Neurorevalidatie ITON IN VOGELVLUCHT

Neurorevalidatie

ITON IN VOGELVLUCHT

ITON 

ITON: instituut voor toegepaste neurowetenschappen



Hoofddocent: Dr. Ben van Cranenburgh

Inhoud presentatie    

Cijfers t.a.v. CVA Anatomie,informatieverwerking e.d. grote hersenen ONO Behandeling

Cijfers (1)       

30.000 nieuwe patiënten per jaar 80 % infarct 20 % bloeding 20 % overlijdt binnen korte tijd 20 % recidief binnen 1 jaar 25 % ernstig hulpbehoevend 60 % vanuit ZH naar huis

Cijfers (2)    

75 % kan weer lopen 70 % nauwelijks arm/handfunktie 40 % aandachtsstoornissen > 50 % neuropsychologische funktiestoornissen

Gevolgen CVA 

CVA is meer dan een hemiparese !



Verandering van stemming Verandering van persoonlijkheid Verandering van gedrag Neuropsychologische functiestoornissen

  

Casus 

Dhr K. heeft een beroerte gehad m.a.g. een hemiparese rechts. Weer redelijk hersteld. Als hij buiten loopt struikelt hij regelmatig.

Anatomie (1) 

Grote hersenen



Hersenbalk



Kleine hersenen



Hersenstam

Indelingen grote hersenen 

Je kunt een indeling maken op grond van: – – –

Anatomie Informatieverwerking Hemisfeerspecialisaties

Hersenschorsgebieden

Schorsgebieden 

Frontalis

->



Handelingen, initiatief



Parietalis

->





Temporalis

->



Sensibiliteit,ruimte lichaamsschema Horen, taalbegrip



Occipitalis

->



zien

Informatieverwerking van de hersenschors kun je onderverdelen in:

  

Primair: zien, voelen, horen Secundair: herkenning van de prikkel Tertiair: herkenning situatie

Van waarnemen tot actie Primaire schors: signaleren prikkel (ik zie iets)  Secundaire schors: herkenning prikkel (het is een bal)  Tertiaire schors: herkenning van gehele situatie (er spelen kinderen,dus oppassen) 

Van waarnemen tot actie Tertiair motorisch: “kiezen”van juiste handeling (ik moet remmen)  Secundair motorisch: “programmeren”van de handeling (gaspedaal los, voet op de rem)  Primair motorisch: impulsen gaan naar de spieren 

Ruitmodel

Wat mis kan gaan   

Geluid van fietsbel of auto niet herkennen(auditief) Niet herkennen van merkje in de kleding (sensibel) Broek achterste-voren aandoen (visueel)

Linker hemisfeer        

FUNCTIES: Detail Temporeel Volgordes Verbaal Instructie (taal) Geheugen Routines

    

INDIEN SCHADE: Minder oog voor detail Afasie (niet voor intonatie, mimiek) Agnosie Depressie

Rechter hemisfeer         

FUNCTIES: Overzicht/geheel Ruimte/positie Tegelijk Visueel Demonstratie (non-verbale informatie) Emotie Nieuwe informatie Opbouwen mentaal beeld

       

INDIEN SCHADE: Neglect Ruimtelijke stoornissen Dubbeltaken Missen het overzicht Moeite met aanpassen in nieuwe omgeving Impulsief gedrag Verminderd ziekte-inzicht

Indeling op gebied van hemisferen 

Een functie is niet in zijn geheel in 1 hemisfeer gelokaliseerd. Bij de meeste taken zijn beide hemisferen betrokken, waarbij linker en rechter hemisfeer ieder hun eigen specifieke bijdrage leveren. – –

Bijv. kopje pakken Taal is ook mimiek en intonatie

Casus 

Wat zou er aan de hand kunnen zijn bij dhr K. ?

NEURO REVALIDATIE 

Motorisch



Neuro psychologisch



Combinatie!

3 assenstelsel

Opbouw ONO       

3 assenstelsel: 1) voor-achter as (handelen-waarnemen) 2) links-rechts as (communicatie-ruimte) 3) verticale as (geheugen-bewustzijn) + superfuncties: Organisatie Ziekte inzicht

ONO   

ONO = oriënterend neuropsychologisch onderzoek > 50% heeft neuro psychologische functie stoornissen!! In hoeverre belemmerend voor functioneren thuis? (40% houdt aandachtsstoornissen)

Doel van het ONO 

Eerste indruk sterke/zwakke punten



Observeren



Vervolgonderzoek

Ziekte inzicht 

Geen inzicht in het eigen functioneren en de gevolgen van de ziekte



Eigen falen ontkennen of aan externe factoren toeschrijven



Zelfoverschatting

Aandacht 

Bijna elke CVA patiënt heeft een aandachtsprobleem, bijv volgehouden aandacht, gerichte aandacht



Neglect



Dubbeltaken!?

Geheugen en oriëntatie 

Oriëntatie: in tijd, plaats en persoon



Geheugen: afspraak onthouden

Ruimtelijke functies 

Verhoudingen:doos inpakken



Voorrangssituatie

Waarneming 

Agnosie: patiënt kan goed zien, horen en voelen maar heeft toch problemen met de herkenning

Handelen 

Uitvoeren van dagelijkse praktische handeling, zoals haarkammen, tanden poetsen

Organisatie en planning 

Doelen formuleren



Planning en uitvoer activiteiten

Stemming en emotie     

Vlakheid Labiliteit Verminderd initiatief Persoonlijkheidsverandering Angst en depressie

Terug naar de casus 

Waarom struikelt dhr K.: – – – – –

Voetheffersparese ? Hemianopsie ? Neglect ? Aandacht ? Agnosie ?

Empirische cyclus

Casus 

Voetheffersparese?



Hemi anopsie?



Neglect?

REVALIDEREN 

AFHANKELIJK VAN;



GEBASEERD OP



Grootte CVA Fase na CVA Natuurlijk herstel



Plasticiteit brein



Herleren van activiteiten

 

(HER)LEREN 

Op welke manier probeer je iemand iets te leren



Welke strategie gebruik je daarbij



Welk kanaal?



Afwegingen (vermoeidheid, familie, wensen, multipathologie etc)

LEERMETHODEN        

Chaining Foutloos leren Imitatie leren Feedback Fascilitatie en stimulatie Spiegeltherapie Mentaal oefenen Forced use

Afwegingen behandelkeuze 1      

Meerdere ziektes Thuissituatie Waarvoor is patiënt gemotiveerd Fase na het CVA Sterke <-> zwakke punten Plaats van het CVA

Afwegingen behandelkeuze 2     

Als je wel kan lopen maar je weet niet waar naar toe Als je wel kracht hebt maar onhandig bent Als je ADL zelfstandig bent maar jezelf niet kan vermaken Als je “alles” kan maar geen initiatief neemt Als je geen inzicht in je situatie hebt

Behandeling? 

Afwegen, wel kanaal is sterk en welk kanaal is zwak



Daarna beleid bepalen: zwakke kanaal stimuleren of sterke kanaal gebruiken



Compenseren/aanpassen (omgeving)

Sterk<>Zwak   

Laesie temporaal: akoestisch zwak Laesie occipitaal: visueel zwak Laesie parietaal: sensibel zwak

Vb. pt met occipitale laesie heeft moeite met schriftelijke instructie, maar niet met mondelinge

Of compenseren ? Compensatie is niet fout, ongewenst, nadelig of een bewijs van therapeutisch onvermogen Een patiënt die “spastisch” loopt, loopt tenminste We zien dan niet een primaire stoornis, maar een aanpassing hieraan.