VEILIGHEID EN LEEFBAARHEID IN DE WOONOMGEVING www.patrimonium.nl
Patrimonium investeert in
MENSEN, MIDDELEN EN MAATREGELEN
Inhoud Voorwoord Veilig wonen is voor Patrimonium een must! ............................................................................................................................................................................ 3
Mensen Beleidsadviseur Cora van der Poel “Het is de samenwerking die de meerwaarde levert” . ......................................................................................................................................................... 4 Wijkbeheerders en huisbewaarders Vroegtijdig signaleren, anticiperen en in de kiem smoren ................................................................................................................................................ 6 Buurtpreventers, buurtouders en buurtbemiddelaars Zodat het samenleven in de buurt gesmeerd verloopt ......................................................................................................................................................... 7
Middelen Woonbelevingsonderzoek Meten, weten en verbeteren .............................................................................................................................................................................................................. 8 Voorlichting Kennis delen en draagvlak creëren . ............................................................................................................................................................................................... 9 Politie Keurmerk Veilig Wonen Maar liefst 50 procent minder kans op woninginbraak ...................................................................................................................................................... 10 Cameratoezicht Vandalisme en overlast zijn sterk afgenomen .......................................................................................................................................................................... 11
Maatregelen Integrale aanpak jongerenoverlast Groepsgericht en individueel. Van sociaal, naar drang, naar dwang ........................................................................................................................... 12 Wonen onder Voorwaarden Woonvaardigheden aanleren, begeleiden en waar nodig behandelen . ..................................................................................................................... 13 Matrix De mix van mensen, middelen en maatregelen . .................................................................................................................................................................... 14 2
“Veiligheid is cruciaal voor de woonbeleving van onze huurders.”
Veilig wonen Voor Patrimonium een must
Een dak boven je hoofd is een primaire levensbehoefte. Daar
contact met bewonerscommissies, wijkbeheerders die vanuit
Alle verhalen van mensen die een inbraak hebben meegemaakt,
buurten. Al die zaken zetten we in verhouding in.
hoort ook bij dat een woning en de woonomgeving veilig zijn. vertellen ons welke impact dat heeft op het woongenot.
Patrimonium zorgen voor schone, goed onderhouden en veilige
Hetzelfde geldt voor mensen die te maken hebben gehad met
We schuwen ook niet om ons met de inbrekers zelf te
woning.
programma’s met als doel toekomstperspectief te bieden -
criminaliteit, drugsoverlast en intimidatie in en rond de
Veiligheid is dus cruciaal voor de woonbeleving van onze
huurders. Daarom ook zijn we al jaren met alle partners actief op het gebied van het politie Keurmerk Veilig Wonen, in de
nieuwbouw, de renovatie en bij alle andere woningen waar dat gewenst is. We doen dit vanuit een samenhangende visie op veiligheid rond het wonen. Uiteraard moet er in de woning moeilijk in te breken zijn. Maar het gaat ook om het
woonklimaat. Daarom werken we met alle Veense partners
bemoeien. Want recidive onder inbrekers is groot. Door
bijvoorbeeld door de koppeling van huisvesting, verplichte
hulpverlening en begeleiding in één traject - drukken we die
recidive. Ook daar weer samenwerking met de buurten, politie, gemeente, Veiligheidshuis en zorgverleners. Als de voormalige delinquent zorg weigert of stopt met de begeleiding, is er de sanctie dat het huurcontract vervalt en er eventueel
strafrechtelijke maatregelen worden ingezet. In onze visie op een veilige leefomgeving gaan stimulerende en repressieve
maatregelen samen. Drang en dwang als instrument tegen
actief samen, onder meer bij het bestrijden van hennepteelt in
veroorzakers van onveiligheid horen daar bij. We ervaren dat de
jongerenoverlast en -criminaliteit rond de woningen en in de
schade verhalen - gezag afdwingen en ook bij nog thuis
woningen of schuren/bergingen. We bestrijden
wijken. En we hebben oog voor verzorgde woongebouwen en een woonomgeving die niet uitnodigt tot inbreken.
In Veenendaal is er gemiddeld bijna elke dag wel een inbraak. We prijzen ons gelukkig dat we met zijn allen deze trend al
sinds 2012 sterk weten te keren. Er is dan ook een uitgebreid netwerk van ketenpartijen dat altijd alert is en samen met
huurders, politie en gemeente steeds weer de handen ineen
slaat. Deze focus en integrale benadering op structurele basis
heeft effect. Het is een sterke keten. En geen schakel kan missen. Cruciaal is de samenwerking met de bewoners, Burgernet, permanente buurtpreventie in 36 flatgebouwen, intensief
sancties die de huisbaas kan geven - bijvoorbeeld ontruimen en wonende kinderen.
Het gaat om een traject met lange adem. In de afgelopen drie
jaar is de veiligheidsbeleving van onze huurders licht verbeterd. Het rapportcijfer steeg van een zes plus naar een zeven min.
Met al onze inspanningen een niet heel grote maar wel heel
erg belangrijke trend. Het aantal woninginbraken daalde van 2011 op 2012 spectaculair: maar liefst met 40 procent. Samen met al onze ‘partners in crime’ zetten we er vol op in die positieve trends vast te houden en te continueren. Piet de Vrije
3
“Een woningcorporatie is niet alleen verantwoordelijk voor veilige woningen. We moeten, samen met anderen, ook
zorgen voor een veilige woonomgeving. We zijn er immers
voor onze huurders, allemaal mensen die veilig willen wonen.
En wonen doe je niet alleen in je huis maar ook in je straat, in je buurt en in je wijk.” Aan het woord is Cora van der Poel, beleidsadviseur én veiligheidsspecialist bij Patrimonium. Een gesprek over het succes van een intensieve, lokale samenwerking en de rol van de corporatie daarin. Goed overleg
“Signalen van overlast en onveiligheid komen heel vaak als
eerste bij ons binnen”, vertelt Cora. “Buren ervaren overlast en worden geconfronteerd met criminaliteit in de wijk, Wijk
beheerders signaleren vervuiling en vernielingen. Een huurder betaalt al even zijn huur niet meer. Op allerlei manieren
bereiken ons signalen wanneer er ergens in de woonomgeving iets aan de hand is. Afhankelijk van de situatie gaan we er zelf
op af, de politie, of een hulpverleningsinstantie. Wie het
oppakt, bepalen we altijd in goed overleg. Want met al die
partijen werken we intensief samen. In Veenendaal hebben we inmiddels geleerd dat dat zijn vruchten afwerpt.”
“Het is de samenwerking die de meerwaarde levert” Mensen | Beleidsadviseur Cora van der Poel
Meervoudige problematiek
Cora noemt twee netwerken waarvan Patrimonium, samen met veel andere organisaties, deel uitmaakt: het Sociaal
Vangnet en het Interventieteam. “In het Sociaal Vangnet
bespreken we de situatie van huurders met een meervoudige problematiek. Door begeleiding en hulpverlening helpen we
hen hun leven beter op orde krijgen, waardoor zij zelfstandig
kunnen blijven wonen. Het Interventieteam wordt ingezet
wanneer intensieve begeleiding en verplichte behandeling nodig is. Het gaat dan om mensen die om verschillende
redenen maatschappelijke onrust veroorzaken, niet in staat . zijn zelfstandig te wonen en waar sprake is van ernstige
meervoudige problematiek. Ook hier is het streven de betrok-
4
kenen in staat te stellen op termijn weer zelfstandig te wonen.“
“Het gaat om de samenwerking in de keten. Iedere schakel is even belangrijk. ”
Dat klinkt mooi allemaal. Het is goed voor de betrokkenen,
Rol corporatie
Kosten besparen
met veiligheid in de woonomgeving? “Alles”, zegt Cora. “De
een woningcorporatie daarin een rol moet hebben. Het lijkt
het werken aan veiligheid in de woonomgeving. “Absoluut”,
goed voor hun eigen veiligheid, maar wat heeft het te maken mensen die door het Sociaal Vangnet worden opgevangen, zijn meestal nog geen bedreiging voor hun omgeving.
Maar als we niet ingrijpen, zouden ze dat wel worden. En het Interventieteam richt zich op mensen die al een bedreiging vormen voor zichzelf of omwonenden of maatschappelijke
onrust in de omgeving veroorzaken. Vroegtijdig signaleren en ingrijpen, daar gaat het om. Daarmee kun je zoveel
ellende voorkomen. Voor de betrokkenen zelf én voor hun omgeving. Dat geldt overigens ook voor het vroegtijdig
ingrijpen en de meersporenaanpak, die we inzetten bij de aanpak van jongerenoverlast.”
“En dan nog”, gaat Cora verder, “kun je je afvragen waarom immers vooral een kwestie van hulpverlening en/of
repressie. Maar je moet je voorstellen dat de meeste betrokkenen in eerste instantie die bemoeienis van
hulpverleners helemaal niet zien zitten. En zo lang ze niet echt over de schreef gaan, hebben de partijen in de
strafketen nauwelijks invloed. Wij hebben dat wel. Want als mensen hun huur steeds niet betalen of overlast blijven veroorzaken, lopen ze het risico hun woning te worden
uitgezet. En dus zijn ze vaak toch bereid in te gaan op de oplossingen die wij hen voorstellen.”
Terecht dus een belangrijke rol voor de woningcorporatie bij zegt Cora. “Maar geen belangrijker rol dan welke andere
partner dan ook. Het gaat juist om die keten, de intensieve samenwerking tussen alle betrokken partijen. Gemeente,
politie, hulpverleners, noem maar op. Iedere schakel is even belangrijk. Als er eentje tussenuit piept, gaat het minder
goed. Het is de samenwerking die de meerwaarde levert. Zelfs als je louter naar de kosten zou kijken, blijft het de moeite waard. Door problemen in de kiem te smoren,
voorkom je heel veel ellende en bespaar je evenredig veel op de kosten. Als dat geen win-win situatie is…”
5
Vroegtijdig signaleren, anticiperen en in de kiem smoren Mensen | Wijkbeheerders en huisbewaarders
Het waren de huurders en anderen belanghebbenden in de
maatschappelijke organisaties blijken ze de broodnodige
slopen. Kleine ergernissen tussen buurtgenoten kunnen
ze een aanspreekpunt en vaak een vertrouwenspersoon. Ze
van de planken is afgebroken, nodigt uit om hem verder te
en grote ergernissen in de woongebouwen en de straten
uitmonden in grote burenruzies. Wijkbeheerders en
nóg meer aandacht te besteden aan het verhelpen van kleine eromheen. Dat beroep leidde uiteindelijk tot de aanstelling
huisbewaarders zijn sociale en technische beheerders. Zij
– door Patrimonium - van drie wijkbeheerders en twee
signaleren kleine onvolkomenheden - in de omgeving en
het behouden en verbeteren van de veiligheid en
voordat het grote problemen worden. Zelf en met behulp van
huisbewaarders. Inmiddels spelen zij een belangrijke rol bij leefbaarheid in buurten, straten en gebouwen. Sociale en technische beheerders
zijn de verbindingsmensen tussen de huurders en
Patrimonium en tussen Patrimonium en de andere
instellingen, die actief zijn in het goed beheren van de wijken.
Technisch én sociaal.
anderen. Ook zorgen zij - met onze eigen veegmachine - voor
Respect
een schone woonomgeving.
Aanspreekpunt en vertrouwenspersoon
smoren. Een klein beetje afval op straat of in het trappenhuis
belangrijke schakel in de keten die zorgt voor schone, hele en
van een flatgebouw is vaak het begin van nog veel meer afval
extra ogen, oren en handen in de wijk. Voor de bewoners zijn
tussen mensen - en zorgen ervoor dat die worden hersteld
Het succes van de wijkbeheerders en huisbewaarders is het
gevolg van vroegtijdig signaleren, anticiperen en in de kiem
6
rond diezelfde plek. Een bank in een plantsoen, waarvan één
buurten die in 2008 een beroep deden op Patrimonium om
Want ook de wijkbeheerders en huisbewaarders zijn een veilige buurten. Voor de politie, de gemeente en
Wijkbeheerders en huisbewaarders kennen hun wijk door en door. Ze kennen de mensen en de mensen kennen hen. Ze
worden gewaardeerd en gerespecteerd om het werk dat ze
doen voor de buurt. En respect geeft invloed. Positieve
invloed. Precies wat we nodig hebben!
Mensen | Buurtpreventers, buurtouders en buurtbemiddelaars
Zodat het samenleven in de buurt gesmeerd verloopt Veiligheid en leefbaarheid zijn een zaak van ons allemaal.
Buurtpreventers
Buurtouders
scheppen randvoorwaarden. Maar zonder betrokkenheid
huisbewaarders zijn de buurtpreventers. Zij werken als
leefbaarheid in een aantal wijken zijn de buurtouders: met
Professionals nemen het voortouw, stellen kaders en
vanuit de samenleving zijn zij nergens. Breed draagvlak is
belangrijk en praktische hulp even wenselijk als waardevol. Gelukkig kunnen we in onze buurten volop profiteren van . de belangeloze inzet van vrijwilligers: buurtpreventers,
buurtouders en buurtbemiddelaars.
Een belangrijke steun voor de wijkbeheerders en
vrijwilliger in de appartementen- en flatgebouwen van
Patrimonium; meestal het gebouw waar zij zelf ook wonen.
Ze houden in de gaten of er geen onveilige situaties ontstaan,
bijvoorbeeld als een te volle galerij de vluchtroute belemmert.
Heel succesvol in het verbeteren van de veiligheid en
name Marokkaanse en Somalische vaders en moeders, die op gezette tijden in een aantal wijken surveilleren. En ook bij evenementen, zoals de kermis, de intocht van Sinterklaas,
ramadan en op oudjaarsdag, zijn de buurtouders actief. .
Ze letten op zwerfvuil of verkeerd of onterecht geplaatst
Ze spreken jongeren aan op hun gedrag en ze bemiddelen
weten ‘wat er speelt’ in het gebouw.
in gesprek met ouders van de jongeren.
grofvuil en ze houden contact met de medebewoners om te
tussen jongeren en instanties. Als het nodig is, gaan ze ook .
Buurtbemiddelaars
Hoe succesvol professionals en vrijwilligers ook zijn, het gaat
natuurlijk ook wel eens mis. Iedere avond te harde muziek bij de buren, honden blaffend op een balkon, voortdurend afval op de galerij, soms reden genoeg voor een ruzie in de
woonomgeving. In zo’n situatie bieden buurtbemiddelaars een oplossing. Het zijn getrainde vrijwilligers die zich
inspannen om problemen in de buurt op te lossen. Ze
Breed draagvlak is belangrijk
begeleiden het contact en het gesprek tussen de strijdende buren, zodat die er samen uit kunnen komen. Smeerolie
We weten dat onveiligheid zoals intimidatie en criminaliteit op de loer liggen als de leefbaarheid in buurten of flatgebouwen verwaarloosd wordt. Mede daarom
ondersteunt Patrimonium de waardevolle, vrijwillige inzet
van deze mensen. Terecht worden vrijwilligers vaak de
smeerolie van de samenleving genoemd. Buurtpreventers,
buurtouders en buurtbemiddelaars zorgen ervoor dat samenleven in hun buurt gesmeerd verloopt.
7
Middelen | Woonbelevingsonderzoek
Meten, weten en verbeteren Meten is weten. Dat geldt ook als het gaat om veiligheid en
problemen in de buurt, hoe groot hun vertrouwen is in de
Veenendaal, diverse hulpverleningsinstanties en natuurlijk
waar we dus verder kunnen verbeteren, moeten we eerst
andere Patrimonium ervaren.
en leefbaarheid in de wijken en buurten te vergroten. De
leefbaarheid. Om te weten waar de knelpunten zitten en
meten. Daarom heeft Patrimonium al vier keer (in 2005, 2008,
toekomst van hun buurt en hoe zij de bijdrage van onder
2010 en 2013) het woonbelevingsonderzoek Lemon laten
Waardevolle input
uitgebreid onderzoek naar de ervaringen van onze huurders
voor Patrimonium, maar ook voor onze externe partners.
uitvoeren. Lemon staat voor leefbaarheidsmonitor. Het is een op het gebied van de leefbaarheid en veiligheid in hun
woonomgeving. En daarmee is het voor Patrimonium een
De leefbaarheidsmonitor heeft niet alleen een signaalfunctie Samen met onder meer gemeente, politie, Welzijn
de bewoners zelf, werken we er permanent aan de veiligheid onderzoeksgegevens per buurt geven daarbij waardevolle
input om gezamenlijk tot een plan van aanpak te komen en
de prioritering af te stemmen. Zo kunnen we meten, weten én verbeteren.
belangrijk instrument. Het maakt duidelijk waar onze
bewoners actie van ons verwachten en wat de effecten zijn van onze inzet en investeringen. Gevoel van veiligheid
Tal van aspecten zijn van invloed op de veiligheid en
leefbaarheid van een buurt of wijk. De kwaliteit van de
fysieke leefomgeving (de woning, het flatgebouw, de straat
etc.) is belangrijk maar de sociale omgeving is dat evenzeer.
Het gevoel van veiligheid dat bewoners hebben in hun buurt
– vaak sterk beïnvloed door overlast en buurtproblemen – is ook een bepalend onderdeel van de leefbaarheid. Samenspel tussen mensen en hun omgeving
Een leefbare woonomgeving is in de visie van Patrimonium
een omgeving die schoon, heel en veilig is en waar bewoners prettig met elkaar samenleven. Het gaat altijd om het samenspel tussen mensen en hun omgeving waarbij
Patrimonium als woningcorporatie een belangrijke rol speelt in die omgeving. Het onderzoek geeft een goed beeld hoe
bewoners hun woonomgeving beleven, wat zij ervaren als
8
Gezamenlijk tot een plan van aanpak komen
Kennis delen en draagvlak creëren Middelen | Voorlichting
In deze brochure leest u meerdere malen hoe goed en
bewoners over nieuws en ontwikkelingen, over regelingen
veiligheid in de wijken te vergroten? En hoe zorgen we ervoor
samenwerken om de veiligheid en leefbaarheid in de wijken
zelf kunnen nemen, noem maar op. In mei 2012
maanden later organiseerden we een Veiligheidsmarkt waar
intensief Patrimonium en alle andere ketenpartners
en buurten te vergroten. Een minstens zo belangrijke en
waardevolle bijdrage aan die veiligheid en leefbaarheid kan geleverd worden door de bewoners zelf. Maar dan moet je
hen wel goed faciliteren. Patrimonium doet dat, onder meer
waarvan zij gebruik kunnen maken, over maatregelen die zij presenteerden we een extra dikke editie van Entree met
daarin een special over de thema-avond Veiligheid, die we een maand eerder hadden georganiseerd.
door voorlichting op allerlei manieren.
Thema-avond en Veiligheidsmarkt
Bewonerskrant Entree
bewonerscommissies, buurtpreventers, wijkbeheerders,
Tweemaal per jaar verschijnt onze bewonerskrant Entree, .
een kleurrijke uitgave die huis aan huis bij al onze bewoners wordt bezorgd. Veiligheid en leefbaarheid zijn onderwerpen die vaak terugkeren in het magazine. We informeren
dat bewoners zich veiliger voelen in hun leefomgeving? Twee geïnteresseerden al hun vragen over veiligheid konden
stellen aan onder meer deskundigen van de politie, Bureau
Regionale Veiligheidsstrategie, de gemeente en Patrimonium. Door bewoners steeds weer goed te informeren en door hen
Tijdens die thema-avond gingen de huurdersvereniging,
te betrekken bij onze activiteiten helpen we hen niet alleen
wijkagenten, medewerkers van de gemeente en Patrimonium
hun woonomgeving, we creëren ook het draagvlak dat nodig
samen op zoek naar antwoorden op vragen als: Hoe veilig voelen we ons in Veenendaal? En komt dat gevoel ook
overeen met de feitelijke situatie? Wat kunnen we doen om
op weg met het verbeteren van veiligheid en leefbaarheid in is om er samen werk van te kunnen maken!
9
Middelen | Politie Keurmerk Veilig Wonen
Maar liefst 50 procent minder kans op woninginbraak Het overgrote deel van de inbraken in woningen (ruim
in een publiek-private samenwerking, dan ook nadrukkelijk
renovatie. Maar ook de individuele huurder bieden we graag
dieven die pas in actie komen als ze zien dat er in een
gecertificeerde nieuwbouw in Dragonder-oost is de
vragen tientallen huurders of er veiligheidsmaatregelen in
driekwart) wordt gepleegd door gelegenheidsinbrekers: woning snel en makkelijk iets te halen is. En de kans dat zo’n gelegenheidsinbreker een woning links laat liggen, is twee keer zo groot als die woning voldoet aan de eisen van het politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW). Alle reden voor Patrimonium om te streven naar zo veel mogelijk gecertificeerde woningen.
PKVW-gecertificeerde nieuwbouw
De plek bij uitstek om zulke woningen relatief eenvoudig te ontwikkelen is natuurlijk de nieuwbouw. Op de tekentafel
kan al rekening worden gehouden met toepassingen in en
rond de woning en zelfs in het complete stedenbouwkundig
plan van een nieuwe wijk. Bij de ontwikkeling van de nieuwe wijken Dragonder-oost en Veenendaal-oost hebben we dat, 10
gedaan. En dat wordt gewaardeerd. Voor de PKVW-
gemeente door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en
Veiligheid onderscheiden met de prijs ‘Beste Politiekeurmerk Veilig Wonen project 2009’. Uitstekende regeling
Naast de honderden nieuwbouwwoningen in ‘Oost’ heeft
Patrimonium nog eens duizenden bestaande woningen in de rest van Veenendaal. Ook daar zetten we volop in op
PKVW-certificering. Want de kans op inbraak in een woning
de mogelijkheid zijn of haar woning te beveiligen. Jaarlijks en rond hun woning aangebracht kunnen worden. Die
bewoners bieden we een uitstekende regeling: we laten de maatregelen goed en voordelig uitvoeren en de huurder
betaalt een kleine huurverhoging. Op deze manier hebben we de afgelopen jaren al honderden woningen veiliger gemaakt. Voor 2014 staan bijna 600 woningen op het
programma voor PKVW-certificering en - waar nodig actualisering van de beveiliging.
met een keurmerk is gemiddeld 50 procent lager dan in een
Voorkomen is altijd beter dan genezen. De preventie die het
gedateerd hang- en sluitwerk kan de winst zelfs tot 90
waardevolle bijdrage aan de veiligheid en leefbaarheid in de
woning zonder keurmerk. En bij woningen met zeer
procent oplopen. Het grootste aantal woningen hebben we de afgelopen jaren beveiligd bij groot onderhoud en
politie Keurmerk Veilig Wonen biedt, levert dan ook een heel woonomgeving.
Middelen | Cameratoezicht
Vandalisme en overlast zijn sterk afgenomen Het is nog al eens een punt van discussie: cameratoezicht in de
bergingsgangen. De camera’s zijn zo geplaatst dat deze
Bij de bewonerscommissies in de betreffende flats is breed
nooit onnodig worden geschonden. Maar mits zorgvuldig
intelligente camera’s die reageren op afwijkende signalen,
draagvlak is voor Patrimonium van het begin af aan een
aan gaat, krijgt de meldkamer een melding waarop
gemeentebestuur hebben we goed voorgelicht, onder meer
Intelligente camera’s
Samenwerking met politie
Wettelijke regels
camera’s op openbare plaatsen: in de entree, in liften en
van de politie zitten. Integendeel: we werken intensief samen.
persoonlijke levenssfeer van bewoners en bezoekers, zijn er
openbare ruimte. En terecht, want de privacy van mensen mag
ruimten goed in beeld zijn en de woningen niet. Het zijn
toegepast kunnen intelligente camera’s een belangrijke
bijvoorbeeld samenscholing en vandalisme. Als de camera
dat bewoners daar in de privésfeer last van hebben.
vervolgens Patrimonium en/of de politie kunnen reageren.
bijdrage leveren aan de veiligheid in en rond woningen. Zonder
In veel flatgebouwen van Patrimonium hangen inmiddels
Met het cameratoezicht gaat Patrimonium niet op de stoel
draagvlak voor de camerabewaking. Dat maatschappelijke
voorwaarde geweest. Ook de gemeenteraad en het ondersteund door een bezoek aan de meldkamer.
Om te voorkomen, dat cameratoezicht inbreuk maakt op de wettelijke regels opgesteld. En daar houden wij ons
vanzelfsprekend strikt aan. Met stickers in het gebouw wijzen
we op de aanwezigheid van de camera’s. De camera neemt
altijd op als er beweging wordt waargenomen en die beelden worden enkele dagen bewaard. Maar als ze door niemand worden opgevraagd, worden ze na zeven dagen ook weer vernietigd.
Intelligente camera’s op strategische plekken
Veilig gevoel
De meeste camera’s zijn geplaatst na een geslaagde proef in enkele flatgebouwen van Patrimonium. Alleen al van de
aanwezigheid van de camera’s ging zo’n preventieve werking uit, dat vandalisme en overlast er heel snel sterk afnamen.
Bovendien voelen veel bewoners zich veiliger nu de camera’s er hangen. Zo biedt dus ook de techniek mooie
mogelijkheden om veiligheid en leefbaarheid te versterken.
11
Groepsgericht en individueel. Van sociaal, naar drang, naar dwang Maatregelen | Integrale aanpak jongerenoverlast
Op verschillende plaatsen in Veenendaal veroorzaken jongeren hinder en overlast. Hierbij kan het gaan om
ook het gezin waarin de jongere woont bij het aanbod
maatregelen zijn verdeeld in drie categorieën: persoon-,
betrokken. De ‘niet-willers’, jongeren die het sociaal aanbod
geluidsoverlast, vandalisme, vervuiling, vernieling en diefstal.
de betrokken partijen vervolgens een ‘menukaart’ opgesteld
blijven veroorzaken, worden overgedragen aan het
een onveilig gevoel en leidt regelmatig ook daadwerkelijk tot
communicatie, sport- en ontmoetingsactiviteiten,
antisociaal of intimiderend gedrag maar ook om
De overlast die de jongeren veroorzaken, geeft veel bewoners
onveiligheid. In Veenendaal werkt een groot aantal betrokken
groep- en domeingerichte maatregelen. Gezamenlijk hebben
handhavingsteam (politie, woningcorporaties en gemeente).
preventieprogramma’s, aanbod van een leerwerktraject,
van het Openbaar Ministerie. Dat is de fasering van sociaal,
persoonsgerichte trajectbegeleiding en een individuele
op groepen en op de domeinen waarin de jongeren zich
menukaart maakt het mogelijk uit het overzicht van
begeven. De aanpak begint sociaal maar verschuift indien nodig naar drang en dwang. Menukaart
De groepen waarin jongeren in Veenendaal zich bewegen zijn nauwkeurig door de samenwerkende partners in kaart gebracht. Ook is uitgebreid geïnventariseerd welke
niet oppakken en overlast en eventuele criminele activiteiten
met een breed pakket aan mogelijke maatregelen, waaronder
partijen, waaronder Patrimonium, intensief samen om hierin
verandering te brengen. De aanpak is gericht op individuen,
12
maatregelen de betrokken instanties zelf al toepasten. Die
aanpak. Elke jongerengroep heeft eigen kenmerken. De beschikbare maatregelen snel de juiste te selecteren. Sociaal aanbod
Jongeren die individueel worden benaderd, krijgen een
sociaal aanbod, met als uitgangspunt ‘vrijwillig maar niet
vrijblijvend’. Het belangrijkste doel van het sociale aanbod is het bieden van toekomstperspectief. Waar mogelijk wordt
En als ook dat onvoldoende effect heeft, wordt het een zaak naar drang, naar dwang. Meersporenaanpak
Onderzoek toont aan dat een meersporenaanpak het meest succesvol is. Daarom kiezen we ook in Veenendaal voor een combinatie van grenzen stellen en perspectief bieden. Van preventie en repressie en van bestuursrechtelijk en
strafrechtelijk. Een gezamenlijke en integrale aanpak. Want
dat leidt tot krachtige resultaten op het gebied van veiligheid en leefbaarheid!
Maatregelen | Wonen onder voorwaarden
Woonvaardigheden aanleren, begeleiden en waar nodig behandelen Iedereen heeft in principe recht op woonruimte. Maar niet
Omklapwoningen
bijvoorbeeld met mensen die bij herhaling overlast
huurt dan een woning van een hulpverleningsinstelling,
iedereen kan overal en zelfstandig wonen. Wat doe je veroorzaken in hun buurt? Met mensen met een
persoonlijkheidsstoornis, die steeds weer ruzie maken met
hun buren en zorgen voor maatschappelijke onrust? Met
(zeden)delinquenten die na hun detentie terugkeren in de
Nieuw is het fenomeen omklapwoning. De betrokkene . waarbij verplichte, ambulante begeleiding aan het
huurcontract is gekoppeld. Er komen afspraken tussen
Patrimonium en de hulpverleningsinstelling over het .
huurcontract van 18 maanden en op termijn naar een regulier huurcontract. Fasewoningen
Een andere optie zijn fasewoningen waar drie mensen voor
maximaal een jaar kunnen verblijven. De tijd dat ze er wonen,
gedrag van de bewoner naar andere omwonenden. Over de
is gericht op re-integratie en het voorkomen van maat
zorgen en zichzelf en hun woning volledig verwaarlozen? .
woning en de verplichte hulpverlening, gericht op de vaak
nosticeerd en geholpen bij het ontwikkelen van woonvaardig-
kunnen wonen, zoeken we, samen met de betrokken
aan die voorwaarden, maatschappelijk voldoende
onder Voorwaarden en het project Kamers met Kansen zijn
veroorzaakt, kan het huurcontract na 18 maanden worden
maatschappij? Met mensen die niet voor zichzelf kunnen
Als duidelijk wordt dat deze mensen niet meer zelfstandig ketenpartners, naar andere oplossingen. Het traject Wonen daarvan bekende voorbeelden.
algemene huurvoorwaarden voor het bewonen van de
schappelijke onrust. De bewoners worden dan ook gediag
meervoudige problematiek. Als de bewoner zich houdt .
heden en bij hun vaak meervoudige problematiek.
functioneert en geen maatschappelijke onrust meer
woonsituatie en daarna kunnen zij doorstromen naar een
‘omgeklapt’ naar een Wonen onder Voorwaarden
Gedurende het jaar biedt deze woning hen een stabiele andere, passende woonsoort, bijvoorbeeld een omklap woning of een beschermde woonvoorziening. Interventieteam
De bewoners van deze speciale woonvormen worden intensief begeleid en behandeld door een multidisciplinair interventie-
team. Dit team bestaat uit vertegenwoordigers van alle betrokken organisaties, waaronder Patrimonium, de gemeente, de politie en verschillende hulpverleningsinstellingen.
Door Veenendalers met vaak een complexe problematiek speciaal te huisvesten én intensief te begeleiden en te
behandelen, vinden zij weer een eigen plek in de samenleving
en vormen zij geen gevaar of overlast meer voor hun omgeving.
13
De mix van mensen, middelen en maatregelen Matrix
Synergie is een uniek fenomeen. Het wordt vaak omschreven
Maar als de verdediger plotseling de aanval kiest, in de rug
de som der delen. Dat klinkt niet logisch en daarom zijn
En dan gaat het nog veel beter. Dát samenspel, de
en de resultaten op hun merites beoordelen. Want dan
kwaliteiten, kennis en kunde optimaal benutten, leidt tot de
als 1 + 1 = 3 of - mooier nog - als het geheel dat groter is dan
rekenmeesters er vaak sceptisch over. Tenzij zij verder kijken moeten ook rekenmeesters erkennen dat eenlingen op zich
uitstekend werk kunnen leveren, maar in een samenwerking veel meer: een toegevoegde waarde. Zodat 1 + 1 toch echt 3
leefomgeving te bieden die schoon, heel en veilig is. In de
matrix hiernaast ziet u welke partijen, waarin samenwerken.
Het is een eenvoudig overzicht maar met een uitzonderlijk
synergie waarmee we in Veenendaal uitstekende successen
rekenen.
boeken op het gebied van veiligheid en leefbaarheid. Schoon, heel en veilig
Uitstekende successen
zorginstellingen, toezichthouders, ordehandhavers,
kent. Als iedereen zich strikt daaraan houdt, gaat het goed.
in veilige woningen en veilige wijken. Om mensen een
samenwerking waarbij alle partijen elkaars individuele
kan worden.
Het is als in een voetbalteam waarin elke speler zijn taak
14
gedekt door de aanvaller, creëren zij samen nieuwe kansen.
Samen met gemeente, politie, hulpverleningsorganisaties, bemiddelaars, bewoners, noem maar op; samen met al die
organisaties en mensen wil Patrimonium blijven investeren
resultaat: zuivere synergie. 1 + 1 = 3. Op Patrimonium kunt u
BOA’s Wijkagenten Bureau Halt Bewonerscommissies Huurdersvereniging Interventieteam Sociaal vangnet Woonbelevingsonderzoek Inbraakpreventie Politie Keurmerk Veilig Wonen Cameratoezicht Overlast Jongerenoverlast individueel Jongerenoverlast groepen Jongerenoverlast domeinen Wonen onder Voorwaarden Wijkgericht werken Achter de voordeur Hennepconvenant Prestatieafspraken
• • • • • • • • •
• • • • • •
Welzijn Veenendaal
• • • • • • • • • • • •
• •
Politie
• • • • • • •
• • • • • •
•
•
•
•
• •
• • •
• •
•
•
• •
•
Anderen
Buurtbemiddelaars
• • • • • • • • • • •
Strafketen
Buurtouders
• • • • • •
Hulp-verlening
Buurtpreventers
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Gemeente
Wijkbeheerders/huisbewaarders
Bewoners
Patrimonium Matrix: met wie/wat werken we samen?
•
• • • •
• • •
• • • •
• • •
•
• • • • •
•
•
•
• 15
Patrimonium woonstichting Boompjesgoed 20
3901 MJ Veenendaal T (0318) 55 79 11
F (0318) 55 79 33
[email protected] www.patrimonium.nl Colofon
Tekst en fotobijdragen:
Communicabel - Veenendaal Vormgeving:
Okkerreclame - Veenendaal
16
