Jaarverslag 2014
VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord
Inhoud Vluchten doe je niet zomaar 5 VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord 7 Ondersteuning tijdens de asielprocedure 9 Maatschappelijke begeleiding 12 Juridische begeleiding in gemeenten 14 Inburgeren met VluchtelingenWerk 15 Belangenbehartiging 17 Organisatie en beleid 18
Management Team
Dit jaarverslag is een uitgave van VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord
Wilma Th. Nijborg (directeur-bestuurder) Harry Wijnberg (regiomanager Rijn- en Bollenstreek)
Redactie
Petran Tulkens (regiomanager)
Angela van der Lans
Angela van der Lans (regiomanager Gouwestreek)
Inge Gillis
Bert Slager (regiomanager Leiden, Leidschendam-Voorburg en
Suze Hallman
Lansingerland)
Ruud Montagne Bert Slager
Raad van Toezicht
Gerard Faber
Dhr. A.J.W. Kohlbeck (voorzitter) Mevr. G. Gravesteijn-Witvoet
Fotografie
Mevr. mr. drs. H. Janssen
Medewerkers VWZHN en Beeldbank VluchtelingenWerk
Mevr. mr. F.A.M. van der Klauw-Koops Dhr. drs. A. Tieleman
Ontwerp
Dhr. ir. T.J. Halma
Tangerine Design, Rotterdam
Adresgegevens
Eindredactie en opmaak
VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord
Terp 10 Communicatie, Oosterbierum
Oude Rijn 44c 2312 HG Leiden
Druk
071 5663128
Hoekstra Drukkerij
[email protected]
April 2015
www.vwzhn.nl
750 stuks
Actief voor vluchtelingen Voorwoord
Wilma Th. Nijborg
De verhoogde instroom van vluchtelingen in 2014 in Nederland zal niemand zijn ontgaan. Door de burgeroorlog in Syrië, de voortgaande onderdrukking in Eritrea en de burgeroorlog in Somalië zochten veel mensen met gevaar voor eigen leven een veilig heenkomen. Deze instroom had impact op vrijwel alle werkzaamheden van VWZHN, zowel in de opvangcentra in Katwijk en Wassenaar als in de gemeenten. Voor de juridische teams op de centra betekende dat meer cliënten en een grotere diversiteit aan taken, waaronder het ondersteunen bij de aanvragen van gezinsherenigingen. Ook in de gemeenten had de verhoogde instroom gevolgen. Het aantal gestarte trajecten is met een derde toegenomen. Om al het werk te kunnen uitvoeren zijn 7 assistent-werkbegeleiders aangesteld en veel nieuwe vrijwilligers aangenomen. Ook onze vele ervaren medewerkers hebben zich geweldig ingezet. Het huisvesten van vluchtelingen en het bekostigen van de noodzakelijke maatschappelijke begeleiding stelde gemeenten voor grote uitdagingen. De bezuinigingen en de toename van taken van gemeenten maakten het nog lastiger. De financiering van de maatschappelijke begeleiding door de rijksoverheid is onvoldoende. Volgens een rapport van de VNG moeten gemeenten gemiddeld € 3.300,- toeleggen op een traject voor maatschappelijke begeleiding (VNG 27 november 2014). We werkten intensief samen met wethouders en beleidsmedewerkers om de toegenomen werkzaamheden goed af te stemmen. Een goede start voor vluchtelingen is essentieel, zeker omdat het sociale netwerk in het begin ontbreekt. Daarom moet maatschappelijke begeleiding ook in de komende jaren duurzaam gefinancierd worden. VWZHN heeft dit bij alle gemeenten in haar werkgebied aan de orde gesteld. Verheugend is dat vanuit verschillende gemeenten actief is meegedacht over de toekomst van de ondersteuning van vluchtelingen. Soms leidde dat tot andere keuzes voor de samenwerking. Een goede start van vluchtelingen werd daarbij onderstreept. VWZHN levert een belangrijke bijdrage aan de belangenbehartiging voor vluchtelingen, zowel regionaal als landelijk. Deze bijdrage leveren we door participatie in onderzoeken, werkgroepen en rapportages. Door onze zorgvuldige dossieropbouw hebben we bijvoorbeeld veel bijgedragen aan de signalering van problemen bij naturalisatie die de houders van een Pardonvergunning nu ondervinden. Naast deze ontwikkelingen hebben we kans gezien belangrijke plannen uit te voeren. Voor alle medewerkers zijn Verklaringen Omtrent Gedrag aangevraagd. De veiligheid van de ICT-systemen is sterk verbeterd. In dit jaarverslag nemen de medewerkers van VWZHN, vrijwilligers en vluchtelingen u met verhalen en foto´s mee in onze realiteit van 2014. Al onze medewerkers en vrijwilligers, die zich in samenwerking met andere partners hebben ingezet om de huisvesting en daarop volgende begeleiding van vluchtelingen te realiseren in 2014 verdienen meer dan een enorme pluim! Wilma Th.Nijborg Directeur-bestuurder VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord
In Nederland op zoek naar een veilig leven
Definities Asielzoeker - Iemand die ‘asiel’ aanvraagt in een ander land. Asiel betekent ‘bescherming tegen vervolging’. Vluchteling - Iemand die in zijn eigen land vervolgd of bedreigd wordt vanwege ras, religie, seksuele geaardheid, etniciteit, sociale groep of politieke overtuiging. Ook groepen mensen die op de vlucht slaan voor bijvoorbeeld oorlogsgeweld noemen we ‘vluchtelingen’. Migrant - Iemand die vrijwillig naar een ander land verhuist, bijvoorbeeld voor werk, opleiding of het aangaan van een relatie. Soorten opvanglocaties in onze regio: Pre-POL (Duinrell) - Locatie waar asielzoekers wachten tot hun asielprocedure start AZC (Katwijk) - Opvang waar asielzoekers wachten op de beslissing op hun asielaanvraag Gezinslocatie (Katwijk) - Opvanglocatie voor uitgeprocedeerde gezinnen
Vluchten doe je niet zomaar Mensen die op de vlucht slaan, doen dat niet zomaar. Ze vluchten omdat ze gevaar lopen. Vanwege oorlog bijvoorbeeld, of omdat ze bedreigd of vervolgd worden. Vluchtelingen verlaten hun land en laten daarbij vrienden, familie en bezittingen achter op zoek naar bescherming in een ander land. Wereldwijd zijn miljoenen mensen op de vlucht. De meesten vluchten naar een buurland, of blijven in een ander deel van hun eigen land. Een klein deel zoekt bescherming in Nederland.
Vluchtelingenverdrag Het land waar asiel wordt gevraagd moet nagaan of de asielzoeker valt onder het Vluchtelingenverdrag. Dit gebeurt in de asielprocedure. Volgens het Vluchtelingenverdrag is een vluchteling iemand die in zijn thuisland gegronde vrees heeft voor vervolging. Redenen voor vervolging kunnen zijn: ras, godsdienst, etniciteit, politieke overtuiging of seksuele voorkeur. De asielzoeker kan in eigen land geen bescherming krijgen tegen deze vervolging. In Nederland beslist de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over de asielaanvraag en daarmee of de asielzoeker erkend wordt als vluchteling.
Erkende vluchtelingen In Nederland wonen nu tussen de 200.000 en 250.000 erkende vluchtelingen, die de afgelopen decennia in Nederland asiel kregen. De meesten van hen hebben inmiddels de Nederlandse nationaliteit. In 2013 vragen 14.399 mensen asiel aan. In 2014 zoeken 23.935 mensen in ons land een veilig heenkomen. Dit komt met name door de burgeroorlog in Syrië.
Syrië: miljoenen mensen op drift In Syrië is sinds 2011 een burgeroorlog aan de gang die al aan meer dan honderdduizend mensen het leven heeft gekost. Miljoenen Syriërs zijn ontheemd of naar een buurland gevlucht. In 2013 zoeken 2.675 Syriërs in ons land bescherming, in 2014 zijn dat er maar liefst 9.460.
Eritrea: onderdrukking en eindeloze dienstplicht Eritrea kent een van de meest onderdrukkende regimes ter wereld. Kritiek op de regering is verboden en tegenstanders worden gearresteerd. De dienstplicht, die meer dan tien jaar kan duren, is voor velen een reden om te vluchten. Wie het land probeert te ontvluchten loopt kans om aan de grens te worden neergeschoten.
Somalië: al jaren oorlog Veel Somaliërs zijn hun land ontvlucht omdat er al jaren een oorlog woedt. Burgers lijden er onder geweld van diverse rebellengroeperingen — onder meer Al Shabaab — en van het regeringsleger. Meer dan een miljoen Somaliërs zijn verdreven uit hun huizen. Duizenden mensen ontvluchten maandelijks het land.
5 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Vluchtelingen in getallen Begin 2014 waren er wereldwijd 11,7 miljoen vluchtelingen, waarvan er 1,2 miljoen (9,9%) in Europa zijn opgevangen. De afgelopen jaren zochten jaarlijks tussen de 10.000 en 15.000 mensen asiel in Nederland. In 2014 was dit 3,9% van alle asielverzoeken in Europa. Het aantal asielzoekers bedraagt jaarlijks minder dan 10% van het aantal immigranten in Nederland. De tabel hieronder toont de belangrijkste herkomstlanden van asielzoekers die in 2014 in Nederland asiel aanvroegen. Het betreft zogenaamde ‘eerste aanvragen’. Mensen die voor de tweede keer een asielprocedure startten, zijn in deze getallen niet meegenomen.
Asielaanvragen in NL (2014)
bron: CBS
Land Aantal asielaanvragen Percentage Syrië 9.460 39,5% Eritrea 3.925 16,4% Onbekend 3.290 13,7% Somalië 875 3,7% Irak 730 3,0% Iran 560 2,3% Afghanistan 500 2,0% Soedan 200 0,8% China 130 0,5% Ethiopië 125 0,5% Overig 4.140 17,2% Totaal 23.935
100%
‘Dank u God dat ik weer met mijn vrouw en kind mag zijn’
Gelukkig in Nederland Russom en Genet vluchtten met hun zoontje Naher weg uit hun geboorteland - Eritrea. Geld om met z’n drieën naar Europa te vluchten was er niet. Moeder en zoon wachtten in Soedan, Russom reisde in zijn eentje verder: ‘Ik heb 15.000 dollar betaald om te kunnen vluchten. Mijn familie heeft geholpen om dit bedrag bij elkaar te krijgen. It’s a hard business.’ In Nederland vroeg Russom asiel aan. Na een procedure van zes maanden kreeg hij een verblijfsvergunning en een woning in Lisse. Direct startte hij een procedure voor gezinshereniging: ‘VluchtelingenWerk in Lisse heeft me heel goed geholpen. Ze hebben de tijd voor me genomen en hebben me advies gegeven. Ik ben ze daar heel dankbaar voor. Dankzij hun hulp mochten mijn vrouw en kind al na een half jaar naar Nederland komen!’ Russom en Genet hadden een jaar geen contact. Dat was te gevaarlijk. Russom: ‘Toen ik mijn gezin weer zag kon ik mijn emoties niet onder controle houden, het was ongelooflijk. Ik zei: “Dank u God dat ik weer met mijn vrouw en kind mag zijn.” Ik ben zo blij! Russom en zijn gezin zijn gelukkig in Nederland: ‘Het is hier heel mooi en de mensen zijn behulpzaam. Er is respect voor elkaar, dat heb ik nooit eerder meegemaakt. De dag dat ik aankwam in Nederland was als een nieuwe geboorte.’
VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord komt op voor de rechten van vluchtelingen en asielzoekers in onze regio (zie het kaartje op de laatste pagina van dit jaarverslag). We behartigen hun belangen, helpen bij toelating, ondersteunen hen als zij een bestaan in ons land gaan opbouwen en werken aan draagvlak in de samenleving. VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord is een professionele organisatie met deskundige en betrokken vrijwilligers en stagiairs onder leiding van betaalde krachten. Om ons doel te bereiken werken we samen met organisaties die verantwoordelijk zijn voor opvang, bescherming, inburgering en integratie van vluchtelingen en migranten. Opkomen voor rechten Asielzoekers die in Nederland aankomen hebben vaak een lange en vermoeiende reis achter de rug. Hun asielprocedure start al snel, waardoor ze worden overstelpt met nieuwe indrukken en ambtelijke informatie. Vrijwilligers van VluchtelingenWerk in de centra staan deze asielzoekers bij. Ze geven informatie over de procedure en de wijze waarop een asielaanvraag onderbouwd moet worden. Na de — altijd tijdelijke — vergunningverlening bewaken onze vrijwilligers in de gemeenten kritische termijnen en helpen zonodig bij verlenging van de aanvraag en eventueel naturalisatie. Indien de kans op een vergunning nihil is, helpt VluchtelingenWerk bij het vinden van een realistisch toekomstperspectief. Vrijwillige terugkeer kan dan een optie zijn. Vanaf pagina 9 leest u meer over onze activiteiten op het gebied van rechtsbescherming.
Een nieuw bestaan helpen opbouwen Als een vluchteling een vergunning krijgt, verlaat hij het asielzoekerscentrum en verhuist naar een huis in een gemeente. Daar moet veel geregeld worden. De inrichting, een school voor de kinderen en een huisarts, maar ook zaken die voor ons vanzelfsprekend zijn. Bijvoorbeeld een BSN, een inkomen en een zorgverzekering. VluchtelingenWerk wijst aan iedere vluchteling of gezin een vrijwilliger toe die hen ondersteunt bij hun integratieproces. Daarnaast voeren we veel projecten uit die vluchtelingen helpen een volwaardig bestaan in Nederland op te bouwen. Deze zijn gericht op verbetering van het Nederlands, meedoen in de buurt, vrijwilligerswerk, opleiding en werk. VluchtelingenWerk biedt bovendien zelf inburgeringscursussen aan om binnen de gestelde termijn het verplichte inburgeringsexamen te halen. Meer hierover leest u vanaf pagina 15.
Belangenbehartiging Naast individuele belangenbehartiging maken we ons ook lokaal, regionaal en landelijk sterk voor de belangen van vluchtelingen en asielzoekers. Landelijk pleitten we ondermeer voor het Kinderpardon en ageerden tegen het opsluiten van asielzoekers, alleen omdat ze op Schiphol de bescherming van Nederland vroegen. Lokaal vragen we doorlopend aandacht voor onze doelgroep bij gemeenten, bedrijven en de rest van de samenleving. Meer over belangenbehartiging en het creëren van draagvlak voor vluchtelingen leest u vanaf pagina 17.
7 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Vrijwilligers Het werk van VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord is mogelijk door de vele vrijwilligers in onze regio. Dankzij hun inzet blijft ons werk betaalbaar en kunnen we vluchtelingen op maat begeleiden. Vrijwilligers helpen ook het draagvlak in de samenleving te versterken. Ze kennen de buurt waar de vluchteling woont en kunnen hem helpen integreren. Vrijwilligers kunnen rekenen op goede begeleiding. De betaalde krachten zorgen voor de randvoorwaarden en beleid. Zij geven leiding en bieden ondersteuning. Eind 2014 telde onze organisatie 46 betaalde krachten en 345 vrijwilligers. Door de toename van het aantal cliënten in onze regio, deden we ons best nieuwe vrijwilligers te werven. Dat bleek succesvol: in de loop van het jaar mochten we 134 nieuwe collega’s verwelkomen. Zij kregen allemaal een grondige basistraining, waar nodig eventueel aangevuld met specifieke bijscholing.
Aantal vrijwilligers eind 2014 Totaal Nieuw Maatschappelijk 147 46 Taalcoach / inburgering 121 57 Juridisch 17 11 Jobcoach 11 5 Stagiair 10 7 Scholierenvoorlichter 8 2 Overig 31 6 Totaal 345 134
Een vrijwilliger van VluchtelingenWerk legt de Nederlandse formulieren uit.
Levensbedreigend ziek in een gezinslocatie Mevrouw O. komt uit Mongolië en vluchtte met haar man en dochtertje naar Nederland. Ze heeft een levensbedreigende leveraandoening, waarvoor in Mongolië geen behandeling mogelijk is. Haar gezondheid is zo precair dat ze van haar Nederlandse artsen niet mag reizen. Als de asielaanvraag van mevrouw O. en haar gezin – terecht – afgewezen wordt, doet ze een beroep op haar medische noodsituatie. VluchtelingenWerk begeleidt haar intensief, onder meer door medische informatie te verzamelen en financiën te zoeken voor de hoge legeskosten van de aanvraag. Na ruim drie jaar procederen krijgt mevrouw O. in 2014 een humanitaire verblijfsvergunning. Haar man en dochtertje hebben helaas geen vergunning. Zolang hun procedure nog loopt, verblijft het gezin noodgedwongen in de gezinslocatie. Mevrouw O. hoopt dat ze gauw geopereerd kan worden en dat ze ooit weer met haar gezin in een eigen huis kan wonen.
Ondersteuning tijdens de asielprocedure Tijdens de asielprocedure ondersteunen onze medewerkers asielzoekers. Zo wonen ze gesprekken bij die de asielzoeker heeft met de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en geven informatie over de asielprocedure. In 2014 verdubbelde de opvanglocatie in Katwijk in grootte. Ook werden er in Duinrell weer tijdelijk asielzoekers opgevangen. Op alle opvanglocaties waren vrijwilligers en werkbegeleiders van VluchtelingenWerk actief.
Grote uitdaging Vooral door de burgeroorlog in Syrië groeide het aantal asielzoekers afgelopen jaar flink. Overal in Nederland zijn nieuwe asielzoekerscentra opgezet en bestaande centra uitgebreid. Aan het eind van het jaar nam ook in onze regio de opvangcapaciteit toe. In Katwijk werd de bestaande locatie uitgebreid met een AZC, in Wassenaar werd een tijdelijke PrePOL geopend. Voor VluchtelingenWerk betekent dit dat ons juridisch team meer cliënten opvangt en bovendien meer taken heeft.
Gezinslocatie Katwijk In Katwijk werken wij op een gezinslocatie met 550 bewoners. Officieel biedt een gezinslocatie opvang aan uitgeprocedeerde gezinnen. In de praktijk woonden er in het centrum echter ook gezinnen die nog wachten op een definitieve beslissing en gezinnen die al een verblijfsvergunning hebben, maar nog wachten op eigen woonruimte. Voor al deze cliënten bieden wij begeleiding op maat. Het aanbod kan bestaan uit juridische begeleiding, sociaal maatschappelijke begeleiding en coaching bij (duurzame) terugkeer. In 2014 had ons team in Katwijk 312 actieve dossiers in portefeuille en begeleidden we 592 personen .
AZC Katwijk In Katwijk is in korte tijd een AZC-complex gebouwd voor de opvang van 600 asielzoekers. Half november kwamen de eerste bewoners: vooral mannen uit Syrië. Vanwege de oorlog in hun land krijgen zij snel een verblijfsvergunning. Hun gezinnen verblijven meestal nog in vluchtelingenkampen in Turkije, Libanon, Jordanië of Irak. VluchtelingenWerk helpt bij de procedure voor gezinshereniging. Alleen al in december gaven we ondersteuning bij de aanvraag van 100 gezinsherenigingen.
PrePol Ook de PrePol in Duinrell ging open op 5 november. De PrePol is een soort wachtkamer voordat de asielprocedure in een POL (proces opvanglocatie) daadwerkelijk start. Onze begeleiding in een PrePol is dan ook heel basaal. We geven voorlichting over de asielprocedure en over de rechten en plichten tijdens het verblijf op een PrePol.
9 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Enthousiaste jonge vrijwilligers De uitbreiding van onze taken en toename van het aantal cliënten maakte dat we op zoek moesten naar nieuwe medewerkers voor de Centrale Opvang. De werving van nieuwe vrijwilligers was intensief, maar succesvol. Na de zomer startten 14 enthousiaste, nieuwe vrijwilligers met het inwerkprogramma. Wat opvalt is de leeftijd van deze nieuwe vrijwilligers. Veel van hen zijn twintigers die nog studeren of pas afstudeerden. Eind 2014 werken 20 vrijwilligers voor VWZHN in de Centrale Opvang. Ook het aantal betaalde medewerkers is uitgebreid. Sinds november zijn 4 betaalde medewerkers actief in de Centrale Opvang in administratieve ondersteuning, werkbegeleiding en coördinatie.
Juridische begeleiding
Kinderpardon: doorprocederen en burgemeesterbrieven
Tijdens de asielprocedure is onze belangrijkste taak juridische begeleiding. We ondersteunen asielzoekers tijdens juridische procedures; van het eerste asielverzoek tot de procedure voor gezinshereniging.
Het kinderpardon uit 2012 voorziet in een oplossing voor zogenaamde ‘gewortelde kinderen’. Dat zijn kinderen die al lange tijd in Nederland verblijven, onze taal spreken en zich Nederlander voelen, maar niet in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning. Via het Pardon kunnen deze kinderen en hun gezinnen toch een verblijfsvergunning aanvragen.
Herhaald asielverzoek Op de gezinslocatie in Katwijk wonen gezinnen wier asielverzoek is afgewezen. Dat zij ondanks deze afwijzing toch perspectief op een verblijf in Nederland hebben, blijkt uit de cijfers van 2014: maar liefst 14 gezinnen kregen via een herhaald asielverzoek alsnog een verblijfsvergunning. Onze medewerkers zijn daarom doorlopend alert op beleids wijzigingen die alsnog perspectief op verblijf bieden. Samen met cliënten en hun advocaat bekijken we dan de mogelijkheden voor een herhaald asielverzoek. Dit jaar bood VWZHN op die manier juridische ondersteuning aan 53 personen, afkomstig uit onder andere Somalië, Afghanistan en Irak.
Begin 2014 wachtten nog ruim 40 aanvragers voor het kinderpardon in onze regio op een definitieve beslissing. Eind 2014 kunnen we vaststellen dat bijna alle gezinnen waarvoor VWZHN een aanvraag indiende, uiteindelijk in aanmerking kwamen voor het Pardon. Van 5 gezinnen is de aanvraag volgens ons onterecht afgewezen. Voor hen zetten we ons in 2014 extra in, onder meer door het sturen van zogenaamde ‘burgemeesterbrieven’. Rond de kerst resulteerde dat in een verblijfsvergunning van een van deze gezinnen. De andere gezinnen hadden eind 2014 helaas nog geen duidelijkheid.
11 jaar wachten
Duurzame Terugkeer op Maat
Veel Somalische asielzoekers in Nederland verblijven hier al jaren, zonder uitzicht op verblijfsvergunning. Het was voor hen namelijk onmogelijk om aan te tonen dat zij daadwerkelijk uit Somalië komen. Hierdoor kwamen zij niet in aanmerking voor een officiële status als vluchteling. 1 april kwam er eindelijk verandering in deze situatie. De Somalische ambassade in Brussel verstrekt sinds die datum nationaliteits- en identiteitsverklaringen, die ook in Nederland rechtsgeldig zijn. Dat biedt perspectief voor onze Somalische cliënten: één van hen kreeg na 11 jaar wachten eindelijk een verblijfsvergunning!
VluchtelingenWerk begeleidt asielzoekers zorgvuldig bij aanvragen en procedures voor het verkrijgen van een verblijfsvergunning. Toch constateren ook wij in sommige gevallen dat er geen enkel perspectief op verblijf in ons land is. In die gevallen helpen we cliënten middels een intensief coachingstraject een nieuw toekomstperspectief te ontwikkelen.
Humanitaire vergunning Vrijwilligers van VluchtelingenWerk helpen ook bij de aanvraag van een vergunning op humanitaire gronden. Zo’n vergunning wordt verstrekt als mensen niet in aanmerking komen voor een asielvergunning, maar in Nederland mogen blijven vanwege bijvoorbeeld medische omstandigheden of recht op gezinsleven. In 2014 kregen vijf gezinnen uit onze regio een vergunning op humanitaire gronden.
Gezinnen met verblijfsvergunning in gezinslocatie in 2014
Binnen het project Duurzame Terugkeer werkt VluchtelingenWerk Nederland samen met Maatwerk bij Terugkeer aan de begeleiding van (ex-)asielzoekers bij terugkeer en re-integratie in hun land van herkomst. Afgelopen jaar gaven we voorlichting over vrijwillige terugkeer aan bewoners uit China, Armenië, Mongolië, Irak , Burundi en Rusland. Uiteindelijk wilde slechts een beperkt aantal bewoners doorgaan met ons coachingstraject. 4 gezinnen keerden terug naar Mongolië, China en Egypte. Tot eind maart is het project gefinancierd vanuit een Europees Fonds, daarna is er tot het einde van 2014 landelijke interne financiering gevonden om de toekomst-en terugkeeractiviteiten te continueren.
Met onbekende bestemming vertrokken en uitzettingen
In 2014 maakten 7 gezinnen uit onze regio de keuze om ‘met onbekende bestemming te vertrekken’. Zij wilden per se niet terug Type verblijfsvergunning Aantal gezinnen Aantal personen naar hun landen van herkomst. Kinderpardon 8 25 Asiel 14 53 Regulier 5 22 Vanaf april 2014 probeert de Dienst Terugkeer en Vertrek te voorkomen dat gezinnen kiezen voor de illegaliteit, door middel van een ‘gesloten gezinsvoorziening’ in Zeist. Gezinnen met kinderen mogen hier 14 dagen opgesloten worden, indien er zicht is op uitzetting. Dit houdt in dat de datum van de vlucht bekend moet zijn en ook de reisdocumenten klaar moeten liggen. 3 gezinnen uit onze regio (Armeens, Nigeriaans en Bosnisch) zijn in 2014 overgebracht naar deze gesloten gezinsvoorziening. VWZHN probeert te monitoren wat er met deze gezinnen gebeurt.
10 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Tell Me More Met een aantal projecten probeert VluchtelingenWerk de positie van kinderen van asielzoekers te verbeteren. De afgelopen jaren voerde VluchtelingenWerk samen met Unicef en Defence for Children het project ‘Tell Me More’ uit. Met dit project geven we jongeren in AZC’s voorlichting over de asielprocedure en kinderrechten. Waar we ons eerst richtten op kinderen in de basisschoolleeftijd, breidden we onze doelgroep in 2014 uit met jongeren van 12 tot 15 jaar. Voor beide groepen organiseerden we een bijeenkomst, waaraan 15 jongeren meededen. Een andere ontwikkeling in 2014 is de inzet van vrijwilligers. Het lukte om een ervaren vrijwilliger te vinden die de voorlichting vol enthousiasme geeft.
Samenspel De 125 leerlingen van basisschool De Verrekijker (op het terrein van AZC Katwijk) voerden 13 mei het muziekstuk ‘Symfonie voor Angsthazen en Durfals’ uit. Dit deden zij samen met het Nederlands Symfonieorkest en 500 leerlingen van andere basisscholen uit heel Nederland. En in het publiek zat niemand minder dan Koningin Maxima! De uitvoering van de musical was het hoorbare resultaat van het project Samenspel – een project van VluchtelingenWerk met muzikale activiteiten voor kinderen in asielzoekerscentra in Nederland. Met Samenspel willen we de leefomstandigheden van kinderen in AZC’s verbeteren, het zelfvertrouwen van kinderen vergroten en contacten met de samenleving bevorderen. Het project werd mede mogelijk gemaakt door het Europees Vluchtelingenfonds (EVF).
11 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
‘Moet ik mijn dochtertje dan achterlaten?’ Een Chinese man heeft na een coachingstraject van 1,5 jaar de keuze gemaakt om vrijwillig terug te gaan naar China. Deze keuze was niet makkelijk. Zijn vrouw en dochtertje kunnen namelijk niet mee. Hij en zijn vrouw leefden jaren samen in de illegaliteit en kregen in die tijd een dochtertje. Meneer heeft haar nooit kunnen erkennen. Bovendien vroegen de ouders onder valse namen asiel aan. Uiteindelijk hebben ze met originele identiteitsdocumenten een Chinees paspoort kunnen regelen, maar hierin kan hun dochtertje niet worden bijgeschreven. Immers, zij heeft nog de ‘valse’ achternaam van moeder. De Chinese autoriteiten weigeren de band tussen moeder en kind te erkennen. Meneer heeft na lange coachingsgesprekken toch gekozen om terug te keren naar China, omdat hij hier in Nederland geen toekomst zag. Hij hoopt dat de Chinese autoriteiten ooit zijn dochtertje erkennen zodat ook zij met haar moeder naar China kan.
Maatschappelijke begeleiding Als vluchtelingen voor het eerst in een gemeente worden gehuisvest, zijn zij meestal nog maar kort in Nederland. Ze krijgen veel nieuwe indrukken te verwerken en moeten ongelofelijk veel regelen. En dat terwijl zij de taal nog niet altijd beheersen en nog niet bekend zijn met de lokale samenleving. De ervaring leert dat individuele begeleiding cruciaal is voor een goede start. Geschoolde vrijwilligers van VluchtelingenWerk bieden deze begeleiding.
VluchtelingenWerk streeft er naar cliënten zo snel mogelijk de weg te wijzen in de samenleving. Elke nieuwe vluchteling krijgt een vaste contactpersoon van VluchtelingenWerk. Het doel van de begeleiding is zelfredzaamheid. We stimuleren cliënten vanaf het begin om zoveel mogelijk zelf te doen.
Taakstelling Iedere gemeente in Nederland is verplicht naar rato van het inwonertal jaarlijks een aantal vluchtelingen woonruimte te bieden. Dit is geregeld in de ‘huisvestingstaakstelling’. Tweemaal per jaar maakt de rijksoverheid de aantallen bekend. Voor een aantal gemeenten in ons werkgebied voert VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord alle werkzaamheden rondom de taakstelling uit. Daarbij werken we samen met het COA en diverse woningcorporaties. De Taakstelling bedroeg in 2014 in onze regio 808 tegen 559 in 2013, dit als gevolg van het grotere aantal vluchtelingen dat gehuisvest moet worden. Dat betekent dat het aantal trajecten dat we in 2014 startten met 29% is toegenomen. Omdat trajecten gemiddeld een looptijd hebben van 2 á 3 jaar merken we dit ook in de komende jaren nog. Dankzij onze goede samenwerking met woningbouwcorporaties en de sociale dienst verliep het huisvestingsproces in onze regio toch soepel.
Landelijke taakstelling huisvesting per jaar 30000 25000
2015
20000
2014
15000
2013
10000
2012
5000 0
12 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
2011 2010
Voorsprong dankzij VluchtelingenWerk ‘VluchtelingenWerk kent nieuwkomers in de gemeente al van ons werk op de AZC’s. Dat geeft een enorme voorsprong. We hebben ook geïnvesteerd in de relatie met de sociale dienst en de woningbouwvereniging. Door deze combinatie kunnen we vaak een passende koppeling maken tussen een vluchteling en een beschikbare woning. Dat geeft een goede start bij het opbouwen van een nieuw bestaan in ons land. Tijdens de huisvesting is de rol van de gemeente ontzettend belangrijk. Bijvoorbeeld bij de aanvraag van een uitkering. Vluchtelingen kunnen natuurlijk geen geld reserveren voor de overbrugging van de aanvraagperiode van een bijstandsuitkering. Wanneer toeslagen niet op tijd betaald worden, hebben ze geen geld meer voor huur, school, zorgpremie en andere vaste lasten. Zo komen ze snel in een neergaande spiraal. Het is in deze gevallen essentieel dat mensen snel begeleiding krijgen om hun financiën weer op orde te krijgen.’ Susan Lens van Rijn, medewerker huisvesting
Begeleiding De bezichtiging van een woning is vaak de eerste kennismaking tussen de vluchteling en de vrijwilliger in de gemeente. We starten direct met de administratieve handelingen: verblijfsdocumenten kopiëren, formulieren invullen en een dossier aanleggen. Cliënten krijgen die eerste dag enorm veel informatie te verwerken, onder andere over hoe ze een lening kunnen aanvragen voor de inrichting van hun huis. VluchtelingenWerk helpt hen en legt de verschillende procedures uit. Ook wanneer de cliënt het huurcontract tekent is de contactpersoon aanwezig.
Coaching De eerste maanden neemt de vrijwilliger het initiatief tijdens een intensief begeleidingstraject. Later ligt het initiatief steeds meer bij de cliënt. Nieuwkomers die al verder op weg zijn in hun integratieproces kunnen op het informatiepunt terugvallen als ze ergens toch niet zelf uitkomen. Vrijwilligers met ruime ervaring bemensen het spreekuur, waardoor we de meeste vragen direct aan het loket kunnen beantwoorden. Is een vraag ingewikkelder of vraagt een probleem meer tijd, dan verwijzen we mensen door naar een vast contactpersoon.
Een fiets! ‘Op een mooie zaterdagmorgen sta ik voor de fietsenwinkel in Leiden. In de verte herken ik het vrolijke loopje van Nassor, mijn allereerste cliënt bij VluchtelingenWerk. Met een grote glimlach komt hij naar me toegelopen. ‘Hi Iris, hoe gaat het? It is a beautiful day!’ Samen lopen we de fietsenwinkel binnen, Nassor gaat een fiets aanschaffen.
Hulpvragen informatiepunt per categorie Onderstaand cirkeldiagram toont wat voor vragen onze informatiepunten in 2014 beantwoordden. Voor dit diagram gebruikten we de cijfers van het informatiepunt in Leiden. De verhoudingen in andere gemeenten variëren iets, maar zijn in grote lijnen hetzelfde.
Financiën / sociale diensten (48%) Juridisch (6%) Huisvesting (7%) Gemeente / GBA (3%) Werk / school (10%) Inburgering (6%) Gezondheid (6%) Andere hulpvragen (14%)
13 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
In de zomer van 2014 begon ik bij VluchtelingenWerk als maatschappelijk begeleider. Al snel kreeg ik mijn eerste eigen cliënt, een spannend moment. Nassor kwam uit Oeganda, bleek goed Engels te spreken en was de vrolijkheid zelve. Hij was al heel zelfredzaam, maar toch ontbrak er iets cruciaals aan zijn Leidse bestaan. Een fiets! Gelukkig bracht het minimabeleid van de gemeente Leiden uitkomst. Nassor was in de wolken toen ik vertelde dat hij een fiets kon aanschaffen. Ik ben meegegaan naar de fietsenwinkel. Na een uurtje proberen en onderhandelen fietste Nassor breed grijnzend weg op een zwart stalen ros. Samen hebben we de declaratie geregeld en sindsdien vertelt hij trots hoe hij zelf naar sollicitaties fietst. Vooruitgang op z’n allerletterlijkst.’ Iris van Etten Maatschappelijk begeleider VluchtelingenWerk in Leiden
Juridische begeleiding blijft ook na vergunningverlening en huisvesting in de gemeente essentieel. De vergunning is altijd tijdelijk en verlenging moet op tijd aangevraagd worden. Veranderingen in het verblijfsrecht hebben onmiddellijk financiële en maatschappelijke gevolgen. Hieronder een aantal voorbeelden.
Gezinshereniging
Onmogelijke naturalisatie
Wie in Nederland een verblijfsvergunning krijgt heeft recht op gezinshereniging. Hiervoor gelden strikte regels. De belangrijkste zijn: • De aanvraag moet ingediend zijn binnen 3 maanden nadat de vluchteling zijn verblijfsvergunning heeft gekregen. • De gezinsband moet worden aangetoond met originele documenten.
Wie Nederlander wil worden, moet aan strenge eisen voldoen. Een vluchteling komt pas in aanmerking voor naturalisatie wanneer hij of zij een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd heeft, en het inburgeringsexamen op niveau A2 haalt. Vrijstelling is mogelijk, maar lastig.
Met name dat tweede punt is in de praktijk vaak lastig. In veel gevallen beschikken vluchtelingen niet over originele documenten of zijn ze deze tijdens hun vlucht verloren. Het komt regelmatig voor dat na veel inspanning blijkt dat het onmogelijk is om alsnog aan de juiste papieren te komen. Een DNA-onderzoek en een aanvullend interview kunnen dan uitkomst bieden. Dit is een fotobijschrift Als de IND uiteindelijk positief beslist kunnen de familieleden de benodigde papieren voor de reis ophalen bij de Nederlandse ambassade. In veel gevallen moeten zij daarvoor een lange, kostbare reis maken. Soms zelfs naar een buurland, wanneer in het land van herkomst geen Nederlandse ambassade is. De kosten voor deze hele procedure komen voor rekening van de vluchteling. De noodfondsen van VluchtelingenWerk Nederland zijn beperkt. Het is voor cliënten en begeleiders een hele puzzel om de reissom bij elkaar te krijgen.
50.000 euro schuld door tijdelijke verblijfsvergunning VluchtelingenWerk is ontzettend blij met het kinderpardon. Financieel is er helaas een keerzijde. Sommige gezinnen met een vergunning op basis van het kinderpardon hebben in het verleden een andere, tijdelijke vergunning gehad. Daarmee hadden ze toen recht op toeslagen van de Belastingdienst. Deze tijdelijke vergunning werd echter ingetrokken toen hun land veilig werd verklaard. Ze moesten daardoor toeslagen terugbetalen vanaf de datum dat het land veilig was verklaard. Nu, jaren laten, kregen ze door het kinderpardon alsnog een vergunning. Er zijn kinderpardon-gezinnen die inmiddels rond de € 50.000,schuld hebben door deze rommelige wetgeving. VluchtelingenWerk heeft hier uitvoerig aandacht voor gevraagd.
14 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Voor cliënten met een verblijfsvergunning op reguliere gronden, zoals de ‘Generaal Pardonners’, gelden nog zwaardere eisen. Zij zijn ook nog eens verplicht om een gelegaliseerde geboorteakte én een geldig paspoort van land van herkomst te overleggen. Dat lukt vaak niet, waardoor mensen geen Nederlander kunnen worden. VWZHN leverde in 2014 veel materiaal voor het rapport ‘Ik voel me Nederlander’. Hierin schrijven we over de problemen die mensen tegenkomen wanneer ze geen Nederlands paspoort hebben.
foto Goedele Monnens
Juridische begeleiding in gemeenten
Inburgeren met VluchtelingenWerk In 2013 kondigde VluchtelingenWerk aan dat we ook inburgeringslessen gaan aanbieden. Onze uitgangspunten zijn daarbij: veel contact met de deelnemer, kleine groepen en inzetten op een hoog eindniveau om een goede uitgangspositie op de arbeidsmarkt te hebben.
Inburgering
Project Startbaan VWZHN
Ook Zuid-Holland Noord biedt in haar regio inburgeringslessen aan. Wij doen dit samen met NL-training, een ervaren aanbieder van taallessen. De cliënten blijken veel vertrouwen te hebben in de kwaliteit van VluchtelingenWerk. VWZHN biedt inburgering aan in de gemeenten Zoetermeer, Leiden, Gouda en Leidschendam. Eind 2014 volgen in die gemeenten 100 cursisten onze inburgeringslessen. Een succesvolle start!
Veel vluchtelingen hebben een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt. VluchtelingenWerk Nederland en UAF bundelen hun krachten om deze kloof te dichten. Met het project Startbaan willen we de komende drie jaar landelijk zeshonderd vluchtelingen naar werk begeleiden door de inzet van (vrijwillige) jobcoaches.
Mario Bazuijnen is projectleider van onze nieuwe inburgeringscursus: ‘We weten uit ervaring dat inburgeraars vaak te weinig Nederlands oefenen. Door de inzet van klassenassistenten en taalcoaches hebben deelnemers bij ons volop de gelegenheid om de taal onder de knie te krijgen. Inmiddels zijn er 100 vrijwilligers actief in drie functies: taalcoach, klassenassistent en intaker. Alle vrijwilligers krijgen binnen VluchtelingenWerk een opleiding en de docenten zijn gewend met hen samen te werken.’
Klassenassistent Tineke ‘We oefenen op typische Nederlandse struikelblokken als de eu, ui en de sch. Aan de hand van plaatjes leren leerlingen woorden begrijpen. Veel mensen spreken nog nauwelijks Nederlands, en dan is het echt belangrijk om de moed er in te houden. Veel complimenten geven, duim omhoog, lichaamstaal inzetten.’
Cliënten die bij VWZHN een inburgeringscursus volgen, kunnen er op rekenen dat: • groepen bestaan uit cursisten met een vergelijkbaar niveau • een groep niet groter is dan 15 deelnemers • er minimaal 8 uur per week klassikaal les gegeven wordt • een gecertificeerde NT2-docent de klassikale lessen leidt • de docent ondersteuning krijgt van een (vrijwillige) klassen assistent • iedere deelnemer een uitgebreide intake krijgt • iedere deelnemer een (vrijwillige) taalcoach krijgt • we proberen alle deelnemers examen te laten doen op het hoogst haalbare niveau.
15 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Elke jobcoach zet zijn of haar netwerk in om vluchtelingen aan het werk te helpen. Daarnaast benaderen we potentiële werkgevers. Zij bieden vluchtelingen een eerste baan of werkervaringsplek en denken mee wat een cliënt nog nodig heeft om in aanmerking te komen voor een baan. De doelgroep van het project Startbaan is zeer heterogeen. De ene deelnemer is hoogopgeleid, de ander heeft alleen lagere school. Onze jobcoaches doen hun best werkgevers over te halen iemand een kans te geven om zijn of haar competenties te laten zien. Ondertussen moeten ze soms ook deelnemers gemotiveerd houden. Sommige trajecten zijn een zaak van lange adem en vaak levert een eerste arbeidscontract geen extra inkomsten op. We bieden ook workshops aan. Met behulp van rollenspelen oefenen de deelnemers hoe ze zich duidelijk kunnen presenteren en een helder telefoon- of sollicitatiegesprek kunnen voeren. Deelnemers brengen zelf een situatie in en oefenen het gesprek met een jobcoach. Met feedback en tips wordt het gesprek opnieuw gedaan, waardoor het steeds beter gaat.
Binnen onze regio is het einddoel om 28 mensen te begeleiden naar vrijwilligerswerk, een leer-werktraject of betaald werk. In 2014 begeleidden we 36 cliënten in de Bollenstreek, Leidschendam/Voorburg en Leiden en omgeving. Eind 2014 waren 21 vluchtelingen geplaatst. 5 van hen hebben een betaalde baan. Het landelijk project Startbaan loopt nog tot eind 2015 en wordt mede mogelijk gemaakt door de Nationale Postcodeloterij.
Banenjacht succesvol dankzij jobcoach
Mooie resultaten Ons project Startbaan levert tastbare resultaten. Twee voorbeelden uit 2014: Een deelnemer was in Irak accountant. Zijn diploma werd in Nederland gewaardeerd als bachelor HEO in de richting accountancy. Een jobcoach bracht hem in contact met een accountant uit haar eigen netwerk. Samen onderzochten ze welke scholing hij nog nodig had om succesvol als accountant aan de slag te kunnen. Op grond hiervan is hij gestart met een passende cursus. De volgende stap wordt het vinden van een geschikte werkervaringsplaats. George Hanna uit de gemeente Teylingen vond via ons project Startbaan een stageplaats bij Huurmaat in Leiden. Na zes weken kreeg George bij dat bedrijf een baan als monteur. Hij bleek breed inzetbaar en creatief in het vinden van oplossingen. Hoofd bedrijfsvoering Hans Capel is zeer tevreden over George. ‘Zijn actieve houding, zijn kennis en zijn enthousiasme bleken voor ons een schot in de roos. Mensen als George zijn moeilijk te vinden, maar via VluchtelingenWerk is dit gelukt.’
Belangenbehartiging VluchtelingenWerk is de belangrijkste belangenbehartiger van vluchtelingen en asielzoekers in Nederland. Ons werk richt zich niet alleen op individuele vluchtelingen, maar ook op de overheid, de politiek, (landelijke) organisaties en het publiek. Belangenbehartiging vindt plaats op allerlei niveaus. Van begeleiders die opkomen voor hun cliënten tot medewerkers van het landelijk bureau van VluchtelingenWerk die lobbyen in de landelijke politiek. Een goede organisatie is de motor van de belangenbehartiging.
Bad, bed en brood In 2014 stak VluchtelingenWerk veel energie in de lobby en belangenbehartiging bij gemeenten en de landelijke politiek. Onder andere met de discussie over bad, bed en brood voor uitgeprocedeerden. Niet altijd prominent in beeld, maar toch met resultaat. In oktober verscheen de publicatie ‘Ik voel me Nederlander’. Dit rapport brengt belemmeringen bij naturalisatie voor volwassenen en kinderen met een reguliere (Pardon)vergunning in beeld. De staatssecretaris laat hier nader onderzoek naar doen. Deze publicatie is een voorbeeld van de onderscheidende rol van VluchtelingenWerk in haar belangenbehartiging en lobby. In het rapport worden persoonlijke verhalen verbonden met harde cijfers. De publicatie bewijst nut en noodzaak van signaleren, informatie verzamelen, informatie bewaren en informatie gericht en zorgvuldig gebruiken. Het rapport ‘ Ik voel me Nederlander’ is te downloaden via deze link: http://www.vluchtelingenwerk.nl/zuidhollandnoord/publicaties/ rapport-vluchtelingenwerk-ik-voel-me-nederlander
17 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Voorlichtingsproject scholen In 2009 startten we in Zuid-Holland Noord met ons voorlichtingsproject ‘Vluchten doe je niet zomaar…’. Sindsdien bouwden we met verschillende scholen een vaste relatie op. Afgelopen jaar konden we aan deze samenwerking nieuwe scholen toevoegen. Hierdoor nam het aantal aanvragen voor voorlichtingslessen toe ten opzichte van eerdere jaren. We verzorgden in 2014 63 lessen, voor in totaal zo’n 1.500 leerlingen en studenten. Naast lessen op scholen voor voortgezet onderwijs (VMBO, HAVO, VWO, gymnasium) kwamen we ook op scholen voor het MBO en hoger onderwijs. Dankzij de inzet van onze 12 vrijwilligers (waarvan 8 met een vluchtelingenachtergrond) waren de reacties vrijwel unaniem positief. Met name het eigen verhaal van de vluchtelingen maakt iedere keer diepe indruk. Na afloop van de les praten leerlingen en studenten hier vaak nog over na met onze vrijwilligers. Ook in 2015 gaan we door met onze voorlichting aan deze doelgroep.
Organisatie en beleid VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord was in 2014 actief in 25 gemeenten en in AZC’s op 2 locaties. We hadden 345 vrijwilligers, 10 stagiairs en 46 betaalde krachten. In 2014 startten 29% meer trajecten maatschappelijke begeleiding, gaven we inburgeringscursussen aan 100 vluchtelingen en gaven we juridische ondersteuning aan zo’n 1.500 bewoners van de AZC’s. Zowel in de uitvoering als op beleidsniveau werkten we veel samen met partnerorganisaties, zeker ook in het licht van de bezuinigingen in het Sociaal Domein.
Personeelsbeleid Na een aantal jaren van krimp nam in 2014 ons aantal medewerkers flink toe. Dat kwam enerzijds doordat we vanwege de hogere taakstelling meer vluchtelingen begeleidden. Anderzijds kwam dit doordat we sinds dit jaar zelf inburgeringscursussen aanbieden. Ook riepen we dit jaar een nieuwe functie in het leven: die van assistent-werkbegeleider. Zij vergroten de slagkracht van de teams in de gemeenten. Voor de organisatie rondom de inburgeringscursussen vormden we een team van drie betaalde medewerkers, bestaande uit een coördinator, een projectmedewerker en een administratieve kracht. Zij verzorgen het hele cursustraject, vanaf de werving van cursisten en trainingen tot de aansturing van 120 vrijwilligers en het contact met NL-training.
Training Wie als vrijwilliger voor ons aan de slag gaat krijgt een trainingsprogramma aangeboden, eventueel aangevuld met specifieke bijscholing. Een deel van deze trainingen geven we intern. Maatschappelijk begeleiders krijgen een programma van 6 dagen, taalcoaches krijgen een programma van 3 dagdelen. We hebben daarvoor een eigen trainer in dienst. Daarnaast maken met name juridische begeleiders gebruik van het trainingsaanbod van VluchtelingenWerk Nederland. Onderstaande tabel laat zien welke trainingen we in 2014 aanboden, en hoeveel vrijwilligers hieraan meededen. Aangeboden trainingen deelnemers Introductie organisatie 119 Taalcoaching 1 en 2 28 Asielprocedure 58 Begeleiding en Gesprekstechniek 50 Diversiteit en oefenmiddag 40 Coaching en Planmatig Begeleiden 40 Effectieve Belangenbehartiging 30
Sociaal Domein Afgelopen jaar namen we onze positie in de gemeenten onder de loep. Directe aanleiding daarvoor zijn de veranderingen in het Sociaal Domein in 2015. Denk hierbij aan onder andere de Jeugdwet, Participatiewet en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Veel taken gaan van het Rijk over naar de gemeenten, waarbij van cliënten veel eigen initiatief wordt verwacht. Voor vluchtelingen die net in de gemeente komen is dat lastig. Zij zijn onze taal vaak nog niet machtig en kennen hun weg in allerlei wet- en regelgeving nog niet. En hoewel sommige vluchtelingen specialistische hulp nodig hebben, zijn ze in meerderheid niet geïndiceerd voor allerlei (relatief dure) specialistische hulp van bijvoorbeeld Algemeen Maatschappelijk Werk, thuiszorg of GGZ. VluchtelingenWerk begeleidt vluchtelingen gedurende hun vestiging en de periode daarna. We sturen aan op zelfredzaamheid en voorkomen daarmee allerlei problemen in een later stadium. In dat kader moet VluchtelingenWerk gezien worden als het voorportaal van het Sociaal Domein: ter preventie van allerlei problemen en de daarbij horende specialistische dienstverlening. In het licht van deze veranderingen heeft VWZHN deelgenomen aan gemeentelijke overlegtafels en aan regionale en landelijke bijeenkomsten. Ondanks deze veranderingen blijven onze uitgangspunten dezelfde: we gaan uit van de eigen kracht die cliënten hebben, en blijven werken aan een integrale aanpak.
18 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Landelijke samenwerking VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord is een zelfstandige stichting. Samen met 11 andere regionale stichtingen uit het hele land zijn we lid van de vereniging VluchtelingenWerk Nederland, een onafhankelijke vereniging met een Verenigingsraad en een Landelijk Bureau. Door deze landelijke samenwerking is er binnen de organisatie specialistische kennis beschikbaar, bijvoorbeeld over landen van herkomst, de toelatingsprocedure en integratie. Zo kunnen we medewerkers beter ondersteunen, staan we sterker in landelijke beleidsbeïnvloeding en kunnen we samen grote projecten uitvoeren van bijvoorbeeld Europese fondsen.
Opschaling In 2014 verkende de Vereniging VluchtelingenWerk Nederland de mogelijkheden om het aantal regionale stichtingen terug te brengen van 12 naar 5. Met deze opschaling beogen we een slagvaardiger organisatiestructuur die effectiever kan werken. Dat stelt ons beter in staat de missie van VluchtelingenWerk te realiseren in een samenleving waar het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen onder druk staat, de instroom van het aantal vluchtelingen sterk fluctueert en budgetten dalen. In onze regio betekent deze voorgenomen opschaling dat we in gesprek zijn met de drie andere regionale stichtingen in Zuid-Holland en Zeeland. We bekijken momenteel de mogelijkheden om in 2016 te fuseren.
ICT De toename van cliënten, vrijwilligers en werkzaamheden had ook zijn weerslag op de ICT. Met name aan het eind van het jaar moesten we in korte tijd veel nieuwe werkplekken realiseren. De afdeling ICT van VluchtelingenWerk Nederland en onze eigen regionale helpdesk hebben hard gewerkt om de servers en telefooncentrales aan te passen aan de groei van het aantal medewerkers. Binnen twee maanden was de meeste hardware vervangen. Ons cliëntregistratiesysteem wordt steeds intensiever gebruikt, mede dankzij de training van gebruikers en de inzet van coördinatoren en werkbegeleiders.
Financiering Het grootste deel van de inkomsten van VWZHN bestaat uit gemeentelijke subsidies. Met dat geld bekostigen we de diverse taken die we voor gemeenten uitvoeren, zoals huisvesting van vluchtelingen en hun maatschappelijke begeleiding. Voor de (juridische) ondersteuning in de Gezinslocatie in Katwijk en in het Asielzoekerscentrum in Wassenaar krijgen we rijksmiddelen via VluchtelingenWerk Nederland. Projecten zoals taalcoaching, arbeidsparticipatie, voorlichting aan asielzoekerskinderen en ondersteuning bij vrijwillige terugkeer zijn mogelijk dankzij verschillende fondsen en donaties en bijdragen van VluchtelingenWerk Nederland. VWZHN is een algemeen nut beogende instelling (ANBI) met het CBF-keurmerk voor goede doelen. Meer informatie hierover vindt u op onze website: www.vwzhn.nl
Locaties Hillegom Noordwijkerhout Noordwijk
Lisse
Teylingen Kaag en Braassem
GL Katwijk AZC Katwijk Oegstgeest AZC Duinrell
Leiden
Leiden hoofdkantoor Leiderdorp Zoeterwoude
Nieuwkoop
Voorschoten Leidschendam-Voorburg
In drie stappen vergrootten we in 2014 de veiligheid van onze systemen: • Door een bewustwordingscampagne stimuleerden we veilig internetgedrag. • We maakten wachtwoorden sterker. • Eind 2014 troffen we voorbereidingen voor een derde veiligheidsschil door middel van een token.
Bodegraven-Reeuwijk
Zoetermeer Waddinxveen Gouda Lansingerland Zuidplas Ouderkerk
Vlist Schoonhoven Bergambacht
Nederlek
Kijk voor een overzicht van alle adressen op www.vwzhn.nl
19 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2014
Ons werk is mede mogelijk dankzij:
EIF: van EU naar lokaal ETF: return, not necessarily a step backwards EVF: ruimte voor innovatieve projecten ESF: investeert in uw toekomst