Manie 116 Contactblad IVN Maas en Niers December 2013

Manie 116 Contactblad IVN Maas en Niers December 2013

Bij de voorplaat: De Groentjes aan het knutselen voor de vogels.

WAT IS IVN? De Vereniging (voorheen Instituut) voor Natuur- en Milieu-Educatie is een landelijke vereniging met plaatselijke afdelingen. IVN Maas en Niers is zo'n afdeling met als werkgebied de gemeenten Gennep, Bergen en Mook/Middelaar. DOELSTELLING Het IVN wil door haar activiteiten de mensen laten zien wat er nog is aan natuur, in de hoop dat bewustmaking zal bijdragen tot bescherming van onze natuur. WAT WE DOEN Het IVN organiseert excursies, thema-avonden en cursussen. Zij beschrijft wandel- en fietsroutes en stimuleert werkgroepen. IVN Maas en Niers heeft de volgende werkgroepen: wandelingen en excursies, cursussen, ecologie, vogels, uilen, roofvogels, weidevogels, vlinders, planten, paddenstoelen, redactie en publiciteit, insecten, natuurbeheer en jeugd. Het IVN inventariseert en stuurt informatie naar betrokken instanties. MANIE is het afdelingsblad van en voor leden. Het wil informeren, stimuleren en activeren. HOE WE WERKEN Alle activiteiten van IVN Maas en Niers, zowel van leden als van bestuur, zijn vrijwilligersactiviteiten. HOE KUN JE LID WORDEN? Door opgave bij de ledenadministrateur (zie achterin) of bij een IVN-gids. KOSTEN De contributie voor het jaar 2014 is:

A-leden (ook lid van het landelijke IVN): € 17,50 B-leden (alleen lid van afdeling): € 14,C-leden (huisgenootleden, ontvangen geen Manie): € 6,D-leden (donateurs) € 14,- (minimaal) E-leden (jeugdleden) € 5,- (boven 2 leden per gezin gratis). IVN Maas en Niers Rabobank Gennep, bankrek.nr. NL69 RABO 0140663460

2

INHOUDSOPGAVE 4 5 6 7 8 9 9 10 12 13 14 15 16 17 17 18 19 20 26 27 28

Van de bestuurstafel Van de voorzitter Brief aan gemeente Gennep Folder voor de gemeente Gennep Nieuwjaarstreffen Alex de Ridder Tip: “Limburg in beeld” De kerstboom Agenda ALV Gedicht “De Ganzenveer” Maatschappelijke stage (1) De SBB-vrijwilligersdag 2013 Vogelkijkdag vanaf de boot Maatschappelijke stage (2) Steenuil broedgegevens IVN Maas en Niers 2013 Oproep De Groentjes Werkgroepen Bestuur en adressen Op Stap

Kopij volgende Manie: uiterlijk inleveren 1 maart 2014 Kopij opsturen of (het liefst) mailen naar Germa Vloet, Beukenlaan 12, 6598 AS Heijen, [email protected] Alle bijdragen aan de MANIE worden op persoonlijke titel gedaan en geven niet altijd de visie van redactie en/of bestuur. De redactie behoudt zich wel het recht voor stukken in te korten. Nieuwsbrief: leden die tussen het verschijnen van de Manies door onze nieuwsbrief per e-mail willen ontvangen, met actuele berichten en een herinnering aan een excursie of lezing, wordt gevraagd een e-mailbericht te sturen aan [email protected] OOK MANIE 116 IS ALS PDF-BESTAND IN KLEUR TE BEKIJKEN VANAF DE WEBSITE WWW.IVN.NL/AFDELING/MAAS-EN-NIERS (kopje Contact).

3

Van de bestuurstafel 

Op 21 september 2014 viert het IVN haar 25-jarig jubileum. Met een groep enthousiaste IVN’ers zijn we al enkele keren bij elkaar geweest, vooral om de realisering van het natuurbelevingspad voor te bereiden. Voor de viering op 21 september zijn we een draaiboek aan het maken en voeren we overleg met diverse betrokkenen, zoals Staatsbosbeheer, de gemeente Gennep en mogelijke sponsoren.



Als iemand een leuk idee heeft voor deze dag of sponsoren die we nog kunnen benaderen dan kan men dit kenbaar maken bij het secretariaat [email protected]. Tijdens de IVN-algemene ledenvergadering op donderdagavond 27 februari 2014 zal worden toegelicht wat dan de stand van zaken is.



Voor ons 25-jarig jubileum en de maatschappelijke aspecten hieromheen hebben wij € 3.477,78 mogen ontvangen van het fonds maatschappelijke betrokkenheid van de Rabobank. Langs deze weg dank aan alle Raboleden die op ons project hebben gestemd.



De maatschappelijke stage met de leerlingen van het Elzendaal College is wederom een groot succes geweest. Het bestuur bedankt de IVN-vrijwilligers die hierbij aanwezig zijn geweest. Het Elzendaal College heeft de stage data voor volgend jaar alweer ingediend.



Voor het komende seizoen zijn we weer op zoek naar interessante onderwerpen voor lezingen. Mocht je suggesties hebben dan graag doorgeven aan het secretariaat [email protected].



Het bestuur heeft besloten om vanaf volgend jaar nieuwe leden persoonlijk te gaan benaderen. Wellicht vinden mensen het leuk om actief lid te worden in een van de werkgroepen.



Alle gemeenteraadsfracties in ons werkgebied gaan we benaderen voor punten die we als IVN van belang vinden(zie elders in deze Manie).

4

Van de voorzitter Beste natuurliefhebbers, De winter en daarmee het eind van het jaar 2013 komt in zicht. Een jaar waarin weer veel is gedaan in en met de natuur door een groot aantal leden. Onze nieuwe folder 2014, die voor elk lid in deze Manie is bijgevoegd, is een mooi bewijs dat we met rond de 350 leden een actieve club zijn. Opvallend is de toename van het aantal jeugdleden. Ook weer niet vreemd als je in de folder leest wat er zoal wordt georganiseerd voor onze Groentjes. Dank aan de enthousiaste IVN‘ers die de activiteiten voor onze Groentjes begeleiden. Een van de hoogtepunten dit jaar was vrijdagmiddag 11 oktober 2013 toen de van de BBC bekende Britse bioloog Stephen Moss met onze Groentjes de natuur rond ons clubgebouw heeft verkend. Het leuke filmpje dat hiervan is gemaakt is te zien en te horen op zowel de landelijke als onze eigen IVN-site. Verder is er weer door de diverse werkgroepen het nodige gedaan in 2013. Namens het bestuur van harte dank voor ieders inzet. Tijdens de algemene ledenvergadering (ALV) op donderdagavond 27 februari 2014 (zie aparte uitnodiging in deze Manie) zal worden toegelicht wat werkgroepen zoal hebben gedaan in 2013 en van plan zijn te gaan doen in 2014. Op de ALV zal ook worden toegelicht hoe we in 2014 ons 25-jarig bestaan willen gaan vieren. Een groep van tussen de 10 en 15 mensen is al gestart met de voorbereiding. Hoogtepunt zal worden de opening van het natuurbelevingspad op zondag 21 september 2014. Wie alvast een voorproefje wil zien, verwijs ik naar onze site voor het promotiefilmpje van 2 minuten, wat we hebben gebruikt voor het verkrijgen van een bijdrage van bijna €3.500,- van de Rabobankleden. Graag nodig ik jullie uit om 2014 met zoveel mogelijk leden goed in te zetten door aanwezig te zijn bij ons Nieuwjaarstreffen op zondag 12 januari of de ALV op donderdag 27 februari.

Ik wens ieder goede kerstdagen, een mooie jaarwisseling en mooie natuurbelevingsmomenten in 2014 Jan Hermans, voorzitter IVN Maas en Niers

5

Geachte gemeenteraadsfractie,

december 2013

IVN Maas en Niers, met als werkgebied de gemeenten Bergen, Gennep en Mook en Middelaar biedt u bijgaande folder aan ter inspiratie en verzoekt u er bij het voeren van uw verkiezingscampagne aandacht voor te vragen. Op zondag 21 september 2014 vieren we ons 25-jarig bestaan en op deze dag willen we graag laten zien wat de drie gemeenten in ons werkgebied zoal doen aan natuureducatie en duurzaamheid. Medio 2014 willen we alle (nieuwe) raadsleden uitnodigen om hierover met ons te komen praten. Meer in het bijzonder welke van onze 6 punten, genoemd in de folder, concreet een plek hebben gekregen in het meerjarig raadsprogramma 2014-2018 van uw gemeente. IVN, instituut voor natuureducatie en duurzaamheid, werkt graag met u aan een duurzame samenleving. Ons idee is dat betrokkenheid bij de natuur, duurzaam handelen stimuleert. Daarom laten wij jong en oud de natuur dichtbij beleven, thuis en in de wijk, op school en in de vrije tijd. We verbinden hen met groene initiatieven rond natuur en thema’s als spelenderwijs, leren en loslaten. Omdat lokale overheden steeds meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden krijgen op deze terreinen maakte IVN deze folder. Achtergrond van ‘de bijdrage van IVN’ De natuur is rijk en overvloedig en geeft ons alles wat we nodig hebben. Schone lucht, voedsel, water, grondstoffen en inspiratie; onmisbare bronnen voor huidig en toekomstig leven. Helaas zien we een rappe verstoring van ons (mondiale) ecosysteem. Zaken die we voor lief nemen, blijken eindig of staan onder druk. Om het evenwicht te herstellen is een duurzame verandering nodig. Een verandering die begint achter elke voordeur, in elke tuin, in elke wijk, bij alle scholen en in uw gemeente. Immers vele handen maken licht werk. Natuureducatie en het sociaal instrumentarium zijn hierbij, naar onze mening, onmisbare elementen. Met deze bouwstenen bieden wij u concrete aanknopingspunten om, met ons, te werken aan een duurzame toekomst in uw gemeente de komende jaren. Met onze landelijk twintigduizend en binnen onze afdeling circa 350 betrokken leden en een netwerk van groene professionals zijn we nu en in de toekomst graag uw partner bij uw doelen rond groen en duurzaamheid. Voor meer inspiratie verwijzen wij ook naar www.devitalegroenestad.nl Deze 6 punten worden u met plezier aangeboden door: IVN - Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid afdeling Maas en Niers, namens het bestuur, Jan Hermans, voorzitter ([email protected]) 6

Hieronder een samenvatting van de folder “De bijdrage van IVN voor de gemeenteraadsverkiezingen 2014”. Voor het origineel zie de website. 1 Groen Dichterbij Groen in de buurt brengt mensen samen en geeft ruimte aan de natuur. Inspiratie hoe dit er in uw gemeente uit zou kunnen zien, is bijvoorbeeld te vinden op de website van het programma Groen Dichterbij; www.groendichterbij.nl, waar we uw inwoners met de organisatie van groen in hun directe leefomgeving ondersteunen. Tip voor in het meerjarenprogramma: Wij zetten in op zoveel mogelijk groen in de buurt. Hierbij bieden we het maatschappelijk initiatief alle ruimte in de eigen wijk en streven naar het wegnemen van blokkades.

2 Groen Raamwerk Groen Raamwerk gaat over het realiseren van verbindingen tussen verschillende gebieden in het landschap ten behoeve van de kwaliteit van de leefomgeving. Tip voor in het meerjarenprogramma: Wij hebben aandacht voor groen en groene verbanden in onze gemeente en leggen daar, in co-creatie, concrete verbindingen ter realisatie van bijv. groene raamwerken.

3 Groen Spelenderwijs Wij bepleiten en ondersteunen de opkomst van groene scholen met bijzondere aandacht voor de buitenruimte. We denken aan natuurlijke speel- en leerplekken, ‘groene daken’, natuurleertuinen inclusief educatie, klimbomen, het bouwen van een waterketting en voorzieningen voor bijen, vlinders, gierzwaluwen en vleermuizen. Het klassieke grijze schoolplein wordt scharrelen speelgroen en groene ontmoetingsplek. Tip voor in het meerjarenprogramma: In onze gemeente worden alle schoolpleinen groen&gezond en hebben alle kinderen groene speelmogelijkheden in de nabije omgeving.

4 Groen leren Gezondheid, milieuvervuiling, klimaatverandering, energiebesparing, natuurbehoud, dierenwelzijn, duurzaam ruimtegebruik; belangrijke bestuurlijke onderwerpen. IVN vindt het essentieel dat de burgers, jong en oud, actief worden betrokken. Tip voor in het meerjarenprogramma: Wij zetten in op natuur- en milieueducatie als belangrijk participatie-instrument voor onze bestuurlijke doelen.

5 Groen verbinden Thema’s als een mooi landschap, fijne recreatieve voorzieningen, schoon en genoeg water en een goed woon- en werkklimaat zijn nauw met elkaar verbonden. 7

In uw gemeente kan het IVN verbindingen leggen met andere organisatie zoals de Milieufederatie, LLTB, Waterschappen en NME-centra. We komen ook graag bijtijds aan tafel om samen met u de groene thema’s en het beleid verder in te vullen en onder de aandacht van uw burgers te brengen. Tip voor in het meerjarenprogramma: Bij de inrichting van de omgeving leggen we verbinding tussen de doelen van landschap, toerisme en recreatie, water en het woon- /werkklimaat. We nodigen betrokken partijen bijtijds uit om met ons mee te denken.

6 Groen loslaten Gemeenten dragen meer en meer zorg voor de condities waaronder initiatieven tot bloei kunnen komen. Deze komen van alle kanten. Eigen energieopwekking, je eigen gezonde voedsel verbouwen, het zelf organiseren van zorg. En vooral het samenwerken, ondersteund door internet, sociale media en smartphones. Wij vinden dat deze ontwikkelingen een andere rol van de overheid bevorderen. Zorgen voor de juiste condities. Niet langer initiatieven alleen subsidiëren, maar ze daadwerkelijk op gang helpen. Niet voorschrijven, maar samen ontwikkelen. Wat ons betreft verbinden de lokale overheid en de samenleving zich aan elkaar. Tip voor in het meerjarenprogramma: Wij zorgen voor de juiste condities om de brede energieke samenleving (traditioneel en nieuw) in onze gemeente in bloei te houden en tot bloei te laten komen.

Voor alle leden van IVN Maas en Niers.

Nieuwjaarstreffen zondagmiddag 12 januari 2014 van 14.00-17.00 uur Een mooie gelegenheid om met elkaar het nieuwe jaar in te wijden. Een bijzonder jaar: we gaan het 25-jarige bestaan van de afdeling vieren op 21 september. Het bestuur presenteert de leuke plannen voor deze dag na koffie/thee en het Hooglanderspel, dit keer met leuke nieuwe spelen! Welke werkgroep gaat dit jaar met de eer strijken? In de zaal kan er gekeken worden naar een mooie natuurfilm. En natuurlijk heffen we het glas om te proosten op een mooi Groen jubileumjaar!

8

Alex de Ridder overleden 19 september 2013 Iedere donderdagmorgen komt de Biebgroep bij elkaar, drie mannen en een vrouw: Alex, Wiel, Joop en Aline. Nu is Alex er niet meer. Bijna 8 jaar lang zat hij daar te puzzelen in de hoek van de bieb aan zijn eigen tafeltje. In het begin kwam hij op de fiets vanuit Mook, later reed hij mee met Wiel. Als hij ziek was, vroegen wij ons af of hij nog terug zou komen omdat hij er soms zo slecht uit zag, maar iedere keer was hij er weer. De communicatie met hem verliep moeilijk, want Alex hoorde heel slecht. Hij ging zijn eigen gang aan dat rode tafeltje, dat hij op een gegeven moment verving door een tafeltje van hemzelf. Het rode tafeltje werd te vaak naar zijn zin gebruikt tijdens lezingen. Nu staat zijn tafel leeg. We draaien gewoon door, maar we hebben zijn spullen nog niet opgeruimd. Zijn overlijden moet eerst een plaats krijgen. Alex was een bijzonder iemand, hij had een bewogen leven achter zich. Ik kan mij nog het eerste IVNweekend in Berg en Terbleijt herinneren. Alex, de oudste deelnemer, sliep in de stromende regen in een klein eenpersoonstentje: niets aan de hand. We missen hem. Aline

Tip: “Limburg in beeld” We ontvingen een tip voor liefhebbers van natuur en landschap in Limburg. Sinds september kan men een gratis, digitaal kwartaaltijdschrift downloaden met volop aandacht voor de schoonheid van Limburg. Op www.natuurportret.nl/limburginbeeld kan het eerste nummer gevonden worden. Daarna aanmelden voor de toegangscode voor het gratis vervolgabonnement.

9

De kerstboom

Peter Megens

Aangezien deze Manie zo rond Kerst verschijnt, deze keer maar eens aandacht voor dit fenomeen. Want waarom staat die kerstboom nu bij de kerststal? De kerstboom of Picea abies wordt ook wel de fijnspar genoemd. En daar is ons eerste probleem al. Wij zingen: “O dennenboom, o dennenboom”, maar het is een spar. De grove den (Pinus sylvestris) is de meest algemene den van ons land en heeft zijn naalden altijd met zijn tweeën bij elkaar staan. Bij de spar staan ze altijd alleen. In Duitsland zingt men “O tannenbaum” en iemand heeft dat ooit vertaald met “O dennenboom”.

Pinus sylvestris (grove den)

Picea abies (fijnspar)

Maar nu weten we nog steeds niet wat die spar nu bij de kerststal doet? Daarvoor gaan we eerst eens terug in de tijd. Naar de Germanen, die de boom vereerden Een spar is een altijd groene boom. Terwijl in de winter al het leven, in de ogen van de Germanen, ‘sterft’, blijft de spar groen en dus in leven. Dit was voor de Germanen heel bijzonder, de heilige eik, de boom van Wodan laat zijn blad vallen, maar de spar was een boom van hoop. Op 21 december, de kortste dag, lag het omslagpunt. De dagen begonnen weer te lengen en om dat te vieren haalde men groene takken van de spar naar binnen. Huizen werden versierd en er was weer hoop, hoop dat het licht (zon) weer zou terugkeren. Maar dat is nog steeds geen antwoord op onze vraag. Daarvoor gaan we naar de Romeinen. Ook zij kenden dit gebruik. Ze noemen dit “de zonnewende”. Bij de Romeinen was dit het feest van Saturnus en de huizen werden ook hier versierd met groen blijvende takken. Dit was in eerste instantie het feest van de god Saturnus en werd gevierd op 17 december de stichtingsdatum van de tempel van Saturnus (497 v Chr.). Het feest werd steeds uitbundiger gevierd en uitgebreid tot een week. Later kwam het feest steeds meer in het teken van de zonnewende te staan en werd 21 december de belangrijkste dag. Die datums komen in de buurt van 25 december, het feest van de geboorte van Jezus.

10

Nu kennen we meerdere manieren van het vastleggen van de tijd. Dit door middel van een kalender. Zo kent de Islam een maankalender en ook de Maya’s hadden hun eigen kalender. Wij baseren onze kalender op de zon. De Romeinen kenden vroeger ook een kalender die gebaseerd was op de maanstanden. Men kende nog geen weken en de eerste dag van de maand heette “kalendae”, waar ons woord kalender van afstamt. Het jaar begon ook niet in januari maar in maart (gewijd aan Mars). De naam september stamt ook nog uit deze tijd, septum, zevende maand. Net als oktober, octo - acht, november, novem – negen, en december, decem - tien. De Romeinen veranderden nogal eens van kalender. Julius Caesar voerde in 45 voor Chr. de Juliaanse kalender in (een kalender gebaseerd op de zon). Met de bekering van de Romeinse keizer Constantijn tot het christendom werd het christendom de officiële godsdienst van het Romeinse rijk (336 na Chr.). In die tijd werd de geboorte van Jezus nog niet gevierd. De datum was ook niet bekend, het was nooit gevierd. In 529 na Chr. riep keizer Justinianus via een decreet uit dat, op de dag van Saturnus, de geboorte van Jezus gevierd zou worden. Hiermee werd feitelijk het feest van Saturnus gekerstend. De Juliaanse kalender was nog niet nauwkeurig genoeg. In 1582 introduceerde Paus Gregorius XIII de huidige gregoriaanse kalender. Het is belangrijk om te weten dat op de oude kalender de kortste dag op 25 december viel. Op de huidige kalender is dat 21 december. De kerk die eerst het Saturnusfeest had gekerstend zag nu kans om het kerstfeest te scheiden van het heidense zonnewendefeest. Het kerstfeest bleef op de 25ste staan en de zonnewende ging naar de 21ste.

11

Hiermee wordt het verband tussen het kerstfeest en het heidense zonnewendefeest duidelijk. De spar werd gebruikt bij het Saturnusfeest (vanaf 529 na Chr. ook de dag van het kerstfeest). Maar waarom werd de versierde boom bij de stal geplaatst? Ten eerste was men gewend om het huis in deze tijd met groen te versieren en dat is altijd zo gebleven. Maar waarom zo’n bonte versiering? Een verklaring zou kunnen zijn dat men vroeger op 24 december het feest van Adam en Eva vierde. In de middeleeuwen vierde men dit feest al door middel van een spar die versierd werd met appels. Dit als een verwijzing naar de boom van goed en kwaad uit het paradijs. Later werden de appels vervangen door ouweltjes, niet geconsacreerde hosties, als teken van verlossing. Nog later werden het allerlei koekjes maar ook kaarsjes als teken van het licht. In de 18de eeuw werd het bij de rijke adellijke families de gewoonte om rijk versierde kerstbomen in huis te halen. Een boom met de ster van Bethlehem in de top, engelenhaar op de takken maar ook kleurige glazen ballen en linten. Deze traditie kwam door de innige band van ons koninkrijk met Duitsland ook in ons land terecht. Een heidens gebruik, maar wel een gebruik dat gebaseerd is op hoop. En hoop kunnen we nog steeds gebruiken, zeker in deze duistere tijd. Dat de zon maar weer voor iedereen mag gaan schijnen in 2014.

Agenda algemene ledenvergadering IVN Maas en Niers

donderdagavond 27 februari 2014, aanvang 20.00 uur in het clubgebouw te Gennep (er wordt geen aparte uitnodiging meer verzonden) 1. 2. 3. 4. 5.

6. 7. 8.

Opening door de voorzitter en eventuele mededelingen Notulen algemene ledenvergadering 7 februari 2013 (eerder gepubliceerd in de Manie van maart 2013) Financieel jaarverslag 2013 en begroting 2014 Verslag kascontrolecommissie over 2013 en benoeming nieuwe leden kascontrolecommissie Veranderingen in het bestuur en verkiezing nieuwe bestuursleden Vanuit de leden kunnen kandidaten worden voorgedragen bij de secretaris tot uiterlijk dinsdag 25 februari 2014. Stand van zaken voorbereiding 25-jarig jubileum Presentatie werkgroepen Rondvraag Na de pauze: Presentatie ontwikkelingen Jachtslot Mookerheide en omgeving door Martien van Raay.

12

Gedicht Voorgedragen bij de Landschapsbeheergroep 23 november 2013 Zoals jullie weten is de Sint momenteel in het land, en wel met een hoop Zwarte Pietentrammelant. Jarenlang heeft hij jullie overgeslagen, en dat begint toch wel aan de goedheiligman te knagen. Als vrijwilligers van de landschapswerkgroep mogen jullie eens in het zonnetje worden gezet, Dus heeft de Sint met al zijn Pieten eens héél goed opgelet. Met weer en wind gaan jullie eropuit, waar gewerkt wordt met een hoop motorgeluid! Elke ongewilde Amerikaanse vogelkers wordt een kopje kleiner gemaakt, zodat elke groeiactiviteit wordt gestaakt. Al het snoeihout slepen jullie naar de kant, waarna het later in de houtversnipperaar belandt. Het jaar daarop zie je er inktzwammen en ander moois op groeien, en krijgt de heide weer de kans om te gaan bloeien. Voor een paar knotwilgen draaien jullie de hand ook niet om, die worden helemaal kort gewiekt, al staan ze nog zo krom. Vennen opschonen hoort ook tot jullie karwei, maar van dat koude water wordt niet iedereen even blij. Meerdere komen er ondanks een waterpak met natte voeten uit, ja, dat kan ook niet anders, als de laars niet goed aansluit! (hé Aline …) Al met al wordt er met veel plezier gewerkt in het veld, en doen jullie dit met liefde voor de natuur en niet voor het geld. Daarom krijgen jullie als dank iets lekkers met een drankje erbij, geniet ervan en drink met mate, anders worden jullie misschien iets te blij.

13

“De Ganzenveer” Hallo IVN’ers, Ik ben Frans Kerkhoff. Geboren in 1940, het begin van de oorlog, in Oeffelt. Gehuwd met Petra, destijds werkende op Maria Roepaan (velen in Gennep e.o. hebben daar hun liefde gevonden), heb 3 jongens (al groot) en woon sinds 2006 aan de Kollermolen 8 in Gennep, voorheen bijna 40 jaar aan de Looiseweg. Ik heb in die 40 jaar wel genoten van de vrijheid en het uitzicht op het mooie Niersdal en achter ons huis van de hei en de 7-mense Siep, een prachtig speelterrein voor onze kinderen. Destijds werkte ik 26 jaar (tot 1987) bij Papierfabriek Page, eerst als physisch laborant en later als verpakkingsdeskundige. Ik begeleidde de verpakking van o.a. toilet- en keukenpapier van ontwerp tot eindproduct zodat er zo weinig mogelijk storingen in het productieproces zouden ontstaan. De eerste 10 jaar werkte ik volledig en de laatste 15 jaar halve dagen om, in overleg met PZ, mijn eigen bedrijf op te kunnen bouwen. Nu woon ik toevallig op hetzelfde terrein. Ik heb intussen vanaf 1972, samen met mijn vrouw en zoon, een drukkerij/reclamebureau opgezet, voorheen aan de Looiseweg aan huis en later aan de St. Janstraat in Ottersum. Sinds 2008 ben ik met pensioen. Na 46 jaar werken vonden we het wel genoeg. Nu genieten we van een andere vrijheid. Mijn hobby is fietsen, ’s zomers op de weg en ’s winters in het bos, rond de 5000 km per jaar. Ik zit al vanaf het begin in 1990 in het bestuur van ToerClub Gennep dat is voortgekomen uit Stichting Wielerpromotie Gennep, een groep enthousiastelingen die in de jaren ‘80 de Midzomernachtronde in Gennep voor amateurwielrenners organiseerde. Nu, na een ‘tip’ van Jos Ballast, ben ik naast het fietsen als vrijwilliger bij het IVN gaan ‘hobbyen’. De natuur en alles daar omheen heeft me altijd al geïnteresseerd. Als eerste heeft Jos (lid van het IVN maar ook van TC Gennep) me bij de paddenoverzetgroep betrokken. Daarna ben ik bij de landschapswerkgroep o.l.v. John Toonen gaan werken. Van oktober tot maart werken we met een aantal vrijwilligers op diverse plaatsen op en om ons Leger om de natuur een handje te helpen, bv met het schoonmaken van kleine plasjes of op plaatsen bomen of zaailingen te verwijderen waar hei moet komen etc. Het oog wil tenslotte ook wat. Niet te hoeven nadenken maar doen, werkt heel ontspannend bij mij.

14

Inmiddels heb ik mijn kleindochter Nienke ook enthousiast kunnen maken en die is dus Groentje geworden. Zoals gewoonlijk komt van het een het ander als je ergens bij bent, dus ben ik op verzoek van Jan Hermans aan het opmaken geslagen. De folder “Bomen en Volksgebruiken” was een leuk project om te doen en nu ga ik de jaarlijkse folder “Wat is er te doen bij Maas-en-Niers” maken. Sinds kort ben ik gevraagd de website van ‘ivn.nl/afdeling/maas-en-niers' bij te houden. Aangezien ik redelijk met computers kan omgaan vind ik dat wel leuk werk. De basis van de site is landelijk bepaald door IVN.nl maar de invulling daarvan is nogal vrij. Ik hoop dit, en de andere hobby’s, nog een aantal jaren te kunnen volhouden. Frans Kerkhoff

Maatschappelijke stage! Met klas 2c en 2f zijn we naar IVN geweest. Dat is een ploeg die de bossen schoonmaakt en meehelpt in de natuur. Vanaf school zijn we daar heen gefietst met de groepen. Daar aangekomen moesten we gaan zitten en luisteren naar een mevrouw die uitlegde wat de IVN doet en inhoudt. De groep werd in drieën gedeeld en aan de slag gezet. De groep waar ik in zat moest eerst de bomen gaan kappen. We kregen handschoenen en een zaag en mochten bomen gaan kappen. Het ging heel erg goed bij iedereen. We hadden zo veel mogelijk bomen proberen te kappen en het zijn er een heel aantal geworden vond ik. Daarna begon de tweede helft en moesten we weer bomen gaan kappen. Er kwam een filmploeg die ons ging filmen. Iedereen was erg gemotiveerd. En ging weer mooi aan de slag. Daarna gingen we naar de vijver om vissen te vangen. De vorige groep had kikkers en allemaal andere kleine beestjes gevangen. Toen waren wij aan de beurt. Sommige kinderen durfden niet zo goed om bij het water te komen en gingen op de bank de dieren bestuderen. Karlijn had een bijzonder beestje gevangen waar het IVN al een week naar op zoek was! Daarna gingen we weer terug naar de verzamelplek en kregen we wat te drinken en een koekje. Maar voordat we mochten gaan, gaf mevrouw Grutters namens de hele school nog een cadeau weg. En toen was het op naar huis, weekend!

15

De SBB-vrijwilligersdag 2013

Bennie Musters

Het was weer zover, de tweejaarlijks terugkerende vrijwilligersdag van Staatsbosbeheer. We waren uitgenodigd voor een trip naar de Gooi en Vechtstreek. Het vertrek was om 08.30 uur vanaf de heksenboom in St. Anthonis en via Nistelrode en de A2 naar het midden van het land. Door wat smalle straatjes van wat kleine dorpjes kwamen we aan bij het restaurant “De 3 dorpen” vlakbij Ankeveen. Na het welkom en de ontvangst met koffie/thee en gebak werden de 110 vrijwilligers uit Zuid-Nederland verdeeld in vijf groepen onder leiding van een gids. Via een Landgoed en het Spanderswoud, wat natuurlijk net als bij ons rijk is aan flora, fauna en historie, liepen we verder naar het langste ecoduct van Europa, 800 mtr. lengte (wat wij nog niet hebben). Wij, van het IVN Maas en Niers waren met +/- 10 personen meegereisd, met andere woorden, het landschapsbeheer lag die dag plat, maar dat halen we wel een keer in. Na het bezoek aan het ecoduct liepen we naar het bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek voor de lunch. Tijdens de lunch werd er nog een presentatie gegeven over het ontstaan van het ecoduct. Om 14.30 uur stonden de bussen weer klaar voor een afsluitend bezoek aan de Naarden vesting (wat wij nu net niet hebben, maar wij hebben wel ruïne Bleijenbeek). Veel mooie historische gebouwen, die eigenlijk heel goed intact zijn gebleven nadat alle bewoners van die vesting uitgemoord werden door de Spanjaarden…in 1572. Al met al een zeer geslaagde dag georganiseerd door SBB. Ik zal zeggen: “mogen ze vaker doen”. Om 17.00 uur stonden de bussen weer klaar om ons naar het vertrouwde Brabant en Limburg te brengen. Namens IVN Maas en Niers, Bedankt. Bennie

16

Vogelkijkdag vanaf de boot Zaterdag 28 december 2013 organiseert het Vogelasiel Bergen-L weer de traditionele Vogelkijkdag vanaf de boot voor kinderen en volwassenen onder leiding van deskundige gidsen van IVN en het vogelasiel. Dit jaar is er, voordat de boot vertrekt, ook de mogelijkheid om gezamenlijk te ontbijten. De boot vertrekt dit jaar vanaf de nieuwe sluis bij het Reindersmeer, nabij “Bosbrasserie de Sluis”. Het ontbijt begint om 08:30 in het pomphuis, aan de parkeerplaats bij de “Bosbrasserie de Sluis”. Om 09:30 vertrekt de boot, waarna we rond 12:00 weer aanleggen bij de startlocatie. Als u zelf een verrekijker of vogelgids heeft, kunt u deze natuurlijk meebrengen, zo niet dan zijn er een aantal exemplaren aanwezig. De kosten zijn dit jaar € 6,- voor de boottocht en € 11,- voor de combinatie van ontbijt en boottocht. Graag ontvangen wij uw opgave voor 21 december. Het bedrag kan overgemaakt worden naar rekening NL94 RABO 0101808690 ten name van Stichting Vogelasiel Bergen-L. Graag bij de aanmelding het aantal personen vermelden en of het gaat om alleen de boottocht of de combinatie met het ontbijt. Meer informatie is te vinden op www.vogelasielbergen.nl. Tot ziens op 28 december. Stichting Vogelasiel Bergen-L

Maatschappelijke stage! I.V.N Inleiding Na de 2de pauze gingen wij met 2F naar het terrein van I.V.N. Eenmaal daar aangekomen, kregen we uitleg over wat we die middag gingen doen. Na de uitleg werden er 3 groepen gemaakt. 2 Groepen gingen naar het bos waar je de bomen moest kappen en de andere groep ging naar de vijver. Bomen kappen Bij het bomen kappen werd er uitleg gegeven over hoe je de zagen moest gebruiken. Er waren 2 verschillende zagen: de boomzaag & de kapzaag. Je mocht zelf een boom kiezen om te zagen. Dat duurde 30 minuten. Waterdieren bestuderen Iedereen kreeg een bakje voor zichzelf om de geviste waterdieren erin te doen. Bij het water gingen sommige kinderen in het water vissen. Zo kwamen we verschillende waterdieren tegen. Dat duurde ook 30 minuten. Einde Nadat iedereen klaar was met zijn/haar klusje, kregen we wat te snoepen. Groetjes Romy Kroon & Bouchra El Jallab

17

Steenuil broedgegevens IVN Maas en Niers 2013

Namens de hele uilenwerkgroep IVN Maas en Niers, John Toonen Vorig jaar hadden we al de aanwezigheid geconstateerd van steenmarters in drie steenuilkasten. Onze angst dat dit alleen maar zou toenemen werd dit jaar al direct pijnlijke waarheid. Bij de controle kwamen we in ons deelgebied vijf broedgevallen tegen die mislukt waren door steenmarters, in alle vijf de kasten waren de jongen gepredeerd, in drie van de vijf kasten ook een volwassen steenuil.

Helaas geen prettige aanblik; een leeggeroofde steenuilkast Toen alle gegevens uit ons hele gebied bekend waren, bleek dat door ons hele werkgebied sporen van steenmarters zijn gevonden in steenuilkasten. Bij een aantal andere mislukte broedsels is het vermoeden groot dat dit ook door de steenmarter is veroorzaakt maar dit kon niet onomstotelijk worden vastgesteld. Feit was echter dat we nu snel actie moesten ondernemen en dat hebben we ook gedaan. We zijn direct onze reservekasten gaan aanpassen en marterproof gemaakt. Met het wisselen van deze kasten zijn we nu bezig. Verder zullen we een aantal kasten die we van de steenuilwerkgroep Limburg hebben ontvangen ook direct moeten aanpassen voordat we deze kunnen plaatsen. Dit zijn weliswaar nieuwe kasten maar om ze nu zo in ons werkgebied te hangen zou nooit goed gaan. We realiseerden ons direct dat dit gevolgen voor onze resultaten zou hebben. Daarbij kwam ook nog eens het late voorjaar, de hele maand maart nog vorst waardoor oude vogels later in conditie zijn gekomen en een aantal waarschijnlijk zelfs niet tot broeden is gekomen. Daarbij nog eens het feit dat het geen geweldig muizenjaar was, maakt dat de resultaten minder spraakmakend zijn dan de voorgaande jaren. Toch zijn er weer een heleboel jongen uitgevlogen, Zie hieronder de resultaten: Steenuil broedgegevens Andere broedgevallen Aantal uitgevlogen jongen 84 Spreeuw 18 Aantal broedgevallen 45 Koolmees 2 Broedsels succesvol 32 Holenduif 1 Broedsels mislukt 13 Het aantal broedgevallen is gedaald van 52 naar 45. Het aantal succesvolle broedsels is van 39 naar 32 gegaan. Het aantal mislukte broedsels is 13 gebleven maar procentueel hoger omdat we minder broedgevallen hebben. Het aantal uitgevlogen jongen is van 143 gedaald naar 84, toch nog een mooi aantal.

18

We zullen ons moeten instellen op de aanwezigheid van de steenmarter. Het is geen leuk gezicht als je een gepredeerde kast ziet maar zoals gezegd daar kunnen we wat aan doen door de kasten marterproof te maken. Aan de andere kant: kijk ook eens naar de foto van de jonge steenmarters in een bosuilenkast, toch ook heel mooi en bijzonder om te zien.

Oproep 2014 is het jaar van het 25-jarig jubileum van ons IVN Maas en Niers. Op 21 september vieren wij dit bij ons clubhuis ’t Leger maar ook in de Manie willen we graag aandacht besteden aan de afgelopen 25 mooie jaren met aandacht voor onze natuurlijke omgeving. We willen graag stukjes plaatsen van of over voormalige en huidige bestuursleden, vrijwilligers of mensen die met ons mee ‘op stap’ gaan. Wilt u een stukje schrijven over de beginjaren of mooie foto’s uit de oude doos toesturen? Het is van harte welkom! Of misschien wilt u wel geïnterviewd worden? Laat het weten! Stuur een mailtje naar de redactie van de Manie [email protected] of meldt u bij een van de bestuursleden. Hartelijk dank voor uw bijdrage, Germa Vloet

19

DE GROENTJES PROGRAMMA VOOR DE GROENTJES januari - juni 2014 Wij komen voor elke activiteit samen bij ons clubgebouw 't Leger, Kampweg 10, Gennep Zaterdag 28 december 2013 Vanaf 08:30 ontbijt, vanaf 09:30 uur met de boot de Maas op om wintervogels te spotten/tellen Zondag 12 januari van 14:00 – 17:00 uur Nieuwjaarstreffen in ’t Leger met leuke nieuwe spellen! Zondag 16 februari van 10:00 – 13:00 uur Naar de Swanenturm in Kleve, fossielen en een prachtig uitzicht! Zondag 16 maart van 10:00 – 12:00 Wilgentenenworkshop, we kunnen niet alleen hutten bouwen maar ook andere mooie dingen van wilgentenen maken Zondag 13 april van 10:00 – 12:00 Waldstruintocht, zoeken naar zwijnensporen in het Duitse bos Zondag 18 mei van 10:00 – 12:00 Zie ze vliegen! Vogels, vliegen, vleermuizen, vlinders… Deze ochtend bestuderen we alles wat vleugels heeft Zaterdag 21 en zondag 22 juni IVN Landelijke slootjesweekend, kijk op www.ivn.nl/afdelingen/maas-en-niers voor de juiste tijd en precieze locatie. Wij gaan naar het Genneperhuis om het waterleven daar te onderzoeken

20

De Groentjes hebben het druk gehad dit laatste seizoen. Daarom veel leuke en interessante verslagen. In de Manie worden ze soms ingekort, op onze website het hele verslag met daarbij vele leuke kleurenfoto’s.

Met de Groentjes werken in de natuur (29 september 2013) Zondagmorgen, de zon schijnt, het is een mooie herfstdag. Er komen zeventien Groentjes naar ’t Leger: we gaan de hei zoeken tussen de bomen en de struiken; die moeten gerooid worden zodat vlinders, reptielen en amfibieën weer hun plekje kunnen vinden. Gewapend met zaagjes en een takkenschaar (handschoenen worden meteen weer uitgedaan) gaan we aan de slag. De instructies zijn: zo laag mogelijk bij de grond afzagen en roepen wanneer er een boom gaat vallen. We komen tot de ontdekking dat het best tegenvalt dit werk. Ieder heeft zo z’n eigen voorkeur en manier van werken, dikke stammen of dunnere takken. Peter gaat nog een hele grote zaag halen, wow, na even doorzetten gaat de boom om: krakend en onder luid gejuich. De meeste kinderen denken dat ze later toch niet als bosbouwer aan de slag zullen gaan. Een enkeling denkt daar anders over. We maken in ruim een uur toch een behoorlijk stuk ‘zondoorlatender’. Niet alle Groentjes blijven doorwerken. Spinnen of duizendpoten zoeken met een loeppotje is ook interessant. Bomen zijn er ook om in te klimmen. Een schijfje hout afzagen (ruikt lekker) om mee te nemen kan ook. Om 11.30 uur verzamelen we de materialen en lopen via de vroegere spoordijk naar ’t Leger. Limonade met vlaai smaken goed en dan komen onze ouders ons al weer halen. Rita

Een bijzondere middag voor de Groentjes… Op vrijdag 11 oktober 2013 kwam een ‘English naturalist’ Stephen Moss op bezoek bij onze Groentjes op ’t Leger.

21

Stephen Moss is een Tv-producer voor o.a. Autumn- en Springwatch op de BBC en auteur van verschillende boeken over de natuur. Hij heeft ook een mooi boek geschreven over hoe kinderen in en met de natuur kunnen omgaan. Stephen was in Nederland voor de landelijke IVN-ledendag in Burgers. Tijdens zijn presentatie toonde hij ook enkele foto’s van zijn bezoek aan ons en besprak onze Groentjesmiddag met veel lof. Myriam had weer goed gezorgd en we hadden de tafel mooi in herfsttooi gezet en foto’s opgeplakt. De Groentjes waren na schooltijd snel naar ons toegekomen. Alle kinderen hadden iets meegebracht dat met de herfst te maken had. Ze hadden ook de Engelse naam erbij gezocht. Stephen bekeek alle vondsten en was vol lof over de goede Engelse namen. De sweet chestnut en de horse-chestnut kwamen het vaakst voor, er waren ook pinecones, acorns, oakleaves, a picture of een mapletree, fruit of rowan or mountain-ash, enz. Daarna gingen we op pad op zoek naar de herfst onder leiding van Hennie, Myriam, gastleider Jan Wolters en ondergetekende. Verder liepen Stephen mee, twee filmstagiaires, een ‘tolk’ en onze eigen fotograaf Peter Thönnissen. De Groentjes kropen door het hek en wij volgden door de geopende poort. Paddenstoelen, met de sporen (zaadjes) in plaatjes of buisjes. Er was een heel mooie heksenkring van vliegenzwammen, rood met witte stippen, om een grote berk. Mooie lijsterbessen: minipompoentjes noemde iemand ze. Vogels (o.a. lijsters) eten de vruchtjes en de zaadjes, poepen ze weer uit op een ander plekje zodat daar weer nieuwe bomen uit kunnen groeien. De dikke boomstam op het pad is een ‘telefoonboom’, als iemand aan de ene kant op het einde tikt kun je dat horen aan de andere kant, dus ieder om de beurt even luisteren. En mooi zichtbare holletjes van de wilgenhoutrups in de beschadigde eik. Verder het spelletje boomzoeken en rennen naar de spechtensmidse en de plek waar de eekhoorntjes de dennenappels leegeten en nog meer leuke dingen. Stephen Moss was enthousiast en blij met onze Groentjes. En wij waren trots op de Groentjes omdat ze zo’n plezier hadden. Rita. Meer weten over Stephen Moss? http://www.stephenmoss.tv/ En onze wandeling zien? http://youtu.be/VXh7tAGdz2I

22

Kastanjewandeling: bijna een traditie Zaterdag 19 oktober verzamelen een groot aantal mensen op de parkeerplaats bij restaurant De Diepen in Milsbeek om met IVN Maas en Niers op pad te gaan en kastanjes te zoeken. Het weer is prachtig. Er zijn ongeveer 25 volwassenen en hetzelfde aantal kinderen. Jan W. en Hennie gaan met een groep grote mensen de Jansberg op. Myriam en ik nemen de kinderen met enkele (groot)ouders mee.

Eerst zoeken…

We vinden natuurlijk ook paddenstoelen en er liggen veel eikels, het wordt een goed jaar voor de dieren van het bos. De drie vijvers liggen als spiegels tussen de bomen - we vinden een mooie kikker – dan gaan we stijl omhoog en daar staan de bomen met tamme kastanjes. De grond ligt bezaaid met de vruchten en voorzichtig (stekels) verzamelen we die in de meegebrachte tassen. Er wordt natuurlijk ook op boomstammen geklommen en naar kevertjes gezocht. Na de lange rij met tamme kastanjes komen we bij de paardenkastanjes met de prachtig getekende stammen; ze hebben ook andere blaadjes en horen bij een andere familie. Paardenkastanjes kun je maar beter niet eten. Bij de plaats waar vroeger een villa stond zien we twee oude leilindes, een mammoetboom die helemaal uit Amerika is gekomen met de boot, resten van een groenten- en kruidentuin. Via het ‘laantje van de barones’ lopen we terug. Daar staan mispels. Ze lijken op appeltjes, je kunt ze pas eten als het gevroren heeft. Ineens ruiken we een stinkzwam, hij is bijna vergaan. Het pad omlaag en we zijn weer aan de voet van de Jansberg. We steken voorzichtig met z’n allen de drukke weg over en gaan bij de Diepen onze kastanjes poffen. Rian en Twan zijn al hard aan het werk. Ieder krijgt een schaaltje, je kunt er poedersuiker op strooien, wel schillen voor je ze opeet. Het was weer een mooie herfstmiddag. Rita. Daarna poffen…

23

Doejemee met Sjors Woensdag 13 november 2013 komen voor het eerst dit seizoen zestien kinderen voor ons ‘Doejemee met Sjors’programma naar ’t Leger. In een kring rond de tafels stellen we ons allemaal voor: om de beurt en iedere volgende noemt de eerder genoemde namen. Het gaat erg goed, we kennen elkaar nu al een beetje. Dan doen we een hoor-memory: twee gelijkklinkende bekertjes bij elkaar zoeken, wat zit erin? Naar buiten op struintocht door de Gennepse hei. Met spiegeltjes kijken we onder paddenstoelen. Op naar de telefoonboom. We passen er met z’n allen op. Onder langs de dijk, onder schors van bomen zitten beestjes: pissebedden, duizendpoten. Op het pad vinden we wormen en spinnen, die bekijken we in loeppotjes en laten ze dan weer vrij. In een gehavende eik zien we grote gaten die gemaakt zijn door de rups van de wilgenhoutvlinder, die rups kan wel tien centimeter lang worden en vier jaar leven in de boom voordat hij/zij vlinder wordt. Het lange rechte pad is de oude spoorlijn, hier reed vroeger de trein van ‘het Duits Lijntje’ helemaal naar Rusland. Op de plek waar bomen zijn gezaagd zien we een ‘vlinder’ van boomstam. Door naar de ‘spechtensmidse’. In een dode eik zitten dennenappels gestoken, dat heeft de specht gedaan. Allemaal in een boom klimmen, twee gaan heel hoog. Een heuvel op en af en dan door naar de bunker waar tot voor enkele jaren nog munitie in lag. Met z’n allen erin en de deuren dicht. Oei, dat is pas donker. Niemand is bang. We zijn precies op tijd terug bij ons clubhuis met onze ‘natuurschatten’ (takken met mos, schijven boomstam en nog meer). onze ouders zijn er ook al. Limonade met een koekje sluiten de middag af.

Wij, Myriam, Fransanne en ik vinden het een geslaagde middag en we denken dat de kinderen er ook zo over denken. Volgens ons zijn het echte natuurkinderen. Tot de volgende keer. Rita.

24

Vogelvoederplanken maken (14 december 2013) Een lokaal vol Groentjes (!) om stammetjes te versieren met vogelvoer. Eerst samen luisteren naar een kort verhaal over dieren en de winter. Daarna fijn aan de slag met pinda's, pindakaas en vetbolletjes: iedereen deed goed zijn best en het resultaat mocht natuurlijk mee naar huis genomen worden. Na een uurtje hard werken, naar buiten! Met Rita en Myriam door het dennenbos en klimmen over de heideduinen. Onderweg dierenloopjes nadoen en een "zwervershut" gevonden. Even luisteren bij de telefoonboom, daarna over het Duits lijntje terug naar ‘t Leger. Mooie middag met enthousiaste kinderen. En Peter, bedankt voor het achterblijven en opruimen van de behoorlijke puinhoop (hij had hulp van 2 Groentjes gelukkig).

Ook de jongens hebben goed hun best gedaan om de vogels de winter door te helpen.

25

Werkgroepen, namen en adressen Werkgroep Excursies / aanvragen wandelingen Insecten, vlinders

Coördinator

Adres

Telefoon

e-mail

Miek Verheijen

Kleineweg 22 6591 CR Gennep

0485-51 84 50 [email protected]

Peter Megens

Groene Kruisstraat 48 6591 GJ Gennep

0485-51 15 39 [email protected]

Jeugd

Myriam van Breevoort

Tiltenhof 25 6595 BB Ottersum

0485-51 16 01 [email protected]

Vogels

John Toonen

Lijsterbesstraat 2 6598 AW Heijen

0485-51 38 89 [email protected]

Paddenstoelen

Joop Ladage

Bargapark 18 5854 HA Nieuw Bergen

0485-34 40 54 [email protected]

Planten

Peter Megens

Groene Kruisstraat 48 6591 GJ Gennep

0485-51 15 39 [email protected]

Redactie

Germa Vloet

Beukenlaan 12 6598 AS Heijen

0485-51 25 40 [email protected]

Bibliotheek

Aline Nell

Rozenbroek 12 6596 DA Milsbeek

0485-51 44 98 [email protected]

Landschapsbeheer

John Toonen

Lijsterbesstraat 2 6598 AW Heijen

0485-51 38 89 [email protected]

De grote gaten gemaakt door de rups van de wilgenhoutvlinder (zie stukjes van de Groentjes)

26

Namen en adressen Bestuur Jan Hermans (voorzitter), Langstraat 78, 6596 BS Milsbeek, tel. 0485-518571, e-mail: [email protected] Myriam van Breevoort (plv. voorzitter), Tiltenhof 25, 6595 BB Ottersum, tel. 0485-511601, e-mail: [email protected] Rian Rensen (secretaris), Looiseweg 46, 6595 PC Ottersum, tel. 0485-540290, e-mail: [email protected] Jan Wolters (penningmeester), Langeweg 23, 6591 XX Gennep, tel. 06-57842484, e-mail: [email protected] Peter Thönnissen, (plv. penningmeester) Vrij 14, 5853 EK Siebengewald, tel. 0485-441378, e-mail: [email protected] Margo van den Broek, Bosweg 2, 5853 EX Siebengewald, tel. 06-50275071, e-mail: [email protected] Lidy Peters, e-mail: [email protected] Ton van Swam (ledenadministratie), Dorpsstraat 71, 5851 AH Afferden, tel. 0485-578069, e-mail: [email protected]

IVN hoofdkantoor: Plantage Middenlaan 2e, Amsterdam Postadres: postbus 20123, IOOO HC Amsterdam IVN district Limburg: Godsweerderstraat 2, Roermond. 0475-386460 IVN Maas en Niers, Rabobank Gennep rek.nr 14.06.63.460 IVN Maas en Niers is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Venlo onder nummer V 166209

Het adres van het IVN-gebouw ’t Leger is Kampweg 10, 6591 XV Gennep (bij de algemene begraafplaats).

27

Vrijdag 17 januari 2014: Winterwaldwandeling bij de Diepen Tijd: 14:00 – 16:00 uur; vanaf de parkeerplaats van De Diepen, Zwarteweg 60 in Milsbeek. Gidsen: Myriam van Breevoort, Twan Philipsen, Kees Baselmans Zaterdag 15 februari 2014: Vollemaanwandeling door het Zevendal Tijd: 19:30 – 21:30 uur; vanaf de werkschuur Natuurmonumenten, Zevendalseweg 12a in Plasmolen. Gidsen: Jan Wolters, Myriam van Breevoort, Fransanne Breuring, Miek Verheijen Zondag 23 maart 2014: IVN-bomenroute ‘Knoppen’ over de Looierheide Tijd: 10:00 – 12:00 uur; vanaf ’t Leger, Kampweg 10 in Gennep. Gidsen: Peter Megens, Jan Wolters

Voor informatie over de gebieden: zie website onder ‘aanvraag excursies’

Lezingen Donderdag 23 januari: lezing over het Vliegend Hert Donderdag 27 maart: lezing over de Oehoe

Lezingen worden gehouden in ’t Leger en starten om 20:00 uur. De entreeprijs is € 2,50 inclusief koffie/thee

VERDER NIET VERGETEN: (zie elders in de Manie) 12 januari: Nieuwjaarstreffen 27 februari: Algemene ledenvergadering

21 september: 25-jarig jubileum IVN Maas en Niers 28