2014 JAARVERSLAG TOEKOMSTGERICHT
INHOUD
VOORWOORD 3 OVER DE ALMEERSE SCHOLEN GROEP
4
MISSIE & VISIE 5 SPEERPUNTEN IN 2014 9 COMMUNICATIE 13 Onderwijskwaliteit primair onderwijs
15
Onderwijskwaliteit VOORTGEZET onderwijs
17
Personele aangelegenheden 18 KLACHTENBEHANDELING 20 De Raad van Toezicht doet verslag
22
BBMR-VO en de GMR-PO
26
DE CIJFERS (Medewerkers en leerlingen) 28 DE CIJFERS (Financieel jaarverslag en toelichting)
2
33
VOORWOORD
Voor u ligt het Jaarverslag 2014 van de Almeerse Scholen Groep. Het College van Bestuur kijkt met trots terug op dit jaar. We werkten met zijn allen hard aan de borging van de kwaliteit en de professionalisering van de organisatie en daar zien we de resultaten van. We vertellen u hier graag over in dit jaarverslag.
De Almeerse Scholen Groep werkt hard aan het realiseren van steeds beter onderwijs. In 2014 stonden we met de hele organisatie uitgebreid stil bij onze toekomst. Het College van Bestuur
ouderparticipatie structureel in ons onderwijs en we brachten ons huishoudboekje ondanks forse
ontwikkelde een strategisch kader voor een organisatiebrede
bezuinigingen op orde. Ook stelden we een plan van aanpak voor de besturing en inrichting van
discussie, die tijdens vele werksessies plaatsvond. Deze gezamenlijke
Finance en Control op. In 2014 zetten we de eerste stappen om al deze verbeteringen te borgen.
inspanning resulteerde in het Koersplan 2015 - 2018, waarin staat
Deze nieuwe vorm van ons jaarverslag is daarin ook een stap.
wat we in 2018 bereikt willen hebben. Met ons nieuwe motto ‘De kracht van samen’ geven we aan dat we de voordelen van een grote
We zijn er zeer trots op dat we in 2014 ‘De kracht van samen’ in optima forma in de praktijk brachten.
organisatie bewuster en beter willen benutten.
Er ontstond veel elan en zin om de toekomst van de Almeerse Scholen Groep met zijn allen verder
In 2014 keken we ook terug naar de doelen die we eind 2014 bereikt
vorm te geven.
wilden hebben, zoals vastgelegd in het Kompas 2010 – 2014. Dankzij de gezamenlijke inspanning van alle betrokkenen zijn veel van de doelen bereikt. De kwaliteit van ons onderwijs en ons
Ingrid Verheggen
onderwijspersoneel verbeterde, evenals die van de leidinggevenden;
Herbert Griffioen
we ontwikkelden een divers onderwijsaanbod; we verankerden de
College van Bestuur Almeerse Scholen Groep
3
Over de Almeerse Scholen Groep De Almeerse Scholen Groep staat voor goed onderwijs voor ieder
Stichting ASG, Stichting ASG NW en Stichting ABVO verzorgen onderwijs. Stichting IKC+ heeft ten doel
kind tussen de 4 en 18 jaar. Daarbij vinden wij het belangrijk dat het
het oprichten, exploiteren en in stand houden van een integraal kind centrum met een buurtfunctie in
aanbod divers is. Want ieder kind is anders en leert en ontwikkelt zich
de gemeente Almere in de meest brede zin van het woord. Stichting Entrada levert ondersteunende
op een andere manier. Door onze kwaliteit en diversiteit kunnen wij
diensten aan de andere stichtingen van de ASG en treedt op als centrale dienst.
kinderen de basis- of middelbare school bieden die bij hem of haar past.
Per 21 december 2012 wijzigde de bestuursstructuur van de ASG als gevolg van een wijziging van de
De Almeerse Scholen Groep is het onderwijsbestuur van 42
statuten van de stichtingen van de ASG. Stichting Entrada heeft naast de centrale dienst functie sindsdien
basisscholen en acht scholen in het voortgezet onderwijs in Almere.
ook de rol van koepelstichting. Het gevolg hiervan is dat het bestuur en het toezicht over de ASG
Deze scholen werken nauw met elkaar samen. De Almeerse Scholen
centraal zijn ondergebracht in Stichting Entrada. Stichting Entrada is benoemd tot statutair bestuurder
Groep is veruit het grootste onderwijsbestuur in Almere en de
van de overige stichtingen van de ASG. Het College van Bestuur (CvB) van Stichting Entrada is statutair
grootste werkgever van Flevoland.
bestuurder.
Juridische structuur Almeerse Scholen Groep (ASG)
De Raad van Toezicht (RvT) van Stichting Entrada oefent toezicht uit op de ASG. In de statuten van
De ASG bestaat uit verschillende stichtingen:
de andere vier stichtingen is de Raad van Toezicht van Stichting Entrada ook aangewezen als het
• Almeerse Scholen Groep (ASG) Stichting voor Openbaar Primair
toezichthoudend orgaan.
en Voortgezet Onderwijs, oftewel Stichting ASG • Stichting voor Algemeen Bijzonder Voortgezet Onderwijs in Flevoland, oftewel Stichting ABVO • Almeerse Scholen Groep (ASG) Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs, Nieuwe Wijken, oftewel Stichting ASG NW • Stichting IKC+ • Stichting Entrada
4
MisSie & VISIE
Missie De Almeerse Scholen Groep is een onderwijsinstelling in en voor Almere. Wij bieden primair en voortgezet onderwijs aan leerlingen in Almere. In onze onderwijsorganisatie staan de leerlingen, de scholen, hun ‘eigen gezicht’ en de onderwijskwaliteit centraal. Onze belangrijkste producten en diensten zijn primair onderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal basisonderwijs en praktijkonderwijs.
5
De missie van de ASG komt tot uitdrukking in acht waarden.
1 Wij zijn kindgericht.
5 Daarvoor bieden wij een betrokken maatschappelijke partner.
Onze leerlingen kunnen bij ons hun talenten ontwikkelen, binnen
Onze scholen passen goed bij Almere als jonge stad in ontwikkeling. Wij voelen ons oprecht
hun eigen mogelijkheden excelleren en groeien naar een goed en
betrokken en we willen een constructieve bijdrage leveren aan onze samenleving. Wij werken
actief burgerschap. Daar zijn ons onderwijs en onze begeleiding op
daarom samen met ouders en externe relaties en tonen ons daarin een sterke, betrouwbare
gericht.
partner.
2 Wij zijn ondernemend en vooruitstrevend.
6 Daarvoor bieden wij een professionele werkomgeving.
Wij zijn blijvend in ontwikkeling en durven onze eigen koers te
Bij de ASG werken ambitieuze vakmensen die gezamenlijk streven naar optimale
varen. Wij zijn energiek, initiatiefrijk en doortastend. Wij zijn
onderwijsresultaten. We hebben veel kennis in huis en leren is in onze organisatie mogelijk en
ondernemend en tonen veerkracht.
zichtbaar, omdat we ons steeds verder willen verbeteren. Samenwerken met collega’s en samen oplossingen bedenken vinden wij inspirerend. Wij zien gezonde competitie als een drijfveer om de
3 Daarvoor bieden wij een divers en op elkaar aansluitend
kwaliteit verder te verbeteren. Wij zijn bereid om fouten te bespreken en ervan te leren.
aanbod.
De verschillen tussen onze scholen en hun eigenheid beschouwen
7 Daarvoor zijn wij een goede werkgever.
wij als een kwaliteit van de ASG. Er is volop keuze voor onze
Iedere werknemer krijgt kansen om invulling te geven aan de eigen ontwikkeling en betrokkenheid
leerlingen. Wij hebben innovatieve naast meer traditionele
bij de organisatie. Ons personeelsbeleid is transparant en inspirerend en we bieden ruimte voor
benaderingen en werken met verschillende onderwijsconcepten.
mobiliteit. Wij vinden het belangrijk dat (nieuwe) collega’s zich tot onze waarden aangetrokken
Onze scholen voor (speciaal) basis- en voortgezet onderwijs werken
voelen en om die reden ook graag bij ons werken.
samen aan passende onderwijsloopbanen voor onze leerlingen. 8 Daarvoor zijn wij een sterke organisatie die optimaal gebruik maakt van schaalvoordelen. 4 Daarvoor bieden wij algemeen toegankelijk onderwijs dicht bij
6
Wij hebben een sterke organisatie met een overzichtelijke structuur. Wij hebben onze organisatie
huis.
zodanig ingericht dat we kunnen profiteren van de schaalgrootte. Of het nu collectieve inkoop,
Wij bieden laagdrempelig, breed toegankelijk onderwijs in de
financiën, huisvesting of juridische zaken betreft, wij hebben de expertise in huis en ons
directe leefomgeving van onze leerlingen. Onze scholen zijn overal
professionele bedrijfsbureau zorgt voor optimale ondersteuning van de scholen. Een sterke
in de stad te vinden, zichtbaar en herkenbaar.
organisatie heeft ambitieuze plannen en legt graag verantwoording af over geboekte resultaten.
Visie In alles wat we doen geloven we dat de meest bepalende periode in een mensenleven de periode van 0 tot 18 jaar is. We geloven dat we daarom alles in stelling moeten brengen om die periode maximaal te benutten. Dat doen we door het best mogelijke onderwijs te bieden dat ieder kind de kans biedt om het beste uit zichzelf te halen om volledig tot bloei te komen. Dat is De kracht van samen.
De kracht van samen is kenmerkend voor ons denken en doen. We zetten het in om samen te werken aan kennis- en onderwijsontwikkeling en de aanpak van problemen en kansen. Hiermee verhogen we onze kwaliteit. Voor de leerling ontstaat een doorlopende leerlijn en daardoor de beste kans op ontwikkeling van alle talenten.
7
Organogram Raad van Toezicht
College van Bestuur
Concerncontroller
Bestuurssecretaris
Stafdienst:
Bestuurssecretariaat PO scholen
Shared Service Center
VO scholen
Communicatie Informatie Juridische ondersteuning
8
Financiën
Ondersteunende diensten
P&O
P&C
Facilitaire zaken
Advies en Beleid
Financiële administratie
Huisvesting en onderhoud
ASG Mobiliteit
Kernteam Financiën
Inkoop
ASG Academie
Personele/Salaris Administratie
ICT
ASG Flex
Speerpunten in 2014 Continuïteit waarborgen Na een periode van groei in leerlingaantal kwam de ASG in 2014 in een periode van stabilisering en in een aantal wijken terugloop van het leerlingaantal. In andere wijken was sprake van sterke groei door demografische ontwikkelingen. Het uitblijven van groei maakte dat we anders met onze middelen om moesten gaan. Enerzijds moesten de uitgaven in lijn gebracht en gehouden worden met de begroting en anderzijds dienden de processen van Planning en Control goed geborgd te worden. Daartoe zetten we in 2014 belangrijke stappen. De realisatie van de begroting was beter dan begroot en er is een plan van aanpak voor de besturing en inrichting van Financiën en Control opgesteld. De implementatie met de tijdsduur van een jaar ging in 2014 in. Een extern adviseur schreef het plan van aanpak en ondersteunt de implementatie.
Het waarborgen van de continuïteit van de organisatie was een aandachtspunt. Daartoe werkten we in 2014 aan de versteviging van onze reservepositie. Ook in de komende jaren zullen we scherpe keuzes moeten maken bij de inzet van middelen. Die keuzes zullen voortvloeien uit het Koersplan dat wij in 2014 ontwikkelden en uit het met het Ministerie van Onderwijs afgesloten sectorakkoord. De stabilisatie in groei bood de ASG in 2014 de kans om haar kwaliteit te verbeteren en te verdiepen. 9
We bleven ook ondernemen en vernieuwen: we bereidden de komst
van twee integrale kindcentra voor, in Nobelhorst en in De Laren. Daarnaast pasten we ICT in het onderwijsproces toe zodat leerlingen
We willen onze leerlingen opleiden tot burgers die hun leven in de maatschappij van vandaag en morgen zelf kunnen vormgeven.
op een aantal scholen gepersonaliseerd onderwijs krijgen.
Dat betekent dat we kennis overdragen, maar ook vaardigheden aanleren en dat er aandacht is voor burgerschap. We zijn volledig op de hoogte van nieuwe kennis en inzichten over leren en ontwikkelen. Daarvoor maken we bijvoorbeeld gebruik van informatietechnologie en inzichten op
Toekomstig beleid ontwikkelen
het gebied van gepersonaliseerd leren.
Het jaar 2014 stond ook in het teken van het maken van een nieuw Koersplan voor de periode 2015-2018. Het College van
2 De Almeerse Scholen Groep is een vitale organisatie.
Bestuur maakte dit Koersplan in nauwe samenwerking met de hele
Want de organisatie biedt kansen je te ontwikkelen, anderen te ontmoeten en kennis te delen.
organisatie en belegde werkbijeenkomsten met de leidinggevenden in het primair en voortgezet onderwijs, medewerkers op de scholen,
En iedere medewerker neemt zijn of haar eigen loopbaan ter hand waarbij de ASG-organisatie volop
de medezeggenschapsraden, de Raad van Toezicht, de wethouder
ondersteuning biedt met scholingsmogelijkheden, professionele ontmoetingen, mobiliteit en de
onderwijs en het onderwijsondersteunend personeel. Uit alle ideeën
ASG Academie.
en plannen ontstond het nieuwe Koersplan dat richting geeft aan onze activiteiten. Er ontstond ook elan en zin om aan het werk te gaan en te blijven. Als uitgangspunt voor de komende jaren kozen we het motto: De kracht van samen. Daarmee willen we laten zien dat we de voordelen van de grote organisatie die wij zijn beter en bewuster willen benutten. In december 2014 keurde de Raad van Toezicht het Koersplan 2015-2018 goed. Dat was de afsluiting van een creatief proces en het begin van een nieuwe periode van ontwikkeling, die we met vertrouwen tegemoet zien.
Het koersplan In het Koersplan hebben we twee strategische ambities geformuleerd.
1 We bieden als ASG de Almeerse variant van excellent en eigentijds onderwijs.
10
Onze medewerkers voelen zich verbonden met hun eigen school maar ook met de organisatie.
Om deze ambities te verwezenlijken zijn voor de komende vier jaar
Medewerkers moeten zich niet alleen betrokken voelen bij hun school maar ook bij de ASG als geheel.
vier concrete opdrachten geformuleerd.
Uit een nieuw medewerkersonderzoek moet naar voren komen dat de ASG ervaren wordt als een goed werkgever.
1 Maatschappelijke verankering
En het ziekteverzuim moet duidelijk omlaag.
We willen ouders zoveel mogelijk betrekken bij ons onderwijs en de banden versterken met partijen die ook met onze leerlingen
Passend Onderwijs
werken zoals de zorg en andere onderwijsinstellingen. Tevens gaan
Vanaf 1 augustus 2014, met het ingaan van de Wet Passend Onderwijs, kregen scholen de zorgplicht
we de banden versterken met de Pabo waar onze toekomstige
om elk kind een goede onderwijsplek te bieden. Het doel van de wet is zo veel mogelijk leerlingen
medewerkers worden opgeleid en met de bedrijven waar onze
regulier onderwijs te laten volgen. Dat kan op een school in de buurt waar het kind woont, maar het kan
leerlingen stage gaan lopen en in de toekomst een werkplek vinden.
ook op een reguliere school elders in de stad, als daar de extra ondersteuning wordt geboden die de
2 Vernieuwend en kwalitatief goed onderwijs
leerling nodig heeft. Alle schoolbesturen werkten in 2014 samen aan de vormgeving van de wet in de
We volgen de ontwikkelingen in onderzoek en wetenschap op de
Coöperatie Passend Onderwijs. Het College van Bestuur van de ASG maakt deel uit van de Ledenraad
voet en we kijken voortdurend hoe we die kunnen toepassen in
van de coöperatie en neemt deel aan de Algemene Ledenvergadering. Daarnaast vertegenwoordigen
de praktijk. We passen alleen die inzichten toe die in de praktijk
clusterdirecteuren PO de ASG in het managementoverleg PO van de coöperatie en twee schoolleiders uit
hun waarde hebben bewezen. Daarbij monitoren we voortdurend
het VO de ASG in het managementoverleg VO. In Almere werd besloten de wijkaanpak centraal te stellen:
de resultaten die wij en onze leerlingen daarmee behalen. De
zoveel mogelijk kinderen krijgen onderwijs in de eigen wijk. De gemeente is via het ‘op overeenstemming
ondergrens voor de kwaliteitsnorm is het basisarrangement.
gerichte overleg’ Passend Onderwijs betrokken bij de beleidsontwikkelingen en kan instemmen met de
3 Goed werkgever- en werknemerschap
ontwikkel richting. De uitvoering van het plan zal een aantal jaar in beslag nemen. Daarnaast spraken we
De ASG-organisatie heeft twee taken om bovenstaande opdrachten
af dat iedere school aan de eigen basiskwaliteit werkt, omdat die ook bijdraagt aan de ondersteuning van
te kunnen realiseren: eisen stellen aan de kwaliteit van werk
iedere leerling.
en het faciliteren van scholing en ontwikkeling. Deze moeten ertoe leiden dat de ASG in 2018 nadrukkelijker wordt gezien als
Convenant met de gemeente
aantrekkelijke werkgever en dat de ASG een goede plek is om
De ASG heeft een convenant voor good governance met de gemeente Almere waarin is vastgelegd wat
te werken. Voor leidinggevenden ontwikkelen we een speciaal
de bestuurlijke verhoudingen zijn. Deze afspraken komen bovenop wat wettelijk is vastgelegd.
leiderschapsprogramma.
Dit convenant evalueerden wij in 2014 met de gemeente. Uit de evaluatie blijkt dat het convenant over
4 De ASG als gemeenschap
het algemeen goed werkt. Op een aantal kleinere punten is het convenant bijgesteld. In de praktijk
De komende vier jaar maken we duidelijk werk van de ASG als
bleken bepaalde afspraken niet haalbaar te zijn of niet te werken. We verlengden bijvoorbeeld de
gemeenschap. Daar zit immers de kracht van samen.
termijn voor het aanleveren van onze begroting bij de gemeenteraad en stelden de termijn waarop de
11
gemeenteraad gesprekken voert met kandidaat-leden van de Raad van Toezicht scherper vast.
Brede maatschappelijke functie De ASG wil een brede maatschappelijke rol vervullen en nam daartoe in 2014 verschillende stappen. Zo sloten we een overeenkomst met de gemeente voor de bouw en exploitatie van het Integraal Kind Centrum (IKC) De Laren. Dit wordt een multifunctioneel centrum voor onderwijs, kinderopvang, buurtactiviteiten en andere relevante diensten. Deze diensten vloeien in elkaar over en versterken elkaar. Een kind hoeft niet meer te reizen voor een bezoek aan een logopedist of een buitenschoolse activiteit, maar kan hiervoor in één centrum terecht. Het IKC wordt gebouwd in de nieuwe wijk De Laren. In het IKC komt basisschool De Aquamarijn (voorheen De Wierwinde). Deze school heeft reeds een samenwerkingsverband met een aantal
Nobelhorst. Deze school zal in 2015 haar deuren openen en kenmerkt zich door een focus op taal-,
maatschappelijke organisaties die zich ook in het IKC zullen vestigen.
reken- en leesonderwijs en gepersonaliseerd leren. Op termijn krijgt de school ruime openingstijden van 7.00 uur tot 19.00 uur. Ook zullen onderwijs, kinderopvang en naschoolse activiteiten vergaand
Daarnaast sloten wij een huurcontract met kinderopvangorganisatie
geïntegreerd worden en streeft de school een duidelijke binding met de buurt na.
La Luna, die zich ook in het IKC zal vestigen. De directeur van De Aquamarijn wordt directeur van het hele IKC. Om de exploitatie van
Fusies
het IKC te kunnen vormgeven, richtte de ASG in 2014 de stichting IKC+
Vanwege de krimp in kinderaantal met basisschoolleeftijd in verschillende wijken heeft een aantal
op. In de overeenkomst met de gemeente legden wij afspraken vast
basisscholen een teruglopend leerlingaantal. Omdat de Almeerse Scholen Groep moet blijven voldoen
over de verantwoordelijkheden van beide partijen.
aan de normen voor de gemiddelde schoolgrootte is het nodig om scholen te fuseren. In 2014 bereidden we de fusies van de Polderhof en de Dubbeldekker en de Syncope en de Vedelaar voor.
Nieuwe scholen In 2014 maakte de ASG afspraken met de gemeente omtrent de bouw en de inhoudelijke onderwijsvormgeving van de nieuwe Sterrenschool
12
Deze fusies zullen in 2015 worden geëffectueerd.
Communicatie
Met onze (maatschappelijke) partners Voor de ASG als maatschappelijke organisatie is communicatie essentieel om haar taken goed te kunnen uitoefenen en verantwoording af te leggen. Derhalve nam het College van Bestuur in 2014 zoals gebruikelijk deel aan de Initiatiefgroep waarin stakeholders en de gemeente verantwoording aan elkaar afleggen over de besteding van financiële middelen. De gemeente werd ook betrokken bij het ontwikkelen van het Koersplan 2015-2018 van de ASG. Hierbij werden ook ouders uitgenodigd om presentaties en discussie bijeenkomsten voor het Koersplan bij te wonen.
Ook met de Onderwijsinspectie had de ASG in 2014 nauw contact. Naast de reguliere besprekingen was er het jaarlijkse inhoudelijke gesprek van het College van Bestuur en de Onderwijsinspectie om het beleid van de ASG en de Onderwijsinspectie nader te bespreken. Verder nam de ASG in 2014 deel aan besprekingen van de Futuregroep, waarin het maatschappelijk middenveld bijeenkomt om mee te denken over de maatschappelijke ontwikkeling van Almere. Tot slot verstrekte de ASG in 2014 informatie over haar beleid en reilen en zeilen middels dit jaarverslag, de Lokale Staat van het Onderwijs (een publicatie van de gemeente) en middels overleggen met de GMR-PO, BBMR-VO en de MR Entrada.
13
Interne communicatie
vraagstukken. Tevens maakte het centrale aanbod voor de ontwikkeling van websites van PO scholen
Om de interne communicatie te optimaliseren werkten we ook in
in 2014 een grote ontwikkeling door. Het aanbod sluit nu aan bij deze tijd, waarin websites op alle
2014 hard aan de verdere ontwikkeling van het ASG-brede intranet
devices leesbaar en werkbaar zijn. Steeds meer scholen maken gebruik van diverse sociale media
ASG Wijzer. Dit medium biedt personele en organisatorische
kanalen zoals Facebook, Instagram en Twitter.
informatie en nieuws en stelt alle medewerkers in staat online samen te werken. Via het organisatiebrede adressenboek met uitgebreide zoekfunctie kunnen ASG medewerkers elkaar vinden. Ook zijn onze interne vacatures te zien. Het opleidingsprogramma van de ASG Academie heeft een belangrijke plek op de ASG Wijzer. Tevens is het mogelijk vanuit ASG Wijzer door te klikken naar parallelle applicaties zoals YouForce en leerlingvolgsystemen. In 2014 maakten we in cocreatie met de gebruikers een start met het verder personaliseren en verbeteren van ASG Wijzer.
On- en offline communiceert de ASG over belangrijke ontwikkelingen en gebeurtenissen rond speerpunten als onderwijskwaliteit, innovatie en het diverse onderwijsaanbod van de ASG scholen. Uit het medewerkersonderzoek van eind 2013 bleek dat ASG medewerkers zich zeer betrokken voelen bij hun school, maar minder bij de ASG als geheel. Om de meerwaarde van de ASG als geheel te communiceren stonden we stil bij het ‘waarom’, ‘wat’ en ‘hoe’ van de ASG. Uit dat traject kwam ons motto ‘De kracht van samen’, waarin we het ‘waarom’ van de ASG tot uitdrukking brengen.
Externe communicatie van de scholen Ook de professionalisering van de externe communicatie van onze scholen kreeg in 2014 aandacht. Daarvoor begeleidde de afdeling communicatie van Entrada verschillende scholen bij communicatie
14
Onderwijs kwaliteit primair onderwijs De onderwijskwaliteit van het primair onderwijs van de ASG wordt bewaakt door de schooldirecteuren, een audit commissie en kwaliteitsmedewerkers van het bedrijfsbureau van de ASG.
Bezoek van de Inspectie van het Onderwijs In 2014 bezocht de onderwijsinspectie vijftien scholen in het kader van een kwaliteitsonderzoek. Aan dertien van deze scholen kende de inspectie het basisarrangement toe, meermalen met lof voor de geleverde prestatie. Twee scholen kregen de classificatie ‘zwakke school’. Deze scholen ontwikkelden een verbeterplan en na een
De scholen maakten vervolgens een verbeterplan en gingen hiermee aan de slag.
tussenmeting gaf de inspectie aan dat zij al substantiële verbeteringen
De clusterdirecteur en de medewerkers kwaliteitzorg monitoren dit verbetertraject.
zag. In 2015 zullen beide scholen opnieuw door de onderwijsinspectie bezocht worden voor een nieuwe kwalificatie.
Snel handelen bij leerproblemen Het project ‘Sterk in de klas’, waarbij leerlingen met problemen snel in zicht zijn en de ouders snel bij
Interne auditcommissie
de ondersteuning worden betrokken, begon in 2014 vruchten af te werpen. Bij dit project ondersteunt
In 2014 nam de interne auditcommissie van de ASG bij dertien
de gemeente financieel.
basisscholen audits af. De bezochte scholen ontvingen een intern rapport over de bevindingen en maakten op basis daarvan waar
Doorlopende leerlijnen
nodig verbeterplannen. Daarnaast bezochten de medewerkers
We besteedden in 2014 ook veel aandacht aan doorlopende leerlijnen van voorschool (tot 4 jaar) naar
kwaliteitszorg van het bedrijfsbureau een vijftal scholen waar risico’s
vroegschool (4 en 5 jaar). Het doel is kinderen zo jong mogelijk in aanraking te brengen met onderwijs.
waren gesignaleerd. Een diagnosticerend gesprek gaf de scholen een
Daartoe werken instellingen met elkaar samen om beter op elkaar aan te sluiten. Een belangrijk
duidelijk beeld van mogelijke verbeteringen.
doel van de doorlopende leerlijn is de taalachterstand van allochtone kinderen terugbrengen.
15
Twee projecten moeten daarbij helpen. In het project ‘Voor- en
kinderen in een aantrekkelijke omgeving les biedt. De doelgroep bestaat uit leerlingen die om diverse
vroegschoolse educatie doet ertoe’ volgen medewerkers samen
redenen niet tot bij hen passende schoolprestaties komen. Het gaat om een speelse manier van leren.
scholing. De pilot ‘Startgroepen’ zet in de voorschool medewerkers
Leerlingen leren bijvoorbeeld bij een stadion het sportveld opmeten. Playing for Success helpt vooral
met HBO-niveau in. De inspectie bezocht in 2014 twee scholen op het
kinderen die een zetje in de rug nodig hebben, omdat zij bijvoorbeeld last van onzekerheid of faalangst
gebied van voor- en vroegschoolse educatie en constateerde dat de
hebben.
ondernomen activiteiten van goede kwaliteit zijn. De gemeente gaf
In 2014 breidde het aanbod van Playing for Success uit met een natuur leeromgeving, naast de
financiële ondersteuning bij deze projecten.
reeds bestaande sport leeromgeving. Op deze manier kon de stichting leerlingen met uiteenlopende belangstellingen bedienen. In 2014 bereidden we ook een derde leerplek, de cultuur leeromgeving,
Meer onderwijstijd
voor in de Stadsschouwburg in Almere. Deze leerplek is in februari 2015 in gebruik genomen. In 2014
Een aantal van onze leerlingen is gebaat bij meer onderwijstijd.
namen zeshonderd leerlingen deel aan Playing for Success. In 2014 sloten de schoolbesturen van
Basisscholen de Achtbaan en de Kameleon initieerden om die reden
Prisma en Almere Speciaal zich bij het project aan. Dit project wordt gezamenlijk door schoolbesturen
het project ‘Verlengde schooldag’. Zij boden meer les om kennis
en gemeente bekostigd.
en vaardigheden van de leerlingen te verdiepen en te verbreden door middel van vakken als beeldende vorming en techniek. In de
Kwaliteit personeel
laatste twee weken van de zomervakantie draaide in 2014 ook weer
Ook in 2014 werkten we aan de kwaliteit van ons toekomstige personeel. Dit deden we samen met
de Zomerschool, dit keer in het gebouw van scholengemeenschap
Pabo Windesheim Flevoland in het project ‘Opleiden in de School’. Studenten liepen niet alleen stage,
Echnaton. De Zomerschool heeft als doel te voorkomen dat leerlingen
maar namen ook actief deel aan de ontwikkeling van het onderwijs op onze scholen. In het project
in de zomervakantie terugvallen in niveau. In de ochtend bood de
‘Meer handen in de klas’ draaiden studenten daadwerkelijk mee als partner van de leraar in de groep
Zomerschool taal- en rekenles en ‘s middags was er een breder
of als leraar bij Playing for Success. Startende leraren kregen in het kader van ‘Opleiden in de school’
aanbod. De Zomerschool voorkwam niet alleen terugval in niveau,
intensieve begeleiding.
maar creëerde ook een kleine voorsprong bij de deelnemende
Andersom stelde een ander project de interne begeleiders in 2014 in staat om een
leerlingen. Er namen in 2014 tweehonderd leerlingen deel aan de
professionaliseringstraject te volgen op Windesheim. De training werd op drie niveaus aangeboden:
Zomerschool. Door de geringere subsidie in 2014 konden afgelopen
op basisniveau, op vakbekwaam niveau en op excellent niveau. De professionalisering richtte zich
jaar geen kinderen van de eerste klas van het VO deelnemen.
op vakinhoud en vakdidactiek, gecombineerd met veranderkunde en onderzoek. Bij de ASG hebben vijftien interne begeleiders gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Het project loopt door in 2015 en
Situationeel leren De ASG is deelnemer en bestuurslid van de Stichting Playing for Success. Playing for Success is een internationaal initiatief dat
16
is meegefinancierd door de gemeente Almere.
Onderwijs kwaliteit VOORTGEZET onderwijs Iedere voortgezet onderwijs school heeft haar eigen kwaliteitssysteem, vastgelegd in het managementcontract tussen de rector of directeur van de school en het College van Bestuur. Alle acht middelbare scholen van de ASG legden in 2014 verantwoording af via de website Vensters voor Verantwoording.
Inspectiebezoek In 2014 bezocht de onderwijsinspectie twee VO scholen in het kader van een kwaliteitsonderzoek. Op 7 oktober 2014 beoordeelde de inspectie de kwaliteit van het onderwijsproces en de kwaliteitszorg
audit wilden: een eigen schoolthema en één van de kernwaarden van de ASG. Zes schoolleiders
op het Arte College als voldoende. Op 20 november 2014 kende
van andere ASG scholen bezochten deze scholen en spraken met de schoolleiding, docenten,
de inspectie aan de afdeling VWO van het Helen Parkhurst het
onderwijsondersteunend personeel, leerlingen en ouders. Ook bezochten zij lessen en bestudeerden
basisarrangement toe. Hiermee is deze afdeling niet meer zwak zoals
zij documenten. Na een intensieve dag presenteerde de auditcommissie de bevindingen aan de
zij in 2013 werd gekwalificeerd. De inspectie concludeerde dat de
scholen. Deze werden vergeleken met de zelfevaluatie van de scholen op de door hen gekozen
opwaartse trend van 2013 en 2014 duidelijk werd doorgezet.
thema’s. De collega’s van het Helen Parkhurst en het Arte College ervoeren de audit als een geschenk.
Aan beide VO scholen kende de inspectie het basisarrangement toe.
Zij kregen veel nieuwe inzichten en aanbevelingen, waarmee zij hun kwaliteit verder kunnen verbeteren.
Bovenschoolse audits Net als het PO werkt ook het VO met interne bovenschoolse audits. Iedere school krijgt één keer per vier jaar een interne audit. In 2014 vond deze audit plaats bij het Helen Parkhurst en bij het Arte College. Elke school koos zoals gebruikelijk twee thema’s waarop zij een
17
Personele aangelegenheden Verzuim en reïntegratiebeleid In 2012 paste de ASG haar verzuim- en reïntegratiebeleid aan wegens hoge verzuimcijfers. Het doel van het beleid was om met een hogere inzetbaarheid en een lager verzuim de continuïteit en kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en te borgen. Tevens moest het nieuwe beleid tot lagere kosten leiden. In 2014 zette de ASG dit beleid om in een aantal concrete actiepunten, met als doel het verzuim nog verder terug te dringen. Zo werden er ASG-breed diverse lessen en workshops aangeboden aan leidinggevenden. Naast deze workshops werd de Raet Verzuim Manager (RVM) geïmplementeerd. Met deze online module hebben leidinggevenden continu inzicht in verzuimdossiers en ontvangen zij signalen en inhoudelijk advies voor de te nemen stappen, die bij de desbetreffende fasen van het verzuim of de reïntegratie passen. De RVM dient bij te dragen aan minder langdurig verzuim en goede dossiers. We evalueren het systeem in 2015. Inmiddels is het verzuim met 2 procent verminderd.
Sociaal Plan primair onderwijs 2013-2015 Om de ASG financieel gezond te houden heeft de ASG in 2013 in overleg met de bonden een Sociaal Plan opgesteld, met als doel per 1 augustus 2015 een vermindering van de formatie van het 18
ondersteunend personeel in het primair onderwijs met 42,77 fte.
biedt niet alleen praktische voordelen zoals bij inkoop, maar vooral kwaliteitsvoordelen. Door nauwe
In de eerste maanden van 2014 liet een flink aantal personeelsleden
samenwerking kunnen we het best mogelijke onderwijs bieden aan onze leerlingen en de best
zich informeren over de verschillende vertrekregelingen die het
mogelijke onderwijsorganisatie zijn voor onze medewerkers. Deze kracht is vele malen groter dan de
Sociaal Plan bood. Nadat in mei 2014 duidelijk werd welke - in totaal
som der delen.
65 - personeelsleden boventallig werden, kwam het aantal aanvragen
Het medewerkersonderzoek dat we in 2013 uitvoerden toonde aan dat medewerkers een hoge
voor een vertrekregeling op gang. Met 63 personeelsleden werd een
werkdruk ervaren. In 2014 spraken we over oorzaken en mogelijke oplossingen. In 2015 zullen we
regeling afgesproken naar een nieuwe carrière of een vervroegd
voorstellen doen om de werkdruk aan te pakken. Het volgende medewerkersonderzoek staat gepland
einde van hun loopbaan. Conclusion Mobiliteit begeleidde 28 ex-
voor 2016.
personeelsleden bij het vinden van een nieuwe baan. In zes gevallen was dit reeds in 2014 succesvol, de overigen worden verder begeleid
Functiemix
in 2015. Twee personeelsleden konden met steun van de ASG in 2014
De functiemix houdt in dat in het voortgezet onderwijs meer mensen een hogere functie krijgen
een studie volgen, waarmee zij na het behalen van het diploma een
met een hogere salarisschaal. De ASG kon de functiemix niet geheel conform de CAO doorvoeren,
nieuwe start kunnen maken.
omdat onze financiële middelen niet toereikend waren. In 2014 bood het functiemix-akkoord tussen
De bezwarencommissie heeft twee bezwaren behandeld van
de sociale partners en het Ministerie van OC&W aan schoolbesturen de mogelijkheid om met de
medewerkers die boventallig werden verklaard. Beide bezwaren
medezeggenschapsraden tot maatwerkafspraken te komen. Wij maakten deze afspraken in september
werden niet gegrond verklaard. We verwachten dat we de doelstelling
en oktober 2014 met de MR-en van de verschillende scholen. Leidraad was zoveel mogelijk rekening te
van het Sociaal Plan volledig realiseren. In overleg met de vakbonden
houden met de functiemix doelstelling, binnen de financiële mogelijkheden van de ASG.
is het Sociaal Plan afgesloten per 4 maart 2015.
Het doel van de functiemix is tweeledig. Ten eerste is het doel het vak van docent aantrekkelijker te maken, door betere salarisuitzichten. Ten tweede een hogere onderwijskwaliteit, door hogere eisen te
Medewerkersonderzoek
stellen aan bevorderde medewerkers.
Uit het medewerkersonderzoek van eind 2013 bleek dat ASG medewerkers zich zeer betrokken voelde bij hun school, maar minder bij de ASG als geheel. Medewerkers hebben niet altijd een helder beeld bij de ASG. Te vaak wordt aan de ASG gerefereerd als het bedrijfsbureau Entrada en het Bestuur. Nog te weinig wordt de ASG gezien voor wat het is: een organisatie bestaande uit 42 basisscholen, acht VO scholen, een bedrijfsbureau en een bestuur. Samen vormen zij de ASG. De schaalgrootte van deze organisatie
19
Klachten behandeling Op schriftelijke klachten die bij het College van Bestuur worden ingediend is de Klachtenregeling van de ASG van toepassing. De regeling bepaalt dat klachten voor het voortgezet onderwijs in eerste instantie aan de rector en in het primair onderwijs aan de directeur van de betreffende school worden voorgelegd. Als dit niet tot een oplossing leidt, wordt de klacht voorgelegd aan een externe klachtencommissie die aan de ASG is verbonden.
Klachten VO In 2014 kwamen in totaal negentien klachten binnen bij het CvB, die acht verschillende VO scholen betroffen. De aard van de klachten was divers en varieerde van het niet in voldoende mate zorg leveren aan een leerling, gebrekkige communicatie met een leerling en diens ouders, een onjuist rapportadvies, geen sociaal veilige school omgeving tot onheuse bejegening van personeelsleden van de school onderling alsmede door personeel van ouders en leerling. Van deze klachten werden er dertien op schoolniveau opgelost. Twee klachten werden na een verzoek van de indiener van de klacht door een gesprek met het College van Bestuur opgelost. Eén klacht werd geseponeerd omdat de klager niet wilde meewerken aan een behandeling van de klacht op schoolniveau. Twee klachten werden door de indieners ingetrokken en één klacht werd ter advisering voorgelegd aan de externe klachtencommissie van de ASG.
20
Deze verklaarde de klacht gegrond. Dit oordeel namen wij over waarna de klacht werd opgelost. Twee klachten over medewerkers van een school leidden tot het aanspreken van de betreffende personeelsleden door de rector van de school en het opleggen van een maatregel.
Klachten PO In 2014 zijn in totaal zeven klachten, verdeeld over 41 scholen van (speciaal) basisonderwijs bij het College van Bestuur ingediend. De aard van de klachten is divers. Deze varieert van het niet in voldoende mate zorg leveren aan een leerling, gebrekkige communicatie richting leerling en/of ouders, geen sociaal veilige schoolomgeving tot onheuse bejegening van personeel richting ouders en/of leerling. Van deze klachten zijn respectievelijk drie klachten op bestuursniveau opgelost. Een klacht is door de indiener ingetrokken en een klacht is ter advisering voorgelegd aan de externe klachtencommissie van de ASG. Het advies van de klachtencommissie om de klacht niet ontvankelijk te verklaren is door het College van Bestuur overgenomen. Van twee klachten waren de gesprekken op bestuursniveau met de ouders in het kalenderjaar 2014 nog niet afgerond. Deze gesprekken worden in 2015 voortgezet.
De klachtenregeling bevat de procedure die geldt voor klachten en staat op de website van de ASG.
21
De Raad van Toezicht doet verslag De Raad van Toezicht van de ASG heeft drie taken: toezicht houden op de gang van zaken, klankbord zijn voor het College van Bestuur en de werkgeversrol vervullen voor het College van Bestuur. De Raad van Toezicht kwam in 2014 in zijn geheel vier maal bijeen voor de reguliere vergadering. Daarnaast hield zij een aparte vergadersessie over het Koersplan. De Raad werkt met een drietal commissies die, gedelegeerd, zaken voorbereiden voor de reguliere vergaderingen.
Samenstelling RvT De samenstelling van de Raad van Toezicht wijzigde per 1 januari
Auditcommissie Financiën
2014. Twee leden van de Raad vertrokken zoals vastgelegd in het
De Auditcommissie Financiën kwam in 2014 zes maal bijeen. De vergaderingen stonden onder andere
rooster van aftreden: Hans Amann, vice voorzitter en André Hoedt.
in het teken van de analyse van de kwartaalrapportages, het bespreken van de management letter van
De ASG is de heren zeer erkentelijk voor hun waardevolle bijdrage de
de accountant, de selectieprocedure voor het vinden van een nieuwe accountant, het bespreken van
afgelopen jaren. Om de Raad opnieuw te completeren traden twee
de voorlopige jaarcijfers, het maken van een voorstel voor de honorering van de leden van de Raad
nieuwe leden aan, te weten mevrouw Nathalie Lopes Cardoso en de
van Toezicht en tot slot het bespreken van en toezicht houden op de aanpak besturing en inrichting
heer Douwe Lodewijk. Mevrouw Lopes Cardoso verrijkt de Raad van
van de financiën en control.
Toezicht met juridische kennis en de heer Lodewijk brengt financiële
22
expertise mee en fungeert als voorzitter van de Auditcommissie.
Commissie Kwaliteit en Governance
Het eerste half jaar functioneerden beiden als aspirant lid van de
De Commissie Kwaliteit en Governance kwam in 2014 vier maal bijeen en boog zich over de
Raad van Toezicht, omdat er gewacht moest worden op goedkeuring
onderwijskwaliteit; bereidde de ontmoeting met de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad
van hun benoeming door de Gemeenteraad. De benoeming was
(GMR) voor; bereidde ook met de gemeente de wijzigingen in het convenant tussen de ASG en
medio 2014 formeel rond.
de gemeente voor; en participeerde in het overleg van de gemeente over horizontaal en publiek
verantwoorden, dat ten doel heeft niet alleen verantwoording af te
Toezicht het definitieve plan en keurde dit goed met inachtneming van een aantal aandachtspunten.
leggen aan de overheid, maar ook aan andere stakeholders, zoals
Het meest belangrijke aandachtspunt was het nog verder concretiseren van de doelen. De Raad
ouders en medewerkers.
waardeerde de wijze waarop de organisatie en haar leden betrokken werden bij de totstandkoming van het plan, en dat hiermee het Koersplan ook draagvlak kreeg.
De Renumeratiecommissie De Renumeratiecommissie kwam in 2014 drie maal bijeen en geeft
Toezicht op diverse aandachtspunten
vorm aan het werkgeverschap van de Raad van Toezicht. Zij voerde in
De Auditcommissie van de Raad van Toezicht volgde in 2014 het proces van Planning en Control
2014 wederom de functionerings- en beoordelingsgesprekken met de
op de voet en zal dit blijven doen. In 2014 werden goede stappen gezet die de continuïteit van de
leden van het College van Bestuur.
ASG kunnen verbeteren. Tevens besteedde de Raad van Toezicht in 2014 aandacht aan een aantal specifieke onderwerpen zoals de verhuizing van Entrada naar Randstad, de oprichting van de Stichting
Zelfevaluatie
IKC+, het benoemen van de nieuwe accountant, de herbenoeming van de voorzitter van de Raad van
In december 2013 vond de zelfevaluatie van de Raad van Toezicht
Toezicht, de honorering van de leden van de Raad van Toezicht en het managementcontract van de
plaats aan de hand van een uitgebreide vragenlijst. Ook de
College van Bestuur-leden.
vertrekkende leden gaven hun input. In februari 2014 stond de Raad
Verder hield de Raad van Toezicht zich bezig met reguliere onderwerpen zoals het vaststellen
van Toezicht opnieuw stil bij deze evaluatie. Samen met de nieuwe
van de jaarrekening 2013, het vaststellen van het Koersplan, de begroting voor 2015 en het
leden bepaalde zij de actiepunten voor dat jaar, zoals zorgen voor
meerjarenperspectief, het bespreken van de kwartaalrapportages en van kwaliteitsmetingen.
meer dialoog in de Raad van Toezicht, toezien op het proces van
Een delegatie van de Raad van Toezicht voerde enkele malen een regulier informatief gesprek met
borging van de implementatie van het strategisch plan in alle lagen
de onderwijswethouder van Almere, de heer Peeters. Bij de reguliere vergadering met de GMR
van de ASG, en het College van Bestuur vragen om een begin te
vertegenwoordigde een kleine delegatie de Raad van Toezicht. Daarnaast had de Raad van Toezicht
maken met het in kaart brengen van de mogelijkheden voor hun
een bijeenkomst met alle geledingen van de medezeggenschap (de GMR PO, BBMR VO en de MR
opvolging in de toekomst.
Entrada). Onderwerp was de dialoog in de medezeggenschap, de noodzaak hiervan en de inhoud. Deze bespreking werd door alle partijen zeer gewaardeerd.
Toezicht ontwikkelen Koersplan De Raad van Toezicht gaf in een aparte sessie in februari 2014 haar
Contact met de praktijk
visie op de grote lijnen van het Koersplan. Vervolgens volgde zij
De Raad van Toezicht hield ook in 2014 nauw contact met de onderwijspraktijk. Zo hield zij haar
nauwlettend het proces waarmee het plan tot stand kwam.
vergaderingen altijd op een van de scholen van de ASG. De desbetreffende directeuren en rectoren
Midden 2014 besprak de Raad van Toezicht een eerste concept en
vertelden daarbij in het kort over de school en leidden de leden van de Raad van Toezicht rond.
voorzag deze van commentaar. In december besprak de Raad van
Zo konden zij kennis maken met de scholen en hun onderwijsproces en zich informeren over wat er
23
zoal speelt in de praktijk. Daarnaast nodigde de Raad van Toezicht rectoren en clusterdirecteuren individueel uit voor een gesprek om kennis te maken en om te horen wat hen bezighield.
De rol van toezichthouder Om de rol van toezichthouder optimaal uit te oefenen hield de Raad van Toezicht een bijeenkomst met het College van Bestuur en mevrouw Edith Hooge, hoogleraar ‘Boards and governance in education’. Daaruit kwam naar voren dat beide geledingen goed in hun rol dienen te blijven. Ook het belang van kritisch toezicht houden en daar waar nodig doorvragen op basis van vertrouwen, werd door mevrouw Hooge onderstreept. Tenslotte werd stilgestaan bij de wijze waarop de Raad van Toezicht aan haar informatie komt. Afgesproken is dat zij in 2015 naast de aangeleverde informatie vanuit het College van Bestuur ook haar oor te luisteren legt in verschillende geledingen van de organisatie om te horen wat er speelt en hoe met de implementatie van beleid wordt omgegaan.
24
Functies & nevenfuncties leden Raad van Toezicht Naam
Functie
Mevr. C.P.M. Schilte Karina (voorzitter)
Belangrijke nevenfuncties • Vicevoorzitter Raad van Commissarissen Woningcorporatie Pré Wonen Velserbroek • Vicevoorzitter Nationaal Bestuur de Zonnebloem Breda • Voorzitter stichting Haarlemse opera
Dhr. drs. ing. M.E.V. Schippers MMC CMC Edwin (vicevoorzitter)
Partner Adviesgroep Zorg Baker Tilly Berk
n.v.t.
Dhr. drs. R. Hatzmann MBI Riekus
Partner bij Van de Geijn Partners
• Raad van Toezicht De Nieuwe Bibliotheek Almere • Raad van Advies Edge BV • Penningmeester Vereniging Botterbehoud Nederland • Voorzitter Golfclub Spandersbosch
Dhr. W.H. Reedijk Wim
• Directie Expertisecentrum Flexwonen voor Arbeidsmigranten • Mede-eigenaar Huiswerk Advies & Projecten
• Bestuurslid Stichting Woonkwaliteit • Voorzitter Gradus Hendriks Stichting • Lid Raad van Advies SKW-certificatie • Lid Raad van Commissarissen SKG-IKOB B.V.
Mevr. J.C. Roelofs José
Directeur Change Web
Mevr. mr. N.W.J. Lopes Cardozo MHA Nathalie
Secretaris Raad van Bestuur en hoofd bestuursbureau Reade
Dhr. D. Lodewijk MBA Douwe
• Voorzitter R.K. Watergraafmeerse Schoolvereniging
• Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Vrije scholen Ithaka • Vicevoorzitter Raad van Toezicht Stichting Kinderopvang Alkmaar • Vicevoorzitter/Voorzitter Auditcommissie Ceder Groep • Lid Raad van Advies Academie Artemis • Districtsvoorzitter Amsterdam Nederlands Centrum voor Commissarissen en Directeuren
Functies en nevenfuncties College van Bestuur Naam
Functie
Belangrijke nevenfuncties
Mevr. drs. I.W. Verheggen Ingrid
Voorzitter College van Bestuur Almeerse Scholen Groep
• Voorzitter Raad van Toezicht Stichting School en Veiligheid • Lid Algemeen Bestuur PO-Raad • Lid van Bestuur Stichting Theater en Productiehuis Almere
Dhr. H. Griffioen Herbert
Lid College van Bestuur Almeerse Scholen Groep
n.v.t.
25
BBMR-VO en de GMR-PO De Bovenbestuurlijke Medezeggenschapsraad (BBMR) is het orgaan voor medewerkers van het voortgezet onderwijs, ouders en leerlingen dat inspraak heeft op beleid van de ASG. Door middel van instemming en advies, ook ongevraagd, kan de BBMR invloed uitoefenen.
De Gemeenschappelijke Medezeggenschapraad (GMR) is het inspraakorgaan van de medewerkers, ouders en leerlingen van het primair onderwijs van de ASG. De rol van de GMR is het volgen van en reageren op het beleid van de ASG, waarbij instemming, informatie vragen en advies – ook ongevraagd - middelen zijn om het beleid te beïnvloeden. In de GMR-PO vergaderen formeel de GMR-ASG en de GMR Nieuwe Wijken samen. Er zijn formeel twee verschillende GMR- en PO, omdat er formeel ook twee PO stichtingen zijn binnen de ASG. De Stichting Nieuwe Wijken is later opgericht voor de basisscholen in nieuwe gebieden in Almere.
Vergaderingen 2014 De BBMR-VO van de ASG vergaderde in het kalenderjaar 2014 zeven maal. Belangrijke onderwerpen die aan bod kwamen, waren het medewerkersonderzoek, het Koersplan, Passend Onderwijs en de functiemix in het voortgezet onderwijs. Vanaf oktober 2014 werd Liesbeth Dambrink voorzitter ad interim van 26
de BBMR-VO vanwege het zwangerschapsverlof van Simone Kamman.
Sociaal Plan
In overleg besloot de BBMR dat Liesbeth de rest van het schooljaar
De voortgang van het Sociaal Plan stond in 2014 iedere vergadering op de agenda. Vanuit de GMR is er
2014/2015 zal blijven als voorzitter a.i. De GMR-PO vergaderde in het
in 2014 regelmatig op aangedrongen om zo vroeg mogelijk bekend te maken welke collega’s met ontslag
kalenderjaar 2014 zes maal.
bedreigd werden. De vakbonden lieten de bekendmaking hiervan echter pas in een laat stadium toe.
Belangrijke onderwerpen die aan bod kwamen, waren het
Dit zorgde voor grote onzekerheid bij collega’s. De GMR is heel tevreden met het feit dat het Sociaal Plan
medewerkersonderzoek, het Koersplan, Passend Onderwijs en de
zonder gedwongen ontslagen in 2015 afgesloten kan worden.
voortgang van het Sociaal Plan.
Overige onderwerpen Medewerkersonderzoek
Daarnaast passeerde er een scala aan kleinere onderwerpen. Zo werden er updates gemaakt van het
De uitkomsten van het medewerkersonderzoek werden in de BBMR,
statuut en het reglement, werd er een verzuimprotocol opgesteld en werd er uitgebreid gesproken over
GMR en met het College van Bestuur uitgebreid besproken. Een van de
de notitie Medisch Handelen, waarin is vastgelegd wat leerkrachten mogen doen als leerlingen medische
belangrijkste uitkomsten is de hoge werkdruk, die het personeel voelt.
klachten hebben. De GMR stelde daarnaast een nieuw reglement en statuut op voor de stichting Nieuwe
In 2015 zullen er voorstellen van het College van Bestuur volgen om de
Wijken en plaatste de ondersteuningsplanraad (OPR) regelmatig op de agenda in het kader van Passend
werkdruk aan te pakken.
Onderwijs.
Het Koersplan
Meer betrokkenheid leden
De BBMR en GMR waren in 2014 nauw betrokken bij het opstellen van
De werkwijze van de BBMR-vergadering veranderde per december 2014 met als doel de betrokkenheid
het Koersplan. Belangrijke onderwerpen, zoals goed werkgeverschap
te vergroten van alle leden van de BBMR. Door te gaan werken in kleine werkgroepen worden alle leden
en professionalisering, stonden regelmatig op de agenda. In 2015 komt
betrokken bij het werk van de BBMR en gestimuleerd actief een rol te spelen. In de werkgroepen wordt
het College van Bestuur met concrete voorstellen waar de GMR en
gediscussieerd over onderwerpen als taakbeleid, werkdruk en professionalisering. Dit onderdeel eindigt
BBMR zich over zullen buigen.
met een centrale terugkoppeling. Deze nieuwe aanpak wordt in juli 2015 geëvalueerd. Ook nieuw in 2014 was dat elke vergadering startte met een overleg met het College van Bestuur. Het College van Bestuur
Functiemix
kreeg zo gelegenheid de verstrekte stukken toe te lichten en antwoord te geven op de door de leden van
De BBMR bracht in het voorjaar van 2014 een negatief advies uit over
de BBMR gestelde vragen.
de begroting, nadat het College van Bestuur aangaf de functiemix niet conform de CAO te willen en te kunnen uitvoeren. Een gang naar de
Nieuwe CAO
geschillencommissie werd voorkomen door het functiemix-akkoord
Terwijl het schooljaar 2014-2015 al begonnen was, kwam er een nieuwe CAO-PO. Deze werd een aantal keer
tussen de sociale partners en het Ministerie van OC&W.
besproken in de GMR. Dit maakte onder andere duidelijk welke afspraken de scholen zelf mogen maken.
27
DE CIJFERS Medewerkers en leerlingen
28
MEDEWERKERS 2014 ASG + ABVO+Entrada (peildatum 31-12-2014)
Directie
OOP
OP
LIO/stagiair
Totaal
Basisonderwijs totaal
59
151
866
20
1096
Voortgezet Onderwijs totaal
54
270
831
6
1161
Entrada & Bestuur
10
62
0
0
72
Totaal
123
483
1697
26
2329
ASG PO
46
103
693
13
855
SBO
6
37
68
1
112
Stichting ASG (peildatum 31-12-2014)
Nieuwe Wijken
7
11
105
6
129
Basisonderwijs totaal
59
151
866
20
1096
Voorgezet Onderwijs Echnaton
7
37
125
3
172
Voorgezet Onderwijs HP
8
41
138
0
187
Voortgezet Onderwijs De Meergronden
9
44
128
1
182
Voortgezet Onderwijs Arte
5
17
70
0
92
Voortgezet Onderwijs Praktijkonderwijs Almere
5
46
54
1
106
Voortgezet Onderwijs totaal
34
185
515
5
739
Totaal
93
336
1381
25
1835
In- en uitstroomcijfers 2014
PO (ASG PO incl SBO + SNW)
VO (Entrada + ASGVO+ASG Bestuur)
In aantallen medewerkers
Totaal
Totaal
Uit dienst
211
82
In dienst
150
97
Stichting ASG
29
MEDEWERKERS 2014 Stichting ABVO (peildatum 31-12-2014)
Directie
OOP
OP
LIO/stagiair
Totaal
Voortgezet Onderwijs OVC
13
49
167
0
229
Voortgezet Onderwijs BHC
6
31
106
0
143
Voortgezet Onderwijs MLF
1
18
50
1
70
Totaal
20
98
323
1
442
ABVO
Stichting ABVO
30
In- en uitstroomcijfers 2014
VO
In aantallen medewerkers
Totaal
Uit dienst
55
In dienst
76
VERZUIM 2014 Verzuim 2013 (1/2013-12/2013)
VP
MF
GVD
PO
7
0,8
25,47
SBO
6
1,38
20,67
PO Nieuwe Wijken
4
0,56
17,03
VO
5
1,42
10,58
ASG
6
1,05
17,44
ABVO
4,96
1,54
7,75
Entrada
3
0,73
6,23
Verzuim 2014 (1/2014-12/2014)
VP
% tov 2013
MF
% tov 2013
GVD
% tov 2013
PO ASG
6
-14,29%
0,76
-5,00%
21,96
-13,78%
ASG PO excl. Bombardon & Watertuin
PO ASG SBO
5
-16,67%
1,02
-26,09%
6,53
-68,41%
Bombardon & Watertuin
PO Nieuwe Wijken
4
0,00%
0,81
44,64%
27,36
60,66%
Nieuwe Wijken
VO ASG
5
0,00%
1,42
0,00%
10,58
0,00%
ASG VO
ASG
5
-16,67%
1,31
24,76%
8,55
-50,97%
ASG VO & PO & SNW incl. Bombardon & Watertuin
ABVO
4
-19,35%
1,41
-8,44%
5,37
-30,71%
BHC, MLF & OVC
Entrada
3
0,00%
0,91
24,66%
11,21
79,94%
Entrada & ASG Bestuur
ASG
ASG
31
Leerlingaantallen op 1 oktober 2014 Primair onderwijs
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2012
2013
2014
Basisonderwijs
12904
12519
12403
12341
12255
12120
11842
11467
11180
Speciaal basisonderwijs
729
691
668
649
560
548
507
480
473
Totaal primair onderwijs
13633
13210
13071
12990
12815
12668
12349
11947
11653
1420
1414
1356
1262
1124
1279
1278
1442
1423
Voortgezet onderwijs Echnaton Helen Parkhurst
2038
1964
1943
2054
2015
2059
1940
1781
1734
Meergronden
1728
1692
1667
1664
1643
1632
1681
1660
1545
147
310
648
762
820
955
1010
1113
1172
1254
Arte College Buitenhout College
850
1100 25
68
122
205
284
452
513
539
Oostvaarders College
1950
1731
1771
1780
1931
1975
2175
2248
2214
Praktijkcentrum Almere
441
514
557
567
583
564
528
516
527
Totaal voortgezet onderwijs
8427
8440
8412
8467
8603
9113
9815
10094
10056
Totaal generaal
22.060 22060
21.650 21650
21.483 21483
21.457 21457
21.418 21418
21.781 21781
22.164 22164
22.041 22041
21.709 21709
Montessori Lyceum Flevoland
32
1050
1018
DE CIJFERS Financieel jaarverslag en toelichting
33
Financieel jaarverslag 2014 ASG (inclusief Stichting Nieuwe Wijken) Balans per 31 december 2014 (na resultaatbestemming) 2014 EUR
EUR
2013 EUR
EUR
Vaste activa 1.2
Materiële vaste activa
12.726.097
13.561.464 12.726.097
13.561.464
Vlottende activa 1.5
Voorraden
312.943
276.748
1.6
Vorderingen
8.444.525
8.444.193
1.7
Liquide middelen
8.224.505
8.980.462
Totale activa
34
16.981.973
17.701.403
29.708.070
31.262.867
2.1
Eigen vermogen
9.080.650
9.039.356
2.2
Voorzieningen
3.577.837
5.550.817
2.3
Langlopende schuld
72.438
51.991
2.4
Kortlopende schuld
16.977.145
16.620.703
Totaal passiva
29.708.070
31.262.867
ASG (inclusief Stichting Nieuwe Wijken) Staat van baten en lasten 2014 2014 EUR
EUR
Begroting 2014 EUR
EUR
2013 EUR
EUR
Baten 3.1
Rijksbijdragen
107.968.973
104.828.146
109.968.623
3.2
Overige overheidsbijdragen en -subsidies
2.281.629
2.108.450
2.004.762
3.5
Overige baten
8.886.364
9.960.995
9.564.773
Totaal baten
119.136.966
116.897.591
121.538.158
Lasten 4.1
Personeelslasten
90.484.545
88.693.838
90.660.445
4.2
Afschrijvingen
3.043.965
3.171.437
2.997.522
4.3
Huisvestingslasten
7.398.283
7.600.150
7.510.401
4.4
Overige lasten
18.390.321
20.235.000
18.378.279
Totaal lasten Saldo baten en lasten 5
Financiële baten en lasten Resultaat
119.317.114
119.700.425
119.546.647
-180.148
-2.802.834
1.991.511
221.442
201.100
199.918
41.294
-2.601.734
2.191.429
35
ABVO Flevoland Balans per 31 december 2014 (na resultaatbestemming) 2014 EUR
EUR
2013 EUR
EUR
Vaste activa 1.2
Materiële vaste activa
3.533.563
3.593.944 3.533.563
3.593.944
Vlottende activa 1.5
Vorderingen
2.774.391
3.053.789
1.7
Liquide middelen
5.796.529
5.278.088
Totale activa
2.1
Eigen vermogen
2.2
Voorzieningen
2.4
Kortlopende schuld Totaal passiva
36
8.570.920
8.331.877
12.104.483
11.925.821
7.734.922
7.862.245
542.235
368.635
3.827.326
3.694.941
12.104.483
11.925.821
ABVO Flevoland Staat van baten en lasten 2014 2014 EUR
EUR
Begroting 2014 EUR
EUR
2013 EUR
EUR
Baten 3.1
Rijksbijdragen
3.2
Overige overheidsbijdragen en subsidies
3.5
Overige baten
28.628.196
28.435.634
28.174.024
31.500
34.500
30.773
1.933.457
1.897.384
1.731.432
Totaal baten
30.593.153
30.367.518
29.936.229
Lasten 4.1
Personeelslasten
4.2
Afschrijvingen
23.217.854
23.560.068
21.888.616
582.683
606.413
629.731
4.3
Huisvestingslasten
2.229.762
2.318.318
2.397.390
4.4
Overige lasten
4.693.223
4.630.719
4.100.046
Totaal lasten Saldo baten en lasten 5
Financiële baten en lasten
7
Resultaat deelnemingen Resultaat
30.723.522
31.115.518
29.015.783
-130.369
-748.000
920.446
3.046
-
2.507
-127.323
-748.000
922.953
37
Entrada Balans per 31 december 2014 (na resultaatbestemming) 2014 EUR
EUR
2013 EUR
EUR
Vaste activa 1.2
Materiële vaste activa
173.407
90.973 173.407
90.973
Vlottende activa 1.5
Vorderingen
1.7
Liquide middelen
Totale activa
38
129.190
221.940
59.004
148.830 188.194
370.770
361.601
461.743
1.034
86.821
35.546
34.748
2.1
Eigen vermogen
2.2
Voorzieningen
2.4
Kortlopende schuld
325.021
340.174
Totaal passiva
361.601
461.743
Entrada Staat van baten en lasten 2014 2014 EUR
EUR
Begroting 2014 EUR
EUR
2013 EUR
EUR
Baten 3.1
Rijksbijdragen
-
-
-
3.2
Overige overheidsbijdragen en -subsidies
-
-
-
3.5
Overige baten
5.627.343
5.505.145
6.281.690
Totaal baten
5.627.343
5.505.145
6.281.690
Lasten 4.1
Personeelslasten
4.638.923
4.526.100
4.614.190
4.2
Afschrijvingen
40.195
50.000
72.172
4.3
Huisvestingslasten
222.564
292.500
418.742
4.4
Overige lasten
813.289
741.227
1.364.984
Totaal lasten Saldo baten en lasten 5
Financiële baten en lasten
7
Resultaat deelnemingen Resultaat
5.714.971
5.609.827
6.470.088
-87.628
-104.682
-188.398
1.841
-
426
-85.787
-104.682
-187.972
39
Jaarrekeningresultaten 2014 De resultaten per stichting zijn als volgt. Begroting
Werkelijk
Saldo
-2.601.734
41.294
2.643.028
Stichting ABVO Flevoland
-748.000
-127.323
620.677
Stichting Entrada
-104.682
-85.787
18.895
-3.454.416
-171.816
3.282.600
Stichting ASG (incl. St. Nieuwe Wijken)
Totaal Almeerse Scholen Groep
Het jaar 2014 is afgesloten met een negatief resultaat van € 171.816.
• hoger dan begrote groeibekostiging voor het Primair Onderwijs van € 363.000.
Ten opzichte van de begroting is sprake van een positief verschil van
• hogere overige baten voor € 322.000 (o.a. detacheringen, Passend Onderwijs en ouderbijdragen)
€ 3.282.600.
De personele lasten zijn zowel in het Primair Onderwijs als het Voortgezet Onderwijs lager door
Voor 2014 was een resultaat van negatief € 3,4 miljoen begroot.
minder ziektevervanging (lager ziekteverzuim), een lagere formatie en lagere werkgeverslasten voor
Dit begrote resultaat is het gevolg van de inzet van de gelden van
een totaal bedrag van € 517.000. Voor de materiële exploitatie waren er voordelen op afschrijvingen
het Herfstakkoord, die zijn ontvangen en verantwoord in 2013. Het
(€ 113.000), energielasten (€ 174.000, ook door een milde winter), onderhoud (€ 130.000),
resultaat in 2013 en de reservepositie ultimo dat jaar waren daardoor
ICT (€ 105.000) en leer- en hulpmiddelen (€ 257.000).
eenmalig hoog. In feite vallen baten en lasten in verschillende jaren maar per saldo zijn de financiele gevolgen nihil.
Negatief effect op het resultaat had een tweetal projecten op het gebied van verbetering van Financiën
en Huisvesting (€ 200.000), WW-kosten voor eigen rekening (€ 260.000) en hogere frictiekosten als
gevolg van meerdere afgesloten beëindigingsovereenkomsten (€ 421.000).
Het werkelijke resultaat over 2014 is € 3,3 miljoen hoger dan begroot
door de volgende bijzondere posten: • vrijval van de in de begroting opgenomen buffer voor calamiteiten ad 1,2 miljoen
• extra ontvangen aanvullende gelden vanuit diverse akkoorden en indexatie ad € 918.000.
40
Continuïteitsparagraaf A1 Personele bezetting in FTE
2014
2015
2016
2017
55
54
53
52
Onderwijzend personeel
673
656
639
622
Overige medewerkers
119
116
113
110
Totaal
847
826
805
784
51
51
50
50
681
672
660
643
Primair Onderwijs: Management/directie
Voortgezet Onderwijs: Management/directie Onderwijzend personeel Overige medewerkers
217
209
203
203
Totaal
949
932
913
896
1.796
1.758
1.718
1.680
11.683
11.383
11.083
10.783
9.983
10.156
10.167
10.098
21.666
21.539
21.250
20.881
Leerlingaantallen Primair Onderwijs Voortgezet Onderwijs Totaal
41
Meerjarenbegroting A2 Balans:
2014
2015
2016
2017
16.433.000
16.655.000
16.997.000
16.356.000
313.000
313.000
313.000
313.000
Vorderingen
11.348.000
11.000.000
11.000.000
11.000.000
Liquide middelen
14.080.000
13.163.000
13.117.000
14.570.000
42.174.000
41.131.000
41.427.000
42.239.000
16.817.000
16.577.000
16.655.000
17.112.000
4.156.000
3.743.000
4.061.000
4.466.000
21.201.000
20.811.000
20.711.000
20.661.000
42.174.000
41.131.000
41.427.000
42.239.000
2014
2015
2016
2017
Materiële vaste activa Voorraden
Reserves Voorzieningen Schulden
Staat van baten en lasten: Baten
136.597.000
136.910.000
135.314.000
133.879.000
Overige overheidsbijdragen
Rijksbijdragen
2.313.000
2.007.000
1.973.000
1.870.000
Overige baten
8.312.000
8.950.000
8.270.000
8.380.000
226.000
187.000
187.000
204.000
147.448.000
148.054.000
145.744.000
144.333.000
Financiële baten Totaal baten Lasten
117.972.000
118.135.000
116.175.000
114.572.000
Afschrijvingen
Personele lasten
3.667.000
3.444.000
3.207.000
3.079.000
Huisvestingslasten
9.850.000
10.284.000
10.584.000
10.578.000
16.131.000
16.430.000
15.700.000
15.647.000
147.620.000
148.293.000
145.666.000
143.876.000
-172.000
-239.000
78.000
457.000
Overige instellingslasten Totaal lasten Saldo baten en lasten
42
Toelichting: De ontwikkeling van het leerlingaantal is een bepalende factor voor
naar een current ratio (vlottende activa/vlottende passiva) van minimaal 1. Per ultimo 2017 laat deze
zowel de personele bezetting als het financiële meerjarenperspectief.
ratio zich berekenen op 1,24.
Voor het Primair Onderwijs wordt een jaarlijkse daling van 300
leerlingen verwacht. Deze daling vertaalt zich in de personele
B1
bezetting. Het leerlingaantal voor het Voortgezet Onderwijs zal naar
Risico’s en risicobeheersingssysteem
verwachting marginaal stijgen.
De Almeerse Scholen Groep onderkent het belang van adequaat risicomanagement, maar heeft ook
Hoewel er vanuit de diverse akkoorden extra middelen voor het
moeten ondervinden dat de organisatiebrede invoering hiervan bepaald geen sinecure is. Om de
onderwijsveld beschikbaar komen, geldt voor een belangrijk deel van
invoering organisatorisch een goede plek te geven is eind 2014 de afdeling Control afgesplitst van het
deze middelen dat nog afspraken moeten worden gemaakt over de
organisatieonderdeel Planning & Control en rechtstreeks onder het College van Bestuur geplaatst.
voorwaarden waaronder deze middelen ingezet kunnen worden. In
In 2015 staan een aantal doelen gepland voor Business Control op het gebied van uitbreiding
het meerjarenperspectief zijn deze middelen wel volledig opgenomen,
van de kwartaalrapportages met (niet)financiële succesfactoren, opzetten van risicosystemen en
maar is in afwachting van de nadere ontwikkelingen vooralsnog
verbijzonderde interne controles Almeerse Scholen Groep breed.
gekozen voor een beleidsarme inzet.
In 2014 is de risicobeheersing op een aantal gebieden sterk verbeterd zoals bij het ziekteverzuim
en budgetdiscipline bij schoolleiders en bovenschoolse budgethouders.
Uitgangspunt voor het meerjarenperspectief tot en met 2017 is de
begroting 2015 (inclusief meerjaren-perpectief) geactualiseerd op
B2
basis van de uitkomsten van de jaarrekening 2014.
Belangrijkste risico’s en onzekerheden
De Almeerse Scholen Groep heeft in haar reservebeleid zowel een
Leerlingaantal Primair Onderwijs
ondergrens (8%) als een bovengrens (25%) voor haar reservepositie
Zoals in onderdeel A1 al cijfermatig is aangegeven wordt voor het Primair Onderwijs rekening
benoemd. Gerelateerd aan het totaal van de baten wordt per ultimo
gehouden met een jaarlijkse daling van 300 leerlingen. Een structurele daling van het leerlingaantal
2017 een reservepositie geprognosticeerd van 12%. Voor de korte
herbergt het risico van personele en materiële overcapaciteit. Het risico van personele overcapaciteit
termijn verplichtingen (liquiditeit) streeft de Almeerse Scholen Groep
wordt gecompenseerd door de vergrijzing van het personeelsbestand van de Almeerse Scholen Groep
43
en de hiermee samenhangende uitstroom van medewerkers.
Passend Onderwijs
Het verhogen van de pensioenleeftijd en de maatregelen van de
De invoering van Passend Onderwijs heeft gevolgen voor de basisscholen en de middelbare scholen
overheid gericht op het ontmoedigen van prepensioen zullen deze
van de Almeerse Scholen Groep. Er is sprake van een taakverzwaring, ook in financiële zin. Vooralsnog
uitstroom echter beperken dan wel in de tijd verschuiven.
is in meerjarenperspectief de aanname gedaan dat de vanuit Passend Onderwijs beschikbaar gestelde
De nadelige gevolgen van de materiële overcapaciteit doen zich op
middelen toereikend zijn.
dit moment al voor. De basisscholen beschikken over meer dan
100 lokalen waarvoor, op grond van leerlingaantal, geen materiële
B3
vergoeding wordt ontvangen. Dit uit zich in tekorten, met name bij
Rapportage toezichthoudend orgaan
schoonmaak en onderhoud. Gegeven de verdere daling van het
leerlingaantal neemt dit financiële risico alleen maar toe.
Zie de in het jaarverslag opgenomen separate rapportage door de Raad van Toezicht.
Dit risico wordt overigens zoveel mogelijk tegen gegaan door het
fuseren van scholen en samenvoegen van gebouwen in samenhang
Treasury
met het op peil houden van de ideale groepsgrootte.
Bij haar activiteiten op het gebied van treasury is de Almeerse Scholen Groep gehouden aan zowel
wettelijke bepalingen als interne richtlijnen. De wettelijke bepalingen worden gevormd door de
Planmatig onderhoud Primair Onderwijs
“Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek 2010”. De interne
Met ingang van het kalenderjaar 2015 wordt de decentralisatie van
richtlijnen zijn opgenomen in het treasurystatuut van de Almeerse Scholen Groep en behelsen
het buitenonderhoud voor basisscholen geëffectueerd en is de
ondermeer een verdere aanscherping van de wettelijke bepalingen.
Almeerse Scholen Groep verantwoordelijk voor het gehele onderhoud
van al haar schoolgebouwen (buitenonderhoud Voortgezet Onderwijs
Met inachtneming van de wettelijke bepalingen en de interne richtlijnen heeft de Almeerse Scholen
is in 2006 al gedecentraliseerd). Over de budgettaire gevolgen van de
Groep haar tijdelijk overtollige middelen uitgezet op deposito- en spaarrekeningen bij een drietal
decentralisatie kunnen nog geen uitspraken worden gedaan.
financiële instellingen (ING, ABN/AMRO en Rabo). De gehele groep heeft over 2014 een bedrag van
ruim € 226.000 aan rente-baten gerealiseerd wat neerkomt op een rentepercentage van 1,20. Per ultimo 2014 waren alle bancaire tegoeden vrij opneembaar.
44
