blikt terug
Jaarverslag Nest 2013 Den Haag, maart 2014
Workshop HML
Badly Natured
Where Art We Going? Appetite for Destruction
Me, Myself and I
Narcissistic Tendencies
Lezing Hans den Hartog Jager
Abstract Myths
NEST De Constant Rebecqueplein 20b 2518 RA Den Haag 0031 (0)70 3653186
[email protected] www.nestruimte.nl
Stichting NEST Foundation ING bank 427576 IBAN NL45_INGB_0693_2653_88 KvK 27323575
blikt terug
Consolidatie en innovatie
Wineke Gartz, Hot Freaks
David Jablonowski, Material World
Maartje Korstanje, Badly Natured
Martijn hendriks en Rob Johannesma, Abract Myths
www.nestruimte.nl
2013 was een fijn jaar voor Nest. Het was qua uiterlijk een jaar van consolidatie, achter de schermen was het een jaar van innovatie; innovatie die de komende jaren zichtbaar zal worden. Het was het eerste jaar dat Nest gebruik kon maken van de meerjarenondersteuning van de gemeente Den Haag. De jaren ervoor was Nest, naast de ondersteuning van het Mondriaan Fonds afhankelijk van projectsubsidies. Gevolg was dat in het verleden het plannen van het programma voor de verre toekomst slecht mogelijk was en dat we altijd pas laat wisten of projecten door konden gaan. Dat bemoeilijkte de samenwerking met (inter)nationale partners en soms ook met kunstenaars met wie we projecten wilden opzetten. Daarnaast was het lastig voor Nest om kunstenaars te vragen nieuw werk te maken. Hoewel het binnen die beperkingen altijd goed gelukt is om onze projecten gerealiseerd te krijgen opende de nieuwe situatie binnen de meerjarenregeling de deuren naar veel meer mogelijkheden. De meerjarenondersteuning gaf de organisatie van Nest ook wat rust. Projectsubsidies kosten veel capaciteit, zowel voor de aanvragen als voor de verantwoordingen en er was voor elk project een plan B nodig voor het geval fondsenwerving tegen viel. De kleine organisatie van Nest kan nu efficiënter te werk gaan en kan zich meer richten op langlopende projecten, nieuwe activiteiten en het voorbereiden van grensoverschrijdende samenwerkingen. De structurele ondersteuning bood ook de zekerheid die nodig is om relatief dure tijdelijke freelance dienstverbanden om te zetten in vaste dienstverbanden. Buiten het programma dat gerealiseerd is in 2013 is er achter de schermen veel gedaan aan het aangaan van internationale contacten, het scouten van kunstenaars voor toekomstige projecten en het mede ontwikkelen van een leerlijn voor het, door de gemeente Den Haag geïnstigeerde, educatief traject voor de lagere scholen. Samen met het Gemeentemuseum, Stroom, Heden en het Haags kinderatelier werkt Nest nu aan een collectief aanbod voor leerlingen van het lager onderwijs. Groei in onafhankelijkheid Het toegekende bedrag van de meerjarenondersteuning was uiteindelijk 50.000 euro lager dan aangevraagd. Dat was niet zonder effect. Met de 2.0 fte die Nest zich kon veroorloven was het mogelijk het programma en het educatietraject uit te voeren, de organisatie te onderhouden en de pr op niveau te houden, maar de beperking drukte zwaar op de tijd die nodig
2
blikt terug
was voor het aantrekken van nieuwe sponsoren en op de investering die nodig was om Nest aantrekkelijker te maken voor een breder publiek, terwijl Nest daar met het oog op de situatie na 2016 veel op had willen inzetten. Doordat er te weinig budget over was voor de capaciteit voor fondsenwerving ontstond er ook een domino-effect, want had de investering gemaakt kunnen worden dan had meer gedaan kunnen worden aan sponsorwerving en hadden er ook meer eigen inkomsten gegenereerd kunnen worden. Let there be light
Me, Myself and I
Izaak Zwartjes
Nest op Unseen
www.nestruimte.nl
Nest heeft van de belastingdienst vanaf 1 januari 2013 de ANBIstatus toegekend gekregen, waardoor het voor particulieren mogelijk is om met belastingvoordeel Nest te steunen. De belastingdienst deed er echter tot maart 2014 over om dit rond te krijgen waardoor 2013, ondanks particuliere interesse, op dat terrein een verloren jaar werd. Momenteel zijn we druk bezig dit goed te maken. De eerste mecenassen hebben zich al gemeld, dus we hopen hier snel verder mee te kunnen. De DCR Een domper op 2013 was de situatie binnen de DCR, de culturele broedplaats waar Nest haar ruimte van huurt. Zeebelt viel weg als huurder van het theater dat bij de ingang van de DCR zit en het theater bleef leeg tot oktober. Het wegvallen van Zeebelt was vervelend omdat een leegstaand theater naast de ingang een slechte invloed heeft op de aantrekkelijkheid voor potentieel bezoek en daarmee voor de toegankelijkheid van Nest. Zaal 3 van het Theater aan het Spui vulde in oktober het gat dat Zeebelt achter liet. Mede dankzij hun programma en het ontwikkelen van een lunchroom in 2014 is er een stimulerende werking op onze toegankelijkheid ontstaan. De aanpak van Zaal 3 sluit beter aan bij de insteek van Nest dan dat die van Zeebelt deed, waardoor we goede hoop hebben om in toekomst hier verder profijt van te hebben en meer samen te kunnen werken. Het wegvallen van Zeebelt had ook gevolgen voor de huursituatie en de rol van Nest binnen het bestuurlijk kader van de DCR. Nest had een plek binnen de kerngroep, een organisatieverband die de uitvoerende rol zou overnemen van het formele bestuur van de DCR. Het bestuur van de DCR bestond naast Hanna Boender van Zeebelt uit Peter van Bergen van Loos en Rene Jansen, een zelfstandig huurder binnen de DCR. De commissie van de regeling meerjarensubsidies van de gemeente Den Haag had in haar advies gesteld dat Nest een leidende rol zou moeten krijgen binnen de DCR. Dit vooruitzicht was niet wat Peter van Bergen van Loos voor ogen had en hij ontbond de kerngroep. Het
3
blikt terug
bestuur van de DCR vulde de vacature binnen het bestuur niet in en stelde ook geen nieuw bestuur aan zoals eerder was toegezegd. Bovendien eiste het DCRbestuur een huurverhoging van Nest van ruim 200%. Nest heeft deze huurverhoging geweigerd. Het gevolg is een grote onzekerheid over een langdurig verblijf van Nest binnen de DCR, een onzekerheid die tot op heden een negatief effect heeft op mogelijke investeringen, sponsorwerving, samenwerking binnen de DCR, eigen inkomsten, communicatie binnen de wijk en planning van het programma. Perssucces Ondanks de onzekere huursituatie zet Nest in op verdere groei in de toekomst en wil het proberen om alle beoogde doelen voor 2016 te halen. 2013 was wat dat betreft een start zo goed als we hem konden maken. De tien tentoonstellingen die Nest in 2013 realiseerde werden positief ontvangen en Nest continueerde de hoeveelheid aandacht in de pers. Vlaams tijdschrift H_Art weidde artikelen aan bijna elke presentatie van Nest. De Volkskrant en de NRC schreven positieve artikelen over ons, het Financiële Dagblad en het Museumtijdschrift ontdekten Nest en kritisch kunstblad MetropolisM was ongeremd positief over onze tentoonstelling Badly Natured. Nest was verder continu aanwezig in de lokale pers en op blogs. Nest werd halverwege 2013 gevraagd om mee te doen aan Unseen, de commerciële fotobeurs in de Westergasfabriek in Amsterdam en kreeg voor een kleine prijs een stand voor onafhankelijke initiatieven. Nest was de enige Nederlandse organisatie die hiervoor werd uitgenodigd. De Volkskrant schreef in een artikel over Unseen lovende woorden over onze bijdrage en zette een foto van een van de door ons getoonde werken bij het artikel.
NestTV
NestTV NestTV is inmiddels een voorbeeld voor de video-uitingen van collega instellingen geworden. Het vlotte format, de hoge productiewaarden en de gemakkelijke visuele communicatie zorgen ervoor dat bezoekers geënthousiasmeerd en geïnformeerd worden zonder dat de producties uitleggerig of illustratief worden. Dat NestTV voor een heel klein budget gerealiseerd wordt is niet af te zien aan de clips van gemiddeld een minuut of vier. Het NestTV team is inmiddels goed ingevoerd, werkt vlot samen met de organisatie en weet binnen een beperkte productietijd gemakkelijk een visuele vertaling te vinden. Inmiddels zijn er 13 episodes geproduceerd. In 2014 hopen we die reeks te kunnen continueren en ze in te zetten voor nieuwe samenwerkingen en verdere verspreiding.
Ewerdt Hilgemann
www.nestruimte.nl
4
blikt terug
Haags Montesorri Lyceum workshop
Workshop School for Young and Talented
Hans den Hartog Jager doet een Verwend Nest-workshop
Verwende nesten bij Izaak Zwartjes
www.nestruimte.nl
Educatie Het educatief programma van Nest is in 2013 verder uitgebreid. De tekencursus voor volwassen particulieren die in 2012 werd gestart, kreeg in 2013 een nieuwe naam: Nest on the Spot. Inmiddels worden deze workshops wekelijks geprogrammeerd in plaats van incidenteel, zoals daarvoor gebeurde. In deze workshopserie komen volwassenen met een interesse in beeldende kunst bij elkaar om kennis te maken met het programma van Nest. Samen met de leerkracht bespreken ze het werk in de tentoonstellingen en delen ze met elkaar hun visie op het geheel terwijl ze ontspannen werken aan eigen tekeningen. Als Nest dicht is omdat tentoonstellingen worden afgebroken of opgebouwd, dan bezoeken ze collega instellingen als 1646, West, het Gemeentemuseum of Stroom. Niet alleen komen ze zo ook in aanraking met wat er verder in Den Haag te beleven valt, ook dragen ze bij aan de onderlinge discussie over de mogelijkheden van kunsteducatie. Nest on the Spot is de volwassen versie van Verwend Nest, ons workshopprogramma voor kinderen van zes tot twaalf jaar. In 2013 zaten bijna alle woensdagen met de Verwende Nestworkshop vol. Tussen de tien en vijftien kinderen komen bij elkaar, bespreken werken in de tentoonstelling en maken op maat gemaakte opdrachten met een variëteit aan materialen. Verwend Nest draagt bij aan de creatieve ontwikkeling van het kind en brengt het tegelijkertijd in aanraking met hedendaagse beeldende kunst, wat hopelijk bijdraagt aan meer interesse en begrip op latere leeftijd. Ook in 2013 wisten leerlingen van het lager en middelbaar onderwijs ons weer te vinden voor op maat gemaakte workshops. Vooral Badly Natured was een project dat goed aansloot op de beleving van de gemiddelde scholier en leerling. The School for Young and Talented van de KABK reserveerde een hele week voor een uitgebreid workshopprogramma voor aankomende academiestudenten en derdejaars studenten van de KABK kregen een speciaal plekje binnen Me, Myself and I; een One Nest Stand voor kunstacademiestudenten. Verschillende organisaties en opleidingen kwamen buiten de openingstijden langs voor groepsrondleidingen en de normale bezoeker krijgt tijdens openingstijden de mogelijkheid om een persoonlijke tour door de tentoonstellingen te krijgen van een van onze gastvrouwen en gastheren. De Nestshop De investering in de Nestshop was in 2012 al snel terugverdiend en met enige regelmaat worden er boekjes of kunstwerken besteld. De Nestshop
5
blikt terug
is geen goudmijn, maar is zeer onderhoudsvriendelijk waardoor elke verkoop een beetje bijdraagt aan de financiële situatie van Nest, zonder dat daarvoor een grote inspanning vereist is. De Nestshop heeft daarnaast een sterk promotionele waarde en helpt jonge verzamelaars met de aanschaf van goedkoop werk van (inter)nationaal opererende kunstenaars. Net als in 2012 waren Navid Nuur en Philip Akkerman de best verkopende kunstenaars. De editie van Philip Akkeman is inmiddels bijna uitverkocht. Nest on the spot-presentatie
Eelco van der Lingen en Hans den Hartog jagen hangen een werk van Roy villevoye
Marijn Ottenhof bespreekt de werken met enkele gastvrouwen
Daniel van Straalen assisteert Griet Dobbels tijdens de opbouw van Badly Natured.
www.nestruimte.nl
Het team In 2013 werd het kernteam van Eelco van der Lingen en Marijn Ottenhof aangevuld met Susanne Koekenberg. Zij was in 2011 stagiaire bij Nest en werd sindsdien met regelmaat als freelancer ingehuurd. Nest had haar graag voor 0.6 fte aangenomen, maar door de ontoereikendheid van het budget hebben we het bij 0.4 moeten houden. Marijn Ottenhof richtte zich meer en meer op educatie en nam namens Nest plaats in het educatiesamenwerkingsverband van Nest, het Gemeentemuseum, Stroom, Heden en het Haags kinderatelier. Susanne Koekenberg nam van haar een groot deel van de administratie en de aansturing van de gastvrouwen en gastheren over en wordt ingezet als logistiek projectmedewerker voor de tentoonstellingen. Daniel van Straalen is de afgelopen jaren meer en meer de vaste opbouwkracht geworden voor tentoonstellingen. Kunstenaars waarderen zijn inzet en begeleiding en Daniel heeft zich inmiddels een onmisbare positie verworven. Nest heeft een wisselend team van freelance gastvrouwen en gastheren die voorafgaand aan tentoonstellingen mee worden genomen in de thematiek en opzet van de tentoonstelling zodat ze het bezoekend publiek goed kunnen ontvangen en indien nodig kunnen informeren. Rozemarijn Hendriks en Nadine Stijns hebben een groot gedeelte van de workshops voor scholieren en studenten voor hun rekening genomen en Sarina Missot is de onvermoeibare ‘juf’ van Verwend Nest en Nest on the Spot die niet alleen de workshops voorbereid en uitvoert, maar zich ook inzet om de workshops zo goed mogelijk in de markt te zetten. Het succes van NestTV heeft ertoe geleid dat regisseur en oud Neststagiaire Suzi Colpa samen met cameraman en editor Rene Nijman met regelmaat langskomen om een juiste visuele verbeelding van de Nestprojecten voor te bereiden en uit te voeren. Janneke Hendriks is al onze vormgever van het eerste uur en was samen met het kernteam ook in 2013 verantwoordelijk voor de vele visuele uitingen. Dankzij de ondersteuning binnen het meerjarensubsidietraject van de gemeente Den Haag kunnen we het team meer zekerheden bieden wat ons helpt om waardevolle medewerkers bij het team te houden en nieuwe teamleden op te leiden.
6
blikt terug
Tentoonstellingsprogramma 2013
Griet Dobbels bij Badly natured
Nestarchy, Nestelen Nestarchy was een programma met projecten waarbinnen gespeeld wordt met het gegeven van presentatie, en waar de conditionering en de ongeschreven regels binnen de beeldende kunst worden afgetast. Nestarchy was ontstaan naast ons kernprogramma dat we ‘Nestelen’ noemen. Het Nestelen is een proces waarbinnen een tentoonstelling ontstaat naar aanleiding van een dialoog tussen Nest en een kunstenaar. Deze kunstenaar noemen we de focuskunstenaar.
Let there be Light
Met de focuskunstenaar spreken we over zijn of haar werk en kijken we naar invloeden door en verwantschappen met andere kunstenaars. Uit deze dialoog kristalliseert na verloop van tijd een flinke longlist en een thema. De longlist dient om alle facetten van een thema te kunnen overzien en als basis voor de uiteindelijke shortlist. In de definitieve selectie kunstenaars zoeken we enerzijds naar een duidelijke balans tussen een coherent en aansprekend verhaal, en anderzijds naar een variatie van opvattingen en uitwerkingen. In een goed Nestelenproject versterken de onderlinge bijdragen elkaar en de aantrekkingskracht van het uiteindelijke thema.
PlatformBK, Materiaalfonds en het Mondriaan Fonds op bezoek
Daarnaast zoeken we in de selectie naar een balans in lokaal, nationaal en internationaal en naar een balans tussen toegankelijk werk dat het publiek gemakkelijk mee de tentoonstelling in trekt en mogelijkerwijs meer complex of abstract werk dat dankzij de context van de tentoonstelling en de aanwezigheid van het andere werk aan toegankelijkheid wint.
Focuskunstenaar Puck Verkade bij Narcissistic Tendencies
Hoewel de curatoriële eindverantwoordelijkheid altijd bij Nest blijft, is de focuskunstenaar betrokken bij de selectie. Voor ons is de focuskunstenaar een variabele binnen de opzet van het Nestelen; iemand die elke keer vanuit een ander perspectief reageert en ons scherp en fris houdt. De focuskunstenaar zelf wordt naast een onderzoek in het eigen werk en thema ook een bredere ervaring met betrekking tot het produceren van een publieke presentatie geboden.
Nanda Janssen in gesprek met Anne de Vries en David Jablanowski
De dynamiek van het Nestelen zorgt voor een ander soort tentoonstellingen en brengt de invloed van de kunstenaar terug in het tentoonstellingsmaken. De focuskunstenaar kijkt van nature meer naar het totaalbeeld en naar de combinatie van inhoudelijke en uiterlijke eigenschappen van werk dan de theoretisch ingestelde tentoonstellingsmaker. Visuele kwaliteit en gevoelsmatige insteek zijn, naast inhoudelijke overwegingen, van belang bij het tot stand komen van tentoonstellingen.
www.nestruimte.nl
7
blikt terug
Nestelen-tentoonstellingen zijn daardoor meer gecomponeerd en minder een rangschikking van informatie. Gevolg is dat er naast interessant individueel werk vaak ook een aantrekkelijk totaalbeeld ontstaat, wat het thema uiteindelijk versterkt.
Opbouw Narcissistic Tendencies
Opbouw Me, Myself and I
Opbouw Abstract Myths
Het uitgewerkte thema wordt uiteindelijk belicht door middel van een tentoonstelling, omringd door lezingen, artist talks, diners, workshops, rondleidingen, publicaties en andere randprogrammeringsactiviteiten die de toegankelijkheid stimuleren en het publieksbereik verbreden. In de eerste jaren van Nest was de formatstructuur van het Nestelen erg behulpzaam. Het gaf houvast in een fase van soms hectische groei en ontwikkeling. Het zorgde ervoor dat kunstenaars van buiten Nest bij projecten betrokken konden worden, zonder dat de insteek van Nest zelf verzandde in inconsistentie. De afgelopen jaren hebben we een aantal keer met gastcuratoren gewerkt. We merkten dat het Nestelenformat ook daar houvast gaf, maar dat de curatoren tegelijkertijd soms de grenzen opzochten en sommige Nesteleneigenschappen ‘over het hoofd zagen’. Dat bleek uiteindelijk niet zo erg, en maakte duidelijk dat we het ons inmiddels kunnen veroorloven om de Nestelenstructuur soms wat ruimer op te vatten. De kern draait om het tot stand komen van een project vanuit een dialoog en het onderzoeken van thema’s in directe communicatie met kunstenaars. Dat gebeurt tot op zekere hoogte ook binnen de gerealiseerde Nestarchyprojecten. De totstandkoming van Nestarchyprojecten is anders dan bij het Nestelen en er zijn formele verschillen, maar we hebben gemerkt dat dat door ons publiek niet altijd opgemerkt wordt. Het publiek ziet projecten als False Focus of I Should Have Done That gewoon als typische Nestprojecten. Gevolg is dat we de grenzen tussen het Nestelen en Nestarchy hebben laten vervagen en af zijn gestapt van de Nestarchy en Nestelen categorisatie. Het zijn nu gewoon Nestprojecten die gekenmerkt worden door een onderzoekende eerste fase waarbinnen kunstenaars, curatoren, schrijvers en mogelijk andere partijen betrokken worden, en waarbinnen relevante onderwerpen belicht worden. Soms wordt het strakke regime van het Nestelen gevolgd en soms wordt nadrukkelijk het experiment binnen presentatie gezocht, maar er is ruimte voor een Nestproject zonder thema of zonder groepstentoonstelling.
Opbouw Narcissistic Tendencies
www.nestruimte.nl
8
blikt terug
Me, Myself and I
Performance bij Gloomy Prospects and Lucid Adventures
Melissa Cruz Garcia bij Let there be Light
One Nest Stands Het Nestprogramma One Nest Stands is wel duidelijk een eigen programmatype gebleven, al was het alleen al vanwege de duur. Een One Nest Stand duurt één avond, is heel erg low budget en Nest bemoeit zich niet met de invulling (hoewel we participanten altijd wel vragen rekening te houden met onze publieksvriendelijke instelling). De One Nest Stand wordt weggeven aan een partij waarvan we het vermoeden hebben dat deze er iets mee zou kunnen. Zo vaag is het ongeveer wel, met als gevolg dat er een grote variëteit aan projecten voorbij is gekomen. Navid Nuur presteerde het om binnen een One Nest Stand vanuit een performance te komen tot een volledige solotentoonstelling, Tupajumi organiseerde een ruilbeurs voor kunstenaars, studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) deden Nestelenprojecten nog eens dunnetjes over en vier blogs visualiseerden hun eigen identiteit in de tentoonstellingsruimte. De One Nest Stands blijken tevens een goed podium voor beginnende curatoren. De One Nest Stands geven veel vrijheid om concepten uit te proberen of om specifieke activiteiten een plek te geven. Het gegeven van één avond maakt falen mogelijk. Een slechte tentoonstelling die twee maanden duurt is een nachtmerrie, maar als het om slechts één avond gaat, kan zo af en toe een gok gewaagd worden. Grappig genoeg is er nog maar weinig gefaald tijdens One Nest Stands. De concentratie op de enkele avond lijkt vaak goed uit te pakken, en het gebrek aan budget en tijd maakt kunstenaars inventief, met verrassende producties als gevolg. One Nest Stands geven ook de mogelijkheid om ad hoc en op korte termijn in de programmering ‘gepropt’ te worden, waardoor het mogelijk is om in te springen op de actualiteit of om spontane ingevingen een kans te geven. Projecten en tentoonstellingen 2013 In 2013 waren in Nest tien presentaties te zien, waarbij aangetekend moet worden dat twee presentaties plaatsvinden tijdens de jaarwisseling en daarom ook in december 2012 of januari 2014 te zien waren. Naast een presentatie bij fotobeurs Unseen organiseerde Nest ook een beurspresentatie op de Supermarket in Stockholm. Het jaar werd aangevangen met de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van de Haagse culturele instellingen. Het tekent de onderlinge sfeer in Den Haag dat zoveel verschillende instellingen samen het nieuwe jaar inluiden.
Krista van der Wilk bij Let the be Light
www.nestruimte.nl
Hot Freaks, van en met Wineke Gartz Op dat moment liep bij Nest de tentoonstelling van Wineke Gartz. Nadat de solo van Ruben Bellinkx in 2011 goed bevallen was, hebben we Wineke Gartz uitgenodigd om solo aan de slag te gaan met de ruimte van
9
blikt terug
Hot Freaks
Nest. Haar ‘Hot Freaks’ zijn de filmhelden die tussen Hollandse stranden, Amerikaanse snelwegen en Chinese stadsgezichten werden geplakt. In Nest verrees een visuele blik in het brein van een bijzondere kunstenaar, opengesteld aan het publiek van Nest. Het kijkje in het hoofd van Wineke Gartz leidde langs architectonische objecten, primitieve zwaardvormen, tekeningen, dia’s en vooral veel bewegend beeld. Arno van Roosmalen, directeur van Stroom ondervroeg Wineke tijdens een druk bezocht openbaar interview. De NRC was lovend: “Al met al vangt Gartz me in haar gevoel. Hot Freaks maakte ze voor Nest.. ..Hij is voor hier. Voor nu. Voor wie de moeite neemt” Material World, met Trisha Donnelly, Rubén Grilo, David Jablonowski, Magali Reus, Anne de Vries en Martin Westwood. Gecureerd door Nanda Janssen
Hot Freaks
Magali Reus bij material World
In Material World dook gastcurator Nanda Jansen in de wereld van de IPhone chique en zocht naar verbanden tussen de esthetiek van onze hedendaagse productietechnieken van smartphones, tablets en die van een nieuwe lichting beeldhouwers. Beeldhouwers is wellicht een wat gedateerde term voor deze kunstenaars die glimmend chroom combineren met cactusbladeren, blauw rubber en glanzende autolakken in vloeiende installaties vol verwijzingen naar hedendaagse technologie. Nanda Jansen bevroeg David Jablanowski en Anne de Vries over de wereld achter het werk in een goedbezochte Artist Talk. De verschillende werken lagen in uiterlijk zo dicht bij elkaar dat Maaike Lauwert zich in kunstblad Tubelight af vroeg waar het ene werk ophield en het andere begon. Domeniek Ruijters zag in de MetropolisM een I-Phonechique rage en verbond andere tentoonstellingen aan die bij Nest. Ook Egbert van Faassen schreef in Den Haag Centraal over Material World. Supermarket Stockholm, How Art Things?, met Jeroen Jongeleen, Una Knox, Littlewhitehead en Clara Palli Monguilod
Material World zaaloverzicht
Supermarket stand
www.nestruimte.nl
De Supermarket kunstbeurs in Stockholm is de grootste kunstbeurs van Scandinavië. Het is de alternatieve beurs naast de veel kleinere commerciële beurs genaamd Market. Het was de vierde keer dat Nest participeerde, ditmaal met een kleine versie van de tentoonstelling How Art Things? uit 2012. De presentatie gaf de mogelijkheid om in één keer een groot buitenlands publiek te bereiken. Doordat Nest elk jaar op de beurs staat worden de contacten in Scandinavië gestimuleerd en de naam gevestigd. De respons op de stand van Nest is altijd heel positief en dat was dit jaar niet anders.
10
blikt terug
Badly Natured, met Griet Dobbels, Jeroen Eisinga, Debra Fear, Roderick Hietbrink, Simon Kentgens, Maartje Korstanje, Nishiko, Ronald Ophuis, Lorenz Olivier Schmid, Simon Schrikker en Martin uit den Bogaard.
Simon Kentgens bij Badly Natured
Niskiko bij Badly Natured
Roderick Hietbrink bij Badly Natured
Discussie Badly Natured
Badly Natured kwam tot stand naar aanleiding van een verzoek van Ine Gevers, curator van Ja Natuurlijk in Gem. Ja Natuurlijk was opgezet als een groots beeldend kunstspektakel rond de omgang van de mens met de natuur. In Gem kwamen grote namen als Ai Wei Wei en Simon Starling voorbij in een museumvullende tentoonstelling vol verwijzingen naar de moeizame relatie tussen mens en natuur en met een sterk educatieve inslag. Ine Gevers wilde graag dat Nest zou aanhaken met een eigen project. Vanwege de publicitaire meerwaarde en de mogelijkheid tot samenwerking met Gem en het Gemeentemuseum deden we dat graag, maar we wilden er voor waken om ook de belerende toon over te nemen en de bezoeker te wijzen op de verantwoordelijkheid van de mens richting de natuur. Footprint bij Stroom was net afgerond en ook dat was een project dat wees op de problematische rol van de mens versus de natuur. Als jonge hond binnen de beeldende kunst besloten we tot een bijna tegenovergesteld uitgangspunt. Badly Natured ging uit van de problematische rol van de natuur versus de mens. Moeder natuur werd voorgesteld als een allesvernietigende kracht waarbinnen menselijk handelen en ontwikkeling te niet werd gedaan en amoreel gedrag de norm was. Hoewel het project was opgezet als Nestelenproject met Jeroen Eisinga als focuskunstenaar bleek al snel dat Jeroen Eisinga de focus voornamelijk hield op het eigen werk en minder geïnteresseerd was in een bijdrage als tentoonstellingsmaker. Dat was op zich niet erg. De gesprekken tijdens de voorbereiding hadden veel opgeleverd en een aantal externe adviseurs hielp met de verdere selectie. Badly Natured overtuigde uiteindelijk behoorlijk, afgaande op de reactie van publiek en pers. Het wat pesterige politiek incorrecte uitgangspunt werd erg gewaardeerd. Wellicht dat deze insteek meer mensen aan het denken heeft gezet over de rol van de mens dan een corrigerend wijsvingertje gedaan zou hebben. Tijdens Badly Natured kwamen schrijfster en jager Pauline de Bok, kunstenaar Tinkebell, dierenactivist Erno Eskens en bio-ethicus Clemens Driessen bij elkaar voor een openbare discussie. Onder leiding van Eelco van der Lingen bediscusseerden ze de moraal van de natuur. Het Haags Montessori Lyceum zag de aantrekkingskracht van de gekozen thematiek en greep de tentoonstelling aan voor het boeken van een serie workshops.
Discussie Badly Natured
De video ‘The Living Room’ van Roderick Hietbrinck werd positief besproken in de NRC en Domeniek Ruijters noemde het in een opmerkelijk positieve recensie in de MetropolisM zelfs een hedendaagse klassieker. Ook de H_Art was enthousiast, net als Den Haag Centraal en verschillende bloggers.
www.nestruimte.nl
11
blikt terug
Gloomy Prospects & Lucid Adventures, met Ron Amir, Maryanto Beb, Willehad Eilers, Ruben van Klaveren, Yoshiyuki Koinuma, Sarina Missot, Sandro Setola
Yoshiyuki Koinuma, Willehad Eilers en Sarina Missot bij Gloomy Prospects and Lucid Adventures
Gloomy Prospects & Lucid Adventures is een One Nest stand van DCRkunstenaar Sarina Missot en Rijksakademiekunstenaar Yoshiyuki Koinuma. Zij zijn de afgelopen jaren vanuit hun werk en ideeën een dialoog aangegaan over vergane culturen en nieuwe beschavingen, over mythes en monsters en over hemel en hel. Het schilderij The Nightmare van Füssli werd het startpunt voor een zoektocht naar kunstenaars die niet bang zijn om aan de slag te gaan met een flinke portie symboliek, romantiek, dramatiek en monumentale gebaren en die tegelijkertijd een gezonde dosis relativerende humor niet schuwen. Abstract Myths, van Hans den Hartog jager, met Kasper Akhøj, Martijn Hendriks, Rob Johannesma, Anna Ostoya, Maarten Overdijk, Dieuwke Spaans en Roy Villevoye
Ruben van Klaveren bij Gloomy Prospects and Lucid Adventures
Abstract Myths, zaaloverzicht
Anna Ostaya en Kasper Akhoj bij Abstract Myths
www.nestruimte.nl
Hans den Hartog Jager is een kunstcriticus, televisiepresentator, schrijver en zo af en toe curator. Het is iemand met wie we de overeenkomst hebben dat we beiden de bezoeker graag meenemen in een groot verhaal om deze zo op een gemakkelijke manier kennis te laten maken met werk dat in zichzelf wellicht niet gemakkelijk is. Voor Nest was Abstract Myths een experiment. Hans den Hartog Jager is door zijn veelvuldige aanwezigheid op de Nederlandse televisie een publiekstrekker. Hoewel de inhoudelijke insteek natuurlijk het belangrijkst is was dit voor ons de mogelijkheid om te kijken of zijn bekendheid ingezet kon worden voor een breder publieksbereik en sponsorinkomsten. Zijn tentoonstelling Meer Licht in Museum de Fundatie in Zwolle had meer dan 20.000 bezoekers getrokken. Voor de presentatie bij Nest koos Hans den Hartog Jager wel een minder toegankelijk en meer op een professioneel kunstpubliek gericht onderwerp dan hij had gedaan bij Meer Licht. Abstract Myths draaide om de visuele taal van het modernisme die anders dan tijdens het modernisme wel wordt ingezet voor een persoonlijk verhaal. Hans den Hartog Jager zag veel hedendaagse kunstenaars die in hun werk sterk refereerde aan het modernisme en tegelijkertijd afstand namen van het dogmatische idioom van het modernisme waarbinnen een streven gold richting een volkomen abstracte en neutrale uiting binnen de kunst, ontdaan van elke persoonlijke anekdote, verhaal, maatschappelijke reflectie of mythe. De tentoonstelling trok genoeg bezoek, maar de hooggespannen verwachtingen werden niet waargemaakt. De crisis werd door veel
12
blikt terug
Opening Abstract Myths
Opening Abstract Myths
Fitax500
Marleen Sleeuwits en Miriam donkers bij Let the be Light
benaderde ondernemers als reden opgegeven dat ze afzagen van sponsoring, maar tegelijkertijd bleek ook dat de publiciteitswaarde van Hans den Hartog Jager buiten de kunstwereld door ons overschat was. De begeleidende lezing die door Hans den Hartog Jager werd verzorgd trok wel een zaal vol publiek en de vrienden van Nest kwamen bij elkaar voor een exclusief diner met Hans den Hartog Jager en zijn vriendin Rineke Dijkstra. De tentoonstelling leverde de nodige pers op, o.a. in het Financieel Dagblad en het Museum Tijdschrift. Beiden hadden nooit eerder over Nest geschreven. Daarnaast schreven ook H_Art, Den Haag Centraal en enkele blogs positieve verhalen. Fitax500 In 2011 organiseerde Tupajumi bij Nest een van de eerste Fitax avonden. Op een dergelijke avond kunnen kunstenaars en eigenaars van kunstwerken werken ruilen. Tijdens de Fitax500 is 500 euro richtprijs voor het te ruilen werk. Het is aan de kunstenaars om hun eigen waarde goed in te schatten en hun werk te ruilen met dat van een ander. De Fitax500 is een cursus cultureel ondernemerschap in de dop en confronteert de kunstenaar direct met de vraag naar zijn of haar werk. Ondanks dat de uitkomst bijzonder pijnlijk kan zijn zijn de Fitax-avonden populair. Het is voor kunstenaars zonder aankoopbudget natuurlijk ook een manier om zelf kunst aan te kunnen schaffen en daarnaast is het een sociaal event, dat dankzij het spelelement elke keer weer weet te boeien. Let there be Light, met Bas de Boer, Marieke Busser, Melissa Cruz Garcia, Miriam Donkers, Marcel Ijzerman, Ingmar König, Arianne Olthaar, Marleen Sleeuwits, Wouter Venema, Lydia Weijers, Fenne Westra en Krista van der Wilk Let there be light was de tweede One Nest Stand gecureerd door Nest coördinator Marijn Ottenhof. Net als bij de vorige Museumnacht kwam ze met een op het thema van de museumnacht gesneden groepstentoonstelling. Het thema licht werd aangegrepen voor een presentatie met een combinatie van jonge en ervaren kunstenaars die gebruik maakten van licht in hun installaties of het als belangrijk onderdeel van hun werk hadden. De speelse invulling van de tentoonstelling werd versterkt door speciale activiteiten zoals een workshop waarbij bezoekers hun eigen lichtkunstwerk konden maken en een cocktailbar met lichtgevende cocktails. De Museumnacht leverde een record op van bijna 800 bezoekers op één avond. De foto’s gemaakt tijdens de workshop werden door bezoekers enthousiast gedeeld op Facebook.
Workshop resultaten
www.nestruimte.nl
13
blikt terug
Narcissistic Tendencies, met Philip Akkerman, Feiko Beckers, Gil & Moti, L.A. Raeven, V&B, Puck Verkade en Guido van der Werve.
Puck Verkade bij Narcissistic Tendencies
Narcissistic Tendencies was een typisch Nestelen project. Samen met focuskunstenaar Puck Verkade doken we in een jaarlange brainstorm over haar werk, uitgangspunten en invloeden. De rol van het ego in haar eigen werk monde uit in een zoektocht naar kunstenaars die binnen hun werk zichzelf als uitgangspunt namen of waar het eigen ego een specifieke rol speelde. De uiteindelijke selectie bestond uit gearriveerde kunstenaars naast beginnende en lokale helden naast internationaal opererende kunstenaars. Dat de persoon van de kunstenaar een onweerstaanbare aantrekkingskracht heeft op het publiek bleek. Michiel van Nieuwkerk deed publieke interviews met Philip Akkerman, Puck Verkade en Feiko Beckers. Hoewel de interviews bijna twee uur duurden bleef het publiek enthousiast en betrokkken. De gespreksleiding van Michiel van Nieuwkerk was zo’n succes dat we in 2014 meer samenwerkingen met hem zijn aangegaan.
V&B bij Narcissistic Tendencies
Interview Philip Akkerman bij Narcissistic Tendencies
De tentoonstelling werd goed bezocht en flink beschreven in de pers. De Volkskrant was zeer te spreken over de tentoonstelling en de bijdrage van Gil & Moti, H_Art toonde een voorkeur voor het werk van L.A. Raeven en ook Den Haag Centraal was erg positief. Het was een thema dat op het lijf is geschreven van aankomende kunstenaars en de School for Young and Talented van de KABK spendeerde daarom een week in de tentoonstelling voor een op maat gemaakte workshopserie die eindigde met een presentatie voor familie en vrienden van de scholieren. De studenten van de KABK konden vervolgens hun hart ophalen tijdens Me, Myself and I Me, Myself and I, met Mira Aluç, Lynne Brouwer & Majda Vidakovic, Stefanie Crombach, Hannah Driesse, Gaby Felten, Helena Frijns, Li Ma, Puck Schot, Katerina Sidorova en Mickey Yang
Gaby Felten bij me, Myself and I
Elk jaar reserveren we een One Nest Stand voor de KABK, dan krijgen studenten de mogelijkheid om zelf aan de slag te gaan met de thematiek van de tentoonstelling er voor. Het ego is voor de kunstacademiestudent een belangrijk gegeven, want op de kunstacademie is het ego van de kunstenaar alom aanwezig. De ego’s worden in deze periode gevormd en veel studenten onderzoeken nadrukkelijk de eigen fysieke en geestelijke gesteldheid binnen hun werk. Het ego is binnen de academie ook een
Mickey Yang bij me, Myself and I
www.nestruimte.nl
14
blikt terug
cliché, een probleemgebied waar de student maar al te vaak in verdwaald of verstrikt raakt. Nest nodigde studenten uit om toch vooral met het ego aan de slag te gaan en bood een helpende hand in het ontlopen van de valkuilen van het clichébeeld van narcistische zelfbevlekking. Stefanie Crombach bij Me, Myself and I
Mira Aluç bij Me, Myself and I
Opening Me, Myself and I
Nest bood naast de tentoonstelling in de prachtige ruimte van Nest een intense kennismaking met de wereld van de hedendaagse beeldende kunst. De geselecteerden werd een serieus begeleidingstraject aangeboden, waarin ze begeleid werden door drie kunstenaars van Narcissistic Tendencies; Puck Verkade, Feiko Beckers en Alex Jacobs van V&B. Anders dan andere jaren was er deze keer een open inschrijving. Vorige jaren werd één klas uitgenodigd. Deze keer kon de hele academie een motivatie met documentatie insturen. Tien gelukkigen werden uitverkozen om uiteindelijk deel te nemen. Deze nieuwe vorm van selectie pakte goed uit. De gekozen studenten waren zeer gemotiveerd en vormden een hechte groep die in het hele proces met elkaar in gesprek gingen. Om dit te stimuleren waren bepaalde gezamelijke momenten georganiseerd. Zo werd een gezamenlijke maaltijd georganiseerd om de begeleiding van de experts te evalueren en om te zien wat dat voor impact had gehad op hun plannen. De uiteindelijke avond werd heel druk bezocht en de studenten gaven aan er heel veel aan gehad te hebben. Unseen, met Dominique Teufen
Zaaloverzicht Me, Myself and I
Halverwege het jaar kregen we opeens de vraag of wij een stand wilden tijdens Unseen. Unseen is dankzij 24.000 bezoekers en een nieuw en ander soort opzet een van de belangrijkste beurzen van Nederland geworden. De beurs draait volledig om fotografie en rondom de beurs worden zeer veel activiteiten georganiseerd die de interactie op de beursvloer moeten stimuleren. De beurs onderscheid zich verder door een uitgebreid PR beleid. Zo stond er tijdens de biënnale van Venetie midden tussen de locaties een groot buitenscherm waarop Unseen werd aangekondigd. Foam, die de inhoudelijke insteek van Unseen ontwerpt, wilde graag dat er naast de commerciele galeries plek kwam voor non-commerciële instellingen die vanuit hun eigen perspectief presentaties met fotografie zouden kunnen neerzetten. Nest was de enige uitgenodigde instelling
Dominique Teufen
www.nestruimte.nl
15
blikt terug
uit Nederland en kon een stand vormgeven in een van de nissen van de hoofdlocatie van Unseen. Hoewel het oorspronkelijk niet was opgenomen in ons programma, leek het ons goed om geld vrij te maken voor een goede presentatie. Voor ons bood het de mogelijkheid om een nieuw nationaal en internationaal publiek te bereiken en te experimenteren met een presentatie binnen een commercieel gerichte beurs. We waren al in gesprek met Dominique Teufen voor een presentatie bij Nest en hebben samen met haar een opzet ontworpen waarin aan de ene kant verkoopbare fotografie getoond zou worden en tegelijkertijd de eigen insteek van Nest gecommuniceerd zou worden. De glazen deuren achter in de stand werden bij de presentatie betrokken door er met geprint folie een grote foto van te maken waardoor plots buiten de gashouder van de Westergasfabriek een zeelandschap zichtbaar werd.
Stand op Unseen
Na een vermoeiende vier dagen hadden we drie werken verkocht en meer dan 12000 mensen in onze stand gehad. De Volkskrant plaatste een foto van Dominique Teufen bij een artikel waarin de presentatie van Nest lovend besproken werd. SA.1 Generator System Pump, met en van Izaak Zwartjes
Izaak Zwartjes
Verwende Nesten bij Izaak Zwartjes
www.nestruimte.nl
Een KABK student die al een tijdje is afgestudeerd is Izaak Zwartjes. Na zijn afstuderen begon hij aan een jarenlang project rond een persoonlijke mythologie waarvan hij onderdelen uitwerkte in tentoonstellingen en losse werken. Nest bood hem de hele ruimte aan voor het volgende hoofdstuk in zijn oeuvre; een visualisering van de godsmachine die binnen zijn mythologie verschillende andere hoofdstukken aan elkaar verbind. Zwartjes is een opmerkelijke kunstenaar met een heel eigen beleving en aanpak, dat resulteerde in een ruimtevullende installatie vol buizen, spoorbielzen en honderden liters koemest. Resultaat was een ruïneachtige structuur die er uit zag of hij al dertig jaar in verval stond te zijn in de ruimte van Nest. Voorafgaand aan zijn tentoonstelling bij Nest was Zwartjes op reis gegaan met een zelfgemaakt voertuig. Zwartjes ziet dergelijke ondernemingen als bedevaartreizen die hem voorbereiden op de productie van nieuw werk. De bedevaart kreeg een plek doordat hij tijdens de reis gevolgd werd door NestTV en het voertuig uiteindelijk een plek binnen de tentoonstelling kreeg. De installatie wekte zowel enthousiasme als wrevel op. Fans van Izaak Zwartjes waren onder de indruk van de grote ingreep, anderen liepen geïrriteerd door de naar mest riekende installatie waarbij hardop werd afgevraagd ‘waarom dit nu kunst is’. Zwartjes is
16
blikt terug
Izaak Zwartjes
Izaak Zwartjes
in zekere zin een outsider artist. Het is een wat autistische kunstenaar die volledig autonoom opereert en zich eigenlijk niet bezig houdt met de ontwikkelingen binnen de hedendaagse beeldende kunst. Tegelijkertijd is hij zich wel bewust dat dat wat hij doet als doel heeft om een kunstwerk te produceren. Die positie maakt hem lastig te plaatsen ook voor de kunstprofessional, die niet altijd weet hoe hij het werk moet duiden. Zwartjes eigenaardige manier van werken maakte het project een avontuur voor Nest, maar net als de schare trouwe volgelingen van Zwartjes hebben we ons over gegeven aan zijn grillen en merkwaardigheden en hebben we zijn project geboeid gevolgd en begeleid. Een goede vriend, fan en volger van Izaak Zwartjes is Allart Lacke. Deze presenteerde een lezing over de handelswijze van Zwartjes. Het publiek was grotendeels nieuw voor Nest. Het waren voornamelijk fans van Zwartjes die smulden van de presentatie. H_Art en Den Haag Centraal weidde een artikel aan zijn tentoonstelling en verder verschenen op het internet verschillende blogreports.
En nu verder Allart Lacke en Izaak Zwartjes
Dit jaarverslag wordt geschreven in maart 2014 tijdens Façadism, de meest succesvolle tentoonstelling die Nest ooit heeft gehad. Veel van dat succes is terug te leiden op inspanningen verricht in 2013. Nest heeft de groei verder ingezet en hoopt 2014 af te sluiten met signifieke stappen richting meer kwaliteit, meer professionaliteit, meer publieksbereik, meer cultureel ondernemerschap en meer nieuwe, nu nog niet ontwikkelde zaken die Nest klaar zullen maken voor een goede toekomst in 2015 en verder.
Opening Me, Myself and I
www.nestruimte.nl
17
blikt terug
Pers Over activiteiten in 2013 verschenen de volgende artikelen in de pers:
Den Haag Centraal over Material World
09.01.13 Lost Painters, door Niek Hendrix Nest, Wineke Gartz, Hot Freaks http://www.lost-painters.nl/nestwineke-gartz-hot-freaks/ 10.01.13 NRC, door Joyce Roodnat De shock van Hot Freaks, 17de-eeuw en recent 13.01.13 Chmkoome http://chmkoome.wordpress. com/2013/01/13/hot-freaks/
MetropolisM over Badly Natured
H_Art over Badly Natured
Den Haag Centraal over Izaak Zwartjes
www.nestruimte.nl
25.02.13 Lost Painters, door Niek Hendrix Nest, Material World http://www.lost-painters.nl/nestmaterial-world/
22.03.13 Villa La Repubblica, door Albertus Pieters Van bezwering tot ontroering; Badly Natured in Nest, Den Haag http://villalarepubblica.wordpress. com/2013/03/22/van-bezweringtot-ontroering-badfly-natured-innest-den-haag/ 22.03.13 Den Haag Centraal, door Egbert van Faassen De natuur als vijand 25.03.13 MetropolisM, door Domeniek Ruyters Rotnatuur http://metropolism.com/reviews/ rotnatuur/
28.02.13 Den Haag Centraal, door Egbert van Faassen Hedendaagse werkelijkheid in Nest
26.03.13 Blikvangen Moeder Natuur is niet lief! http://blikvangen.nl/2013/03/ moeder-natuur-is-niet-lief/ http://blikvangen.nl/2013/03/ moeder-natuur-is-niet-lief/
15.03.13 Chmkoome http://chmkoome.wordpress. com/2013/03/15/rondje-den-haag/
28.03.13 NRC, door Joyce Roodnat Boven de afgrond kussen leven en dood elkaar
21.03.13 Jegens & Tevens / Badly Natured http://jegensentevens.nl/2013/03/ badly-natured/
05.04.13 Trendbeheer.com http://trendbeheer. com/2013/04/05/ja-natuurlijkbadly-natured-nest/
18
blikt terug
06.04.13 Mister Motley Badly Natured: de duistere kant van de natuur in NEST
Volkskrant over Unseen
18.04.13 H Art, door Sandra Smets ‘Badly Natured’ in Nest Den Haag Mooie kunst en veel huiver 25.04.13 Lost Painters, door Niek Hendrix NEST; Badly Natured http://www.lost-painters.nl/nestbadly-natured/ 02.05.13 Blikvangen Nachtmerrie in Nest http://blikvangen.nl/2013/05/ nachtmerrie-in-nest/ 03.05.13 Trendbeheer, door Gerrit Jan de Rook Gloomy Prospects & Lucid Adventures @ Nest http://trendbeheer.com/2013/05/03/ gloomy-prospects-lucidadventures-nest/ 16.05.13 MetropolisM, door Loes van Beuningen Pinkstertips, Abstract Myths in Nest
NRC over Badly Natured
www.nestruimte.nl
19.05.13 Chmkoome Abstract Myths http://chmkoome.wordpress. com/2013/05/19/2420/
23.05.13 Museumtijdschrift, door Edo Dijksterhuis Modernisme nieuwe stijl http://www.museumtijdschrift. nl/museumtijdschrift-blog/ modernisme-nieuwe-stijl/ 23.05.13 NRC, door Sandra Smets Abstract Myths 01.06.13 Het Financieele Dagblad, door Mischa Andrissen Tweeslachtig 03.06.13 Kunstblog Blikvangen Abstract Verhaal http://blikvangen.nl/2013/06/ abstract-verhaal/ 06.06.13 H_Art, door Machteld Leij Kunst die nestelt in de realiteit 09.06.13 Lost Painters, door Niek Hendrix Nest, Abstract Myths http://www.lost-painters.nl/nestabstract-myths/ 21.06.13 Den Haag Centraal, door Egbert Faassen Voorstellingsloze verhalen in Nest Juni/juli.13 Kunstbeeld Tip van Kunstbeeld Abstract Myths in Nest
19
blikt terug
Den Haag Centraal over Badly Natured
27.06.13 Trendbeheer, door Jeroen Bosch Abstract Myths @ Nest http://trendbeheer.com/2013/06/27/ abstract-myths-nest/
01.11.13 Chmkoome Artist Talk http://chmkoome.wordpress. com/2013/11/01/artist-talk/
23.09.13 Chmkoome http://chmkoome.wordpress. com/2013/09/23/narcissistictendencies/
04.11.13 Trendbeheer, door Eelco van der Lingen Een gesprek met Birgit Donker: “In Nederland denken we altijd in Of/Of, maar het is En/En.” http://trendbeheer. com/2013/11/04/een-gesprekmet-birgit-donker-in-nederlanddenken-we-altijd-in-ofof-maarhet-is-enen/
24.09.13 Trendbeheer, door Niels Post Narcissistic Tendencies @ Nest http://trendbeheer.com/2013/09/24/ narcissistic-tendencies-nest/ 25.09.13 Jegens en Tevens / Let There Be Light http://jegensentevens.nl/2013/09/ let-there-be-light/ 27.09.13 Volkskrant, door Merel Bem Unseen
Villa Republica over Badly natured
03.10.13 Blikvangen Me, Myself and I http://blikvangen.nl/2013/10/memyself-i/ 04.10.13 Den Haag Centraal, door Babeth Knol ‘Navelstaren’ bij galerie Nest 17.10.13 H_Art, door Sandra Smets Kunst die er voor iedereen toe doet 25.10.13 Volkskrant, Jeanne Prisser Een kraakhelder kijkje in menselijke motieven Narcissistic Tendencies
07.11.13 Chmkoome Platform BK-MondriaanfondsMateriaalfonds http://chmkoome.wordpress. com/2013/11/10/platform-bkmondriaanfonds-materiaalfonds/ 24.01.14 Chmkoome SA-1 Generator System Pump http://chmkoome.wordpress. com/2014/01/24/sa-1-generatorsystem-pump/ 01.02.14 Lost Painters, door Niek Hendrix Nest, Izaak Zwartjes, SA-1 Generator System Pump http://www.lost-painters.nl/nestizaak-zwartjes-sa-1-generatorsystem-pump/ 07.02.14 Den Haag Centraal, door Egbert van Faassen Zwartjes zoekende op weg door de kunst
Volkskrant over Narcissistic Tendencies www.nestruimte.nl
20
blikt terug
Den Haag Centraal over Narcissistic Tendencies
Jegens en Tevens over Let There Be Light
Abstract Myths in de NRC
Jegens&Tevens over Badly Natured
H_Art over Narcissistic Tendencies
MetropolisM over Badly Natured
Den Haag Centraal over Abstract Myths
Kees Koomen over abstract Myths Financieel Dagblad over Abstract Myths Blikvangen over Abstract Myths
www.nestruimte.nl
21
blikt terug
School voor Jong Talent workshop presentatie
Fondsen voorlichtingsavond
Zaaltekst H_Art over Abstract Myths
Michiel van Nieuwkerk interviewt Feiko Beckers
Verwend Nest Workshop Verwend Nest lookalike
Narcissistic Tendencies Zelfportretten finnisage
Opening Abstract Myths
www.nestruimte.nl
Workshop HML bij Narcissistic Tendencies
22
blikt terug
School voor Jong Talent eindpresentatie Unseen
Izaak Zwartjes
Verwend Nest
Wineke Gartz
Lezing Material World
Debat Badly Natured
Opbouw Badly Natured Workshop HML bij Badly Natured
Opbouw Gloomy Prospects and Lucid Dreams
www.nestruimte.nl
23