officiële uitgave: Protestantse Gemeente te Arnhem Menno Leistra, Rita Hop, Ruud van Veen en Arjen van Voorst, eindredactie ( )

27e jaargang Nº 10

zaterdag 11 augustus 2012

Kerkperspectief verschijnt 16x per jaar

officiële uitgave: Protestantse Gemeente te Arnhem

De Groeten...

Jaren geleden begon mijn partner met het sturen van kaartjes naar de oma’s. Het lukte ons niet om regelmatig op bezoek te gaan en door iedere week een kaartje te sturen hielden we contact. Ik ben zelf geen held als het om dit soort dingen gaat. Ik hou het niet vol, maar mijn partner wel. Toen haar oma in 2008 overleed, kwam uit een hoekje een grote tas met ansichtkaarten te voorschijn. Alle kaarten bleken bewaard. Ze lagen niet meer op volgorde, maar toen we samen door de stapel bladerden, leek het wel of we weer even teruggingen in de tijd. Over al onze belevenissen had zij elke week iets opgeschreven en aan oma gestuurd. Het is een mooie verzameling. In 2010 overleed mijn oma en ook uit haar kamer kwam een grote tas met kaarten tevoorschijn. Wederom maakten we dezelfde tijdreis, maar dan met andere accenten. Mijn partner had wat we hadden meegemaakt toch net weer anders verteld. In de tas vonden we ook een door mijn oma geschreven bedankt-kaartje dat nooit is verstuurd. Uiteindelijk is dat bedankje toch aangekomen en we vinden het fijn om te weten dat het gebaar op prijs werd gesteld. Schrijven mensen nog wel kaartjes of brieven? Ik moet toegeven dat ik vooral twit, SMS, mail en berichten post op Facebook. Niet iedereen is even tevreden met die nieuwe ontwikkelingen en sommige mensen voelen het als gemis. In de vakantie gaan mensen ineens kaartjes gaan sturen. Een teken van leven vanuit een ver land; een tastbaar signaal dat je aan iemand denkt. Omzien naar elkaar en laten weten dat je er voor elkaar bent. Deze “kaart” is voor u! Arjen

In dit nummer:

kopijdatum

redactie

maandag 20 augustus 2012

Menno Leistra, Rita Hop, Ruud van Veen en

In Memoriam .

.

.

.

.

.

.

.

. 4

Kopij voor het volgende nummer

Arjen van Voorst, eindredactie (3611694)

Uw Steun Waard! .

.

.

.

.

.

.

4

Nº 11 (1 t/m 23 september 2012)

abonnementen en advertenties

Alle Zeven Dagen .

.

.

.

.

.

.

4

bij voorkeur e-mailen naar:

W A. van Woerkens (3811103)

De Eerste Dag .

.

.

.

.

.

.

.

. 5

[email protected]

[email protected]

Voor ’t Voelicht .

.

.

.

.

.

.

.

6

evt. afgeven op het Kerkelijk Bureau

kosten

College van Kerkrentmeesters .

wijknieuws

Jaarabonnement: € 21,50

Nieuws Diaconie .

.

.

. 8

Aanleveren via de wijkredacties, namen en adres-

Digitaal abonnement: € 11,50

PKN-werkgroep ‘Kerk en Israël’ .

.

. 9

sen staan vermeld in de koppen boven de wijkbe-

ING rekening 2571164

Actualiteiten – Agenda .

.

. 9

richten.

postadres

Nieuws van het NBG .

.

. 22

Rosendaalseweg 507, 6824 KL Arnhem

Nieuws uit de Landelijke Kerk . .

. 23

vormgeving {TypoVar} ontwerpers, Arnhem

drukwerk Digidruk Vandenhul BV

.

.

. .

.

. .

.

. . .

. 7

Rooster Erediensten

Opstandingskerk Rosendaalseweg 505 Diaconessenkerk Iz. Evertslaan 11 Siongemeenschap in KKC Het Dorp Dorpsbrink 7 Bethlehemkerk Honigkamp 25 Salvatorkerk Salvatorplein 274 De Regenboog Oec.Wijkgem. Spiegelhuis, Mooieweg 94 De Kandelaar Den Haagweg 1 De Rank (Bonifatiuskerk) Huissensedijk 10 Remonstr. en Vrijz. Prot. Parkstraat 31a Eusebiuskerk Kerkplein 1 Waalse Kerk Gasthuisstraat 1 (naast pol.bureau) Evang. Luth. Gem. Arnhem Spoorwegstraat 8-10 Dorpskerk Schaarsbergen Kemperbergerweg 806 Protestantse Kerk te Rozendaal Kerklaan 17 Ziekenhuis Rijnstate Wagnerlaan 55 K.K.C. Het Dorp Dorpsbrink 7 Verz. huis Vreedenhoff Esperantolaan 2 Verz. huis De Drie Gasthuizen Rosendaalseweg 485 Verpl.huis Regina Pacis Velperweg 158 Verpl.huis Eldenstaete Mr. D.U. Stikkerstraat 126 Verpl.huis Altenova Elderhofseweg 51

Zondag

12 augustus 2012 Door wijk te bepalen diaconaal doel

1e coll.:

2e coll.:

Plaatselijk kerkenwerk

2e coll.:

Kerk in Actie - Zomerzending

3e coll.:

Onderhoud gebouwen

3e coll.:

Onderhoud gebouwen

10.00 u.

ds. Y.M. Voorhaar

10.00 u.

ds. Y.M. Voorhaar

10.00 u.

ds. M.A. Maan

10.00 u.

10.30 u.

drs. Th.D. van Loenen

ds. M.A. Maan, viering H.A. zie KKC Het Dorp

10.00 u.

ds. C.J. Kraai

10.00 u.

ds. M.H. Leistra

10.00 u.

ds. J.P. Eijgenraam

10.00 u.

ds. H. Oostdijk-van Andel

geen dienst

10.00 u.

ds. H. Hoekstra

10.00 u.

ds. H. Oostdijk-van Andel

10.00 u.

ds. J.P. Eijgenraam

10.00 u.

ds. L. Engelfriet, Bennekom zie Waalse Kerk

10.00 u.

ds. G. van Asselt, Apeldoorn zie Eusebiuskerk

.

geen dienst

10.15 u.

ds. P. Thimm

10.15 u.

ds. M.G. Fernhout, Arnhem zomerdienst em.deken H. Janssen OFM

10.30 u. 10.00 u. 10.00 u.

10.00 u. 10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

zie Eusebiuskerk 10.30 u.

ds. E. Postma

10.00 u.

10.15 u.

ds. H. Spoelstra, Oosterbeek ds. G. Bomer, Rheden geen dienst

zie Siongemeenschap

10.30 u.

ds. C.J. Kraai

10.00 u.

ds. I.M.J. Eldering-Jonckers Nieboer, 10.00 u. Velp ds. M. Dijkstra, 10.00 u. Ede pastor T.G. Rietman 11.00 u. pastor M.M. Piris, Arnhem ds. D.J. Bakker

ds. P. de Vries mw. N. Gudden ds. I.M.J. Eldering-Jonckers Nieboer

Verpleeghuis ‘Heijendaal’, St. Elisabethshof 201 Elke vrijdag 10.30 uur

2

Diaconaal werk

ds. I. Lodewijk, Arnhem ds. P. Wijbenga, Apeldoorn, viering H.A. geen dienst

SAMEN KERK ZIJN in Woon-/Zorgcentrum ‘Waalstaete’, Waalstraat 36 Elke vrijdag 15.00 uur

17 augustus 24 augustus 31 augustus

19 augustus 2012

1e coll.:

OECUMENISCHE DIENSTEN

17 augustus 24 augustus 31 augusuts

Zondag

pastor C. Post pastor H.M. van Ravenswaaij=Brussel hr. G.J. Bos, Laag-Soeren

10.30 u. 10.30 u.

ds. F. van de Hoek hr. J. Versloot, Barneveld pastor J. Mulder mw. P. Dronkers, Arnhem ds. D.J. Bakker, dienst van Schrift en Tafel

Kerkdienst voor iedereen in de Grote- of Eusebiuskerk, Kerkplein 1 Datum: zondag 19 augustus a.s. Aanvang: 10.15 uur Voorganger: ds. P. Thimm doopsgezind predikant Orgel: Jack Blok Deze dienst wordt voorbereid door de 4-Kwart kerken: Waalse Kerk, Doopsgezinde Gemeente, Remonstrantse en Vrijzinnig-Hervormde Gemeente, alle te Arnhem.

Coventrygebed Walburgiskerk, elke vrijdag 12.30 uur Walburgisplein 1

Rooster Erediensten

Opstandingskerk Rosendaalseweg 505 Diaconessenkerk Iz. Evertslaan 11 Siongemeenschap in KKC Het Dorp Dorpsbrink 7 Bethlehemkerk Honigkamp 25 Salvatorkerk Salvatorplein 274 De Regenboog Oec.Wijkgem. Spiegelhuis, Mooieweg 94 De Kandelaar Den Haagweg 1 De Rank (Bonifatiuskerk) Huissensedijk 10 Remonstr. en Vrijz. Prot. Parkstraat 31a Eusebiuskerk Kerkplein 1 Waalse Kerk Gasthuisstraat 1 (naast pol.bureau) Evang. Luth. Gem. Arnhem Spoorwegstraat 8-10 Dorpskerk Schaarsbergen Kemperbergerweg 806 Protestantse Kerk te Rozendaal Kerklaan 17 Ziekenhuis Rijnstate Wagnerlaan 55 K.K.C. Het Dorp Dorpsbrink 7 Verz. huis Vreedenhoff Esperantolaan 2 Verz. huis De Drie Gasthuizen Rosendaalseweg 485 Verpl.huis Regina Pacis Velperweg 158 Verpl.huis Eldenstaete Mr. D.U. Stikkerstraat 126 Verpl.huis Altenova Elderhofseweg 51

Zondag

26 augustus 2012

Zondag

2 september 2012

1e coll.:

Diaconaal werk

1e coll.:

2e coll.:

Plaatselijk kerkenwerk

2e coll.:

Missionaire vorming en toerusting

3e coll.:

Onderhoud gebouwen

3e coll.:

Onderhoud gebouwen

10.00 u.

ds. J.P. Eijgenraam

10.00 u.

ds. E.I. Pot

10.00 u.

ds. J. Dam, Arnhem zie KKC Het Dorp

10.00 u.

10.00 u.

ds. P. de Vries

10.00 u.

ds. Hans Bouma, dichter-dominee ds. Y.M. Voorhaar

10.00 u. 19.00 u. 10.00 u.

mw. M. Buitink, Utrecht ds. K. Dijk, Duiven ds. M.H.Leistra, startzondag ds. I.M.J.Eldering-J.N., viering H.A. ds. G.J. van der Stouw, Arnhem ds. H. Hoekstra

10.00 u. 10.00 u. 10.00 u. 10.15 u.

ds. H. Hoekstra, buitenviering op Spelderveldje, Elderhofseweg ds. P. Vroegindeweij, Kesteren ds. M.G. Fernhout

10.30 u.

10.00 u. 10.00 u.

Diaconaal werk

geen dienst

ds. A. Vogelzang, startzondag ds. H.J.W. Laseur, Voorthuizen ds. M. de Klerck-Bets, Elst geen dienst

pas de culte

pas de culte

10.00 u. 10.15 u.

10.30 u.

ds. E. Postma

10.00 u.

10.15 u.

ds. I.M.J. Eldering-Jonckers Nieboer, 10.00 u. Velp ds. A.C. Louwerse, 10.00 u. Velp pastor R.J.J. Roefs 10.15 u.

ds. W. Hartogsveld, mmv cantorij ds. L. van Hillen-Matthijsen, Apeldoorn ds. J.P. Dam-Oskam

10.30 u.

dr. J.G. te Lindert

zie Siongemeenschap

10.00 u.

hr. H. Noordeman, Arnhem pastor H.M. van RavenswaaijBrussel, Ede pastor J. Mulder

10.00 u.

10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

mw B. de Groot-Kopetzky, Nijmegen pastor H.M. Rolfes

10.30 u.

ds. P.H. Endedijk

10.00 u.

ds. F. van de Hoek

10.00 u.

pastor D.Th. de Mildt, Arnhem pastor T.G. Rietman

11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

pastor J.A.M. Bakker, Arnhem pastor H.M. Rolfes

Oecumenische vieringen ‘De Zijp’ Diaconessenkerk, Iz. Evertslaan 11 Datum: zondag 26 aug.: jubileumviering: 5 jarig bestaan Aanvang: 16.00 uur Voorgangers: Rita Hoeve en Moniek Siermann Medewerking: Zijp-koor Dirigent: Elin Meijnen Thema: Mozes slaat water uit de rots, water als bron van leven… Na afloop van deze dienst wordt een feestelijke receptie gehouden.

3

Uw Steun Waard! Haar talent komt tot bloei

In Memoriam De wijkkerkenraad van de Bethlehemkerk heeft met ontroering kennis genomen van het overlijden op 26 juni 2012 op de leeftijd van 88 jaar van

Ds. Sjoerd de Roest Ds. de Roest heeft de Hervormde Wijkgemeente Presikhaaf van 1961 tot 1967 op zijn eigen beminnelijke en inspirerende wijze gediend en was als predikant zeer geliefd. Wij zijn hem dankbaar voor alles wat hij voor de gemeente heeft betekend. Wij wensen zijn vrouw, kinderen en verdere familieleden Gods kracht toe bij het verwerken van dit verlies. Jan van Wijlick, voorzitter Nollie Kramer, secretaris

Op zondag 19 augustus wordt er gecollecteerd voor het zendingswerk van Kerk in Actie. Werk dat onder andere wordt uitgevoerd in Papua. In Papua hebben de meeste vrouwen nauwelijks onderwijs gehad. Sommigen hebben de lagere school kunnen afmaken, maar een vervolgopleiding is niet aan de orde. Het christelijke vormingscentrum van de Evangelisch Christelijke Kerk voor vrouwen, P3W, wil de vrouwen op Papua sterk maken, hun zelfbewustzijn vergroten en hun talenten tot bloei brengen. Het centrum slaagt daar wonderwel in. Bij P3W volgen vrouwen een basisopleiding van een jaar. Ze leren lezen en schrijven, en krijgen bijbellessen, naailessen en onderwijs in gezondheid, voeding, handel en tal van andere onderwerpen. Ook voorlichting over HIV/Aids maakt deel uit van het programma. De vrouwen die zijn uitgekozen om de opleiding te volgen, geven de opgedane kennis door aan de vrouwen in hun dorpen. Dankzij P3W werken deze vrouwen samen aan een betere toekomst, voor zichzelf, voor hun kinderen en voor de Papuase samenleving. In 2012 bestaat P3W vijftig jaar en bloeit de kerk meer dan ooit, dankzij het werk van deze organisatie. De voormalige Hervormde en Gereformeerde Zending gezamenlijk waren vanaf het begin betrokken bij P3W. Kerk in Actie wil ook in de toekomst P3W blijven ondersteunen. Helpt u daaraan mee?

Alle Zeven Dagen za. 11 zo. 12 ma. 13 di. 14

Jesaja 34:1-17 2 Koningen 16:1-9 2 Koningen 16:10-20 2 Koningen 17:1-12

wo. 15 do. 16 vr. 17 za. 18 zo. 19 ma. 20 di. 21 wo. 22 do. 23 vr. 24 za. 25 zo. 26 ma. 27 di. 28 wo. 29 do. 30 vr. 31

2 Koningen 17:13-23 2 Koningen 17:24-33 2 Koningen 17:34-41 2 Koningen 18:1-12 Jesaja 35:1-10 2 Koningen 18:13-25 2 Koningen 18:26-37 2 Koningen 19:1-13 2 Koningen 19:14-28 2 Koningen 19:29-37 2 Koningen 20:1-11 2 Koningen 20:12-21 Marcus 8:1-13 Marcus 8:14-26 Marcus 8:27-38 Spreuken 24:1-12 Spreuken 24:13-22

Edom verwoest Hulpbehoevend Illegale kopie Reden voor ballingschap Niet geluisterd naar herhaalde waarschuwingen Godsdienstonderwijs De HEER is de enige God Opleving Paradijselijk Bedreiging Grove taal Houd moed Open brief Jesaja’s profetie komt uit Genezing Expositie Teken Blind en ziende Wie is Jezus? Wijsheid boven alles Zoete woorden?

September

4

Haar talent komt tot bloei WWW.KERKINACTIE.NL/ZENDING

za. 1

Spreuken 24:23-34

Eerlijkheid en vlijt

zo. 2

Spreuken 25:1-14

Eerlijk en toch niet alles zeggen

ma. 3

Spreuken 25:15-28

Raadgevingen

JAARGANG 24 | NR 7 | FOTO: KERK N ACTIE

Augustus

ING 456

COLL ZOMER ECTE ZENDIN 19 AUG

USTUS

G

2012

De Eerste Dag Zondag 12 augustus: Marcus 7: 24-30 Hoofdstuk 7 van het evangelie van Marcus zet in met een theoretische uiteenzetting over rein en onrein. Vanaf vers 31 volgt dan de praktijk. Er komt een vrouw naar Jezus die hem aanspreekt over de onreine geest waarmee haar dochter bezeten is. De vrouw, van niet joodse komaf, hoe ziet Jezus haar, als onrein? Dat zou helemaal niet zo vreemd zijn. De taal waarmee Hij haar in eerste instantie antwoordt, wekt die suggestie wel, het zijn weinig vleiende woorden: ‘Eerst moeten de kinderen genoeg te eten krijgen; het is niet goed om de kinderen hun brood af te pakken en het aan de honden te voeren.’ De vrouw druipt niet af met de staart tussen de benen (om in de beeldspraak te blijven) ze blijkt niet op haar mondje gevallen en blaft terug en neemt de beeldspraak van Jezus over.

Zondag 26 augustus: Marcus 8: 1-21 De tekst suggereert dat als er gedeeld wordt, er voor iedereen genoeg is. Dat roept een vraag op: hoe zit het met al die mensen die geen eten hebben, als het zo simpel was, dan zouden wij dat probleem toch al lang hebben aangepakt? In de vraag zit wellicht het antwoord al verborgen, zou het zo kunnen zijn dat er misschien niet voldoende gedeeld wordt?

Het is herkenbaar: een moeder die er alles voor over heeft om voor haar kind genezing te vinden. Dan grijp je je vast aan elk strohalmpje en laat je je niet afschepen. Dan zijn antwoorden als: “het geneesmiddel is nog niet vrij verkrijgbaar”, of “je bent nog niet aan de beurt”, of “je bent niet goed genoeg verzekerd” niet afdoende.

De leerlingen zeggen aanvankelijk: ‘Maar hoe zou iemand hen hier, in deze verlatenheid, van genoeg brood kunnen voorzien?’ Het is de reactie van mensen die zich voor een veel te grote opdracht voelen staan, het is de reactie, die ook wij voelen als we de beelden van uitgehongerde mensen zien. En Jezus vraagt dan: ‘Hoeveel broden hebben jullie?’ Daarmee begint het, het begint niet met wat je niet kan en niet hebt, het begint met wat er wel is. Dat is nu “omdenken”1.

Het verhaal houdt de gemeente ook een spiegel voor. Hoe zijn wij kerk, hoe zijn wij lichaam van Christus: voor ons zelf, eigen volk eerst of is de kerk er juist ter wille van al die anderen, de mensen, die niet meebetalen en (nog) niet meedoen? Zondag 19 augustus: Marcus 7: 31-37 De tekst begint met een uitvoerige plaatsbepaling. Jezus is in het Overjordaanse, de plek waar mensen doof bleken te zijn voor Zijn woord. Juist daar blijkt het weer tot horen te kunnen komen. Er wordt iemand bij Jezus gebracht die doof was en gebrekkig sprak. En na een reeks van handelingen, aanrakingen en het woord: Effata, gingen zijn oren open, zijn tong kwam los en hij kon normaal spreken. Dat laatste: normaal spreken, dat staat er niet, er staat recht spreken, de man spreekt recht, juist, dat is in mijn beleving iets anders dan normaal. Heel veel mensen spreken normaal, maar of ze dan ook het rechte, het juiste spreken?

Het is heel makkelijk om te zeggen: “Waarom doet God dan niets aan de honger? Misschien is het antwoord wel: Hij heeft ons willen leren dat er geen honger hoeft te zijn als mensen delen. Maar blijkbaar geldt dat laatste zinnetje, waarmee de schriftlezing eindigt ook voor ons: ‘Begrijpen jullie het dan nog niet?’

Uit het tweede deel van de tekst komt naar voren dat omdenken heel lastig is, voor je het weet verval je weer in oude denkpatronen. De leerlingen zijn getuige geweest van een groot wonder en in de boot maken ze zich al weer zorgen, want er is geen brood. Hardleers, noemt Jezus de leerlingen omdat zij ogen hebben, maar niet zien en oren, maar niet horen. Hardleers, omdat zij niet zien en niet horen wat er wel is? Elsje Pot 1 www.omdenken.nl Heb je een probleem? Denk het om.

Het verhaal wordt zeer beeldend verteld. Dat is in dit geval heel begrijpelijk, Jezus spreekt gebarentaal. Jezus zucht, mag je dat verstaan als het inademen van de Geest? De Geest, die Hem de kracht geeft hier nieuw leven te scheppen? Misschien is het dezelfde Geest, die de omstanders doet zeggen: ‘Alles wat Hij doet is goed: zelfs doven laat hij horen en stommen laat hij spreken.’ Het roept associaties op met Genesis 1: en God zag dat het goed was. Als mensen zo worden herschapen, kan er niet gezwegen worden.

Kerkelijk Bureau PGA adres: telefoon: e-mail: geopend: bankrekeningen:

Rosendaalseweg 507, 6824 KL Arnhem (026) 442 09 87 [email protected] elke werkdag 9.00 – 12.30 uur voor vrijwillige bijdragen: 63.58.17.187 t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem voor overige 69.96.42.132 t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem 5

Voor ’t Voelicht

Voorstelling “As I left my father’s house” – om alvast in uw agenda te zetten! Wanneer: zondagmiddag 9 september 2012 om 15.00 uur Waar: kerk van de Parkstraatgemeente, hoofdingang Parkstraat 31a, zijingang Kastanjelaan 22e te Arnhem. Dat kunst geen “linkse hobby” is maar een indringende manier om de meest existentiële menselijke emoties en vragen zichtbaar en tastbaar te maken, wordt bevestigd in de indrukwekkende theatervoorstelling “As I left my father’s house”.

“As I left my father’s house” bestaat uit een aantal hartverscheurende verhalen over vluchten en vluchtelingen en is opgebouwd uit teksten uit de drie heilige boeken Tenach, Bijbel en Koran. We zien en horen hoe Abraham, Mozes, Jezus en Mohammed op een gegeven moment in hun leven, door crisis en oorlog gedwongen, vluchten uit hun vertrouwde thuissituatie en een weg inslaan vol onzekerheid en gevaar. De religieuze teksten, voor de mensen die ermee opgegroeid zijn bekend en vertrouwd, worden in deze theatervorm vermengd en gevormd tot persoonlijke verhalen van mensen met wie allen zich kunnen identificeren. “As I left my father’s house” wordt uitgevoerd door New Dutch Connections (NDC). NDC wil migranten en Nederlanders samenbrengen door middel van theater en beeldende kunsten. Het doel van NDC is de kloof tussen deze groepen te verkleinen, bruggen te bouwen door het realiseren van een werkelijk en waardevol contact tussen moeilijk bereikbare groepen uit de Nederlandse samenleving. De theatervoorstelling zelf is geschreven door Bright Omansa Richards (1969), die op 23-jarige leeftijd uit Liberia vluchtte, waar hij toen al actief was als maatschappelijk bewust theatermaker. Richards is zelf gevlucht en kreeg ook vaak heftige vluchtverhalen te horen. Sommige geschiedenissen zijn hartverscheurend. Het toneelstuk verweeft deze en andere geschiedenissen met verhalen uit Tenach, Bijbel en Koran. Uiteindelijk is het voor de toeschouwers van “As I Left My Father’s House” niet meer helder wat precies uit welk religieus boek afkomstig is. Zoals hij het zelf zegt: “In dit project probeer ik terug te gaan naar de beginperiode van het geloof. Een periode waarin het geloof voor de emancipatie, persoonlijke ontwikkeling en vrijheid van de bevolking opkomt. En ik probeer parallellen te leggen tussen de vluchtverhalen van de aartsvaders van het jodendom, christendom en islam en die van vluchtelingen en migranten van nu. Religie is altijd een steun geweest voor migranten en vluchtelingen. Eigenlijk de enige steun die ze over hebben. Religie gaat vaak niet alleen over het verleden, maar ook over de toekomst, de hoop op een andere toekomst. Tegelijkertijd biedt religie erkenning en bieden de teksten expressie voor het innerlijke leven van een vluchteling en migrant. Door terug te gaan naar oude teksten van de heilige boeken hoop ik dat wij religie, religieuze mensen, en de thema’s vluchten en migratie, vanuit een ander perspectief zullen bekijken en de dialoog met elkaar aangaan.”

6

Deze voorstelling, georganiseerd door het Vluchtelingen Platform Arnhem (VPA), is voor datzelfde Vluchtelingen Platform de aanleiding om, samen met verschillende andere organisaties, migratie- en vluchtelingenproblematiek onder de aandacht te brengen. Maar ook om hierover op een aantrekkelijke manier met elkaar en met het publiek in gesprek te gaan, met als doel de kloof tussen migranten en vluchtelingen onderling en Nederlanders te verkleinen, en bruggen te bouwen door het realiseren van werkelijk en waardevol contact tussen moeilijk bereikbare groepen uit de Nederlandse samenleving in Arnhem. Na de voorstelling wordt de mogelijkheid geboden na te praten (met een hapje en een drankje, waarbij rekening wordt gehouden met kosher en halal) over uw indrukken.

New Dutch Connections heeft de voorstelling steeds georganiseerd in samenwerking met kerken, moskeeën, synagogen, maar ook met gevangenissen, politici, politie, soldaten, vluchtelingenorganisaties en allerhande multiculturele instellingen. Het Vluchtelingen Platform Arnhem wil hierbij aansluiten door dit theaterwerk voor een zo groot en gemêleerd mogelijk publiek uit te voeren. In Arnhem zijn de volgende organisaties met het Vluchtelingen Platform Arnhem betrokken bij de opzet van de uitvoering van “As I left my father’s house” : • • • •

Stichting As-Salaam (zie ook www.as-salaam.nl); Parkstraatgemeente Arnhem. (www.parkstraatgemeente.nl); RK Sint Eusebiusparochie Arnhem (www.eusebiusparochie.nl); Liberaal Joodse Gemeente Gelderland in Arnhem (www.ljggelderland.nl); • Irakese Moslimgemeenschap ; ( deze site is tijdelijk buiten bedrijf) • Lutherse Gemeente Arnhem (www.luthersegemeentearnhem. nl); • Protestantse Gemeente Arnhem (www.protestantsekerkarnhem.nl); En kijk natuurlijk bij www.newdutchconnections.nl naar “As I left my father’s house”. De voorstelling is voor iedereen toegankelijk; de toegang is vrij (een vrijwillige bijdrage is altijd welkom), maar bedenk: deze voorstelling trekt gemiddeld zo’n 200 bezoekers, dus wees op tijd! ds. Marieke Fernhout

Van het College van Kerkrentmeesters Jaarrekening 2011 In de vergadering van 6 juni jl. heeft het College de jaarrekening 2011 vastgesteld. Deze is vervolgens aan de Algemene Kerkenraad aangeboden en die zal de jaarrekening in de vergadering van 18 september a.s. bespreken. Bijgaand treft u uit de jaarrekening een verkorte balans per 31 december en een staat van baten en lasten over 2011 aan. Uit de staat van baten en lasten blijkt dat het tekort over 2011 € 228.000 bedraagt. Dat is € 18.000 minder dan over 2010 en € 76.000 minder dan voor 2011 begroot. Eerder hebben wij al geschreven dat om een gezonde financiële basis te krijgen het structurele tekort van de afgelopen jaren teruggebracht dient te worden. Daarom zijn in 2011 een aantal tijdelijke dienstverbanden niet verlengd hetgeen in de personele lasten, vergeleken met de begroting, € 34.000 lagere kosten opleverde. Op de overige kosten werd ten opzichte van de begroting € 20.000 bespaard. Het verloop van de baten toont dat de daling van de bijdragen levend geld gestaag doorzet, de hogere opbrengst dan begroot doet daar niet aan af. De balans per 31 december laat zien dat de PGA een ruim eigen vermogen heeft dat echter elk jaar afneemt door de lopende tekorten op de exploitatie. De stijging van de financiële activa vloeit voort uit een actief beleggingsbeleid. Er wordt een voorzichtig beleggingsbeleid gevoerd op basis van een beleggingsstatuut en met inachtneming van de richtlijnen van de PKN. De geldmiddelen nemen af door toename van de financiële activa, zie hiervoor, maar ook door de verliezen uit de exploitatie. De bestemmingsreserves dalen door bestedingen vanuit het vijgenboomproject ( circa € 80.000) en uitgaven uit hoofde van renovaties van orgels. De voorzieningen nemen sterk af door gepland groot onderhoud van enkele kerkgebouwen. In een volgende uitgave van Kerkperspectief zal ik nader ingaan op de resultaten 2011 per wijk. De jaarrekening ligt voor iedereen ter inzage op het kerkelijk bureau en voor nadere toelichting ben ik uiteraard beschikbaar.

Protestantse Gemeente Arnhem

Staat van baten en lasten

BATEN Baten onroerende zaken Rentebaten en dividenden Bijdragen levend geld Subsidies en bijdragen Totaal a LASTEN Lasten kerkgebouwen excl. afschrijvingen Overige onroerende zaken en inventarissen Afschrijvingen Pastoraat Lasten kerkdiensten Verplichtingen en bijdragen andere organen Salarissen en vergoedingen Kosten beheer en administratie Rentelasten en bankkosten Totaal b Saldo a - b Toevoegingen aan fondsen en voorzieningen Onttrekkingen aan fondsen en voorzieningen Mutaties vermogen wijkgemeenten ed. Overige baten en lasten Totaal c Resultaat uit gewone activiteiten a-b-c:

Rekening 2011 107.474 220.532 710.787 1.000 1.039.793

Begroting 2011 94.140 210.100 697.830 1.300 1.003.370

Rekening 2010 118.285 220.522 729.911 2.104 1.070.822

238.579 12.080 12.903 613.649 61.233 61.049 123.209 141.269 2.806 1.266.777

247.575 9.575 11.340 641.670 77.470 61.990 129.075 138.475 3.110 1.320.280

259.948 9.807 11.168 624.124 59.975 65.489 130.973 137.736 2.701 1.301.921

226.984-

316.910-

231.099-

15.706 17.0451.339-

25.075 12.10012.975

2.72012.79715.517-

228.323-

303.935-

246.616-

(Alle bedragen afgerond op gehele euro’s) Protestantse Gemeente Arnhem

BALANS PER 31 DECEMBER

ACTIVA Onroerende zaken Installaties en inventaris Financiële vaste activa Kortlopende vorderingen en overlopende activa Geldmiddelen

PASSIVA Algemene Reserve Protestantse Gemeente Wijkgemeenten ed. Bestemmingsreserves Totaal Eigen Vermogen: Fondsen Voorzieningen Kortlopende schulden en overlopende passiva

Otte van Zanden, penningmeester

2011 725.072 77.619 4.916.672 152.472 2.491.031 8.362.866  

2010 706.650 74.727 4.561.856 139.276 3.375.989 8.858.498  

7.085.935 231.617 624.322 7.941.874 34.614 242.114 144.264

7.319.533 246.634 716.140 8.282.307 35.303 340.533 200.355

8.362.866

8.858.498

(Alle bedragen afgerond op gehele euro’s)

7

Nieuws Diaconie

Collectenopbrengsten PGA (bedragen in euro’s)

www.diaconiearnhem.nl

24 juni 2012

1e Collecte: Diaconie 2e Collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3e Collecte: Onderhoud gebouwen kerk 1e collecte

2e collecte 50,70 80,85 57,00 110,38 108,77 43,60 64,39 515,69

3e collecte 41,85 68,30 51,10 90,35 77,03 – 46,19 374,82

2e collecte 62,25 76,56 38,82 62,15 66,82 75,82 85,49 467,91

3e collecte 50,34 46,66 32,51 81,40 89,80 62,38 54,94 418,03

2e collecte 61,87 46,42 34,55 47,10 63,46 56,04 66,04 375,48

3e collecte 50,70 41,00 25,85 53,85 58,29 46,36 55,70 331,75

84,12 49,37 59,05 113,05 83,56 79,45 299,55 768,15

2e collecte 65,54 32,65 63,65 87,97 56,84 62,40 – 369,05

3e collecte 56,40 22,65 63,35 66,76 40,60 38,75 – 288,51

1e Collecte: Diaconie 2e Collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3e Collecte: Onderhoud gebouwen kerk 1e collecte

2e collecte

3e collecte

Opstandingskerk Diaconessenkerk De Rank Bethlehemkerk Salvatorkerk Rijkerswoerd De Kandelaar totaal

78,85 154,35 77,70 187,40 176,54 57,85 100,54 833,23

1 juli 2012

1e Collecte: Diaconie

2e Collecte: JOP 3e Collecte: Onderhoud gebouwen kerk 1e collecte

Opstandingskerk Diaconessenkerk Siongemeenschap De Rank Bethlehemkerk Salvatorkerk De Kandelaar totaal

66,25 82,00 38,96 74,17 96,46 84,72 102,30 544,86

8 juli 2012

1e Collecte: Diaconie 2e Collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3e Collecte: Onderhoud gebouwen kerk 1e collecte

Opstandingskerk Diaconessenkerk Siongemeenschap De Rank Bethlehemkerk Salvatorkerk De Kandelaar totaal

98,50 99,90 43,80 50,65 85,85 76,35 100,27 555,32

15 juli 2012

1e Collecte: Diaconie 2e Collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3e Collecte: Onderhoud gebouwen kerk 1e collecte

Opstandingskerk Siongemeenschap De Rank Bethlehemkerk Salvatorkerk De Kandelaar Eusebiuskerk totaal

• Diaconaal consulenten: Margriet Kok en Alie Teunissen • Bureausecretaris: Nancy Spiele • telefoon: 3512201 • bankrekening: 635800667 • e-mail: [email protected]

Diaconie in deze tijd, achtergronden en perspectieven

Op dinsdag 11 september verzorgt professor Herman Noordegraaf een lezing over het onderwerp ´Diaconie in deze tijd, achtergronden en perspectieven´. Herman Noordegraaf is hoogleraar diaconaat van de Protestantse Theologische Universiteit. Diakenen, ouderlingen, gemeenteleden, predikanten, pastors en belangstellenden zijn van harte welkom. Wij hopen dat we u dinsdagavond 11 september om 19.30 uur kunnen begroeten in de Diaconessenkerk, G.A. van Nispenstraat 139, 6814 JA Arnhem . Voor de voorbereiding is het prettig dat wij vooraf weten op hoeveel deelnemers wij kunnen rekenen. Daarom het verzoek dit voor 31 augustus door te geven per mail [email protected] of per post (College van Diakenen, Zijpendaalsweg 57, 6814 CD Arnhem).

Woordelijk Duizenden gedachten wat deel je er van mee een flits en soms wat flarden de rest blijft jouw privé ik bid dat wij elkaar weer vinden gedachten hoe dan ook geuit ik wil het lezen in je ogen en me weer voelen als je bruid Bron: Mediapastoraat RKK/KRO

22 juli 2012

Opstandingskerk Diaconessenkerk De Rank Bethlehemkerk Salvatorkerk De Kandelaar TOTAAL

88,24 101,70 50,49 130,70 91,95 97,30 560,38

53,76 69,74 48,00 92,89 72,60 63,60 400,59

40,24 58,11 52,20 78,25 65,35 50,55 344,70

29 juli 2012

1e Collecte: Diaconie 2e Collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3e Collecte: Onderhoud gebouwen kerk 1e collecte

8

Opstandingskerk Diaconessenkerk Siongemeenschap De Rank Bethlehemkerk Salvatorkerk De Kandelaar totaal

93,95 61,10 46,25 51,30 112,94 101,41 73,35 540,30

2e collecte 92,85 51,76 39,75 47,00 95,57 85,52 96,67 509,12

3e collecte 69,51 41,07 28,16 47,70 81,91 68,11 44,03 380,49

Belastingaftrek Indien u meer dan 1 % van uw verzamelinkomen en tevens meer dan € 60, – per jaar aan giften uitgeeft, is het meerdere tot maximaal 10 % van het verzamelinkomen aftrekbaar. Collectebonnen • Kaart A: € 0,75 (20 bonnen van € 0,75 = € 15, – ) • Kaart B: € 1,00 (20 bonnen van € 1,00 = € 20, – ) • Kaart C: € 1,50 (20 bonnen van € 1,50 = € 30, – ) • Kaart D: € 0,50 (20 bonnen van € 0,50 = € 10, – ) U kunt ze kopen op het kerkelijk bureau tegen ‘contante betaling’; pinnen heeft daarbij onze voorkeur. U kunt ze ook bestellen door overschrijving van het verschuldigde bedrag op bankrekening 69.96.42.132 van de Protestantse Gemeente te Arnhem o.v.v. ‘collectebonnen A, B, C, of D’. U krijgt de collectebonnen dan toegestuurd. Lege cartridges Er staat op het kerkelijk bureau een inzamelbox voor lege printer­ cartridges t.b.v. Kika.

PKN-werkgroep ‘Kerk en Israël’ Baron Edmund de Rothschild

Baron Edmund de Rothschild (1845-1934) was tijdens zijn leven een groot filantroop. Als verwoed verzamelaar en beschermheer van de wetenschap en de kunst schonk hij enorm veel weer weg aan b.v. het Louvre, financierde hij het werk van archeologen, sponsorde hij diverse wetenschappelijke instituten, maar zijn grootste daad als filantroop was wel de aankoop van Palestijns grondgebied ten bate van Joodse kolonisten. Hij stak tijdens zijn leven het toentertijd astronomische bedrag van ongeveer 100 miljoen dollar in de aankoop van Palestijns grondgebied, toen nog onderdeel van het Ottomaanse rijk. Hij was bezig grond te verwerven toen het zionisme nog moest worden uitgevonden. De aanleiding tot zijn grondaankoop waren de pogroms in Rusland. Hij kreeg in het begin wel een probleem met de rabbijnen van Jeruzalem die eisten dat de kostbare, net door de baron verworven grond, volgens de religieuze wet tijdens het sabbatsjaar braak moest blijven liggen. De baron vond dit een onterecht excuus van de kolonisten om een jaar niet te werken en dreigde de kolonisten zonder een cent terug te sturen naar Rusland. Middels een compromis tussen de rabbijnen enerzijds en de baron anderzijds is dit probleem typisch joods opgelost. Hij steunde bestaande kleine Joodse enclaves in Palestina, die voortdurend met de ondergang werden bedreigd.

Hij had oorspronkelijk niets met het zionisme, hij vond hun plannen niet meer dan dromerijen totdat hij contact kreeg met Theodor Herzl, die het zionisme vormgaf en hulp van de Rothschilds goed kon gebruiken. Evenwel was de gulle familie vóór assimilatie en niet voor een Joodse staat. “Een zionist is een Amerikaanse Jood die een Engelse Jood geld geeft om een Poolse Jood naar Palestina te verhuizen”! Hij was ook bang voor moeilijkheden met Turkije en vreesde voor het welzijn van de Joden overal in de wereld. Na Herzl’s dood nam hij toch contact op met diens opvolger, de Rus Chaim Weizmann, de eerste president van Israël. Bij die eerste ontmoeting in 1913 zegde de Rothschild toe geld ter beschikking te stellen voor de oprichting van een Hebreeuwse universiteit in Palestina. Toen hij in 1914 weer een bezoek bracht aan Palestina was hij tot tranen toe bewogen toen hij de moderne straten van Tel Aviv zag en bekeerde zich alsnog tot de idealen van het zionisme en meende dat zonder zijn werk het zionisme zou zijn doodgelopen. Hij bleef echter fel ageren tegen zionistische provocaties tegen Islamitische heiligdommen. Vlak voor zijn dood in 1934 waarschuwde de baron de Volkerenbond voor de gevaren van het experiment dat hij zelf op gang had gezet.”De strijd om een einde te maken aan de Zwervende Jood moet niet resulteren in een creatie van de Zwervende Arabier”. Wie op de landkaart kijkt naar de nederzettingen die de baron indertijd opkocht in het Ottomaanse Palestina, ziet dat deze precies de grens aangeven van het huidige Israël. Deze grens -de zogenaamde Groene Lijn- met een groen potlood getekend op de kaart in 1949 bij het staakt-het-vuren tussen Israël en de Arabische landen, is de grens die de Verenigde Naties hadden toegekend aan de nieuwe Joodse staat in 1948, de grens tussen Israël en de Palestijnse gebieden van voor de Zesdaagse Oorlog in 1967. Voor het bereiken van vrede in het Midden Oosten is deze groene Lijn van doorslaggevend belang.

Actualiteiten – Agenda

Jubileumviering de Zijp 26 augustus 2012

In augustus willen we vieren dat de Zijp 5 jaar bestaat. Het is voor velen een inspirerende plek geworden met ruimte voor ontmoeting. Het is bijzonder dat het al weer zolang bestaat en zo is gegroeid sinds onze eerste viering in de Bartokzaal in 2007. Inmiddels zijn we 2 locaties verder.

Die eerste viering was een koor uit Houten bij ons te gast: Cantilene, ze zongen geweldig! Dat koor komt ook in augustus en zal samen met het Zijpkoor zingen, allemaal aangestuurd en geleid door Marianne Ratajski (piano) en Elin Meijnen (dirigente). We lezen uit Exodus, waar Mozes water slaat uit de rots, water als bron van leven… De viering is van 16.00-17.00 uur met na afloop een feestelijke receptie. Van harte welkom. Er is een crèche aanwezig. Datum: Tijd: Plaats: Voorgangers:

26 augustus 16.00 uur met aansluitend receptie Diaconessenkerk Arnhem Rita Hoeve en Moniek Siermann

In verband met het jubileum zijn er nog vervolgactiviteiten op • Zaterdag 6 oktober 10.30–13.00 uur: Activiteiten rond de Zijp; poëzie; een activiteit vanaf “de boekentafel” en een wandeling naar de Zijpenberg en de bron de Zijp. • 18 november theatervoorstelling: As I left my father’s house; vluchtelingen vertellen verhalen en zij vinden steun en inspiratie in het leven van hun profeten Abraham, Mozes, Mohammed en Jezus. • Zaterdag 12 januari: Dag van psalmen; workshops rond verschillende psalmen. Info: zie www.dezijp.nl of tel. 026-3647924

Bewogen door een Woord

Dienst van poëzie en muziek

Zondag, 26 augustus 2012 om 10.00 uur in de Salvatorkerk in Arnhem. Hans Bouma, poëzie - Henk ter Horst, orgel Stelt u zich voor: Een organist zorgt improviserenderwijs voor een muzikale stroom waarop een dichter als papieren bootjes zijn verzen neerlegt. Bootjes op weg naar de diepzee van een mensenziel. Dit mag u verwachten in de dienst van poëzie en muziek, Bewogen door een woord, zondagmorgen 26 augustus a.s. in de Salvatorkerk in Arnhem. In een eenvoudig liturgisch kader presenteert de dichter Hans Bouma samen met zijn muzikale partner, de organist Henk ter Horst, een drietal collages die op een verrassende manier de weg van het geloof uitbeelden: 1. Bewogen door een woord (bij Genesis 12: 1-3) 2. Een gelukkig begin (14 Psalmen opnieuw uitgesproken) 3. Zij zingen zich een weg (bij Matteüs 5: 3-10) Poëtisch-muzikale verhalen waarbij tekst en muziek elkaar versterken en samen in dienst staan van wat onuitsprekelijk is. In de collages komen ook liedteksten van Hans Bourna voor die we, op bekende melodieën, samen zullen zingen.

Sophie Oudkerk namens de commissie Kerk en Israël, afd. Arnhem Bron: NIW nr 14

9

(Gast)zangers gevraagd & Inloopkooravond

Capella Arnhem brengt ‘MisaTango’ van Martin Palmeri Woensdagavond 5 september kunnen mensen die graag zingen een avond mee repeteren met het Christelijk Arnhemse koor ‘Capella Arnhem’.

Monumentendag 9 september 2012 Bonifatiuskerk

Martin Palmeri Palmeri schreef de ‘Misa a Buenos Aires(MisaTango) ‘ in 1996. Hij hield zich aan taal en vorm van de mis; met Kyrie, Gloria en Credo tot Agnus Dei . Maar hij gebruikte in de instrumentatie wel een bandoneon. Martín Palmeri, geboren in 1965, is behalve componist ook pianist en koordirigent. Zijn ‘Misatango’ is een internationaal succes, opgevoerd in Wenen, Spanje, Frankrijk, Japan en in Utrecht. In de zomer van 2009 kwam Palmeri zelf naar Utrecht om een uitvoering van zijn mis te dirigeren. ( zie ook: http://youtu.be/sSxFMRQimTM) Inloopavond Op de inloopavond op 5 september heeft u een vrijblijvende mogelijkheid om de ‘MisaTango’ uit te proberen, de sfeer van het koor mee te maken en de unieke aanpak van de jonge, enthousiaste dirigent Jan van Dijk (1967) te ondervinden. Kent u de MisaTango al, u bent van harte welkom om dit mooie werk nog een keer mee uit te voeren. De leeftijdsopbouw van het koor is bijzonder: het varieert van twintigers tot 65+. De leden komen uit Arnhem en verre omstreken. Voel u vooral welkom! De inloopavond is van 20.00 - 22.00 uur inclusief een kopje koffie of thee. U kunt ook alleen aan dit project meedoen. Maar uiteraard zien we graag het koor groeien. Mannen zijn van harte welkom, maar ook de sopranen kunnen wat uitbreiding gebruiken.

Op zondag 9 september is het Monumentendag in Arnhem. Hét monument, dat eigendom is van de Protestantse Gemeente te Arnhem is de Bonifatiuskerk in Elden, aan de Huissensedijk 12, achter Gelredome. Op 9 september is er vanaf 13.00 uur gelegenheid de kerk te bezichtigen. Het verhaal van de kerk wordt u verteld door drs. Theo van Loenen, historicus.

Ivm de verbouwing van de Koepelkerk zijn de repetities nu in de Heilig Hartkerk aan de Bakenbergseweg in Arnhem Noord. Voor meer informatie over het koor, zie de website: www.capella-arnhem.nl of bel mw. Martha Pieper 06-49682795.

Korenbeursbijeenkomst zo. 9 september Bart Brandsma (filosoof, consultant en trainer in dialoog en conflictwerk), spreekt over (interreligieuze) dialoog in Nederland. Zijn inleiding heeft als titel: De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens

Van 13.30-14.00 zal Jack Blok spelen op het mooie Maarschalker­ weerdorgel van de kerk. En om 15.00 uur zal muziekgezelschap Omega een uitvoering ten gehore brengen van oude muziek.

Korenbeursbijeenkomsten worden gehouden in Hotel Haarhuis (tegenover Centraal Station) van 10.30 - 12.15 uur.

Kortom: u komt ogen en oren te kort! Alle reden om dit kerkje te bezoeken!

Na de lezing en de pauze is er gelegenheid tot gedachtewisseling. De toegang is vrij - een bijdrage wordt zeer op prijs gesteld (rek.nr. 303912553 t.n.v. L. Keizer te Arnhem o.v.v. Korenbeurs). Programma en informatie: www.rvkarnhem.nl (klik op Korenbeurslezingen op homepage van Raad van Kerken Arnhem).

Oplossing NBG-puzzel: Hizkia, Elia, Bileam, Ruth, Esau, Eva, Uria, Water, Simson (HEBREEUWS) 10

Stadspastoraat Arnhem

Plaats voor bezinning, verdieping en ontmoeting

Kom in beweging!

Bent u vaak moe en komt u moeilijk in beweging? Ervaart u lusteloosheid en piekert u veel. Heeft u ook lichamelijk klachten? Dan is “Liever bewegen dan moe” iets voor u! Het is een combitraining van ¾ uur theorie en 1 uur bewegen. U krijgt door de training meer zelfvertrouwen en u voelt zich beter in uw lijf. Voor mensen vanaf 20 jaar die moeilijk in beweging komen, die weinig contacten hebben, die last hebben van negatieve gedachten en veel piekeren. Onverklaarbare lichamelijke klachten kunnen ook een reden zijn om met deze groep te starten. • Op woensdag 12.30 uur in het gezondheidscentrum Presikhaaf , Volkerakstraat 179-185 te Arnhem • Start bij voldoende deelname en deelname is gratis. • Aanmelding via Indigo (026) 312 43 34. • Door wie: een medewerker van Indigo, een fysiotherapeut en een wijkverpleegkundige (STMG). • Duur: 7 bijeenkomsten van twee uur

Leren van Luther

cursus van vijf avonden Protestantse theologie is niet te begrijpen zonder enige kennis van het gedachtengoed van de kerkhervormer Maarten Luther (1483 - 1546). Hij is het beeldmerk geworden van de Reformatie. Zijn denken heeft zowel het kerkelijk als het maatschappelijk leven in Europa verregaand beïnvloed. Vanaf het najaar van 2012 start in de Lutherse kerk, Spoorwegstraat 10, Arnhem. een cursus over Maarten Luther, zijn theologie en de betekenis daarvan voor de christelijke traditie. In vijf avonden krijgt u een overzicht van zijn levensloop, zijn theologische opvattingen en visie op de kerk, de sacramenten en de eredienst. De cursusbijeenkomsten worden geleid door vijf lutherse predikanten uit het Noorden en Oosten van het land. U kunt zich op de cursusavonden voorbereiden door de desbetreffende teksten uit de cursusbundel te lezen, die tijdens de bijeenkomsten wordt gebruikt. Het cursusgeld bedraagt € 20, -. De cursusdata zijn: 2 oktober, 27 november, 22 januari, 26 februari en 16 april. Aanvangstijd is 19.30 uur. Opgave bij ds. Klaas Touwen, e-mail: [email protected] telefoon: 026-3255327.

Driekoningendwarsstraat 30 6828 EH Arnhem telefoon: 3513185 www.stadspastoraatarnhem.nl

e-mail: [email protected] pastor: Ad Boogaard banknr.: 3848804 t.n.v. Stadspastoraat Arnhem

25 augustus: Open dag

Zaterdag 25 augustus is de Open Dag van het Stadspastoraat Arnhem. Deze dag is bedoeld ter kennismaking, om een beetje te proeven van het aanbod en de sfeer van het Stadspastoraat. Maar ook iedereen die het Stadspastoraat al kent is natuurlijk van harte welkom! Het thema van deze (mid-)dag: Ik ben niet mijn type! Om 13.00 uur is er een kort openingsprogramma rond het thema door de pastor/coördinator. Welk type is hij? En wil hij dat wel zijn? Er zijn workshops Enneagram (door Josien van Iersel en Nynke Noordhof) en Ontdek je spiritualiteitstype (door Anne Stael). En om ca. 16.00 uur wordt de eerste expositie van het nieuwe seizoen geopend met werk van Margret Kohtes.

Opening expositie Margret Kohtes

Getiteld: “Tastbare stof” Schilderijen en afdrukken op doek De eerste expositie van het nieuwe seizoen toont het werk van Margret Kohtes. Deze expositie bestaat uit een verzameling schilderijen en afdrukken van houtsneden. Bij alle werken is er sprake van een zekere spanning tussen de vormgeving en het kleur(enspel). Inhoudelijk is het ‘thema’: doek – weefsel – ornament. De vraag is: wat zie je? En daarna de vraag: wat is het?

Tastbare stof expositie schilderijen houtsneden Margret Kohtes

zie ook het wijkbericht van de Evangelisch-Lutherse Gemeente.

Stadspastoraat Arnhem opening zaterdag 25 augustus 16:00 uur tot 24 oktober / ma - vr 10:00 - 14:00 uur Driekoningendwarsstraat 30 / 026 351 31 85 www.stadspastoraatarnhem.nl

Martin Luther, geschilderd door Lucas Cranach de Oude in 1529. p

In 1995 zag Margret in Doesburg een tentoonstelling over het einde van de Tweede Wereldoorlog. Sindsdien is zij steeds bezig met thema’s die voor haar hieraan raken: beschermen – begrenzen – versieren – verbinden. In haar werk maakt zij het gevoel van weefsel, hoe de stof voelt, voor de kijker ‘tastbaar’. Margret Kohtes (1946) werkt als vrij scheppend kunstenares. Zij geeft rondleidingen en workshops in het Museum Kurhaus Kleve. Meer info: www.margret-kohtes.de 11

Bij de diensten Op 12 augustus lezen we verder uit Marcus 7: 24-30 en horen hoe Jezus ‘bekeerd’ wordt tot een bredere roeping: namelijk niet alleen binnen Israël, maar ook daarbuiten. Een Syro-Fenicische vrouw doet een beroep op hem voor haar dochter. Op 19 augustus wordt een dove genezen, ook buiten Israël. (Marcus 7: 31-37) Beide keren is Yolanda Voorhaar voorganger.

Opstandingskerk

kerkgebouw: Rosendaalseweg 505 (4421810) www.opstandingskerkarnhem.nl • wijkredactie: Henk Altena (3611343) [email protected] • predikant: ds. Elsje Pot (3637338) [email protected] • predikant: ds. Yolanda Voorhaar (0318-621676) [email protected] • scriba: mevr. M. van der Schaar (8401952) [email protected] • wijkkas Opstandingskerk rekening. 851500

Agenda • Creagroep elke donderdag (16 , 23 en 30 augustus) • Overleg startzondag woensdag 15 augustus • Diaconie - maandag 27 augustus • Wijkraad van kerkrentmeesters dinsdag 28 augustus • Jubileumcommissie 50 j OK woensdag 29 augustus • Pruiken en hoeden donderdag 30 augustus Autodienst • Zondag 12 augustus Hr. Ido v.d. Koppel tel. 4422778 • Zondag 19 augustus Hr. Arie Bezemer tel. 3613870 • Zondag 26 augustus Hr. Frits van Schooten tel. 3616227 Henk Altena

12

Op 26 augustus een ‘oude bekende’: Pierre Eijgenraam gaat ons dan voor. In het Marcusevangelie vindt dan een tweede spijziging plaats, dit keer ook buiten Israël. Inspiratie Al voor de zomervakantie begon, stelden we u de onderstaande vraag met het oog op de dienst van Startzondag. Waar doet u inspiratie op? Op vakantie, achter uw computer, in de natuur of achter het fornuis? Op 9 september willen we met een feestelijke viering de start van het nieuwe seizoen inluiden. Als u de komende maanden (er op uittrekt en) geïnspireerd wordt door wat u ziet, hoort, proeft of voelt, leg het vast in foto of tekst, beeld of geluid en laat het ons weten. De gespreksgroep van 20-30 jaar heeft al een voorzetje gegeven: sport, reizen, het enthousiasme van kinderen/anderen en koken bleken inspiratie op te leveren. Daarom vragen we u deze keer niet alleen om beeldmateriaal en verhalen, maar ook om recepten. Komt u iets lekkers tegen op uw reis, geef het recept door. Bij voldoende inbreng wil één van de leden van de gespreksgroep de leiding nemen voor een proeverij. Wilt u zo vriendelijk zijn om uw bijdrage aan beide predikanten toe te sturen? Graag uw bijdragen voor 15 augustus aanleveren. Dan gaan we er namelijk mee aan de slag. Tenslotte Een hartelijke groet aan u allen, ook namens collega Elsje Pot, die op dit moment vakantie houdt, maar vanaf 23 augustus weer aan het werk gaat. Yolanda Voorhaar

Triangel Vanaf september komt Triangel op maandag uit. Dat betekent, dat de verspreiding vóór de eerstvolgende zondag dient gedaan te worden. De eerste keer is dat op maandag 3 september voor zondag 9 september = startzondag Voor het aanleveren van kopij verandert er niets, dus op de nu aangegeven data Ruud Ruinemans, Henk Altena

Over de diensten 12 augustus: in deze dienst lezen we uit het deuterocanonieke boek Tobit. De deuterocanonieke boeken zijn in onze traditie niet zo bekend, maar hun boodschap is er niet minder om. We horen over Tobit, een rechtvaardige jood die in ballingschap in Ninevé zit. Er gebeurt veel in zijn leven en dat brengt hem bij vragen naar God, naar goed en kwaad, naar lijden. In het verhaal van Tobit zijn trekken te herkennen van Job. We lezen in deze dienst drie gedeelten en volgen zo de grote lijn van het verhaal. 19 augustus: in deze dienst concentreren we ons op Tobit 12 – in dit hoofdstuk maakt de engel Rafaël zich bekend als reisgenoot van Tobias, de zoon van Tobit. Het doet denken aan het verhaal van de Emmaüsgangers: God als reisgenoot op onze levensweg. 26 augustus: het is nu nog niet bekend wie deze zondag de voorganger zal zijn. Startzondag Vóór de vakantie wilde de creativiteit nog niet echt stromen, maar we hebben nu toch een mooie startzondag in de grondverf staan. Het thema wordt kleur/veelkleurigheid. Mensen, jong en oud, brengen elk hun eigen kleur binnen in de gemeente van de Heer en die kleuren vormen met elkaar een mooi palet. In de startdienst begroeten we als nieuwe kleurtjes in ons midden de nieuwe kinderen van de kindernevendienst, er worden kaarsen voor hen aangestoken en ook voor anderen die nieuw in ons midden zijn, we nemen afscheid van ambtsdragers (diaken Jeanine Jentink, jeugdouderling Hester Liebeton en ouderlingkerkrentmeester en voorzitter Peter Hoeve), maar mogen ook twee nieuwe ambtsdragers bevestigen (José Butter als diaken en Jan Liebeton als ouderling-kerkrentmeester) en we begroeten Magda Hazeleger, predikant in opleiding die dit seizoen bij ons stageloopt. In de dienst zal Matteüs 5 centraal staan, het gedeelte over de zaligsprekingen, waarin Jezus schildert hoe de kleur van het Koninkrijk van God zal zijn. Na de dienst, koffie, thee en limonade is iedereen welkom om creatief te zijn: we gaan schilderen en hopen met veel kleine schilderijtjes een kleurige ‘handtekening’ van onze wijkgemeente te maken. Daarna sluiten we de zondag af met een gezamenlijke lunch, we vragen u daarvoor zelf iets mee te nemen, met alles bij elkaar is er ongetwijfeld meer dan genoeg voor iedereen!

Diaconessenkerk

kerkgebouw: Izaak Evertslaan 11 (4425259) www.diaconessenkerk.nl • wijkredactie: Inge Veldhuis [email protected] • predikant: ds. M.A. Maan (3891962) [email protected] • spreekuur ma. 9.30–11.00 uur, predikantenkamer. • scriba: Inge Veldhuis [email protected] • verhuur De Bakermat: [email protected] • wijkkas: ING rekening 987600, t.n.v. Prot Gem Kerk Activiteitenfonds

Autorijdienst Alteveer-Cranevelt 12-08 Henk Hulstein 3513197 19-08 Henny Kromhout 4422983 26-08 Gerard Scheffel 4453520 Burgemeesterswijk/Hoogkamp 12-08 Jans Askes 3515893 19-08 Jaap Clifford 4439160 26-08 Jan Siert Wiersema 4420720

We hopen zo een inspirerende en kleurige start van het nieuwe seizoen te maken – welkom! Bereikbaarheid Vanaf 13 augustus bent u weer welkom in de predikantenkamer op maandagochtend tussen 9.30 en 11.00 uur. Telefonisch kunt u mij het beste bereiken op het nummer thuis: 0263891962, spreek eventueel het antwoordapparaat is. Mailen kan ook altijd: [email protected]

Geen wijknieuws Siongemeenschap Door omstandigheden is er deze keer geen wijkbericht. Onlangs hebben de leden van onze Siongemeenschap een verkorte versie van de Siongroet ontvangen, zodat u toch enigszins op hoogte bent van het reilen en zeilen in onze gemeenschap. Een zomerse groet, Alie Schregardus

Siongemeenschap

vieringen in het K.K.C. Het Dorp: Dorpsbrink 7 • website: http://siongemeenschap.webs.com • wijkredactie: Philip Greep [email protected] • predikant: ds. A.C. Poley ([email protected]) tel. 033–4333345 (wo & do: 06–15153211) • Spreekuur ds Poley: wo 11.00–12.00 uur Nassaustraat 4A (gebouw West Arnhemse Muziekvereniging) • scriba: secretariaat Siongemeenschap, p/a Sophiastraat 21, 6812 CA Arnhem • wijkkas 925000 t.n.v. penningmeester Siongemeenschap

13

Bethlehemkerk

kerkgebouw: Honigkamp 25 (3642367) www.bethlehemkerkarnhem.nl • wijkredactie: J.M. van Wijlick (3613849) [email protected] • predikant: ds. P. (Patrick) de Vries (4425941) [email protected] • predikant: ds. M.H. (Menno) Leistra (0575–845930) [email protected] • predikant: ds. C.J. Kraai (0317–422188) • scriba: A. Kramer-Bunschoten (3612208) [email protected] • wijkkas: 999000 t.n.v. wijk- en bloemenfonds Bethlehemkerk, Arnhem • beheer website: dhr. Edward Eekma (3792147) [email protected]

Kerktaxi 12 augustus: hr. D.W. van den Hof, 3612974 19 augustus: hr. J.M. van ’t Oever, 3621514 26 augustus: hr. P. Rosseel, 3636335 2 september: hr. O. Posthumus, 3615565

Concert Voices Forever in de Bethlehemkerk

In Memoriam Ds. Sjoerd de Roest Op 26 juni 2012 overleed te Hellendoorn op de leeftijd van 88 jaar dominee Sjoerd de Roest. Hij was van 1961 tot 1967 de eerste wijkpredikant van de toenmalige Hervormde Wijkgemeente Presikhaaf. Een val met zijn fiets werd hem noodlottig. De dienst van woord en gebed werd gehouden op maandag 2 juli in de Dorpskerk van de Protestantse Gemeente te Hellendoorn. Onze wijkgemeente was daar vertegenwoordigd door een aantal leden van de “oude garde” die hem nog als wijkpredikant hebben meegemaakt. Als opening van de dienst zongen we Psalm 81 de verzen 1 en 2: “Hoe lieflijk, hoe goed is mij, Heer, het huis waar Gij uw naam en eer hebt laten wonen bij de mensen”. Deze tekst betekende veel voor hem en staat in vergulde letters boven de hoofdingang van de Bethlehemkerk. Toen hij predikant werd in Presikhaaf kerkte de hervormde wijkgemeente nog in het noodkerkje op de hoek van de Haringvlietstraat en de Roompotstraat. Hij was bijna vijftig jaar geleden de “bouwpastoor” van de Bethlehemkerk. Hij kwam bijna dagelijks op de bouwplaats om poolshoogte te nemen van de vorderingen in de bouw. Ook op de verdere inrichting van de kerk had hij grote invloed. Groot feest was het toen in maart 1963 de Bethlehemkerk in gebruik werd genomen. Toen kon de opbouw van de gemeente echt beginnen. Ds. De Roest heeft daar zijn stempel op gedrukt. Wij hebben hem leren kennen als een gedreven pastor. Zijn enthousiasme werkte aanstekelijk en hij wist in korte tijd veel vrijwilligers bij de wijkgemeente te betrekken. Pastorale betrokkenheid was één van zijn sterkste kanten. Hij had altijd een luisterend oor voor mensen en kende jaren na zijn vertrek bijna iedereen nog bij naam en toenaam. Ds. De Roest heeft als predikant onze wijkgemeente op zijn eigen beminnelijke en inspirerende wijze gediend en was als predikant zeer geliefd. Wij zijn hem dankbaar voor alles wat hij voor de Hervormde Wijkgemeente Presikhaaf heeft betekend. Wij wensen mevrouw De Roest zijn kinderen, klein- en achterkleinkinderen Gods nabijheid toe om dit verlies te dragen. Namens de Protestantse Wijkgemeente Bethlehemkerk Jan van Wijlick, voorzitter

In memoriam De mens moet wel plannen, maar het leven loopt soms heel anders. Soms veel beter, soms veel slechter. Het echtpaar Romkes had gepland om eind juni vanuit Brabant in Presikhaaf te gaan wonen. Alles was al aardig op orde, toen de heer J.E.Romkes zeer ernstig ziek bleek en begin juli op de leeftijd van 83 jaar te Arnhem overleed. Tijdens de herdenkingsdienst op Moscowa lazen we Psalm 16 “Bewaar mij , o God, want bij U schuil ik”. In leven en sterven heeft de mens zo’n kostbare schuilplaats erg hard nodig! Ook zijn vrouw en gezin. Wij wensen mevrouw Romkes en haar familie Gods nabijheid toe in deze voor hen zo moeilijke dagen. ds. C.J.Kraai

Vanuit de kapel Bij de diensten vermeld ik zondag 2 september graag als “belangrijkste” dienst. Op deze zondag is er de start van het nieuwe seizoen, de welbekende “startzondag”. Geloof, hoop en liefde, die drie kleuren deze dienst. En het feit dat twee van ons belijdenis van hun geloof af zullen leggen en ook gedoopt willen worden. Een feest! Madelon Woelders en Sia’r Hakimi hebben te kennen gegeven dat ze deze stap willen zetten. In de zomer hebben we een aantal keren om tafel gezeten en we zien erg uit naar een feestelijke viering! Het koor Deo Volente hoopt zijn medewerking te verlenen.

Na het grote succes van de voorgaande jaren treedt de Russische zanggroep “Voices Forever” op vrijdag 17 augustus om 20.00 uur opnieuw op in de Bethlehemkerk. Het optreden zal bestaan uit twee maal drie kwartier muziek met een koffiepauze ertussen. Tijdens het concert zullen er zowel bekende als minder bekende liederen gezongen worden. Aan bod komen onder andere Russische romances, beroemde operaliederen, volksliederen en Italiaanse liederen. U kunt het concert gratis bijwonen. Na afloop is er een collecte bestemd om de onkosten van Voices Forever te dekken. De kerkenraad nodigt u van harte uit dit concert bij te wonen. Jan van Wijlick 14

Allerlei Op woensdag 15 augustus om 16.30 uur komt de gebedskring bij elkaar in de kapel. Zaterdag 18 augustus is er om 19.30 uur een bijeenkomst op camping De Betteld, waar de gebedsgenezer Jan Zijlstra acte de presence geeft. Zelf heb ik forse vraagtekens bij zijn werk, maar nieuwsgierigheid dwingt me om zo’n dienst eens mee te maken. Gaat u mee? Opgave vóór vrijdag de 17e, in geval van samen rijden. Ook namens mijn collega’s De Vries en Kraai wens ik u een goed vervolg van deze zomer. ds. Menno Leistra

Afscheidsdienst ds Patrick de Vries Onze wijkpredikant ds.Patrick de Vries heeft samen met zijn vrouw Joanne een beroep aangenomen naar de Protestantse Gemeente Beilen/Hijken en Hooghalen. Tijdens de dienst op 30 september om 10.00 uur zullen wij als gemeente afscheid van hem nemen. Ds. De Vries zal op zondag 7 oktober intrede doen en als predikant worden bevestigd in Beilen. Afscheidsreceptie en afscheidscadeau Op vrijdag 28 september van 19.30 tot 21.00 uur biedt de wijkgemeente Bethlehemkerk aan ds. De Vries een afscheidsreceptie aan. Onder het genot van een hapje en een drankje is er in de wijkzaal ruimschoots gelegenheid om afscheid van hem en zijn vrouw te nemen. Als wijkgemeente willen wij ds. De Vries een afscheidsgeschenk aanbieden. U kunt uw gift hiervoor overmaken op rekening 999.000 t.n.v. Wijk- en bloemenfonds Bethlehemkerk o.v.v. “Afscheid ds.De Vries”. Van harte aanbevolen. Jan van Wijlick, voorzitter wijkkerkenraad

Verschrikkelijke gebeurtenis veerbootramp in Tanzania op woensdag 18 juli j.l. Bij de veerbootramp in Tanzania hebben twee van onze gemeenteleden de ramp niet overleefd. Op hun vakantie zijn dhr. Jaap Breure en mevr. Joke Breure-Schokkenbroek, beiden in de leeftijd van 51 jaar, tijdens de overtocht met de veerboot verdronken. Hun beide lichamen zijn gelukkig gevonden en geïdentificeerd en komen waarschijnlijk in week 31 in Nederland aan. Het is verschrikkelijk voor hun drie kinderen die zij achterlaten, de naaste familie, vrienden, kerk, school, enz. Zo opeens een lege plaats… In de zondagse diensten van 22 en 29 juli j.l. is voor hen gebeden en om Gods Kracht en Steun gevraagd bij dit grote verlies. Belijdenisdienst Op zondag 24 juni deed Mimi Averesch belijdenis in de Salvatorkerk. Het was een heel feestelijke, bijzondere dienst. Bijzonder in de eerste plaats voor haar zelf. Op haar 18e nam ze heel bewust het besluit om geen belijdenis te doen in het kerkgenootschap waar ze was opgegroeid (de Gereformeerde Gemeenten). Later ging ze zich bij ons thuis voelen, maar voor haar gevoel had ze iets niet helemaal afgemaakt. Nu deed zij belijdenis in ons midden, niet uit traditie, niet omdat het van haar verwacht werd, maar uit eigen vrije keus en overtuiging. Bijzonder was het ook voor haar familie. Hoewel onze gemeente ver afstaat van hun geloofsbeleving en kerkelijke traditie, wilden zij er toch graag bij zijn. Ze voelden zich welkom bij ons en hebben ondanks alle verschillen de dienst als mooi ervaren. Bijzonder was het óók voor onze gemeente. Het is de laatste jaren niet standaard meer dat er belijdenis wordt gedaan. Als dat dan toch gebeurt, dan voelt dat als extra feestelijk. Maar het was vooral zo bijzonder omdat Mimi een warm plekje heeft in ons midden. De betrokkenheid en de vreugde van velen was voelbaar. Pieter Regensburg maakte er foto’s van. Nieuw seizoen Na de zomervakantie beginnen onze kerkelijke molens weer sneller te malen. Gesprekskringen, de cantorij, het jeugdwerk, het kerkcafé, de Bijbel-en-Korangroep, het gaat allemaal weer beginnen. We accentueren dat met een gezellig startweekeind. Op zaterdag 22 september is er een programma met allerlei activiteiten voor jong en oud en op zondag 23 september een dito kerkdienst rond het thema ‘geloof, hoop en liefde’. In het nieuwe seizoen zien we uit naar het weekeind van 3/5 oktober. Dan komt de kerkenraad van onze partnergemeente in Zwickau-Planitz op bezoek. Een programma voor de beide kerkenraden, met uitwisseling, nadenken over ons gemeente-zijn, bezinning en ontspanning is in voorbereiding. Behalve onze ‘verre vrienden’ zullen ook onze goede buren aandacht vragen. In het kader van de reorganisatie van de Protestantse Gemeente te Arnhem, die in de maak is, onderzoeken we de mogelijkheden voor samenwerking met Elden-De Kandelaar. We doen dat vanuit een positief uitgangspunt. We willen kijken hoe we wederzijds elkaar kunnen versterken en ondersteunen. Dat alles vanuit de vraag: hoe willen wij, nu en straks, gemeente zijn in Arnhem-Zuid, voor onze leden, maar ook voor de mensen om ons heen? Viering van de gezamenlijke kerken op 16 september Katholieken en Protestanten in Arnhem-Zuid zien elkaar als broeders en zusters. Al vele jaren is er een warme verstandhouding en werken we op vele terreinen samen. Dat alles komt onder andere tot uiting in de gezamenlijke vieringen die we twee maal per jaar houden: in januari en in september. Op 16 september zijn we welkom in de Lucaskerk, voor een viering waarin pastor Aloys Lurvink en dominees Hubertien Oostdijk en Pierre Eijgenraam zullen voorgaan. In deze dienst zal ook de eucharistie worden gevierd, waarbij alle aanwezigen van harte uitgenodigd zijn om brood en wijn uit Zijn hand te ontvangen. Diezelfde zondag is er ook een bijzondere viering in de Eusebiuskerk, rond het thema ‘compassie’. Er zullen gasten zijn uit Coventry om het ‘Cross of Nails’ te overhandigen. Dit bijzondere kruis is een symbool van steden over de hele wereld die kort of langer geleden te maken hebben gehad met oorlogsgeweld. In Nederland zijn bijv. ook Rotterdam en Nijmegen hierbij aangesloten. U moet dus kiezen deze zondag! Maar ook in de Lucaskerk willen we thematisch aansluiten bij dit thema. En misschien zal na afloop van de dienst nog een kleine delegatie vanuit Zuid naar het Centrum vertrekken om daar het staartje van die andere bijzondere dienst nog mee te kunnen maken en daar van onze betrokkenheid blijk te geven. Let op: de Salvatorkerk is op deze zondag gesloten. De dienst in de Lucaskerk begint om 10.30 uur, de dienst in de Eusebius om 10.15 uur. Zomerspelen Begin juli zijn we weer begonnen met de spelletjesmiddagen op de dinsdag. Tot onze grote blijdschap zagen we al vanaf de eerste middag, naast de bekende trouwe bezoekers, ook verschillende nieuwe gezichten. In de stille zomermaanden is het fijn om met elkaar wat gezelligheid te creëren. De sjoelbak en het Triominos blijven favoriet, maar inmiddels worden ook andere spellen erg gewaardeerd. Mocht u het leuk vinden om ook een keer te komen kijken; we ontmoeten elkaar iedere dinsdag vanaf ongeveer half 3. Tot en met eind augustus gaan we hier mee door. We zouden het leuk vinden als u ook eens langs komt! Anneke, Corrie, Rose en Marissa

Salvatorkerk

kerkgebouw: Salvatorplein 274 (3212159) www.salvatorkerkarnhem.nl • wijkredactie: ds. J.P. Eijgenraam • predikant: ds. J.P. (Pierre) Eijgenraam (3519531) [email protected] • scriba: Meint Lukkien (4743343) [email protected] • wijkkas: 3068364 t.n.v. Wijkkas Salvatorkerk Arnhem

Stage Van september tot en met december zal onze wijkgemeente stageplek zijn voor een predikant in opleiding aan de Protestantse Theologische Universiteit, locatie Utrecht. Haar naam is Ellen Enderlé. Aan ons is gevraagd of wij bereid zouden zijn haar te ontvangen en daar hebben we met enthousiasme op gereageerd. We vinden het fijn om op die manier een bijdrage te kunnen leveren aan de opleiding en vorming van nieuwe predikanten. Op onze beurt verwachten we dat haar aanwezigheid in ons midden ook de levendigheid van onze gemeente ten goede zal komen. (Al hebben we over die levendigheid op zich niets te klagen, gelukkig!). Ze zal zich binnenkort aan u voorstellen, eerst schriftelijk en al snel ook in eigen persoon door een actieve rol te gaan spelen in onze kerkdiensten en andere activiteiten. Startweekend Salvatorkerk Zoals elders in het bericht van onze wijkgemeente al gemeld is, wordt op zaterdag 22 en zondag 23 september het startweekend van onze wijkgemeente gehouden. De voorbereidingscommissie heeft voor de zaterdag een leuk programma in elkaar gezet. Hier is voor elk wat wils ingepland. De jeugd van onze gemeente gaat naar de indoorspeeltuin, er wordt een actief programma geboden in de vorm van een soort outdooractiviteit en er zal een bustocht worden georganiseerd. Daarna zullen alle gasten zich verzamelen in de Salvatorkerk om gezamenlijk de maaltijd te nuttigen. Op zondag zal de nadruk liggen op de kerkdienst en hopen we gezamenlijk nog koffie te drinken na afloop. Via “Van A tot Z” en de Weekbrief zullen op termijn de aanmeldingsformulieren worden verspreid.

15

‘Regenboog’ bezint zich in Levenstuinen Op zondag 17 juni was er na de viering (weer) een bijeenkomst om ons te bezinnen op de toekomst van De Regenboog. Met de zomer vlak voor de deur gingen we voor een inspirerende omgeving: de Levenstuinen van Groot Honschoten. Een heerlijke locatiekeuze van de voorbereiders!

OGR De Regenboog

Oecumenische Geloofsgemeenschap te Arnhem-Zuid www.regenboogrijkerswoerd.nl locatie: Spiegelhuis, Mooieweg 94 (06–57736103) • wijkredactie: J. (Han) Hoekstra (3618103) [email protected] • pastores: J. (Han) Hoekstra (3618103) [email protected] • W. (Wim) Palstra (3231719) [email protected] • scriba: M. Bonnema (3272299) [email protected] • wijkkas: 232788 t.n.v. penningm. OWR

Etenspauze in het zachte gras

Geluid en stilte

Eén van die Tuinen in Teuge is de ‘Tuin van het Geluid’, gelegen tegen een zeven meter hoge heuvel. Een cascade als watertrap maakt een zacht natuurlijk geluid. Bovenaan is een stiltecentrum waarin gedachtegoed van verschillende wereldgodsdiensten te vinden is. Je kunt er bij voorbeeld deze tekst lezen over Stilte: De stilte oordeelt niet zij stelt geen vragen in haar zijn geen verlangens zij kent geen dwang De stilte vraagt niet zij stelt geen doel in haar is geen morgen zij kent geen wil De stilte heeft geen oorzaak zij kent geen angst in haar is geen verleden zij stel geen eisen De stilte is niet van mij zij kent geen bezit in haar zijn geen zorgen in ieders haar ligt zij verborgen. Cees Haring

19 augustus weer viering in het Spiegelhuis We nodigen u en jou van harte uit om de vieringen in het Spiegelhuis weer te bezoeken! Ze beginnen weer na de ‘zomerstop’ op zondag 19 augustus, met Han Hoekstra als voorganger. De zondag daarna is dat een voormalige Regenboogpastor: Yolanda Voorhaar.

16

Komende diensten • Zondag 12 augustus 10.00 uur: ds. Hubertien Oostdijk – van Andel • Zondag 19 augustus 10.00 uur: ds. Pierre Eijgenraam • Zondag 26 augustus 10.00 uur: ds Han Hoekstra dienst in de openlucht; plaats: Spelderveld (waterspeelveld) aan de Elderhofseweg De koffiegroep Ook de koffiegroep is even op vakantie. Napraten over de dienst in huiselijke sfeer, dus voorlopig niet bij de vaste adressen. Na de vakantie kunnen Hanneke Nieuwland, Dick en Marijke van Diggelen of Wim en Dorothee Burgers weer vertellen waar de koffie klaar staat. In Memoriam Op 29 juni jl. overleed Gradus Johannes Velthuizen, op de leeftijd van 67 jaar. Een lange periode van ziekte en leven tussen hoop en vrees ging hieraan vooraf. Samen met zijn vrouw Trudie probeerde hij er steeds nog wat van te maken. Als het maar even kon trokken ze er op uit, de natuur in. Totdat allen die hem lief waren hem, na een ernstig ziekbed, los moesten laten. In een oecumenische dienst in de Lucaskerk in Elden hebben we afscheid van hem genomen en ook in dankbaarheid teruggekeken op zijn leven. Daarna was de sfeervolle crematieplechtigheid op de buitenlocatie in Dieren. Wij bidden om kracht en troost voor Trudie, Pim en Paulien en Maud. Op 24 mei jl. overleed na een bewogen leven Benny Armand Tomasouw. Meneer Tomasouw maakte als jongvolwassene de verschrikkingen van de tweede wereldoorlog mee in Indonesië. Daarna diende hij als vrijwilliger in het Nederlands-Indisch leger en raakte zo betrokken bij de vrijheidsstrijd vanuit Nieuw Guinea. Later in Nederland bouwde hij met zijn vrouw Sylvia een nieuw leven op en kregen ze samen drie kinderen. Ook werd hij tot grote vreugde hier herenigd met zijn kinderen uit een eerder huwelijk. Na een oecumenische dienst in de Lucaskerk in Elden, waren er tijdens de plechtigheid in de aula van crematorium Moscowa veel persoonlijke herinneringen. Gods nabijheid bidden we allen toe die hem zo zullen missen. In de vroege ochtend van 10 juli 2012 overleed na een kort ziekbed toch nog onverwacht Hendrik Jan Verweij, op de leeftijd van 67 jaar. Veel mensen binnen onze kerkgemeenschap kennen Henk uit de periode dat hij actief betrokken was bij het jeugdwerk. Voor Henk was het overlijden van zijn vrouw Ria, in 2004 een grote klap. Als brandweerman was hij in zijn element en toen hij in verband met zijn pensionering het uniform niet meer kon dragen was ook dat moeilijk. Het was voor hem niet gemakkelijk om de balans in zijn leven en in de kring van familie en kennissen te behouden. In kleine kring hebben we hem herdacht in de aula van Monuta aan de Eimersingel. Daarna was de crematie in stilte. Anja Vogelzang

Zondag 26 augustus Buitendienst We lezen vaak dat Jezus buiten is en daar de weg van Gods bedoelingen wijst. Nu heeft Nederland niet het klimaat van een land aan de Middellandse Zee, maar we hopen dat het weer op de laatste zondag van augustus ook hier geschikt is voor een buitenviering! We nodigen u en jou van harte uit om te komen. En als het kan, wil je dan iets mee nemen om op te zitten? Een deken of klapstoel. • Plaats: Spelderveld (waterspeelveld) Elderhofseweg • Thema: Bergrede, op de hoogte van Gods Gelukswensen! • Aanvang: 10.00 uur • Voorganger: ds. Han Hoekstra; voorbereidingsgroep Dorothee Burgers, Nicole van Doesburg, Ingrid de Jong. Bij slecht weer gaan we naar ‘De Kandelaar’, Den Haagweg 1.

Elden-De Kandelaar

Kerkgebouw: Den Haagweg 1 (3812252) www.elden-dekandelaar.nl • wijkredactie: Wim van Woerkens (3811103) Deurnestraat 2 [email protected] • predikant: ds.Hubertien Oostdijk-van Andel (3237577) [email protected] • predikant: ds. Anja Vogelzang (3233833) [email protected] • predikant: ds. Han Hoekstra [email protected] • predikantensecretariaat: [email protected] • scriba: Hans van de Ven (4451720) [email protected] • wijkkas: Elden-De Kandelaar rek.nr 13.48.696

Dag de

van

Dialoog Dag van de Dialoog Vorig jaar deed De Kandelaar voor het eerst mee met de Dag van de Dialoog en ook in 2012 willen we graag weer een tafelgesprek organiseren. De organisatie is een fluitje van een cent. Michiel Wisse heeft zich al beschikbaar gesteld om het gesprek te leiden. Hans Vink zorgt voor een lekkere maaltijd. Het thema is aan alle tafels in Arnhem “Waardering”. Dit jaar start de Dag van de Dialoog op zaterdag 3 november. Er is voor gekozen om dit jaar een hele week te gebruiken voor de dialoogtafel. Dat geeft de organisatoren wat meer ruimte om een geschikt dagdeel uit te zoeken. Dus het is eigenlijk een dialoogweek, van zaterdag 3 november t/m vrijdag 9 november. Het bleek vorig jaar wel een klus om een gemengd gezelschap om tafel te krijgen. Liefst zowel enkele gemeenteleden als mensen uit de buurt of bijvoorbeeld leerlingen van de school tegenover De Kandelaar. We zoeken iemand die deze werving wil verzorgen! Een beetje publiciteit, wat contacten uitzetten, dat werk. De exacte datum voor onze gesprekstafel (en de keuze tussen ontbijt, lunch, diner) maak je in overleg met Michiel Wisse en Hans Vink. Wie pakt deze uitdaging op? Hans van de Ven, [email protected] of 06-51052631 17

Herv. wijkgemeente De Rank Bonifatiuskerk: Huissensedijk 10, Elden telefoon: 3830286 postadres: Huissensedijk 12, 6842 AK Elden (Arnhem) www.gemeentederankarnhem.nl

• wijkredactie: hr. H. Boer (4437934) [email protected] • predikant: ds. P. Vermaat (0318–510161) [email protected] • scriba: hr. H. Boer (4437934) [email protected] • wijkkas: rek.nr. 1559972 t.n.v. penningmeester De Rank

Middagbijbelkring Blijven de kerkdiensten gewoon doorgaan, ook de middagbijbelkring ligt nog steeds op volle snelheid. Op 21 augustus komen we samen rond het Johannesevangelie. We verdiepen ons in de bruiloft te Kana. Water wordt in wijn veranderd. “Kan niet” zegt u? Zou voor de Here iets te wonderlijk zijn?

Kerk-zijn in de zomer Het gevoel van vakantie en het even afstand nemen van de dingen is op zich een goede en nuttige zaak. Maar dat geldt niet voor het geloof. De wetenschap dat God elke dag je draagt en voortleidt, die wetenschap neemt geen vakantie. Gelukkig niet. Ook in de vakantie wordt het geloofsleven gevoed door dagelijks betrokken te zijn op het woord en wekelijks de kerkdienst te bezoeken. Het aantal mensen dat onze diensten bezoekt is nauwelijks minder dan normaal. Als aan de ene kant geheide kerkbezoekers weg zijn komen aan de andere kant gasten in de kerkdienst, kennelijk met vakantie in de regio. Leuk dat ze de Bonifatiuskerk weten te vinden. Dat danken we onder meer aan de website rankgemeentearnhem.nl. Zoekt u deze website nog eens op. Hij wordt steeds up-to-date gehouden door onze webmaster, Jacques Ros. Wat door meerderen gemist wordt is het koffiedrinken na de dienst. Twee maanden lang geen koffiedrinken na de dienst, dat is afzien. Daarom gaat de kerkenraad proberen een paar keer koffiedrinken in te lassen. Daarbij zijn we afhankelijk van de welwillendheid van onze vrijwilligsters, die we enerzijds graag ook rust gunnen in de zomertijd, maar voor wier inzet we ook erg dankbaar zijn.

Onze zieken Op het moment dat ik dit schrijf is voor Dicky Hartgers het kwellende wachten op de operatie op 10 augustus nog gaande. De heer Jan van Beek is begonnen aan de tweede ronde chemokuren. Zijn longen reageren hier goed op. De heer Melaard is binnen Altenova verhuisd van de revalidatie naar de verzorgingsafdeling. Mw. Timmerman krijgt de nodige hulp, zodat ze in haar eigen flat kan wonen. Ze heeft nog zeer beperkte energie. Het is voor deze zieken onder ons geen makkelijke fase in hun leven. We mogen denken aan de eerste regels van Lied 470: Wat vliedt of bezwijkt, getrouw is mijn God, Hij blijft aan mijn zij in ’t wisselend lot.

Het is even spannend als de wijn op is. Er valt een schaduw over dit feest. De feestvreugde dreigt te versomberen. Dat Jezus het feest redt door water in wijn te veranderen is, volgens de evangelist Johannes, het begin van de tekenen die Hij gedaan heeft. Het griekse woord voor “begin” kan ook “oorsprong” betekenen. De wonderlijke verandering als principe van de tekenen. Ds. Vermaat gaat het ons allemaal uitleggen. De middagbijbelkring duurt van 14.00 tot 16.00 uur. Vanaf half 2 kunt u onder het genot van thee of koffie gezellig bijpraten.

Monumentendag Op zondag 9 september is er monumentendag. Ook de Bonifatiuskerk zal open zijn voor degenen die dit historische kerkgebouw willen bezichtigen. Maar naast al het moois dat er te zien is valt er ook veel schoons te horen. Van ca. 13.30 – 14.00 uur speelt Jack Blok op het mooie Maarschalkerweerd-orgel van de Bonifatiuskerk. En vanaf 15.00 uur speelt Omega, een muziekgezelschap dat is gespecialiseerd in het ten gehore brengen van oude muziek. Ook met gesloten ogen valt er dus al veel te genieten. Natuurlijk is er een rondleiding. Drs. Theo van Loenen, historicus, zal de bezoekers het verhaal vertellen van dit kerkgebouw, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 14e eeuw.

18

Bij de diensten Nog twee weken en dan zijn de gezamenlijke zomerdiensten met de Doopsgezinde Gemeente en de Waalse Gemeente weer voorbij. A.s. zondag in de Waalse Kerk met onze eigen predikant Marieke Fernhout en tenslotte op 19 augustus de jaarlijkse dienst in de Eusebiuskerk, waar ds. Paul Thimm van de Doopsgezinden zal voorgaan. Daarna gaan we als verschillende gemeenten weer naar onze eigen gebouwen terug, maar de samenwerking duikt telkens weer op en dat is een goede zaak. En zo gaan we geleidelijk weer aan een nieuw seizoen beginnen, de zomer is een eind op streek. Veel heb ik nog niet te melden, maar wel wil ik graag alvast wat onder de aandacht brengen, nl. onderstaand stukje. zondag 9 september 2012 As I left my father’s house Voorstelling voor kinderen en volwassenen Vluchtelingen met verschillende culturele en religieuze achtergrond vertellen over hun wereld. Een wereld van mensen die leven met de gevolgen van vijandigheid, geweld, oorlog en extremisme. Zij vinden steun en inspiratie tijdens hun vlucht in het leven van hun profeten Abraham, Mozes, Mohammed en in Jezus. Ook zij hebben moeten vluchten, voor zowel hun onderdrukkers als hun eigen volk. Met hun verhalen en hun theatrale gebeden nodigen zij u uit om hen te steunen, maar ook om uw eigen verhalen van pijn, migratie en hoop met hen te delen. De initiatiefnemer van deze door de Gemeente Arnhem gesubsidieerde voorstelling is het Vluchtelingen Platform Arnhem. De schrijver is Bright O’ Richards ,één van de hoofdrolspelers, die hiervoor in 2011 de Compassieprijs kreeg. De voorstelling is voor iedereen toegankelijk en trekt veel bezoekers, dus wees op tijd. tijd: plaats: entree: organisatie: informatie:

15.00 uur Kerk Parkstraatgemeente Kastanjelaan 22e, Arnhem gratis (vrijwillige bijdrage gewenst) Parkstraatgemeente Arnhem www.parkstraatgemeente.nl www.vluchtelingenplatformarnhem.nl

Wij hopen, dat deze voorstelling ook uw aandacht zal krijgen, het is al op meerdere plaatsen opgevoerd, mis deze kans dus niet! Nog een goede restzomer toegewenst. Els van Essen

Parkstraatgemeente

Samenwerkingsverband Remonstranten en Vrijzinnige Protestanten Kerkgebouw: Parkstraat 31a www.parkstraatgemeente.nl • wijkredactie: Els van Essen [email protected] • predikant: ds. M.G. Fernhout [email protected]

Aanvang diensten 10.15 uur tenzij anders aangegeven

Vertreden een donkere golf dreigend met diepe verborgenheden hoog opreizend om genadeloos te overspoelen niet te weerstaan zo is de dood voor wie hem in de ogen ziet in machteloze verstarring zinloze weerstand onheilsvloed wie zal jou met voeten treden? jouw oerkracht bedwingen? waar is de grote vis die beschutting kan bieden tegen demonen van de onderzee? zachte voetstappen deinen mee in de orkaan van twijfel een ijle stem trotseert het zieden van het water roept soms net te verstaan een enkel wankelend woord: ik zal zijn niet niemand als jij verdrinkt René Romijn 19

Eglise Wallonne Waalse Kerk Arnhem www.waalsekerkarnhem.nl

kerkgebouw: Gasthuisstraat 1, 6811 BS Arnhem naast het politiebureau (4435268) wijkredactie: Hennie G.R.Jacobs (4457065) verhuur kerkgebouw: Ton van Gestel (4435268) contactpersonen:

Martin Kas (3703302) Elfriede ter Schegget (3816695) Anke de Man (055–3563189)

Komende kerkdiensten In de maand augustus gaan we door met de gezamenlijke diensten van de Doopsgezinde gemeente, de Remonstrants/ Vrijzinnig Prot. (Parkstraatgemeente) en de Waalse Kerk. Zie het Rooster Erediensten op blz. 2 van deze Kerkperspectief. De dienst van 12 augustus a.s. staat onder verantwoordelijkheid van onze gemeente en vindt plaats in onze eigen kerk. De eerste dienst van onze gemeente in het nieuwe seizoen zal plaatshebben op 23 september a.s., weer in de eigen kerk en op de vertrouwde tijd van 17.00 uur, gevolgd door een glas wijn en een hapje.

Over rituelen Op de voorpagina van Kerkperspectief staat regelmatig een stukje van de hand van eindredacteur Arjen van Voorst. De laatste keer ging het over rituelen, in het bijzonder vakantierituelen. Treffend en met leuke voorbeelden geïllustreerd. Kerkgang behoort beslist ook tot de rituelen in ons leven. Het zondagochtendontbijt met gekookt eitje en beschuit dat daaraan voorafgaat is dat ook. Een gebeurtenis of gebruik op een vaste tijd waar men graag naar uit kijkt. Dit als ritueel te betitelen heeft voor mij geen denigrerende klank, integendeel, ik zie dit als een uiting van waardering en heb een prettig gevoel daarbij. Het leven verarmt wanneer mensen geen gevoel meer hebben voor rituelen die we als waardevol ervaren. We mogen blij zijn dat er nog politieke partijen zijn die zondagsrust bepleiten en zich verzetten tegen de algemene invoering van de koopzondag. Deze opmerking heeft natuurlijk niet de bedoeling van een stemadvies voor de aanstaande verkiezingen, dat begrijpt u wel, ik wil er alleen mee zeggen dat betekenisvolle rituelen voor mensen belangrijk zijn en niet aan commerciële overwegingen ten offer zouden mogen vallen. Er zijn dikwijls diepe gevoelens of bijzondere herinneringen aan verbonden zodat het je toch raakt wanneer zo’n ritueel verdwijnt uit de familie, bijv. als je kroost de zondagse kerkgang achterwege laat. Over de vorm van rituelen valt trouwens ook veel te zeggen. Kerkzang, liturgie, het kopje koffie na afloop van de dienst, het hoort allemaal bij het ritueel van de kerkdienst. Dat maakt het ook zo moeilijk om daar verandering in aan te brengen. Maarten ’t Hart heeft in zijn boek Psalmenoproer prachtig geschreven over de weerstand in de achttiende eeuw binnen de kerkgemeente van Maassluis tegen de toen gebruikelijke superlangzame kerkzang op hele noten. Slaande ruzie! Onze gemeente heeft dit jaar belangrijke veranderingen in de liturgie doorgevoerd, die in het bijzonder van invloed zijn op de muzikale vormgeving. Voor wie regelmatig deze wijkberichten leest, is dat bekend. Wij mogen dankbaar zijn voor de goede ontvangst bij de gemeente van de liturgische en muzikale vernieuwingen, die door een klein groepje enthousiastelingen zijn ontwikkeld en behoedzaam ingevoerd. Ze hebben tevens tot een groei van onze gemeente geleid waarvan wij natuurlijk hopen dat hij zal aanhouden. Mensen zouden kunnen denken: die 14 Waalse gemeenten in Nederland houden met hun Franstalige diensten een ritueel in stand dat min of meer folklore is geworden. Dat zou waar zijn wanneer Waalse gemeenten tegen wil en dank zouden worden open gehouden. Maar zo is het niet! Bevlogen francofiele bestuurders en gemeenteleden, met Franse of Franssprekende Nederlandse pasteurs en in onze Arnhemse gemeente met vernieuwers van liturgie en muzikale vorm, houden het Franse element in het veelkleurige kerkelijke landschap van Nederland gelukkig nog steeds levend! Lief en leed Op de hoge leeftijd van 97 jaar is overleden ons gemeentelid dhr. Joop Ouwenbroek, echtgenoot van Manna Ouwenbroek-Berkhoff die meermalen een functie in de kerkenraad heeft bekleed. De uitvaartdienst is op 30 juni j.l. in onze kerk gehouden en ds. Henk Spoelstra ging daarin voor. Velen van onze gemeenteleden en vrienden van de familie woonden met de familie de plechtigheid bij en waren Manna tot steun bij het afscheid van haar geliefde echtgenoot. Ons gemeentelid tevens vroegere, langjarige administrateur Hans Molenaar heeft zich moeten onderwerpen aan een operatieve ingreep. Hij en zij die al langer ziek zijn maken het redelijk tot goed: mevr. M.C. van der Plank, mevr. Nel Chardon, mevr. Marguérite Benschop. De Eeuwige ziet naar hen allen om, wij hoeven daar niet om te vragen, wij mogen er op vertrouwen! Weet u dat onze gemeente een Présidente d’honneur heeft? Mme Ginette Prins, want zij is het, vierde op 14 juli j.l. haar verjaardag. Wat zegt u? Mais non, men vraagt een dame niet naar haar leeftijd en zeker een Française niet! Zij mag zich in een goede gezondheid verheugen en allen in onze gemeente verheugen zich met haar daarover. Wij wensen haar nog gelukkige jaren in het midden van onze gemeente toe. Pastorale bijstand Zolang nog niet in de predikantsvacature is voorzien mogen wij een beroep doen op ds. Henk Spoelstra (Oosterbeek) en pasteur Richard Bennahmias (Amsterdam/Haarlem). U kunt zich desgewenst daarvoor wenden tot Anke de Man, tel. 055–3563189) of Hennie Jacobs (026–4457065). Hartelijke groet, Hennie Jacobs

20

Laatste keer orgelspel door Jan van Rossem op zondag 19 augustus, 10.30 uur Op zondag 19 augustus zal onze vroegere cantor-organist voor de laatste keer spelen in de eredienst in onze kerk. Ds. Touwen schreef in ons kerkblad “Concordia” het volgende : “Op 11 augustus wordt Jan van Rossem 80 jaar. Hij was gedurende vele jaren onze cantor-organist. De cantorij heette toen nog kerkkoor. Hij stond aan het begin van de Bachcantatediensten. Na zijn afscheid in 2002 heeft hij -vooral het laatste jaar- vaak voor Susanne Paulsen waargenomen. Steeds heeft hij ons laten genieten van een grote variëteit aan orgelrepertoire. Maar vooral is Jan begeleider van de gemeente, die op zijn spel niet alleen de sterren van de hemel zingt, maar bovendien door zijn begeleiding bij de betekenis van de afzonderlijke strofes wordt bepaald. Musiceren is een vorm van verkondiging. Jan heeft zijn ambachtelijkheid en kunstenaarschap gewijd aan die muzikale verkondiging en in heel brede zin aan de muziekpedagogiek. Hij heeft besloten dat het met zijn 80ste welletjes is en mooi geweest. Dat mooi is zeker waar. Wij danken hem voor de bezieling, schoonheid en troost die hij ons heeft gebracht”. Wilt u nog eens van het orgelspel van Jan van Rossem genieten : u bent zeer welkom in de dienst !

Leren van Luther - cursus van vijf avonden Protestantse theologie is niet te begrijpen zonder enige kennis van het gedachtegoed van de kerkhervormer Maarten Luther (1483–1546). Hij is het beeldmerk geworden van de Reformatie. Zijn denken heeft zowel het kerkelijk als het maatschappelijk leven in Europa verregaand beïnvloed. Vanaf het najaar 2012 start op verscheidene plaatsen in Oost en Noord Nederland een cursus over Maarten Luther, zijn theologie en de betekenis daarvan voor de christelijke traditie. In vijf avonden wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste aspecten van zijn leven en werk. Vijf lutherse predikanten leiden de bijeenkomsten. Men kan zich op de cursusavonden voorbereiden door de desbetreffende teksten uit de bundel die ook tijdens de bijeenkomsten wordt gebruikt, te lezen. Opbouw van de cursus : • avond 1 De persoon van Maarten Luther, docent: ds. De Fouw • avond 2 De kern van Luthers theologie, docent: ds. Vos • avond 3 De kerk volgens Luther, docent: ds. Van Twist • avond 4 Luthers visie op de doop, docent: ds. Touwen • avond 5 Luther en de liturgie, docent: ds. Freytag. AANMELDING : Om aan deze serie van vijf avonden mee te doen, meldt u zich tot uiterlijk een week voor aanvang van de cursus aan bij de predikant uit de plaats waar u de cursus zult volgen. In Arnhem is de cursus op: 2 oktober, 27 november, 22 januari, 26 februari en 16 april. Aanmelden dus bij ds. Touwen. Het cursusgeld bedraagt € 20,-. Hiervoor ontvangt u de tekstbundel, koffie of thee. Het is de bedoeling dat deze cursus volgend jaar (2013 – 2014) een vervolg krijgt met opnieuw vijf avonden over verwante en aanvullende onderwerpen. Studiemiddag van de studiekring Drewermann Nederland op zat. 6 okt. 13.30 uur Op zaterdagmiddag 6 oktober a.s. zal een studiemiddag plaatsvinden, georganiseerd door de Studiekring Drewermann Nederland. Het thema van die dag zal zijn: Maarten Luther, zijn betekenis toen en nu. Programma : een inleiding door onze predikant ds. Klaas Touwen en een lezing door dr. Eugen Drewermann, ex-priester en psychotherapeut te Paderborn (Dld). Plaats: Juniorgebouw van het Marnix College, Prins Bernhardlaan 25, 6713 MA Ede . Tijd: 13.30 uur 17.00 uur. Belangstellenden zijn welkom. AANMELDING : vóór 1 oktober door overschrijving van € 10 voor leden en studenten en € 20 voor belangstellende niet-leden op rekening 4859935 t.n.v. Studiekring Drewermann Nederland te Veenendaal o.v.v. ‘Studiedag 6 oktober 2012’. Verdere informatie op de website www.studiekringdrewermann.nl

Evangelisch-Lutherse Kerk

kerkgebouw: Spoorwegstraat 8-10, Arnhem www.luthersegemeentearnhem.nl wijkredactie: mw. E. Muurling (3336657)

Bestuur Stichting LUKA gewijzigd Door vertrek van enkele bestuursleden, die er drie of zelfs vier zittingsperioden op hadden zitten, is het bestuur van de Stichting Lutherse Kerkmuziek Arnhem afgelopen jaar op zoek gegaan naar nieuwe leden. Met vreugde kunnen we melden, dat drie nieuwe leden, nl. de heren Theo Lustig, Gerard Ursem en Eugène Schijvens zijn toegetreden. De samenstelling van het bestuur is thans als volgt : • Theo Lustig, voorzitter • Maarten van der Wouden, secretaris • Gerard Ursem, penningmeester • Eugène Schijvens, lid • Martin Kas, lid. Wij wensen de nieuwe bestuursleden veel plezier in hun nieuwe taak. En danken vooral de afgetreden bestuursleden, de heren Martien Happel en ds. Willem van Buuren en mevr. Suze de Zwart voor hun jarenlange inzet. Graag bevelen we het lidmaatschap van de Stichting LUKA in ieders aandacht aan, zodat de muziek in onze kerk van harte kan blijven klinken ! (De eerstvolgende Bachcantate is zondag 9 september a.s.). Nieuwe secretaris kerkenraad Met vreugde kunnen we melden, dat de heer Roel Bosch is verkozen tot kerkenraadslid. Hij zal de functie van secretaris gaan vervullen. De datum van bevestiging zal nog nader worden bekendgemaakt. Elly Muurling

Contact: Aart de Groot, secretaris SDN, 026-4722719, [email protected] 21

Nieuws van het NBG Bijbelcampagne Filipijnen

Het Filipijns Bijbelgenootschap heeft een droom: 5 miljoen bijbels verspreiden onder de arme bevolking. Dat is nodig; 80% van de Filipino’s is christen, maar slechts één op de drie heeft een bijbel. In 2011 werden al 400.000 bijbels in negen talen verspreid. Maar de vraag naar bijbels is vele malen groter. Als er voldoende steun komt voor de campagne en het beoogde aantal van 5 miljoen bijbels in 2015 wordt gehaald, dan blijven die echt niet in de magazijnen liggen. De campagne kreeg de naam ‘Opdat zij één zijn’, een verwijzing naar het gebed van Jezus in Johannes 17:20. Het gaat niet alleen om bijbelverspreiding onder de christenen. Het Bijbelgenootschap wil - in samenwerking met de kerken - de Bijbel ook aanbieden aan mensen die niet gelovig zijn, het geloof hebben verloren of voor wie het geloof geen rol van betekenis speelt in hun leven. Ons sterk verdeelde land’- zo is de mening van het Filipijns Bijbelgenootschap - ‘heeft de boodschap van de Bijbel hard nodig. Het imago van de Filipijnen is niet zo positief; we zouden het meest corrupte land van Azië zijn. Dat kan veranderen als mensen de Bijbel lezen en serieus nemen. Daardoor zullen ze meer en meer gaan beseffen dat we elkaar nodig hebben om problemen aan te pakken.’

Over wie gaat het? • Ik ben koning van Juda. Ik was ziek. Toen bad ik tot God. De profeet Jesaja vertelde dat ik nog vijftien jaar mocht blijven leven. • Ik ben een profeet. Ik zit bij de beek. Raven brengen mij te eten. • Ik ben een tovenaar. Eens reed ik op mijn ezelin. De ezelin was heel dwars en ik sloeg haar. Toen praatte het dier tegen mij. • Ik kom uit Moab. Maar ik ging met mijn schoonmoeder naar Israël. Daar verzamelde ik koren op het land van Boaz. Ik ben de overgrootmoeder van David. • Ik ben woedend op mijn broer! Hij heeft mijn vader bedrogen. Hij trok kleren van mij aan. Hij deed geitenvellen op zijn armen om net zo harig te zijn als ik. En toen kreeg hij mijn zegen! • Ik woonde vroeger in een prachtige tuin. Nu niet meer, want mijn man en ik hebben gezondigd. Ik heb geen moeder, maar zelf ben ik de moeder van alle levenden. • Ik was een officier uit het leger van David. Mijn vrouw heet Batseba. Maar koning David wilde met haar trouwen. Daarom zorgde hij ervoor, dat ik gedood werd door de vijand. • Welk woord moet worden ingevuld? Levend…  …uit de rots Johannes zegt: Ik doop je met …, maar na mij komt iemand die zal dopen met de heilige Geest. • Ik heb heel lang haar. Ik ben heel sterk. Ik versloeg in mijn eentje duizend Filistijnen.

Natuurlijk is alleen verspreiding van de Bijbel niet genoeg. De Bijbel moet ook gelezen en begrepen worden. Een gemeentepredikant die meehelpt de campagne te realiseren verwoordt het zo: ‘We moeten mensen helpen vragen te stellen over de Bijbel en niet tevreden te zijn met simpele antwoorden. De Bijbel geeft geen kant-en-klare oplossingen voor de problemen, maar geeft ons wel kracht om als leerling van Jezus met die problemen om te gaan.’

Schrijf van elk antwoord de eerste letter op. Je ziet dan in welke taal het grootste gedeelte van het Oude Testament is geschreven.

Uw gebed gevraagd voor:

Oplossing elders in dit blad.

MEXICO - Tojolabal vertaling Vijf jaar geleden klopte een delegatie van het Tojolabalvolk aan bij het Mexicaans Bijbelgenootschap. ‘We willen zo graag de Bijbel lezen in onze eigen taal! Ons volk heeft de Bijbel nodig, want we weten dat daar een boodschap in staat die we hard nodig hebben! Er is zo veel armoede bij ons, niet alleen materieel, maar ook geestelijk. Veel gezinnen gaan kapot aan drank, werkloosheid en geweld. De mensen hebben Jezus en zijn onderwijs nodig voor een goed leven.’ De Tojolabal-indianen leven van de landbouw. Veel Tojolabal zijn analfabeet en de meesten zijn in naam katholiek, maar houden ook vast aan oude Mayagebruiken Nu, vijf jaar later, is het vertaalwerk in volle gang. Dankzij de gulle giften van donateurs, is het Nieuwe Testament klaar en vordert het vertalen van de oudtestamentische boeken gestaag. De vertalers en een aantal vrijwilligers werken hard, want ze hebben haast: de kerk groeit namelijk als kool in het Tojolabal-gebied! Hele gezinnen komen tot geloof. Velen vragen om een bijbel en omdat het aantal analfabeten groot is, komt de Bijbel ook beschikbaar in gesproken vorm. Ook de kinderen krijgen aandacht. Voor hen wordt zondagsschoolmateriaal ontwikkeld. Dank voor de zegen die in de afgelopen periode mocht worden ervaren en bid om goede voortgang van het werk.

22

PUZZEL

Bron: Nederlands Bijbelgenootschap Haarlem Contactpersoon: hr. H.J. Goeree, secretaris NBG-werkgroep afd. Arnhem

Nieuws uit de Landelijke Kerk Peter Verhoeff benoemd tot regionaal adviseur classicale vergaderingen  Ds. Peter Verhoeff uit Alkmaar wordt met ingang van 1 januari 2013 de nieuwe regionaal adviseur classicale vergaderingen voor de ambtelijke regio’s Utrecht en Noord Holland. Hij zal in deze functie tevens worden beroepen tot predikant in algemene dienst. Ds. Verhoeff is nu nog werkzaam als predikant van de Protestantse gemeente te Alkmaar en als preses van de generale synode. Op 31 december 2012 eindigt zijn zittingstermijn als synodepreses. Ds. Verhoeff aanvaardt zijn nieuwe functie per 1 januari 2013. De generale synode zal in januari 2013 in haar nieuwe – verkleinde – samenstelling in een bijzondere zitting samenkomen om een nieuw moderamen en dus ook een nieuwe preses te kiezen  >Lees meer op www.pkn.nl/actueel/nieuws, bericht dd 2 juli 2012 

Kerk in Actie kiest voor kerkelijke partnerorganisaties Kerk in Actie zal in de komende tijd haar band met de gemeenten van de Protestantse Kerk versterken. Tegelijkertijd wil Kerk in Actie zich in haar diaconale en zendingswerk in het buitenland meer gaan richten op kerken en kerkelijke organisaties. Zij zijn de natuurlijke partnerorganisaties van Kerk in Actie. Werk dat niet direct tot de kerntaken van Kerk in Actie behoort, zal kritisch worden bekeken en zo worden ingericht dat het de kern van het werk gaat versterken. Dat staat in het Jaarverslag Kerk in Actie 2011, dat onlangs voor het eerst volledig op het internet is gepubliceerd.

ALLE KINDERBRILLEN € 149.-* * Sterkte +/- 6.00 met cylinder tot 2.00 dpt. Voor andere sterktes geldt een kleine toeslag.

In haar keuze van projecten zal Kerk in Actie de nadruk leggen op versterking van het draagvlak van Kerk in Actie. Daarnaast wil Kerk in Actie een stem laten horen tegen onrecht in Nederland en in de landen waar Kerk in Actie met partners samenwerkt. Ten slotte zet Kerk in Actie in op directe diaconale en missionaire samenwerking en steunverlening. Als een project uiteindelijk niet aan deze criteria voldoet, zal het worden afgebouwd. Het kiezen van prioriteiten in het werk is noodzakelijk omdat de totale kerkelijke inkomsten de laatste jaren dalen. De bijdrage van particuliere gevers – de donateurs van Kerk in Actie – blijft tot nu toe stabiel. 

de b incl. on ril compleet op ster tspiege k ling en kraswe te rende la ag

www.gloudemansoptiek.nl

23

Adverteren in Kerkperspectief

Voor meer informatie over adverteren kunt u contact ­opnemen met dhr. W.A. van Woerkens, telefoon: 026–3811103, e-mail: [email protected]

Het adres voor: bijbels, (kinder)boeken, kaarten, dvd’s, cd’s, en geschenkartikelen kijk op onze webshop www.clcnl.org CLC is een zendingsorganisatie, werkzaam in 60 landen!

EVANGELISCHE BOEK- EN MUZIEKSHOP “DE WEGWIJZER” VOOR UW: BIJBELS - KAARTEN - CD’s - DVD’s - CADEAU’s Adres: Croydonplein 418, 6831 LN Arnhem Tel. 026 – 323 12 88 Achter winkelcentrum Kronenburg. Gratis parkeren.

Open: dinsdag t/m vrijdag van 09.30 – 17.00 uur zaterdag van 09.30 – 16.30 uur www.wegwijzerarnhem.nl

[email protected]

Boeken en Muziek

Stationsplein 3 6811 KG Arnhem tel: 026 - 3511014

KENNIS EN ERVARING, BIJ U IN DE BUURT! Aan een eerste vrijblijvend gesprek zijn geen kosten verbonden. NOTARISKANTOOR OCKHUYSEN Kronenburgsingel 60, 6831 gx Arnhem tel. 026 – 320 10 00 www.notarisockhuysen.nl

FRANSEN BV 026 - 364 86 44 Bezoek onze Shellshop en spaar airmiles terwijl u tankt. Winkelcentrum Presikhaaf

Bij Monuta Arnhem krijgt u alle ruimte voor uw wensen. Wij zijn er voor u. Voor, tijdens en na de uitvaart.

We zijn 24 uur per dag bereikbaar op 026 - 442 42 25. Ook als u niet bij ons verzekerd bent. U kunt ons uitvaartcentrum bezoeken op de Eimerssingel West 7 te Arnhem, of op www.monuta.nl

Ouderenzorg zoals u dat wenst

Zorgcentrum Vreedenhoff is gelegen in een bosrijke omgeving in Arnhem aan de Velperweg. Het biedt 235 ouderen aangename woonruimte en uitstekende verzorging, waaronder een aparte Woonafdeling Dementie. Thuiswonende ouderen vinden bij Vreedenhoff voorzieningen als Dagverzorging, Dagopvang Dementie en Thuiszorg. Voor al haar cliënten organiseert Vreedenhoff talrijke activiteiten om het verblijf in het zorgcentrum zo aangenaam mogelijk te maken. Maatstaf voor zorg en aandacht is de vraag van de bewoner zelf; altijd wordt gekeken naar wat hij of zij zelf kan. Gemotiveerde verzorgenden, verpleegkundigen en activiteitenbegeleiders staan hiervoor garant. Verder werkt Vreedenhoff met eigen deskundigen als een gerontopsycholoog, ergotherapeut, fysiotherapeut en geestelijk verzorger. Vreedenhoff is een christelijke instelling, geworteld in de protestantse traditie wordt de oecumene een warm hart toegedragen en staat open voor elke levensopvatting. Meer informatie en contact: Vreedenhoff, Esperantolaan 2, 6824 LV Arnhem 026 – 384 65 00 [email protected] www.vreedenhoff.nl