Strategie Odion definitief
Met zorg het gewone leven van nabij ondersteunen Strategie Odion 2011-2014
Strategie Odion 2011 – 2014 Raad van Bestuur Status : Definitief 23 december 2010
2
Strategie Odion definitief
1. Een woord vooraf Odion heeft in 2010 haar strategie geëvalueerd en herijkt. De zorg en ondersteuning aan mensen met een beperking wordt door steeds meer belanghebbenden bekostigd. We willen het gewone leven van onze cliënten in al haar facetten van nabij ondersteunen. Odion wil op eigen kracht, maar wel samen met andere organisaties, via netwerken mogelijk maken die participatie van cliënten in alle levensdomeinen te ondersteunen. Aangezien Odion wordt geconfronteerd met veel kansen en bedreigingen, was het nodig om na te gaan wat dit voor Odion betekent en hoe we daar mee om willen gaan. Uitgangspunt hierbij was steeds het perspectief van de kracht van het kleine. Met behulp van een aantal grondige analyses en veel gesprekken met belanghebbenden hebben we de ontwikkelingen in onze omgeving in kaart gebracht, onze sterktes en zwaktes scherp in beeld gekregen en onze positie ten opzichte van onze cliënten en belanghebbenden verkend. Dit heeft ons meer inzicht gegeven in de zaken waarmee Odion het onderscheid maakt voor huidige en toekomstige cliënten: gewoon, nabij en solidair. Wij willen alle medewerkers en belanghebbenden die ons hierbij hebben geholpen, hartelijk danken voor hun waardevolle bijdrage. Dit onderscheidend vermogen is het vertrekpunt voor onze strategie en de daaruit afgeleide strategische doelstellingen. We denken deze als zelfstandige organisatie op eigen kracht te kunnen realiseren, maar alleen door slim (te blijven) samenwerken met anderen. De concrete uitwerking hiervan wordt later opgenomen in een meerjarenbeleidplan voor Odion als geheel. Dit vormt weer het kader voor de jaarplannen van onze clusters. Odion treedt haar cliënten, medewerkers en belanghebbenden open tegemoet. Daarom willen we iedere geïnteresseerde inzicht geven in onze plannen voor de komende jaren door middel van dit document. Maar eerst stellen we ons zelf even voor: wie is Odion, wat doen we, maar vooral,welke achterliggende gedachten hebben we daarbij?
Namens alle medewerkers van Odion, Henk Steen & Gerard Fokke, Raad van Bestuur
3
Strategie Odion definitief
2. Odion en het gewone leven 2.1.
Over Odion
Stichting Odion bestaat sinds 1997, maar onze ontstaansgeschiedenis gaat terug tot de jaren 60 van de vorige eeuw. Odion helpt volwassenen en kinderen met een beperking (verstandelijk, lichamelijk en/of zintuiglijk) om hun leven zo gewoon mogelijk te leiden. We zijn gevestigd in Purmerend, maar verspreid over de regio’s Zaanstreek, Waterland en Kennemerland. Wij zijn geworteld in die regionale cultuur. Zo zijn we altijd dichtbij onze cliënten. Ruim 700 medewerkers van Odion ondersteunen circa 1.000 cliënten in één of meerdere facetten van hun dagelijks leven. Hiermee is een jaaromzet van ruim 31 miljoen euro gemoeid.
2.2.
Het gedachtegoed van Odion
Onze missie en visie daarop “Odion ondersteunt kinderen en volwassenen met een handicap, opdat zij in staat zijn hun eigen leven te leiden”. Dat is ons missie. Onze visie daarop is dat we professionele zorg inzetten voor mensen met een beperking. De aard van die zorg kan heel divers zijn want zij moet altijd afgestemd zijn op de specifieke vraag van de individuele cliënt. Soms gaat het om begeleiding of behandeling en soms gaat het om verzorging en verpleging. Voor alle cliënten geldt dat ze als volwaardige burgers aan de samenleving kunnen deelnemen en gebruik maken van de mogelijkheden die de samenleving biedt. Een respectvolle bejegening, gelijkwaardigheid en het respecteren van de persoonlijke levenssfeer van de cliënt zijn basisvoorwaarden in de ondersteuning. De ondersteuning is daarbij gebaseerd op hun wensen en mogelijkheden. Het gaat veelal om cliënten met een blijvende hulpvraag. Wij gaan uit van een maximale zelfstandigheid van mensen, maar beseffen dat zij in gezondheid, wonen en qua dagbesteding afhankelijk zijn van anderen in hun omgeving. Odion wil met haar ondersteuning een balans tot stand brengen, zodat die afhankelijkheid zo minimaal mogelijk ervaren wordt. Of het nu gaat om mensen die intensieve lichamelijke ondersteuning nodig hebben, ondersteuning bij communicatie of om mensen die veel woonbegeleiding nodig hebben. De zorg die nodig is voor een zo gewoon mogelijk leven, dient in al zijn aspecten te zijn geborgd in professionele ondersteuningsmogelijkheden. “ De cliënt, het individu, staat centraal. Dat betekent je eigen leven vormgeven en ondersteuning krijgen waar dat nodig is …” “Binnen Odion kunnen begeleiders communiceren met cliënten van alle niveaus door de ondersteunende communicatie die zij gebruiken.”
4
Strategie Odion definitief
Handelen vanuit kernwaarden Bij het vervullen van onze missie en visie horen de volgende kernwaarden, waar wij elkaar ook op aanspreken: Cliëntgerichtheid: wij zijn er eerst en vooral voor de cliënt, daar doen we het voor. We benaderen hen met respect en luisteren naar hun mening en wensen. We zijn betrokken bij wat er speelt en zoeken samen met de cliënt naar oplossingen. We komen onze afspraken na en zijn integer. We doen het samen met de cliënt, maar werken ook samen met het team. We hebben elkaar nodig. Professionaliteit: wij zijn gericht op ons vak en willen dat met respect voor en met betrokkenheid richting de cliënt uitoefenen. In de ontmoeting met de cliënt wordt die professionaliteit zichtbaar. Deze is vanzelfsprekend cliënt-, dialoog- en vraaggericht. We delen onze deskundigheid met elkaar en zijn ons bewust van wat we kunnen en wat we niet kunnen, daarom besteden we ook veel tijd aan scholing en ontwikkeling. Onze deskundigheid betekent dat we het werk wat we doen goed uitvoeren. Toegankelijkheid: wij zijn open naar cliënten en naar elkaar. Zeg wat je wilt zeggen en doe dit op een constructieve manier, als je iets niet begrijpt, dan vraag je er naar. Er zijn niet te veel regels en we staan altijd open voor vragen. We zijn gemakkelijk te benaderen en geven het gevoel aan de ander welkom te zijn. Wij blijven communiceren, samenwerken is onze kracht. Met passie ondernemend: wij blijven in beweging, staan open voor nieuwe ontwikkelingen en durven onze nek uit te steken. We tonen lef. We hebben plezier in waar we mee bezig zijn, vanuit een betrokkenheid bij de doelgroep, en gaan voor continue verbetering. Om steeds het beste uit onszelf te halen en de cliënt te bieden spelen we actief in op de behoefte van cliënt, de maatschappij en ontwikkelingen in de omgeving. Ons motto Het motto van Odion is om “met zorg het gewone leven ondersteunen”. Dit volgt uit drie concepten waarmee wij een unieke positie innemen in onze regio. Ten eerste ligt onze passie in relaties; met cliënten (en hun relaties), met medewerkers, maar ook met onze belanghebbenden. We willen door onze langdurige, en soms intensieve, relatie met hen zorgen dat cliënten zo gewoon mogelijk kunnen leven. Dat kan alleen door zelf zo gewoon mogelijk te doen en te zijn, tenzij niet anders kan. Ten tweede leveren wij onze diensten in de nabijheid van de cliënt. Niet alleen relationeel maar ook geografisch staan we dicht bij onze cliënt en zijn sociale leven. Odion is goed in het organiseren van nabije zorg en ondersteuning via ons woonconcept. Cliënten wonen en leven zo zelfstandig mogelijk in de wijk, soms individueel, vaak samen. We vinden dit noodzakelijk voor inclusie en volwaardige participatie in de samenleving. De samenleving wordt tenslotte steeds individueler. Dat geldt ook voor de bekostiging van de zorg en ondersteuning die Odion haar cliënten biedt. In onze cliëntgerichtheid bieden we maatwerk voor onze cliënten. Daar kan tijdelijk meer of minder voor nodig zijn dan indicatie voorschrijft of een pgb bekostigd. We proberen daarom op basis van solidariteitsprincipes zo goed en efficiënt mogelijk met onze middelen om te gaan: met zorg het gewone leven ondersteunen, niets meer, maar zeker niet minder. “De ouders hadden een heel specifieke vraag voor hun kind. Vanuit Odion zoeken wij het antwoord voor hen, oftewel: we werken vraaggericht. We zetten de vraag zelf centraal en zoeken daar de beste oplossing bij”
5
Strategie Odion definitief
3. Kijken door het raam en in de spiegel Een strategie is een plan om de toekomst tegemoet te treden. Zodat kan worden ingespeeld op kansen en bedreigingen (landelijk, maar ook in de regio) die in kaart zijn gebracht en kan worden omgegaan met de sterktes en zwaktes van de Odion. Hieronder volgt onze inventarisatie daarvan.
3.1.
Omgevingsscan
Maatschappelijke ontwikkelingen Het zorgveld waarin Odion zich bevindt verandert, en ook de cliënten die Odion ondersteunt zijn niet meer dezelfde als voorheen. Ze willen zo veel mogelijk de regie over hun eigen zorgproces, hebben andere wensen en behoeften en worden steeds kritischer ten aanzien van de zorg die wij leveren. Individualiteit is daarom ons uitgangspunt, maar het individualisme in de steeds ingewikkeldere samenleving staat soms op gespannen voet met de groepsgewijze organisatie (bijvoorbeeld bij dagbesteding) van onze ondersteuning. Bovendien vergrijzen onze cliënten met de samenleving mee (waardoor ze langer bij ons blijven) waardoor er steeds vaker sprake is van meervoudige ondersteuningsvragen. De overheid faciliteert dit door marktmechanismen te introduceren. Dit betekent voor Odion dat wij meer efficiënt en effectief zorg moeten leveren, maar ook dat Odion meer en meer te maken krijgt met concurrentie, samenwerkingsverbanden, ketenzorg en een andere zorgvraag. Tegelijkertijd staat in het regeerakkoord dat de schaal van instellingen moet terugkeren naar de menselijke maat. “Cliënten zijn mondiger geworden. Dat is een bewustwordingsproces, een groeiproces dat bij Odion continu gestimuleerd wordt. Daarom … bij Odion een … algemeen aanspreekpunt. En per locatie is er sindsdien een vaste begeleider Zeggenschap die cliënten en medewerkers motiveert en stimuleert om dit onderwerp vorm te geven.” Budget voor ondersteuning De komst van het nieuwe kabinet brengt grote financiële gevolgen voor Odion met zich mee. Een deel hiervan komt voort uit de economische crisis van de afgelopen jaren. Er komen weliswaar groeimiddelen beschikbaar, maar niet genoeg. De gemeenten krijgen meer Wmo taken zonder afdoende budget. Het is in dat kader nog onduidelijk of dagbesteding voor gehandicapten van de AWBZ naar Wmo samen met de functie begeleiding wordt overgeheveld (en daarmee verschraalt tot dagopvang). Odion moet daarom geldstromen op een andere, meer efficiënte wijze, inzetten. Een ander deel komt voort uit al eerder beoogde veranderingen ten aanzien van de AWBZ. Het pakket wordt beperkt. Scheiden van wonen en zorg wordt doorgezet en er wordt geopperd dat de 2 lichtste zorgzwaarttepakketen (ZZP’s) niet meer via de AWBZ bekostigd kunnen worden in de toekomst. Mogelijk veroorzaakt het werken met IQ grenzen en het voornemen om een financieringsystematiek voor jeugdzorg te maken, dat de doelgroep licht verstandelijk gehandicapten (LVG) niet meer hun zorg via de AWBZ vergoed krijgt. De zorgkantoren worden wellicht afgeschaft. De overheid gaat normen voor overhead vaststellen. Deze veranderingen moet Odion opvangen in een concurrerende omgeving, waardoor oplossingen die via samenwerking met andere organisaties tot stand moeten komen, niet altijd meer voor de hand liggen.
6
Strategie Odion definitief
“Toch merk ik dat er nu minder mogelijk is dan vroeger. Voor een deel komt dat door kleinere budgetten” “Indicaties zijn moeilijker te stellen en een aantal zaken kunnen niet meer of moeilijker geregeld worden vanuit de AWBZ (…) Cliënten moeten een groter beroep doen op vrijwilligerswerk en mantelzorg” Invloed regionale politiek Ook de rol van de politiek zelf is aan verandering onderhevig. Zo zal Odion in de toekomst meer te maken krijgen met regionale politieke partijen waarbij verschillen tussen gemeenten een belangrijke rol kunnen spelen. Jeugdzorg wordt bijvoorbeeld de verantwoordelijkheid van gemeenten in plaats van de provincie waardoor wij met verschillend beleid per gemeente voor onze jongere cliënten te maken krijgen. Kennisontwikkeling en innovatie Kennis heeft altijd al een belangrijke rol voor ons gespeeld, iets wat in de toekomst zeker zal blijven gelden. Op het gebied van technologie maken bijvoorbeeld domotica en robotica een andere manier van zorg mogelijk, waardoor we meer diensten kunnen aanbieden. Er komt nationaal en internationaal steeds meer kennis over gehandicapten(zorg) beschikbaar. Kennis blijven opdoen en verspreiden is continu van belang. Niet alleen om bij te blijven bij andere organisaties, maar voornamelijk om de cliënt het best mogelijke te kunnen bieden en om de medewerkers continu uit te dagen het beste uit zichzelf en de situatie te halen. “Als ik denk dat het zinvol is voor een medewerker, dan laat ik hem of haar erheen [naar een opleiding/bijeenkomst] gaan. Dat doen ze graag! Soms komen ze zelf aan met een bijeenkomst die ze willen bezoeken. Wat dat betreft hebben we een supergemotiveerd en betrokken team.”
3.2.
Odion en anderen
Positie Odion opereert in een krachtenveld dat bestaat uit cliënten, mensen in de omgeving, het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), het zorgkantoor, zorgverleners en het management. Op dit moment is dat krachtenveld redelijk in evenwicht, waarbij uiteraard de cliënt het meest centraal staat. Het management faciliteert de medewerker zo goed mogelijk om de cliënt te ondersteunen, maar moet zich ook veel richten op financiers zoals het CIZ en zorgkantoor om facilitering mogelijk te maken. In de toekomst moet de cliënt nog centraler gesteld kunnen worden. Daarom is het nodig om ons meer op onze en de cliënt zijn omgeving richten. Dat dient het management te faciliteren. Ook moet Odion dan minder afhankelijk worden van instellingen als het CIZ en zorgkantoor. Imago Odion wordt gezien als een organisatie met integriteit, met tevreden cliënten en betrokken en trotse medewerkers. Odion draagt bij aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen rond zwakkeren in de samenleving. Ook hebben we een goede naam in de regio en ziet men ons als professioneel, niet bang en goed benaderbaar. De kracht van het kleine wordt (h)erkend. Het kleinschalige karakter van Odion heeft ook een keerzijde. Belanghebbenden geven aan dat we goed zijn in wat we doen, maar dat dit niet altijd even zichtbaar is. Men weet niet precies wie we zijn, welke diensten we allemaal leveren voor cliënten en wat we voor belanghebbenden en andere organisaties kunnen betekenen.
7
Strategie Odion definitief
Vergelijking Uit benchmark gegevens blijkt dat vier van de vijf best practice organisaties, net als Odion, middelgroot zijn, met vaak een redelijk platte structuur en laagdrempelig, lang zittend management. Deze eigenschappen zien we ook terug bij qua omvang op ons lijkende gehandicapteninstellingen:ook zij hanteren een platte structuur waarbij het management dicht op de werkvloer staat en inrichting van ICT en personeelszaken kleinschalig is ingezet. Financieel gaat het hen redelijk voor de wind. De focus bij de met Odion vergeleken instellingen ligt primair bij de tevredenheid van de cliënt en bij levering van kwaliteit. Groei is bij geen van hen doel op zich. De kleinschaligheid van deze organisaties is een bewuste keuze in relatie tot de visie en behoud van cliënttevredenheid. Ook zien zij kleinschaligheid als een manier om de overheadkosten laag te houden. Odion ziet dat in een eigen analyse ook bevestigd voor zichzelf. Buiten onze sector is wijkgerichtheid (bijvoorbeeld Buurtzorg) een concept waarbij maatschappelijk ondernemen met de menselijke maat ook centraal staat en steeds meer navolging vindt. Dat concept stelt andere eisen aan de organisatie waarbij het beheersingsaspect minder domineert. “Verder werkt Odion graag samen met [andere organisaties] om nog meer inzicht in de groep cliënten te krijgen. Met als doel: iedereen op de juiste plek.”
3.3.
Wat doen we goed en wat kan beter?
Odion richt zich op dit moment vooral op de verbetering van kwaliteit van alle aspecten van de organisatie. Vanuit onze cliëntgerichtheid proberen we problemen te voorkomen in plaats van te verhelpen. Dit is de opmaat naar een netwerkgerichtheid van waaruit we onze cliënten ondersteunen; stabiele relaties met cliënten en andere (zorg)instellingen om onszelf structureel te verbeteren. In dat licht hebben we onze eigen sterktes en zwaktes bekeken. Sterke punten Odion levert veel diensten aan veel doelgroepen. In principe sluiten we liever geen doelgroepen uit. Onze medewerkers hebben genoeg kennis in huis om een divers palet aan cliënten te kunnen ondersteunen. Daarbij valt te denken aan Intensieve Gezinsbegeleiding (IGB) en cliënten met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). “Die combinatie, alle vormen van hulpverlening ineen, is de kracht van ons product. En we haken niet af omdat de doelstellingen niet gehaald worden. waar anderen stoppen, gaan wij door!” Onze medewerkers zijn onze kracht; zij zijn loyaal aan Odion en delen onze passie voor de cliënt. Samen met hen kunnen we ons unieke woonconcept (nabijheid in combinatie met kleinschaligheid) realiseren, waarbij het leven van de cliënt als zo gewoon mogelijk wordt ingestoken. We ondersteunen dit met een besturingsfilosofie van coachend leiderschap en verantwoordelijkheden laag in de organisatie leggen. Tegelijkertijd zorgen we voor goede stuurinformatie en een risicomanagementsysteem. Deze insteek betaalt zich ruimschoots terug; de tevredenheidsscores van de cliënten zijn goed en van de medewerkers zijn hoog. Middels deze aanpak en onze focus op kwaliteit en integriteit slagen we in ons streven om een betrouwbare partner te zijn, niet alleen voor de cliënt maar ook voor de partners en belanghebbenden in ons netwerk. Wat we doen, doen we goed.
8
Strategie Odion definitief
Verbetermogelijkheden Er zijn ook zaken die we beter kunnen doen. De kracht van het kleine heeft als keerzijde minder zichtbaarheid in onze omgeving. We laten nog te weinig zien wat we kunnen en wie we zijn, we doen te weinig met Public Relations (PR). Als we niet vanzelfsprekend in beeld zijn, missen we mogelijkheden om (nieuwe) cliënten (beter) te ondersteunen. Daarnaast weten we nog steeds te weinig van relevante ontwikkelingen (zoals de Wmo) en manier van handelen van collega-instellingen in onze regio. Hierdoor zijn we nog niet voldoende in staat nieuwe diensten te ontwikkelen of netwerken in de regio aan te sturen, waardoor de client mogelijkheden voor volwaardige participatie kan missen. Ons doelgroepen- en dienstenportfolio is breed. Wij bedienen vele cliënten met verschillende beperkingen op meer dan alleen zorginhoudelijk gebied. Zo bieden wij ondersteuning op alle levensdomeinen, zoals dagbesteding, vrij tijd, werken, leren, welzijn en wonen. Deze variëteit aan diensten schept mogelijkheden en maakt ons breed inzetbaar in de markt, maar brengt tegelijkertijd risico’s met zich mee omdat we als kleine organisatie een smalle basis hebben. De kwaliteit van onze diensten kan in het gedrang komen. Ondanks een groot diensten aanbod voor veel doelgroepen, voorzien we nog niet in een woonaanbod voor kinderen, jongeren en jong volwassenen. Dit betekent dat een belangrijk deel van onze cliënten na hun kindertijd uitstroomt (naar andere gehandicapteninstellingen) wat niet nodig, en soms onwenselijk is. Op organisatorisch gebied kunnen we onze verantwoordelijkheden beter en dichter bij de cliënt beleggen en hiermee snellere besluitvorming realiseren. Dubbele verantwoordelijkheden worden geleidelijk weggenomen door deze lager in de organisatie neer te leggen. Slagvaardig ondernemen voor cliënten krijgt dan daadwerkelijk gestalte.
3.4.
Wat betekent dit voor de toekomst?
Er verandert dus veel voor een niet al te grote instelling als Odion in de komende jaren. We moeten ons richten op financiers, welke minder kennis van onze toegevoegde waarde voor de cliënt hebben. Ook moeten we zorgen dat ons bijzondere woonconcept in beeld blijft bij bestaande relaties en in beeld komt bij nieuwe. We moeten de kracht van het kleine en de gewone nabijheid steeds blijven bewijzen, willen we succesvol blijven. Nog meer dan voorheen wordt duidelijk dat er niet voldoende externe middelen zijn om onze visie op participatie en ondersteuning van cliënten voluit te realiseren. Het spanningsveld tussen kwaliteit, nabijheid indicaties en financiële middelen zal toenemen. Effectiviteit en efficiëntie blijven belangrijk, maar slim samenwerken met anderen ook. Samen met onze medewerkers moeten we dat voor elkaar krijgen, waarbij we de spanning tussen de belangen van de cliënt, de loyaliteit aan elkaar en aan Odion onderkennen.
9
Strategie Odion definitief
4. Strategie: Odikracht: gewoon, samen & nabij Onze externe en interne analyse levert combinaties op van kansen, bedreigingen, sterktes en zwaktes die richting geven aan de toekomst van Odion, die we verwoorden in onze strategie. We willen groeien en de kracht van het kleine houden. We willen een compleet dienstenpakket aanbieden aan huidige en nieuwe cliënten, op alle levensterreinen, voor alle doelgroepen en in alle levensfasen (de vergrijzing van de cliënten stelt Odion hierbij voor extra uitdagingen). Dat betekent dat we bestaande diensten aanbieden aan nieuwe doelgroepen, maar ook dat we nieuwe diensten ontwikkelen voor nieuwe of bestaande doelgroepen. We denken dat Odion dit zelfstandig kan bereiken, maar dat we daarbij meer dan voorheen vanuit een netwerkgedachte moeten opereren. Om netwerken te onderhouden en op te zetten, investeren we meer in de relatie met belanghebbenden en financiers. Groei is nodig om alle cliënten die op de wachtlijst staan voor Odion (circa 200) te kunnen ondersteunen. Het is dus geen doel op zich, eerder een gevolg van inspelen op vragen van cliënten en/of belanghebbenden. Odion wil de huidige cliënten kunnen blijven ondersteunen volgens de huidige visie en op het huidig kwaliteitsniveau. Maar als gemeenten een andere prijs/kwaliteit verhouding wensen voor functies die nu onder Wmo vallen of gaan vallen, spelen we daar op in. Daarvoor is het noodzakelijk dat ons onderscheidend vermogen, met zorg het gewone leven van dichtbij ondersteunen, zichtbaarder wordt voor huidige en toekomstige cliënten, belanghebbenden en financiers. Om dit te bereiken hebben we vijf strategische speerpunten geformuleerd. 1. Voor iedere vraag een aanbod Wij zijn nu nog sterk gericht op onze financiers. Van oudsher het zorgkantoor (AWBZ), maar nu ook de gemeenten (Wmo) en in de toekomst mogelijk ook de zorgverzekeraars (Zorgverzekeringswet of Zvw). Daarnaast heeft ook het CIZ een forse invloed op de mogelijkheden die Odion heeft om cliënten te ondersteunen. Odion wil zo cliëntgericht mogelijk werken en daarom streven we idealiter naar een situatie waarin niet wij het CIZ, het zorgkantoor of de zorgverzekeraar benaderen of we een cliënt mogen ondersteunen, maar juist andersom. Dat willen we realiseren door een breed dienstenpakket dat inspeelt op de ondersteuningsvragen van cliënten, eventueel aangepast aan de wijze van financiering (AWBZ, Wmo of Zvw). In die zin is onze wachtlijst een symptoom van succes in plaats van een knelpunt. Maar, deze wachtlijst willen we weg werken. Ons doel is om in onze regio overal gewoon vanzelfsprekend nabij de cliënt te zijn zodat we de meest voor de hand liggende partner zijn voor cliënten, met samenwerkende organisaties en belanghebbenden. 2. Relaties verstevigen en aangaan Odion is een organisatie die de relaties van en met de cliënt door haar eigen netwerken ondersteunt. We willen een netwerk georiënteerde organisatie zijn. Samen met onze partners streven we naar maximale kwaliteit van leven voor onze cliënten. Dat zit in onze genen, maar gaat niet vanzelf. Omdat we cliënten ondersteunen zijn onze activiteiten niet voor iedereen die in de gehandicapten zorg aanwezig is, zichtbaar. Dat gaan we veranderen. Onze relaties zijn onze grote kracht, maar we moeten ze verstevigen. We willen ook nieuwe relaties aangaan met gemeenten en andere belanghebbenden die van belang worden doordat de AWBZ niet meer de enige (of meest belangrijke) financieringsbron wordt. Nog meer dan voorheen gaat Odion zich richten op haar omgeving.
10
Strategie Odion definitief
3. De kracht van het kleine Odion heeft de kracht van het kleine. Onze omvang is geschikt om een hoge kwaliteit van dienstverlening te bieden, terwijl we tegelijkertijd kleinschalig en nabij zijn. Dat willen we zo houden, zonder dat we concurrerende instellingen in de regio hiermee ruim baan geven. Integendeel, we willen de organisatie blijven waar alle cliëntgroepen met een beperking zich op richten. Groei is wenselijk om de wachtlijst weg te nemen, maar daarbij zullen we steeds de afweging maken of de cliënt er baat bij heeft als Odion zorg of ondersteuning zelf verleent of dat samen doet met anderen. of aspecten overlaat aan derden. Dat kan gelden op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs, wonen, welzijn, vrije tijd, inclusie of participatie. Want ook samenwerking met collega organisaties, bijvoorbeeld binnen de Alliantie M3 of met regionale partners, rondom domotica, via shared service centers voor bijvoorbeeld P&O, logistiek, inkoop, scholing kunnen bijdragen aan de kracht van Odion. Het bundelen van krachten door middel van samenwerkingsverbanden is een uitstekende manier om het beste uit onszelf en onze partners te halen. “…Vrijwel alle medewerkers [zijn] intensief bezig met scholing. Zelf heb ik een opleiding gevolgd over NAH en nu schrijf ik me geregeld in voor allerlei bijeenkomsten en symposia want daar zijn er veel van. Het is een interessant vakgebied dat heel erg in ontwikkeling is en waarin steeds nieuwe inzichten naar voren komen” 4. Verdieping, verrijking en verspreiding Onze kwaliteit behouden en verbeteren doen we door onze kennis van gehandicaptenzorg continu te verdiepen. We moeten kennis blijven vergaren en ontwikkelen om onze bestaande cliënten zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn en nieuwe doelgroepen te kunnen ondersteunen. Daarvoor hebben we een goed ontwikkeld ondersteuningsconcept, maar via investeringen in ontwikkeling (onderzoek & ontwikkel functie) moet dat state-of-the-art blijven. We verrijken de kwaliteit van leven van onze cliënten door (zelf of via samenwerking) diensten op andere levensdomeinen dan directe zorg aan te bieden. Odion is zodanig verspreid in de regio, dat we altijd de cliënt onze zorg en ondersteuning in haar eigen omgeving, nabij het gewone leven, kunnen bieden. 5. Zichtbaarheid Odion is trots op wat ze doet en bereikt, maar ook bescheiden hier in. We schreeuwen het niet van de daken, maar doen een stapje naar achter als cliënten een stap vooruit zetten. Dat succes willen we zichtbaarder maken. Om in de toekomst onze cliënten volgens onze visie te kunnen blijven ondersteunen moeten we meer zichtbaar worden. We gaan daarom PR beleid ontwikkelen en er voor zorgen dat iedereen in de regio Odion kent, weet wat we doen en wat we voor al onze doelgroepen en belanghebbenden kunnen betekenen.
11
Strategie Odion definitief
5. Strategische doelen Uit onze strategie volgt een aantal concrete doelen die we de komende jaren willen bereiken. Het gaat om het benutten van onze sterke punten, waardoor we op (nieuwe) kansen voor cliënten kunnen inspelen. We willen ook de eigen organisatie verbeteren om onzekerheden die we in onze omgeving zien, beter het hoofd te kunnen bieden en zo werken aan een excellenter Odion.
5.1.
Kansen creëren voor cliënten
Nieuwe doelgroepen Odion heeft een gedifferentieerd dienstverleningsaanbod voor alle facetten van het leven van onze cliënten. Dat kan ook interessant zijn voor cliëntgroepen (zoals LVG jongeren en jong volwassenen) die nu nog geen relatie met Odion hebben. De doelgroep LVG is een bijzondere, enerzijds is het een zogenaamde groeimarkt, aan de andere kant is dit een doelgroep die mogelijk straks geen recht op ondersteuning heeft vanuit de AWBZ. Wij komen echter op voor alle mensen met een beperking die ondersteuning nodig hebben en gaan nieuwe doelgroepen (LVG, kinderen, jongeren en jong volwassenen) daarom actief benaderen met een voor hen uitgebreid en vernieuwd dienstenaanbod. Bij deze laatste doelgroep willen we er via onder meer logeeropvang, naschoolse opvang en hulp aan huis voor zorgen dat kinderen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen. Andere diensten voor andere financiers Onze diensten zijn nu nog gericht op de AWBZ. Inmiddels hebben de gemeenten een steeds groter wordende rol in bijvoorbeeld participatie vanuit de Wmo. Dit is een voorziening en niet langer een verzekering met een recht op zorg; het geld kan op raken en elke gemeente kan haar budget op een andere manier aanwenden. Gemeenten kunnen een andere prijs/kwaliteit verhouding vragen dan het zorgkantoor en/of Odion nu levert. Daarom passen wij ons en/of onze diensten voor de doelgroepen waar de gemeente vanuit de Wmo voor verantwoordelijk is, dusdanig aan zodat er een aantrekkelijk aanbod voor gemeenten vanuit Odion ligt. Het is een uitdaging om mee te denken met gemeenten (die een grotere verantwoordelijkheid krijgen voor welzijn en participatie) zonder dat ons reguliere dienstaanbod in kwaliteit verschraalt. Actief relatiemanagement Diensten die eerst vanuit de AWBZ werden bekostigd, moeten steeds vaker andere via andere bronnen worden gefinancierd (gemeenten, zorgverzekeringswet, eigen bijdrage). Odion gaat daar op inspelen door anders met bestaande relaties om te gaan en nieuwe relaties te zoeken zodat we bij onze diensten een passende financiering vinden (bijvoorbeeld Wmo, Zvw, Persoonsgebonden budget en subsidie. Ondernemerschap laag in de organisatie draagt daar aan bij. Daarnaast gaat Odion actief inzetten op een derde geldstroom (sponsoring en privaat geld) “Sinds 2007 is dit [verantwoording over subsidies] via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning overgegaan [van de overheid] naar de gemeenten. Maar Odion is actief in 11 gemeenten. Het aanvragen van de subsidie en de verantwoording daarvan kost daardoor veel meer tijd”
12
Strategie Odion definitief
Kleinschaligheid Dichtbij Gemeenten hanteren steeds meer een wijkgerichte aanpak om de kwaliteit van leven van hun inwoners op peil te houden dan wel te verbeteren. Dit sluit aan bij de focus op de kleinschalige nabijheid die Odion nastreeft. Maar, een gemeente zoals Zaandam wil ook op wijkniveau budgetteren. Odion wil daarop inspelen zodat kleinschalige en wijkafhankelijke financiering past bij de kleinschalige ondersteuning die wij bieden maar niet ten kosten gaat van de wijkoverstijgende functies die wij bedienen. Behalve verschillen tussen wijken zijn ook grote verschillen tussen gemeenten zichtbaar. Odion zal hier ook proactief op inspelen. Clusters van Odion kunnen maatwerk bieden dat aansluit op de wensen en mogelijkheden van verschillende gemeenten. Nabije zorg met nieuwe technieken Nabijheid kan op verschillende manieren worden bewerkstelligd. Wij zorgen indien nodig 24 uur per dag voor onze cliënten. Met toepassing van meer domotica dan nu (op afstand monitoren via sensoren en contact met één druk op de knop) kunnen we dat op een veilige, goede en efficiënte wijze doen. Ook nieuwe apparaten die cliënten tot bewegen aanzetten, of medewerkers registreren en rapporteren makkelijker maken (handheld computers) spelen hierbij een belangrijke rol. Maar dit vergt behoorlijk wat investeringen. Daarom willen onderzoeken of en hoe we dat effectiever en efficiënter in onze regio samen met andere organisaties kunnen opzetten. De relatie tussen cliënt en medewerker Cliënten worden door onze medewerkers met hart en ziel ondersteund op allerlei terreinen zoals zorg, wonen, welzijn, opleiding en werk. Dat gebeurt in verschillende levensfasen. Omdat we loyale, betrokken en bevlogen medewerkers hebben, zijn en blijven we goed in staat om mee te veranderen met onze cliënten gedurende de vaak lange periode dat we een relatie met ze hebben. We zorgen er voor dat Odion en haar medewerkers langdurig loyaal aan zichzelf en aan elkaar blijven zodat onze cliënten continuïteit en een persoonlijke aanpak ervaren. Kennismanagement Odion heeft met haar medewerkers veel kennis in huis. Kennis die nog beter gedeeld en benut kan worden voor nieuwe diensten, nieuwe doelgroepen, nieuwe belanghebbenden en nieuwe situaties. We kunnen en willen altijd meer leren. Daarom gaat het opdoen, verspreiden en gebruiken van specialistische kennis binnen Odion systematischer via kennismanagement geborgd worden.
5.2.
Naar een excellenter Odion
Zichtbaarheid Odion heeft veel in huis om cliënten op alle facetten in hun verschillende levensfasen te ondersteunen. Dat gebeurt dichtbij die cliënt en op een zo gewoon mogelijke manier. Daardoor zijn we zelf bescheiden. Dat is goed, want het draait om de cliënt. Maar het is tegelijkertijd lastig, omdat voor bestaande en nieuwe cliënten, andere organisaties, financiers en belanghebbenden niet goed zichtbaar is wat Odion kan betekenen. Odion gaat dat meer zichtbaar maken, op onze eigen gewone manier worden we iets minder bescheiden. Via het aangaan, verbeteren en behouden van relaties met onze belanghebbenden, gaan we systematischer met hen om. Voor nieuwe belanghebbenden (waaronder wethouders) organiseren we bijvoorbeeld werkbezoeken. We halen onze relaties aan, maar gaan ook meer en beter communiceren, onder andere via een actief PR beleid, over wie we zijn en wat we doen. Bijvoorbeeld door een elektronische nieuwsbrief en een vernieuwde website. Hierdoor blijven of worden we een aantrekkelijke partner voor financiers zodat we de benodigde middelen kunnen veiligstellen om ondersteuning aan onze cliënten te blijven geven.
13
Strategie Odion definitief
Ondernemerschap De medewerkers van Odion ondernemen veel met onze cliënten. We gaan ook meer voor hen ondernemen. Dat gaat om nieuwe diensten waar we meerwaarde in zien, maar ook om antwoorden op individuele vragen. Dat doen we op een zo laag mogelijk niveau in de organisatie zodat we op grote schaal kleinschalig ondernemen. Daarbij gaan onze medewerkers meer de boer op, bijvoorbeeld om de samenwerking met de jeugdzorg en gemeenten (bijvoorbeeld de SMD) te intensiveren. Zo kunnen we goed aansluiten op de wijkgerichte benadering van gemeenten, maar ook aan de slag met de mogelijkheden die techniek ons biedt. Daarnaast ontwikkelen we bijvoorbeeld diensten die kinderen vanaf de pubertijd ondersteunen. Hiermee leveren we een compleet woon- en ondersteuningsaanbod voor cliënten in alle levensfasen. Daarbij streven we er naar dat ze dat zoveel mogelijk in hun eigen wijk ontvangen zodat ze daar zo gewoon mogelijk kunnen participeren. Organisatie Om deze doelen te bereiken moet Odion zich zelf ook aanpassen. Flexibiliteit wordt hierbij een sleutelbegrip, ook om in te kunnen spelen op de veranderingen in de AWBZ, Wmo en Zvw. Om van nabij kleinschalig te ondernemen moet de organisatie niet alleen cliëntgericht werken, maar ten dienste staan van de medewerkers. Onze focus ligt dan ook niet langer op het managen van organisatie, maar op het organiseren van ondersteuning. Net zoals we dat voor onze cliënten doen. Het gaat ons om korte lijnen en krachtdadige besluitvorming. Dat geldt niet alleen voor vernieuwing of uitbreiding. Het betreft ook zaken die niet meer haalbaar zijn zoals het stoppen met diensten of locaties die kwalitatief of financieel niet meer te rechtvaardigen zijn. Zo wordt ook ruimte voor ondernemerschap gecreëerd. Omdat we de relatie centraal stellen, geldt dat ook voor de netwerken die we creëren of waar we in deelnemen. We gaan meer van binnen naar buiten kijken en werken. We willen niet alleen gezamenlijk innoveren, maar ook onze werkprocessen op elkaar afstemmen, waardoor voor cliënten een naadloze overgang binnen ons netwerk ontstaat zodat wij zijn netwerken optimaal ondersteunen. Mensen Onze medewerkers zijn de kern van Odion. Hun loyaliteit en betrokkenheid bij zowel de cliënt als de organisatie maakt het mogelijk voor ons om hoogwaardige kwaliteit te leveren. Hun loyaliteit willen we in de toekomst behouden. We blijven continu investeren in kennis van onze medewerkers en proberen net als bij onze cliënten proactief in te spelen op hun behoeften en wensen. Niet alleen onze cliënten vergrijzen, onze medewerkers ook. Daarom streven we naar vitale medewerkers die ook na hun werkzame leven bij Odion als vrijwilliger of herintreder aan ons verbonden willen blijven.
Concrete gerealiseerde resultaten in 2015: Nieuwe doelgroepen: LVG jongeren, kinderen, jongeren (12 – 18 jaar) en jong volwassenen (18 tot 30 jaar) met een beperking Nieuwe diensten: woonaanbod voor kinderen, jongeren en jong volwassenen, diensten voor LVG jongeren, aangepaste diensten die passen bij prijs/kwaliteitseisen van gemeenten Anders werken: Ondernemen in de wijk, Inzet nieuwe technieken, Kennismanagement, Belanghebbende- en PR-management, sneller keuzes maken, werkprocessen binnen netwerken integreren, vitale werknemers
14
Strategie Odion definitief
6. Tenslotte: over Odion, maar voor cliënten Dit document gaat over Odion, maar staat ten dienste aan de cliënten van Odion. Het lijkt wat vreemd dat we het in dit stuk vooral over ons zelf hebben. Ons doel met dit strategiedocument is om cliënten, maar ook medewerkers en andere belanghebbenden, te laten zien wat wij de komende jaren –op eigen kracht, maar wel samen met anderenwillen bereiken. Zodat onze zorg en ondersteuning op niveau blijft of verbeterd in tijden waarin solidariteit en het verzekerd recht op gehandicaptenzorg niet meer vanzelfsprekend zijn. Dit heeft als ultiem doel om de kwaliteit van leven van mensen met een beperking in onze regio te verbeteren. Niet alleen door zo goed mogelijk de regie op het eigen leven te krijgen en te houden, maar ook door te streven naar volwaardige participatie in onze samenleving. Het draait bij Odion altijd om de cliënt en dat is bij het formuleren van onze strategie niet anders. Odion heeft een unieke combinatie van wilskracht, kleinschaligheid, nabijheid, kennis en vaardige, bevlogen medewerkers om bestaande en nieuwe cliënten die zorg en ondersteuning te bieden dat ze zo volwaardig mogelijk kunnen deelnemen aan het gewone leven. Dat is onze passie. Dat is ons talent. Wij vertellen u daar graag meer over, maar zijn ook benieuwd wat u van onze plannen vindt. Wij gaan er graag over met u in gesprek.
15
Strategie Odion definitief
Odion Purmerweg 19a 1441 RA Purmerend 0299 – 412 812 www.odion.nl
[email protected]
16