Monitor Leefbaarheid en Veiligheid Amersfoort 2013
Gemeente Amersfoort Sector ConcernMiddelen Team Onderzoek en Statistiek Dorien de Bruijn Ben van de Burgwal
Uitgave en rapportage in opdracht van Afd. Veiligheid en Wijken: Onderzoek en Statistiek, gemeente Amersfoort. Postbus 4000, 3800 EA Amersfoort. Bezoekadres: Stadhuisplein 1, kamer 2.07 Telefoon (033) 469 4651 E-mail:
[email protected] mei 2014
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 3 1.
2.
3.
4.
5.
6.
Inleiding ........................................................................................................................................... 5 1.1
Kader en achtergrond.............................................................................................................. 5
1.2
Opzet van het onderzoek ........................................................................................................ 6
1.3
Leeswijzer ................................................................................................................................ 7
Amersfoorters over hun stad .......................................................................................................... 9 2.1
Rapportcijfer en gehechtheid aan stad ................................................................................. 10
2.2
Ontwikkeling van Amersfoort in het afgelopen jaar ............................................................. 11
2.3
Over de toekomst van Amersfoort ........................................................................................ 13
Amersfoorters over hun woning en buurt .................................................................................... 14 3.1
Rapportcijfer voor de woning................................................................................................ 15
3.2
Rapportcijfer voor de buurt/woonomgeving ........................................................................ 16
3.3
Ontwikkelingen van de buurt in het afgelopen jaar.............................................................. 17
3.4
Ontwikkelingen van de buurt in de komende jaren .............................................................. 19
3.5
Vervelende voorvallen en misdrijven in de buurt ................................................................. 21
3.6
Buurtproblemen .................................................................................................................... 22
3.7
Rol gemeente bij aanpak buurtproblemen ........................................................................... 24
Voorzieningen................................................................................................................................ 26 4.1
Tevredenheid voorzieningen algemeen ................................................................................ 27
4.2
Winkels voor de dagelijkse boodschappen ........................................................................... 28
4.3
Speelmogelijkheden voor kinderen....................................................................................... 30
4.4
Voorzieningen voor jongeren ................................................................................................ 31
Verkeer en parkeren...................................................................................................................... 33 5.1
Parkeervoorzieningen ........................................................................................................... 34
5.2
Verkeersveiligheid ................................................................................................................. 36
5.3
Geluidsoverlast door verkeer ................................................................................................ 38
5.4
Openbaar vervoer ................................................................................................................. 39
Sociale kwaliteit van de buurt ....................................................................................................... 40 6.1
Sociale samenhang ................................................................................................................ 41
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
3
6.2
Gehechtheid aan de buurt .................................................................................................... 43
6.3
Participatie en medeverantwoordelijkheid........................................................................... 44
7.
Beheer en onderhoud van de openbare ruimte ........................................................................... 45 7.1
Fysieke kwaliteit van de buurt............................................................................................... 46
7.2
Onderhoud van de openbare ruimte .................................................................................... 48
7.3
Overig onderhoud ................................................................................................................. 50
8.
Veiligheidsgevoel en overlast ........................................................................................................ 51 8.1
Onveiligheidsgevoel .............................................................................................................. 52
8.2
Sociale overlast ...................................................................................................................... 54
8.3
Vormen van sociale overlast ................................................................................................. 56
9.
Misdrijven en aangiftebereidheid ................................................................................................. 58 9.1
Ontwikkeling misdrijven ........................................................................................................ 59
9.2
Perceptie van bedreiging, geweld en vermogensdelicten .................................................... 60
9.3
Aangiftebereidheid ................................................................................................................ 62
10.
Conclusies per wijk .................................................................................................................... 64
Bijlage 1
Vragenlijst met scores ....................................................................................................... 65
Bijlage 2
Belangrijkste problemen in de eigen buurt ....................................................................... 72
Bijlage 3
Belangrijkste problemen per wijk...................................................................................... 73
Bijlage 4
Overzicht kengetallen per wijk .......................................................................................... 76
Bijlage 5
Kengetallen t.b.v. de begroting ........................................................................................ 79
4
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
1. Inleiding 1.1
Kader en achtergrond
Hoe beleven Amersfoorters hun stad, hoe aantrekkelijk is hun buurt, hoe ervaart men er de sfeer en het voorzieningenniveau? Hoe veilig voelt men zich in de eigen buurt? Wat beschouwt men als de belangrijkste problemen in de eigen buurt en vindt men dat de gemeente voldoende aandacht schenkt aan de problemen in de buurt? Het doel van het onderzoek Om een antwoord te krijgen op deze en andere vragen hebben de afdelingen Stedelijk Beheer en Veiligheid en Wijken opdracht gegeven om een onderzoek te houden. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van de jaarlijkse Stadspeiling. Doordat sinds 1997 elke twee jaar grotendeels dezelfde vragen zijn gesteld is het mogelijk om ontwikkelingen te schetsen. In dit rapport zijn deze ontwikkelingen vooral beschreven over de periode vanaf 2009. De uitkomsten vormen een belangrijke bouwsteen voor de verantwoording van het lokale beleid op het gebied van veiligheid, stedelijk beheer en wijkontwikkeling. Het levert veel informatie op voor het Integraal Veiligheidprogramma, de Wijkagenda’s, de tussentijdse evaluatie van Amersfoort Vernieuwt en voor andere beleidsnota’s. Ook levert de monitor veel kengetallen op ten behoeve van de gemeentebegroting. Verder kunnen de uitkomsten van het onderzoek gebruikt worden om effecten van de bezuinigingen (bijvoorbeeld op de uitgaven voor stedelijk beheer) beter zichtbaar te maken en om beter prioriteiten te kunnen stellen in beleidskeuzes. Daarnaast gebruikt de gemeente de uitkomsten voor de verantwoording naar het rijk, met name voor het project Amersfoort Vernieuwt. Wijkgericht werken en Amersfoort Vernieuwt In Amersfoort wordt sinds de beginjaren negentig van de vorige eeuw wijkgericht gewerkt. Dat wil zeggen dat we problemen aanpakken op de schaal waarop ze spelen. Dat kan betekenen gebiedsgericht (wijk of buurt), thematisch (jeugd, veiligheid) of projectgericht. Soms betekent wijkgericht werken een wijkgerichte invulling van een stedelijk beleidskader. Om daarbij de juiste keuzes te kunnen maken, is het belangrijk om informatie ook op wijkniveau te hebben, zoals gepresenteerd in deze monitor. Deze monitor levert input voor de in 2014 op te stellen wijkagenda’s. Amersfoort Vernieuwt is een voorbeeld van een programma waarin gebiedsgericht een gecombineerde aanpak van sociaal, fysiek, economie en veiligheid plaatsvindt. In 2006 heeft de gemeente samen met de woningcorporaties Alliantie Eemvallei en Portaal Eemland de handen ineen geslagen om de kwaliteit en de leefbaarheid te verbeteren in de wijken Randenbroek/Schuilenburg, Liendert en Kruiskamp. Later is hier De Koppel aan toegevoegd. Het programma heeft een looptijd tot 2020. Het verbeteren van de wijken gebeurt in nauw overleg met bewoners en andere partijen die in de wijk actief zijn. De thema’s: samenleven, wonen, werken, onderwijs, leefbaarheid en voorzieningen en hun onderlinge samenhang en integrale aanpak zijn
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
5
uitgangspunt. Deze monitor levert gegevens voor de 2e meting van de effecten van de extra inzet binnen Amersfoort Vernieuwt. Veilig Amersfoort In het Integraal Veiligheidsprogramma 2013-2016 zijn de thema’s voor het veiligheidsprogramma voor de komende jaren vastgesteld. In 2014 zal de aandacht in het bijzonder uitgaan naar woninginbraken, woon(gerelateerde)overlast, veelvoorkomende criminaliteit en het betrekken van bewoners bij veiligheid. Dit rapport geeft trends weer van de objectieve en subjectieve veiligheid in Amersfoort.
1.2
Opzet van het onderzoek
Eén of tweemaal per jaar organiseert de afdeling Onderzoek en Statistiek een Stadspeiling onder de inwoners van Amersfoort. De Stadspeiling die in het najaar van 2013 is gehouden, stond vooral in het teken van de onderwerpen ‘leefbaarheid en veiligheid’ en ‘beheer van de openbare ruimte’. Naast de resultaten van deze beide onderdelen, zijn in dit onderzoek de aangiften beschreven van de Amersfoortse politie. Opzet Stadspeiling De Stadspeiling is van medio september tot begin november van 2013 gehouden onder 9.000 Amersfoorters van 18 tot 85 jaar ( met uitsluiting van de bevolking in instellingen en tehuizen). Daarvoor is een gestratificeerde steekproef getrokken uit de gemeentelijke basisregistratie persoonsgegevens1. De geselecteerde Amersfoorters hebben een brief in de bus ontvangen, met een wachtwoord. Met dit wachtwoord kon men de enquête op internet invullen. Degenen die niet gebruik maakten van deze mogelijkheid, kregen na een kleine twee weken een papieren vragenlijst in de bus, die via een retourenvelop kon worden terug gestuurd. Een deel van de vragen is ook voorgelegd aan het AmersfoortPanel. Respons en weging Deze wijze van enquêteren leverde vanuit de Stadspeiling een respons op van 46% (4138 ingevulde vragenlijsten). De respons was daarmee vergelijkbaar met de respons uit 2011 (wellicht geholpen door de verloting van50 bioscoop- en theaterbonnen onder de deelnemers). Naast deze enquêtes is het onderzoek aangevuld met 1040 respondenten uit het AmersfoortPanel. De respons uit zowel de Stadspeiling als het digitale Panel bleek enigszins vertekend, in die zin dat gezinnen met kinderen, eigenaar-bewoners en vrouwen iets waren oververtegenwoordigd en dat jongeren, alleenstaanden en allochtonen waren ondervertegenwoordigd. Die scheve verhouding is min of meer rechtgetrokken door de respons te wegen naar bewonerskenmerken (geslacht, leeftijd, huishoudentype), naar de wijk waar men woont en naar eigendomsverhouding. De gewogen uitkomsten zijn vervolgens opgehoogd naar populatieaantallen. Daarmee zijn de resultaten representatief voor de populatie, dat wil zeggen dat ze een getrouwe afspiegeling vormen van de kenmerken, gedrag en meningen van de bevolking. De weging is gedaan naar personen, zodat de uitkomsten betrekking hebben op het totaal van circa 108.000 volwassen Amersfoorters. Trendbreuk? Het onderzoek geeft een vergelijking van de jaren 2009, 2011 en 2013. In 2011 is overgestapt op een andere veldwerkmethode. In 2013 zijn ten dele ook de antwoorden toegevoegd van de leden van het AmersfoortPanel. In hoeverre zijn deze aanpassingen van invloed op de antwoorden?
1
De steekproeffractie verschilde per wijk en is dus niet aselect. Voor prioriteitswijken en kleinere wijken is een grotere steekproef getrokken vanwege de wens voor voldoende betrouwbaarheid.
6
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Ondanks dat de respons in 2011 lager was dan daarvoor, toen de vragenlijst (ook) aan huis werd opgehaald, zijn er geen aanwijzingen dat de veranderde werkwijze van invloed is op de aard van de antwoorden. Ook het verrijken van de uitkomsten met de meningen van het AmersfoortPanel blijkt vrijwel niet van invloed te zijn op de uitkomsten. Na weging blijken de antwoorden op de meeste vragen uit de Stadspeiling en het AmersfoortPanel opvallend dicht bij elkaar te liggen. Op geen van de vragen was sprake van significante afwijkingen. Het Panel blijkt daarmee een bruikbaar instrument voor het meten van meningen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid. Betrouwbaarheid en significantie Aangezien het onderzoek is gebaseerd op een steekproef, moet rekening gehouden worden met statistische marges. Deze marges zijn afhankelijk van de grootte van de netto respons en het betrouwbaarheidsniveau. In dit rapport beschrijven we alleen de significante resultaten op basis van een betrouwbaarheidsniveau van 95%. Dat wil zeggen dat de kans dat de gevonden afwijking op toeval berust kleiner is dan 5%. Zo is een uitspraak over Amersfoort nauwkeuriger dan wanneer deze wordt gedaan over een wijk of buurt. Uitspraken over buurten hebben op basis van dit onderzoek alleen een indicatief karakter.
1.3
Leeswijzer
Bij de wijkvergelijking is doorgaans gebruik gemaakt van grafieken, waarbij de wijken gerangschikt zijn naar score: hoe ongunstiger de score, des te hoger de plaats in de grafiek. Hoewel Vathorst sinds 1 januari 2009 is onderscheiden naar vier afzonderlijke wijken, is het voor de vergelijkbaarheid met vorige jaren als één wijk beschouwd. 2. Oordeel over (ontwikkeling van) de stad 3. Oordeel over de buurt en buurtproblemen
Bijlagen: vragenlijst buurtproblemen kengetallen
4. Tevredenheid voorzieningen
9. Misdrijven en aangiftebereidheid
Amersfoort en wijken
8. (On)veiligheid en sociale overlast
5. Openbaar vervoer, verkeer en parkeren 7. Beheer en onderhoud openbare ruimte
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
6. Sociale kwaliteit in de buurt
7
8
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
2.
Amersfoorters over hun stad
Rapportcijfer voor de stad: blijft met 7,5 een dikke voldoende. Steeds meer Amersfoorters voelen zich gehecht aan hun stad. Volgens 16% is Amersfoort erop achteruit gegaan, vooral door gebrekkig onderhoud van openbaar groen en wegen en door de sluiting van voorzieningen als buurtcentra en bibliotheek. 30% vindt de stad erop vooruit gegaan, vooral door stadsvernieuwing en verbeterde voorzieningen als een groeiend winkelaanbod.
oordeel over Amersfoort
Afgelopen jaar
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Nu
Toekomst
9
2.1
Rapportcijfer en gehechtheid aan stad
Figuur 1
Ontwikkeling rapportcijfers voor de woning, de buurt en de stad
8,0 7,8 7,6
7,4 7,2 7,0
6,8 6,6
de woning
6,4
de buurt
6,2
Amersfoort
6,0
1997 2000 2003 2005 2007 2009 2011 2013 Bron: O&S / Stadspeiling
Amersfoorters beoordelen hun stad met een ruime voldoende: 7,5. Het beeld dat de bewoners van de stad hebben is in de afgelopen jaren steeds positiever geworden, want in 1997 kreeg Amersfoort nog een 6,7. In 2007 was dat gestegen naar 7,2 en sinds 2009 is dat een 7,5. Slechts 2% van de inwoners geeft de stad een onvoldoende. Ook de rapportcijfers voor de woning en de buurt waarin men woont zijn in de afgelopen jaren gestegen, waarover meer in hoofdstuk 3. De onderlinge verschillen tussen de wijken zijn gering. Alleen de ‘dorpen’ Hoogland en Hooglanderveen beoordelen Amersfoort wat lager met een 7,3. De verschillen zijn in de afgelopen jaren zelfs nog wat kleiner geworden. Meer gehecht aan Amersfoort Circa 77% van de Amersfoorters noemt zich (zeer) gehecht aan hun stad. Ook hier zien we vanaf 2000 een stijgende lijn, toen slechts 60% zich (zeer) gehecht voelde met de stad. Naarmate mensen langer in de stad wonen, wordt de gehechtheid groter. Bewoners van de meer recente wijken, Nieuwland en Vathorst, voelen zich minder gehecht aan de stad. Ook onder de bewoners van Hoogland en Hooglanderveen is de binding met de stad wat lager dan gemiddeld. Bewoners van de binnenstad en de omliggende wijken in Amersfoort-Zuid, De Koppel en Kruiskamp zijn het meest gehecht aan Amersfoort. Vooral jongvolwassenen, allochtonen en geboren Amersfoorters voelen zich meer gehecht aan de stad.
10
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
2.2
Ontwikkeling van Amersfoort in het afgelopen jaar
Figuur 2
Voor- of achteruitgang van Amersfoort in afgelopen jaar
2013
Vooruit Gelijk gebleven
2011 Achteruit Weet niet / geen mening
2009
0% 20% Bron: O&S / Stadspeiling
40%
60%
80%
100%
Ongeveer 30% van de Amersfoorters vindt dat de stad in het afgelopen jaar vooruit is gegaan. 16% spreekt van achteruitgang. Dit is vergelijkbaar met 2011 en 2009. Het merendeel van de Amersfoorters (54%) vindt overigens dat de positieve en negatieve ontwikkelingen elkaar ongeveer in evenwicht houden of heeft hierover geen mening. Vooruitgang vooral door stadsvernieuwing en voorzieningen Amersfoorters die aangeven dat de stad het afgelopen jaar vooruit is gegaan, wijten dit aan verschillende ontwikkelingen. “Amersfoort blijft ontwikkelen en uitbreiden met mooie, nieuwe en Veel Amersfoorters zijn positief over de verrassende wijken, maar ook het stadsvernieuwing, waarbij vooral de omgeving van behoud en de ontwikkeling van het Eemplein en het nieuwe ziekenhuis worden huidige wijken wordt nauwlettend genoemd. Daarnaast oordelen veel inwoners in de gaten gehouden.” (inwoner positief over het opknappen van prioriteitswijken, Zielhorst) en zien mensen ook de binnenstad vooruitgaan. Naast stadvernieuwing wijzen veel Amersfoorters op de verbeterde en toegenomen voorzieningen. Mensen zijn positief over het groeiende winkelaanbod. Ook het culturele aanbod wordt gewaardeerd. Bewoners vinden het fijn dat er meer activiteiten, evenementen en festivals worden georganiseerd. “Amersfoort ontwikkelt zich op diverse gebieden. Dat is duidelijk merkbaar in de voorzieningen die steeds meer beschikbaar komen. Dit trekt in mijn ogen steeds meer mensen naar de stad”, aldus een inwoner van Liendert. De infrastructuur is eveneens een onderwerp waarover verscheidene Amersfoorters positief oordelen. Dit betreft vooral de toegenomen bereikbaarheid, de aanleg van nieuwe wegen en het goede onderhoud en de verbetering van fietspaden. “De evenementen in de binnenstad Daarnaast zijn inwoners tevreden over het openbaar zijn altijd goed geregeld en erg onderhoud, waarbij ze vooral stilstaan bij de gezellig. Daarnaast zijn de bereikgroenvoorziening en weinig rommel op straat. baarheid van de gemeente en de Volgens diverse inwoners neemt de levendigheid in (verkeers) infrastructuur verbeterd.” de stad toe en komen er meer toeristen en (inwoner Vathorst) studenten naar de stad.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
11
Achteruitgang vooral vanwege gebrekkig onderhoud en verdwijnen voorzieningen Ongeveer een op de zes Amersfoorters (16%) is minder positief over de ontwikkeling van Amersfoort in het afgelopen jaar en vindt dat de stad achteruit gegaan is. We zagen hiervoor dat veel Amersfoorters positief oordelen over het onderhoud van de openbare ruimte. Niet iedereen deelt echter die mening. De “Het groen, waar de gemeente Amersfoorters die hun stad achteruit zagen gaan wijzen zich op laat voorstaan, wordt juist op het gebrekkige onderhoud van de openbare steeds minder onderhouden en ruimte. Vooral het ontbrekende of beperkte onderhoud van werkt verpaupering in de hand”, groenvoorzieningen wordt in dit kader genoemd, maar ook aldus een inwoner van Liendert. onvoldoende onderhoud aan straten en wegen komt voorbij. Volgens de Amersfoorters is er sprake van achterstallig onderhoud en meer rommel op straat, waardoor de omgeving er verpauperd en verslonst. Maar, zoals zal blijken uit hoofdstuk 7, verschilt die mening per wijk. Behalve onderhoud van de openbare ruimte noemen de minder tevreden Amersfoorters ook het verdwijnen van voorzieningen. Volgens hen gaat “Bezuinigingen, bibliotheken en Amersfoort achteruit, doordat bibliotheken en buurtcentra dicht, en minder geld voor buurt- en wijkcentra sluiten. Daarnaast vinden festivals.” (inwoner Kattenbroek) mensen het jammer dat er minder culturele activiteiten plaats vinden, en bijvoorbeeld festivals worden geannuleerd. Ook het winkelaanbod zorgt voor verdeeldheid. Hoewel er op sommige plekken meer winkels zijn gekomen, is er kritiek op het gebrek aan diversiteit (het gaat vooral om grote ketens) en “Leegstand en beperkter winkelaanbod ontevredenheid over toenemende leegstand in binnenstad.” (inwoner De Berg-Noord) (vooral in de binnenstad en Nieuwland). Verder zorgt de (vermeende) toename van de criminaliteit voor een negatief oordeel over de ontwikkeling van Amersfoort. “Je hoort dat er veel inbraken zijn, straatroof, mishandelingen, autodiefstal. Amersfoort was niet zo”, volgens een inwoner van Schothorst-Zuid.
12
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
2.3
Over de toekomst van Amersfoort
Figuur 3
Voor- of achteruitgang van Amersfoort in komende jaren
2013
Vooruit Gelijk gebleven
2011
Achteruit 2009 0% 20% Bron: O&S / Stadspeiling
Weet niet / geen mening 40%
60%
80%
100%
Amersfoorters zijn vaker positief (30%) over de toekomst van hun stad dan negatief (16%). De dorpsbewoners uit Hoogland en Hooglanderveen zijn kritischer. Dit heeft onder andere te maken met de voortschrijdende verstedelijking van hun leefgebied. Daarnaast zijn de wijken die het meest getroffen worden door de bezuinigingen op wijkcentra en bibliotheken pessimistischer over de toekomst van de stad. Groei Amersfoort: zowel positief als negatief Uit toelichtingen van Amersfoorters komt naar voren dat mensen de stad voor- dan wel achteruit zien gaan, en dat zij vooral de groei van Amersfoort duidelijk anders ervaren. Amersfoorters die vinden dat de stad het afgelopen jaar vooruit is gegaan, oordelen in het algemeen positief over de ‘groeiende stad’. Mensen die vinden dat de stad achteruitgaat, “Veel gezellige activiteiten, leuke festivals, veel vinden juist dat de stad ‘te groot’ wordt. aandacht voor stadsvernieuwing. Ondanks dat de Opmerkingen van twee inwoners van het stad sterk gegroeid is, is het karakter van de stad Leusderkwartier zijn illustratief voor de niet verloren gegaan. Sterker nog de kracht van twee uiteenlopende meningen over Amersfoort is juist boven komen drijven.” groeiend Amersfoort.
“Ik vind dat Amersfoort te groot wordt en daardoor ook met problemen te maken krijgt die typisch zijn voor een grote stad. Van mij mag Amersfoort een middelgroot provinciestadje blijven, het hoeft voor mij niet verder te groeien.”
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
13
3. Amersfoorters over hun woning en buurt
Amersfoorters zijn nog steeds tevreden over de eigen woning en buurt. Vooral in Kruiskamp en De Koppel is de buurt afgelopen jaar vooruit gegaan. Hondenpoep wordt het vaakst genoemd als probleem, maar parkeeroverlast en te hard rijden wegen zwaarder. 28% Amersfoorters ervaart geen problemen in de eigen buurt. Een kwart vindt dat de gemeente te weinig aandacht heeft voor buurtproblemen.
Rapportcijfer woning en buurt
Oordeel over buurt Ontwikkeling buurt afgelopen jaar en toekomst
14
Buurtproblemen en aanpak door gemeente
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
3.1
Rapportcijfer voor de woning
Figuur 4
Rapportcijfer woning
Amersfoort Liendert Kruiskamp
Schuilenburg De Koppel Leusderkwartier Schothorst Zuid Soesterkwartier Randenbroek Vermeerkwartier
De Berg Zuid Schothorst Noord Stadskern Kattenbroek Zielhorst Nieuwland Hoogland
Rustenburg Hooglanderveen
2013
Vathorst
2011
De Berg Noord
2009
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Bron: O&S / Stadspeiling
Hoogste cijfers voor wijken met veel koopwoningen: Berg-Noord, Hooglanderveen en Vathorst Amersfoorters geven hun woning - net als in 2011 - een gemiddeld rapportcijfer van 7,8. De gemiddelde sociale huurwoning krijgt een 7,2, een koopwoning een 8,2. Wijken met veel koopwoningen krijgen de hoogste cijfers: Berg-Noord, Hoogland, Hooglanderveen, Rustenburg en Vathorst. De woningen in prioriteitswijken en met name Liendert krijgen de laagste waardering: gemiddeld een 7,5. Ook binnen wijken zijn er verschillen. Gemiddeld geeft 4% een onvoldoende voor zijn woning. In de prioriteitswijken is dat gemiddeld 10%. Dit betreft vooral flats die binnenkort worden gesloopt en montagewoningen, zoals in Jericho/Jeruzalem. Vergeleken met 2011 zijn er niet of nauwelijks verschillen. Alleen in het Soesterkwartier en De Koppel is sprake van een duidelijke verbetering van de waardering van de woning.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
15
3.2
Rapportcijfer voor de buurt/woonomgeving
Figuur 5
Rapportcijfer buurt/woonomgeving
Bron: O&S / Stadspeiling
In 2013 boordelen Amersfoorters hun eigen buurt en woonomgeving gemiddeld met een 7,4. Dit is een lichte stijging vergeleken met voorgaande jaren. Het groene en ruim opgezette Berg-Noord wordt het hoogste beoordeeld (8,2). Ook Berg-Zuid, de dorpen Hoogland en Hooglanderveen, Stadskern, Rustenburg en Leusderkwartier krijgen een hoog cijfer (rond 7,7). De zogenaamde prioriteitswijken krijgen nog altijd een duidelijk lager rapportcijfer dan gemiddeld (De Koppel uitgezonderd). Maar de verschillen met de zogenaamde beheerwijken zijn kleiner geworden. Maar zelfs de laagst scorende wijken krijgen nog altijd een ruime voldoende. Ten opzichte van 2011 zijn vooral de prioriteitswijken De Koppel, Liendert, Schuilenburg en Randenbroek erop vooruit gegaan. Schothorst-Noord krijgt juist een lager cijfer.
16
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
3.3
Ontwikkelingen van de buurt in het afgelopen jaar
Figuur 6
Voor- of achteruitgang buurt in afgelopen jaar
2013
Vooruit Gelijk gebleven
2011
Achteruit
2009 0% 20% Bron: O&S / Stadspeiling
Weet niet / geen mening 40%
60%
80%
100%
Van de Amersfoorters vindt 13% dat de eigen buurt het afgelopen jaar vooruit is gegaan. Een ongeveer even groot deel (14%) ziet juist achteruitgang. Maar een ruime meerderheid (65%) vindt dat er weinig of niets is veranderd. Dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
17
Figuur 7
Is uw buurt er het afgelopen jaar op voor- of achteruit gegaan? Amersfoort
Nieuwland Schothorst Noord
Zielhorst Kattenbroek
Rustenburg Hoogland Schothorst Zuid
Liendert Hooglanderveen
De Berg Zuid Schuilenburg Leusderkwartier
Vermeerkwartier Randenbroek
Vooruit
Vathorst De Berg Noord
Gelijk gebleven
Soesterkwartier Stadskern
Achteruit
De Koppel Weet niet / geen mening
De Kruiskamp 0%
20%
40%
60%
80%
100%
De volgorde van de wijken is bepaald door het aandeel ‘achteruit’ af te trekken van het aandeel ‘vooruit’. Bron: O&S / Stadspeiling
De meningen van inwoners over de voor- dan wel achteruitgang van de eigen buurt verschillen sterk per wijk. Bewoners van de oudere nieuwbouwwijken Nieuwland, Schothorst-Noord en Zielhorst zijn het meest “Verwaarlozing van groen, negatief over de ontwikkelingen. In Nieuwland en Schothorstdode bomen worden niet Noord stemmen vooral het gebrekkige onderhoud (bv. aan vervangen, en veel onkruid groenvoorziening) en de rommel op straat somber. Ook in in brandgangen en openbare Zielhorst speelt dat, en hier heeft verder de sluiting van de gangen. Dit ziet er bibliotheek de mening beïnvloed. onverzorgd uit”, aldus een In de prioriteitswijken Kruiskamp en De Koppel oordelen inwoner van Nieuwland. bewoners juist “Een gedeelte van de oude flats in de wijk positief: ze zien een vooruitgang van de buurt in het is vervangen door moderne flats/huizen en afgelopen jaar. De bewoners zijn vooral positief over de dat ziet er verzorgd uit.” (inwoner renovaties en nieuwbouw in de buurt. Daarnaast geven Kruiskamp) vooral bewoners van De Koppel aan minder overlast te ervaren. Overigens scoren de wijken die meer achteruitgang zagen in het afgelopen jaar gemiddeld nog altijd beter op veel onderdelen dan Amersfoort gemiddeld.
18
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
3.4
Ontwikkelingen van de buurt in de komende jaren
Figuur 8
Voor- of achteruitgang buurt in komende jaren
2013
Vooruit Gelijk gebleven
2011
Achteruit Weet niet / geen mening
2009 0% 20% Bron: O&S / Stadspeiling
40%
60%
80%
100%
Ongeveer 16% van de Amersfoorters verwacht dat de eigen buurt de komende jaren vooruit gaat. Een vrijwel vergelijkbaar deel (15%) verwacht juist een achteruitgang. Daarmee zijn Amersfoorters iets minder negatief over de toekomst dan in 2011. Overigens denkt een meerderheid (52%) dat de buurt niet zal veranderen.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
19
Figuur 9
Voor- of achteruitgang buurt in komende jaren per wijk Amersfoort
Rustenburg Nieuwland
Schothorst Noord Zielhorst
Kattenbroek Hoogland Leusderkwartier
Schothorst Zuid De Berg Zuid
De Kruiskamp Liendert Hooglanderveen
Stadskern Schuilenburg
Vooruit
Vermeerkwartier De Koppel
Gelijk gebleven
Vathorst De Berg Noord
Achteruit
Soesterkwartier Weet niet / geen mening
Randenbroek 0%
20%
40%
60%
80%
100%
De volgorde van de wijken is bepaald door het aandeel ‘achteruit’ af te trekken van het aandeel ‘vooruit’. Bron: O&S / Stadspeiling
Verwachte achteruitgang buurt in Rustenburg, Nieuwland, Schothorst-Noord en Zielhorst In de wijken Rustenburg, Nieuwland, Schothorst-Noord en Zielhorst maken de bewoners zich de meeste zorgen over de toekomst van de buurt. Er zijn daar meer inwoners die achteruitgang verwachten dan positief gestemden. In Randenbroek, Soesterkwartier, De Berg-Noord en Vathorst zijn bewoners een stuk optimistischer. In deze wijken denken relatief veel mensen dat de buurt er de komende jaren op vooruit gaat.
20
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
3.5
Vervelende voorvallen en misdrijven in de buurt
Figuur 10
Vervelende voorvallen en misdrijven in de buurt (% ‘komt vaak voor’) hondenpoep op straat
rommel op straat te hard rijden parkeeroverlast / onvoldoende parkeerruimte
onoverzichtelijke verkeerssituatie agressief verkeersgedrag
geluidsoverlast door verkeer vernielingen (straatmeubilair, bushokjes e.d.)
inbraak in woningen bekladding van muren of gebouwen diefstal of beschadiging buitenkant auto's
overlast groepen jongeren op straat diefstal uit auto's
andere vormen van geluidsoverlast drugsoverlast fietsendiefstal overlast door buren/ omwonenden dronken mensen op straat
stankoverlast mensen die op straat worden lastiggevallen
beroving op straat (tasje, portemonnee e.d.)
2013
overlast door zwervers/ daklozen bedreiging
2011
gewelddelicten
2009 0
5
10
15
20
25
30
35
40
Figuur toont de percentages voorval of misdrijf komt ‘vaak’ voor in de eigen buurt (incl. weet niet / geen mening). Bron: O&S / Stadspeiling
Vaak hondenpoep op straat De top vijf van meest voorkomende voorvallen in de buurt is nauwelijks veranderd vergeleken met 2011. Wederom staat hondenpoep op één: 34% noemt dit als vaak voorkomend vervelend voorval. Verder zijn vaak genoemd rommel op straat (31%), te hard rijden (30%) en parkeeroverlast (28%). Minder vernielingen en bekladding, meer woninginbraak en drugsoverlast Vergeleken met 2011 hebben Amersfoorters minder last van vernielingen (zoals straatmeubilair of bushokjes) en bekladding van muren of gebouwen. Ook komt in de ogen van Amersfoorters agressief rijgedrag, geluidsoverlast door verkeer en jongerenoverlast iets minder voor. Overlast vanwege woninginbraak en drugsgebruik zijn wel toegenomen ten opzichte van 2011.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
21
3.6
Buurtproblemen
Figuur 11
Belangrijkste buurtproblemen
parkeeroverlast / onvoldoende parkeerruimte
te hard rijden hondenpoep op straat onoverzichtelijke verkeerssituatie
inbraak in woningen rommel op straat overlast groepen jongeren op straat
geluidsoverlast door verkeer drugsoverlast
diefstal uit auto's overlast door buren/ omwonenden diefstal of beschadiging buitenkant auto's
andere vormen van geluidsoverlast vernielingen (straatmeubilair, bushokjes e.d.) stankoverlast
beroving op straat (tasje, portemonnee e.d.) agressief verkeersgedrag
bekladding van muren of gebouwen fietsendiefstal dronken mensen op straat
bedreiging gewelddelicten
Belangrijkste buurtprobleem
overlast door zwervers/ daklozen
mensen die op straat worden lastiggevallen
Buurtprobleem komt vaak voor
overige problemen
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Figuur toont de percentages belangrijkste probleem in de buurt en voorval of misdrijf komt ‘vaak’ voor in de eigen buurt (incl. weet niet / geen mening). Bron: O&S / Stadspeiling
Onvoldoende parkeerruimte en te hard rijden belangrijkste buurtproblemen Hoewel mensen aangeven dat hondenpoep op straat het vaakst voorkomt in de eigen buurt, is het niet het belangrijkste buurtprobleem. Bewoners willen vooral aandacht voor het gebrek aan parkeerruimte en de parkeeroverlast die dat geeft. Ongeveer 12% van de Amersfoorters noemt dit het buurtprobleem dat met voorrang moet worden opgepakt. Ook te hard rijden zien mensen als belangrijk probleem in de buurt (10%). Hondenpoep stijgt met stip naar de derde plaats van belangrijkste buurtproblemen. Kort daarop gevolgd door onoverzichtelijke verkeerssituaties, woninginbraak (gestegen van 8 naar 5) en rommel op straat. Opvallend is verder de daling van jongerenoverlast (van 3 naar 7). In 2013 hebben Amersfoorters meer problemen met drugsoverlast en autokraak en minder met geluidoverlast door verkeer. 22
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Tabel 1 Positie 2013 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Belangrijkste buurtproblemen (top tien) Probleem (positie 2011)
Onvoldoende parkeerruimte/parkeeroverlast (1) Te hard rijden (2) Hondenpoep (7) Onoverzichtelijke verkeerssituatie (4) Woninginbraak (8) Rommel op straat (5) Overlast van groepen jongeren (3) Geluidsoverlast door verkeer (6) Drugsoverlast (14) Diefstal uit auto’s (17)
% belangrijkste probleem 2011 2013 12,3% 11,9% 10,9% 10,2% 5,2% 6,5% 5,8% 6,1% 3,2% 5,8% 5,6% 5,8% 6,5% 4,6% 4,0% 3,3% 1,0% 2,4% 0,8% 1,6%
% voorval ‘komt vaak voor’ 2011 2013 29,3% 27,9% 30,5% 29,6% 32,2% 33,7% 18,9% 17,8% 8,3% 11,0% 30,0% 30,7% 11,6% 8,9% 14,3% 11,8% 4,1% 6,7% 6,8% 7,6%
Significante toename Significante afname Bron: O&S / Stadspeiling
Bijna 30% ervaart geen buurtproblemen Lang niet iedereen ziet overigens problemen in de buurt. Bijna eenderde (28%) zegt op geen enkele manier overlast te hebben gehad. In Schothorst-Noord en De Koppel is hun aandeel het grootst. Bewoners van Kruiskamp, Nieuwland en Vathorst-De Laak bleven het minst vaak gespaard van overlast. De hierboven genoemde problemen worden in de volgende hoofdstukken (5, 6, 7 en 8) verder uitgewerkt. Zie ook het overzicht van belangrijkste buurtproblemen in de stad (bijlage 2) en per wijk (bijlage 3). Toelichting (belangrijkste) buurtprobleem In de Stadspeiling is Amersfoorters gevraagd welke vervelende voorvallen en misdrijven in de eigen buurt voorkomen. Op een lijst van 24 items konden bewoners aangeven of specifieke voorvallen ‘vaak’, ‘soms’ of ‘(bijna) nooit’ voorkomen in de buurt. Dat een voorval vaak voorkomt in de buurt betekent nog niet dat inwoners er veel hinder van ondervinden. Daarom is ook gevraagd welk voorval of misdrijf zij het belangrijkste probleem in de eigen buurt vinden dat volgens hen met voorrang moet worden aangepakt.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
23
3.7
Rol gemeente bij aanpak buurtproblemen
Figuur 12
Aandacht gemeente voor buurtproblemen
2013
2011
veel / voldoende weinig
2009
weet niet / nvt 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Bron: O&S / Stadspeiling
De mening van Amersfoorters over de aanpak van buurtproblemen door de gemeente is verdeeld. Bijna 3 op de 10 bewoners (28%) vindt dat de gemeente veel of voldoende doet voor de problemen in de buurt. Tegelijkertijd vindt een vrijwel even groot deel (26%) van de bewoners dat de gemeente weinig aandacht heeft voor buurtproblemen. Wel is dit aandeel van bewoners die vindt dat de gemeente tekortschiet afgenomen (2011: 29%). Overigens antwoordt bijna de helft (45%) van de Amersfoorters met ‘weet niet of niet van toepassing’.
24
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Figuur 13
Aandacht gemeente voor buurtproblemen per wijk
Amersfoort
Hooglanderveen Randenbroek Schothorst Zuid
Liendert Soesterkwartier Schothorst Noord Kattenbroek Nieuwland
Leusderkwartier Vermeerkwartier Vathorst Rustenburg
Schuilenburg De Berg Zuid De Koppel Hoogland Zielhorst
veel / voldoende
De Kruiskamp weinig
Stadskern
weet niet / nvt
De Berg Noord 0%
20%
40%
60%
80%
100%
De volgorde van de wijken is bepaald door het aandeel ‘weinig’ af te trekken van het aandeel ‘veel/voldoende’. Bron: O&S / Stadspeiling
Verschillen per wijk Inwoners van Berg-Noord, Stadskern en Kruiskamp zijn het positiefst over de aandacht van de gemeente; die van Hooglanderveen het meest negatief. Ook in Randenbroek, Schothorst (Noord en Zuid), Liendert en het Soesterkwartier zijn bewoners relatief iets minder tevreden over de rol van de gemeente.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
25
4.
Voorzieningen
Amersfoorters zijn grotendeels tevreden over de winkels voor dagelijkse boodschappen, de speelmogelijkheden voor kinderen en de voorzieningen voor jongeren in hun buurt 88% is tevreden met winkels voor dagelijkse boodschappen en 60% is tevreden met speelmogelijkheden voor kinderen Amersfoorters oordelen negatiever over voorzieningen voor jongeren: slechts 20% is tevreden De tevredenheid met deze drie voorzieningen is sinds 2009 toegenomen
Tevredenheid voorzieningen
Winkels voor dagelijkse boodschappen
26
Speelmogelijkheden voor kinderen
Voorzieningen voor jongeren
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
4.1
Tevredenheid voorzieningen algemeen
Figuur 14
Tevredenheid over voorzieningen in de buurt
winkels dagelijkse boodschappen
speelmogelijkheden kinderen
2013 2011
voorzieningen voor jongeren
2009
0%
20%
40%
60%
80%
100%
De percentages tonen aandeel (zeer) tevreden en zijn exclusief geen mening/weet niet. Bron: O&S / Stadspeiling
De meeste Amersfoorters (88%) zijn (zeer) tevreden over de winkels voor dagelijkse boodschappen. Ruim de helft (60%) is tevreden tot zeer tevreden over speelmogelijkheden voor kinderen. Mensen zijn kritischer over voorzieningen voor jongeren: slechts 20% is hierover (zeer) tevreden. De tevredenheid over voorzieningen in de buurt is vergelijkbaar met voorgaande jaren.
Schaalscores Voor het oordeel over de voorzieningen is gevraagd in hoeverre mensen hierover tevreden zijn. Bij het beschrijven van de verschillen per wijk zijn de scores omgerekend naar cijfers variërend van 1 (zeer ontevreden) tot en met 5 (zeer tevreden). Hierdoor zijn uitspraken nauwkeuriger en is het mogelijk om ook voor kleine wijken als De Koppel uitspraken te doen.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
27
4.2
Winkels voor de dagelijkse boodschappen
Figuur 15
Score voor winkels voor dagelijkse boodschappen in de buurt
Amersfoort De Berg Noord Hooglanderveen
Rustenburg Nieuwland Vathorst Schuilenburg Liendert Soesterkwartier Vermeerkwartier
Randenbroek Schothorst Noord Schothorst Zuid Hoogland Kruiskamp De Koppel Stadskern
Zielhorst De Berg Zuid
2013
Kattenbroek
2011
Leusderkwartier
2009
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
De cijfers zijn omgerekend op basis van de mate van tevredenheid (1= zeer ontevreden en 5=zeer tevreden) en zijn exclusief geen mening/weet niet. Bron: O&S / Stadspeiling
88% tevreden over winkelaanbod Over het winkelaanbod in de buurt is men in het algemeen tevreden. Anno 2013 is 88% hier (zeer) tevreden over. Slechts 5% van de Amersfoorters is hierover (zeer) ontevreden. De rest (7%) is neutraal. De tevredenheid is vergelijkbaar met 2011. Winkelgebieden Emiclaer en Leusderweg meest geliefd Vooral de wijken rondom winkelcentrum Emiclaer (Kattenbroek en Zielhorst) en de wijken grenzend aan de Leusderweg (Leusderkwartier en Berg-Zuid) scoren goed. In Berg-Noord, Hooglanderveen en Rustenburg zijn de inwoners het minst tevreden over het winkelaanbod in de buurt. De inwoners van deze wijken zijn voor de dagelijkse boodschappen grotendeels aangewezen op aangrenzende wijken.
28
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Tevredenheid neemt sterk toe in Hooglanderveen en vooral De Koppel De tevredenheid van inwoners van De Koppel over de mogelijkheden om de dagelijkse boodschappen in de buurt te doen is sinds 2011 sterk gestegen. De bewoners van het Gildekwartier profiteren sinds 2013 van de winkels op het Eemplein. Ook inwoners van Hooglanderveen hebben het duidelijk makkelijker gekregen met de dagelijkse boodschappen, wellicht doordat zij profiteren van de winkelvoorzieningen in Vathorst.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
29
4.3
Speelmogelijkheden voor kinderen
Figuur 16
Score voor speelmogelijkheden voor kinderen in de buurt Amersfoort
Stadskern Leusderkwartier De Berg Noord Kattenbroek Randenbroek Vermeerkwartier De Koppel Hooglanderveen Hoogland De Berg Zuid Schuilenburg Liendert Schothorst Noord Kruiskamp Vathorst Schothorst Zuid Soesterkwartier Nieuwland
2013
Zielhorst
2011
Rustenburg
2009
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
De cijfers zijn omgerekend op basis van de mate van tevredenheid (1= zeer ontevreden en 5=zeer tevreden) en zijn exclusief geen mening/weet niet. Bron: O&S / Stadspeiling
Meest positief in Rustenburg, Zielhorst en Nieuwland Ruim de helft (60%) van de Amersfoorters is tevreden tot zeer tevreden over de speelmogelijkheden voor kinderen. 14% is ontevreden . Dit is vergelijkbaar met 2011. Inwoners van Rustenburg, Zielhorst en Nieuwland zijn het meest positief over de speelmogelijkheden voor kinderen. Uitschieter in negatieve zin is Stadskern. Veel gezinnen met kinderen wonen hier niet, en veel inwoners (30%) laat het aantal speelvoorzieningen dan ook koud. Maar van degenen die wel een menig hebben is het overgrote deel negatief. Positieve ontwikkeling in Liendert De tevredenheid over de speelmogelijkheden voor kinderen is in de jaren vrij stabiel. Inwoners van Liendert zijn positiever geworden en in vrijwel geen enkele wijk is de tevredenheid afgenomen.
30
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
4.4
Voorzieningen voor jongeren
Figuur 17
Score voorzieningen voor jongeren Amersfoort
Nieuwland
Kattenbroek Leusderkwartier Hoogland Randenbroek Schuilenburg
Kruiskamp Soesterkwartier Hooglanderveen De Berg Noord Vermeerkwartier Schothorst Zuid
Vathorst Zielhorst De Berg Zuid Rustenburg Liendert
Schothorst Noord
2013
De Koppel
2011
Stadskern
2009 1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
Cijfers zijn omgerekend op basis van de mate van tevredenheid (1= zeer ontevreden en 5=zeer tevreden) en zijn exclusief geen mening/weet niet. Bron: O&S / Stadspeiling
Kritisch over voorzieningen voor jongeren Amersfoorters zijn al jaren kritisch over het voorzieningenniveau voor jongeren. Hoewel het aantal tevredenen de afgelopen jaren iets is gegroeid, blijft een veel groter deel ontevreden. Net als bij de speelvoorzieningen voor kinderen voelt een flink deel van de Amersfoorters zich weinig betrokken met jongerenvoorzieningen. Bijna 30% heeft geen mening, en van degenen die wel een oordeel geven is de helft neutraal. Minst tevreden in Nieuwland en Kattenbroek De verschillen tussen de wijken zijn klein. In Nieuwland en Kattenbroek krijgen de jongerenvoorzieningen de meeste kritiek;in Stadskern en De Koppel is men positiever dan gemiddeld. Het oordeel over de voorzieningen voor jongeren is vergeleken met 2011 alleen verbeterd in Liendert.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
31
Verklaring voor ontevredenheid jongerenvoorzieningen De wijken waar zich een jongerencentrum bevindt (Hoogland- de Neng), Soesterkwartier (Reset), Schothorst (Lijn 16), Liendert (the Game) en Zielhorst (tienercentrum So What) zijn niet automatisch de wijken waar men het meest positief oordeelt over de voorzieningen voor jongeren. De volwassenen die zich negatief uitlaten over deze voorzieningen associëren de overlast door jongeren wellicht ook met verveling door een gebrek aan activiteiten. Een bewoner van De Koppel verwoordde het als volgt: “Er is voor jongeren weinig te doen, geen buurthuis of iets dergelijks. Ze hangen samen rond tegen gevels en auto’s of halen rottigheid uit.”
32
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
5.
Verkeer en parkeren
62% is tevreden over parkeervoorzieningen in de buurt. Toch blijft parkeeroverlast het belangrijkste buurtprobleem. De verkeersveiligheid in de straat krijgt een ruime voldoende (6,7). Wel vormt te hard rijden een belangrijk probleem. De tevredenheid over het openbaar vervoer, parkeergelegenheid en verkeersveiligheid is even groot als in 2011. Driekwart van de Amersfoorters is tevreden over het openbaar vervoer in de buurt.
Parkeervoorzieningen
Verkeersveiligheid
Openbaar vervoer
Geluidsoverlast door verkeer
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
33
5.1
Parkeervoorzieningen
Figuur 18
Score voor parkeergelegenheid in de buurt
Amersfoort Stadskern Vermeerkwartier Soesterkwartier Nieuwland Hooglanderveen Kruiskamp De Koppel De Berg Noord De Berg Zuid Leusderkwartier Liendert Vathorst Zielhorst Randenbroek Schothorst Noord Kattenbroek Hoogland Schuilenburg
2013
Rustenburg
2011
Schothorst Zuid
2009 1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
De cijfers zijn omgerekend op basis van de mate van tevredenheid (1= zeer ontevreden en 5=zeer tevreden) en zijn exclusief geen mening/weet niet. Bron: O&S / Stadspeiling
62% tevreden over parkeergelegenheid, maar binnenstad kritisch over parkeervoorzieningen Een ruime meerderheid (62%) is tevreden tot zeer tevreden over de parkeergelegenheid in de eigen buurt. Een op de vijf (21%) is (zeer) ontevreden. Dit is vergelijkbaar met 2011. De bewoners van de binnenstad zijn het meest kritisch over de parkeervoorzieningen, al is de kritiek in vergelijking met 2011 licht afgenomen. Behalve het ontbreken van voldoende parkeergelegenheid, hebben mensen in de binnenstad ook vaak kritiek op het vergunningenbeleid. Ondanks dat inwoners een parkeervergunning hebben, kunnen ze vaak de auto niet kwijt. Daarnaast noemen bewoners in de binnenstad veelvuldig het slechte handhavingsbeleid. “Ik heb een parkeervergunning, maar er zijn veel te weinig parkeerplekken. Ik moet heel ver lopen voor een plek.”
34
“In de binnenstad is vrijwel geen parkeergelegenheid waardoor men buiten de stad moet parkeren. Daarnaast zetten veel mensen de auto buiten de vakken waardoor je er niet langs kan.” Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Ook in de wijken die aan de binnenstad grenzen, zoals Soesterkwartier en Vermeerkwartier, is men kritischer dan gemiddeld over de parkeergelegenheid. De tevredenheid is in deze wijken vergelijkbaar met 2011. Tevredenheid neemt toe in Schuilenburg en Hoogland In een aantal wijken, verspreid over de stad, is de tevredenheid over de parkeervoorzieningen toegenomen. Zowel in Schuilenburg als Hoogland oordelen mensen in 2013 duidelijk positiever dan in 2011. Parkeeroverlast en gebrek aan parkeerruimte: belangrijkste probleem in woonwijken Circa 21% geeft aan ontevreden te zijn over de parkeergelegenheid in zijn of haar buurt. Zoals eerder bleek, vormt de parkeeroverlast al of niet in combinatie met een gebrek aan parkeerruimte het belangrijkste buurtprobleem. Net als in 2011 geldt dat voor 12% van de Amersfoorters. In meerdere wijken vormt dit het belangrijkste buurtprobleem. Dit is het geval in wijken die aan het centrum grenzen, namelijk De Koppel, Vermeerkwartier en De Berg-Zuid. Opvallend genoeg wekken in het centrum zelf niet parkeerproblemen, maar te hard rijden de meeste ergernis. Ook in een aantal wijken in Amersfoort-Noord staan parkeerproblemen bovenaan: Schothorst-Noord, Zielhorst, Nieuwland en Vathorst. Aan de rand van de vergunninggebieden hebben bewoners vaak problemen met het vinden van een parkeerplek. In deze wijken zoeken ook bewoners van andere buurten, bezoekers en werknemers die in de binnenstad moeten zijn een vergunningvrije plek. Verder zien sommige Amersfoorters scholen als oorzaak voor het gebrek aan parkeerruimte.
“In onze straat is het vergunningvrij en niet betaald parkeren. We hebben veel last van winkelend publiek en mensen die in de stad werken en hun auto bij ons in de straat parkeren.” (inwoner Vermeerkwartier)
“Het is enorm druk rond wegbrengen en halen van schoolkinderen. Straat staat dan zo vol dat je er niet goed door kan.” (inwoner De Berg-Zuid)
“Onze parkeerplaatsen worden ingenomen door mensen die in de vergunninggebieden werken, wonen, winkelen en op bezoek gaan, tegelijkertijd en opvolgend waardoor het parkeerprobleem nagenoeg constant is. Op grond van eigen autobezit zou er geen parkeerprobleem hoeven te zijn”, aldus een inwoner van het Vermeerkwartier.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
35
5.2
Verkeersveiligheid
Figuur 19
Rapportcijfer verkeersveiligheid in de straat Amersfoort
Soesterkwartier Leusderkwartier Kruiskamp Stadskern
Vermeerkwartier Liendert Hooglanderveen Vathorst Randenbroek
Nieuwland Schothorst Zuid Kattenbroek Schuilenburg
De Berg Noord De Berg Zuid Schothorst Noord De Koppel
Zielhorst
2013
Hoogland
2011
Rustenburg
2009 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
De cijfers zijn exclusief geen mening/weet niet. Bron: O&S / Stadspeiling
Cijfer voor verkeersveiligheid in de straat: 6,7 Amersfoorters beoordelen de verkeersveiligheid in hun eigen straat net als in 2011 als ruim voldoende (6,7). Per wijk is er wel variatie: de cijfers lopen uiteen van een 6,1 in Soesterkwartier tot een 7,4 in Rustenburg. Oplossingen ziet men vaak in (meer) verkeersdrempels en betere handhaving in 30 km-zones. Over verkeersdrempels lopen de meningen overigens uiteen. Naast de mensen die vinden dat zij vaak te laag zijn om effect te hebben, is er ook een groep die ze juist te hoog vindt. In veel wijken is de verkeersveiligheid volgens inwoners enigszins toegenomen. In Liendert en Hoogland is zelfs sprake van een significante verbetering van de verkeersveiligheid. Bewoners van de binnenstad lijken eerder kritischer te zijn over de verkeersveiligheid daar. Te hard rijden belangrijk probleem Te hard rijden heeft een sterk negatief effect op de ervaren verkeersveiligheid. Volgens 30% van de Amersfoorters wordt er vaak te hard gereden in de buurt. Na parkeeroverlast is dit volgens de bewoners het grootste probleem. In de Stadskern, Soesterkwartier, Schuilenburg, Randenbroek, Leusderkwartier, De Berg-Noord, Hoogland, Hooglanderveen en Vathorst-De Bron staat te hard 36
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
rijden zelfs op de eerste plaats. Vaak worden dan specifieke straten genoemd als Noordewierweg, Soesterweg, Amsterdamseweg, Van Randwijcklaan, Randenbroekerweg, Arnhemseweg, Leusderweg, Hamseweg, Albert Schweitzersingel en Ring-Kattenbroek. Verder is er ergernis over te hard rijden in 30-km zones en op plekken waar het gevaar oplevert voor spelende kinderen. “De Noordewierweg is levensgevaarlijk. Auto’s rijden te hard. Auto’s staan dubbel geparkeerd. Fietsers worden bijna omvergereden. Er moeten echt drempels komen.” (inwoner Soesterkwartier)
“Men ‘scheurt’ door de straat en gaat hard over de eerste kruising, terwijl er ook een benzinepomp en spelende kinderen in de straat zijn. Er wordt niet aan de 30 km/h gehouden.” (inwoner Leusderkwartier)
“Wanneer ik mijn deur uitstap word ik al bijna omver gereden… Men mag hier maar 30, maar er staan veel te weinig borden…”, aldus een inwoner van de binnenstad.
Onoverzichtelijke verkeerssituaties Ontevredenheid bestaat er ook over het bestaan van ‘onoverzichtelijke verkeerssituaties’ in de buurt. Op de ranglijst staat dit op de vierde plaats. Vooral vanuit het Leusderkwartier en Vathorst komt er kritiek, waar het dan gaat over onoverzichtelijke situaties door verkeerd geparkeerde auto’s, drukte rond scholen en drukke kruispunten. Als inwoners onoverzichtelijke verkeerssituaties als belangrijkste probleem noemen, dan doelen ze vaak op één of enkele specifieke situaties, zoals in het Leusderkwartier verschillende kruispunten op de Arnhemseweg, Everard Meysterweg (met name kruispunt ‘Roethof’) en de Leusderweg. In Vathorst ervaart men rotonde 6 als onoverzichtelijk en gevaarlijk, wat wordt veroorzaakt doordat fietsers en voetgangers de rotonde van beide kanten mogen nemen. Ook noemt een aantal bewoners de situatie rondom scholen in De Laak. “Kruispunt bij overgang Arnhemseweg / Everard Meysterweg wordt niet alleen te hard gereden, maar er is daar absoluut geen overzicht en ruimte voor zowel auto’s als fietsers. Dit geeft voor beide partijen gevaarlijke situatie”, volgens een inwoner van Vermeerkwartier.
“Rotonde 6 in Vathorst is tijdens spitsmoment echt een drama, omdat de voetgangers en fietsers de rotonde van beide kanten mogen nemen. Dit zorgt voor zeer onoverzichtelijke verkeerssituaties en gevaar”, aldus een inwoner van Vathorst.
Agressief rijgedrag Een andere vorm van overlast die verband houdt met de verkeersveiligheid is agressief rijgedrag. Van de Amersfoorters zegt 12% dat dit vaak voorkomt in de buurt. Het staat op de 17e plaats op de lijst van buurtproblemen en is in vergelijking met 2011 vier plaatsen gedaald. De situatie op dit vlak lijkt dan ook verbeterd.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
37
5.3
Geluidsoverlast door verkeer
12% heeft vaak last van geluidsoverlast door verkeer Een laatste vorm van overlast die samenhangt met leefbaarheid en veiligheid is geluidsoverlast door verkeer. Circa 12% van de Amersfoorters stoort zich hier vaak aan. Geluidsoverlast in het verkeer staat op de achtste plek van buurtproblemen. Daarmee is het vergeleken met 2011 twee plaatsen gedaald. Geluidsoverlast van personenauto’s komt door hard optrekken bij stoplichten en harde muziek uit auto’s. Maar ook vrachtwagens, brommers en scooters worden genoemd als overlastgevers. Vooral overlast door snelwegen en in de binnenstad Vooral in de binnenstad en Rustenburg noemen inwoners geluidsoverlast door verkeer relatief vaak als belangrijkste buurtprobleem. In Rustenburg hebben ze dan vooral last van de A28. In de toelichting vertellen veel inwoners dat de geluidsschermen onvoldoende soelaas bieden. In voorgaande jaren speelde dit probleem ook in Schuilenburg, maar daar is het gelukt de overlast te verminderen. In de afgelopen jaren heeft Rijkswaterstaat langs de A28 bij Schuilenburg en Randenbroek geluidschermen geplaatst. In de wijken in Amersfoort-Noord wordt de A1 genoemd als bron van geluidsoverlast. Ze maken zich daarbij ook zorgen over de toekomst, omdat ze bang zijn dat de verbreding van deze weg nog extra overlast gaat geven.
38
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
5.4
Openbaar vervoer
Driekwart tevreden over openbaar vervoer Over het openbaar vervoer in de eigen woonbuurt heeft 90% een mening. Van hen is driekwart (77%) tevreden tot zeer tevreden en 5% is (zeer) ontevreden. Dit is vergelijkbaar met 2011, al is het oordeel nu net iets positiever. Op de wat langere termijn is de tevredenheid over het openbaar vervoer overigens wel sterk toegenomen. In 2003 lag het aandeel tevreden maar net boven de 50%.
Schaalscores Voor het oordeel over openbaar vervoer en parkeergelegenheid is gevraagd in hoeverre mensen hierover tevreden zijn. Bij het beschrijven van de verschillen per wijk zijn de scores omgerekend naar schaalscores variërend van 1 (zeer ontevreden) tot en met 5 (zeer tevreden). Hierdoor zijn uitspraken nauwkeuriger en is het mogelijk om ook voor kleine wijken als De Koppel uitspraken te doen.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
39
6.
Sociale kwaliteit van de buurt
De sociale samenhang in en de gehechtheid aan de buurt is vergelijkbaar met 2011 In Amersfoort-Zuid is de sociale samenhang en de gehechtheid het sterkst, in Liendert en Schuilenburg het zwakst Driekwart van de inwoners voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de eigen buurt; een kwart is het afgelopen jaar daadwerkelijk actief geweest om de buurt te verbeteren
Sociale samenhang
Gehechtheid
Participatie en medeverantwoordelijkheid
40
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
6.1 Tabel 2
Sociale samenhang Stellingen over sociale samenhang (% dat eens is met de stelling)
2005 2007 2009 2011 2013 1 De mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks 30% 29% 27% 21% 22% De mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om 60% 57% 63% 66% 68% Dit is een gezellige buurt met veel saamhorigheid 33% 30% 34% 38% 37% 1 Ik voel mij thuis bij de mensen die in deze buurt wonen 48% 48% 53% 69% 70% Het is vervelend om in deze buurt te wonen 4% 3% 4% 4% 3% Ik heb veel contact met buurtbewoners 36% 41% 41% Ik zou meer contact willen hebben met andere buurtbewoners 20% 19% 22% De mensen in deze buurt zijn erg betrokken bij het leefklimaat hier 32% 30% 33% 34% 35% Ik ben tevreden over de bevolkingssamenstelling in deze buurt 57% 60% 62% 64% 1 Kengetal ‘sociale samenhang’ 5,9 5,8 5,9 6,3 6,4 De percentages tonen het aandeel mensen dat het (helemaal) eens is met de stelling en zijn inclusief geen mening/weet niet. Toelichting: alleen de eerste vier stellingen zijn gebruikt om het kengetal ‘sociale samenhang’ te berekenen. Dit kengetal is een berekende score (0=geen samenhang en 10=veel samenhang). 1 Het verschil tussen 2009 en 2011 bij deze stellingen en het kengetal ‘sociale samenhang’ komt vooral door een andere volgorde in de vragenlijst. Dit verklaart waarschijnlijk vooral de trendbreuk in 2011. Bron: O&S / Stadspeiling
De score op ‘sociale samenhang’ (zie kader) was in 2013 6,4 en daarmee vergelijkbaar met 2011 (6,3). De grootste verandering vergeleken met 2011 is het hogere aandeel mensen dat meer contact zou willen hebben met andere buurtbewoners (22% in 2013 vergeleken met 19% in 2011). Amersfoort meer sociale cohesie dan meeste steden Ook in de landelijke Veiligheidsmonitor van 2013 is de sociale cohesie gemeten. Amersfoort scoort daar ook een 6,3. Dat is hoger dan gemiddeld in de 100.000+ gemeenten (6,0) en ten opzichte van Nederland (6,2)2. Toelichting sociale samenhang De sociale cohesie blijkt vooral samen te hangen met het soort woningen in de wijk. In wijken met veel (huur)flats is de doorstroming groter, waardoor bewoners ook minder gelegenheid hebben om elkaar beter te leren kennen en de tijd te krijgen om zich thuis te voelen. Omgekeerd is een gebrekkige sociale samenhang wellicht een reden voor mensen om weg te trekken. Hoewel in de Stadskern ook veel doorstroming is, ligt de sociale samenhang hier op het gemiddelde niveau van Amersfoort. De bevolking hier bestaat voor een belangrijk deel uit jonge huishoudens die zich aangetrokken voelen door het uitgaansleven en relatief meer gericht zijn op het leggen van contacten. Overigens moet een lagere score voor sociale samenhang niet enkel als negatief worden beoordeeld. Meer sociale samenhang betekent veelal ook meer sociale controle en dat wordt niet door iedereen even goed gewaardeerd. Veel mensen kiezen juist bewust een omgeving met meer anonimiteit of hechten meer aan sociale verbanden die op een ander vlak (werk, hobby’s e.d.) liggen.
2
Bron: www.veiligheidsmonitor.databank.nl.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
41
Figuur 20
Sociale samenhang in de buurt
Het kengetal ‘sociale samenhang’ is een score berekend op basis van vier stellingen. Bron: O&S / Stadspeiling
Meeste samenhang in Hooglanderveen, Hoogland en Amersfoort-Zuid Hooglanderveen, Hoogland en de wijken in Amersfoort-Zuid kennen de hoogste score op sociale kwaliteit. De minste sociale cohesie wordt aangetroffen in de vroeg-naoorlogse wijken Schuilenburg, Liendert en Kruiskamp. Sinds 2011 is de sociale kwaliteit vooral verbeterd in De Koppel (van 5,6 naar 6,4). Ook in Liendert is de sociale samenhang significant toegenomen. Toch kent deze wijk na Schuilenburg de laagste score voor sociale kwaliteit. Eenzaamheid Ruim 20% geeft aan niet veel contact te hebben met andere buurtbewoners. Van hen geeft bijna 30% aan ook geen behoefte te hebben aan meer contact. Echter, 36% van hen zegt juist wel meer contact te willen hebben. Deze groep - die weinig contact heeft met andere buurtbewoners, maar graag meer contact zou willen - kent mogelijk gevoelens van eenzaamheid. De groep omvat ruim 7% van alle Amersfoorters; een stijging vergeleken met 2011 (5%). Deze mensen bevinden zich onder alle lagen van de bevolking, maar allochtonen, alleenstaanden en 1-oudergezinnen lijken oververtegenwoordigd. Ouderen vallen opvallend genoeg niet speciaal onder deze groep.
42
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
6.2
Gehechtheid aan de buurt
Figuur 21
Gehechtheid aan de buurt Amersfoort Nieuwland Liendert
Schuilenburg Vathorst Schothorst Noord Kruiskamp Schothorst Zuid
Randenbroek De Koppel
Soesterkwartier Kattenbroek Hooglanderveen Zielhorst Rustenburg
Hoogland Vermeerkwartier
De Berg Zuid Leusderkwartier
2013
Stadskern
2011
De Berg Noord
2009 1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
De cijfers zijn omgerekend op basis van de mate van gehechtheid (1=helemaal niet gehecht en 4=zeer gehecht) en zijn exclusief geen mening/weet niet. Bron: O&S / Stadspeiling
Bewoners in Amersfoort-Zuid en binnenstad zijn meest gehecht aan hun buurt De gehechtheid aan de buurt kan samenhangen met de eerder genoemde sociale samenhang. Maar het kan ook betrekking hebben op de fysieke woonomgeving. Zeventig procent van de Amersfoortse bevolking geeft aan (zeer) gehecht te zijn aan de eigen buurt. Dit is identiek aan 2011. Vooral bewoners van Amersfoort-Zuid en de Stadskern voelen zich gehecht aan hun buurt. In de nieuwste wijken, Nieuwland en Vathorst en de vroeg-naoorlogse wijken Liendert en Schuilenburg is de gehechtheid veel minder. De geringe gehechtheid in de nieuwe wijken is begrijpelijk gezien de vaak korte woonduur. Bewoners hebben daardoor minder tijd gehad om een band met de buurt te ontwikkelen.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
43
6.3
Participatie en medeverantwoordelijkheid
Ruim driekwart voelt zich betrokken bij leefbaarheid Een aspect dat samenhangt met de sociale cohesie in de buurt is de mate waarin bewoners zich medeverantwoordelijk voelen voor de leefbaarheid in de buurt. In 2013 voelde 76% van de Amersfoorters zich hiervoor medeverantwoordelijk. Dit is vergelijkbaar met 2011. Ongeveer 9% geeft aan zich niet medeverantwoordelijk te voelen voor de leefbaarheid in hun eigen buurt, en de overige 16% weet het niet of heeft geen mening. In de prioriteitswijken Liendert, Soesterkwartier, Kruiskamp en Schuilenburg wonen relatief veel mensen die zich niet medeverantwoordelijk voelen. Bewoners zijn minder positief over de betrokkenheid van andere buurtbewoners. Slechts 35% geeft aan dat andere mensen betrokken zijn bij de buurt, terwijl 16% vindt dat buurtbewoners weinig betrokken zijn. De ervaren betrokkenheid van medebewoners is vooral hoog in Hooglanderveen, De Berg-Noord en Hoogland. In Liendert, Nieuwland en Vathorst-De Velden gaat volgens bewoners juist relatief weinig betrokkenheid uit van de buurt. Overigens antwoordt bijna de helft van de Amersfoorters (49%) neutraal of heeft geen mening. Buurtbudget minder bekend De gemeente stelt jaarlijks voor elke wijk geld beschikbaar om de leefbaarheid in de wijk te verbeteren. Bewoners die hiervoor een goed idee hebben, kunnen een aanvraag indienen. Het gaat om ideeën die de buurt iets opleveren en waarbij bewoners in de realisering ook zelf een actieve rol vervullen. Twee derde (67%) van de bewoners heeft wel eens van het buurtbudget gehoord. Dit is een duidelijke daling ten opzichte van 2011 (75%). In Rustenburg en Hoogland zijn de meeste mensen bekend met het buurtbudget (ongeveer 80%). Daarentegen heeft in Vathorst, Liendert en Schuilenburg nog geen 60% van de bewoners van het buurtbudget gehoord.
44
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
7.
Beheer en onderhoud van de openbare ruimte
Amersfoorters ervaren sinds 2011 in hun buurt meer last van hondenpoep, en minder van vernielingen en graffiti. Amersfoorters blijven - ondanks de bezuinigingen hierop - overwegend tevreden over het onderhoud van de openbare ruimte. Men is kritischer over het verwijderen van zwerfvuil en bij het onderhouden van de publieke ruimte zou dit volgens hen prioriteit moeten krijgen.
Fysieke kwaliteit
Onderhoud openbare ruimte
Algemeen onderhoud
Hoeveelheid groen
Onderhoud groen
Onderhoud voet- en fietspaden
Onderhoud overige wegen
Onderhoud waterpartijen
Verwijderen zwerfvuil
Onderhoud speelplekken Straatverlichting
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
45
7.1 Tabel 3
Fysieke kwaliteit van de buurt Fysieke kwaliteit van de buurt
rommel op straat hondenpoep bekladding van muren of gebouwen (graffiti) vernielingen (straatmeubilair, bushokjes, e.d.) kengetal ‘fysieke kwaliteit’
2005 25% 35% 8% 26% 5,8
2007 31% 36% 12% 29% 5,4
2009 30% 35% 12% 24% 5,6
2011 30% 32% 14% 15% 5,8
2013 31% 34% 11% 12% 5,9
significante afname sinds 2011 De percentages tonen het aandeel mensen dat aangeeft dat een voorval ‘vaak’ voorkomt in de buurt. Het kengetal ‘fysieke kwaliteit’ is een score berekend op basis van hoe vaak vernielingen, bekladding, hondenpoep en rommel op straat voorkomen (0=veel voorkomend en 10=weinig voorkomend). De kleuren duiden op een significante toe- of afname ten opzichte van 2011. Bron: O&S / Stadspeiling
Minder vernieling en graffiti De beoordeling van het uiterlijk van de buurt (‘fysieke kwaliteit’) is sinds 2011 nauwelijks veranderd. Ongeveer evenveel mensen vinden dat er vaak rommel op straat ligt, maar meer mensen vinden dat er vaak hondenpoep voorkomt. Bekladding van muren of gebouwen is juist afgenomen volgens bewoners. De opvallende daling van vernielingen tussen 2009 en 2011 zet licht door. In 2013 geeft nog 12% van de Amersfoorters aan dat er vaak sprake is van vernielingen, bijvoorbeeld van straatmeubilair of bushokjes. Meer prioriteit aanpak hondenpoep Hoewel hondenpoep het vaakst ergernis wekt, is het volgens Amersfoorters niet het probleem dat als eerste zou moeten worden aangepakt. Wel willen inwoners dat de aanpak meer prioriteit krijgt; hondenpoep is gestegen van plaats 7 naar plaats 3 in de lijst met belangrijke buurtproblemen. Sinds 2009 krijgt hondenpoep meer aandacht in beleid en zijn verspreid door de stad bakken geplaatst voor het deponeren van hondenpoep. Uit de reacties blijkt echter dat veel bewoners de indruk hebben dat hondenbezitters nauwelijks gebruik maken van de plastic opruimzakjes. Stankoverlast: veel klachten over houtrook en rioollucht Net als in eerdere jaren vindt 4% van de bewoners dat stankoverlast vaak voorkomt in de eigen buurt. Iets minder dan 1% van de Amersfoorters noemen stankoverlast als het belangrijkste buurtprobleem. Daarmee staat het op de 15e plaats van belangrijkste buurtproblemen. De stankoverlast komt verspreid over de stad voor en blijkt niet duidelijk gebonden aan een bepaalde wijk. Mensen hebben de meeste klachten over stankoverlast door rook (open haarden, houtkachels, barbecues, vuurkorven, buitenkachels) en rioollucht. In Vathorst en vooral Nieuwland klagen bewoners over stankoverlast door de vuilstort bij Smink.
46
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Figuur 22
Fysieke kwaliteit van de buurt
Het kengetal ‘fysieke kwaliteit’ is een score berekend op basis van hoe vaak vernielingen, bekladding, hondenpoep en rommel op straat voorkomen. Bron: O&S / Stadspeiling
Veel fysieke kwaliteit in Bergkwartier, Hooglanderveen en Leusderkwartier Het uiterlijk van de buurt wordt het laagst beoordeeld in het Soesterkwartier, vooral door hondenpoep. Ook in de Stadskern, Liendert en Kruiskamp zijn bewoners relatief kritisch. Hier gaat het dan met name om rommel op straat. Het Bergkwartier, Hooglanderveen en Leusderkwartier kennen de hoogste fysieke kwaliteit van Amersfoort. Vernielingen en bekladding van muren of gebouwen komen in deze wijken weinig voor naar het oordeel van de bewoners. Verbetering in Schuilenburg en Liendert De verschillen in fysieke kwaliteit zijn in 2013 iets kleiner geworden. In Schuilenburg en Liendert is deze verbeterd. De verschuivingen in de andere wijken zijn niet significant. “Veel graffiti die niet wordt verwijderd. Dit zorgt voor een verloederd straatbeeld. Consequentie lijkt te zijn dat er nog meer graffiti verschijnt. De buurt is de afgelopen jaren visueel sterk achteruit gegaan.” (inwoner Nieuwland)
“Kapotte bushokjes, vernielingen aan de buurt zorgen voor nog meer vernieling. Een schone buurt maakt een schone buurt”, aldus een inwoner van Schothorst-Noord.
“Vernielingen aan straatmeubilair e.d. geven de buurt een slecht aanzien. Het werkt ook demotiverend voor bewoners die wel proberen te investeren in een goede buurt met sociale cohesie.” (inwoner Kruiskamp)
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
47
7.2
Onderhoud van de openbare ruimte
Figuur 23
Tevredenheid over onderhoud van de openbare ruimte in de wijk de hoeveelheid groen
het onderhoud van het groen
het verwijderen van zwerfvuil het onderhoud van waterpartijen onderhoud van voet- en fietspaden onderhoud van overige wegen het onderhoud van speelplekken de straatverlichting 2013 2011 2009
het algemene onderhoud van de wijk 0
20
40
60
80
100
De tabel toont het percentage bewoners dat (zeer) tevreden is over een aspect van het onderhoud van de openbare ruimte. Bij de berekening van de percentages is “weet niet/geen mening” buiten beschouwing gelaten. Bron: O&S / Stadspeiling
Amersfoorters tevreden over onderhoud openbare ruimte Bewoners zijn veelal (zeer) tevreden (84%) over het algemene onderhoud van de wijk. Ook over de meeste afzonderlijke onderdelen, zoals de hoeveelheid en het onderhoud van het groen, zijn Amersfoorters overwegend tevreden. Uitzondering hierop vormt het verwijderen van zwerfafval waarover slechts 62% tevreden en 38% niet (zo) tevreden is. Ondanks de bezuinigingen op het onderhoud van de openbare ruimte, is de tevredenheid hierover vergelijkbaar met 2011. Amersfoorters zijn wel iets positiever over de hoeveelheid groen en het onderhoud van waterpartijen. Als verklaring hiervoor geeft afdeling Stedelijk Beheer dat er weliswaar bezuinigd is op het onderhoud, maar dat men vanwege de crisis veel scherper kan aanbesteden. Het onderhoudsniveau is daardoor (nog) niet verminderd. Meeste aandacht gewenst voor zwerfvuil Net zoals in 2011 vinden Amersfoorters dat het verwijderen van zwerfvuil proiriteit moet krijgen. Eén op de vijf mensen geeft aan dat zwerfvuil de meeste aandacht verdient en het belang blijkt verder uitde hoge notering op de lijst van buurtproblemen. Na zwerfvuil vindt men het algemene onderhoud van de wijk (17%) en het onderhoud van voet- en fietspaden (15%) het belangrijkst. In de afgelopen jaren is bij het onderhoud van de openbare ruimte meer het accent komen te liggen op de rol van bewoners. Zij worden meer betrokken bij het beheer (bijvoorbeeld bij het zelfbeheer van groenstroken) en bij de inrichting (bijvoorbeeld door mee te laten denken over de herinrichting van het Waterwingebied). 48
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Figuur 24
Score voor het algemene onderhoud van de wijk
De mate van tevredenheid is omgerekend naar een schaalscore. Bron: O&S / Stadspeiling
Bewoners prioriteitswijken negatief over algemene onderhoud In Liendert en Soesterkwartier zijn bewoners negatiever en in Vathorst positiever dan gemiddeld over het algemene onderhoud van de wijk. Vergeleken met 2011 lijken bewoners van Hooglanderveen iets positiever.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
49
7.3
Overig onderhoud
Amersfoorters oordelen gematigd positief over de verschillende onderdelen van onderhoud. De verschillen tussen de wijken zijn niet groot. Per onderdeel noemen we hieronder de percentages (zeer) tevreden en (zeer) ontevreden. Het aandeel dat geen mening heeft, is buiten beschouwing gelaten. Hoeveelheid groen Tevreden: 91%, niet (zo) tevreden: 9% Relatief positief: Rustenburg, Bergkwartier en Zielhorst (nabijheid park) Relatief negatief: Soesterkwartier, Kruiskamp, Hooglanderveen en Vermeerkwartier Onderhoud groen Tevreden: 77%, niet (zo) tevreden: 23% Relatief positief: Vathorst en de binnenstad Relatief negatief: Schothorst-Noord en Soesterkwartier Onderhoud voet- en fietspaden Tevreden: 75%, niet (zo) tevreden: 25% Relatief positief: Vathorst, Schothorst-Zuid en de binnenstad Relatief negatief: Leusderkwartier en Soesterkwartier Onderhoud overige wegen Tevreden: 84%, niet (zo) tevreden: 16% Relatief positief: Vathorst, Schothorst-Zuid, Zielhorst en Nieuwland Relatief negatief: Soesterkwartier, Leusderkwartier en Hooglanderveen Onderhoud waterpartijen Tevreden: 78%, niet (zo) tevreden: 22% Relatief positief: binnenstad Relatief negatief: Kruiskamp en Schothorst-Noord Verwijderen zwerfvuil Tevreden: 62%, niet (zo) tevreden: 38% Relatief positief: Stadskern, Hooglanderveen en Vathorst Relatief negatief: Kruiskamp, De Koppel, Liendert en Soesterkwartier Onderhoud speelplekken Tevreden: 79%, niet (zo) tevreden: 21% Relatief positief: Rustenburg, Vathorst, Hooglanderveen, Vermeerkwartier Relatief negatief: De Koppel, Hoogland en Leusderkwartier Straatverlichting Tevreden: 88%, niet (zo) tevreden: 12% Relatief positief: Kattenbroek, Zielhorst en Leusderkwartier Relatief negatief: Hooglanderveen en Kruiskamp
50
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
8.
Veiligheidsgevoel en overlast
Een kwartvan de Amersfoorters voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt, vooral op plekken waar jongeren rondhangen. Dit is vergelijkbaar met 2011. In de prioriteitswijken voelt men zich het meest onveilig. Maar in Liendert en De Koppel voelt men zich minder onveilig dan in 2011. De ervaren overlast van (groepen) jongeren en van daklozen is afgenomen, drugsoverlast is gestegen.
Subjectieve veiligheid
Onveiligheidsgevoel (per locatie)
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
(Specifieke vormen van) sociale overlast
51
8.1
Onveiligheidsgevoel
Figuur 25
Gevoelens van onveiligheid (per locatie)
voelt zicht wel eens onveilig in de eigen buurt
plekken waar jongeren rondhangen rondom uitgaansgebieden in het centrum van Amersfoort winkelgebied in mijn buurt in het openbaar vervoer op het centraal station
2013 2011
in mijn eigen huis
2009
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% De figuur toont het percentage inwoners dat aangeeft zich vaak of soms onveilig te voelen in de eigen buurt en op specifieke locaties. De percentages zijn inclusief weet niet/niet van toepassing. Bron: O&S / Stadspeiling
Kwart Amersfoorters voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt Net zoals in 2011 voelt een kwart van de Amersfoorters zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dit betekent overigens ook dat driekwart van de Amersfoorters zich nooit onveilig voelt in zijn buurt. Gevoelens van onveiligheid verschillen per leeftijd en geslacht. Zo voelen meer vrouwen (29%) dan mannen (20%) zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Jongeren voelen zich opmerkelijk genoeg vaker onveilig (31%) dan ouderen: onder 65+ voelt 22% zich wel eens onveilig in zijn buurt. Gevoel van onveiligheid vooral waar jongeren rondhangen Net als in 2011 is het gevoel van onveiligheid het grootst op plekken waar jongeren rondhangen. Maar dit probleem is in 2013 wel afgenomen. Zes op de tien Amersfoorters voelt zich in 2013 onveilig op deze plekken: 14% vaak en 46% soms. Op andere specifieke locaties is de veiligheid doorgaans veel minder een probleem. Rondom uitgaansgebieden en in het centrum van Amersfoort voelt ongeveer één op de drie mensen zich wel eens onveilig. Ook het centraal station, het winkelgebied in de buurt en in het openbaar vervoer ervaart men als veilig. De gevoelens van onveiligheid op het centraal station zijn bovendien ten opzichte van 2011 nog afgenomen. Net zoals in 2011 geeft ongeveer 8% van de Amersfoorters aan zich onveilig te voelen in het eigen huis.
52
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Figuur 26
Kengetal onveiligheid
Het kengetal ‘onveiligheid’ is een score berekend op basis van de mate waarin bewoners zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt, onveiligheidsgevoelens op drie specifieke locaties (plekken waar jongeren rondhangen, centrum van Amersfoort, winkelcentrum in eigen buurt), en veiligheid in eigen huis en buurt. Bron: O&S/Stadspeiling
Bewoners van prioriteitswijken voelen zich het vaakst onveilig Bewoners van de prioriteitswijken Liendert, Schuilenburg en Kruiskamp en van Schothorst-Zuid voelen zich vaker onveilig in hun buurt dan gemiddeld in Amersfoort. Het veiligst voelt men zich in Hoogland, het Leusder- en Vermeerkwartier en in Vathorst. Onveiligheid afgenomen in Liendert en De Koppel Vergeleken met 2011 zijn bewoners van Liendert en De Koppel zich significant veiliger gaan voelen. Daarentegen lijken gevoelens van onveiligheid te zijn toegenomen in Hooglanderveen. Wat bepaalt of men zich onveilig voelt? Uit landelijk onderzoek blijkt dat er slechts een beperkte samenhang is tussen onveiligheidsgevoelens en feitelijke criminaliteit. Persoon- en persoonlijkheidskenmerken beïnvloeden ook de gevoelens van veiligheid. Mensen met een groot sociaal netwerk beschikken doorgaans over meer zelfvertrouwen, waardoor men minder snel bang is. In buurten waar bewoners elkaar kennen en contacten met elkaar aangaan en waar men normen en waarden met elkaar deelt, voelt men zich minder snel onveilig. Een ander aspect dat van invloed is op gevoelens van onveiligheid is de aandacht die veiligheid krijgt in het straatbeeld en in de media. Maatregelen die worden genomen om de veiligheid te bevorderen (buurtpreventieprojecten, cameratoezicht) kunnen er ook toe leiden dat burgers zich juist onveiliger voelen. De aandacht voor criminaliteit doet het besef toenemen dat er gevaar dreigt en dat er dus reden is zich onveilig te voelen. Niet alleen woninginbraak zelf, maar ook voorlichtingsprojecten over het voorkómen van woninginbraak kan mensen bewust maken van veiligheidsrisico’s. Zie o.a. SCP-rapport, De Staat van Nederland.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
53
8.2 Tabel 4
Sociale overlast Vormen sociale overlast in de eigen buurt (% ‘komt vaak voor’) 2007
Jongerenoverlast Mensen die op straat worden lastig gevallen Overlast door omwonenden Geluidsoverlast niet door verkeer Dronken mensen op straat Drugsoverlast Overlast van zwervers, daklozen Stankoverlast Kengetal ‘sociale overlast’ (0=niet, 10=veel)
11,5% 2% 5% 8% 4,5% 5,5% 5% 6% 1,8
2009 10%
2011 12%
2013 9%
2% 5,5%
3% 6%
2% 6%
8,5% 4% 6%
8,5% 4% 4%
7,5% 4% 6,5%
4% 6% 1,7
4% 4% 1,7
1,5% 4% 1,7
Significante toename Significante afname Opmerking: de genoemde percentages duiden op de respondenten die vinden dat het betreffende verschijnsel vaak voorkomt in de eigen buurt, inclusief ‘geen mening’. Het kengetal is berekend op basis van de mate waarin volgens bewoners in hun buurt sprake is van: drugsoverlast, mensen die op straat worden lastig gevallen, overlast door omwonenden, overlast door (groepen) jongeren, dronken mensen op straat en geluidsoverlast anders dan door verkeer. De score varieert van 0 (komt niet voor) tot 10 (komt vaak voor). Bron: O&S / Stadspeiling
Minder overlast van jongeren en daklozen De mate van sociale overlast is in 2013 vergelijkbaar met voorgaande jaren (score van 1,7 op het kengetal, zie tabel 4 en toelichting). Amersfoorters ervaren het vaakst overlast van (groepen) jongeren, daarna volgen geluidsoverlast (niet door verkeer ) en drugsoverlast. In vergelijking met 2011 ervaart men in 2013 vaker overlast van drugs;overlast door jongeren en met name van daklozen is verminderd.
54
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Figuur 27
Kengetal sociale overlast in de eigen buurt Amersfoort
Stadskern Kruiskamp Soesterkwartier
Liendert Randenbroek Vermeerkwartier De Koppel Schuilenburg
De Berg Zuid Nieuwland Kattenbroek Schothorst Noord
Rustenburg Leusderkwartier Schothorst Zuid Hoogland Zielhorst
Vathorst
2013
Hooglanderveen
2011
De Berg Noord
2009
0
1
2
3
4
5
Het kengetal is berekend op basis van de mate waarin volgens bewoners in hun buurt sprake is van: drugsoverlast, mensen die op straat worden lastig gevallen, overlast door omwonenden, overlast door (groepen) jongeren, dronken mensen op straat en geluidsoverlast anders dan door verkeer. De score varieert van 0 (komt niet voor) tot 10 (komt vaak voor). Bron: O&S/Stadspeiling
Meeste sociale overlast in de binnenstad In de Stadskern ervaren bewoners de meeste sociale overlast. De wijk scoort vooral hoog op openbare dronkenschap, drugsoverlast, jongerenoverlast en geluidsoverlast anders dan door verkeer. Ook in de prioriteitswijken Kruiskamp, Soesterkwartier en Liendert is de sociale overlast relatief groot. In de wijken aan de rand van de stad is de minste overlast. Vooral in de Berg-Noord, Hooglanderveen en Vathorst is het vreedzaam wonen. In Schuilenburg, Liendert en Schothorst-Zuid is de sociale overlast sterk afgenomen vergeleken met 2011. Daarentegen lijkt de sociale overlast licht toegenomen in De Berg-Noord en Hooglanderveen.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
55
8.3
Vormen van sociale overlast
Jongerenoverlast belangrijke vorm van sociale overlast Circa 9% van de Amersfoorters zegt dat jongerenoverlast vaak voorkomt in zijn buurt. Bijna 5% vindt dit ook het belangrijkste buurtprobleem. Daarmee staat jongerenoverlast op de zevende plaats in de lijst van belangrijke buurtproblemen: een duidelijke daling ten opzichte van de derde plaats in 2011. In Kattenbroek wordt deze vorm van overlast als het belangrijkste buurtprobleem ervaren, maar ook speelt het vaak in de Stadskern, De Koppel, Schuilenburg en Kruiskamp. Mensen storen zich aan het rondhangen, achterlaten van rommel, vandalisme en vooral de geluidsoverlast die de jongeren veroorzaken. “Er zijn grote groepen Vergeleken met 2011 is de jongerenoverlast in een aantal jongeren die voor geluidswijken afgenomen. Vooral in Liendert, Schothorst-Zuid en overlast zorgen en de de Stadskern geven minder bewoners aan dat ze vaak last daarbij behorende hebben van jongerenoverlast. vernielingen en rommel”, aldus een inwoner van Geluidsoverlast (niet door verkeer) in binnenstad en Schothorst-Noord. prioriteitswijken Bij geluidsoverlast die niet door verkeer wordt veroorzaakt gaat het bijvoorbeeld om blaffende honden, schreeuwende en ruziemakende buren of harde muziek (van omwonenden of tijdens concerten). Er is dus een overlap met overlast door omwonenden. Volgens 7,5% van de bewoners komt dit soort geluidsoverlast vaak voor in de eigen buurt. Het staat hiermee op de 13e plaats op de lijst met belangrijke buurtproblemen. Daarmee is het probleem iets afgenomen ten opzichte van 2011. Geluidsoverlast (niet door verkeer) komt vooral voor in de binnenstad en de prioriteitswijken De Koppel, Kruiskamp en Liendert. Meer drugsoverlast in prioriteitswijken en binnenstad Bijna 7% van de Amersfoorters vindt dat drugsoverlast vaak voorkomt in de eigen buurt. Het staat hiermee op de negende plaats in de lijst van belangrijke buurtproblemen; een behoorlijke stijging vergeleken met de 14e plaats in 2011. Vooral in de wijken Soesterkwartier, Kruiskamp, Liendert en de Stadskern ervaren bewoners vaak deze vorm van sociale overlast. Men klaagt vooral over de overlast die coffeeshops of de handel “Drugsgebruik en door particulieren veroorzaken (extra verkeer, louche types, handel levert gevaar op geluidoverlast na zonsondergang), maar ook het risico dat voor onze kinderen en kinderen in aanraking komen met drugsnaalden. onveilige situaties vanwege de naalden en agressie.” (inwoner “Drugsgebruik en handel in drugs trekt Nieuwland) anderen naar de wijk die hier niet ‘thuis’ horen. Dit brengt een onaangename sfeer te weeg”, aldus een inwoner van De Berg-Zuid.
Overlast door buren en omwonenden in Schuilenburg, De Berg-Zuid en Liendert De overlast door buren en omwonenden staat net zoals in 2011 op de elfde plaats in de lijst van belangrijke buurtproblemen. Ongeveer 6% van de Amersfoorters zegt dat er in de buurt vaak overlast is door omwonenden. Vooral in Schuilenburg, Liendert en De Berg-Zuid speelt dit.
56
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Openbare dronkenschap: vooral in het uitgaansgebied Ongeveer 4% van de Amersfoorters vindt dat er vaak dronken mensen op straat zijn. Hiermee staat het op de 20e plaats in de lijst van belangrijke buurtproblemen. Vanzelfsprekend is dit probleem het grootst in de binnenstad.
“Het zijn vaak die mensen die wildplassen en overgeven door overmatig drankgebruik. Dat is het grootste probleem voor ons als bewoner van de binnenstad.”
Mensen op straat lastig gevallen: vooral in binnenstad en Schuilenburg Vooral in de Stadskern en Schuilenburg geven Amersfoorters aan dat mensen vaak op straat worden lastig gevallen. In heel Amersfoort zegt 2% dat mensen vaak in hun buurt worden lastig gevallen. Hiermee staat het probleem op de 22e plaats van de lijst met belangrijke buurtproblemen. Overlast door zwervers en daklozen rondom de binnenstad Ruim 1% van de Amersfoorters ervaart vaak overlast van zwervers en daklozen, en daarmee staat het als buurtprobleem op de 18e plaats. Deze vorm van sociale overlast komt relatief vaak voor in de binnenstad en Kruiskamp en is flink afgenomen sinds 2011. Stankoverlast: zie vorige hoofdstuk
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
57
9.
Misdrijven en aangiftebereidheid
Het aantal geregistreerde misdrijven is in de afgelopen jaren licht gedaald. Vooral het aantal vernielingen nam af. Daar staat een sterke stijging van woninginbraak en zakkenrollerij tegenover. Ook in de beleving van de bewoners komt woninginbraak vaker voor sinds 2011. De aangiftebereidheid van misdrijven verschilt sterk per delict. Deze is vooral hoog bij (geslaagde) woninginbraak, maar laag bij vernielingen aan de auto of geweldsmisdrijven. De aangiftebereidheid nam licht toe bij poging tot woninginbraak en zakkenrollen. Dit verklaart voor een deel de geconstateerde toename in de politieregistraties.
Ontwikkeling misdrijven
Perceptie vermogensdelicten
58
Aangiftebereidheid
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
9.1
Ontwikkeling misdrijven
Tabel 5
Aantal en ontwikkeling van misdrijven per delict in Amersfoort 2009-2013 2009
2010
2011
2012
Misdrijven totaal
11.029
10.519
9.838
10.127
10.249
-7%
Gewelddelicten
1.149
1.167
1.048
1.027
965
-16%
232
263
265
292
390
68%
Zakkenrollerij (Poging tot) woninginbraak
2013 trend t.o.v. 2009
750
971
854
1.201
1.149
53%
Autokraak
1.486
1.343
1.136
1.325
1.339
-10%
Fietsdiefstal
1.041
946
817
716
917
-12%
Vernieling 1.545 1.189 1.209 1.167 1.084 -30% Toelichting: In de registraties van de politie worden aangiften van burgers bijgehouden, maar ook incidenten die door de politie zelf zijn geconstateerd. toename van minstens 25% ten opzichte van 2009 afname van minstens 25% ten opzichte van 2009 Bron: politie (BVH), bewerking O&S
De registraties van de politie laten zien dat het totaal aantal misdrijven in Amersfoort is gedaald vanaf 2009, maar dat het sinds 2011 weer wat stijgt (zie tabel 5). De ontwikkeling van het aantal aangiften en door de politie zelf geconstateerde incidenten verschilt echter sterk per delict. Vooral het aantal geregistreerde vernielingen is afgenomen. In 2013 zijn er veel meer registraties van (poging tot) woninginbraak (toename vooral vanaf 2011) en zakkenrollerij (vanaf 2012). Meer over de ontwikkeling van misdrijven in Amersfoort: zie hier3.
3
Van de Burgwal (2014). Ontwikkeling van misdrijven in Amersfoort 2003-2013. Gemeente Amersfoort: afdeling Onderzoek & Statistiek.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
59
9.2
Perceptie van bedreiging, geweld en vermogensdelicten
Tabel 6
Perceptie van vermogensdelicten in de eigen buurt (% ‘komt vaak voor’) 2005
diefstal uit auto’s beschadiging aan buitenkant van auto’s
14% 11% 18%
woninginbraak kengetal ‘perceptie van vermogensdelicten’
10% 3,3
fietsdiefstal
2007 11%
2009 8%
2011 7%
2013 6%
11% 15%
10% 13%
7% 10%
8% 9%
12% 3,1
9% 3,0
8% 2,8
11% 2,8
significante toename Opmerking: de percentages tonen het aandeel respondenten dat vindt dat het betreffende verschijnsel vaak voorkomt in de eigen buurt, inclusief geen mening. Het kengetal omvat fietsdiefstal, diefstal uit auto’s, vernieling of diefstal aan de buitenkant van auto’s en woninginbraak (0=komt niet voor en 10=komt vaak voor). Bron: O&S / Stadspeiling
Ook aan de bewoners zelf is gevraagd hoe vaak bepaalde misdrijven voorkomen in hun buurt. In bovenstaande tabel is dit weergegeven voor een aantal vermogensdelicten. Trends die zichtbaar zijn in de politieregistraties zijn ook herkenbaar in de ervaringen van Amersfoorters. Sinds 2011 komt woninginbraak vaker voor. De andere vermogensdelicten verschillen nauwelijks van 2011. Op basis van de vier delicten is een schaalscore ‘perceptie van vermogensdelicten’ berekend. Deze is gelijk gebleven ten opzichte van 2011.
60
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Figuur 28
Kengetal perceptie van vermogensdelicten in de eigen buurt Amersfoort
Liendert Vermeerkwartier De Kruiskamp
Rustenburg Leusderkwartier Randenbroek Soesterkwartier
Schothorst Noord Schothorst Zuid Nieuwland Stadskern
De Berg Noord Schuilenburg De Berg Zuid Zielhorst
Vathorst Kattenbroek Hooglanderveen
2013
De Koppel
2011
Hoogland
2009
0
1
2
3
4
5
6
Het kengetal ‘perceptie van vermogensdelicten’ omvat fietsdiefstal, diefstal uit auto’s, vernieling of diefstal aan de buitenkant van auto’s en woninginbraak (0=komt niet voor en 10=komt vaak voor). Bron: O&S / Stadspeiling
Meeste vermogensdelicten in Liendert, Kruiskamp en Vermeerkwartier In de beleving van bewoners komen vermogensdelicten vooral voor in Liendert en Kruiskamp (met name woninginbraak) en in het Vermeerkwartier. Er is hier vooral sprake van vernielingen aan de buitenkant van auto’s. Vergeleken met 2011 zijn volgens bewoners de vermogensdelicten vooral afgenomen in Kruiskamp. Daarnaast is ook een dalende trend zichtbaar in Liendert, Schothorst-Zuid en De Koppel. In het Vermeerkwartier, Soesterkwartier, Nieuwland en Hooglanderveen lijkt eerder sprake van een stijgende trend. Geweldsmisdrijven Volgens bijna 1% van de Amersfoorters is er vaak sprake van geweld in de eigen buurt; 9% geeft aan dat dit soms voorkomt. Deze percentages zijn vergelijkbaar met 2011.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
61
9.3
Aangiftebereidheid
Figuur 29
Aangiftebereidheid per delict alle misdrijven
zakkenrollerij
poging tot inbraak in woning
inbraak in woning
iets gestolen uit auto iets gestolen of beschadigd aan buitenkant auto 2013 2011 2009
diefstal fiets
0%
20%
40%
60%
80%
100%
De figuur toont percentages Amersfoorters dat aangifte heeft gedaan van het delict waarvan men de laatste keer slachtoffer was. Alleen delicten waarvan minstens 5% van de Amersfoorters aangeeft slachtoffer te zijn geworden, zijn in dit figuur getoond. Bron: O&S / Stadspeiling
Aangiftebereidheid: grote verschillen naar delict Van de Amersfoorters die slachtoffer zijn geworden van een misdrijf deed ruim de helft (56%) hiervan aangifte bij de politie. Dat betekent dat een proces-verbaal is opgemaakt dat is ondertekend door het slachtoffer. De aangiftebereidheid is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Daarnaast heeft 14,5% wel het voorval gemeld bij de politie, maar geen aangifte gedaan. De overige misdrijven zijn niet bekend bij de politie (29%) of heeft de politie zelf ontdekt (1%). De aangiftebereidheid van Amersfoorters verschilt sterk per delict. Zo doet meer dan 90% van de inwoners aangifte bij een geslaagde woninginbraak, terwijl dit maar 60% is bij een poging tot woninginbraak. Driekwart van de Amersfoorters doet aangifte als iets is gestolen uit de auto, maar slechts een derde doet aangifte als iets is gestolen of beschadigd aan de buitenkant van de auto. In vergelijking met 2011 is de aangiftebereidheid van een poging tot woninginbraak hoger dan in 2011 toen 55% hiervan aangifte deed. Ook doet men vaker aangifte van zakkenrollerij: een stijging van 60% naar 70%. Met andere woorden, de toename van woninginbraken en zakkenrollerij die in de afgelopen jaren zichtbaar was, wordt voor een deel veroorzaakt door een hogere bereidheid om aangifte te doen.
62
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Ook van een aantal andere delicten is de aangiftebereidheid gemeten. Deze is hoog bij slachtoffers van diefstal van bromfiets, auto of motor, en laag bij slachtoffers van mishandeling, seksueel geweld en bij dreiging met lichamelijk geweld. Deze zijn niet opgenomen in de figuur, vanwege de kleine aantallen. Aangifte doen? “Het helpt toch niet” Zoals eerder beschreven, doet bijna de helft van de Amersfoorters geen aangifte als zij slachtoffer van een misdrijf zijn geworden. De belangrijkste reden die mensen hiervoor geven is: ‘het helpt toch niets’ (45%). Daarnaast noemt 16% als reden: ‘het was niet zo belangrijk’. Vooral bij woninginbraak en diefstal van fiets, auto of motor geven veel bewoners aan aangifte toch niet helpt. Als iets gestolen is uit de auto of bij een poging tot woninginbraak geeft men vooral aan dat het niet belangrijk genoeg was om er aangifte van te doen.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
63
10. Conclusies per wijk
64
Er blijft een duidelijke scheidslijn tussen enerzijds de prioriteitswijken (Soesterkwartier, De Koppel, Kruiskamp, Liendert, Randenbroek en Schuilenburg) en anderzijds de ‘beheerwijken’. Dat is ondermeer zichtbaar in rapportcijfers, sociale cohesie en fysieke kwaliteit.
De verschillen tussen de beide stadsdelen worden echter kleiner. Vooral De Koppel is er in veel opzichten op vooruit gegaan, wat zichtbaar is in hogere rapportcijfers voor de buurt, meer sociale kwaliteit en minder gevoelens van onveiligheid. Die trend wordt mede bepaald door de nieuwbouw in het Gildekwartier.
Ook Schuilenburg en Liendert laten bijna over de hele linie verbeteringen zien, maar deze is nog het duidelijkst zichtbaar in de afname van de ervaren overlast.
De leefbaarheid (met name sociale cohesie, rapportcijfer voor woning en buurt en fysieke kwaliteit) wordt nog altijd het beste beoordeeld in de dorpen Hoogland en Hooglanderveen en in Amersfoort-Zuid.
De nieuwe(re) wijken (Schothorst-Noord, Zielhorst, Kattenbroek, Nieuwland en Vathorst) krijgen doorgaans ook hoge rapportcijfers al ligt de sociale samenhang meer rond het Amersfoortse gemiddelde . In deze wijken oordeelt men - met uitzondering van Vathorst ook negatiever over de ontwikkelingen van hun buurt in de afgelopen jaren.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Bijlage 1 Vragenlijst met scores (het percentage achter de vraag geeft het aantal respondenten dat de vraag heeft beantwoord)
A LEEFBAARHEID EN VOORZIENINGEN De volgende vragen gaan over de buurt waarin u woont.
A1 Hoe lang woont u in deze buurt? 11% 16% 21% 52%
A2
korter dan 2 jaar 2 tot 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 jaar of langer
Wat vindt u van de voorzieningen in uw buurt? Kunt u voor elk van de volgende voorzieningen aangeven hoe tevreden u bent? zeer tevreden
tevreden
neutraal
38% 16% 19% 11% 2%
50% 43% 50% 38% 12%
7% 17% 16% 22% 35%
winkels voor dagelijkse boodschappen parkeergelegenheid het openbaar vervoer speelmogelijkheden voor kinderen voorzieningen voor jongeren
A3
zeer weet ontevreden ontevreden niet/n.v.t.
4% 15% 4% 9% 17%
1% 5% 1% 2% 5%
0% 4% 10% 18% 29%
Dan volgt nu een aantal uitspraken over de buurt waarin u woont. Kunt u van elke uitspraak zeggen of u het er wel of niet mee eens bent? neutraal
mee oneens
helemaal oneens
weet niet/geen mening
23%
5%
1%
1%
3%
8%
32%
55%
1%
9%
32%
37%
17%
4%
1%
8%
29%
40%
16%
4%
3%
de mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks.
3%
19%
23%
37%
14%
4%
de mensen in deze buurt gaan op een prettige manier met elkaar om. de mensen hier zijn erg betrokken bij de buurt.
9% 5%
59% 30%
24% 42%
4% 13%
1% 3%
3% 7%
ik ben tevreden over de bevolkingssamenstelling in deze buurt.
10%
55%
22%
8%
3%
2%
ik zou meer contact willen hebben met andere buurtbewoners.
2%
17%
45%
27%
6%
3%
ik voel mij thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. het is vervelend om in deze buurt te wonen ik heb veel contact met andere buurtbewoners. ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
helemaal eens
mee eens
20%
50%
1%
65
A4 Hieronder staat een aantal vervelende voorvallen of misdrijven, die in uw buurt kunnen voorkomen. Kunt u aangeven hoe vaak deze voorvallen of misdrijven naar uw idee voorkomen in uw buurt? vaak
soms
(bijna) nooit
weet niet/geen mening
7% 8% 9% 12% 10% 31% 34% 2% 6% 9% 7% 4% 1% 1% 1% 1% 11% 28% 30% 12% 18% 12% 7% 4%
34% 37% 36% 39% 37% 44% 42% 16% 26% 32% 15% 18% 8% 9% 12% 10% 46% 35% 43% 32% 35% 28% 30% 14%
33% 32% 35% 35% 40% 23% 21% 61% 62% 53% 46% 62% 75% 65% 60% 62% 27% 32% 23% 45% 39% 54% 55% 72%
26% 23% 20% 14% 13% 2% 3% 21% 6% 6% 32% 16% 16% 25% 27% 27% 16% 5% 4% 11% 8% 6% 8% 10%
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X
fietsdiefstal diefstal uit auto's vernieling of diefstal aan de buitenkant van auto's vernielingen (telefooncellen, bushokjes e.d.) bekladding van muren of gebouwen rommel op straat hondenpoep mensen die op straat worden lastiggevallen overlast door buren/omwonenden overlast van groepen jongeren drugsoverlast dronken mensen op straat overlast van zwervers, daklozen geweldmisdrijven beroving op straat (tasje, portemonnee, mobiel, etc.) bedreiging inbraak in woningen parkeeroverlast/ gebrek aan parkeerruimte te hard rijden agressief verkeersgedrag onoverzichtelijke verkeerssituatie geluidsoverlast door verkeer andere vormen van geluidsoverlast stankoverlast
A5
Wat is volgens u het belangrijkste probleem in uw buurt, waarvan u vindt dat het met voorrang moet worden aangepakt? Kies een categorie uit de vorige vraag door de bijbehorende letter in te vullen. Als uw buurtprobleem niet in die lijst voorkomt, geef dit dan aan met de letter Z. 1. 2. 3. 4. 5.
parkeerproblemen/onvoldoende parkeerruimte te hard rijden hondenpoep onoverzichtelijke verkeerssituaties rommel op straat
22%
ik ervaar geen problemen in mijn buurt
A6 Kunt u uw antwoord toelichten?
66
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
A7
De gemeente stelt voor elke wijk geld beschikbaar om het leefklimaat te verbeteren. Zo kunnen bewoners die hiervoor een goed idee hebben geld krijgen uit het zogenaamde buurtbudget. Heeft u wel eens van het buurtbudget gehoord?
67% 33%
A8
ja nee
Voelt u zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in uw buurt? 76% ja 9% nee 15% weet niet / geen mening
A9
Bent u het afgelopen jaar actief geweest om uw buurt te verbeteren? 24% 76%
ja nee
A10 Vindt u dat de buurt waarin u woont er in het afgelopen jaar op vooruit of achteruit is gegaan? 13% 14% 65% 8%
vooruit achteruit is gelijk gebleven ga naar vraag A12 weet niet / geen mening ga naar vraag A12
A11 En waaruit blijkt dat volgens u?
A12 Denkt u dat de buurt er de komende jaren op vooruit of achteruit zal gaan? 16% 15% 52% 17%
vooruit achteruit zal gelijk blijven weet niet / geen mening
A13 Hoe gehecht bent u aan uw buurt? 16% 54% 22% 4% 4%
zeer gehecht gehecht niet gehecht helemaal niet gehecht weet niet / geen mening
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
67
A14 Hoeveel aandacht heeft de gemeente voor de problemen in uw buurt? 1% 27% 26% 45%
veel voldoende weinig weet niet / niet van toepassing
De volgende vragen gaan over Amersfoort als stad.
A15 Vindt u dat Amersfoort er in het afgelopen jaar op vooruit of achteruit is gegaan? 30% 16% 37% 17%
vooruit achteruit is gelijk gebleven ga naar vraag A17 weet niet / geen mening ga naar vraag A17
A16 Waaruit blijkt dat volgens u?
A17 Denkt u dat Amersfoort er in de komende jaren op vooruit of achteruit zal gaan? 30% 16% 31% 23%
vooruit achteruit zal gelijk blijven weet niet / geen mening
A18 Hoe gehecht bent u aan Amersfoort? 23% 54% 18% 2% 3%
zeer gehecht gehecht niet gehecht helemaal niet gehecht weet niet / geen mening
We hebben nu een aantal vragen gesteld over de buurt waarin u woont en de stad. Kunt u ter afsluiting rapportcijfers geven voor uw woning, uw buurt en voor Amersfoort als stad? Geef een heel cijfer tussen 1 en 10, waarbij 1 zeer slecht is en 10 zeer goed.
A19 uw woning
7,8
A20 uw buurt / woonomgeving
7,4
A21 Amersfoort
7,5
68
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
B VEILIGHEID
B1
Kunt u een rapportcijfer geven voor de verkeersveiligheid in uw straat? Geef een heel cijfer tussen 1 en 10, waarbij 1 zeer slecht is en 10 zeer goed.
6,7
De volgende vragen gaan over de 'sociale’ veiligheid.
B2
Voelt u zich weleens onveilig in uw eigen buurt? 25% 75%
B3
Hoe vaak voelt u zich onveilig in uw buurt? 9% 66% 24% 1%
B4
ja nee ga naar vraag B4
vaak Soms zelden weet niet
Komt het wel eens voor dat u:
vaak
B5
soms
(bijna) nooit
weet niet/ niet van toepassing
’s avonds niet open doet, omdat u het niet veilig vindt?
8%
20%
67%
5%
in uw buurt omloopt of omrijdt om onveilige plekken te vermijden?
4%
16%
74%
6%
zich onveilig voelt als u ’s avonds bij u in de buurt over straat loopt.
4%
22%
69%
5%
zich niet op uw gemak voelt als u ’s avonds alleen thuis bent?
2%
14%
78%
6%
Hieronder staat een aantal locaties in Amersfoort. Kunt u aangeven hoe vaak u zich daar onveilig voelt? vaak
soms
(bijna) nooit
weet niet/niet van toepassing
plekken waar groepen jongeren rondhangen
14%
45%
30%
11%
in het centrum van Amersfoort
3%
30%
57%
10%
rondom uitgaansgelegenheden
6%
31%
41%
22%
in het winkelgebied in mijn buurt in het openbaar vervoer
2% 1%
15% 12%
77% 65%
6% 22%
op het centraal station in mijn eigen huis
2% 1%
18% 7%
60% 86%
20% 6%
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
69
B6
Wilt u aangeven van welk voorval u de laatste keer slachtoffer bent geworden? Slechts één antwoord mogelijk. Geldt ook voor misdrijven die buiten Amersfoort plaatsvonden. 5% 7% 1% 7% 15% 14% 1% 0% 4% 2% 1% 3% 3% 34% 4%
poging tot inbraak in de woning daadwerkelijke inbraak in de woning diefstal van auto of motor iets gestolen uit de auto iets gestolen of beschadigd aan buitenkant van de auto diefstal van fiets diefstal van bromfiets of scooter diefstal van portemonnee, mobiel of tasje met geweld diefstal van portemonnee, mobiel of tasje zonder geweld diefstal van andere dingen dan hierboven genoemd slachtoffer van mishandeling of seksueel geweld bedreigd met lichamelijk geweld een ander misdrijf dan hierboven genoemd ik was nooit slachtoffer van een misdrijf ga naar vraag B14 meerdere antwoorden gegeven
Bij het beantwoorden van de volgende vragen moet u uitgaan van het voorval dat u bij de vorige vraag heeft aangekruist.
B7
Wanneer vond dat misdrijf plaats? Vul een jaar in. Als u het niet precies weet mag u het ook schatten.
B8 15% 55% 1% 29%
B9 8% 44% 16% 9% 3% 20%
70
Is dit voorval gemeld bij de politie? ja, alleen gemeld bij de politie ja, hiervan is ook aangifte gedaan (er is een proces verbaal opgemaakt) ga naar vraag B14 nee, het is door de politie zelf ontdekt ga naar vraag B14 nee, het is niet bekend bij de politie
U heeft geen aangifte gedaan van dit voorval. Wat was voor u de belangrijkste reden? het kost teveel tijd of moeite het helpt toch niets het was niet zo belangrijk dit is geen zaak voor de politie uit angst voor wraak andere reden
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
C ONDERHOUD VAN DE OPENBARE RUIMTE
C1
A B C D E
Hoe oordeelt u in uw wijk over:
zeer nogal zeer ontetevreden tevreden ontevreden vreden 22% 67% 7% 2% 12% 62% 16% 6% 7% 65% 18% 6% 5% 73% 11% 3% 4% 57% 13% 5%
F G H I
de hoeveelheid openbaar groen het onderhoud van het groen het onderhoud van voet- en fietspaden het onderhoud van overige wegen het onderhoud van waterpartijen (sloten, grachten en vijvers) het verwijderen van zwerfvuil het onderhoud van speelplekken de straatverlichting het algemene onderhoud van de wijk
C2
Waaraan zou de gemeente volgens u de meeste aandacht moeten besteden?
4% 4% 7% 5%
53% 48% 78% 76%
25% 10% 8% 13%
9% 4% 3% 2%
geen mening /n.v.t. 3% 4% 4% 7% 21% 8% 34% 3% 4%
Kies een categorie uit de vorige vraag door de bijbehorende letter in te vullen. 20% 17% 15% 11%
Het verwijderen van zwerfvuil het algemene onderhoud van de wijk het onderhoud van voet- en fietspaden het onderhoud van het groen
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
71
Bijlage 2 Belangrijkste problemen in de eigen buurt positie 2013
Probleem (positie 2011)
%4
met name genoemd in….
1
onvoldoende parkeerruimte/parkeeroverlast (1)
11,9
2
te hard rijden (2)
10,2
3
hondenpoep (7)
6,5
De Koppel, Vermeerkwartier, De Berg-Zuid, Schothorst-Noord, Zielhorst, Nieuwland, Vathorst Stadskern, Soesterkwartier, Schuilenburg, Leusderkwartier, Randenbroek, De Berg-Noord, Hoogland, Hooglanderveen Soesterkwartier, Hoogland, Bergkwartier
4
onoverzichtelijke verkeerssituatie (4)
6,1
Leusderkwartier, Vermeerkwartier, Vathorst, Zielhorst
5
woninginbraak (8)
5,8
Kruiskamp, Rustenburg, Schothorst-Zuid, Randenbroek
6
rommel op straat (5)
5,8
Stadskern, De Koppel, Kruiskamp, Liendert, Schothorst-Zuid
7
overlast van groepen jongeren (3)
4,6
Kattenbroek, Kruiskamp, Schuilenburg, Hoogland
8
geluidsoverlast door verkeer(6)
3,3
Stadskern, Rustenburg
9
drugsoverlast (14)
2,4
De Koppel, Soesterkwartier
10
diefstal uit auto’s (17)
1,6
Vathorst
11
diefstal of vernieling aan buitenkant auto (12)
1,5
Vermeerkwartier
12
overlast door buren/ omwonenden (11)
1,5
De Berg-Zuid
13
geluidoverlast, niet door verkeer (9)
1,4
Vathorst, Stadskern, De Koppel
14
vernielingen en vandalisme (10)
1,0
Stadskern, Rustenburg
15
stankoverlast (16)
0,9
Rustenburg, Schuilenburg, Hoogland
16
beroving op straat (tasje, mobiel etc.) (19)
0,7
Schothorst-Zuid, Kattenbroek
17
agressief verkeersgedrag (13)
0,6
Soesterkwartier, Vathorst-De Laak
18
bekladding van muren of gebouwen (15)
0,6
Stadskern, Schothorst-Zuid, Vathorst
19
fietsdiefstal (20)
0,6
Rustenburg, Stadskern
20
dronken mensen op straat (21)
0,5
Stadskern, Vermeerkwartier, Soesterkwartier
21
mensen die op straat worden lastiggevallen (22)
0,2
Soesterkwartier
22
overlast door zwervers, daklozen (18)
0,2
23
bedreiging (23)
0,2
24
geweldmisdrijven (24)
0,2
25
overige problemen
3,6
“Ik ervaar geen problemen in mijn buurt”
Stadskern
28,1
Bron: Stadspeiling 2013
4
Het percentage dat vindt dat dit het belangrijkste probleem is in de buurt dat met voorrang wordt opgelost.
72
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Bijlage 3 Belangrijkste problemen per wijk Welk probleem moet met voorrang worden aangepakt in uw buurt? (tussen haakjes de positie in 2011) Amersfoort (totaal) 1 (1) parkeeroverlast /onvoldoende parkeerruimte 2 (2) te hard rijden 3 (7) hondenpoep 4 (4) onoverzichtelijke verkeerssituatie 5 (8) woninginbraak Stadskern 1. (2) te hard rijden 2. (1) onvoldoende parkeerruimte / parkeeroverlast 3. (5) rommel op straat 4. (3) geluidoverlast door verkeer 5. (4) onoverzichtelijke verkeerssituaties Overige veelgenoemde problemen: drugsoverlast, openbare dronkenschap en vernielingen aan auto’s. Soesterkwartier 1. (2) te hard rijden 2. (1) hondenpoep 3. (3) onvoldoende parkeerruimte / parkeeroverlast 4. (6) onoverzichtelijke verkeerssituaties 5. (8) drugsoverlast In 2011 stonden rommel op straat op 4 en jongerenoverlast op plaats 5. De Koppel 1. (3) onvoldoende parkeerruimte / parkeeroverlast 2. (2) rommel op straat 3. (-) woninginbraak 4. (-) drugsoverlast 5. (-) hondenpoep In 2011 stond jongerenoverlast nog op 1 en te hard rijden op 4. Kruiskamp 1. (-) woninginbraak 2. (4) rommel op straat 3. (3) onvoldoende parkeerruimte/ parkeeroverlast 4. (1) overlast van (groepen) jongeren 5. (2) te hard rijden Hondenpoep (in 2011 op 5) is verdwenen uit de top 5 Liendert 1. 2. 3. 4. 5.
(2) rommel op straat (3) onvoldoende parkeerruimte / parkeeroverlast (-) woninginbraak (1) te hard rijden (4) jongerenoverlast
Rustenburg 1. (5) woninginbraak 2. (1) geluidsoverlast door verkeer 3. (2) te hard rijden 4. (-) rommel op straat 5. (-) hondenpoep
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
73
In 2011 stonden vernielingen (3) en jongerenoverlast (4) nog in deze lijst. Schuilenburg 1. (1) te hard rijden 2. (2) woninginbraak 3. (4) onoverzichtelijke verkeerssituaties 4. (3) overlast van jongeren 5. (5) rommel op straat De top 5 is vrijwel onveranderd gebleven in 2013. Randenbroek 1. (2) te hard rijden 2. (4) woninginbraak 3. (1) onvoldoende parkeerruimte / parkeeroverlast 4. (3) rommel op straat 5. (-) onoverzichtelijke verkeerssituaties Vermeerkwartier 1. (1) onvoldoende parkeerruimte/ parkeeroverlast 2. (2) onoverzichtelijke verkeerssituaties 3. (-) vernieling aan of diefstal van auto-onderdelen 4. (-) jongerenoverlast 5. (3) te hard rijden Woninginbraak en geluidsoverlast door verkeer (2011) komen in 2013 niet meer voor in de top 5. Leusderkwartier 1. (1) te hard rijden 2. (4) onvoldoende parkeerruimte/ parkeeroverlast 3. (3) woninginbraak 4. (2) onoverzichtelijke verkeersituaties 5. (-) hondenpoep In 2011 stond rommel op straat nog op de lijst. Berg-Zuid 1. (1) onvoldoende parkeerruimte/ parkeeroverlast 2. (3) te hard rijden 3. (6) hondenpoep 4. (5) onoverzichtelijke verkeersituaties 5. (-) woninginbraak Rommel op straat en geluidsoverlast door verkeer zijn uit de lijst van 2013 verdwenen. Berg-Noord 1. (1) te hard rijden 2. (2) woninginbraak 3. (4) hondenpoep 4. (5) onvoldoende parkeerruimte/ parkeeroverlast 5. (-) geluidsoverlast door verkeer In 2011 stond rommel op straat nog op nummer 3. Schothorst-Zuid 1. (4) woninginbraak 2. (3) te hard rijden 3. (1) rommel op straat 4. (-) onoverzichtelijke verkeersituaties 5. (5) hondenpoep In 2011 werd parkeeroverlast/ het gebrek aan parkeerruimte nog als het op een na belangrijkste buurtprobleem genoemd. Schothorst-Noord 1. (1) onvoldoende parkeerruimte/ parkeeroverlast 2. (-) woninginbraak 3. (2) te hard rijden 4. (3) jongerenoverlast 5. (5) rommel op straat
74
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
In 2011 stond ‘onoverzichtelijke verkeersituaties’ nog op plaats 4. Hoogland 1. (2) 2. (1) 3. (5) 4. (3) 5. (4)
te hard rijden parkeeroverlast /onvoldoende parkeerruimte hondenpoep jongerenoverlast geluidsoverlast door verkeer
Zielhorst 1. (1) parkeeroverlast /onvoldoende parkeerruimte 2. (2) te hard rijden 3. (-) onoverzichtelijke verkeerssituaties 4. (3) hondenpoep 5. (4) jongerenoverlast e e Rommel op straat, in 2011 nog het 5 buurtprobleem, staat in 2013, na woninginbraak op de 7 plaats. Kattenbroek 1. (1) jongerenoverlast 2. (3) parkeeroverlast /onvoldoende parkeerruimte 3. (2) te hard rijden 4. (5) onoverzichtelijke verkeersituaties 5. (-) hondenpoep Geluidsoverlast door verkeer (in 2011 op nummer 4) is in 2013 twee plaatsen gedaald. Nieuwland 1. (1) parkeeroverlast/ onvoldoende parkeerruimte 2. (2) te hard rijden 3. (-) woninginbraak 4. (3) hondenpoep 5. (5) rommel op straat De jongerenoverlast, in 2011 nog op 4, is opgeschoven naar plaats 6. Vathorst 1. 2. 3. 4. 5.
(1) onvoldoende parkeerruimte/ parkeeroverlast (2) te hard rijden (3) onoverzichtelijke verkeerssituaties (5) hondenpoep (-) diefstal uit auto’s
Hooglanderveen 1. (1) te hard rijden 2. (2) parkeeroverlast/ onvoldoende parkeerruimte 3. (-) woninginbraak 4. (5) hondenpoep 5. (3) onoverzichtelijke verkeerssituaties
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
75
Bijlage 4 Overzicht kengetallen per wijk Prioriteitswijken Amersfoort
Soesterkwartier
Score 1-10 1-10 1 %
7,8 7,4 -1,2%
7,6 7,0 8,7%
Rapportcijfer verkeersveiligheid
1-10
6,7
Sociale samenhang Gehechtheid aan buurt
0-10 1-5
Fysieke kwaliteit Algemeen onderhoud Onveiligheid Sociale overlast Perceptie vermogensdelicten
Kengetallen Rapportcijfer woning Rapportcijfer buurt/woonomgeving Ontwikkeling buurt
De Koppel
Kruiskamp
Liendert
Schuilenburg
Randenbroek
7,5 7,4 13,2%
7,4 6,7 13,6%
7,1 6,4 -4,4%
7,4 6,6 0,4%
7,7 7,1 2,7%
6,1
7,0
6,2
6,6
6,8
6,7
6,4 2,9
6,6 2,9
6,4 2,9
5,9 2,8
5,4 2,6
5,4 2,6
6,1 2,8
0-10 1-4
5,9 2,9
4,5 2,6
6,0 2,7
5,2 2,7
5,1 2,6
5,7 2,9
6,0 2,9
0-10 0-10 0-10
1,5 1,7 2,8
1,5 2,3 3,0
1,3 2,0 2,0
2,1 2,5 3,3
2,3 2,2 3,5
2,3 1,9 2,8
1,7 2,0 3,1
Tevredenheid voorzieningen Winkels voor dagelijkse boodschappen 1-5 4,2 4,1 4,4 4,4 4,1 4,0 4,2 Speelmogelijkheden kinderen 1-5 3,6 3,7 3,5 3,6 3,6 3,6 3,4 Voorzieningen voor jongeren 1-5 2,9 2,8 3,1 2,8 3,0 2,8 2,8 Parkeergelegenheid 1-5 3,5 3,2 3,4 3,4 3,5 4,0 3,6 Toelichting: de scores van de individuele wijken zijn vergeleken met het gemiddelde van Amersfoort. Score wijk is significant negatiever dan gemiddeld in Amersfoort Score wijk is significant positiever dan gemiddeld in Amersfoort 1 Het percentage ‘ontwikkeling buurt’ is een saldo van het aandeel mensen dat de buurt vooruit vindt gegaan minus het aandeel dat de buurt achteruit vindt gegaan. Voor dit saldo is geen significantie berekend, maar is hoger dan +10% lichtblauw en lager dan -10% licht oranje gekleurd. Bron: O&S / Stadspeiling
76
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Beheergebieden (1) Amersfoort Kengetallen Rapportcijfer woning Rapportcijfer buurt/woonomgeving Ontwikkeling buurt afgelopen jaar
Stadskern
Vermeerkwartier
Leusderkwartier
De BergNoord
De BergZuid
Rustenburg
Score 1-10 1-10 1 %
7,8 7,4 -1,2%
7,9 7,7 9,6%
7,7 7,6 1,1%
7,6 7,6 0,8%
8,5 8,2 6,6%
7,8 7,7 -1,0%
8,2 7,7 -7,2%
Rapportcijfer verkeersveiligheid
1-10
6,7
6,3
6,4
6,2
6,9
6,9
7,3
Sociale samenhang Gehechtheid aan buurt
0-10 1-5
6,4 2,9
6,5 3,2
6,7 3,1
6,7 3,2
6,9 3,2
6,6 3,2
6,6 3,1
Fysieke kwaliteit Algemeen onderhoud
0-10 1-4
5,9 2,9
5,0 3,0
6,4 2,9
6,7 2,9
7,3 3,0
6,8 2,9
6,2 2,9
Onveiligheid Sociale overlast Perceptie vermogensdelicten
0-10 0-10 0-10
1,5 1,7 2,8
1,7 3,2 2,9
1,2 2,0 3,4
1,0 1,4 3,1
1,3 1,1 2,8
1,5 1,8 2,7
1,7 1,4 3,3
Tevredenheid voorzieningen Winkels voor dagelijkse 1-5 4,2 4,4 4,2 4,6 3,4 4,5 3,6 boodschappen Speelmogelijkheden kinderen 1-5 3,6 2,8 3,5 3,2 3,3 3,6 3,9 Voorzieningen voor jongeren 1-5 2,9 3,1 2,9 2,7 2,9 3,0 3,0 Parkeergelegenheid 1-5 3,5 2,9 3,0 3,5 3,5 3,5 4,0 Toelichting: de scores van de individuele wijken zijn vergeleken met het gemiddelde van Amersfoort. Score wijk is significant negatiever dan gemiddeld in Amersfoort Score wijk is significant positiever dan gemiddeld in Amersfoort 1 Het percentage ‘ontwikkeling buurt’ is een saldo van het aandeel mensen dat de buurt vooruit vindt gegaan minus het aandeel dat de buurt achteruit vindt gegaan. Voor dit saldo is geen significantie berekend, maar is hoger dan +10% lichtblauw en lager dan -10% licht oranje gekleurd. Bron: O&S / Stadspeiling
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid
79
Beheergebieden (2) Amersfoort
SchothorstNoord
SchothorstZuid
Score 1-10 1-10 1 %
7,8 7,4 -1,2%
7,8 7,2 -11,5%
7,6 7,2 -4,9%
Rapportcijfer verkeersveiligheid
1-10
6,7
7,0
Sociale samenhang Gehechtheid aan buurt
0-10 1-5
6,4 2,9
Fysieke kwaliteit Algemeen onderhoud
0-10 1-4
Onveiligheid Sociale overlast Perceptie vermogensdelicten
0-10 0-10 0-10
Kengetallen Rapportcijfer woning Rapportcijfer buurt/woonomgeving Ontwikkeling buurt
Hoogland
Nieuwland
Kattenbroek
Zielhorst
Vathorst
8,1 7,8 -5,7%
8,0 7,3 -11,9%
6,8
7,0
6,2 2,8
6,3 2,8
5,9 2,9
5,4 2,9
1,5 1,7 2,8
1,8 1,6 3,0
Hooglanderveen
8,0 7,5 -7,3%
8,0 7,6 -10,7%
8,2 7,5 5,8%
8,2 7,7 -3,8%
6,7
6,8
7,0
6,6
6,6
7,1 3,1
6,1 2,6
6,4 2,9
6,5 2,9
6,2 2,7
7,3 2,9
5,7 3,0
6,4 2,9
5,7 3,0
5,8 2,9
6,3 2,9
6,4 3,0
7,0 3,0
1,9 1,4 3,0
1,1 1,3 1,8
1,3 1,7 3,0
1,5 1,6 2,4
1,4 1,2 2,5
1,2 1,2 2,5
1,5 1,2 2,3
Tevredenheid voorzieningen Winkels voor dagelijkse boodschappen 1-5 4,2 4,2 4,2 4,4 3,9 4,6 4,5 4,0 3,6 Speelmogelijkheden kinderen 1-5 3,6 3,6 3,7 3,6 3,8 3,4 3,8 3,7 3,6 Voorzieningen voor jongeren 1-5 2,9 3,0 2,9 2,8 2,6 2,6 3,0 3,0 2,9 Parkeergelegenheid 1-5 3,5 3,6 4,0 3,9 3,3 3,9 3,6 3,6 3,4 Toelichting: de scores van de individuele wijken zijn vergeleken met het gemiddelde van Amersfoort. Score wijk is significant negatiever dan gemiddeld in Amersfoort Score wijk is significant positiever dan gemiddeld in Amersfoort 1 Het percentage ‘ontwikkeling buurt’ is een saldo van het aandeel mensen dat de buurt vooruit vindt gegaan minus het aandeel dat de buurt achteruit vindt gegaan. Voor dit saldo is geen significantie berekend, maar is hoger dan +10% lichtblauw en lager dan -10% licht oranje gekleurd. Bron: O&S / Stadspeiling
78
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013
Bijlage 5
Kengetallen t.b.v. de begroting
5
2011
2013
74%
75%
11%
9%
1,8%
1,7
2011
2013
Veiligheid en handhaving Het percentage bewoners dat zich veilig voelt in de eigen buurt. % inwoners dat 'vaak' overlast van groepen jongeren ervaart schaalscore ‘overlast’
6
7
8
totaal aantal aangiften bij de politie
9
9.837 10.249
aantal aangiften veel voorkomende criminaliteit: vernieling of diefstal vanaf of uit auto, vandalisme en fietsdiefstal aantal aangiften woninginbraak: dit is inclusief poging tot woninginbraak.
3160
3340
854
1149
aantal aangiften van gewelddelicten
1049
965
16
13
1181
1091
2011
2013
84%
84%
5,8
5,9
aantal aangiften van overval aantal meldingen van jeugdoverlast
10
Stedelijk beheer en milieu % inwoners dat tevreden is over het algemeen onderhoud van de openbare ruimte schaalscore fysieke kwaliteit
11
5
De cijfers hebben, met uitzondering van de harde politiecijfers, betrekking op steekproefonderzoek. Er dient dus rekening gehouden te worden met statistische marges. Daar waar een schaalscore, rapportcijfer of percentage significant hoger of lager is dan in 2011, is dit aangeduid met een asterix (*). 6 Het % is gebaseerd op de vraag 'voelt u zich wel eens onveilig in uw eigen buurt?' Het antwoord is 'ja'of 'nee'. Gegeven is het percentage mensen dat 'nee' antwoordt op de vraag. 7 Het % dat 'vaak' overlast van groepen jongeren in de eigen buurt ervaart op het totaal van de antwoorden (vaak, soms, (bijna) nooit, weet niet/geen mening. 8 De schaalscore voor ‘overlast’ is gebaseerd op de mate waarin de volgende vormen van overlast voorkomen in de eigen buurt: overlast van groepen jongeren, door omwonenden, door zwervers/daklozen, dronken mensen op straat, mensen die op straat worden lastig gevallen, drugsoverlast en geluidsoverlast niet door verkeer. Het varieert van 0 (= komt niet voor) tot 10 (komt vaak voor). Weet niet/geen mening is beschouwd als ‘komt niet voor’. 9 Bij aangiften gaat het om een ondertekend proces verbaal: bron BVH, politie Eemland-Zuid. 10 Sinds begin 2012 wordt het aantal meldingen van jeugdoverlast geregistreerd in de Centrale Meldkamer in Utrecht. Het betreft meldingen van burgers die via 0900-8844 binnenkomen en een prio-2-status krijgen. 11 De score (geen rapportcijfer) wordt berekend o.b.v. de mate waarin in de eigen buurt sprake is van rommel op straat, hondenpoep, vernielingen en graffiti. De score is herberekend ten opzichte van de vroegere berekening, d.w.z. 0=slecht (graffiti etc. komt vaak voor) en 10 is goed.
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid
79
Zorg, welzijn, wijkontwikkeling sociale kwaliteit (of sociale samenhang)
12
6,3
6,4
rapportcijfer voor de woning
7,8
7,8
rapportcijfer voor de buurt/woonomgeving
7,3
7,4
1,8
1,7
19%
20%
58%
60%
29%
*26%
77%
76%
70%
70%
75%
*67%
6,6
6,7
76%
79%
49%
59%
schaalscore overlast
13
% (zeer) tevreden over voorzieningen voor jongeren
14
% (zeer) tevreden over speelmogelijkheden voor kinderen
15
% dat vindt dat de gemeente weinig aandacht heeft voor de problemen in de buurt % inwoners dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid in de buurt % bewoners dat (zeer) gehecht is aan de buurt
18
% inwoners dat wel eens van het buurtbudget heeft gehoord
16
17
Mobiliteit Rapportcijfer voor verkeersveiligheid in de eigen straat % inwoners dat (zeer) tevreden is over parkeergelegenheid in de eigen buurt: totaal Amersfoort in de binnenstad
19
12
De score die varieert van 0 (=geen samenhang) tot 10 (=veel samenhang) is geen rapportcijfer) maar wordt berekend o.b.v. de mate waarin men het (on)eens is met de volgende stellingen: - de mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks - in deze buurt gaat men op een prettige manier met elkaar om - ik woon in een gezellige buurt met veel saamhorigheid - ik voel mij thuis bij de mensen in deze buurt. (NB de toename in 2011 komt mogelijk vooral, doordat de stellingen in een andere volgorde zijn gezet.) 13 Ervaren overlast o.b.v. de mate waarin de volgende incidenten voorkomen in de buurt: overlast van groepen jongeren; mensen die op straat worden lastig gevallen, overlast door omwonenden, dronken mensen op straat, drugsoverlast en geluidsoverlast anders dan door verkeer. De score varieert van 0 (komt niet voor) tot 10 (komt vaak voor). Bij de berekening is voor elk incident het antwoord omgerekend: komt vaak voor =10; komt soms voor=5; komt (bijna) nooit voor/ weet niet/geen mening=0. 14 Het percentage inwoners dat (zeer) tevreden is over de voorzieningen voor jongeren in de buurt op het totaal van de antwoorden, exclusief ‘weet niet/ geen mening’. 15 Het percentage inwoners dat (zeer) tevreden is over de speelmogelijkheden voor kinderen in de buurt op het totaal van de antwoorden, exclusief ‘weet niet/ geen mening’. 16 Vindt u dat de gemeente veel, voldoende op weinig aandacht heeft voor de problemen in uw buurt? Hier weergegeven is het percentage ‘weinig aandacht’ op het totaal van de antwoorden, inclusief ‘weet niet/ geen mening’. 17 Het percentage is berekend op basis van het totaal van de antwoorden, inclusief ‘weet niet/ geen mening’. 18 Het percentage inwoners dat (zeer) gehecht is aan de buurt op het totaal van de antwoorden, inclusief ‘weet niet/ geen mening’. 19 Het percentage inwoners dat (zeer) tevreden of neutraal is over de parkeergelegenheid in de buurt op het totaal van de antwoorden, exclusief ‘weet niet/ geen mening’. In 2011 is niet gevraagd of men in een vergunninggebied woont.
80
Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2013