Programmabegroting
1
Programmabegroting 2007-2010
2
Woord vooraf Voor u ligt de Programmabegroting 2007 – 2010. Het is de eerste uitwerking van het coalitieakkoord ‘Ruimte zien, ruimte maken’. Deze begroting biedt ruimte biedt om aan de slag te gaan. De grote projecten die de komende jaren zichtbaar worden in de stad zijn financieel gedekt. De gemeente heeft met een forse inspanning voldoende financiële weerstand opgebouwd om tegenslagen op te vangen. En er is meer ruimte voor nieuw beleid. Kortom: er is ruimte voor stappen voorwaarts. Inwoners van Delft moeten dat concreet merken de komende jaren. Iedereen moet kunnen meedoen. Daarom investeren we in participatie, integratie en economische zelfstandigheid van mensen, en hebben we veel aandacht voor jeugd en zorg. Daarom versterken we de lokale economie. Inwoners van Delft moeten ervaren dat we plannen afmaken. Dat geldt niet alleen voor de grote projecten. We streven ook naar grote kwaliteit in kleine dingen. Goed beheer, aantrekkelijk groen, goede voorzieningen, veilige straten, aantrekkelijk cultureel aanbod. Daar zetten we extra geld voor in. Open, vindbaar en toegankelijk, dat zijn voor ons belangrijke begrippen. Want een mooier Delft komt er niet alleen door een sluitende begroting. Daarvoor is ook de inzet nodig van betrokken inwoners en bedrijven. Wij zullen die betrokken bewoners en bedrijven opzoeken. Maar we doen ook een oproep om deel te nemen aan het debat over de stad en ideeën in te brengen over hoe onze stad nog méér Delft kan worden. Burgemeester en Wethouders van Delft.
3
Inhoud Programmabegroting.................................................................................................................. 1 Programmabegroting 2007-2010 ............................................................................................... 2 Woord vooraf .......................................................................................................................... 3 Inhoud ..................................................................................................................................... 4 Programma’s .............................................................................................................................. 6 Inleiding................................................................................................................................... 7 Dienstverlening ....................................................................................................................... 9 Dienstverlening.................................................................................................................... 9 Delta .................................................................................................................................. 12 Wonen, Zorg en Welzijn ....................................................................................................... 15 Zorg met aandacht ............................................................................................................ 15 Gezond en actief ............................................................................................................... 22 Hoofdstuk Stedelijke vernieuwing ..................................................................................... 30 Jeugd en Onderwijs .............................................................................................................. 33 Jeugd en onderwijs ........................................................................................................... 33 Integratie en Inburgering ...................................................................................................... 43 Integratie en Inburgering ................................................................................................... 43 Veiligheid .............................................................................................................................. 49 Veiligheid........................................................................................................................... 49 Wijkzaken en Beheer van de stad........................................................................................ 55 Samenwerken in de wijken ............................................................................................... 55 Beheer van de stad ........................................................................................................... 58 Beheer in de stad: reiniging .............................................................................................. 65 Milieu en Duurzame Ontwikkeling ........................................................................................ 68 Milieu en Duurzame Ontwikkeling .................................................................................... 69 Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie .............................................................................. 77 Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie ........................................................................... 77 Kennisstad en Economie...................................................................................................... 85 Kennisstad en economische agenda................................................................................ 86 Cultuur en Binnenstad .......................................................................................................... 94 Deelprogramma cultuur..................................................................................................... 94 Deelprogramma Binnenstad ........................................................................................... 105 Ruimtelijke ordening, Verkeer en Vervoer ......................................................................... 109 Ruimtelijke ordening........................................................................................................ 109 Verkeer ............................................................................................................................ 113 Ontwikkelen, Grond en Vastgoed....................................................................................... 117 Grond en Vastgoed ......................................................................................................... 117 Technopolis ..................................................................................................................... 121 Harnaschpolder Delft Woongebieden............................................................................. 123 Poptahof .......................................................................................................................... 125 Schie-oevers ................................................................................................................... 128 Spoorzone ....................................................................................................................... 129 Bomenwijk ....................................................................................................................... 131 Bestuur en organisatie........................................................................................................ 134 Bestuur ............................................................................................................................ 134 Communicatie ................................................................................................................. 137 Organisatie ...................................................................................................................... 138 Stadskantoor ................................................................................................................... 138 Regio ............................................................................................................................... 138 Internationaal Beleid ....................................................................................................... 140 Financieel meerjarenbeeld ..................................................................................................... 145 Het financieel meerjarenbeeld............................................................................................ 146
4
Bestaand Beleid.................................................................................................................. 147 Loon- en Prijscompensatie................................................................................................. 148 Algemene dekkingsmiddelen ............................................................................................. 149 Nieuw Beleid....................................................................................................................... 153 Investeringen en grote projecten........................................................................................ 154 Herijking reserves ............................................................................................................... 156 Het bezuinigingsprogramma .............................................................................................. 162 Verzameloverzichten .......................................................................................................... 163 Bestaand beleid............................................................................................................... 163 Nieuw beleid .................................................................................................................... 164 Grote projecten en investeringen.................................................................................... 166 Overzicht baten en lasten programma’s en algemene dekkingsmiddelen .................... 169 Paragrafen .............................................................................................................................. 172 Weerstandsvermogen en risico’s ....................................................................................... 173 Risico’s:........................................................................................................................... 173 De weerstandscapaciteit................................................................................................. 181 Onderhoud kapitaalgoederen ............................................................................................. 183 Verbonden partijen ............................................................................................................. 188 Financiering ........................................................................................................................ 195 Bedrijfsvoering .................................................................................................................... 198 Grondbeleid ........................................................................................................................ 208 Lokale heffingen ................................................................................................................. 210 BijlagenBijlage: Producten per deelprogramma................................................................. 216 Bijlage: Producten per deelprogramma.............................................................................. 217 Bijlage: EMU-saldo ............................................................................................................. 223 Bijlage: raming reserves meerjarig..................................................................................... 224
5
Programma’s
6
Inleiding De Programmabegroting 2007 - 2010 kent net als in voorgaande jaren een indeling in programmaplannen, gevolgd door een uiteenzetting van het financieel meerjarenbeeld. Het derde deel bestaat weer uit de paragrafen, waarin verschillende beheersmatige en financiële aspecten van de begroting worden behandeld. Verbetering van de leesbaarheid en informatiewaarde van de programmabegroting blijft een aandachtspunt. Om meer ruimte te bieden voor debat in de raad is getracht in de programmahoofdstukken een scherper onderscheid te maken tussen de beoogde beleidsdoelen en de te ontwikkelen activiteiten om die doelen te bereiken. De aantrekkende economie en de bijbehorende positieve ontwikkeling van het Gemeentefonds helpen mee aan een budgettair sluitend financieel beeld. Het geeft de kans om financiële ruimte voor nieuw beleid in 2007 vrij te maken en gedeeltelijk ook voor de jaren daarna. De omvang van de begroting bedraagt in totaal circa € 300 miljoen en beschrijft aanvullend een meerjarig investeringsprogramma van ruim € 100 miljoen. Het college heeft in totaal € 3 miljoen euro middelen voor nieuw beleid en daarnaast voor € 30 miljoen extra investeringsruimte vrijgemaakt. De grote projecten in de stad zijn daardoor financieel gedekt en er is voldoende financiële weerstand opgebouwd om tegenslagen op te vangen. De gemeente wacht enkele grote operaties. Eén daarvan is de inwerkingtreding van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in 2007. Gemeenten krijgen er belangrijke taken en geld bij, ongeveer 1 miljard euro, voor Delft vooralsnog ca € 7 miljoen. Voor Delftenaren die afhankelijk zijn van zorg verandert in 2007 nog niets. De uitvoering van de WMO in de toekomst krijgt in de loop van het jaar inhoud. Het geld is in het gemeentefonds gevoegd en door de beleidsvrijheid die de WMO geeft, kan de gemeente Delft zelf invulling geven aan de uitvoering van de WMO. Het is op dit moment nog niet te overzien of de beschikbare middelen structureel toereikend zijn. De paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s gaat hier nader op in. Van de bezuinigingsoperatie 2004-2009, in totaal oplopend tot € 10 miljoen, resteert nog een taakstelling voor 2007 van circa € 1,4 miljoen, oplopend tot € 1,85 miljoen in 2008. Dit bezuinigingsprogramma wordt in deze bestuursperiode afgerond. Geheel in de lijn van het coalitieakkoord blijft de stijging van de gemiddelde woonlasten bestaande uit OZB, reiniging en riolering binnen het inflatiepercentage van 1,2%. De financiële positie van Delft is gezond. Gelijktijdig ontkomt ook Delft er niet aan, dat onder meer door het afschaffen van de OZB -gebruikers de financiële armslag van gemeenten beperkter is geworden. Het kabinet komt dit najaar met scenario’s tot herstel van het gemeentelijk belastingengebied. Het is essentieel, dat deze voldoende concrete en uitgewerkte voorstellen bevat en op korte termijn leiden tot wetgeving. Het gemeentelijk takenpakket breidt uit en de beleidsvrijheid neemt toe. Daarbij hoort voldoende financiële armslag, zowel via het gemeentefonds als in de vorm van een ruim eigen belastingengebied.
7
8
Dienstverlening Delft heeft een goede uitgangspositie op het terrein van dienstverlening. Het coalitieakkoord “Ruimte zien en ruimte maken” geeft aan dat de gemeente deze positie in de komende collegeperiode wil behouden en uitbouwen. Het programma Dienstverlening bestaat uit de deelprogramma’s Dienstverlening en Delta. De doelstellingen uit het coalitieakkoord met betrekking tot de dienstverlening zijn in twee categorieën in te delen: • Individuele dienstverlening aan burgers en ondernemers, waaronder valt • De ontwikkeling naar een Klantcontactcentrum (KCC, deelprogramma Delta) • De doorontwikkeling van de dienstverlening aan bedrijven • Kwaliteit van de dienstverlening (houding en gedrag, servicenormen, dienstverleningsconcept) • de burger en de ondernemer als partner De individuele dienstverlening valt onder het programma dienstverlening. Het onderdeel “burger en de ondernemer als partner” wordt uitgewerkt in het programma Samen in de Wijk. Algemene doelstelling De goede uitgangspositie van Delft ten aanzien van de dienstverlening behouden en verder uitbouwen. Het programma Dienstverlening wordt hierna uitgewerkt in afzonderlijke deelprogramma’s voor Dienstverlening en Delta. Aan het eind van het hoofdstuk is een tabel opgenomen met de totale baten en lasten van dit programma.
Dienstverlening Beleidskaders
Nota
[email protected] Meerjaren Dienstverleningsplan
[email protected]
Onderwerp Digitale dienstverlening Dienstverlening Dienstverlening aan bedrijven
Vastgesteld Sept 2002 Febr 2004 Sept 2005
Wat willen we bereiken? Doelstellingen We zijn een klantgerichte gemeente die haar bewoner, ondernemers en instellingen centraal stelt. Een gemeente die haar klanten goed bejegent, met hen meedenkt zonder onnodige administratieve lasten. We zijn een transparante gemeente. Een gemeente die inzichtelijk maakt welke rechten en plichten burgers en bedrijven hebben, welk niveau van dienstverlening ze mogen verwachten en wat de status van hun aanvragen van diensten en/of producten is. De gemeente toont burger en onderneming de informatie die over hen wordt opgeslagen. We zijn een toegankelijke gemeente. Burgers, ondernemers en instellingen weten onze gemeente gemakkelijk te vinden via de kanalen die zij waarderen. Onze gemeente leert met en van anderen. We delen onze ervaringen met andere gemeenten, zodat we van elkaar kunnen leren. We zijn een behulpzame gemeente. Burgers, ondernemers en instellingen kunnen altijd een beroep op ons doen als je het niet zelf kunt vinden of weten.
9
Twee belangrijke doelstellingen die in ieder geval raken aan de dienstverlening zijn: • We werken samen met de burgers, ondernemers en instellingen. Waar dat maar mogelijk is en op alle gebied: va n wijken tot werkgelegenheid, van onderwijs tot zorg, van parkeren tot emancipatie • Wij handhaven* regels en afspraken. Wij zullen in die hoedanigheid burgers, ondernemers en instellingen zakelijk en correct tegemoet treden. Laatstgenoemde doelstellingen worden verder uitgewerkt in respectievelijk de programma’s “Samen in de wijk” en “Handhaving”. Omdat een sterke relatie met de dienstverlening bestaat worden ze hier wel genoemd
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Alle activiteiten uit het deelprogramma Delta (zie verderop) ondersteunen de genoemde doelstellingen. Apart hiervan zijn, of worden, de volgende activiteiten gestart: • Klantgerichtheid: houding en gedrag. Door middel van continue coaching en sturing op de competentie klantgerichtheid met behulp van het strategisch opleidingsplan. • Transparantie: verwachtingen helder maken en inzicht geven in procedures (inclusief doorlooptijden en wachttijden) met behulp van het kwaliteitshandvest (servicenormen). • Toegankelijkheid: informatie is gemakkelijk toegankelijk, ook voor “digibeten” en analfabeten, en begrijpelijk, de burger of ondernemer kiest het kanaal (niet alle producten per kanaal), openingstijden zijn helder en zoveel mogelijk uniform en de dienstverlening is verregaand geintegreerd, ook voor bedrijven. Deze activiteit wordt vooral opgepakt in het deelprogramma Delta. • Leren van anderen doen we door te benchmarken, deel te nemen aan goede initiatieven (best practices, samenwerkingsverbanden) of zelf het initiatief te nemen. • Behulpzaamheid blijkt uit de (pro-actieve, meedenkende en oplossingsgerichte) houding van medewerkers.
Effect-indicatoren Competentie klantgerichtheid gemeentebreed op het vereiste niveau Kwaliteitshandvest gereed (inclusief werken volgens de vastgestelde normen) uniforme servicenormen per kanaal: • website • telefonie • e-mail • post Delft is algemeen erkend als best practice op het gebied van dienstverlening
10
2007
2008 x
2009
2010
x
x x x x x
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Dienstverlening
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
3.220 679 0
3.152 467 0
3.146 441 0
3.143 450 0
3.141 453 0
Totaal lasten
3.899
3.619
3.587
3.593
3.594
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
4.382 0 0 0 0 0
6.213 0 0 0 0 0
6.219 0 0 0 0 0
6.224 0 0 0 0 0
6.224 0 0 0 0 0
Totaal baten
4.382
6.213
6.219
6.224
6.224
483
2.594
2.632
2.631
2.630
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
2.031 0
2.062 0
2.059 0
2.056 0
Resultaat na bestemming
483
563
570
572
574
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma Dienstverlening zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in de totale baten en lasten van het programma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het programma Dienstverlening
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Beveiligingskosten Phoenixstraat
63
63
63
63
Totaal mutaties lasten
63
63
63
63
Baten Bestaand beleid Niet te realiseren bezuinigingstaakstelling
-150
-150
-150
-150
Totaal mutaties baten
-150
-150
-150
-150
Saldo resultaat
-213
-213
-213
-213
Bestaand beleid Beveiligingskosten Phoenixstraat Jaarlijks betaalt de Publieksbalie de kosten van een beveiligingsmedewerker in het pand Phoenixstraat 16. De jaarlijkse/structurele kosten bedragen ongeveer € 75.000 inclusief BTW. Hiervoor was nog geen structureel budget beschikbaar.
11
Niet te realiseren bezuinigingstaakstelling op leges burgerzaken Vanaf 2005 is structureel een bezuiniging op de leges burgerzaken begroot oplopend tot een bedrag van € 200.000 vanaf 2007. In 2005 is deze taakstelling (m.n. door beperkingen die het rijk oplegt) niet gehaald en voor 2006 en 2007 zal dit ook niet gaan lukken. De bezuinigingstaakstelling wordt dan ook als besparingsverlies afgeboekt.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het programma Dienstverlening
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen Reserve vervangingsinvesteringen publieksbalie Reserve leges bouwvergunningen
31 2.000
62 2.000
59 2.000
56 2.000
Totaal stortingen
2.031
2.062
2.059
2.056
-2.031
-2.062
-2.059
-2.056
Saldo resultaatbestemming
Reserve vervangingsinvesteringen Publieksbalie In verband met aanscherping van de interpretatie van de wetgeving (BBV) mogen bepaalde investeringen, die in de pb 2006-2009 waren opgenomen, niet meer geactiveerd worden. De uitgaven komen nu rechtstreeks ten laste van de exploitatie. Om op termijn vervangingsinvesteringen te kunnen betalen is een reserve vervanginginvesteringen publieksbalie ingesteld. Reserve leges bouwvergunningen In verband met de uitvoering van grote stedelijke projecten is de verwachting dat de gemeentelijke inkomsten uit bouwleges zullen toenemen. Deze worden vooralsnog in deze reserve gestort.
Delta Delft introduceert in de periode tot 1 januari 2010 een klantcontactcentrum (KCC): de centrale toegang tot de gemeente met één centraal telefoonnummer en één mailadres. Het KCC bundelt de dienstverlening aan de balie, via internet, per post en telefoon, en mogelijk andere kanalen. Het is een vorm van dienstverlening waarbij burgers en bedrijven ervaren dat vragen zoveel mogelijk direct worden afgehandeld aan balie, telefoon en internet. Hierbij worden de volgende randvoorwaarden in acht genomen: • De koers en fasering om te komen tot een virtueel KCC zullen elk jaar opnieuw worden beoordeeld en afgezet tegen externe en interne ontwikkelingen en worden getoetst aan deze randvoorwaarden. Het college wordt daarover (voor het eerst medio 2007) geïnformeerd. • De dienstverlening aan digibeten en analfabeten blijft gewaarborgd. • De contacten met de burger als partner blijven gewaarborgd Beleidskaders Nota Onderwerp Klantcontactcentrum Delft: naar Klantcontactcentrum een klantgerichte dienstverlening
Vastgesteld 11 juli 2006
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Met het inrichten van een klantcontactcentrum werkt Delft aan een organisatie die klanten optimaal bedient vanuit een dienstverleningsconcept met als uitgangspunten:
12
Effect-indicatoren Aansluiting op basisregistratie GBA Aantal nieuwe digitale producten Deelname aan EGEM project, aantal % vragen in 1x goed beantwoord
2007
2008
2009
2010
4 4 2 Niet meetbaar
3 6 2 55%
8 2 60%
10 2 70%
Reductie formatie voor front office werkzaamheden Aantal telefoonnummers voor dienstverlening
7 Fte 1
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten De gemeente gaat het KCC stapsgewijs opbouwen. Vanuit de Publieksbalie als kopgroep zal een KCC-werkwijze worden ingevoerd waaraan steeds meer producten worden toegevoegd, resulterend in een gemeentebreed uniforme KCC-werkwijze in 2009. • Direct verbonden aan klantcontact, de front office projecten • Verbonden aan de organisatie van de informatievoorziening, met name de coördinatie hierin, de mid office projecten • De basisregistratieprojecten, en overige faciliterende projecten.
Output-indicatoren Stap 1: uniforme informatievoorziening en volgen van vragen Stap 2: één telefoonnummer Stap 3: internetgebruik stimuleren Stap 4: basisregistraties in gebruik Stap 5: vragen over post beantwoord door KCC Stap 6: Mijn Delft.nl
2007 Gehele organisatie
2008
2009
2010
Gerealiseerd Continu 4
3 Gerealiseerd Gerealiseerd
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Delta
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen Klantcontactcentrum (rendabel) Herijkt bestaand investeringsplan KIS II Totaal
1.600
450
450
2.050
450
500
500
600
500
500
600
0
KIS II (2002-2006) Voor de uitvoering van de 2e fase van KIS- zie nota
[email protected] is een raambudget beschikbaar, waarmee projecten worden gefinancierd op basis van jaarplannen. Het accent in de bestedingen is voor de komende jaren verschoven naar het programma Delta. In het meerjarenprogramma Delta worden de KIS -gelden volledig bestemd. In september 2006 heeft de Raad besloten over de nota KCC. Voor deze periode 2007-2009 is een aanvullend investeringsbedrag ad € 1,6 miljoen benodigd. Deze rendabele investering verdient zichzelf op termijn terug.
13
Begroting van baten en lasten Delta
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
0 -50 0
0 -50 0
0 -50 0
0 -50 0
0 -50 0
Totaal lasten
-50
-50
-50
-50
-50
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
Totaal baten
0
0
0
0
0
50
50
50
50
50
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
50
50
50
50
50
Resultaat voor bestemming
De uitvoering van Delta vindt plaats in een projectorganisatie. Hieraan worden in de gemeentebegroting geen afzonderlijke kosten toegerekend. De enige post die hierboven is opgenomen betreft de bezuinigingstaakstelling van € 50.000 die is verbonden aan de invoering van het klantcontactcentrum.
Samenvatting totale baten en lasten van het programma Dienstverlening. Dienstverlening
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Lasten Baten
3.849 4.382
3.569 6.213
3.537 6.219
3.543 6.224
3.544 6.224
533
2.644
2.682
2.681
2.680
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
2.031 0
2.062 0
2.059 0
2.056 0
Resultaat na bestemming
533
613
620
622
624
Resultaat voor bestemming
14
Wonen, Zorg en Welzijn Het programma Wonen, Zorg en Welzijn bestaat uit twee deelprogramma’s: Zorg met aandacht en Gezond en actief. In het vervolg van dit hoofdstuk beantwoorden wij voor beide deelprogramma’s de 3 W-vragen. Een samenvattende tabel met de baten en lasten van het totale programma is aan het eind van dit hoofdstuk geplaatst.
Zorg met aandacht Iedereen telt mee! Inleiding Het programma Wonen, Zorg en Welzijn is verdeeld in twee deelprogramma’s: Gezond en actief en Zorg met aandacht. Het deelprogramma Zorg met aandacht is specifiek gericht op burgers die extra ondersteuning nodig hebben bij hun deelname aan de samenleving. Algemene doelstelling Iedereen in Delft moet mee kunnen doen aan de samenleving. Dat betekent dat er extra aandacht komt voor mensen die zonder de hulp van de gemeente en instellingen binnen Delft, onvoldoende aan de samenleving kunnen deelnemen. Dat geld dan met name voor doelgroepen zoals ouderen en mensen met een functiebeperking. De gemeente gaat ervan uit dat iedere bewoner in Delft in principe verantwoordelijk is voor zichzelf. Daarnaast mag er verwacht worden dat iedereen zich inzet om naasten, zoals familieleden of buren te helpen (mantelzorg). Als de zorgvraag te groot wordt, of men beschikt niet over voldoende ondersteuning zal de gemeente hiervoor zorgdragen, juist om die maatschappelijke participatie mogelijk te maken. Dit is ook het uitgangspunt van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning die 1 januari 2007 van kracht wordt. Het streven in Delft is er op gericht dat iedereen zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. Er moet dus geen fysieke belemmering zijn die dat onmogelijk maken. Daarom worden woonservicezones ontwikkeld in de omgeving van winkels en gezondheidscentra. Woonservicezones zijn gebieden in een wijk waar voor ouderen en mensen met een functiebeperking, naast voor hen geschikte woningen, ook de benodigde voorzieningen zijn. Beleidskaders •
•
•
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Per 1 januari 2007 zijn de Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG), de Welzijnswet en delen uit de AWBZ opgegaan in de WMO. Het gaat om de AWBZ-functie ‘huishoudelijke verzorging’, een aantal subsidieregelingen zoals ‘Diensten bij wonen en zorg’ en de gelden die de gemeente Delft ontvangt als centrumgemeente voor de Openbare Geestelijke Gezondheids Zorg. De gemeente heeft dit beleidsarm ingevoerd. In de WMO is bepaald dat gemeenten hun beleid moeten vastleggen in een vierjarig beleidsplan. Het panel gehandicaptenbeleid vervult in dit verband, als vertegenwoordigend orgaan van de zorgvragers een belangrijke rol op het gebied van cliëntenparticipatie. Delft is centrumgemeente voor maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid en vrouwenopvang en is binnen dit kader verantwoordelijk voor het creëren van voldoende voorzieningen en preventieactiviteiten binnen Delft, Westland en Oostland (DWO). De nadruk binnen het beleid ligt op ketenaanpak. Zo wordt een start gemaakt met een plan van aanpak gericht op het voorkomen en verder terugdringen van dakloosheid. Het beleid op het gebied van de Openbare Geestelijke Gezondheids Zorg is sterk in ontwikkeling. De nadruk ligt vooralsnog op bemoeizorg, gericht op zorgmijders en overlastgevers. Vanaf 2007 krijgt Delft de beschikking over extra middelen ten behoeve van signalering, toeleiding en nazorg. In 2007 zal de aanpak worden geïntensiveerd en, naar verwachting, worden geregionaliseerd.
15
•
• •
•
Delft is verantwoordelijk voor het verstrekken van hulpmiddelen en vervoersvoorzieningen aan gehandicapten en ouderen vanuit de WVG, vanaf 2007 opgaand in de WMO. Binnen het gehandicaptenbeleid ligt verder de nadruk op toegankelijkheid van gebouwen en de openbare ruimte. Delft is vanaf 2007 verantwoordelijk voor de inkoop van huishoudelijke verzorging. Hiertoe is een Europese aanbesteding gedaan. In het kader van de WMO worden 4 subsidies vanuit de AWBZ overgeheveld naar de centrumgemeente Delft. Het betreft de volgende subsidieregelingen: • Openbare Geestelijke Gezondheidszorg • Zorgvernieuwingsprojecten Geestelijke Gezondheids Zorg • Diensten bij Wonen met Zorg • Coördinatie Vrijwillige Thuishulp en Mantelzorg In het overgangsjaar 2007 worden deze subsidies zoveel mogelijk conform 2006 toegekend. Delft heeft daarin een loketfunctie voor DWO. Gedurende 2007 wordt op de verschillende terreinen nader beleid ontwikkeld c.q. worden betreffende subsidies geïntegreerd in bestaand beleid. De gemeente is in het kader van de Wet Collectieve en Preventieve Volksgezondheid verantwoordelijk voor het bewaken, beschermen en bevorderen van de volksgezondheid. De gemeente heeft deze taak deels opgedragen aan de GGD.
Nota Meerjarennota integraal gehandicaptenbeleid Stand van zaken WVG 2005 Nota verslavingszorg 2003 2007 Nota meldpunt vanwege OGGZ, BAW, huiselijk geweld en sociaal isolement Nota Het versterken van de eerstelijnszorg in Delft Nota lokaal volksgezondheid- en zorgbeleid Visie Wonen, Zorg en Welzijn Prestatieafspraken Wonen, Zorg en Welzijn
Onderwerp
Vastgesteld
Gehandicaptenbeleid
21.10.2003
Wet Voorziening Gehandicapten
26.01.2006
Verslavingszorg en preventie
07.03.2003
Openbare Geestelijke Gezondheids Zorg
01.02.2005
Gezondheidscentra
2001
Lokaal gezondheidsbeleid
02.05.2000 01-04- 2004 18-05-20005
Wat willen we bereiken? Doelstellingen De gemeente is verantwoordelijk voor de doelgroepen, die vanwege hun problematiek extra ondersteuning nodig hebben. Het gaat onder meer om: mensen met ernstige psychosociale problematiek, daklozen, zorgmijders, mensen met verslavingsproblematiek, mensen met psychiatrische problematiek, mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, veelplegers, slachtoffers van huiselijk geweld en mensen die in sociaal isolement verkeren. Ter ondersteuning van deze doelgroepen is meestel professionele hulp noodzakelijk. De gemeente heeft hiervoor de nodige ambities: Over 4 jaar: • Is er een integraal, samenhangend en sluitend voorzieningenaanbod. • Is er sprake van een duidelijke verbetering op het gebied van vroegtijdige signalering en toeleiding naar passende zorg of andere noodzakelijke voorzieningen • Wordt er beter samengewerkt tussen zorgaanbieders, waarbij schotten zoveel mogelijke worden weggenomen en wordt er gewerkt met prestatieafspraken. • Is er een sluitende ketenaanpak en een verbeterde zorgcoördinatie ten behoeve van verschillende doelgroepen.
16
• • • •
Zijn er geschikte woonvormen voor ouderen en zorgvragers. Beschikken mantelzorgers en vrijwilligers over een passend ondersteuningsaanbod. Zijn er voldoende nieuwe vrijwilligers geworven die zich inzetten voor de zorgondersteuning. Beschikken we over een uitgewerkte cyclus van doelstellingen, klanttevredenheidsmetingen en effectrapportages.
Verdere implementatie van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Versterken van sociale en informele netwerken binnen de buurt. Breedbandvoorzieningen met een spraak- en beeldverbinding worden toegepast binnen wooncomplexen bestemd voor ouderen en mensen met een functiebeperking. Verdere afname van het aantal huisuitzettingen als gevolg van huurschuld en overlast. Alle daklozen hebben een persoonlijk traject gericht op huisvesting, inkomen, zorg en dagbesteding; Voorkomen dakloosheid als gevolg van detentie of opname. Gedifferentieerd woon- en zorg aanbod voor mensen met dakloosheidsproblematiek. Alle mensen met dakloosheidsproblematiek zijn verzekerd tegen ziektekosten. Toeleiding van meer zorgmijders naar een hulpaanbod op het gebied van wonen, zorg, inkomen en dagbesteding, specifiek de mensen die slachtoffer zijn van ouderenmishandeling of huiselijk geweld. De huiselijk geweldaanpak uitbreiden met plannen ter bestrijding van ouderenmishandeling en eer gerelateerd geweld. Januari 2007 opent het WZW/WMO loket. Dat loket is de frontoffice van vrijwel alle partijen op het gebied van Wonen, zorg en welzijn. De organisatie ligt bij de Stichting Ouderenwerk Delft. In de jaren 2007 en verder zal het loket verder worden geprofessionaliseerd en wordt de dienstverlening aan de burgers uitgebreid. De dienstverlening zal naast het fysiek loket ook digitaal worden vertaald. Toegankelijkheid is een van de sleutelbegrippen, voor de gemeente betekent dat in de woonservicezones de openbare ruimte volledig toegankelijk wordt voor rollator- en rolstoelgebruikers. Ook openbare gebouwen worden binnen enkele jaren toegankelijk gemaakt. In iedere wijk wordt een woonservicezone gerealiseerd. In deze gebieden zijn voldoende aangepaste woningen aanwezig, kan 24 uurs zorg aan huis worden geleverd en zijn voldoende voorzieningen in de buurt aanwezig. De omgeving is toegankelijk en veilig.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten In 2007 gaan we met alle betrokkenen een visie ontwikkelen op de verdere invoering van de WMO. Deze wordt vastgelegd in een vierjarige WMO-nota. Er volgt een beleidsrijke implementatie van de WMO, dat betekent ondermeer: • Verstrekken van de overgekomen AWBZ-subsidies op zodanige wijze dat met de inzet van die middelen wordt aangesloten op de Delftse situatie zonder regionale aspecten te verwaarlozen. • Het inhoudelijk en wat betreft spreiding over de stad uitbouwen van het huidige loket voor ouderen tot een volwaardig WMO-loket. • Het werven en versterken van de positie van vrijwilligers en mantelzorgers. Nieuwe technieken die met behulp van breedband kunnen worden verkregen, kunnen er voor zorgen dat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. We gaan breedband inzetten voor
17
de WZW doelgroepen zoals ouderen en gehandicapten. Alle woningen die voor de WZW doelgroepen worden gebouwd moeten breedbandtoepassingen mogelijk maken. Onderzocht wordt of en hoe breedband mogelijkheden kunnen worden opgenomen in het Delfts zorgabonnement. Beginnend in 2007 wordt jaarlijks een aantal openbare gebouwen toegankelijk gemaakt voor mensen met een functiebeperking. Hiervoor wordt een Delfts toetsingskader ontwikkeld. Om te stimuleren dat het bedrijfsleven ook aandacht besteed aan toegankelijkheid, wordt jaarlijks de Toegankelijkheidsprijs uitgereikt. Meer gezinnen begeleiden die te maken hebben met huiselijk geweld. Nieuw is dat het Meldpunt huiselijk geweld zich ook specifiek gaat richten op mishandelde ouderen en mensen die te maken hebben met eergerelateerd geweld. De wettelijke regeling Huisverbod voor plegers van huiselijk geweld wordt geïmplementeerd. Er komt een plan van aanpak voor dakloosheid. Aandacht krijgen: het verbeteren van bestaand aanbod, het ontwikkelen van een integrale aanpak (gemeente, zorginstellingen, corporaties, zorgkantoor), het uitbreiding van voorzieningen, het inrichten van een coördinatiepunt en trajectaanpak, het ontwikkelen van beleid gericht op huisvesting en nazorg gedetineerden. Enkele activiteiten: • Er komt tijdelijke opvang van daklozen met lichtere problematiek aan de Hugo de Grootstraat • Meer laagdrempelige activiteiten creëren ten behoeve van mensen met dakloosheidsproblematiek en verslavingsproblematiek • Woonbegeleiding organiseren voor verslaafden (deels AWBZ-gefinancierd) • Het inzetten van meer outreachende verslavingszorg • De mogelijkheden voor budgettering en schuldhulpverlening voor mensen met dakloosheidsproblematiek worden uitgebreid. Het OGGZ meldpunt wordt regionaal. Aandacht krijgen: uitbreiding van capaciteit casemanagement, ontwikkelen van een outreachende aanpak (ten behoeve van zorgmijders) en het verbeteren van de ketenaanpak achter het meldpunt. Jaarlijks start in één wijk de planvorming van een woonservicezone. Dit wordt mede op basis van het instrument Ouderenproof vormgegeven. Vervolgens wordt in drie jaar tijd de woonservicezone gerealiseerd. In 2007 is de planvorming voor de woonservicezone Voorhof gereed. De realisatie van de zone in Buitenhof is dan in volle gang, planning is om deze in 2008 gereed te hebben. Voor 2007 en 2008 worden nieuwe prestatieafspraken gemaakt met partners op het terrein van Wonen, Zorg en Welzijn.
Output-indicatoren
Termijn
Visiedocument WMO Implementatieplan WMO Ontwikkelen Breedband Prestatie-afspraken WZW 2007-2008
2007 2007 2007 en verder 2007 Plan van aanpak 2007-2013 Basisdocument december 2006
Nota integrale aanpak dakloosheid + daaruit volgende prestatieafspraken
2007/2008 Alle cliënten van de maatschappelijke opvang en vrouwenopvang hebben een persoonlijk trajectplan Jaarlijks start in één wijk de planvorming van een woonservicezone. Dit wordt mede op basis van het instrument Ouderenproof vormgegeven.
18
In 2007 is de planvorming voor de woonservicezone Voorhof gereed. De realisatie van de zone in Buitenhof is dan in volle gang, planning is om deze in 2008 gereed te hebben.
Output-indicatoren
Termijn
Vervolgens wordt in drie jaar tijd de woonservicezone gerealiseerd. 2007 260 zaken huiselijk geweld zijn door het Meldpunt Bezorgd? conform de methodiek Afgehandeld.
Output-indicatoren Fasegewijze aanpak aanpassen gebouwen
2007 12
2008 15
2009 15
2010 15
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Grote projecten Zorg met aandacht
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe grote projecten Realisatie woonservicezones Toegankelijkheid openbare gebouwen Herijkt bestaand investeringsplan Redeoss (Sophia revalidatiecentrum) Totaal
3.600 2.800
250 100
200
200
6.600
550
950 600
800 700
800 700
800 700
1.550
1.500
1.500
1.500
Realisatie woonservicezones Jaarlijks wordt de planvorming van een woonservicezone gestart. Dit gebeurt op basis van het afgesproken programma van eisen en de resultaten van de participatie van wijkbewoners via het traject ouderenproof. Vervolgens wordt in drie jaar tijd het plan uitgevoerd. De opzet is dat in deze aanpak iedere wijk aan de beurt komt. Geraamd wordt dat voor iedere woonservicezone een bedrag van 8 ton nodig is voor de herinrichting openbare ruimte (doorgankelijkheid, verblijf en veiligheid), het (mee)realiseren van woon- en veiligheidskeurmerken van wooncomplexen en voor het realiseren van voorzieningen voor ouderen en andere groepen zorgvragers (ontmoeting, domotica etc.) In deze opzet is verder voor 2007 meegenomen een bedrag van € 150.000,- voor de realisatie van het WMO-loket.
Toegankelijkheid openbare gebouwen De komende jaren worden een kleine 60 openbare gebouwen toegankelijk gemaakt. Daartoe is een inventarisatie gemaakt van de bestaande situatie en wordt op dit ogenblik een pakket van eisen samengesteld dat die toegankelijkheid moet garanderen. Dat gebeurt in overleg met het panel gehandicaptenbeleid, Geraamd wordt dat de komende jaren telkens een investering nodig is van € 700.000,-. Redeoss Gemeentelijke bijdrage in de verbouwingsplannen van Sophia Revalidatiecentrum Delft. De verbouwingsplannen van Sophia bieden de mogelijkheid om de problemen van Redeoss, die het voortbestaan van de vereniging bedreigen, voor een groot deel op te lossen.
19
Uitbreidingsinvesteringen Zorg met aandacht
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Bestaande investeringen Huisvesting maatsch.opvang Welzijnsaccommodaties
575 153
Totaal investeringen
728
0
0
0
0
75 11
43 11
42 11
41 11
40 11
86
54
53
52
51
Huisvesting maatschappelijke opvang Op 24 februari 2005 heeft het college van Burgemeester en Wethouders besloten om de locatie Surinamestraat 1 aan te wijzen als nieuwe locatie voor de dagopvang ‘Dienstencentrum over de Brug’. In 2005 is gestart met de fase waarin de daadwerkelijke realisatie van de dagopvang aan de Surinamestraat 1 wordt voorbereid. Naast het voorbereidingskrediet (€ 100.000) heeft de raad een bedrag van € 1.011.000,- gereserveerd ten behoeve van de realisatie van de nieuwe huisvesting van de maatschappelijke opvang. Dit bedrag wordt samen met de opbrengst van het huidige pand van de dagopvang ingezet voor de aanschaf, verbouw en bijkomende projectkosten van de nieuwe locatie van de dagopvang. Welzijnsaccommodaties De investering betreft de inrichting van nieuw geplande welzijnsaccommodaties.
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Zorg met aandacht
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
2.579 10.316 438
2.570 9.696 710
2.566 9.655 655
2.565 9.295 349
2.564 9.295 334
Totaal lasten
13.333
12.976
12.876
12.209
12.193
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 2.505 0 18 0
0 0 2.688 0 0 -28
0 0 2.643 0 0 -46
0 0 2.643 0 0 -138
0 0 2.643 0 0 -138
Totaal baten
2.523
2.660
2.597
2.505
2.505
-10.810
-10.316
-10.279
-9.704
-9.688
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
-10.810
-10.316
-10.279
-9.704
-9.688
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma Zorg met aandacht zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in de totale baten en lasten van het deelprogramma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht.
20
Mutaties van baten en lasten in het programma Zorg met aandacht
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Maatschappelijke voorzieningen Knelpunt formatie sector Leefbaarheid Beheer Welzijnsaccommodaties BWD Exploitatie welzijnsaccommodaties Nieuw beleid Budgetbegroting WZW WZW: dekking onderuitputting WVG Visitatiecommissies Totaal mutaties lasten
140 101 175 175
190 111 200 175
111 200 175
111 200 175
275 -275 50
275 -275 50
275 -275 50
275 -275 50
641
726
536
536
Bestaand beleid Maatschappelijke voorzieningen: ontoereikende rijksmiddelen De gemeente Delft is centrumgemeente voor de regio DWO. Deze regio omvat 2% van de Nederlandse bevolking. Voor DWO is echter slechts 1% van het rijksbudget maatschappelijke opvang beschikbaar. Landelijk wordt nu wel gesproken over herziening van de verdeelsleutel, maar er is nog geen zicht op een (gunstige) uitkomst. Binnen dit werkveld is echter wel extra aandacht nodig. Het gaat daarbij om de volgende ontwikkelingen: •
•
•
Ontwikkeling instrumenten maatschappelijke opvang, onder andere met de doelstelling iedere dak- en thuisloze een individueel trajectplan aan te bieden, vergen een versterkte regiefunctie van de gemeente. Wij zullen eind 2006 een plan van aanpak opstellen voor deze trajecten. Toename behandelingen verslavingszorg Vanuit de doeluitkering maatschappelijke opvang wordt, naast de vrouwen- en maatschappelijke opvang, ook de verslavingszorg bekostigd. De landelijke cijfers laten een toename zien van het aantal klanten met alcoholproblematiek. De doeluitkering blijft echter op gelijke hoogte. In 2007 wordt een tekort van ongeveer € 100.000 verwacht. Toename meldingen advies- en steunpunt huiselijk geweld en ouderenmishandeling (€ 50.000)
Om deze drie ontwikkelingen te faciliteren worden voor 2007 (€ 140.000) en 2008 (€ 190.000) extra middelen beschikbaar gesteld. In deze periode zal op basis van de landelijke ontwikkelingen, en een vorm van planning en normering van de werkzaamheden, een structureel financieel beeld van dit beleidsveld worden ontwikkeld. Knelpunt formatie sector leefbaarheid Het betreffende werk veld heeft een deels structureel en deels incidenteel knelpunt in de formatie, waarvoor gelet het werkaanbod in de komende bestuursperiode aanvullend budget nodig is. Beheer welzijnsaccommodaties Op basis van het raadsbesluit dienaangaande worden de welzijnsaccommodaties gefaseerd in beheer en exploitatie gegeven aan de BWD. In de betreffende nota is aangegeven dat er aanvullend budget voor de exploitatie benodigd is.
Exploitatie welzijnsaccommodaties Diverse ontwikkelingen leiden tot professionalisering van de exploitatie en beheer van de welzijnsaccommodaties. Echter voor de gebruikers exploitatielasten moet nog een oplossing worden gevonden. Dit aangezien de beschikbare middelen voor de gebruikers exploitatielasten voor de accommodaties van voor de ver- en nieuwbouw niet toereikend zijn in de nieuwe situatie.
21
Nieuw beleid Budgetbegroting WZW Dit betreft de volgende structurele uitgaven: • exploitatie WMO-loket : € 50.000 • communicatie/interactieve beleidsvorming/ouderenproof : € 75.000 • lokaal volksgezondheidsbeleid: € 100.000 • urenuitbreiding mantelzorg/vrijwilligerswerk: € 20.000 • maatschappelijke opvang begeleiding kortdurende opvang: € 30.000 Deze uitgaven worden gedekt door de structurele onderbesteding WVG. Naar verwachting blijft in de combinatie van de overige onderbesteding WVG en de stand in de reserve WVG/WMO voldoende dekking over voor tekorten in de sfeer van de huishoudelijke verzorging. Visitatiecommissie Het vorige college heeft geëxperimenteerd met een visitatiesysteem, om zicht te krijgen op de prestaties van eigen en externe uitvoerders (gesubsidieerde instellingen) van het gemeentelijk beleid. Uit de evaluatie is naar voren gekomen dat het visitatiesysteem, dat in de pilot is ontwikkeld en uitgetest, voldoet aan de wens van het college om beter inzicht te krijgen in de kwaliteit van dienstverlening en het functioneren van de gesubsidieerde instellingen.In de pilotperiode zijn twee instellingen gevisiteerd. Er zijn momenteel 17 gesubsidieerde instellingen op het gebied van cultuur, welzijn en zorg opgenomen in de Subsidiebundel. Buiten deze systematiek om is er ook nog een aantal omvangrijke subsidierelaties.Om tot een vier- of vijfjaarlijkse cyclus van visiteren te komen moet het aantal te bezoeken instellingen per jaar op minimaal 4 worden gesteld.
Gezond en actief Voor een vitale stad met vitale burgers Inleiding Het programma Wonen, zorg en welzijn is verdeeld in twee programma’s:’ Gezond en actief ‘ en ‘Zorg en aandacht’. Het deelprogramma gezond en actief richt zich op de zelfredzame burgers. De gemeente heeft ten opzichte van deze burgers, samen met de instellingen binnen de gemeente die actief zijn op de gebieden wonen, zorg, welzijn en sport, vooral een stimulerende, faciliterende en informerende rol. Algemene doelstelling Als burgers gevraagd wordt wat ze belangrijk vinden worden een goede gezondheid, sociaal contact en een fijne woning snel genoemd. Het deelprogramma ‘Gezond en actief’ heeft deze onderwerpen als speerpunten. Zo stimuleert de gemeente dat mensen een gezonder levenspatroon ontwikkelen. Onderdeel hiervan is het tegengaan van roken, overgewicht en alcohol en drugsmisbruik. Preventie, voegsignalering en een betere samenwerking van de eerste en de tweedelijns gezondheidszorg zijn hierbij voorwaarden. Het welzijnswerk in Delft moet bijdragen aan het vergroten van participatie en emancipatie. Initiatieven in de stad worden bevorderd, vrijwilligers worden bij het werk betrokken en sociaal isolement moet worden doorbroken.De sociale infrastructuur van Delft moet bevorderen dat iedereen deelneemt aan het samenleven in de stad en niemand aan de kant blijft staan. Welzijnsactiviteiten moeten participatie en leefbaarheid bevorderen. Op het organisatorisch vlak zetten we in op het vergroten van samenhang, samenwerking en toegankelijkheid. In randvoorwaardelijke zin gaat de aandacht uit naar het ondersteunen en betrekken van vrijwilligers en deelnemers. Delft gaat gericht bouwen en herstructureren. De gemeente stimuleert corporaties, maar ook particuliere partijen om in wijken met een eenzijdige opbouw woningen toe te voegen van diverse prijsklassen waarmee gedifferentieerde buurten ontstaan en scheefheid van het wonen kan afnemen. Bij nieuwbouw is aandacht voor duurzaam, levensloop en generatiebestendig bouwen. Bestaande woningen worden eerlijk verdeeld, waarbij extra aandacht uitgaat naar de huisvesting van bijzondere doelgroepen. We willen zuinig zijn met de betaalbare
22
woningvoorraad met een terughoudend verkoopbeleid en het actief tegengaan van illegale bewoning. Beleidskaders In de grondwet is vastgelegd dat bevordering van voldoende woongelegenheid een zorg voor de overheid is. De zorg is middels wet en regelgeving primair bij de lokale en regionale overheden gelegd. Bij herziening van de woningwet in 1991 is daarnaast bepaald dat het niet alleen gaat om aantallen en bruikbaarheid van woningen alsmede het waarborgen van de veiligheid en gezondheid van bewoners, maar dat ook de betaalbaarheid van wonen uitgangspunt dient te zijn van overheidszorg. De gemeente is in het kader van de Wet Collectieve en Preventieve Volksgezondheid verantwoordelijk voor het bewaken, beschermen en bevorderen van de volksgezondheid. De gemeente heeft deze taak deels opgedragen aan de GGD. Het gaat om de volgende taken: • Gezondheidsvoorlichting en preventieactiviteiten • Openbare geestelijke gezondheidszorg. • Medische milieukunde. • Infectieziektebestrijding. • Jeugdgezondheidszorg (0-19 jaar) • Het verzamelen van gegevens over de volksgezondheid. Nota
Onderwerp
Ontwikkelingsvisie Sporthal Buitenhof Nota Knopen in de wijken Handelingskader gemeente- BWD Nota organisatie en financiering beheer welzijnsaccomodaties
Juli 2006 Maart 2000 Vaststelling basisvoorzieningen welzijnswerk Uitgangspunten rolverdeling
Toekomstvisie Omvang woningvoorraad Nota Jong in Delft Convenant studentenhuisvesting Samen voor wonen 2006 MR-ISV 2006-2009 Delfts Ontwikkelingsprogramma 2005-2015 (DOP2)
januari 2000 december 2004
oktober 2005 Gewenste ontwikkeling woningvoorraad Delft Jongeren&studentenhuisvesting Overeenkomst met Duwo over de realisatie van studentenwoningen Meerjarenraming ISV Prestatieafspraken corporaties Beleid stedelijke vernieuwing
Visie op WZW Prestatieafspraken WZW
Vastgesteld
Oktober 2003 Februari 2005 Maart 2006 Februari 2006 Oktober 2006 Februari 2005 aangevuld (prestaties) in januari 2006 april 2004 mei 2005
Wat willen we bereiken? Een samenhangend beleid op het gebied van de volksgezondheid met aandacht voor vroegsignalering van gezondheids- en zorgproblematiek en het bevorderen van een gezonde levensstijl. Het ingezette beleid ter realisatie van eigentijdse wijkcentra en buurtaccommodaties ronden wij af. De lopende bouwactiviteiten leiden tot een bereikbaar en functioneel voorzieningenniveau in de Delftse wijken.Het accent in het welzijnsbeleid wordt verlegd naar het stimuleren van gebruik en de brede programmering van deze gemeenschapsvoorzieningen. De gemeente heeft er voor gekozen de BWD een centrale rol te geven in de realisatie hiervan, omdat met een professionele kern de continuïteit van het aanbod in de wijken beter gegarandeerd kan worden.
23
Daartoe is in 2005 een meerjarige regeling voor het beheer van de accommodaties vastgesteld, en wordt in deze programmabegroting de jaarschijf 2007 verder ingevuld. Tegen deze achtergrond kunnen de gebruikers een groter beroep doen op de professionals voor inhoudelijke activiteiten en kunnen zij hun taken om vrijwilligers te ondersteunen en een signaalfunctie in de buurt te vervullen, beter uitoefenen. De gemeente ziet grote kansen in samenhang van welzijn met andere beleidsvelden. Een belangrijke doelstelling die samenvalt met de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is dat de schotten tussen zorg en welzijn verdwijnen. Dit jaar beginnen we met de BWD serieus werk te maken van het veralgemeniseren van het reguliere welzijnswerk, zodat dat beter in staat is ook ouderen en groepen zorgvragers met de programmering te bedienen. De woningvoorraad knelt in kwalitatieve en kwantitatieve zin. De Delftse woningvoorraad moet beter gaan passen bij de huidige en toekomstige bevolking. Voldoende bouwen voor de vraag in de gewenste kwaliteiten is het uitgangspunt. Bij nieuwbouw wordt 30% in de sociale sector gerealiseerd .Vanuit een met partijen gezamenlijk op te zetten woonvisie over vraag en aanbod op de woningmarkt volgen afspraken over concrete invulling van projecten voor nieuwbouw en herstructurering.. Voor de verdeling van sociale woningen aan kwetsbare doelgroepen wordt maatwerk verricht. De transparantie van woningtoewijzing, uniformering van werkwijzen en de informatie aan woningzoekenden wordt verder verbeterd.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Het opstellen van een nota volksgezondheidsbeleid voor de komende vier jaar. Deze nota biedt een overzicht van bestaand beleid op het gebied van de volksgezondheid en de openbare geestelijke gezondheidszorg. Aandacht wordt besteed aan: • breed inzetten van beleid gericht op meer bewegen door onder meer kinderen/jongeren en ouderen; • bevorderen van gezond gedrag en gezonde voeding. Jaarlijks wordt een thema centraal gesteld. Te denken valt aan de landelijke thema’s psychische problemen, diabetes, overgewicht, alcohol, roken. Veel aandacht is daarbij nodig voor effectieve interventies binnen de groep jongeren. Zeker het fenomeen van steeds eerder beginnend risicogedrag is daarbij urgent. • aandacht voor relatie milieu en gezondheid; • verbetering signalering binnen de eerstelijns gezondheidszorg. Voor de uitvoering van deze nota is onder het deelprogramma Zorg met aandacht een structureel bedrag van € 100.000 onttrokken aan (de onderbesteding van) het budget WVG. De wijkcentra in Tanthof en Hof van Delft (Vermeertoren) worden in gebruik genomen. De programmering van deze centra wordt bij de BWD ondergebracht. De invloed van de gebruikers komt tot uitdrukking in de opzet van programmaraden. De overdracht van gebouwen aan de BWD gebeurt op basis van juridische afspraken tussen BWD en de verschillende besturen van de accommodaties. Eind 2007 is parallel aan deze ontwikkeling het beheer in de accommodaties door de BWD op peil gebracht overeenkomstig de daaraan ten grondslag liggende nota met afspraken. De gemeente stelt voor de deze stap in professionalisering van het beheer extra middelen beschikbaar. Het partnerschap met de BWD, zoals vastgelegd in het handelingskader, leidt ertoe dat wij hen vragen een aantal ontwikkelingen ter hand te nemen waardoor het sociaal cultureel werk, jongerenwerk en integratiewerk een passende rol in kan nemen in de ketens van activiteiten die in samenhang moeten leiden tot maatschappelijk resultaat, namelijk deelname aan de samenleving. Er komen twee nieuwe sport/beweegprojecten specifiek gericht op de doelgroepen 50+ en mensen met een beperking. Daarbij wordt de BOS - aanpak als instrument toegepast.
24
De volgende sportaccommodaties worden ingrijpend vernieuwd of als nieuwe accommodatie aan het bestand toegevoegd: sporthal Tanthof (nieuw), modernisering sportpark Brasserskade (renovatie), sporthal Buitenhof (nieuw); Er komt een visie toekomst van de zwembaden en het renovatieplan sportvelden wordt geactualiseerd. In 2007 komt een nieuwe nota lokaal gezondheidsbeleid tot stand. In 2007 wordt de Sportvisie 2000+6 geëvalueerd. Samen met de corporaties werkt de gemeente aan een woonvisie, waaruit de opgaven voor het wonen in Delft voortkomen. Naast thema’s als nieuwbouw en herstructurering komen ook thema’s als betaalbaarheid, bijzondere doelgroepen, integratie en evenwichtige wijken aan de orde. In het proces wordt ruimte genomen voor participatie van burgers en organisaties. Op basis van het resultaat van de woonvisie maken gemeente en corporaties meerjarige SMARTprestatieafspraken op het gebied van wonen. De gemeente Delft geeft ruimte aan het experiment te woon van Woonbron waarbij gedurende drie jaar in totaal zo’n 2000 woningen worden aangeboden als koop of huurwoning. In 2009 zal het project Te Woon worden geëvalueerd Voor verbetering van de toegankelijkheid van woningen en woongebouwen wordt volgend jaar gestart met het oppluspakket op maat. Daarnaast worden woongebouwen geselecteerd voor het verbeteren van de toegankelijkheid. De gehele woningvoorraad wordt getoetst op toegankelijkheid voor gebruikers van rollators en rolstoelen aan de hand van de regionaal vast te stellen sterrenclassificatie voor woningen. Naar verwachting in2008 zal deze classificatie worden uitgebreid met een classificatie voor de voorzieningen in de woonomgeving. De gemeente wordt verantwoordelijk voor de classificatie van de particuliere sector. In de woonkrant worden woningen met deze classificatie gepresenteerd. Ter stimulering van de woningbouwproductie en realisatie van de 30% sociaal zet de gemeente BLS-subsidie in. Hiervoor wordt een verordening opgesteld. Voor 2010 moeten minimaal 1.290 sociale woningen en 2.710 marktwoningen zijn gerealiseerd om de subsidie te ontvangen. Voor grote gezinnen worden de passendheidsvoorwaarden versoepeld en voor statushouders wordt de gemeentelijke taakstelling gerealiseerd. De maximale fiatteringsruimte wordt ingezet ten goede van specifieke woningzoekenden.
Output-indicatoren
Termijn
nota Lokaal volksgezondheidsbeleid
2007
Evaluatie Sportvisie 2000 Woonvisie Delft 2007-2015 Prestatieafspraken corporaties 2007-2009 Gemeentelijke verordening BLS 2005-2009 Oppluspakket op maat 2007-2009
2007 2007 2007 2007 2007
Output-indicatoren Woningproductie; sociale sector Woningproductie; markt sector Waarvan: Woningen voor verzorgd wonen Woningen voor beschermd wonen Woningen voor bijzondere doelgroepen
2007
2008
2009
2010
606 503
1230 1048
755 781
59 482
195 0 24
25 4 22
207 24 13
0 0 0
25
Output-indicatoren Woningen voor studenten Huisvesten statushouders Aantal wijkaccomodaties Aantal buurtgebouwen Aantal wijkaccomodaties in beheer en geleid door BWD Aantal buurtgebouwen in beheer en geleid door BWD Aantal programmaraden
2007
2008
2009
2010
200 10
250 25
250 25
250 25
6 6
7 7
7 7
7 7
6
7
7
7
5 4
6 5
6 6
6 6
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Voor enkele zorgprojecten die in uitvoering zijn, zijn verplichtingen aangegaan op grond van het BesluitWoninggebondenSubsidies. Op basis van deze VROM-regeling BesluitLocatiegebondenSubsidies ontvangt Delft via het Stadsgewest Haaglanden subsidie waarvan de hoogte afhankelijk is van de tot 2010 te realiseren sociale woningproductie (inclusief ingrijpende verbeteringen). Op grond van deze subsidieregeling komt voor de productie 2005-2010 een bedrag beschikbaar van € 7,5 miljoen. De gemeente stelt een verordening op met een verdeelsleutel voor subsidiëring. Gezond en actief
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe grote projecten Reconstructie sportpark brasserskade
3.200
Herijkt bestaand investeringsplan Renovatie sportpark Tanthof Gezondheidscentra BOS-impuls (sportaccommodaties) Zwembaden
250 2.139 800 102
250 680 200 102
MR-ISV Thema wonen en samenleven Thema kennis, economie, cultuur Thema duurzaamheid Totaal uitgaven MR-ISV Dekking provincie Dekking VROM Dekking voorziening ISV Totaal dekking MR-ISV Ten laste van reserve grote projecten
12.593 3.325 2.107 18.025 10.669 28 3.000 13.697 4.328
Totaal
10.819
660
1.400
1.140
1.459 200
200
200
4.487 815 447 5.749 2.249 28 3.000 5.277 472
3.947 1.280 561 5.788 2.548
2.419 990 561 3.970 2.500
1.740 240 538 2.518 3.372
2.548 3.240
2.500 1.470
3.372 -854
0 0
1.704
5.559
3.070
486
0
Reconstructie sportpark Brasserskade In nauwe samenwerking met de op het sportpark gevestigde verenigingen is een visie ontwikkeld waarin maatregelen zijn opgenomen, waarmee het sportpark geschikt wordt gemaakt voor de komende 30 jaar. Deze maatregelen hebben betrekking op de kwaliteit, capaciteit, veiligheid en toegankelijkheid van het sportpark. Acties die in dit kader worden voorgesteld betreffen: renovatie van de atletiekbaan, toepassen van kunstgras voor voetbal, creëren van een eigenstandige plek voor de golfsport, verbeteren van parkeervoorzieningen en
26
0
toegangsroutes op het sportpark. In dit kader wordt ook aandacht besteed aan de sociale- en verkeersveiligheid op het sportpark. Reconstructie sportpark Tanthof De renovatie van ondermeer het sportpark Tanthof speelt al geruime tijd. De kwaliteit van de in 1991 op het sportpark Tanthof aangelegde velden liet te wensen over. In samenwerking met de verenigingen en de overkoepelende stichtingen wordt een kwaliteitsverbetering gerealiseerd. We onderzoeken ook of het onderhoud van de velden weer in het onderhoudsregime van de gemeente ondergebracht kan worden. Het gaat hierbij om drie (voetbal-)verenigingen en zes sportvelden Gezondheidscentra Dit betreft de te verwachten bijdragen in de onrendabele top van (deels) nog te realiseren gezondheidscentra in de 7 wijken van Delft. Per locatie wordt een kredietaanvraag ingediend waarin de concrete plannen worden gepresenteerd en de bijbehorende financiën. BOS-impuls (sportaccommodaties) BOS staat voor samenwerking tussen organisaties, groepen en personen in de Buurt, Onderwijs en Sport. Begin 2006 is besloten om in de periode 2006 t/m 2009 jaarlijks € 200.000 te storten in de bestemmingsreserve BOS-accommodaties. Uit de verschillende BOS – deelprojecten komen accommodatiewensen voor realisatie in de periode 2006 t/m 2009. Zwembaden Met de nota “Toekomst van de zwembaden in Delft” heeft de raad in 2005 besloten om € 102.000 beschikbaar te stellen voor onderzoek en vervolgstappen. MR-ISV De toelichting op deze cijfers is opgenomen in de meerjarenraming investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing 2006-2009 (MR-ISV 06-09) die separaat van de programmabegroting ter vaststelling aan de Raad is aangeboden.
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Gezond en actief
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
7.703 17.382 503
7.153 17.442 524
7.128 17.124 509
7.067 18.036 473
6.944 18.036 345
Totaal lasten
25.588
25.119
24.761
25.576
25.325
637 0 2.598 1.335 831 9.677
626 0 2.736 145 775 9.497
626 0 2.688 124 775 9.498
636 0 3.560 0 790 9.498
636 0 3.560 0 790 9.499
15.078
13.779
13.711
14.484
14.485
-10.510
-11.340
-11.050
-11.092
-10.840
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
742 384
104 144
104 0
104 0
104 0
Resultaat na bestemming
-10.868
-11.300
-11.154
-11.196
-10.944
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten Totaal baten Resultaat voor bestemming
27
De budgettaire mutaties in het deelprogramma Gezond en Actief zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in de totale baten en lasten van het deelprogramma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het programma Preventief actief gezond bewegen
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Veldvergroting bluebirds Lastenverlaging sportaccommodaties
50 200
100
100
100
Totaal mutaties lasten
250
100
100
100
Bestaand beleid Veldvergroting bluebirds In verband met promotie en daardoor uitkomen op een hoger niveau moet Bluebirds voldoen aan strengere eisen (o.a. afmetingen veld). Er is tijdelijk dispensatie verkregen onder voorwaarde van een structurele oplossing binnen enkele jaren. Voor de uitgaven gemoeid met deze aanpassingen is een bedrag ad € 50.000 gereserveerd. Lastenverlaging sportaccommodaties Voor lastenverlichting van sportverenigingen is een structureel bedrag geraamd.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Totale stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Gezond en actief 2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen reserve renovatie sportparken
104
104
104
104
Totaal stortingen
104
104
104
104
Onttrekkingen reserve gebruikersonderhoud welzijnsaccomodaties
144
Totaal onttrekkingen
144
0
0
0
40
-104
-104
-104
Saldo resultaatbestemming
Reserve renovatie sportparken Jaarlijks wordt ca. € 104.000 toegevoegd aan de reserve renovatie sportvelden. Uit deze reserve dekt de gemeente de kosten die gemoeid zijn met het renoveren van de diverse sportvelden die binnen de gemeentegrenzen liggen. Reserve gebruikersonderhoud welzijnsaccommodaties In 2007 zal het restant van de reserve worden besteed aan de bouw en verbouw van welzijnsaccommodaties. Afromen reserves ter versterking weerstandsvermogen Aan het vrijvallen van € 3,1 miljoen uit de reserve BWS is gekoppeld het feit dat de (beperkte) renterisico’s van het Besluit Woning Gebonden Subsidies voor rekening van de algemene dienst komen.
28
Samenvatting baten en lasten in het programma Wonen, Zorg en Welzijn. Totale baten en lasten in het programma Wonen, Zorg, Welzijn
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Lasten Baten
38.921 17.601
38.095 16.439
37.637 16.308
37.785 16.989
37.518 16.990
-21.320
-21.656
-21.329
-20.796
-20.528
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
742 384
104 144
104 0
104 0
104 0
Resultaat na bestemming
-21.678
-21.616
-21.433
-20.900
-20.632
Resultaat voor bestemming
29
Hoofdstuk Stedelijke vernieuwing Met de uitvoering van DOP2 wordt in het kader van ISV2 een bijdrage geleverd aan het uitvoeren van een groot aantal stedelijk vernieuwingsprojecten. Beleidskaders Het beleidskader voor de stedelijke vernieuwing is vastgelegd in het Delfts Ontwikkelingsprogramma 2005-2015 (DOP2) en wordt jaarlijks uitgewerkt in een Meerjarenraming (MR-ISV).
Nota
Onderwerp
DOP2
Stedelijke vernieuwing 20052015
MR-ISV 2005-2009
Meerjarenprogramma
Vastgesteld Februari 2005, op onderdeel prestaties ISV2 aangevuld in januari 2006 December 2005
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Het stedelijke vernieuwingsbeleid wordt verwoord in het Delfts Ontwikkelingsprogramma 20052015 (DOP2). Hoofddoel hiervan is het realiseren en behouden van een vitale stad met vitale en leefbare wijken. Wij streven daarom naar een toename van de kwaliteit en kwantiteit van woningen, met een differentiatie in huur en koop in een aantrekkelijke woonomgeving. In de ISV-monitor worden een13-tal per 31 december 2009 te bereiken effecten (ISV2 doelen) gemonitord.
Effect-indicatoren Aantal wijken waar minimaal 1 extra deelproject van het project 'Kunst in de wijken' is uitgevoerd: Totaal aantal nieuw gebouwde woningen in de Harnaschpolder (uitleg): - waarvan in de categorie goedkope huur: - waarvan in de categorie (middel)dure koopwoningen Totaal aantal nieuw te bouwen woningen in bebouwd gebied van 1-1-2000 voor uitbreiding: - waarvan in de categorie (middel)dure koop: - waarvan in de categorie goedkope huur: - waarvan in de categorie (middel)dure huur: Totaal aantal nieuw te bouwen woningen in bebouwd gebied van 1-1-2000 voor vervanging: - waarvan in de categorie goedkope koop: - waarvan in de categorie (middel)dure koop: - waarvan in de categorie (middel)dure huur: - waarvan in de categorie goedkope huur:
30
2009 6
470 120 350
2.440 1180 960 137 890 30 120 20 220
Nieuwe zorgwoningen: - waarvan woningen met 24 uurs zorg: Nieuwe nultredewoningen:
470 370 300
Aantal 'omzettingen' van huur naar koop: Aantal afgebroken woningen:
300 300
Aantal ingrijpend verbeterde woningen
300
Effect-indicatoren Oppervlakte openbaar gebied, waarvan kwaliteitsniveau minimaal een niveau hoger is gebracht Aantal woningen dat aan bestaand bebouwd gebied van 1-1-2000 is toegevoegd (saldo uitbreiding plus vervanging minus vernietiging)
2009
20000
3.030
Aantal wijken met een voorzieningencluster Aangepakt gedeelte van de werkvoorraad gerelateerd aan het landsdekkend beeld bodemsanering Hoeveelheid gesaneerde grond Aantal uitgevoerde bodemonderzoeken Hoeveelheid gesaneerd grondwater Prestatie-eenheden bodem/ grondwater - waarvan sanering in eigen beheer Nazorg Asepta/ Braat
6
2% 50150 77000 4 35700 295.430 2% uitvoering
Aantal geluidgesaneerde woningen (A-lijst)
42
Nieuwe woningen met zorg (bovenop doelstelling 4)
33
Gemiddelde waterkwaliteit in oppervlaktewater binnen gemeentegrenzen
3
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten De volgende programma’s worden in samenwerking met lokale partijen (corporaties, ontwikkelaars en bewoners) uitgevoerd: • Themaprogramma Kennis, economie en cultuur; • Themaprogramma Wonen/ Samenleven; • Themaprogramma Duurzaamheid; • Gebiedsgericht programma Woonwijken; • Gebiedsgericht programma Spoorzone; • Gebiedsgericht programma Binnenstad; • Gebiedsgericht programma TU-gebied en Schie-oevers. De voortgang van deze programma’s wordt jaarlijks gemonitord in het kader van de ISVmonitor. De bestedingen van de verleende ISV-voorschotten worden geraamd en verantwoord met een Meerjarenraming die samen met een verdeelbesluit jaarlijks ter vaststelling aan de Raad wordt aangeboden en daarmee het kader vormt voor de uitvoering.
31
Wat mag het kosten? (bedragen x EURO 1.000,-; incl. BTW)
MR-ISV
2007
2008
2009
2010
Inkomsten ISV2 saldo MR-ISV 31-12-06 saldo mee- en tegenvallers 2005 ISV-voorschotten PZH (incl bodem) Bijdrage uit reserve grote projecten
-472 463 2.548 3.712
2.500 1.471
3.372 -854
Totaal beschikbaar
6.251
3.971
2.518
240 15 636 420 300 20 100 222 360 204 72 432 40 520 366 100 240 200 740 20 481 60 700
240 9 500 420
240
20 120 230 360
20
6.488
Uitgaven ISV2 Staand beleid ISV Monumenten en gevelaanpak Wonen boven winkels Opplussen Voorbereidingskosten ISV Bijdrage Vermeertoren Planvoorbereiding Poptahof Bijdrage Bomenwijk Herstructurering algemeen Bijdrage wijkbudgetten Wippolder Inrichting buurtaccommodaties Investeringsplan buurtaccommodaties 2 Camera's binnenstad Sporthal Buitenhof Bijdrage BOV Geerweg Bijdrage ontwikkeling TU-gebied Bedrijvenregeling Bijdrage winkelcentra Binnenstadmanagement Bodemsanering Oostsingel ISV-2 bodemsanering en -onderz. overig Geluidsanering A-lijst Verwachte doorschuif 2006->2007 ev Totaal uitgaven
Totaal -472 463 8.420 4.329 0
720 24 1.636 1.260 300 60 220 652 1.080
500 420
200 360
72 432 40 1.040 366 200 720 200 1.390 60 1.444 156 700
520 100 240
240
650 20 481 60
20 482 36
3.970
2.518
12.740
0
12.772
De uitgaven in het kader van de MR-ISV verlopen via de voorziening Stedelijke Vernieuwing. Bovenstaand indicatief overzicht wordt in het najaar van 2006 via de Meerjarenraming (MR-ISV 2006-2009) verder uitgewerkt. Gestreefd wordt naar een volledige budgetuitputting per 31 december 2009.
32
Jeugd en Onderwijs In het programma Jeugd en Onderwijs staan het kind en de jongere en hun ontwikkeling centraal. Sleutelwoorden daarbij zijn samenhang en samenwerking. De koers is gericht op een coherent jeugd en onderwijsbeleid in het leeftijdsspectrum van 0 tot 23 jaar. Het gaat daarbij om een verdere uitbouw van de opgezette infrastructuren op het gebied van brede school en onderwijs, opvang, jeugd en jongerenwerk, jeugd(gezondheid)zorg, vrije tijdsbesteding, naar een basis voor verdere verdieping en maatwerk in wijken en in buurten. Uitgangspunt is dat naast de invulling van het grondrecht op onderwijs, voorzieningen en regelingen zoveel mogelijk aansluiten bij de vraag. Het gemeentelijk beleid wordt zoveel mogelijk op basis van objectieve gegevens (monitor) ontwikkeld en bijgesteld. Algemene doelstelling In de gemeente Delft kunnen alle kinderen en jongeren in de leeftijd van 0 tot 23 jaar zich op maximaal ontwikkelen en ontplooien waardoor zij op het voor hen optimale niveau volwaardig kunnen deelnemen aan de maatschappij. Afbakening. De beleidsterreinen die jongeren raken vinden we grotendeels terug in dit programma jeugd en onderwijs. Overige hierop betrekking hebbende beleidsterreinen worden verantwoord in diverse andere programma’s zoals Wonen, Zorg, Welzijn, Cultuur en Binnenstad en Veiligheid.
Jeugd en onderwijs In de komende collegeperiode zullen we krachtige inzet plegen op het gebied van jeugd en jongeren. We hebben hierbij speciale aandacht voor risicogroepen. We doen dit gericht en in aansluiting op de verschillende leeftijdsfasen van 0 tot 23 jaar. De samenwerkende instellingen in en rond de eerstelijnszorgknooppunten (de integrale JGZ, het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs en het Jongerenloket/RMC) zorgen voor een sluitende aanpak bij problemen in de verschillende leeftijdsfasen. Hierbij moet worden gedacht aan de resultaten van beleid op het gebied van consultatiebureaus (0-2 jaar), vroeg en voorschoolse educatie (26 jaar), brede schoolprogramma’s, plusaanpak en bestrijding onderwijsachterstanden (6-12 jaar). In de leeftijdscategorie 12-16 jaar betreft het de brede schoolprogramma’s VO én een tweede consultatiemoment vanuit de JGZ en van 16-23 jaar het casemanagement Jongerenloket/RMC dat zorgt voor toeleiding naar school of werk (16-23 jaar). We zien in het jeugdbeleid hierbij een bijzondere rol voor de Delftse JGZ instellingen die in onze Delftse aanpak een krachtige ontwikkeling doormaken waar het betreft de integrale aanpak, de samenhang en samenwerking in de wijken en met andere partnerinstellingen. De Delftse aanpak wordt versterkt door de in 2006 gemaakte afspraken tussen acht gemeenten, de thuiszorg en de GGD, waarbij de genoemde instellingen per regio in teamverband gaan samenwerken t.b.v. de jeugd van 0 tot 19 jaar en waarbij Delft één van de regio’s is. Met een stevige eenduidige aansturing van de JGZ teams zal ook de zorgcoördinatie een duidelijker positie krijgen in de integrale JGZ. De jongeren (en hun ouders) zullen daarbij ondersteuning krijgen bij problemen op het gebied van gezondheid, gedrag, taal, opvoeding en maatschappelijke participatie. Jeugdbeleid is ook gezond beleid, met een belangrijke preventieve taak voor de sport en meer aandacht voor risicogedrag onder steeds jongere jeugdigen en extra aandacht voor woonbegeleiding van jongeren.
33
Beleidskaders
Nota
Onderwerp
Onderwijsbeleidsplan 2005-2008 Lokaal onderwijsbeleid primair en voortgezet onderwijs Brede schoolontwikkeling in Ontwikkeling en beleidsinzet Delft Brede School 2005-2008 Koers peuterspeelzaalbeleid Herziening Delft peuterspeelzaalbeleid Beleid techniekeducatie 2004Nota Techniekeducatie Delft: 2007 Nota SOB Delft Beleid samenwerking onderwijs en Bedrijfsleven Impuls breedtesport met behulp Projectplan sportvisie 2000+6 Rijkssubsidieregelingen Hoofdlijnnotitie DIA 2: 2004Investeringsbeleid ICT in het 2009 onderwijs
Vastgesteld Juni 2005 Juli 2005 December 2004 Mei 2004 Januari 2006 Maart 2000 Juni 2004.
Wat willen we bereiken? Doelstellingen (Brede) school, opvang en sport. Wij richten ons in de brede school (6-12) op meer activiteiten en een goede toeleiding naar regulier aanbod, minder achterstanden, een goede opvang en een versterkte betrokkenheid in de buurt. In de brede schoolontwikkeling voortgezet onderwijs streven wij naar een breed maar toch gericht spectrum aan activiteiten, onder en na schooltijd, binnen en buiten de scholen. Het aanbod is gericht op het versterken van motivatie, het terugdringen van vroegtijdig schoolverlaten en ongewenst buitenschools gedrag en een toenemende culturele, sportieve en maatschappelijke participatie van de doelgroep. We vinden dat Delftse kinderen en jongeren iedere dag moeten bewegen. We willen initiatieven op deze terreinen ondersteunen, investeren in multifunctionele accommodaties en de BOSaanpak (buurt-onderwijs-sport) uitbreiden ook naar andere leeftijdsgroepen. De Delftse sportorganisaties moeten zich hierbij ontwikkelen tot gezonde organisaties die hun maatschappelijke rol waar kunnen maken. We hebben speciale aandacht voor kinderen en jongeren die een extra steuntje nodig hebben, waarbij meer integratie en ontmoeting tussen kinderen en jongeren uit verschillende (school)milieus ons streven is. We willen de kansen van kinderen in kwetsbare posities vergroten o.a. middels een grotere betrokkenheid van ouders en een hogere deelname aan een voorschools educatief programma (70% in 2008). Tevens willen we een stijgende score op de taaltoetsen en een stijgende lijn in het aantal doelgroepkinderen dat doorstroomt naar hogere vormen van voortgezet onderwijs. Schoolloopbaan en relatie arbeidsmarkt. We willen de toename van het aantal leerlingen in voorzieningen die niet tot een diploma leiden keren. Voortijdig schoolverlaten moet worden voorkomen en teruggedrongen waarbij zoveel mogelijk Delftse jongeren een startkwalificatie moeten behalen. Onze missie hierbij is: alle Delftse jongeren op school of aan het werk. Wij willen dat de interventies gericht op toeleiding van jongeren naar werk en onderwijs een structurele oplossing bieden; hiervoor dient de nazorg te worden gegarandeerd.
34
We willen iedere leerling optimale kansen op een goede schoolloopbaan en een plek op de arbeidsmarkt bieden. Hierbij moet het imago van het vmbo worden verbeterd. 60% van onze jonge inwoners brengt een belangrijk deel van hun schoolloopbaan door in het vmbo en vormt een belangrijk deel van de toekomstige beroepsbevolking. Hiervoor zijn betere aansluitingen tussen lokaal onderwijs en de lokaal/regionale arbeidsmarkt nodig . Met een intensieve betrokkenheid van het lokale en regionale bedrijfsleven willen we zoveel mogelijk kinderen in het Delftse basisonderwijs en de eerste twee jaren van het voortgezet onderwijs interesseren voor techniek als opleiding en beroep. Jeugdzorgketen. We streven naar integrale jeugdgezondheidszorg vanuit JGZ –centra in alle wijken met een wijkgericht, samenhangend en laagdrempelig dienstverleningsaanbod dat wordt uitgevoerd in samenspraak met partners in de wijk. Voor een sluitende aanpak is een stevige verbinding nodig met de zorgstructuur binnen het onderwijs, het RMC en met lokale en regionale zorginstellingen waaronder bureau Jeugdzorg en de GGZ preventie. Wij willen dat de JGZ een tweede consultatiemoment invoert voor de jongeren in de leeftijdfase 12-15 jaar. Hierbij dient een integrale check te worden uitgevoerd op gezondheid, gedrag, opvoeding, taal en maatschappelijke participatie. Van daaruit zo nodig doorgeleiding naar hulp en begeleiding in de jeugd-, zorg- en onderwijsketen. Wij willen voorkomen dat binnen gezinnen ernstiger en langduriger ontstaan die hun weerslag hebben op kinderen en jongeren. Met een gezinsgerichte aanpak streven wij naar het wegwerken van achterstanden en een versterkte opvoedsituatie. Vrije tijd en jongerenparticipatie Wij willen dat de eigen verantwoordelijkheid en participatie van jongeren wordt gestimuleerd door activiteiten in de jongerencentra. Door een verhoogde participatiegraad van jongeren moet vermindering optreden van overlast voor overige wijkbewoners. Daarnaast moeten jongeren met problemen door het tiener en jongerenwerk worden toegeleid naar professionele partners in het geheel van de jeugd- , zorg- en onderwijsketen. Wij willen in overleg met de BWD, jongeren en anderen de doelen van het jeugd en jongerenwerk vertalen naar meer concrete doelstellingen. Mede naar aanleiding van het onderzoeksrapport van de Delftse jongerenraad “Wat leeft er onder jongeren in Delft” willen wij de vraag om uitgaansgelegenheden beter aansluiten bij de beleving van Delftse tieners. Wij willen dat jongeren meer in maatschappelijke gerichte thema’s participeren op stedelijk en wijkniveau (“kids in actie”). Wij willen lopende experimenten op dit vlak doorontwikkelen en verankeren in de buurt, wijk of stad. Voorzieningen jeugd en onderwijs Ons uitgangspunt hierbij is dat er voor de Delftse leerlingen in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs voldoende adequate onderwijsvoorzieningen moeten zijn. Voor de nieuwe woonwijken geldt daarbij dat er ook voorzieningen voor het jeugd en jongerenwerk moeten zijn. We vinden dat het Delftse basis en voortgezet onderwijs voorzien moet zijn van een hoogwaardige up-to-date ICT infrastructuur waarmee innoverende educatieve ICT projecten worden uitgevoerd. Daarnaast moet een verdergaande digitalisering leiden tot een verbetering in de uitwisseling van leerlinggegevens o.a. ten behoeve van de leerplicht en de onderwijsmonitor
35
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten (Brede) school, opvang en sport. In de brede school (6-12) stimuleren wij partijen om meer vraaggericht te werken en de inhoudelijke samenwerking te richten op maatwerk per gebied en toeleiding van (de juiste) leerlingen. We starten met extra activiteiten ter vergroting van de deelname en integratie van kinderen met een beperking. We ondersteunen vijf clusters van opvang en onderwijs bij het ontwikkelen van dagarrangementen. Deze ontwikkeling wordt door de gemeente en het veld gevolgd, geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. De resultaten worden actief verspreid in de stad zodat ook andere clusters kunnen leren van de eerste groep clusters (voorlopers). In het voortgezet onderwijs wordt het naschoolse programma-aanbod voortgezet, waar mogelijk uitgebreid en er wordt veel aandacht aan de toeleiding naar bestaand activiteitenaanbod. Op de vmbo-scholen worden projecten ontwikkeld en uitgevoerd, die aansluiten bij de leergebieden van de scholen en het levensecht leren ondersteunen. Op het gebied van groepsgerichte leerlingzorg wordt de intermediaire rol ingevuld tussen vraag vanuit scholen en aanbod van samenwerkende zorgaanbieders. In het kader van nieuw beleid zetten wij € 75.000 in voor een krachtige impuls aan de ontwikkelingen in het kader van brede school voortgezet onderwijs. De BOS aanpak wordt uitgebreid met de wijk Wippolder. De bestaande BOS – projecten worden voorgezet. Rode draad in deze aanpak is beleving (plezier in bewegen) en het nastreven van de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. In de brede schoolontwikkeling wordt samenhang gebracht in het sportaanbod, onder andere (stedelijke) schoolsportdag(en) en laagdrempelig vervolgaanbod. In het project brede school voortgezet onderwijs wordt geëxperimenteerd met sportactiviteiten die aansluiten bij ontwikkeling binnen schooltijd op het gebied van het “levensecht” leren. Ook wordt er gewerkt aan een betere doorstroming van brede school deelname naar reguliere sportverenigingsactiviteiten. De plusaanpak in het primair onderwijs gericht op scholen met veel doelgroepleerlingen en bestaande uit extra en vervolgcursussen wordt voortgezet. Ook wordt deze aanpak verder doorontwikkeld o.a. door ouders meer te betrekken. We verhogen het bereik van de peuterspeelzalen op het gebied van de voorschoolse educatie. We onderzoeken de invoering van schakelklassen in het primair onderwijs en in de overgang naar voortgezet onderwijs. In het kader van nieuw beleid breiden we het mentorproject “De juiste keuze” uit in het primair onderwijs, waardoor ook de betrokkenheid van ouders wordt vergroot.
Output-indicatoren Aantal activiteitenprogramma’s brede school primair onderwijs Streefpercentage bereik (deelname) leerlingen PO per semester Aantal ‘brede’ clusters: PSZ/SCHOOL/BSO Aantal clusters dat werkt aan dagarrangementen Aantal activiteitenprogramma’s brede school voortgezet onderwijs Aantal activiteitenprogramma’s brede school VO aansluitend in/op leergebieden vmbo
36
2005
2006
2007
2008
7
7
7
7
30
30
30
30
13 -
13+ 2
13+ 5
13+ 5
3
3
3
4
-
-
3
3
Schoolloopbaan en re latie arbeidsmarkt. Wij maken prestatieafspraken met het scholen voor voortgezet onderwijs en met de ROC’s waar het gaat om positieve uitstroom van leerlingen. Daarnaast scherpen wij het handhavingsbeleid voor leerplichtigen aan middels preventieve- en curatieve maatregelen. Wij investeren hierbij o.a. in het project Halt-afdoening spijbelen. Voorts breiden wij de formatie leerplicht uit en met nieuw beleid ook de begeleidingscapaciteit Jongerenloket. De uitbreiding jongerenloket is met name bedoeld om na een bepaalde periode nazorg te plegen op de interventies gericht op plaatsing naar werk, onderwijs of een zorgtraject. Het betreft hier controles op de plaatsing en op de voortgang van het traject van de jongere. Wij sluiten hierbij aan op het rijksbeleid zoals vastgelegd in de nota van OC&W Aanval op de uitval, waarin een scala van maatregelen wordt aangekondigd op het gebied van voortijdig schoolverlaten en het behalen van startkwalificatie. Vanuit het project techniekeducatie Delft werken wij in regionaal verband samen met vergelijkbare initiatieven en ook met onderwijsinstellingen en kennisinstellingen en bedrijven. Wij realiseren een netwerk van (technische) bedrijven waar leerlingen kennis kunnen maken met techniek dmv. opdrachten, projecten, korte stages en bezoeken. We werven bedrijven voor het realiseren van een aanbod techniekactiviteiten in de brede school. We evalueren het project Techniekeducatie. Wij realiseren een werkprogramma voor het samenwerkingsverband onderwijs bedrijfsleven (SOB) Delft met daarin specifieke acties voor verbetering van de aansluiting en doorstroom vmbo- mbo. We ondersteunen en faciliteren een regionaal arrangement vmbo Delft. We zetten de projecten op het gebied van begeleid wonen voort en breiden deze uit als blijkt dat de problematiek daartoe aanleiding geeft. Hiervoor voeren we een onderzoek uit en we komen met een aanpak op dit gebied.
Output-indicatoren Aantal jongeren dat gemeld wordt bij het jongerenloket (jaarcijfers) Aantal jongeren van jongerenloket in traject. (jaarcijfers ) Uitvalpercentage voortijdig schoolverlaten MBO
2005 535
2006 555
2007 500
2008 450
319
350
400
450
24
19
14
10
Jeugdzorgketen. We breiden de integrale JGZ locaties uit van 5 naar 7, waarmee is de fysieke uitrol van de integrale JGZ is gerealiseerd. We faciliteren de integrale JGZ om op alle basisscholen (inclusief voorscholen) en scholen voor voortgezet onderwijs schoolmaatschappelijk werk uit te voeren. We stimuleren de integrale JGZ om de bekendheid bij de doelgroep te verbeteren en een betere afstemming over de aanpak van wijkspecifieke problemen te realiseren. Met een gezinsgerichte aanpak zetten wij nieuw beleidsgeld in voor projecten gericht op preventieve interventies in gezinnen. Deze aanpak wordt uitgevoerd vanuit de integrale JGZ. Wij maken afspraken met de integrale JGZ om met een goede zorgcoördinatie een tweede consultatiemoment in te voeren in de tienerleeftijd, waarbij schooluitval, deelname aan sport en overige vrije tijd voorzieningen, gebruik genotmiddelen, etc. wordt gecheckt met zo nodig verdere interventies en toeleiding naar overig hulp- en zorgaanbod.
Output-indicatoren Aantal JGZ centra
2005 4
2006 5
2007 7
2008 7
37
Vrije tijd en jongerenparticipatie We maken productafspraken met de BWD over een gegarandeerd aanbod van tiener- en jongerenwerk in de Delftse wijken, zowel accommodatiegebonden als outreachend. Met een incidentele bijdrage nieuw beleid zijn de financiële randvoorwaarden hiervoor gedekt. Ook maken we afspraken over stedelijke inzet van jongerenwerk waarbij een belangrijke rol is weggelegd voor het zgn. secos-team (“sport, spel en cultuur op straat”). We zetten daarnaast in op samenwerking van het reguliere jongerenwerk met andere organisaties, die actief zijn op het brede terrein van het jeugdwerk. Specifieke afspraken worden gemaakt over een aanpak voor toeleiding van jongeren naar de zorgketen We organiseren één of meerdere bijeenkomsten met jongeren, jongerenwerkers BWD en anderen om te komen tot meer concrete doelstellingen van het jeugd en jongerenwerk in Delft. We ondersteunen één of meerdere pilotprojecten op het gebied van jongerenparticipatie in buurten of wijken teneinde een doorontwikkeling en verankering hiervan mogelijk te maken. We gaan in overleg met de jongerenraad, het jeugd en jongerenwerk en Delftse horecaondernemers over de vraag hoe uitgaansgelegenheden te laten aansluiten bij de beleving van tieners. Hoe kan je dat organiseren en met wie kun je dat doen.
Output-indicatoren Productafspraken formatie jeugd en jongerenwerk BWD (in fte)
2005
2006
2007
2008
15,3
15,3
15,3
15,3
Voorzieningen jeugd en onderwijs We realiseren adequate en multifunctionele voorzieningen in de wijken Voordijkshoorn en Harnaschpolder voor onderwijs en kinderopvang en voor jongeren. We renoveren jaarlijks een centrale gymnastiekzaal waarbij ook de bruikbaarheid buiten schooltijden wordt bevorderd. De Maurice Maeterlinckschool voor meervoudig gehandicapte kinderen wordt uitgebreid en aan de eisen van deze tijd aangepast. De huisvesting van de J.C Pleysierschool wordt betrokken bij de ontwikkelingsvisie voor de wijk Voorhof Zuid-West; In Poptahof Noord realiseren we een brede schoolvoorziening passend in de herstructurering van deze wijk. In het project DIA wordt het vervangingsproject schoolcomputers c.a. op alle Delftse scholen afgerond in 2007. Voorts worden de DIA Educatie Projecten voortgezet en verder gepromoot. Samen met de scholen zorgen wij voor beheer, inkoop en ontwikkeling van technische en educatieve toepassingen.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten, eenmalige uitbreidingsinvesteringen en investeringen in bedrijfsmiddelen. De grote projecten worden gefinancierd uit het gemeentelijk reservevermogen. De overige investeringen worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Hieronder volgt een beknopte toelichting op de grote projecten en investeringen die in dit programma aan de orde zullen komen.
38
Grote projecten Jeugd en Onderwijs
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe grote projecten Jongerenaccomodatie HaPo Onderwijsvoorziening HaPo Omnibus Poptahof
250 5.000 2.300
1.000
Herijkt bestaand investeringsplan DIA II-techniek
1.400
1.400
Totaal
8.950
0
2.400
250 2.000 2.300
2.000
4.550
2.000
0
Jongerenaccomodatie Harnaschpolder Betreft een jeugdvoorziening in de vorm van een klein buurtgebouw met aansluitend een grote leef/speelplek gericht op tieners in de leeftijd van 10-16 jaar. Onderwijsvoorziening Harnaschpolder Hier gaat het om een gebouw in de Harnaschpolder waarin twee scholen en een kinderopvang gehuisvest worden. De voorbereiding van de bouw start in 2007, waarvoor een krediet benodigd is van € 1,0 miljoen. Het eerste gedeelte van de bouw vindt plaats in 2008 met een benodigd budget van € 2,0 miljoen. De afronding van het tweede deel vindt plaats in 2009 waarvoor een budget van € 2,0 miljoen benodigd is. Omnibus Poptahof Betreft de financiering voor de verbouw van de Omnibus. DIA II-Techniek Bovenstaand bedrag is benodigd voor de voortzetting van DIA I-project en techniekeducatie. Het bedrag van € 1,4 miljoen besteedt de gemeente in de periode 2007 tot en met 2009, maar de exacte verdeling is nog niet bekend. Vandaar dat voorlopig het hele budget in 2007 is opgenomen.
Uitbreidingsinvesteringen (Programma en overzicht conform artikel 11 verordening voorziening huisvesting onderwijs Delft 2002)
Jeugd en Onderwijs
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen Titus Brandsma school v.Rijslaan 10 Gabriëlschool, M.ten Hovelaan Rembrandtschool De Bron, Angolastraat Delftse Daltonschool, Brasserskade Prins Mauritsschool, Nassaulaan Delftsche Schoolver., Koningsplein Maurice Maeterlickschool H.Broerenschool, C.van Sparwoudestr. Max Havelaarschool, gebouw Max Havelaarschool, installaties Centraal gymnastieklokaal Gezamenlijk schoolgebouw Harnaschpolder Bestaande investeringen Huisvesting Mondriaan en PLC
200
Totaal investeringen
200
158 448 172 159 60 34 138 500 20 960 100 300 (financiering uit grote projecten)
3.049
0
7 20 8 7 3 2 6 23 1 36 6 14
0
0
14 40 15 14 5 3 12 45 2 71 12 27
14 39 15 14 5 3 12 44 2 70 11 26
13 38 15 14 5 3 12 43 2 69 11 26
15
15
15
14
14
15
148
275
269
265
Programma voorzieningen onderwijshuisvesting 2007 Sinds 1 januari 1997 is de gemeente Delft verantwoordelijk voor de huisvesting van scholen voor primair en voortgezet onderwijs op haar grondgebied. Een en ander is uitgewerkt in de
39
verordening “ Voorzieningen onderwijshuisvesting gemeente Delft”. Hierin is vastgesteld dat, behalve voor voorzieningen die geen uitstel kunnen dulden, de verdeling van de financiële middelen ten behoeve van onderwijs huisvestingsvoorzieningen in jaarlijkse cycli plaatsvindt. Dit jaar betreft het voorzieningen welke in het jaar 2007 voor bekostiging in aanmerking kunnen komen. Deze voorzieningen zijn in de door de gemeenteraad vast te stellen programmabegroting 2007-2010 geplaatst. Het voorliggende programma 2007 is tot stand gekomen na overleg en in volledige consensus met vertegenwoordigers van de Delftse schoolbesturen. De totale kapitaalslasten overschrijden in 2007 het beschikbare budget met € 12.000. Bij de Financiële Perspectiefnota is de ruimte voor kapitaalslasten met € 0,7 miljoen verhoogd. Wij stellen voor om het tekort uit deze extra beschikbaar gestelde ruimte te dekken. Bestaande investeringen Huisvesting Mondriaan en PLC Het bovenstaande investeringsbedrag is benodigd voor de centralisatie van de huisvesting van de Mondriaan-Onderwijsgroep in Delft.
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het programma Jeugd en Onderwijs Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
2.236 22.641 4.104
2.739 20.948 4.000
2.735 20.917 3.869
2.732 21.121 3.726
2.729 21.420 3.633
Totaal lasten
28.981
27.687
27.521
27.579
27.782
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
133 0 14.164 0 323 244
134 0 12.631 243 370 11
134 0 12.453 243 370 13
134 0 12.453 243 370 16
134 0 12.453 243 370 22
Totaal baten
14.864
13.389
13.213
13.216
13.222
-14.117
-14.298
-14.308
-14.363
-14.560
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 39
601 486
601 486
601 486
601 486
Resultaat na bestemming
-14.078
-14.413
-14.423
-14.478
-14.675
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het programma Jeugd en Onderwijs zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in bovenstaande tabel met de totale baten en lasten van het programma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht.
40
mutaties van baten en lasten in het programma Jeugd en Onderwijs
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Taskforce probleemjongeren Capaciteit jongerenloket
15 80
15 80
80
80
Nieuw beleid Tiener- en jongerenbeleid Beheer skatebaan Brede school voortgezet onderwijs Brede school plusaanpak Formatie jongerenloket
50 50 75 75 40
50 75 75 40
50 75 75 40
50 75 75 40
Gevolgen afromen reserve Schade en calamiteiten schoolgebouwen BO
37
37
37
37
422
372
357
357
0
0
0
0
-422
-372
-357
-357
Totaal mutaties lasten Baten Nieuw beleid
Totaal mutaties baten Saldo resultaat
Bestaand beleid Taskforce probleemjongeren De taskforce jongeren is bedoeld om de problematiek van groepen van hinderlijke, overlastgevende en criminele jongeren te inventariseren en aan te pakken. Daarvoor is een interventieteam actief met politie en BWD. Voor de ambulant jongerenwerker van de BWD in het interventieteam is nu slechts 24 uur beschikbaar terwijl minimaal 32 uur nodig is (hetgeen in 2004 en 2005 ook beschikbaar was). Om hierin te voorzien stellen wij voor om in de jaren 2007 en 2008 € 15.000 beschikbaar te stellen. In deze periode zullen wij op basis van de werkelijke ontwikkelingen, en een vorm van planning en normering van de werkzaamheden, een structureel financieel beeld va n dit taakveld ontwikkelen. Capaciteit jongerenloket Vanwege een toenemende begeleidingsvraag (o.a. door verhoging van de leerplichtleeftijd), breidt de gemeente de capaciteit van het jongerenloket uit. Hiervoor is jaarlijks een bedrag benodigd van € 80.000. Naast deze uitbreiding van de capaciteit om de reguliere begeleiding aan te kunnen, wil de gemeente specifieke inzet plegen in de intensivering en de nazorg van lopende trajecten. Met deze capaciteitsuitbreiding is een jaarlijks bedrag van € 40.000 gemoeid.
Nieuw beleid Tiener- en jongerenbeleid Ten behoeve van de formatie tiener- en jongerenwerk bij de BWD is in 2007 eenmalig een bedrag van € 50.000 benodigd. Beheer Skatebaan Na de realisatie van de skatebaan aan de Provinciale weg is door de raad verzocht om tijdens de openstelling in de zomer toezicht in te stellen. Daarvoor zijn destijds middelen gevonden voor een aantal jaren. De huidige bijdrage betreft het structureel maken van de kosten van het gewenste toezicht.
41
Brede School uitbreiden naar VO De gemeente breidt het project brede school voortgezet uit. Hiervoor komt jaarlijks € 75.000 beschikbaar. Met deze extra middelen bekostigt de gemeente uitbreiding van en toeleiding binnen het programma-aanbod en projecten die aansluiten op leergebieden en levensecht leren inclusief de benodigde faciliteiten voor scholen. Brede School, preventiedeel Met de extra middelen onder de noemer zorggerelateerde projecten bekostigt de gemeente diverse projecten waaronder: • uitbreiding van het mentorenproject; • deelname kinderen met een beperking aan brede school; • tweede consultatiemoment door integrale JGZ op de tienerleeftijd; • preventieve gezinsgerichte aanpak middels toeleiding naar voorzieningen en instellingen. Formatie jongerenloket Zie toelichting bij capaciteit jongerenloket onder ‘bestaand beleid’. Gevolgen afromen reserve Schade en calamiteiten schoolgebouwen BO Het besluit tot opheffen van de reserve schade en calamiteiten schoolgebouwen BO leidt ertoe dat de daarmee gemoeide baten en lasten voortaan rechtstreeks via het programma verlopen. Uit ervaringscijfers van de afgelopen jaren bleek dat de hiermee gemoeide kosten gemiddeld op € 150.000 uitkwamen. Ten opzichte van het tot op heden jaarlijks gereserveerde bedrag van € 113.000, resulteert dit in een stijging van de lasten met € 37.000 per jaar.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het programma Totale stortingen en onttrekkingen aan reserves in het programma Jeugd en Onderwijs 2006 2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen reserve onderwijshuisvesting
0
601
601
601
601
Totaal stortingen
0
601
601
601
601
Onttrekkingen reserve kinderopvang reserve onderwijshuisvesting
pm 486
pm 486
pm 486
pm 486
pm 486
Totaal onttrekkingen
486
486
486
486
486
Saldo resultaatbestemming
486
-115
-115
-115
-115
Kinderopvang Vanuit de reserve Kinderopvang dekt de gemeente de kosten voor diverse projecten ter verbetering en beschikbaarheid van kinderopvang. De definitieve plannen voor de besteding worden nog nader uitgewerkt. Onderwijshuisvesting De reserve Aankoop meubilair en kleine investeringen basisonderwijs en de reserve onderhoud buitenkant schoolgebouwen voegt de gemeente met ingang van 2007 samen tot de reserve onderwijshuisvesting. De onttrekkingen zijn gebaseerd op de beheersplannen. Deze zijn voor 2006 en 2007 gedetailleerd uitgewerkt in concrete plannen, voor de jaren daarna voorzien de plannen in een gemiddelde onttrekking op het niveau van de jaarlijkse stortingen.
42
Integratie en Inburgering In Delft mag het niet uitmaken waar je vandaan komt. Bedoeld wordt dat het voor de omgang en de maatschappelijke positie steeds minder relevant is waar mensen vandaan komen. Gezien de vorderingen van de afgelopen jaren, het positieve klimaat in de stad en de gunstige economische vooruitzichten ziet het college kansen om deze doelstelling te verwezenlijken. Het college denkt daarbij langs drie hoofdlijnen. Het gaat om het wegwerken van achterstanden of beter, het steeds meer benutten van kansen, het nemen van verantwoordelijkheid door alle Delftenaren voor leefomgeving en de gang van zaken in bedrijven en instellingen en ten derde het stimuleren van een goede omgang en culturele uitwisseling tussen verschillende bevolkingsgroepen in Delft. Met burgers, bedrijven en instellingen willen we deze zaken in 2007doornemen. Aan de hand van concrete thema’s zoals onderwijs, kennismaken, arbeidsmarkt, beeldvorming, veiligheid en inburgeren. Met als doel per thema – indien nodig - concrete acties vast te stellen en uit te voeren. De reacties van de “samenleving” zullen in een belangrijke mate bepalend zijn voor het mogelijk formuleren van nieuw beleid en nieuwe doelstellingen op het terrein van integratie! De wet Inburgering zal naar verwachting per 1 januari 2007 van kracht worden. De wet geldt niet voor alle (allochtone) groepen. Daarmee is er een juridische verplichting ontstaan (landelijke wetgeving) naast maatschappelijke keuzes die lokaal gemaakt moeten worden. In 2000 heeft Intomart een onderzoek uitgevoerd naar de stand van inburgering in Delft. Dit onderzoek is in 2005 herhaald. Er zijn in de afgelopen jaren meer ingeburgerde allochtonen bijgekomen. Het betreft dan de taalvaardigheid, werk en het hebben van Nederlandse vrienden. Twee groepen zijn minder ingeburgerd: vluchtelingen (voornamelijk uit het Midden – Oosten en Afrika) die tussen de 6 jaar en 10 jaar in Delft of Nederland verblijven en vrouwen, die in vergelijking met mannen minder vaak werk hebben en weinig of geen Nederlandse vrienden hebben. Verder geldt dat 4 op de 10 werkenden onder hun niveau werken. De gemeente wil in 2007 doorgaan met het stimuleren van initiatieven op het terrein van ontmoeten en kennismaken tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Allochtone zelforganisaties worden gestimuleerd integratiebevorderende activiteiten te organiseren. Initiatieven vanuit de bevolking worden ondersteund. De gemeente zelf zal ook een aantal initiatieven ondernemen of doorzetten. Eén van de initiatieven is het oprichten van een tijdelijk Multicultureel Jongerenplatform, waarbij (allochtone) jongeren zelf concreet meedenken over het wegwerken van achterstanden in de samenleving. Begin 2007 zal met partners in de stad een analyse worden gemaakt ten aanzien van de slaagkansen voor het gericht en resultaatbevorderend stimuleren van allochtoon ondernemerschap. Algemene Doelstelling Normalisatie van maatschappelijke verhoudingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen, via gerichte afspraken per integratiethema waaronder werk, kennismaken en onderwijs.
Integratie en Inburgering Prioriteiten voor 2007 zijn inburgering, allochtone jongeren, kennismaken en ontmoeten, allochtoon ondernemerschap en gesprekken met de “samenleving” over het integratiebeleid. Beleidskaders Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) die naar verwachting per 1 januari 2007 overgaat in de Wet Inburgering (WI)
Nota Op weg naar een samenhangend opvang- en integratiebeleid voor allochtonen
Onderwerp Integratie
Vastgesteld Augustus 2000
43
Nota
Onderwerp
Vastgesteld
in de gemeente Nota Zelforganisaties Migranten Kennismaken en Meebesturen Voortgangsrapportages
Zelforganisaties Migranten De Uitdaging Integratie
September 2003 Maart 2003 Mei 2005 (e.a. data)
Wat willen we bereiken? Doelstellingen • • • • • • • •
•
Participatie en integratie met veel aandacht voor Jeugd en Zorg We willen Delftenaren op een positieve en prikkelende wijze met elkaar in contact brengen We willen doorgaan met specifiek beleid voor specifieke problemen binnen allochtone gemeenschappen, maar dit tevens verbreden naar algemeen beleid We willen aandacht voor het vergroten van weerbaarheid van (allochtone) vrouwen Een goed allochtoon ondernemingsklimaat De WI wordt vooral ingezet om meer inburgeraars deel te laten nemen aan de Delftse samenleving Voor hoger opgeleide allochtonen de kansen vergroten op de arbeidsmarkt en in bestuursfuncties Dat zelforganisaties een rol hebben ten aanzien van het bereik van hun achterbannen, dat zij activiteiten organiseren gericht op integratie, dat zij de democratische verhoudingen in besturen vergroten en dat zij gezamenlijk een goed functionerend platform zijn voor de gemeente (Allochtone) kinderen komen na de basisschool op de juiste plek in het voortgezet onderwijs terecht.
Effect-indicatoren
Termijn
Een verbeterd sociaal klimaat in de stad In algemeen beleid minder aandacht voor specifiek beleid voor allochtonen Meer inburgeraars zijn betrokken bij de samenleving Meer hoger opgeleide allochtonen hebben een baan op niveau Veertig gezinnen worden begeleid in het maken van de juiste schoolkeuze
2007 – 2010 2007 - 2010 2007 – 2010 2007 – 2010 2007 - 2010
Wat gaan we daarvoor doen? Participatie en integratie met veel aandacht voor Jeugd en Zorg • • • •
44
Burgers worden voorgelicht over de concrete initiatieven, activiteiten en projecten die in Delft aanwezig zijn. Voorlichting zal ook laagdrempelig in de stad zelf plaatsvinden (team Breed Welzijn Delft) Professionals binnen en buiten de gemeente kunnen voor vragen op het terrein van “Interculturele Communicatie” terecht bij het Bureau Interculturele Communicatie (BIC) Er komt een tijdelijk Multicultureel Jongerenplatform In de zorg wordt een actief diversiteitenbeleid bevorderd en de inzet van allochtone zorgconsulenten verder uitgebreid.
We willen Delftenaren op een positieve en prikkelende wijze met elkaar in contact brengen • • • •
•
We organiseren tenminste 2 cursussen Inburgeren Andersom waarbij één land centraal staat. Daarnaast zullen we 4 bijeenkomsten Inburgeren Andersom organiseren waarbij het thema Islam centraal staat. Onder meer de diversiteit van de islam (wereldwijd) komt aan bod. De vierde multiculturele markt zal een bundeling worden van de multiculturele markt en het Nyama festival. Er komt een digitale marktplaats (website). Mensen helpen mensen. Debatteren, koken, samen koffie drinken…alles is mogelijk. Dit willen we koppelen aan het ontwikkelen van een radioprogramma, waardoor de oproepen niet alleen via de marktplaats kunnen lopen maar ook via de radio. We hebben een nieuwsbrief en migrantenportal. Organisaties, bedrijven en individuele burgers die initiatieven ontwikkelen kunnen een plek krijgen op de site of in de nieuwsbrief.
We willen doorgaan met specifiek beleid voor specifieke problemen binnen allochtone gemeenschappen, maar dit tevens verbreden naar algemeen beleid • • •
In 2007 bevragen we professionals op terreinen als bestrijding sociaal isolement onder vrouwen en uitval uit het onderwijs naar de stand van zaken t.a.v. algemeen / specifiek beleid t.a.v. de allochtone doelgroep. We vragen de professionals waar specifiek beleid omgezet kan worden in algemeen beleid en vragen naar de bereidheid tot vervolgstappen Specifiek beleid voor de Antilliaanse problemen wordt samen met Antilliaanse sleutelfiguren geformuleerd, waarbij ook hier geldt dat tevens moet worden vastgesteld wat onder het algemeen beleid behoort. Aan de Antilliaanse jongeren wordt binnen het RMC extra aandacht geschonken.
We willen aandacht voor het vergroten van weerbaarheid van (allochtone) vrouwen • • • •
In Delft draait het project Stuurvrouwen (zie punt 7) waarbinnen we de komende drie jaar 220 vrouwen willen bereiken, die we willen wijzen op de mogelijkheden in de stad op het terrein van bestuur –en besluitvorming. Training en coaching van Stuurvrouwen De inzet van allochtone bezoekvrouwen Conversatielessen en thuislessen zijn voor veel allochtone vrouwen bij uitstek een eerste belangrijke opstap naar het vergroten van hun weerbaarheid. We willen 10 groepen van 10 deelnemers die een keer per week taalles krijgen. Plus 20 deelnemers die een keer per week thuisles ontvangen. Dit alles via Breed Welzijn Delft.
Een goed allochtoon ondernemingsklimaat •
Voorjaar 2007 zullen we met in –en externe partners in gesprek gaan om te bezien wat de stad Delft kan bieden ter realisering van een gunstig allochtoon ondernemersklimaat, waarbij aansluiting bij het al bestaande ondernemersnetwerk een streven is.
De WI wordt vooral ingezet om meer inburgeraars deel te laten nemen aan de Delftse samenleving • • • • •
Het aanbieden van WI trajecten, waarbij we starten met de nieuwkomers Een instrument ontwikkelen om de mate van inburgering te meten De wet Inburgering implementeren We willen we in het eerste jaar van de invoering van de Wet Inburgering starten met een wijkgerichte benadering door te starten met inburgeraars uit de wijk Poptahof. We zoeken daarbij aansluiting met andere gerichte initiatieven in de wijk. Ook willen we de genoemde doelgroepen uit het Intomart onderzoek beleidsprioriteit geven, alsmede jongeren
45
Voor hoger opgeleide allochtonen de kansen vergroten op de arbeidsmarkt en in bestuursfuncties • • • •
10 hoger opgeleide allochtonen helpen we via Onbenut Talent en Stuurvrouwen aan een functie passend binnen bestuur + besluitvorming: medezeggenschap, bestuursfunctie… 20 mensen helpen we via Onbenut Talent en Stuurvrouwen aan een baan; al dan niet in samenwerking met reïntegratiebedrijven Er worden netwerkbijeenkomsten georganiseerd en coaches en netwerken worden ingezet We ontwikkelen een digitaal databestand met portfolio’s van hoger opgeleide allochtonen voor Onbenut Talent, Stuurvrouwen en Bureau Interculturele Communicatie: voor banen, besturen en “bruggenbouwers.”
Dat zelforganisaties een rol hebben ten aanzien van het bereik van hun achterbannen, dat zij activiteiten organiseren gericht op integratie, dat zij de democratische verhoudingen in besturen vergroten en dat zij gezamenlijk een goed functionerend platform zijn voor de gemeente • •
We ondersteunen zelforganisaties door huisvesting, activiteitensubsidies, ondersteuning van migrantenopbouwwerk en het incidenteel ondersteunen van spraakmakende projecten in de stad Het BWD team dat gericht allochtone burgers benadert zal nauw samenwerken met de zelforganisaties.
(Allochtone) kinderen komen na de basisschool op de juiste plek in het voortgezet onderwijs terecht. •
We werven en begeleiden mentoren. We ondersteunen scholen bij het werven van gezinnen voor het project.
Output-indicatoren 20 banen hoger opgeleide allochtonen via Onbenut Talent 10 bestuursfuncties 100 deelnemers aan taallessen 20 deelnemers aan thuislessen
46
Termijn 2007 2007 2007 2007
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het programma Integratie en Inburgering
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
921 1.562 0
1.141 372 0
1.138 298 0
1.137 298 0
1.136 298 0
Totaal lasten
2.483
1.513
1.436
1.435
1.434
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 1.521 109 0 -149
0 0 7 0 0 15
0 0 7 0 0 15
0 0 7 0 0 15
0 0 7 0 0 15
Totaal baten
1.481
22
22
22
22
-1.002
-1.491
-1.414
-1.413
-1.412
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
-1.002
-1.491
-1.414
-1.413
-1.412
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het programma Integratie en Inburgering zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in bovenstaande tabel met de totale baten en lasten van het programma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het programma Integratie en Inburgering
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Kennismaken en meebesturen
43
Nieuw beleid Invoering Wet Inburgering
75
Totaal mutaties lasten
118
43
43
43
43
43
43
Bestaand beleid Kennismaken en meebesturen Kennismaking is een van de speerpunten in het integratiebeleid. Uitvoering hiervan in activiteiten en projecten vereist voldoende capaciteit, met voldoende organisatorische en communicatieve vaardigheden. Er is tot eind 2006 met tijdelijke financiering een formatieplaats van 24 uur beschikbaar (schaal 9), dit wordt nu structureel gemaakt.
47
Nieuw beleid Invoering Wet Inburgering De invoering van de nieuwe Wet Inburgering vraagt in de beginfase extra onderzoek en monitoring. Het opzetten van een systematische monitor is nodig om scherp zicht te krijgen op de omvang en aard van de inburgering in Delft. Door deze te integreren met een armoedemonitor en de problematiek van mensen met een (te) lage opleiding (analfabetisme) ontstaat een sterke basis voor beleid, waarbij de ontwikkelingsvraag van mensen centraal staat en niet de etniciteit. Via het gemeentefonds zijn geen extra middelen te verwachten.
48
Veiligheid Het is voor iedereen belangrijk om zich veilig te weten in zijn de omgeving. Ook op rijksniveau is er aandacht voor veiligheid. De ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties maken jaarlijks prestatie-afspraken met de politiekorpsen. Een veilige stad kan alleen worden bereikt als we intern de krachten bundelen en we goede afspraken maken.
Algemene doelstelling Het doel van het programma veiligheid is: • Het verhogen van de veiligheid voor mensen die hier wonen, werken en recreëren. • Er voor zorgen dat mensen zich verantwoordelijk weten voor hun eigen omgeving/openbare ruimte en daar waar de regels overtreden worden er gehandhaafd wordt op de gestelde prioriteiten
Veiligheid In • • •
het programma veiligheid gaat het over drie onderdelen : Het integraal veiligheidsbeleid Toezicht en handhaving Brandweer
Beleidskaders Voor integrale veiligheid is een beleidskader vastgesteld dat loopt tot 2006 en dat dus herzien gaat worden.
Nota
Onderwerp
Nota nalevingstrategie
Kaderstellende nota met handhavinginstrumenten om het naleefgedrag te bevorderen
Programmabegroting en productenraming GR brandweer Delft-Rijswijk 2007 - 2010
Programmabegroting met de daarbij horende beleidsbegroting en financiële begroting
Vastgesteld April 2005
Dagelijks Bestuur en Algemeen bestuur
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Bij veiligheid gaat het om het vergroten van de veiligheid en het veiligheidsgevoel. We streven ernaar om beiden te verbet eren. Voor veiligheid geldt dat de resultaten slechts behaald kunnen worden in samenwerking met andere partners. In 2007 wordt daarom nog meer ingezet op de regierol van de gemeente in het veiligheidsbeleid. De drie onderdelen van het programma veiligheid staan hieronder beschreven. Integrale veiligheid Het onderdeel integrale veiligheid richt zich met name op sociale veiligheid. Een aantal punten uit het coalitieakkoord wordt hieronder aangeven. Het gehele overzicht van projecten komt in het programmaplan en werkplan. Daar zullen dan onder andere ook jongerenoverlast, aanpak oud en nieuw, veilige school, alcoholmatiging en radicalisering terrorismebestrijding in worden opgenomen. Veelplegersaanpak Veelplegers, ook wel “draaideurcriminelen” genoemd zorgen nog steeds voor overlast. De aanpak van veelplegers is gericht op zowel repressie als maatschappelijk herstel.
49
Fietsdiefstal Fietsactieplan II 2005-2008 worden al maatregelen genomen om het fietsparkeren beter te faciliteren om op die wijze fietsendiefstal tegen te gaan. Een volgende stap moet worden gezet om, daar waar mogelijk, nieuwe technologieën toe te passen om fietsendiefstal nog verder terug te dringen. Geweld binnenshuis / eergerelateerd geweld Het beleid bij geweld binnenshuis is gericht op het vroegtijdig signaleren en stoppen van geweld. De aandacht richt zich hierbij op het slachtoffer, de dader en de eventueel betrokken kinderen. Bij eergerelateerd geweld richt de aandacht zich ook op signaleren en stoppen maar is een extra aandachtspunt de bescherming van het (potentiële) slachtoffer. Politite Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) Er bestaat al een veiligheidshandleiding om de openbare ruimte fysiek en sociaal veilig in te richten. Het PKVW richt zich op beide aspecten. Bij de inrichting van de openbare ruimte en de herstructurering van buurten is veiligheid een van de leidende principes. Graffiti Het komende jaar zal in het kader van graffiti de aandacht uitgaan naar het stimuleren van legale graffiti bij bouwplaatsen. Nu is er nog geen geld voor de aanpak van illegale graffiti. Dit wordt vanaf 2008 opgepakt. Toezicht en Handhaving De doelstelling is het vergroten van de effectiviteit van de handhaving en het tegengaan van overlast in de openbare ruimte. Prioriteiten voor de flexibel inzetbare uren van de controleurs openbare ruimte (naast parkeerhandhaving) zijn hondenbeleid, vervuiling, hot spotgericht wijkaanpak, Delftse Hout, Stationsgebied en omgeving en Oud en Nieuw. Verder zal de evenementenvergunning worden herzien. Brandweer Voor wat betreft de brandweer gaat het om het volgende: • het vergroten van de fysieke veiligheid in het verzorgingsgebied van de GR brandweer Delft-Rijswijk • voorbereid zijn op mogelijk (ernstige) incidenten in Delft-Rijswijk • actief inspelen op de ontwikkelingen rond de veiligheidsregio.
Effect-indicatoren De veiligheid in nieuwbouwgebieden waar PKVW is toegepast is hoger dan gemiddeld
Termijn 2 jaar na oplevering nieuwbouw
In herstructureringsgebieden is er een verhoging van de veiligheid tov de oude situatie
2 jaar na herstructurering
Overlastbeleving
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Voor de periode 2007 – 2010 stellen we een programmaplan veiligheid op omdat de vorige nota Integraal veiligheidsbeleid voor de periode 2003 – 2006 was. In dit programmaplan zullen activiteiten en doelstellingen worden beschreven. Ook stellen we jaarlijks een werkplan veiligheid op. De regierol van de gemeente wordt versterkt door het aantrekken van een extra medewerker. Daarnaast wordt tijdelijk een medewerker aangetrokken in verband met de aanpak van een aantal landelijke thema’s zoals aansluiting nazorg ex-gedetineerden en aanpak stelselmatige geweldpleger.
50
Integrale veiligheid Er komt eind 2006 een nota integraal veiligheidsbeleid 2007 – 2010 met een werkplan 2007 Veelplegers In het kader van maatschappelijk herstel heeft de gemeente 2 plaatsen ingekocht bij het programma de Remise van de verslavingsreclassering. Binnen dit programma worden veelplegers die een afkickprogramma hebben gevolgd fasegewijs begeleid naar een normaal bestaan. Ook ten behoeve van de overige veelplegers wordt in samenwerking tussen gemeente, politie, Openbaar Ministerie en verslavingsreclassering aandacht besteed aan repressie en maatschappelijk herstel in de vorm van woon- en zorgprogramma’s Fietsendiefstal Onderzocht moet worden hoe fietsendiefstal verder terug te dringen is. Hierbij zal vooral ook worden gezocht naar innovatieve-/cq technische oplossingen en naar succesvolle projecten elders in het land. Huiselijk geweld/eerwraak De gemeente voert de regie op de aanpak van geweld binnenshuis. Bij deze aanpak zijn hulpverleningsorganisaties en justitiepartners betrokken. Hiervoor bestaan een samenwerkingsovereenkomst en een justitieprotocol. Daarnaast worden betrokkenen actief bemiddeld naar hulpverlening en zijn er preventie activiteiten. De aanpak wordt uitgebreid met specifiek beleid gericht op ouderenmishandeling. Voor eergerelateerd geweld is er een landelijke pilot waar Den Haag en Delft in participeren. Deze pilot richt zich op 3 onderdelen: bescherming, preventie en strafrecht. De gemeente is met name betrokken bij de eerste twee punten. Samen met partners wordt een analyse gemaakt van de problematiek rond bescherming die in oktober 2006 gereed is. In 2007 worden maatregelen getroffen. Ten behoeve van preventie stellen we een communicatieplan op voor de doelgroep en professionals. PKVW In 2007 wordt bij elk nieuwbouwproject of herstructurering PKVW een leidend principe. Dit wordt dan opgenomen in het programma van eisen. Tevens stellen we nieuwe uitgangspunten op voor het opnemen van PKVW in het ontwikkel/bouwproces. Graffiti Komend jaar wordt op 2 bouwplaatsen graffiti ingezet als preventieproject tegen verloedering van bouwplaatsen. Het gaat dan om een kunstuiting als middel voor een ander doel. Toezicht en handhaving Er komt een handhavingprogramma 2007 dat eind 2006 gereed zal zijn. De handhavingcapaciteit wordt uitgebreid. Verder zal er een plan van aanpak komen om te komen tot een kwalitatieve verhoging van de inzet van handhaving en de strategie daarbij. Er komt een plan van aanpak voor een nieuwe evenementenvergunning. Brandweer • •
Verstrekken van vergunningen aan alle vergunningplichtige objecten Controleren en handhaven van afgegeven gebruiksvergunningen volgens een vastgesteld meerjarenplanning en in samenhang met het gemeentelijk handhavingprogramma Planvorming, opleidingen en oefeningen om voorbereid te zijn op mogelijk (ernstige) incidenten
•
Output-indicatoren • • •
Aantrekken extra medewerker Aantrekken tijdelijke medewerker Programmaplan en werkplan 2007 veiligheid
Termijn • • •
Begin 2007 Begin 2007 Voorjaar 2007 bij commissie
51
Output-indicatoren • • • • • • • • • • • • • • •
Termijn
Onderzoek tegengaan fietsendiefstal Implementatie maatregelen bescherming slachtoffers eergerelateerd geweld Communicatieplan eergerelateerd geweld In elk programma van eisen mbt nieuwbouw of herstructurering staat het PKVW Opstellen uitgangspunten PKVW Op 2 bouwplaatsen legale graffiti
• •
Juni 2007 Maart 2007
•
Maart 2007
• • •
Hele jaar 2007 maart 2007 afhankelijk van bouw
Handhavingprogramma 2007 Succesvolle werving van 4 fte handhaving Plan van aanpak kwalitatieve verhoging inzet en strategie handhaving Plan van aanpak evenementenvergunning
• • •
In januari 2007 in de commissie Zo snel mogelijk april 2007
•
juni 2007
•
Deze normen gelden bij volledigheid van de (ingezonden) documenten Deze normen gelden bij volledigheid van de (ingezonden) documenten 10% is gereserveerd voor niet geplande controles op verzoek van anderen actualisering is conform vastgestelde criteria en minimaal 1x per 4 jaar
Verlening gebruiksvergunning door brandweer binnen afgesproken (niet-fatale) termijn 90% Adviezen op bouwplannen door brandweer binnen afgesproken termijn 100% 90% van de controles vindt plaats conform het beleidsplan/handhavingsplan brandweer Voor de actualiteit van rampen(bestrijdings)plannen worden in 2007 criteria vastgesteld In 2007 wordt een opleidings - en oefenbeleidsplan vastgesteld m.b.t. het gemeentelijk personeel dat is belast met rampenbestrijdingstaken
Output-indicatoren Aantal veelplegers dat met succes deelneemt aan het herstelprogramma de Remise
• • • •
opleiden en oefenen conform beleidsplan (brandweer faciliteert dit)
2007 4
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma In het programma Veiligheid is momenteel geen sprake van nieuwe investeringen of grote projecten. Wel is de systematiek van de kapitaallasten gewijzigd.
52
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het programma Veiligheid
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
2.384 5.354 20
4.451 5.752 47
4.439 5.660 47
4.437 5.644 47
4.434 5.645 47
Totaal lasten
7.758
10.250
10.146
10.128
10.126
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
115 0 0 0 0 0
784 0 0 0 0 -195
784 0 0 0 0 -195
784 0 0 0 0 -195
784 0 0 0 0 -195
Totaal baten
115
589
589
589
589
-7.643
-9.661
-9.557
-9.539
-9.537
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
-7.643
-9.661
-9.557
-9.539
-9.537
Resultaat voor bestemming
Toelichting In dit programma worden de baten en lasten verantwoord van brandweer en rampenbestrijding, alsmede de kosten van het handhaven van openbare orde en veiligheid. De mutaties die voortvloeien uit voorstellen in de Programmabegroting worden hieronder per categorie toegelicht:
Mutaties van baten en lasten in het programma Veiligheid
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Bijdrage Hulpverleningsregio Haaglanden Nieuw beleid capaciteit Veiligheid capaciteit Handhaving Handhaving: dekking stelpost begroting Formatie Wet Bibob Opvang ex-gedetineerden Totaal mutaties lasten
21
21
21
21
72 210 -210 22 40
72 210 -210 22
72 210 -210 22
72 210 -210 22
155
115
115
115
0
0
0
0
-155
-115
-115
-115
Baten Nieuw beleid Totaal mutaties baten Saldo resultaat
53
Bestaand beleid Bijdrage Hulpverleningsregio Haaglanden De Hulpverleningregio Haaglanden kent een bijdrage per inwoner. Voor 2006 is deze € 2,68 en voor 2007 wordt dat € 2,71. In de regio is nu discussie over het verhogen van deze bijdrage in verband met een aantal voorstellen. De regio is op dit moment in ieder geval akkoord met een verdere verhoging van € 0,22 per inwoner in verband met de reorganisatie van de regionale alarmcentrale (RAC), Nieuw beleid Veiligheid Het programma Veiligheid kent één programmamanager, één beleidsadviseur en één handhavingregisseur. Gelet op de onderwerpen die op het programma afkomen (radicalisering, jeugdproblematiek, zowel stedelijk als in de wijken, regierol gemeente bij bv. aanpak hennepkwekerijen en vrijplaatsen, hulpverleningsregio, relatie met de brandweer en de thema's die het rijk nog voor gaat stellen voor de komende jaren) is het belangrijk om het programma uit te breiden met één beleidsadviseur en één junioradviseur. Voor het jaar 2007 gaat het om één medewerker. Handhaving Met de huidige bezetting Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en de voorgestelde capaciteitsuitbreiding brengen we het volgende tot stand. In het Integraal handhavingoverleg (IHOR) worden de prioriteiten van de inzet bepaald zoals nu voor 2006 Hondenpoep, Delftse Hout en fietsparkeren. Voor 2007 betekent dit dat een deel van de handhavingcapaciteit aan dan geldende prioriteiten kan worden gegeven. Deze pakken we projectmatig op. Een deel van de handhavingcapaciteit kan dan ook worden ingezet voor de wijkhandhaving/leefbaarheid. Hiermee leveren we een bijdrage aan de veiligheidsbeleving. Formatie wet Bibob Betreft structureel budget ten behoeve van een adequate uitvoering van de wet Bibob. Opvang ex-gedetineerden Dit betreft verschillende projecten die volgend jaar moeten gaan lopen om vervolgens ingebed te worden in de bestaande organisatie: aansluiting nazorg ex-gedetineerden, aanpak stelselmatige geweldplegers en aanpak onrechtmatige bewoning. Rond deze groepen moeten afspraken worden gemaakt om een en ander goed in beeld te brengen. Het gaat om projectmatige aanpak met als doel het opnemen van de werkwijze in de staande organisatie. De werkzaamheden zijn vooral afspraken maken met in- en externe partijen, formulieren en brieven ontwerpen en monitoring opzetten.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het programma Binnen dit programma is een tweetal reserves beschikbaar waarvoor momenteel nog geen concrete stortingen of onttrekkingen zijn begroot. Reserve Frictiekosten brandweer Dit is de voormalige reserve Vervanging materieel brandweer die nu wordt gebruikt voor opvang van frictiekosten i.v.m. de overgang van de brandweer naar de GR. Voor de GR brandweer Delft-Rijswijk is maximaal € 605.000 (waarvan € 403.000 voor de gemeente Delft) geraamd.
Reserve Risicocommunicatie De voormalige reserve Rampenplannen wordt hiermee vernoemd in reserve Risicocommunicatie. Risicocommunicatie is een gemeentelijke taak. Juist in 2006 en 2007 moet hier veel aandacht aan gegeven worden. Het ministerie van BZK start 25 september a.s.de campagne Denk vooruit. Deze heeft een doorlooptijd tot tenminste december 2006. Er zijn richtlijnen opgesteld voor lokale campagnes. Delft sluit aan bij het rijksbreed ingezet beleid.
54
Wijkzaken en Beheer van de stad In het programma Wijkzaken en Beheer van de Stad werken we aan een schone en een goed onderhouden openbare ruimte en aantrekkelijke wijken. Ook werken we aan wijken waarin kinderen goed kunnen spelen en zich veilig kunnen bewegen en waarin bewoners op een sociale en betrokken wijze met elkaar omgaan en zich sociaal veilig voelen. Dat vraagt om voortdurende inzet en inspanningen van de gemeente, bewoners, bedrijven en partnerorganisaties. Ook vraagt het om een goede samenwerking tussen al deze partijen: om samenhang en afstemming tussen de inzet en inspanningen te bereiken. Deze samenwerking is de afgelopen jaren al goed op gang gekomen, maar moet worden geïntensiveerd. Een actieve rol en bijdrage van bewoners is uitgangspunt, maar is geen vanzelfsprekendheid. Hierin moet steeds worden geïnvesteerd. Het programma bestaat uit drie deelprogramma’s: Samenwerken in de wijken, Beheer van de stad en Beheer in de Stad: Reiniging. Aan het eind van dit hoofdstuk is een tabel opgenomen met de totale baten en lasten van het programma Wijkzaken en Beheer van de stad. Algemene doelstelling De doelstelling van het programma is het scheppen van voorwaarden dat bewoners hun leefomgeving als prettig ervaren en daartoe: • het beheren, onderhouden en schoonhouden van de openbare ruimte en de recreatie- en speelvoorzieningen op een maatschappelijk verantwoorde wijze en op een gewenst kwaliteitsniveau • het samenwerken aan wijken die aantrekkelijk zijn, waarin kinderen goed kunnen spelen en zich veilig kunnen bewegen, waarin bewoners op een sociale en betrokken wijze met elkaar omgaan en zich sociaal veilig voelen.
Samenwerken in de wijken In dit deelprogramma werken we aan het versterken van de samenwerking in de wijken tussen de gemeente, bewoners, bedrijven en partnerorganisaties (de politie, corporaties, welzijnsorganisaties, ed). Daarbij zien we bewoners als partners en vormen hun wensen, behoeften en eigen initiatieven een belangrijk uitgangspunt. Deze samenwerking heeft in het kader van de Delftse wijkaanpak sinds 1998 vorm gekregen. Er zijn goede kansen om de opbrengst van de samenwerking te vergroten. Nieuwe ontwikkelingen, zoals op het terrein van wonen, zorg en welzijn, vragen ook een andere inzet en inspanningen van bewoners, bedrijven, gemeente en partnerorganisaties en dus andere samenwerkingsverbanden. Beleidskaders Nota Nota doorontwikkeling wijkaanpak Protocol wijkaanpak Evaluatie werking wijkbudgetten
Onderwerp
Vastgesteld
Evaluatie van de wijkaanpak
2002
Handleiding wijkaanpak Evaluatie wijkbudgetten
2003 2005
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Samenwerken aan aantrekkelijke wijken, waarin kinderen goed kunnen spelen en veilig kunnen bewegen, en bewoners zich betrokken voelen bij elkaar en hun buurt en zich sociaal veilig weten. Daarbij gelden de volgende uitgangspunten: • uitgaan van wensen en behoeften van bewoners • werken vanuit een actieve rol, betrokkenheid en eigen initiatief van bewoners • resultaatgericht werken
55
•
realiseren van samenhang en afstemming tussen de inzet en inspanningen van bewoners, gemeente, bedrijven en partnerorganisaties
Effect-indicatoren Waardering van de buurt blijft gelijk of stijgt t.o.v. 2006 Tevredenheid over voorzieningen in de buurt blijft gelijk of stijgt t.o.v. 2006 Tevredenheid openbare ruimte blijft gelijk of neemt toe t.o.v 2006 Ervaren overlast en ergernissen blijft gelijk of neemt af t.o.v 2006 Rapportcijfer sociale cohesie blijft gelijk of wordt hoger t.o.v. 2006 Beleving veiligheid in eigen buurt blijft gelijk of ontwikkelt zich positiever t.o.v. 2006
Termijn 2007-2010 2007-2010 2007-2010 2007-2010 2007-2010 2007-2010
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten •
• •
•
56
het monitoren van ontwikkelingen in de wijken om steeds goed te kunnen bepalen welke inzet en inspanningen gewenst zijn. Daarbij zetten we de volgende instrumenten in: het tweejaarlijks doorlopen van een uitgebreid wijkanalyseproces en het jaarlijks actualiseren van de wijkagenda, het uitwerken tot een wijkprogramma en een bestedingsvoorstel voor het wijkbudget en het wijkverslag het continueren en verbeteren van overlegvormen in de wijken en op stedelijk niveau om de gewenste samenhang en afstemming tussen de inzet en inspanningen van bewoners, bedrijven, de gemeente en partnerorganisaties te bereiken het in gang zetten van initiatieven die wijken aantrekkelijk maken of houden, speelmogelijkheden voor kinderen verbeteren, het bewegen van kinderen door de wijk veiliger maken, bewoners stimuleren tot betrokkenheid bij en eigen initiatief in hun directe woon- en leefomgeving, het starten van buurtbemiddeling en activiteiten die de sociale veiligheid in de wijken verbetert. het versterken van de sturende en regisserende rol van de wijkcoördinatoren
Output-indicatoren
Termijn
Tweejaarlijkse uitgebreide wijkanalyse Wijkprogramma, jaarlijks Wijkverslag, jaarlijks Speelplekkenbeleid en investeringsplan Uitvoering speelplekkenbeleid en investeringsplan
2008 en 2010 2007-2010 2007-2010 2007 2007-2010
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Samenwerken in de wijken
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
759 850 0
714 546 0
712 527 0
712 527 0
712 527 0
1.609
1.260
1.239
1.239
1.239
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 6
0 0 0 0 0 6
0 0 0 0 0 6
0 0 0 0 0 6
Totaal baten
0
6
6
6
6
-1.609
-1.254
-1.233
-1.233
-1.233
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
498 833
831 835
831 835
831 835
831 835
Resultaat na bestemming
-1.274
-1.250
-1.229
-1.229
-1.229
Totaal lasten
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma Samenwerken in de wijken zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in de totale baten en lasten van het deelprogramma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het programma Samenwerken in de wijken
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Nieuw beleid Buurtbemiddeling
20
Totaal mutaties lasten
20
0
0
0
Nieuw beleid Buurtbemiddeling Voor het starten van een buurtbemiddelingstraject en het faciliteren van een beperkte inschakeling van mediators voor een periode van een jaar, worden de totale kosten geschat op zo’n € 80.000. Dit wordt samen met de corporaties en de politie in gang gezet. De gemeentelijke bijdrage wordt daarom geschat op € 20.000.
57
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Samenwerken in de wijken
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen Wijkreserve
831
831
831
831
Totaal stortingen
831
831
831
831
Onttrekkingen Wijkreserve
835
835
835
835
Totaal onttrekkingen
835
835
835
835
4
4
4
4
Saldo resultaatbestemming
Wijkreserve Deze reserve voedt de wijkbudgetten die jaarlijks worden toegekend om het proces van wijkgericht werken te ondersteunen. De wijkcoördinatoren treden in overleg met inwoners en partners zoals corporaties, politie, welzijnorganisatie BWD, Stichting Ouderwerk Delft en diverse bedrijven over projecten waarmee de leefbaarheid in de wijken verbetert. Voorbeelden zijn projecten om de verkeersveiligheid te verbeteren (Kinderen Veiliger door Delft), het ‘fleuriger’ maken van Delft (Fleur Delft op acties) en dergelijke .
Beheer van de stad In dit deelprogramma werken we aan het beheren en onderhouden van de openbare ruimte van de stad en de recreatie- en speelvoorzieningen. Vanuit dit programma wordt ook gewerkt aan het beheren van uitvaartvoorzieningen en realiseren van nieuwe voorzieningen om te voorzien in de behoeften van de Delftse burger op dit terrein (tegen een kostendekkend tarief). Beleidskaders Nota Beheerplan kunstwerken 2004-2007 Beheerplan wegen 2006-2010 AVKL Delft 1995 Beheerplan Riolering (GRP) 2006-2010 Bebouwde kom Boswet Monumentale bomen Bomenbeleid Begraafplaats verordening
Wat willen we bereiken? Doelstellingen De openbare ruimte van de stad en de recreatie- en speelvoorzieningen worden beheerd en onderhouden op een maatschappelijke verantwoorde wijze en op een gewenst kwaliteitsniveau. Daarbij zijn wensen en behoeften van bewoners een belangrijk vertrekpunt. De dienstverlening op het gebied van het beheer en onderhoud van de openbare ruimte wordt verbeterd. Delft wordt verrijkt met meer bloeiende planten en bomen. Intensief gebruik in een duurzaam aantrekkelijke en veilig Delftse Hout wordt gerealiseerd voor alle Delftenaren.
58
Delftse burgers kunnen voor hun uitvaart terecht in Delft.
Effect-indicatoren
Termijn
Tevredenheid openbare ruimte blijft gelijk of neemt toe t.o.v. 2006 Tevredenheid dienstverlening beheer van de stad blijft gelijk of neemt toe t.o.v. 2006 Reactietijd/servicenorm van klachten heel en schoon naar 95% Wachttijd telefonische melding openbare ruimte naar gemiddeld 90 seconden Tevredenheid over het bloeiend groen en bomen neemt toe t.o.v. 2006 Tevredenheid bezoekers van/recreanten in de Delftse Hout over kwaliteit openbare ruimte en gebruik van het gebied blijft gelijk of neemt toe t.o.v. 2006 Kwaliteit beheer en tevredenheid over recreatie- en speelvoorzieningen blijft gelijk of neemt toe t.o.v. 2006 Beschikbare uitvaartvoorzieningen voldoen aan de jaarlijkse vraag en worden geboden tegen een kostendekkend tarief
2007-2010 2007-2010 2009 2007 2008 2008 2007-2010 2007-2010
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Het beheren en onderhouden van de wijken en de stad op een meer planmatige, integrale wijze. Daartoe moet het volgende worden gedaan: • Opstellen van actuele arealen (wegwerken achterstanden) • Groenbeheerssysteem afronden en een status geven binnen de gemeente Delft • Opstellen van veegplanning en groenonderhoudsplan • Invoering geautomatiseerd bomenlogboek • Vervangingsplan bomen • Actualisatie beheerplan kunstwerken • Beheerplan wegen • Invoer van werkplanningen voor groen, schoon en heel • Kabeltracé beheer binnen Delft opzetten met Nutsbedrijven • Opstellen en uitvoeren van jaarprogramma’s voor groot onderhoud aan straten, wegen en pleinen; riolering; bruggen/kades; straatmeubilair; verlichting en bebording. Verbeteren van de dienstverlening aan de burger en daartoe: • Invoeren van kwaliteitsmeetsystemen op basis van beeldkwaliteit • Afstemming dienstverlening met burgers en bedrijven. • Afspraken maken omtrent inzet diensten bij de vele evenementen in de stad. • Verder verbeteren van reactietijd/servicenormen van klachten (heel en schoon) naar 85% • Verder verbeteren van reactietijd/servicenormen van klachten (heel en schoon) naar 90% • Verder verbeteren van reactietijd/servicenormen van klachten (heel en schoon) naar 95% • Vermindering aantal meldingen en klachten drijf- en zwerfvuil • Wachttijd telefonische melding openbare ruimte naar gemiddeld 90 seconden. •
efficiënte en 2006 - 2008 2006 2006 - 2007 2006 2008 2007 2009 2007 - 2008 2008
2007
2006 - 2007 2007 2006 2007 2008 2009 2007 2007
Zorgdragen voor meer bloeiende planten en bomen in Delft.
Het opstellen van een gebiedsprogramma voor de Delftse Hout. Hierin wordt onder meer aandacht besteed aan het opstellen van een gebiedsvisie, het verhogen van de kwaliteit van de openbare ruimte in de Delftse Hout en verbeteren van het beheer, onderhoud en gebruik. Daartoe:
59
• • • •
Het vastleggen van duurzame beheer- en gebruiksafspraken over de Delftse Hout en het opstellen van een investerings- en uitvoeringsplan voor de verbetering van de infrastructuur en voorzieningen in de Delfste Hout. Het uitvoeren van een onderzoek onder gebruikers/recreanten in de Delftse Hout (onder andere herkomst en aantallen bezoekers, (recreatie-)wensen en tevredenheid van bezoekers) Het opstellen van een gebiedsvisie Delftse Hout Het in stand houden, bevorderen en faciliteren van participatie en communicatie m.b.t. de Delfste Hout.
•
Realiseren en onderhouden van uitvaartvoorzieningen voor Delftse burgers. In dat kader wordt gewerkt aan het realiseren van een crematorium.
•
Recreatie- en speelvoorzieningen planmatig en efficiënt onderhouden en beheren en daartoe geactualiseerde beheerplannen opstellen.
Output-indicatoren
Termijn
Beheerplannen voor groen, vegen,bomen Geactualiseerd beheerplan kunstwerken Beheerplan wegen Plan van aanpak voor verbetering dienstverlening
2007-2008 2007 2009 2007
Plan van aanpak bloeiende planten en bomen Beheer- en gebruikafspraken Delftse Hout Uitvoering gebruikers/recreantenonderzoek Opstellen gebiedsvisie voor de Delftse Hout Aanpassing infrastructuur en voorzieningen in de Delftse Hout Start realisatie crematorium Geactualiseerd beheerplan voor recreatie- en speelvoorzieningen
2007 2007 2007 2007 2007-2010 2007 2007
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Hieronder volgt een beknopte toelichting op de investeringen die in dit deelprogramma aan de orde zullen komen.
Grote projecten
Beheer van de stad
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe grote projecten Inrichting openbare ruimte TU-Noord Gebiedsprogramma Delftse Hout
60
795 500
100
Herijkt bestaand investeringsplan Bruggen
2.000
440
1.560
Totaal
3.295
440
1.660
265 200
265 200
265
465
465
265
Inrichting openbare ruimte TU-Noord Deze middelen zijn bestemd om vanaf 2008 de openbare ruimte in TU-Noord te voorzien van speel- en verblijfsruimte. Gebiedsprogramma Delftse Hout Deze middelen worden ingezet om kwaliteitsverbeteringen in het gebied te realiseren. Bruggen Op basis van de bijgestelde beheersplannen blijkt dat er in 2006 en 2007 extra budget benodigd is voor het onderhoud van bruggen in de gemeente Delft. Uitbreidingsinvesteringen Beheer van de stad
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Bestaande investeringen Wegen, straten en pleinen Geluidsarm asfalt Plantsoenpost Brasserskade
500 70 195
500 70
70
70
Totaal investeringen
765
570
70
70
0
22 5 15
67 20 14
88 35 14
86 51 14
84 67 14
42
101
137
151
165
Wegen, straten en pleinen Door in de periode 2006 – 2007 € 1 mln extra te investeren in groot onderhoud kan voor een periode van 8 jaar de begroting met € 170.000 worden verlaagd. Dekking voor de extra investering wordt gevonden binnen de reserve Beheer openbare ruimte. Geluidsarm asfalt Voor het verminderen van het aantal geluidgehinderden ten gevolge van wegverkeerslawaai is het toepassen van geluidarm asfalt een goede oplossing. Inmiddels is er een positieve ervaring met de Voorhofdreef westzijde. Stadsbreed is voor de toepassing nog geen beleid vastgesteld. Vooruitlopend op het vaststellen van beleid hiervoor is het wenselijk om in het kader van “werk met werk maken” voor geplande werkzaamheden in 2006 aan de doorgaande wegen Ruys de Beerenbroucklaan, Schoemakerstraat (noordzijde), Krakeelpolderweg en Buitenhofdreef geluidarm asfalt toe te passen. Plantsoenpost Brasserskade De plantsoenpost aan de Brasserskade is momenteel circa 40 jaar oud en is aan vervanging toe. Dit staat inmiddels gepland voor 2007. Investeringen in bedrijfsmiddelen Beheer van de stad
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Aanpassing terrein Staal Prullenbakken reiniging Dienstkleding Tractie
300 100
Totaal investeringen
400
200 p.m.
40 p.m.
45 p.m.
210 p.m.
200
40
45
210
45 7
54 14 99 p.m.
52 14 101 p.m.
51 14 103 p.m.
49 14 105 p.m.
52
167
167
168
168
Aanpassing terrein Staal In verband met wettelijke eisen, veiligheid en doelmatig gebruik is een aantal aanpassingen nodig inzake de opslag van materiaal, afsluiting terrein en achterstallig onderhoud. Prullenbakken Reiniging Om zwerfafval terug te dringen is een inhaalslag benodigd om het aantal prullenbakken uit te breiden. Dienstkleding Bij de afroming van de reserves in 2006 is de reserve dienstkleding opgeheven. De dienstkleding wordt vanaf 2007 geactiveerd. De omzettingsactie geeft eenmalig extra investeringsruimte. In de investeringsbedragen is rekening gehouden met de reëel ingeschatte bedragen. Het budget dat jaarlijks in de reserve dienstkleding werd gestort is omgezet in een
61
budget voor kapitaallasten. Bij deze systeemwijziging bestaan de kapitaallasten uitsluitend uit afschrijving en vindt er dus geen rentetoerekening plaats. Tractie Tractie staat in deze tabel op p.m. omdat dit wel onderdeel is van reguliere vervangingen maar geen extra kapitaalbeslag oplevert.
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Beheer van de stad Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
13.966 11.608 2.800
13.208 15.205 2.337
13.073 13.544 2.273
12.906 12.952 2.172
12.860 12.951 2.064
Totaal lasten
28.374
30.750
28.890
28.030
27.875
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
1.127 6.592 67 0 7 1.531
2.052 6.713 67 858 7 812
1.998 6.767 17 808 7 813
2.046 6.719 17 181 7 811
2.046 6.719 17 158 7 811
Totaal baten
9.324
10.509
10.410
9.781
9.758
-19.050
-20.241
-18.480
-18.249
-18.117
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
69 361
36 1.848
36 249
36 200
36 200
Resultaat na bestemming
-18.758
-18.429
-18.267
-18.085
-17.953
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma Beheer van de stad zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in bovenstaande tabel met de totale baten en lasten van het deelprogramma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het deelprogramma Beheer van de stad
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Openstelling kinderboerderijen Restzettingen Tanthof Lijkbezorging onvermogenden
115 258 43
115 258 43
115 258 43
115 258 43
Nieuw beleid Gebruikersonderzoek Delftse Hout Subsidie toezicht strandstrook/zwemwater Gebiedsprogramma Delftse Hout
25 10 20
20
20
20
Areaaluitbreidingen Onderhoud openbare verlichting
35
35
35
35
506
471
471
471
Totaal mutaties lasten
62
Bestaand beleid Openstelling kinderboerderijen De uren met betrekking tot de weekenddiensten zijn niet in begroting opgenomen (€ 90.000). Daarnaast zijn de toezichturen van de teamleider niet begroot (€ 25.000). Restzetting Tanthof De Wijk Tanthof-West is nu ongeveer 5 jaar oud. Het huidige maaiveld ligt 1,80/1,90 m onder NAP. Dit is 20 tot 30 cm onder het aanlegniveau. De verwachting is dat er in de komende 15 jaar nog een restzetting van 15 cm tot 40 cm bijkomt. Om de infrastructuur in stand te kunnen houden en de bereikbaarheid van woningen binnen redelijke normen te waarborgen is het noodzakelijk dat er opgehoogd wordt. De extra kosten voor de algemene dienst (m.n. kosten voor wegen, groen) vergen voor de komende 30 jaar ca € 258.000 op jaarbasis. Deze ontwikkeling is gemeld bij collegebesluit van 14 februari 2006. Lijkbezorging onvermogenden In de Zomernota 2003 zijn middelen toegekend voor de lijkbezorging van onvermogenden. Deze zijn echter nog niet in de begroting verwerkt. Door het verhaal van de kosten op de nalatenschap en familie zijn er ontvangsten. De mogelijkheden daartoe variëren echter sterk per geval. Per saldo wordt de structurele tegenvaller geraamd op € 43.000. Nieuw beleid Gebruikersonderzoek Delftse Hout Het is gewenst een onderzoek uit te zetten naar het gebruik van de Delftse Hout. De uitkomsten van dit onderzoek leveren input voor het gebiedsprogramma. Subsidie toezicht Strandstrook/zwemwater Voor toezicht op de strandstrook en het zwemwater bij de grote plas door vrijwilligers is een structurele subsidie van € 10.000 nodig. Tot 2005 werd deze subsidie verstrekt uit EZH middelen. Dat is vanaf 2006 niet meer beschikbaar. Voorgesteld wordt dit tijdelijk op te lossen en het komende jaar het gesprek aan te gaan met buurtgemeenten over een mogelijke bijdrage van hun kant. Gebiedsprogramma Delftse Hout Dit budget wordt ingezet om kwaliteitsverbetering in de Delftse Hout te bereiken. Vooruitlopend op het gebiedsprogramma worden al in 2007 acties ondernomen. Areaaluitbreidingen Onderhoud openbare verlichting Door een toename van het aantal armaturen en gebruik van nieuwe soorten armaturen is structureel extra geld benodigd ten behoeve van het onderhoud.
63
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Totale stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Beheer van de stad 2007 2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen Calamiteiten tractie
36
36
36
36
Totaal stortingen
36
36
36
36
Onttrekkingen Reserve dekking kapitaallasten Onderhoud openbare ruimte: wegen, straten, pleinen Onderhoud openbare ruimte: waterwegen Onderhoud Agnetapark Calamiteiten tractie Reserve Koepoortgarage
164 187 385 56 36 1.020
164
164
164
49 36
36
36
Totaal onttrekkingen
1.848
249
200
200
Saldo resultaatbestemming
1.812
213
164
164
Calamiteiten tractie Het calamiteitenfonds tractie is ingesteld voor schades die zich onverwacht voordoen en niet gedekt zijn door de verzekering en niet voortvloeien uit ouderdom of normaal gebruik. De omvang van de schade dient als ‘buitensporig’ aangemerkt te worden waarbij deze niet mag leiden tot een ongewenst hoog nacalculatorisch tarief voor de betreffende tractiegroep. Per voertuig vindt een bijdrage plaats aan deze reserve. Reserve dekking kapitaallasten Dit betreft een onttrekking ter dekking van kapitaallasten van activa die dienstbaar zijn aan dit deelprogramma. Onderhoud openbare ruimte: wegen, straten, pleinen De reserve is gevormd uit overschotten op het onderhoudsbudget uit 2005. Samen met de reserves onderhoud openbare ruimte: waterwegen en Onderhoud openbare ruimte: kunstwerken mag het totaal van deze drie reserves niet boven de € 1,5 miljoen stijgen. In 2007 dekt de gemeente uit deze reserve een deel van de kosten van het project Ruys de Beerenbrouckstraat. Onderhoud openbare ruimte: waterwegen De reserve is gevormd uit overschotten op het onderhoudsbudget uit 2005. Samen met de reserves onderhoud openbare ruimte: wegen, straten, pleinen en Onderhoud openbare ruimte: kunstwerken mag het totaal van deze drie reserves niet boven de € 1,5 miljoen stijgen. In 2007 dekt de gemeente de kosten van het uitgestelde onderhoud kadewerkzaamheden aan de Buitenwatersloot. Onderhoud openbare ruimte: kunstwerken De reserve is gevormd uit overschotten op het onderhoudsbudget uit 2005. Samen met de reserves onderhoud openbare ruimte: waterwegen en Onderhoud openbare ruimte: waterwegen mag het totaal van deze drie reserves niet boven de € 1,5 miljoen stijgen. In 2006 heeft de gemeente het uitgestelde onderhoud aan de Lepelbrug en de Duyvelsgatbrug uit deze reserve gedekt. Onderhoud Agnetapark Uit deze reserve dekt de gemeente de kosten van het onderhoud van het Agnetapark. Door efficiency maatregelen in het totale groenonderhoud kan de gemeente vanaf 2009 de kosten dekken uit het regulier budget voor groenonderhoud. Reserve Koepoort. Uit deze reserve (voorheen reserve Koepoortgarage) dekt de gemeente de kosten voor het inrichten van de openbare ruimte op en naast de Koepoortgarage.
64
Beheer in de stad: reiniging Vanuit dit deelprogramma dragen we bij aan een schone stad door te werken aan een goede wijze van afvalinzameling. Daarbij werken we ook aan het behalen van de landelijke milieudoelstellingen voor het scheiden van afvalstoffen en dragen we er zorg voor afvalstoffenheffing jaarlijks met niet meer dan de inflatie stijgt. Beleidskaders
Nota
Onderwerp
Landelijk Afvalbeheer Plan 2002-2012 (LAP)
Regelgeving Rijk
Voorlichting op maat Grofvuilnota Afvalstoffenverordening Handhavingsprogramma Omgevingsoriëntatie Reiniging Besluitverpakkingen GFT binnenstad Papierinzameling Luierinzamling
Thema- en/of doelgroepgericht communiceren Voorstel vernieuwde inzamelmethoden grofvuil Regelgeving afvalstoffenbeleid Delft Verbetering leefomgeving in Delft Reiniging zal zich oriënteren op verder gaande samenwerking in de regio Regelgeving Rijk Nota over inzameling GFT in de binnenstad Papier inzameling in Delft Luierinzameling Delft
Vastgesteld 2002 2002 Oktober 2003 Januari 2005 2006 September 2004 Januari 2006 Juni 2005 Juni 2005 Juni 2005
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Bereiken van het gewenste serviceniveau van afvalinzameling en het gewenste kwaliteitsniveau bij afvalverwijdering in de stad Voldoen aan de landelijke scheidingsdoeleinden LAP 2002-2012 voor het scheiden van afvalstoffen. Realiseren dat de afvalstoffenheffing in de toekomst jaarlijks niet stijgt met meer dan de inflatie
Effect-indicatoren Tevredenheid over het systeem van afvalinzameling blijft gelijk of neemt toe t.o.v. 2006 Tevredenheid openbare ruimte m.b.t. schoon blijft gelijk of neemt toe t.o.v 2006 Ervaren overlast en ergernissen t.a.v. afvalsituatie blijft gelijk of neemt af t.o.v. 2006 Gescheiden afvalinzameling stijgt van 36% naar 40% Afvalstoffenheffing stijgt jaarlijks niet meer dan met de inflatie
Termijn 2007-2010 2007-2010 2007-2010 2009 2007-2009
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten •
Werken aan het verhogen van de kwaliteit van de afvalinzameling, het bieden van een betere service aan burgers en bedrijven en aanpakken van ergernissen rondom afvalinzameling. Daarbij zijn wensen en behoeften van burgers en bedrijven een belangrijk
65
• • • •
vertrekpunt om inzameling meer ‘op maat’ te realiseren, zoals bijvoorbeeld het bieden van kwalitatief hoogwaardige brengmogelijkheden en het aanpassen van de frequentie van inzamelen en het grofvuilbeleid. Verbeteren van de communicatie naar burgers en bedrijven over de mogelijkheden tot het aanbieden van afvalstoffen en het belang van het scheiden van het afval Werken aan het verhogen van de effectiviteit van toezicht en de handhaving bij het realiseren van het gewenste aanbiedgedrag (service- en schooneffect), en bij het verbeteren van het scheidingsgedrag (milieueffect). Belangrijk hierbij is het verhogen van de pakkans. Verder vormgeven van de samenwerking met andere gemeenten en o.a. uitwerken tot een gemeenschappelijke regeling en daarmee behalen van schaalvoordelen op o.a de collectieve eindverwerking van afvalstoffen en inzameling daarvan Verder ontwikkelen van het systeem van monitoring om resultaten en ontwikkelingen met betrekking tot afvalinzameling en afvalstoffenscheiding goed te kunnen volgen. Benchmarking, sorteeranalyses en de beleving van burgers en bedrijven, zullen deel uitmaken van dit systeem van monitoring.
Output-indicatoren
Termijn
Voortschrijdend afvalinzamelplan Communicatieplan Gemeenschappelijke regeling Plan van aanpak handhaving Voortschrijdend monitoringsysteem
2007-2010 2007 2007 2007 2007-2010
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Hieronder volgt een beknopte toelichting op de investeringen die in dit programma aan de orde zullen komen.
Reiniging
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Bestaande investeringen Ondergrondse containers Rolcontainers huishoudens
77
77
77
360 77
403 77
5
15
24
27 33
84 43
Totaal investeringen
77
77
77
437
480
5
15
24
60
127
Investeringen in bedrijfsmiddelen Vervanging ondergrondse containers De eerst geplaatste ondergrondse containers, die zijn gefinancierd met EZH-gelden, zijn in 2009 10 jaar oud. Vervanging is dan aan de orde. Vervanging rolcontainers huishoudens De vanaf 1980 in Delft geplaatste minicontainers bij huishoudens moeten in de komende jaren vervangen worden. De reeds beschikbare investeringsruimte moet worden opgehoogd van € 33.000 per jaar naar € 110.000 per jaar.
66
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Reiniging
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
6.431 6.376 1.030
6.623 8.674 1.054
6.637 8.753 1.034
6.569 8.766 938
6.553 8.766 889
Totaal lasten
13.837
16.351
16.424
16.273
16.208
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
14.987 0 0 0 0 19
16.355 0 0 189 0 869
16.358 0 0 261 0 869
16.238 0 0 230 0 869
16.238 0 0 165 0 869
Totaal baten
15.006
17.413
17.488
17.337
17.272
1.169
1.062
1.064
1.064
1.064
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
362 125
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
932
1.062
1.064
1.064
1.064
Resultaat voor bestemming
Samenvatting totale baten en lasten programma Wijkzaken en Stadsbeheer Wijkzaken en Stadsbeheer
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Lasten Baten
43.820 24.330
48.361 27.928
46.553 27.904
45.542 27.124
45.322 27.036
-19.490
-20.433
-18.649
-18.418
-18.286
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
929 1.319
867 2.683
867 1.084
867 1.035
867 1.035
Resultaat na bestemming
-19.100
-18.617
-18.432
-18.250
-18.118
Resultaat voor bestemming
67
Milieu en Duurzame Ontwikkeling Milieu en duurzame inrichting vergt een integrale benadering van diverse vakdisciplines en samenwerking van diverse organisatieonderdelen binnen de gemeente Delft. Zo zijn er links met Wijkzaken en Stadsbeheer als het gaat om het inrichten van groen en water in samenspel met burgers, met Ruimtelijke Ordening als het gaat om het vaststellen van functies in bestemmingsplannen, met Onderwijs bij natuur en milieueducatie, met Cultuur, Kennis en Economie als het gaat om innovatie en milieutechnologie etc. Centraal staat hierbij dat, in samenwerking met de inwoners van de stad, de leefkwaliteit op een duurzame wijze wordt verbeterd. Het Duurzaamheidsbeleid, zoals uiteengezet in het coalitieakkoord 2006-2010 sluit aan bij de speerpunten van het vorige college, maar geeft ook een aantal aanscherpingen. Deze richten zich met name op: • Het verbeteren van groene ruimte en water in en om de stad. • Het vergroten van bewustwording en gedragsverandering onder meer door uitbreiding van natuur- en milieueducatie en door communicatie • Een verhoogde aandacht voor de kwaliteit van de leefomgeving, het binnenmilieu in woningen en scholen, bodemkwaliteit en luchtkwaliteit • Stimuleren van innovaties op het gebied van duurzame energie • Extra inzet op de oprichting en realisatie van het warmtebedrijf Delft Voor 2007 ligt dan ook (net als in 2006) de nadruk op de uitvoering van projecten en plannen. Luchtkwaliteit blijft een ”hot issue”. Door de koppeling van luchtkwaliteitseisen aan ruimtelijke plannen dreigen er steeds stagnaties in planuitvoering. Deze kunnen beperkt worden door een actief beleid te voeren om de luchtkwaliteit te beïnvloeden. In het Plan van aanpak luchtkwaliteit (februari 2006) worden vergaande ingrepen voorgesteld om de luchtkwaliteit te verbeteren, waaronder ingrepen in verkeersstromen en in bijvoorbeeld het gemeentelijk wagenpark. Het klimaatbeleid is vertaald in concrete projecten die in voorbereiding en deels reeds in uitvoering zijn, zoals forse energiebesparing en toepassing van duurzame energie bij bouwprojecten in het Zuidpoortgebied, Technopolis, Harnaschpolder en de Poptahof, het windmolenplan en de toepassing van industriewarmte. In 2007 wordt gestart met het pilotproject ‘Energiebesparing op scholen’. Dit project beoogt via één aanpak een oplossing te bieden voor de verbetering van het binnenklimaat van schoolgebouwen en het verlagen van het energieverbruik in scholen. Voor de beheersing van waterkwantiteits- en kwaliteitsvraagstukken is een meerjarig uitvoeringsprogramma opgesteld dat in samenwerking met het Hoogheemraadschap van Delfland wordt uitgevoerd en gefinancierd. Inmiddels is de waterstructuurvisie door de Raad vastgesteld. Investeringen in verbetering van de waterstructuur en het oplossen van het tekort aan waterberging in het stedelijk gebied zijn enkele van de majeure duurzaamheidsvraagstukken waaraan –niet alleen in Delft - in deze jaren hard moet worden gewerkt. Voor een hoogwaardige groene kwaliteit is eveneens een meerjarig uitvoeringsprogramma vastgelegd in het Ecologieplan. Daarnaast zullen projecten uit het bestedingsvoorstel van de ecologiereserve in uitvoering worden genomen met de nadruk op inrichting en beheer van de groene ruimte. Natuur- en milieucommunicatie richt zich nadrukkelijk op bewustwording en gedragsverandering bij de Delftse burgers, scholen, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Door te werken met jaarthema’s (2006: water, 2007: klimaat en energie) wordt de burger (en ook anderen) gericht benaderd. Doelgroepen worden uitgenodigd initiatieven te nemen, inspirerende projecten worden financieel en organisatorisch ondersteund. De aanpak richting scholen wordt verder ontwikkeld en met name de aanpak bij het voortgezet onderwijs krijgt een stimulans. Natuur- en milieucentrum De Papaver ontwikkelt zich goed en trekt veel bezoekers. Voor jaarlijks
68
terugkerende thema activiteiten voor educatie en gedragsverandering wordt structureel een bedrag van € 20.000 opgenomen. Algemene doelstelling De duurzame kennisstad Delft: • gaat zodanig om met ecosystemen en hulpbronnen dat deze veerkrachtig en regeneratief worden dan wel blijven • streeft een duurzame economische ontwikkeling na die bijdraagt aan een balans tussen welzijn en welvaart en waar mogelijk ook aan de beperking van negatieve milieueffecten • behoudt en bevordert de ontwikkeling van de sociale samenhang (met respect voor het individu), leefbaarheid en betrokkenheid • versterkt de kenniseconomie door innovatie en door kennisdiffusie & -toepassing (kennis naar de markt) actief te stimuleren door middel van het vergroten van het organiserend vermogen in de stad (netwerken, promotie, projecten) • initieert, stimuleert en bewaakt ruimtelijke ontwikkelingen die het bovenstaande mogelijk maken
Milieu en Duurzame Ontwikkeling Het programma Milieu en duurzame ontwikkeling beperkt zich niet tot één programma. Het werkt juist door in alle stedelijke programma’s en projecten. Zo is er met name een samenhang met ruimtelijke- en mobiliteitsontwikkelingen, maar ook in het beheer van het stedelijk gebied, de lokale economie en in de sociale samenhang werken deze thema’s door. Beleidskaders In de afgelopen jaren is er beleid ontwikkeld op diverse thema’s. Gestreefd is om dit beleid te vertalen naar concrete plannen en projecten om zo te borgen dat dit beleid tot uitvoering komt. Nota Duurzaamheidsplan 2000-2003
Onderwerp Beleid en projecten
Natuur-en milieu communicatie
Op weg naar een duurzaam Delft Klimaatbeleid en projecten Ecologiebeleid en projecten
Klimaatplan Delft 2003-2012 Ecologieplan 2004-2015 Uitvoering Waterplan Bodemkwaliteitskaart en grondstromenplan
Waterdossier Bodembeheer
Vastgesteld Oktober 1999 Oktober 2001 April 2003 April 2004 April 2005 November 2005
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Kwalitatieve doelstellingen • • • • • • •
In de stad in 2010 voldoen aan de Europese normen voor luchtkwaliteit. Bijdragen aan het op duurzame wijze inrichten van Delft Voldoen aan de doelstelling van de Kyoto akkoorden (vermindering uitstoot van broeikasgassen) op lokale schaal. Realiseren van integraal waterbeheer, zodat wateroverlast en watertekort in samenhang met verbetering van de waterkwaliteit kan worden aangepakt. Vergroten van de natuurwaarden in Delft en de regio Vergroten van de belevingswaarde van natuur en milieu voor de inwoners van Delft Stimuleren van kennis van natuur en milieu (onder meer via de Papaver, brede school en onderwijs en in samenwerking met natuur- en milieu organisaties)
69
• •
Daar waar de bodemkwaliteit voldoet ervoor zorgdragen dat de kwaliteit goed blijft, daar waar nodig de kwaliteit verbeteren. Grond zoveel mogelijk milieuhygiënisch verantwoord binnen Delft hergebruiken. Verbeteren van de stad/landschap relatie in samenhang met de omliggende gemeenten, het recreatieschap, boeren en anderen
Effect-indicatoren
Termijn2
Luchtkwaliteit verbeteren Klimaatbeleidsplan
In 2010 voldoen aan de grenswaarden voor NO2 Vermindering van de CO2 uitstoot in Delft met ca 33.000 ton in 2012 ten opzichte van 1999, conform het vastgestelde klimaatbeleidsplan. Verhogen van de biodiversiteit aan planten en dieren Versterken van de waarde van stedelijke natuur op zowel sociale, fysieke en economische omgeving Het bezoekersaantal, de uitleen en verhuur, aantal excursies en cursussen nemen jaarlijks toe
Natuur- en belevingswaarde verbeteren De stedelijke functie van ecologie verbeteren
Natuur en Milieukennis vergroten
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten • • • • • • •
• • • •
• • • • • •
70
Uitvoeren van het plan van aanpak luchtkwaliteit Uitvoeren van de projecten uit het Klimaatplan Realiseren van demonstratieprojecten in het kader van de tweede tranche 100 Delftsblauwe daken Uitvoeren van het project Toepassing Delftse Industriewarmte (TDI) gericht op het oprichten van een lokaal warmtebedrijf, waarbij de komende 20 jaar delen van de stad worden aangesloten op een stadsverwarmingnet gevoed door restwarmte uit de industrie. Invulling geven aan de doelstelling voor het toepassen van windenergie in Delft. Continueren van de uitvoering om voor langere termijn de grond- en oppervlaktewateroverlast in de stad op te lossen en de maatregelen daarvoor uit te voeren in samenwerking met het Hoogheemraadschap van Delfland. Uitvoeren van de projecten die voortkomen uit het in 2005 vastgestelde Uitvoeringsplan waterplan Delft 2005’’, bestaande uit de watersysteemananalyse, de waterstructuurvisie, de afkoppelvisie en grondwatervisie en de afsluitconstructies voor de grachten in de oostelijke binnenstad. Opstellen en implementeren van een communicatiestrategie voor het Uitvoeringsplan waterplan Delft 2005’’ met het Hoogheemraadschap van Delfland Implementeren van het “Verbreed rioolrecht” Uitvoeren van projecten uit het ecologieplan en het bomenbeleidsplan Opstellen van een bodemonderzoeks en -saneringsprogramma tot 2030 op basis van het landsdekkend beeld. In overleg met de Provincie Zuid-Holland en het Ministerie van VROM komen tot overdracht van bevoegd gezag taken in het kader van de Wet bodembescherming (Wbb). Opstellen van een externe veiligheidsvisie in samenwerking met het stadsgewest Haaglanden Opstellen van een geluidnota Daar waar gemeente grensoverschrijdende effecten optreden afstemmen in beleid met omliggende gemeenten, stadsgewest Haaglanden en Rotterdamse regio. Participeren in de door het stadsgewest Haaglanden op te stellen Duurzaamheidsvisie De uitvoering van Natuur en Milieu Communicatie nota (NMC-nota, oktober 2001) continueren en tevens een update maken van deze nota Invulling en uitvoering geven aan themajaar Klimaat en energie in 2007
Output-indicatoren Klimaatplan • Toepassing Delftse Industriewarmte •
Nieuwe projecten 100 Delftsblauwe Daken Waterplan • Afkoppeling verhard oppervlak • Waterkwaliteit verhogen • Belevingswaarde stadswateren en oevers verhogen • Uitvoeren waterstructuurvisie • realisatie waterberging Bodemsaneringsprogramma opgesteld Geluidnota Geluidwerende maatregelen uitvoeren Ecologieplan Delft • Natuurvriendelijke oevers • Ecologisch beheer • Implementatie ecologieplan in ruimtelijke plannen • Beschermingsplannen en concrete uitvoeringsmaatregelen uitvoeren • Natuurgerichte benadering
Termijn
e
e
Realisatie 1 fase Poptahof en 1 fase Harnaschpolder in 2010 Bestuurlijke besluitvorming nieuwe projecten in eerste helft 2007 3 ha/jaar
3
tot 2011 gemiddeld 10.000 m /jaar In 2007 In de eerste helft van 2007 Stil asfalt: 15% van de hoofdwegen is in 2012 voorzien van stil asfalt 1,5 km per jaar In 2008 50%, in 2010 100% van de ecozones Versterken ecologische structuren op bestaande en (her)structureringslocaties. Bestuurlijke besluitvorming eerste helft 2007. In 2007 implementatie van natuurwetgeving binnen gemeentelijk apparaat.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten, eenmalige uitbreidingsinvesteringen en investeringen in bedrijfsmiddelen. De grote projecten worden gefinancierd uit het gemeentelijk reservevermogen. De overige investeringen worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Hieronder volgt een beknopte toelichting op de grote projecten en investeringen die in dit programma aan de orde zullen komen.
71
Grote projecten Milieu en Duurzame ontwikkeling
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe grote projecten Klimaatplan, fase 2
2.700
Herijkt bestaand investeringsplan Energiebesparende maatregelen Milieu Technologie Fonds Natuur en Milieu Klimaatplan, fase 2 Regionaal warmtebedrijf Eenmalige investering waterdossier Klimaatplan, fase 1 Water en Ecologie Bijdrage Zwethzone
850 650 65 600 0 1.232 1.000 679 100
Totaal
7.876
700
1.000
1.000
170 130 13 200
170 130 13 200
170 130 13 200
170 130 13
200
750 250
250
229 100 1.874
713
2.213
1.763
170 130 13 PM 1.232
Klimaatplan, fase 2 In het vastgestelde Klimaatplan is uitgaande van de gekozen ambitieniveaus aan de hand van kengetallen een globale schatting gemaakt van de benodigde gemeentelijke investering ten behoeve van fysieke energiebesparende maatregelen. Er is nog een bedrag van € 1,0 beschikbaar uit de eerste fase van het klimaatplan die liep van 2003 tot en met 2007. Voor de opstart van fase II is in 2006 door de raad € 6 ton ter beschikking gesteld. Het totale bedrag ad € 1,6 miljoen wordt in de jaren 2007- 2009 gefaseerd ingezet. Rekening houdend met het virtuele saldo van de reserve ad € 985.000 is voor de volledige uitvoerig van fase II dan nog een totaal investeringsbedrag benodigd van € 3.700.000. Dit is voor de periode 2008-2011 als een Groot Project opgevoerd, waarbij een bedrag van € 1,0 miljoen betrekking heeft op 2011. Energie besparende maatregelen. Dit is het bedrag dat jaarlijks beschikbaar komt uit het basisdividend van de nutsbedrijven en wordt gestort in de reserve energiebesparende maatregelen. De gemeente zet deze reserve in voor het verstrekken van subsidies waarmee de doelstellingen uit het klimaatplan 2003-2012 kunnen worden gerealiseerd. Milieu Technologie Fonds Dit is het bedrag dat jaarlijks beschikbaar komt uit het basisdividend van de nutsbedrijven en wordt gestort in de reserve Milieu Technologie Fonds MTF. Via deze reserve stimuleert de gemeente initiatieven in milieutechnologieprojecten. Ook derden kunnen hier een beroep op doen. Natuur en Milieu Dit is een bedrag dat jaarlijks beschikbaar komt uit het basisdividend van de nutsbedrijven en wordt gestort in de reserve natuur en milieu. Met deze reserve steunt de gemeente initiatieven van externen die een bijdrage leveren aan Duurzaam Delft. Regionaal Warmtebedrijf De gemeente participeert in de oprichting van een warmtebedrijf Delft. Dit is een project dat rendabel is en waarvan de mutaties via de balans verlopen. Alle uitgaven tot en met 2010 worden in 2010 ingebracht in de NV. De bijdrage van de gemeente bedraagt € 4,0 miljoen. Eenmalige investering waterdossier De raad stelde in 2006 het vervolg op de nota Waterdossier vast. Essentieel in de betreffende nota is de definitieve vaststelling van de Waterstructuurvisie en het voorstel om een Reserve Waterberging in te stellen. Beide instrumenten zijn bedoeld om de komende jaren het waterbergingstekort in Delft op een duurzame wijze op te lossen. In Delft moet nog eens 25% aan open water worden gerealiseerd ten opzichte van het reeds bestaande watersysteem.
72
1.313
Water en Ecologie Voor de uitvoering van de (structuur) maatregelen uit de Waterstructuurvisie Delft is een budget gereserveerd van gemiddeld € 200.000 per jaar voor de periode 2005 – 2008. Bijdrage Zwethzone De Zwethzone is één van de Groene Schakels uit het Regionaal Structuurplan van Haaglanden. Tevens is het gebied aangewezen als regionaal groenproject in het kader van de "Intentieafspraken Verstedelijking tot 2010 stadsgewest Haaglanden". Als het project is uitgevoerd voegt het project Zwethzone in totaal 10 kilometer fietspad, 5 kilometer wandelpad en 78 hectare groenblauwe inrichting toe aan onze regio. De financiering door het ministerie van LNV aan dit project wordt gekoppeld aan een gelijke bijdrage vanuit de regio. In het kader van deze cofinanciering is de gemeente Delft gevraagd een bijdrage van € 100.000 te leveren. Uitbreidingsinvesteringen Milieu en Duurzame ontwikkeling Bestaande investeringen Grondwater (rendabel) Maatregelen amfibieën Gronddepot Totaal investeringen
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
200 25 68
200
293
200
0
0
0
0 6 6
0 7 6
0 7 6
0 7 6
0 7 6
12
13
13
13
13
Grondwater Betreft investeringen ter bestrijding van wateroverlast door grondwater. Vooralsnog gaan we er vanuit dat deze worden gedekt uit de stelpost kapitaallasten voor Categorie I investeringen. Maatregelen amfibieën In het collegeprogramma 2002-2006 is de doelstelling opgenomen om fysieke beschermingsmaatregelen te nemen voor amfibieën. Inmiddels is in overleg met de KNNV geïnventariseerd op welke locaties maatregelen gewenst zijn. Voor twee van de zeven locaties zijn de kosten begroot op € 175.000. Uitgaande van cofinanciering met het Hoogheemraadschap is een bedrag van € 50.000 van de gemeente noodzakelijk. Dit leidt tot de in de tabel verwerkte kapitaallasten. Gronddepot In verband met milieu-eisen en de regelgeving met betrekking tot het tijdelijk opslaan van schone en licht verontreinigde grond en bouwmaterialen (vooral bestratingsmaterialen) is het noodzakelijk een opslagterrein in te richten.
73
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het programma Milieu en Duurzame ontwikkeling
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
1.446 387 -16
1.392 2.510 16
1.389 2.283 15
1.389 2.280 15
1.388 2.796 14
Totaal lasten
1.817
3.918
3.687
3.684
4.198
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
30 0 0 0 0 9
31 0 0 0 0 528
31 0 0 0 0 1.236
31 0 0 0 0 1.540
31 0 0 0 0 1.338
Totaal baten
39
559
1.267
1.571
1.369
-1.778
-3.359
-2.420
-2.113
-2.829
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 125
519 1.855
1.228 1.772
1.531 1.771
1.329 2.286
Resultaat na bestemming
-1.653
-2.023
-1.876
-1.873
-1.872
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het programma Milieu en Duurzame Ontwikkeling zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn reeds verwerkt in de totale baten en lasten van het programma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het programma Milieu en Duurzame ontwikkeling
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Milieuspecialist bestemmingsplannen Grondwateronttrekking DSM Nieuw beleid Bijdrage natuurwaardendatabank Pro-actieve aanpak vleermuizen Themajaren milieu Totaal mutaties lasten
100 222
222
222
222
20 25 20
20
20
20
387
242
242
242
Bestaand beleid Milieuspecialist bestemmingsplannen De afgelopen periode is met name door de provincie, maar ook door de rechter, de toetsing verscherpt van de regelgeving op het gebied van geluid- en luchtkwaliteit, flora en fauna wet en externe veiligheid. Dit vereist bij bestemmingsplannen onderliggende onderzoeken en berekeningen. Hiervoor is een extra (incidenteel) budget benodigd van € 100.000.
74
Grondwateronttrekking DSM Betreft compensatie voor de grondwateronttrekking DSM. Dit is nog een risicopost, er loopt immers nog een gerechtelijke procedure, die zowel voordelig (positief risico) als nadelig kan uitpakken. Nieuw beleid Themajaren Milieu In 2006 is voor het eerst gewerkt met een Milieu themajaar. Onder de noemer "Delft spettert!" zijn de eerste stappen gezet om: een duidelijke link te maken tussen het waterbeleid en de natuur- en milieucommunicatie; het verbeteren van de interne communicatie binnen de gemeente over lopende projecten; richting burgers communiceren welke maatregelen de gemeente en het Hoogheemraadschap neemt om een bijdrage te leveren aan de Delftse waterdoelen. Deze aanpak vergt extra inzet bovenop de reguliere inzet. Via wijkcoördinatoren kunnen burgers meer betrokken worden, zie bijvoorbeeld de regentonnenactie. Komend jaar staat het thema Klimaat en Energie op het programma. Dit sluit aan bij een grote landelijke campagne waar meer dan 45 goede doelen organisaties aan werken en een traject dat nu ook provinciaal wordt opgepakt. Nu is het huidige budget al niet toereikend om de reguliere activiteiten te kunnen ondernemen. De nadrukkelijke wens bestaat om deze themagewijze aanpak de komende jaren voort te zetten, maar daarvoor is nodig € 20.000 t.b.v. tijdelijke extra ondersteuning in de uitvoering en het produceren van op maat gerichte producten. Bijdrage natuurwaardendatabank Binnen Haaglanden wordt onderzocht in hoeverre het mogelijk is een natuurwaardendatabank op te zetten voor alle Haaglanden gemeenten. Gegevens uit afzonderlijke onderzoeken van de verschillende gemeenten en gegevens uit landelijke databanken zijn dan eenvoudig inzichtelijk te maken. Onder voorbehoud worden de kosten voor de gemeente Delft geschat op € 20.000. Proactieve aanpak vleermuizen Om te kunnen voldoen aan de Flora- en faunawet is voorafgaand aan een project een onderzoek nodig om te constateren of er vleermuizen in een bepaald gebied voorkomen, welke soorten dat zijn, in welke aantallen ze gebruik maken van het gebied, of er verblijfplaatsen zijn en wat de effecten van de geplande ingreep zijn. Bij een proactieve werkwijze kan men gericht onderzoek uitvoeren naar het voorkomen van vleermuizen en hoe ze een bepaald gebied gebruiken. Hiermee kan worden bereikt dat in het allervroegste stadium van de planvorming al bekend is: • waarmee je op basis van de al bekende gegevens en met een goed protocol dat beschrijft hoe en wanneer te slopen , kappen etc., een ontheffing kan krijgen. • en waar voor die ontheffing aanvullend onderzoek moet plaatsvinden dat dan sneller en efficiënter kan worden uitgevoerd De geraamde kosten voor een proactieve aanpak voor vleermuizen bedragen circa € 25.000.
75
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het programma Milieu en Duurzame ontwikkeling
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen reserve Energiebesparende maatregelen reserve Milieutechnologieprojecten reserve Natuur en Milieu
374 132 13
1.083 132 13
1.386 132 13
1.184 132 13
Totaal stortingen
519
1.228
1.531
1.329
Onttrekkingen milieureserve reserve Ecologie reserve Energiebesparende maatregelen reserve Milieutechnologieprojecten reserve Natuur en Milieu
55 498 918 362 22
55 498 989 213 17
498 1.043 213 17
458 1.598 213 17
Totaal onttrekkingen
1.855
1.772
1.771
2.286
Saldo resultaatbestemming
1.336
544
240
957
Milieureserve Middels deze reserve realiseert de gemeente interne projecten die het milieu ontlasten. In 2006 zijn duplexprinters aangekocht en is de gemeente overgeschakeld op een nieuwe variant van gerecycled papier. In 2007 en 2008 voert de gemeente diverse maatregelen uit om het gemeentelijk wagenpark minder milieubelastend te maken. Natuur en milieu Met deze reserve steunt de gemeente initiatieven van externen die bijdragen aan een Duurzaam Delft. De projecten hebben onder andere betrekking op het verbeteren van het natuurbewustzijn van scholieren en inwoners van Delft. Milieutechnologie MTF De reserve milieutechnologie projecten is bedoeld om initiatieven in milieutechnologieprojecten te stimuleren. Op grond van de subsidieverordening Milieureserves doen ook derden een beroep op deze reserve.Via een bijdrage aan diverse projecten stimuleert de gemeente daarmee de ontwikkeling en daadwerkelijke inzet van milieutechnologie in Delft. Ecologie De raad stemde eind 2005 in met de nota besteding ecologiereserve. Daarin zijn een aantal projecten benoemd waarmee de ecologie binnen de gemeente Delft wordt verbeterd. Voorbeelden zijn projecten in het kader van soortbescherming (vleermuizen, amfibieën en muurplanten); versterking van ecologische structuren (boomstructuur en structuur droge ecologie); wegnemen van barrières (oplossen knelpunten in doorgaande verbindingen); Communicatieprojecten ter verbetering van het bewustzijn; aankoop van terreinen en personeelslasten. De diverse projecten worden verspreid in de periode 2007 tot en met 2010 gerealiseerd. Energiebesparende maatregelen Via deze reserve verstrekt de gemeente subsidies waarmee de doelstellingen uit het klimaatplan 2003-2012 worden gerealiseerd. Voorbeelden zijn bijdrage in de kosten voor het bouwen van woningen met een lager energieverbruik dan de wettelijk voorgeschreven norm, aanleg van zonne-energie installaties, verstrekken van leningen met lager rente om investeringen energiebesparende apparatuur te stimuleren. Op grond van de subsidieverordening Milieureserves doen ook derden een beroep op deze reserve.
76
Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie In dit programma besteden we aandacht aan verschillende beleidsvelden. Sommige maken er onderdeel vanuit, zoals inkomen en volwasseneneducatie. Andere beleidsvelden vinden we ook, of vooral terug in andere programma’s / organisatie-onderdelen, zoals werk(gelegenheid) en zorg, of bestrijken eigenlijk alle programma’s, zoals armoedebestrijding en emancipatiebevordering. Algemene doelstelling De kern van dit programmaplan wordt gevormd door de ambitie dat de burgers van Delft, mannen en vrouwen, in economische zelfstandigheid kunnen leven; dat zij, uitgaande van hun eigen kracht en kennis, de mogelijkheden hebben om mee te doen in de samenleving.
Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie Het Delftse beleid is gericht op economische zelfstandigheid van alle volwassen burgers (mannen en vrouwen) en gaat uit van de eigen kennis en kracht (empowerment) van die burgers. Het coalitieakkoord heeft als één van haar ambities ‘het vergroten van de kans op werk’ geformuleerd. Dat betekent dat burgers optimaal ondersteund worden om werk te verwerven en/of te behouden. Om dit te bereiken maken we randvoorwaarden als (24 uurs)kinderopvang en schuldhulpverlening beter toegankelijk. Als werk (nog) niet haalbaar is, bieden we ondersteuning aan bij de weg naar werk. We doen dit op menselijk maat door: • Inzet van een breed reïntegratieinstrumentarium; • Het faciliteren van kinderopvang; • Het bieden van volwasseneneducatie; • Het bevorderen van activeringsmogelijkheden voor mensen met chronische beperkingen en/of psychosociale problematiek; • Hulp bij problematische schulden en het voorkomen ervan; • Verschaffen van een inkomen voor mensen die (tijdelijk) niet zelfstandig in hun inkomen kunnen voorzien; • Het bieden van instrumenten om sociaal isolement te voorkomen of op te heffen, zoals de Delftpas en trajecten in het kader van de wet inburgering. Op dit moment is een nota emancipatiebeleid in voorbereiding, waarin het emancipatiebeleid voor de periode 2007-2010 wordt geformuleerd. Beleidskaders Wet werk en bijstand (WWB) Wet inburgering nieuwkomers (WIN), die naar verwachting per 1 januari 2007 overgaat in de Wet inburgering (WI) Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) Wet sociale werkvoorziening (WSW) Nota
Onderwerp
Vastgesteld
Gezamenlijk de armoede te lijf Beleidsplan Hoogwaardig handhaven Evaluatie Delftpas 2004 Meerjarenplan Combiwerk Nota Emancipatiebeleid 2007 – 2010 Opzetten Vrouw Kind Centrum
Beleidsplan WIZ 2006
Januari 2006
Handhavingsbeleid WWB
Januari 2006
Delftpas Sociale Werkvoorziening Emancipatie
30-09-2004 [datum] In ontwikkeling
Vorming Vrouw Kind Centrum
December 2004
77
Wat willen we bereiken? Doelstellingen 1. Het aantal uitkeringen stijgt in elk geval niet ten opzichte van het voorgaande jaar; 2. Van alle uitkeringsgerechtigden is bekend wat hun mogelijkheden zijn; 3. Verhogen van de kwaliteit van ingekochte instrumenten; 4. Alle Delftse jongeren voor wie dat haalbaar is, hebben een startkwalificatie, of werken aan het behalen ervan; 5. Overzicht van de mogelijkheden die de gemeente heeft om ook niet-uitkeringsgerechtigden te ondersteunen bij het verwerven van economische zelfstandigheid. 6. De in de wet kinderopvang benoemde doelgroepen die daar behoefte aan hebben krijgen ondersteuning bij het regelen van kinderopvang; 7. Burgers van Delft die op dit moment geen werk hebben, of een zwakke positie hebben op de arbeidsmarkt kunnen gebruik maken van volwasseneneducatie; 8. Uitkeringen worden tijdig verstrekt; 9. Burgers in Delft met schulden kunnen ondersteuning krijgen bij het beheersbaar maken van schuldenproblematiek; 10. Het aantal burgers dat gebruik maakt van inkomensondersteunende regelingen (bijzondere bijstand, Sportfonds, Tegemoetkoming woonlasten kamerbewoners – TWK) stijgt.Voor 2007 maken we deze regelingen toegankelijk voor mensen met een inkomen van maximaal 120% van de geldende bijstandsnorm (was 110%) met als doel de norm in latere jaren te verhogen naar 130 %. 11. Het bereik van de Delftpas wordt vergroot naar 7000 in 2007, voor burgers van Delft, in het bijzonder voor burgers op een minimum inkomensniveau; 12. Vooral werkgevers met een sociale visie en aantoonbaar sociaal gedrag gemeentelijke opdrachten gunnen; 13. Intensiveren van de ketensamenwerking tussen verschillende disciplines binnen en buiten de gemeente. 14. De WI wordt vooral ingezet om meer inburgeraars deel te laten deelnemen aan de Delftse samenleving; 15. Een integraal werkgelegenheidsbeleid binnen Delft 16. Een integraal emancipatiebeleid 17. Het Vrouw Kind Centrum inzetten waarbij het centrale doel is vrouwen hun eigen potentie te laten ontdekken, die zij vervolgens verder kunnen ontwikkelen en inzetten. Vergroten van het aantal (autochtone) vrouwelijke deelnemers.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten 1.a Continuering van de inzet van het Delftse instrumentarium om instroom in de uitkering terug te dringen en uitstroom te bevorderen. Hierbij wordt zoveel mogelijk regionaal afgestemd en gebruik gemaakt van regionale mogelijkheden. 1 b Meer mensen dan in 2006 toeleiden naar re-integratietrajecten. 2 Uiterlijk eind 2008 hebben alle WWB-gerechtigden een persoonlijk ontwikkelingsplan, zo mogelijk gericht op werk. 3 Ontwikkelen en implementeren van een integraal verzuimbeleid in relatie tot trajecten. 4 Alle jongeren die via school, het CWI of op eigen initiatief gemeld worden bij het jongerenloket worden opgenomen in een traject waarbij het halen van een startkwalificatie het uitgangspunt is. 5 Onderzoek naar het NUG-beleid en mogelijke herziening daarvan. 6a. Optimaliseren van het loket kinderopvang. e 6b. Nota Kinderopvang in het kader van re-integratie (4 kwartaal 2006) uitvoeren vanaf 2007. 7 Zoveel scholing inkopen dat iedereen die daarvoor in aanmerking komt binnen een half jaar kan starten met scholing. 8 De doorlooptijd voor het aanvragen van een uitkering wordt teruggebracht van 8 weken in 2006 naar 6 weken eind 2007. 9a Optimaliseren van de inzet van de budgetwinkel en DUIT.
78
9b Naar aanleiding van de anti-armoedeconferentie en de armoede monitor formuleren en uitvoeren van activiteiten 9c Starten met het uitvoeren van acties voortkomend uit de nota schuldhulpverlening (dec. 2006/jan. 2007). 10 Stapsgewijs verhogen van de norm voor inkomensondersteuning van nu 110 % van de geldende bijstandsnorm naar uiteindelijk 130 % 11 Uitvoeren van acties voortkomend uit de evaluatie Delftpas (dec. 2006). 12 Toepassen van social return en na gunning controleren op kwaliteit van de gegunde opdrachten, o.a. via arbeidsmarktprojecten. 13 Realisatie van het bedrijfsverzamelgebouw medio 2007. 14aHet aanbieden van WI trajecten, waarbij we starten met de nieuwkomers. 14bEen instrument ontwikkelen om de mate van inburgering te meten 14cDe Wet Inburgering implementeren 14d In het eerste jaar van de invoering van de Wet Inburgering starten met een wijkgerichte benadering door te starten met inburgeraars uit de wijk Poptahof. We zoeken daarbij aansluiting met andere gerichte initiatieven in de wijk. 14e De genoemde doelgroepen uit het Intomart onderzoek beleidsprioriteit geven, alsmede jongeren. 15 Uitvoeren van acties uit de nota werkgelegenheid die in het voorjaar 2007 zal verschijnen. 16 Uitvoeren van acties uit de nota emancipatiebeleid die in het voorjaar 2007 zal verschijnen. 17 Het Vrouw Kind Centrum zal in haar doorstart een belangrijke rol vervullen onder meer door in 2007 een activiteit – ontmoetingsplaats voor tienermoeders te realiseren
Output-indicatoren
2005
2007
2008
1a Omvang Klantenbestand WIZ
3354
<= 3354*
<=’2006’
<=’2007’
1b Het gemiddeld aantal mensen in een reintegratieaanpak stijgt t.o.v. 2006.
1103
>1103
>’2006’
>’2007’
2.Aantal ontwikkelingsplannen
-
nota
>’2006’
>’2007’
3a Meetpunten uit nota verzuimbeleid (dec 2006)
-
nota
nota
nota
3b het aantal succesvol afgeronde trajecten stijgt (dec 2006)
-
nota
>’2006’
>’2007’
4a Aantal jongeren dat gemeld wordt bij het jongerenloket (het betreft jaarcijfers)
535
555
500
450
4b Aantal jongeren van jongerenloket in traject. (het betreft jaarcijfers )
319
350
400
450
-
nota
nota
nota
-
nota
nota
nota
932
>=932**
>=932
>=932
12
8
4
0
-
te meten
>’2006’
>’2007’
5 Formuleren na beleidsnota (dec 2006/jan.2007) e
6 Meetpunt in nota kinderopvang (4 kw.2006) 7a Aantal deelnemers VE 7b Aantal deelnemers langer dan half jaar op de wachtlijst VE 7c Het rendement van diverse opleidingen 1
2006 1
<= kleiner of gelijk aan; >= groter dan of gelijk aan
79
Output-indicatoren
2005
2006
2007
2008
8% uitkeringen dat binnen 6 weken wordt verstrekt
-
-
100%
100%
9 In nota schuldhulpverlening meetpunten formuleren
-
nota
nota
nota
zie hieronder
>’2005’
>’2006’
>’2007’
6000
6500
7000
>7000
50,8%
>=50%
50
>=50%
11c Het aantal verkooppunten van de Delftpas wordt uitgebreid
2
2
>2
>3
12 Aantal keren dat social return is toegepast bij aanbestedingen
0
0
Minimaal 1
>1
Afh. van fin.mog.heden
Idem
Idem
idem
binnen de volwasseneneducatie stijgt t.o.v. 2006
.
10 Het gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen stijgt in 2007 ten opzichte van 2006 – kwarap, peildatum 31-12; * bijz.bijstverstrekkingen * contacten Duit * AV Delft dekkings% bijstandsgerechtigden overige * Sportfonds aanvragen
7916 1950 58% 42% 1218
11a Het aantal Delftpashouders groeit verder – van 6.500 in 2006 - naar 7.000 in 2007. 11bHet aandeel minima onder de Delftpashouders bedraagt tenminste 50%.
14 Aantal deelnemers aan WI-trajecten 15 en 16 formuleren na nota
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma
Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Herijkt bestaand investeringsplan Combiwerk
13.000
500
5.000
7.500
Totaal
13.000
500
5.000
7.500
0
Grote projecten Combiwerk In de Lijst Grote Projecten is de herhuisvesting voor Combiwerk voor € 13 miljoen onrendabele top opgenomen. De planvorming (programma van eisen en locatie) is in voorbereiding en zal eind 2006 naar verwachting aan de raad worden voorgelegd.
80
0
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het programma Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
14.028 85.700 0
14.562 84.013 2
14.484 83.789 2
14.477 83.807 2
14.470 83.139 2
Totaal lasten
99.728
98.577
98.275
98.286
97.611
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
7.782 0 73.675 1.100 0 0
10.095 0 65.208 3.783 0 207
10.095 0 65.247 3.783 0 60
10.095 0 65.247 3.783 0 178
10.095 0 65.247 3.783 0 178
Totaal baten
82.557
79.293
79.185
79.303
79.303
-17.171
-19.284
-19.090
-18.983
-18.308
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
110 1.281
60 1.096
60 1.061
60 393
Resultaat na bestemming
-17.171
-18.113
-18.054
-17.982
-17.975
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het programma Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in bovenstaande tabel met de totale baten en lasten van het programma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht.
81
Mutaties van baten en lasten in het programma Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Opvang asielzoekers: wegvallen rijksbijdrage Schuldhulpverlening: toename aantal klanten Uitstroomverbetering Gesubsidieerd werk
27 100 72 41
Nieuw beleid Schuldhulpverlening Verhoging draagkrachtgrens van 110 % naar 130 % Delftpas Werkgelegenheidsbeleid onderzoek 24 uurs-kinderopvang Ontwikkelen visie op emancipatie
100 72 41
72 41
72 41
150 407 22 30 10 50
150 337 7
150 337 7
150 337 7
50
50
50
Totaal mutaties lasten
909
757
657
657
Baten Nieuw beleid Schuldhulpverlening: dekking Draagkrachtgrens: dekking
150 407
150 337
337
337
Totaal mutaties baten
557
487
337
337
-352
-270
-320
-320
Saldo resultaat
Bestaand beleid Opvang asielzoekers: wegvallen rijksbijdrage De gemeente krijgt vanaf 1 november 2005 voor zowel de ROA als de VVTV -regeling geen vergoedingen meer van de COA. De nog aanwezige kosten voor de opvang van exasielzoekers in de uitstroomregeling betekenen per saldo een nadeel van € 27.000. Door aan te sluiten bij de vernieuwde vluchtelingenaanpak is de verwachting dat het aantal ex-asielzoekers in de uitstroomregeling zal teruglopen en daarmee dus ook de bovengenoemde kosten. Schuldhulpverlening: toename aantal klanten Door de (grote) toename van het aantal aanmeldingen is extra menskracht nodig om alle dossiers af te handelen. Om de stijgende klantenaantallen binnen de gestelde termijnen te kunnen helpen, stellen wij voor de formatie structureel met 1 budgetmedewerker en 1 administratieve kracht uit te breiden. Door herschikking van werkzaamheden en betere ondersteuning van de consulenten kan de caseload van de consulenten worden opgehoogd. Uitstroomverbetering : personeelsbudget Activering & Inburgering. Bij het opstellen van de begroting 2006 is ten onrechte een meerjarige correctie ad -/- € 72.000 toegepast onder de noemer “klantmanagement” op het salarisbudget van het vakteam Activering en Inburgering. De kosten van het vakteam A&I worden doorberekend aan 2 programma’s (Arbeidsmarkt, inkomen en Emancipatie en Integratie en Inburgering) en daarbinnen aan verschillende producten. Gesubsidieerd werk: toepassing van indexeringen Bij het opstellen van de begroting 2005-2008 is door het onjuist toepassen van indexeringen op het onderdeel WWB-werk ten onrechte een structureel begrotingsoverschot geraamd van € 41.000.
82
Nieuw beleid Schuldhulpverlening. Van binnen en buiten de gemeentelijke organisatie komen veel signalen over de toenemende armoede en daaraan gekoppelde schuldenproblematiek. Tegelijk geven deze signalen aan dat er onvoldoende mogelijkheden / instrumenten beschikbaar zijn om de schuldenproblemen zowel in preventieve als in curatieve zin het hoofd te bieden. In de tweede helft van 2006 kan, op basis van de kwalitatieve en kwantitatieve gegevens uit de armoedemonitor, de armoedeconferentie etc., een samenhangend pakket aan instrumenten worden ontwikkeld waarmee de schuldenproblematiek teruggedrongen kan worden. Om het armoedebeleid en de instrumenten van schuldhulpverlening in te zetten, te evalueren en actueel te houden dient geïnvesteerd te worden in instrumentarium en beleidscapaciteit. Wij stellen voor om op basis van een stimuleringsregeling incidenteel (tot en met mei 2007) geld beschikbaar te stellen; voor 2008 wordt beroep gedaan op de vrijvallende middelen uit de sociale reserve. Vanaf 2009 wordt een beroep gedaan op nieuw beleidsgeld. Verhoging draagkrachtgrens van 110% naar 120% In het coalitieakkoord is de verhoging opgenomen van de draagkrachtgrens van 110% naar 130%. Wij stellen een gefaseerde ophoging van draagkrachtgrens .In eerste instantie van 110% naar 120%; Delftpas hanteert al 120% dus daar vindt geen verandering plaats; bij de bijzondere bijstand, AV-Delft en Sportfonds wel. Ingeschat wordt dat het totaal aantal verstrekkingen met ca. 1.000 zal toenemen. De kosten hiervan (inclusief uitvoeringskosten) bedragen ca. € 337.000 structureel en incidenteel € 70.000. De totale kosten (ca. € 2,5 miljoen) worden voor de komende 2 collegeperiodes ten laste gebracht van de reserve werk en inkomen. In een latere fase van de huidige collegeperiode kan de ophoging van 120% naar 130% worden overwogen. Delftpas In het collegeprogramma is bepaald dat de voorlichting naar de burger rondom de Delftpas persoonlijker moet door de aanwezigheid van de Delftpas bij verschillende evenementen. Tevens wil men de pas op meer punten verkopen, zoals de VAK en het DOK. Dit betekent een extra inzet aan mensen en middelen.
Werkgelegenheidsbeleid Voor 2007 wordt een incidenteel innovatiebudget werkgelegenheidsbeleid beschikbaar gesteld. Aan een aantal – niet klantgebonden! - zaken wordt in het kader van nieuw beleid extra aandacht gegeven: • het vormgeven van de samenwerking tussen Economische Zaken en WIZ rond arbeidsmarktbeleid, dat in 2007 en verder zeker tot nieuwe initiatieven zal leiden. • de Expeditie Klantmanagement als proeftuin voor het nieuwe dienstverleningsconcept in WIZ en de ketensamenwerking zoals die vorm krijgt in het bedrijfsverzamelgebouw. Naast de organisatorische impact, ook nieuwe investeringen op inhoudelijk en cultureel terrein onder het ‘nieuwe’ motto werk boven inkomen. • De relaties tussen de grote wetten WWB, WI en WMO, waarvan de laatste twee per 1 januari 2007 ingaan en elk hun eigen impact hebben voor de uitvoering van deze drie wetten. • de ontwikkeling van social return en de ontwikkeling van instrumenten voor arbeidsparticipatie van NUGgers zijn daar voorbeelden van. Onderzoek 24-uurs kinderopvang Volgens de principes van de Wet Kinderopvang bepaalt de vraag het aanbod. Ouders zijn zelfstandig in hun keuze waar zij hun kind opgevangen willen hebben. Bovendien kunnen zij op verschillende manieren aangeven of de geboden kinderopvang aan hun behoefte voldoet. Ondernemers vervolgens kunnen hier al dan niet hun aanbod op afstemmen. Of zij dit doen zal mede afhankelijk zijn van de exploitatiemogelijkheden die zij hierin zien. Er zal een onderzoek plaatsvinden naar de bereidheid van ondernemers om 24-uurs kinderopvang te faciliteren. De gemeente heeft hierin een stimulerende rol.
83
Ontwikkelen visie emancipatie Het nieuwe college heeft in het coalitieakkoord 2006 – 2010 het begrip “emancipatie” apart aandacht gegeven. Er zal een overkoepelende eigentijdse emancipatievisie worden opgesteld. Voor het opstellen en uitdragen van deze visie is een extra inzet en een uitvoeringsbudget nodig.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het programma Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen reserve kennismodule WIZ
110
60
60
60
Totaal stortingen
110
60
60
60
Onttrekkingen Sociale reserve Reserve werk en inkomen
214 1.067
150 946
1.061
393
Totaal onttrekkingen
1.281
1.096
1.061
393
Saldo resultaatbestemming
1.171
1.036
1.001
333
Reserve kennismodule WIZ In verband met aanscherping van de interpretatie van de wetgeving (BBV) mogen bepaalde investeringen, die in de pb 2006-2009 waren opgenomen, niet meer geactiveerd worden. De uitgaven komen nu rechtstreeks ten laste van de exploitatie. Om op termijn vervangingsinvesteringen te kunnen betalen wordt de reserve kennismodule WIZ jaarlijks aangevuld. Sociale reserve Ten behoeve van het begrotingstekort 2007 op de bijzondere bijstand wordt ruim € 2 ton onttrokken aan de sociale reserve (dit cf besluitvorming pb 2006-2009). Reserve werk en inkomen De volgende onttrekkingen voor 2007 worden geraamd: • -product uitstroomverbetering (EZH-project) • -product Volwasseneneducatie (bezuinigingen integratiebeleid) • -product Bijzondere bijstand (compensatie lagere inkomsten) • -product Bijzondere bijstand (verhoging draagkrachtgrens) • -product Minimabeleid (verhoging draagkrachtgrens) Totaal
€ 56.265 € 404.000 € 200.000 € 399.000 € 8.000 € 1.067.265
Afromen reserves ter versterking weerstandsvermogen Aan het vrijvallen van € 1,6 miljoen uit de reserve Werk en Inkomen is gekoppeld het feit dat exploitatieresultaten op de uitkeringsproducten (WWB, IOAW, IOAZ, Bz en Bijzondere Bijstand) niet meer via de reserve Werk en Inkomen laten lopen. Deze resultaten komen dus voortaan in het jaarresultaat tot uitdrukking.
84
Kennisstad en Economie Rode draad van de programmabegroting Kennisstad en Economie 2007 – 2010 is het bevorderen van werkgelegenheid en de daarmee samenhangende investeringen door 1. een andere wijze van werken, 2. het ondernemersklimaat te verbeteren en 3. de zichtbaarheid en exposure van de stad in de regio en daarbuiten te vergroten. Dit geschiedt in nauwe samenwerking en afstemming met andere disciplines zoals arbeidsmarkt, onderwijs, wonen, ruimtelijke ordening, duurzaamheid en cultuur. En met gebruikmaking van de expertise en inzichten van de deelnemers aan het EA - netwerk, het platform EZ, en andere externe partijen. Met deze programmabegroting wordt voortgebouwd op het vigerende beleid zoals ondermeer verwoord in het Delfts Ontwikkelingsplan 2005-2015, de nota de Economie van Delft: op weg naar 2015 en de nota Kennis als Motor. Economisch beleid is immers een zaak van lange adem. De inzet is om op de ingeslagen weg (kennisstad strategie) verder te gaan, maar de manier waarop te wijzigen door intensief samen te werken met bedrijven en instellingen in de stad. Deze nieuwe wijze van samenwerking is ondermeer het door het platform EZ* opgerichte Economische-Agendanetwerk met 75 deelnemers uit Onderwijs, Overheid, Ondernemers en Onderzoek. Het coalitieakkoord is op twee niveaus verbonden met het programma Kennisstad en economie: a. tijdig in voldoende mate te voldoen aan de voorziene ruimtevraag van de lokale en regionale bedrijven en instellingen (kwalitatief en kwantitatief), zodat de beoogde toename in de werkgelegenheid kan worden gerealiseerd; en b.te werken aan een positief ondernemersklimaat, waar nieuwe initiatieven en bedrijven relatief makkelijk tot wasdom kunnen komen en ook met een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor nieuwe (internationale) bedrijven en instellingen van buiten Delft. De in de programmabegroting genoemde voorstellen en projecten hebben een aanjaag effect en zijn nodig om mee te kunnen doen aan de diverse Europese programma’s inzake innovatie en Kenniseconomie. De financiering loopt via de Reserve Economisch Structuurfonds en de daarbij behorende procedure afspraken, zoals middelen beschikbaar stellen op basis van concreet uitgewerkt voorstellen. Daarnaast wordt voorgesteld om samen met private partijen een Economisch Structuurfonds Delft op te richten om de financiering van publiek – private constructies te bevorderen c.q. mogelijk te maken. Algemene doelstelling Werkgelegenheid De centrale doelstelling voor de regionale en lokale economische strategie is bevordering van werkgelegenheid** , waarbij de groei van de nieuwe werkgelegenheid in de pas loopt met de toename, omvang en samenstelling van de beroepsbevolking. Met andere woorden: de kwantiteit en de kwaliteit van de banen moet aansluiten bij de samenstelling en opbouw van de beroepsbevolking. Hierover zijn bestuurlijke afspraken gemaakt met de Haaglanden gemeenten, het stadsgewest Haaglanden en de provincie. Doelstelling is het realiseren van per saldo van gemiddeld ca. 800 nieuwe banen per jaar. Deze nieuwe banen kunnen ontstaan in alle sectoren van de economie en sluiten aan bij de opleidingsniveaus van de beroepsbevolking. Zaak is werkgevers te motiveren een extra inspanning te leveren en mee te werken aan programma’s om het aantal mensen die langdurig langs de kant staan te verminderen: en daarmee de participatiegraad van de beroepsbevolking te verhogen. * In het platform EZ hebben zitting vertegenwoordigers van VNONCW - Delft, MKB Delft, Kamer van Koophandel, Horeca Delft en gemeente. Op 6 februari 2006 is een intentieverklaring getekend om met ons samen een actuele, breed gedragen visie met toekomstperspectief op te stellen en uit te voeren. ** de arbeidsmarkt is regionaal, ongeveer de helft van de Delftse banen worden vervuld door werknemers van buiten Delft.
85
Ruimtelijk economisch beleid Het ruimtelijk economisch beleid is een afgeleide van de doelstellingen en ambities geformuleerd bij het thema werkgelegenheid. Een groei met 800 nieuwe banen per saldo per jaar vergt vernieuwing en investeringen in de binnenstad, winkelgebieden, horeca, hotels en toerisme. Daarnaast dienen er voldoende bedrijfsterreinen te zijn voor de vraag van gemiddeld ca. 3 tot 4 ha. standaard bedrijfsterrein per jaar en voldoende nieuwe kantoorlocaties voor de vraag van gemiddeld 10.000 m² kantoren per jaar. De lopende ruimtelijke economische programma’s leveren in de periode tot 2010 voldoende ruimte met de juiste kwaliteit voor de groeiende economie. Aandachtpunt is het aanbod van standaard bedrijventerreinen na 2014. Met een ontwikkeltijd van ca. 8 jaar voor bedrijventerreinen moeten er in 2007 ten behoeve van het ontbrekende aanbod van bedrijventerreinen na 2014 knopen worden doorgehakt. Identiteit en positionering Delft wordt steeds meer onderdeel van een groot stedelijk complex, dat zich uitstrekt van Leiden tot Dordrecht. De opgave is om daarbinnen een eigen identiteit te handhaven en een versterkt imago uit te kunnen stralen. De strategie van Delft Kennisstad, waarin Delft voort bouwt op de potenties, uitstraling en spin-off van de aanwezige kennisinstituten en kennisnetwerken, is tot ontplooiing gekomen. Verdere versterking en vernieuwing van het imago als kennisstad is vereist. Technopolis Delft is daar een belangrijke pijler voor. Maar daarnaast moet vooral de identiteit van Delft als een stad waar men zorg en voorzieningen aan kan treffen en waar het plezierig ontspannen is, verder bevestigd worden. Een kennisstad moet immers echt aantrekkelijk zijn voor de belangrijkste 'productiefactor': de kenniswerkers.
Kennisstad en economische agenda Werkgelegenheid en investeren in de Kennis Economie Technische universiteiten in Europa krijgen nog meer dan nu te maken met een heftige concurrentie. Hierin te overleven zal heldere keuzes vragen inzake de gebieden waarop de TUD wil en kan excelleren. Er woedt een doorlopende strijd om (top)studenten, (top)docenten en vooral top-onderzoekers. Technische universiteiten kunnen alleen topkwaliteit leveren, aantrekken en vasthouden in een omgeving waarin het mogelijk is een continue stroom van spin off te leveren in de vorm van startende en doorstartende technisch hoogwaardige bedrijven. Het belang van deze toenemende mondiale concurrentie zal voor Delft en de TUD steeds groter worden. De vergrijzing en de matige belangstelling voor techniek in Nederland zelf zal een langjarige substantiële instroom van buitenlandse studenten en onderzoekers noodzakelijk maken om de komende decennia de TUD vitaal te houden. Voor een effectief en efficiënt beleid moet worden vastgesteld, waarin Delft sterk is en waar de potenties liggen. Hiervoor is onderzoek nodig dat gezamenlijk met de bedrijven en instellingen die samen Delft tot Kennisstad maken wordt geïnitieerd. Onderzoek naar wat Delft Kennisstad nu precies betekent, inclusief de effecten op de werkgelegenheid voor lager opgeleiden. Dit onderzoek moet ideeën en suggesties opleveren hoe de relaties tussen wetenschap en bedrijfsleven en de stad en haar bewoners wederzijds profijtelijker zou kunnen zijn. Gemeente als Launching Costumer Delft wil een voorbeeldfunctie vervullen en wil daarvoor mogelijk het launching customer 2 concept inzetten.Het instrument launching customer is een goede mogelijkheid om innovatie te bevorderen en bedrijven te helpen nieuwe producten of diensten succesvol naar de markt te brengen. Het betreft een publiek - private constructie die niet strijdig mag zijn met het reguliere aanbestedingsbeleid. Hiervoor moet een sluitende aanpak worden uitgewerkt om concurrentievervalsing te voorkomen. Naar mogelijkheden en toepassing van het instrument ‘Launching Customer wordt nader onderzoek gedaan.
2
Een Launching Customer (zowel nationaal als internationaal) is een bij de Kamer van Koophandel ingeschreven partij of overheidsinstantie die door middel van een vergoeding de eerste transactie voor de levering van een nieuw product of dienst mogelijk maakt voor een leverende partij.
86
Binnenstad. Binnen afzienbare tijd zal een (snel) groeiende en daardoor potentieel enorm grote groep welvarende Aziaten Europa gaan ontdekken. Wie het eerst op de mentale agenda van deze groep komt zal het meest en het meest langdurig profiteren. Door zich ontwikkelende behoeften van informatie en ontspanning zoekende mensen én door overheidsbeleid kunnen musea alleen aantrekkingskracht behouden door zichzelf steeds te vernieuwen en steeds opnieuw de top van de nationale en internationale markt te zoeken. Zowel de binnen- als buitenlandse bezoekers van steden zoals Delft zullen in toenemende mate zoeken naar een samenhangend top-aanbod van voorzieningen: een top-binnenstad met bijbehorend niveau aan voorzieningen zoals musea, horeca, winkels en hotels. Delft en de regio Delft kan zijn ambities als Kennisstad alleen waarmaken in de regionale en landelijke context. Regio's waarin overheden, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen optimaal samenwerken vanuit één visie zullen het meest succesvol zijn in het creëren van de gewenste factoren, waarin het streven naar topkwaliteit, flexibiliteit, snelheid en klantgericht denken, bepalend zijn. Bereikbaarheid, internationale scholen, cultuuraanbod en huisvesting voor de kenniswerkers zijn een paar voorbeelden van zaken die alleen op regionale en landelijk niveau kunnen worden geregeld. Ook mede - financiering van marktpartijen en hogere overheden zijn hierbij nodig. Internationale context Het internationale aspect bij de kenniseconomie wordt steeds belangrijker door de vele netwerken en samenwerkingsverbanden van bedrijven en universiteiten (bijvoorbeeld de samenwerkingsovereenkomsten van TUD met China en India). Kenniseconomie en innovatie zijn de sleutelbegrippen in de Europese strategie om op economisch gebied te kunnen blijven concurreren met de rest va n de wereld. De zogenaamde Lissabon agenda is daarvoor leidend. Vanuit Brussel worden diverse Europese programma’s opgezet om deze ontwikkeling aan te jagen en zijn fondsen beschikbaar voor investeringen in kennis en innovatie voor bedrijven en overheden. Het is de voor Delft van groot belang om hier aansluiting bij te vinden. Economische agenda netwerk en Strategic Advisory Board Doordat de samenwerking met partners in de stad tot nu toe niet optimaal was heeft Delft een relatief zwakke positionering en lobby. Omdat het desalniettemin redelijk goed lijkt te gaan bestond tot voor kort onvoldoende sense of urgency dit stevig te veranderen. Maar: er is voor de betrokken stakeholders in een snel veranderend economisch landschap niet zo heel veel tijd om de wijze van handelen te professionaliseren. Duidelijk is wel dat wanneer de sense of urgency niet op een hoger plan komt en daarmee de kwaliteit van strategie, uitvoering en samenwerking, het er somber uit ziet voor Delft. De Strategic Advisory Board en het Economische Agenda netwerk kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren. De Strategic Advisory Board zal bestaan uit toonaangevende personen met nationale en internationale betekenis, afkomstig uit Onderwijs, Onderzoek, Overheid en Ondernemers. Creatieve economie Als beleidsveld is de creatieve economie recent omarmd in de nota 'Kennis als Motor'. Het faciliteren van de creatieve economie maakt daar deel van uit. De mate van importantie van de creatieve economie verdient een genuanceerd antwoord. Enerzijds neemt het qua absolute arbeidsmarktplaatsen een bescheiden positie (ca. 1.700 arbeidsplaatsen). Wel moet geconstateerd worden dat de creatieve economie de laatste jaren hard in omvang groeit en het een uitstraling heeft voor de stad. Delft een koploperspositie vervult in het land en deze positie op zijn minst vasthouden en verbeteren is de opgave. Instelling van een Economisch Structuurfonds Delft met private partijen De traditionele Publieke private samenwerking (PPS) projecten blijken in de praktijk vaak niet goed uit te pakken. Beter is het om als overheid pas met private partijen te gaan samen werken als de belangen, prestaties, tegenprestaties en doelen goed worden afgesproken met respect voor elkaars verantwoordelijkheden. In Delft betekent dit dat deze heldere vorm van samenwerking wordt gevonden in Publieke Private Constructies tussen kennisinstituten, bedrijven en in sommige gevallen de gemeente, waar een passende financiering bij gezocht
87
moet worden. Een Economisch Structuurfonds Delft van en voor private partijen kan hier een nuttige functie vervullen. Beleidskaders
Nota • • • • • • • •
Regionaal Structuurplan Haaglanden Het streekplan Zuid Holland West De economische strategie van Haaglanden Het Delfts Ontwikkelingsprogramma Stedelijke Vernieuwing (DOP 2005 – 2015) De nota: de economie van Delft: op weg naar 2015; Kennis als Motor Programmabegrotingen Werk, Inkomen en Zorg (Regionale) marktstudies op het gebied van leisure, hotels, kantoren en bedrijventerreinen Arbeidsmarktnota’s en – rapportages
Vastgesteld 2002 2005 2004 2005 2006 2006 2002-2004 2002-2006
Wat willen we bereiken? Sterkere positionering Om de geraamde mogelijke groei van de werkgelegenheid met 800 banen inderdaad te bereiken moet de concurrentiepositie van Delft in de regio worden versterkt. Versterking van het imago als kennisstad is vereist. Technopolis Delft is daar een belangrijke pijler voor. Maar daarnaast moet ook de identiteit van Delft als een stad waar men zorg en voorzieningen aan kan treffen en waar het plezierig ontspannen is, verder bevestigd worden. Om de concurrentiepositie in de regio te behouden en uit te bouwen moet de identiteit, het imago en de positionering van Delft in de regio en daarbuiten worden versterkt. Meer investeringen Om de gewenste kwaliteit van de groei te realiseren zijn er gerichte investeringsprogramma’s in de Kenniseconomie noodzakelijk. De projecten van Kennisstad en Economie hebben een aanjaag – en katalysator-functie om de investeringen door private en publieke partijen te bevorderen en daarmee de werkgelegenheid. Verminderen van aantal langdurig niet-werkenden Een programma opzetten met een aantal bedrijven om per bedrijf afspraken maken jaarlijks een percentage van de jaarlijkse vacatures te reserveren (te ‘geven’ aan de gemeente) voor de pool langdurig niet - werkenden. Doelstellingen De doelstellingen zijn: per saldo 800 banen per jaar erbij, realiseren van voldoende fysieke ruimte voor de economische sector, aantrekken van van private investeren in de economische sector en een zichtbare en duidelijke (internationale) positionering van Delft.
Effect-indicatoren • • •
88
Termijn
Jaarlijks, periode 2007 – 2010 Uitgifte van gemiddeld 3 tot 4 ha bedrijfsterrein per jaar Jaarlijks, periode 2007 - 2010 Uitgifte van plm. 10.000 m2 nieuwe kantoren gemiddeld per jaar Verhoging bruto participatiegraad van de Te realiseren in periode 2007 – 2010
Effect-indicatoren •
beroepsbevolking van 70% naar 73% Groei van het aandeel van de sectoren ‘kennis’ en ‘creativiteit’ in de economie van 1%
Termijn Gemiddeld per jaar over periode 2007 - 2010
Effect-indicatoren • • • • •
Presentatie van een Position Paper Deelname aan investeringsprogramma’s van provincie, Rijk en Europa Werkbezoeken aan Delft Inversteringsgroei (bedrijven, instituten) Starten bedrijven
2007
2008
2009
2010
X
X
X
X X X
X X X
X X X
X
X X X
Wat gaan we daarvoor doen? Versterken identiteit, imago en positionering van de stad Binnenstad Met Stichting Centrum Management Delft werken aan een centrale en gezamenlijke aanpak van het voorwaardenscheppend beleid voor het MKB in de binnenstad om een aantal nader te bepalen hoofddoelstellingen uit te werken. De mogelijkheden om de ontmoetingsfunctie van de historische binnenstad te versterken voor de Kenniseconomie en de regiofunctie van de stad. Wervingscampagne voor kooptoerisme en internationale impulsen voor winkel apparaat in de Binnenstad. Voor het stimuleren van samenwerkingsinitiatieven is € 35.000 per jaar nodig. Waterrecreatie en vervoer bevorderen Toerisme en recreatie (waaronder Vervoer en toerisme over water) is een van de speerpunten genoemd in het Delfts Ontwikkelingsplan. Delft als historische stad heeft veel ijzers in het vuur om succes te hebben: dat blijkt ook uit de groeicijfers in de afgelopen jaren. Het beter benutten van water voor activiteiten en evenementen en vervoer is hierbij onderbelicht gebleven. Delft is initiatiefnemer om gestalte te geven aan regionale samenwerking voor de verdere ontwikkeling van de recreatietoervaart die inmiddels in de gehele regio 'aanmeert'. Om de regio westelijk Zuid-Holland als waterrecreatiegebied stevig op de kaart te zetten is een integrale en een regionale aanpak noodzakelijk. Door onderlinge samenwerking en in onderlinge samenhang kan het individueel belang van elk van de deelnemende partijen effectief behartigd en bevorderd worden voor o.a. de recreatietoervaart en het watertoerisme in het westelijk deel van Zuid-Holland. Hiervoor is ca. € 150.000 per jaar nodig. Creatieve Economie Bij de creatieve economie hoort de creatieve klasse die met alle wetenschappers en het onderwijs een geweldige impact heeft op het leef- en werkklimaat van de stad. De creatieve klasse en de stad moet en goed op elkaar afgestemd zijn. Thans is onduidelijk of dit zo is. Nagegaan wordt of, en zo ja welke knelpunten er zijn. Delft behoort tot de top 5 van steden met de omvangrijkste creatieve sector. Voor dit nieuwe speerpunt moeten de kansen en mogelijkheden in kaart worden gebracht, zodat de groeipotenties volledig kunnen worden benut. Voor deze 2 vragen is een onderzoek nodig. Dit zal betrokken worden bij de andere onderzoeken die in het kader van dit programma geëntameerd worden. Het Economisch Agenda – netwerk en de instelling van een Strategic Advisory board Mede met de hulp van het Economische Agenda – netwerk, platform EZ en de Strategic Advisory board moet Delft zichtbaar en gehoord worden in de bestuurlijke samenwerkingsverbanden van Haaglanden, Science Port Holland, de Zuidvleugel van de
89
Randstad , het Rijk en Brussel. Hierbij zal het strategisch accountmanagement en de stadsmarketing een sleutelrol vervullen. Het werkbudget voor het EA – netwerk is € 100.000 per jaar. Het budget is o.a. nodig voor externe expertise en capaciteit om het Economische Agenda netwerk op te bouwen en te activeren. Deelnemers aan het EA – netwerk werken actief mee aan de projecten van deze programmabegroting. Daarnaast zijn er nog de projecten van de Economische Agenda en onderlinge projecten waar de EA – deelnemers een bijdrage aan leveren. De belangrijkste activiteiten zijn het uitbouwen en managen van het Economische Agenda netwerk (door o.a. een website en extranet voor de interne - en externe communicatie, rapportages en bijeenkomsten), Public Relations, Presentaties op ministeries en in Brussel en lobby activiteiten zoals het organiseren van werkbezoeken aan Delft. Voor de Internalional Strategic Board is ongeveer € 15.000 per jaar nodig. Investeren in de kenniseconomie en deelname aan innovatieprogramma’s Het uitwerken van een investeringsprogramma voor de Kenniseconomie Divers onderzoek is nodig om een degelijk investeringsprogramma voor de stad op te stellen. Samen met partijen uit de stad inventariseren welke investeringen nodig zijn voor het verder uitbouwen van de positie van Delft als kennisstad. De inzet is de extra investeringen voor de kenniseconomie te verdubbelen. Door het huisvesten van de vele kennisinstituten levert Delft een bijdrage aan de Kenniseconomie in Nederland en de regio. Met onderzoek zal een bedrag van ca. € 185.000 gemoeid zijn. Het onderzoek naar benutting van de groeipotenties van de creatieve economie en het ontwikkelen van een Economisch Structuurfonds maakt hier deel van uit. Technostarters Het vigerende starters beleid van de gemeente is voorwaardenscheppend (huisvesting in bedrijfsverzamelgebouwen voor jonge ondernemers, wegwijs in vergunningenland). Voor Technostarters wil Delft als techniekstad een stap verder gaan. Het project Yes!Delft wil het beginnen van een eigen bedrijf bij TUD studenten stimuleren en promoten door het kweken van 'awareness' tijdens de studie en op het opzetten van een incubator. Het project loopt 2 jaar en heeft succes. Voor continuering van deelname aan het Technostart project van de TUD en gemeente dient rekening te worden gehouden met aanvullende financiering voor na 2007 van ca. € 150.000 per jaar. MKB en innovatie Het samen met derden, zoals de partners in het Economisch platform stimuleren en intensief begeleiden van veranderingsprocessen bij het MKB op het gebied van innovatie en export. Begonnen wordt met 5 tot 10 MKB bedrijven die getraind worden in deze aanpak door externe adviseurs. Vervolgens zullen deze bedrijven na 1 of 2 jaar op hun beurt ook een aantal MKB collega’s onder hun hoede kunnen nemen. Voor kwaliteit bewaking en werven van nieuwe deelnemers zal structureel externe expertise en capaciteit nodig zijn. Hiervoor wordt een bedrag geraamd van € 50.000 in het eerste jaar. Afhankelijk van het succes zullen in de daaropvolgende jaren de uitgaven stijgen. In het verlengde van het vorenstaande MKB en Innovatie initiatief ligt het voorstel om een aantal relatief kleine maar wel succesvolle innovatieve MKB bedrijven de komende jaren ertoe te bewegen door te groeien naar middelgroot niveau. Delft wil aan dit ambitieuze project deelnemen voor € 50.000 per jaar. Het Launching Costumer concept De gemeente onderzoekt het instrument Launching Costumer. Gedacht wordt aan de mogelijkheid om hiervoor een fonds te vormen. Dit fonds kan ook gevoed worden uit bijdragen van bedrijven wanneer één en ander succesvol is. Instelling van een Economisch Structuurfonds met private partijen De onderlinge samenwerking tussen bedrijven en kennisinstituten en het gezamenlijk aanpakken van projecten wordt verbeterd door partijen met elkaar in contact brengen. Onderlinge samenwerking op gang brengen door speciaal daarvoor bedoelde projecten op te
90
tuigen waarbij de onderlinge samenwerking tussen bedrijven onderling maar ook met instituten op gang komt. Samen met partijen als VNO/NCW en een op te richten lokale financier (informal investor/bank) of een Economisch Structuurfonds Delft kan dit idee worden uitgewerkt. De kosten voorontwikkeling van een Economisch Structuurfonds Delft zijn onderdeel van het onderzoeksbudget om met de partners door onderzoek naar kansen en investeringen de positie van Delft te versterken. Meer reguliere banen voor mensen die langdurig langs de kant staan De inzet is met een aantal werkgevers management afspraken te maken om een deel van de jaarlijkse vacatures te reserveren voor langdurig werklozen en deze banen bij wijze van spreke voor dit doel ‘te geven’ aan de gemeente. Deze aanpak bevindt zich in een studiefase. Op basis van analyses en overleg met het bedrijfsleven moeten de concrete doelstellingen uitgewerkt worden. Deze analyses en plan van aanpak wordt uitgewerkt door het programma jeugd en onderwijs, vakteam beleid en projecten (arbeidsmarkt) en Kennisstad en Economie i.o.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Hieronder volgt een beknopte toelichting op de investeringen die in dit programma aan de orde zullen komen. Grote projecten Kennisstad en economische agenda
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe grote projecten Economische structuurversterking
2.000
Herijkt bestaand investeringsplan Kennisstad (basis dividend) Kennisstad (extra dividend) Passantenhaven de Kolk
725 1.000 150
Totaal
3.875
500
500
500
500
145 250 150
145 250
145 250
145 250
145
545
895
895
895
645
Economische structuurversterking Dit betreft extra middelen om de economische structuur van de stad te verstreken. De middelen worden gestort in de in 2006 nieuw gevormde reserve economisch structuurfonds. De nieuw gevormde reserve is bedoeld voor het uitvoeren van het beleid verwoord in de nota Kennis als motor, instrumenten voor een nieuw economisch elan en de programmabegroting 2007-2010. Kennisstad (basis dividend) Dit betreft de bijdragen uit het basisdividend van de nutsbedrijven aan de nieuw gevormde reserve economisch structuurfonds. Kennisstad (extra dividend) Dit betreft de bijdragen uit het extra dividend van de nutsbedrijven aan de nieuw gevormde reserve economisch structuurfonds. Passantenhaven de Kolk De middelen zijn bestemd voor het, in samenwerking met de provincie, realiseren van een passantenhaven in de Zuidkolk.
91
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het programma Kennisstad en economische agenda
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
1.318 229 45
1.325 1.155 2
1.323 1.046 2
1.321 997 2
1.321 996 2
Totaal lasten
1.592
2.482
2.371
2.320
2.319
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
196 0 0 0 150 0
199 0 0 0 152 903
199 0 0 0 152 903
199 0 0 0 152 903
199 0 0 0 152 650
Totaal baten
346
1.254
1.254
1.254
1.001
-1.246
-1.228
-1.117
-1.066
-1.318
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
139 179
1.006 968
1.006 910
1.006 859
753 859
Resultaat na bestemming
-1.206
-1.266
-1.213
-1.213
-1.212
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het programma kennisstad en economie zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in bovenstaande tabel met de totale baten en lasten van het programma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het programma Kennisstad en economische agenda
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Nieuw beleid Water, plan en onderzoek Algemene economische structuur Areaaluitbreidingen Meterkast passantenhaven Totaal mutaties lasten
50 100
100
100
100
100
100
100
12 162
Nieuw beleid Water, plan en onderzoek In samenwerking met de provincie Zuid-Holland en de Stichting Recreatietoerschap Nederland is in 2006 de afmeersteiger aan de Zuid-Kolk gerealiseerd. Een eerste, belangrijke stap in de richting van het beter benutten van water als vervoers- en recreatiemogelijkheid. De beschikbare middelen worden ingezet om gezamenlijk met andere partners in de provincie om de mogelijkheden verder uit te breiden. Hierbij kan bijvoorbeeld een watertaxi een rol spelen, maar ook evenementen op en rond het thema water.
92
Algemene economische structuur De projecten van de programmabegroting hebben een aanjaag effect en zijn nodig om mee te kunnen doen aan de diverse Europese programma's inzake innovatie en Kenniseconomie. De financiering loopt via de Reserve Economisch Structuurfonds en de daarbij behorende procedure afspraken, zoals middelen beschikbaar stellen op basis van concreet uitgewerkte voorstellen. Daarnaast stellen wij voor een Economisch Structuurfonds Delft voor private partijen om de financiering van publiek-private constructies te bevorderen c.q. mogelijk te maken. Areaaluitbreidingen Meterkast passantenhaven Met behulp van deze meterkast is het voor de boten die in de passantenhaven aanmeren mogelijk om stroom af te tappen.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het programma Kennisstad en economische agenda
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen reserve economische structuur
1.006
1.006
1.006
753
Totaal stortingen
1.006
1.006
1.006
753
Onttrekkingen reserve economische structuur
968
910
859
859
Totaal onttrekkingen
968
910
859
859
Saldo resultaatbestemming
-38
-96
-147
106
Economisch structuurfonds Deze reserve is in 2006 ingesteld door de raad en ontstaan door de voormalige reserves Kennisstad en algemene economische structuur samen te voegen. Het geld uit de reserve gaat naar de aandachtsgebieden. ICT, Water & Bodem, Creatieve Industrie, Duurzaamheid en Bio& Medische technologie en een algemeen aandachtsgebied Nieuwe Technologie. Enkele voorbeelden van voorgenomen projecten zijn: onderzoek met kennispartners naar investeringsmogelijkheden om de positie van Delft als kennisstad te verbeteren; het voortzetten van de bijdrage aan technostart project Yes!Delft na 2007; ontwerpopdracht om de exposure en de zichtbaarheid van de zes toegangspoorten van de stad ieder een eigen kwaliteit te geven en dergelijke.
93
Cultuur en Binnenstad Het versterken van kunst en cultuur in stad en wijk is een belangrijke doelstelling in het programma Cultuur en Binnenstad. Daarnaast is een economisch florerende en aantrekkelijke binnenstad een belangrijke peiler in dit programma. Hoewel de rijke cultuurhistorie van Delft vooral in de binnenstad zichtbaar is, richt de versterking van de cultuur zich uiteraard niet alleen op dat deel van de stad. De doelstellingen van dit programma worden hierna verder uitgewerkt in afzonderlijke deelprogramma’s: Cultuur en Binnenstad. Aan het eind van dit hoofdstuk is een tabel opgenomen met de totale baten en lasten van het programma.
Deelprogramma cultuur Wie kent haar niet? Het meisje met de parel van Johannes Vermeer. Dankzij een sterk lokaal cultureel en creatief klimaat waarin ruimte wordt geboden aan de ontwikkeling van talenten en topprestaties ontstaan er ook nu … nieuwe Delftse parels. 100% cultuur is ons motto. De afgelopen jaren is in Delft hard gewerkt aan een goed cultureel klimaat: de culturele infrastructuur is op orde en nieuwe initiatieven hebben de kans gekregen zich te ontwikkelen. Voorbeelden zijn de komst van Bacinol en Lijm & Cultuur, een binnen- en buitenschools aanbod via de VAK en de Brede School voor alle Delftse kinderen en de stevige positie van De Nieuwe Amateur als netwerkorganisatie voor jongerencultuur. Voor veel Delftenaren mag het goede culturele klimaat duidelijk voelbaar zijn, we willen echter alle Delftenaren verleiden deelgenoot te worden van kunst en cultuur in deze stad. Met blijvende aandacht voor het op peil houden van de tot nu toe gerealiseerde culturele infrastructuur waarbij de nadruk vooral op cultuurbereik ligt, betekent 100% cultuur ??k het ontwikkelen van kunst en cultuur die zich duidelijk onderscheiden van wat gangbaar en voor iedereen is. Geprofileerde festivals, opdrachtenbeleid voor beeldende en podiumkunsten en extra aandacht voor het Delfts cultureel erfgoed horen daar bij. Dus: een brede basis als voedingsbodem voor deze Delftse parels! De culturele identiteit van Delft wordt versterkt door de zichtbaarheid te vergroten van het bestaande cultuuraanbod. En door nieuw aanbod te creëren. Zo gaat het thema Vermeer weer leven onder de Delftenaren en wordt de faam van Delft als architectuur- en vormgevingstad voelbaar. Het cultureel erfgoed en de vele evenementen zijn belangrijke dragers voor de versterking van deze culturele identiteit. Culturele thema’s verbinden we met plekken in de stad. Zuidpoort met hoogwaardige publieksvoorzieningen als Theater de Veste en het nieuwe DOK en ook Poptahof waarbij multi-cultuur en sociale cohesie uitgangspunten zijn voor culturele activiteiten, vormen zogenaamde culturele zones die cultuur beter zichtbaar maken. Naast de autonome functie, is cultuur bij uitstek een middel bij maatschappelijke, fysieke en economische ontwikkelingen. Grote projecten als Spoorzone en de herontwikkeling van de Schieoevers bieden hier vele mogelijkheden. Maar ook kleinere projecten in het kader van Kunst in de wijken waarbij kunstenaars opereren in het publieke domein in een samenwerking met bewoners van een bepaalde flat of straat. De aantrekkingskracht van Delft als creatieve stad wordt versterkt door voldoende faciliteiten te bieden voor jonge, creatieve ondernemers en door stadspoorten als nieuwe Delftse iconen te realiseren. Delft is een kweekvijver voor technologische, creatieve en culturele ideeën. Deze nieuwe initiatieven uit de stad moeten gestimuleerd worden. Met als motto ‘het initiatief komt van twee kanten’ gaan we actief op zoek naar initiatiefnemers, adviseren ze en bieden waar nodig praktische en financiële ondersteuning. Samenwerking in samenhang tussen de gemeente, de culturele instellingen, andere partijen in de stad is bij dit alles cruciaal. Werken vanuit één gezamenlijk (uit)gedragen cultuurvisie is een voorwaarde. De komende jaren zal deze visie leidend zijn en we gaan regie voeren om onze ambities te verwezenlijken. Met cultuurjaar 2009 als belangrijk moment om cultuur in z’n volle breedte en diepte te (laten) beleven in deze bijzondere stad!
94
Algemene doelstelling Het doel van het programma cultuur is de versterking van kunst en cultuur in wijk en stad, zodat alle burgers van kunst en cultuur kunnen genieten. Het bevorderen van de zichtbaarheid van het lokale cultuurklimaat heeft hierbij prioriteit. • •
•
Het vergroten van de zichtbaarheid van bestaand en nieuw aanbod versterkt ook het cultuurbereik en de identiteit van Delft. Die identiteit wordt verankerd in een verbinding tussen het culturele erfgoed, (cultuur-) toeristische kernwaarden als Vermeer, Delfts Blauw en Oranje, bijzondere culturele plekken in de stad, opdrachten- en evenementenbeleid, promotie en marketing voor de burgers in Delft. Delft wordt op de kaart gezet als creatieve stad met een culturele verbreding naar architectuur en ontwerp, een grotere spreiding van cultuureducatie, in een stevigere culturele infrastructuur, waarin talent ontwikkeld kan worden, een doorstroom van initiatieven uit de stad mogelijk is en soms een parel blinkt met (inter-) nationale uitstraling.
Beleidskaders Nota
Onderwerp
Actieplan Cultuurbereik
Hierin zijn 2005-2008 de volgende oktober 2004 doelen bepaald: "Cultuurbereik heeft tot doel het cultureel bewustzijn van burgers te versterken door het vergroten van zowel het publieksbereik als de actieve participatie in kunst en cultuur " (ministerie OCW).Het cultuurbereik is zichtbaar vergroot door het aanbieden van een (nieuwe) culturele programmering, cultuureducatie, vormgeving en creatieve netwerkbijeenkomsten. Het aangaan van verbindingen tussen Juli 2005 beeldende kunst en andere kunsten, tussen beeldende kunst en techniek,de samenwerking tussen de verschillende instellingen en initiatieven versterken. December 2005 Februari 2002 2007 2007
Uitvoeringsnota Beeldende kunst en vormgeving ‘Verbindingen 2005-2008
Evenementenbeleid Amateurkunstbeleid Stadsmarketing Cultuurvisie Ondernemingsplan VAK 20072010 Ondernemingsplan RHC Architectuurnota Bestedingsvoorstellen geldstroom BK&V 2007/2008
Vastgesteld
februari 2007 maart 2007 2007 2006
Wat willen we bereiken? Versterken identiteit Aandacht voor de zichtbaarheid van kunst en cultuur. De eigen geschiedenis, de architectuur, de monumenten, levendige stadspleinen, nieuwe ontwerpen en de autonome kunsten maken de stad Delft aantrekkelijk en levendig. De creatieve stad Delft is er een om trots op te zijn, werkt als een magneet en trekt bezoekers, talenten, ondernemers en creatieve kwaliteit naar zich toe.
95
Delft is een cultureel knooppunt met bijzonder en wereldberoemd cultureel erfgoed en een creatieve sector die landelijk voorop loopt en in omvang toeneemt. Creativiteit is de voedingsbodem voor culturele vernieuwing. De komende jaren zullen we de creativiteit in de stad extra aanjagen door actief op zoek te gaan naar het Delfts creatief en cultureel potentieel. Bacinol heeft inmiddels een waardevolle broedplaatsfunctie in de stad, Lijm & Cultuur gaat in 2007 van start. Hiernaast maken we een aanvang in het plek bieden aan culturele broedplaatsen in de vorm van creatief (tijdelijk) beheer van gemeentelijk en particulier vastgoed, bijvoorbeeld in Poptahof. Cultuur in Delft moet zichtbaar zijn. Ruimte geven aan creatieve netwerken in verbinding met culturele plekken, versterkt de culturele identiteit van Delft, ook in de regio. De culturele zones als het Agathaplein, Zuidpoort, Bacinol, Doelenplein, Poptahof en Lijm & Cultuur hebben alle hun specifieke uitstraling en karakter. Positionering van deze culturele zones zal onder andere via het evenementenbeleid en gezichtsbepalende beeldende kunst in de openbare ruimte plaatsvinden. Maar ook door Cultuurjaar 2009 al vanaf 2007 voor te bereiden en in de aanloop al veel kunst en cultuur te tonen. Speciale aandacht gaat uit naar het ontsluiten van de culturele schatten die er in Delft al zijn, maar die nog niet voldoende zichtbaar zijn. Voor de versterking van de culturele identiteit werken we vanuit twee invalshoeken: Cultureel erfgoed Dat Delft in cultuurhistorisch opzicht een rijke stad is, biedt zeer veel kansen om de culturele identiteit te versterken. Delft zit wat dit betreft op goud en inmiddels hebben vele bezoekers aan de stad dit ook ontdekt. Alleen al door het Delfts Blauw is de stad wereldberoemd. Sterker nog, in de keramiekwereld geldt dit zelfs als een kwaliteitskeurmerk. Delft mag in dit opzicht best iets minder bescheiden zijn. De sterke culturele identiteit heeft veel voordelen: het bezorgt de inwoners een grote betrokkenheid bij de eigen leefomgeving en het levert extra bezoekers aan de stad op. Hiermee dienen we zowel een maatschappelijk als economisch doel. Beide zijn even belangrijk voor de ontwikkeling en het welvaren van Delft. De indruk bestaat dat we hierbij de grenzen van de groei nog lang niet hebben bereikt. De slagkracht van de erfgoedinstellingen wordt vergroot door een goede inhoudelijke samenwerking. De gemeentelijke erfgoedinstellingen zijn inmiddels verenigd in één instituut onder de naam Cultureel Erfgoed Delft. Deze organisatie neemt het voortouw in de samenwerking met de partners in Delft en omgeving (Oude en Nieuwe Kerk, Vermeercentrum, Koninklijke Porceleyne Fles, musea en galerieën, Delft Marketing, onderwijs, historische verenigingen etc.). Die samenwerking betreft met name de gezamenlijke promotie en de afstemming van evenementen en tentoonstellingen. Stadsmarketing Stadsmarketing versterkt de culturele identiteit van Delft: uitmuntende technologie en een mooie historische stad vol cultureel leven. Delft is een plek waar je wilt studeren, ondernemen, wonen en recreëren. De toeristische kernwaarden van Delft (Oranje, Delfts Blauw en Vermeer) verankeren zich steeds sterker in de stad. Bij voorbeeld door de opening van het Vermeercentrum in 2007 en een uitgebreide stadsbrede programmering rondom dit thema en het uitbrengen van promotiemateriaal.
100% Cultuurbereik Delft streeft naar 100% cultuurbereik. Iedere Delftenaar, ongeacht leeftijd of afkomst, wordt betrokken bij cultuur. De deelname aan cultuur speelt zich af in het centrum van de stad, binnen- en buitenschools, in de wijken en in de culturele zones. Een veelzijdig aanbod strekt zich uit over alle denkbare disciplines en vormen van hogere en lagere kunsten. Samenwerking in samenhang is hierbij een kernbegrip. Met behoud van de bestaande infrastructuur willen we de weg vrijmaken voor nieuwe, creatieve ontwikkelingen in de stad. Iedere Delftenaar moet in staat zijn zich creatief te uiten. Verschillende (groepen) Delftenaren vragen om een specifieke benadering. Kunsteducatie moet toegankelijk en laagdrempelig zijn. Via de brede school, de amateurverenigingen, het sociaal-cultureel werk, de activiteiten van De Nieuwe Amateur en met name VAK centrum voor de kunsten. We koersen af op een doorgaande leerlijn, waarin verbindingen worden gelegd tussen het aanbod in het primair en voortgezet onderwijs, de brede school en het vrijetijdsaanbod. Vanuit kunsteducatie zal de
96
volgende jaren de aandacht zich richten op talentontwikkeling van jongeren in ‘hoge’ en ‘lage’ kunsten en erfgoededucatie. Vanuit Cultureel Erfgoed Delft wordt samen met de VAK en het onderwijs sterk ingezet op erfgoededuc atie. Daarbij wordt een twee sporenbeleid gevolgd. Het eerste spoor gaat via het basis- en voortgezet onderwijs, waarbij de leerlingen in hun leerperiode jaarlijks met het erfgoed in aanraking komen op een spannende manier die aansluit op de leerlijnen in het onderwijs. Het tweede spoor wordt uitgezet door een educatief programma aan te bieden als ondersteuning bij tentoonstellingen, opgravingen en historisch onderzoek. Het bezoek aan de locaties van Cultureel Erfgoed Delft wordt gemeten, omdat we willen weten hoeveel bezoekers van buiten de regio komen, hoe de leeftijdsopbouw is, wat de interessegebieden zijn, of er sprake is van herhalingsbezoek etc. Die informatie wordt gebruikt om het beleid bij te stellen. De musea in Delft kennen een stabiel bezoekersaantal met een relatief groot aantal bezoekers van buiten de regio Delft, vergeleken met soortgelijke instellingen. De vier grote Delftse culturele instellingen (VAK, DOK, Theater de Veste en Cultureel Erfgoed Delft) zullen zich samen met de gemeente en andere instellingen hard maken voor 100% cultuurbereik. Cultuurcentrum Lijm & Cultuur en de ontwikkeling van met name de podiumkunsten en evenementen op dit terrein zullen speciale aandacht krijgen. We gaan actief op zoek naar goede ideeën, bijzondere Delftse (cultuur)uitingen om deze vervolgens uit te voeren en te tonen. Creatieve netwerken in de stad zorgen voor een vruchtbare bodem voor samenwerking en innovatie. Goed functionerende creatieve netwerken zijn van belang voor de voor cultuur vereiste slagkracht. Cultuurjaar 2009 geeft podium aan alle uitingen van kunst en cultuur die Delft rijk is. Al vanaf 2007 zullen voorbereidingen plaatsvinden, zowel op organisatorisch als programmatisch niveau.
Effect-indicatoren De ontwikkeling in het aandeel Delftenaren van 6 jaar en ouder dat deelneemt of een bezoek brengt aan culturele instellingen, evenementen en projecten.
Het realiseren van een boventrendmatige groei van het aantal toeristen dat attracties en bezienswaardigheden in Delft bezoekt.
2007 Van het aantal ondervraagde Delftenaren bezoekt: 83 % 1 of meer voorstellingen 68 % 1 of meer bezienswaardigheden 68 % 1 of meer voorzieningen 63 % 1 of meer activ. in Delft 54 % 1 of meer festivals in Delft 43 % 1 of meer informele feesten 49 % 1 of meer kunstzinnige activ.of neemt hier aan deel. Gemiddelde groei van 3.8% (ongeveer 25.000 bezoekers per jaar).
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten • • •
Realiseren van de cultuurvisie, de paraplu van het Delfts cultuurbeleid. Bij het maken van meerjarenafspraken met gesubsidieerde instellingen wordt expliciet gekeken naar de rol die zij kunnen vervullen bij het realiseren van de ambities uit de cultuurvisie. Cultureel Erfgoed Delft doet een voorstel om het erfgoedbeleid voor de jaren komende jaren vast te stellen. Dat past in de lijn met de cultuurvisie. Dit beleid wordt uitgewerkt in een bedrijfsplan voor de periode 2007-2010 (maart 2007) Realiseren van het bedrijfsplan VAK centrum voor de kunsten 2007-2010
97
•
• • • • • • • • • • • • • • • •
Ontwikkelen van nieuwe educatieve erfgoedprogramma’s, waarbij gebruik gemaakt wordt van nieuwe digitale toepassingen. In het Prinsenhof wordt een begin gemaakt met de versterking van de presentaties over Willem van Oranje en de tijdgenoten van Vermeer. De museumwinkels in het Prinsenhof en Nusantara krijgen een facelift. De vaste opstelling van Nusantara wordt verbeterd. Uitwerken en presenteren van plan voor het Delfts Aardewerk Centrum in samenwerking met de Koninklijke Porceleyne Fles. Uitbouwen van regionale samenwerking op basis van dienstverleningsovereenk omsten. Samen met Rijswijk wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een cultuurhistorisch netwerk, dat model kan staan voor de rest van de regio. Realiseren van een stadsbrede programmering met als thema Johannes Vermeer Vernieuwen van de promotiemix van de stad Delft. Hiervoor wordt multimediaal en gedrukt materiaal ontwikkeld en gerealiseerd in meerdere talen. Realiseren kunsttoepassing 'Liefdesbrief' onder het viaduct bij IKEA. Deze kunsttoepassing geeft invulling aan de idee om de Delftse identiteit zichtbaar te maken d.m.v. stadspoorten. Realiseren van ten minste twee beeldende kunstopdrachten in de openbare ruimte. Ontsluiten collectie beeldende kunst en Internetsite om te informeren over oude en nieuwe beelden in Delft. Houden van ten minste twee creatieve netwerkbijeenkomsten Beschikbaar stellen digitaal informatieloket evenementen Voortzetten projecten in het kader van Kunst in de wijken, met extra aandacht op de factoren regie & communicatie. Realiseren van een hogere cultuurdeelname en betere doorstroom van met name jongeren binnen kunsteducatie Vergroten van de zichtbaarheid van de VAK door deelname aan stedelijke evenementen, uitvoeren van wijkgerichte activiteiten Ontwikkelen van een plan om de hoogwaardigheid van architectuur in Delft te stimuleren. Voorbereidingsactiviteiten en aanvang programmering cultuurjaar 2009. Realiseren plan van aanpak voor ‘initiatief komt van twee kanten’. Het updaten van het evenementenbeleid in 2007 in samenspraak tussen CKE, binnenstadsmanagement en TOR
Output-indicatoren Kunst in de wijken projecten Aantal evenementen op Lijm & Cultuur Beeldend kunstopdrachten Creatieve netwerk debatten Aantal nieuwe initiatieven op gebied van erfgoed, podiumkunsten (incl. popmuziek). Aantal cursisten VAK: Kinderen Jongeren Volwassenen
2007 2 27 2 2 4
680 1700 2100
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld in grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. In het programma zijn de volgende grote projecten opgenomen.
98
Grote projecten Cultuur en Toerisme
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
nieuwe grote projecten Stadsmarketing
1.350
310
Herijkt bestaand investeringsplan Trekkenwand de Veste Stadshal Bacinol Onrendabele top Vermeercentrum
1.600 1.000 382
1.600 30 382
Totaal
2.982
2.012
310
0
310
310
750
220
750
220
110
0
Nieuwe grote projecten Stadsmarketing Met deze middelen worden de kosten van stadsmarketing gefinancierd. Bestaande grote projecten: Trekkenwand De Veste Dit betreft een mechanische trekkenwand die op last van landelijke wetgeving door Theater de Veste moet worden geïnstalleerd. De plaatsing vond in de zomer van 2006 plaats. Stadshal Bacinol Bacinol II betreft het realiseren van een bedrijfsverzamelgebouw voor de creatieve industrie. In 2006 wordt met een voorbereidingskrediet een aantal onderzoeken afgerond. Bacinol II wordt gerealiseerd vanwege de grote behoefte aan ruimte voor de genoemde groep, en het verdwijnen van het huidige Bacinol gebouw in 2008. Onrendabele top Vermeercentrum Het project Onrendabele top Vermeercentrum bestaat uit het verstrekken van een subsidie voor het Vermeercentrum wat in 2007 haar deuren opent. Het bedrag is hetgeen is aangevraagd door de Stichting Vermeercentrum. Uitbreidingsinvesteringen Cultuur en Toerisme
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen Indexering bedrag herhuisv. Archief Tjdelijke huisvesting archeologie Bestaande investeringen Aardewerkmuseum Totaal investeringen
1.360 258
40
113
375
112
1.731
375
112
0
0
0
102 75
100 71
99 67
5
27
48
48
45
204
219
214
Nieuwe uitbreidingsinvesteringen: Indexering bedrag herhuisvesting archief Voor de herhuisvesting van het gemeentearchief is in de zomernota 2000 € 6,8 miljoen opgenomen. Dit bedrag is nooit geïndexeerd. De stijging van bouwkosten, met name in de regio Zuid-Holland, is hoger dan de inflatie. Tijdelijke huisvesting archeologie De verhuizing va n het onderdeel archeologie van de Hooikade naar de Röntgenweg leidt tot incidentele inrichtingskosten. Het betreft onder meer bouwkundige aanpassingen, ontmanteling van het pand Hooikade en ict-bekabeling.
99
Bestaande uitbreidingsinvesteringen: Aardewerkmuseum CKE maakt in 2007 een nieuw concreet plan op basis van een door musea en Porceleyne Fles uit te voeren pilot. Uitgangspunt daarbij is minder afhankelijk te zijn van de locatie van het huidige Legermuseum. Ter voorbereiding van het DAC dient de research van de conservator te worden voortgezet evenals het promotieplan keramiek. Investeringen in bedrijfsmiddelen
Cultuur en Toerisme
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Tijdelijke huisvesting archeologie
70
Totaal investeringen
70
0
0
0
0
0
5
9
9
8
5
9
9
8
Nieuwe investeringen in bedrijfsmiddelen Tijdelijke huisvesting archeologie Tegelijk met de verhuizing van het onderdeel archeologie naar de Röntgenweg wordt de collectie die nu bij de Sebastiaansbrug en de begraafplaats Jaffa bewaard wordt, overgebracht. Hiervoor vindt een vernieuwing en uitbreiding van de inventaris plaats. Het betreft onder meer stellingkasten, zuurkasten en droogrekken.
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Cultuur en Toerisme
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
9.130 7.094 45
9.979 7.392 42
9.904 6.933 41
9.846 6.903 40
9.801 6.849 39
16.269
17.413
16.878
16.789
16.689
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
2.069 0 153 0 123 188
2.181 0 108 0 124 -69
2.191 0 108 0 124 -69
2.191 0 108 0 124 -69
2.191 0 108 0 124 -69
Totaal baten
2.533
2.344
2.354
2.354
2.354
-13.736
-15.069
-14.524
-14.435
-14.335
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
467 751
552 861
501 563
501 534
501 481
Resultaat na bestemming
-13.452
-14.760
-14.462
-14.402
-14.355
Totaal lasten
Resultaat voor bestemming
In deze tabel zijn de totale baten en lasten binnen het deelprogramma Cultuur en Toerisme opgenomen. De mutaties die voortvloeien uit voorstellen in de Programmabegroting worden hieronder per categorie toegelicht:
100
Mutaties van baten en lasten in het deelprogramma Cultuur en Toerisme
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Tijdelijke huisvesting archeologie
111
111
111
111
Nieuw beleid Cultuurjaar 2009 Culturele evenementen Wijkgerichte cultuurprojecten Jongerenbeleid VAK Financiële managementinformatie VAK Monumentenzorg subsidies/ formatie
100 25 25 40 30 150
25 25 40 25 150
25 25 40 25 150
25 25 40 25 150
Totaal mutaties lasten
481
376
376
376
Bestaand beleid Tijdelijke Huisvesting archeologie Door de verhuizing uit de Spoorzone naar de Röntgenweg is er sprake van hogere huurlasten. Vanaf 2007 en volgende jaren wordt een tegenvaller van € 150.000 verwacht, waarvoor slechts gedeeltelijk dekking aangewezen kan worden. Nieuw beleid Cultuurjaar 2009 Voor het cultuurjaar 2009 wordt een incidenteel voorbereidingsbudget beschikbaar gesteld. In 2007 wordt een aanvang gemaakt met de organisatie van 2009 door een kwartiermaker. Medio 2007 is het definitieve plan uitgewerkt. In de plannen wordt ten minste opgenomen: het zogenaamde wereldculturenfestival; aansluiting bij de toeristische kernwaarden van Delft; beeldende kunst in de openbare ruimte. Culturele evenementen We willen een nieuwe impuls geven aan het evenementenbeleid in Delft. We zien hierin verschillende voordelen op het gebied van stadsmarketing, toerisme en het betrekken van bewoners bij de stad. Met dit bedrag willen we met marketing en communicatie richting de stad mensen erop attent maken dat goede ideeën subsidie kunnen krijgen van de gemeente en hiertoe een subsidiepot in het leven roepen met ‘durfgeld’. Doel is het stimuleren en faciliteren van meer initiatieven uit de stad (door ondernemers, instellingen en bewoners). Wijkgerichte Cultuurprojecten De ervaringen van de ‘Kunst in de wijken’ projecten leren dat professionele begeleiding en communicatie van groot belang zijn voor het succes van de projecten, met name voor de realisering van een grote betrokkenheid van de Delftenaren bij de totstandkoming. Voor blijvend succes en verbreding van het Kunst in de Wijken-pakket is jaarlijks extra budget nodig. Dit geld wordt gebruikt voor een nieuwe impuls. Het budget zal met name gestoken worden in de professionele begeleiding van projecten en de communicatie/marketing hiervan. Jongerenbeleid VAK Het jongeren beleid van De VAK, is gericht op: verdere uitwerking van het beleid voor jongeren waarbij een verschuiving van traditioneel cursusaanbod naar jongeren werkplaatsen wordt gerealiseerd; verdere uitwerking van de samenwerking met De Nieuwe Amateur (DNA); voorbereiding van een samenwerking met Lijm en Cultuur om daar jongerenwerkplaatsen (16 jaar en ouder) te realiseren. Daarnaast willen we een aansluiting maken met de Brede School voor het voortgezet onderwijs naar de VAKit en andere vrije tijd activiteiten. De financiering is nodig voor ontwikkeling van het beleid, organisatie en coördinatie van de activiteiten en met name een bijdrage om de lage kostendekking van de werkplaatsen te kunnen financieren, zodat de financiële drempel voor jongeren laag is
101
Financiële managementinformatie VAK De basis voor een goede managementinformatie is de producten- of orderadministratie. De VAK heeft hier te maken met verouderde programmatuur. Een geleidelijke vervanging daarvn maakt het ook mogelijk dat medewerkers zich beter op de inhoudelijke aspecten kunnen richten in plaats van op administratieve taken. Door de automatiseringsslag krijgt het management van De VAK meer grip op het geheel. Monumentenzorg subsidies/ formatie Met deze middelen kan een groot deel van het middenscenario genoemd in de monumentennota 2007-20017 worden bereikt. Monumentenzorg strekt zich daarin uit over de gehele stad en daarmee ook over architectuur en stedenbouw uit de periode na 1940, met name de Wederopbouwperiode tot 1965. Daarnaast staan een goede promotie van de cultuurhistorische aspecten van Delft en een goede financiering voor instandhouding van beschermde monumenten centraal. In de monumentenzorgpraktijk wordt er actief naar gestreefd monumentenzorg in te zetten als inspiratiebron zodat die minder als belemmerende factor wordt ervaren. Reeds aanwezige kennis zal toegankelijk worden gemaakt voor derden, door opzetten van een website en ontsluiting van momenteel ontoegankelijke gegevens. Er zullen ca. 100 nieuwe gemeentelijke monumenten worden aangewezen buiten de binnenstad, waaronder monumenten van na 1940. Hierdoor zullen de advies-, vergunning-, subsidie-, toezicht- en handhavingwerkzaamheden toenemen. De subsidieregeling wordt aangepast om meer aan de behoefte voor instandhouding van 850 monumenten te kunnen voldoen. Delft gaat zich meer profileren door pro-actief de aanwezige kennis en resultaten te communiceren en activiteiten te organiseren om zo het draagvlak voor behoud van het gebouwde erfgoed te vergroten.
102
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Totale stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Cultuur en Toerisme 2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen reserve bedrijfsvoering VAK reserve aankopen Cultureel Erfgoed Delft reserve Delfts Erfgoed Digitaal reserve egalisatie tentoonstellingen reserve culturele activiteiten / evenementen reserve investering Midden Delfland reserve vervaning instrumenten VAK
19 72 14 61 311 21 54
29 72 14
29 72 14
29 72 14
311 21 54
311 21 54
311 21 54
Totaal stortingen
552
501
501
501
Onttrekkingen reserve dekking kapitaallasten reserve vervaning instrumenten VAK reserve (EZH) monumenten reserve aankopen Cultureel Erfgoed Delft reserve bedrijfsvoering Cultureel Ergoed Delft reserve Delfts Erfgoed Digitaal reserve egalisatie tentoonstellingen reserve culturele activiteiten / evenementen reserve afkoop CAI reserve Delfts Aardewerkcentrum
2 30 87 71 23 71 61 361 51 104
2 30 30
2 30
2 30 55
366 51 84
386 32 84
310
Totaal onttrekkingen
861
563
534
481
Saldo resultaatbestemming
309
62
33
-20
84
Reserve (EZH) monumenten Via deze reserve dekt de gemeente de kosten voor restauratie en onderhoud van monumenten. Met de geplande onttrekkingen in 2007 van € 86.533, in 2008 van € 30.360 en in 2010 van € 55.107 is het saldo van de reserve eind 2010 nihil. Reserve Bedrijfsvoering VAK De reserve heeft tot doel het zelfstandig functioneren van de VAK te bevorderen door: • Voorkomende schommelingen in jaarlijkse inkomsten en uitgaven op te vangen; • Incidenteel gebruik voor investeringen in de (bedrijfsmiddelen van de) organisatie. De negatieve stand van de reserve is tijdens het opstellen van de jaarrekening 2005 aangevuld vanuit de exploitatie. De opbouw van de reserve is primair bedoeld om onvoorziene tegenvallers op te kunnen vangen. Hoewel De VAK m.i.v. 2006 interne bezuinigingsmaatregelen heeft genomen voor € 60.000 per jaar om de bedrijfsreserve te vullen, vallen onvoorziene tegenvallers uiteraard niet te voorspellen en daarmee het saldo van de bedrijfsreserve die nu op 0 staat. Reserve Aankopen cultureel erfgoed Delft Het betreft een egalisatiereserve, om bij acquisities flexibel te kunnen inspelen op het wisselende aanbod op de markt. Bestedingen betreffen grotere aankopen ten behoeve van de collectie, afhankelijk van het aanbod bij antiquariaten, veilingen of particulieren. Voor het jaar 2007 is een onttrekking van € 70.840 begroot om de restantbetaling van de collectie Grabijn Zicht op Delft 21e eeuw, de Serie aquarellen De Buitenste Binnenstad (Langs Delftse Vesten en Singels) te doen. Reserve Bedrijfsvoering Cultureel Erfgoed Delft Het betreft een egalisatiereserve ten behoeve van de exploitatie van Cultureel Erfgoed Delft. Wordt gebruikt voor dekking van een deel van de incidentele kosten reorganisatieproces Cultureel Erfgoed Delft (€ 22.770 in de 2007).
103
Reserve Delfts Erfgoed digitaal Doel van de bestedingen zijn infrastructuur, hard- en software, projecten Verhalen in de buurt, Delft in kaart en Digitale Stamboom. Alle inkomsten van de digitale stamboom worden in het lopend jaar uitgegeven voor het doorontwikkelen van de digitale stamboom. De stortingen in de voormalige reserve Digitale stamboom betreffen “eigen inkomsten” ( bijdragen van deelnemers: abonnementen en entreegelden). In 2007 wordt € 70.840 onttrokken voor het opzetten van een Wikipedia collectie Delft. Reserve Egalisaite tentoontstellingen Musea Deze reserve is opgebouwd als een egalisatiereserve om investeringen die niet uit het exploitatie budget gedaan kunnen worden te financieren. In de reserve zit een saldo-overschot van de Stichting 750 jaar stadsrechten, opgeheven in 1997. Dit deel is geoormerkt om te zijner tijd een maquette te realiseren in de vaste presentatie van Het Prinsenhofmuseum. In 2007 is een onttrekking van € 60.720 begroot om een deel van de kosten de Jan Van Huysum tentoonstelling te dekken. Het gaat met name om de bruikleenkosten voor transport, verzekering, koeriers en de opening van de expositie zelf. Reserve evenementen Dit betreft de samenvoeging van de voormalige reserves culturele activiteiten en evenementen. Omdat er begin 2006 nog een bedrag van € 95.000 over was uit voorgaande jaren voor evenementen werkte de gemeente plannen uit om voor dit bedrag in de periode 2006 tot en met 2008 extra evenementen te organiseren (organisatie taptoe in 2006 en verhogen subsidieplafond 2007 en 2008). Voor het cultuurjaar 2009 is een extra onttrekking geraamd van € 25.000 in 2008 en € 75.000 in 2009 geraamd. De onttrekkingen hebben in 2007 tot en met 2010 onder andere betrekking op: • A evenementen • B evenementen • Schaatsbaan • Lichtjesavond • Koninginnedag en Sint Nicolaasviering • A evenementen kleine ronde • Nieuwe evenementen • Presentiegelden en vergaderingen • Bijdrage filmhuis on tour • Overige susbsidies Reserve Delfts aardewerkcentrum Doel van deze reserve is de oprichting van het Delfts Aardewerk Centrum (DAC). Wij maken in 2007 een nieuw concreet plan op basis van een door musea en Porceleyne Fles uit te voeren pilot. Uitgangspunt daarbij is minder afhankelijk te zijn van de locatie van het huidige Legermuseum. Ter voorbereiding van het DAC dient de research van de conservator te worden voortgezet evenals het promotieplan keramiek. Indien eind 2008 nog geen concreet plan gemaakt is valt het dan resterende saldo in deze reserve vrij ten gunste van de reserve grote projecten ter besteding voor andere beleidswensen. Onttrekkingen worden gedaan voor het promotieplan keramiek (€ 40.400 in 2007 en € 20.200 op jaarbasis voor de periode 2008-2010). Voorts wordt de inzet van een conservator ten behoeve van Delfts aardewerk € 63.700 per jaar) hieruit betaald. Reserve Investeringen in Midden-Delfland De reserve heeft als doel projecten te ondersteunen die een bijdrage leveren aan het verhogen van de recreatieve waarden van Midden-Delfland, echter met behoud van het (open) groene karakter van het gebied. De reserve wordt gevoed door het (positieve) verschil tussen begrote en werkelijke bijdrage aan het recreatieschap Midden-Delfland. Het door de gemeente gereserveerde budget is voldoende t/m 2007. Daarna lopen Delfts budget en de meerjarenbegroting van MD uiteen en ontstaat een tekort. Voorlopig dekt de gemeente dit verwachte tekort uit het saldo van de reserve. Omdat deze tekorten pas definitief
104
bekend worden bij de jaarlijkse vaststelling van de begroting van Midden-Delfland zijn in bovenstaande reeks nog geen onttrekkingen vermeld.
Reserve Vervanging instrumenten en apparatuur VAK Doel van de reserve is schommelingen in het meerjaren investering- en vervangingsplan voor instrumenten en meubilair op te vangen. Het meerjaren investeringsplan is opgesteld t.b.v. door het college van B&W goedgekeurde ondernemingsplan van De VAK 2000-2003 en wordt jaarlijks geactualiseerd (de inventaris omvat ca 550 artikelen van schildersezel tot concertvleugel). In 2006 is er een extra onttrekking van € 45.000 begroot voor de inrichting van de 2 cursuslokalen in het nieuwe wijkcentrum de Tanthof. Voor reguliere vervangingen is jaarlijks € 30.000 begroot.
Deelprogramma Binnenstad De vernieuwde contouren van de binnenstad van Delft beginnen meer en meer zichtbaar te worden. De invoering van de autoluwe binnenstad met alle maatregelen daaromheen wordt de komende tijd afgerond. Daarnaast springen met name de ontwikkelingen in het Zuidpoortgebied in het oog. Het nieuwe winkelgebied nadert haar voltooiing. Het DOK kan begin 2007 verhuizen naar het cultuurplein en ook de bouwactiviteiten aan de Ezelsveldlaan vorderen gestaag. Daarnaast wordt volop gewerkt aan de Koepoortgarage. Voordat toegewerkt wordt naar de concrete voorbereidingen van de bouwactiviteiten in de Spoorzone is het voorlopig vooral belangrijk diverse flankerende maatregelen goed te beheersen. Twee thema’s worden in dit deelprogramma onderscheiden: • Binnenstadsmanagement algemeen • Invoering autoluwe binnenstad fase 4 Beleidskaders
Nota Nota Binnenstadsmanagement Een Bereikbare binnenstad Bestemmingsplan Zuidpoort Bestemmingsplan Binnenstad Ontwikkelingsplan Koepoort Welstandsnota Brancheringsnota Participatie in VOM Evaluatie autoluwe binnenstad Fase 4 autoluwe binnenstad
Onderwerp Vastgesteld Kwaliteitsverbetering binnenstad April 1998 algemeen Invoering autoluwe binnenstad Juni 2000 Facilitering nieuwbouw projecten 2001 + toelichtende visie algemeen Oktober 2003 Idem. Mei 2004 Randvoorwaarden “bouwen” 2004 Vernieuwde brancheringsbeleid Dec. 2005 Vastgoed Ontwikkelings Febr. 2006 Maatschappij Idem. Febr. 2006 Voorstel voor invoering Febr. 2006
105
Wat willen we bereiken? Doelstellingen binnenstadsmanagement algemeen Gestreefd wordt naar een aantrekkelijke en economisch sterke binnenstad, waarbij extra aandacht wordt besteed aan een vitale noordelijke binnenstad. Een toenemende tevredenheid van bezoekers en ondernemers, maar ook van bewoners staat daarbij centraal. Het doel is tevens te komen tot een stijging van het aantal bezoekers uit de regio en toename van de koopkrachtbinding vanuit de gemeente zelf. We streven naar een sterkere regie-functie van binnenstadsmanagement. Hierbij worden nadrukkelijk verbanden gelegd en extern uitgedragen tussen fysiek-ruimtelijke projecten enerzijds en stadsmarketing, bezoekersmanagement, en evenementenbeleid anderzijds. De organisatiegraad van ondernemers wordt versterkt. Dit heeft als doel: • gezamenlijk activiteiten op te zetten en te ondersteunen, bijvoorbeeld richting “schoon, heel en veilig”, maar ook richting gezamenlijke promotie van de binnenstad; • een brede discussie te voeren over innovatief ondernemerschap; De leegstand wordt actief aangepakt en de onderhoudskwaliteit van de panden wordt beter gewaarborgd. Ook zal ongewenst gebruik van winkelpanden waar mogelijk worden voorkomen. De kwaliteit van de openbare ruimte is verbeterd, met name in en rond het Veste-gebied. De bereikbaarheid van de binnenstad is verbeterd. Niet alleen door de bouw van de Koepoortgarage, maar ook door een verbeterde circulatie en bebording. De ontwikkeling van de Kruisstraat/Yperstraat en de Gasthuisplaats wordt verder uitgewerkt en in samenhang met elkaar onderzocht. Doelstellingen autoluwe binnenstad fase 4 Het doel is te komen tot een afronding van de gefaseerde invoering van de autoluwe binnenstad. De afgesproken uitvoering van fase 4 beoogt de verschillende fases, projecten en delen van de binnenstad tot één onlosmakelijk, logisch en aantrekkelijk geheel te worden aaneengesmeed. Uiteindelijk leidt dit tot een kwaliteitsverbetering van de binnenstad als geheel. Hierdoor verbetert de economische positie van de ondernemers en de leefbaarheid van de bewoners. Ook de bezoeker zal de binnenstad aantrekkelijker vinden – zeker als de bereikbaarheid voldoende gewaarborgd blijft.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten binnenstadsmanagement algemeen •
• • •
106
Een actieplan voor de (noordelijke) binnenstad voorbereiden met daarin o.a. het aangeven van het soort gewenste evenementen op aangegeven locaties, gewenste investeringen van publieke- en private aard, en overige flankerende maatregelen. Voor wat betreft de evenementen (in de binnenstad) zal het evenementenbeleid worden geupdate. De promotie en marketing van de binnenstad uitbreiden middels doelgerichte nieuwsbrieven en/of folders en artikelen in regionale kranten, “Delft!” en “Naar Delft”. Deze marketing wordt meegenomen in de discussie rondom stadsmarketing die komend jaar gevoerd gaat worden. De Openbare Ruimte in het Veste-gebied wordt opgeknapt. Uitvoering start in 2007 en loopt door t/m 2008. De Mediatheek (DOK) wordt gebouwd conform goedgekeurd plan. De bijbehorende ingebruikname van de overdekte fietsenstalling is in 2007.
•
De Openbare Ruimte van het Koepoort gebied wordt opgeknapt.
Output-indicatoren Aankoop van panden in binnenstad via de Vastgoed Ontwikkelings Maatschappij Subsidie verstrekt aan aantal startende ondernemers - fysiek en/of innovatief Aangeschreven panden in gehele binnenstad Aantal betrokken ondernemers via Stichting Centrum Management Delft en de Ondernemersvereniging Binnenstad Delft
2007 7
2008 5
2009 7
2010 5
5
5
5
5
10
10
10
10
100
150
200
200
Aantal woningen Gasthuisplaats
30
Activiteiten autoluwe binnenstad fase 4 Alle beoogde activiteiten vinden conform afspraak plaats na de realisatie van de Koepoortgarage, vanaf najaar 2007 t/m 2008/2009. Het betreft hier: • het herinrichten en autoluw maken van de Burgwal, + deel Beestenmarkt; • het herinrichten en autoluw maken van (het nog niet autoluwe deel van) de Oude Langendijk • het herinrichten van de Nieuwe Langendijk • het herinrichten van de Oude Delft – aan beide zijden - tussen de Peperstraat en het Heilige Geest Kerkhof. • het herinrichten en autoluw maken van een deel van de Kruisstraat, tussen de Yperstraat en de Molslaan; • het plaatsen van nieuwe pollerinstallaties op de Kruisstraat, de Oude Langendijk, het Vrouwenregt, en de Oude Delft; • het herinrichten, c.q. herbestraten van een deel van de Gasthuislaan – tussen de Kruisstraat en de Vestpoort; • het uitvoeren van het verlichtingsplan conform vastgesteld beleid; • het uitvoeren van flankerende maatregelen conform vastgesteld beleid.
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld in grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. In het programma zijn de volgende grote projecten opgenomen. Grote projecten Binnenstad
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Nieuwe grote projecten Impuls binnenstad
1.231
Totaal
1.231
0
581
130
260
260
581
130
260
260
107
Nieuwe grote projecten Het grote project impuls binnenstad is onderverdeeld in impuls noordelijke binnenstad, organisatie ondernemers, maatregelen autoluw fase 4b en binnenstadsmanagement vanaf 2009. Impuls noordelijke binnenstad € 400.000 Is bestemd voor die herstructureringsmaatregelen die noodzakelijk worden geacht in het kader van een opwaardering van de Noordelijke Binnenstad. Deze activiteiten kunnen zich uitstrekken van de Vlouw/Papenstraat tot en met het Doelenplein en de Paardenmarkt. Organisatie ondernemers € 90.000 De organisatiegraad van de ondernemers wordt versterkt middels een (tijdelijke) ondersteuning van de nieuw opgerichte Ondernemersvereniging Binnenstad Delft, die hiervoor een bijdrage krijgt. De komende jaren wordt onderzocht welke rol de gemeente hierbij zou kunnen spelen. De Stichting Centrum Management (SCMD) is de vaste klankbord groep van de gemeente waar het gaat om het bespreken en toetsen van concept beleid alsmede het opvangen door doorsluizen van signalen van ondernemers die in de binnenstad actief zijn. Een beperkt budget per jaar is nodig om dit te faciliteren middels nieuwsbrieven, ondernemerscafe's, e.d. Maatregelen autoluw fase 4b € 421.000 De maatregelen autoluwe fase 4b behelzen het autoluw maken van de Oude Delft tussen de Peperstraat en het Heilige Geest Kerkhof zoals door de gemeenteraad besloten in januari 2006. Hiervoor was tot op heden echter geen geld ter beschikking gesteld. Geld dat wel nodig is voor eventuele herbestratingswerkzaamheden, het plaatsen van nieuwe pollers en overige onderdelen van de verfraaiing van het gehele autoluwe gebied waaronder met name een verlichtingsplan dat nog uitgevoerd moet worden. Binnenstadsmanagement vanaf 2009 € 320.000 Onder binnenstadsmanagement algemeen wordt verstaan de organisatorische ondersteuning van het binnenstadsmanagement als coördinatiepunt om de diverse fysieke, economische- en sociaal-culturele programma's met elkaar te verbinden en dit te communiceren met ondernemers, bewoners en bezoekers van de binnenstad. Sinds 1998 is deze vorm van binnenstadsmanagement een succes gebleken en dit dient te worden gecontinueerd. Het binnenstadsmanagement tot en met 2008 is opgenomen in ISV. Uitbreidingsinvesteringen
Binnenstad
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Bestaande investeringen Aanlichten stadhuis
30
Totaal investeringen
30
0
0
0
0
1
3
3
3
3
1
3
3
3
3
Bestaande uitbreidingsinvesteringen Dit betreft het aanbrengen en het vernieuwen van verlichting rondom het stadhuis en een investering uit het jaar 2003 (Zomernota 2003-2006) voor het verbeteren van het woon- verblijf en economisch klimaat in de binnenstad en voor de continuering en versterking van het binnenstadsmanagement.
Begroting van baten en lasten In dit deelprogramma worden voor de investeringen en projecten verantwoord die worden uitgevoerd in de binnenstad. De kosten van het reguliere onderhoud van de binnenstad zijn onderdeel van het programma Wijkzaken en Stadsbeheer. In dit deelprogramma is geen sprake van afzonderlijke mutaties voor nieuw beleid of van mee- en tegenvallers.
108
Ruimtelijke ordening, Verkeer en Vervoer Verkeer en Ruimtelijke Ordening kennen zeer veel raakvlakken in een compacte stad als Delft. ‘Ruimte maken’ is in Delft bijvoorbeeld mogelijk door bij bouwprojecten zo veel mogelijk inpandige of ondergrondse parkeeroplossingen te maken, door hinderlijke effecten van autoverkeer op de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden te beperken (lucht, geluid, gevaar), maar ook door fietsen en openbaar vervoer ook ruimtelijk goed mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door intensief grondgebruik nabij haltes voor openbaar vervoer te stimuleren en door een aantrekkelijke en veilige vormgeving van fietsroutes. Reden om deze twee thema’s in een programma te vatten. Overigens worden de drie W-vragen hierna uitgewerkt in de afzonderlijke deelprogramma’s Ruimtelijke Ordening en Verkeer en Vervoer. Aan het eind van het hoofdstuk staat een samenvattende tabel met de totale baten en lasten van het programma.
Ruimtelijke ordening Het deelprogramma Ruimtelijke Ordening is erop gericht om goede voorwaarden te scheppen voor bouwinitiatieven en deze op een goede, zorgvuldige wijze in te passen in de stad. In Delft zijn de afgelopen jaren veel bouwinitiatieven ontplooid. Veel projecten zijn of worden inmiddels gerealiseerd, andere gaan binnenkort in uitvoering. Door op plaatsen waar dat mogelijk en verantwoord is het gebruik van de grond te intensiveren, biedt Delft de ruimtelijke mogelijkheden om op een aantrekkelijke manier in de stad te wonen, te werken en te recreëren. Daarmee wordt de aantasting van de schaarse open ruimte in onze stad en onze regio beperkt en worden het draagvlak voor voorzieningen en de sociale en economische verbanden in de stad ondersteund. Het Compacte-stadbeleid vooronderstelt een goede, integrale afstemming tussen de verschillende projecten in de stad. Niet alleen de kwaliteit van de gebouwen, maar zeker ook die van de onbebouwde, openbare (speel)ruimte verdient daarbij de nodige aandacht. Het realiseren van bouwprojecten biedt kansen om daadwerkelijk kwaliteitsverbetering in de stad tot stand te brengen. Het benoemen en waarborgen van die kwaliteit is dan ook van belang. Daar wordt in dit programma een extra impuls aan gegeven. Voor grote, complexe projecten worden beeldkwaliteitplannen gemaakt waarin ook de kwaliteit van het openbaar gebied wordt opgenomen. Daarmee sluiten wij aan bij het streven naar een pro-actief, ambitieus architectuurbeleid in Delft. Het openbaar gebied is de verbindende schakel tussen onder andere architectuur, geschiedenis, cultuur en economie. Water, beschouwd als ‘openbare ruimte’ kan hierbij een versterkend element zijn. Vanuit verschillende disciplinaire teams wordt nagedacht over kwaliteit van de inrichting van het gebied. Nadenken over inrichting en beheer van de openbare ruimte kan bijdragen aan de zichtbaarheid van Delft Een goede afstemming van de Delftse ontwikkelingen in regionaal verband is voor Delft van groot belang. Daarom werkt Delft actief en constructief mee aan de herziening van het Regionaal Structuurplan Haaglanden. In dat verband is een actuele visie op de stad als geheel en haar omgeving onontbeerlijk. Het coalitieakkoord voorziet dan ook in een integrale stadsvisie die in 2009 zal worden gerealiseerd. In 2007 en 2008 zal, als voorbereiding hierop, een begin worden gemaakt met de stedelijk en regionale beleidsvisie vanuit de Ruimtelijke Ordening, zoals dat ook voor andere beleidsvelden reeds is of wordt gedaan. Onderdeel hiervan is een verkennende studie naar overkappen of ondertunnelen van (delen van) de Provinciale Weg, Kruithuisweg en A13. Het project AUB (Actualiseren en Uniformeren van Bestemmingsplannen) ligt goed op koers. Het project wordt in deze programma periode afgerond door uiterlijk in 2009 het laatste nieuwe bestemmingsplan ter vaststelling aan de gemeenteraad aan te bieden. Met dit project wordt niet alleen voldaan aan de wettelijke verplichting om tijdig te beschikken over een complete set, moderne en uniforme bestemmingsplannen. Het project draagt ook bij aan het verbeteren van
109
de dienstverlening aan de burger. In deze programma periode zal de digitale toegankelijkheid van bestemmingsplannen worden verbeterd zodat burgers op een gebruiksvriendelijke, interactieve manier via internet bestemmingsplannen kunnen raadplegen.
Beleidskaders
Nota
Onderwerp
Vastgesteld
Ontwikkelingsvisie Delft 1998
Lange termijn visie ruimtelijke ontwikkeling Delft
1998
Handboek bestemmingsplannen
Aanpak actualiseren en uniformeren van bestemmingsplannen in Delft
2005
Handboek ontwikkelingsplannen
Aanpak ontwikkelingsplannen en ruimtelijke onderbouwingen in Delft
2005
Art. 19-3 beleid
Aanpak binnenplanse vrijstellingen
2005
Procedure beeldkwaliteitplannen
Aanpak beeldkwaliteitplannen in Delft
2006
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Voorwaarden scheppen voor de gewenste, ruimtelijke ontwikkelingen in de stad en kwaliteitsbewaking van woon- en leefomgeving in Delft. Het in samenspraak en samenwerking met belanghebbenden ontwikkelen en uitdragen van een (middel)lange termijn visie op de samenhangende ruimtelijke ontwikkeling van de stad in zijn regionale en wijdere omgeving. Hiervoor het geëigende stedenbouwkundige en juridisch-planologische instrumentarium ontwikkelen en onderhouden, waaronder bestemmingsplannen, ontwikkelingsplannen en – visies en beeldkwaliteitplannen.
110
Effect-indicatoren Actuele bestemmingsplannen voor de hele stad
Termijn In 2009 zijn voor heel Delft actuele, uniforme bestemmingsplannen vastgesteld
Visie
In 2009 is een actuele structuurvisie voor Delft vastgesteld
Kwaliteit van woon- en leefomgeving
In 2008 is de kwaliteitsbewaking vast onderdeel van stedelijke projecten
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten • • • •
Het AUB project voltooien Ontwikkelingsplannen en –visies opstellen Ontwikkelen en uitdragen van visie op ruimtelijke ontwikkeling Delft (Compacte stad) Kwaliteitsbewaking projecten
Output-indicatoren
Termijn
Bestemmingsplannen TU-Noord, TU-midden, Noordoost, Buitenhof vaststellen
2007
Bestemmingslpannen Delftse Hout, Noordwest 3, Tanthof vaststellen
2008 2009
Bestemmingsplannen DSM, Schieoevers vaststellen 2007 Ontwikkelingsplannen vaststellen voor Yperstraat, Gasthuisplaats, Bomenwijk, Brahmslaan, Laan van Altena, M. Nijhoflaan, Sporthal Buitenhof Verankeren Delftse visie en ambities in Regionaal Structuurplan Haaglanden
2007-2008
Discussienota / startnotitie structuurvisie Delft vaststellen startnotitie
2007
Structuurvisie vaststellen
2009
Pilot stedenbaan Delft Zuid is vertaald in een uitvoeringsconvenant met betrokken overheden en in de benodigde planologische ruimte voor de ontwikkeling van de stationsomgeving in het regionaal structuurplan
2007-2008
Onderzoek naar en visievorming op ruimtelijke ontwikkeling nabij grootschalige auto infrastructuur (A13, Provinciale weg, Kruithuisweg, Voorhofdreef) afgerond
2007-2009
Bouwplannen in het kader van grotere complexe projecten (Spoorzone, Harnaschpolder, Poptahof, Bomenwijk e.a.) worden getoetst aan beeldkwaliteitplannen inclusief de uitgangspunten voor de inrichting van de openbare ruimte. De kwaliteitsbewaking in deze projecten is geregeld
2007 en later
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen. In dit deelprogramma is alleen sprake van een groot project.
111
Grote projecten Ruimtelijke ordening
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Herijkt bestaand investeringsplan inhaalslag RO (AUB)
300
Totaal
300
0
100
100
100
100
100
100
0
Inhaalslag RO (AUB) Betreft de benodigde bedragen voor de voortzetting van het project actualiseren en uniformeren van bestemmingsplannen (AUB).
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Ruimtelijke ordening
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
968 282 113
1.022 186 16
1.021 182 15
1.020 182 14
1.020 182 14
1.363
1.224
1.218
1.216
1.216
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
91 0 0 0 0 0
92 0 0 0 0 0
92 0 0 0 0 0
92 0 0 0 0 0
92 0 0 0 0 0
Totaal baten
91
92
92
92
92
-1.272
-1.132
-1.126
-1.124
-1.124
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
-1.272
-1.132
-1.126
-1.124
-1.124
Totaal lasten
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma ruimtelijke ordening zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in bovenstaande tabel met de totale baten en lasten van het deelprogramma en in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het deelprogramma Ruimtelijke ordening
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Nieuw beleid Kwaliteitsbewaking projecten RO (1 fte) technische correctie overheveling budget project AUB naar grote projecten Totaal mutaties lasten
112
85
85
85
85
85
85
85
-150 -65
Nieuw beleid Kwaliteitsbewaking projecten RO Is bestemd voor de kwaliteitsbewaking van de RO projecten zoals beschreven bij de activiteiten van dit deelprogramma.
Verkeer De afgelopen jaren is de mobiliteit ( en met name automobiliteit) binnen en vooral buiten Delft gestegen. Dit ondanks een zeer actief lokaal fietsbeleid. Oorzaken hiervan liggen o.a. in de bouw van grote VINEX woon-locaties rondom Delft. Delft is een compacte stad die binnen haar stadsgrenzen slechts zeer beperkte tot geen mogelijkheden meer heeft om het woningaanbod uit te breiden. Omdat Delft zowel economisch, recreatief als toeristisch een centrale rol vervult, genereert dit veel verplaatsingen binnen de stad. Beleidskaders Nota LVVP Fietsactieplan II Nota Parkeren en Stallen Nota parkeertarieven
Onderwerp
Vastgesteld Juni 2005 Juni 2005 Jan 2006 Okt 2006
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Het Delftse verkeers- en vervoersbeleid moet leiden tot voor iedereen een gezonde leef- en verblijfsomgeving in een leefbare, veilige en bereikbare stad. Fietsdiefstal Fietsactieplan II 2005-2008 worden al maatregelen genomen om het fietsparkeren beter te faciliteren om op die wijze fietsendiefstal tegen te gaan. Een volgende stap moet worden gezet om, daar waar mogelijk, nieuwe technologieën toe te passen om fietsendiefstal nog verder terug te dringen.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Verder uitvoering geven aan het Lokaal Verkeer- en Vervoersplan LVVP. Binnen het LVVP worden maatregelen geformuleerd voor de auto, openbaar vervoer en fiets. In 2007 zal bij automobiliteit de nadruk liggen op het uitvoeren van de maatregelen in het kader van de wegencategorisering. Eind 2006 start de nieuwe dienstregeling voor het Openbaar Vervoer en worden dus de eerste ervaringen opgedaan met de twee servicelijnen. Gekoppeld hieraan worden nog meer haltes aangepast om de toegankelijkheid voor alle Openbaar Vervoer gebruikers te vergroten. In de aanpak wordt de gehele omgeving van de halte geïnventariseerd. Hierbij is er dus aandacht voor de mindervalide gebruiker en voor de voetganger in het algemeen. In 2007 een start gemaakt met de daadwerkelijke aanleg van tramlijn 19. Uitvoering van Fietsactieplan II wordt voortgezet. In 2007 zullen de resultaten van de fietsbalans bekend zijn. De verdichting van het netwerk zowel lokaal als regionaal wordt verder uitgebreid. Ontbrekende schakels worden toegevoegd. In het Fietsactieplan II 2005-2008 worden al maatregelen genomen om het fietsparkeren beter te faciliteren om op die wijze fietsendiefstal tegen te gaan. Onderzocht moet worden hoe
113
fietsendiefstal verder terug te dringen is. Hierbij zal vooral ook worden gezocht naar innovatieve/ technische oplossingen en naar succesvolle projecten elders in het land. Bereikbaarheid wordt o.a. sterk afgemeten aan de mate waarin men de stad per auto kan bereiken en waar men het voertuig tijdens het verblijf kan parkeren. De binnenstad van Delft is autoluw en dit zal in 2008 nog verder worden uitgebreid. In 2007/2008 zal extra parkeercapaciteit beschikbaar zijn door de opening van de Koepoortgarage. In 2007 kan de discussie worden gevoerd of het beleid binnen de diverse verkeersschillen verder op elkaar afgestemd moet/kan worden. Fietsendiefstal Onderzocht moet worden hoe fietsendiefstal verder terug te dringen is. Hierbij zal vooral ook worden gezocht naar innovatieve/cq technische oplossingen en naar succesvolle projecten elders in het land.
Output-indicatoren Inrichting Ruys de Beerenbrouckstraat afgerond Inrichting Papsouwselaan gereed Ontwerp Hof van Delftlaan gereed Ontwerp Krakeelpolderweg gereed 35 Openbaar Vervoerhaltes aangepast Fietsverbinding Zuidwal gerealiseerd Realisatie fietstunnel A13 aanbesteed Discussie gereguleerd parkeren
Termijn 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2007
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (gefinancierd vanuit specifieke reserves), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Grote projecten Verkeer en vervoer
Totaal
2006
2007
2008
2009 2010 Bedragen x € 1.000
Nieuwe grote projecten Infrastructuur (LVVP ontsluitingen)
1.400
Herijkt bestaand investeringsplan Fietsactieplan 2 Infrastructuur (basis: LVVP)
1.736 5.820
Totaal
8.956
600
400
400
445
736 1.925
800 1.660
200 1.390
400
445
3.261
2.860
1.990
400
Infrastructuur (LVVP ontsluitingen) Is bestemd voor diverse projecten waarbij aanpassingen van infrastructuur noodzakelijk bleek zoals VDD terrein, Delftechpark en Station Delft-Zuid. Fietsactieplan 2 Betreft de voortzetting van de projecten zoals genoemd in het Fietsactieplan 2, waarvan de Delftse bijdrage oorspronkelijk € 2,8 miljoen bedroeg. Infrastructuur (basis: LVVP) Betreft de voortzetting van projecten zoals genoemd in het LVVP. De oorspronkelijke Delftse bijdrage daarvoor was € 3,2 miljoen. Daarnaast bevat de post infrastructuur middelen voor de aanpassing van de verkeerssituatie in TU-Noord.
114
Uitbreidingsinvesteringen Verkeer en vervoer
2006
Nieuwe investeringen Sint Sebastiaansbrug
Investeringsbedragen afschr. Kapitaallasten in 2007 2008 2009 2010 2006 2007 2008 2009 2010 jaren Bedragen x € 1.000 p.m.
Bestaande investeringen Ruys de Beerenbrouckstraat, fase 1
440
Totaal investeringen
440
80
25 0
0
0
0
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
0
40
39
38
37
0
40
39
38
37
Sint-Sebastiaansbrug Dit betreft de annuïtair af te schrijven investering wegens het versterken van de Sebastiaansbrug. De gemeenteraad is in oktober 2006 geïnformeerd over de hoogte van het investeringsbedrag. Dit bedrag wordt openbaar na de aanbesteding van de brug. Ruys de Beerenbrouckstraat, fase 1 Vanuit de VVP+ gelden is € 440.000 beschikbaar voor de financiering van de herinrichting van de eerste fase van de Ruys de Beerenbrouckstraat.
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Verkeer en vervoer
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
4.532 1.374 609
4.839 969 267
4.831 1.499 259
4.829 1.704 251
4.827 1.713 240
Totaal lasten
6.515
6.075
6.589
6.784
6.780
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
4.326 0 0 0 18 110
4.378 0 0 0 18 -13
4.378 0 0 0 18 38
4.378 0 0 0 18 38
4.378 0 0 0 18 38
Totaal baten
4.454
4.383
4.434
4.434
4.434
-2.061
-1.692
-2.155
-2.350
-2.346
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
142 768
0 168
0 592
0 686
0 686
Resultaat na bestemming
-1.435
-1.524
-1.563
-1.664
-1.660
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma verkeer en vervoer zijn in onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in de tabel met de totale baten en lasten van het deelprogramma.
115
Mutaties van baten en lasten in het deelprogramma Verkeer en vervoer
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Nieuw beleid Langzaam verkeersmaatregelen Tegengaan fietsendiefstal Gevolgen afromen reserves Communicatie over vervoer in Delft Totaal mutaties lasten
100 40
100
100
100
45
45
45
45
185
145
145
145
Nieuw beleid Langzaam verk eersmaatregelen Extra middelen voor het verbeteren van langzaam verkeer voorzieningen, waarbij het accent ligt op verbetering van de toegankelijkheid voor voetgangers. Tegengaan fietsendiefstal In 2007 wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om fietsendiefstal in Delft verder tegen te gaan. Gevolgen afromen reserves. Communicatie over vervoer in Delft Betreft het boekwerk ‘Delft bereikbaar’ dat jaarlijks wordt uitgegeven. Financiering vindt al enige jaren plaats vanuit de reserve collectief vraagafhankelijk vervoer. Met het opheffen van die reserve in 2006 moet financiering vanuit het reguliere budget plaatsvinden.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Verkeer en vervoer
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Onttrekkingen Reserve parkeren
168
592
686
686
Totaal onttrekkingen
168
592
686
686
Saldo resultaatbestemming
168
592
686
686
Reserve parkeren De onttrekking aan de reserve parkeren gaat naar verwac hting in de komende jaren oplopen door het verlies aan bezoekersparkeerplaatsen als gevolg van de bouw van de spoortunnel.
Samenvatting baten en lasten programma Ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer. RO, Verkeer en vervoer
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Lasten Baten
7.878 4.545
7.299 4.475
7.807 4.526
8.000 4.526
7.996 4.526
-3.333
-2.824
-3.281
-3.474
-3.470
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
142 768
0 168
0 592
0 686
0 686
Resultaat na bestemming
-2.707
-2.656
-2.689
-2.788
-2.784
Resultaat voor bestemming
116
Ontwikkelen, Grond en Vastgoed Het programma Ontwikkelen, grond en vastgoed omvat de drie bedrijfsmatige activiteiten op het gebied van grond- en vastgoed. De activiteiten zijn administratief organisatorisch geclusterd tot het Grondbedrijf, Vastgoedbedrijf en het Erfpachtbedrijf. De activiteiten in het Erfpachtbedrijf zijn gering. In dit programma beperken wij ons daarom tot het Grond- en het Vastgoedbedrijf. Algemene doelstelling Grondbedrijf Het doel en de rol van het Grondbedrijf is tweeledig: • Het financieel optimaliseren en bewaken van de grondexploitaties • Het overeenkomstig het coalitieakkoord tweejaarlijks rapporteren over de financiële en inhoudelijke voortgang per plan. Het programma faciliteert en ondersteunt overige programma’s, in het bijzonder het programma “Wonen, Zorg, Welzijn”, “Kennisstad en Economie”, “ Cultuur en Binnenstad”, “Ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer”. In deze programma’s liggen de gewenste effecten en indicatoren vast. Dit programma behandelt de grondexploitatieactiviteiten in algemene zin. Op dit moment zijn er circa 30 plannen in exploitatie of in voorbereiding. Van deze plannen zijn er 6 die vanwege hun belang tot een deelprogramma zijn benoemd. Dit zijn: • Technopolis • Harnaschpolder • Poptahof • Schie-oevers • Spoorzone en • Bomenwijk Vastgoedbedrijf Het Vastgoedbedrijf is ingericht om een professioneel vastgoedbeleid te voeren. Als vastgoedeigenaar faciliteert het vastgoedbedrijf de gemeente met huisvesting. Dit is onderdeel van de bedrijfsvoering. Daarnaast faciliteert het vastgoedbedrijf de overige beleidsvelden doordat zij als eigenaar voorziet in de huisvesting van huurders die een bijdrage leveren aan de beleidsrealisatie van de gemeentelijke programma’s. De belangrijkste programma’s zijn: “Jeugd en Onderwijs (kinderopvang)”, “Wonen, Zorg, Welzijn (buurt- en jongerenaccommodaties en gezondheidscentra)”, “Beheer van de Stad (plantsoenposten, begraafplaatsen, overlaadstation)” en het programma “Cultuur en Binnenstad (theater, mediatheek, VAK)”. Tot het professioneel vastgoedbeleid behoort ook het zichtbaar maken van het werkelijke rendement op het vastgoed en het financieel optimaliseren van de vastgoedexploitatie.
Grond en Vastgoed Beleidskaders Nota
Onderwerp
Meerjarenprogramma Vastgoed 2006-2009
Financiële Prognose 2006-2009
Mei 2006
Grondprijzennota
Deze nota regelt het beleid rond de te hanteren grondprijzen. Deze grondprijzen zijn leidend bij de exploitatieberekeningen.
December 2004
Naar een professionele vastgoedorganisatie
Deze nota gaat in op de vorming
Vastgesteld
Februari 2006
117
Nota
Erfpacht 2005
Onderwerp van de administratief organisatorische eenheid “Vastgoedbedrijf”. Deze nota behandelt het erfpachtbeleid.
Vastgesteld
September 2004
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Grondbedrijf In 2007 wordt er in Delft veel gebouwd. Deze omvangrijke opgave heeft zeker overlast voor bewoners, bezoekers en bedrijven tot gevolg. Gedacht moet worden aan veiligheid, toegankelijkheid en bereikbaarheid. Delft wil deze overlast zoveel mogelijk beperken. Vastgoedbedrijf Gegeven de algemene doelstelling van het Vastgoedbedrijf zal het Vastgoedbedrijf in 2007 vooral streven naar het financieel optimaliseren van de vastgoedportefeuille. Het Vastgoedbedrijf heeft een top-10 van gebouwen geïdentificeerd die het zwaarst drukken op de gemeentelijke begroting. Omdat het hier voornamelijk gaat om monumentale panden zijn de mogelijkheden om in die categorie te optimaliseren beperkt.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Grondbedrijf Om de stad leefbaar, veilig, toegankelijk en bereikbaar te houden is allereerst inzicht nodig in de mate waarin en waar de overlast zich voor kan doen. Hiertoe moeten de lopende plannen in onderlinge samenhang worden beschouwd. Deze plananalyse zal mede ingaan op de financiële effecten. Deze analyse is input voor de vraag op welke wijze projecten gefaseerd moeten worden. Vastgoedbedrijf Voor de financiële optimalisatie worden in 2007 de volgende activiteiten uitgevoerd: • Administratief inrichten van het vastgoedbedrijf in de gemeentebegroting. • Zichtbaar maken van het niveau van de kostendekkende huur. • Terugbrengen van de vastgoedportefeuille die niet bijdraagt aan de beleidsdoelstellingen. Deze portefeuille, “overige” genaamd wordt zo snel mogelijk afgebouwd. Daartoe wordt mede onderzocht of de verkoop van kerktorens realistisch is. Voor 2007 wordt de verkoop van 2 objecten voorzien.
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Hieronder volgt een beknopte toelichting op de investeringen die in dit programma aan de orde zullen komen.
118
Grote projecten Grond en Vastgoed
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Herijkt bestaand investeringsplan Koepoort
400
400
Totaal
400
400
0
0
0
0
Koepoort Betreft middelen voor de ontwikkeling van het gebied op en nabij de Koepoortgarage.
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het programma Grond en Vastgoed
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
1.254 2.624 909
1.262 12.239 2.012
1.262 -2.118 2.012
1.052 -343 2.011
1.051 -1.986 2.011
Totaal lasten
4.787
15.513
1.156
2.720
1.076
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 3.099 1.046
0 0 0 0 851 20.037
0 0 0 0 851 -218
0 0 0 0 851 1.560
0 0 0 0 851 -81
Totaal baten
4.145
20.888
633
2.411
770
-642
5.375
-523
-309
-306
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
16 352
6.104 256
39 96
42 12
78 12
Resultaat na bestemming
-306
-473
-466
-339
-372
Resultaat voor bestemming
119
Mutaties van baten en lasten in het deelprogramma Grond en Vastgoed
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Onderhoud vastgoed
817
817
386
386
Gevolgen afromen reserves Exploitatie erfpachtgronden Incidentele opdrachten vastgoed
45 150
45 150
45 150
45 150
1.012
1.012
581
581
Baten Gevolgen afromen reserves Incidentele opdrachten vastgoed
75
75
75
75
Totaal mutaties baten
75
75
75
75
-937
-937
-506
-506
Totaal mutaties lasten
Saldo resultaat
Bestaand beleid Onderhoud vastgoed Structurele tekorten op het onderhoud van het vastgoed zijn in het verleden incidenteel opgelost. Met de bovenstaande bedragen wordt een slag gemaakt om te komen tot een structurele oplossing. Gevolgen afromen reserves Exploitatie erfpachtgronden Op de exploitatie van erfpachtgronden zit een structureel verlies doordat de toegerekende omslagrente hoger is dan de rente die in rekening gebracht wordt aan erfpachters. Met het opheffen van de reserve exploitatie erfpachtgronden in 2006 is het noodzakelijk om dit tekort in de begroting op te nemen. Incidentele opdrachten vastgoed Voor voorbereidingskosten en onderzoeksopdrachten heeft het vakteam vastgoed jaarlijks € 150.000 budget nodig. Dit wordt enerzijds gevormd uit een begrotingspost van € 75.000 en anderzijds uit jaarlijkse opbrengsten door verkopen van stukken grond.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Grond en Vastgoed
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen Algemene reserve grondbedrijf Egalisatie vastgoed beleidsvelden
6.064 40
0 39
0 42
0 78
Totaal stortingen
6.104
39
42
78
Onttrekkingen Egalisatie vastgoed beleidsvelden Reserve egalisatie vastgoed
4 252
96
12
12
Totaal onttrekkingen
256
96
12
12
-5.848
57
-30
-66
Saldo resultaatbestemming
120
Algemene reserve grondbedrijf De mutaties in de algemene reserve grondbedrijf zijn in detail toegelicht in de paragraaf grondbeleid van deze programmabegroting. Reserve egalisatie vastgoed (beleidsvelden) De weergegeven stortingen en onttrekkingen zijn een gevolg van de eigenaarsrol die vastgoed heeft waarbij ritmeverschillen optreden tussen (onderhouds)lasten en doorbelastingen met een constante (interne) huur. Reserve egalisatie vastgoed (overige) De reserve wordt ingezet ten behoeve van het stabiliseren van de schoorsteen aan de Ezelsveldlaan.
Technopolis Technopolis is een bedrijventerrein dat aangelegd wordt in het zuidelijk TU -gebied. TU Delft en Gemeente hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend om hier een hoogwaardig, kennisintensief bedrijventerrein te realiseren. Ontwikkelaars zijn ING en Bouwfonds. In het plangebied is de eigendomsverhouding tussen TU en Gemeente 85/ 15. De kosten en opbrengsten worden in dezelfde verhouding verdeeld. De Gemeente doet echter alle voorinvesteringen, die nodig zijn voor het bouwrijp maken. Beleidskaders
Nota
Onderwerp Vastgesteld Het bestemmingsplan vormt de publiekrechtelijke planologisch Bestemmingsplan TU Zuid juridische vertaling van de Januari 2005 gewenste ontwikkeling van Technopolis. In het LVVP staat het lokale verkeer en vervoerbeleid. Hierin is LVVP Juni 2005 ook de ontsluitingsstructuur voor Technopolis opgenomen. In de samenwerkingsovereenkomst komen partijen overeen samen een bedrijventerrein te ontwikkelen. In de overeenkomst is ook aangegeven hoe kosten verdeeld SamenwerkingsovereenkomstTUDworden en wie welke taken heeft. November 2002 Gemeente De samenwerkingsovereenkomst heeft een belangrijke invloed op de financiële situatie van de Gemeente ten aanzien van de ontwikkeling van Technopolis.
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Het doel is de realisatie van een hoogwaardig bedrijvenpark. Dit bedrijvenpark krijgt de functies hoogwaardige technologische bedrijvigheid en Research & Development. Voor de ontwikkeling is 600.000 m² beschikbaar. De tijdsspanne die we hiervoor hanteren is 19 jaar. Het bedrijventerrein krijgt een hoogwaardige uitstraling, met veel groen en water. Door realisering van het bedrijvenpark wordt het aantal arbeidsplaatsen vergroot en Delft als Kennisstad, versterkt.
121
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten • • •
• •
In 2007 wordt gestart met de aanleg van tramlijn 19. Deze tram heeft het eindpunt in Technopolis. Ten behoeve van Technopolis is het tracé van de tram wat verlengd. De keerlus van de tram ligt midden in Technopolis. Het stedenbouwkundig plan wordt verder uitgewerkt en de verkavelingplannen worden gemaakt. Om dit op verantwoorde wijze te doen is het noodzakelijk dat ook gestart wordt met de technische voorbereiding van Technopolis. In 2007 wordt gestart met het bouwrijp maken van het bedrijventerrein en de realisatie van een deel van de ontsluitingsas. Voor het bouwrijp maken worden alleen de activiteiten uitgevoerd die een lange voorbereidingstijd vergen of die nu, door combinatie van werkzaamheden, financieel voordelig kunnen worden uitgevoerd. Voor de ontsluitingsas geldt dat alleen dat deel wordt aangelegd dat nodig is om de gevestigde bedrijven en de verkochte kavels te ontsluiten. Er is een werkgroep actief die zich bezig houdt met acquisitie. In het kader van de acquisitie heeft de werkgroep een website gerealiseerd waar ook een digitale maquette van het plangebied te zien is. Het contract met de ontwikkelaars (ING en Bouwfonds) en de samenwerkingsovereenkomst met de TU worden geëvalueerd.
Output-indicatoren Realisatie tramlijn 19. Realisatie deel ontsluitingsas (voor NMI)
Output-indicatoren Aantal verkochte m² Aantal verkochte m² Aantal verkochte m² Aantal verkochte m²
122
Termijn Juni 2007 Juni 2008
2008 30.000
2015
2020
2025
275.000 450.000 600.800
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Technopolis
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
7 0 0
10 1.058 390
10 4.194 390
10 2.926 390
10 4.580 390
Totaal lasten
7
1.458
4.594
3.326
4.980
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 1.458
0 0 0 0 0 4.594
0 0 0 0 0 3.326
0 0 0 0 0 4.980
Totaal baten
0
1.458
4.594
3.326
4.980
-7
0
0
0
0
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
-7
0
0
0
0
Resultaat voor bestemming
Nadere informatie over dit plan is opgenomen in het Meerjaren Programma Vastgoed (MPV) 2006-2009. In het plangebied hebben de gemeente Delft en de Technische Universiteit Delft (TU Delft) een grondpositie voor respectievelijk 15% en 85%. Beide partijen hebben voor de herontwikkeling van het gebied in 2002 gezamenlijk een Masterplan opgesteld, dat voorziet in de realisatie van 612.000 m² bvo aan hoogwaardig technologische functies. Voor de uitvoering van het Masterplan hebben de gemeente en de TU Delft een samenwerkingsovereenkomst ondertekend. De risico's die gerelateerd zijn aan dit plan zijn opgenomen in deze programmabegroting onder de risico's.
Harnaschpolder Delft Woongebieden Het plangebied Harnaschpolder Delft omvat de locaties Lookwatering-west en Voordijkshoorn. De exploitatiegrens van het gebied is op bijgaande kaart aangegeven. De grondexploitatie Harnaschpolder Delft is geactualiseerd en gebaseerd op het bestemmingsplan “Harnaschpolder Delft” . Het onderdeel Lookwatering-west is gebaseerd op het uitwerkingsplan Lookwatering-West. Dit uitwerkingsplan vloeit voort uit de in het bestemmingsplan opgenomen uitwerkingsverplichting voor de twee gebieden. Bijstelling van de grondexploitatie wordt voor eind 2006/begin 2007. Beleidskaders Nota Masterplan Stedenbouwkundig PVE Bestemmingsplan Harnaschpolder
Onderwerp
Vastgesteld
Maart 2005
123
Wat willen we bereiken? Doelstellingen We willen een woonwijk maken die huisvesting biedt aan diverse doelgroepen. Een wijk waar mensen graag willen wonen, omdat er goede voorzieningen zijn en ruimte is voor speelplekken en natuur. De hoogwaardige architectuur en inrichting van de openbare ruimte geeft de wijk een aantrekkelijk gezicht. Door de toepassing van een innovatieve energievoorziening heeft de wijk een laag energieverbruik.
Effect-indicatoren
Termijn
Realisatie van in totaal 1260 woningen Realisatie 30% sociale woningbouw Realistie van een EPL van 7,5 Realisatie van 72 zorgwoningen Realisatie van een brede school en een klein buurtvoorziening Realisatie van huisvesting voor woongroep voor ouderen
2011 2011 2011 2009 2009 2010
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten • • • • • •
Opstellen en laten vaststellen uitwerkingsplannen voor beide deelgebieden Herzien van de grondexploitatieopzet Opstellen en laten vaststellen beeldkwaliteitsplannen voor beide deelgebieden Verwerven van de resterende gronden. Afsluiten van ontwikkelovereenkomsten met projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties Woon- en bouwrijpmaken van het plangebied
Output-indicatoren Brede school
124
Termijn Gereed in 2009
Output-indicatoren
2007
2008
2009
2010
Bouwrijp gereed Woningen gereed Aanleg warmtedistributiesysteem
30%
60% 25% 60%
90% 60% 60%
100% 80% 100%
30%
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Harnaschpolder
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
357 14.271 0
427 14.487 1.524
427 38.712 1.524
427 3.638 1.524
426 2.702 1.524
Totaal lasten
14.628
16.438
40.663
5.589
4.652
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 0 14.628
0 0 0 0 0 16.438
0 0 0 0 0 40.663
0 0 0 0 0 5.589
0 0 0 0 0 4.652
Totaal baten
14.628
16.438
40.663
5.589
4.652
Resultaat voor bestemming
0
0
0
0
0
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
0
0
0
0
0
In deze tabel zijn de baten en lasten van het deelprogramma Harnaschpolder die tot uitdrukking komen in de zogeheten exploitatierekening opgenomen. De inkomsten en uitgaven die via de grondexploitaties lopen, zijn opgenomen onder het deelprogramma Vastgoed. Nadere informatie over dit plan is opgenomen in het Meerjaren Programma Vastgoed (MPV) 2006-2009. Het plan bestaat op hoofdlijnen uit 1.260 woningen ( w.o. 30% sociale woningbouw en 60% eengezinswoningen), 2.000 m² commerciële voorzieningen (detailhandel en dienstverlening) en 1.785 m² niet-commerciële voorzieningen. Door wijzigingen in het plan is inmiddels een risico ontstaan dat beschreven is in deze programmabegroting onder de risico's.
Poptahof Met de herstructurering van Poptahof wordt beoogd een sociaal, cultureel en economisch aantrekkelijke woonbuurt te realiseren. De gemeente Delft en de Stichting Volkshuisvesting WoonbronMaasoevers hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten ten behoeve van de herontwikkeling. Deze herontwikkeling zal onder meer bestaan uit renovatie van 8 flatgebouwen, sloop van bestaande woningen en de ontwikkeling en realisatie van nieuwbouwwoningen voor de verkoop en van sociale huurwoningen, parkeervoorzieningen, uitbreiding winkelcentrum Hovenpassage en de winkelstrip aan de Papsouwselaan. Tevens worden openbare voorzieningen aangelegd en wordt het openbaar gebied opnieuw ingericht. De gemeente en WoonbronMaasoevers zijn ieder eigenaar van gronden en opstallen binnen het plangebied. Ook is een aantal gronden en opstallen binnen het plangebied eigendom van Van der Vorm Vastgoed BV. De hiervoor genoemde drie partijen hebben gezamenlijk het Masterplan en Beheerplan Poptahof opgesteld. Tevens is een intentieovereenkomst gesloten
125
voor het onderzoeken van de haalbaarheid van de herontwikkeling van het winkelcentrum Hovenpassage. De financiële gevolgen van de herontwikkeling zijn vertaald in een grondexploitatie en een vastgoedexploitatie. De gemeente en WoonbronMaasoevers hebben de financiële bijdragen en de verdeling van de risico’s vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. In deze overeenkomst is opgenomen dat de grondopbrengsten van de ontwikkeling van het winkelcentrum Hovenpassage ten gunste zullen komen van de GrondExploitatieMaatschappij (GEM) Poptahof. De samenwerkingsovereenkomst heeft geleid tot de oprichting van de Stichting GEM Poptahof. In deze stichting hebben de gemeente en WoonbronMaasoevers gezamenlijk de grondexploitatie en de daartoe benodigde financiële middelen ondergebracht. De deelname aan deze samenwerking is door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland goedgekeurd. Beleidskaders Nota
Onderwerp
Masterplan Poptahof Stedenbouwkundig plan Poptahof
Hoofdvisie herstructurering Ruimtelijk ontwikkelingskader lange termijn De samenwerkingsovereenkomst Poptahof vormt het juridisch kader waarbinnen de voorbereiding en realisatie van de herstructurering worden gevat.
April 2003
Ruimtelijke kaders
Januari 2006
Samenwerkingsovereenkomst Poptahof (gesloten tussen gemeente en WoonbronMaasoevers) Ontwikkelingsplan hovenpassage Herinrichting PapsouwselaanMartinus Nijhofflaan
Vastgesteld December 2004
December 2004
Juni 2006 Visie op de hoofdinfrastructuur rondom de Poptahof
Sociaal en economisch programma (SEP)
Onderdeel van het programma: Opstellen ouderen visie, Sociaal klimaat, Bredeschool Poptahof, Maatwerk activering.
December 2005
Wat willen we bereiken? Doelstellingen We willen een gedifferentieerd woningbestand realiseren, een duurzame herontwikkeling van de wijk met een hoge energieambitie en een hoogwaardige waterstructuur. Dit alles in een kindvriendelijke woonwijk met een aantrekkelijke verblijfruimte in het parkgebied. Tot slot gaan we de infrastructuur verbeteren door een aansluiting van de Martinus Nijhofflaan en de Provinciale weg te maken de Papsouwselaan te versmallen. Deze activiteiten worden nagenoeg volledig door de Stichting GEM Poptahof uitgevoerd.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Bouwvelden, uitvoering door Stichting GEM Poptahof • •
126
Start van de eerste feitelijke bouwactiviteiten in het eerste kwartaal 2007 Per bouwveld communiceren met en uitplaatsen van zittende bewoners
• • • •
Vaststellen van een voorlopig en definitief ontwerp Start bouwrijpmaken Besluitvorming wereldmarkt Voor het parkgebied wordt een definitief ontwerp vastgesteld; het gebied is eind 2007 nagenoeg gereed.
Planvoorbereiding Winkelcentrum De Hoven, uitvoering door Stichting GEM Poptahof Conform de afspraken uit de ontwikkelingsovereenkomst Hovenpassage zal medio 2007 gestart worden met de bebouwde parkeergarage aan de Papsouwselaan. Sociaal Economisch Programma, uitvoering door de gemeente Uitwerkingsprogramma SEP Voor 2007 wordt een uitvoeringsprogramma en begroting opgesteld. De sociale kaart van de wijk en het verzamelen van statistische gegevens zal input leveren voor nieuwe projecten en mogelijkheden creëren voor monitoring en evaluatie. In het uitwerkingsprogramma 2007 wordt een cultuurprogramma voor Poptahof beschreven (in relatie tot Kunst in de Wijken) waaruit enkele concrete projecten voortkomen. Opstellen ouderenvisie Poptahof Naar aanleiding van het uitwerkingsprogramma 2006 van het sociaal en economisch programma, waarin specifi ek over de toekomst van ouderen is geschreven, is een nota Ouderen visie Poptahof opgesteld. Deze nota is opgesteld als advies aan de Stuurgroep Poptahof en een uitwerking van prestatieafspraak 2a WZW (wonen, zorg, welzijn) 2005-2007. In 2007 wordt gestart met de uitwerking van de ouderenvisie. Start project Brede school Poptahof Intentie van dit project is om een voor Delft uniek schoolconcept te ontwikkelen. Tot juli 2006 werden naast basisschool De Omnibus ook BWD, speelbal en St. Kinderovang Octopus betrokken bij de visievorming over de nieuwe school in Poptahof. Er zijn gesprekken gevoerd met het bestuur van het PCBO om mee te gaan in de ontwikkeling. In oktober 2007 besluit het PCBO hierover. Participatie en communicatie In het voorjaar van 2005 is een informatiebijeenkomst voor alle wijkbewoners georganiseerd waarbij bewoners uitvoering zijn geïnformeerd over de plannen voor Poptahof. In wijkcentrum de Vleugel is een informatiepunt ingericht waar wijkbewoners en andere belangstellenden de maquette van de nieuwe Poptahof kunnen bekijken. Vanaf mei is BWD gestart met het uitvoeren van plannen om meer (allochtone) bewoners bij de planvorming te betrekken en het samenstellen van een sociale kaart van de wijk. Project sociaal klimaat Voor Poptahof wordt het beheerplan 2007 uitgevoerd. Maatwerk activering Binnen dit project zijn in januari 2005 twee deelprojecten gestart. Ten eerste zijn er voorbereidingen getroffen voor een social return project voor de uitvoering van de bouw en het aanleggen van het park. Er zullen voor de periode van een jaar, vijf werkervaringsplaatsen worden gerealiseerd. Het project is aangemerkt met het oogmerk werkgelegenheid te creëren voor WWB-gerechtigden. Het gaat om mensen die -in de regellanger dan een half jaar werkloos zijn. Voor bewoners van de Poptahof wordt een voorrangspositie gecreëerd. Ten tweede zal Woonbron vanaf najaar 2006 tijdens de individuele gesprekken met bewoners over hun verhuizing naar een passende woning, ook stimuleren om gebruik te maken van de diverse bestaande faciliteiten en trajecten waarmee zij hun sociaal/economische positie kunnen verbeteren (b.v. onderwijs, werk, scholing, zorg). Hiervoor is in het eerste halfjaar van 2006 een nieuwe vragenlijst ontwikkeld en is in september het vervolgtraject vormgegeven. Er zal vanaf veld 6 met de nieuwe lijsten worden gewerkt.
127
Monitor In het najaar van 2007 worden indicatoren vastgesteld op basis waarvan het project herstructurering Poptahof kan worden geëvalueerd.
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma De verbouwing van de Omnibus is opgenomen in het programma jeugd en onderwijs.
Begroting van baten en lasten De grondexploitatie is opgenomen in de stichting GEM Poptahof die geen onderdeel uitmaakt van de gemeentelijke administratie. Op grond van de samenwerkingsovereenkomst met de corporatie draagt Gemeente Delft in totaal € 6 miljoen bij aan de herstructurering van de wijk. Deze € 6 miljoen is opgenomen in een voorziening. Onttrekkingen aan deze voorziening worden niet zichtbaar in de lasten.
Schie-oevers Beleidskaders
Nota • • • • •
Onderwerp
Bestemmingsplan Schieoevers noord en zuid Gebiedsvisie Schieoevers Gedeeltelijke herziening bestemmingsplan Schieoevers noord en zuid, omgeving station Zuid Samenwerkingsovereenkomst Stedenbaan Pilot Delft -zuid Regionaal Structuur Plan: herziening in voorbereiding
Vastgesteld 1999 Februari 2006 Juni 2006 April 2006
Wat willen we bereiken? Doelstellingen De belangrijkste doelstelling is het aantal arbeidsplaatsen in Schieoevers te brengen van nu gemiddeld 40 naar circa 70 per hectare. Dit gebeurt door intensivering van het grondgebruik. In het zuidwest-kwadrant (Schieweg-zuid) streven wij naar intensivering en modernisering. In de noordwest-kwadrant (Schieweg-noord) zal intensivering en modernisering niet voldoende zijn. Voor dat gebied is een intensieve transformatie nodig gericht op het eindresultaat van een gevarieerd palet aan bedrijvigheid. Transformatie is tevens doelstelling voor het gebied Nieuwe Haven (noordoostkwadrant/Rotterdamseweg-noord).
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Inzet voor Schieweg-zuid is het ontwikkelen van een strategie gericht op ondersteuning van het bedrijfsleven voor modernisering en intensivering van het gebied. Mogelijkheden voor parkmanagement worden binnen deze opgave onderzocht. Het gebied Schieweg-noord gaan wij fasegewijs omzetten van een standaardbedrijventerrein naar een intensief multifunctioneel stedelijk gebied. Hiertoe werkt de gemeente (faciliteiten) samen met professionele Vastgoedpartijen (projectontwikkeling). Als eerste fase is het gebied nabij Station-zuid aan de orde in directe samenhang met de Stedenbaanambities. Voor het gebied Nieuwe Haven is het wachten op een professionele vastgoedpartij die zich als eigenaar bij de gemeente (faciliteiten) meldt voor het maken van een ontwikkelingsovereenkomst. Voor een ontwikkelingsplan geldt als uitgangspunt een mix van
128
voorzieningen voor startende ondernemers, publieksfunctie(s) aan de waterkant en een beperkt aantal woningen.
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Grote projecten Schie-oevers
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Herijkt bestaand investeringsplan Herstructurering Schie-oevers
1.675
550
275
Totaal
1.675
550
275
0
0
Bestaande grote projecten Herstructurering Schie-oevers Deze middelen zijn benodigd om de herstructurering van het gebied Schieoevers succesvol te laten verlopen.
Spoorzone Voor het project Spoorzone zijn alle nodige bestuurlijke besluiten genomen en uitvoeringsovereenkomsten gesloten met subsidiegevers en private partijen. Het project behelst de aanleg van een spoortunnel en de herontwikkeling van een gebied van circa 40 hectare. De 2 herontwikkeling bestaat concreet uit de bouw van bijna 1.500 woningen, ruim 50.000 m kantoorruimte, de ontwikkeling van een kwalitatief hoogwaardig ingerichte openbare ruimte en de realisatie van de deelprojecten nieuwe OV-knoop (gecombineerd met een nieuwe stationshal) en een nieuw stadskantoor. Volgens planning wordt in 2008 begonnen met de bouw van de tunnel, in 2011 zullen de eerste treinen door de tunnel rijden en in 2019 zullen naar verwachting de laatste woningen worden opgeleverd. In februari 2006 is de gemeenteraad akkoord gegaan met de oprichting van een ‘Ontwikkelbedrijf Spoorzone BV’. De OBS BV is belast met de integrale uitvoering van het project en werkt samen met ProRail en andere marktpartijen. De OBS BV bevindt zich ten tijde van het opstellen van de programmabegroting in oprichting, de medewerkers van de OBS BV zullen te zijner tijd door de gemeente Delft in de OBS BV worden gedetacheerd. Beleidskaders
Nota Risicoparagraaf Bestuurlijke overeenkomst met ministeries van VenW en VROM Overeenkomsten met Provincie Zuid-Holland en Stadsgewest Haaglanden Overeenkomst met ProRail Raamovereenkomst met Ballast Nedam en NS/Vastgoed Bestemmingsplan Spoorzone Oprichting Ontwikkelbedrijf Spoorzone BV en goedkeuring
Onderwerp Risicoparagraaf Overeenkomen doelstelling en besteding financiële bijdrage Overeenkomen doelstelling en besteding financiële bijdrage Samenwerking inzake spoorinfrastructuur Samenwerking inzake bovengrondse ontwikkeling van het gebied Juridisch planologische basis voor herontwikkeling spoorzone Juridische basis om bij de ontwikkeling van het gebied
Vastgesteld Oktober 2005 5 oktober 2005 5 oktober 2005 5 oktober 2005 5 oktober 2005 23 februari 2006 23 februari 2006
129
Nota
Onderwerp
Vastgesteld
statuten
namens de gemeente alle privaatrechtelijke handelingen te verrichten om het project volgens de in contracten vastgestelde kaders uit te voeren.
Wat willen we bereiken? Doelstellingen • • • •
Aanleg van de spoortunnel, sloop van het spoorviaduct en herontwikkeling van het stedelijk 2 gebied door bouw van 1500 woningen, circa 50.000 m kantoorruimte en een kwalitatief hoogwaardig ingerichte openbare ruimte. Mogelijk maken van de door toename van het aantal treinen op termijn noodzakelijke spoorverdubbeling. Sloop van het spoorviaduct waardoor de barrière en (gevoelde) scheiding in de stad wordt opgeheven en de bron van hinder (geluid, trillingen, neerslag metaaldeeltjes, vervuiling en sociale onveiligheid onder het viaduct) verdwijnt. Verbetering van de sociale veiligheid in en van de aantrekkelijkheid van het stationsgebied.
Effect-indicatoren
Termijn
Aanleg tunnel Sloop spoorviaduct Bouw van 1.500 woningen 2 Bouw van 50.000 m kantoorruimte Inrichting van kwalitatief hoogwaardige openbare ruimte
2008-2011 2011 2011-2019 2011-2019 2011-2019
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten In 2006 is de voorbereiding van de aanbesteding voor de tunnel en delen van de openbare ruimte door ProRail afgesloten en het aanbestedingsdossier voltooid. In de eerste helft van 2007 vi nden de onderhandelingen met de vier geselecteerde aannemerscombinaties plaats. In de tweede helft van 2007 wordt het werk na goedkeuring door de stuurgroep Rijk-Gemeente op voorstel van de OBS BV door ProRail gegund door afsluiting van een contract met één van de aannemerscombinaties. De detaillering van het stedenbouwkundig plan wordt in 2006 afgesloten zodat nog in 2006 een beeldkwaliteitskader voor het gebied kan worden uitgewerkt. Daarna kan de grondexploitatie als onderdeel van de businesscase van de OBS BV verder worden verfijnd. Begin 2007 wordt de OBS BV opgericht en worden de nodige administratieve procedures voor de OBS BV vastgesteld. Vanaf 2007 rapporteert de OBS BV periodiek aan het college van burgemeester en wethouders en aan subsidiegevers. Eind 2006/begin 2007 worden de vorderingen en schulden tussen de gemeente en de OBS BV ten behoeve van de ontvlechting geïnventariseerd. In 2007 vindt uitvoering van de bodemsanering en de bouwvoorbereiding plaats zodat volgens planning in 2008 met de bouw van de tunnel een aanvang kan worden gemaakt.
130
Output-indicatoren Periodieke rapportages (bv per kwartaal) Rapportage ontvlechting (vaststelling vorderingen en schulden tussen OBS BV en gemeente) Detacheringsovereenkomsten voor de medewerkers van de OBS BV
Termijn Periodiek 2007 Eerste kwartaal 2007 Januari/Februari 2007
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Spoorzone
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
0 14 0
0 14 1.595
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Totaal lasten
14
1.609
0
0
0
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 1.609
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
Totaal baten
0
1.609
0
0
0
-14
0
0
0
0
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
-14
0
0
0
0
Resultaat voor bestemming
De grondexploitatie van de Spoorzone wordt opgenomen in het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone dat geen onderdeel uitmaakt van de gemeentelijke administratie. Zodra het OBS is opgericht worden de door de gemeente Delft aangekochte gronden en panden doorgeleverd aan OBS.
Bomenwijk Vestia Delft bereidt de herstructurering van de Bomenwijk voor. De feitelijke aanpak van de buurt zal naar verwachting medio 2007 beginnen en ongeveer 10 – 12 jaar in beslag nemen. Beleidskaders De herstructurering Bomenwijk zal fasegewijs worden aangepakt, waarbij de betrokkenheid van bewoners direct de planvorming beïnvloedt. Dit betekent dat er in aanvang kaders zijn opgesteld waarbinnen planvorming zich gaat voltrekken. In de tijd vraagt dit flexibele plankaders. In het nieuwe bestemmingsplan Noord-Oost is daarom is de huidige situatie in Bomenwijk ‘conserverend’ opgenomen. Alleen de beoogde nieuwe waterstructuur Tweemolentjeskade wordt in het bestemmingsplan indicatief opgenomen, met het oog op rechtszekerheid van derden (bewoners en waterschap). In samenspraak met betrokken partijen wordt per deelplan een ruimtelijke onderbouwing (Ontwikkelingsplan) opgesteld door de gemeente. Een belangrijke conditie voor het aanpakken
131
van de buurt is het Sociaal Plan Bomenwijk; de wederzijdse rechten en plichten van huurders en verhuurder. Dit document is aan B&W en de raad ter kennisgeving toegezonden.
Nota
Onderwerp
Intentieovereenkomst
Uitgangspunten en intenties bij de herstructurering Bomenwijk
Ontwikkelingsvisie Bomenwijk
aard en richting herstructurering Bomenwijk
Convenant Vestia – Gemeente Delft
Uitgangspunten, werkwijze en doelstellingen in de herstructurering
Financieel Raamwerk aanpak Bomenwijk
Financiële randvoorwaarden herstructurering Bomenwijk
Vastgesteld B&W, april 2004 B&W april, discussie commissie duurzaamheid april 2005 B&W maart 2006, commissie Algemeen maart 2006 B&W maart 2006, commissie Algemeen maart 2006
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Doelstelling is de Bomenwijk ook voor de toekomst aantrekkelijk te houden door een meer gedifferentieerd woningbestand te realiseren, de duurzaamheid van de buurt te verhogen door de energieprestatie te verbeteren en de waterberging op peil te brengen. Daarnaast verbeteren de voorzieningen door het realiseren van een supermarkt en een nieuwe buurtvoorziening. De Bomenwijk blijft een stadsdeel wat in vorm en volumes past de directe omgeving en de stad als geheel. Daarom gelden de volgende voorwaarden en doelen; • Grotendeels handhaving van huidige stedenbouwkundige structuur, waarbij rekening wordt gehouden met realisatie wateropgave en nieuwe parkeernormen • De volgende woningdifferentiatie wordt nagestreefd; 40 sociale huur; 15% sociale koop en 45 % markt (koop en huur) • De omvang van de woningvoorraad na afronding van de operatie ligt tussen 450 en 500 woningen (huidig woningaantal is 634) • Bij de aanpak van de bebouwing gelden de striktere (Delftse) duurzaamheidseisen.
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma Gemeente Delft werkt mee aan de herstructurering, waar gaat om procedures af te stemmen op de werkzaamheden. In principe herstructureert Vestia Delft voor eigen risico en rekening de Bomenwijk; hiervoor gelden een aantal uitzonderingen: • financiële garantstelling voor het aanbrengen van de open waterverbinding Tweemolentjeskade tussen Elzenlaan en Wilgenlaan, • de gezamenlijke bekostiging door Vestia en gemeente van onderzoek naar de bouwmogelijkheden A13 zone • De gezamenlijk bekostiging van het realiseren van de nieuwe buurtvoorziening, vooruitlopend op de sloop van het huidige buurtgebouw in deelplan 1. • Het co-financieren door de gemeente van ca. 130 sociale huurwoningen in kader van BLS met een ander vast te stellen bedrag per woning Vanuit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) wordt € 300.000 bijgedragen aan de herstructurering van de Bomenwijk.
132
Samenvatting baten en lasten in het programma Ontwikkelen, grond en vastgoed Ontwikkelen, Grond en Vastgoed
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Lasten Baten
19.436 18.773
35.018 40.393
46.413 45.890
11.635 11.326
10.708 10.402
-663
5.375
-523
-309
-306
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
16 352
6.104 256
39 96
42 12
78 12
Resultaat na bestemming
-327
-473
-466
-339
-372
Resultaat voor bestemming
133
Bestuur en organisatie De gemeentelijke organisatie is extern gericht, behulpzaam, efficiënt en gericht op samenwerking. Wanneer de gemeente op zoek gaat naar initiatieven vanuit de stad, naar partners om mee samen te werken en hiernaast dienstverlening en betrouwbaarheid hoog in het vaandel heeft staan, vraagt dit veel van de ambtelijke organisatie. Het is daarom en ook voor de realisatie van de doelstellingen in de overige programma’s, noodzakelijk om een ambtelijk en bestuurlijke goed functionerende organisatie te hebben. De doelstelling van het programma Bestuur en Organisatie is: • • • •
het waarborgen van een Democratisch bestuur, dat effectief, doelmatig, transparant en betrouwbaar functioneert. het waarborgen van Betrokkenheid van de burger bij de gemeentelijke beleidsvorming. het waarborgen van een Effectief en doelmatig werkende organisatie voor de burger. hernieuwde aandacht voor de externe oriëntatie, zowel in de regio als internationaal.
Het doorzetten van thematisch of programmatisch werken en een grote prestatiegerichtheid zijn daarom nodig. In het programma bestuur en organisatie komen de volgende deelprogramma’s aan de orde: • • • • • •
Bestuur Communicatie Organisatie Nieuw Stadskantoor Regio Internationaal Beleid
Aan het eind van dit hoofdstuk staat een samenvattende tabel met de totale baten en lasten van dit programma.
Bestuur Beleidskaders Nota Werkplan griffie 2006-2007
Onderwerp Activiteiten griffie
Vastgesteld 11-09-2006
Wat willen we bereiken? Doelstellingen In deze tweede periode na invoering van het dualisme zal de kaderstellende en controlerende rol van de raad verder worden uitgebouwd. In de voorliggende begroting is het coalitieakkoord uitgewerkt. In het verlengde daarvan zal de kaderstellende, controlerende en volksvertegenwoordigende rol van de raad zich verder moeten gaan ontwikkelen.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten De raad zal pro-actief kaders stellen op nieuwe beleidsterreinen. Hierbij valt te denken aan het uitwerken van het WMO-beleid en het verder voorbereiden van de komst van de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening.
134
De rekenkamer komt jaarlijks met twee onderzoeken. Ook in 2007 wordt deze doelstelling gehandhaafd. De kwaliteit van de bestuurlijke stukken zal op een hoger niveau gebracht worden Ter ondersteuning van de kaderstellende rol zal vanaf 2007 gewerkt worden met een “dynamische” lange termijn agenda. Over de jaarrekening 2007 zal een goedkeurende rechtmatigheidsverklaring worden afgegeven door de accountant. Ter bevordering van de volksvertegenwoordigende rol zal de raad de participatie van burgers, bedrijven en maatschappelijk organisaties verder bevorderen. Daarbij zullen de positieve ervaringen van de politieke markt en de werkbezoeken uit 2006 meegenomen worden.
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Bestuur
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
2.138 2.204 30
2.307 2.518 37
2.300 2.440 17
2.295 2.393 17
2.290 2.393 16
Totaal lasten
4.372
4.862
4.757
4.705
4.699
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 77 0
0 0 0 0 172 24
0 0 0 0 172 24
0 0 0 0 172 24
0 0 0 0 172 24
Totaal baten
77
196
196
196
196
-4.295
-4.666
-4.561
-4.509
-4.503
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 4
62 0
62 0
62 0
62 0
Resultaat na bestemming
-4.291
-4.728
-4.623
-4.571
-4.565
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma Bestuur zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in bovenstaande tabel met de totale baten en lasten van het deelprogramma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht.
Mutaties van baten en lasten in het deelprogramma Bestuur
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Wachtgeld gewezen wethouders Presentiegelden Communicatieadvies college Nieuw beleid Representatie Representatie Communicatiemedewerker gemeenteraad Totaal mutaties lasten
101 30 10
54 30 10
30 10
30 10
25 50 35
50 35
50 35
50 35
251
179
125
125
135
Bestaand beleid Wachtgeld gewezen wethouders Na de raadsverkiezingen in 2006 is er een nieuw college van burgemeester en wethouders aangetreden. Drie wethouders keerden niet terug in het nieuwe college. De voormalige wethouders hebben recht op wachtgeld. Afhankelijk van het moment waarop de voormalige wethouders herintreden in het arbeidsproces wordt rekening gehouden met een tegenvaller van € 101.000 in 2007, die afloopt naar € 54.000 in 2008. Presentiegelden Door een toename van het aantal vergaderingen van bestuurscommissies (met name de ACB), ontstaat een structureel tekort op het budget voor uit te betalen presentiegelden. Voor de komende jaren zal naar verwachting het aantal vergaderingen eerder toenemen dan afnemen en wordt, op basis van het resultaat in 2005, een structurele tegenvaller verwacht van € 30.000. Communicatie-advies college Een gedeelte van de communicatie-capaciteit voor het college was nog niet structureel gedekt. Nieuw beleid Representatie Het begrote bedrag voor representatie van het college is al sinds enige jaren niet toereikend om het steeds toenemende aantal activiteiten op dit gebied te kunnen uitvoeren. Het voorstel is daarom om structureel € 50.000 extra te begroten voor representatie. Dit maakt het mogelijk om ook de komende jaren de aankleding van evenementen met exposure van het college (Willem van Oranjelezing, Delft Chamber Music Festival, Mooi Weer Spelen, Viering Koninginnedag) te kunnen voortzetten, en om de toename aan Koninklijke onderscheidingen, sportspelden en huldigingen, ontvangsten van o.a. corps diplomatique en buitenlandse gasten op een juiste wijze te kunnen invullen. Daarnaast wordt incidenteel een bedrag van € 25.000 begroot voor 2007. Dit bedrag zal worden ingezet om de ambities van het college op het gebied van internationaal en economische beleid vorm te geven, door middel van versterking van het gastheerschap van de gemeente. Communicatiemedewerker gemeenteraad In het duale stelsel is de verhouding tussen college en raad gewijzigd. De raad heeft eigen verantwoordelijkheden en behoeften. In dat verband streeft de raad naar goede vindbaarheid en wil zij ook goed zichtbaar maken welke rol de raad speelt, welke afwegingen zij maakt en welke besluiten zij neemt. Daarom wordt voorgesteld om een functie communicatiemedewerker raad in het leven te roepen. De communicatiemedewerker gaat zorgdragen voor het beheer en de ont wikkeling van een actuele en optimaal functionerende website voor de raad via www.delft.nl Tevens gaat de medewerker zorgdragen voor berichtgeving over (besluitvorming van) de raad. Ook zal de medewerker de raad in communicatieve zin ondersteunen, wanneer zij als collectief het contact zoekt met de burgers. Daarbij valt te denken aan promotie en communicatieve begeleiding van commissies extern, politieke markten en dergelijke.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het deelprogramma Bestuur
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen reserve vervanging meubilair gemeentebestuur / inrichting Stadhuis reserve automatisering RIS
39 23
39 23
39 23
39 23
Totaal stortingen
62
62
62
62
-62
-62
-62
-62
Saldo resultaatbestemming
136
Reserve vervanging meubilair gemeentebestuur/inrichting stadhuis Deze reserve is speciaal voor de locaties met de bijzondere inrichtingen van meubilair en stoffering voor B&W en Raad, onder andere het stadhuis. In 2006 wordt een deel van de reserve aangewend voor aanpassing van de raadszaal (zie programmabegroting 2006). In het kader van het project Inrichting Stadhuis (inclusief beveiliging) zal een nader bestedingsvoorstel worden gedaan. Reserve automatisering RIS Deze reserve is geherclassificeerd en toegevoegd aan de algemene reserve. De jaarlijkse storting van € 22.750 wordt omgezet naar een exploitatiebudget. Daaruit wordt de RISvergoeding aan de leden van de gemeenteraad betaald.
Communicatie Beleidskaders Nota Nota openheid en openbaarheid
Onderwerp
Vastgesteld 2002
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Wij willen het vertrouwen van burgers en bedrijven in de politieke besluitvorming vergroten door het maatschappelijk landschap open en transparant tegemoet te treden. “Ruimte zien en ruimte maken” gaat uit van het creëren van een politiek en sociaal klimaat, waarin burgers en bedrijven samen met de gemeente inhoud geven aan de lokale democratie.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Vóór de zomer van 2007 presenteren wij een geactualiseerd communicatiekader met uitgangspunten en richting voor de gemeentelijke communicatie in brede zin. Om tot het communicatiekader te komen is een beoordeling nodig van de huidige communicatie door de gemeente Delft. Daarnaast wordt gekeken naar de state of the art in overheidscommunicatie, zodat desgewenst aanpassingen kunnen worden gepleegd. Aandachtspunten zijn corporate communicatie, beleidscommunicatie, interne communicatie, risico- en crisiscommunicatie en public affairs. Informatiecentrum grote projecten We willen dat inwoners van Delft en professionals op een laagdrempelige manier kennis kunnen nemen van grote projecten en actuele thema’s die spelen in de stad. Voorafgaand aan besluitvorming zal de gemeente bijdragen aan en luisteren naar het publieke debat over de sociale, economische en culturele kwaliteit in Delft kennisstad. Na besluitvorming over grote projecten zal de gemeente burgers en bedrijven actief informeren over de voortgang van deze projecten. Door deze ruimte te bieden beoogt de gemeente het draagvlak voor ontwikkelingen en het begrip voor mogelijke overlast te vergroten. We gaan een informatiecentrum inrichten waar de inwoners en professionals (van elders) informatie kunnen krijgen over de projecten en thema’s. De presentatie is laagdrempelig, visueel en kent wisselende exposities naast een beperkt statisch deel. Op dit moment wordt gekeken naar de mogelijkheid de functie onder te brengen in het nieuw te ontwikkelen Technisch OntmoetingsPunt in het oude postkantoor in de binnenstad. Uiteindelijk zal het informatiecentrum een plek moeten krijgen in het stadskantoor binnen de Spoorzone. Dit centrum moet gerealiseerd worden voor een eenmalig budget van maximaal €100.000 en een jaarlijks exploitatiebudget van eveneens €100.000.
137
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Binnen het deelprogramma Communicatie is nog geen sprake van baten en lasten. De kosten van de afdeling communicatie (onderdeel cluster Middelen) worden toegerekend aan alle overige programma’s. De kosten van het informatiecentrum, hieronder toegelicht onder nieuw beleid, is de eerste post die in dit deelprogramma afzonderlijk wordt verantwoord.
Mutaties van baten en lasten in het deelprogramma Communicatie
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Nieuw beleid Informatiecentrum
200
100
100
100
Totaal mutaties lasten
200
100
100
100
Nieuw beleid Informatiecentrum De gemeente geeft informatie over grote projecten op internet en in een gemeentelijk informatiecentrum. Het informatiecentrum biedt ook presentaties van actuele lokale thema’s. (Ruimte zien en ruimte maken, coalitieakkoord 2006-2010) Dit centrum moet gerealiseerd worden voor een eenmalig budget van maximaal € 100.000 en een jaarlijks exploitatiebudget van eveneens € 100.000. Het jaarlijkse exploitatiebudget is benodigd voor huur en organisatiekosten. De incidentele kosten hebben betrekking op de inrichting van het informatiecentrum.
Organisatie Zie de paragraaf Bedrijfsvoering
Stadskantoor Zie de paragraaf Bedrijfsvoering.
Regio Wat willen we bereiken? Met de vorming van de gemeenten Westland, Pijnacker-Nootdorp en Voorburg- Leidschendam en Midden-Delfland is de omgeving van Delft sterk veranderd. Binnen de regio Haaglanden opereren minder gemeenten , maar wel gemeenten van een grotere omvang. De centrumpositie van Delft tussen Oost- en Westland, alsook de positie als grote gemeente/stad in Haaglanden, is niet meer zo vanzelfsprekend. Ook in zuidelijke richting (Rotterdam Rijnmond: Schieveen, Rotterdam Airport) vinden allerlei ontwikkelingen plaats die van betekenis voor Delft kunnen zijn. Daarnaast manifesteert de Regio Randstad zich meer en meer als Europese competitieve economische regio. Delft moet daar zijn bijdrage aan leveren. De invulling van de regionale kantorenlocaties (Delft Zuid), de kenniseconomie (Technopolis), de regionale bedrijventerreinenstrategie (Schie-oevers, Harnaschpolder en Sion ’t Haantje) de
138
regionale groenstructuur en de regionale infra-ontwikkeling kunnen grote effecten op Delft hebben. Delft kiest voor een complete, compacte kennisstad, als een sterke stad en schakel tussen Den Haag en Rotterdam, met een internationaal profiel op het gebied van bedrijvigheid, onderwijs, onderzoek en toerisme en een regionaal profiel gericht op zorg, onderwijs, cultuur en stedelijk wonen. Tot slot is de discussie over het middenbestuur (nota Remkes) van belang. Doelstellingen De gemeente Delft zal de betrokkenheid bij de regio en de Randstad moeten vergroten, in ambtelijke en bestuurlijk zin. Belangrijke onderwerpen zijn regionale kantorenlocaties, de kenniseconomie (w.o. Technopolis Delft en Science Port Holland), de regionale groenstructuur en de regionale infra-ontwikkeling).
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten In het komende jaar zal worden gekeken wat de mogelijkheden zijn om de bestuurlijke betrokkenheid te vergroten. Er zal meer ruimte worden gemaakt om in de regio te opereren. Dit betekent een grotere bestuurlijk rol, maar ook zal gekeken worden hoe de ambtelijke organisatie hierop ingericht kan worden. Ook voor de ondersteuning van de Delftse delegatie in DB Haaglanden. Door de gemeente wordt in de verschillende netwerken meegedraaid, zoals Zuidvleugel (portefeuille Haaglanden). De gemeente Delft blijft de taken die het stadsgewest Haaglanden uitvoert kritisch volgen.
139
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Regio
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
0 458 0
0 464 0
0 458 0
0 458 0
0 458 0
Totaal lasten
458
464
458
458
458
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
Totaal baten
0
0
0
0
0
-458
-464
-458
-458
-458
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
-458
-464
-458
-458
-458
Resultaat voor bestemming
Internationaal Beleid Delft heeft in de loop der jaren een internationaal beleid opgebouwd dat zich concentreert op stedencontacten. Daarnaast is Delft internationaal bekend om zijn historische binnenstad en vanwege gerenommeerde kennisinstellingen, als de Technische Universiteit Delft en TNO. In het internationaal beleid van de gemeente Delft worden deze unieke sterke kanten van Delft nog weinig benut. Er is alle aanleiding toe de kracht van Delft internationaal beter voor het voetlicht te brengen zodat toerisme, economie en de kennisregio daar meer van profiteren. Dat betekent samenwerking met partijen in en om de stad, om kansen op de internationale markt te creëren en meer te profiteren van deze unieke kwaliteiten van de stad. Delft is een veelzijdige stad met veel verschillende kenmerken. Voorgesteld wordt echter om voor de internationale activiteiten een focus te kiezen. Uiteraard moet deze focus aansluiten bij de strategische speerpunten van de stad, c.q. de eigen identiteit van de stad. Daarnaast is het wenselijk om meer onderlinge afstemming en samenhang aan te brengen tussen de internationale activiteiten. Naast en met intensivering van de huidige inzet op het gebied van de jumelages en de stedenbanden, zou het economisch motief bij de keuze van internationale activiteiten zwaarder moeten gelden en zouden die activiteiten zich moeten concentreren op de toeristische sector enerzijds en Delft als kennisstad anderzijds (en zo mogelijk elkaar onderling versterkend). Daartoe zou Delft zeker meer kennis van, toegang tot en profijt van het Europese speelveld moeten ontwikkelen, ten behoeve van een betere uitvoering van het eigen beleid.
140
Beleidskaders Nota Delfts Internationaal Beleid in perspectief
Onderwerp Internationaal Beleid
Vastgesteld 17 januari 2006 (Commissie)
Wat willen we bereiken? Doelstellingen Voor het internationale beleid gelden drie aanvullende ambities (naast het bestaande beleid) voor de komende periode: •
•
•
De unieke kwaliteiten van Delft als cultureel erfgoed en als kennisstad moeten beter benut worden om Delft internationaal op de kaart te zetten en dus in economische zin voordeel op te leveren. Dat kan alleen in samenwerking. Dat wil zeggen dat alleen nieuwe economische en/of culturele projecten worden gestart als locale of regionale partners daaraan meewerken. We ontwikkelen kennis van en toegang tot Europese beleidsvorming en subsidieprogramma’s zodat de gemeente optimaal kan profiteren van Europese beleidsvorming alsmede de financiële en andere middelen voor de ontwikkeling en uitvoering van het eigen, Delftse, beleid. Het vermogen van de Delftse gemeentelijke organisatie om internationale activiteiten te ontplooien en daarmee meerwaarde te creëren voor het eigen beleidsterrein zal worden versterkt, onder meer door gerichte workshops en vorming & opleiding.
Het bestaande beleid met betrekking tot jumelages en stedenbanden blijft gehandhaafd. Delft heeft vier jumelages (relaties tussen twee steden, waarbij contacten tussen en uitwisseling van burgers en maatschappelijke organisaties centraal staan), nl. met Freiberg (Duitsland), Kfar Saba (Israel), Adapazari (Turkije) en Aarau (Zwitserland). De stichtingen die deze jumelages behartigen worden door de gemeente gesubsidieerd. De jumelages worden periodiek geëvalueerd op vitaliteit en draagkracht onder de bevolking. Delft heeft twee stedenbanden, gebaseerd op “internationale solidariteit”, nl. met Estelí (Nicaragua) en Tshwane (Zuid-Afrika). De gemeente ondersteunt projecten in deze steden, mede met steun van het Rijk. We willen de stedenbanden met Estelí en Tshwane intensiveren, in die zin dat deze geëvalueerd worden, projectmatiger opgezet en beheerd worden en dat de resultaten duidelijker zichtbaar worden.
Effect-indicatoren Grotere bekendheid jumelages Betere bekendheid en draagvlak stedenbanden Een internationaal samenwerkingsproject met TU
Termijn
2007 e.v.
Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten • •
•
Het bestaande beleid rond de vier jumelages voortzetten: financiële ondersteuning bieden, onderlinge samenwerking en bekendheid bevorderen en periodiek evalueren. De stedenbanden met Estelí en Tshwane continueren en intensiveren, in die zin dat deze geëvalueerd worden, projectmatiger opgezet en beheerd worden en er een herkenbaar resultaat voor de Delftse gemeenschap kan worden geformuleerd. De bijdrage-aanvrage bij VNG-International ten behoeve van projecten in de steden Estelí en Tshwane is daartoe een middel. De door de counterparts in Zuid Afrika en Nicaragua gedragen projectvoorstellen zijn of worden ter kennis gebracht van de Raad; Een notitie opstellen met inzicht in de besteding van het werkbudget stedenbanden / internationale solidariteit, alsmede het beheer daarvan.
141
• • • • • • • •
De personele inzet voor internationaal beleid aanvullen met de “Europa”-specialist (in combinatie met het reeds eerder ingestelde subsidie-adviespunt) en coördinator stedenbanden. Een werk”structuur” vormen met een ambtelijke coördinatiegroep en een externe klankbordgroep. De programmamanager is voorzitter van de ambtelijke groep en secretaris van de klankbordgroep. De regionale samenwerking en samenwerking met de grote steden op internationaal gebied verder ontwikkelen en versterken (taak van de programmamanager). Met de kennisinstellingen in de stad afspraken maken over onderlinge afstemming en versterking van internationale activiteiten, met name ten aanzien van financiële ondersteuning/-subsidiemogelijkheden vanuit Brussel (programmamanager/EU-specialist). Onderzoeken of en hoe bestaande bureaus in Brussel Delft kunnen ondersteunen bij het verkrijgen van toegang tot Europese netwerken en subsidiestromen (EU-specialist). Versterken van het vermogen van de Delftse gemeentelijke organisatie om internationale activiteiten te ontplooien en daarmee meerwaarde te creëren voor het eigen beleidsterrein door workshops (en in relatie tot de uitwerking van het communicatieplan); Jaarlijks een voortgangsnota internationale activiteiten laten verschijnen; Een communicatieplan laten opstellen rond de internationale activiteiten.
Output-indicatoren Klankbordgroep internationaal beleid Intern projectteam Workshops kennisoverdracht Nieuwe medewerkers (EU-specialist, Internat. Solidariteit) Jaarlijkse voortgangsnota (tevens programmaplan) Communicatieplan
Termijn e 1 bijeenkomst voor 2007 Start najaar 2006 2 workshops najaar 2006 Rond de jaarwisseling 2007 in functie Najaar 2006 Begin 2007
Wat mag het kosten? Investeringen in het deelprogramma In de vorige begroting is reeds aangegeven dat het internationale beleid van de gemeente herijking en vernieuwing vergt. Besloten is toen om ten laste van de extra dividend-uitkering van Eneco voor 4 jaar een Europaspecialist aan te stellen. Deze lijn wordt in 2007 voortgezet. Grote projecten Internationaal beleid
Totaal
2006
2007
2008
2009 Bedragen x € 1.000
Herijkt bestaand investeringsplan Europaspecialist
160
40
40
40
40
Totaal
160
40
40
40
40
Europaspecialist. De specialist Europa heeft tot taak om de toegang tot Europese subsidiegelden te ontwikkelen en het beheer van Europese projecten te begeleiden, alsmede kennis van de Europese regelgeving in de organisatie te vergroten.
142
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het deelprogramma Internationaal beleid
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
82 117 0
31 97 0
31 97 0
31 97 0
31 97 0
Totaal lasten
199
128
128
128
128
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
Totaal baten
0
0
0
0
0
-199
-128
-128
-128
-128
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Resultaat na bestemming
-199
-128
-128
-128
-128
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma Internationaal zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in de totale baten en lasten van het deelprogramma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht.
Mutaties van baten en lasten in het deelprogramma Internationaal beleid
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Nieuw beleid coördinator stedenband
46
46
46
46
Totaal mutaties lasten
46
46
46
46
Nieuw beleid Binnen het internationaal beleid van de gemeente neemt de projectmatige ondersteuning van de stedenbanden met Estelí (Nicaragua) en Tshwane (Zuid Afrika) een belangrijke plaats in. Deze stedenbanden geven concreet vorm aan een stuk internationale solidariteit. Binnen de gemeente is een (part-time) medewerker internationaal solidariteitsbeleid voor de gemeentelijke activiteiten voor deze stedenbanden beschikbaar. De twee stedenbanden worden ook ondersteund door de bevolking van Delft. Daartoe zijn twee (particuliere) stichtingen in het leven geroepen. De half-time medewerkster van de stichtingsbesturen (secretariaat, werving en coördinatie van vrijwilligers, opzet van publieksactiviteiten) is per 1 juni 2006 gestopt met haar werk toen de tijdelijke EZH-financiering hiervoor wegviel. De gemeente wil, op uitdrukkelijk verzoek van de stichtingsbesturen, de ondersteuning van de stichtingen continueren. Dit kan in één gecombineerde functie met de eigen medewerker internationaal solidariteitsbeleid.
143
Samenvatting van baten en lasten in het programma Bestuur en Organisatie Bestuur en Organisatie
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Lasten Baten
7.463 81
8.162 481
7.207 416
7.084 416
7.644 416
-7.382
-7.681
-6.791
-6.668
-7.228
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 4
343 803
278 116
278 46
278 612
Resultaat na bestemming
-7.378
-7.221
-6.953
-6.900
-6.894
Resultaat voor bestemming
144
Financieel meerjarenbeeld
145
Het financieel meerjarenbeeld Overeenkomstig de Nota Financieel Perspectief presenteren wij u een budgettair sluitend financieel meerjarenbeeld. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door de aantrekkende economie en de daaruit resulterende positieve ontwikkeling van het Gemeentefonds. Dit biedt de mogelijkheid om de gewenste financiële ruimte voor nieuw beleid in 2007 vrij te maken en gedeeltelijk ook voor de jaren daarna. In de Nota Financieel Perspectief hebben wij u al een inventarisatie voorgelegd van financiële tegenvallers in de uitvoering van het bestaande beleid, die overigens gedeeltelijk al eerder in besluitvorming waren betrokken. Het gaat dan om een bedrag van ruim € 2,5 miljoen in de jaren 2007 en 2008. Hoewel in de begroting ca. € 1 miljoen ruimte aanwezig was om tegenvallers op te vangen, is ook hiervoor aanvullende dekking gevonden, met name in de ontwikkeling van het Gemeentefonds in combinatie met een gematigde loon- en prijsontwikkeling. In deze Programmabegrotingen zijn op de Nota Financieel Perspectief nog enkele mutaties aangebracht, die wij in het vervolg van het hoofdstuk Financieel Meerjarenbeeld nog nader zullen toelichten. Een belangrijk onderdeel van de gemeentelijke begroting betreft ook het geheel van Investeringen en reserves. In deze Programmabegroting 2007 –2010 doen wij voorstellen om het programma aan grote projecten in evenwicht te brengen met de beschikbare middelen. Een herschikking van het vermogen dat in bestemmingsreserves is opgesloten maakt daarvan mogelijk onderdeel uit. Het financieel meerjarenbeeld voor de periode 2007-2010 ziet er als volgt uit
Ontwikkeling financieel
2007
2008
meerjarenbeeld 2007-2010 Saldo na bestemming programmabegroting 2006-2009
2009
Bedragen x € 1.000
188
420
-28
-28
Bestaand beleid Tussentijdse begrotingsmutaties Overige mutaties Technische correcties Mee- en tegenvallers bestaand beleid Reeds genomen besluiten
-120 708 -61 -1.215 -1.503
-120 504 -202 -926 -1.503
-53 287 -202 -342 -1.072
-53 475 -202 -442 -1.072
Subtotaal
-2.003
-1.827
-1.410
-1.322
Loon- en prijscompensatie
-1.377
-1.361
-1.363
-1.363
Algemene dekkingsmiddelen
6.323
5.322
4.939
4.693
Tussenstand
2.943
2.134
2.166
2.008
Nieuw beleid Nieuw beleid Stelpost kapitaallasten nieuwe investeringen Areaaluitbreidingen
-1.902 -700 -47
-1.262 -800 -35
-1.412 -800 -35
-1.412 -800 -35
Totaal saldo mutaties nieuw beleid
-2.649
-2.097
-2.247
-2.247
Saldo na bestemming programmabegroting 2007-2010
294
37
-81
-239
De afzonderlijke regels in deze tabel worden in de verschillende hoofdstukken van het Financieel Meerjarenbeeld door ons verder toegelicht.
146
2010
Bestaand Beleid In de nota Financieel Perspectief is het totaal van mee- en tegenvallers inclusief voorgenomen besluiten en technische correcties gepresenteerd. Deze worden nader toegelicht op de desbetreffende programma´s. Ook treft u bij de verzameloverzichten een totaaloverzicht aan van deze mutaties op het bestaande beleid. Ten opzichte van de nota Financieel Perspectief worden op basis van voortschrijdend inzicht drie correcties voorgesteld. Dit betreft: • Aanpassing tegenvaller wachtgeld wethouders • Aanpassing tegenvaller tariefsverlaging sport • Aanpassing tegenvaller onderhoud gemeentelijke gebouwen Wachtgeld wethouders: Met het vertrek van de drie wethouders in 2006 en het aan hen uit te keren wachtgeld is het benodigde extra bedrag voor wachtgeld berekend. Deze berekening is geactualiseerd en leidt tot een iets lagere (en dus voordelige) cijferreeks. Voor 2007 wordt nu uitgegaan van een tegenvaller van € 101.000, en voor 2008 € 54.000. Lastenverlichting Sportaccommodaties: Door de gemeenterad is besloten om voor sportverenigingen een OZB-opbrengst van sportaccommodaties van totaal € 2 ton terug te ploegen in de vorm van subsidieverlening en/of huurvermindering sportaccommodaties. De uitwerkingsrichting is, dat dit deels ten laste van de algemene middelen komt en deels gerealiseerd wordt door voor sportaccommodaties gebruik te gaan maken van het gunstiger fiscale regime van BTW -belaste prestaties. Dit laatste vergt echter nader onderzoek en zorgvuldige voorbereiding, dat doorloopt tot in 2007. Voorgesteld wordt om in de cijferreeks het eerste jaar de besloten lastenvermindering volledig ten laste van de algemene middelen te brengen. Dat geeft een extra incidenteel nadeel voor het financieel meerjarenbeeld van € 1 ton voor 2007. Vastgoednota In de financieel perspectiefnota is onder de voorgenomen besluiten de tegenvaller verwerkt van de gemeentelijke vastgoedportefeuille. Daarbij was nog geen rekening gehouden met de aantekening van het college op het voorstel dat ook voor de VAK een structurele oplossing moest worden geboden. Dit betekent een extra tegenvaller voor het financieel meerjarenbeeld ad € 72.000.
147
Loon- en Prijscompensatie Tot de algemene mutaties voor de begroting 2007 worden gerekend de trendmatige stijgingen van lonen en prijzen. In deze begroting zijn de bedragen voor loon- en prijscompensatie verwerkt. Op basis van de prognoses van het Centraal Planbureau (CPB) is voor de ontwikkeling van lonen en salarissen een compensatie van 0,7 % meegenomen. De stijging kan naar verwachting gematigd blijven omdat de vroegpensioenregelingen per 1 januari 2006 grotendeels zijn verdwenen. Dit heeft met name effect op de werkgeverspremies. Voor de prijsontwikkeling is rekening gehouden met 2,45 % inflatie. Hierin is ook een ‘inhaaleffect’ meegenomen omdat het CPB heeft berekend dat het inflatiecijfer voor 2005 hoger is uitgevallen dan de aanvankelijke prognose. Ook de inflatieverwachting voor 2006 is met 0,5 % naar boven bijgesteld tot 1,75 %. Dit is eveneens in het trendcijfer voor 2007 verwerkt. De trendmatige stijging van subsidies is een gewogen gemiddelde van de loon- en prijscompensatie en komt voor 2006 uit op 1,2 %. Ook de toevoegingen en onttrekkingen aan reserves worden met dit bedrag geïndexeerd. Per saldo zijn de volgende bedragen nodig om de loon- en prijscompensatie in de begroting te kunnen dekken:
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Loon- en prijscompensatie
148
-1.377
-1.361
-1.363
-1.363
Algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Saldo van de rentebaten en -lasten Lokale heffingen Dividend Algemene uitkering Gemeentefonds Overige algemene dekkingsmiddelen BTW-compensatiefonds Totaal
9.192 16.137 784 84.336 -4.091 505
10.899 16.533 770 89.787 -6.516 519
10.876 16.539 770 90.232 -12.200 4.171
10.961 16.540 770 90.170 -12.735 3.668
10.661 16.541 770 90.170 -12.710 3.568
106.863
111.992
110.388
109.374
109.000
2007
2008
2009
2010
Mutaties algemene dekkingsmiddelen
Mutaties bestaand beleid
Bedragen x € 1.000
Meeropbrengst OZB BTW-compensatie MRSV/MRISV Wachtgeldvoorziening BTW wegen, straten, pleinen
275
275
275
275 -100
-250 -55
-200 -55
-55
-55
Totaal mutaties bestaand beleid
-30
20
220
120
De OZB-opbrengst In de jaarrekening is een structurele meeropbrengst gerealiseerd ten aanzien van de OZB. Rekening houdend met de inmiddels (per 1-1-2006) afgeschafte OZB voor gebruikers van woningen levert dit vooralsnog voor 2007 een structurele meevaller op van € 275.000. BTW-compensatie MRSV/MRISV Bij de besluitvorming over de Programmabegroting 2006-2009 is een oplopend bedrag beschikbaar gesteld voor tegenvallende voordelen BTWC als gevolg van teruglopende uitgaven MRSV/MRISV. Dit betekent dat in de nieuwe jaarkolom een bedrag ad € 1 ton structureel toegevoegd moet worden aan de oplopende reeks. Wachtgeldvoorziening In 2005 is een tekort ontstaan in de dekking van de kosten voor wachtgelden van voormalig personeel van de gemeente. In de rekening 2005 is dit tekort incidenteel aangezuiverd uit de algemene reserve. Inmiddels zijn de ontwikkeling van de wachtgelden en de dekking van de kosten hiervan geanalyseerd. De kosten gaan in de toekomst afnemen door het afnemen van het aantal “oude wachtgelders”. Prognose van de benodigde extra dekking is € 300.000 in 2006, € 250.000 in 2007 en in 2008 € 200.000. BTW wegen, straten en pleinen In 2003 is de discussie over de indirecte kosten met de belastingdienst afgerond. De belastingdienst heeft een bedrag teruggestort, dat in de jaarrekening 2003 is verantwoord onder verschillen voorgaande jaren. De begrotingspost voor terugvordering BTW wegen straten en pleinen moet hierop nog gecorrigeerd worden.
149
Mutaties algemene dekkingsmiddelen
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Ontwikkeling gemeentefonds Tariefstijging lokale heffingen Renteresultaat reserves en voorzieningen Afwikkeling stelposten
5.090 321 402 510
4.956 449 334 -417
4.828 578 334 -801
4.828 578 34 -747
Totaal mutaties algemene dekkingsmiddelen
6.323
5.322
4.939
4.693
Overige algemene dekkingsmiddelen Lokale heffingen: Wij hebben op basis van het maximale stijgingspercentage van 2,75% een nieuwe calculatie van de OZB -opbrengst gemaakt. Ons voorstel is om in de begroting een structureel bedrag op te nemen van € 17.425.000. Dit leidt meerjarig gezien, tot een beperkt nadeel in 2007 ad € 143.000, en m.n. in 2009-2010 een voordeel voor het financieel meerjarenbeeld ad € 113.000. De nadere toelichting op de tariefstelling OZB (en andere belastingsoorten) treft u aan in de paragraaf lokale heffingen. Renteresultaat reserves en voorzieningen: mede door de afschaffing van de prijscompensatie over de reserves valt het renteresultaat over de reserves hoger uit. Daarvan komt een deel ten gunste van het financieel meerjarenbeeld. Stelposten: In samenhang met de meicirculaire Gemeentefonds is ook een aantal stelposten in de begroting herschikt of geschrapt. Daarbij zijn ook enkele correcties gepleegd van stelposten die onjuist in de begroting waren verwerkt. Tenslotte is een (oude) stelpost uitvoering collegeprogramma vrijgevallen. Het accres op het Gemeentefonds In de Nota Financieel Perspectief is ingegaan op de meicirculaire van het Gemeentefonds. Inmiddels heeft het rijk ook de septembercirculaire uitgebracht. Het beeld van de meicirculaire wordt bestendigd. De positieve lijn (na de magere jaren 2003-2005) zet zich door. Dit komt omdat de rijksuitgaven, die relevant zijn voor de groei van het gemeentefonds stijgen. Het gemeentefonds groeit volgens vaste afspraken met deze rijksuitgaven. Het gemeentefonds kent in 2007 volgens de septembercirculaire een accres van 4,27%. Hier is een compensatie voor inflatie bij inbegrepen. De reële groei zonder die compensatie is 2,52%. In de ontwikkeling van het Gemeentefonds zijn met name drie onderwerpen van belang: • De beschikbare ruimte voor het financiële meerjarenbeeld • De implementatie van de WMO • De compensatie in het gemeentefonds voor areaalontwikkelingen. Ontwikkeling algemene uitkering 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Accres gemeentefonds Uitname BTW-compensatiefonds Extra middelen OOV Herverdeeleffect bodem, bijstand, GR verlaging GF ivm invoering WMO uitname WMO stelpost integratie-uitkering WMO uitgavenbudget WMO stelpost herziening rekentarief stelpost uitvoeringskosten GF bescherming archeologie areaal stelpost uitgaven areaal Totaal
150
5.962 -3.596 1.773 374 -4.450 4.450 7.317 -7.317 371 188 18 145 -145
5.962 -3.596 1.773 374 -4.450 4.450 7.317 -7.317 371 54 18 371 -371
5.962 -3.596 1.773 374 -4.450 4.450 7.317 -7.317 371 -75 18 750 -750
5.962 -1.823 PM 374 -4.450 4.450 7.317 -7.317 371 -75 18 953 -953
5.090
4.956
4.828
4.828
De beschikbare ruimte voor het financiële meerjarenbeeld Het rijk heeft met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een bestuursakkoord gesloten, waarin zijn opgenomen: • • • •
een forse uitname in verband met de ontwikkeling van het BTW -compensatiefonds (BCF), een toevoeging vanwege de in vorige jaren bij gemeenten gestegen uitgaven voor Openbare orde en veiligheid (OOV), het oplossen van de tussen het rijk en gemeenten bestaande “pijnpuntenlijst” met betrekking tot zaken die in het verleden onvoldoende door het rijk gecompenseerd werden. geld om de gemeenten te compenseren voor inkomstenderving als zij de OZB afschaffen voor woningen in bedrijfsruimten (gevolg van het amendement – de Pater)
Daarnaast krijgen gemeenten met een slechte bodemgesteldheid en afwateringsproblematiek met ingang van 2007 meer geld toebedeeld. Hiermee is een al enkele jaren spelend onderwerp afgesloten. WMO Een majeure ontwikkeling is de inwerkingtreding van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning in 2007. Gemeenten krijgen er belangrijke taken en geld bij, ongeveer 1 miljard euro. Het eerste jaar 2007 wordt dit budget nog grotendeels 'historisch' verdeeld, zodat gemeenten de lopende verplichtingen over kunnen nemen. In de jaren daarna zal het verdeelmodel worden ingevoerd; dan zal pas echt sprake zijn van een toereikende en juiste verdeling. De uitvoering van de WMO door de gemeenten zal nog vorm moeten krijgen en het financieel arrangement dat de fondsbeheerders en de VNG hebben afgesproken is daarop toegesneden. Doordat het geld in het gemeentefonds is gevoegd, kunnen gemeenten zelf invulling geven aan de beleidsvrijheid die de WMO hen geeft. Het is op dit moment nog niet te overzien of de beschikbare middelen toereikend zijn voor een adequate uitvoering van de WMO, in de pararaaf Weerstandsvermogen en Risico’s wordt hier nog nader op ingegaan. Het meerjarig perspectief In meerjarig perspectief wordt naar er rekening mee gehouden, dat de Algemene Uitkering in reële termen stijgt met 1 tot 1,5% per jaar. Gelet op de gegevens van de septembercirculaire is dat vooralsnog een verantwoorde aanname. Nominale en reële accressen 2006-2011 (raming, stand Miljoenennota 2007) nominaal accres in procenten prijsontwikkeling BBP reëel accres in procenten
2006
2007
2008
2009
2010
2011
3,77% 1,45% 2,29%
4,27% 1,71% 2,52%
3,90% !,52% 2,34%
2,88% 1,52% 1,34%
2,16% 1,52% 0,63%
1,88% 1,52% 0,35%
1% reële stijging per jaar zou uitkomen op € 800.000 per jaar. Het reële accres is voor Delft de dekkingsbron voor de ruimte nieuw beleid en areaaluitbreidingen.
151
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in de algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen Dekking grote projecten Reserve nutswinsten
2.000 2.212
2.603 2.212
2.106 2.070
2.109 2.095
Totaal stortingen
4.212
4.815
4.176
4.204
Onttrekkingen Dekking grote projecten Dekking kapitaallasten Reserve nutswinsten Opbrengst verkoop EZH
PM 1.494 2.237 5.872
PM 1.494 2.237
PM 1.069 2.095
PM 1.069 2.095
Totaal onttrekkingen
9.603
3.731
3.164
3.164
Saldo resultaatbestemming
5.391
-1.084
-1.012
-1.040
Dekking grote projecten Deze reserve wordt gebruikt voor de financiering van Investeringen in Grote Projecten conform de programmabegroting. De onttrekkingen zullen het bestedingsritme van de grote projecten volgen. Nutswinsten In deze reserve worden de opbrengsten van de dividenden van Nutsbedrijven gestort. De stortingen worden o.a. aangewend ten behoeve activiteiten in het kader van Delft Kennisstad, Stadspromotie, Milieu Technologiefonds, Energiefonds en Evenementenfonds. In de prognose is rekening gehouden met de besluitvorming van de raad om ten laste van deze reserve extra uitgaven te doen voor Stadsmarkering, Kennisstad, Klimaatplan, Redeoss, Toegankelijkheid, BOS-impuls (alle 4 jaar), de Europa specialist en het Subsidie Adviespunt (beide 3 jaar). In de prognose is er van uitgegaan dat deze extra uitgaven gedekt worden uit hogere dividenduitkeringen van Eneco en Evides. Dekking kapitaallasten Deze reserve betreft voornamelijk bijdragen uit reserves ter dekking van (kapitaallasten van te activeren) investeringen. De onttrekkingen vloeien voort uit kapitaallasten van activa, die geheel of gedeeltelijk gedekt zijn uit reserves. Opbrengst verkoop EZH In 2000 zijn de aandelen EZH verkocht. Deze hebben in z'n totaliteit € 60 miljoen opgeleverd. Hiervan is € 9 miljoen afgezonderd als compensatie voor het vervallen dividend en is € 9 miljoen gelabeld ter dekking van structurele uitgaven, die voortvloeien uit de EZH campagne. De in deze reserve beschikbare middelen zijn bestemd voor toegezegde bijdragen aan projecten. Bedragen die (in 2007) niet besteed worden komen het jaar daarna weer beschikbaar.
152
Nieuw Beleid De beschikbare ruimte In onderstaande tabel is samengevat de beschikbare ruimte aan nieuw beleid. In de tabel wordt aangeven, dat voor de jaarschijven 2008 t/m 2010 er ook budgetten voor incidenteel en structureel nieuw beleid zijn, deze worden echter pas bij de Programmabegrotingen van die volgende jaren ingevuld.
Uitgaven voor nieuw beleid
2007
2008
2009
2010
Ruimte incidenteel nieuw beleid jaarschijf 2007 (1) Voorstellen incidenteel nieuw beleid Verschil
500 -625 -125
0 0
0 0
0 0
Ruimte structureel nieuw beleid jaarschijf 2007 (2) Voorstellen incidenteel nieuw beleid Verschil
1.500 -1.277 223
1.500 -1.262 238
1.500 -1.412 88
1.500 -1.412 88
98
238
88
88
2.000
1.500
1.500
1.500
af: resterende bestedingsruimte
98
238
88
88
per saldo t.l.v. meerjarenbeeld
1.902
1.262
1.412
1.412
Bedragen x € 1.000
resterende bestedingsruimte totale ruimte nieuw beleid (1) + (2)
In totaliteit is circa € 2 miljoen vrijgemaakt voor nieuw beleid, waarvan € 625.000 incidenteel en € 1,4 miljoen structureel. De benodigde ruimte voor structureel nieuw beleid 2007 ad € 1,4 miljoen wordt vrijgemaakt uit de ontwikkeling van het gemeentefonds 2007. In aanvulling hierop hebben wij nog dekking aangewezen voor een aantal nieuw beleidsvoorstellen ten bedrage van ca € 1 miljoen. Het totale bedrag aan nieuw beleid bedraagt daardoor ca € 3 miljoen. Bij de begrotingen vanaf 2008 zal nog de ruimte moeten worden gevonden voor nieuw beleid in de betreffende jaren. Mogelijke dekkingsbronnen daarvoor zijn: de accressen in het gemeentefonds voor de komende jaren in combinatie met aanvullende bezuinigingen. Bij de Programmabegroting 2007-2010 zullen wij aangeven in hoeverre de lopende bezuinigingsopdracht verzwaard zal worden.
153
Investeringen en grote projecten In bijlage III treft u een integraal overzicht Investeringen en Grote Projecten aan. De Grote Projecten betreffen een bijzondere categorie investeringen. Het gaat om investeringen van aanzienlijke omvang en met een stedelijk belang. Het kan daarbij zowel gaan om investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut als investeringen met economisch nut voor de stad. Het onderscheid met de overige investeringen ligt daarbij vooral in de wijze van financiering. Grote projecten worden namelijk primair gefinancierd uit het reservevermogen, hetgeen betekent dat de kapitaallasten ervan (afschrijvingen en rentekosten) niet ten laste komen van de exploitatiebegroting. Bij de overige investeringen komen de kapitaallasten wel rechtstreeks ten laste van de exploitatiebegroting. In het verzameloverzicht zijn opgenomen de) geactualiseerde investeringen en Grote Projecten vanuit de Programmabegroting 2006-2009 en de door het college benoemde nieuwe Grote Projecten. U treft daarbij een onderscheid aan naar projecten/investeringen ten laste van: • Algemene Reserve Grondbedrijf • reserve Nutswinsten • MR-ISV • de reserve Grote Projecten • en als sluitstuk de uitbreidingsinvesteringen ten laste van kapitaallastenbudgetten in de begroting. Het totaal programma aan investeringen en Grote Projecten (exclusief de bedragen van de Spoorzone, die via het ontwikkelbedrijf OBS geïnvesteerd en gefinancierd worden) op basis van het vigerende investeringsprogramma/Grote Projecten bedraagt ca € 100 miljoen. Een groot deel van deze investeringen is regulier in de begroting opgenomen en gedekt door middel van kapitaallastenbudgetten en reservevermogen. Het in de vorige Programmabegroting 2006-2009 aangegeven dekkingstekort heeft betrekking op het gedeelte van de Grote Projecten. Grote projecten (herijkt)
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010 Bedragen x € 1.000
Nieuwe Grote Projecten Bestaande Grote Projecten Deel MISV
27.976 24.490 4.328
250 4.300 472
4.391 10.820 3.240
13.945 6.810 1.470
6.565 2.160 -854
2.825 400 0
Totaal Investeringen Grote projecten
56.794
5.022
18.451
22.225
7.871
3.225
De dekking voor deze projecten kan als volgt voorzien worden: Ø reserve Grote Projecten Ø vrijval reservevermogen Ø alternatieve dekkingsbronnen Totaal:
€ 10.0 miljoen € 24.0 miljoen € 22.8 miljoen € 56.8 miljoen
De stand van de reserve Grote Projecten per 1/1/2006 (jaarrekening 2005) bedraagt € 10.061.000. In het hoofdstuk herijking reservevermogen wordt de toelichting gegeven op de mogelijke herschikking van het reservevermogen en aanvullend vrijvallende middelen in verband met onder meer hogere dividenden en het schrappen van de automatische prijscompensatie. Voor een deel zijn nog alternatieve dekkingsbronnen aanwijsbaar, Combiwerk: In de Lijst Grote Projecten is de herhuisvesting voor Combiwerk voor € 13 miljoen onrendabele top opgenomen. In het najaar wordt aan u een nota voorgelegd over deze herhuisvesting. De onrendabele top is berekend over een periode van 40 jaar teruggerrekend naar de waarde van nu. Bij ingebruikneming in 2009 wordt rekening gehouden met een hoger
154
benodigd bedrag aan huisvestingskosten (huur, onderhoud etc.) ad € 535.000. Wij stellen voor deze kosten te dekken uit de vrijval van de automatische prijscompensatie over de reserves. Gelijktijdig verhoogt de gemeente met hetzelfde bedrag (€ 535.000) de gemeentelijke bijdrage aan Combiwerk. De gemeente verhoogt jaarlijks dit bedrag met inflatiecorrectie. Dit stelt vakteam vastgoed in staat om de volledige huuropbrengst in rekening te brengen en het stelt Combiwerk in staat om zowel de huur als de eigen gebruikerslasten te bekostigen. Indien deze werkwijze gevolgd is de aangegeven onrendabele top van € 13 miljoen afgedekt. Voorzieningen Harnaschpolder: In de lijst Grote Projecten worden genoemd een onderwijsvoorziening ad € 5 miljoen, en een jongerenaccommodatie ad € 250.000. Dekking kan voorzien worden uit kapitaallastenbudget onderwijs cq de in het Gemeentefonds opgenomen post areaalontwikkelingen. Reserve grondbedrijf en overige dekkingsbronnen: bij het grondbedrijf wordt nog een aantal positieve plansaldi verwacht (MPV 2006-2009) ad € 6 miljoen, daarnaast zijn uit de stedelijke ontwikkelingen met name met betrekking tot de spoorzone en HarnaschPolder extra inkomsten te verwachten (gemeentefonds, OZB, bouwleges) die ook deels op incidentele basis “teruggeploegd” kunnen worden.
155
Herijking reserves Reserves De stand van het reservevermogen vertoont per 31 december 2005 het volgende beeld:
reserves en voorzieningen gemeente Delft stand per eind van het verslagjaar
bedragen x € 1 miljoen
250 200
61
61 voorzieningen
150 110 100
bestemmingsreserves
109
algemene reserve
50 61
51
2004
2005
0
Van de Algemene Reserve (zie ook de toelichting daarop in de Jaarrekening 2005) is € 15 miljoen te beschouwen als het zuivere weerstandvermogen. In deze programmabegroting 2007 – 2010 besteden wij uitgebreid aandacht aan de mogelijke vrijval van bestemmingsreserves, enerzijds ten behoeve van de versterking van het weerstandsvermogen, anderzijds als potentiële dekkingsbron voor de Delftse Grote Projecten.
Weerstandscapaciteit en de relatie met de grote projecten en de risico’s De weerstandscapaciteit, in de vorm van het vrije deel van de algemene reserve, is na het opmaken van de jaarrekening 2005: bedragen x € 1 miljoen Vrij aanwendbare deel van de algemene reserve
2004 15,7
2005 19,2
nog te verwerken naar aanleiding van de jaarrekening 2005 af: budgetoverhevelingen van 2005 naar 2006 af: nadelig resultaat jaarrekening 2005
-1,3 -2,7
vrije algemene reserve naar verwerking jaarrekening 2005
15,2
In deze programmabegroting 2007 – 2010 wordt de besteding van middelen uit bestemmingsreserves opnieuw vastgelegd. In het navolgende geven wij een overzicht van de resultaten van de bovengenoemde inventarisatie. Achtereenvolgens gaan wij in op de reserves waaruit bedragen zijn vrijgevallen, reserves die zijn samengevoegd of opgeheven en eventuele resterende discussiepunten. In de bijlage van de Programmabegroting treft u het totaaloverzicht reserves aan. De meerjarige onttrekkingen en stortingen worden in de programmabegroting 2007 – 2010 per deelprogramma op hoofdlijnen toegelicht.
156
In onderstaande tabel geven wij aan welke middelen vrijgemaakt kunnen worden voor versterking weerstands vermogen dan wel de dekking van Grote Projecten. Reserve Reserve ter dekking van kapitaallasten Sociale Reserve Reserve Nutswinsten Reserve Nutswinsten: extra dividend Reserve gegarandeerde geldleningen Reserve werk en inkomen Spaarreserve I/D-banen (Melkert) Reserve Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (Regiotaxi) Reserve Beeldende kunstopdrachten en subsidies Reserve Renovatie Watertoren Reserve Exploitatie erfpachtgronden Reserve Aankoop panden binnenstad Reserve Incidentele opdrachten vastgoed Reserve dekking Groenfonds Midden-Delfland Reserve “BWS” woningbouw vrijval middelen Wijkreserve Reserve Dienstkleding Prijscompensatie reserves en voorzieningen Totaal
bedrag vrijval € 8.600.000 € 100.000 € 2.500.000 € 5.000.000 € 1.300.000 € 1.600.000 € 247.000 € 370.000 € 193.000 € 100.000 € 365.000 € 924.000 € 400.000 € 28.000 € 3.125.000 € 150.000 € 200.000 € 8.600.000 € 33.802.000
Indien hieruit € 9.800.000 vrijgemaakt wordt voor het weerstandsvermogen dan ontstaat er een bufferruimte van € 25 miljoen. Voor de dekking van Grote Projecten is dan nog beschikbaar: € 24 miljoen.
Toelichting Reserve dekking kapitaallasten
voorgestelde vrijval: € 8.600.000
Deze reserve bevat een bedrag ter dekking van toekomstige kapitaallasten. Deze constructie is een gevolg van het BBV 2004. Uit deze reserve kan een bedrag van € 8,6 miljoen vrijvallen omdat voor de dekking van kapitaallasten van de nieuwe brandweerkazerne nu een andere financieel-technische oplossing is gekozen. Reserve Nutswinsten voorgestelde vrijval: € 2.500.000 In deze reserve worden de opbrengsten van de dividenden van Nutsbedrijven gestort. De stortingen worden o.a. aangewend ten behoeve activiteiten in het kader van Delft Kennisstad, Stadspromotie, Milieu Technologiefonds, Energiefonds en Evenementenfonds. In 2005 is aanmerkelijk meer dividend ontvangen dan nodig was voor dekking van exploitatieuitgaven. Er van uitgaande, dat de dividendinkomsten de komende jaren voldoende zijn om de reguliere en extra uitgaven te dekken, kan (een gedeelte van) het saldo per 31 december 2005 vrijvallen. Reserve Nutswinsten extra dividend: € 5.000.000 De BNG keert een aantal jaren een hoger dividend op, de dividendopbrengsten die Delft in 2006/2007/2008 ontvangt liggen ca € 9 ton boven het normale dividend. Het dividend Eneco over 2005 was hoger dan normaal. Via de aandeelhouderscommissie wordt gesproken over een structureel hogere dividenduitkering. Wij houden voor 2007/2010 rekening met een aanvullend dividend van tenminste € 1 miljoen per jaar. In totaliteit wordt voor de komende meerjarenperiode vooralsnog uitgegaan van in totaal € 5 miljoen hoger dividend. Reserve gegarandeerde geldleningen.
voorgestelde vrijval: € 1.300.000
De reserve is ingesteld om aanspraken op verleende gemeentegaranties te dekken. Een afzonderlijke res erve is niet nodig, met uitzondering van gegarandeerde geldleningen waarvoor
157
de gemeente een realistisch en in te schatten risico loopt. Dat is het geval voor één concrete lening van ca. € 6 ton. Uit de reserve kan € 1,3 miljoen vrijvallen. Reserve Werk en Inkomen. voorgestelde vrijval: € 1.600.000 Met deze reserve worden de exploitatieresultaten van alle producten die samenhangen met de uitvoering van de WWB-inkomen (inclusief IOAW, IOAZ, BZ) verrekend. In de programmabegroting 2006-2009 is structureel € 1 miljoen per jaar gereserveerd om mogelijke tekorten op rijks(WWB)budgetten op te kunnen vangen. De verwachting is, zie ook uitkomsten jaarrekening 2005 en beleidsplan 2006, dat dit toereikend is. Dit betekent dat voor het afdekken voor tekorten (m.u.v. de bijzondere bijstand) een bedrag ad ca € 4,1 miljoen niet meer nodig is en vrij zou kunnen vallen. Echter, vanuit het coalitieakkoord bestaat het voornemen tot verhoging van de draagkrachtgrens van 110% naar 130%. Wij stellen voor dit in fasen te realiseren, in eerste instantie van 110% naar 120%. De Delftpas hanteert al een grens van120% Bij de bijzondere bijstand, AV-Delft en Sportfonds is wel een verhoging aan de orde. Geschat wordt dat het totaal aantal verstrekkingen met ca. 1.000 zal toenemen. De kosten hiervan (inclusief uitvoeringskosten) bedragen ca. € 337.000 structureel en incidenteel € 70.000. De totale kosten (ca. € 2,5 miljoen) worden voor de komende 2 collegeperiodes ten laste gebracht van de reserve werk en inkomen. In een latere fase van de huidige collegeperiode kan de ophoging van 120% naar 130% worden overwogen. Na verrekening van het voornemen tot verhoging van de draagkrachtgrens met de reserve Werk en Inkomen kan daaruit nog een bedrag van € 1,6 miljoen vrijvallen. Spaarreserve I/D-banen (Melkert) voorgestelde vrijval: € 247.000 Deze reserve had tot doel de exploitaties rond de Rijkssubsidie en uitgaven rond de ID-regeling te faciliteren. In verband met wijziging wetgeving zijn de resterende middelen van deze reserve vrij besteedbaar. Ultimo 2005 resteert een bedrag ad circa € 523.000. Hier rust geen verplichting meer op en kan dus vrijvallen. - in verband met eenmalige kosten verandertraject WIZ wordt in 2006 € 275.000 onttrokken. Het resterende bedrag kan vrijvallen. Voorziening WWB-werk voorgestelde vrijval: € 60.000 Bestemd om rijksmiddelen i.k.v. de WWB die meegenomen mogen worden naar volgende jaren apart zichtbaar te houden. In deze voorziening zit ultimo 2005 ca € 7,0 miljoen voor de meeneemregeling WWB (kan niet vrijvallen) en € 210.000 voor de afwikkeling oude voorziening WIW. Omdat hiervoor geen specifieke bestemming is aangegeven kan dit laatste bedrag vrijvallen of op een andere wijze worden ingezet. In het kader van de reorganisatie van Activering&Inburgering in 2006 worden frictiekosten ( circa € 150.000) gemaakt die niet of slechts beperkt kunnen worden gedekt uit de reguliere begroting. Het restant ad € 60.000 kan dan vrijvallen. Reserve Incidentele opdrachten vastgoed voorgestelde vrijval € 400.000 Via de reserve incidentele opdrachten Vastgoed verwerkt de gemeente de opbrengst van de verkoop van kleine terreinen en de kosten van haalbaarheidsonderzoeken. Voorgesteld wordt om de kosten van de haalbaarheidsonderzoeken (€ 150.000 per jaar) en de opbrengsten uit verkoop kleine terreinen (jaarlijks circa € 75.000) rechtstreeks via de exploitatiebegroting te laten verlopen. Uit de reserve kan dan een bedrag van € 400.000 vrijvallen. Het restantbedrag van de reserve is benodigd om eventuele fluctuaties in de baten en/of lasten op te vangen. Wijkreserve voorgestelde vrijval € 150.000 Uit de Wijkreserve vult de gemeente de wijkbudgetten. Uit deze budgetten voert de gemeente projecten uit ter verbetering van de leefbaarheid die de bewoners van de wijken zelf aandragen. Door de tijd die zit tussen het instemmen met de voorgenomen projecten en de realisatie ervan, schuift jaarlijks een gedeelte van het budget door. Vanwege dit effect is het eenmalig mogelijk een bedrag van € 150.000 af te romen.
158
Samenvoeging van reserves. Reserves Evenementen en Culturele Activiteiten. Voorgesteld wordt om de reserve Evenementen en de reserve Culturele activiteiten samen te voegen tot een nieuwe reserve Evenementen. De gemeente verstrekt uit beide reserves subsidies voor het realiseren van diverse evenementen zoals de stadsijsbaan, de multiculturele markt, de Sint Nicolaas viering en dergelijke. Uit de nieuwe reserve kan de gemeente voortaan subsidies verstrekken voor diverse evenementen op het gebied van kunst, sport, cultuur en dergelijke. Reserves boekwaarde welzijnsaccomodaties en egalisatie Vastgoed De reserve afboeking boekwaarde welzijnsaccommodaties zet de gemeente in om incidentele dalingen in boekwaardes van welzijnsaccommodaties op te vangen. De reserve is nagenoeg leeg. De in 2006 voorgenomen afboeking die samenhangt met de sloop van het pand aan de Van der Horststraat 56 kan hieruit niet worden gedekt. De reserve egalisatie vastgoed beleidsvelden heeft een gelijksoortige functie om de schommelingen in de exploitatieresultaten van vastgoed voor beleidsvelden op te vangen. Daarom stellen wij voor deze reserves samen te voegen en het tekort uit de nieuw gevormde reserve te dekken. Reserves Kabelprojecten en Economisch Structuurfonds. Met de realisatie van het project van koper naar glas waarin scholen in Delft zijn aangesloten op het glasvezelnetwerk is de reserve nagenoeg leeg. De doelstelling van deze reserve komt overeen met een deel van de doelstelling van de reserve Economische Structuurfonds voor het onderdeel ICT. Daarom stellen wij voor de reserves samen te voegen en subsidies voor kabelprojecten voortaan via de reserve Economisch Structuurfonds te laten verlopen. Reserves onderhoud schoolgebouwen en kleine investeringen basisonderwijs. De reserve onderhoud buitenkant schoolgebouwen en de reserve aankoop meubilair en kleine investeringen basisonderwijs kunnen samengevoegd worden tot een nieuwe reserve investeringen onderwijs. Daarmee kunnen voortaan alle investeringen ten behoeve van de sector onderwijs uit een reserve worden gedekt. Reserves Delft Erfgoed digitaal en Digitale Stamboom. Beide reserves hebben soortgelijke bestedingsdoelen betreffende de digitale ontsluiting van het Delftse culturele erfgoed. Het ligt voor de hand ze samen te voegen tot de reserve Delfts Erfgoed Digitaal. Reserve bedrijfsvoering Archief en Archeologie Het betreft in beide gevallen bedrijfsvoeringsreserves o.a. ter dekking van incidentele kosten van het reorganisatieproces Cultureel Erfgoed Delft. Ook hier ligt samenvoeging tot één reserve bedrijfsvoering Cultureel Erfgoed Delft voor de hand. Reserves Aankopen museumcollecties en Aankopen gemeentearchief Om soortgelijke redenen als hierboven genoemd voor de overige reserves op het terrein van het culturele Erfgoed stellen wij voor ook deze reserves samen te voegen tot één reserve aankopen Cultureel Erfgoed Delft.
Op te heffen reserves Reserve Toerisme Uit de reserve toerisme dekt de gemeente de kosten voor het Toeristisch Informatie Punt (TIP) en de jaarlijkse bijdrage aan de reserve Evenementen. Wij stellen voor om de reserve eind 2006 op te heffen en de baten en lasten voortaan direct via de exploitatiebegroting te
159
verwerken. Dit is mogelijk vanwege het stabiele niveau van de lasten en het feit dat de baten uit de toeristenbelasting een opwaartse trend vertonen. Reserve Verenigingsondersteuning Sport Wij stellen voor om de reserve Verenigingsondersteuning Sport eind 2006 op te heffen. Vanaf 2007 zijn de lasten voor het sportloket en de verenigingsondersteuner gelijk aan de baten. Het saldo van de reserve van € 53.000 kan toegevoegd worden aan de reserve renovatie sportvelden waar een tekort wordt voorzien. Een nota over dit onderwerp wordt eind dit jaar aan de raad voorgel+egd. Reserve Hoogovenspand De gemeente zet in 2006 het volledige saldo van de reserve Hoogovenspand in om de boekwaarde van het pand in overeenstemming met de lagere marktwaarde te brengen. De reserve kan daarom ultimo 2006 worden opgeheven. Reserve Collectief Vraagafhankelijk Vervoer
voorgestelde vrijval: €
370.000
De reserve Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (Regiotaxi) is ingesteld om eventuele tekorten ten opzichte van het reguliere budget op te vangen. Het college voorziet echter geen tekort omdat de gereserveerde middelen uit het budget WVG voldoende zijn om de kosten te dekken. De reserve kan worden afgeroomd voor een bedrag van circa € 370.000 en ultimo 2006 worden opgeheven. Reserve Beeldende kunstopdrachten en subsidies
voorgestelde vrijval: €
193.000
Via de reserve beeldende kunstopdrachten en subsidies draagt de gemeente bij aan het realiseren van beeldende kunst in de gemeente Delft. Na een inhaalslag in 2006 daalt het niveau van de geplande uitgaven vanaf 2007 weer naar het niveau van de storting in de reserve. Vanwege het gelijke niveau van geplande baten en lasten stellen wij voor de reserve eind 2006 op te heffen en de lasten met ingang van begrotingsjaar 2007 rechtstreeks via de exploitatiebegroting te laten verlopen. Reserve Renovatie Watertoren voorgestelde vrijval: € 100.000 De gemeente verkocht de Watertoren in 2006. Het in de reserve Renovatie Watertoren gereserveerde bedrag is daarom hiervoor niet meer benodigd. De reserve kan daarom worden opgeheven per ultimo 2006. Van het saldo gaat een bedrag € 557.000 naar de reserve egalisatie vastgoed overige. Reserve Exploitatie erfpachtgronden
voorgestelde vrijval: €
365.000
Vanuit de reserve Exploitatie erfpachtgronden dekt de gemeente de tekorten uit de exploitatie van in erfpacht uitgegeven gronden. Na afronding van de saneringsoperatie in 2005 wordt in 2006 een tekort voorzien van € 45.000. Dit tekort neemt naar verwachting jaarlijks af met een bedrag van € 3.000. Onder de voorwaarde dat het exploitatietekort voortaan rechtstreeks via de exploitatiebegroting wordt, kan de reserve ultimo 2006 worden opgeheven. Reserve Aankoop panden binnenstad
voorgestelde vrijval € 924.000
Met de oprichting van de Vastgoed Ontwikkeling Maatschappij Delft (VOM) is de taak van het aankopen van panden in de binnensteden om de leefbaarheid en vitaliteit van de binnenstad te verbeteren, verschoven naar de VOM. De reserve Aankoop panden binnenstad kan daarom ultimo 2006 worden opgeheven. Dit onder de voorwaarde dat de gevolgen van een beroep op de door de gemeente verstrekte garanties of het oninbaar worden van de achtergestelde lening voortaan ten laste van de Algemene Reserve verlopen. Reserve dekking Groenfonds Midden-Delfland voorgestelde vrijval € 28.000 De reserve dekking Groenfonds Midden-Delfland stelde de gemeente in om de bijdragen aan de realisatie van diverse projecten om het open agrarisch cultuurlandschap van MiddenDelfland te behouden en te versterken en de gebruiks- en belevingswaarden van inwoners van omliggende gemeenten te vergroten. Met de bijdrage uit 2005 heeft de gemeente aan de afspraken voldaan. De reserve kan daarom per ultimo 2006 worden opgeheven.
160
Reserve “BWS” woningbouw vrijvallende middelen,
voorgestelde vrijval € 3.125.000
Uit de reserve “BWS” woningbouw vrijvallende middelen dekt de gemeente het renterisico dat voorvloeit uit het verschil tussen de rente die de gemeente ontvangt voor aan derden verstrekte leningen en de kosten van de lening die de gemeente daarvoor zelf diende aan te trekken. Een analyse van dit renterisico wijst uit dat het een laag risico betreft van maximaal € 0,5 miljoen. Wij stellen voor het saldo van deze reserve volledig vrij te laten vallen en de reserve per ultimo 2006 op te heffen. Daar staat echter tegenover dat het opplussen van woningen slechts gedekt is uit het ISV-2 budget tot medio 2008. Daarna is nog geen nieuwe dekking voorzien al komt er zeer waarschijnlijk ook een ISV-3 tranche. Onder de voorwaarde dat het renterisico voortaan via de Algemene Reserve verloopt, kan een bedrag van € 3,125 miljoen worden afgeroomd. Vanaf medio 2008 wordt in de grote projecten rekening worden gehouden met een extra investeringsbedrag voor het opplussen van woningen. Rese rve Dienstkleding voorgestelde vrijval € 200.000 De reserve dienstkleding stelde de gemeente in vanwege het cyclisch patroon van de uitgaven van twee maal € 40.000 en het derde jaar € 200.000. De gemeente kan de reserve per ultimo 2006 opheffen, waardoor eenmalig een afroming van circa € 200.000 mogelijk is. Vanaf 2007 moet de dienstkleding dan via een investeringskrediet worden aangeschaft waarbij de huidige storting wordt omgezet in kapitaallastenbudget.
Afschaffing prijscompensatie reserves en voorzieningen. In de nota Investeringen, reserves en voorzieningen is aan de raad voorgesteld om de automatische prijscompensatie over reserves en voorzieningen op te heffen. De achterliggende gedachte is dat er een inhoudelijke onderbouwing moet zijn van het bedrag dat noodzakelijk moet worden aangehouden en de bedragen die er jaarlijks aan worden toegevoegd of onttrokken. Een dergelijke exercitie is nu in het kader van de programmabegroting 2007 – 2010 uitgevoerd. De resultaten daarvan zijn hieronder samengevat. Jaarlijks bij de begrotingsvoorbereiding zal hieraan ‘onderhoud’ worden gepleegd. Vierjaarlijks, in het jaar waarin een nieuwe gemeenteraad aantreedt, vindt opnieuw een uitgebreide inventarisatie van het reservevermogen plaats. In de nota Investeringen reserves en voorzieningen is voorgesteld om een deel van dat bedrag te reserveren om bij het opmaken van de jaarrekening in voorkomende gevallen voorzieningen te kunnen aanvullen tot de bedragen die nodig zijn om achterliggende risico’s en verplichtingen te kunnen dekken. Gezien de verhouding tussen voorzieningen tot het reservevermogen van ongeveer 25 a 30 % adviseren wij u om een bedrag van € 0,8 miljoen op jaarbasis aan te houden om voorzieningen te kunnen vormen of aanzuiveren overeenkomstig de eisen die het BBV daaraan stelt. Indien deze bijdragen bij het opmaken van de jaarrekening niet nodig blijken kunnen zij daaruit vrijvallen. Daarnaast is aangegeven dat de onrendabele top van de herhuisvesting van Combiwerk gaat leiden tot een structurele extra huisvestingslast van ruim € 5 ton. Wij adviseren u om deze kosten (vanaf 2009) te dekken uit de vrijval van de automatische prijscompensatie over de reserves. Het schrappen van de automatische prijscompensatie over reserves en voorzieningen levert in de begroting per saldo voor de periode 2006-2010 een voordeel op van € 8,6 miljoen.
161
Het bezuinigingsprogramma Het lopende bezuinigingsprogramma is in drie tranches opgebouwd en zal in de komende 2 á 3 jaren tot verdere realisatie moeten komen. In het voorjaar 2004 is op basis van de voorverkenningen van het college invulling gegeven aan een bezuinigingsprogramma van € 4 miljoen. Bij de Programmabegroting 2005-2008 is aanvullend € 1 miljoen bezuinigd. Via de door de raad vastgestelde “Startnotitie Bezuinigingen 2006-2009” is dit eind 2004 verhoogd naar een bezuinigingsopdracht van € 5 miljoen.
Bezuinigingspakket
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Taakstelling 2004 Taakstelling 2005 Taakstelling 2006-2009
4.000 1.000 4.500
4.000 1.000 5.000
4.000 1.000 5.000
4.000 1.000 5.000
Totaal
9.500
10.000
10.000
10.000
Het overgrote deel van deze bezuinigingen is niet alleen in de meerjarenbegroting verwerkt, maar ook geëffectueerd. Een aantal bezuinigingsopdrachten zal nog geëffectueerd moeten worden. Dit betreft een totaal bedrag van ca € 1,9 miljoen. Dit betreft met name: Bezuinigingspakket Bezuinigingsronde 2006-2009 Overloop bezuinigingen 2006 Instellen gemeentebreed callcentre Wegen, straten, pleinen Diverse taak -/budgetverminderingen Flexibilisering Personeelsbudget Stelpost Erfgoedsector Brandweer Gemeentebrede bedrijfsvoering Bezuinigingsronde 2005 Minder verkeersregelinstallaties Bezuinigingsronde 2004-2007 Overdracht van taken Lagere subsidies Welzijn Lagere subsidies cultuur Lagere subsidies sociale zorg Lagere bijdragen Haaglanden Lagere bijdragen hulpverleningsregio Lagere begrafenisrechten Totaal
162
2007
2008
2009
2010
Pm 50 85 40 31 21 600
Pm 50 85 90 31 21 50 855
Pm 50 85 90 31 21 50 855
Pm 50 85 90 31 21 50 855
10
20
20
20
500 65 35 10 5 3 25
500 65 35 10 10 5 25
500 65 35 10 10 5 25
500 65 35 10 10 5 25
1.480
1.852
1.852
1.852
Verzameloverzichten Bestaand beleid Mee- en tegenvallers
2007
2008
2009
2010
Deelprogramma
Bedragen x € 1.000
Beveiligingskosten Phoenixstraat Niet te realiseren bezuinigingstaakstelling Opvang asielzoekers: wegvallen rijksbijdrage Schuldhulpverlening: toename aantal klanten Kennismaken en meebesturen Taskforce probleemjongeren Capaciteit jongerenloket Openstelling kinderboerderijen Maatschappelijke voorzieningen Knelpunt formatie sector Leefbaarheid Beheer Welzijnsaccommodaties BWD Onderhoud atletiekbaan Zaalverhuur sportaccommodaties Lastenverlaging sportaccommodaties Veldvergroting bluebirds Milieuspecialist bestemmingsplannen Tijdelijke huisvesting archeologie Wachtgeld gewezen wethouders Presentiegelden Prijsstijging aardgas Energiecoördinator IZA premies gepensioneerden Wachtgeldvoorziening Meeropbrengst OZB BTW-compensatie MRSV/MRISV Totaal mee- en tegenvallers
Budgetten als gevolg van afroming reserves Schade en calamiteiten schoolgebouwen Communicatie over vervoer in Delft Exploitatie erfpachtgronden Incidentele opdrachten vastgoed Totaal budgetten agv afroming reserves Reeds genomen besluiten
-63 -150 -27 -100 -43 -15 -80 -115 -140 -101 -175 -9 -25 -200 -50 -100 -111 -101 -30 -130 -65 590 -250 275
-63 -150
-63 -150
-63 -150
-43
-43
-80 -115
-80 -115
-111 -200 -9
-111 -200 -9
-100
-100
-111 -54 -30 -130 -65 590 -200 275
-111
-111
-30 -130 -65 590
-30 -130 -65 590
275
275 -100
-1.215
-926
-342
-442
2007
2008
2009
2010
-100 -43 -15 -80 -115 -190 -111 -200 -9 -25 -100
Dienstverlening Dienstverlening Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Integratie Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Stadsbeheer Zorg met aandacht Zorg met aandacht Zorg met aandacht Gezond en actief Gezond en actief Gezond en actief Gezond en actief Milieu en Duurz.ontw. Cultuur en toerisme Bestuur Bestuur Organisatie Organisatie Organisatie Alg.Dekkingsmiddelen Alg.Dekkingsmiddelen Alg.Dekkingsmiddelen
Deelprogramma
Bedragen x € 1.000
37 45 42 75
37 45 39 75
37 45 36 75
37 45 33 75
199
196
193
190
2007
2008
2009
2010
Jeugd en onderwijs Verkeer en vervoer Grond en vastgoed Grond en vastgoed
Deelprogramma
Bedragen x € 1.000
Restzettingen Tanthof Exploitatie welzijnsaccommodaties Grondwateronttrekking DSM Bijdrage hulpverleningsregio Haaglanden Onderhoud vastgoed Onderhoud vastgoed gebouw VAK Communicatieadvies college Totaal reeds genomen besluiten
-258 -175 -222 -21 -745 -72 -10
-258 -175 -222 -21 -745 -72 -10
-258 -175 -222 -21 -314 -72 -10
-1.503
-1.503
-1.072
-258 Stadsbeheer -175 Zorg met aandacht -222 Milieu en Duurz.ontw. -21 Integrale veiligheid -314 Grond en vastgoed -72 Grond en vastgoed -10 Bestuur -1.072
163
Technische correcties
2007
2008
2009
2010
Deelprogramma
Bedragen x € 1.000
Uitstroomverbetering Gesubsidieerd werk Lijkbezorging onvermogenden Overheveling budget project AUB BTW wegen, straten, pleinen
-72 -41 -43 150 -55
-72 -41 -34
-72 -41 -34
-72 -41 -34
Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Stadsbeheer Ruimtelijke ordening -55 Alg.Dekkingsmiddelen
-55
-55
Totaal technische correcties
-61
-202
-202
-202
2007
2008
2009
2010
Nieuw beleid Voorstellen incidenteel beleid
Deelprogramma
Bedragen x € 1.000
164
Werkgelegenheidsbudget Onderzoek 24-uurs kinderopvang Invoering Wet Inburgering Tiener- en jongerenbeleid Buurtbemiddeling Gebruikersonderzoek Delftse Hout Subsidie toezicht strandstrook/zwemwater Tegengaan fietsendiefstal Bijdrage natuurwaardendatabank Pro-actieve aanpak vleermuizen Water, plan en onderzoek Cultuurjaar 2009 Financiële managementinformatie VAK Informatiecentrum Opvang ex-gedetineerden Representatie
30 10 75 50 20 25 10 40 20 25 50 100 5 100 40 25
Subtotaal nieuw beleid incidenteel
625
Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Integratie Jeugd en Onderwijs Samenwerken in wijken Stadsbeheer Stadsbeheer Verkeer en vervoer Milieu en Duurz.ontw. Milieu en Duurz.ontw. Kennisstad/economie Cultuur en toerisme Cultuur en toerisme Cultuur en toerisme Veiligheid Bestuur 0
0
0
Voorstellen structureel beleid
2007
2008
2009
2010
Deelprogramma
Bedragen x € 1.000
Schuldhulpverlening en budgetvoorlichting Schuldhulpverlening: dekking rijksbijdragen Schuldhulpverlening: dekking sociale reserve Ontwikkelen visie op emancipatie Verhoging draagkrachtgrens Draagkrachtgrens: dekking reserve W&I Delftpas: voorlichting en verkooppunten Brede school voortgezet onderwijs Brede school plusaanpak Formatie jongerenloket Beheer skatebaan Gebiedsprogramma Delftse Hout Budgetbegroting WZW WZW: dekking onderuitputting WVG Visitatiecommissies Kwaliteitsbewaking projecten RO Langzaam verkeersmaatregelen Themajaren milieu Algemene economische structuur Culturele evenementen Wijkgerichte cultuurprojecten Jongerenbeleid VAK Financiële managementinformatie VAK Monumentenzorg Informatiecentrum Formatie veiligheid Formatie handhaving Handhaving: dekking stelpost begroting Salariskosten Wet Bibob Coördinator stedenbanden Representatie Communicatiemedewerker gemeenteraad
150 -150
150
150
150
50 407 -407 22 75 75 40 50 20 275 -275 50 85 100 20 100 25 25 40 25 150 100 72 210 -210 22 46 50 35
-150 50 337 -337 7 75 75 40 50 20 275 -275 50 85 100 20 100 25 25 40 25 150 100 72 210 -210 22 46 50 35
50 337 -337 7 75 75 40 50 20 275 -275 50 85 100 20 100 25 25 40 25 150 100 72 210 -210 22 46 50 35
50 337 -337 7 75 75 40 50 20 275 -275 50 85 100 20 100 25 25 40 25 150 100 72 210 -210 22 46 50 35
Subtotaal nieuw beleid structureel
1.277
1.262
1.412
1.412
Subtotaal nieuw beleid incidenteel
625
0
0
0
Totaal nieuw beleid
1.902
1.262
1.412
1.412
Areaaluitbreiding
2007
2008
2009
2010
Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Stadsbeheer Stadsbeheer Zorg met aandacht Zorg met aandacht Zorg met aandacht Ruimtelijke ordening Verkeer en vervoer Milieu en Duurz.ontw. Kennisstad/economie Cultuur en toerisme Cultuur en toerisme Cultuur en toerisme Cultuur en toerisme Cultuur en toerisme Cultuur en toerisme Veiligheid Veiligheid Veiligheid Veiligheid Internationaal beleid Bestuur Bestuur
Deelprogramma
Bedragen x € 1.000
Onderhoud openbare verlichting Meterkast passantenhaven
35 12
35
35
35
Totaal areaaluitbreidingen
47
35
35
35
Stadsbeheer Kennisstad/economie
165
Grote projecten en investeringen Grote projecten (herijkt)
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Dekking Grote projecten Grondbedrijf Koepoort Renovatie Sportpark Tanthof Bruggen Trekkenwand de Veste Herstructurering Schie-oevers
400 250 2.000 1.600 2.500
400 250 440 1.600 1.675
1.560 550
275
6.750
4.365
2.110
275
0
0
Dekking reserve Nutswinsten (jaarlijkse dividendopbrengst Eneco € 1 mln) 725 Kennisstad 145 145 145 850 REM 170 170 170 MTF 650 130 130 130 Natuur en milieu 65 13 13 13 550 Stadsmarketing 110 110 110
145 170 130 13 110
145 170 130 13 110
568
568
568
200 250 200 100 700 200 40
200 250 200 100 700 200 40
2.840
568
568
Dekking reserve Nutswinsten (extra dividendopbrengst Eneco € 1 mln) 800 Stadsmarketing 200 200 1.000 Kennisstad 250 250 Klimaatplan fase 2 600 0 200 Toegankelijkheid woonservicezones 400 0 200 Toegankelijkheid openb.gebouwen 2.800 100 600 800 BOS-impuls (sportaccomodaties) 200 200 160 Europaspecialist 40 40
700
6.560
790
1.690
1.690
1.690
700
Thema wonen en samenleven Thema kennis, economie, cultuur Thema duurzaamheid
12.593 3.325 2.107
4.487 815 447
3.947 1.280 561
2.419 990 561
1.740 240 538
Totaal uitgaven MR-ISV
18.025 10.669 28 3.000 13.697
5.749
5.788
3.970
2.518
2.249 28 3.000 5.277
2.548
2.500
3.372
2.548
2.500
3.372
0
4.328
472
3.240
1.470
-854
0
MR-ISV
Dekking provincie Dekking VROM Dekking voorziening ISV Totaal dekking MR-ISV
166
0
Grote projecten (herijkt)
Totaal
2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Dekking Grote Projecten Nutswinsten Nieuw bij PB 2007 Jongerenaccomodatie HaPo Onderwijsvoorziening HaPo Omnibus Poptahof Reconstr. sportpark Brasserskade realisatie woonservicezones Economische structuurversterking Combiwerk LVVP ontsluitingen Inrichting openb. ruimte TU-Noord Gebiedsprogramma Delftse Hout Klimaatplan fase 2 Impuls binnenstad Herijkt bestaand plan Passantenhaven de Kolk Eenm. investering waterdossier Klimaatplan fase 1 Gezondheidscentra DIA II-Techniek KIS II (2002-2006) Inhaalslag RO (AUB) Water en Ecologie Fietsactieplan 2 Infrastructuur (basis: LVVP) Bijdrage Zwethzone Onr. Top Vermeercentrum Combiwerk Zwembaden Stadshal Bacinol
Totaal Investeringen Grote projecten
250 5.000 2.300 3.200 3.600 2.000 5.000 1.400 795 500 2.700 1.231 27.976
1.000
250
660 950 500 600 100
250
150 1.232 1.000 2.139 1.400 450 300 679 1.736 5.820 100 382 8.000 102 1.000 24.490
150 1.232
445 100 382 500 102 30 4.300
52.466 86.641
581 4.391
250 2.000 2.300 1.400 800 500 5.000 400 265 200 700 130 13.945
2.000 1.140 800 500 400 265 200 1.000 260 6.565
750
250
100 200 736 1.925
100 250 800 1.660
100
5.000
2.500
10.820
4.550
680
800 500
265 1.000 260 2.825
1.459 1.400
450 229
200 1.390
400
750 6.810
220 2.160
400
15.211
20.755
8.725
3.225
16.022
25.367
27.258
13.501
4.493
21.746
27.750
29.563
21.090
4.493
Totaal investeringsplan grote projecten inclusief uitbreidingsinvesteringen
104.642
167
Uitbreidingsinvesteringen 2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
Nieuwe investeringen Programmabegroting 2007-2010 Klantcontactcentrum (rendabel) Sint Sebastiaansbrug Verhuizing archief Verhuizing archeologie
258
Totaal nieuwe investeringen
258
500
500 30 70
500
200 3.010 25
200 1.000
Bestaande investeringen Programmabegroting 2006-2009 Wegen, straten, pleinen Aanlichten stadhuis Geluidsarm asfalt Brandweerkazerne Programmabegroting 2005-2008 Grondwater (rendabel) Crematorium (rendabel) Maatregelen amfibiën Zomernota 2003-2006 Huisvesting maatsch.opvang Plantsoenpost Brasserskade Huisvesting Mondriaan & PLC Zomernota 2000-2003 Ruys de Beerenbrouckstr. Fase 1 Verhuizing archief Restant mjb 1999-2002 Gronddepot Aardewerkmuseum Restant mjb 1998-2001 Welzijnsaccommodaties
500 PM
500
2010
70
70
2010
40
0 PM 102 75
0
40
177
171
166
25 20 10
22 1 5
67 3 15 410
88 3 25 410
86 3 35 410
84 3 35 410
25 40 10
0 0 6
0 0 7
0 0 7
0 0 7
0 0 7
40 40 40
75 15 15
43 14 15
42 14 15
41 14 14
40 14 14
25 40
0
40
39
6.807
38 253
37 506
112
25 25
6 0
6 5
6 27
6 48
6 48
40
11
11
11
11
11
600
0
70
440
68 375
Kapitaallasten 2007 2008 2009
Bedragen x € 1.000
0 PM
ann.80 40
575 195 200
113
2006
600
1.360 1.860
afschr. in jaren
153
0 PM 100 71
0 PM 99 67
Totaal bestaande investeringen
5.466
1.883
445
6.989
0
156
636
687
966
1.215
Totaal nieuw + bestaand
5.724
2.383
2.305
7.589
0
156
676
864
1.137
1.381
168
Overzicht baten en lasten programma’s en algemene dekkingsmiddelen Programma's
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Dienstverlening
baten lasten saldo
4.382 3.849 533
6.213 3.569 2.644
6.219 3.537 2.682
6.224 3.543 2.681
6.224 3.544 2.680
Wonen, Zorg en Welzijn
baten lasten saldo
17.601 38.921 -21.320
16.439 38.095 -21.656
16.308 37.637 -21.329
16.989 37.785 -20.796
16.990 37.518 -20.528
Jeugd en Onderwijs
baten lasten saldo
14.864 28.981 -14.117
13.389 27.687 -14.298
13.213 27.521 -14.308
13.216 27.579 -14.363
13.222 27.782 -14.560
Integratie en Inburgering
baten lasten saldo
1.481 2.483 -1.002
22 1.513 -1.491
22 1.436 -1.414
22 1.435 -1.413
22 1.434 -1.412
Veiligheid
baten lasten saldo
115 7.758 -7.643
589 10.250 -9.661
589 10.146 -9.557
589 10.128 -9.539
589 10.126 -9.537
Wijkzaken en Beheer van de stad
baten lasten saldo
24.330 43.820 -19.490
27.928 48.361 -20.433
27.904 46.553 -18.649
27.124 45.542 -18.418
27.036 45.322 -18.286
Milieu en Duurzame ontwikkeling
baten lasten saldo
39 1.817 -1.778
559 3.918 -3.359
1.267 3.687 -2.420
1.571 3.684 -2.113
1.369 4.198 -2.829
Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie
baten lasten saldo
82.557 99.728 -17.171
79.293 98.577 -19.284
79.185 98.275 -19.090
79.303 98.286 -18.983
79.303 97.611 -18.308
Kennisstad en Economie
baten lasten saldo
346 1.592 -1.246
1.254 2.482 -1.228
1.254 2.371 -1.117
1.254 2.320 -1.066
1.001 2.319 -1.318
Cultuur en Binnenstad
baten lasten saldo
2.533 16.269 -13.736
2.344 17.413 -15.069
2.354 16.878 -14.524
2.354 16.789 -14.435
2.354 16.689 -14.335
Ruimtelijke ordening, Verkeer en Vervoer
baten lasten saldo
4.545 7.878 -3.333
4.475 7.299 -2.824
4.526 7.807 -3.281
4.526 8.000 -3.474
4.526 7.996 -3.470
Ontwikkelen, Grond en vastgoed
baten lasten saldo
18.773 19.436 -663
40.393 35.018 5.375
45.890 46.413 -523
11.326 11.635 -309
10.402 10.708 -306
Bestuur en Organisatie
baten lasten saldo
81 7.463 -7.382
481 8.162 -7.681
416 7.207 -6.791
416 7.084 -6.668
416 7.644 -7.228
Totaal programma's
baten
171.647
193.379
199.147
164.914
163.454
lasten
279.995
302.344
309.468
273.810
272.891
saldo
-108.348
-108.965
-110.321
-108.896
-109.437
169
Programma's
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Algemene dekkingsmiddelen Saldo van de financieringsfunctie Lokale heffingen Dividenden Algemene uitkeringen Overige algemene dekkingsmiddelen BTW-compensatiefonds Totaal algemene dekkingsmiddelen Resultaat voor bestemming Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Dienstverlening storting onttrekking saldo
170
9.192 16.137 1.019 84.336 -3.533 505 107.656
10.899 16.533 745 89.787 -11.883 519 106.600
10.876 16.539 745 90.232 -7.359 440 111.473
10.961 16.540 745 90.170 -8.534 504 110.386
10.661 16.541 745 90.170 -8.506 404 110.015
-692
-2.365
1.152
1.490
578
0 0 0
2.031 0 -2.031
2.062 0 -2.062
2.059 0 -2.059
2.056 0 -2.056
Wonen, Zorg en Welzijn
storting onttrekking saldo
742 384 -358
104 144 40
104 0 -104
104 0 -104
104 0 -104
Jeugd en Onderwijs
storting onttrekking saldo
0 39 39
601 486 -115
601 486 -115
601 486 -115
601 486 -115
Integratie en Inburgering
storting onttrekking saldo
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Veiligheid
storting onttrekking saldo
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Wijkzaken en Beheer van de stad
storting onttrekking saldo
929 1.319 390
867 2.683 1.816
867 1.084 217
867 1.035 168
867 1.035 168
Milieu en Duurzame ontwikkeling
storting onttrekking saldo
0 125 125
519 1.855 1.336
1.228 1.772 544
1.531 1.771 240
1.329 2.286 957
Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie
storting onttrekking saldo
0 0 0
110 1.281 1.171
60 1.096 1.036
60 1.061 1.001
60 393 333
Kennisstad en Economie
storting onttrekking saldo
139 179 40
1.006 968 -38
1.006 910 -96
1.006 859 -147
753 859 106
Programma's
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Cultuur en Binnenstad
storting onttrekking saldo
467 751 284
552 861 309
501 563 62
501 534 33
501 481 -20
Ruimtelijke ordening, Verkeer en Vervoer
storting onttrekking saldo
142 768 626
0 168 168
0 592 592
0 686 686
0 686 686
Ontwikkelen, Grond en vastgoed
storting onttrekking saldo
16 352 336
6.104 256 -5.848
39 96 57
42 12 -30
78 12 -66
Bestuur en Organisatie
storting onttrekking saldo
0 4 4
343 803 460
278 116 -162
278 46 -232
278 612 334
Algemene dekkingsmiddelen
storting onttrekking saldo
1.197 31 -1.166
4.212 9.603 5.391
4.815 3.731 -1.084
4.176 3.164 -1.012
4.204 3.164 -1.040
Totaal stortingen en
storting
3.632
16.449
11.561
11.225
10.831
onttrekkingen
onttrekking
3.952
19.108
10.446
9.654
10.014
320
2.659
-1.115
-1.571
-817
-372
294
37
-81
-239
saldo Resultaat na bestemming
171
Paragrafen
172
Weerstandsvermogen en risico’s Het weerstandsvermogen is de mate waarin de gemeente in staat is om financiële tegenvallers op te vangen ten einde haar taken te kunnen voortzetten. Het gaat daarbij dus om een beoordeling van de aanwezige financiële risico’s in het licht van de ruimte in begroting en het gemeentelijke reservevermogen om deze op te kunnen vangen. In het eerste deel van deze paragraaf geven wij een inventarisatie van de specifieke risico’s waarmee de gemeente Delft in de voorliggende begrotingsperiode te maken heeft. Vervolgens gaan wij in op de hoogte en samenstelling van de weerstandscapaciteit. De meer algemeen van aard zijnde risico’s voor de gemeente, zoals de positieve of negatieve doorwerking van macroeconomische zullen we in deze paragraaf niet beschrijven. Hier wordt in het financieel meerjarenbeeld onder meer in het onderdeel Algemene Middelen (ontwikkeling gemeentefonds) op ingegaan. In de nota Investeringen, reserves en voorzieningen, die in augustus 2006 in de gemeenteraad is vastgesteld, is een voorstel gedaan om de paragraaf Weerstandsvermogen en risico’s geleidelijk te verbeteren. Hiermee beogen wij om de relatie tussen de aanwezige risico’s en de weerstandscapaciteit, die daartegenover wordt aangehouden, meer inzichtelijk te maken. Overeenkomstig de voorstellen in de genoemde nota voegen wij met ingang van deze begroting de volgende elementen aan de beschrijving van de risico’s toe. •
•
Een beschrijving van de specifieke maatregelen die wij nemen of overwegen om het betreffende risico te beheersen en de inschatting van het effect wat daarvan mag worden verwacht. Dit zal overigens niet voor alle risico’s in gelijke mate mogelijk zijn; omdat daar nog een nadere analyse voor benodigd is. Een classificatie van de afzonderlijke risico’s in een categorie laag, midden en hoog. Om te voorkomen dat deze categorisering een volledig subjectieve aangelegenheid wordt, hanteren wij daarbij een eenvoudige wegingsmethode. Daarbij worden de geschatte kans van optreden en het geldgevolg daarvan gekwantificeerd. De risicoscore wordt uitgedrukt in een getal volgens de formule: risicoscore = kans van optreden x geldgevolg. Deze risicoscores zijn vervolgens geschaald in de genoemde categorieën laag, midden en hoog.
Met deze systematiek passen wij een rudimentaire weging toe van het totaal aantal risico’s waarmee de gemeente Delft in deze begrotingsperiode wordt geconfronteerd. In toekomstige jaarrekeningen en begrotingen wordt de weging van de dan (nog) aanwezige risico’s herhaald. Dit levert een indicatie op van verschuivingen in het risicoprofiel. Die kan vervolgens worden meegenomen in de beoordeling of de weerstandscapaciteit moet worden aangepast.
Risico’s: Dienstverlening Daling omzet Burgerzaken De huidige begroting van het product Burgerzaken wijkt af van de realiteit. Dit wordt veroorzaakt door daling in de loop der jaren van de producten van Burgerzaken. In de raming van de begroting van Burgerzaken wordt rekening gehouden met een gemiddeld aantal producten van de laatste 10 jaar. Doordat de producten jaarlijks dalen, loopt de opbrengst achter bij het gemiddelde. Zodoende wordt ieder jaar minder leges ontvangen dan begroot. Daarnaast zijn de afdrachten aan het rijk gestegen. Bij de tweede Beheersrapportage 2006 zal hiervoor een prognose voor het lopende jaar worden gemaakt. Vooralsnog blijft het budgettaire risico bestaan.
Bovengrens: € 170.000 structureel
Ondergrens: € 0
173
laag risicoscore
midden x
hoog
Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie WWB-inkomen De gemeente is (op basis van een objectief verdeelmodel) met ingang van 1 januari 2004 volledig verantwoordelijk voor het budget op het gebied van uitkeringen en loopt hiermee een financieel risico. Pas in september van het lopende jaar stelt het Rijk het budget voor dat jaar definitief vast. Jaarlijks vindt er vanuit het Ministerie SZW onderhoud plaats aan het bestaande verdeelmodel. Rond de zomer 2006 is het nieuwe verdeelmodel 2007 vastgesteld. Hoewel de (exacte) bedragen 2007 per gemeente nog niet bekend zijn, is de inschatting dat het budgettaire effect van het nieuwe verdeelmodel 2007 voor Delft minimaal is (- 0,2% dat wil zeggen circa € 75.000 minder dan voorgaande jaren). Dit staat nog los van de daadwerkelijke ontwikkeling van de werkloosheid. Omdat formeel nog niets bekend is over de rijksbijdrage 2007 en de ontwikkeling van de werkloosheid niet exact voorspelbaar is, blijft het risico bestaan dat de beschikbare middelen niet toereikend zijn. Bij de vaststelling van de programmabegroting 2006 is ca. € 1 miljoen structureel gereserveerd voor het risico van de WWB-inkomen; gezien de huidige inzichten is het risico hiermede voldoende afgedekt. Bovengrens: € p.m.structureel
risicoscore
Ondergrens: € p.m.
laag x
midden
hoog
Uitstroomverbetering Ingaande 2003 is extra formatie beschikbaar gesteld voor de invoering van het concept van klantmanagement. Hiervoor was een extra subsidie van het Rijk beschikbaar van in totaal € 2,5 miljoen. Aan deze subsidie was wel een zekere resultaatverplichting verbonden, betreffende ng aantallen trajectplannen en de uitstroom. Bij het niet realiseren van de taakstelling moet een deel van de subsidie terugbetaald worden. Uit tussentijdse notities blijkt dat de taakstelling voor het aantal trajectplannen (2.827 t/m 2005) haalbaar lijkt, maar dat er ten aanzien van de taakstelling uitstroom (1.125 t/m 2007) nog een forse inspanning ligt. Met name ten aanzien van de uitstroom bestaat er het potentiële risico dat een deel van het subsidiebedrag terugbetaald moet worden. Het (financieel) risico is afgedekt door de voorziening klantmanagement. Bovengrens: € 600.000 incidenteel
risicoscore
174
Ondergrens: € 100.000
laag x
midden
hoog
Wonen, Zorg en Welzijn WVG (onderdeel WMO) De gemeente verstrekt aan burgers met een functiebeperking in het kader van de Wet Voorziening Gehandicapten (Wvg) voorzieningen in bruikleen, die tot en met januari 2004 werden gehuurd. Sinds februari 2004 is een nieuw contract van kracht en koopt de gemeente zelf Wvg -voorzieningen in. In de Meerjarenbegroting 2005 –2008 zijn we ervan uitgegaan dat het uitgeleende huurbestand in 5 jaar wordt omgezet in een uitgeleend koopbestand. Als over de omzetting van huur- naar koopvoorzieningen langer wordt gedaan, zullen de kosten van deze voorzieningen hoger zijn (er moet meer huur worden betaald). Een andere onzekerheid is dat in de koop van voorzieningen in 30% van de toegekende aanvragen is uitgegaan van herverstrekking (de voorziening komt uit het gemeentelijk depot). Als dit niet wordt gerealiseerd zullen meer voorzieningen moeten worden gekocht. De termijn waarin het uitstaande huurbestand wordt omgezet in een uitstaand koopbestand en het percentage herverstrekkingen is gebaseerd op ervaring van de leverancier. Er is nu bijna 3 jaar ervaring met het kopen van voorzieningen. Toch zijn er nog onvoldoende gegevens beschikbaar om de genoemde onzekerheden te kunnen weerleggen. Bovengrens: € p.m. structureel
risicoscore
Ondergrens: € p.m.
laag x
midden
hoog
Hulp in de huishouden (onderdeel WMO) Met ingang van 1 januari 2007 wordt de verantwoordelijkheid voor bepaalde voorzieningen van de AWBZ via de WMO overgedragen aan de gemeenten. Hierbij hoort een financieel arrangement in de vorm van een integratieuitkering via het gemeentefonds. Dit doet zoveel mogelijk recht aan de gemeentelijke beleidsvrijheid. Op basis van de huidige beschikbare gegevens bestaat er voor 2007 een aanzienlijk risico op een financieel tekort, met name op de onderdelen Hulp in de huishouden en Uitvoeringskosten. De hoogte van dit tekort hangt met name af van de werkelijke uitkomsten 2006 (pas bekend in juni 2007) en de stijging van de productie in 2007. Gerekend moet worden op een bedrag van minimaal € 2,4 ton. Bij een stijging van het uitgavenvolume in 2007 met 5% of 8% loop het tekort op tot respectievelijk € 540.000 en € 720.000. Het tekort wordt voor 2007 afgedekt via de reserve WMO (=omgevormde reserve WVG) De mogelijke overschrijding op het uitvoeringsbudget wordt voorlopig even als p.m. ingeschat. Zodra hier meer inzicht in bestaat zullen wij de raad daarover nader informeren. De meerjarige consequenties zullen minder groot zijn. Wij verwachten namelijk, dat het macrobudget 2008, als gevolg van de stijging van de uitgaven in 2006, ook verhoogd zal worden. Bovendien zullen wij bij de beleidsontwikkeling de structurele uitgaven voor de WMO/WVG in overeenstemming brengen met de budgettaire mogelijkheden van de gemeente . Bovengrens: € 720.000 structureel
Ondergrens: € p.m.
laag risicoscore
midden x
hoog
Zwembad Kerkpolder In de begroting 2006 hebben wij reeds gemeld dat als gevolg van aangescherpte wetgeving, en financiële aansprakelijkheid ten gevolge van ongevallen, het bedrijfsvoeringsrisico van het zwembad is toegenomen. Ook is sprake van aanscherping van Arbo-regels met betrekking tot aanwezigheid van personeel (onder anderen BHV). De coördinator van het zwembad Kerkpolder heeft een ‘voorlopige’ formatieopzet opgesteld. Lacunes in de bezetting worden met tijdelijk personeel opgevangen. Na een volledige analyse van het activiteitenaanbod in relatie tot de kwaliteit en kwantiteit van de bezetting zullen wij structurele maatregelen nemen.
175
Bovengrens: € 110.000 structureel
Ondergrens: € p.m.
laag risicoscore
midden x
hoog
Renovatie sportvelden In 2005 is gestart met de eerste fase van het renovatieplan Sportpark Tanthof. Het bleek noodzakelijk om werkzaamheden die voor 2006 gepland stonden reeds in 2005 uit te voeren. De vervolgfase van de renovatie van het sportpark (velden 3 en 4) wordt gefinancierd uit het renovatiefonds sportvelden. De sector Leefbaarheid werkt momenteel aan een renovatieplan voor alle sportvelden. Bovengrens: € 230.000 structureel
Ondergrens: € 200.000 structureel
laag risicoscore
Midden x
hoog
Jeugd en Onderwijs Grotius College Er ligt een meningsverschil tussen het Grotius College en het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OC&W). De minister overweegt de bekostiging te herzien. Dit houdt verband met mogelijk ten onrechte bekostigde leerlingen (zogenaamde ‘bezemleerlingen’). Dit staat in het kader van de samenwerking tussen beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (BVE) en het voortgezet onderwijs (VO). De bestuurscommissie, de bestuursorganisatie en andere onderwijsinstellingen hebben hun zienswijze op het voorgenomen besluit van de minister kenbaar gemaakt. Het Grotius College heeft van het ministerie van OC&W vernomen dat het ministerie het gehele betwiste bedrag van € 262.863 terugvordert. Tegen dit besluit is het Grotius College in beroep gegaan, welke procedure nog loopt. Als het ministerie het beroep (gedeeltelijk) honoreert, komt er een bedrag terug. De procedure zal een behoorlijke doorlooptijd hebben en de kans op succes is onzeker. Bovengrens: € 262.863 Incidenteel
Ondergrens: € 0
laag risicoscore
midden x
hoog
Veiligheid Brandweer Bij de fusie van de brandweren Delft en Rijswijk zijn de kosten van FLO van voormalig brandweerpersoneel bij de deelnemende gemeenten achtergebleven. De gemeente Delft heeft hiervoor een voorziening aangelegd. Mede vanwege wijzigingen in FLO-rechten van brandweerpersoneel dienen de jaarlijkse stortingen aangepast te worden en dient de voorziening aangevuld te worden. De kosten hiervan zijn structureel circa € 0,5 miljoen. Andere risico’s zijn: o een nog onvolledige financiële vertaling van de ontvlechting uit de Delftse organisatie. En mogelijk nog een (beperkt) budgettair tekort bij de dekking van kosten van onderhoud en exploitatie van de nieuwe brandweerkazerne. Duidelijkheid over de omvang van dit risico ontstaat in het vierde kwartaal 2007. o de landelijke invoering van een nieuw arbeidstijdenbesluit waardoor structureel meer medewerkers benodigd zijn. Onduidelijk is nog of cq in hoeverre dit vanuit rijksgelden gecompenseerd gaat worden.
176
o
ook een landelijke richtlijn op het gebied van opleiden en oefenen zal/kan tot meerkosten van de GR brandweer leiden (PM). Ook hier is de evt. rijkscompensatie nog niet duidelijk.
Bovengrens: € 1.000.000 structureel
laag
Ondergrens: € 0
midden
risicoscore
hoog x
Wijkzaken en stadsbeheer Afschaffen precario Waterleidingbedrijf Evides Het kabinet heeft de wens uitgesproken om de precariobelasting op ondergrondse nutsleidingen te laten vervallen. Ook de mogelijkheid om op privaatrechtelijke wijze inkomsten te genereren wordt door het kabinet ongewenst geacht. De voorgestelde wetswijziging per 1-12007 heeft echter vertraging opgelopen omdat met name de compensatie voor gemeenten om bijzondere aandacht vraagt. Het kabinet wil de gederfde inkomsten opvangen via een verhoging van het drempeltarief. De VNG heeft zich hiertegen verzet. De gemeente Delft genereert op jaarbasis ruim 1 miljoen euro van het waterbedrijf Evides. Door de voorgestelde wetswijziging ontstaat er een mogelijk risico voor de gemeente die, afhankelijk van de compensatie van het Rijk, maximaal € 1.000.000 structureel bedraagt. Bovengrens: € 1.000.000 structureel
Laag risicoscore
Ondergrens: € p.m.
midden
hoog
x
Milieu en duurzame ontwikkelingen Grondwateronttrekking DSM Gist Dit betreft de compensatie voor de grondwateronttrekking DSM Gist. De kosten hiervan worden momenteel gedeeld door DSM Gist enerzijds en het Hoogheemraadschap, de provincie en de gemeente Delft anderzijds. Er loopt nog een gerechtelijke procedure over de vraag wanneer deze kosten ten laste van de overheden komen. Er vindt overleg plaats over de exacte verdeling van de lasten tussen de verschillende betrokken overheden. De uiteindelijk benodigde bijdrage van de gemeente kan hoger, maar ook lager uitvallen dan het thans in de begroting verwerkte bedrag. Het maximale risico voor de gemeente bedraagt enkele tonnen. Bovengrens: € enkele tonnen structureel
Ondergrens: € p.m.
laag
midden
risicoscore
hoog
x
Cultuur en Binnenstad Gemeentemusea De inkomsten van entree, winkelverkoop, zaalverhuur en sponsoring blijven achter bij de begroting 2006, die in afwachting van het reorganisatieplan van de sector cultureel erfgoed Delft, niet is aangepast. Een gezamenlijk ondernemingsplan voor de periode 2007-2010 maakt deel uit van de reorganisatie. In dit ondernemingsplan zullen beheersmaatregelen worden opgesteld. De sector cultureel erfgoed Delft verwacht in het nieuwe ondernemingsplan 2007-
177
2010 met voorstellen te komen, zodanig dat er een meerjarenbegroting ligt die beheersbaar is. Zolang dit plan niet is geïmplementeerd, bestaat er een exploitatie risico. Bovengrens: € 150.000 structureel
Ondergrens: € 0
laag risicoscore
midden x
hoog
Ruimtelijke Ordening, verkeer en vervoer Parkeren De update van de kostprijscalculatie en het nader onderzoek naar de mogelijkheden om de tarieven richting de kostprijzen te laten groeien hebben ertoe geleid dat de vergunningtarieven kostendekkend worden. Door de aanleg van de spoortunnel verdwijnen de onder het viaduct gelegen parkeerplaatsen. Hierdoor vindt een daling plaats van het aantal betaalde parkeerplaatsen en dalen de opbrengsten. Er vindt onderzoek plaats naar de invulling van vervangende parkeerplaatsen, die het risico van tegenvallende baten zullen beperken. Bovengrens: € 700.000 structureel
Ondergrens: € 0
laag risicoscore
midden x
hoog
OV verbinding Wateringseweg De claim inzake de kostenoverschrijding OV verbinding Wateringseweg, die de gemeente Delft in september 2005 indiende bij de regio Haaglanden, gaat om een bedrag van € 420.000. Hiervan komt een bedrag van € 230.000 in ieder geval niet voor vergoeding in aanmerking. Een bedrag van € 60.000 komt zeer waarschijnlijk voor vergoeding in aanmerking en over een bedrag van € 130.000 loopt nog een discussie tussen de gemeente Delft en Haaglanden. De € 230.000 die niet voor vergoeding in aanmerking komt, samen met het gedeelte dat Haaglanden niet vergoedt, vormen een risico op een tegenvaller. In de tweede Beheersrapportage 2006 wordt de tegenvaller gemeld en aangegeven hoe deze kan worden opgevangen. Bovengrens: € 360.000 Incidenteel
Ondergrens: € 230.000
laag risicoscore
midden x
hoog
Ontwikkelen, grond en vastgoed Bouwgrondexploitaties en veranderende marktomstandigheden Risico’s zijn een impliciet onderdeel van de bouwgrondexploitaties. Als gevolg van economische omstandigheden is in 2005 het pand aan de Röntgenweg in de jaarrekening 2005 al afgewaardeerd met € 5,3 miljoen. Het MPV 2006-2009 geeft een totaal inzicht in de risico’s per grondexploitatie. De kans op tegenvallende exploitaties is aanzienlijk, waarbij het ook vaak gaat om grote bedragen. Bovengrens: € 20.000.000 Incidenteel
laag
178
Ondergrens: € p.m.
midden
hoog
risicoscore
x
Woningbouw Harnaschpolder De grondexploitatie van HPD die begin dit jaar is vastgesteld laat een negatief resultaat zien van € 2,3 miljoen. Naar aanleiding van de ontwikkelingen in de eerste helft van dit jaar wordt verwacht dat dit tekort aanzienlijk zal toenemen. Hogere verwervingskosten, een lager aantal vrije sector woningen ten gevolge van een kleinere oppervlakte uitgeefbaar gebied dan eerder geraamd en een lagere grondprijs per woning dan eerder geraamd zet de grondexploitatie zwaar onder druk. Bovengrens: € 13.000.000 Incidenteel
laag
Ondergrens: € 7.000.000.
midden
risicoscore
hoog x
Uitvoering spoortunnel De realisatie van het project Spoorzone geschiedt door het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone BV i.o., waarbij de aanleg van de Spoorinfrastructuur en het bouw- en woonrijp maken volledig voor rekening en risico van de Gemeente plaats vindt en de bovengrondse bouw van woningen en kantoren (met uitzondering van het stadskantoor en het station) voor rekening en risico van BallastNedam en NS-Vastgoed. Dit betekent ook dat, indien er per saldo aan het eind van de rit nog een restant tekort op het integrale project zou drukken, de gemeente in principe daarvoor aanvullende middelen ter beschikking zal moeten stellen. Van belang is daarom dat mechanismen zijn ingebouwd om de risico’s zo goed mogelijk te kunnen opvangen (risicobuffers) en te beheersen. Met de in de Uitvoeringsovereenkomst ingebouwde “veiligheidskleppen” zijn deze risico’s beheersbaar. Ten eerste is in de uitvoeringsovereenkomst vastgelegd hoe om te gaan met kosten die het gevolg zijn van wijzigingen in (Europese) wet- en regelgeving of van risico’s die niet of niet tegen redelijke commerciële voorwaarden verzekerbaar zijn. Ten tweede kan er geschakeld worden in de te realiseren ambities van de Spoortunnel. De bestuurlijke overeenkomst voorziet in de keuze tussen de vier bestaande varianten (scope’s). De randvoorwaarden bij een scopewisseling (aanpassen ruimtelijk functioneel ontwerp, toetsen aan de business case) zijn al opgenomen in de bestuurlijke overeenkomst en vereisen geen uitgebreide herbezinning van betrokken publieke partijen. Ten derde zijn in de businesscase (waarin alle baten en lasten van zowel het spoor deel als het stadse deel zijn opgenomen en afgezet in de tijd ) dynamische risicobuffers opgenomen. Gezien de looptijd van het project (einddatum: 2019) zal dit samenstel steeds veranderen: de afzonderlijke risicobuffers kunnen en moeten naarmate het project voortschrijdt in hun onderlinge samenhang aangepast worden. Dit is voor de fase waarin het project nu verkeert absoluut noodzakelijk. De voorbereidingen voor de aanbesteding zijn in volle gang. In het algemeen zal de gemeente Delft bij de bepaling van haar totaal benodigde weerstandscapaciteit nadrukkelijk rekening moeten houden met een verhoogd risicoprofiel dat het gevolg is van de uitvoering van grote stedelijke projecten zoals het project Spoorzone. Maar naar de huidige stand en verwachtingen kunnen de risico’s voor het project spoorzone opgevangen worden in de businesscase en het is niet noodzakelijk om in het gemeentelijk weerstandsvermogen rekening te houden met een risicobuffer. Bovengrens: € p.m. business-case incidenteel
laag risicoscore
Ondergrens: € 0
midden
hoog
x
179
TU-zuid - Technopolis Ten behoeve van de ontwikkeling van het gebied tot hoogwaardig bedrijventerrein voor R&D bedrijven is in 2002 een samenwerkingsovereenkomst gesloten, waarin de wederzijdse afspraken zijn vastgelegd, onder andere ten aanzien van de verdeling van kosten en opbrengsten. Tevens is met marktpartijen - Bouwfonds MAB en ING Real Estate - een ontwikkelings- en realisatieovereenkomst gesloten. Belangrijkste afspraken zijn: • • • •
Gemeente Delft zorgt ervoor dat continue circa 4 hectare bouwrijpe grond op voorraad is, volgens een vooraf afgesproken fasering. De gemeente ontvangt voor de rentekosten, voorbereidings-, toezicht- en uitvoeringskosten een vas opslagpercentage van 14% van de kosten voor bouw- en woonrijpmaken. TUDelft vergoedt 85% van de werkelijke kosten voor bouwrijpmaken, op het moment dat de gronden worden verkocht. Gemeente Delft krijgt 15% van de opbrengsten bij verkoop van de kavels
De gemeente en TU-Delft hebben respectievelijk 15% en 85% van de grond in eigendom. De gemeente heeft voor haar gedeelte een grondexploitatie opgesteld. Het resultaat (eindwaarde) van de gemeentelijke grondexploitatie bedraagt € 21,3 miljoen negatief. Om risico’s af te dekken is ultimo 2005 € 13,9 miljoen opgenomen in de voorziening nadelige saldi actieve grondexploitaties. Het verschil tussen deze beide bedragen bestaat uit het contant maken van de eindwaarde tegen 2%. De daardoor benodigde jaarlijkse ophoging van de voorziening komt ten laste van het jaarrekeningresultaat, gedekt door de ruimte die is ontstaan als gevolg van het niet meer automatisch ophogen van de reserves met de prijscompensatie. Mogelijkheden om het resultaat te verbeteren worden onderzocht. Bovengrens: € 1.600.000 + p.m.Incidenteel
laag risicoscore
Ondergrens: € 1.600.000
midden
hoog
X
Tu-Noord en TU-Midden Technische Universiteit Delft is bezig haar oude panden in het TU-noordgebied te verlaten om haar activiteiten te concentreren in het TU-middengebied. Deze panden zijn verkocht aan verschillende projectontwikkelaars en worden herontwikkeld. Tevens vindt een verdichtingslag plaats door een aantal nieuwbouwprojecten. Gemeente Delft begeleidt deze ontwikkeling en inmiddels is, samen met betrokken partijen, een ontwikkelingsvisie en beeldkwaliteitplan vastgesteld. Het bestemmingsplanproces loopt. De gemeente voert een aantal werkzaamheden uit ter verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte en aanpassing van de verkeerscirculatie (mede als gevolg van de tram). De kosten voor verkeersmaatregelen worden gedekt uit de budgetten voor infrastructuur. Wij stellen elders in deze begroting voor om bij de grote projecten een bedrag van € 0,8 miljoen beschikbaar te stellen voor aanpassing van de kwaliteit van de openbare ruimte. Bovengrens: € p.m. Incidenteel
risicoscore
180
Ondergrens: € p.m.
laag x
midden
hoog
De weerstandscapaciteit Zoals boven opgemerkt bestaat de weerstandscapaciteit uit de middelen die beschikbaar zijn om eventuele financiële tegenvallers te bekostigen. In de Delftse begroting kunnen in elk geval de volgende onderdelen van het vermogen en de begroting tot de weerstandscapaciteit worden gerekend: • •
In de Delftse begroting is een post onvoorzien opgenomen van jaarlijks € 5 ton. Deze post wordt ingezet voor incidentele tegenvallers, waarbij een structurele tegenvaller in het volgende begrotingsjaar op een andere wijze moet worden gedekt. Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve. Dit deel van het reservevermogen is beschikbaar om niet begrote, substantiële tegenvallers op te vangen. Het gaat dan vooral om tegenvallers met een incidenteel karakter. Voor structurele tegenvallers zal in de begroting en de meerjarenraming ruimte moeten worden vrijgemaakt.
Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve is voor de laatste maal opgemaakt in de jaarrekening 2005 en bedroeg toen € 15,2 miljoen. In deze begroting is het weerstandsvermogen verhoogd naar € 25 miljoen. Risico’s en weerstandscapaciteit In de Financieel Perspectiefnota hebben wij reeds geïndiceerd dat versterking van de weerstandscapaciteit, het vrije deel van de algemene reserve, noodzakelijk is. Daarbij hebben wij een bedrag genoemd van € 10 miljoen. Op basis van de bovenstaande risicoparagraaf kan de noodzaak daarvan nu beter worden onderbouwd. De meeste risico’s die hierboven zijn beschreven zijn incidenteel van aard. Aantallen en bedragen van deze incidentele risico’s zijn per risicoklasse samengevat in de onderstaande grafiek.
aantallen en bedragen incidentele risico's
bedragen x € 1 mln
35
4
30 3
25
bedrag ondergrens
20
2
15
bedrag bovengrens aantal
10
1
5 0
0 laag
midden
hoog
risicoklasse Op de rechteras zijn de aantallen risico’s per risicoklasse weergegeven. In het staafdiagram worden de totale bedragen per risicoklasse uitgedrukt: het totaalbedrag van de financiële onderen bovengrens per risicoklasse Zoals uit de grafiek blijkt bevi nden de meeste risico’s zich in de klassen ‘laag’ en ‘midden’. De bijbehorende bedragen zijn echter relatief beperkt van omvang. Bovendien is in enkele gevallen reeds voorzien in dekkingsmogelijkheden in de vorm van een buffer in de begroting of een aparte voorziening of reserve.
181
Het zijn vooral de risico’s met een hoog profiel waarvoor de kans aanzienlijk is dat een beroep moet worden gedaan op het vrije deel van de algemene reserve. Deze risico’s bevinden zich in de sfeer van de bouwgrondexploitaties, waarbij zich met name in de exploitatie van de Harnaschpolder concrete tegenvallers voordoen. Gezien de omvang van met name de risico’s in de bouwgrondexploitaties achten wij versterking van de weerstandscapaciteit tot een bedrag van € 25 miljoen noodzakelijk. Dit kan worden verkregen door vrijval van vermogen uit bestemmingsreserves voor een bedrag van € 10 miljoen. Deze operatie is elders in deze begroting toegelicht. Uiteindelijk is de gehele algemene reserve in principe beschikbaar om risico’s op te vangen. In eerste instantie is vrije deel van de algemene reserve hiervoor echter het meest aangewezen, omdat daaraan in de begroting geen rente-opbrengst is toegerekend. Omdat wij geen prijscompensatie meer toevoegen aan het reservevermogen ontstaat bovendien ruimte om jaarlijks een bedrag in de begroting af te zonderen waarmee voorzieningen kunnen worden gevormd of versterkt. Zoals is toegelicht in de recente nota Investeringen, reserves en voorzieningen zijn deze voorzieningen eveneens bedoeld om risico’s of verplichtingen af te dekken. Wij stellen voor om jaarlijks € 0,6 miljoen voor dit doel te reserveren uit de vrijval van de indexering van het reservevermogen. Ook dit kan worden beschouwd als versterking van de weerstandscapaciteit. Structurele risico’s Naast de bovengenoemde incidentele risico’s wordt in de risicoparagraaf ook een tiental structurele risico’s beschreven met een totale ‘bovengrens’ van ca. € 4 miljoen. (Dit is globaal te vergelijken met een incidenteel bedrag van € 80 miljoen.) Afdekken van mogelijk uit deze risico’s voortkomende tegenvallers relateren we niet aan het weerstandsvermogen, maar wordt meegenomen in het reguliere begrotingsproces. Het weerstandsvermogen wordt hooguit incidenteel ter overbrugging voor een structureel in de begroting te realiseren oplossing aangesproken. Wij achten het zeer onwaarschijnlijk dat de genoemde risico’s ook in die omvang werkelijkheid zullen worden en zien bovendien mogelijkheden om deze via beheersmaatregelen af te wenden of verhinderen. In voork omende gevallen zullen wij de raad nadere voorstellen presenteren waarbij uiteraard dekking in de begroting zal worden aangegeven.
182
Onderhoud kapitaalgoederen Delft kenmerkt zich door een hoge bebouwingsgraad. De gemeente onderscheidt zich van andere gemeenten door de historische binnenstad en de Technische Universiteit. Beide leggen een grote gebruiksdruk op delen van de stad waardoor relatief intensief onderhoud noodzakelijk is. Ook het groen wordt zeer intensief gebruikt door het ontbreken van grotere groenelementen in de nabije omgeving. Voor de inrichting van de binnenstad is het “Handboek Openbare ruimte Binnenstad” uit 1993 leidend. Voor de rest van de stad het “handboek Openbare ruimte Stad’ uit 1999. Voor de beleidsdoelstellingen in de openbare ruimt wordt verwezen naar het programma “Beheer van de stad”. Voor gebouwen naar “Ontwikkeling, Grond en Vastgoed”. Het college draagt zorg voor meerjarige beheerplannen in het kader van onderhoud van de openbare ruimte, riolering en gebouwen. In deze plannen wordt op basis van de gewenste kwaliteit (technische, gebruiks- en belevingswaarde) de instandhoudingscyclus (klein onderhoud) en de (her)inrichtingscyclus (vervanging/renovatie) gepresenteerd alsmede de daarvoor benodigde budgetten. Per beheerdiscipline wordt aangegeven wat de stand van zaken is. Civiele kunstwerken Binnen de gemeente Delft bestaan ruim 540 civiele kunstwerken. De gemeente heeft hiervan ruim 450 kunstwerken, te weten bruggen, tunnels, viaducten en geluidsschermen, zie tabel, in eigen beheer. Hiervan bevinden zich 84 kunstwerken in de binnenstad waarvan 42 bruggen gekenmerkt zijn als (rijks)monument Areaal kunstwerken in beheer gemeente Functie
aantal
Beweegbare duikerbrug Tunnel/ brug viaduct 2 4 5 5
Geluidsscherm
87 228
Vaste brug 75 214
Voetgangers Fietsers en voetgangers Verkeer totaal
138 453
109 398
6 10
5 5
13 20
5 10
Overige objecten 10
Gemid. levensduur 25 jr 25-50 jr 50-100 jr
10
Het beheer van de kunstwerken vindt plaats conform het in 2004 vastgestelde meerjaren “Beheerplan Kunstwerken”. Hierin is tot en met 2007 aangegeven welke middelen worden ingezet voor instandhouding en (her)inrichting. Discussie met de Rijksdienst voor Monumentenzorg in de vergunningsprocedure heeft tot significante vertraging geleid voor 2 monumentale bruggen. Het uitvoeringsprogramma is hierop aangepast. In 2007 wordt het beheerplan bruggen geactualiseerd. Het na te streven kwaliteitsniveau blijft het standaardniveau, waarbij alleen voor de binnenstad, wat betreft beeldkwaliteit, een hogere standaard wordt aangehouden. Het standaardniveau wordt daarbij gedefinieerd als het niveau van onderhoud dat een functioneel gebruik van de betreffende kunstwerken mogelijk maakt tegen de laagst maatschappelijke kosten. Het standaardniveau is in feite de minimale norm waaraan kunstwerken moeten voldoen. Klein onderhoud ‘Klein onderhoud’ richt zich op het in goede staat houden van kunstwerken. Daaronder wordt o.a. verstaan het herstellen van kleine schades, het schoonmaken en schilderen van leuningen, het reinigen en het aanbrengen/vervangen van slijtlagen op brugdekken, het vernieuwen van enkele planken in brugdekken. De maatregelen zijn in het algemeen klein van omvang en worden in het lopende budgetjaar uitgevoerd. Direct onderhoud dat om veiligheidsredenen onmiddellijk moet worden uitgevoerd en ook het inspecteren, verwerken en onderhouden van de gegevens in het beheerssysteem en het bedienen van de beweegbare bruggen behoort tot het klein onderhoud. Graffiti wordt niet verwijderd met uitzondering van racistisch getinte leuzen.
183
Groot onderhoud en herinrichting ‘Groot onderhoud’ richt zich op het weer in goede staat brengen van kunstwerken. Daaronder wordt verstaan het renoveren of vervangen van kunstwerken zodat deze voor een lange tijd weer voldoen aan hun functionele eisen. Het betreft grootschalige maatregelen die planmatig worden uitgevoerd. Komende jaren is een relatief groot aantal kunstwerken toe aan groot onderhoud. Hiervoor is in het beheerplan in totaal € 2 miljoen incidenteel extra geld uitgetrokken. Daarnaast is voor de St.Sebastiaansbrug ook een investeringsbedrag uitgetrokken.
Onderhoud kunstwerken
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Klein onderhoud Groot onderhoud en herinrichting Totaal
308 579 887
307 577 884
306 575 881
306 573 879
Wegen De omvang van het Delftse wegennet is circa 307 hectare waarvan 83 hectare (27%) asfalt. De afgelopen jaren is veel energie gestoken in het wegwerken van het achterstallig onderhoud binnen de beschikbare middelen. De inspanningen hebben geleid tot een sterke vermindering van achterstallig onderhoud en een aanzienlijke kwaliteitsverbetering van de fietspaden. Ondanks deze inspanningen is de gemiddelde kwaliteit van de verhardingen nog steeds matig tot slecht. In de zomer van 2005 is het Lokaal Verkeer en vervoersplan (LVVP) in de Raad behandeld waarin het functioneel beleidskader voor wegen is vastgelegd. In september 2005 is het “Wegenbeheerplan” door de Raad vastgesteld en daarin staat aangegeven wat nodig is om de komende jaren de gemiddelde kwaliteit naar een hoger niveau te krijgen. Door een een extra investeringsimpuls van € 1.000.000 in 3 jaar, is overigens financieel technische en structurele bezuiniging van €170.000 gerealiseerd. Klein onderhoud ‘Klein onderhoud’ zijn maatregelen die lokaal over een beperkt gedeelte van de weg (< 50m2) worden uitgevoerd. Het betreft deels preventief en deels calamiteitenonderhoud, zoals het oplossen van klachten en herstel kleine schades na bijvoorbeeld wijk of buurtschouw. Klein onderhoud wordt sinds mei 2006 in 4 wijkteams uitgevoerd in samenhang met groen en veegonderhoud Groot onderhoud en herinrichting Bij groot onderhoud vindt een afweging plaats of de weg in dezelfde functionaliteit moet terugkomen en of afstemming met bijvoorbeeld rioolvervanging zinvol is. In veel gevallen kan een wegvak gewoon in zijn geheel van een nieuw wegdek voorzien worden. In een aantal gevallen wordt het onderhoud gecombineerd met andere wensen of nieuw beleid en vindt een herinrichting plaats. In het beheerplan wegen is opgenomen om, waar nodig en zinvol, geluidsarm asfalt toe te passen. Dit leidt op korte termijn tot hogere investeringskosten bij vervanging (ca € 70.000 per jaar) en tot een kortere levensduur dus op termijn tot structureel hogere onderhoudskosten (€25.000 in 2009). Ongeveer de helft van alle Delftse asfaltverhardingen is nu nog teerhoudend of teerverdacht. Het rijksbeleid is om uiteindelijk alle teer uit de keten te halen. Het bij onderhoudswerk of reconstructies vrijkomende teerhoudend asfaltgranulaat (TAG) wordt gereinigd in speciale installaties waarna het vrijkomende granulaat weer kan worden hergebruikt. De komende jaren is hiervoor een structureel budget van € 200.000 euro beschikbaar.De afgelopen vier jaar is ongeveer 10% van de teerhoudende wegen gesaneerd. Onderhoud wegen
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Administratieve posten Elementverharding Asfalteringen Wijkservice Totaal
184
1.632 2.004 671 1.605 5.912
1.606 1.999 671 1.586 5.862
1.577 1.988 697 1.565 5.827
1.545 1.985 696 1.560 5.786
Water De uitgangspunten voor het waterbeleid zijn vastgelegd in het waterplan Delft: “Het blauwe netwerk” uit 2001 dat door de gemeente Delft en het Hoogheemraadschap van Delfland is vastgesteld. Doel van het beleid is te komen tot meer natuurlijke watersystemen. Per 1 januari 2006 is een groot gedeelte van de watergangen overgedragen aan het Hoogheemraadschap van Delfland. Hiervoor hebben de gemeente en het Hoogheemraadschap het Tweede Convenant Uitvoering Waterplan gesloten. Tot 2009 zal de gemeente nog een aantal onderhoudstaken onder regie van het Hoogheemraadschap uitvoeren om een soepele overgang van taken mogelijk te maken. Klein onderhoud Zuiveren en Krozen: Frequentie 1 á 2 maal per jaar afhankelijk van de legger en keur in opdracht van het Hoogheemraadschap van Delfland. Groot onderhoud en herinrichting Het reguliere baggerwerk gaat voor 90% naar het hoogheemraadschap. Tot 2009 heeft de gemeente de verplichting om nog de baggerachterstand weg te werken. Oeververdedigingen Het beleid voor de oeververdedigingen op hoofdlijnen is vastgelegd in het Waterplan Delft en de Ecologienota uit 2004. In het boezemgebied bestaan de oevers voornamelijk uit harde kades (155 km). In het poldergebied veelal uit beschoeiingen die waar mogelijk vervangen worden door meer natuurvriendelijke oevers. Inmiddels is hiervan 8,2 km natuurvriendelijk gerealiseerd. Het Beheerplan oevers wordt in 2007 afgerond. Klein onderhoud Het klein onderhoud bestaat uit het vernieuwen van een enkele plank of het vervangen van de rollaag of voegwerk op een kademuur. Voor natuurvriendelijke oevers bestaat het uit 2 maal per jaar maaien en afvoeren van het maaisel. Groot onderhoud en herinrichting Het groot onderhoud is het vervangen van de volledige oeververdediging door een nieuwe. Hierbij vindt de afweging plaats of dezelfde functionaliteit moet worden gehandhaafd of dat een aanpassing van het type oeververdediging moet plaatsvinden. Groen Het groenbeleid van Delft is verwoord in de nota’s ‘Ecologie plan Delft’ (2004) en “Juiste boom op de juiste plaats’ (2004). Tevens is in 2004 de basis gelegd voor een beheerplan. Hiermee zijn, met behulp van een beheersysteem, de arealen, de gewenste kwaliteit en de daarmee samenhangende activiteiten en budgetten in beeld gebracht. Op 1 januari 2007 is de gemeente verantwoordelijk voor 29232 bomen, 278,0 ha gras, 84,6 ha plantsoen en 210 speelplekken met 1174 speeltoestellen/objecten. De beschikbare budgetruimte lijkt voldoende om het gewenste onderhoudsniveau te waarborgen. Groenonderhoud wordt sinds mei 2006 in 4 wijkteams uitgevoerd in samenhang met klein wegen en veegonderhoud.
Onderhoud groen
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Openbaar groen Onderhoud bomenbestand Groenvoorziening algemeen Vastgoed OGM plantsoenposten Renovatie speelplaatsen Totaal
4.582 329 57 34 543 5.545
4.558 328 57 34 542 5.519
4.535 326 57 34 540 5.492
4.522 325 57 34 540 5.478
185
Riolering (Onderhoud en vernieuwen riolen en gemalen) Delft heeft 384 km vrijverval riolering, 5 hoofd rioolgemalen, 48 secundaire gemalen en 28 drukrioleringspompen. In het op 28 april 2005 door de raad vastgestelde waterdossier zijn beleidsuitgangspunten voor zowel het realiseren van de basisinspanning, het waterkwaliteitsspoor als de sanering van ongerioleerde lozingen in het buitengebied vastgelegd. In dit document is tevens de beleidsvisie voor het afkoppelen en het grondwater vastgelegd. Tariefontwikkeling, onderhoud en verbetering van het rioolstelsel vindt plaats conform het op 26 januari 2006 vastgestelde Gemeentelijk RioleringsPlan Delft 2006 – 2010. De kwaliteitseis is een goed functionerend rioolstelsel zonder hydraulische knelpunten dat het milieu zo min mogelijk belast. Klein onderhoud Onder het ‘klein onderhoud’ valt het reinigen van riolen, kolken en gemalen alsmede de kleine reparaties. Groot onderhoud Gemiddeld moet 4 km vrijverval riolering per jaar vervangen worden. Sinds 2003 wordt vervanging van riolering bewust afgestemd met wegenonderhoud en herinrichting. Hierdoor is meer tijd nodig voor planvorming en overleg met de buurt en is tevens de planning minder strak. De schommelingen in de uitgaven worden opgevangen in de reserve egalisatie gemeentelijk rioleringsplan. Investeringen Naast het onderhoud aan de riolering is in het waterdossier ook een meerjaren investeringsplan vastgesteld om te voldoen aan de landelijke milieueisen voor rioolstelsels (basisinspanning , waterkwaliteitsspoor en lozingen buitengebied). Dit programma loopt tot en met 2010.
Straatmeubilair Het areaal aan straatmeubilair omvat ca. 40.000 objecten (zitbanken [ca1000], afvalbakken, ondergrondse containers [593], zoutbakken, hekwerken, fietsparkeersystemen, pollers [10],lichtpunten e.d.). Daarnaast is ook sprake van een areaal aan verkeersvoorzieningen van ca. 30.000 objecten (verkeersborden, straatnaamborden, parkeervoorzieningen, pollers e.d.). In 2004 is gestart met het verwerven van systematisch inzicht in de arealen en de bestaande kwaliteit. De beschikbare middelen zijn over diverse producten in de begroting verspreid en op onderdelen niet toereikend om een goede kwaliteit te waarborgen. Eind 2006 of begin 2007 wordt voor de belangrijkste onderdelen het beheerplan aan de raad aangeboden waarin de arealen, budgetten en de beheersactiviteiten inzichtelijk worden gemaakt en de consequenties worden aangegeven van het gewenste kwaliteitsniveau. Gebouwen (exclusief onderwijs) Gemeente Delft heeft een omvangrijke vastgoedportefeuille. Deze portefeuille bestaat uit onroerend goed voor de gemeentelijke huisvesting; ter ondersteuning van de beleidsvelden en overige objecten. Het vastgoed neemt een belangrijke plaats in en het is wenselijk om het vastgoedbeleid- en beheer professioneel vorm te geven. De exploitatie van de objecten is in toekomstig perspectief geplaatst. In deze doorrekening is ook rekening gehouden met de toekomstige onderhoudswerkzaamheden. Deze werkzaamheden betreffen: • correctief en preventief onderhoud • doelmatige instandhouding van het object • prioriteit krijgen de werkzaamheden ter waarborging van de veiligheid (voor gebruikers, bezoekers en passanten) en werkzaamheden om vervolgschade te voorkomen.
186
Deze doorrekening liet zien dat het gemiddeld jaarlijks budget niet toereikend was om de objecten op een goed niveau te kunnen exploiteren. Naar aanleiding van deze analyse zijn de volgende maatregelen genomen: • structureel extra budget beschikbaar van € 386.000 • voor 2007 en 2008 incidenteel extra budget beschikbaar van € 431.000 • taakstelling om het resterende tekort terug te brengen, bijvoorbeeld door overdracht en verkoop van objecten die niet bijdragen aan de gemeentelijke huisvesting of de beleidsvelden of kostprijsdekkend verhuren. Onderwijsgebouwen Van schoolgebouwen zijn de schoolbesturen juridisch eigenaar en heeft de gemeente slechts het economisch claimrecht op het moment dat een schoolgebouw de onderwijsbestemming blijvend verliest. De gemeente heeft wel de, wettelijke vastgelegde, zorgplicht voor de huisvesting van het primair- en voortgezet onderwijs. Dit is uitgewerkt in de “Verordening voorzieningen onderwijshuisvesting gemeente Delft”. Voor het voortgezet onderwijs betreft het hoofdzakelijk investeringen in nieuwbouw, uitbreiding en eerste inrichting, voor het primair onderwijs betreft het tevens, aanpassing, renovatie en buitenkant onderhoud.
187
Verbonden partijen Inleiding Verbonden partijen zijn organisaties waarmee de gemeente een bestuurlijke én financiële band heeft. Relaties waarbij alleen sprake is van een financieel of een bestuurlijk belang vallen buiten deze paragraaf. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een deelneming of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij worden verhaald op de gemeente. De voorgeschreven definitie van “verbonden partij” betekent dat de gemeente relaties met derde partijen heeft, die niet in deze paragraaf over verbonden partijen aan de orde komen. Het gaat dan om relaties waarbij alleen sprake is van een bestuurlijk of financieel belang. Is hierbij echter sprake van aanzienlijke financiële risico’s, dan is deze relatie wél in de paragraaf Weerstandsvermogen opgenomen. In de beleidsnota “ Het Deelnemingenbeleid van de Gemeente Delft” die gelijktijdig met deze begroting verschijnt wordt uitgebreid ingegaan op de diverse vormen van bestuurlijke samenwerking van de gemeente; de afbakening van het begrip “deelnemingen” en de versterking van het toezicht op de gemeentelijke deelnemingen (inclusief verbonden partijen). Visie op het deelnemingenbeleid. In beginsel behartigt de gemeente Delft het publieke belang zelf. Waar dit door samenwerking tussen overheden beter kan krijgt het oprichten van- of het deelnemen in een publiekrechtelijke rechtsvorm voorrang. De oprichting van – of deelneming in een privaatrechtelijke rechtspersoon kan aan de orde zijn als deze deelneming betere mogelijkheden geeft om het publieke belang te behartigen en/of als er sprake is van kostenvoordelen. In de genoemde nota “het Deelnemingenbeleid van de gemeente Delft” is een besliskader voor het aangaan van deelnemingen uitgewerkt. Delft kent nu, ingedeeld per Programma, de volgende verbonden partijen:
Programma
Verbonden partij
Organisatievorm
Wonen, Zorg, Welzijn
G.G.D. Zuid-Holland West Recreatieschap Midden-Delfland Brandweer Delft-Rijswijk Hulpverleningsregio Haaglanden Warmtebedrijf BV i.o.
Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke Vennootschap
Veiligheid
Milieu en duurzame ontwikkeling Arbeidsmarkt, Inkomen Combiservices BV en Emancipatie Kennisstad en Economie EnecoHolding BV NV Evides Zuid-Hollands Investeringsfonds BV IB/NL Blossom Participatiemaatschappij NV Cultuur en Binnenstad VOM BV R.O.,Verkeer en Vervoer Parking Delft BV Ontwikkelen, Grond en De stille vennoot BV Vastgoed Stichting Grondexploitatiemaatschappij (GEM) Poptahof Bedrijvenschap HarnaschPolder OBS Bestuur en Organisatie Stadsgewest Haaglanden Bedrijfsvoering Bank voor Nederlandsche Gemeenten
188
regeling regeling regeling regeling
Vennootschap Vennootschap Vennootschap Vennootschap Vennootschap Vennootschap Vennootschap Vennootschap Vennootschap Gemeenschappelijke regeling Vennootschap Gemeenschappelijke regeling Vennootschap
Wonen, Zorg, Welzijn G.G.D. Zuid-Holland West Deze gemeenschappelijke regeling richt zich op de instandhouding en exploitatie van een Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). De GGD voert taken uit die vermeld staan in de Wet collectieve preventie volksgezondheid en de taken die bij of krachtens andere wetten aan de GGD worden opgelegd. Bestuurlijk belang: Betrokken gemeenten zijn Delft, Westland, Pijnacker-Nootdorp, Midden Delfland, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Wassenaar en Zoetermeer. Elke deelnemende gemeente heeft een wethouderszetel in het Algemeen Bestuur. Het AB benoemt een DB uit haar midden. De Delftse vertegenwoordiger heeft ook zitting in het DB. Financieel Belang:. De aangesloten gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk. Recreatieschap Midden-Delfland Het Recreatieschap behartigt de belangen van de openluchtrecreatie in het gebied MiddenDelfland, voor zover mogelijk onder handhaving van het landelijke karakter van het gebied. Onder behoud van het landelijke karakter wordt begrepen: het bewaren en bevorderen van de natuur- en landschappelijke waarden; het in stand houden van flora en fauna, en het verlenen van medewerking aan en het bevorderen van de totstandkoming van een natuurlijk biologisch evenwicht in het gebied. Bestuurlijk Belang: Deelnemers zijn: het Rijk, de provincie Zuid-Holland en de gemeenten Delft, Westland, Midden Delfland, Rotterdam, Schiedam, en Vlaardingen. Delft heeft twee vertegenwoordigers vanuit het college in de Midden-Delflandraad. Eén van deze vertegenwoordigers heeft tevens zitting in het Dagelijks Bestuur. Financieel belang: De aangesloten gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk bij verhaal van kosten.
Veiligheid Brandweer Delft- Rijswijk De gemeenten Delft en Rijswijk hebben door middel van een fusie met ingang van 1 januari 2005 hun samenwerking op het gebied van brandweerzorg en rampenbestrijding versterkt. Door middel van deze fusie is het beter mogelijk knelpunten gezamenlijk op te lossen en een kwaliteitsslag op het gebied van brandweerzorg en ramenbestrijding te maken. Bestuurlijk Belang: de burgemeester heeft zitting in het Dagelijks Bestuur. In het Algemeen Bestuur is Delft vertegenwoordigd met een wethouder en de burgemeester. Financieel Belang: de gemeenten zijn bij opheffing/beëindiging gezamenlijk verantwoordelijk voor de lasten. Hulpverleningsregio Haaglanden De Hulpverleningsregio Haaglanden (HRH) is een gemeenschappelijk samenwerkingsverband van negen gemeenten in de regio Haaglanden. Deze gemeenten werken samen op het gebied van de rampenbestrijding, brandweerzorg, en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Brandweerzorg en rampenbestrijding staan hoog op de politieke en bestuurlijke agenda, zowel landelijk, provinciaal/regionaal als lokaal. Het Kabinetsstandpunt Veiligheidsregio's brengt met zich mee dat ook Haaglanden zich tot een veiligheidsregio moet ontwikkelen. In 2005 zijn voorverkenningen gedaan voor de veiligheidsregio en de regionalisering van de brandweer, die daar onderdeel van uitmaakt. In 2006 en 2007 moet de veiligheidsregio verder vorm krijgen. Dit laat overigens onverlet dat elke gemeente binnen haar verzorgingsgebied verantwoordelijk blijft voor het wettelijke op het gebied van de brandweer, geneeskundige hulp en rampenbestrijding. De veiligheidsregio wordt op basis van de WGR+ vormgegeven. Bestuurlijk Belang: De burgemeester heeft zitting in het Algemeen Bestuur. Financieel Belang: De gemeenten zijn bij opheffing/beëindiging gezamenlijk verantwoordelijk voor de lasten
189
Milieu en duurzame ontwikkeling Warmtebedrijf NV i.o. De raad van de gemeente Delft is op 24 november 2005 in principe akkoord gegaan met de deelname in een op ter richten regionaal functionerend Warmtebedrijf. Doel van Warmtebedrijf NV is het benutten van betrouwbare, betaalbare en schone energie voor huishoudens voorzieningen en bedrijven in de zuidvleugel van de Randstad. Dit gebeurt in het bijzonder door het hergebruik van industriële restwarmte. Het product van het Warmtebedrijf is bedoeld voor particulieren (en op den duur bedrijven) aan het einde van de pijpleidingen. Bestuurlijk Belang: n.t.b. Financieel Belang: n.t.b.
Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie Combiservices BV Combiservices BV is, met ondersteuning van het Rijk, in 1997 opgericht. In eerste instantie op experimentele basis. In Combiservices is een aantal activiteiten gebundeld, die aansluiten of in het verlengde liggen van de bedrijfsactiviteiten, die worden uitgevoerd door Combiwerk in het kader van de Wet Sociale Werkvoorziening. Combiservices is in deze context opgericht met als doelstelling nieuwe vormen van werkgelegenheid voor arbeidsgehandicapten mogelijk te maken. Tot Combiservices behoren de activiteiten Schoonmaak, Beveiliging en Reïntegratie en Detachering. Combiservices en Combiwerk stellen thans de arbeidsontwikkeling centraal, waardoor expliciete sturing op arbeidsontwikkelingsdoelstellingen noodzakelijk is. Daardoor kleuren niet langer productie en dienstverlening het primaire proces, maar is de focus gericht op het ontwikkelen en begeleiden van SW medewerkers (a) en het plaatsen en begeleiden van SW medewerkers (b). Combiservices is een Besloten Vennootschap met een maatschappelijk kapitaal van 10.000 aandelen van € 45 per stuk (totaal € 450.000), waarvan € 90.000 is gestort. Alle gestorte aandelen zijn in handen van de gemeente Delft. In 2005 heeft een eerste storting van dividend van Combiservices plaats gevonden ten gunste van de Dienst Bedrijfsreserve (DBR) van Combiwerk. Dit is mogelijk geworden door een statutenwijziging van Combiservices. Uitgangspunt hiervoor is dat de algemene reserve van Combiservices maximaal een kwart van de bruto jaaromzet kan zijn. Het meerdere komt dan middels storting in de DBR ten gunste van de exploitatie van Combiwerk Bestuurlijk belang: Gemeente Delft is enig aandeelhouder. Voor de AvA is een ambtelijk vertegenwoordiger aangewezen. De Raad van Commissarissen bestaat uit externe deskundigen. Financieel belang: Bij faillissement van de BV is de gemeente het gestorte aandelenkapitaal kwijt.
Kennisstad en Economie Eneco Holding BV Het aandeelhoudersschap Eneco is ontstaan door inbreng van de aandelen in het voormalige energiebedrijf Delfland in Eneco in 2000. Per 1 juli 2004 is de energiemarkt geliberaliseerd. Daarmee is een verdere impuls gegeven aan de discussie over de toekomst van de energiebedrijven in een geprivatiseerde omgeving. De regering wil dat energiebedrijven het handels- en productiegedeelte splitsen in een netwerk - tak en een leverings - tak. Er is discussie in hoeverre er nog een rol is voor de nu nog publieke aandeelhouders van Eneco. Delft is lid van de aandeelhouderscommissie Eneco en praat daarin mee over de toekomst van de onderneming waarbij de insteek is uiteindelijk de aandelen van Eneco te kunnen vervreemden. In de nieuwe statuten van Eneco is opgenomen dat vanaf 2006 tenminste 50% van het resultaat aan de aandeelhouders zal worden uitgekeerd. Het dividend van de aandelen Eneco wordt gestort in de Reserve Nutswinsten. Uit deze opbrengsten worden deels bepaalde semistructurele uitgaven gedaan zoals de storting in het Delft Kennisstadfonds en het
190
Milieutechnologiefonds en bijdragen aan stadspromotie en citymarketing. Daarnaast is sprake van uitgaven voor een beperkt aantal jaren en incidentele uitgaven. De gemeente bezit 121.380 aandelen van € 100 nominaal. Dit vertegenwoordigt 2,4% van het gestorte aandelenkapitaal van Eneco. Bestuurlijk Belang: De gemeente Delft is aandeelhouder. De portefeuillehouder neemt deel aan de AvA en is lid van de Aandeelhouderscommissie. Financieel Belang: Bij faillissement loopt de gemeente het risico het aandelenkapitaal te verliezen. Verder staat de gemeente garant voor circa € 28 miljoen door Eneco aangetrokken geldleningen. NV Evides Evides is de nieuwe naam van de gefuseerde waterbedrijven WBE en Delta. Evides is voor 50% eigendom van DELTA NV en voor 50% van Gemeenschappelijk Bezit Evides, die op hun beurt weer het eigendom zijn van de gemeenten (24) en provincies (1) in het verzorgingsgebied. Door B&W is 1 juni 2004 besloten tot deelname in BV Gemeenschappelijk Bezit Evides. De gemeente Delft bezit 106.627 aandelen tegen een nominale waarde van € 0,05 per aandeel. Dit komt neer op 3,4 % van het geplaatste aandelenkapitaal. Bestuurlijk Belang: De gemeente Delft is aandeelhouder Financieel Belang: Bij faillissement loopt de gemeente het risico het aandelenkapitaal te verliezen. Zuidhollands Investeringsfonds (ZIF) De gemeenteraad van Delft heeft 29 maart 2001 een pakket aandelen gekocht, met het doel het aantal technostarters in de regio te verhogen en door in nieuwe technologische vernieuwende ondernemingen te participeren. De gemeente heeft een aandelenkapitaal van € 450.000. Vanaf 2002 heeft het Zuid-Hollands Investeringsfonds vele jonge innovatieve bedrijven geholpen met het succesvol ‘doorlopen’ van de moeilijke startfase. ZIF heeft vele ondernemers met raad en daad terzijde gestaan en daarmee een succesvolle portefeuille opgebouwd. Door een nieuwe regeling vanuit de overheid inzake het verstrekken van risico-kapitaal aan bedrijven van technostarters, waardoor technostarters beter dan in het verleden gefaciliteerd kunnen gaan worden, hebben de aandeelhouders besloten om met het ZIF geen nieuwe investeringen meer aan te gaan. Als gevolg hiervan zal in de komende jaren de bestaande portefeuille van ZIF uitsluitend nog “beheerd” worden. Bestuurlijk Belang: De portefeuillehouder is bestuurslid en heeft stemrecht. Financieel Belang: Bij faillissement kan de gemeente maximaal € 450.000 aandelenkapitaal verliezen. IB/NL Blossom Participatiemaatschappij NV De gemeente Delft participeert c.q. investeert in uitvindingen en nieuwe productideeën die via Intellectuele Eigendomsrechten beschermd zijn of kunnen worden. De gemeente Delft bezit 2 (van de 29 gestorte) aandelen van € 50.000. De vennootschap speelt een actieve rol in het commercialiseringsproces van de uitvindingen en productideeën. Het bedrijft lijdt de laatste jaren verlies, waardoor het eigen vermogen jaarlijks daalt. Bestuurlijk Belang: De gemeente is aandeelhouder. Financieel Belang: Bij faillissement kan de gemeente maximaal € 100.000 aandelenkapitaal verliezen.
Cultuur en Binnenstad VOM BV Doel van de VOM BV is om meer grip te krijgen op (bedrijfsmatig) vastgoed, primair in de historische deel van het kernwinkelgebied in de binnenstad van Delft, het optimaliseren van het gebruik van het desbetreffende vastgoed, het voorkomen van achteruitgang, leegstand en verpaupering en het sturen naar het meest gewenste brancheringspatroon. Er zijn twee aandeelhouders: de gemeente Delft en Vestia Groep (BV) elk voor 50% van het geplaatste aandelenkapitaal ter waarde van € 9.000
191
Bestuurlijk Belang: De gemeente Delft is aandeelhouder. voor de AvA is een ambtelijk vertegenwoordiger aangewezen. De portefeuillehouder neemt deel aan de Raad van Commissarissen, die daarnaast uit externe deskundigen bestaat. Financieel Belang: Bij faillissement kan de gemeente het aandelenkapitaal verliezen.
Ruimtelijke Ordening, Verkeer en Vervoer Parking Delft BV Parking BV is door Delft opgericht in verband met de bouw van de Parkeergarage Zuidpoort. Parking BV valt onder de paraplu van de Stichting Parkeervoorziening. Voor de financiering van de bouw van de garage heeft de gemeente een garantie afgegeven voor een bedrag van € 26,7 miljoen. Aan deze garantstelling zijn de gebruikelijke voorwaarden verbonden. Voor de aflossing van de lening is een plan van rente en aflossing opgesteld. De Stichting Parkeervoorzieningen Delft bestaat per 31 december 2005 niet meer. De aandelen die de stichting had in Parking Delft BV zijn door de Gemeente overgenomen. De Gemeente heeft nu alle aandelen in Parking Delft BV in bezit. Het geplaatst kapitaal bedraagt € 18.000. Ook heeft de gemeente alle garages ondergebracht in Parking Delft BV. Dit alles conform de beleidsnota juridische structuur garages van mei 2005. Bestuurlijk Belang: De gemeente is voor 100% aandeelhouder. De wethouder financiën neemt deel aan de AvA. De Raad van Commissarissen bestaat uit externe deskundigen. Financieel Belang: Bij faillissement verliest de gemeente het aandelenkapitaal en wordt de garantstelling geëffectueerd.
Ontwikkelingen, Grond en Vastgoed De Stille Vennoot BV De gemeente heeft met BAM Utiliteitsbouw een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor de ontwikkeling van een drietal kantoorgebouwen bij Station Zuid. Deze ontwikkeling geschiedt door middel van een Gemeenschappelijke Exploitatie Maatschappij (GEM). Als juridische vorm is voor een CV/BV constructie gekozen. Door deze constructie zijn de geldschieters (commandieten) voor niet meer dan hun concrete financiële inzet aansprakelijk bij eventuele calamiteiten in de ontwikkeling. De gemeente heeft een commandiet BV opgericht in de vorm van De stille vennoot BV. De Stille Vennoot BV is samen met Commandiet BAM BV commanditaire vennoot van GEM CV Bestuurlijk Belang: De gemeente Delft is voor 100% aandeelhouder. De wethouder financiën neemt deel aan de AvA. Financieel Belang: Bij faillissement kan de gemeente maximaal € 18.000 aandelenkapitaal verliezen. Stichting Grondexploitatiemaatschappij (GEM) Poptahof De stichting heeft ten doel de grondexploitatie, waarmee het gezamenlijke herstructureringsplan van de gemeente Delft en Woonbron in het plangebied van de Poptahof wordt uitgevoerd, te realiseren en voorts alle daarmee samenhangende taken te verrichten, zoals deze zijn aangegeven in de samenwerkingsovereenkomst. De GEM wordt gefinancierd door de gemeente en Woonbron. Het ontwikkelbedrijf Delftwonen-Kristal wordt primair gefinancierd door Woonbron. De GEM betreft de grondexploitatie inclusief vastgoedontwikkeling. Voor de realisatie van de samenwerkingsovereenkomst is een stuurgroep van betrokken partijen ingesteld met deelname van de portefeuillehouder. Deze stuurgroep zorgt voor de samenhang in de activiteiten van de GEM, de verwervingen, en het sociaal economisch programma. Daarnaast is spraken van een ad hoc ambtelijke adviesgroep (vastgoed, control). In de statuten van de stichting is niets vastgelegd over financiële verhoudingen en daaruit voortvloeiende risico’s. Dit is benoemd in de zogeheten Samenwerkingsovereenkomst. Bestuurlijk Belang: de portefeuillehouder is lid van de Raad van Commissarissen. Financieel Belang: De GEM wordt o.a. gefinancierd door de gemeente Delft, die hiervoor het risico draagt. Bedrijvenschap HarnaschPolder: Delft participeert in het bedrijvenschap HarnaschPolder. Door deze participatie heeft de gemeente de mogelijkheid om bedrijven die uitgeplaatst moeten worden een nieuwe locatie aan
192
te bieden op dit bedrijventerrein. Daarnaast draagt Delft ook eenderde van het financiële risico. Het bedrijventerrein ligt direct naast de nieuwe woonwijk die Delft in de HarnaschPolder ontwikkelt. Bestuurlijk Belang: de betrokkenheid van Delft bestaat uit een bestuurlijke vertegenwoordiging in het DB en AB. Er is een wijziging van de bestuurlijke organisatie in voorbereiding: uitgangspunt is dat door de gemeenteraad in het Algemeen bestuur twee wethouders voor het AB aangewezen worden. Financieel Belang: de gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het financieel risico van de grondexploitatie. OBS BV Voor het uitvoeren van het ontwikkel- en realisatieproces van de Spoorzone zijn een aantal voorwaarden nodig om de risico’s voor de gemeente zo veel mogelijk te beperkten. Eén van de stappen die gezet wordt, is het vormgeven van het OBS BV, een 100% gemeentelijke BV, van waaruit het ontwikkel- en realisatieproces gestuurd wordt. Het geplaatste aandelenkapitaal is ter waarde van € 18.000. In de overeenkomst van lastgeving en volmacht, die de verhouding regelt tussen de Gemeente Delft en het OBS, staat dat het OBS handelt “in het belang van de Gemeente voor rekening en risico van de Gemeente en om in naam van de Gemeente uitvoering te geven aan de BUOK, de Samenwerkingsovereenkomst, de Raamovereenkomst en de Koopovereenkomst” . Bestuurlijk Belang: De gemeente Delft is voor 100% aandeelhouder. De wethouder financiën neemt deel aan de AvA, de portefeuillehouder is (tezamen met extern deskundigen) lid van de RvC. Financieel Belang: Het OBS is een 100% “Delft-risico”. De informatievoorziening over dit Grote Project wordt geborgd door opname in MPV en de Delftse beleidscyclus.
Bestuur en Organisatie Stadsgewest Haaglanden Stadsgewest Haaglanden is gebaseerd op de Kaderwet en voert taken uit op het gebied van ruimtelijke ordening, grondbeleid, volkshuisvesting, verkeer en vervoer, milieu, jeugdhulpverlening en volwasseneneducatie. De deelnemende gemeenten zijn: Delft, Den Haag, Leidschendam - Voorburg, Midden Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland en Zoetermeer. In het Algemeen Bestuur zijn alle gemeenten vertegenwoordigd. De Kaderwet zou per 2003 aflopen, maar is verlengd in afwachting van de totstandkoming van de Wet Bestuur in Stedelijke Regio’s. De inhoud van deze wet komt grotendeels overeen met de Kaderwet. Op grond van de nieuwe wet zullen de gemeenschappelijke regelingen Haaglanden te zijner tijd opnieuw moeten worden afgesloten. In verband hiermee vindt binnen Haaglanden een discussie plaats over taken en bestuursstructuur. Bestuurlijk Belang: De gemeenteraad heeft de burgemeester als lid van het dagelijks bestuur en vijf andere vertegenwoordigers (wethouders en raadsleden) als leden van het Algemeen Bestuur benoemd. Financieel belang: De gemeenten zijn bij opheffing/beëindiging gezamenlijk verantwoordelijk voor de lasten
Bedrijfsvoering NV Bank voor Nederlandsche Gemeenten - BNG Volgens de statuten is de BNG 'bankier ten dienste van overheden', zoals gemeenten, provincies, gemeenschappelijke regelingen, politieregio's en met overheden verbonden instellingen en bedrijven op het terrein van volkshuisvesting, openbaar nut, onderwijs en gezondheidszorg. De BNG biedt financiële diensten op maat, zoals kredietverlening, betalingsverkeer, advisering en elektronisch bankieren. De BNG is een structuurvennootschap. De aandelen zijn voor de helft in handen van de Staat; de andere helft is geplaatst bij gemeenten en provincies. Delft bezit 47.385 aandelen met een nominale waarde van € 2,50 per aandeel. Het betreft 0,85% van het geplaatste aandelenkapitaal van de BNG.
193
Gemeten naar balanstotaal is de BNG de grootste overheidsbank van Nederland. Als aandeelhouder neemt de gemeente deel aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Deze bank verzorgt het grootste deel van de bancaire diensten voor de gemeente Delft. De betrokkenheid vloeit voort uit de tijd dat deze bank het monopolie bezat voor de gemeentelijk bancaire dienstverlening. Bestuurlijk Belang: De gemeente is aandeelhouder. Financieel Belang: Bij faillissement van de BNG loopt de gemeente het risico het aandelenkapitaal te verliezen.
194
Financiering Financieringsbeleid De treasury houdt zich bezig met risico’s die samenhangen met alle toekomstige geldstromen. Deze risico’s komen zowel voort uit de financieringsbehoefte, als uit de modaliteiten van de bestaande portefeuilles. (onder meer: vervroegde aflossingen, herfinanciering, herbeleggingen, renteaanpassingen en dergelijke) Het treasury beleid is primair gericht op het waarborgen van financiële continuïteit door het resultaat en vermogen te beschermen tegen financiële risico’s en activiteiten van de organisatie tegen een acceptabele prijs financierbaar te houden. Deze bescherming vindt plaats door de renterisico’s en risico’s uit financiële posities te vermijden en te spreiden. Deze twee soorten risico’s zijn binnen de gemeente Delft leidend, en gaat in de uitwerking verder dan de wettelijke kaders. In principe zijn de uitgangspunten als volgt: • Zorg dragen voor voldoende financierbaarheid op korte en lange termijn. • Bewerkstelligen van passende financieringslasten. • Beheersen van wettelijke en feitelijke rente- en of financieringsrisico’s. • Risicomijdend uitzetten van gelden en afgeven van garanties. • Zorg dragen voor een effectief, veilig en efficiënt betalingsverkeer. • Actief onderhouden van contacten met marktpartijen om toegang tot de financiële markten open te houden. Deze uitgangspunten leiden in ieder geval tot het zo nauwkeurig mogelijk toepassen van “matching” tussen opgenomen en uitgezette gelden. Dit principe wordt ook in de komende planperiode doorgezet. Voorts wordt actief gebruik gemaakt van de wettelijke mogelijkheden om passende financieringslasten te bewerkstelligen. Dit resulteert onder meer in het zo maximaal mogelijk betrekken van de kasgeldlimiet bij financieringsbeslissingen. In geen geval wordt of zal de limiet onnodig worden overschreden. Concreet zijn de doelstellingen gericht op het versterken van de financierings- en vermogenspositie. Door de financiering (duur en aflossingswijze) af te stemmen op de kasstroomontwikkeling wordt gestreefd naar balansverkorting, en de daarmee gepaard gaande financierbaarheid minimaal te houden c.q. te vergroten. Overeenkomstig de wet FiDo mag het renterisicoprofiel niet worden overschreden, wordt het gebruik van kortlopende leningen beperkt tot de kasgeldnorm en dient de match tussen opgenomen en uitgezette gelden niet in gevaar worden gebracht. De genoemde doelstellingen wijken hiermee feitelijk niet af van die van de afgelopen jaren. Financieringsbehoefte De behoefte aan geld is voor de komende jaren als volgt geprognosticeerd:
Indicatie geldbehoefte in miljoenen euro’s
2007
2008
2009
2010
Behoefte kasgeld Overgebleven investeringsprogramma 2006 Investeringsprogramma 2008-2010 Behoefte Vastgoed Gemeentelijke bijdrage aan OBS Totale behoefte
25,5 15
25,5
25,5
25,5
30
30
20
15 70,5
55,5
45,5
10 15 65,5
Doordat de geldbehoefte hoger is dan de kasgeldlimiet van € 25.5 mln., zullen ook in 2007 langlopende leningen worden aangetrokken. Renterisico In de Wet FiDO geldt een renterisiconorm van maximaal 20 % van de omvang van de vaste schuld. Het risico in enig jaar bestaat uit de componenten: netto renteherzieningen en netto aflossingen. Dit kan volgens het wettelijke model als volgt gepresenteerd worden:
195
Renterisiconorm en renterisico's
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1 miljoen
Mutaties 1a Renteherziening op vaste schuld o/g 1b Renteherziening op vaste schuld u/g 2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) 3a Nieuw aangetrokken vaste schuld 3b Nieuw verstrekte lange leningen 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b) 5 Betaalde aflossingen 6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 7 Renterisico op vaste schuld (2+6) Renterisiconorm 8 Stand van de schulden per 1-1 9 Bij ministeriële regeling vastgesteld 10 Renterisiconorm (8*9) Toetsrenterisiconorm 10 Renterisiconorm 7 Renterisico op vaste schuld 11 Ruimte (+) Overschrijding (-)
0,0 25,0
0,0 25,0
4,7 6,9 -2,2 25,0
3,4 2,6 0,8 25,0
25,0 6,6 6,6 6,6
25,0 8,9 8,9 8,9
25,0 9,5 9,5 7,3
25,0 18,2 18,2 19,0
201,3 20% 40,3
194,7 20% 38,9
187,8 20% 37,6
178,3 20% 35,7
40,3 6,6 33,7
38,9 8,9 30,0
37,6 7,3 30,3
35,7 19,0 16,7
De gemeente blijft voor 2007-2010 derhalve ruim binnen de risiconorm. De prognose van de kasgeldlimiet 2007 wordt in onderstaande tabel weergegeven, de grondslag is het begrotingstotaal van € 299 miljoen. Kasgeldlimiet 2007
1e kw
2e kw
3e kw
4e kw
Bedragen x € 1 miljoen
Toegestane kasgeldlimiet in procenten van de grondslag in bedrag Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden < 1 jaar Schuld rekening courant Gestorte gelden door derden < 1 jaar Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld Totaal Vlottende middelen Contante gelden in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden < 1 jaar Totaal Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld Toegestane kasgeldlimiet Ruimte (+) Overschrijding (-)
8,50% 25,5
8,50% 25,5
8,50% 25,5
8,50% 25,5
25,5
25,5
25,5
25,5
25,5
25,5
25,5
25,5
0,0
0,0
0,0
0,0
25,5 25,5 0,0
25,5 25,5 0,0
25,5 25,5 0,0
25,5 25,5 0,0
Of met andere woorden: er wordt vanuit de treasuryfunctie gestuurd op het zo maximaal mogelijk uitnutten van de kasgeldlimiet met kortlopende leningen (<1 jaar). Kredietrisico U/G portefeuille en garanties Naast het renterisico dient ook het kredietrisico van de uitzettingen te worden bepaald. Dit laatste geldt ook voor de garantieportefeuille.
196
Doordat Delft geen derivaten transacties is aangegaan, is de bepaling van het rente- en kredietrisico niet van toepassing.
Uitzettingen De samenstelling van de portefeuille bestaat geheel uit leningen aan locale woningcorporaties, De uitzettingen aan de woningcorporaties staan onder garantie van het waarborgfonds Sociale Woningbouw. Dit fonds kent door de twee toonaangevende rating agencies de hoogste typering van kredietwaardigheid. Garanties De huidige omvang van de garantieportefeuille bedraagt circa € 74 miljoen. De verdeling van de garanties is onderstaand weergegeven. Verdeling garantie portefeuille naar sector 2.390.000 25.151.000
18.192.000
2.044.000 25.623.000
681.000
Sport
Cultuur
Parking
Radex
Zorg
Eneco
De gemeente heeft ook nog een ongelimiteerde achtervang verplichting bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) van € 591 miljoen. De verplichting bij een bovenstaande achtervang houdt concreet in: Het theoretische geval dat de achtervangers op hun achtervangpositie worden aangesproken, zal zich pas voordoen indien en zodra het garantievermogen van het WSW, bestaande uit het risicovermogen van het WSW en de obligo’s dreigt te dalen onder het garantieniveau. In dat geval zullen zij renteloze leningen aan het WSW moeten verstrekken voor het bedrag waarmee het risicovermogen het garantieniveau is overschreden. Daarbij geldt een vooraf bepaalde verdeling, die vastgelegd is in de standaard achtervang overeenkomsten. Deze verdeling houdt in, dat het Rijk 50 % voor zijn rekening neemt en de overige 50 % wordt verdeeld onder de deelnemende gemeenten waarbij de “schade” gemeente de helft op zich zal nemen(van het 50% gemeenten deel)
197
Bedrijfsvoering Waar in de programma’s de nadruk ligt op de 3 W-vragen, is de paragraaf Bedrijfsvoering bedoeld om inzicht te geven in de Hoe-vraag, in het bijzonder de inzet van het gemeentelijk apparaat. Ook voor de inzet van de gecentraliseerde facilitaire organisatie (cluster middelen) gelden de vragen “Wat willen we bereiken, wat gaan we er voor doen en wat mag het kosten?” als leidraad. Wat we willen bereiken is adequate ondersteuning van de realisatie van doelen en prioriteiten die het gemeentebestuur heeft geformuleerd. De vraag “Wat gaan we er voor doen?” komt in deze paragraaf aan bod. De relevante informatie over de kosten is opgenomen in het deelprogramma Organisatie (onderdeel van programma 13 Bestuur en Organisatie, de derde W-vraag).
Personeel en organisatie Ontwikkeling van de organisatie (Algemeen) Het GMT is samen met het management bezig om uitvoering te geven aan de verdere doorontwikkeling van de gemeentelijke organisatie. De belangrijkste accenten voor deze ontwikkeling zijn vastgelegd in het visiedocument 2005-2007: “Oppakken en doorpakken: sturing op resultaten, samenhang en samenwerking”. Dit document is gebaseerd op de in 2000 ingezette reorganisatie NEON. Dat wil zeggen dat ‘externe oriëntatie’ en ‘één-gemeentegedachte’ nog steeds leidraad is voor de ontwikkeling van onze organisatie. De 13 thema’s in het collegeprogramma komen overeen met de 13 programma’s uit de programmabegroting. Op een aantal van deze programma’s is programmasturing gezet. De reeds bestaande vormen van sturing - lijnsturing, projectsturing en ketensturing - in de ambtelijke organisatie blijven bestaan. Programmasturing is er op gericht om complexe vraagstukken die vakteam-/sectoroverstijgende inzet vragen, voor de stad van groot belang zijn en prioriteit van het college hebben gekregen, soepeler tot resultaten te brengen. Thans vinden de voorbereidingen plaats, dat de Reiniging samen met de externe partners Avalex en de gemeente Zoetermeer een nieuw reinigingsbedrijf in de vorm van een gemeenschappelijke regeling (GR) gaat oprichten. Bij het meer op afstand plaatsen van onderdelen van de gemeente, zal steeds goed worden bezien welke sturing, control en verantwoordelijkheidsverdeling adequaat zijn om aan de rol die de gemeente heeft invulling te geven. Dit overeenkomstig ook de beleidsnota “het deelnemingenbeleid van Delft”. E.e.a met het oog op het borgen van kwalitatieve dienstverlening, continuïteit in bedrijfsvoering en het beheersen van eventuele risico’s. Op het terrein van Dienstverlening wordt geïnvesteerd in het verder verbeteren van de dienstverlening aan de burger. Dit krijgt o.a. vorm door het opzetten van een zogenaamd Klantcontactcentrum. De dienstverlening aan de burger is voortdurend in ontwikkeling en dat zal ook leiden tot verandering in de organisatie. Zowel in gedrag en houding als in het soort werk. Zowel de resultaten voor de burger als de resultaten voor de interne klanten blijven regelmatig gemonitord (klantwaardering). De resultaten van deze monitoring vormen de input voor verbeteringen in de primaire, ondersteunende en besturingsprocessen. Leren en verbeteren zijn zowel op medewerkerniveau als op organisatieniveau verankerd en geborgd. Personeel: Ziekteverzuim In 2002 is afgesproken het ziekteverzuim van de gemeente Delft intensiever terug te gaan dringen. Tot nu toe is gewerkt met een jaarlijks door het GMT vastgestelde doelstelling ziekteverzuim voor de totale gemeentelijke organisatie.
198
‘Startpunt’ 31-12-2002 11 %
Doelstelling 31-12-2003 vermindering
Doelstelling 31-12-2004 -/- 1 %, dus 6,6 %
Doelstelling 31-12-2005 -/- 0,5 %, dus 6,0 %
Realisatie 2003
Realisatie 2004
Realisatie 2005
7,6%
6,5%
7%
Doelstelling 31-12-2006 -/- 1 %, dus 6,0 %
Doelstelling 31-12-2007 -/- 0,5 %, dus 6,0 %
Prognose 2006 6,5%
Bij de doelstelling voor 2005 moet worden aangetekend dat sinds 1 januari 2004 de werkgever gedurende de eerste twee ziektejaren volledig verantwoordelijk is voor o.a. de verzuimbegeleiding en loonkosten van de zieke medewerker. Het ziekteverzuimpercentage stijgt daardoor rekenkundig, omdat langdurig zieken langer meetellen in het verzuim. Dit heeft geresulteerd in een ziekteverzuimpercentage van 7%. Indien de wetgeving m.b.t. de tweede jaars loondoorbetaling niet was ingegaan, was de organisatie op de doelstelling van 6% uitgekomen. Daarbij dient de nuancering gemaakt te worden dat de gemeente Delft relatief veel uitvoerende functies heeft met fysiek belastend werk. Het verzuim ligt bij deze werksoorten ‘normaal’ gesproken hoger dan bijvoorbeeld bij kantoorpersoneel. In de vergelijking met andere gemeenten heeft de gemeente Delft relatief veel uitvoerende functies. Voor 2006 zijn de zgn. Verbaan-normen geïntroduceerd en voor ieder vakteam vastgesteld. Een Verbaan-norm geeft aan wat een acceptabel niveau van ziekteverzuim voor een bepaalde organisatie is. Deze normen worden berekend op basis van de samenstelling van het functieniveau en leeftijd en zijn dus per onderdeel verschillend. De “Verbaan-norm” komt voor de gehele gemeente uit op 4,5% . Per organisatieonderdeel zijn meerjarenafspraken gemaakt om met het ziekteverzuim op de Verbaan-norm te komen. Uitgaande van een geprognosticeerd ziekteverzuimpercentage van 6,5% over 2006, wordt als streefpercentage voor 2007 6% geformuleerd. Personeel: Ontwikkelingen Als gevolg van een vergrijzende bevolkingsopbouw en daarmee samenhangende krapte op de arbeidsmarkt, zal ook de gemeente Delft de komende jaren in toenemende mate last krijgen met de werving van met name hoger opgeleid personeel. Ondanks diverse campagnes die o.a. door het A+O-fonds de laatste jaren zijn gevoerd om de “gemeente als werkgever” een beter imago te geven bij jongeren en hoger opgeleiden, geven diverse onderzoeken nog steeds aan dat het bedrijfsleven aantrekkelijker is voor deze doelgroep. Dit onderstreept het belang dat Delft met haar personeelsbeleid in de komende jaren sterker inzet op het langer vitaal en gemotiveerd houden van steeds ouder wordende medewerkers. Hoewel het huidige individueel gerichte personeelsinstrumentarium waarover Delft inmiddels beschikt onder de naam “Menselijke Mogelijkheden Centraal” hiervoor voldoende handvatten biedt, kan er een extra impuls aan gegeven worden door meer “leeftijdsbewust” met deze instrumenten om te gaan. Daarnaast zullen ook extra maatregelen genomen moeten worden om in een vroegtijdig stadium jonge mensen enthousiast te maken voor het werken bij de gemeente Delft en aan ons te binden. Een belangrijk instrument hiervoor is een gedegen stagebeleid. Op dit moment worden stages te weinig als een strategisch arbeidsmarktinstrument ingezet, terwijl dit een uitermate geschikt middel is om, zeker op functies waarin tekorten op de arbeidsmarkt te verwachten zijn, jonge mensen kennis te laten maken met het werk bij de gemeente. Tot slot zullen in 2007 de arbeidsmarktcommunicatie en wervingsmethoden van de gemeente Delft opnieuw onder de loep genomen worden in het licht van de komende krapte op de arbeidsmarkt.
199
Ten aanzien van het huidige personeel zullen regelmatig medewerkerstevredenheidsonderzoeken (MTO) worden gehouden. Zonodig worden maatregelen genomen om de tevredenheid van het personeel te verhogen.
Huisvesting Er zijn op dit moment 12 locaties voor de huisvesting van ambtenaren in beheer; zogenaamde functionele locaties (waar de functie van het pand centraal staat en niet de huisvesting van ambtenaren, bijvoorbeeld de musea en het zwembad) niet meegerekend. De beleidslijn is om het aantal locaties te verminderen door kleinere locaties zo veel mogelijk af te stoten. Pas bij de ingebruikneming van het nieuwe stadskantoor in 2014 zal dit volledig gerealiseerd worden. Er kan dan ook een efficiencyslag worden gemaakt. Deze zal worden ingezet als dekking voor het nieuwe kantoor. Er zullen meerjarige beheersplannen worden opgesteld, tot het betrekken van het nieuwe kantoor. Een notitie hierover zal in de komende tijd naar het GMT worden gezonden. Het Nieuwe Kantoor (HNK) Wanneer er eind 2006 uit 4 verschillende schetsontwerpen een definitieve keuze is gemaakt voor de architect van het stadskantoor/station, kan gestart worden met het maken van een Voorlopig Ontwerp. Uitgaande dat de investerings- en exploitatieraming is goedgekeurd en het OBS is geformaliseerd, kan de gekozen architect hiervoor gecontracteerd worden. Naar verwachting kunnen begin 2007 de architect en zijn adviseurs starten met het maken van een Voorlopig Ontwerp (VO), waarvoor ca. een half jaar ingepland is. Na goedkeuring van het Voorlopig Ontwerp kan deze verder uitgewerkt worden tot een Definitief Ontwerp. De vraag is nog of en wanneer in de periode tussen VO en DO een Projectontwikkelaar in de arm genomen wordt om e.e.a. verder te ontwikkelen. Volgens de huidige planning zal medio 2008 gestart worden met de bouw van de spoortunnel en een jaar later met de bouw van het stadskantoor/station. De oplevering van het gebouw is gepland in 2014. Gedurende de uitwerking van het ontwerp zal het Programma van Eisen ook van globaal naar gedetailleerd verder uitgewerkt dienen te worden. Hiervoor zal met name ook inspanning gevraagd worden vanuit verschillende vakteams van Middelen.
ICT (Automatisering) De Kennisinfrastructuur Het KIS-project zal per 1-1-2007 worden afgerond. Digitale ontwikkelingen zullen dan worden opgepakt in het kader van het Delta-programma dan wel door ontwikkeling van ICT-strategie en het ICT-beheer. Dat laatste is bijvoorbeeld het geval met het project packaging, waarin het de bedoeling is de distributie van software via het computernetwerk van de gemeente aanmerkelijk te versimpelen. Een ander aandachtspunt in dit verband is de toepassing van Open Source software. In 2007 wordt de huidige Office-suite van Microsoft vervangen. Daarbij zullen ook alternatieven op basis van Open Source in de afweging worden betrokken. In 2006 is een informatiebeveiligingsplan gemaakt. In 2007 en 2008 wordt het actieplan geïmplementeerd. Beheer van informatiebeveiliging, niet alleen technisch maar ook organisatorisch en fysiek, is een structurele taak in de organisatie geworden. Met ingang van 2006 is het Intranet van de gemeente vernieuwd en tot KEN gedoopt. KEN wordt in 2007 verder uitgebouwd, waarbij de zoekfunctie ten behoeve van het kennisdelen en de ontwikkeling van het servicepunt Middelen (de interne webwinkel van cluster Middelen) centraal staan. Ook managementinformatie wordt zo veel mogelijk via KEN verspreid. Informatiebeheer Informatiebeheer ondersteunt gemeentebreed clusters, sectoren en bestuur met (onderzoeks)advies en informatie over documenten, adressen, percelen, kaarten, gebouwen, en met feiten en cijfers (statistieken). Taken zijn onder meer: het beheren, ontsluiten en koppelen van informatie en het opstellen van analyses.
200
Binnen Informatiebeheer vindt de centrale ontvangst, selectie, beoordeling, digitalisering, registratie en archivering van inkomende en uitgaande documenten plaats. De medewerkers van deze afdeling geven informatie over de documenten en signaleren en rappelleren - op verzoek - de afdelingen op de afdoening van openstaande stukken. Vanuit Informatiebeheer wordt geadviseerd over gericht onderzoek. Ook kan een compleet onderzoekstraject, een enquête of evaluatie worden opgezet en uitgevoerd. Al sinds 1994 is het grondgebied van de hele gemeente digitaal in kaart gebracht. Inmiddels kan met ‘GIS’ informatie, waarbij een koppeling tussen kaart en databank wordt gemaakt, zeer veel informatie over de stad worden ontsloten. Met deze combinaties tussen kaarten en andere gemeentelijke informatie wordt de basis gelegd voor het analyseren en presenteren van (beleids)informatie. Belangrijk speerpunt is de verdere uitbouw van managementinformatie in de organisatie. In 2006 is gestart met het rapporteren van financiële, personele en juridische managementinformatie via KEN (het gemeentelijk Intranet). In 2007 wordt dit traject vervolgd en wordt bezien hoe het pakket managementinformatie kan worden uitgebreid. Ook zal worden onderzocht hoe gewenste managementinformatie gestructureerd en op de persoonlijke behoefte toegesneden kan worden gepresenteerd. Aan de basis wordt een datawarehouse opgezet. In 2007 wordt de vervanging van het Document Management Systeem (DMS) voorbereid. Het contract met de huidige leverancier loopt af. Een (nieuw) DMS zal aansluiten op de gekozen architectuur zoals die onder meer in het project Delta wordt uitgewerkt. Informatiebeheer draagt in belangrijke mate bij aan programma’s zoals het programma Dienstverlening (zie programma 1) in de vorm van projectleiding en beheer van het mid-office.
Financiën Financieel management In het komende jaar zal de inspanning vooral gericht zijn op: • Verdere implementatie van het nieuwe financieel systeem Decade; • Digitaliseren van processen (urenverwerking, factuurverwerking en ontsluiten financiële informatie); 2007 staat verder in het teken van de optimalisatie van het gebruik van de kennis, processen, procedures en systemen, waaronder het optimaliseren van het jaarrekeningtraject. Het streven naar een hoge mate van betrouwbaarheid en volledigheid van de cijfers staat voorop. Aan de leerpunten uit het jaarrekeningproces wordt gevolg gegeven. Belangrijke aanbevelingen van de accountant en de Commissie voor de Rekening worden opgevolgd, bijvoorbeeld waar het gaat om de strikte toepassing van de BBV. De tussentijdse afsluiting die in 2006 voor het eerst is uitgevoerd, zal ook in 2007 moeten zorgen voor versnelling van het rekeningproces en hogere betrouwbaarheid van cijfers. Administratieve Organisatie De belangrijkste uitdaging voor dit beleidsterrein is gelegen in de doorontwikkeling naar een brede audit afdeling, waarbij het inrichten, uitvoeren en controleren van rechtmatigheid een belangrijk thema is. Daarnaast om de verbijzonderde controle verder op het door accountant gewenste niveau te brengen.
Inkoop Het professioneel inkopen en aanbesteden wordt door de gemeente actief vorm en inhoud gegeven. Hierbij spelen het omgaan met de steeds stringentere (Europese) regelgeving die met het aanbesteden gepaard gaan en de invloed van deze regels op het rechtmatig handelen, een grote rol. Eén en ander leidt er steeds meer toe dat door professioneel aanbesteden meer of kwalitatief betere producten/dienstverlening verkregen kunnen worden voor dezelfde of lagere prijs.
201
Het kader waarbinnen het inkopen en aanbesteden binnen de gemeente Delft plaatsvindt, is vastgelegd in het inkoop- en aanbestedingsbeleid. Daarin hebben ook begrippen als integriteit, transparantie, rechtmatigheid, social return, arbobewust inkopen en duurzaamheid een plaats gekregen. De komende jaren blijven in het teken staan van verdere professionalisering van de gemeentelijke organisatie. Daarnaast in het effectief en efficiënt inrichten van het inkoopproces.
Juridische Zaken Bij Juridische Zaken wordt 50% van het budget besteed aan het geven van juridische adviezen aan bestuur en organisatie. De andere 50% is bestemd voor het rechtsbeschermingsbedrijf (RBB), de secretariaten van de verschillende kamers van de AdviesCommissieBezwaarschriften (ACB). Het komende jaar ligt in het verlengde van hetgeen in 2006 is ingezet: focus op het steeds efficiënter laten werken van de keten in het RBB. Dit moet er toe leiden, dat de (groeiende) stroom bezwaarschriften zodanig kan worden beheerst dat er steeds meer AWB-conform gewerkt wordt, geen grote achterstanden ontstaan, het aantal ongegrondverklaringen toeneemt en er geen extra budgetten nodig zijn.
Communicatie De taken van Communicatie betreffen ten eerste het geven en uitvoeren van communicatieadvies aan bestuur en ambtelijk apparaat door de inzet van adviseurs en communicatiemedewerkers (60% van de personele capaciteit); en ten tweede de uitgave en redactie van de eigen media en de bijdragen aan andere media (26%). Ten behoeve van B&W en raad wordt in 2007 de communicatiecapaciteit (beperkt) uitgebreid. De belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van communicatie worden in het deelprogramma Communicatie toegelicht.
Bedrijfsvoering door het cluster Middelen In 2000 heeft Delft gekozen voor een organisatiemodel waarbij alle middelenfuncties ten behoeve van de bedrijfsvoering werden samengebracht in één organisatieonderdeel, het cluster Facilitaire Dienstverlening. Daaronder vallen ook taken die bij andere organisaties in de primaire processen worden uitgevoerd. Inmiddels is het cluster Facilitaire Dienstverlening omgedoopt in cluster Middelen. Welke taken zijn ondergebracht bij het cluster Middelen en wat kost dat? Taken cluster Middelen
Begroting 2006
Begroting 2007 Bedragen x € 1.000
Huisvesting inclusief vastgoed* Kantoorlocaties ICT (automatisering) Huisvesting & IT Informatiebeheer Personeel en organisatie** Financiën, Inkoopmanagement en Adm.Organisatie Juridische zaken Communicatie Totaal inclusief vastgoed
6.915 4.520 5.730 2.934 5.013 4.113 1.118 1.435
8.033 2.236 4.271 3.750 1.021 1.371
27.258
25.202
* In het rapport Delftse Kostentoerekening in het kader van kostprijzen en tarieven, van E&Y accountants (d.d. 9-3-2005) zijn de kosten van Vastgoed m.b.t. gemeentelijke huisvesting niet meegenomen bij de facilitaire kosten omdat Vastgoed geen organisatieonderdeel is van het cluster Facilitaire Dienstverlening. Voor het inzicht in de totale huisvestingslasten van de gemeentelijke organisatie zijn deze kosten echter wel van belang. Bovendien worden de totale huisvestingslasten van de ambtelijke organisatie verantwoord bij het cluster Middelen (voorheen Facilitaire Dienstverlening). ** exclusief ID-banen (saldoneutraal) en kosten voormalig personeel.
202
De verschillen worden veroorzaakt door bezuinigingen en vooral door een vereenvoudiging in de manier van doorbelasten. De kosten van het cluster Middelen worden in de begroting volgens vaste verdeelsleutels verdeeld over de vakteams. In de begroting 2007 worden de volgende verdeelsleutels gehanteerd: Werkplekken 2006 2007 10 9 38 36 322 322 330 306 523 515 150 133
B&W en griffie Centrale staf Cluster Middelen Cluster Wijk- en Stadszaken* Cluster Publiekszaken Overigen (musea, RHC, DPP etc)
Werknemers 2006 8 42 314 557 508 214
2007 9 42 324 570 504 230
M.b.t. 2007 is de Peildatum 1-5-2006 1.373 1.321 1.643 1.679 * wordt aangepast op het moment dat de oprichting van het Reinigingsbedrijf met Avalex en Zoetermeer kan worden gerealiseerd.
Nota bene: het aantal werknemers zegt niets over de omvang van de formatie, die uiteindelijk bepalend is voor de begroting. Over ontwikkelingen in de formatie en het aantal medewerkers wordt zoals gebruikelijk in de jaarrekening gerapporteerd.
Wat mag het kosten? De baten en lasten van het deelprogramma ‘organisatie’, alsmede de mutaties in baten en lasten, de investeringen en de onttrekkingen en toevoegingen aan reserves zijn hierna toegelicht.
Investeringen in het programma Investeringen in bedrijfsmiddelen
Organisatie
2006
Investeringsbedragen 2007 2008 2009
2010
2006
Kapitaallasten 2007 2008 2009
2010
Bedragen x € 1.000
Vervanging dienstauto's HIT Totaal investeringen
20 0
20
70 0
70
0
0
8
8
20
20
8
8
20
20
Het vakteam Huisvesting&IT beschikt over 4 dienstauto’s (1 bestelbus en 3 bestelauto’s). Deze dienstauto’s worden ingezet voor de piketdienst, koeriersdienst en de postbezorging. Eén auto (bestelauto) zit in 2007 aan het einde van de technische levensduur. De overige auto’s zijn in 2009 aan het einde van de technische levensduur. De vervanging van deze auto’s was nog niet opgenomen in het investeringsplan bedrijfsmiddelen.
203
Begroting van baten en lasten Totale baten en lasten in het programma Organisatie
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 2009 2010 Bedragen x € 1.000
Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving
2.207 227 0
2.070 638 0
2.067 -203 0
2.067 -274 0
2.066 293 0
Totaal lasten
2.434
2.708
1.864
1.793
2.359
Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten
0 0 0 0 0 4
0 0 0 0 0 285
0 0 0 0 0 220
0 0 0 0 0 220
0 0 0 0 0 220
Totaal baten
4
285
220
220
220
-2.430
-2.423
-1.644
-1.573
-2.139
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
0 0
281 803
216 116
216 46
216 612
Resultaat na bestemming
-2.430
-1.901
-1.744
-1.743
-1.743
Resultaat voor bestemming
De budgettaire mutaties in het deelprogramma Organisatie zijn in de onderstaande tabel per categorie samengevat. Deze mutaties zijn verwerkt in de totale baten en lasten van het programma. Zij worden in het vervolg van dit hoofdstuk verder toegelicht.
Mutaties van baten en lasten in het programma Organisatie
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Lasten Bestaand beleid Prijsstijging aardgas Energiecoördinator IZA premies gepensioneerden
130 65 -590
130 65 -590
130 65 -590
130 65 -590
Totaal mutaties lasten
-395
-395
-395
-395
0
0
0
0
395
395
395
395
Baten Nieuw beleid Totaal mutaties baten Saldo resultaat
Bestaand beleid Prijsstijging aardgas In 2005 is de levering van aardgas europees aanbesteed voor de gehele organisatie, voor de periode 2006-2007. Als gevolg van met name de stijging van de prijs van aardgas op de markt (wegens koppeling aan de stijgende olieprijs) betekent het nieuwe leveringscontract een prijsstijging van € 130.000 per jaar voor de gemeente als geheel, waarvan € 20.000 voor grootzakelijk gebruik en € 110.000 voor kleinzakelijk gebruik. Dit is een stijging van 23%. Mogelijke dekking door vermindering van het verbruik van alle vormen van energie is reeds als
204
(gedeeltelijke) oplossing gekozen bij de dekking van de tekorten op de levering van elektra en kan dus niet meer worden ingezet om het tekort op de levering van aardgas te dekken. Energiecoördinator In 2003 is op tijdelijke basis een gemeentelijke energiecoördinator aangesteld. Taak van deze coördinator was het organiseren en uitvoeren van gecoördineerd energiebeheer en het onderzoeken en (doen) uitvoeren van mogelijkheden om energie te besparen. De functie is voor 3 jaar gedekt uit de REM (reserve Energiebesparende Maatregelen). Bij evaluatie na deze 3 jaar is gebleken dat het opzetten van het beheer veel tijd heeft gekost (en nog kost) vanwege de administratieve wanorde bij de energiebedrijven na liberalisatie van de markt. De doelstelling energiebesparing heeft daardoor pas vanaf medio 2005 voldoende aandacht gekregen. Inmiddels is een besparingsprogramma in werking gezet. De energiecoördinator is onontbeerlijk voor het uitvoeren van dit programma. Ook het energiebeheer blijkt permanent tijd te vragen. Daarnaast zijn er wettelijke verplichtingen om te rapporteren over de energiehuishouding van gemeentelijke gebouwen (EPA-U). Deze taak wordt nu uitgevoerd door de energiecoördinator, maar zou anders extern moeten worden uitbesteed. Daarom wordt voorgesteld de functie van energie-coördinator structureel te maken. IZA-premies gepensioneerden Met ingang van 1 januari 2006 is de Zorgverzekeringswet (Zvw) in werking getreden. De gemeenschappelijke regeling zorgverzekering ambtenaren Nederland (IZA Nederland-regeling) is opgeheven. Een van de gevolgen van de nieuwe wet is dat de werkgever met ingang van 1 januari 2006 geen procentuele werkgeversbijdrage ziektekostenverzekering voor niet -actieven aan het IZA hoeft af te dragen. De niet-actieven zijn bij de Gemeente Delft onder te verdelen in een aantal categorieën: zij die een uitkering genieten vanuit de VUT-regeling, de FLO-regeling, ouderdoms– en/of nabestaandenpensioen, de WW en de WAO. In de Pensioenkamer van de Raad voor Overheidsbeleid is afgesproken dat de FPU-er de inkomensafhankelijke bijdrage over het omslaggefinancierde deel van de FPU-uitkering (dit is het grootste deel) vergoed krijgt. De kosten hiervan komen ten laste van het VUT fonds. Verder wordt volgens het VNG de overgangsregeling voor postactieven gefinancierd met een deel van de reserves van de IZA regeling. Daarom zal de regeling geen extra kosten met zich meebrengen voor individuele gemeenten. Per saldo valt daarom in de begroting een structureel bedrag van € 590.000 vrij.
Stortingen en onttrekkingen aan reserves in het programma Organisatie
2007
2008
2009
2010
Bedragen x € 1.000
Stortingen reserve gemeentelijke huisvesting reserve vervanging postvolgsysteem reserve riskmanagement
182 18 81
117 18 81
117 18 81
117 18 81
Totaal stortingen
281
216
216
216
Onttrekkingen reserve gemeentelijke huisvesting reserve vervanging meubilair reserve basispakket ICT reserve automatiseringsmiddelen reserve vervanging postvolgsysteem reserve KIS reserve kinderopvang gemeentepersoneel reserve personeelsbeheersplan reserve wachtgeld ID reserve reorganisatiekosten reserve bedrijfsvoeringsrisico's reserve riskmanagement
25 -2 261 23 131 113 pm pm pm 88 83 81
25 10
25 -60
25
81
81
81
Totaal onttrekkingen
803
116
46
612
Saldo resultaatbestemming
521
-100
-170
396
506
205
Reserve gemeentelijke huisvesting De reserve gemeentelijke huisvesting is oorspronkelijk ingesteld als bestemmingsreserve om t.z.t. het nieuwe kantoor te bouwen, maar wordt ook gebruikt om andere problemen met betrekking tot de ambtenarenhuisvesting op te lossen zoals het in gebruik nemen van De Rode Haan voor het Bedrijfsverzamelgebouw van WIZ en CWI en de dekking van hogere huurlasten e van het ISR. In het 4 kwartaal van 2006 komt de stuurgroep Huisvesting met een nieuwe berekening van de kosten van Het Nieuwe Kantoor (HNK). Dan wordt ook duidelijk hoe de reserve Gemeentelijke Huisvesting past in de dekking van deze kosten. Reserve vervanging meubilair De reserve wordt besteed conform het vervangingsschema voor kantoormeubilair (tafels, bureau’s, kasten e.d.). Investeringen in meubilair worden sinds 2005 geactiveerd conform de begrotingsvoorschriften. Als er meer of minder investeringen zijn (overeenkomstig de planning van het vervangingsschema), worden de extra kapitaallasten dan wel de onderschrijding op de kapitaallasten gedekt uit dan wel gestort in de reserve. Deze heeft dus puur een egalisatiefunctie om de kosten te spreiden over de jaren. Reserve Basispakket ICT Op het gebied van ICT worden conform de BBV hardware geactiveerd en software en onderhoud ten laste van de exploitatie gebracht, op basis van een door het GMT vastgesteld bestedingsplan. Met name de kosten van softwarevervangingen kunnen sterk variëren per jaar. Pakketten gaan doorgaans 5 jaar mee, maar de kosten vallen in één jaar. Deze reserve is een egalisatiereserve om de kosten gelijkmatig te spreiden over de jaren. In 2007 is een onttrekking begroot vanwege de geplande vervanging van de Office-suite (Word, 3 Excel, Access etc.). In 2010 is de vervanging van de SAN’s voorzien. Reserve Automatiseringsmiddelen De reserve is ooit ingesteld om gemeentebrede automatiseringsprojecten van de grond te tillen. Gemeentebrede ontwikkelingen (als opzet van het netwerk, een gezamenlijke e-mailvoorziening etc.) werden hieruit bekostigd. In 2006 is voor het project Packaging € 350.000 onttrokken aan deze reserve. Het nu nog resterende kapitaal en de structurele storting zijn ingezet voor de bezuinigingen op de bedrijfsvoering.
Reserve vervanging Postvolgsysteem Deze reserve is bedoeld voor de vervanging van het Document Management Systeem. De vervanging van het DMS is gepland in 2008. Het daarvoor beschikbare krediet zal op grond van de begrotingsvoorschriften worden omgezet naar deze reserve via een aparte begrotingswijziging. De onttrekking in 2007 is bedoeld voor de voorbereiding en aanbesteding van deze vervanging. Reserve kinderopvang gemeentepersoneel Medewerkers van de gemeente hebben recht op een bijdrage in de kinderopvang op grond van de rechtspositieregeling. Dit is een zogenaamde open einde regeling. Het beroep op deze regeling is niet met grote zekerheid te voorspellen en kan wisselen per jaar, al naar gelang de vraag. Deze reserve is een egalisatiereserve om schommelingen in het beroep op de regeling op te kunnen vangen. Onttrekking of storting vindt plaats bij de jaarrekening. Reserve Wachtgeld ID (Melkert) Doel van de reserve was het dekken van ww-verplichtingen na beëindiging van het dienstverband bij gesubsidieerde arbeid. Het GMT en B&W hebben besloten in het kader van de afbouw van de ID-regeling in de gemeentelijke organisatie deze bestemmingsreserve te gebruiken om tekorten in het afbouwtraject te dekken. Dit om te voorkomen dat er wachtgelden uitbetaald zouden moeten worden. Ontslag was politiek niet gewenst en zou bovendien wellicht tot langerdurende wachtgeldverplichtingen hebben geleid. Om tot een bestedingsplan te komen zijn concrete besluiten t.a.v. individuele medewerkers nodig. De eerste stap hiervoor zijn beschikkingen van de Stichting Werkplan waarin wordt 3
Storage Area Network, het opslagmedium voor algemene data
206
bepaald wie een blijver is en wie een doorstromer is. Deze beschikkingen zijn er nog niet. Daarom kan de onttrekking in de volgende jaren nog niet gedetailleerd worden aangegeven. Reserve Personeelsmaatregelen Voor de realisatie van de bezuinigingstaakstelling 2004-2008 op personeelskosten is € 1 miljoen voor flankerend beleid beschikbaar gesteld. In 2005 is hier nog eens € 1 miljoen aan toegevoegd.De bezuinigingstaakstelling voor het Personeelsbeheersplan (PBP) is in 2004 en 2005 gerealiseerd. In 2006 moet nog structureel € 400.000 op personeel bezuinigd worden. Het saldo van deze reserve zal daarvoor ingezet worden. Het GMT heeft besloten dat deze reserve niet alleen ingezet kan worden voor vertrekpremies in het kader van het PBP, maar ook voor het faciliteren van andere bezuinigingen op personeel, die ten goede komen van de algemene dienst en voor het faciliteren van vrijwillige mobiliteit. Onttrekkingen worden in de begroting opgenomen op het moment dat regelingen contractueel vastgelegd zijn. Reserve reorganisatiekosten Het GMT heeft 21 december 2005 besloten, dat het saldo van deze reserve in zijn geheel wordt aangewend voor de Management Development cursussen in 2006 en 2007. Reserve Bedrijfsvoeringsrisico’s In de Zomernota 2001 is het rekeningsresultaat 1999 bestemd. Daarbij is een voorziening Bedrijfsvoeringsrisico’s gevormd. Hieruit kunnen de volgende uitgaven worden gedaan: • het wegwerken van achterstanden die ontstaan zijn als gevolg de (Neon-) reorganisatie; • het verder uitontwikkelen en implementeren van NEON; • het verbeteren van de bedrijfsvoering gericht op het voorkomen van bedrijfsvoeringsrisico’s; • ondersteunende/randvoorwaardelijke activiteiten voor verdergaande organisatieontwikkeling. Het GMT beslist over de bestedingsvoorstellen en heeft inmiddels de volledige reserve bestemd voor verschillende projecten. Reserve riskmanagement Uit deze reserve wordt de vergoeding voor begeleiding en adviezen inzake riskmanagement betaald, taxaties, eigen risico’s en andere incidentele kosten, die verband houden met de verzekeringsportefeuille. Hoewel er voldoende inzicht bestaat in de noodzakelijke taxaties, is het de bedoeling hier in de toekomst planmatiger mee om te gaan. In verband daarmee zal in het tweede halfjaar 2006 een meerjarenplanning worden opgesteld voor de taxaties. Daarnaast zal nog een analyse plaatsvinden per verzekeringsportefeuille of daar gelet het schadeverloop een groter eigen risico genomen kan worden. Op basis van deze ontwikkelingen zal eind 2006 nader bezien worden of de bestemmingsreserve nog gehandhaafd moet worden.
207
Grondbeleid Grondbeleid en doelstellingen Het grondbeleid faciliteert door de uitvoering van de grondexploitaties de overige beleidsvelden. De uitvoering van deze grondexploitaties is namelijk geen doel op zich. Het doel wordt bepaald door de doelstellingen van de verschillende programma’s. De belangrijkste beleidsvelden in dit verband zijn de volkshuisvesting (programma “Wonen, Zorg en Welzijn”), werkgelegenheid (programma “Kennisstad en Economie) en binnenstad (programma “Cultuur en Binnenstad”). De inrichting van het ruimtelijk gebied hangt derhalve af van de doelstelling op de beleidsvelden. Gegeven deze doelstelling streeft de gemeente naar het optimaliseren van de financiële uitkomsten. Uitvoering van het grondbeleid De gemeente is op drie manieren betrokken bij de uitvoering van de grondexploitaties: • Actief, de gemeente treedt op als vervaardiger van bouwrijpe grond en verkoper daarvan. Voorwaarde voor deze rol is het hebben van grondpositie. Een voorbeeld hiervan is plan Harnaschpolder-wonen. • Faciliterend, de gemeente faciliteert de planvorming in haar hoedanigheid als overheid. De ontwikkeling en uitvoering wordt overgelaten aan een private partij. In deze situatie heeft de gemeente geen grondpositie. Een voorbeeld hiervan is het plan Schie-Oevers. • Participerend en risicodragend, de gemeente faciliteert de planvorming en participeert in de ontwikkeling en de uitvoering. Deze participatie kan vorm krijgen als een juridische entiteit (voorbeeld plan GEM Station-Zuid) of in een samenwerkingscontract (voorbeeld plan Technopolis). De omvang en de aard van de risico’s hangen af van de gesloten contracten. Anno 2007 komen alle uitvoeringsmethoden voor. Voor de langere termijn verwachten wij dat de actieve uitvoering van het grondbeleid uitzondering zal zijn. Het aantal exploitaties zal ook afnemen omdat de mogelijkheden tot stadsuitleg beperkt zijn. Systematiek van winstneming Actieve grondexploitatie houdt in dat de gemeente gronden bouwrijp maakt en vervolgens verkoopt. Op het moment van verkoop kan dus een resultaat worden verantwoord. De winstneming op het plan kan op twee momenten plaatsvinden: • Na afloop van het totale plan of • Na rato van de voortgang van het plan Bij langlopende plannen is het juister om na rato van de voortgang van het plan winst te nemen. Een voorwaarde hierbij is dat de planwinst nauwkeurig kan worden geschat. Dit betekent dat er een goed inzicht dient te zijn in de totale plankosten en –opbrengsten. Indien er nog veel onzekerheden zijn kan de winst niet betrouwbaar worden geschat en kan er tussentijds geen winst worden genomen. De systematiek voor het nemen van verliezen is voorzichtig. Het verlies wordt voorzien op het moment dat het voorzienbaar is. Reservepositie in relatie tot de risico’s In mei 2006 is het “MeerjarenProgramma Vastgoed 2006-2009” (kortweg: MPV) gepresenteerd. Het MPV geeft inzicht in de verwachte resultaten per exploitatie. Deze prognose wordt geactualiseerd bij: • Het Tussentijdse MeerjarenProgramma Vastgoed 2006 (kortweg: T-MPV). Het T-MPV is voorzien per november 2006. • Het MeerjarenProgramma Vastgoed 2007-2010. Dit MPV is voorzien in april 2007. In het MPV 2006-2009 is per plan ingegaan op de specifieke planrisico’s. Bij de omvangrijke en meerjarige plannen zijn deze risico’s groter dan bij de plannen die zich in de afbouwfase bevinden. In het in november 2006 te presenteren T-MPV wordt een actueel inzicht gegeven
208
van de specifieke planrisico’s en de mate waarin nog gestuurd kan worden op de onzekerheden. De risico’s bepalen de gewenste minimum omvang van de algemene reserve grondexploitatie. Onderstaande tabel geeft inzicht in de verwachte ontwikkeling van de reserve. Deze tabel is ontleend aan het MPV 2006-2009. Omschrijving
2006
2007
2008
2009
Bedragen x € 1.000
Saldo algemene reserve beschikbaar Correctie: resultaatbestemming Beginstand algemene reserve Te verwachten stortingen Inflatievergoeding Opbrengst afgesloten plannen Plansaldi bij afsluiting Subtotaal
3.122.000 -3.637.000 -3.000.000 122.000
PM 566.000 28.000 6.064.000 594.000 6.064.000
872.000
-391.000
0
0 0 0 0
Te verwachten onttrekkingen Koepoort Poptahof Renovatie sportpark Tanthof Bruggen Gezondheidscentra Trekkenwand De Veste Herstructurering Schie-oevers Subtotaal
150.000 PM 250.000 600.000 600.000 600.000 578.000 405.000 388.000 1.600.000 1.175.000 550.000 275.000 4.353.000 1.555.000 1.263.000
Saldo algemene reserve ultimo 2010 beschikbaar
-3.637.000
872.000
-391.000
0
200.000 54.000
254.000 -645.000
Bij het toekomstig verloop van deze reserve is rekening gehouden met de af te sluiten plannen (voordelig saldo van € 6.064.000) en afromingen op grond van besluitvorming. De eindstand van de algemene reserve grondexploitatie is hierdoor negatief. In de algemene reserve grondexploitatie is dus geen ruimte aanwezig om nadelen op grondexploitaties op te vangen. Dit betekent dat de nadelen of binnen het plan of binnen de gemeentelijke algemene reserve opgevangen dienen te worden. Delft heeft geen mogelijkheden meer tot stadsuitleg na 2007. Dit heeft twee gevolgen: • De mogelijkheden om winstgevende inbreidingsplannen in exploitatie te nemen zullen sporadisch voorkomen. Dit betekent dat de grondexploitatie sporadisch algemene middelen zal genereren. • Potentiële verliesgevende (inbreidings)plannen vragen om een analyse van nut, noodzaak en prioriteit gegeven de beschikbare algemene middelen. Dit betekent ook dat het vakteam Vastgoed moet analyseren op welke wijze zij de beschikbare formatie in de toekomst kan zetten. Prognose van de te verwachten resultaten In 2007 worden 4 plannen afgesloten. De verwachting is dat een positief resultaat verantwoord kan worden van € 6 miljoen. Dit is in de ontwikkeling van de reservepositie verwerkt. Naast deze winstgevende plannen heeft de gemeente diverse verliesgevende complexen in exploitatie. Het verlies hiervan bedraagt op eindwaarde (dus in het jaar van afsluiting) € 32 miljoen. Hiertoe is reeds een voorziening gevormd. Deze voorziening is gevormd voor de contante waarde van het verlies.
209
Lokale heffingen Lokale heffingen 2007 In de gemeente Delft wordt een 10-tal lokale belastingen en rechten geheven. Deze zijn onder te verdelen in de woonlastenheffingen t.w.: • • •
de Onroerende zaakbelastingen (OZB), de Reinigingsheffingen en de Rioolrechten
en • • • • • • • • •
de overige belastingen en rechten: de Brandweerrechten de Kadegelden de Leges de Lijkbezorgingsrechten de Marktgelden de Parkeerbelastingen de Precariobelasting de Reclamebelasting de Toeristenbelasting
Voor het totaalbeeld van de lokale lasten zijn met name de woonlastenheffingen van belang. In het onderstaande wordt een overzicht gegeven van de voor 2007 geraamde inkomsten uit de woonlastenheffingen en wordt het voorgestelde gemeentelijk beleid voor tarieven en kwijtschelding beschreven. Daarbij wordt specifieke aandacht gegeven aan een aantal heffingen waarvoor afwijkende tariefvoorstellen worden gedaan op basis van eerder genomen besluitvorming of recente ontwikkelingen. Het totaal van tariefsvoorstellen is (in meer uitgebreide vorm) terug te vinden in het voorstel tot vaststelling van de belastingverordeningen 2007. Dit voorstel wordt u tegelijk met de programmabegroting 2007-2010 ter vaststelling aangeboden. Ook wordt de lastendruk in Delft nader beschouwd en afgezet tegen een aantal regiogemeenten en de hierbij behorende tariefsontwikkeling vanaf 2004. Tenslotte wordt er een korte beschouwing gegeven van relevante landelijke ontwikkelingen op het gebied van de lokale heffingen.
Begroting en inkomsten belastingen en kwijtschelding Overzicht inkomsten woonlastenheffingen vanaf 2005, Belastingsoort
Rekening 2005
Begroot 2006
Begroot 2007
OZB Afvalstoffenheffing Reinigingsrecht Rioolafvoerrecht Rioolaansluitrecht
22.467 10.109 413 1.317 4.943
16.881 9.603 405 1.628 5.062
17.424 9.584 410 1.648 5.173
Totaal
39.249
33.579
34.239
Bedragen x € 1000
* **
210
In de cijfers van 2005 zijn de opbrengsten van het OZB-gebruikersdeel woningen nog opgenomen. Deze heffing is per 1-1-2006 afgeschaft. Bij de afvalstoffenheffing is de netto raming opgenomen (exclusief kwijtschelding)
Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Belastingsoort
Rekening 2005
Begroot 2006
Begroot 2007
OZB 467 n.v.t. Afvalstoffenheffing 1.031 * Rioolrechten afvoerrecht klein 128 145 Totaal 1.626 145 * Niet apart begroot. Opgenomen in netto geraamde opbrengst.
n.v.t. * 148 148
Bedragen x € 1000
Belastingplichtigen met een laag inkomen kunnen (op verzoek of geautomatiseerd) in aanmerking komen voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de geheven belastingen. De in Delft geldende kwijtscheldingsnorm is 100% van het bijstandsniveau. Kwijtschelding kan aangevraagd worden voor de afvalstoffenheffing en het rioolafvoerrecht. De gemiddelde lasten voor bewoners en ondernemers (onroerende-zaakbelasting, reiniging en riolering) als geheel worden de komende jaren beperkt tot uiterlijk het inflatieniveau. Toelichting opbrengsten en de tariefstijgingen woonlastenheffingen voor 2007: Bij de begrote bedragen voor 2007 is rekening gehouden met het in de begroting opgenomen stijgingspercentage voor gemeentelijke belastingen van 1,2 %. Geheel in de lijn van het coalitieakkoord blijft de stijging van de gemiddelde woonlasten bestaande uit OZB, reiniging en riolering binnen het inflatiepercentage van 1,2%. Dit geeft ook invulling aan de bestuurlijke wens om in de huidige coalitieperiode uit de top 10 van de duurste (grote) gemeente te verdwijnen.
OZB De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van de programmabegroting 2006 besloten de onroerendezaakbelasting (OZB) zowel in 2006 als in 2007 extra te laten stijgen met 1,75% (totaal dus 3,5%). Deze extra stijging was bedoeld om toenmalige verlagingen van de tarieven voor rioolrechten en reinigingsrechten te compenseren. De reguliere gemeentebrede 1,2%tariefsverhoging met de vorig jaar vastgestelde 1,75% verhoging van de OZB, zou leiden tot een uiteindelijke stijging van de OZB in 2007 van 2,95%. Deze procedure wordt evenwel niet gevolgd. Wij hebben een nieuwe calculatie van de OZB-opbrengst gemaakt. Ons voorstel is om voor de begroting 2007 uit te gaan van een tariefstijging van 1,7%. Overigens is bij de berekening van de nieuwe OZB -tarieven nog geen rekening gehouden met waardeontwikkelingen ten gevolge van de WOZ-herwaardering per 1-1-2007 (waardepeildatum 1-1-2005). De taxatiewerkzaamheden voor deze herwaardering waren, ten tijde van het opstellen van de programmabegroting, nog niet afgerond. De verwachting is dat er medio oktober inzicht is in de waardeontwikkelingen van de woningen en medio december van de niet woningen. Hierover zullen nog nadere voorstellen in procedure worden gebracht. Uitgangspunt bij deze voorstellen is dat de totale OZB-opbrengst niet meer mag bedragen dan de geraamde opbrengst € 17.424.000 en dat de OZB -tarieven evenredig worden aangepast aan de waardeontwikkelingen Rioolrechten De rioolrechten worden in beginsel ook verhoogd met 1,2 %. Bij de actualisatie van het Gemeentelijk Rioleringsplan door de gemeenteraad op 26 januari 2006 is echter besloten tot een extra stijging van het aansluitrecht in 2007 van 1 %. Deze extra stijging is in de tariefsberekening voor 2007 opgenomen. Reinigingsheffingen Aangezien voor de rioolrechten en de OZB al sprake is van een boventrendmatige stijging van de tarieven voor 2007 wordt voorgesteld de tarieven van de afvalstoffenheffing te laten dalen met 0,2 %. De tarieven voor de reinigingsrechten bedrijven stijgen met het inflatiepercentage van 1,2 %.
211
Toelichting afwijkende tariefsvoorstellen overige heffingen voor 2007: De brandweerrechten worden met ingang van 2007 afgeschaft. Door de fusie van de brandweer Delft-Rijswijk is de bevoegdheid tot opleggen van de brandweerrechten niet meer toebedeeld aan de gemeente maar aan de gemeenschappelijk regeling Brandweer Delft-Rijswijk. Wel zijn er 2 specifieke publiekrechtelijke tarieven (aansluiting op het Openbaar Meld Systeem en de gebruiksvergunning Brandweer) overgeheveld naar de gemeentelijke legesverordening. De lijkbezorgingsrechten worden in het kader van het raadsbesluit van 16 december 2004 (inzake het versneld kostendekkend maken van de lijkbezorgingsrechten) extra verhoogd met 3 %. De totale stijging van de lijkbezorgingsrechten voor 2007 bedraagt derhalve 4,2 %. De parkeerbelastingen worden voor 2007 niet verhoogd. Dit is conform de tarievennota parkeerbelastingen zoals deze in de raadsvergadering van 27 oktober wordt besproken. De toeristenbelasting wordt conform de meerjarige bestuurlijke afspraken uit het Meerjarig Marketing Toerismeplan 2004-2007 voor 2007 niet verhoogd met het inflatiepercentage maar gehandhaafd op het niveau van 2006. De overige heffingen worden uitsluitend verhoogd met het in de begroting opgenomen stijgingspercentage van 1,2 %. In incidentele gevallen is er sprake van een afwijkende stijging. Deze afwijkende stijgingen worden afzonderlijk toegelicht in het voorstel tot vaststelling van de belastingverordeningen 2007. Tariefsontwikkeling In onderstaande tabel is de tariefstijging van belastingjaar 2004 t/m 2007 weergegeven. OZB (tarief per eenheid van € 2.500)** Jaar 2004 2005 2006 2007 *
*
Woningen Eigenaren Gebruikers € 3,72 € 2,98 € 2,58 € 2,07 € 2,93 vervallen € 2,98
Niet-woningen Eigenaren Gebruikers € 5,13 € 4,11 € 4,71 € 3,77 € 5,36 € 4,29 € 5,45 € 4,36
Stijging 3,20% 0,80% 3,25% 1,70%
Stijging 3,20% 80,00% 3,25% 1,70%
Tot 2005 werden de tarieven berekend per eenheid van € 2.268 euro. Met ingang van 2006 worden de tarieven berekend naar een eenheid van € 2.500
Afvalstoffenheffing en reinigingsrechten Afvalstoffenheffing Jaar 2004 2005 2006 2007
Meerpersoons huishouden € 304,11 € 307,15 € 298,40 € 297,80
Eenpersoons huishouden € 194,28 € 196,22 € 190,63 € 190,25
Tariefstijging 3,20% 0,80% -/-2,9% -/-0,2%
Reinigingsrechten > 2 hl. (niet-woning) Tarief per hectoliter € 319,80 € 329,94 € 320,54 € 324,38
Tariefstijging 3,20% 0,80% 2,90% 1,20%
Aansluitrecht eigenaren € 106,08 € 109,05 € 109,81 € 114,46
Tariefstijging 3,2 / 5,2% 0,80% 2,70% 2,20%
Rioolrechten Afvoerrecht per m3 Jaar 2004 2005 2006 2007
212
<= 500 € 31,01 € 31,26 € 31,48 € 31,86
> 500 € 0,36 € 0,36 € 0,36 € 0,37
>500.000 > 3,5 mln € 0,12 n.v.t. € 0,13 n.v.t. € 0,13 n.v.t. € 0,13 n.v.t.
Lastendruk belastingjaar 2007 Het OZB-bedrag wordt berekend door de waarde te delen door de waarde-eenheid van € 2.500 x het geldende OZB-tarief. In onderstaande grafiek zijn de lokale lasten getoond per 2007 voor vier basistypen huishoudens, uitgaande van de huidige waarden woningen en niet-woningen. Hierbij is aangesloten op de gemiddelde WOZ-waarde die door de Coelo en het BOGG (zie ook hieronder) worden gehanteerd. • Een gezin met een pand in eigendom met een waarde van € 164.000 • Een gezin dat een pand huurt met een waarde van € 164.000 • Een alleenstaande met een pand in eigendom met een waarde van € 164.000 • Een alleenstaande dat een pand huurt met een waarde van € 164.000 Lokale lasten per huishouden in 2007 700 31,86
600
114,45
31,86
500
114,45
400 297,8
31,86
300
190,25 31,86
200 297,8 193,7
100
193,7
190,25
alleenst. eigenaar
alleenst. huurder
0 gezin eigenaar OZB-eigenaar
gezin huurder afvalstoffenheffing
riool aansluitrecht
riool afvoerrecht
Vergelijking regiogemeenten Tenslotte is ook een vergelijking mogelijk van de lokale lasten van Delft met die van andere regiogemeenten. Het betreft hier overigens een vergelijking van de lasten in 2006. Bruto woonlasten per huishouden in regiogemeenten in 2006 800 711
700 600
668
634 526
536
652
597
569
549
500
432
466
390
400 300 200 100 0 Delft
Zoetermeer
Leiden
1 persoonshuishoudens
Dordrecht
PijnackerNootdorp
Berkel en Rodenrijs
meerpersoonshuishoudens
bron: COELO; Atlas van de lokale lasten 2006.
213
Onder de woonlasten wordt in dit verband verstaan: het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een gemeente betaalt aan OZB, rioolrecht en reinigingsheffing. Het gemiddeld bedrag voor de woonlasten van de 34 grootste gemeenten lag in 2006 voor een meerpersoonshuishouden op € 564. Dit gemiddelde bedrag is opgebouwd uit:
OZB-eigenaar Reinigingsheffing Rioolrecht Gemiddeld totaal bron: BOGG; Belastingoverzicht grote
Gemiddelde aanslag
Aanslag Delft
€ 198,00 € 254,00 € 112,00 € 564,00 gemeenten
€ € € €
192,21 298,40 143,47 634,08
Ten opzichte van 2005 (vergelijking 34 overige gemeenten) is het verschil tussen het aanslagbedrag in Delft en het gemiddelde aanslagbedrag van de grote gemeenten in 2006 in absolute zin reeds teruggelopen van € 100 naar € 70. Relevante landelijke ontwikkelingen op het gebied van de lokale heffingen Het gemeentelijk belastinggebied is volop in beweging. In de afgelopen 2 jaren heeft het kabinet een aantal standpunten ingenomen die het gemeentelijk belastinggebied op (korte) termijn kunnen gaan beïnvloeden. Hieronder wordt in het kort de actuele stand van de belangrijkste standpunten weergegeven. Uiteraard zullen wij al deze relevante ontwikkelingen nauwgezet volgen. Vervanging OZB door gemeentelijke opcenten De afgelopen jaren wordt er op landelijk niveau volop gediscussieerd over de afschaffing van de OZB en het invoeren van de een gemeentelijke opcentenregeling. Op zijn vroegst zal deze dergelijke grootschalige aanpassing van het gemeentelijk belastinggebied plaatsvinden per 1-12009. Precariobelasting Het kabinet heeft de wens uitgesproken om de precariobelasting op ondergrondse nutsleidingen te laten vervallen. Ook de mogelijkheid om op privaatrechtelijke wijze inkomsten te genereren wordt door het kabinet ongewenst geacht. De voorgestelde wetswijziging per 1-12007 heeft echter vertraging opgelopen omdat met name de compensatie voor gemeenten om bijzondere aandacht vraagt. Het kabinet wil de gederfde inkomsten opvangen via een verhoging van het drempeltarief. De VNG heeft zich hiertegen verzet. De gemeente Delft genereert op jaarbasis ruim 1 miljoen euro van het waterbedrijf Evides. Door de voorgestelde wetswijziging ontstaat er een mogelijk risico voor de gemeente. Differentiatie parkeerbelastingen naar milieukenmerken Op dit moment wordt door een aantal ministeries gewerkt aan een wetsvoorstel dat het mogelijk maakt om met het oog op de verbetering van de milieukwaliteit een differentiatie in de parkeertarieven op grond van milieukenmerken. Parkeerbelastingen worden nu geheven in het kader van de parkeerregulering. Met de wetswijziging zullen op basis van een nieuwe grondslag ook maatregelen getroffen die een verbetering van de milieukwaliteit in de gemeente beogen. Vooralsnog zal deze wetswijziging( die naar verwachting per 1-1-2008 in werking zal treden) alleen van toepassing zijn op de parkeervergunningen. Verbreding rioolrecht Het wetsvoorstel Wet gemeentelijke watertaken is inmiddels ingediend bij de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel regelt de wijziging van de rioolrechten in een bestemmingsheffing voor de kosten van de gemeentelijke watertaken. De gemeente kan de kosten met 1 heffing verhalen (zoals nu) maar kan ook kiezen voor een aparte afvalwaterheffing en een hemel/grondwaterheffing. Heffing van eigenaar en/of gebruiker en aansluit- en of afvoerrecht blijft allemaal mogelijk. In verband met de komende verkiezingen acht de VNG de kans klein dat de brede rioolheffing nog voor 1 januari 2007 wordt ingevoerd.
214
Bestuurlijke boete Wetsvoorstellen gaan het op termijn mogelijk maken om een bestuurlijke boete op te leggen bij fout parkeren en andere lichte verkeersovertredingen, resp. voor kleine ergernissen (voornamelijk APV-overtredingen) in de openbare ruimte. De invordering van deze bestuurlijke boeten zal gaan plaatsvinden met toepassing van de Invorderingswet en de kostenwet invordering rijksbelastingen. Verwachte inwerkingtreding van de boete is 1 juli 2007.
215
Bijlagen
216
Bijlage: Producten per deelprogramma
217
Dienstverlening Dienstverlening 1001 burgerzaken overig 1019 bouwen en wonen Delta 1009 kennis infrastructuur Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie 2002 2004 2005 2007 2008 2009 2010 2011 2014 2018 2019 2020 2021 2022 2033 2034 2035 2036
volwasseneneducatie wwb - inkomen minimabeleid overige bijstand opvang asielzoekers bijzondere bijstand combiwerk wwb - werk uitstroomverbetering stichting werkplan ioaw ioaz instituut sociaal raadslieden schuldhulpverlening vangnetregeling werkgelegenheidsimpuls emancipatiebeleid kinderopvang
3001 3003 3004 3005
integratie nieuwkomers integratiebeleid migranten sociaal beleid
4001 4003 4005 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025
openbaar basisonderwijs bijzonder basisonderwijs bijzonder speciaal onderwijs openbare scholengemeenschappen bijzondere scholengemeenschappen gemeentelijk onderwijs achterstandsplan onderwijs allochtone levende talen onderwijsbegeleiding gemeensch. baten en lasten gymlokalen schoolgebouwen geen onderwijsfunctie ov. gemeensch. baten en lasten onderwijs jeugd- en jongerenwerk kapitaallasten schoolgebouwen sportstimulering brede school brede school jgz teams delft leerlingenvervoer reg. meld- & coordinatiepunt schoolzwemmen bewaakte speeltuinen maatzorg jgz kinderopvang
Integratie en Inburgering
Jeugd en Onderwijs
218
Wijkzaken en Beheer van de stad Samenwerken in de wijken 5018 wijkaanpak Beheer van de stad 5003 gladheidsbestrijding 5014 begraafplaatsen en lijkbezorging 5031 overige derden (wegen, straten pleinen) 5033 overige derden (groen) 5034 overige derden (riolering) 5038 vegen commercieel 5043 werken derden hh van delfland 5044 overige openbare hygiene 5045 wegen, straten en pleinen 5046 groen 5047 speeltuinen 5048 reiniging openbare ruimte 5049 buitensport 5050 binnensport 5051 recreatieve voorzieningen 5052 civiele kunstwerken 5053 verkeersvoorzieningen 5054 waterwegen 5055 riolering 5056 zwemsport 5057 openbare verlichting 5058 kindervoorzieningen 5059 beleid speelplekken 5060 recreatiegebied delftse hout Reiniging 5023 inzameling delft 5025 milieu-eiland 5026 inzameling kca en depot 5027 reiningsinspectie zorg 5028 ongediertebestrijding zorg 5029 reinigingsrechten 5035 inzameling kwd 5036 inzameling buurgemeenten 5037 containerdienst 5039 ov. derden ongediertebestr. en kadavers 5040 web - hal 5041 reinigingsinspectie commercieel 5042 overlaadstation Wonen, Zorg en Welzijn Gezond en actief 6005 6006 6007 6008 6009 6013
beheer buitensport beheer binnensport beheer zwemsport sportbevordering sport overige sportfonds
219
6015 6018 6021 6022 6027 6028 6029 6030 6032 6033 6034 6036 6037 Zorg met aandacht 6003 6014 6016 6020 6023 6024 6025 6026 6035
buurt- en wijkwerk stimuleringssubs. maatsch. participatie ouderenwerk wet maatschappelijke ondersteuning gezondheidszorg ggd zuid-holland west financiering woningbouw bouwen en wonen bws beschikkingen overige volkshuisvesting subsidies voor rekening gemeente sportbeleid stedelijke vernieuwing mr-isv sociaal pedagogisch werk alg. maatschapp. werk voor spec. groepen ondersteuning welzijnswerk algemeen maatschappelijk werk maatschappelijke voorzieningen maatschappelijke begeleiding voorziening gehandicapten indicatiestelling wonen en zorg
RO, Verkeer en Vervoer Ruimtelijke ordening 7009 Verkeer en vervoer 7004 7005 7006 7007 7008 7024
ruimtelijke ordening overige derden (verkeer en vervoer) beleidsvoorb. en uitvoering verkeer verkeersmaatregelen overig binnengemeentelijk vervoer parkeercontrole parkeren
Milieu en Duurzame ontwikkeling 8015 milieu 8023 warmtebedrijf 8025 streekdierentehuis Kennisstad en Economische agenda 9001 9002 9008 9009
delft kennisstad straatmarkten economische zaken havendienst
Cultuur en Binnenstad Binnenstad Cultuur en toerisme 10001 10002 10003 10004 10006 10007
220
openbare bibliotheek vak, centrum voor kunsten theater de veste kunst en projecten cultuurparticipatie gemeentemusea
10010 10011 10013 10014 10015 10016 10017 10018 10019 10020
archeologisch onderzoek gemeentearchief cultuurhistorie delft recreatieve evenementen recreatiegebied delftse hout recreatiegebied midden delfland stadsmarketing bereikbare binnenstad kernthema ontwerp en architectuur stadspromotie
11001 11002 11005 11006 11008 11009 11010 11011
rampenbestrijding openbare orde en veiligheid regionale brandweer wegsleepregeling brandpreventie openbare ruimte (veiligheid) milieutoezicht bijdrage gr brandweer rijswijk-delft
Veiligheid
Ontwikkelen, Grond en Vastgoed Grond en vastgoed 12007 12008 12009 12010 12011 12012 12013 Technopolis 12006 12014 Harnaschpolder 12002 Poptahof Schie-oevers Spoorzone 12001 12003 Bomenwijk
stedelijke vernieuwing mr-isv stads- en dorpsvernieuwing bouwgrondexploitatie exploitatie uitgegeven terreinen exploitatie verhuurde eigendommen onderhoud historische gebouwen restauratie historische gebouwen tu / tno technopolis harnaschpolder
spoortunnel spoor centraal
221
Bestuur en Organisatie Internationaal beleid 13009 Regio Bestuur 13001 13002 13003 13004 13008 13014 13016 13018 Communicatie Stadskantoor Organisatie 13006 13007 13011 13012 13015
222
internationaal beleid
raad en raadscommissies college van b&w overige kosten college beheer en exploitatie stadhuis delftse rekenkamer koninklijke bijzetting (wdz) verkiezingen bijdragen vng-repro en algemeen
gemeentelijk management team centrale staf uitvoeringskosten trm stelpost personele sfeer resultaat kostenplaats middelen
Bijlage: EMU-saldo 4
In onderstaande tabel wordt het EMU -saldo berekend op basis van de begroting. Dit is het saldo van inkomsten en uitgaven van de gemeente. Daarin zijn ook opgenomen inkomsten en uitgaven met een kapitaalkarakter, zoals aan- en verkopen van grond en investeringen. Deze gegevens worden onder andere door het CBS verwerkt in het verloop van het EMU-saldo. bedragen x € 1.000
1 +2 +3 -4 +5
+6a -6b -7 +8a -8b -9 -10
+11b
Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking aan reserves (BBV, art.17c) Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie Uitgaven aan investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd De in mindering op onder 4 bedoelde investeringen gebrachte ontvangen bijdragen van Rijk, Provincies, Europese Unie en overigen Verkoopopbrengsten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs) Boekwinst op desinvesteringen in (im)materiële vaste activa Uitgaven aan aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijpmaken e.d. Verkoopopbrengsten van grond (verkoopprijs) Boekwinst op grondverkopen Betalingen ten laste van de voorzieningen Betalingen die niet via de exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht en die nog niet vallen onder één van de andere genoemde posten Boekwinst bij verkoop van deelnemingen en aandelen Berekend EMU-saldo
4
2006
2007
2008
-692 8.738
-2.365 9.692
1.152 9.674
1.203
367
562
-37.552
-22.957
-19.631
7.711
3.856
1.285
0
0
0
0
0
0
-43.193 16.948 0 -11.368
-20.758 24.010 0 -7.605
-15.330 43.681 0 -4.698
0
0
0
185
0
0
-58.020
-15.760
16.695
Economisch Monetaire Unie
223
Bijlage: raming reserves meerjarig Naam reserve / voorziening Algemene reserve Bestemmingsreserve 1
Dienstjaar 2007 Saldo vermeerbegin deringen bedragen x € 1.000 boekjaar 5 6
verminderingen 7
Dienstjaar 2008 Saldo vermeerbegin deringen boekjaar 8 9
Algemene reserve A -Bedrijfsreserve Combiwerk -Reserve BTW-compensatiefonds -Reserve opbrengst verkoop Bouwfonds -Reserve afkoop CAI -Reserve automatisering RIS Algemene reserve B Algemene reserve grondbedrijf
19.192 -1.446 -2.551 6.475 132 93 35.407 3.688
6.064
Totaal algemene reserves
60.990
6.087
51
67.026
Reserve dekking kapitaallasten Reserve gemeentelijke huisvesting Reserve alg.economische structuur Reserve KIS (Kennis InfraStructuur) Reserve opbrengst verkoop EZH Wijkreserve Sociale reserve Reserve personeelsbeheersplan Reserve kinderopvang gem. personeel Milieureserve Reserve natuur en milieu Reserve afb.boekw.welz.accommodatie Reserve (EZH-)monumenten Reserve renovatie watertoren Reserve Delft Kennisstad Reserve MTF Milieu Techn. Projecten Reserve kabelprojecten Reserve toerisme Reserve bedrijfsvoeringsrisico's
16.597 713 0 154 5.803 23 364 787 75 108 29 0 169 0 0 720 0 0 82
182
1.660 25
14.937 870 0 41 -69 19 150 787 75 53 20 0 82 0 0 490 0 0 0
224
51 23
831
13
113 5.872 835 214
55 22 87
132
362
82
19.192 -1.446 -2.551 6.475 81 116 35.407 9.752
verminderingen 10
51 23
23
51
117
1.660 25
831
13
835 150
53 17 30
132
213
Dienstjaar 2009 Saldo vermeerbegin deringen boekjaar 11 12 19.192 -1.446 -2.551 6.475 30 139 35.407 9.752 66.998 13.277 962 0 41 -69 15 0 787 75 0 16 0 52 0 0 409 0 0 0
verminderingen 13
30 23
Dienstjaar 2010 Saldo vermeer- verminbegin deringen deringen boekjaar 14 15 16 19.192 -1.446 -2.551 6.475 0 162 35.407 9.752
23
30
66.991
117
1.235 25
831
835
13
17
12.042 1.054 0 41 -69 11 0 787 75 0 12 0 52 0 0 328 0 0 0
132
213
Saldo eind boekjaar 17 19.192 -1.446 -2.551 6.475 0 185 35.407 9.752
23
23
0
67.014
117
1.235 25
831
835
13
17
10.807 1.146 0 41 -69 7 0 787 75 0 8 0 -3 0 0 247 0 0 0
55
132
213
225
Naam reserve / voorziening Algemene reserve Bestemmingsreserve
Dienstjaar 2007 Saldo vermeer- verminbegin deringen deringen bedragen x € 1.000 boekjaar 1 5 6 7 Reserve integratiebeleid 290 Reserve ecologie 1.952 498 Reserve energiebesparende maatregelen 4.009 374 918 Reserve nutswinsten 2.736 2.212 2.237 Reserve dekking grote projecten 33.423 2.000 Reserve reorganisatiekosten 87 87 Reserve grote projecten (grondbedrijf) 1.947 Reserve economisch structuurfonds 346 1.006 968 Reserve vervanging postvolgsysteem 112 18 131 Reserve basispakket ICT 974 261 Reserve parkeren 5.236 168 Reserve riskmanagement 186 81 81 Reserve CVV Coll.Vraagafh.Vervoer 0 Reserve gegarandeerde geldleningen 600 Reserve BWS woningbouw vrijvallende 2.125 middelen Reserve egalisatie legesopbrengsten 485 2.000 bouwvergunningen Reserve centrale vervanging meubilair 125 -2 Reserve vervanging meubilair 61 39 gemeentebestuur Reserve frictiekosten brandweer 121 Reserve automatiseringsmiddelen 23 23 Reserve kennismodule WIZ 78 110 Reserve werk en inkomen 5.959 1.067 Spaarreserve ID-banen (Melkert) 0 Reserve WMO 1.651 Reserve rampenplan 39 Reserve Hoogovenspand 0 Reserve exploitatie erfpachtgronden 0 Reserve aankoop panden binnenstad 0 Reserve Koepoort 1.020 1.020 Reserve incidentele opdrachten vastgoed 100 Reserve egalisatie vastgoed 218 gemeentelijke huisvesting Reserve egalisatie vastgoed 1.259 40 256 beleidsvelden Reserve egalisatie vastgoed overigen 676 Reserve kinderopvang 1.357 Reserve gebruikersonderhoud 142 142 welzijnsaccommodaties
226
Dienstjaar 2008 Saldo vermeer- verminbegin deringen deringen boekjaar 8 9 10 290 1.454 498 3.465 1.083 989 2.711 2.212 2.237 35.423 2.603 0 1.947 384 1.006 910 -1 18 713 5.068 592 186 81 81 0 600 2.125 2.485
2.000
127 100
39
121 0 188 4.892 0 1.651 39 0 0 0 0 100 218 1.043 676 1.357 0
10
60 946
39
96
Dienstjaar 2009 Saldo vermeer- verminbegin deringen deringen boekjaar 11 12 13 290 956 498 3.559 1.386 1.043 2.686 2.070 2.095 38.026 2.106 0 1.947 480 1.006 859 17 18 713 4.476 686 186 81 81 0 600 2.125 4.485
2.000
117 139
39
121 0 248 3.946 0 1.651 39 0 0 0 0 100 218 986 676 1.357 0
-60
60 1.061
42
12
Dienstjaar 2010 Saldo vermeer- verminSaldo begin deringen deringen eind boekjaar boekjaar 14 15 16 17 290 290 458 458 0 3.902 1.184 1.598 3.488 2.661 2.095 2.095 2.661 40.132 2.109 42.241 0 0 1.947 1.947 627 753 859 521 35 18 53 713 713 3.790 686 3.104 186 81 81 186 0 0 600 600 2.125 2.125 6.485
2.000
8.485
177 178
39
177 217
121 0 308 2.885 0 1.651 39 0 0 0 0 100 218 1.016 676 1.357 0
60 393
78
12
121 0 368 2.492 0 1.651 39 0 0 0 0 100 218 1.082 676 1.357 0
227
Naam reserve / voorziening Algemene reserve Bestemmingsreserve
Dienstjaar 2007 Saldo vermeer- verminbegin deringen deringen bedragen x € 1.000 boekjaar 1 5 6 7 Reserve verenigingsondersteuning sport 0 Reserve renovatie sportvelden 203 Reserve investeringen Midden-Delfland 115 21 Reserve dekking grondfonds Midden0 Delfland Reserve culturele activiteiten 124 311 361 Reserve beeldende kunstopdrachten en 0 subsidies Reserve evenementen 61 Reserve bedrijfsvoering VAK 0 19 Reserve vervanging instrumenten en 28 54 30 apparatuur VAK Reserve egalisatie tentoonstellingen 139 61 61 musea Reserve Delfts erfgoed digitaal 296 14 71 Reserve Delfts aardewerkcentrum 1.798 104 Reserve digitale stamboom 0 Reserve aankopen gemeentearchief 53 72 71 Reserve bedrijfsvoering cult.erfgoed 193 23 Reserve archeologie 0 Reserve aankoop meubilair en kleine 27 investeringen basisonderwijs Reserve onderhoud buitenkant 686 601 486 schoolgebouwen primair onderwijs Reserve onderhoud openbare ruimte: 187 187 wegen, straten en pleinen Reserve onderhoud openbare ruimte: 0 kunstwerken Reserve onderhoud openbare ruimte: 385 385 waterwegen Reserve groenonderhoud Agnetapark 103 56 Reserve dienstkleding 0 Reserve calamiteiten tractie 260 36 36 Reserve wachtgeldverplichtingen 414 Reserve calamiteiten schoolgebouwen 0 Reserve taaleducatie 173 Reserve renovatie sportparken 0 104 Reserve vervangingsinvesteringen 0 31 Publieksbalie Reserves Grotius College 2.128 Totaal bestemmingsreserves
228
100.345
10.374
19.067
Dienstjaar 2008 Saldo vermeer- verminbegin deringen deringen boekjaar 8 9 10 0 203 136 21 0 74 0 61 19 52
311
361
29 54
30
139 239 1.694 0 54 170 0 27
14
801
601
84 72
486
0 0 0 47 0 260 414 0 173 104 31
49 36
36
104 62
2.128 91.660
11.556
10.408
Dienstjaar 2009 Saldo vermeer- verminbegin deringen deringen boekjaar 11 12 13 0 203 157 21 0 24 0 61 48 76
311
29 54
386
30
139
Dienstjaar 2010 Saldo vermeer- verminbegin deringen deringen boekjaar 14 15 16 0 203 178 21 0 -51 0 61 77 100
311
29 54
310
30
139
253 1.610 0 126 170 0 27
14
916
601
84 72
486
Saldo eind boekjaar 17 0 203 199 0 -50 0 61 106 124 139
267 1.526 0 198 170 0 27
14
1.031
601
84 72
486
281 1.442 0 270 170 0 27 1.146
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-2 0 260 414 0 173 208 93
-2 0 260 414 0 173 312 152
-2 0 260 414 0 173 416 208
36
36
104 59
2.128 92.816
36
36
104 56
2.128 11.226
9.648
94.402
2.128 10.838
9.540
95.708
229