Porta
Maart - April 2014 Jaargang 2 Nummer 7
De kunst van het vieren, door Mgr. Léonard
De nalatenschap
Terugblik Radio Vaticaan
Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X P 914880 2-maandelijks
Programmaoverzicht op middenpagina
fidei
Editoriaal
Beste vrienden van Radio Maria, Deze dagen treden we binnen in de tijd van de Vasten. In het Evangelie van Aswoensdag lezen we dat de Vader in het verborgene alles ziet. Als het nu gaat over bidden, vasten of aalmoezen geven, de Vader ziet het. Dit moet ons er toe leiden veel vertrouwen te hebben in God. Ook Radio Maria wil dat vertrouwen uitstralen. Vaak weten we niet wie we bereiken met de Radio. We zijn er ons ten volle van bewust dat velen in het verborgene zitten, en naar ons luisteren. We denken hierbij vooral aan de zieken, de eenzamen, de stervenden. In het verborgene vinden zij dan een steun, een stem, en een aanwezigheid, deze van de levende Heer zelf! Laten we even nadenken hoe iedereen van ons die aanwezigheid van de Heer kan ondervinden. Het Evangelie gaf ons drie daden die we als onze taak kunnen beschouwen, zeer speciaal in de Vastentijd. Het gebed. Wat is bidden eigenlijk? Ooit gaf iemand als antwoord: “Ik kijk naar Hem, Hij kijkt naar mij!” Meer moet het gebed niet zijn! Onlangs zei een Belgische auteur dat ze op Radio Maria vaak hoorde bidden. Met een zeker cynisme zei ze: “Soms worden er ononderbroken weesgegroetjes gebeden en uitgezonden, in een soort estafette, waarbij de bidder wordt afgelost als die even op adem moet komen. Met schier 2
onuitputtelijke energie wordt er gebeden, alsof er een wereldrecord moet worden gevestigd.” Natuurlijk wordt hier niet de geest beschreven met dewelke wij een gemeenschap vormen in het gebed. Ook al bidden we op Radio Maria elke dag de volledige Rozenkrans, met al de andere gebeden wensen we geen marathon te lopen, maar wel God te ontmoeten en tegelijkertijd Hem onze noden toe te vertrouwen, vaak op voorspraak van de Heilige Maagd. Laten we blijven bidden, ook voor onze Radio en al haar luisteraars, in een geest van ontmoeting met de Heer en zijn Moeder. Een tweede taak in de Vastentijd is het vasten zelf. Het vasten is misschien de minst populaire daad die het Evangelie ons voorstelt. Wat is vasten? Hier zou iemand die enkel uitwendig kijkt naar christenen kunnen denken dat we een soort dieet volgen. Niet waar natuurlijk! Wel ontzeggen we ons iets om ons te vullen met iets anders. Christenen zijn geen mensen die zich leegmaken. Integendeel! We vullen ons met het Woord van Christus en de liefde die dat Woord uitstraalt. “De mens leeft niet van brood alleen,” zegt Jezus. Door het vasten durven wij hierop nadruk te leggen om zo evenwichtig in dit leven reeds te kijken naar het eeuwige. En tenslotte moeten we aalmoezen geven. Hier durf ik nogmaals een oproep doen aan jullie allen: steun ook Radio Maria. De stem die we bij de mensen thuis willen brengen heeft nood aan veel technische ondersteuning. De onkosten om radio te maken zijn niet min. Blijf ons dus steunen. In de twee en een half jaren dat we actief bezig zijn om het Evangelie te verkondigen via de ether zijn we gelukkig zeer sterk gegroeid, en hebben we altijd genoeg middelen gehad om onze taak te doen. Toch zijn we in België nog niet volledig onafhankelijk van de World Family of Radio Maria. Wij moeten dus nog
groeien. Kunnen we allen nog iets meer? We rekenen op jullie milde gaven! En God die in het verborgene ziet zal het u lonen.
De Russische monnik Siloam, die leefde aan het begin van vorige eeuw, geeft de volgende aanbevelingen voor het vasten:
Radio Maria wenst jullie allen een mooie tijd in afwachting van de Verrijzenis waarbij het leven het haalt tegenover de dood. En dat leven is Jezus Christus! Moge Hij ons allen blijven zegenen en moge zijn heilige Moeder ons blijven begeleiden! Jullie zeer genegen in Jezus en Maria, +
Pr. Karlo Tyberghien Programmadirecteur Radio Maria
Uit: Floris, Maak je hart wakker, Carmelitana, 1995.
Colofon Verantwoordelijke uitgever: Pr. Karlo Tyberghien Sint Reneldisplein 23 3001 Leuven Werkten mee aan dit nummer: Mgr. Léonard, Pr. Karlo Tyberghien, Jos Decock, Henri Meulemans, Rutger Schimmel, Kevin Colle, Christine Vandebuerie, Frank Geleyn Foto’s: Christine Vandebuerie, Annelies Mariën Lay-out:
[email protected] Druk en verzending: Halewijn, Halewijnlaan 92 2050 Antwerpen Wenst u onze nieuwsbrief te ontvangen? Bel ons:
016/41 47 47 3
De kunst van het vieren: een tweede natuur...
De Heer stapt mee te midden van zijn volk ! Mgr. Léonard
De voorgaande artikelenreeks was gewijd aan ‘de kunst van het vieren’ van de eucharistie. Ondanks mijn uitdrukkelijke klemtoon op de positieve geest ervan, hebben sommigen er een fixatie op de liturgische regels in willen lezen. Ik wil hen graag geruststellen: de bedoeling ervan was geenszins de aandacht te vestigen op de rubrieken van het missaal. Wat mezelf betreft: ik sta er zelfs nooit bij stil. Ik ben er tevreden mee ze te beleven. Sta me toe een weinig eerbiedige vergelijking te formuleren: met de liturgische voorschriften is het bij wijze van spreken als met de verkeers- of grammaticaregels. Een gewaarschuwd bestuurder denkt niet voortdurend aan de – weliswaar strikte – vereisten bij het autorijden. Hij heeft zich deze regelgeving gewoon eigen gemaakt en leeft die spontaan na, voor zijn persoonlijke veiligheid en die van de anderen. Ook iemand die een taal goed beheerst, staat niet constant stil bij de grammatica of de syntaxis ervan. Hij past ze van nature toe, vermits het hem in de vingers zit. Dat laat hem toe zich kunstig uit te drukken in alle
2 4
eerbied voor de gebruikelijke taalschat. Enkel als het verkeersgedrag hier of daar te wensen overlaat, of indien het taalgebruik in bepaalde omstandigheden met voeten wordt getreden, is het nuttig en zelfs nodig de basisregels van het autorijden of de grammatica in herinnering te brengen. Ik ben dan ook de medebroeders en de liturgische werkgroepen zeer dankbaar, in het bijzonder hen die ervoor hebben gezorgd dat bepaalde ongelukkige praktijken werden bijgestuurd of sommige tekortkomingen werden ingevuld. En ik hoop dat ook anderen, die uit vrees voor een overdreven rubricisme aanvankelijk wat terughoudend waren, in de overtuiging van mijn bedoelingen deze stap zullen zetten.
Mysterium Fidei van 3 september 1965 (§ 56) verwoordde: ‘De katholieke Kerk heeft deze eredienst van aanbidding, die men aan het sacrament van de eucharistie verschuldigd is, daaraan geschonken en schenkt deze nog altijd niet alleen gedurende de mis, maar ook daarbuiten, en wel door de geconsacreerde hosties met de grootste zorg te bewaren, ze door de gelovigen plechtig te laten vereren en ze in processie rond te dragen onder
EEN BEETJE GESCHIEDENIS Tijdens de hoge middeleeuwen nam men de gewoonte aan om de processie van Witte Donderdag, waarbij de Eucharistie van het altaar naar het rustaltaar werd gebracht, op een plechtige wijze te laten geschieden. In diezelfde periode ontwikkelde zich zelfs het – sindsdien verloren gegaan – gebruik om het eucharistisch Brood mee te dragen in de processie van Palmzondag. Maar het
Vandaag wil ik, nog steeds in dezelfde positieve en bemoedigende geest, deze artikelenreeks gewijd aan de eucharistie afronden.
DE PROCESSIE VAN HET HEILIG SACRAMENT Zoals Paulus VI het in zijn encycliek
grote vreugde van het volk.’ Het is in deze geest dat ik in mijn vorig artikel de diepe theologische betekenis en de pastorale relevantie van de frequente aanbidding van het heilig Sacrament heb ontwikkeld. Vandaag zou ik de schoonheid en wenselijkheid van gelegenheidsprocessies van het heilig Sacrament willen benadrukken. Het verheugt mij trouwens dat reeds vele parochies in het land het liturgische en pastorale belang ervan herontdekken.
is vooral in de nasleep van de instelling van Sacramentsdag dat, vanaf het einde van de dertiende eeuw, de processies met het heilig Sacrament ingang vonden. De viering van het Grote Jubeljaar 2000 heeft ons, onder krachtdadige impuls van Johannes-Paulus II, ertoe aangezet deze te herwaarderen. GEEN ‘TRIOMFALISME’, MAAR EEN OPENBAAR GELOOFSGETUIGENIS Deze wending kreeg het verwijt van 5
van een andere orde, zeer gemakkelijk gebeuren in respect van dezen die ons geloof niet delen. VAN DE ENE KERK NAAR DE ANDERE, VAN DE KERK OP AARDE NAAR DEZE VAN DE HEMEL Om de band te bewaren tussen de processie en de viering van de eucharistie, dient men erop toe te zien dat deze plaatsvindt na de mis waarin het Brood dat men in de stoet meedraagt, wordt geconsacreerd. Om de betekenis van een processie te eerbiedigen, zal men er ook over waken dat deze, zo mogelijk, voor de afsluitende zegening eindigt in een andere kerk dan deze van waaruit men vertrok. Dit laat toe de grote pelgrimstocht van de geschiedenis, die ons van dit aardse leven naar de voleinding van het hemelse koninkrijk brengt, op te roepen.
deze enorme stoet van gelovigen.’ DE EUCHARISTISCHE CHRISTUS MET ONS OP WEG
voor de afspraak met de schoonheid van het hemelse Jeruzalem. Vanaf het volgende nummer zou ik willen ingaan op de verschillende aspecten van het sacrament van de verzoening, zo inhoudsvol en weldadig, soms beleefd met grote vreugde, maar vaak ook verwaarloosd of herleid tot zijn meest eenvoudige bewoordingen. Ook daar zien we ons geplaatst voor een rijk theologisch werkveld, waarvan we de pastorale groeikansen willen ontdekken.
De viering van het Grote Jubeljaar 2000 ligt nu achter ons, maar de woorden van Johannes-Paulus II blijven waarheid tot op de dag van vandaag. Elke eucharistische processie brengt ons in herinnering dat doorheen de hele geschiedenis ook de Heer te midden van zijn volk mee op weg gaat en het begeleidt tijdens zijn aardse pelgrimstocht, op weg naar de heerlijkheid van de nieuwe wereld. De weg is lang, + ANDRÉ-JOZEF LÉONARD, soms beproevend. Maar de eucharistische aartsbisschop van Mechelen-Brussel aanwezigheid van de Heer staat garant
JOHANNES-PAULUS II EN DE VIERING VAN HET GROTE JUBELJAAR 2000
vermeend ‘triomfalisme’. In feite gaat het hier veeleer om de heuglijke viering van een overwinning: de overwinning van Pasen. Zoals kardinaal Ratzinger het schreef: ‘De processie van Witte Donderdag is van nature het vergezellen van de hostie en de weg gaan met de Heer die zich voor ons uitlevert. Maar dit moet in de Goede Week veeleer wat ondergeschikt blijven. (…) Wat op Palmzondag nog onduidelijk was en overschaduwd werd door de duisternis van het kruis, moet op Sacramentsdag, in de vreugde om de verrijzenis, openlijk en op grootse wijze uitgedragen worden: een zegestoet van de Heer die wij, ook openbaar, belijden als Heer, aan wie wij onze straten en pleinen toevertrouwen.’ 1 Dit kan, net zoals openbare evenementen
6
In meerdere homilieën die hij ter gelegenheid van Sacramentsdag uitsprak, legde Johannes-Paulus II de band tussen de betekenis van de processie en de grote pelgrimstocht naar het Jubeljaar. ‘Met vreugde’, zegt hij, ‘denk ik vandaag aan de tocht die ons leidt naar het Jubeljaar 2000 als aan een grote processie van het Corpus Domini, die haar hoogtepunt zal bereiken tijdens het Eucharistisch Wereldcongres, gepland in Rome in juni van het Heilig Jaar.2’ Hetzelfde geldt voor de homilie op Sacramentsdag van 1998 zelf (ibid.): ‘De processie die we zullen houden op het einde van de mis, roept veelzeggend de weg op die Christus gaat, solidair met de geschiedenis van de mensheid. (…) Moge Christus die ons voedt met zijn Lichaam en zijn Bloed, het ons gunnen het derde millennium in te treden met een vernieuwd spiritueel en missionair enthousiasme. (…) Nu we op het einde staan van deze eeuw en de dageraad van het nieuwe millennium verwachten, willen ook wij ons voegen bij
1 2
Cf. J. RATZINGER, La célébration de la foi, Parijs, Téqui, 1985, p. 127. Angelus van 14 juni 1998, in L’Osservatore Romano van 16 juni 1998.
7
Vanuit de studio’s van Radio Maria
8
9
De Gendertheorie : Een strijd van het Licht tegen de Duisternis ? (Deel 1) Jos Decock Op de website van het Katholieke Nieuwsblad verscheen begin juni 2013 : “Verplichte seksuele staatsopvoeding in Frankrijk.” De Franse regering heeft zich voorgenomen met ingang van het nieuwe schooljaar alle kinderen vanaf zes jaar op staats- en privéscholen een nieuwe en verplichte seksuele opvoeding op te leggen, die uitgaat van de gendertheorie.
Volgens de plannen mogen niet meer de woorden “jongens” en “meisjes” gebruikt worden, maar alleen neutrale woorden als “vrienden” of “kinderen”.
ideologie.” Volgens eigen zeggen namelijk van onderwijsminister Vincent Peillon is het doel van een school “de leerling te onttrekken aan alle voorbeschikkingen van gezin of etnische, sociale of intellectuele groep”. Volgens de plannen mogen niet meer de woorden “jongens” en “meisjes” gebruikt worden, maar alleen neutrale woorden als “vrienden” of “kinderen”. De school moet het proces van “seksuele differentiatie” actief tegengaan, evenals de
Zonder wetenschappelijke basis poneert deze doctrine – waar ook het homohuwelijk onderdeel van uitmaakt – dat het onderscheid tussen de geslachten vooral “tussen de oren” zit. Het biologische verschil wordt in die visie teruggebracht tot een bijkomstigheid. Het overheidsproject veroorzaakt grote onrust onder ouders en leerkrachten. De Italiaanse leider van de christendemocraten in de Raad van Europa, Luca Volontè, heeft er schriftelijke vragen over gesteld aan het Comité van Ministers. Dit zijn de verzamelde ministers van Buitenlandse Zaken van de lidstaten. Volontè’s vragen stellen het puur ideologische karakter van de gendertheorie aan de kaak en daarmee ook de schending van de rechten van kinderen, ouders en leerkrachten, die verplicht worden deze theorie te onderwijzen. …” Dit onderwijs brengt het psychologisch evenwicht van kinderen in gevaar,” schrijft Volontè. “Terwijl ouders in de val zitten: ze zullen hun kinderen moeten vertellen dat ze niet alles moeten geloven wat op school verteld wordt, maar dat ze hun mond moeten houden om geen last te krijgen met de officiële
10
psychosociale verinnerlijking door kinderen van hun seksuele identiteit. Dergelijke plannen schaden de belangen van kinderen en komen neer op indoctrinatie, aldus de Italiaanse leider van de christendemocraten in de Raad van Europa, Luca Volontè. We horen meer en meer praten over “gender”, gendertheorie, genderstudies, enzovoort. Zo was er bijvoorbeeld op 8 maart het vierde gendergala op de internationale vrouwendag. Er bestaat het Tijdschrift voor genderstudies met het Nederlandstalige forum voor de wetenschappelijke problematisering van de geslachten in relatie tot andere vormen
van discriminatie. We weten er allemaal wel iets over en toch weer niet veel. We horen wel verklaringen als “er is geen verschil meer tussen man en vrouw”, “het man- of vrouw-zijn kan je later zelf kiezen“, … Het katholieke persagentschap Zenit interviewde reeds enkele malen een specialiste op dit gebied. De specialiste is Mevr. Marguerite Peeters met Belgische en Amerikaanse roots. Zij is de auteur van “La mondialisation de la révolution culturelle occidentale” (De globalisatie van de westerse culturele revolutie). Ze is tevens directrice van de vereniging met de website:www.dialoguedynamics.com, een vzw gevestigd in Brussel en opgericht in 2003. Haar ploeg bestudeert de belangrijkste concepten, publiceert rapporten, studies, didactisch materiaal over de grote culturele en politieke veranderingen in de wereld en organiseert daartoe ook seminaries. De aanleiding daartoe was omdat er tussen 1990 en 1996 er een aantal grote conferenties plaatvonden van de UNO met de bedoeling mondiale concessies te bouwen over normen, waarden in een nieuwe postmoderne ethiek. Deze conferenties vonden onder andere plaats in New-York, Rio de Janeiro, Wenen, Cairo, Peking, Istanbul en Rome. De vragen waar Mevr. Peeters en haar ploeg zich mee bezig houden handelen dan ook over de dramatische veranderingen van bepaalde
denkkaders, modellen, stelsels, zowel op wetenschappelijk als filosofisch gebied. Via interviews met experten van de UNO en NGO’s , poogde deze journaliste de betekenis en terminologie van deze nieuwe taal te verstaan. Deze veranderende terminologie
“Echtgenoten” wordt “Partners”, “Gezin” wordt “Gezin in alle vormen”, “Vertegenwoordiging” wordt “Deelname”, “Opvoeding” wordt “Bewustmaking”, “Justitie” wordt “Gelijke behandeling”, “Complementariteit van de seksen” wordt “Gelijkheid van de seksen”, “Schepping” wordt “Moeder aarde”, “Morele normen” wordt “Vrije keuze”, “Nationale soevereiniteit “ wordt “Wereldregering”. gaat al terug naar de culturele revolutie in het westen in de zestiger jaren. Ze is onverenigbaar met een ethiek die openstaat naar het transcendente. Ze vernietigt de universele waarden en woorden door de verandering van de taal. Deze nieuwe taal en termen worden dan geleidelijk aan als de enige “correcte” beschouwd. Beste vrienden, we gaan daar in de volgende bladzijden dieper op in. Enkele voorbeelden haalt de journaliste aan: “Echtgenoten” wordt “Partners”, “Gezin” wordt “Gezin in alle vormen”, “Vertegenwoordiging” wordt “Deelname”, “Opvoeding” wordt “Bewustmaking”, “Justitie” wordt “Gelijke behandeling”, “Complementariteit van de seksen” wordt “Gelijkheid van de seksen”, “Schepping” wordt “Moeder aarde”, “Morele normen” wordt “Vrije keuze”, “Nationale soevereiniteit “ wordt “Wereldregering”. U verstaat het al. Deze artikelenreeks wordt niet zo eenvoudig. Maar ik zal mijn best doen om toch wat overzichtelijk en duidelijk te blijven. Zoals ik al schreef, baseer ik me op enkele interviews en verslagen van het
11
katholieke persagentschap Zenit. Tevens het gender het logische uitvloeisel is.” En dank ik ook de initiatiefnemers van de ze verklaarde verder: “Inderdaad is het website www.didoc.be. gender geen alleenstaand fenomeen zonder geschiedenis. Het is de vrucht van een lang Een eerste vraag aan Mevr. Peeters bestond proces van secularisatie dat progressief in het verband met het verrassingseffect bij geleid heeft tot de “culturele dood” van de vele Franse katholieken bij het invoeren van vader, van de moeder, van de echtgeno(o) de gendertheorie in de officiële handboeken te. En dit proces gaat steeds verder.” En zij van de middelbare scholen. Dit terwijl het beschrijft dit proces als: “effectief, hoewel fenomeen gender niet iets nieuws is. Haar dikwijls stilzwijgend, dankzij “zachte” antwoord was: “Het gaat om het feit dat sociale omvormingstechnieken.” Door de handboeken worden verheven tot een het manipuleren met de betekenis van “uitdrukkelijk opvoedingsvoorstel” , terwijl woorden en symbolen. Door het opbouwen het in feite een “ideologisch project” is, dat van compromissen. Door een grenzeloos sinds de jaren 1950 werd uitgedacht door vertrouwen in de psychologische en Franco-Amerikaanse sociale ontwerpers. sociologische wetenschap en door de Volgens hen zouden de volgende termen hervorming van de opvoeding en de in sé niet bestaan noch goed zijn.” En ze “dialoog”. Anderzijds raakt journaliste noemt er enkelen op: “de vrouwelijke en de Marguerite Peeters ook een gevoelige snaar mannelijke identiteit; de strikte structuur aan door te verklaren: “De christenen uit het Westen zijn hiervan al te dikwijls Volgens Franco-Amerikaanse passieve en afstandelijke waarnemers geweest. Om maar niet te spreken van sociale ontwerpers zouden de de verdovende compromissen die velen, volgende termen in sé niet verleid door de dynamiek van de revolutie bestaan noch goed zijn: de en haar “progressieve” en “bevrijdende” voorstellen, sedert meer dan veertig vrouwelijke en de mannelijke hebben gesloten. Een revolutie is identiteit; de strikte structuur jaar voltooid wanneer een “kritische massa” van de vrouw als echtgenote, geen weerstand biedt tot zelfs ten volle de ideologische voorstellen bijvalt.” En ze moeder en opvoedster; de besluit: “Het gender valt van deze boom complementariteit tussen man als een rijpe vrucht. Het feit dat het ons schokt, toont aan hoe weinig aandacht wij en vrouw; het vaderschap; de heteroseksualiteit; het huwelijk hadden voor die evolutie.”
en het traditioneel gezin.
van de vrouw als echtgenote, moeder en opvoedster; de complementariteit tussen man en vrouw; het vaderschap; de heteroseksualiteit (nochtans overheersend in alle culturen); het huwelijk en het traditioneel gezin. Volgens de ontwerpers, van deze theorie, zijn dit loutere sociale constructies, sociologische verschijnselen, die in de loop der tijden werden opgebouwd. Deze constructies moeten worden afgebroken door opvoeding en cultuur want ze druisen in tegen de gelijkheid doordat ze discriminerend zijn.” Mevr. Peeters verklaarde verder: “In werkelijkheid is de westerse cultuur de laatste eeuwen door een “revolutie” gegaan die sedert een vijftigtal jaren dramatisch werd versneld en waarvan 12
Mevrouw Peeters verklaart vervolgens aan ons tot waar dit concept teruggaat. En zij geeft als voorbeeld hoe tussen een theorie en de praktijk jaren kunnen overgaan. “Laten we niet vergeten dat tussen de eerste publicatie van het Communistisch Manifest van Karl Marx in 1848 en de bolsjewistische revolutie bijna 70 jaren zijn verlopen.” En aldus vervolgt ze: “Na de eerste verschijning over deze gendertheorie in de jaren 1950, begon het ideologisch project vorm te krijgen in de universitaire middens in Frankrijk en in de Verenigde Staten rond mei 1968. Surfend op de golf van de westerse “feministische en seksuele revolutie” die toen gaande was, heeft het, geleidelijk aan, de kracht van een sociale hervorming gekregen. Vooral dan vanuit het meer dynamische Amerika. Als gevolg van
het partnerschap tussen de postmoderne westerse intelligentsia en de internationale organisaties, sedert de jaren 60, werd het “perspectief van het gender” aangenomen als een politieke wereldnorm. Dit vooreerst op conferentie van de Verenigde Naties van Peking de in 1995 over de vrouwen. Ook het wereldcongres van de UNO in Caïro in 1994 sprak reeds over “het gezin in alle vormen”. De definitie van huwelijk en gezin werd toen reeds gedestabiliseerd op zijn grondvesten. Ook in 2012, in de raad van de rechten van de mens, werden de identiteit van de geslachten, de sequelen oriëntatie besproken.”
elke godsdienstige visie, die radicaal alle verschillen tussen de burgers verwerpt. Allen worden geslachtsloos, neutraal. De menselijke persoon, zoals we die altijd hebben gekend, wordt als het ware weggeveegd.
Tijdens de laatste eeuwen hebben de gelijke rechten van het individu en zijn keuzevrijheid op sociaal, juridisch en politiek gebied de overmacht gekregen op het vaderschap, het gezin en de liefde. Het is uiteindelijk mogelijk geworden het menselijk wezen terug op te bouwen op nieuwe, zuivere anti-confessionele grondvesten: En dit is de theorie van het Maar Mevr. Peeters gaat nog verder in de gender. tijd: “Alles is inderdaad begonnen door de En de journaliste besloot: “We zien dat scheiding, in de 18e eeuw in Frankrijk en de niet-westerse culturen, die vreemd zijn aan onze de westerse “laïciteit, deze “Alles is inderdaad begonnen door voorstellingen niet vrij kiezen. Zij zouden het Westen kunnen helpen zijn ziel terug de scheiding, in de 18e eeuw te vinden, de burger met de vader te in Frankrijk en in het Westen, verzoenen, de burger met de christen, de tussen individu en persoon, rechten en de belangloze liefde herstellen, tussen burger en vader, tussen het gezin terug maken tot de basiscel van maatschappij. Men moet hun dan ook rechten en liefde, tussen rede en de wel een stem geven.
geloof en tussen Kerk en Staat.
in het Westen, tussen individu en persoon, tussen burger en vader, tussen rechten en liefde, tussen rede en geloof en tussen Kerk en Staat. Reeds Jean-Jacques Rousseau verklaarde dat het “vader zijn” een sociaal privilege was en dus in strijd met de gelijkheid. Of denken we aan Simone de Beauvoir – reeds in de eerste helft van de 20ste eeuw – die zo maar verklaarde: “Men wordt niet als vrouw geboren maar men wordt het”.” Deze Franse revolutie heeft in naam van gelijkheid en vrijheid, de individu-burger bevorderd maar in een dialectische tegenstrijdigheid met de vader, de moeder, de echtgenoot, de zoon, de dochter, in één woord met de menselijke persoon. Het gaat om een opvatting, buiten
In het volgende nummer van deze serie over de gendertheorie zullen we nog meer kunnen lezen over het ontstaan, maar vooral over de werkelijke gedachtegang die heden ten dage gangbaar is. Want het is een theorie die ons verstand heel sterk op de proef stelt! “Trouwens zelfs de theoretici van het gender twisten onder elkaar over de betekenis van hun eigen vaktaal” , aldus Marguerite Peeters .
13
Gebedsgroepen van Radio Maria U heeft het ongetwijfeld gemerkt dat onze radio groeit. Ons tweemaandelijks magazine Porta Fidei is een lijvig nummer geworden, het aanbod op de radio breidt uit met nieuwe programma’s, de groep vrijwilligers die de radio ondersteunen met een helpende hand in de techniek (mobiele studio), administratief werk (balie) en het brengen van programma’s, groeit maand na maand. Ook de promotiekalender groeit aan. We willen zoveel als mogelijk de radio zichtbaar maken op tal van evenementen, instellingen, parochies,… Om de promotie van onze radio nog beter uit te werken hebben we helpende handen nodig en daarvoor dachten we aan het volgende.
vragen we om te bidden voor de intenties van de radio, want zonder gebed is er geen radio.
Uw gebedsgroep kan meebidden met het Rozenkransgebed op de radio.
Op bedevaart met Radio Maria Het wordt een traditie om met de grote familie van Radio Maria op bedevaart te gaan. Dit jaar gaan we op donderdag 1 mei naar Oostakker. Houd deze datum vrij en nodig nu reeds familie en vrienden uit om die dag mee te komen bidden. Wat we u nu al kunnen meegeven is dat er een Eucharistie zal zijn, gecelebreerd door Mgr. Van Looy. Meer informatie en een uitgebreid programma kunt u van ons verwachten vanaf de maand april.
Als er in uw regio een evenement plaatsvindt van de radio, vragen we dat uw gebedsgroep die activiteit ondersteunt met een helpende hand. Dat kan gaan van de bekendmaking tot het bemannen van In elke luisterzone van Radio Maria zijn we een promotiestand. op zoek naar gebedsgroepen die eerst en Ook vragen we dat u in uw eigen regio wil vooral Mariaal geïnspireerd zijn. Daarnaast helpen om de radio zichtbaar en bekend
te maken. Dit kan gaan van het leggen van folders in de kerken van uw federatie of geloofsgemeenschap, kloosters, rusthuizen en ziekenhuizen. Indien het mogelijk is kan uw gebedsgroep meebidden met het Rozenkransgebed op de radio.
Wat u dan van ons kan verwachten? We komen uiteraard graag tot bij u ter plaatse om kennis te maken met uw gebedsgroep. Alle gebedsgroepen die zich wensen aan te sluiten bij Radio Maria zullen jaarlijks uitgenodigd worden in de studio’s voor gebed, onderricht en samenzijn. U staat er uiteraard niet alleen voor bij de activiteiten die we organiseren. Heeft u interesse? Laat het ons dan weten, 016 / 41 47 47 of via promotie@ radiomaria.be
14
15
11u
Maandag: Geloofsgetuigen (Hilde Somers) Dinsdag: Geloofsgetuigen (Hilde Somers) Woensdag: 1e en 3e woensdag Leren bidden met de Kerk * Donderdag: De rots in de branding (Jos Decock) Vrijdag: 1e en 3e vrijdag: Geloof en actualiteit (P. Gert Verbeken) 2e en 4e vrijdag: Op de agenda (Christine Vandebuerie) Zaterdag: Herhaling van vrijdag
15u Uur van de Goddelijke Barmhartigheid 16u Heiligen getuigen/Op weg naar heiligheid 17u Vespers 17u30 Maandag:
Radio Vaticaan (Kevin Colle) Dinsdag: 1e en 3e dinsdag: Leren bidden met de Kerk (Marianne Servaas) Woensdag: Woord van de programmadirecteur (Pr. Karlo Tyberghien), om 17u15 Donderdag: Radio Vaticaan (Kevin Colle) Vrijdag: 1e en 3e vrijdag: Het verbond* 2e en 4e vrijdag: Op weg met Hildegard* Zaterdag: Radio Vaticaan (herhaling van maandag) Zondag: Radio Vaticaan (herhaling van donderdag)
18u Angelus 18u15 Maandag:
12u Angelus 12u05 Middaggebed 12u15 Rozenkrans 12u40 Het heiligenverhaal van de dag
Klassiekuur* Dinsdag: Herhaling van woensdag 13 u Woensdag: Wie zoekt die vindt (Jongerenprogramma) Donderdag: Herhaling van maandag 13 u Vrijdag: Klassiekuur * Zaterdag: Herhaling van dinsdag 13 u Zondag: Herhaling van woensdag 13 u
13u Maandag:
19u30
1e en 3e maandag: In gesprek met een priester (Patrick Vandenhove) 2e en 4e maandag: De nalatenschap (Henri Meulemans) Dinsdag: 1e dinsdag: Biofides (Vincent Kemme) 2e dinsdag: Op bedevaart met Maria (Jos Decock) 3e dinsdag: Kerk in nood 4e dinsdag: Als Christenen het verschil maken (Sant’Egidio) Woensdag: 1e woensdag: In woord en daad (Familiehulp) 2e woensdag: Geloofsvragen (P. Benny) 3e woensdag: Kathovisie (Marianne en Kevin) 4e woensdag: Op abdijbezoek (Kevin) Donderdag: Klassiekuur (Marc en Marie-Christine Van Hoorick) Vrijdag: Kruisweg gevolgd door de Muziekdoos (Joris Gijsemans) Zaterdag: Herhaling van woensdag Zondag: Herhaling van dinsdag
14u15 Maandag:
Gezanten van Christus (Christine Vandebuerie) Dinsdag: Radio Vaticaan* Woensdag: De Muziekdoos (Joris Gijsemans) Donderdag: 1e en 3e donderdag: Het Verbond (Jeanine Gilis) 2e en 4e donderdag: Op weg met Hildegard (Dr. Louis Van Hecken) Vrijdag: Radio Vaticaan* Zaterdag: Herhaling donderdag Zondag: 1e en 3e zondag Leren bidden met de Kerk*
Rozenkrans
20u
Maandag: De rots in de branding* Dinsdag: Geloofsgetuigen* Woensdag: Gebed met Sant’Egidio Donderdag: Geloofsgetuigen* Vrijdag: Muziek Zaterdag: Wie zoekt die vindt* Zondag: Klassiekuur*
Programmaoverzicht
7u Angelus 7u02 Rozenkrans 7u30 Catechismus 8u30 Lauden 9u H. Mis (op zondag om 10u30) 9u50 Aankondigingen 10u Het Woord Spreekt: lezing en bezinning van de H. Schrift
21u Het heiligenverhaal van de dag, gevolgd door Het Woord Spreekt * Completen 21u30 21u40 Heiligen getuigen/Op weg naar heiligheid* 22u30 Catechismus* 23u30 Rozenkrans
Tussen middernacht en 7u ’s morgens hebben er herhalingen plaats van de verschillende programma’s.
* Herhaling van eerder uitgezonden programma
16
17
Catechismusuitzendingen
MAART APRIL 18
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
3 4 5 6 7
De zeven vreugden van St Jozef:
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
10 11 12 13 14
6. De engel zegt St Jozef naar Galilea te gaan 7. De terugvinding van Jezus in de tempel De zeven smarten van St Jozef: 1. St Jozef beslist in stilte te scheiden van Maria 2. St Jozef vindt geen schuilplaats te Betlehem 3. Het bloed van het Goddelijk kind vloeit voor de eerste keer
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
17 18 19 20 21
4. Simeon voorzegt het lijden van Jozef en Maria 5. De engel zegt Jozef te vluchten naar Egypte 6. St Jozef is nog steeds ongerust over Jezus bij zijn terugkeer uit Egypte 7. St Jozef versliest de twaalfjarige Jezus Maria, Moeder van de Kerk
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
24 25 26 27 28
De De De De De
Maandag
31
De kruisweg - Veronica droogt het aangezicht van Jezus af
Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
1 2 3 4
De De De De
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
7 8 9 10 11
De kruisweg De kruisweg De kruisweg De kruisweg 1ste Droevige
14 15 16 17 18
Het Het Het Het Het
zondag
20
Het eerste glorievolle Mysterie - Jezus verrijst uit de doden
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
21 22 23 24 25
De Verrijzenis van het lichaam - Deel 1 De Verrijzenis van het lichaam - Deel 2 Magnificat - Deel 1 Magnificat - Deel 2 Magnificat - Deel 3
Zaterdag Zondag
26 27
Magnificat - Deel 4 Magnificat - Deel 5
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag
28 29 30 31
Het leven van Paus Johannes XXIII Het leven van Paus Johannes-Paulus II De sociale leer van de Kerk De rol van de vrouw in de Kerk
1. De engel zegt hem Maria tot vrouw te nemen
2. 3. 4. 5.
De aanbidding van de pasgeboren Jezus Hij noemt het kind - naar Gods bevel - Jezus Jezus wordt bij de opdracht in de tempel als Verlosser van Israël herkend Jezus ontvlucht Herodes in de armen van zijn voedstervader
Kruisweg - Jezus wordt ter dood veroordeeld kruisweg - Jezus neemt het kruis op zijn schouders kruisweg - Jezus valt voor de eerste maal onder het kruis kruisweg - Jezus ontmoet zijn Heilige Moeder kruisweg - Simon van Cyrenen helpt Jezus het kruis te dragen
kruisweg - Jezus valt voor de tweede maal kruisweg - Jezus troost de wenende vrouwen kruisweg - Jezus valt voor de derde maal kruisweg - Jezus wordt van Zijn klederen beroofd Jezus wordt aan het kruis genageld Jezus sterft aan het kruis Jezus wordt van het kruis afgenomen Jezus wordt in het graf gelegd Mysterie - Jezus bidt in doodsangst tot zijn hemelse Vader
tweede Droevige Mysterie - Jezus wordt gegeseld derde Droevige Mysterie - Jezus wordt met doornen gekroond vierde Droevige Mysterie - Jezus draagt zijn kruis vijfde mysterie van het Licht - Jezus stelt de eucharistie in vijfde Droevige Mysterie - Jezus sterft aan het kruis
Getuigenis van een bekering: Mijn weg naar Rome – Deel 1 Rutger Schimmel Inleiding Licht straalt door het hoge raam op wit marmer. Het zoekt een weg naar het midden van de kathedraal. Ik voeg me bij de stroom naar voren. Als ik voor de bisschop sta is de spanning verdwenen. Geknield ontvang ik het Lichaam en Bloed van Christus. Teruggekeerd naar mijn plaats heeft het licht mijn gezicht bereikt. Emotie overmant mij. De Man op het Kruis die op mij neerkeek toen de bisschop mijn voorhoofd zalfde en de woorden ‘Rutger, ontvang het zegel van de heilige Geest, de gave Gods’ sprak, heeft zich tegenwoordig gesteld. Christus brengt Zichzelf als offer, toen met Zijn apostelen, in de millennia erna in kathedralen als deze, in de toekomst tot Hij wederkomt. Zelfs voor mij, een arme zondaar. Opeens begreep ik ten volle de grootsheid en diepte van Gods genade. Ik heb een lange weg moeten afleggen om Gods genade te begrijpen. Dat terwijl – of doordat? – mijn jeugd getekend is door de gereformeerde traditie. Niet de orthodoxprotestantse hoek van Maarten ’t Hart en Franca Treur, als u bij ‘gereformeerd’ aan zulke schrijvers denkt. Mijn ouders droegen geen zwarte kousen, de Statenvertaling was hen niet heilig. Ze waren hervormd ergo tussen orthodoxie en vrijzinnigheid. In de statige Sint-Janskerk, waar ik ’s zondags kwam, werd de wederopstanding van Christus verkondigd zonder te vervallen in monotoon weeklagen over ’s mens verdorvenheid. Niettemin ben ik met het streng gereformeerde bekend; op mijn middelbare school moesten meisjes een rok dragen en gold bij de godsdienstles sola scriptura – wat een leraar ertoe noopte bloedworst af te raden, omdat Leviticus de consumptie van bloed verbiedt.
‘Bekering’ tot atheïsme
curiositeit ben ik meegegaan. Het was vreselijk. Aan mij was emotioneel en quasi spontaan gedoe niet besteed. Ik achtte mij ver verheven boven de irrationele kudde. Deze snobistische instelling werd gevoed door de bekering van mijn twee broers. Zij liepen niet alleen gospelavonden af, ook maakten zij elk avondmaal tot een apologetisch uurtje. Toen mijn ouders immuun bleken te zijn voor het ontvlamde vuur, richtten zij zich op mij. Aanvankelijk imiteerde ik de afwerende houding van mijn ouders maar kon daar van mijzelf niet mee wegkomen. Over belangrijke zaken moet je een beredeneerd standpunt innemen is altijd mijn principe geweest.
Wij puberale scholieren vonden dit literalisme amusant. Tot we een jaar of zestien waren. Een deel van mijn klasgenoten en vrienden raakten ‘in de Heer’. Zij zongen op gospelavonden uitbundig over wandelen met Jezus. Uit
Wat volgde was verdieping in filosofie en godsdienst. Door boeken als Bertrand Russells A History of Modern Philosophy leerde ik over Westerse filosofen met kunstige niet-christelijke antwoorden op de vraag naar Gods bestaan. In dat 19
kies als voortplantingsstrategie. Zij bleven hameren op ‘universele ethiek’ als optimaal recept voor survival of the fittest. Hoe meer ik daarover nadacht, des te idioter leek het. Haalde ik het in discussie met andere atheïsten omver en pleitte als halve advocaat van de duivel voor een roofnihilistisch ethos, dan kreeg ik verontwaardigde gezichten. Het deed beseffen dat consequent atheïsme aan weinigen besteed is. De mens wil gevuld zijn met hoop, niet geleegd door de afgrond.
stadium was ik al voorbij de vraag wat God voor mij betekende, ik bekende mij tot het atheïsme. Het was eerder een vaststelling van een latente overtuiging dan de conclusie van rationele overwegingen. Ik versterkte spoedig mijn overtuiging met boeken over de historische Jezus, de evolutietheorie en het atheïsme. Geen munitie mocht ik tekort komen in de vurige woordenstrijd met mijn broers. En tekort kwam ik niet. Naar mijn gevoel kon ik al hun argumenten weerleggen. Hun bekeringsijver nam daardoor af. Dat was voor mij het bereiken van een intellectuele high ground, van verlichting. Wordt mijn leven ooit interessant genoeg voor een autobiografie en moet ik een hoofdstuk wijden aan deze episode, dan is de titel Vanity unbound. De culminatie van dat hoofdstuk wordt tweede kerstdag 2006. Ik mailde Superstitio, een essay van ongeveer vijftien bladzijden, naar een stuk of veertig vrienden, kennissen en familieleden. De lange weerlegging van het christendom en mededeling van mijn kerkverlating was een kater voor menig ontvanger, kort na de viering van Christus’ geboorte. Het deed mij weinig. Mijn ‘verlichting’ was een drug die mij onverschillig maakte voor het verdriet van mijn naasten.
Nihilisme
Atheïsme op de achtergrond Mijn minne met het atheïsme koelde af toen ik geschiedenis ging studeren in Utrecht. Voor vrienden die ik door het verlaten van de hervormde kerk uit het oog verloor kwamen nieuwe in de plaats. Bij mijn studentenvereniging leefde de vraag of God bestaat als evenmin als bij omnivoren de vraag of sojabonen goede vleesvervangers zijn. Dat gebrek aan weerstand drong atheïsme naar de achtergrond. Wat overbleef was een passie voor filosofie. Mij fascineerde daarin het extreme in de menselijke ziel. Dat vond ik in Dostojevski’s Misdaad en straf. Huiveringwekkend herkenbaar vond ik de hoofdpersoon Raskolnikov, die zich de simpele vraag stelt: waarom niet mijn hospita vermoorden als ik haar geld nodig heb, ze vervelend is en niemand kijkt? Die vraag was een scharnierpunt in mijn beleving van ongeloof. Ik kwam tot het besef dat als God niet bestaat, alles geoorloofd is. Er is geen intrinsieke reden om het goede te doen en het kwade te laten, slechts de straffen en beloningen van de gemeenschap waarin je leeft. Voorbij die gemeenschap ben je jenseits von Gut und Böse en resteert louter eigenbelang.
20
Was dit niet precies wat geleerd werd door het darwinisme waar ik zo verzot op was? Opvallend genoeg boden de darwinistische profeten geen soelaas. Het moreel liberalisme van Dawkins en de latente eugenetica van Darwin, nergens in hun geschriften wordt het gefundeerd. Darwinisme verklaart perfect dat je moeite stopt in je biologische kinderen: zij dragen immers je genen over. Het verklaart niet dat mijn oom en tante twee Zuid-Afrikaanse meisjes, waarvan één levenslang beschadigd is door verwaarlozing als baby, geadopteerd hebben. Darwinisten theoretiseren dan over ouderliefde als ongeleid projectiel, zo krachtig dat het bij gebrek aan eigen nageslacht op andermans kinderen gericht wordt. Een onnozel verhaal, want als opvoeden zo veel energie kost, is het evolutionair logisch dat ouders niet-verwante kinderen afstoten – hetgeen chimpanseemannetjes doen als ze een wijfje met kind krijgen. Mijn mededarwinisten konden niet verklaren waarom niet alle mannen chimpanseegedrag vertonen. Al helemaal niet waarom ik niet, zeg, verkrachting
Op onverwachte wijze hield mijn studie mij intensief bezig met de afgrond. In de lente van 2011 had ik het ambitieuze plan opgevat af te studeren op de twintigsteeeuwse filosofen Eric Voegelin en Leo Strauss. De laatste stelt dat Nietzscheaans nihilisme de ultieme consequentie is van het modernisme dat door Machiavelli begonnen is. Wordt de mens begrepen als een louter door begeerte gedreven wezen dan houdt niets hem tegen om, als hij ermee wegkomt, zijn (vreselijke) lusten te bevredigen. Het enige levensvatbare alternatief voor dit nihilisme biedt volgens Strauss de Westerse traditie, specifiek openbaringsgodsdienst en klassieke filosofie. Openbaringsgodsdienst! In de twintigste-eeuwse filosofie, die unisono het christendom lijkt af te doen als dwaasheid, vond ik een briljant denker – een agnost nota bene – die zonder blikken of blozen zegt dat het bestaan van een persoonlijke God zeer wel mogelijk is. Geen product van creatieve geesten gevangen in de Zeitgeist – de modernistische visie -, maar een God die over heel de kosmos heerst en in wiens licht de modern-filosofische heilsmiddelen van macht, bezit en voortplanting dor gras zijn. Waar was God destijds in mijn leven? Beter gezegd: waar was ik voor God? In de zomer waarin ik aan mijn masterscriptie schreef, lag naast mijn stapel boeken van Strauss en Voegelin Mere Christianity van C.S. Lewis. Ik had het boek ergens in 2009 opengeslagen en was geraakt door de eerste bladzijden. Lewis stelt dat als ruziënde mensen ‘dat is oneerlijk!’ roepen, zij niet bedoelen ‘dat schaadt mijn eigenbelang’ of ‘dat is voor mij onplezierig’, maar refereren aan een externe standaard van rechtvaardigheid die goed gedrag vereist ongeacht eigen gevoel of -belang. Kort gesteld is dat de stem van God. Tevergeefs had ik geprobeerd deze logica te weerleggen. Ik kwam tot de conclusie dat
C.S. Lewis, auteur van o.a. De kronieken van Narnia er een God moet zijn die om mensen geeft, die ons zelfs liefheeft en wil dat wij goed leven. Dit vulde precies het gat ontstaan door mijn Entzauberung met de seculiere verklaring van moraal. De sceptische lezer denkt wellicht dat ik hiermee vluchtte uit een psychologische nood (waarin ik met de bijl op straat liep op zoek naar redenen om mijn hospita niet te vermoorden). Zo voelde het niet, want mijn verstand sloeg weliswaar een nieuwe weg in, mijn benen liepen nog de oude kant op.
Keerpunt met Kyrie Eleison Ik had zo verder kunnen leven, tot aan mijn dood zelfs, ware het niet dat de Eeuwige Stad op mijn pad kwam. Begin 2010 bezocht ik de stad samen met mijn broer. We waren onder de indruk van de SintPieter, het Vaticaans Museum en uiteraard de Sixtijnse Kapel. Het zijn plekken die iedereen minstens op het beeldscherm heeft gezien. Werkte de Heer daarom met een onopzichtige kerk ergens buiten Rome’s centrum, waarvan ik nooit gehoord had en die ik nu ook niet kan terugvinden? Ik ken niet eens meer de reden waarom we die kerk binnenstapten – ik denk dat 21
Vergeet uw radio niet ! ‘Laat
iedereen geven waartoe hij in zijn hart besloten heeft, zonder tegenzin en zonder dwang, want God houdt van een blijmoedige gever.’ (2 Kor. 9,7)
Enkele mogelijkheden om de radio te ondersteunen:
we lichtelijk verdwaald waren. Mijn broer werkelijkheid. kwam niet ver; hij raakte in gesprek met een Romeinse seminarist, die net als hij Terug uit Rome was ik radeloos. Ik was als theologie studeerde. een detective die door bloedspetters weet dat er geweld is gepleegd, maar dader Ik liep verder de kerk in en voelde met noch slachtoffer kan vinden. En ik was in elke stap mijn benen weker worden. Voor mijn zondigheid een slechte detective. In mij verrees een imposant altaar, gestut plaats van vlijtig te gaan zoeken naar Hem, door dikke marmeren zuilen, omgeven hield ik mijzelf bezig met studie, sport, met gouden stralen. Alle lijnen in de kerk uitgaan, enzovoort. Niet dat het allemaal leken te vloeien in de richting van en te inspireerde. Het stond mij zelfs tegen. Bij culmineren in dat altaar, dat in het marmer mijn studentenvereniging walgde ik van zo machtig leek en in het goud zo teder. het dogmatisch relativisme en de slaafse Het was één geheel, zo harmonieus dat overgave aan de moderniteit. Wat ik het over mij heen leek te komen. Staand voorgeschoteld kreeg in mijn studie leek voor het altaar schoot een beeld door mij steeds onzinniger te worden: een maand heen van een klein, gebogen mens op de na mijn Romereis moest ik op een examen heuveltop met de grote God boven en uitleggen hoe darwinistische psychologie om hem heen. God is de oppermachtige, onze liefde voor Beethovens Negende niets ontziende wervelwind die draait – Symfonie verklaart aan de hand van het een tornado met de kracht om alles in Zijn ritme van menselijke paringsdansen. Het weg te vernietigen. Maar Hij draait om deed mij de deur naar seculier modernisme de mens, stelt dat nietige wezen in Zijn volledig sluiten. windstil oog. Bij dit beeld hoorde ik geen huilende wind; door mijn hoofd speelden Wordt vervolgd… de klanken van Johannes Sebastian Bach, van het openingskoor Kyrie Eleison uit zijn Hohe Messe. Gods macht en liefde kwamen samen in een synthese van zicht, verbeelding en geluid. Ik ben een keer of vier de kerk door gelopen, telkens terugkerend naar het altaar, dat telkens ervarend als een visueel en auditief portaal naar een eeuwige maar raadselachtige
22
1)
Via een doorlopende opdracht: contacteer daarvoor uw bankinstelling
2)
Via onze website www.radiomaria.be : klik onder ‘Giften’ en volg de instructies
3)
Via het overschrijvingsformulier bijgevoegd in dit magazine
4)
Of u kunt een handgift geven.
Rekening: BE49 7333 7333 7771
23
De Nalatenschap… Henri Meulemans en loyale katholieken? Hoe komt het dat vaak tussen bepaalde groepen en zelfs tussen gelovigen van eenzelfde parochie of familie de dialoog haast onmogelijk is geworden? Natuurlijk is de oorzaak van al deze moeilijkheden niet het 2de Vaticaanse Concilie op zich. De drang van een aantal christenen om eigen wegen te gaan is zo oud als de Kerk zelf. We kunnen dit reeds lezen in het Evangelie, in de Handelingen van de apostelen, in de brieven van bijvoorbeeld Paulus en Johannes, de kerkvaders en zo tot op de dag van vandaag. Door je eigen levensgeschiedenis kritisch en open te bekijken zie je vaak gelijkenissen met wat er gebeurt in de Kerk: het individualisme, het relativisme, het eclecticisme hebben ook in mijn levensgeschiedenis een Reeds verschillende maanden kunnen belangrijke rol gespeeld. Het idee dat alles jullie iedere 2de en 4de maandag van voor het concilie rozengeur en maneschijn de maand luisteren naar het programma was is echter een totaal verkeerd beeld dat “De Nalatenschap”. Nalatenschap van wat? kunnen we ons misschien wel eens Het idee dat alles voor het afvragen? Al pratend in de wandelgangen concilie rozengeur en maneschijn van Radio Maria over de toestand in de Kerk was is echter een totaal in ons land werd wel eens de bemerking gemaakt: Hoe is de Kerk in Vlaanderen verkeerd beeld dat sommige zodanig kunnen evolueren? Ze is een mensen wel graag aanhangen. minderheidskerk geworden waarvan de meeste gelovigen dan ook nog zeer kritisch tot negatief ingesteld zijn. Toen werd mij sommige mensen wel graag aanhangen. gevraagd om eens na te gaan hoe dat Er wordt dan met weemoed en nostalgie allemaal in zijn werk was gegaan. Wat was gesproken over de tijd van het Rijke er gebeurd met de erfenis, de nalatenschap Roomse leven met volle kerken, seminaries van het 2de Vaticaans Concilie, in 1962 op en kloosters en met de vele missionarissen initiatief van de zalige paus Johannes XXIII die uitgezonden werden naar verre gestart, en dat zoveel had teweeggebracht landen. Inderdaad is dat voor een deel in de Rooms-katholieke Kerk bij ons maar waar. Echter is het een stukje uit de preek ook wereldwijd. Is hetgeen we nu beleven van kardinaal Eijk, aartsbisschop van het en meemaken in de Kerk in Vlaanderen de Nederlandse Utrecht, die hij hield op 15 bedoeling van dit concilie geweest of zijn we februari 2013, die ons in de juiste richting in Vlaanderen en op vele andere plaatsen kan doen kijken. Hij zei toen: “Vaak stellen eigen wegen gegaan? Hoe komt het dan dat in binnen- en buitenland de mensen de er wordt gesproken over progressieve en vraag: hoe is het mogelijk dat een goed en conservatieve stromingen, over kritische strak georganiseerde kerkprovincie als de
24
Nederlandse (we kunnen dit hier vervangen door Belgische) met een zeer hoog kerkbezoek in de jaren 60 van vorige eeuw in zo’n kort tijdsbestek in een zeer diepe crisis terecht kwam? Voor insiders kwam
Velen vragen zich terecht af of dit de bedoeling was van het concilie: de liturgie gebanaliseerd, de H. Schrift ontmythologiseerd, de Waarheid gerelativeerd, de moraal verwererldlijkt. de crisis echter niet onverwachts. Al in de jaren ’40 werd een innerlijke verzwakking manifest onder de gelovigen in ons land. Men constateerde toen al dat velen vooral nog om sociale redenen aan kerkelijke activiteiten deelnamen: zij gingen naar de katholieke school, waren lid van één of meer katholieke verenigen en daarom ook maar naar de kerk. De geloofsinhoud op zich raakte echter niet meer het leven van een groot aantal katholieken.” In de jaren 50 waren er dan een aantal vernieuwingsbewegingen erg actief namelijk de liturgische beweging, de Bijbelbeweging en de oecumenische beweging. Het 2de Vaticaanse Concilie dat werd geopend op 11 oktober 1962 door de zalige paus Johannes XXIII kwam voor velen waarschijnlijk als een totale verrassing. Vele onderwerpen zeker vanuit de beschreven verni euwi ng s b eweg i ng en kwamen aan bod. Voor vele gelovigen echter werden de besluiten te vlug en ondoordacht doorgevoerd en voor andere gelovigen kon het allemaal niet snel genoeg veranderen en was het concilie niet ver genoeg gegaan. Jaren van verwarring en polarisatie kwamen er aan. Dan mogen we zeker ook niet vergeten dat de jaren 60 de
jaren waren van contestatie en opstand tegen al wat naar gezag rook zowel burgerlijk als kerkelijk. Ook een aantal emancipatorische bewegingen zagen het licht en het individualisme en relativisme werden sterk gepromoot. Vele katholieken zagen de Kerk, naar hun aanvoelen, zo sterk veranderen dat ze dit niet konden begrijpen en de vaak gehoorde uitspraak “ze hebben het ons allemaal wijsgemaakt” is zeker en vast goed te begrijpen. Er was ook een minderheid van katholieken die zich sterk verzetten tegen het concilie en haar besluiten en de spreekbuis van deze groep was onder andere Monseigneur Marcel Lefevre en de Pius X priesterbroederschap. Een andere minderheid waren de kritische katholieken die vonden dat het concilie niet ver genoeg was gegaan in haar besluiten en dat eigenlijk alles gewoon bij het oude was gebleven. In de Kerk in Vlaanderen
25
het heil.” (2 Korintiërs 6,2). En was niet, volgens de zalige paus Johannes XXIII in zijn toespraak gehouden tijdens de laatste algemene vergadering van de eerste zitting van het concilie op 7 december 1962, het enige doel van het concilie: “Om onder de mensen van onze tijd het Evangelie van Christus nog bekender te maken, dat het vrijwillig wordt gepraktiseerd en het diep doordringt in ieder aspect van de maatschappij”. Was dit niet de bedoeling van het concilie Jezus Christus te verkondigen in een tijd waarin Hij meer en meer wordt vergeten of in een tijd waarin men van Hem een karikatuur heeft gemaakt? Wij kunnen niet anders dan de wens tot uitvoer brengen van de zalige paus Johannes XXIII en met de eerste paus, de heilige Petrus, belijden: “Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God” (Matteüs 16, 16). De nalatenschap van het concilie is niet een eigen Kerk oprichten naar eigen gevoelens en verlangens maar Jezus Christus verkondigen aan een generatie die Hem niet kent. Dit is ook de bedoeling van de nieuwe evangelisatie van ons land. In een interview in La Civilità Cattolica van 19 september was het zo dat deze aanvankelijk kritische minderheid zeer veel invloed kreeg via de media, kerkelijke vormingsprogramma’s en instellingen. Deze groep wilde eigenlijk een andere Kerk waar plaats was voor twijfel, waar plaats was voor allerlei ambten die openstonden voor iedereen, voor inspraak en dialoog met
De nalatenschap van het concilie is niet een eigen Kerk oprichten naar eigen gevoelens en verlangens maar Jezus Christus verkondigen aan een generatie die Hem niet kent. andersgelovigen en andersdenkenden, voor het verwerpen van de waarheid en met zeer veel aandacht voor vrede, gerechtigheid, ecologie en andere vormen van Kerk zijn. Continu werden de eeuwenoude geloofswaarheden in vraag gesteld. Het gevolg hiervan was dat de jaren 60 en 70 van vorige eeuw 26
jaren waren van kritiek en afkeer, het verlaten van de Kerk, het priesterambt en het religieuze leven. Velen vragen zich terecht af of dit de bedoeling was van het concilie: de liturgie gebanaliseerd, de H. Schrift ontmythologiseerd, de Waarheid gerelativeerd, de moraal verwererldlijkt. Dit alles doet me denken aan een uitspraak van de eerbiedwaardige dienaar Gods, paus Paulus VI, op 29 juni 1972: “Ergens door een kier is de rook van Satan in de tempel van God binnengedrongen (Insegnamento di Paulo Vl, Tomus X 709). De verwarring die (1972), p.703 zich blijkbaar meester heeft gemaakt van de Kerk in al haar geledingen is aan de andere kant ook een uitdaging, een uitnodiging. De crisis in de Kerk is aan de andere kant ook een moment van onderscheiden, oordelen, een moment van waarheid waarop een beslissing dient genomen te worden. En is het niet nu juist het moment om persoonlijk en gezamenlijk als gelovige het antwoord te geven want zegt de Heilige Schrift: “Nú is het die gunstige tijd, nú is het de dag van
“Ik beschouw de Kerk als een veldhospitaal na de slag.” (Paus Franciscus) 2013 zegt paus Franciscus het volgende: “Ik beschouw de Kerk als een veldhospitaal na de slag. Een zwaargewonde ga je ook niet vragen naar zijn cholesterolgehalte of zijn eetpatroon. Men moet eerst zijn wonden helen, pas nadien kan men over de rest praten.” De wonden kunnen alleen geheeld worden door, met en in Christus. Dit is de opdracht van het 2de Vaticaanse Concilie: Jezus Christus verkondigen aan iedereen of om het te zeggen met paus Franciscus in zijn apostolische exhortatie: “De vreugde van het Evangelie” van 24 november 2013 : “Tot hen moeten ook de gelovigen worden gerekend die een intens en oprecht katholiek geloof bewaren en het op verschillende wijzen tot uitdrukking brengen, ofschoon zij niet veelvuldig deelnemen aan de eredienst. Deze pastoraal richt zich op de groei van de gelovigen, zodat zij steeds beter en met
heel hun leven antwoorden op de liefde van God. Op de tweede plaats herinneren wij aan het terrein van de “gedoopte personen die echter niet leven naar de eisen van het Doopsel”, niet van harte toebehoren aan de Kerk en de troost van het geloof niet meer voelen. De Kerk zet zich als een steeds oplettende moeder ervoor in dat zij een bekering beleven die hun de vreugde van het geloof en het verlangen zich met het Evangelie bezig te houden teruggeeft. Tenslotte wijzen wij erop dat evangelisatie wezenlijk verband houdt met de verkondiging van het Evangelie aan hen die Jezus Christus niet kennen of Hem altijd hebben afgewezen. Velen van hen zoeken God heimelijk, uit heimwee naar zijn gelaat, ook in landen met een oude christelijke traditie. Allen hebben het recht het Evangelie te ontvangen. De christenen hebben de plicht het te verkondigen zonder iemand uit te sluiten, niet als iemand die een nieuwe verplichting oplegt, maar als iemand die een vreugde deelt, wijst op een mooie horizon, een begerenswaardig gastmaal aanbiedt. De Kerk groeit niet door proselitisme, maar door aantrekkingskracht.” Dit is beste lezers “De Nalatenschap” van het 2de Vaticaanse Concilie. Radio Maria wil hier zeker een hulp en wegwijzer in zijn.
27
Terugblik Radio Vaticaan In een vorige editie van Porta Fidei miste u misschien een terugblik op het programma Radio Vaticaan…Natuurlijk wilden we die plaats graag afstaan aan een terugblik op de heugelijke tweede verjaardag van Radio Maria in ons land. Maar in deze editie kan u, zoals u ziet, opnieuw rekenen op een terugblik en wat voor één. We zijn reeds een paar maand ver in het nieuwe jaar 2014 en we hadden nog niet de kans om terug te blikken over het voorbije jaar. We nemen u mee op een chronologische reis doorheen een zeer bewogen jaar voor de Kerk.
tot aartsbisschop gewijd. Toen wisten wij uiteraard nog niet welke rol deze Georg Gänswein amper 4 maand later zou gaan bekleden, de functie die hij vandaag ook nog vervult: Prefect van de Pauselijke Huishouding onder Paus Franciscus, een functie die hij vanaf 7 januari 2013 ook zou gaan uitoefen voor Benedictus XVI. Vóór het aftreden van Paus Benedictus XVI was de maand januari een “gewone” periode in het Vaticaan en zoals altijd ontmoette de Paus ook alle ambassadeurs die geaccrediteerd waren en zijn aan de Heilige Stoel. Hij herinnerde er hen toen aan dat ware vooruitgang verder gaat dan enkel economische modellen. Daarbij benadrukte hij ook het belang van het onderwijs als middel om oorlog te vermijden: Vrede bouwen betekent individuen opleiden om corruptie te bestrijden, criminele activiteiten te bestrijden, de productie en handel in narcotica te beteugelen, het afscheid nemen van verdeling en spanningen die de samenleving dreigen uit te putten. 13 januari : Eén van de eerste audiënties van het jaar was voor Prins Albert II van Monaco en zijn vrouw Charlene. 22 januari: In politieke termen het belangrijkste bezoek van de maand, namelijk een bezoek van de Generale Secretaris van de Communistische Partij van Vietnam. De ontmoeting vond plaats in het midden van de onderhandelingen tussen het Vaticaan en Vietnam om tot volledige diplomatieke relaties te komen, waarbij de vervolging van christenen in het Aziatische land een obstakel vormde.
Monseigneur Georg Gänswein
Februari 2013 zou één van de meest bewogen maanden worden in de geschiedenis van de Kerk. Voor het eerst sinds lange tijd zou een Paus afstand doen van zijn ambt.
Het jaar 2013 begon in schoonheid voor Mgr. Georg Gänswein. Hij was en is nog steeds privésecretaris van Benedictus 11 februari: Paus Benedictus XVI neemt XVI en vandaag de dag eveneens van met de volgende historische woorden Paus Franciscus. Samen met drie andere afscheid van het Petrusambt: belangrijke Vaticaanse prelaten werd hij 28
Dierbare broeders en zusters, Ik heb u voor dit consistorie niet alleen samengeroepen voor drie heiligverklaringen, maar ook om jullie een beslissing mee te delen die van groot belang is voor het leven van de Kerk. Na een herhaald gewetensonderzoek voor God, ben ik tot de zekerheid gekomen dat mijn krachten, wegens mijn gevorderde leeftijd, niet langer volstaan om het ambt van Petrus naar behoren voort te zetten. Ik ben er mij van bewust dat deze taak, wegens zijn wezenlijk geestelijke aard, niet alleen met woorden en daden moet worden uitgevoerd, maar ook, en niet het minst, met lijden en gebed. In de wereld van vandaag, die onderhevig is aan vele snelle veranderingen en die dooreengeschud wordt door vragen die een grote relevantie hebben voor het geloofsleven, is de kracht van lichaam en geest noodzakelijk om het schip van SintPetrus te besturen en het evangelie te verkondigen. Die kracht in mij is de voorbije maanden sterk afgenomen, in die mate dat ik mijn onvermogen om deze taak die aan mij is toevertrouwd nog naar behoren te
vervullen, moet erkennen. Daarom, welbewust van de ernst van deze beslissing en in volle vrijheid, verklaar ik dat ik mijn taak van bisschop van Rome en opvolger van Sint-Pieter, die de kardinalen mij op 19 april 2005 hebben toevertrouwd, neerleg en wel op die manier dat vanaf 28 februari 2013 om 20 uur de zetel van Rome, de zetel van de Heilige Petrus, vacant zal zijn en dat een conclaaf zal moeten worden samengeroepen door hen aan wie het toekomt dit te organiseren. Beste Broeders en Zusters, ik dank jullie oprecht voor de liefde en de inzet waarmee jullie mij bij de uitvoering van mijn taak hebben gesteund en ik vraag vergiffenis voor al mijn gebreken. Laten wij de heilige Kerk nu toevertrouwen aan de zorg van onze Opperste Herder, Onze Heer Jezus Christus, en laten wij de heilige Maagd Maria aanroepen, opdat zij de vaders kardinalen met haar moederlijke zorg zou omringen, om een nieuwe Heilige Vader te verkiezen. Persoonlijk zal ik de heilige Kerk van God ook in de toekomst trouw blijven dienen met een leven dat is toegewijd aan gebed.
29
13 februari: Paus Benedictus XVI celebreert zijn laatste eucharistie als Paus in de Sint-Pietersbasiliek op Aswoensdag. We herinneren ons nog de lovende woorden van Kardinaal Tarcisio Bertone, toenmalig Staatssecretaris van het Vaticaan: Dank u om ons een schitterend voorbeeld te geven van een eenvoudige en nederige werker in de wijngaard van de Heer, een werker die ieder moment wist te doen wat het belangrijkste is: God naar de mens brengen en de mens naar God.
17 februari: Paus Benedictus bidt voor een laatste maal het angelusgebed met de gelovigen op het Sint-Pietersplein, dat overrompeld werd door mensen. Sommige klommen zelfs op de daken van de nabijgelegen Via della Conciliazione om een glimp op te vangen van de Paus. Om 17u lokale tijd ging Paus Benedictus XVI aan boord van een helikopter richting Castel Gandolfo waar hij de maanden volgend op zijn afstand van het Petrus ambt zou doorbrengen. Alle klokken in Rome luidden om hem vaarwel te zeggen. Vervolgens vloog hij met de helikopter een 15-tal minuten boven de eeuwige stad om dan door een grote menigte verwelkomd te worden in Castel Gandolfo, mensen die samen gekomen waren om zijn laatste woorden als Paus te horen:
Vacante was officieel begonnen. Kardinaal Tarcisio Bertone, Staatssecretaris van het Vaticaan en Camerlengo nam de voorlopige regering van het Vaticaan over en werd verantwoordelijk voor het beheer van de bezittingen van het Vaticaan, het verzegelen van het pauselijke appartement en het meest dringende dagelijkse bestuur. Dit tot het moment dat er een nieuwe Paus zou gekozen worden. In een volgende editie van Porta Fidei gaan we dan ook dieper in op het pré-conclaaf en het conclaaf en natuurlijk ook op de eerste maanden van het pontificaat van Paus Franciscus.
Ik ben gewoon een pelgrim aan het begin van het laatste deel van zijn pelgrimstocht op deze aarde.
Kardinaal Bergoglio ontmoet Paus Johannes-Paulus II 30
Om 8 uur ’s avonds werd de Stoel van SintPetrus vacant. De Zwitserse Wacht verliet zijn post te Castel Gandolfo , het Sede
31
Wij bidden met u Het Angelus: 7u 12u 18u 24u De Rozenkrans: 7u 12u15 19u30 23u30 Het kerkelijk getijdengebed: 8u30 (Lauden) 12u05 (Middaggebed) 17u (Vespers) 21u30 (Dagsluiting)
kanaal 912 Ook via Telenet en aria.be via www.radiom
Dagelijkse Eucharistieviering om 9u (zondag om 10u30) Dagelijks ‘Uur van de Goddelijke Barmhartigheid’ om 15 u