvoering. De planvorming voor de 3e uitvoeringsmodule wordt verder opgepakt in 2013. De afrekening van fase 2 zal waarschijnlijk (deels) in 2013 plaatsvinden. Wij stellen voor het

restant van € 51.000 door te schuiven naar 2013. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat.

Landinrichting Bûtenfjild (Ruimte; 810.04)

Voor 2012 stond er een onttrekking uit de algemene reserve gepland van € 67.000. Hiervan is € 60.000 bij de 2e bestuursrapportage 2011 doorgeschoven naar 2012 en € 7.000 bij de

jaarrekening 2011. De planvorming van de 2e uitvoeringsmodule heeft in 2012 deels stilgelegen in

verband met onduidelijkheid over de cofinanciering door Rijk/Provincie in verband met de bezuinigingen. In 2012 zijn er daarom geen uitgaven geweest. Op dit moment kan gemeld worden, dat de 2e uitvoeringsmodule deels is komen te vervallen. Er is een aantal onderdelen Gemeente Tytsjerksteradiel

72


'overgebleven' die wel worden uitgevoerd: de inrichting van het gebied Klyndobbe (omvorming naar een particulier natuurgebied), kavelruil met verschillende grondeigenaren, aanleg wandelpad en

singels aan de dorpsrand van Feanwâlden (alles binnen de grenzen van Dantumadiel). Momenteel wordt gezocht naar financieringsmogelijkheden om ook de resterende onderdelen van de oorspronkelijke 2e module te kunnen uitvoeren. Wij stellen voor het bedrag van € 67.000 door te schuiven naar 2013. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat. Gebiedsontwikkeling Zuid en Midden (gebiedsontwikkeling Centrale As) (Ruimte; 810.04)

Voor 2012 stond er een onttrekking uit de algemene reserve gepland van € 530.000. Hiervan is € 250.000 doorgeschoven naar 2012 bij de jaarrekening 2011. Bij de 2e bestuursrapportage 2012 is € 64.000 doorgeschoven naar 2013. Daarnaast is in 2012 € 94.000 overgeheveld van het budget

alde paden, nije wegen naar dit budget in verband met de aan te leggen dorpskuierkes in het gebied. In 2012 zijn verschillende kavelruilen gerealiseerd. Dit proces gaat verder in 2013. Er zijn

al diverse nieuwe ruilingen in voorbereiding. Daar zijn ook ruilingen bij, waarbij de gemeente strookjes krijg om de ondergrond voor fietsen wandelpaden in eigendom te verkrijgen. Er is een

maatregelenplan voor alle deelgebieden vastgesteld. Deze worden op onderdeel nader uitgewerkt.

Een aantal recreatieve maatregelen zijn gekoppeld aan contracten van de weg. Concrete uitvoering

volgt later. Grondverwerving en uitvoering van de voor ons van belang zijnde maatregelen zijn nog niet concreet geweest, waardoor er nog uitgaven zijn geweest. In 2013 zal zeker een aantal uitgaven gedaan worden. Wij stellen voor het bedrag van € 530.000 door te schuiven naar 2013. Volkshuisvesting (Ruimte; 820.01) Belangrijk voor de volkshuisvesting/woningmarkt is de uitwerking van het regeerakkoord, zowel in

de koop- als huursector. In Noardburgum is de vervanging van huurwoningen aan de Zevenhuisterweg van start gegaan. In enkele dorpen vindt nieuwbouw plaats (vooral in Oentsjerk). Gytsjerk centrum (Ruimte; 821.02)

Inmiddels is de focus van de eigenaren in het centrumgebied gericht op een nog soberder plan,

waarbij niet alleen nieuwbouw, maar ook renovatie van het bestaande in beeld komt. In de lijn van de in december 2012 overgenomen motie wordt onderzoek gedaan naar het invoegen van een

ontmoetingsruimte. Met dorpsbelangen en overige organisaties vindt constructief overleg plaats. Te verwachten valt dat een partiële herziening van het bestemmingsplan nodig zal zijn.

Voor 2012 stond er een onttrekking uit de reserve Gytsjerk centrum gepland van € 80.000. Dit

bedrag was doorgeschoven naar 2012 bij de 2e bestuursrapportage 2011. In 2012 waren de totale

uitgaven € 36.000. Dit is onder andere besteed aan het realiseren van de kabelbaan,

reparatiewerkzaamheden van de bestratingen en onderhoud groenvoorzieningen. Er resteert nu

nog een bedrag van € 44.000. Voorstel is om dit door te schuiven naar 2013 om de gemaakte afspraken over onderhoud te kunnen uitvoeren. Hoeveel financiële middelen daarvoor nodig zijn, is

nu nog niet bekend. In 2013 zal dit verder bekeken worden. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat.


73


ISV subsidie inbreiding Garyp (Ruimte; 821.02)

In 2006 was voor de ISV subsidie inbreiding Garyp een balanspost van € 79.000 als nog te ontvangen opgenomen. De werkelijke subsidie bedraagt uiteindelijk € 57.000. Voor 2012 levert

het een eenmalig nadeel op van € 22.000. De uiteindelijke subsidie is lager omdat de kosten en

opbrengsten van deze inbreiding meevielen en omdat de toegerekende loonkosten van het eigen personeel, door het ontbreken van een sluitende urenregistratie, als niet subsidiabel zijn aangemerkt.

Lagere opbrengst leges omgevingsvergunningen (MBB 823.01) De economische crises in de bouw is ook te merken bij de gemeente. Over 2012 ontvingen wij per

saldo € 94.000 minder aan leges voor omgevingsvergunningen. Dit is 22% minder dan het

uitgangspunt bij onze begroting. In de meerjarenbegroting 2013-2016 is al rekening gehouden met een lagere opbrengst voor de komende jaren. Bouwgrondexploitatie (Ruimte; 830.01)

Reguliere exploitatie

In de begroting is een positief resultaat opgenomen van € 304.000. Het werkelijk gerealiseerde

resultaat bedraagt € 314.000. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar paragraaf 3.5. Grondbeleid.

Afboeken boekwaarde diverse projecten bouwgrondexploitatie

De huidige slechte economische omstandigheden houden aan en een directe oplossing lijkt nog niet in zicht. De huidige ontwikkelingen verhogen de risico's rondom de gemeentelijke grondexploitaties. Door de omvang, ontwikkelingen en de lange tijdsduur is het belang van een tijdige informatievoorziening omtrent lopende en toekomstige complexen toegenomen.

Voor de jaarrekening 2012 zijn de gemeentelijke grondexploitaties van de diverse complexen

opnieuw beoordeeld. Een belangrijk complex betreft de grondexploitatie de Warren in Burgum. Van

de eerste fase is in 2010 een calculatie opgesteld. Volgens deze calculatie, met een omvang van circa € 12 min., kon het project met een bescheiden winst van € 0,2 min. worden afgerond. Aangezien de omstandigheden sinds het opstellen van de calculatie sterk zijn veranderd, is met de accountant bij de interim controle afgesproken, dat deze calculatie moet worden geactualiseerd.

De omstandigheden zijn sinds het opstellen van deze calculatie veranderd. En dan bedoelen wij niet alleen de economische omstandigheden, maar ook de gekozen uitgangspunten van de woonvisie voor de ontwikkeling van het gebied de Warren.

Wij stellen u voor om in de jaarrekening 2012 op een aantal complexen de verliezen te nemen,

zoals deze voortvloeien uit de herziene berekeningen. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij naar paragraaf 3.5 Grondbeleid.


74


Samengevat stellen wij voor om de volgende verliezen ten laste van de jaarrekening 2012 te nemen:        

Burgum Centrum (complex 6)

€

De Krite Tytsjerk (complex 48)

Kavelruil Burgum West (complex 5)

Burgum west (situatie MEGA) (complex 5) Hurdegaryp Fugelflecht (complex 34) Burgum De Warren (complex 1)

300.000 N

€

180.000 N

€

37.000 N

€

360.000 N

-

-

€ 3.227.000 N

Hurdegaryp fase 3

-------------

Verliesneming bouwgrondexploitatie t.l.v. jaarrekening 2012

€ 4.104.000 N

Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

4.517

7.613

3.096 N

-1.988

-904

1.084 N

2.529

6.709

4.180 N


Bedrag

N/V

Extra wervingskosten tbv Burgum West

15.000

V

Lagere bijdrage Stichting BMT

15.000

V

Lagere subsidie inbreiding Garyp

22.000

N

Lagere opbrengst leges omgevingsvergunning

94.000

N

4.094.000

N

1.000

V

Bouwgrondexploitatie Diversen


75


3.11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Inleiding Dit

hoofdstuk

behandelt

de

algemene

dekkingsmiddelen

en

onvoorzien.

Het

is

geen

beleidsprogramma in de zin van de programmabegroting, maar het hoort wel bij het

programmaplan. De reden hiervoor is dat een belangrijk deel van de lokale heffingen algemene dekkingsmiddelen zijn en daardoor een plaats in het programmaplan hebben.

De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen staan in onderstaande tabel. Het betreft voornamelijk de uitkeringen uit het Gemeentefonds en de inkomsten uit OZB. Deze middelen kennen in tegenstelling tot heffingen als bijvoorbeeld afvalstoffenheffing en rioolheffing geen vooraf bepaald

bestedingsdoel. De inkomsten uit afvalstoffenheffing en rioolheffing worden evenals de ontvangsten van de specifieke uitkeringen verantwoord binnen de programma's, waar ook de bijbehorende kosten worden verantwoord. Algemene dekkingsmiddelen

Bespaarde rente Dividend Algemene uitkering Onroerende zaakbelasting Toeristenbelasting Overige baten Totaal algemene dekkingsmiddelen

Begroting

Rekening

2012

2012

Verschil

1.833.000

1.833.000

-

63.000

62.000

1.000

N

29.436.000

29.455.000

-19.000

V

6.558.000

6.553.000

5.000

N

251.000

232.000

19.000

N

1.192.000

1.177.000

15.000

N

39.333.000

39.312.000

21.000

N

Begroting en realisatie algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Algemene uitkering (FJZ; 921.01)

Algemeen

De berekening van de algemene uitkering voor 2012 is gebaseerd op de verwachtingen zoals

beschreven in de decembercirculaire 2012. Een analyse van de algemene uitkering voor de jaarrekening 2012 geeft ten opzichte van de stand van de 2e bestuursrapportage (basis:

septembercirculaire 2012) per saldo een negatief resultaat van € 162.000. Hiervan is de winstwaarschuwing voor het accres van 2012 de grootste post. Deze is hieronder afzonderlijk toegelicht. De overige verschillen zijn beperkt van omvang.

Winstwaarschuwing accres algemene uitkering uit gemeentefonds

In de decembercirculaire 2012 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken c.a is aangegeven dat los van het regeerakkoord het accres 2012 als gevolg van de onderuitputting bij het Rijk lager uitvallen Gemeente Tytsjerksteradiel

76


dan in de septembercirculaire 2012 is gemeld. Het gaat hier dus om een winstwaarschuwing. Er wordt in de circulaire verder geen inzicht gegeven in de omvang.

Het ministerie van Financiën heeft in januari 2013 nadere informatie verstrekt. De huidige inschatting van de onderuitputting is van behoorlijke omvang. Het gaat namelijk om een bedrag

van € 106 miljoen. Daardoor daalt de uitkeringsfactor met 9 punten. Voor onze gemeente levert dit een nadeel op van € 167.000. Het definitieve cijfer wordt dan gecommuniceerd in de meicirculaire 2013. Tot en met 2011 heeft geen afrekening van de normeringsmethodiek plaatsgevonden omdat de accressen waren vastgeklikt. De afrekening wegens ‘samen de trap op en samen de trap af’

vindt nu over 2012 weer voor het eerst plaats. Wij hebben er voor gekozen dit verwachte nadeel nog in de jaarrekening 2012 te verwerken. Binnen de methodiek van nominale compensatie is het effect van de (verwachte) onderuitputting 2012 eenmalig.

Uitkering 2012:   

hogere uitkeringsfactor t.o.v. begroting hogere WOZ waarde t.o.v. begroting

meer leerlingen VO (effect HAVO top)

37.000 V

82.000 N

80.000 V

effect winstwaarschuwing



actualisering diverse maatstaven maatstaven

167.000 N



totaal

162.000 N



30.000 N

Uitkering vorige dienstjaren (2010 en 2011):

In 2012 zijn nog diverse mutaties over de jaren 2010 en 2011 doorgevoerd. Voor 2010 levert dit een eenmalig voordeel op van € 70.000 en voor 2011 een eenmalig voordeel van € 112.000. De nabetaling voor 2010 bestaat uit:

actualisatie maatstaven verdeelmodel WMO vaststelling definitieve WOZ waarden

48.000 V

 

totaal

70.000 V



De nabetaling voor 2011 bestaat uit: 

verhoging van de uitkeringsfactor

22.000 V

36.000 V

actualisering diverse maatstaven

46.000 V



actualisatie maatstaven verdeelmodel WMO

19.000 V



totaal

 

compensatie gratis verstrekken NIK inkomens

11.000 V

112.000 V

Financieringsbeleid algemeen (FJZ; diversen)

De uitkomsten van de raadsbespreking bij de perspectiefnota en de te verwachten ontwikkelingen uit het voorjaarsakkoord (op basis van de junicirculaire) zijn verwerkt in de Programmabegroting 2013-2016 zoals die in november 2012 door de raad is vastgesteld. Het nieuwe regeerakkoord Gemeente Tytsjerksteradiel

77


had geen gevolgen voor gemeentelijke financiën met betrekking tot het jaar 2012. In de loop van 2013 zal meer duidelijkheid ontstaan over de omgang en het tempo van die gevolgen. Kostenplaats automatisering (BMO; kpl 305)

Bij de 2e bestuursrapportage hadden wij al een voordeel gemeld van eenmalige vrijval voor een bedrag van € 70.000. De reden hiervoor is dat wij diverse softwarepakketten c.a. langer gebruiken dan verwacht (mede in relatie tot de samenwerking), terwijl voor de vervangingen wel ruimte in de begroting is gereserveerd.

Op rekeningbasis blijkt dat de vrijval uiteindelijk € 38.000 hoger

uitvalt. voor de jaarrekening een eenmalig voordeel. Kwijtschelding (FJZ; 614.01)

Er was sprake van dat de normen die gelden voor het wel of niet in aanmerking komen voor kwijtschelding van rechtswege zouden worden verruimd. In maart 2012 is duidelijk geworden, dat

deze verruiming er niet komt. De uitvoering van de kwijtscheldingsregeling is hiermee gelijk gebleven. Ten opzichte van vorig jaar is er een toename in het aantal verzoeken en tevens een toename van het aantal gehonoreerde verzoeken met ruim 10%. Lagere opbrengst toeristen belasting (FJZ; 936.01)

In de jaarrekening 2011 meldden wij al dat er steeds meer wordt afgerekend op werkelijke

overnachtingen in plaats van forfaitair. Hierdoor ontvangen wij een lagere opbrengst uit de toeristenbelasting. Inclusief nagekomen verminderingen uit 2011 betekent dit voor de jaarrekening

2012 een nadeel van € 19.000. Wij zullen in het kader van de voorbereiding van de nieuwe begroting beoordelen in hoeverre het nadeel structureel is. Reclamebelasting (FJZ/Ruimte; diversen)

Onderzoek naar de mogelijkheden om een ondernemersfonds in te voeren en de mogelijkheden om dit fonds financieel te vullen kan in 2013 worden afgerond. Bestrijding papiervisjes (BMO; diversen) Vorig jaar zijn er op meerdere plekken in ons gebouw papiervisjes gevonden. De papiervisjes zijn

bestreden, waarmee grote schade aan documenten is voorkomen. Alle kantoorruimtes zijn hiervoor behandeld. De totale kosten voor het bestrijden van de papiervisjes bedroegen € 21.000 en

betekenen voor de jaarrekening een eenmalig nadeel.


78


Wat heeft het gekost Lasten en baten programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening

Begroting

Rekening

2012

2012

Resultaat

3.751

2.388

-1.363 V

Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening

-42.236

-40.891

1.345 N

Saldo lasten en baten (na wijziging)

-38.485

-38.503

-18 V


Bedrag

N/V


162.000

N


112.000

V


70.000

V

Vrijval investeringen automatisering

38.000

V

Lagere opbrengst toeristenbelasting

19.000

N

Bestrijding papiervisjes

21.000

N

1.000

N

Diversen


79

Paragrafen


4.1 Weerstandsvermogen Inleiding De paragraaf weerstandsvermogen brengt de risico’s in beeld en geeft ook aan hoe de eventueel daaruit voortvloeiende tegenvallers opgevangen kunnen worden. Wij hanteren de volgende driedeling:

Risico’s, die samenhangen met de reguliere exploitatie



Begrotingsrisico’s

 

Risico’s in relatie tot weerstandscapaciteit

Weerstandsvermogen De ruimte die in de vermogenspositie en de begroting zit om niet voorziene tegenvallers op te vangen, wordt de weerstandscapaciteit genoemd. Aandacht voor het weerstandsvermogen kan

voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen dat ingezet kan worden om eenmalige tegenvallers op te vangen. In beginsel betreft dit de optelsom van het vrij aanwendbare deel van de reserves en de stille reserves. 

Het vrij aanwendbare deel van de reserves is dat deel van de reserves waarvan nog geen bestemming is vastgelegd. Binnen onze gemeente is dit de algemene reserve.



De stille reserves hebben betrekking op activa die op de balans lager zijn gewaardeerd dan de marktwaarde en die op korte termijn verkoopbaar zijn. Voor zover op dit moment bekend, heeft onze gemeente geen stille reserves.

Daarnaast is in de exploitatie een aantal stelposten opgenomen voor onvoorziene eenmalige uitgaven. De werkelijke uitgaven op deze stelposten zijn in onderstaande tabel weergegeven. Omschrijving

Begroting 2012

Rekening 2012

Onvoorzien eenmalig

50

50

Knelpuntenpot voor tijdelijk personeel *

87

134

Stelpost voor zaakschades

18

-

155

184

(x € 1.000)

TOTAAL


82

Programmajaarrekening 2012 * Het saldo op de knelpuntenpot moet worden beoordeeld in samenhang met het resultaat op de personeelskosten in totaliteit; voor een nadere toelichting verwijzen naar de paragraaf bedrijfsvoering.

Structurele weerstandscapaciteit Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen zonder dat dit ten koste

gaat van de uitvoering van bestaande taken. In de gemeente Tytsjerksteradiel betreft dit de

optelsom van het begrotingsoverschot en de onbenutte belastingcapaciteit. De onbenutte belastingcapaciteit heeft onder meer betrekking op de mogelijkheid de OZB-tarieven te verhogen.

Binnen onze gemeente is er geen mogelijkheid om de afvalstoffenheffing en de rioolheffing te verhogen. Het kostendekkingspercentage is hier al (ongeveer) 100%. Structurele weerstandscapaciteit

Begroting

Begroting na

Rekening

wijziging 2012 Begrotingsoverschot

2012

2012

36

574

-

Onbenutte belastingcapaciteit (OZB)

-

-

-

Onbenutte belastingcapaciteit (ASH)

-

-

-

77

-

-

113

574

-

Onbenutte belastingcapaciteit (Rioolrecht) Totaal

Risico's Niet ieder risico is relevant en hoeft ten laste van de weerstandscapaciteit te worden gebracht. Wij definiëren een risico als volgt:

'Risico’s zijn relatief grote bestaande of toekomstige verplichtingen met een buitengewoon karakter, waarbij de omvang en de kans niet is in te schatten (ook niet bij benadering) en die niet worden afgedekt door een voorziening, verzekering of andere beheersmaatregel.' Risico’s, waarvan de financiële tegenvaller lager dan € 100.000 wordt geschat, worden gezien als onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering. Financiële risico’s groter dan € 100.000 worden opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. Voor de paragraaf weerstandsvermogen sluiten we de risico’s uit, die samenhangen met de reguliere exploitatie en die met een grote mate van zekerheid periodiek terugkeren. Wij kiezen ervoor waar mogelijk deze risico’s te verzekeren of via een voorziening af te dekken.


83


Begrotingstechnische risico’s mogen ook niet leiden tot een beroep op de weerstandscapaciteit, omdat ze beheersbaar zijn door een goede planning & control. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan openeinde regelingen, aantallen bijstandsgerechtigden en bijstelling van rijksbudgetten. Als in het begrotingsjaar sprake is van materiële afwijkingen van de begroting, dan zal dit in de bestuursrapportages aan bod komen. Dat geldt ook voor de niet in geld uit te drukken risico’s van bijvoorbeeld vertragingen in processen, het niet realiseren van beleidsdoelstellingen, risico’s met betrekking tot arbo en veiligheid, faillissement van aannemers en het aantreffen van bodemvervuiling bij aankoop van grond.

Verzekering van risico's Een deel van de operationele risico’s kan worden afgedekt door het afsluiten van verzekeringen. De

vraag of wel of niet een verzekering wordt afgesloten, is het resultaat van een afweging tussen de kans op schade en de kosten daarvan enerzijds en de verzekeringspremie anderzijds. Het

bestaande beleid wordt periodiek beoordeeld en indien nodig bijgesteld. Wat betreft het eigen risico is gekozen voor het standaard eigen risico per gebeurtenis.

Risico's ten laste van de weerstandscapaciteit Op grond van een inventarisatie van risico’s zullen onderstaande risico’s als deze zich voordoen, ten laste van het weerstandsvermogen van de gemeente moeten worden gebracht. Algemene uitkering uit het gemeentefonds

De berekeningen voor de jaarrekening 2012 zijn gebaseerd op de juni, - september- en decembercirculaire van 2012. De werkelijke cijfers van het rijk over 2012 worden bij de meicirculaire 2013 meegenomen.

Beheersmaatregel: Berichtgeving betreffende ontwikkelingen algemene uitkering uit het gemeentefonds nauwlettend volgen. Zodra meer zekerheid wordt geboden zullen wij een nieuwe berekening confronteren met de berekende algemene uitkering in de begroting. Eventuele verschillen inbrengen via reguliere planning en controlcyclus en daar waar nodig de raad vooraf informeren. Ontwikkelingen budget Inkomensdeel en Participatiebudget Werk en Bijstand Inkomensdeel

Met de komst van de Wet Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten (BUIG) in 2010 worden de Wet Werk en Bijstand (WWB), de Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte

werknemers

(IOAW),

de

Inkomensvoorziening

oudere

en

gedeeltelijk

arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en deels het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) voor 100% gebudgetteerd. Het financiële risico ligt daardoor volledig bij de


84


gemeenten. Hoewel wij op het standpunt staan, dat het Rijk voldoende middelen aan de gemeenten dient te verschaffen om de wettelijke taak uit te voeren, is dat niet meer houdbaar gebleken.

Voor de jaren 2013 en 2014 hebben wij daarom een stelpost opgenomen van € 1 mln. Vanaf 2015

bedraagt deze € 0,3 mln. In de PPN 2013 (jaren 2014-2017) zal beoordeeld worden of verhoging van de stelpost noodzakelijk is.

Het Rijk biedt de mogelijkheid om een IAU (Incidentele Aanvullende Uitkering) en/of een MAU (Meerjarige Aanvullende Uitkering) aan te vragen met betrekking tot het budget BUIG. De IAU

vergoedt in principe de uitkeringslasten boven een drempel van 10% van het toegekende budget,

maar kent strikte eisen waaraan de gemeente moet voldoen. Ook de MAU is verbonden aan strenge

voorwaarden. Voor beide budgetten geldt bovendien dat ze ten laste komen van het macrobudget WWB. Met andere woorden: als veel gemeenten een beroep doen op IAU en MAU dan wordt de te verdelen koek aanmerkelijk kleiner.

Voor 2011 is de IAU aangevraagd en toegekend. De aangevraagde MAU in 2012 is afgewezen

omdat de toetsingscommissie oordeelde, dat er niet op voorhand sprake was van een verdeelstoornis in de rijksgelden. Het Rijk is overigens bezig de verdeelsystematiek te herijken.

Het budget BUIG 2012 is niet toereikend gebleken: het tekort (verschil tussen rijksmiddelen en werkelijke uitkeringslasten) bedroeg € 763.000 en is aanleiding om ook voor 2012 de IAU aan te

vragen. Het voorlopige budget BUIG 2013 bedraagt € 6.083.000 en is daarmee € 479.000 hoger dan in 2012. Niettemin verwachten wij ook in 2013, gelet op de stijgende aantallen cliënten een tekort.

De uitgangspunten voor de begroting blijven echter ongewijzigd. Naast het voorlopig budget

hanteren wij een stelpost voor het tekort. Wij blijven om die reden de ontwikkelingen van het budget inkomensdeel Werk en Bijstand als risico benoemen. Participatiebudget

Het budget 2012 was met € 959.000 ruim € 657.000 lager dan in 2011. Er moesten daarom

scherpe keuzes gemaakt worden voor uit te voeren re-integratietrajecten. Het voorlopige budget 2013 bedraagt € 981.000. Gelet op de stijgende aantallen cliënten bestaat de mogelijkheid dat het

budget niet toereikend zal blijken te zijn. De precieze gevolgen zijn nu echter nog niet in te schatten. Daarom benoemen wij de ontwikkelingen van het Participatiebudget als risico. Uitvoering

Met ingang van 2012 is de uitvoering in handen van Werk en Inkomen De Wâlden van de gemeente Achtkarspelen. Actualiteit

In verband met het recent gesloten sociaal akkoord wordt de invoering van de Participatiewet naar

verwachting met een jaar uitgesteld. De Participatiewet zal nu per 1 januari 2015 ingevoerd worden in plaats van per 1 januari 2014, afhankelijk van de besluitvorming in de Tweede en Eerste Kamer.

Beheersmaatregel: Berichtgeving over de ontwikkelingen Inkomensdeel en Participatiebudget Werk en Bijstand nauwlettend volgen via maandelijkse rapportages aan het management. Zodra meer informatie Gemeente Tytsjerksteradiel

85


bekend is, de eventuele verschillen inbrengen via de reguliere planning en controlcyclus en daar waar nodig de raad vooraf informeren. Centrale As

De gemeenteraad heeft op 22 februari 2007 ingestemd met het realisatiebesluit van De Centrale

As. De onderliggende afspraken zijn opgenomen in de ‘Overeenkomst inzake De Centrale As’. Op basis van deze overeenkomst is voor 1 juli 2008 een bedrag van € 11.995.000 overgemaakt op een

speciaal geopende (derden)rekening. In december 2011 heeft de provincie verzocht om deze gemeentelijke bijdrage definitief beschikbaar te stellen. In maart 2012 heeft het college hiermee ingestemd en is de raad geïnformeerd.

Er is een gebiedsontwikkelingscommissie geïnstalleerd. Deze commissie heeft de opdracht te komen tot een goede inrichting van het gebied rondom De Centrale As.

In 2009 is het project Kansen in Kernen gestart. Op interactieve wijze zijn visies opgesteld voor de herinrichting van de doorgaande wegen in de dorpen Garyp, Hurdegaryp en Burgum. In de zomer

van 2011 zijn de visies door de dorpen aan de gemeente aangeboden. Vanaf de begroting 2010 sparen we de komende jaren ruim € 3 miljoen in de vorm van een bestemmingsreserve. Samen met

de provinciale reservering van bijna twee miljoen voor Kansen in Kernen, beschikt onze gemeente over ruim vijf miljoen 'eigen geld' (zie ook PPN 2010-2013).

Kansen in Kernen heeft prioriteit op de Agenda Netwerk Noord Oost (ANNO). Uitgaande van de inmiddels gemaakte globale kostenberekeningen, is in onze gemeente ongeveer € 12 tot € 15

miljoen gemoeid met de uitvoering (afhankelijk van het te kiezen kwaliteitsniveau). Dat is conform de raming bij de PPN 2010-2013. De mate waarin 'extern geld' beschikbaar komt zal uiteindelijk in

grote mate bepalend zijn voor het uiteindelijke investerings- en kwaliteitsniveau. Voor de eerste periode van ANNO (2012 t/m 2015) wordt uitgegaan van een provinciale bijdrage van € 2.365.000

voor de verdere uitwerking van de plannen van Garyp, Burgum en Hurdegaryp en de uitvoering van Garyp.

Beheersmaatregel: Afspraken zoals opgenomen in de ‘Overeenkomst inzake De Centrale As’ nauwlettend volgen. Vanuit onze gemeente is op diverse (deel)terreinen voldoende expertise betrokken. Uitvoeringsrisico’s clustering welzijnsvoorzieningen Hurdegaryp

Jaarlijks wordt de raad geïnformeerd over de voortgang van de realisering van de clustering van voorzieningen te Hurdegaryp. Het Kindcentrum is in 2010 gerealiseerd.

Met WoonFriesland zijn afspraken gemaakt over het te bouwen Multifunctioneel centrum (MFC) direct grenzend aan de zuidzijde van de sporthal. Tussen MFC en sporthal komt een rechtstreekse

verbinding. Realisatie van het plan vindt plaats binnen het beschikbare krediet. De bouw is inmiddels gestart. De oplevering is in 2013. Het inloopcentrum in de Fuormanderij gaat eind dit

jaar over naar het nieuwe MFC. De bibliotheek en het inloopcentrum huren gezamenlijk de huidige ruimte. De huur bedraagt op jaarbasis €. 60.000. In 2001 is een huurovereenkomst afgesloten met

als einddatum 31 augustus 2026. De gemeente garandeert de te betalen huur. Op dit moment is er nog geen vervangende huurder. Gemeente Tytsjerksteradiel

86


Beheersmaatregel: Afspraken bewaken vanuit de nieuwe condities. De eigen gemeentelijke investeringen in de diverse locaties worden ingebracht via de reguliere planning en control cyclus. Bouwgrondexploitatie

Het hebben van een bouwgrondexploitatie brengt financiële risico’s met zich mee. In de paragraaf Grondbeleid worden de financiële risico’s van de bouwgrondexploitatie toegelicht.

Beheersmaatregel: Ontwikkelingen op de voet volgen. en de raad tijdig informeren via de reguliere P&C cyclus. Burgum west (situatie MEGA) (complex 5) De zaak van Megahome versus onze gemeente loopt nog steeds. De stand van zaken op dit

moment is dat de gemeente in april een conclusie van dupliek in moet dienen. Hierna zal de rechter aangeven hoe de procedure voortgezet wordt. Mega laat zich inmiddels bijstaan door een

andere advocaat. Deze wijziging heeft geen relatie met de financiële positie van Mega. Voorlopig is het verstandig om de ontwikkelingen verder even af te wachten.

Beheersmaatregel: Door het jaarlijks opstellen van geactualiseerde berekeningen op basis van de meest recente ontwikkelingen kunnen wij de raad tijdig informeren via de reguliere P&C cyclus. Bijdrage gemeenten aan Gemeenschappelijke Regeling SW Fryslân / Caparis N.V.

De wettelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot de Wet Sociale Werkvoorziening zijn door de deelnemende gemeenten ondergebracht in een gemeenschappelijke

regeling (SW Fryslân), hierna te noemen GR. De GR heeft geen eigen uitvoeringsorganisatie: dit wordt uitbesteed/gemandateerd aan Caparis N.V. De deelnemende gemeenten zijn rechtstreeks aandeelhouder van de N.V. Actuele ontwikkelingen

Door de val van het kabinet Rutte in 2012 is de Wet Werken naar Vermogen (WWnV) controversieel

verklaard, maar kon ook het herstructureringsplan (raadsbesluit 22-03-2012; punt 10) niet uitgevoerd

worden.

De

beschikbaar

gestelde,

en

door

het

vervallen

van

de

Rijksherstructureringsfaciliteit niet besteedde, gemeentelijke cofinanciering ter grootte van € 246.480 valt daarom vrij in 2012. 2013 en verder

Anticiperend op de komst van de Participatiewet zal de GR in 2013 een (principe)besluit moeten nemen over de afbouw van de bestaande SW en de invulling van de Participatiewet. Over de concrete uitwerking valt nu nog niets te zeggen. Overigens is het vrijwel zeker dat er niet een nieuwe herstructureringsfaciliteit door het Rijk beschikbaar gesteld zal worden.

In de begroting 2013 is rekening gehouden met een aanvullende gemeentelijke bijdrage van € 452.000, alles gebaseerd op voorlopige gegevens. Gemeente Tytsjerksteradiel

87


Beheersmaatregelen: Vanuit de deelnemende gemeenten beoordelen en volgen de aangewezen controllers als financiële werkgroep de (financiële) informatie en overige ontwikkelingen kritisch door middel van frequent gezamenlijk overleg bij Caparis N.V. Het overleg wordt bovendien in verslagvorm vastgelegd. Het resultaat van dit overleg wordt doorgesproken met de manager van Mienskip en in afschrift doorgestuurd aan de portefeuillehouder. Indien nodig worden passende acties ondernomen. Dat kan zijn intern, richting Gemeenschappelijke Regeling en in voorkomende gevallen rechtstreeks naar Caparis N.V. De maandrapportages worden frequent door de financiële werkgroep beoordeeld. De kwartaalrapportages worden voorzien van uniforme aanbiedingsdocumenten voor college en raad. De raad voorziet de rapportage zo nodig van een zienswijze. Binnen GR verband worden de ontwikkelingen bij Caparis bovendien in diverse werkgroepen gevolgd en onderzocht, zoals de ABC (Ambtelijke BegeleidingsCommissie), de al eerder genoemde financiële werkgroep en de AAG (Ambtelijke AdviesGroep). Gegarandeerde geldleningen

Ter bevordering van het verkrijgen van leningen heeft de gemeente zich in het verleden meerdere malen garant gesteld voor de verplichtingen van de geldnemers tegenover de geldgevers. Per 31

december 2012 stond € 2.300.000 aan gegarandeerde geldleningen uit aan vier partijen. Als één

van deze partijen niet aan zijn verplichtingen kan voldoen dan staat de gemeente hiervoor garant.

Daarnaast stond er per 31 december 2012 nog een bedrag van € 65.426.000 aan gegarandeerde

geldleningen uit aan woningbouwcorporaties. Het risico bij deze garantstelling is beperkt, omdat de gemeente een tertiaire achtervang positie heeft.

Beheersmaatregel: Voor wat betreft de gegarandeerde geldleningen aan vier partijen volgen wij de actualiteit op de voet en nemen wij daar waar mogelijk onze verantwoordelijkheid. Voor wat betreft de gegarandeerde geldleningen aan woningbouwcorporaties is het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) ook onze waarborg voor het goed volgen van mogelijke risico’s. Het WSW stelt eisen aan de kredietwaardigheid van de deelnemende woningbouwcorporaties. Ieder jaar wordt bij de deelnemende instellingen een kredietwaardigheidstoets verricht. Dit garandeert financiers dat zij zaken doen met solide maatschappelijke ondernemingen en beperkt het risico voor de achtervangers. Er zijn tot en met het jaar 2012 geen bedragen betaald inzake de borg- en garantstellingen. Dat wil zeggen: de gemeente is niet als borg aangesproken. Sinds de oprichting in 1983 is het WSW nog nooit aangesproken op zijn borgverplichting. Ook nu niet na de financiële perikelen door en als gevolg van woningbouwcorporatie Vestia in Rotterdam. Het WSW heeft bevestigd dat de zekerheidsstructuur niet is aangetast en nog steeds de Triple Arating bezit. Na de ‘Vestia-affaire’ heeft de minister van Binnenlandse Zaken de financiële regels voor corporaties aangepast. Daarnaast heeft een commissie op verzoek van de VNG onderzoek verricht. De commissie concludeert dat de kans dat gemeenten vanwege hun achtervang positie renteloze leningen moeten verstrekken onder de huidige omstandigheden heel klein is. Wel doet de commissie onder andere de aanbeveling dat het Rijk en de gemeenten een vertegenwoordiging moeten hebben in de Raad van Commissarissen van het WSW. Gemeente Tytsjerksteradiel

88


Afvalsturing Friesland NV

De rechter heeft enkele jaren terug al geoordeeld, dat de gemeente Smallingerland weliswaar het recht heeft om uit te treden met een in acht te nemen redelijke opzegtermijn, maar dat dit wel leidt

tot het betalen van een nader te bepalen schadevergoeding aan Afvalsturing gegeven het specifieke karakter van de verhouding tussen partijen. Over de hoogte van de schadevergoeding is er nog

steeds geen overeenstemming. De gemeente Smallingerland heeft van het gerechtshof in

Leeuwarden in hoger beroep gelijk gekregen in het juridisch conflict dat de gemeente heeft met NV Afvalsturing Friesland, handelend onder de naam Omrin. Dat blijkt uit een tussenarrest dat de

gemeente bereikte. Het hof is van mening dat de opzegtermijn die Smallingerland heeft gehanteerd voldoende was en dat de opzegging niet strijdig is met algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Smallingerland is daarom hiervoor geen schadevergoeding verschuldigd.

Een naar verhouding klein onderdeel van het conflict gaat over het stopzetten van de levering van GFT afval. Het hof stelt in het tussenarrest, dat die schadeclaim niet is onderbouwd en geeft Omrin tot 30 oktober 2012 gelegenheid dat alsnog te doen.

Beheersmaatregel: Berichtgeving over ontwikkelingen uittreding Smallingerland nauwlettend volgen. Zodra meer informatie bekend is, de eventuele verschillen inbrengen via reguliere planning en controlcyclus en daar waar nodig de raad vooraf informeren. Ontwikkeling Tjalling Koopmanscollege (TKC) (Mienskip; 443.01)

In november 2010 heeft de Raad van State negatief gereageerd op het bezwaar van onze gemeente tegen het besluit van het ministerie om het TKC op het Plan van Scholen te plaatsen. De gemeente is nu verplicht om huisvesting aan te bieden. De school zal in het schooljaar 2013-2014 van start

gaan. Wij hebben overeenstemming met het schoolbestuur over de huur van voormalige basisschool De Winde als (tijdelijke/start) huisvesting. Als het TKC succesvol is, dan zal er op termijn een groter gebouw gerealiseerd moeten worden in het stationsgebied in Hurdegaryp.

Bedoeling is dat de gemeente de extra rijksvergoeding doorsluist naar het schoolbestuur (doordecentralisatie). De raad heeft er in februari 2013 mee ingestemd dat een doordecentralisatie

overeenkomst zal worden afgesloten. Uitvoering is in handen van het college gelegd.

Beheersmaatregel: In gesprek blijven met TKC over (tijdelijke) huisvesting en doordecentralisatie. AZC (Mienskip; Romte; div. producten)

Het AZC in Burgum is eind 2012 een zogenaamde gezinslocatie geworden. Wij gaan er vanuit dat

het AZC in deze opzet tot en met 2017 in onze gemeente open blijft. In de eerste helft van 2013

wordt een haalbaarheidsstudie verricht naar een duurzame huisvesting van een AZC in Burgum. In dat verband wordt met name gekeken naar permanente woonruimten en de mogelijkheid op

termijn deze woonruimten in de reguliere woningmarkt te integreren, indien de functie van opvangcentrum (geheel of deels) zou komen te vervallen. Die keuze vraagt een andere stedenbouwkundige opzet en biedt kansen voor een duurzame ontwikkeling. Gemeente Tytsjerksteradiel

89


Mocht het COA op termijn besluiten de gezinslocatie te sluiten dan zou naast een aantal

kostencomponenten ook een aantal inkomsten komen te vervallen. Het nadeel op de huisvestingskosten en opbrengsten van het AZC is per saldo € 83.000 nadelig. Dit bedrag is inclusief het schooltje.

Bij het verdwijnen van de gezinslocatie uit onze gemeente zullen wij in de huidige opzet (semipermanente bebouwing) ook 450 inwoners kwijtraken, die nu in de GBA staan ingeschreven en

meetellen voor de algemene uitkering. Dit betreft een bedrag van € 155.000. Per saldo betekent dit

dat bij het sluiten van de gezinslocatie op termijn dit voor de begroting een structureel nadeel van € 236.000 met zich meebrengt.

De resultaten uit een eventuele toekomstige exploitatie van deze grond voor andere doeleinden (zoals bedrijfsterrein) zijn hierin niet meegenomen.

Beheersmaatregel:

Wij blijven de ontwikkelingen hiervan op de voet volgen.

Classificatie risico's Met het door ons ingevoerde classificatiesysteem voor risico’s brengen wij de volgende zaken in beeld: 

Kans optreden van het risico.



Effect van risico op uitvoering bestaand beleid.



Financiële impact van het risico.



Is er sprake van een adequate beheersmaatregel.



Is er sprake van een verwacht beslag op weerstandscapaciteit,



Verwacht beslag op weerstandscapaciteit in euro’s.

Voor de risico’s in deze jaarrekening is op basis van bovenstaande classificatie een analyse gemaakt. Hierbij is tevens een te verwachten beslag op de weerstandscapaciteit berekend. De conclusie is, dat de financiële impact van de risico’s kan worden opgevangen binnen de weerstandscapaciteit van onze begroting. In de onderstaande tabel is dit classificatiesysteem opgenomen.


90

Programmajaarrekening 2012 Classificatie risico's § 3.1 Weerstandsvermogen Risico's begroting/rekening 2012

Algemene uitkering uit het gemeentefonds Ontwikkeling budget Inkomensdeel W&B Centrale As Bouwgrondexploitatie Bijdrage gemeenten aan GR SW/Caparis Afvalsturing Friesland Gegarandeerde geldleningen Ontwikkeling TKC college Sluiting AZC


H(oog) / M(iddel) / L(aag) G(een) Kans optreden van het risicio

Effec t v an ris ico op u itvoering bes taand beleid

Financiële impact van het risic o

Valt het risico te kwantificeren (€)

midden hoog laag laag hoog laag laag

laag geen midden laag laag laag geen

hoog hoog laag midden midden laag laag

ja ja nee ja ja nee nee

midden laag

laag laag

laag laag

nee ja

Ad equate b eheersmaat reg el v ereis t en aanwezig

Te verwachten Verwacht Te beslag o p beslag op verwacht en weers tand scap weers tan dsca beslag op aciteit (€ ) paciteit weers tand sca max. p aciteit (€ ) min.

• • •

• •

800.000 800.000

• •

• •

300.000 450.000

• • • •

1.600.000 1.600.000

125.000

300.000 600.000 900.000 250.000 200.000 350.000 250.000

2.475.000

6.050.000

91


4.2 Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Tytsjerksteradiel heeft een flink aantal vierkante kilometers aan openbare ruimte in beheer. Er wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Daarvoor zijn kapitaalgoederen in de vorm van wegen, riolering,

water,

groen,

verlichting,

gebouwen

enzovoort

nodig.

De

kwaliteit

van

de

kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard voor de (jaarlijkse) lasten. In deze paragraaf gaan wij hier verder op in. 'Kapitaalgoederen' zijn goederen waarvoor investeringen nodig zijn. Het gaat om zaken die daarna regelmatig onderhoud vergen. Deze paragraaf is belangrijk, omdat de blik vaak op de nieuwe investeringen is gericht. Maar onderhoud van de bestaande kapitaalgoederen is wenselijk, voor de huidige gebruikers en om de voorziening in stand te houden voor toekomstige generaties. Het financieel belang van onderhoud is groot, vaak vijftien procent van de begroting.

Beleidskader Voor onze planning en controlcyclus gelden voor de kapitaalgoederen twee belangrijke aandachtspunten, namelijk:  

zijn van alle kapitaalgoederen goede en actuele beheerplannen aanwezig; zijn plannen en beschikbare gelden met elkaar in evenwicht.

Daarom stellen wij beheerplannen op. De beheerplannen geven inzicht in de werkzaamheden en

kosten die nodig zijn om de goederen in goede staat te houden. Soms geven ze ook inzicht in de diverse kwaliteitsniveaus die mogelijk zijn.

Nu zijn goede plannen prachtig, maar niet zonder geld. Een belangrijke vraag is dus of er in de begroting ruimte is voor uitvoering van de plannen. De raad heeft voor de verschillende kapitaalgoederen kaderstellende uitspraken gedaan, die gelden als kader voor de verschillende beheerplannen. In de onderstaande tabel zijn deze samengevat opgenomen.

Om de kapitaalgoederen op langere termijn in stand te houden zijn er voldoende (structurele) middelen in de begroting opgenomen. De provincie Fryslân ziet hier als financieel toezichthouder op toe en vanuit de BBV zijn er richtlijnen opgesteld. Met deze paragraaf geven wij op hoofdlijnen inzicht in de omvang en de staat van het onderhoud van de kapitaalgoederen in Tytsjerksteradiel.


92


Kapitaalgoed

Wegen,

Beheerplannen aanwezig

fiets-

Voldoende

Jaar

bepaald

middelen

door raad

door

raad

financiële

van

vaststelling

beschikbaar

Ja

Ja

Ja

2007

Kunstwerken

Ja

Ja

Ja

2005

Baggeren

Ja

Ja

Ja

2000

Riolering

Ja

Ja

Ja

2012

Openbare verlichting

Ja

Ja

Ja

2010

Groen

Ja

Ja

Ja

2007

Woningen en gebouwen

Ja

Ja

Ja

2011

Integraal huisvestingsplan

Ja

Ja

Ja

2011

voetpaden

en

Kwaliteitsniveau

Onderwijs

Toelichting kapitaalgoederen Hieronder volgt een toelichting op de verschillende kapitaalgoederen. Wegen, fietsen voetpaden Het beheren en onderhouden van de gemeentelijke verhardingen (wegen/straten, fietspaden en voetpaden) vindt plaats op basis het door de raad vastgestelde (onderzoek)rapport. Er wordt jaarlijks, mede aan de hand van periodiek uitgevoerde inspecties en na afstemming met andere werkzaamheden en planontwikkelingen, een onderhoudsprogramma opgesteld. Voor de gewenste kwaliteit van de verhardingen zijn op basis van de CROW-systematiek de volgende afspraken gemaakt. Kengetal Staat

van

Streefwaarde onderhoud

conform

wegennet

Voldoende: 70 – 80 %

Gemeten waarde jaarrekening Voldoende 79 %

CROW-systematiek

(objectieve veiligheid)

Matig: 15 – 20 % Onvoldoende: 5 – 7 %

Matig 7% Onvoldoende 14%

Bruggen, waterwegen en kades (kunstwerken) Met betrekking tot het onderhoud en vervanging van de civieltechnische kunstwerken (bruggen, tunnels e.d.) is in 2005 het kwaliteitsonderzoek afgerond. Op basis hiervan heeft een meerjarig onderhouds- en investeringsprogramma plaatsgevonden, waarin onder andere alle bruggen zijn opgenomen.


93


Baggeren In het jaar 2000 is door de raad een baggerbeleidsplan vastgesteld met bijbehorend kader. Hierop is het jaarlijkse baggeruitvoeringsprogramma gebaseerd. Riolering Met de invoering van de Wet Gemeentelijke Watertaken is de gemeente ook zorgplichtig geworden voor overtollig gronden hemelwater (loketfunctie). Dit is uitgewerkt in het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2012-2019. Hierin is ook het rioolrecht gewijzigd in een rioolheffing. Binnen deze rioolheffing kunnen de kosten verhaald worden, welke betrekking hebben op alle onderdelen van de (afval)waterketen. Uitgangspunt van het rioleringsbeleid is het op een doelmatige wijze beheren en laten functioneren van het gemeentelijke rioolstelsel, waarbij ook geprobeerd wordt een optimale afstemming te bewerkstelligen met de overige gemeentelijke projecten. Daar waar het beheer en onderhoud verweven is met andere factoren binnen de afvalwaterinzameling wordt gestreefd naar een beheeren onderhoudsvorm op basis van de laagst maatschappelijke kosten. Openbare verlichting In de raadsvergadering van 18 februari 2010 heeft de raad het beleidsplan openbare verlichting 2010-2015 vastgesteld. Het dagelijks beheer en onderhoud is Europees aanbesteed door de stichting Openbare Verlichting Fryslân. Het vervangingsonderhoud moet door de gemeente zelf opgezet worden. In het beleidsplan is het vervangingsbeleid voor de komende vijf jaren opgenomen en zijn de beleidsuitgangspunten aangescherpt op het gebied van veiligheid, energieverbruik, duurzaamheid en begrotingssystematiek. Groen Het beheren en onderhouden van groen gebeurt conform het groenbeheerplan, waarbij onder groen wordt verstaan: bomen, bos(plantsoen), (sier)heesters, hagen, gras en vijvers met bijbehorende banken en een hertenkamp. Het beheren van de wegbermen gebeurt conform het bermbeheerplan. Dit houdt in: maaien van bermen, hekkelen van bermsloten, onderhouden van bomen en singels langs de wegen. Daarnaast beheren wij het Roodbaardpark 'De Klinze', het bosgedeelte van Heemstrastate en het geboortebos. Met de raad is een afspraak gemaakt over het minimale niveau van onderhoud. Kengetal

Streefwaarde

Waarderingscijfer staat

van

burger

onderhoud

m.b.t.

Gemeten waarde jaarrekening

Minimaal 6,0

groen

(subjectieve veiligheid) Gemeente Tytsjerksteradiel

94


Woningen en gebouwen Uitgangspunt voor al onze woningen en gebouwen is dat wij deze in een goede onderhoudstaat beheren. Dat wil zeggen, dat het minimale niveau van het onderhoud passend is bij het

noodzakelijke gebruik van het object. De diverse onderdelen van de gebouwen en de installaties

zijn ondergebracht in een onderhoudsysteem. Binnen dit systeem wordt op basis van verwachte levensduur c.q. gebruiksduur een continue meerjarenplanning in stand gehouden. Wij kennen een aantal groepen van gemeentelijke woningen en gebouwen: 

woningen en garageboxen



sport- en welzijnsgebouwen en brandweerkazernes



gemeentehuis

Voor specifieke zaken zoals de liftinstallatie, is een onderhoudsovereenkomst gesloten, die mede

gelet op de keuringsvoorschriften, er voor zorg draagt, dat de installatie aan alle veiligheidseisen blijft voldoen.

Integraal HuisvestingsPlan Onderwijs Ieder jaar wordt het integraal huisvestingsplan Onderwijs door de raad vastgesteld. Onderhoud hard- en software Voor

de

software

die

in

de

organisatie

wordt

ingezet,

wordt

bij

de

aanschaf

een

onderhoudsovereenkomst met de leverancier gesloten, waarbij naast de levering van aanpassingen en kleine verbeteringen, de ondersteuning bij het gebruik wordt geregeld. Het onderhoud van de hardware wordt afgedekt via contracten met de leverancier, die afhankelijk van het type apparatuur er voor moet zorg dragen, dat de uitval bij storing tot een minimum beperkt kan blijven. Bij de aanschaf van werkplekapparatuur wordt standaard onderhoud voor een periode van vier jaar gekocht, zodat gedurende deze gebruiksperiode geen extra kosten voor onderhoud behoeven te worden gemaakt en de apparatuur gedurende deze termijn operationeel kan blijven. Evenals bij het onderhoud van het gemeentehuis, is ook hier het uitgangspunt dat op systematische wijze verantwoorde maatregelen kunnen worden genomen ten behoeve van continuering van het bestaande onderhoudspeil. Gemeentelijke monumenten De gemeentelijke monumenten zijn overgedragen aan de Stichting Behoud Monumenten in de gemeente Tytsjerksteradiel. Hoewel het eigendom van de monumenten, acht torens en de molen in Sumar, is overgedragen bestaat nog wel de verplichting om een bijdrage te verlenen in (onderhouds-) exploitatie van die monumenten.


95


4.3 Bedrijfsvoering Inleiding Onze bedrijfsvoering is gericht op de interne dienstverlening, die nodig is voor de uitvoering van de programma’s. In deze paragraaf informeren wij u over de onderwerpen, die in 2012 hebben bijgedragen aan de kwaliteit van de bedrijfsvoering of die speciale aandacht hebben gekregen.

Directie Realisatie ombuigingen 2012 (Alle afdelingen; diversen)

Het jaar 2012 was het eerste ombuigingsjaar van het in 2011 bij raadsbesluit vastgestelde ombuigingsplan voor de jaren 2012 tot en met 2015. De voor de jaarschijf 2012 opgevoerde financiële taakstellingen, in totaal circa € 530.000, zijn vrijwel volledig gehaald.

Op het terrein van de beleidsinhoudelijke ombuigingen voor 2012 werd de ombuiging op

dienstreizen van het eigen personeel niet gerealiseerd. Gedurende de CAO-onderhandelingen in

2012 wilde het Georganiseerd Overleg (GO) de verlaging van de vergoeding dienstreizen niet behandelen. Op het GO van 4 maart 2013 wordt het onderwerp opnieuw ter sprake gebracht.

Afhankelijk van de huidige CAO-onderhandelingen in 2013 kan er al dan niet over worden

gesproken. Mogelijk moet een alternatieve bezuiniging worden gevonden. De taakstellingen voor de bedrijfsvoering in 2012 van € 150.000 zijn volgens plan gehaald.

Afdeling Bestuur, Management en Organisatie (BMO) Basisregistraties adressen en gebouwen (BMO; kpl. 305)

Inmiddels zijn ook enkele formulieren aan de Basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) gekoppeld. Deze techniek vraagt in 2013 nog om verbetering. Verder loopt alles volgens planning. Beveiligingsbeleid (BMO; kpl. 305)

De audit voor websites, waarop DigiD wordt gebruikt, moet in 2013 voor het eerst worden

uitgevoerd. Voor een groot deel loopt dit via de leverancier van de website. Met een verklaring van de auditor (TPM) kan de leverancier aangeven, dat aan een aantal eisen uit de audit wordt voldaan.

De door de gemeente uit te voeren werkzaamheden voor de audit blijven hierdoor beperkt.

Momenteel wordt met de auditor uitgezocht voor welke onderdelen de gemeente zelf moet zorgen. De verwachting is dat hier rond april 2013 duidelijkheid over is.

Het college heeft ingestemd met uitstel van de evaluatie van het beleid met betrekking tot de informatiebeveiliging. Door de huidige ontwikkelingen binnen de samenwerking en de snelle wijzigingen in het ICT-landschap is het wenselijk het huidige beleid voor de informatiebeveiliging

te handhaven tot de daadwerkelijke samenvoeging van (delen van) beide organisaties en het opstellen van een gezamenlijk beleid voor de informatiebeveiliging.

De aanschaf van een aggregaat voor de noodstroomvoorziening is nog niet afgerond. Gelet op de kosten moet hiervoor een aanbestedingstraject worden doorlopen.


96


Sociaal flankerend personeelsbeleid (BMO; kpl 307.06)

Bij de jaarrekening 2010 is besloten om de reserve sociaal flankerend personeelsbeleid voor de jaren 2011 t/m 2014 aan te vullen tot € 799.000. Per onderdeel van sociaal flankerend beleid informeren we u over de voortgang.

Strategische personeelsplanning (SPP) gericht op adequate bezetting, nu en in de toekomst.

Stap 1 van SPP is klaar. Er ligt per afdeling een afdelingsfoto waar ook de taakstelling op de bedrijfsvoering in opgenomen is. Door monitoring van de regiegroep en projectgroep SPP is deze taakstelling grotendeels gerealiseerd; een adequate bezetting op dit moment. Tijd om door te gaan naar de 2e stap van SPP gericht op de adequate bezetting in de toekomst, kwalitatief en kwantitatief.

Met

de

analyse

SPP

(afdelingsfoto)

als

uitgangspunt

worden

management

development trajecten en loopbaantrajecten ontwikkeld. Het gaat hier om mobiliteit in de breedste zin van het woord, gekoppeld aan opleiding (ontwikkelen beleid en inzetten instrumenten) Talentontwikkeling & loopbaanbegeleidingtrajecten

Gekoppeld aan stap 2 SPP. Talentontwikkeling is gekoppeld aan mobiliteit, management

development en loopbaantrajecten. Doelstelling; de medewerker inzetten op zijn competenties (kwalitatief adequate bezetting). Diversiteit personeelsbestand

Advies is in MT geweest: MT heeft aangegeven dat al volgens het advies gewerkt wordt. Implementatie van de HR-visie (cultuurtraject)

Het intensieve traject is afgerond. Traject nu meer richten op nieuwe visie 8K/T-diel, samenwerking.

Samenvoeging afdeling W&B met Achtkarspelen.

Door

middel

van

een

dienstverleningsovereenkomst

zijn

beide

afdelingen

inmiddels

samengevoegd. Centrumgemeente Achtkarspelen, detachering vanuit Tytsjerksteradiel. Met ingang van 1-1-2013 geldt dezelfde constructie voor het team Handhaving en Toezicht; daarbij is

Tytsjerksteradiel centrumgemeente. In het jaar 2013 gaan meer afdelingen intensief samenwerken op dezelfde wijze.

Intensivering samenwerking gemeente 8K (versus functiewaarderingsysteem).

HR-21 is inmiddels bij Tytsjerksteradiel geïmplementeerd; Achtkarspelen heeft aangegeven pas over te gaan naar HR21 op het moment dat er een nieuw openbaar lichaam wordt ingericht. Vanuit

de

projectgroep

samenwerking

zijn

werkgroepen

per

vakgebied

ingesteld

(vertegenwoordiging vanuit Tytsjerksteradiel en 8K) met als doel: analyseren en harmoniseren (o.a. arbeidsvoorwaarden).

De uitvoering van de verschillende onderdelen verloopt volgens planning. Voor 2012 was € 326.000 begroot aan uitgaven ten laste van de reserve sociaal flankerend personeelsbeleid. Gemeente Tytsjerksteradiel

97


Werkelijk is € 283.000 uitgeven. Hierdoor ontstaat in 2012 een voordeel van € 43.000. Het voordeel van € 43.000 kan via temporisering van de reserve doorschuiven naar 2013.

De verwachting is dat binnen de beschikbare gestelde middelen van € 799.000 voor sociaal

flankerend personeelsbeleid enige ruimte zal zijn voor de verdere uitlijning van de gezamenlijke regeling met Achtkarspelen en de harmonisatie van arbeidsvoorwaarden, welke nodig is bij het oprichten van een gezamenlijke regeling. Specifiek denken we daarbij bijvoorbeeld aan

ontwikkelassessments en loopbaanbegeleiding als gevolg van de samenwerking en begeleiding van de achterliggende en nieuwe organisatie.

Afdeling Financiële en Juridische Zaken (FJZ) Meetbaarheid (FJZ; diversen)

Op 29 november 2012 heeft er een bijeenkomst plaatsgevonden met raad, college, ambtelijk

betrokkenen

en

de

accountant

PWC.

De

bijeenkomst

was

georganiseerd

door

de

accountantscommissie en geleid door PWC. Over een vervolg hiervan wordt nog nagedacht binnen de accountantscommissie.

Kredietenrapportage (FJZ; div)

Door de raad worden ten behoeve van de investeringen kredieten beschikbaar gesteld ter dekking van de uitgaven. Onderstaand een rapportage in hoofdlijnen.

De rapportage is gebaseerd op de stand van zaken per 31 december 2012. Laatstgenoemde

rapportage was gebaseerd op de gegevens per 28 augustus en een inschatting voor de resterende maanden tot en met december.

Indien een investering wordt opgeschoven, of nog niet is afgewikkeld heeft dit gevolgen voor de kapitaallasten in het daaropvolgende jaar. Wij hanteren immers de systematiek om de

kapitaallasten te berekenen volgend op het jaar van investering (investering 2012 lasten ingaande 2013, investering 2013 lasten ingaande 2014, etcetera). Bij de tweede bestuursrapportage 2012 hebben wij u hierover geïnformeerd. Overzicht kredieten 2012

Bedrag

Overgebrachte lopende kredieten 2011

3.574.000

Nieuwe in 2012 opgestarte kredieten

7.157.000

Gereserveerde nog niet opgestarte kredieten

2.430.000

Totaal Uitgaven -/- inkomsten 2012

13.161.000 5.705.000

Gerealiseerd voordeel afgewikkeld kredieten

421.000

Verwachte uitgaven -/- inkomsten 2013 e.v.

7.017.000

Verwacht voordeel op nog niet afgewikkelde kredieten Totaal


18.000 13.161.000

98


Toelichting in hoofdlijnen:

Niet afgewikkelde kredieten en reden doorschuiven naar 2013 e.v.

Clustering voorzieningen mfc Noardburgum

€ 1.940.000

Officiële startsein 18 september, ingeschatte bouwtijd ongeveer 12 maanden (1/3 in 2012 en 2/3 in 2013).

Riolering

€ 1.325.000

Conform planning looptijd over meerdere jaren

(definitieve herbestrating in 2013 en afloop onderhoudstermijnen in 2013).

Onderwijs

€

742.000

€

516.000

Diverse onderwijsinvesteringen zoals kindclustering It Partoer, renovatie sanitaire ruimtes It Partoer en vervangen plafonds de Reinbôge.

Diverse hard- en software

Deels opgeschoven in verband met ontwikkelingen basisregistraties,

onderlinge koppelingen, nader onderzoek, opschuiven in afwachting van ontwikkelingen in de samenwerking met Achtkarspelen, tijdelijk opschorten in verband met afsluiten gebruiksovereenkomst en deels conform planning realisatie 2013.

Lichtmasten en armaturen

€

360.000

Realisatie door externe uitvoerende instantie duurt langer dan gepland.

Gerealiseerde en verwachte voordeel Het gerealiseerde en verwachte voordeel is een gevolg van aanbestedingsvoordelen.

Afdeling Milieu, Bouwen en Beheer Geen ontwikkelingen.

Afdeling Ruimte Centrale vastgoedinformatie (Ruimte; kpl. 404)

Voor 2012 stond er een inkomst geraamd van € 18.000. Dit is inclusief de raming voor de vergoeding voor het gezamenlijke gebruik landmeetapparatuur. De werkelijke inkomsten bedroegen € 33.000. Het verschil is te verklaren door een aantal zaken. De proefperiode voor het gezamenlijk gebruik van de landmeetapparatuur is goed bevallen. De apparatuur wordt nu voortaan gezamenlijk gebruikt en voor 2012 was de vergoeding daarom iets hoger dan geraamd. Van de Provincie was er in 2012 een extra opdracht voor het bijhouden van de Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) en daarvoor is een extra vergoeding ontvangen. Tot slot zijn er in verband met de synchronisatie van de GBKN en de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) extra werkzaamheden verricht, waardoor ook de vergoeding hoger was. Voor 2012 levert het een eenmalig voordeel op van € 15.000.

Afdeling Samenleving Geen ontwikkelingen. Gemeente Tytsjerksteradiel

99


4.4 Verbonden partijen Inleiding De gemeente Tytsjerksteradiel heeft er voor gekozen om bepaalde processen onder te brengen bij

organisaties die in deze processen zijn gespecialiseerd. De gemeente blijft verantwoordelijk voor

deze processen. In deze paragraaf willen wij u inzicht geven in deze uitbestede processen en de betrokkenheid van de gemeente hierin.

Algemene uitgangspunten van beleid Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente

een bestuurlijk- en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de gemeente zeggenschap heeft door vertegenwoordiging in het bestuur of door stemrecht. Het

financiële belang is het bedrag dat ter beschikking is gesteld door de gemeente en dat niet

verhaalbaar is, of waarvoor aansprakelijkheid bestaat. Dit laatste is van toepassing als de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt.

Met betrekking tot de verbonden partijen hanteert het college de volgende uitgangspunten: 

De gemeente Tytsjerksteradiel neemt alleen deel in verbonden partijen als daarmee een publieke taak wordt gediend.



De gemeente Tytsjerksteradiel neemt in principe alleen deel in privaatrechtelijke rechtsvormen als de betreffende taak niet vanuit een publiekrechtelijke rechtsvorm kan worden uitgevoerd.



Over de doelmatigheid en doeltreffendheid van de activiteiten van de verbonden partijen is het

de bedoeling te komen tot een vorm van analyse en rapportage ten behoeve van de raad. 

Jaarlijks rapporteert het college aan de raad over de financiële resultaten van de verbonden partijen en de risico’s van de gemeente.



Frequent

wordt

in

de

raadsvergadering

de

gelegenheid

geboden

aan

gemeentelijke

vertegenwoordigers in verbonden partijen om informatie te verstrekken aan college en/of raad over ontwikkelingen in verbonden partijen.

Overzicht verbonden partijen De gemeente Tytsjerksteradiel heeft op dit moment met de volgende verbonden partijen een relatie: 

Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Fryslân



Servicebureau "De Friese Wouden"

    

Gemeenschappelijke regeling SW Fryslân N.V. Caparis

Welstandszorg "Hûs en Hiem"

Recreatieschap "De Marrekrite" N.V. Afvalsturing Friesland


100




Openbaar Lichaam Afvalverwijdering Friesland



Kredietbank Nederland



Stichting Openbare Verlichting Fryslân

Uitgangspunten van beleid per verbonden partij Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Fryslân

Per 1 januari 2012 is de gemeenschappelijk regeling Veiligheidsregio Fryslân van kracht. De

gemeenschappelijke regeling heeft tot doel het behartigen van de belangen van de gemeenten in Fryslân op de terreinen van: a.

collectieve preventie volksgezondheid en infectieziektenbestrijding

c.

geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen

b. d. e.

brandweerzorg

rampen en crisisbeheersing

het in standhouden van en beheren van een gemeenschappelijke meldkamer.

Door de komst van de veiligheidsregio zijn er nieuwe wettelijke basisvereisten van toepassing. Servicebureau de Friese Wouden

Het servicebureau is een samenwerkingsverband van zeven gemeenten in het oosten/zuidoosten

van Fryslân. De taken liggen voornamelijk op het terrein van: geluid (metingen, berekeningen,

controle van rapportages, zonebeheer), luchtkwaliteit, volkshuisvesting (tot en met 2012 voornamelijk de uitvoering van het Besluit Woninggebonden Subsidies, in 2012 zijn deze verplichtingen afgekocht) en overleg facilitering / kennisoverdracht. Sociale werkvoorziening en N.V. Caparis

De wettelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot de Wet Sociale

Werkvoorziening zijn door de deelnemende gemeenten ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling (SW Fryslân). Deze gemeenschappelijke regeling heeft geen eigen uitvoeringsorganisatie: dit wordt uitbesteed/gemandateerd aan de N.V. Caparis. De deelnemende gemeenten zijn rechtstreeks aandeelhouder van de N.V. Onze gemeente heeft hierin een belang van 7,08%. Naar

aanleiding van de gesneuvelde Wet Werken naar Vermogen, de komst van de Participatiewet en de komende transities in het Sociaal Domein zal (opnieuw) herstructurering noodzakelijk zijn. In verband met het recent gesloten sociaal akkoord wordt de invoering van de Participatiewet naar

verwachting met een jaar uitgesteld. De Participatiewet zal nu per 1 januari 2015 ingevoerd worden in plaats van per 1 januari 2014, afhankelijk van de besluitvorming in de Tweede en Eerste Kamer. Welstandszorg 'Hûs en Hiem'

Aanvragen om een omgevingsvergunning voor de activiteit 'bouwen' en 'slopen, verstoren of in enig opzicht wijzigen van een beschermd monument' moeten op basis van de Woningwet

respectievelijk de Monumentenwet voor een verplicht advies voorgelegd worden aan een Gemeente Tytsjerksteradiel

101


onafhankelijke commissie. De gemeenteraad heeft hiertoe Hûs en Hiem aangewezen als

Welstandscommissie en als Monumentencommissie. De commissies functioneren integraal, waarbij de welstandsaspecten op basis van de Woningwet en de monumentenaspecten op basis van

Monumentenwet in het integrale advies duidelijk naar voren komen. De Commissie formuleert één

gezamenlijke conclusie. De Welstandscommissie hanteert als toetsingskader voor de activiteit 'bouwen'

de

door

de

raad

vastgestelde

welstandsnota.

Naast

bovengenoemde

omgevingsvergunningen beoordeelt de Welstandscommissie omgevingsvergunningen voor de activiteit 'reclame' op grond van de criteria uit de APV. Daarnaast kan Hûs en Hiem in bepaalde gevallen op verzoek van het college van burgemeester en wethouders nog een tweetal niet

wettelijk verplichte taken uitvoeren: het voeren van vooroverleg bij complexe bouwinitiatieven en het uitbrengen van adviezen over planologisch beleid. Recreatieschap De Marrekrite

In het recreatieschap voor het Friese waterland "De Marrekrite” participeren de provincie en 21

gemeenten met als doel om - in evenwicht met de natuur - een goede infrastructuur voor de watersport in het buitengebied in stand te brengen en te houden. Het gaat m.n. om

aanlegplaatsen, kanovoorzieningen, baggeren, betonning en afvalverwijdering. De komende jaren ligt de nadruk op het op kwaliteit houden van de voorzieningen en wordt niet geïnvesteerd in nieuwe voorzieningen. Daarnaast richt De Marrekrite zich sinds 2012 op landrecreatie

(fietsknooppunten). Per 1 januari 2015 zal het complete fietsroutenetwerk in Fryslân in beheer en

onderhoud zijn bij De Marrekrite, met uitzondering van het netwerk in de gemeente Ooststellingwerf. Deze gemeente heeft het beheer en onderhoud ondergebracht bij Recreatieschap Drenthe.

N.V. Afvalsturing Friesland en O.L.A.F. Afvalsturing Friesland is een naamloze vennootschap waar alle 27 Friese gemeenten nu nog

aandeelhouder van zijn. De gemeente Smallingerland heeft in 2007 besloten te stoppen met de

leverantie van huishoudelijk afval aan Afvalsturing. Sinds 2005 is Afvalsturing Friesland een

onderdeel van Omrin. Daarnaast kent Afvalsturing een Raad van Commissarissen. Wethouder Rijpstra treedt namens Tytsjerksteradiel op als aandeelhouder. De N.V. Afvalsturing Friesland is

feitelijk in de plaats van het Openbaar Lichaam Afvalverwijdering (OLAF) gekomen. Primaire doelstelling van de N.V. Afvalsturing Friesland is de verwijdering van huishoudelijk afval op

efficiënte en milieuhygiënisch verantwoorde wijze. Als bedrijf heeft Afvalsturing daarnaast belangen op allerlei terreinen die met ‘alle’ te maken hebben. In Harlingen is inmiddels een zogenaamde Reststoffen Energie Centrale in bedrijf. Zusterbedrijf N.V. Fryslân Miljeu verzorgt de inzameling van afvalstoffen in ongeveer de helft van de Friese gemeenten. Onze gemeente zamelt met eigen mensen onze afvalstoffen in. Kredietbank Nederland (KBNL)

De dienstverlening van de KBNL is gebaseerd op samenwerkingsafspraken met diverse gemeenten. De bank houdt zich bezig met financiële dienstverlening, waaronder schuldhulpverlening en het verstrekken van leningen, aan personen die om wat voor reden dan ook niet bij een reguliere Gemeente Tytsjerksteradiel

102


bankinstelling terecht kunnen. (Meerderjarige) inwoners van die gemeenten kunnen een beroep doen op de dienstverlening van de KBNL. Stichting Openbare Verlichting Fryslân

De stichting Openbare Verlichting Fryslân is formeel op 12 juli 2008 opgericht door de Vereniging van Friese gemeenten op verzoek van de OV-partijen. De stichting OV Fryslân fungeert als

uitvoerende dienst voor 26 Friese gemeenten en de provincie, die betrokken zijn bij de

samenwerking op het gebied van openbare verlichting en inkoop van energie. Het doel van de samenwerking is het voorbereiden en doen uitvoeren van gemeenschappelijk beleid voor het

beheren en in stand houden van de openbare verlichting en inkoop van energie en aanverwante producten. De samenwerking tussen de stichting en de 27 deelnemende OV-partijen is in een overeenkomst van samenwerking vastgelegd en ondertekend op 6 november 2008. Het is de

bedoeling om per 1 januari 2014 uit de stichting te stappen voor wat betreft het beheer en onderhoud van de openbare verlichting. Voor het onderdeel energie blijven wij bij de stichting.


103


4.5 Grondbeleid Inleiding Grond is schaars, ruimte is een breed goed. Het aanwenden van ruimte voor de één heeft direct consequenties voor het ruimtegebrek van de ander. Omdat grond en ruimte schaars zijn, heeft de overheid een taak met betrekking tot het inzetten en aanwenden van deze ruimte. Een zekere

bemoeienis van de gemeente met het ruimtegebrek is logisch en wenselijk. In het grondbeleid wordt de mate van bemoeienis tot uitdrukking gebracht.

De vraag is, waarom je als gemeente zou ingrijpen in de grondmarkt en welke doelstellingen daarmee worden beoogd. In de notitie Grondbeleid, die in de raadsvergadering van 21 oktober

2010 is behandeld, wordt hier dieper op ingegaan. De doelstellingen liggen op de volgende terreinen: 

Volkshuisvesting (bijvoorbeeld het realiseren van betaalbare woningen en het realiseren van woningen voor ouderen/senioren);

  

Economische zaken ( bijvoorbeeld het behoud van werkgelegenheid);

Milieu (bijvoorbeeld zorg voor de bodemkwaliteit en waterkwaliteit);

Financiën (grondbeleid kan worden ingezet om winsten in bepaalde grondexploitaties aan te

wenden voor ontwikkelingen, die verliesgevend zijn, maar die vanuit uit oogpunt van volkshuisvesting, economische zaken en milieu wenselijk zijn). Daarnaast bevat het BBV kaders en regels, waaraan de inrichting en verantwoording van ondermeer begroting en rekening moeten voldoen. Het grondbeleid moet volgens het BBV meer inzichtelijk worden gemaakt. Dit is om twee redenen van belang. Op de eerste plaats gezien het grote financiële belang en de risico’s, die hieraan verbonden zijn en op de tweede plaats vanwege de

relatie met de doelstellingen, zoals aangegeven in de programma’s. Het grondbeleid kan tot extra

baten, of extra lasten leiden en het grondbeleid moet het uitvoeren van programma’s ondersteunen. De raad heeft dus meerdere verantwoordelijkheden en beide verantwoordelijkheden moeten door de raad goed in de gaten worden gehouden.

Op basis van de afspraken met de provincie is de volgende afbouw van structurele winstneming in begroting 2011 en verder verwerkt. Afbouw winstneming in 8 jaar

Winstneming

2011

2012

2013

2014

2015

2016

315.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

2017

50.000

2018

-

Verder wordt verwezen naar de bijlage Overzichten bouwgrondexploitatie (bijlagenboek), waarin drie overzichten, behorende bij deze paragraaf, zijn opgenomen.

Visie grondbeleid Het gemeentelijke grondbeleid is een instrument om ruimtelijke doelstellingen te behalen. Het gaat

dan bijvoorbeeld om woningbouw en bedrijventerreinen. Daarnaast wordt het gemeentelijk Gemeente Tytsjerksteradiel

104


grondbeleid

soms

gebruikt

voor

natuurontwikkeling.

Het

gaat

dan

bijvoorbeeld

om

landinrichtingsprojecten. Voor een zo goed mogelijk resultaat wordt een actieve grondpolitiek

gevoerd. Om een actieve grondpolitiek te voeren, zijn investeringen in strategisch grondbezit nodig. Deze investeringen dragen bij aan het behalen van de doelstellingen op de lange termijn. Daarnaast kunnen ze ook van belang zijn voor investeringen, die voor de korte termijn nodig zijn.

Als een strategische grond geen functie meer heeft, wordt deze weggedaan. Een actieve grondpolitiek heeft de volgende voordelen ten opzichte van een passieve grondpolitiek:  

Er kan volledige kostendekking worden bereikt.

Verliesgevende investeringen in gronden kunnen gecompenseerd worden door winstgevende investeringen in gronden.



Positieve resultaten komen (indirect) ten goede aan de gemeenschap.

Voor eventuele aankopen voor strategisch grondbezit zijn de dolestellingen van de structuurvisie leidend. Opgemerkt wordt dat voordat tot grondaankopen wordt overgegaan een risicoanalyse wordt gemaakt, waarbij de effecten op de begroting en op de bouwgrondexploitatie in beeld worden gebracht.

Resultaat bouwgrondexploitatie Reguliere exploitatie

In de begroting is een positief resultaat opgenomen van € 304.000. Het werkelijk gerealiseerde resultaat bedraagt € 314.000. Dit bestaat uit:  

Verkoopwinsten

€ 314.000

Winst bij afwikkeling complexen

€

0

€ 314.000

In onderstaande tabel wordt het verschil tussen het verwachte verkoopresultaat en het werkelijke verkoopresultaat toegelicht.

Complex Burgum West Eastermar

Begroting 2012 na wijziging

194.575

Rekening 2012 194.084

0

1.297

Suwâld

12.462

12.581

Oentsjerk Kaetsjemouiwei

43.677

53.514

Jistrum De Geasten

52.859

52.858

303.573

314.334

Totaal


Verschillenanalyse

meer bouwterrein verkocht meer bouwterrein verkocht

105


Afboeken boekwaarde diverse projecten bouwgrondexploitatie

De huidige slechte economische omstandigheden houden aan en een directe oplossing lijkt nog niet in zicht. De huidige ontwikkelingen verhogen de risico's rondom de gemeentelijke grondexploitaties. Door de omvang, ontwikkelingen en de lange tijdsduur is het belang van een tijdige informatievoorziening omtrent lopende en toekomstige complexen toegenomen.

In februari 2012 heeft de commissie BBV de (herziene) notitie grondexploitatie gepubliceerd. Deze

gaf een nadere verduidelijking op het verwerken van de financiële consequenties in begroting en jaarrekening. Voor de jaarrekening 2011 en de begroting 2013 en verder is de werkwijze binnen Tytsjerksteradiel hieraan getoetst en daar waar nodig op onderdelen aangepast.

Op basis van overleg met de accountant heeft in het kader van de jaarrekening 2011 een

afwaardering van de complexen de Warren fase 2 en Hurdegaryp fase 3, een verwerking van verliezen op woning Gytsjerk en bedrijventerrein Garyp én een actualisering van het strategisch grondbezit plaatsgevonden.

Ook zijn toen de bestaande reserves en hun doel tegen het licht gehouden. Een gemeente moet een passend financieel weerstandsvermogen opbouwen voor de risico’s van de grondexploitatie,

zoals voor fluctuaties in de ramingen als gevolg van de jaarlijkse actualisatie. Hiervoor is een

deugdelijke risicoanalyse nodig die aannames bevat over bijvoorbeeld de conjuncturele ontwikkelingen om het noodzakelijke weerstandsvermogen voor de grondexploitaties te bepalen.

Op basis van een risico inventarisatie hebben wij de (verwachte) benodigde omvang van een

(risico)reserve bepaald en de bestaande reserves opgeheven. Er is een inschatting gemaakt van de risico’s per complex verdeeld naar een laag en een hoog risico en vertaalt in een bedrag. Wij

hebben vorig jaar in overleg met de accountant gekozen voor een laag risicoprofiel, omdat door

ondermeer het afwaarderen van de complexen de Warren; fase 2 en Hurdegaryp fase 3 en de verliesnemingen, zowel bij de 2e bestuursrapportage 2011 als bij de jaarrekening de risico’s al fors zijn teruggebracht. In het kader van de jaarrekening 2012 zijn we bij de actuele beoordeling van

deze risico’s binnen de diverse complexen nog dezelfde mening toegedaan, behalve voor de complexen, die hieronder afzonderlijk worden toegelicht.

Voor de jaarrekening 2012 zijn de gemeentelijke grondexploitaties van de diverse complexen

opnieuw beoordeeld. Een belangrijk complex betreft de grondexploitatie de Warren in Burgum. Van de eerste fase was in 2010 een calculatie opgesteld. Volgens deze calculatie, met een omvang van

circa € 12 mln., kon het project met een bescheiden winst van € 0,2 min. worden afgerond. Aangezien de omstandigheden sinds het opstellen van de calculatie sterk zijn veranderd, is met de

accountant bij de interim controle afgesproken, dat deze calculatie moest worden geactualiseerd.

Voor de Warren moest nog een verkavelingsplan opgesteld worden. Ook bij enkele andere complexen zijn er ontwikkelingen. Hieronder geven wij per complex een nadere toelichting. Burgum Centrum (complex 6)

Het Masterplan Burgum Centrum (vastgesteld in februari 2010) bevat enkele voorgenomen investeringen van de gemeente, die betrekking hebben op de (her-)inrichting van de openbare ruimte. Vanwege de bezuinigingen is in het kader van de PPN 2010 besloten voorlopig geen Gemeente Tytsjerksteradiel

106


middelen te reserveren. Voor de herinrichting van de zuidzijde Markt is destijds besloten dat bij de

verkoop van de locatie v.m. Dienstencentrum de opbrengst - boven de dan geldende boekwaarde zou kunnen worden aangewend.

Een kwalitatief goede herinrichting van de zuidzijde van de Markt die aansluit en wordt afgestemd

op de komende herinvulling van de locatie v.m. Dienstencentrum is de inzet. Belangrijk aspect is de uitbreiding van de parkeercapaciteit, zoals ook uitdrukkelijk is bepleit door de Himbo ten tijde van de opstelling van het Masterplan Burgum Centrum en naderhand (voorjaar 2011) nogmaals

toen besloten werd de locatie mede aan te wenden voor vestiging van een publiekstrekker (raad 17 juli 2011), wat vervolgens vertaald is in het bestemmingsplan Kûpersstrjitte 2 (raad 24 mei 2012).

Gelet op het in het projectvoorstel voor de herontwikkeling van de locatie opgenomen programma (full-service supermarkt, detailhandel en een behoorlijk aantal woon/zorgappartementen) zal er

sprake zijn van een toenemende parkeerbehoefte en aanpassing van de infrastructuur en overige openbare ruimte.

De zuidzijde van de Markt e.o. wordt heringericht conform de uitgangspunten van het Masterplan Burgum Centrum en afgestemd op de herontwikkeling van de locatie v.m. Dienstencentrum,

overeenkomstig de bij dit advies gevoegde tekening no. @ en bijbehorende investeringsbegroting, die is verwerkt in de herziene exploitatieberekening van complex 6 Bouwgrondexploitatie. De uit de verkoop van de locatie voortvloeiende opbrengst is niet toereikend voor dit doel.

Bij de herziene berekening in het kader van de jaarrekening 2011 is destijds een verlies genomen in de veronderstelling dat de opbrengst bij verkoop een bedrag van € 1.500.000 zou opleveren.

Vervolgens is een selectieprocedure gehouden onder drie ontwikkelaars. De plannen zijn

beoordeeld door een selectiecommissie aan de hand van vooraf bepaalde kaders. Met de ontwikkelaar die als eerste uit de selectieprocedure is gekomen wordt nu een vervolgtraject ingegaan, waarbij een uiteindelijke keuze voor deze aanbieder afhankelijk is van de inhoud en de kwaliteit van de verdere uitwerking.

Wel is duidelijk dat de opbrengst bij verkoop aan deze ontwikkelaar € 1.200.000 gaat opleveren.

Dit is € 300.000 minder dan waarmee eerder rekening is gehouden. Op de overige kostenposten binnen dit project zijn geen voordelen te behalen. Conform de bestendige gedragslijn moet dit verlies ten laste van de exploitatie (van het jaar 2012) worden genomen. De Krite Tytsjerk (complex 48)

Voor het uitbreidingsplan 'de Krite' in Tytsjerk heeft de raad heeft op 27 september 2012 besloten een viertal opties voor de verdere ontwikkeling opiniërend te willen bespreken. Deze opties zijn:

1.

2.

invulling volgens het concept 'Mienskiplik Hiem';

'Mienskiplik Hiem' gecombineerd met kavels voor 'starterswoningen' met tuin ca. ('het

alternatief); 3. 4.

invulling volgens de wens van Doarpsbelangen Tytsjerk ('starterswoningen' met tuin ca.); (voorlopig) geen ontwikkeling.

De opiniërende behandeling heeft in de raad van 24 januari 2013 plaatsgevonden. De raad sprak

zich in meerderheid uit voor optie 3. Samen met dorpsbelangen Tytsjerk gaat het college aankoersen op optie 3 met een maximaal financieel tekort voor de ontwikkeling van dit complex van € 180.000. Dit verlies wordt nu genomen. Gemeente Tytsjerksteradiel

107


Burgum west (situatie MEGA) (complex 5)

De zaak van Megahome versus onze gemeente loopt nog steeds. De stand van zaken op dit moment is dat de gemeente in april een conclusie van dupliek in moet dienen. Hierna zal de rechter aangeven hoe de procedure voortgezet wordt. Mega laat zich inmiddels bijstaan door een

andere advocaat. Deze wijziging heeft geen relatie met de financiële positie van Mega. Voorlopig is

het verstandig om de ontwikkelingen verder even af te wachten. Wij vermelden deze situatie tevens in de risicoparagraaf

Hurdegaryp Fugelflecht (complex 34)

Met de ontwikkeling van het Kindcentrum in Hurdegaryp is de locatie De Fûgelflecht aan de Fûgelweide aan zijn bestemming school onttrokken. De locatie maakte deel uit van het project

"clustering voorzieningen Hurdegaryp" en zou door Woon Friesland worden ontwikkeld. Woon Friesland heeft zich echter teruggetrokken. Het voormalig schoolgebouw is ondertussen gesloopt, alle aanleiding om de braakliggende grond te ontwikkelen voor woningbouw. Via een

wijzigingsbevoegdheid in het onderliggende bestemmingsplan kan deze bestemming worden gerealiseerd.

Voor dit complex is een in meerdere opzichten passend plan gemaakt voor woningbouw. Een plan van Geveke projectontwikkeling moet voorzien in een behoefte en moet doorstroming in het dorp

op gang brengen. Eerder is een plan voor de bouw van 12 seniorenwoningen halverwege 2012 verworpen vanwege te geringe opbrengst voor de grond. Er is een gewijzigd planvoorstel opgesteld

met betrekking tot de stedenbouw en de grondprijs. Het plan blijft gericht op senioren en ook de architectuur blijft ongewijzigd.

Er ligt nu een plan voor 14 halfvrijstaande woningen waarbij de kavelprijs is opgeschroefd van € 20.000 naar € 30.000. De koopsom (V.O.N.) zal hierdoor rond de € 175.000 (V.O.N.) komen te

liggen. Dit wordt gezien als een maximale vraagprijs om de gewenste doelgroep daadwerkelijk te

bereiken. De totale grondprijs bedraagt € 420.000 (exclusief BTW; = € 30.000 grondkosten per woning). Grondoverdracht vindt volgens A-B-C levering plaats.

Wanneer we dit project niet in uitvoering wordt gebracht, is er (voorlopig) geen goed alternatief voorhanden. Dat betekent dat er geen aanbod is dat in Hurdegaryp een doorstroom effect kan bewerkstelligen en er geen opbrengst wordt gegenereerd voor de braakliggende grond.

Van oorsprong was het de bedoeling dat WoonFriesland de locatie zou ontwikkelen. Dit was vastgelegd in de overeenkomst "Clustering voorzieningen Hurdegaryp". Zoals bekend, heeft WF zich uit het project teruggetrokken. Het plan moet nu door de gemeente moeten worden ontwikkeld. Het terrein met school (Fûgelflecht) is met een (te) hoge boekwaarde overgenomen.

Om de totale kosten te verhalen, rekening houdend met het huidig economisch klimaat, is de

locatie qua omvang te klein (te weinig omslag mogelijkheden).

Het plan Geveke - Dorenbos is in juli 2012 opnieuw doorgerekend. Om kostendekkend uit te

komen zou er een totale opbrengst van € 457.000 gegenereerd moeten worden. Het huidige plan gaat uit van 14 woningen met een onderliggende grondprijs van € 30.000 per woning. Dit is een totale opbrengst van € 420.000,-. Er is dus een (relatief klein) tekort van € 37.000. Gemeente Tytsjerksteradiel

108


Burgum De Warren (complex 1)

Het is nog steeds zo dat gemeenten veruit de grootste financiële risico’s met bouwgrondexploitatie lopen. Voor ons de reden om jaarlijks meer dan kritisch te kijken naar onze grondposities en de waardering daarvan. Vorig jaar kwamen we tot de conclusie dat de risico’s op de Warren fase 2 en

Hurdegaryp fase 3 zo groot waren dat met een afwaardering naar een meer acceptabele boekwaarde voor deze grondposities er geen onnodige claim op toekomstige begrotingen werd gelegd.

Bij de vaststelling visie waterfront Burgum (Raad 26 april 2012), waarin aan alle grootschalige ontwikkelingen aan de zuidwestrand van Burgum aandacht is besteed, inclusief de Warren, is

tevens vastgesteld, dat de visie zal worden uitgewerkt in bestemmingsplannen. Omdat de visie

betrekking heeft op een lange periode (20 tot 30 jaar) is een regelmatige toets van de uitgangspunten wenselijk. Bovendien kunnen omstandigheden veranderen én kunnen nieuwe kansen, maar ook bedreigingen ontstaan. De dorpsuitbreiding is een bedrijfsmatige activiteit; het is gebruikelijk om ieder jaar de exploitatie tegen het licht te houden en zo nodig bij te stellen.

De waardering van de Warren fase 1 was nog gebaseerd op de uitgangspunten van de calculatie van 2010. Volgens deze calculatie, met een omvang van circa € 12 min., kon het project met een

bescheiden winst van € 0,2 min. worden afgerond. Deze calculatie was mede gebaseerd op het uitgangspunt dat in de Warren fase 1 en fase 2 uiteindelijk tweemaal 180 woningen zouden

worden gerealiseerd. De omstandigheden zijn sinds het opstellen van deze calculatie veranderd.

Naast de verslechterde economische omstandigheden zijn ook de gekozen uitgangspunten aangepast aan de verwachtingen. Het uitgiftepercentage van verkaveling binnen het gebied is

verlaagd van 53% naar 40% en in de (voorlopige) schets van de Warren wordt nu wordt uitgegaan van 202 woningen in plaats van 360 woningen. Ook de lange looptijd van het complex (t/m 2035)

speelt in de exploitatie een vervelende rol. Gezien de hoge boekwaarde wordt er fors rente bijgeschreven.

Met de accountant is bij de interim controle afgesproken, dat de bestaande calculatie zou moet

worden geactualiseerd. Op basis van de nieuwe uitgangspunten is aan de slag gegaan met een voorlopige schets. Voor de Warren is binnen deze kaders een zeer voorlopig verkavelingsplan

opgesteld. Vervolgens is een zo concreet mogelijke vertaling in de te verwachten kosten en

opbrengsten gemaakt. Hiervan is een exploitatieberekening gemaakt. Een eerste conclusie is dat op basis hiervan complex de Warren (enorm) verliesgevend zou zijn.

Op basis van een risicoanalyse, waarbij tevens is gekeken naar het huidige tempo van woningbouw,

de restcapaciteit van eigen kavels en kavels van derden in Burgum (ondermeer Mega; Lont; Postma), de gewijzigde uitgangspunten én de fase van verkenning van de eventuele nieuwe opzet van de Warren (huidige verkavelingplan = schets) stellen wij voor, om in analogie van de

waardering van de Warren fase 2 ook voor de Warren 1 te kiezen voor een overheveling van het

complex naar de niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) en de prijs per m2 af te waarderen naar € 12,50. Door af te waarderen en nu het verlies te nemen ontstaat voor de toekomst de mogelijkheid om de Warren zonder verlies te kunnen exploiteren. Gemeente Tytsjerksteradiel

109


Naast het nemen van een verlies in het kader van de jaarrekening 2012 van € 3.227.000 willen wij vanaf 2013 vervolgens ook geen rente meer toerekenen net als bij de Warren fase 2. Voor de meerjarenbegroting betekent dit een structureel nadeel van € 130.000 (= 5% van € 2.601.500). Dit bedrag zal in het kader van de 1e bestuursrapportage 2013 worden meegenomen. Hurdegaryp fase 3

In het kader van de jaarrekening 2011 is Hurdegaryp fase 3 afgewaardeerd naar een bedrag van € 12,50 per m2. Een reële prijs voor nog in exploitatie te nemen gronden mede in de

veronderstelling dat woningbouw in deze fase op termijn nog steeds in de planning lag. Gezien de meeste recente ontwikkelingen, de beschikbaarheid van alternatieve locaties in Hurdegaryp en risicobeheersing verwachten wij niet dat woningbouw in Hurdegaryp fase 3 op middellange en

lange termijn zal plaatsvinden. Daarom stellen wij voor om Hurdegaryp fase 3 af te waarderen naar

agrarische grond met een prijs per m2 van € 3,50. Per saldo betekent dit een nadeel voor de jaarrekening 2012 van € 360.000.

Samengevat stellen wij voor om de volgende verliezen ten laste van de jaarrekening 2012 te nemen:  

Burgum Centrum (complex 6)

De Krite Tytsjerk (complex 48)



Burgum west (situatie MEGA) (complex 5)



Hurdegaryp Fugelflecht (complex 34)

  

Burgum De Warren (complex 1) Hurdegaryp fase 3

Verliesneming bouwgrondexploitatie tlv jaarrekening 2012

€

€

300.000 N 180.000 N

€

37.000 N

€

360.000 N

-

€ 3.227.000 N

-------------

€ 4.104.000 N

Nog in exploitatie te nemen gronden De nog in exploitatie te nemen gronden zijn gronden waarvoor het stellig voornemen bestaat om ze in de toekomst te ontwikkelen als bouwgrond. Op dit moment gaat het om gronden voor uitbreiding Burgum De Warren en de vervolguitbreiding van Sumar.

Strategisch grondbezit Het strategisch grondbezit is de voorraad grond bestemd voor de langere termijndoelstellingen van

het grondbeleid. In de jaarrekening is een stand van zaken opgenomen voor wat betreft het strategisch grond bezit. Met het oog op de aanstaande verkopen en wat er verder nog in de pijplijn

zit kunnen we concluderen dat de omvang van het bezit significant afneemt en dat de gemiddelde boekwaarde zeer acceptabel is. Er zijn geen grote aankopen te verwachten ten behoeve van Gemeente Tytsjerksteradiel

110


strategisch grondbezit. Daar waar mogelijk benutten wij actief de kansen om gronden die niet meer nodig zijn te verkopen.

Risicoreserve bouwgrondexploitatie Een gemeente moet een passend financieel weerstandsvermogen op bouwen voor de risico’s van

de grondexploitatie, zoals voor fluctuaties in de ramingen als gevolg van de jaarlijkse actualisatie.

Hiervoor is een deugdelijke risicoanalyse nodig die aannames bevat over bijvoorbeeld de conjuncturele

ontwikkelingen

grondexploitaties te bepalen.

om

het

noodzakelijke

weerstandsvermogen

voor

de

Tot en met 2011 waren er twee reserves, die een relatie hadden met de bouwgrondexploitatie. Dit waren de reserve bouwgrondexploitatie en de reserve sociale woningbouw. In 2011 bleek, dat er

geen duidelijke relatie meer lag tussen deze reserves en de risico’s die wij binnen de bouwgrondexploitatie lopen. Daarom is bij de jaarrekening 2011 aan de raad voorgesteld beide

reserves op te heffen en tegelijkertijd de risicoreserve bouwgrondexploitatie in te stellen op basis van de gemaakte risico-inventarisatie. Dit met ingang van 2012 voor een bedrag van € 444.000.


111


4.6 Treasury Inleiding Treasurybeleid betekent het beheren van het geld binnen de gemeente. Dit houdt in het lenen en uitzetten van geld. Het Rijk heeft regels opgesteld over hoe gemeenten hun geld moeten beheren.

Deze regels staan in de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido). Deze wet bepaalt ook, dat gemeenten een treasurystatuut moeten hebben. Het treasurystatuut van de gemeente Tytsjerksteradiel is vastgesteld door het college van B&W op 29 maart 2011. In dit treasurystatuut

staan de uitgangspunten, die wij hanteren voor het aantrekken en het uitzetten van geld. De Wet Fido geeft gemeenten ook concrete richtlijnen voor het beheersen van renterisico’s. Het gaat hierbij om de kasgeldlimiet en de renterisiconorm.

Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is het maximum van de kortlopende schuld. Dit zijn schulden die binnen één jaar betaald moeten worden. Het Rijk wil dat gemeenten de hoogte van hun kortlopende schuld beperkt

houden. Wanneer gemeenten een te groot deel van hun financieringsbehoefte regelen met kortlopende schuld, dan wordt het risico van een snelle kostentoename bij een stijging van de rentestand te groot.

De hoogte van de kasgeldlimiet bedraagt 8,5% van de totale begrote lasten per 1 januari. Dit percentage is vastgelegd in de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden.

Voor de gemeente Tytsjerksteradiel bedroegen de totale begrote lasten per 1 januari 2012

€ 58.356.000. Voor 2012 betekent dit een toegestane kasgeldlimiet van € 4.960.000. De wettelijke

voorschriften bieden de mogelijkheid om de kasgeldlimiet drie achtereenvolgende kwartalen te overschrijden.

Renterisiconorm Het Rijk wil dat gemeenten het opnemen van langlopende leningen zoveel mogelijk over de jaren

spreiden. Langlopende leningen zijn leningen met een looptijd langer dan één jaar. Wanneer er

teveel langlopende leningen in één jaar worden opgenomen, dan kan dit een nadeel opleveren voor de gemeente wanneer de rentestand in dat jaar hoog is. Het Rijk heeft daarom de renterisiconorm

ingevoerd. De hoogte van de renterisiconorm bedraagt 20% van de totale begrote lasten per

1 januari. Dit percentage is vastgelegd in de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden. Uit de onderstaande tabel blijkt dat in de komende jaren op basis van de huidige beschikbare

gegevens inclusief de verwachte nieuw aan te trekken financiering aan de renterisiconorm wordt voldaan.


112


Renterisiconorm (x € 1.000) 1

Begrotingstotaal

2

Vastgesteld percentage

2012

2013

2014

2015

58.356

58.441

57.697

54.186

20%

20%

20%

20%

11.671

11.688

11.539

10.837

(in wet FIDO)

3 Renterisiconorm ((1 x 2) / 100) 4

Aflossingen

2068

1683

1685

2703

5

Ruimte onder renterisiconorm (3 - 4)

9603

10005

9854

8134

Leningen Voor de volledigheid is hieronder relevant cijfermateriaal opgenomen met betrekking tot uitgezette en opgenomen leningen. Tabel 1

: Opgenomen kortlopende leningen

Datum

Periode

Bedrag

Rentepercentage

13 januari 2012

maand

1.000.000

0,55

25 januari 2012

maand

1.500.000

0,33

31 januari 2012

2 weken

1.000.000

0,79

13 februari 2012

maand

1.500.000

0,35

17 februari 2012

2 weken

1.500.000

0,35

28 februari 2012

maand

1.500.000

0,50

2 maart 2012

maand

1.000.000

0,45

13 maart 2012

maand

1.500.000

0,37

28 maart 2012

maand

1.000.000

0,50

13 april 2012

maand

1.500.000

0,32

23 april 2012

maand

1.000.000

0,36

14 mei 2012

maand

2.000.000

0,33

25 juni 2012

week

1.500.000

0,35

20 juli 2012

maand

1.000.000

0,10

31 augustus 2012

2 weken

1.000.000

0,15

20 september 2012

maand

1.500.000

0,05

26 oktober 2012

maand

1.000.000

0,07

23 november 2012

maand

1.000.000

0,07

21 december 2012

maand

2.500.000

0,12

Uitgezette kortlopende leningen In 2012 zijn er geen gelden uitgezet.


113


Opgenomen langlopende leningen In

mei

2012

is

een

langlopende

25 jaar/rentepercentage 3,2%). Tabel 2

lening

aangetrokken

van

€

3.000.000

(looptijd

: Overzicht opgenomen langlopende leningen (excl. woningbouw)

Schuld per 1-1-2012

Schuld per 31-12-2012

Rentepercentage

1.270.585

1.089.072

4,17

113.445

113.445

0,00

1.690

0

2,48

2.400.000

2.280.000

3,86

3.360.000

3.200.000

4,455

2.640.000

2.520.000

4,85

10.560.000

10.080.000

4,95

3.520.000

3.360.000

5,00

3.680.000

3.520.000

4,77

3.000.000

2.880.000

4,70

0

3.000.000

3,2

30.545.720

32.042.517

Totaal

Uitgezette leningen gemeenteambtenaren Het saldo aan uitgezette hypotheken bedraagt op:  

31-12-2011

31-12-2012


: € 6.110.831 : € 5.799.314

114


4.7 Lokale heffingen Inleiding Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen. Hiermee ontstaat inzicht in de lokale lastendruk. Dit is van belang voor de integrale afweging

tussen enerzijds beleid en anderzijds inkomsten. Ook wordt weergegeven welk beleid de gemeente in 2012 heeft gevoerd ten aanzien van de lokale heffingen en de kwijtschelding hiervan.

De lokale heffingen vormen een belangrijke inkomstenbron voor de gemeente. De heffingen worden voor het grootste deel opgebracht door burgers. In het jaar 2012 is 19,31% van de totale inkomsten van de gemeente Tytsjerksteradiel afkomstig uit lokale heffingen. Lokale heffingen

Begroting

Rekening

2012

2012

Verschil

Onroerende zaakbelasting

6.558.000

6.553.000

5.000

N

Afvalstoffenheffing

2.239.000

2.198.000

41.000

N

Rioolheffing

1.955.000

1.939.000

16.000

N

Reinigingsrechten

191.000

154.000

37.000

N

Bouwleges

427.000

333.000

94.000

N

Toeristengelasting

251.000

232.000

19.000

N

Leges burgerzaken

468.000

479.000

-11.000

V

Begrafenisrechten

12.000

12.000

-

Secretarieleges

50.000

48.000

2.000

N

Marktgeld en staangeld kermissen

11.000

9.000

2.000

N

3.000

1.000

2.000

N

12.165.000

11.958.000

207.000

N

Leges historisch onderzoek Totaal heffingen

Uitgangspunten leges- en tarievenbeleid Voor de jaarrekening zijn de ongewijzigde uitgangspunten van de programmabegroting 2012 gehanteerd. Hiervoor verwijzen wij u naar de paragraaf Lokale heffingen van de begroting.

Opbrengst lokale heffingen Onroerende ZaakBelasting (OZB) De onroerende zaakbelasting (OZB) genereert de hoogste belastingopbrengst. De OZB kan gesplitst

worden in een eigenarenbelasting en een gebruikersbelasting. De gebruikersbelasting voor woningen is met ingang van 2006 door de regering afgeschaft.


115


De gemeente bepaalt het bedrag dat de belastingplichtigen moeten betalen op basis van de waarde van de onroerende zaak. In 2012 was voor de OZB de waarde van de onroerende zaak op waardepeildatum 1 januari 2011 de basis voor de aanslag OZB.

Onderstaande tabel geeft de OZB-tarieven voor 2012 weer zoals deze zijn vastgesteld door de raad

op 22 december 2011. Tarieven OZB

(percentage van de waarde)

2012

Woningen 

Gebruikers



Eigenaren

0,1607%

Niet-woningen 

Gebruikers

0,2166%



Eigenaren

0,2518%

Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing wordt geheven van alle huishoudens als dekking in de kosten van het ophalen van het huishoudelijk afval (een wettelijk verplichte taak). Het is een algemene heffing. Dat

wil zeggen, dat elke huishouding afvalstoffenheffing betaalt, ook al zou men beweren dat men niet gebruik maakt van de dienstverlening van de gemeente.

Onderstaande tabel geeft de tarieven voor de afvalstoffenheffing voor 2012 weer zoals deze zijn vastgesteld door de raad op 22 december 2011. Tarieven afvalstoffenheffing

2012

2011

Mutatie t.o.v. 2011

Eenpersoonshuishouden

€ 129,60

€ 146,40

-/- 11,48%

Meerpersoonshuishouden

€ 185,40

€ 210,00

-/- 11,71%

Rioolheffing De gemeente heeft zelf een grote mate van beleidsvrijheid om de heffingsmaatstaf en belastingplichtige voor de rioolheffing te bepalen. Voor het tarievenbeleid zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:  

Heffing op basis van vaste tarieven bij gebruiker en eigenaar.

Voor gebruikers een differentiatie in tarief tussen eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens

in de verhouding 70:100 (conform de verhouding afvalstoffenheffing). 

De kostendekkendheid van rioolheffing stellen op (gemiddeld) 100%.


116


De werkelijke kosten van riolering bedroegen in 2012 € 1.874.000. De opbrengsten bedroegen € 2.032.00 Hiermee bedroeg de kostendekkendheid in werkelijkheid 108,43%. Voor 2012 is sprake

van een incidentele overdekking als gevolg van de fasering in investeringen en ont-BTW-icering,

waardoor de lasten op rekeningniveau aanmerkelijk lager uitvielen dan de begroting. Het tarief is gebaseerd op de begroting.

Onderstaande tabel geeft de tarieven voor de rioolheffing voor 2012 weer zoals deze zijn vastgesteld door de raad op 22 december 2011. Tarieven rioolheffing

2012

2011

Mutatie t.o.v. 2011

Gebruikers eenpersoonshuishouden

€ 54,60

€ 46,20

+ 18,18%

Gebruikers

€ 78,00

€ 66,60

+ 17,12%

Eigenaren

€ 72,00

€ 59,40

+ 21,21%

meerpersoonshuishouden

Toeristenbelasting Het tarief van de toeristenbelasting bedroeg in 2012 € 0,80.

Kwijtschelding Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van een gehele of gedeeltelijke

kwijtschelding van de geheven belasting. Dit is het geval als aan de voorwaarden voor kwijtschelding van de invorderingswet is voldaan. Kwijtschelding

2012

2011

Aantal toegewezen aanvragen

389

306

Aantal afgewezen aanvragen

106

159

Totaal aantal aanvragen

495

465

Automatische kwijtschelding

184

158

Toekenning op aanvraag (volledig)

150

148

55

0

389

306

82.000

75.000

Toekenning op aanvraag (gedeeltelijk) Totaal aantal kwijtscheldingen Kwijtgescholden belastingbedragen


117


4.8 Rechtmatigheid Controleplan en normenkader Jaarlijks geeft de raad in een controleprotocol nadere aanwijzingen aan de accountant over de reikwijdte van de accountantscontrole, de daarvoor geldende normstelling en de te hanteren goedkeurings- en rapportagetoleranties voor de controle van de jaarrekening. Ook wordt in het controleprotocol aangegeven welke wet- en regelgeving (normenkader) van toepassing is voor de rechtmatigheidscontroles.

Het

controleprotocol

voor

de

jaarrekening

2012

is

in

de

raadsvergadering van 18 oktober 2012 vastgesteld.

Rechtmatigheidsoordeel accountant In het controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2012 zijn de te hanteren goedkeuringstoleranties voor getrouwheid en rechtmatigheid als volgt vastgesteld: Goedkeuringstolerantie

Goedkeurend

Beperking

Oordeelonthouding

Afkeurend

Fouten

de

≤ 1%

> 1% < 3%

-

≥ 3%

de

≤ 3%

> 3% < 10%

≥ 10%

-

in

jaarrekening (% van de lasten)

Onzekerheden

in


De werkelijke lasten (vóór bestemming) in de jaarrekening bedragen € 64.015.000. Hierdoor zijn de goedkeuringstoleranties in euro’s voor 2012 als volgt: Goedkeuringstolerantie Fouten

in

Goedkeurend

de

≤ 640.000

de

≤ 1.920.000

jaarrekening (% van de

Beperking

Oordeelonthouding

Afkeurend

> 640.000

-

≥ 1.920.000

> 1.920.000

≥ 6.402.000

-

< 1.920.000

lasten) Onzekerheden

in


< 6.402.000

De hoogte van de tekortkomingen, zoals hieronder opgesomd, blijven onder de genoemde tolerantie van 1% voor fouten en 3% voor onzekerheden. Dit betekent dat onze accountant een

goedkeurend oordeel betreffende rechtmatigheid heeft afgegeven. De accountantsverklaring is opgenomen in de bijlagen.


118


Toelichting oordeel rechtmatigheidscontrole Hieronder worden de bevindingen van de rechtmatigheidscontrole weergegeven, uitgesplitst naar: 

Voorwaardencriterium



Begrotingscriterium



Criterium misbruik en oneigenlijk gebruik

Voorwaardencriterium In overleg met de accountant is een controleplan opgesteld. Het controleplan is zodanig ingericht dat elk proces minimaal eens in de drie jaar bij de interne controle is betrokken. Bij de uitvoering van het controleplan heeft onze accountant een goede basis om een oordeel over de rechtmatigheid te kunnen geven. Zij zullen daarbij gebruik maken van de door ons intern uitgevoerde controles. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de geëxtrapoleerde financiële fouten en onzekerheden weer naar aanleiding van de uitgevoerde rechtmatigheidscontroles. Proces Subsidies

Financiële fout

Financiële onzekerheid €-

€-

€ 2.000

€ 25.000

€ 118.000

€-

Inkoop en aanbesteding

€-

€-

Bouwleges en overige leges

€-

€-

Financieel beheer

€-

€-

€ 120.000

€ 25.000

Wet Maatschappelijke Ondersteuning Werk en Bijstand

Totaal

De controle leerlingenvervoer is met instemming van de accountant opgeschoven van 2012 naar 2013. Vanaf het schooljaar 2012-2013 is de nieuwe verordening van kracht. In 2012 kon echter

nog geen volledige controle op het schooljaar 2012-2013 uitgevoerd worden. Een controle op het schooljaar 2011-2012 zou geen toegevoegde waarde hebben, omdat toen de oude verordening nog van kracht was.

De toelichting op de financiële fouten en onzekerheden volgt hieronder. Wet Maatschappelijke Ondersteuning

De volgende tekortkomingen met financiële consequenties zijn geconstateerd bij verschillende dossiers: 

Het PGB voor huishoudelijke hulp is uitbetaald op basis van het klassesysteem in plaats van het tarief per uur.


119




Het PGB voor huishoudelijke hulp is uitbetaald op basis van het uurtarief 2010 in plaats van het uurtarief 2012.

 

Het PGB voor huishoudelijke hulp is uitbetaald op basis van een te hoog tarief.

Voor de berekening van het PGB zijn er ook reiskosten meegerekend. Het is echter niet

duidelijk waar dit op is gebaseerd. De reiskosten worden contant uitbetaald, dus het is ook niet te controleren. Dit is aangemerkt als een onzekerheid.



Jaren terug is een traplift verstrekt aan een cliënt, die vervolgens in 2009 is overleden. Gebruikelijke werkwijze is om de traplift over te zetten op de naam van de partner van de

cliënt wanneer de partner zelf wegens beperkingen ook gebruikt maakt van de traplift. In dit

geval zijn er geen beperkingen van de partner bekend. Er is nog nooit een voorziening in het kader van de WMO aangevraagd en er is verder ook niets over vastgelegd. De uitbetaalde onderhoudskosten voor de traplift zijn aangemerkt als een onzekerheid. Werk en Bijstand

De volgende tekortkomingen met financiële consequenties zijn geconstateerd bij verschillende dossiers: 

In één geval is er ten onrechte een bedrag aan bijzondere bijstand verstrekt. Voor deze kosten

kan

in

beginsel

geen

bijzondere

bijstand

worden

verstrekt.

onderhoudsplicht ouders en de mogelijkheid tot een lening zijn niet onderzocht.

Reservering,

Begrotingscriterium Voor het begrotingscriterium is het van belang dat de baten, lasten en balansmutaties tot stand komen binnen de grenzen van de vastgestelde begroting en de hiermee samenhangende

programma’s. Volgens de kadernota rechtmatigheid zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Het kan voorkomen, dat er meer is uitgegeven dan begroot, maar dat het college wel binnen het

door de raad uitgezette beleid is gebleven. In deze gevallen is het niet de bedoeling, dat de accountant deze overschrijdingen betrekt bij de beslissing om wel of niet een goedkeurende

accountantsverklaring af te geven. De accountant moet deze overschrijdingen wel opnemen in het

verslag van bevindingen. Jaarlijks toetsen we de overschrijdingen per programma aan de soort begrotingsoverschrijding uit de kadernota rechtmatigheid om vast te stellen of sprake is van een begrotingsoverschrijding die mee moet tellen voor het rechtmatigheidsoordeel.

In de jaarrekening 2012 is sprake van overschrijdingen (op de lasten) voor de volgende programma’s:     

Programma 5; Onderwijs Programma 7; Sport

€

43.000

€

10.000

€

282.000

Programma 8; Werk en Bijstand

€

Programma 10; Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting

€ 3.187.000

Programma 9: Milieu


9.000

120


Voor een toelichting op de overschrijding verwijzen wij u naar het betreffende programma. Criterium misbruik en oneigenlijk gebruik Het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten (PRPG) adviseert om voor het voeren van het

Misbruik & Oneigenlijk Gebruik beleid een overkoepelende nota vast te stellen. In onze financiële beheersverordening ex. art. 212 van de Gemeentewet is opgenomen dat het college regels vastlegt voor het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik van gemeentelijke regelingen en

eigendommen. Onze nota misbruik en oneigenlijk gebruik is op 22 december 2008 vastgesteld door het college van B&W en ter informatie aan de raad aangeboden in de vergadering van 29 januari 2009.

Voor de jaarrekening 2012 zijn er met betrekking tot dit criterium geen bijzonderheden te melden.


121

Bijlagen


5.1 Controleverklaring accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Gemeenteraad van de gemeente Tytsjerksteradiel

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2012 van gemeente Tytsjerksteradiel gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de programmarekening over 2012 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SISA bijlage.

Verantwoordelijkheid van het College van Burgemeester en Wethouders Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Het College van Burgemeester en Wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Badweg 2, 8934 AA Leeuwarden, Postbus 321, 8901 BC Leeuwarden T: 088 792 00 58, F: 088 792 94 24, www.pwc.nl ‘PwC’ is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284),

PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer

aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.nl treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam. Originele accountantsverklaring ligt ter inzage


124


Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidcriteria en van de redelijkheid van de door het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is samen met het controleprotocol 2012 op 18 oktober 2012 door de gemeenteraad vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van gemeente Tytsjerksteradiel een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2012 als van de activa en passiva per 31 december 2012 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2012, in alle van materieel belang zijnde aspecten, rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

Origineel getekend door C.R. Alserda AA


125


5.2 Gedetailleerd overzicht bestemming resultaat Saldo jaarrekening voor bestemming Reserves programma:

Begroting

-2.703.206,50 Jaarrekening

Temp./vrijval

01

-76.798,00

-76.798,37

-0,37

02

13.500,00

13.500,00

0,00

03

-65.578,00

-87.868,31

-22.290,31

04

-68.386,00

-22.256,39

46.129,61

05

-93.887,00

43.951,80

137.838,80

06

-221.155,00

-495,13

220.659,87

07

-25.000,00

-10.000,00

15.000,00

08

-369.780,00

-123.700,00

246.080,00

09

-69.308,00

-50.205,62

19.102,38

10

-1.002.397,00

-10.507,58

991.889,42

11

-488.792,00

-370.885,41

117.906,59

-2.467.581,00

-695.265,01

1.772.315,99

Saldo reserves

Saldo mutaties reserves (jaarrekening)

-695.265,01

Saldo jaarrekening na bestemming

-2.007.941,49

Vrij te bestemmen resultaat Bestemming vrij te bestemmen saldo

Onttrekking uit AR t.b.v. dekking rekeningsaldo

Totaal bestemming

-2.007.941,49 -2.007.941.49

-2.007.941,49 -

Nadere toelichting: Doordat op grond van de BBV de bijdragen van reserves niet in het resultaat voor bestemming zijn opgenomen, maar de kosten van de projecten die een bijdrage uit de reserves krijgen wel, kan hier een nadelig resultaat ontstaan. Voor de jaarrekening 2011 betekent dit dat er per saldo € 2.703.537,50 aan uitgaven in het nadelig resultaat voor bestemming is opgenomen, waarvoor nog dekking plaatsvindt uit de reserves. Hierdoor ontstaat een nadelig resultaat na bestemming. Vrijval: Vrijval ontstaat doordat projecten niet doorgaan of dat de kosten lager uitvallen. De niet benutte reserves worden opgeheven en worden overgeheveld naar de algemene reserve. De niet benutte Gemeente Tytsjerksteradiel

126


gedeelten worden, als het niet de algemene reserve betreft, overgeheveld naar de algemene reserve. Prog. 3 GVVP wachplaats OBS Thrimwalda

1.000 N

Prog. 3 GVVP kruising Westersingel

4.000 N

Prog. 6 Clustering Hurdegaryp Prog. 8 Herstructureringsplan

13.000 N 246.000 N

Temporisering: Doordat de uitvoering van projecten niet (geheel) volgens planning plaatsvindt in het rekeningjaar, maar in het jaar daarop of later, ontstaan er als gevolg van temporisering voordelen/nadelen in de exploitatie en nadelen/voordelen op het onderdeel mutaties in de reserves (product 980.01). Om de benodigde stortingen in/onttrekkingen uit de reserves in het volgende jaar plaats te laten vinden is een besluit van de raad nodig. Prog. 3 Grondtransactie de Klinze

78.000 V

Prog. 3 GVVP algemeen

17.000 N

Prog. 3 GVVP 30 km zone Tytsjerk

34.000 N

Prog. 4 Alde paden, nije wegen

9.000 N

Prog. 4 Plattelandsvernieuwing

37.000 N

Prog. 5 Verkeers- en ruimtelijke aanpassing HAVO-top

138.000 N

Prog. 6 Vijversburg

208.000 N

Prog. 7 Sportcomplex Sumar

15.000 N

Prog. 9 Waterplan

19.000 N

Prog. 10 Alde Feanen Prog. 10 Landinrichting Bûtenfjild Prog. 10 Gebiedsontwikkeling Zuid en Midden Prog. 10 Dorpsvernieuwing Gytsjerk Prog. 11 Boekwinst diverse inruilen

351.000 N 67.000 N 530.000 N 44.000 N 5.000 V

Prog. 11 KCC

78.000 N

Prog. 11 Sociaal flankerend beleid

43.000 N


127


5.3 Totaaloverzicht reserves en voorzieningen Rekeningnr.

Naam reserve/voorziening

01-01

Vermeer-

Vermin-

31-12

2012

dering

dering

2012

Algemene reserve 0.410.10.00.00

Algemene reserve

Totaal Algemene reserve

22.314

2.006

870

23.450

22.314

2.006

870

23.450

86

-

49

37

Bestemmingsreserves 0.410.35.07.00

Res. plattelandsvernieuwing

0.410.35.15.00

Res. dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk

1.668

315

36

1.947

0.410.40.30.00

Res. grondexploitatie

667

-

667

-

0.410.40.31.00

Res. sociale woningbouw

538

-

538

-

0.410.40.32.00

Res. BTW compensatiefonds

117

-

78

39

0.410.40.34.00

Res. pensioenen wethouders

1.536

-

77

1.459

0.410.40.39.00

Res. situatie It Wiid

2.774

48

-

51

-

2.822

Res. Sociaal flankerend personeelsbeleid

527

-

283

244

0.410.40.42.00

Res. Caparis

124

-

124

-

0.410.40.43.00

Risicoreserve grondexploitatie

-

444

-

444

8.146

807

1.903

7.050

0.410.40.40.00

Res. kansen in kernen

0.410.40.41.00

109

Totaal bestemmingsreserves

58

Resultaat na bestemming 0.410.50.00.00

Onverdeeld rekeningsaldo

Totaal resultaat na bestemming Totaal reserves

735

-

2.745

-2.008

735

-

2.745

-2.008

31.195

2.813

5.518

28.490

13

-

-

13

Voorzieningen 0.510.60.00.00

Voorz. recontructie plein Gytsjerk

0.511.30.00.00

Voorz. spaarvariant ADV

259

-

104

155

0.511.60.00.00

Voorz. onderhoud onderwijshuisvesting

691

44

101

634

0.511.80.00.00

Voorz. onderhoud gemeentehuis

129

57

51

135

0.512.10.00.00

Voorz. onderhoud gebouwen GOW

286

33

19

300

0.512.50.00.00

Voorz. planschades

20

-

20

2

14

0.513.20.00.00

Voorz. sportvelden

118

43

70

91

0.513.30.00.00

Voorz. onderhoud liften

22

5

4

23

0.513.50.00.00

Voorz. APPA

1.442

106

-

1.548

0.513.90.00.00

Voorz. onderhoud gevels gemeentehuis

49

7

-

56

0.514.00.00.00

Voorz. inrichting rondom sportterreinen

28

10

-

38

0.514.50.00.00

Voorz. 2e toplaag busroute Burgum

58

-

-

58

0.510.70.00.00

0.513.10.00.00

Voorz. afwikkeling schades

Voorz.

onderwijshuisvesting

leerlingen

56

16

-

-

8

48

-

AZC

0.514.60.00.00

Voorz. aktieplan verkeersveiligheid

0.514.80.00.00

Voorz. ongevallen personeel

-

-

-

-

0.515.80.00.00

Voorz. onderhoud paternosterkasten

23

2

1

24

0.516.10.00.00

Voorz.

24

10

1

33

922

40

81

881

planmatig

onderhoud

7

5

7

5

bewegwijzering 0.516.30.00.00

Voorz. onderhoud wegen


128


Rekeningnr.

Naam reserve/voorziening

0.516.60.00.00

Voorz. bindingsgelden

0.516.70.00.00

Voorz. lichtmasten

0.516.80.00.00

Voorz. bruidschatregeling OBO

0.517.00.00.00

Voorz. taxaties opstallen en inventaris

0.517.20.00.00

Voorz. gesubsidieerde instelling

0.517.30.00.00

Voorz. onderhoud bruggen

0.517.40.00.00

Voorz. dorpshuizen

0.517.50.00.00

Voorz. onderhoud sportgebouwen

0.517.70.00.00

Voorz. riolering

0.520.20.00.00

Voorz. afgewikkelde complexen

0.516.90.00.00

0.517.60.00.00

Voorz. baggeren

01-01

Vermeer-

Vermin-

31-12

2012

dering

dering

2012

18

26

18

26

5

132

128

9

294

484

-

203

294

252

-

435

30

-

-

30

39

-

19

20

30

4

14

20

32

16

-

48

143

Voorz. onderhoud welzijnsgebouwen

Totaal voorzieningen Totaal reserves en voorzieningen

89

91

141

162

34

38

158

-

83

-

83

59

-

20

39

5.459

949

1.343

5.065

36.654

3.762

6.861

33.555

37

34

37

34

314

273

314

273

351

307

351

307

5.810

1.256

1.694

5.372

37.005

4.069

7.212

33.862

Voorzieningen elders belegd 0.513.72.00.00 0.513.75.00.00

Voorz.

bestuurscommissie

Frankeskoalle

Voorz. vermogen Mr. Frankeskoalle

Totaal voorzieningen elders belegd Totaal voorzieningen inclusief elders belegd Totaal reserves en voorzieningen inclusief elders belegd


Mr.

129


5.4 Overzicht personele sterkte en personeelslasten Toegestane formatie Ult. 2011

Ult. 2012

Gemiddelde bezetting 2011

2012

Gemeenteraad

Loonsom (x € 1.000) Rek 2011

Rek 2012

307

Rekenkamercommissie

307

6

5

Burgemeester en wethouderw

4,00

4,00

4,00

4,00

391

435

Totaal bestuursorganen

4,00

4,00

4,00

4,00

704

747

Griffie c.a.

2,29

2,29

2,20

2,29

164

179

Directie

2,00

2,00

2,00

2,00

258

246

Directiestaf

2,20

2,67

2,20

2,67

151

205

28,51

27,72

27,89

26,88

1.787

1.818

Milieu, Bouwen en Beheer

97,69

98,44

93,78

91,61

4.756

4.843

Samenleving

21,05

20,45

19,83

19,94

1.222

1.216

Werk en Inkomen

20,99

20,34

19,59

18,01

1.079

1.001

Bestuur, Management en Organisatie

32,74

32,79

31,26

30,88

1.814

1.842

Financiële en Juridische Zaken

44,64

42,71

41,03

39,39

2.427

2.455

252,11

249,41

239,79

233,67

Ruimte

Totaal huidig personeel

13.658

13.805

Voormalig BenW

35

34

Ondernemingsraad

79

Brandweer (vrijwilligers) Bijzondere ambtenaren burgelijke stand

89

243

275

20

19

Commissie bezwaarschriften

6

4

Kamer sociale- en welzijnszaken

8

10

Stagiares Bovenformatief

7

9

49

38

Bestuurscommissie Mr. Frankeskoalle

4

5

Detachering

-

222

451

807

14.813

15.359

ANNO

-

Totaal overig

102

Toename loonsom: CAO + 1% met ingang van 1-4-2012

120.000

Herstelpremie ABP

130.000

Eenmalige uitkering

110.000

Premies, herwaardering, toelagen, keuzepakket e.d. Lagere gemiddelde bezetting Vergoeding vrijwillige brandweer Detachering en ANNO (kosten worden bij derden in rekening gebracht)

130.000 -300.000 32.000 324.000 546.000


130


5.5 Single Information Single Audit (SISA) SISA is de afkorting voor 'Single Information, Single Audit'. Basisidee bij het principe SISA is dat het

Rijk bij het vragen van informatie zoveel mogelijk aansluit bij de informatiebehoeften en

verantwoordingsmomenten van de medeoverheden zelf. Bij 'Single Information' hoeft de gemeente, provincie of gemeenschappelijke regeling niet speciaal een aparte verantwoording voor het Rijk op te stellen, maar kan het eigen jaarverslag worden gebruikt. In een bijlage bij de jaarrekening wordt

de verantwoordingsinformatie opgenomen over specifieke uitkeringen die het Rijk nodig heeft om de specifieke uitkeringen te kunnen beoordelen. Met 'Single Audit' wordt bedoeld dat voor de

controle door de accountant gebruik wordt gemaakt van de reguliere controle van de jaarrekening door de accountant.

In de onderstaande tabel zijn de specifieke uitkeringen in 2012, die onder de SISA werking vallen, opgenomen. Nr.

Specifieke uitkering

Fout of

C1

Verzameluitkering BZK

C7C

Investering Stedelijke Vernieuwing

€0

N.v.t.

N.v.t.

D9

Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2014

€0

N.v.t.

N.v.t.

E27B

Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer

€0

N.v.t.

N.v.t.

G1C-1

Wet Sociale Werkvoorziening

€0

N.v.t.

N.v.t.

€0

N.v.t.

N.v.t.

€0

N.v.t.

N.v.t.

€0

N.v.t.

N.v.t.

Wet Participatiebudget

€0

N.v.t.

N.v.t.

Brede Doeluitkering Centra voor Jeugd en

€0

N.v.t.

N.v.t.

onzekerheid

Financiële

omvang in €

Toelichting fout of

onzekerheid €0

N.v.t.

N.v.t.

(gemeentedeel 2012) G1C-2

Wet Sociale Werkvoorziening

G2

Gebundelde uitkering op grond van artikel

(totaal 2011) 69 WWB G3

Besluit

Bijstandsverlening

Zelfstandigen

2004 (excl. levensonderhoud beginnende zelfstandigen) G5 H10

Gezin

De verantwoordingsbijlage SISA is beschikbaar op de financiële administratie.


131


5.6 Integriteit Inleiding

In 2005 stelden de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg

(IPO), de Unie van Waterschappen, de Raad van Hoofdcommissarissen, het Korpsbeheerdersberaad

en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) een Modelaanpak basisnormen integriteit openbaar bestuur en politie vast.

Deze partijen spraken een gezamenlijke inzet met elkaar af die ertoe moest leiden, dat elke overheidsorganisatie zou beschikken over een set van integriteitsinstrumenten die voldoet aan geformuleerde basisnormen.

In het collegeprogramma voor de periode 2010 – 2014, ‘Ta de Kearn’, staat de integriteit van het bestuur en de organisatie als aandachtspunt aangegeven (programmapunt 1.8).

Een van de basisnormen was, dat het politiek verantwoordelijk of vertegenwoordigend orgaan wordt betrokken bij de ontwikkeling en de evaluatie/verantwoording van het integriteitbeleid.

In het kader van de verantwoording m.b.t. het integriteitbeleid doen wij uw raad, in het kader van de jaarstukken, een rapportage toekomen over de uitvoering van het integriteitbeleid over 2012. Afleggen ambtseed/-belofte

Voor ambtenaren die vanaf 1 maart 2006 bij de gemeente in dienst zijn gekomen is het afleggen van de ambtseed of ambtsbelofte via een wetswijziging in de Ambtenarenwet verplicht gesteld.

Voor het afleggen van de eed of belofte door nieuwe medewerkers is er in principe een keer in de twee maanden een gelegenheid. In 2012 zijn er twee van deze sessies geweest; daarbij hebben in totaal zeven nieuwe medewerkers/medewerksters de belofte afgelegd, vijf in het Fries, twee in het

Nederlands.

Uitvoeringsregelingen

In 2012 is verder gewerkt aan een regeling voor een VertrouwensPersoon Integriteit (VPI); de lijn is

om deze te koppelen aan de (externe) Vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen. In 2013 zal dit verder worden geregeld. Landelijke ontwikkelingen

Op 12 december 2012 legden minister Plasterk van BZK, burgemeester Jorritsma namens de VNG, Commissaris van de Koningin Remkes namens het IPO en dijkgraaf Doornbos namens de Unie van

Waterschappen een verklaring af, dat het nodig blijft dat overheden aandacht besteden aan de integriteit van hun bestuur en hun medewerkers. De gezamenlijke overheden vinden integriteit van

wezenlijk belang voor een goed openbaar bestuur. In de uitvoering blijft continue aandacht voor

integriteit nodig: verantwoording afleggen over het naleven van het integriteitsbeleid, goede registratie van schendingen, regelmatig onderzoek naar kwetsbare functies en processen en


132


nevenfuncties openbaar maken. Bestuurlijke incidenten laten zien dat het voorkomen van belangenverstrengeling - en zelfs de schijn daarvan - een belangrijk speerpunt moet blijven.

Verder wil het kabinet de rol van burgemeesters, voorzitters van waterschappen en van Commissarissen van de Koningin bij het integriteitsbeleid in de wet vastleggen.


133


5.7 Dienstverlening De gemeente heeft in 2012 veel diensten verleend.

Zoals directe dienstverlening aan of via de balies Burgerzaken, Bouwen en Wenjen en de gecombineerde balie Wmo-loket/ Werk en Bijstand (WMO: Wet maatschappelijke ondersteuning),

via de andere kanalen van website, brieven, telefoon en mails, op het gebied van milieu en beheer

van de openbare ruimte en bij de sportvoorzieningen.

Er vond in 2012 in de publiekshal een herinrichting van de balies plaats. De balie Bouwen en Wenjen en de gecombineerde balie Wmo-loket/Werk en Bijstand zijn in de loop van 2012 begonnen ’s middags op afspraak te werken. De balie Bouwen en Wenjen is vanaf het najaar 2012 maandagavond niet meer open.

Hier noemen we verder enkele punten die meer indirect met de dienstverlening in 2010 te maken hebben.

De eisen die het Rijk aan gemeenten stelt op het gebied van de dienstverlening zijn hoog. De gemeenten willen zich daarbij, als ‘eerste’ overheid, ontwikkelen tot dienstverlener voor alle overheidsvragen in 2015.

Binnen de samenwerking die de gemeenten Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel met elkaar zijn

ingegaan, is de dienstverlening een van de onderwerpen die als prioriteit zijn afgesproken. Het was ook een van de proeftuinen van de samenwerking. Er in 2012 hard gewerkt aan het verder samen uitwerken van het overeengekomen dienstverleningsconcept.

De focus was verder in 2012 sterk gericht op de ontwikkeling van de digitale dienstverlening. De gemeente laat eens in de twee jaar onderzoeken in hoeverre ouders en scholen tevreden zijn over het leerlingenvervoer. In 2011/2012 vond er ook weer een dergelijk onderzoek plaats. Het

onderzoek werd uitgevoerd door een onafhankelijk onderzoeksbureau, dat gespecialiseerd is in

leerlingenvervoer. Ongeveer de helft van alle ouders en zeventig procent van de scholen deden

mee aan het onderzoek. Uit het onderzoek bleek dat ouders en scholen bijzonder tevreden zijn over het leerlingenvervoer. Zij beoordelen deze met een rapportcijfer hoger dan een acht. Er was al tevredenheid over de resultaten in het onderzoek van 2010, maar met het onderzoek in 2012 is

een flinke verbetering geboekt, vooral met het openbaar vervoer. Er werden twee verbeterpunten geformuleerd.


134


5.8 Burgerparticipatie In 2012 heeft het onderwerp ‘burgerparticipatie’ politiek-bestuurlijk redelijk vaak in de belangstelling gestaan.

Op 9 februari 2012 werd er voor de raad en het college een symposium over burgerparticipatie gehouden.

Op 28 maart 2012 werd de (jaarlijkse) bijeenkomst van het college met delegaties van de

verenigingen voor dorpsbelangen ( in het vervolg: dorpsbelangen) gehouden. Aan de hand van een inbreng van Doarpswurk kwam ook daar het onderwerp burgerparticipatie aan de orde.

Het college besloot vervolgens om het thema 'burgerparticipatie' in samenwerking met dorpsbelangen uit te werken. Bij brief van 1 augustus 2012 nodigde het dorpsbelangen uit om met

voorstellen te komen over de manier waarop burgerparticipatie in hun dorp kan worden uitgewerkt. De op te stellen voorstellen zouden ook voor de burgers in de dorpen te beoordelen zijn, via een op te zetten digitaal platform.

Op 12 november 2012 werd er voor dorpsbelangen hierover ook een informatiebijeenkomst georganiseerd.

Tot eind 2012 konden voorstellen worden ingediend. Het college zou daarna een keuze doen. Intussen is de termijn nog een periode in 2013 verlengd en loopt het keuzeproces nog. Hier komt verder een aantal voorbeelden aan de orde van het informeren, raadplegen en betrekken

van inwoners, vertegenwoordigers van belangengroepen en instanties over of bij een aantal zaken, die in 2012 in de gemeente speelden.

Op 23 januari organiseerde de gemeente een presentatie in de publiekshal m.b.t. de Visie

Waterfront, die van 12 januari tot 22 februari ter inzage lag. De visie werd daar toegelicht en er werden vragen beantwoord door medewerkers.

In het eerste deel van 2012 en in de herfst was het Energie(k)loket in Gytsjerk een dagdeel open voor inwoners van Tytsjerksteradiel met vragen over energiebesparende maatregelen.

In maart werden er informatiebijeenkomsten over het voorontwerp bestemmingsplan Buitengebied gehouden, op 19 maart in Burgum, op 20 maart in Garyp en op 27 maart in Oentsjerk. Er verschenen ook nieuwsbrieven over het plan en op de website was meer informatie te lezen.

Op 26 maart werd een informatiebijeenkomst voor startende ondernemers georganiseerd in het gemeentehuis.

Op 29 maart was er een achterbanbijeenkomst van de Cliëntenraad Werk en Bijstand in het Martinushuis in Burgum.

Op 16 april werd er een evaluatieavond m.b.t. het evenementenbeleid gehouden in de raadszaal. Mee aan de hand van de inbreng op deze avond is het evenementenbeleid bijgesteld. Gemeente Tytsjerksteradiel

135


De Wmo-adviesraad Tytsjerksteradiel vergaderde op 26 juni, 17 september en 18 december. De provincies Groningen en Fryslân organiseerden samen met ProRail en de gemeenten aan het spoor inloopavonden over de extra sneltrein tussen Groningen en Leeuwarden. De inloopavonden vonden plaats in juni en juli op verschillende locaties in Groningen en Fryslân. Op 26 juni was er een inloopavond in Feanwâlden.

Op 5 september was er een informatiebijeenkomst over de bouw van het Multifunctioneel Centrumbouw MFC in Noardburgum, in de Balstien te Noardburgum.

Op 26 september organiseerde de Fietsersbond in samenwerking met de gemeente een praktijkdag Veilig e-biken (elektrische fietsen) bij het projectbureau De Centrale As in Burgum. Op 27 september 2012 werd het Evenement Werkvloer gehouden, in de Lawei in Drachten. Men kon

daar

terecht

voor

allerhande

vragen

over

werk,

Tytsjerksteradiel was een van de deelnemende gemeenten.

werk

zoeken,

heroriëntatie

etc.

In oktober en november liep de cyclus ‘Dwaande met je bedrijf’ voor startende ondernemers, in

gemeentehuizen in de noordoostelijke gemeenten.

In oktober werden er in Sumar, Garyp, Burgum en Hurdegaryp informatiebijeenkomsten gehouden

over de start van de werkzaamheden rondom de aanleg van de Centrale As.

Ook was er op 11 oktober voor de inwoners van Garyp de mogelijkheid tot kennismaking met de feitelijke werkzaamheden, die met de rondweg Garyp begonnen.

Inwoners, beheerscommissies en dorpsbelangen werden in oktober uitgenodigd om te reageren op het nieuw opgestelde beleid m.b.t. de speeltuinen in de gemeente.

Voor 1 december konden er ideeën worden ingediend voor de vervanging van de bibliobus, die door bezuinigingen moet stoppen.


136


5.9 Overzicht overlopende posten


137

Programmajaarrekening. Gemeente Tytsjerksteradiel

Recommend Documents