Jaarverslag 2014
Stichting VluchtelingenWerk Zeeland
Inhoudsopgave Jaarverslag 2014
Pag. 3 Voorwoord VluchtelingenWerk Zeeland Pag. 4 Begeleiding; Asiel Pag. 6 Integratie Pag. 9 Inburgering Pag. 10 Participatie Pag. 12 Belangenbehartiging Pag. 13 Draagvlakverbreding Pag. 15 Vrijwilligers en stagiairs Pag. 16 Fondsenwerving Pag. 17 Bestuur Pag. 18 VluchtelingenWerk Zeeland in cijfers Pag. 19 Hoe is Stichting VluchtelingenWerk Zeeland georganiseerd? Foto voorzijde: Nieuwe buren
2 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Voorwoord Beste lezer, Het wordt gewoon in het nieuws te vernemen dat tientallen vluchtelingen op de Middellandse Zee zijn omgekomen. Het is meestal de Italiaanse kustwacht die deze verloren zielen oppikt en aan land brengt. Soms sterven ze nog aan boord van het moderne schip voordat land werd bereikt. Het gaat ons voorstellingsvermogen te boven dat omstandigheden zo benard kunnen zijn dat weggaan uit je vertrouwde omgeving de enige weg is. Zelfs met een grote kans het niet te halen en zelfs je leven te verliezen. Het televisieprogramma ‘Rot op naar je eigen land’ liet treffend zien dat het voor sommige deelnemers niet te verdragen was de vluchtroute in omgekeerde volgorde af te leggen. Met daarbij nog de zekerheid dat alles wat ze tijdelijk achterlieten er bij terugkomst gewoon nog zou zijn. En de overtuiging dat de televisiemakers het niet tot extremen zouden laten komen, laat staan tot levensgevaar. Zijn vluchtelingen dan toch gered, hun leven hebben kunnen veiligstellen van het dreigende gevaar, dan begint de moeizame tocht langs de instanties. En de bewustwording van ergens slechts toegelaten te worden. Wat nog niet betekent geaccepteerd te worden. En wat ook niet betekent geïntegreerd te zullen worden.
komt terecht in samenwerkingsverbanden met andere organisaties in het maatschappelijk middenveld en maakt zich daar sterk om gestelde doelen te kunnen bereiken. En om erkend te worden voor onze specifieke deskundigheid en goede organisatie tegen lage kosten. In 2014 werd goed werk verricht door VluchtelingenWerk Zeeland, zoals u in dit jaarverslag kunt lezen. We gaan het jaar 2015 en de verhoogde taakstelling met vertrouwen tegemoet. Een woord van dank is op zijn plaats aan allen die mede mogelijk hebben gemaakt waar we nu met VluchtelingenWerk Zeeland zijn. We hopen op hun bereidwilligheid ons samen te blijven inzetten voor ons menslievende doel.
Željana Miljuš Directeur Stichting VluchtelingenWerk Zeeland
En wij, Nederlandse burgers, kunnen niet individueel de opvang zomaar op ons nemen in een druk en overvol bestaan. Inmiddels is dat een Europees probleem. VluchtelingenWerk Zeeland is in onze Zeeuwse samenleving de gezamenlijke verlengde arm bij hulpverlening aan vluchtelingen. En die hulpverlening komt nog dichterbij huis. De aantallen vluchtelingen nemen toe. Hun hulpverlening wordt gedecentraliseerd naar de gemeenten en moet daar een plaatsje vinden tussen alle andere zorgproblemen die per 1-1-2015 naar lokale overheden zijn overgeheveld. VluchtelingenWerk
De missie: VluchtelingenWerk Zeeland komt op voor de rechten van vluchtelingen en helpt hen bij het opbouwen van een nieuw bestaan. Nederland heeft de plicht vluchtelingen te beschermen en een menswaardig bestaan te bieden. De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en internationale mensenrechtenverdragen zijn leidraad voor VluchtelingenWerk.
3 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Frans K. Hamelink Voorzitter Stichting VluchtelingenWerk Zeeland
Colofon Uitgave/redactie: Stichting VluchtelingenWerk Zeeland, Westsingel 58-01, 4461 DM Goes Eindredactie: Ronneke van den Wildenberg Foto’s p. 2 en 14 Anja Dorst Foto’s p. 5 Carrie Frederiks Opmaak / DTP: Apner Ontwerpbureau, www.apner.nl Druk: Drukkerij LNO, Zierikzee Oplage: 400
Begeleiding Asiel In Zeeland was in 2014 één Asielzoekerscentrum (AZC) gevestigd. Op het AZC in Goes is een werkgroep van VluchtelingenWerk Zeeland actief. De kerntaak van de vrijwilligers op het AZC is juridische begeleiding bieden aan de bewoners van het AZC. De vrijwilligers van het AZC besteedden in 2014 het merendeel van hun tijd aan begeleiding van de asielprocedure, begeleiding bij gezinsherenigingsprocedures en begeleiding bij terugkeer. Er wordt op 4 dagen in totaal ongeveer 45 uur per week spreekuur geboden aan de 316 bewoners van het AZC. In het verslagjaar werden 1271 begeleidingsgesprekken gevoerd. Het AZC in Goes is een Gezinslocatie. Dat betekent dat uitgeprocedeerde gezinnen met minderjarige kinderen er gehuisvest worden met de bedoeling tijdens hun verblijf te werken aan terugkeer naar hun eigen land. Het accent ligt op het onderzoeken van eventuele mogelijkheden om toch nog een procedure op te starten en op het voeren van gesprekken over de (on)mogelijkheden van terugkeer, dit alles met de bijbehorende emoties.
Kinderpardon In AZC Goes verblijven zes gezinnen die een beroep hebben gedaan op de Kinderregeling voor in Nederland gewortelde kinderen. Op deze aanvragen werd door de IND negatief besloten. Omdat de staatssecretaris naar de mening van velen te terughoudend was met het toekennen van verblijfsvergunningen, is een landelijke actie opgestart waarbij de burgemeesters brieven hebben geschreven naar de staatssecretaris. De burgemeester van Goes heeft in samenwerking met VluchtelingenWerk voor deze zes gezinnen een brief geschreven aan de staatssecretaris met het verzoek gebruik te maken van zijn discretionaire bevoegdheid. Helaas is de staatssecretaris in deze dossiers niet op zijn besluit teruggekomen.
Gezinshereniging Eén van de mensenrechten is het recht op huwelijk en gezin, vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de mens. Binnen drie maanden na ontvangst van een verblijfsvergunning bestaat voor de vluchteling de mogelijkheid om gezinshereniging met achtergebleven of in de vlucht verloren gezinsleden aan te vragen. Omdat het AZC in Goes een Gezinslocatie betreft zijn er in 2014 slechts negen aanvragen tot gezinshereniging begeleid.
Nieuw AZC in Middelburg In juli werd bekend dat het COA de gemeente Middelburg heeft verzocht een AZC te mogen openen in het voormalige bejaardenhuis Swerfrust. Na een aantal informatiebijeenkomsten voor omwonenden heeft de gemeente in december positief besloten op dit verzoek. Het toekom-
4 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
stige AZC, dat plaats zal bieden aan max. 330 bewoners, wordt eerst gerenoveerd en zal in de loop van 2015 in gebruik genomen worden. Vrijwilligers voor dit te openen AZC zijn al volop geworven en worden opgeleid.
Projecten Asiel in het AZC Duurzame Terugkeer op Maat (ook wel: Toekomst Oriëntatie en Terugkeer) In het kader van het project Duurzame Terugkeer voeren medewerkers gesprekken met uitgeprocedeerde bewoners van AZC Goes over de (on) mogelijkheden van terugkeer naar hun eigen land of mogelijke alternatieven. De medewerkers volgden hiervoor begin 2014 een coachingstraject. Het project liep aanvankelijk per 1 juli af, maar werd nog uit eigen middelen verlengd tot eind 2014.
Tell Me More Binnen het project Tell Me kregen de kinderen in de AZC’s in 2013 voorlichting over hun verblijf in een AZC, het verloop van de asielprocedures en over kinderrechten. Het project Tell Me eindigde in juli 2013, maar werd later in het jaar voortgezet onder de naam Tell Me More. In het kader van het project Tell Me More werd in 2014 drie keer een voorlichtingsmiddag voor kinderen aangeboden. Daarnaast ging vanaf mei het kinderspreekuur van start voor kinderen in de leeftijd van 8 tot 18 jaar. Na een periode van zoeken naar de juiste vorm en opzet wordt dit wekelijkse spreekuur vanaf oktober bezocht door gemiddeld 10 kinderen.
RSR (Regionaal Steunpunt Rechtsbescherming) VluchtelingenWerk Nederland voert sinds juli 2013 een pilot uit waarin juridische begeleiding wordt gegeven aan vluchtelingen die niet (meer) tot de doelgroep van VluchtelingenWerk behoren. In 2014 zijn hiervoor 539 cliëntgesprekken gevoerd in 105 dossiers, waarbij vooral vragen rondom gezinsherenigingsprocedures aan de orde kwamen.
Samenspel In het muziekproject Samenspel volgen kinderen van het Taal Expertise Centrum in Goes een interactief muziekprogramma. De kinderen zijn bewoners van het AZC in Goes. Door te zingen en te dansen kunnen zij weer even kind zijn, plezier hebben en hun zelfvertrouwen versterken. Het project wordt in 2015 afgesloten met een concert waar zij samen met kinderen van reguliere basisscholen optreden. Dit helpt om de sociale drempel te verlagen en stimuleert de integratie.
Onderstaand artikel is afkomstig uit De Bevelander, geschreven door Carrie Frederiks
Via spoken en reuzen naar het tovenaarsbal Spannend vinden ze het. Spannend maar vooral ook heel leuk. Dat is duidelijk te zien als de anderstalige kinderen in de klassen van Taal Expertise Centrum (TEC) de Tweemaster in Goes een dansje oefenen uit ‘Samenspel’, een muziekproject. Enthousiast volgen de kinderen van de onderbouw hun juf. Enthousiast doen ze de bewegingen na die de juf hun voordoet. Ze zwaaien en zwieren met hun armen; ze draaien pirouetjes op de muziek en ze doen levensecht alsof ze slapen. Spoken, reuzen en mormels komen tot leven in de klas. Via het interactieve muziekproject ‘Samenspel’ wordt toegewerkt naar de uitvoering van de Symfonie van Angsthazen en Durfals. Het project wordt georganiseerd door VluchtelingenWerk Nederland en dient om de kinderen van AZC’s in verschillende regio’s muzikale afleiding te bieden. In acht lessen leren de kinderen teksten, liedjes en danspasjes. Alle groepen doen aan het project mee, dus ook de kinderen van de bovenbouw. Mohammed, Samir, Misrin en Ascha komen aan de grote tafel zitten om over het project te vertellen. Ook zijn zij razend enthousiast over het project waaraan zij meedoen. Hoewel ze keurig op hun beurt wachten en hun vinger opsteken als ze iets willen zeggen, voel je hun ongedurigheid. Ze laten de liedjes veel liever horen dan erover te praten en al snel rollen de refreintjes over tafel en wordt de verslaggever getrakteerd op een heuse body percussie. Ze zijn terecht trots op het resultaat en nu ze hun ding gedaan hebben, komen ook de verhalen los. Misrin vertelt dat ze binnenkort met z’n allen naar een theater in Nijmegen gaan. Hij legt uit: “Daar is een soort concert waar ook een heus klassiek orkest bij is. Er spelen mensen op de piano en op trompetten en er is ook een viool.” Ascha legt uit dat in het sprookje de grote broer, die nergens bang voor is, de kleine bang maakt. “Bang voor muizen, bang voor mieren, bang voor spinnen en voor pieren,” zingt Mohammed zachtjes. Waar ze zelf het aller bangst voor zijn? “Voor slangen, haaien en spoken,” vinden de meiden. “Voor spoken, spinnen en muizen,” verklappen de jongens. “Eigenlijk ben ik, boos maar niet bang,” zegt Samir. Hij lijkt de durfal uit het sprookje wel. (Om privacy-redenen zijn alle namen gefingeerd.)
5 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Integratie Vluchtelingen die na een asielprocedure een verblijfsvergunning ontvangen, krijgen een woning toegewezen in een gemeente en kunnen beginnen met het opbouwen van een nieuw bestaan. Dat is niet altijd even gemakkelijk zonder kennis van de Nederlandse taal en de regels in ons land. De vrijwilligers van VluchtelingenWerk in de gemeenten ondersteunen de vluchtelingen daarbij. In Zeeland waren zij in 2014 op vijf locaties in elf gemeenten actief. Maatschappelijke begeleiding is een kerntaak van de vrijwilligers van VluchtelingenWerk in de gemeenten. Doel van de begeleiding is de basis helpen leggen om te kunnen integreren in de Nederlandse samenleving. Investeren in een goede start levert nieuwe Nederlanders op die hun nieuwe leven graag tot een succes maken. Dit is in hun belang en in het belang van de Nederlandse samenleving. Maatschappelijke begeleiders ondersteunen bijvoorbeeld bij het inrichten van de woning, het invullen van formulieren, het afsluiten van een verzekering of bij budgetbeheer, maar ook begeleiden ze afspraken bij dokter, GGD, tandarts, Sociale Dienst etc. De maatschappelijke begeleiding bestaat uit verschillende vormen van begeleiding, deze worden als dienst bij gemeenten aangeboden. De volgende diensten zijn in Zeeland aangeboden, niet elke gemeente neemt dezelfde diensten af.
Pre-vestiging VluchtelingenWerk bemiddelt voor statushouders / vluchtelingen met COA, gemeente en woningcorporaties bij de overgang van de centrale opvang naar woonruimte in de hun toegewezen gemeente. Hierdoor kunnen de door de gemeente in het kader van de taakstelling huisvesting beschikbaar gestelde woningen vlot worden ingevuld. Pre-vestiging duurt tot de ondertekening van het huurcontract. De vrijwilligers begeleiden de statushouders, die vaak van ver in het land naar de gemeente moeten reizen, bij de eerste bezichtiging van de woning.
Coaching vestiging en materiële rechtspositie Deze begeleiding is gericht op het op orde brengen van praktische zaken na aankomst van vluchtelingen in de gemeente en gaat van start zodra het huurcontract wordt getekend. De vrijwilliger coacht de vluchteling bij het regelwerk rond wonen, zorg, werk, inkomen, verzekeringen, onderwijs en overige basisvoorzieningen. De vluchteling moet vaak binnen enkele weken veel hebben geregeld omdat hij dan het AZC moet verlaten en definitief verhuist naar de woning. Belangrijk hierbij is het gebruik van checklisten, die door VluchtelingenWerk zijn ontwikkeld. Cliënten zijn geïnformeerd over en ondersteund bij het verkrijgen van hun materiële rechten. Hierbij valt te denken aan het regelen van de lening voor de inrichting van de woning, de aanvraag van verschillende toeslagen en kinderbijslag, budgettering, kwijtschelding gemeentelijke belastingen etc.
Zomerschool Goes
6 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Verblijfsrechtelijke begeleiding Al heeft de vluchteling een verblijfsvergunning, verblijfsrechtelijke begeleiding blijft van essentieel belang. Bijvoorbeeld op het gebied van gezinshereniging of verlengingen van vergunningen is begeleiding nodig. Daarnaast bieden de juridische vrijwilligers op de locaties begeleiding aan uitgeprocedeerden. Voor de juridische begeleiding zijn specifiek daarvoor opgeleide vrijwilligers actief, die een hoge mate van expertise bezitten. De juridische vrijwilligers leggen frequent contacten met o.a. advocaten, de IND, ambassades en het Rode Kruis.
Coaching integratie en participatie Dit is maatwerk en richt zich erop vluchtelingen in de samenleving zelfstandig hun weg te leren vinden. Nadat alle praktische en administratieve zaken in het traject ‘coaching vestiging en materiële rechtspositie’ geregeld zijn, leren zij nu vaardigheden om zaken zelf te regelen. De begeleiding van VluchtelingenWerk is erop gericht naar de zelfredzaamheid van de cliënten toe te werken. De nadruk in deze fase ligt op coaching en planmatig werken aan een actieve en positieve inzet van de vluchteling om in de Nederlandse samenleving te kunnen participeren en een volgende stap op de participatieladder te zetten.
Gezinsherenigingen Op de locaties van VluchtelingenWerk in de gemeenten zijn gespecialiseerde vrijwilligers in dienst die de vluchtelingen ondersteunen bij verdere acties in de procedure voor gezinshereniging. Daarbij valt te denken aan contact met de advocaat of het tracingteam van het Rode Kruis, het achterhalen van documenten en deze laten vertalen, formulieren voor DNA-onderzoek invullen en de uiteindelijke hereniging op Schiphol.
In Zeeland zijn in 2014 in totaal 19 gezinnen met elkaar herenigd.
Hervestigde (ook wel: uitgenodigde) vluchtelingen De meeste vluchtelingen worden opgevangen in de herkomstregio, vaak de armste landen in de wereld. Ze verblijven daar soms jarenlang in een uitzichtloze situatie: terugkeer naar hun eigen land is (nog) niet mogelijk en ze kunnen geen nieuw bestaan opbouwen in het land waar ze verblijven. Hervestiging naar een ander land is voor deze vluchtelingen vaak het laatste redmiddel. Hervestigde vluchtelingen zijn door de UNHCR (de Vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties) geselecteerd op meest schrijnende situaties in - met name - vluchtelingenkampen. Nederland heeft een verdrag getekend met 25 landen wereldwijd, waarin deze hervestiging van vluchtelingen is geregeld. Jaarlijks worden er in Nederland 500 uitgenodigde vluchtelingen opgenomen, waarvan in 2014 in totaal 250 Syrische vluchtelingen. Het COA zorgt in het kamp voor de voorbereiding op hun komst naar Nederland en onderhoudt het contact met gemeenten waar zij komen te wonen en met VluchtelingenWerk in die gemeenten. De hervestigde vluchtelingen komen vanuit een vluchtelingenkamp via Schiphol direct naar een woning in een gemeente, zij hoeven geen asielprocedure te doorlopen. Dit geeft voor de betreffende gemeenten en VluchtelingenWerk een andere aanpak in de eerste begeleiding. Er vindt een nauwe samenwerking plaats tussen de verschillende betrokken instanties, zoals COA, IND, gemeenten en VluchtelingenWerk. Onder deze vluchtelingen zijn er een aantal met behoorlijke medische problemen, hier wordt veel extra tijd en aandacht van de maatschappelijk begeleiders aan besteed, vaak met hulp van MEE Zeeland en/of hulp(middelen) vanuit de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning). In 2014 werden in totaal 113 hervestigde vluchtelingen in Zeeland gehuisvest.
Gezinshereniging, soms heel moeilijk maar sowieso altijd spannend. Altijd weer de vraag: waar is mijn vrouw, mijn man, mijn kinderen? Leven ze nog wel? Ik ben hier nu al een jaar en heb nog niets gehoord. Soms lukt het om personen op te sporen via een tracing van het Rode Kruis maar ook wel via landgenoten of vrienden.
Zo ook met een familie uit Afghanistan. Een moeder met haar twee kinderen was tijdens haar vlucht haar man kwijt geraakt. Ze dacht dat hij in Pakistan achtergebleven was. Navraag bij familie en vrienden leverde niets op. Totdat mevrouw een berichtje kreeg uit Griekenland, iemand meende haar man gezien te hebben in Athene. Mevrouw heeft toen contact kunnen leggen en inderdaad, haar echtgenoot was in Athene. Hij was daar illegaal en durfde de straat niet op, had geen geld voor een “reisagent “en durfde niet illegaal naar Nederland te komen.
Na lang aandringen van de advocaat in Nederland heeft meneer zich op het kantoor van het UNHCR in Athene gemeld en daar met behulp van een Griekse advocaat een kaart gekregen zodat hij kon aantonen dat hij legaal verblijf had.
Toen moest de procedure gestart worden om meneer naar Nederland krijgen. Ook weer met behulp van de Griekse advocaat zijn alle documenten naar Griekenland gestuurd en deze moesten vertaald worden.
Uiteindelijk na ongeveer ander half jaar in Griekenland te hebben verbleven is meneer naar Nederland kunnen komen. Na bijna 5 jaar en een weg met allerlei tegenslagen is het gezin in mei 2014 herenigd!
7 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Projecten Integratie Taalondersteuning - Zomerschool Wederom is in de zomerperiode op maandagmiddag Nederlandse les gegeven in de zomerschool in opdracht van de gemeente Goes. De groep studenten bestond uit 19 personen. De deelnemers werden aangemeld door de gemeenten Kapelle, Noord-Beveland, Borsele en Goes. Het project werd uitgevoerd door een vrijwilliger in samenwerking met de coördinator van de locatie De Bevelanden. Het was een kwalitatief goede uitvoering naar de mening van de deelnemers. Er werd rekening gehouden met de niveauverschillen van kennis en er werd gekozen voor relevante invulling.
Eurowijzer In 2014 zijn voorbereidingen getroffen voor het in 2015 uit te voeren project Eurowijzer. VluchtelingenWerk Nederland wil door de inzet van 200 gericht getrainde vrijwilligers bijdragen aan een beter vangnet voor 500 vluchtelingenminima en daarnaast de samenwerking met professionele instanties verbeteren en aanvullend op deze instanties ondersteuning bieden. De vrijwilligers ondersteunen de vluchtelingen in hun financiële vaardigheden om armoede en schuldhulpverlening te voorkomen. Daarnaast wordt er een netwerk met samenwerkingspartners opgezet. In Zeeland worden 10 vrijwilligers geworven en opgeleid in het “budgetcoachen” van 25 vluchtelingen om hen financieel zelfredzaam te maken. Er zal een financieel spreekuur ingericht worden en in drie gemeenten wordt een voorzieningencheck uitgevoerd.
Wel opeten, is gezond Amar, Anas en Diyaa zijn drie broers die in 2014 als hervestigde vluchtelingen met hun vader en moeder naar Nederland zijn gekomen. Ze worden begeleid door drie collega’s van VluchtelingenWerk in Terneuzen. Het is een heel hartelijk gezin en zeer gastvrij. Bij ieder bezoek wordt er koffie gemaakt en wordt er fruit geserveerd. Wel opeten, maakt moeder Nawal duidelijk, is gezond. De koffie is erg sterk, er gaat wel een half pak koffie in een pannetje water. Vader Radwan wil van alles vertellen, gebruikt zijn handen en lacht voortdurend. De communicatie is af en toe wat moeilijk, maar Google Translate op de smartphone biedt uitkomst. Hoewel, om sommige vertalingen wordt hartelijk gelachen. Maar straks praten ze allemaal Nederlands, want ze zijn alle vijf heel erg leergierig en proberen Nederlandse woorden uit te spreken. Daar tegenover staat dan wel een woord Arabisch dat de vrijwilligers geacht worden te leren. Toen de jongens gevraagd werden om te poseren voor een foto was dat geen probleem. Dat doen ze graag. Maar ze laten toch even een serieus gezicht zien, om vervolgens weer breeduit te lachen. Het komt helemaal goed met deze vijf mensen uit Syrië!
8 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Inburgering Als een vluchteling een voorlopige verblijfsvergunning ontvangt, gaat de termijn voor de inburgeringsplicht in, geregeld in de Wet Inburgering. De termijn voor de inburgering is vastgesteld op 3 jaar. Met ingang van 2013 is de verantwoordelijkheid voor de inburgering bij de vluchteling zelf gelegd. Voorheen hield de gemeente toezicht op de inburgering en bood uit middelen van de rijksoverheid een traject aan. Bij het infopunt Inburgering wordt de vluchteling ondersteund bij het zoeken naar een opleiding voor Nederlands taalonderwijs en het aanvragen van een lening bij de DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs). Er wordt een lening verstrekt voor eventuele alfabetisering, de inburgeringscursus en de examens. De lening wordt kwijtgescholden als het inburgeringsexamen is behaald. Het behalen van de inburgering is een voorwaarde om in aanmerking te kunnen komen voor verblijf voor onbepaalde tijd en naturalisatie in Nederland. Voor het infopunt Inburgering zijn op de locaties Goes, Middelburg en Schouwen-Duiveland spreekuren ingericht. Er zijn contacten gelegd met de verschillende taalaanbieders in de gemeenten om afspraken te maken over de manier van aanmelden van de deelnemers. In VVS is een specifiek product ‘Inburgering’ aangemaakt om in te kunnen rapporteren.
Projecten Inburgering Evaluatie infopunt inburgering VluchtelingenWerk Zeeland heeft vanwege belangenbehartiging gekozen om vooralsnog voor één jaar een Infopunt Inburgering in te richten waarna evaluatie zal volgen. De inrichting en begeleiding van de cliënten is uit eigen middelen opgezet. Er werd gemiddeld 4 uur per cliënt geïnvesteerd in de toeleiding naar de taalopleiding. De conclusie na onderzoek is dat het infopunt geld kost. Dit is in een aantal gemeenten gedekt door afspraken met de gemeenten. In andere gemeenten is dit nog niet het geval. VluchtelingenWerk doet al het voorwerk met de cliënt, dat wil zeggen een intake om informatie te geven, hulp bij de keuze, aanvraag van een Digid-code, aanvraag van een lening, contact leggen met de school van keuze, afhandelen van de nota en een voortgangsgesprek, eventueel regelen van kinderopvang en aanvraag van kinderopvangtoeslag, eventueel inschakelen van een tolkendienst. De eindconclusie van het onderzoek is dat er ontbrekende financiering gevonden moet worden.
9 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Positionering op de inburgeringsmarkt VluchtelingenWerk wil vluchtelingen een doorlopende leef- en leerlijn aanbieden: van aankomst in de gemeente tot en met werk. Het uitgangspunt daarvoor is een traject op maat. Niet alleen taalvaardigheden maar ook andere praktische zaken moeten op orde zijn alvorens iemand goed kan inburgeren. Van belang daarbij is de korte lijnen met de maatschappelijke begeleiding. Daarbij is binnen het aanbod ook aandacht voor het participatief leren (taal praktisch kunnen toepassen) door inzet van vrijwilligers. Wat houdt inburgering conform het zogenoemde White Label (WL) van VluchtelingenWerk in? In dit inburgeringsaanbod is VluchtelingenWerk Nederland leidend in de vormgeving van het traject, de inhoudelijke kwaliteitscriteria (naast die van het Blik op Werk Keurmerk) en in de prijsstelling. In heel Nederland wordt nu door VluchtelingenWerk een inburgeringsaanbod gedaan onder het principe van WL. Met dit project zijn de mogelijkheden onderzocht om zelf of onder verantwoordelijkheid van een andere partij het inburgeringsaanbod conform WL ook in Zeeland te kunnen aanbieden. Er heeft een inventarisatie plaatsgevonden. De uitkomst van het onderzoek is gebaseerd op een business case, de noodzakelijke wijzigingen in de interne organisatie en de ontwikkelingen van schaalvergroting binnen VluchtelingenWerk Nederland. Conform het onderzoeksadvies zal VluchtelingenWerk Zeeland de inburgering volgens het ‘white label’ van VluchtelingenWerk Nederland laten uitvoeren door een naburige regionale stichting van VluchtelingenWerk.
Participatie Participatie verwijst naar deelname aan belangrijke terreinen van de maatschappij zoals onderwijs, opleiding en werk. Door verschillende gemeenten wordt de participatieladder, gericht op deelname in de maatschappij, gehanteerd om te meten in hoeverre iemand deelneemt. De participatieladder onderscheidt 6 niveaus/treden:
Projecten Participatie Startbaan Een leven in veiligheid en vrijheid is pas compleet als je je kunt ontwikkelen en in je eigen onderhoud kunt voorzien. Voor vluchtelingen betekent dit dat zij hun beroep willen uitoefenen, vakmanschap integreren in hun nieuwe omgeving en bijdragen aan de samenleving. VluchtelingenWerk Zeeland neemt deel aan een landelijk arbeidsparticipatieproject voor vluchtelingen ‘Startbaan’, financieel mogelijk gemaakt door de Postcode Loterij en in samenwerking met het UAF (Stichting voor Vluchtelingen-Studenten).
Doelen van het project zijn het opbouwen van een duurzaam netwerk van werkgevers, die bereid zijn vluchtelingen een loopbaanperspectief te bieden, en vluchtelingen werven en ze voldoende toerusten en uit laten stromen naar een plaatsing. Via Startbaan wordt de vluchteling ondersteund met als doel de treden 4, 5 en uiteindelijk 6 van de ladder te beklimmen.
Doel van participatie voor de vluchteling is om zo hoog mogelijk op de participatieladder uit te komen. Hierbij worden de vluchtelingen begeleid en ondersteund door VluchtelingenWerk Zeeland. Om van trede 1 naar trede 2 te komen worden met ondersteuning van de maatschappelijke begeleiders de eerste contacten in de omgeving gelegd, zoals het kennismaken met de buren en een netwerk opbouwen in de buurt.
Doelstelling van Startbaan was aanvankelijk om in de periode van augustus 2013 tot en met december 2015 in Zeeland tien plaatsingen te realiseren, dit aantal is gedurende het traject bijgesteld naar 17 plaatsingen. Tot eind 2014 zijn er zes plaatsingen gerealiseerd; vier vluchtelingen hebben trede 4 en twee vluchtelingen trede 6 van de participatieladder bereikt.
Ook wordt er extra ondersteuning op het gebied van taal en werk geboden om een hogere trede van de ladder te bereiken.
Om de verhoogde doelstelling te kunnen realiseren en om ook na afsluiting van project Startbaan een netwerk te hebben voor het begeleiden van vluchtelingen richting de arbeidsmarkt zal er in 2015 gewerkt gaan worden met vrijwillige jobcoaches in de verschillende regio ‘s in Zeeland.
Daarnaast wordt er gewerkt aan een nauwere samenwerking met de lokale overheden met als doel om de vluchteling (met een uitkering) te plaatsen op de arbeidsmarkt.
10 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Pakken herbundelen en de loods schoonvegen Sinds 24 november 2014 fietst Yacuub dagelijks door weer en wind van Middelburg naar de buitenhaven in Vlissingen. Via het project Startbaan is daar voor hem een werkervaringsplaats als logistiek loodsmedewerker geregeld bij Finsa, een bedrijf in plaatmateriaal. In overleg met Orionis Walcheren mag Yacuub een traject van een half jaar volgen om werkervaring op te doen. Zijn werkzaamheden bestaan uit het herbundelen van pakken plaatmateriaal die tijdens het vervoer zijn scheefgezakt, het schoonvegen van de loods met een veegwagentje en het uitvoeren van kleine klusjes in het bedrijf. Hij heeft daar een fulltime baan aan. Tevens doet hij ervaring op in werken met collega’s, plannen, zelfstandig de voorraad aanvullen, ordelijk werken en zelf het werk organiseren. Yacuub: “Het werk is heel leuk. Het is een fijn team om in te werken”. Zijn collega’s bieden hem ondersteuning als hij daar om vraagt. Zijn naaste collega’s zijn ook heel blij met de aanwezigheid van Yacuub in de loods, zij kunnen zich nu meer richten op hun corebusiness; het laden en lossen van boten en vrachtwagens. Op het gebied van de Nederlandse taal heeft Yacuub ook al veel bijgeleerd, met name vakjargon, maar ook in de omgang met collega’s leert hij veel Nederlands bij. Graag zou Yacuub in de periode dat hij bij Finsa werkt zijn vorkheftruckcertificaat halen, maar aangezien hij nog geen rijbewijs heeft is de verwachting van zijn interne begeleider bij Finsa dat dit een te zware opgave zal worden. Hij moet er rijervaring voor opdoen maar dat wordt in de loods en op de kade te gevaarlijk. Na een half jaar zal de werkervaringsplaats bij Finsa voor Yacuub eindigen. Hij hoopt dat hij in de toekomst met de hulp en toestemming van Orionis Walcheren een opleiding tot system operator of productiemedewerker kan gaan volgen om zich specifieker verder te ontwikkelen voor een uiteindelijk betaalde baan in een bedrijf.
11 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Belangenbehartiging VluchtelingenWerk is de belangrijkste belangenbehartiger van vluchtelingen en asielzoekers in Nederland. Ons werk voor vluchtelingen als groep is gericht op zowel de overheid, de politiek, (landelijke) organisaties als het publiek. VluchtelingenWerk vindt dat alle vluchtelingen en asielzoekers recht hebben op een eerlijke asielprocedure, goede opvang en - als zij niet mogen blijven - op een veilige en duurzame terugkeer. Vluchtelingen, die mogen blijven, moeten de kans krijgen om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Daarom zetten we ons ook in bij gezinshereniging, toegang tot geschikte huisvesting, inburgering, onderwijs/scholing en werk. Dit zijn belangrijke aspecten voor de duurzame bescherming van vluchtelingen in Nederland.
Campagne gezinshereniging Aan het eind van het jaar 2014 werd er een landelijke campagne gelanceerd om donateurs te vinden voor gezinsherenigingen. Vluchtelingen, die in Nederland bescherming vinden, zijn veilig en hoeven niet meer voor hun eigen leven te vrezen. Maar ze maken zich wel grote zorgen over familieleden die zijn achtergebleven. Zolang hun gezin gevaar loopt, is er geen ruimte om een nieuw leven te beginnen. VluchtelingenWerk voerde eind 2014 actie om gezinshereniging onder de aandacht te brengen en extra fondsen te werven om herenigingen mogelijk te maken.
VluchtelingenWerk Zeeland bekend bij de gemeentepolitiek Alle locaties zijn zeer actief in de gemeenten waar zij werken. Ze nemen deel aan tal van activiteiten en (ontmoetings)projecten. Vrijwilligers en vluchtelingen staan hier zij aan zij om aandacht te vragen voor de positie van vluchtelingen in Nederland. Op vrijwel alle locaties in Zeeland is in 2014 een bijeenkomst georganiseerd met de gemeentelijke politieke partijen om voorlichting te geven over en door vluchtelingen. De meeste politici zijn niet zo bekend met het wel en wee van vluchtelingen en zijn
12 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
er niet geheel van op de hoogte wat het werk van VluchtelingenWerk inhoudt. Na de gemeenteraadsverkiezingen en de installatie van nieuwe gemeenteraden werd het een belangrijke pijler van VluchtelingenWerk om de gemeentepolitiek te informeren.
Project Shelter City Mensen die de moed hebben om in hun eigen land op te komen voor mensenrechten en te strijden tegen de schendingen hiervan hebben soms extra bescherming nodig. Het Shelter City initiatief biedt deze mensenrechtenverdedigers de mogelijkheid een korte periode op adem te komen in Nederland. Hierdoor kunnen ze tijdelijk ontsnappen aan een bedreigende situatie in hun thuisland. In samenwerking met Justitia et Pax, de gemeente Middelburg en the University College Roosevelt zorgde VluchtelingenWerk Zeeland er mede voor dat Middelburg in 2014 Shelter City werd voor de Oegandese mensenrechtenverdediger James Dong. In de periode van maart tot juni verbleef James in Middelburg. Daar kreeg hij tijd om tot rust te komen en vandaaruit nieuwe kennis en contacten op te doen. Het effect daarvan is dat de mensenrechtenverdediger met nieuwe energie en meer mogelijkheden terug naar het land van herkomst gaat om daar het goede werk voort te zetten. Justitia et Pax coördineerde het hele project, de gemeente Middelburg schepte de (financiële) voorwaarden voor het verblijf van de mensenrechtenverdediger, the UCR stelde gedeeltelijk het programma gedurende zijn verblijf in Nederland voor hem samen en VluchtelingenWerk stelde twee vrijwilligers beschikbaar die James gedurende zijn verblijf in Middelburg begeleidden. Ze maakten hem wegwijs in Middelburg en begeleidden hem indien gewenst naar afspraken.
Draagvlakverbreding Het draagvlak voor maatschappelijke acceptatie van vluchtelingen is in de loop der jaren sterk afgenomen. VluchtelingenWerk ziet het als een belangrijke taak de zichtbaarheid van de organisatie in het algemeen en van de vluchteling in het bijzonder te vergroten. Dit gebeurt onder andere door naar buiten te treden en te praten met burgers en de pers, informatie te verspreiden over vluchtelingen en VluchtelingenWerk, activiteiten te organiseren, voorlichting te geven op scholen en met de politiek te praten. Geregeld gebeurt dit in samenwerking met andere maatschappelijke organisaties.
Project Zeldenrust Het Zeldenrust-Steeland college, een middelbare school in Terneuzen, is bezig met een 3-jarig project, genaamd ´The Charitree´, de boom die goede doelen ondersteunt. De locatie Terneuzen werd benaderd om aan dit project mee te werken. Vluchtelingenwerk Zeeland neemt deel aan het eerste jaar waarbij het thema ontworteling centraal staat. Net zoals een boom die omgekapt wordt, verliezen de vluchtelingen hun oude bestaan in het land van herkomst en moeten ze opnieuw wortelen in de Nederlandse samenleving. Het Project vond plaats in december. Vijf cliënten, twee vrijwilligers, een coördinator en een stagiaire namen er aan deel. Tijdens de interviews werden de vijf cliënten verdeeld in vijf verschillende klassen, hierbij werden ze ondersteund en begeleid. De leerlingen hebben allemaal zelf de interviewvragen samengesteld. De cliënten vonden het erg leuk om mee te doen aan dit project en reageerden allemaal erg enthousiast. Hun reactie was dat ze graag iets terug wilden doen voor de maatschappij waarin ze zijn ontvangen en waaraan ze deelnemen. Ze wilden ook graag de leerlingen kennis laten maken over hun vlucht naar Nederland. De leerlingen reageerden ook erg enthousiast en vonden het leuk om kennis te maken met de vluchtelingen. Dit vonden ze een leerzame ervaring. Van de projectweek wordt een documentaire gemaakt zonder dat de vluchtelingen in beeld komen. Daka Natsagdorj Stagiaire 4e jaars Social Work
13 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
De volgende activiteiten werden in samenwerking met Variant Goes georganiseerd: • Multicultikookklub: een maandelijkse ontmoeting • Twee internationale vrouwenavonden • Kleurrijk Goes: festiviteit op de Grote markt in Goes • Een poëziewedstrijd voor scholieren van het voortgezet onderwijs • Goes internationaal; een samenwerkingsproject met Scalda De volgende activiteiten zijn in 2014 in Zeeland ontplooid om het draagvlak te verbreden: • VluchtelingenWerk stond in juni met een infostand op Kleurrijk Goes en in augustus op de Kapelse dag. • Er werd deelgenomen aan de netwerkbijeenkomst Armoede met de gemeenten in de Oosterschelderegio. • Op het Calvijn College in Krabbendijke werden in februari vier workshops uitgevoerd. • Een vrijwilligster gaf voorlichting aan de Evangelische vrouwenvereniging in Wemeldinge. • In december gaf een vrijwilligster die werkt voor locaties Hulst en Terneuzen een interview aan de PZC over haar werkzaamheden voor VluchtelingenWerk. • Een van de taalcoaches organiseerde een volleybaltoernooi voor de cliënten van Hulst en Terneuzen. • In Middelburg werd op uitnodiging bij Resto van Harte door de coördinator en een vrijwilliger een presentatie gegeven over het werk van VluchtelingenWerk. • Een vrijwilligster nam deel aan de Vredesweek in Vlissingen en verspreidde er folders. • In samenwerking met het Scalda en Humanitas Thuisadministratie en een tweetal tolken werd in het voorjaar een workshop budgetteren aan de cliënten op Schouwen-Duiveland aangeboden. Er werd met behulp van voorbeelden uitleg gegeven over budgetteren. • Tijdens NL Doet werd het kantoor van de locatie Walcheren geschilderd met de hulp van enkele buurtbewoners.
Publiciteit
Kerstpakketten
Omroep Zeeland wijdde in 2014 diverse items aan vluchtelingen en VluchtelingenWerk i.v.m. de verhoogde instroom van vluchtelingen en de komst van een AZC in Middelburg.In één daarvan werden de Wethouder van de gemeente Borsele, de directeur van Stichting VluchtelingenWerk Zeeland en een cliënt van de locatie Walcheren door Omroep Zeeland geïnterviewd. Na de vraag wat VluchtelingenWerk voor de cliënt betekend had, noemde hij VluchtelingenWerk zijn ‘moeder’, degene die je bij de hand neemt en alles met en voor je regelt, zoals een moeder haar kind helpt op weg naar zelfstandigheid.
De feestelijke decembermaand had ook voor alle cliënten van VluchtelingenWerk een feestelijk tintje. Supermarktketen JUMBO verstrekte in heel Nederland kerstpakketten aan hulpbehoevende medemensen, zo ook aan alle cliënten van VluchtelingenWerk Nederland. Dit was een enorme logistieke operatie waarbij verschillende partijen betrokken waren. In Zeeland zijn 448 kerstpakketten uitgedeeld aan de cliënten.
De komst van hervestigers werd als een interessant nieuwsfeit gezien. Met de komst van de laatste groep hervestigde vluchtelingen op Schouwen-Duiveland was tv en krant aanwezig om verslag te leggen. Ook op andere momenten hebben de pers en locatie SchouwenDuiveland elkaar weten te vinden, de PZC maar ook Radio Omroep Schouwen-Duiveland geeft op positieve wijze aandacht aan de doelgroep vluchtelingen. Onder andere in de Reimerwaalse Omroeper en de Hulstvizier werden wervingsartikelen werden geplaatst om nieuwe vrijwilligers te werven.
In het kader van wederkerigheid Ik ben een Oeigoerse vrouw van 27 jaar. Acht maanden geleden ben ik begonnen als vrijwilligster bij VluchtelingenWerk, locatie Walcheren. Ik ondersteun nu de cliënten bij het aanvragen van huur- en zorgtoeslagen en het oplossen van de dagelijkse problemen en hulpvragen. Daarnaast verzorg ik het archiveren van cliëntendossiers. Voor mij is dit een heel leuke ervaring en een continue uitdaging. Niet alleen omdat er altijd iets te leren valt van dit werk, maar ook om dat wat VluchtelingenWerk doet - mensen helpen om een nieuw leven op te bouwen – mij aanstaat. Als vluchteling begrijp ik heel goed dat je tijdens dat proces voortdurend twijfelt aan wie je bent en wat je kunt. Drie jaar geleden, toen ik in Nederland aankwam, had ik me nooit voor kunnen stellen dat ik ooit zou zijn waar ik nu ben gekomen. Zonder taal, zonder kennis heb ik als een klein kind alles opnieuw moeten leren. Daarbij heb ik heel veel hulp gekregen van mijn maatschappelijk begeleider bij VluchtelingenWerk. Van hoe ik moest fietsen tot hoe ik gecompliceerde papieren moest invullen en van uitleg van de regels tot het daadwerkelijk actief deelnemen aan de Nederlandse samenleving. Ik ben VluchtelingenWerk daar zeer dankbaar voor. Toen mij de kans geboden werd om vrijwilligerswerk bij VluchtelingenWerk te gaan doen, was ik heel blij om mijn hulp ook aan andere vluchtelingen aan te kunnen bieden. Ik ben op dit moment ook bezig met taalniveauverhoging omdat ik nog een studie wil volgen. Daarin word ik ondersteund door het UAF. Mijn vrijwilligerswerk ondersteunt mij ook bij het verder leren en beheersen van de Nederlandse taal. Het werken met de cliënten bij VluchtelingenWerk geeft me veel voldoening. Het is fijn om iets te kunnen betekenen voor anderen.
14 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Vrijwilligers en stagiairs VluchtelingenWerk Zeeland is een professionele vrijwilligersorganisatie. Een zeer belangrijke pijler in het werk van VluchtelingenWerk Zeeland is dan ook de inzet van vrijwilligers en stagiairs. In 2014 waren op de verschillende gebieden van begeleiding 152 vrijwilligers en stagiairs actief in Zeeland. Vele medewerkers hebben hun eigen specialisme ontwikkeld en worden daarop ingezet en aangesproken. Dit verhoogt de kwaliteit van begeleiding aan de vluchtelingen.
Werving Binnen VluchtelingenWerk Zeeland zijn vrijwel altijd vacatures voor vrijwilligers. De vrijwilligersgroep is groot en er is uiteraard verloop. Als gevolg van de verhoogde instroom in de jaren 2013 en 2014 zijn er meer medewerkers nodig geweest. Vacatures worden op de eigen website van de stichting geplaatst maar ook via vacaturebanken van steunpunten voor vrijwilligers in de gemeenten en bij welzijnsorganisaties worden vrijwilligers geworven. De eisen die aan de vrijwilligers worden gesteld zijn hoog. Het werk met vluchtelingen is een veelomvattende pittige taak, men moet stevig in de schoenen staan. Door de speerpunten diversiteit en wederkerigheid is het VluchtelingenWerk Zeeland gelukt om op alle locaties een zeer divers team van medewerkers neer te zetten. De teams zijn kleurrijk, jong en oud is betrokken en ook oudvluchtelingen maken deel uit van de teams.
Deskundigheidsbevordering Basiscursus
op hebben. Er werden voor de betreffende medewerkers enkele informatie-/instructiedagen door de belastingdienst georganiseerd met betrekking tot het gebruik van tokens.
Islamdag Op verzoek van de verschillende locaties werd er regionaal een Islamdag georganiseerd voor alle medewerkers van VluchtelingenWerk Zeeland. Hiervoor werd een landelijke trainer naar Zeeland gehaald.
Alle nieuwe medewerkers zijn verplicht de tweedaagse basiscursus te volgen. Deze werd in 2014 twee keer door een vaste medewerker in Zeeland aangeboden. In de cursus wordt aandacht besteed aan asielprocedure, begeleiding, gesprekstechnieken en interculturele communicatie.
Landelijke trainingen en opleidingen
Training hervestigde vluchtelingen
VluchtelingenWerk Zeeland maakt gebruik van een beveiligd regionaal vrijwilligersregistratiesysteem waarin gegevens van alle in dienst zijnde vrijwilligers worden opgenomen.
In Hulst werden de speciaal hiervoor geworven vrijwilligers door een training voorbereid op de komst van hervestigde vluchtelingen. In deze training werd aandacht besteed aan algemene achtergrondinformatie over de UNHCR en hervestigde vluchtelingen en specifieke informatie over de groep vluchtelingen die in Hulst zou komen wonen. Ook werd er ingegaan op tips en aandachtspunten in de begeleiding van deze specifieke groep vluchtelingen.
Toeslagenservicepunt VluchtelingenWerk Zeeland is een Toeslagenservicepunt voor de belastingdienst. Het doel van het servicepunt is het ondersteunen van vluchtelingen zodat zij op tijd de toeslag krijgen waar zij recht
15 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Landelijk organiseert VluchtelingenWerk Nederland jaarlijks vele cursussen, trainingen en themadagen waaraan de medewerkers vanuit Zeeland kunnen deelnemen.
Registratiesystemen
Ook wordt er gewerkt met het landelijke cliëntenregistratiesysteem Vluchtelingen Volg Systeem (VVS), een beveiligd systeem waarin digitaal dossiers worden bijgehouden van de cliënten. Bij het eerste contact van een asielzoeker met VluchtelingenWerk wordt een dossier aangemaakt wat telkens achter de schermen mee verhuist met de cliënt. In dit dossier wordt alle relevante informatie en de voortgang in de begeleiding gerapporteerd. Naast persoonlijke inlogcodes hebben alle medewerkers die in VVS werkzaamheden verrichten een token ontvangen voor extra beveiliging.
Fondsen(werving) Vluchtelingen die na het verkrijgen van een verblijfsvergunning een bestaan in Nederland proberen op te bouwen, beginnen met vrijwel niets. Bij de gemeentelijke kredietbank gaan de vluchtelingen een inrichtingskrediet aan om hun woning in te richten en zodoende beginnen ze dus direct met schulden. De vluchtelingen komen vaak voor hoge kosten te staan in met name gezinsherenigingsprocedures, maar ook reiskosten naar een advocaat, legeskosten voor verblijfsvergunningen; kosten waar ze nauwelijks voor hebben kunnen sparen. 2014 was het jaar dat het landelijke VluchtelingenFonds werd overgeheveld naar de regionale stichtingen. Vluchtelingen kunnen een beroep doen op dit fonds en onder bepaalde voorwaarden een bijdrage ontvangen; bijvoorbeeld voor legeskosten en ticketkosten voor gezinsherenigers. Buiten dit VluchtelingenFonds had VluchtelingenWerk Zeeland voorheen ook een eigen noodfonds waarin lokaal geworven fondsen bij kerken en
andere vrijgevige organisaties of particuliere donateurs werden gestort. Per 1 januari 2014 is het noodfonds met de nog beschikbare financiële middelen overgedragen aan het Zeeuwse Noodfonds voor vluchtelingen ‘Refugium’. Een regionaal onafhankelijk noodfonds met het doel vluchtelingen, die cliënt zijn van VluchtelingenWerk Zeeland, in noodgevallen te ondersteunen. Hiervoor zal Refugium actief regionaal fondsen werven. Refugium werkt met een eigen bestuur en eigen website. Naast het onder bepaalde voorwaarden financieel ondersteunen van vluchtelingen is het voor de vluchtelingen ook mogelijk om een geldlening aan te gaan bij Refugium. Onderling werd afgesproken dat het VluchtelingenFonds als voorliggend noodfonds zou fungeren en er aanvullend beroep zou worden gedaan op Refugium. Het VluchtelingenFonds was aan het eind van het jaar uitgeput. Elf aanvragen voor bijdragen in gezinsherenigingen, zes uitkeringen in de categorie daggeld en een maal bijzondere nood zijn vanuit het VluchtelingenFonds gehonoreerd. In het verslagjaar is twee maal een beroep gedaan op Refugium en deze aanvragen zijn beide gehonoreerd. Binnen Refugium is men met name bezig geweest met het onderzoek naar de werving van aanvullende fondsen t.b.v. de vluchtelingen in Zeeland.
Wereldreis door Terneuzen In samenwerking met Switch (dat gedrag stimuleert dat bijdraagt aan een duurzame en rechtvaardige wereld) organiseerde Stichting Jeugd- en Jongerenwerk een wereldreis door Terneuzen. Tijdens deze wereldreis stonden migratie en de multiculturele samenleving binnen Terneuzen centraal. Dit had als doel om Terneuzen en haar inwoners met al haar verschillen, overeenkomsten en gewoontes beter te kennen. Op 17 september 2014 kreeg Vluchtelingenwerk Zeeland bezoek van een aantal scholieren van praktijkschool de Sprong. De middag begon met een hartelijk welkom van de coördinator. Vervolgens werd er door middel van een kindvriendelijke powerpoint-presentatie uitgelegd wat Vluchtelingenwerk Nederland is en wat de werkzaamheden binnen de gemeente Terneuzen zijn. Na de presentatie werd de groep in tweeën gedeeld en kregen de scholieren de gelegenheid om door middel van een speedmeet in gesprek te raken met de vluchtelingen. Het doel van de gesprekken was om de scholieren een beeld te geven van het leven van een vluchteling en wat voor impact dit heeft op het opbouwen van een nieuw bestaan in een nieuwe samenleving. Voor de Wereldreis had VluchtelingenWerk vier vluchtelingen uitgenodigd om hun verhaal te doen. De scholieren kregen kaartjes met vragen aangereikt, die dienden als leidraad voor een gesprek. Het was mooi om te zien hoe het gesprek tussen twee verschillende mensen, met totaal verschillende achtergronden, op gang kwam en de onderlinge interactie te zien. De scholieren creëerden door middel van het vragenspel een zekere zin van bewustwording met betrekking tot het leven van een vluchteling en zijn/haar verhaal. Rachid Roemeratoe Stagiair 4e jaars Social Work HZ
16 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
Bestuur Beleidsperiode 2013-2016 Uitvoering beleidsplan ¨Op de bres voor de vluchteling, slank en slim¨ VluchtelingenWerk Zeeland voert een meerjarig beleidsplan uit voor de periode 2013-2016 ¨Op de bres voor de vluchteling, slank en slim¨. Dit beleidsplan werd opgesteld in 2012, het jaar gekenmerkt door een historisch lage instroom van asielzoekers in Nederland. Twee jaar later is het aantal asielzoekers door oorlogen in het Midden Oosten verdubbeld. Zo ook het aantal vluchtelingen, via de verplichte huisvestingstaakstelling van vergunninghouders te huisvesten in de Zeeuwse gemeenten. Dergelijke schommelingen in aantallen nopen tot snelle organisatorische aanpassingen. Grote fluctuaties vormen een behoorlijke uitdaging en stellen de flexibiliteit van de organisatie op de proef. VluchtelingenWerk Zeeland krijgt te maken met veranderingen in het sociale domein en met de verdubbeling van het aantal huisvestingen van statushouders in Zeeland. De organisatie heeft zich daarop voorbereid en zet de komende jaren in op:
Burgerkracht Burgerkracht staat voor de eigen kracht van de burger. Zowel de burger die zich als vrijwilliger inzet voor de vluchteling, als de vluchteling die vanuit eigen kracht zoveel mogelijk zelf de regie neemt. De vrijwilliger helpt de vluchteling met het wortelen in de eigen directe leefomgeving.
Wederkerigheid De Zeeuwse samenleving helpt de vluchteling bij het opbouwen van een nieuw bestaan. Wederkerig helpt de vluchteling bij het opbouwen van de Zeeuwse samenleving.
Ondersteuning vrijwilliger De vrijwilliger steunt de vluchteling vanuit het eigen specialisme. De betaalde kracht ondersteunt vervolgens de vrijwilliger met respect voor diens specialisme.
Samenwerking binnen netwerk VluchtelingenWerk Zeeland werkt samen met alle organisaties die vanuit de Zeeuwse samenleving vluchtelingen ondersteunen.
Slank en slagvaardig We voldoen aan de kwaliteitseisen maar zijn daarbij praktisch. Kijken, denken en doen. VluchtelingenWerk Zeeland is lokaal aanwezig, niet noodzakelijk overal een kantoor, wel overal ontmoeting.
Werkplan 2014 Het beleidsplan van de stichting wordt uitgevoerd aan de hand van werkplannen op stichtings- en locatieniveau. Werkplannen zijn een sturingsmiddel om de beoogde resultaten op alle niveaus te kunnen behalen en tevens te sturen op kwaliteit van de werkuitvoering. Op vaste momenten in het jaar wordt getoetst op resultaat en uitvoerbaarheid. Op ijk momenten kan beleid indien nodig aangepast, c.q. bijgesteld worden.
Besturen is vooruitzien! Een vooruitblik naar 2015 Ten aanzien van de uitvoering van onze missie willen we de volgende doelen verwezenlijken: • Asielzoekers in de AZC´s krijgen juridische ondersteuning tijdens hun asielaanvraag • Afgewezen asielzoekers in de AZC´s krijgen begeleiding op maat, gericht op vrijwillige terugkeer naar eigen land • Vluchtelingen die een vergunning tot verblijf hebben gekregen worden begeleid op weg naar zelfredzaamheid • VluchtelingenWerk Zeeland biedt begeleiding aan tijdens huisvesting, inburgering, integratie en participatie van vluchtelingen met een verblijfsvergunning en bij het vinden van werk • VluchtelingenWerk Zeeland voert projecten uit gericht op integratie en participatie, toeleiding naar werk en schuldhulpverlening. Nog lopende projecten worden uitgevoerd en een nieuw project Eurowijzer wordt opgestart. • VluchtelingenWerk Zeeland streeft naar een divers vrijwilligersbestand, dat een afspiegeling is van de Zeeuwse samenleving • VluchtelingenWerk Zeeland is een organisatie die motiveert, in staat is de medewerkers deskundig te maken en weet deze aan zich te binden • VluchtelingenWerk Zeeland houdt haar vrijwilligers deskundig door goede training en opleiding • VluchtelingenWerk Zeeland speelt in op fluctuaties in aantallen asielzoekers en vluchtelingen door snelle werving van nieuwe vrijwilligers • VluchtelingenWerk Zeeland waardeert haar vrijwilligers met een waarderingsbeleid • VluchtelingenWerk Zeeland speelt in op de gemeentelijke veranderingen en subsidie bezuinigingen door samenwerking te zoeken binnen de decentralisaties in het sociale domein
Herijking organisatieschaal Steeds opnieuw duikt de vraag op in hoeverre de organisatieschaal van VluchtelingenWerk Zeeland toereikend is om adequaat in te kunnen spelen op dergelijke fluctuaties in aantallen asielzoekers en vluchtelingen. En in staat is onder druk van toenemende bezuinigingen zelfstandig te kunnen blijven functioneren.
17 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
VluchtelingenWerk Zeeland zou op financiële gronden als zelfstandige stichting nog in leven kunnen blijven. Het is echter de vraag in hoeverre deze zelfstandigheid ook op inhoudelijke en organisatorische gronden haalbaar en wenselijk is gelet op de bovenstaande uitdagingen. We willen een adequaat aanbod aan de vluchtelingen bieden. We willen voldoen aan de kwaliteitseisen van VluchtelingenWerk Nederland. Herijking is nodig.
en effectiever werken in de omgevormde landelijke organisatie, waarin de kwaliteit van de dienstverlening verder toeneemt, zijn daarbij voor VluchtelingenWerk Zeeland de sleutelbegrippen. Vanuit de Zeeuwse stichting zal vooral gelet worden op het behoud van de goede werksituatie op de locaties en de goede relaties met de lokale en regionale overheid en met de samenwerkingspartners.
Oplossingen
In 2015 wordt in Middelburg een nieuw AZC geopend. VluchtelingenWerk Zeeland bereidt zich daarop voor door werving en opleiding van nieuwe vrijwilligers en inzet van een deskundige beroepskracht.
Er is in de samenleving weinig draagvlak voor vluchtelingen en asielzoekers. De overheid bezuinigt sterk en schrapt in de subsidierelaties met verschillende partners. Om in de toekomst het vluchtelingenwerk uit te kunnen blijven voeren moeten er stappen gezet worden om de organisatie zo solide en fluctuatie bestendig mogelijk te houden. De persoonlijke begeleiding van asielzoeker en vluchteling kan dan onverminderd met vrijwilligers, ondersteund door beperkt aantal beroepskrachten, worden uitgevoerd. We zien nu immers dat de financiën en de facilitering van medewerkers bij een aantal regionale stichtingen onder druk staan. Mogelijk moeten een aantal ondersteunende taken meer geconcentreerd worden georganiseerd.
Nieuwe ontwikkelingen
Relatiebeheer VluchtelingenWerk Zeeland investeert in goede relaties met bestaande opdrachtgevers en zet zich in voor de optimale begeleiding van vluchtelingen in de gemeenten waar VluchtelingenWerk niet actief is, in de zogenaamde ‘witte vlekken gemeenten’.
Bijzondere aandacht gaat uit naar de veranderopdracht van VluchtelingenWerk Nederland en omvorming van de landelijke vereniging tot vijf regionale stichtingen van VluchtelingenWerk Nederland, gefaciliteerd door een landelijk bureau. VluchtelingenWerk Zeeland heeft in 2014 het besluit genomen zich aan te sluiten bij de nog te vormen regio Zuidwest Nederland. Efficiënter
Locaties Taak Stelling
Nieuwkomers Uitgenodigden Cliënten (incl. gezins- herenigers)
Cliënten buiten officiële begeleiding
Vrijwilligers
Stagiair(e)s
Taalcoaches
AZC Goes
n.v.t
n.v.t.
8
2
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t
316
De Bevelanden: Borsele 22 16 16 42 niet bekend Goes/Noord-Beveland 42 15 23 76 Kapelle 12 6 3 18 Reimerswaal 21 8 15 38
12 -- -16 8 4 6 -- -8 -- --
Hulst
26 20
Schouwen-Duiveland 32
24
11
59 --
17
1
--
11
80
12
2
3
3
Terneuzen
51 23
29
94 18
18
2
--
Walcheren
106 102
5
232 59
28
3
2
Totaal
312 214
113
955 80
125
18
9
18 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
VluchtelingenWerk Zeeland in cijfers Staat van baten en lasten over 2014
19 / VluchtelingenWerk Zeeland - Jaarverslag 2014
VluchtelingenWerk Zeeland Hoe is VluchtelingenWerk Zeeland georganiseerd?
Team projecten
VluchtelingenWerk Zeeland bestaat uit vrijwilligers, coördinatieteam, team projecten, administratie, bestuur en directie.
• • •
Vrijwilligers Vrijwilligers zijn een onmisbare schakel in het contact met de vluchtelingen. Zij verwezenlijken de missie: zij zorgen ervoor dat Nederland een open en gastvrij land is voor vluchtelingen. VluchtelingenWerk Zeeland bestond eind 2014 uit ± 150 vrijwilligers - inclusief taalcoaches - en stagiairs op 6 locaties.
Bestuur Het bestuur bestaat uit zes onbezoldigde bestuursleden. De bestuursleden zijn benoemd voor een periode van vier jaar en kunnen twee keer worden herbenoemd. Bij de bestuursvergaderingen is ook de directeur aanwezig. Bestuursleden zijn portefeuillehouders en de portefeuilleverdeling is: • Frans Hamelink: voorzitter (personeel en organisatie) • Doede Holtkamp: plaatsvervangend voorzitter (beleidsplanning) • Theo van Campen: penningmeester • Gerard de Nijs: secretaris (verslaglegging, advisering en beleidsontwikkeling) • Petra Elbertsen: bestuurslid (communicatie en vrijwilligersbelangen) • Willem van Voorst Vader: bestuurslid (juridische zaken)
Directie Het bestuur heeft de dagelijkse leiding van de stichting gedelegeerd aan directeur Željana Miljuš met ondersteuning van secretaresse Ritha Vogel en financieel medewerkster Judith van den Bovenkamp.
Locaties De locaties Borsele, Goes/Noord-Beveland, Kapelle en Reimerswaal zijn per 1-1-2014 samengevoegd tot één locatie De Bevelanden. De dagelijkse leiding op alle locaties is gedelegeerd aan coördinatoren/ werkbegeleiders: Locatie AZC Goes: Locatie De Bevelanden: Locatie Hulst: Locatie Terneuzen: Locatie Schouwen-Duiveland: Locatie Walcheren:
Ko de Visser Luc Willem / Ko de Visser / Imke Tramper (m.i.v. 1-10-2014) Desiree Vale / Imke Tramper (vervanging) Desiree Vale / Imke Tramper (vervanging) Paula Schiettekatte / Jeannette van Leussen (tijdelijk) Adrie Koelemaij / Ronneke van den Wildenberg Tekle Izaz (administratief medewerker tot maart 2014)
Ko de Visser, projectcoördinator Huib Bouwman, projectcoördinator Jeannette van Leussen, projectcoördinator
Contactgegevens Regionaal afdelingskantoor Westsingel 58-01, 4461 DM Goes Tel. 0113-820212,
[email protected] Locatie AZC Goes Albert Plesmanweg 23-02, 4462 GC Goes Tel. 0113-820242,
[email protected] Locatie De Bevelanden Westsingel 58-01, 4461 DM Goes Tel. 0113-820211,
[email protected] Locatie Hulst Broodmarkt 8, 4561 CC Hulst Tel. 0114-315906,
[email protected] Locatie Schouwen-Duiveland Calandplein 1, 4301 LZ Zierikzee Tel. 0111-407011,
[email protected] Locatie Terneuzen Rosegracht 2, 4531 HC Terneuzen Tel. 0115-820205,
[email protected] Locatie Walcheren Segeersweg 46, 4337 LD Middelburg Tel. 0118-633500,
[email protected]
Op de website van VluchtelingenWerk Zeeland www.vluchtelingenwerkzeeland.nl kunt u meer informatie vinden en verhalen lezen over het werk van VWZ en de ervaringen van de vrijwilligers. Bent u geïnteresseerd in het jaarverslag van de landelijke vereniging van VluchtelingenWerk, neemt u dan een kijkje op www.vluchtelingenwerk.nl Wilt u doneren aan het noodfonds Refugium? Doneer dan op IBAN: NL08ABNA0547222424 ten name van Stichting Noodfonds Vluchtelingen Zeeland.