Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord

Jaarverslag 2013

VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord

Inhoud

Actief voor vluchtelingen

Vluchten doe je niet zomaar 5 VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord 7 Ondersteuning tijdens de asielprocedure 9 Maatschappelijke begeleiding 12 Inburgeren met VluchtelingenWerk 14 Belangenbehartiging 17 Beleid en organisatie 19

Voorwoord

Wilma Th. Nijborg

Tijdens het schrijven van dit jaarverslag zijn de voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen 2014 in volle gang. Bij alle politieke partijen in onze regio brachten we drie belangrijke speerpunten voor vluchtelingen onder de aandacht: zorg ervoor dat trajecten maatschappelijke begeleiding van voldoende omvang zijn om tot zelfredzaamheid te komen, geef vluchtelingen kansen op de arbeidsmarkt en zorg dat er geen uitgeprocedeerden op straat belanden. Dergelijke speerpunten komen tot stand op basis van onderzoek, ervaringen, signalen en analyses van zowel het beleid als de uitvoering van het beleid en de consequenties daarvan voor vluchtelingen en asielzoekers. Op verschillende manieren komen deze speerpunten terug in dit jaarverslag. De overheid decentraliseert taken in het maatschappelijk domein. De rode lijn in deze plannen is het inzetten van eigen kracht en netwerk. Een eigen netwerk is een belangrijke ontbrekende schakel in het leven van vluchtelingen. Door haar werkwijze is VluchtelingenWerk in staat de netwerken van Vluchtelingen te vergroten waardoor hun positie versterkt wordt. Lees hoe maatschappelijke begeleiding en taalondersteuning, uitgevoerd door vrijwilligers, verbindingen maakt naar voorzieningen, organisaties en netwerken. In dit jaarverslag melden we de belangrijkste resultaten van het afgelopen jaar. Daarnaast zijn er impressies, persoonlijke verhalen van vluchtelingen en medewerkers en vrijwilligers. Verhalen waarvan wij weten dat zij meer spreken dan cijfers en zeker in een jaar van lokale verkiezingen belangrijk achtergrondmateriaal zijn.

Management Team

Dit jaarverslag is een uitgave van VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord

Wilma Th. Nijborg (directeur-bestuurder) Harry Wijnberg (regiomanager Rijn- en Bollenstreek)

Redactie

Petran Tulkens (regiomanager Gouwestreek)

Angela van der Lans

Bert Slager (regiomanager Leiden, Leidschendam-Voorburg en

Inge Gillis

Lansingerland)

Suze Hallman Ruud Montagne

Raad van Toezicht

Bert Slager

Dhr. A.J.W. Kohlbeck (voorzitter)

Gerard Faber

In 2013 springen 2 werkzaamheden in het oog: er moesten meer vluchtelingen gehuisvest worden dan verwacht en de opstart van de gezinsherenigingen in het tijdelijk opvangcentrum Duinrell bracht uitzonderlijke inspanningen met zich mee. Er werd uitvoering gegeven aan het Kinderpardon, een regeling waarvoor VluchtelingenWerk zich sterk gemaakt heeft. We staken het afgelopen jaar veel energie in de voorbereiding en vooral tijdrovende afwikkeling van complexe aanvragen, zowel op het centrum in Katwijk als in de gemeenten waar een deel van de gezinnen gehuisvest werd. Weer liepen veel medewerkers en vrijwilligers in onze regio mee op wereldvluchtelingendag onder witte paraplu’s, dit jaar een moment om de detentie van asielzoekers aan de kaak te stellen. Het was tevens een moment om dankbaar vast te stellen dat niet alleen op die dag, maar in ons werkgebied dagelijks, zoveel burgers actief in de benen komen voor de belangen van vluchtelingen in ons land.

Mevr. G. Gravesteijn-Witvoet Mevr. mr. drs. H. Janssen

Fotografie

Mevr. mr. F.A.M. van der Klauw-Koops

Ruud Montagne

Wilma Th.Nijborg

Ontwerp

Directeur-bestuurder VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord

Dhr. drs. A. Tieleman Dhr. ir. T.J. Halma

Tangerine Design, Rotterdam Adresgegevens VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord

Eindredactie en opmaak

Oude Rijn 44c

Terp 10 Communicatie, Oosterbierum

2312 HG Leiden 071 5663128

Druk

[email protected]

Hoekstra Drukkerij

www.vwzhn.nl

Maart 2013, 750 stuks

Vluchten doe je niet zomaar Mensen die op de vlucht slaan, doen dat niet zomaar. Ze vluchten omdat ze gevaar lopen. Vanwege oorlog bijvoorbeeld, of omdat ze bedreigd of vervolgd worden. Vluchtelingen verlaten hun land en laten daarbij vrienden, familie en bezittingen achter op zoek naar bescherming in een ander land. Wereldwijd zijn miljoenen mensen op de vlucht. De meesten vluchten naar een buurland, of blijven in een ander deel van hun eigen land. Een klein deel zoekt bescherming in Nederland.

Vluchtelingenverdrag Het land waar asiel wordt gevraagd moet nagaan of de asielzoeker valt onder het Vluchtelingenverdrag. Dit gebeurt in de asielprocedure. Volgens het Vluchtelingenverdrag is een vluchteling iemand die in zijn thuisland gegronde vrees heeft voor vervolging. Redenen voor vervolging kunnen zijn: ras, godsdienst, etniciteit, politieke overtuiging of seksuele voorkeur. De asielzoeker kan in eigen land geen bescherming krijgen tegen deze vervolging. In Nederland beslist de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over de asielaanvraag en daarmee of de asielzoeker erkend wordt als vluchteling.

Erkende vluchtelingen

Na hun vlucht uit Burundi bouwen Joha en haar kinderen aan een nieuwe bestaan in Nederland

Definities De begrippen vluchteling, asielzoeker en migrant worden regelmatig door elkaar gehaald. In dit jaarverslag hanteren we de volgende definities: Asielzoeker - Iemand die ‘asiel’ aanvraagt in een ander land. Asiel betekent ‘bescherming tegen vervolging’. Vluchteling - Iemand die in zijn eigen land vervolgd of bedreigd wordt vanwege ras, religie, seksuele geaardheid, etniciteit, sociale groep of politieke overtuiging. Ook groepen mensen die op de vlucht slaan voor bijvoorbeeld oorlogsgeweld noemen we ‘vluchtelingen’. Migrant - Iemand die vrijwillig naar een ander land verhuist, bijvoorbeeld voor werk, opleiding of het aangaan van een relatie.

In Nederland wonen nu tussen de 200.000 en 250.000 erkende vluchtelingen, die de afgelopen decennia in Nederland asiel kregen. De meesten van hen hebben inmiddels de Nederlandse nationaliteit. In 2012 zoeken 9.714 mensen bescherming in Nederland. In 2013 vragen 14.399 mensen asiel aan. De meesten komen uit Somalië, Irak, Syrië en Eritrea.

Somalië: al jaren oorlog Een van de grootste groepen asielzoekers in Nederland is afkomstig uit Somalië. Veel Somaliërs zijn hun land ontvlucht omdat er al jaren een oorlog woedt. Burgers lijden er onder geweld van diverse rebellengroeperingen — onder meer Al Shabaab — en van het regeringsleger. Meer dan een miljoen Somaliërs zijn verdreven uit hun huizen. Duizenden mensen ontvluchten maandelijks het land.

Syrië: miljoenen mensen op drift In Syrië is sinds 2011 een burgeroorlog aan de gang die al aan meer dan honderdduizend mensen het leven heeft gekost. Miljoenen Syriërs zijn ontheemd of naar een buurland gevlucht. In 2013 zoeken 2.675 Syriërs in ons land bescherming.

Eritrea: onderdrukking en eindeloze dienstplicht Eritrea kent een van de meest onderdrukkende regimes ter wereld. Kritiek op de regering is verboden en tegenstanders worden gearresteerd. De dienstplicht, die meer dan tien jaar kan duren, is voor velen een reden om te vluchten. Wie het land probeert te ontvluchten loopt kans om aan de grens te worden neergeschoten.

5 | VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord - Jaarverslag 2013

Vluchtelingen in getallen In 2012 waren er wereldwijd 10,4 miljoen vluchtelingen, waarvan er 1,5 miljoen (14,5%) in Europa zijn opgevangen. De afgelopen jaren zochten jaarlijks tussen de 10.000 en 15.000 mensen asiel in Nederland. In 2013 was dit 3,6% van alle asielverzoeken in Europa. Het aantal asielzoekers bedraagt jaarlijks minder dan 10% van het aantal immigranten in Nederland. De tabel hieronder toont de belangrijkste herkomstlanden van asielzoekers die in 2013 in Nederland asiel aanvroegen. Het betreft zogenaamde ‘eerste aanvragen’. Mensen die voor de tweede keer een asielprocedure startten, zijn in deze getallen niet meegenomen.

Asielaanvragen in NL naar land van herkomst (2013) Land Aantal asielaanvragen Percentage Somalië 3.078 21,4% Syrië 2.673 18,6% Irak 1094 7,6% Eritrea 978 6,8% Iran 728 5,1% Afghanistan 673 4,7% Onbekend 488 3,4% Servië 269 1,9% Rusland 263 1,8% Staatloos 216 1,5% Overig 3939 27,4% Totaal 14.399

100%

VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord komt op voor de rechten van vluchtelingen en asielzoekers in onze regio (zie het kaartje op de laatste pagina van dit jaarverslag). We behartigen hun belangen, helpen bij toelating, ondersteunen hen als zij een bestaan in ons land gaan opbouwen en werken aan draagvlak in de samenleving. VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord is een professionele organisatie met deskundige en betrokken vrijwilligers en stagiairs onder leiding van betaalde krachten. Om ons doel te bereiken werken we samen met organisaties die verantwoordelijk zijn voor opvang, bescherming, inburgering en integratie van vluchtelingen en migranten. Opkomen voor rechten

Kanovaren tijdens de kindervakantieweken

Kindervakantieweken Het leven in een asielzoekerscentrum is zeker voor kinderen niet gemakkelijk. Ze hebben nauwelijks contact met de maatschappij, wonen klein en hebben weinig privacy. In gemeenten gehuisveste vluchtelingen leven vaak onder de armoedegrens, waardoor een vakantie er niet in zit. VluchtelingenWerk zorgt er daarom jaarlijks voor dat vluchtelingkinderen een week zorgeloos kunnen spelen en genieten. Even weg en alle zorgen vergeten. De kinderen bloeien helemaal op. Ibraheem Mirza ging dit jaar voor het eerst mee naar een van de vakantieweken van VluchtelingenWerk. Samen met nog 3 jongens sliep hij in een houten huisje. Het was mooi weer dus iedere dag konden ze buiten eten. De hele week waren er sportieve en actieve spelletjes en ‘s avonds een kampvuur waarbij liedjes gezongen werden. Het hoogtepunt van de week? ‘De laatste dag! Toen hebben we gevaren in een kano en als je eruit viel, dan moest je naar de kant zwemmen! Het was een hele leuke week. Hopelijk mag ik volgend jaar weer een weekje met vakantie!’ Vanuit VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord gingen dit jaar 22 kinderen en 10 eenoudergezinnen met vakantie. In totaal hadden hierdoor 54 cliënten een fijne zomerweek.

Asielzoekers die in Nederland aankomen hebben vaak een lange en vermoeiende reis achter de rug. Hun asielprocedure start al snel, waardoor ze worden overstelpt met nieuwe indrukken en ambtelijke informatie. Vrijwilligers van VluchtelingenWerk staan deze asielzoekers bij. Ze geven informatie en helpen met de onderbouwing van de asielaanvraag. Na de — altijd tijdelijke — vergunningverlening bewaken ze kritische termijnen en helpen bij verlenging van de aanvraag en eventueel naturalisatie. Indien de kans op een vergunning nihil is, helpen onze vrijwilligers bij het vinden van een realistisch toekomstperspectief. Vrijwillige terugkeer kan dan een optie zijn. Vanaf pagina 9 leest u wat VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord in 2013 deed aan rechtsbescherming.

Een nieuw bestaan helpen opbouwen Als een vluchteling een vergunning krijgt verlaat hij het asielzoekerscentrum en verhuist naar een huis in een gemeente. Daar moet veel geregeld worden. De inrichting, een school voor de kinderen en een huisarts, maar ook zaken die voor ons vanzelfsprekend zijn. Bijvoorbeeld een BSN, een inkomen en een zorgverzekering. VluchtelingenWerk wijst aan iedere vluchteling of gezin een vrijwilliger toe die hen ondersteunt bij hun integratieproces. Daarnaast voeren we veel projecten uit die vluchtelingen helpen een volwaardig bestaan in Nederland op te bouwen. Deze zijn gericht op verbetering van het Nederlands, meedoen in de buurt, vrijwilligerswerk, opleiding en werk. VluchtelingenWerk biedt bovendien inburgeringscursussen aan om binnen de gestelde termijn het verplichte inburgeringsexamen te halen. Meer hierover leest u vanaf pagina 12.

Belangenbehartiging Naast individuele belangenbehartiging maken we ons ook lokaal, regionaal en landelijk sterk voor de belangen van vluchtelingen en asielzoekers. Landelijk pleitten we ondermeer voor het Kinderpardon en ageerden tegen het opsluiten van asielzoekers, alleen omdat ze op Schiphol de bescherming van Nederland vroegen. Lokaal vragen we doorlopend aandacht voor onze doelgroep bij gemeenten, bedrijven en de samenleving. Meer over belangenbehartiging en het creëren van draagvlak voor vluchtelingen leest u vanaf pagina 17.


Landelijke samenwerking VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord is een zelfstandige stichting. Samen met 11 andere regionale stichtingen uit het hele land zijn we lid van de vereniging VluchtelingenWerk Nederland, een onafhankelijke vereniging met een Verenigingsraad en een Landelijk Bureau. Door deze landelijke samenwerking is er binnen de organisatie specialistische kennis beschikbaar, bijvoorbeeld over landen van herkomst, de toelatingsprocedure en integratie. Zo staan we ook sterker in landelijke beleidsbeïnvloeding en kunnen we samen grote projecten uitvoeren van bijvoorbeeld Europese fondsen.

Vrijwilligers Het werk van VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord is mogelijk door de vele vrijwilligers in onze regio. Dankzij hun inzet blijft ons werk betaalbaar en kunnen we vluchtelingen op maat begeleiden. Vrijwilligers helpen ook het draagvlak in de samenleving te versterken. Ze kennen de buurt waar de vluchteling woont en kunnen hem helpen integreren. Vrijwilligers kunnen rekenen op goede begeleiding. De betaalde krachten zorgen voor de randvoorwaarden en beleid. Zij geven leiding en bieden ondersteuning. Om de veiligheid van onze medewerkers en cliënten te waarborgen vragen we sinds 2013 van al onze medewerkers een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).

Training Wie als vrijwilliger voor ons aan de slag gaat krijgt een trainingsprogramma aangeboden, eventueel aangevuld met specifieke bijscholing. Een deel van deze trainingen geven we intern. We hebben daarvoor een eigen trainer in dienst. Daarnaast maken we gebruik van het trainingsaanbod van VluchtelingenWerk Nederland. De laatste jaren was de werving van vrijwilligers gelukkig succesvol. Dat leidde ertoe dat de meeste teams in 2013 voldoende menskracht hadden. Als gevolg daarvan stroomden dit jaar minder nieuwe vrijwilligers in en nam ook het aantal trainingen af. In totaal namen 179 vrijwilligers in 2013 aan een of meerdere trainingen van VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord deel.

Ondersteuning tijdens de asielprocedure Tijdens de asielprocedure ondersteunen onze medewerkers asielzoekers. Zo wonen ze gesprekken bij die de asielzoeker heeft met de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en helpen ze de asielaanvraag te onderbouwen. In 2013 deden we dat in beide asielzoekerscentra in onze regio: in gezinslocatie Katwijk en in tijdelijk azc Duinrell. Bijzondere aandacht hadden we dit jaar voor kinderen. Zowel rond het Kinderpardon, wat begin 2013 van kracht werd, als met onze voorlichtingsactiviteiten gericht op kinderen in azc’s.

Gezinslocatie Katwijk Azc Katwijk is een zogenaamde ‘gezinslocatie’. Dit houdt in dat uitgeprocedeerde gezinnen met kinderen hier werken aan terugkeer naar hun land van herkomst. Ook in 2013 bleek individuele begeleiding onmisbaar voor deze ‘uitgeprocedeerde’ gezinnen. In 2013 had ons team in Katwijk 319 actieve dossiers, wat inhoudt dat we aan 660 personen juridische begeleiding gaven.

Vluchtverhaalanalyse

Een Burundese terugkeerder aan het werk in zijn lasbedrijf

‘Als je terug moet keren, moet je een nieuwe droom zoeken’ Juridisch werkbegeleider Dorien Ruiter bracht in juni 2013 een werkbezoek voor ons project ‘Blik op Toekomst’. In Burundi onderzocht ze hoe de reïntegratie van teruggekeerde asielzoekers is verlopen. Wat hebben mensen bereikt? Waar liepen ze tegen aan? Dorien sprak met meer dan 30 teruggekeerde Burundezen. Van 1994 tot 2006 woedde er in Burundi een bloedige burgeroorlog. Veel mensen sloegen op de vlucht naar buurlanden en keerden inmiddels terug. Een klein deel is in Nederland opgevangen. Wie hier geen permanente verblijfsvergunning kreeg, keert nu terug. Vanuit VluchtelingenWerk kregen zij daarbij ondersteuning via ons project ‘Blik op Toekomst’ (zie pagina 11). Veel deelnemers startten een eigen onderneming. De een begon een lasbedrijf, de ander een naaiatelier of een autobedrijf. Een van de deelnemers legt uit: ‘Ik heb voordeel van de kennis die ik in het Westen heb opgedaan. Daardoor heb ik het nu beter dan de mensen die in Burundi zijn gebleven.’ Hoewel het land redelijk veilig is, is het vaak moeilijk om opnieuw te beginnen: ‘Het was heel moeilijk wennen aan de samenleving hier. Ik móest vluchten. Maar als ik toen wist wat ik nu weet, was ik liever nooit naar Europa gegaan.’

Tijdens de begeleiding maken wij onder meer vluchtverhaalanalyses. In 2013 verzorgden wij er 33. Dat leverde voor een aantal bewoners positief resultaat op. Voor 26 personen dienden we met succes een aanvraag in voor een verblijfsvergunning op humanitaire gronden. Een aantal alleenstaande moeders kreeg verblijf bij hun in Nederland geboren kind. Bij andere cliënten was de medische situatie zo precair geworden, dat de IND na jaren procederen toch besloot dat zij in Nederland mogen blijven om hier hun noodzakelijke medische behandeling voort te zetten. Verder begeleidden we 15 personen bij een herhaald asielverzoek. Acht personen zijn erkend als vluchteling omdat zij zich in Nederland bekeerden tot het christendom. In Afghanistan en Iran leidt dit tot vervolging bij terugkeer.

Hoge werkdruk op azc Duinrell Op 15 november 2013 opende het tijdelijke azc in Duinrell, Wassenaar opnieuw haar deuren. Dit azc bood plaats aan 600 bewoners, allen met een verblijfsvergunning. Voor ons betekende de opening van het azc twee maanden van intensieve begeleiding van verblijfsvergunninghouders. In die twee maanden voerden onze vrijwilligers met maar liefst 275 bewoners intakegesprekken. Dat zijn meer dan 40 gesprekken per week. Veel cliënten in azc Duinrell zijn alleen naar Nederland gekomen en hebben hun gezin achter moeten laten. Vaak was de reis te gevaarlijk, of was er onvoldoende geld om samen de reis te ondernemen. Een van de taken van VluchtelingenWerk is deze vluchtelingen te ondersteunen bij een aanvraag voor gezinshereniging. In twee maanden leverde het team van het azc Duinrell een enorme prestatie door al 163 (per 14/1/2014) aanvraagprocedures te starten! De betrokkenheid en inzet van onze medewerkers is bewonderens-


waardig, terwijl de werkdruk hoog is. Dat wordt nog versterkt door de soms gruwelijke verhalen die zij horen en de lastige werkomstandigheden die een tijdelijk centrum met zich meebrengt.

Gezinshereniging Een vluchteling die in Nederland een verblijfsvergunning krijgt, heeft recht op hereniging met zijn gezin. Hiervoor gelden wel strikte regels. De aanvraag moet ingediend zijn binnen 3 maanden nadat de vluchteling zijn verblijfsvergunning heeft gekregen. Eerst moet het gezin zijn gezinsverband aantonen middels originele documenten. Lukt het na veel inspanning niet om deze te verkrijgen, dan kan DNA-onderzoek en een aanvullend interview uitkomst bieden. Als de IND uiteindelijk positief beslist, kunnen de familieleden op de Nederlandse ambassade de papieren voor hun reis naar Nederland ophalen. De kosten van deze procedure komen geheel voor rekening van de vluchteling. De noodfondsen van VluchtelingenWerk zijn dusdanig uitgeput, dat het voor cliënt en begeleider een hele puzzel is om de reissom bij elkaar te krijgen. Helaas moet de familie in het land van herkomst vaak ook nog een kostbare reis maken naar de Nederlandse ambassade. Die ligt in veel gevallen in een ander land.

Kinderpardon Aan het begin van 2013 kreeg het beleid voor een Kinderpardon eindelijk vorm. Dat betekende voor VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord dat we dit jaar veel voorlichting gaven over het Kinderpardon en de daaraan verbonden juridische voorwaarden. Aanvankelijk verwachtten we dat ongeveer 180 kinderen en hun gezinsleden recht zouden hebben op deze vergunning. Voor een groot deel van deze bewoners heeft VluchtelingenWerk de aanmelding voor het Kinderpardon bij de IND geregeld door die 180 aanvragen in te vullen. Een enorme papierwinkel!

Wat is het Kinderpardon? Het Kinderpardon is bedoeld voor kinderen die tenminste 5 jaar voor het bereiken van de leeftijd van 18 jaar in Nederland wonen. Ze moeten wel onder toezicht van de Nederlandse overheid zijn gebleven. De regeling is een oplossing voor in Nederland gewortelde kinderen.

Aan het eind van 2013 weten we dat 140 kinderen en hun gezinsleden uiteindelijk in Nederland mogen blijven. Inmiddels hebben de meesten een woning gekregen. Ook in onze regio is een groot aantal gezinnen geplaatst. Ondanks hun verblijfsvergunning wonen er eind 2013 toch nog 25 volwassenen en 26 kinderen in de gezinslocatie.

Buiten de boot VluchtelingenWerk maakte zich na het Kinderpardon hard voor de kinderen die buiten de boot vallen omdat hun ouders niet zouden voldoen aan de in het beleid gestelde voorwaarden.

Op straat gezet - geen pardon Een meisje van 8 en haar ouders — alle drie doofstom — wonen al bijna 9 jaar in Nederland. In 2011 wilde de vader een herhaald asielverzoek indienen. Een medewerker in Ter Apel begreep de man niet, vond hem agressief overkomen en liet hem niet toe. Daardoor leefde de man met zijn gezin enkele maanden op straat. In 2013 krijgt de familie geen verblijfsvergunning. Volgens de IND onttrokken zij zich langer dan 3 maanden aan hun toezicht.

Voorlichting aan kinderen

Begeleiding bij terugkeer

Kinderen in asielzoekerscentra hebben weinig informatie over hun eigen situatie. Om ze bewuster te maken van hun rechten, startte VluchtelingenWerk in 2012 het project ‘Tell Me’. Daarbij geven getrainde medewerkers voorlichting aan kinderen in azc’s.

Sinds een aantal jaren begeleidt VluchtelingenWerk cliënten ook bij terugkeer. Als er aantoonbaar geen perspectief meer is op een verblijfsvergunning, is een verder — illegaal — verblijf in Nederland vaak het slechtste alternatief.

Twijfelende ouders

VluchtelingenWerk vindt echter dat terugkeer plaats moet vinden uit eigen vrije wil, wat alleen lukt als ook de asielzoeker er van overtuigd is dat hij geen perspectief heeft. We ontwikkelden een speciale methodiek die op die overtuiging is gericht. Stap voor stap leggen we uit welke mogelijkheden cliënten hebben, zodat ze een weloverwogen beslissing kunnen nemen over hun toekomst.

Het landelijk bureau van VluchtelingenWerk ontwikkelde voorlichtingsmateriaal en testte de werkvormen in de praktijk uit. Vlak voor de eerste voorlichting, eind 2012, bleek echter dat het project in de beoogde opzet niet haalbaar was. Een grote groep ouders wilde hun kinderen geen toestemming geven mee te doen: ‘Wij willen niet dat jullie de waarheid vertellen aan onze kinderen, omdat wij proberen het dagelijks leven voor hun mooier te maken dan het eigenlijk is.’ We pasten het materiaal en de voorlichting daarop aan en gaven in juni 2013 de eerste voorlichting. Later volgden nog 9 voorlichtingen in 5 andere centra in het land.

Gehoorzaam - geen pardon

Geen taboe

Een gezin met 6 kinderen is al 7 jaar in ons land. 4 jaar geleden mogen ze van de rechter niet in Nederland blijven. Ze gaan naar Zwitserland, waar de autoriteiten hen weer terug sturen. Het gezin krijgt geen pardon — volgens de IND verbleven ze 6 maanden buiten Nederland. De familie snapt niets van deze redenatie. Ze voelen zich gestraft voor hun gehoorzaamheid.

Tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten geeft VluchtelingenWerk informatie over wat het betekent om uitgeprocedeerd te zijn en wat de verschillende organisaties zoals de Dienst Terugkeer en Vertrek doen. Dit is een lastig onderwerp om te bespreken, maar onze indruk is dat het zeker geen taboe is voor de jonge kinderen. Ze zijn blij dat er iemand is die naar hen luistert en die hun zorgen bespreekbaar maakt. Naast voorlichting is er ook tijd voor een ontspannende activiteit zoals een workshop capoeira of djembé spelen.

Samenwerking Bij het project zijn naast VluchtelingenWerk ook Defence for Children, Stichting Alexander, Unicef en COA betrokken.

Vervolg In november 2013 ging het vervolgproject ‘Tell Me More’ van start en was VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord betrokken bij de voorbereiding van bijeenkomsten voor 39 jongeren van 12 tot en met 15 jaar. Ook organiseerden we een spreekuur specifiek voor kinderen op het azc in onze regio.

Terug naar Servië Na intensieve coaching keerde een Servisch gezin terug naar zijn land van herkomst. Het gezin woonde meer dan 3 jaar in Nederland, maar voor hen was er geen perspectief op verblijf in Nederland. Bovendien vond de vader de leefsituatie op de gezinslocatie voor zijn opgroeiende dochter niet geschikt. Op een dag was zij ziek geworden van het roken van een jointje en daar was vader niet van gecharmeerd. Hij begon ervan overtuigd te raken dat het ook voor haar beter zou zijn terug te gaan naar Servië. Een medewerker van VluchtelingenWerk heeft hen 3 maanden gecoacht. Met ondersteuning van het IOM is de familie teruggekeerd naar Servië. Met hulp van een lokale NGO kocht het gezin een oude Mercedes en startte een taxibedrijfje.

Samenwerking Bij onze begeleiding bij terugkeer werken we nauw samen met de stichting ‘Maatwerk Bij Terugkeer’ en het IOM (International Organisation for Migration, een agentschap van de VN).

Blik op de Toekomst In de verschillende gemeenten binnen onze regio voerden we in 2013 het project ‘Blik op Toekomst’ uit. Voor (bijna) uitgeprocedeerde asielzoekers die niet in een azc zijn gehuisvest, onderzochten we of er nog kans is op een verblijfsvergunning. Als dat perspectief er niet meer is, start de volgende fase. Blik op Toekomst Aantal Begeleid 65 Doorverwezen naar Maatwerk bij Terugkeer 7 Succesvol teruggekeerd 4 Door middel van coachingsgesprekken onderzoeken we met de cliënt welke toekomst er voor hem in zijn land van herkomst is. Zo kan de cliënt een weloverwogen beslissing nemen over zijn verdere leven. In deze gesprekken ligt de nadruk op signalering, behandeling van psychosociale problemen en empowerment. Zo heeft reïntegratie in het land van herkomst meer kans van slagen. Stichting Maatwerk bij Terugkeer zorgt dat NGO’s in het land van herkomst de cliënt opvangen bij terugkeer en begeleiden bij het opbouwen van een nieuw bestaan.

Duurzame Terugkeer Op Maat Op de gezinslocatie in Katwijk voerden we twee projecten rond vrijwillige terugkeer uit: ‘Samen naar een nieuw Perspectief’ en ‘Duurzame Terugkeer op Maat’. Ons team voerde met uitgeprocedeerde bewoners voorlichtingsgesprekken over vrijwillige terugkeer. Maatwerk bij Terugkeer gaf in samenwerking met ons in december informatie over hun steun aan Chinese bewoners (17 personen). Onze indruk is dat veel Chinese bewoners zijn gaan nadenken over hun toekomst. Inmiddels keerde 1 bewoner met onze steun daadwerkelijk terug naar China. Voor anderen zijn er allerlei formele belemmeringen om vrijwillig terug te kunnen gaan. Deze projecten zijn mede mogelijk gemaakt door het Europees TerugkeerFonds en het ministerie van Buitenlandse Zaken.



Maatschappelijke begeleiding

Open spreekuur

Als vluchtelingen voor het eerst in een gemeente worden gehuisvest, zijn zij nog maar kort in Nederland. Ze krijgen veel nieuwe indrukken te verwerken en moeten ongelofelijk veel regelen. En dat terwijl zij de taal nog niet altijd beheersen en nog niet bekend zijn met de lokale samenleving. De ervaring leert dat individuele begeleiding cruciaal is voor een goede start. Geschoolde vrijwilligers van VluchtelingenWerk bieden deze begeleiding.

In alle gemeenten in ons werkgebied bieden we naast onze andere producten ook een open spreekuur. Voor cliënten die net in Nederland wonen is dat een laagdrempelige manier om hun vragen te stellen. Nieuwkomers die al verder op weg zijn in hun integratieproces kunnen op het informatiepunt terugvallen als ze ergens toch niet zelf uitkomen. Het spreekuur wordt bemenst door vrijwilligers die uitgebreide ervaring hebben met onze doelgroep. De meeste vragen kunnen we dan ook aan het loket beantwoorden. Is een vraag ingewikkelder of vraagt een probleem meer tijd, dan verwijzen we mensen door naar een vaste contactpersoon.

Het verhaal van Rakiba

Financiën Hulp bij huisvesting

Cliënten en trajecten

Iedere gemeente in Nederland is verplicht naar rato van het inwonertal jaarlijks een aantal vluchtelingen woonruimte te bieden. Dit is geregeld in de huisvestingstaakstelling. Tweemaal per jaar maakt de rijksoverheid de aantallen bekend. Voor een aantal gemeenten in ons werkgebied voert VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord alle werkzaamheden rondom de taakstelling uit. Daarbij werken we samen met het COA en diverse woningcorporaties.

Taak Wettelijke taakstelling huisvesting Aantal woningen waarin cliënten zijn gehuisvest Aantal gehuisveste vergunninghouders Achterstand op de taakstelling Aantal trajecten coaching integratie Aantal contacten informatiepunt Aantal tijdelijke vergunninghouders

Aantal 581 220 480 12 1.056 11.121 2.008

Verhoging

Vaste contactpersoon

We begonnen 2013 met een voorsprong op de taakstelling. In oktober werd bekend dat het aantal te huisvesten vluchtelingen voor de tweede helft van 2013 met terugwerkende kracht verhoogd werd. Binnen ons werkgebied van 486 naar 581 vluchtelingen. Hierdoor eindigden we 2013 met een kleine achterstand.

Elke nieuwe vluchteling krijgt een vaste contactpersoon van VluchtelingenWerk. De eerste maanden neemt de vrijwilliger het initiatief tijdens een intensief begeleidingstraject. Later verandert die rol in coach, totdat mensen zelf hun zaken kunnen regelen. De bezichtiging van een woning is vaak de eerste kennismaking tussen de vluchteling en de vrijwilliger in de gemeente. We starten direct met de administratieve handelingen: verblijfsdocumenten kopiëren, formulieren invullen en een dossier aanleggen. Cliënten krijgen die eerste dag enorm veel informatie te verwerken, onder andere over hoe ze een lening kunnen aanvragen voor de inrichting van hun huis. VluchtelingenWerk helpt hen en legt de verschillende procedures uit. Ook wanneer de cliënt het huurcontract tekent is de contactpersoon aanwezig.

Koppeling Sinds 2012 koppelt het COA een vluchteling aan een gemeente en verzoekt zij de woningbouwcorporatie om een woning. Daarna dient de huisvesting binnen 12 weken gerealiseerd te zijn. VluchtelingenWerk kent vluchtelingen of gezinnen vaak al vanuit het azc en verleent de corporatie informatie over het gezin. Zo kan er een goede match plaatsvinden — een belangrijke voorwaarde voor integratie!

Afstemming noodzakelijk Een goede afstemming met het COA is heel belangrijk voor de huisvesting van vluchtelingen in de gemeente en voorkomt veel problemen en misverstanden voor de vluchteling die uitgeplaatst wordt. Angela van der Lans (Coördinator Lisse / Hillegom): ‘Eigenlijk zijn de basisvoorwaarden voor huisvesting het bezit van een verblijfsdocument, een BSN-nummer en een bankrekening. Als deze niet aanwezig zijn loopt het hele proces enorme vertraging op. Uitkeringen en toeslagen komen later, terwijl de rekeningen voor huur en zorgverzekering zich al opstapelen. Dat heeft snel grote schulden tot gevolg.’ VluchtelingenWerk houdt dit in de gaten en zorgt dat zo snel mogelijk alsnog aan de voorwaarden wordt voldaan.


In het diagram hieronder kunt u zien welke categorieën vragen ons informatiepunt in 2013 kreeg. Bijna de helft van de vragen betreft financiën. Een groot deel van onze cliënten leeft onder de armoedegrens en heeft vaak buiten hun schuld om te maken met schulden. Misstanden bij de belastingdienst bijvoorbeeld zijn voor iedereen vervelend. Voor deze doelgroep heeft het echter desastreuze gevolgen. Vluchtelingen hebben geen spaargeld, dus wanneer toeslagen niet op tijd betaald worden, hebben ze geen geld meer voor huur, school, zorgpremie en andere vaste lasten. Zo komen ze snel in een neergaande spiraal. Het is in deze gevallen essentieel dat mensen snel begeleiding krijgen om hun financiën weer op orde te krijgen.

Hulpvragen informatiepunt per categorie

Zij sprak redelijk Frans, maar ik niet. Wat heb ik vaak een woordenboek gebruikt om te vertalen! Inmiddels heeft Rakiba door een alfabetiseringscursus steeds meer kennis van de Nederlandse taal en is het woordenboek overbodig geworden. Rabika werd ook lid van de bibliotheek. Zo kan ze eenvoudige boekjes lenen en thuis de woorden oefenen. Om cliënten te helpen hun administratie te ordenen ontvangen ze een map waarin ze alle post kunnen bewaren. Samen bekijken we de inkomsten en de noodzakelijke uitgaven. Zo krijgt de cliënt een duidelijk overzicht en ziet in één oogopslag welk bedrag er per maand overblijft voor boodschappen en kleding. Toch is het vaak moeilijk om met een uitkering rond te komen. Rakiba doet het wat dit betreft erg goed. Ze leeft zuinig en kan goed met geld omgaan.

Checklist Hélène Grannetia (vrijwilliger Hillegom): ‘De eerste twee weken moet er ongelooflijk veel worden geregeld. Inschrijven in de gemeente, een uitkering aanvragen, een huisarts en tandarts regelen, verzekeringen afsluiten en een school voor de kinderen kiezen. Gelukkig heeft VluchtelingenWerk een checklist van 2 A4-tjes waarop je alles kunt afvinken.’

Een maatschappelijk begeleider vertelt: ‘Juist aan het begin van een begeleidingstraject moet er veel geregeld worden. Daarbij vormt de taal vaak een flinke barrière. Sommige cliënten spreken redelijk Engels, zodat je goed kunt communiceren. Als dit niet zo is, moet je vaak met handen en voeten dingen uitleggen. Of een woordenboek gebruiken. Dit was ook het geval met Rakiba uit het Afrikaanse Benin.

Financiën / sociale diensten (43%) Juridisch (9%) Huisvesting (7%) Andere hulpvragen (19%) Gemeente / GBA (5%) Werk / school (8%) Inburgering (4%) Gezondheid (5%)


Waar sommige cliënten familie of kennissen in de buurt hebben, dreigen anderen in een isolement te raken. Met Rakiba, die verder geen familie of vrienden in Nederland heeft, zochten we naar een oplossing. Via Home Start komt een vrijwilliger een dagdeel per week langs om samen met haar en haar kind op stap te gaan en dingen te ondernemen. Zo kan ze nieuwe contacten leggen en wordt integreren in de Nederlandse samenleving iets gemakkelijker.’

Inburgeren met VluchtelingenWerk

Startbaan Een leven in veiligheid is pas compleet als je jezelf nuttig kunt maken. Werk is voor vluchtelingen van doorslaggevend belang, het is de beste motor om een plek in de maatschappij te veroveren. Veel vluchtelingen hebben een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt. VluchtelingenWerk en UAF bundelen hun krachten om deze kloof te dichten. Met het project Startbaan willen we de komende drie jaar zeshonderd vluchtelingen naar werk begeleiden.

Naast maatschappelijke begeleiding hielden we ons in 2013 ook bezig met inburgering, taal en werk. Daarbij spelen onze vrijwilligers opnieuw een belangrijke rol. Door samen de krant te lezen of over gemeenschappelijke interesses te praten, komen vluchtelingen snel veel over Nederland te weten. Vrijwilligers helpen inburgeraars ook het Nederlands in concrete praktijksituaties te oefenen: een sollicitatiegesprek, een tienminutengesprek met de juf van je kind, een rekening openen, instructies op het werk. Het netwerk wordt daarnaast vergroot door er samen op uit te trekken.

Inburgering

Cursus op maat

Sinds 1 januari 2013 is een nieuwe inburgeringswet van kracht. De belangrijkste wijzigingen zijn: • Nieuwkomers moeten op individuele basis een inburgeringcursus kopen. • Voor de financiering sluit de nieuwkomer een lening af bij de overheid (DUO). VluchtelingenWerk greep deze ontwikkeling aan en kwam zelf met een inburgeringsaanbod wat voldoet aan hoge kwaliteits-eisen. Daartoe tekenden we op 29 augustus 2013 een samenwerkingsovereenkomst met NLtraining. We verwierven in 2013 ook het aspirantkeurmerk ‘Blik op werk’ voor inburgering.

VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord biedt drie cursussen aan: Alfabetisering, Inburgering en Staatsexamen. Alle drie cursussen geven we in een kort (8 maanden), middellang (12 maanden) en lang (16 maanden) traject, afhankelijk van de leercapaciteit van de inburgeraar.

Start De eerste groep inburgeraars start op 12 februari 2014 in Zoetermeer. Daarna gaan we ook inburgeringscursussen in Gouda, Leiden en Leidschendam verzorgen.

Het duwtje van Hetty Hetty is taalcoach van Tes uit Eritrea. Zij vertelt over haar ervaringen met een taalcoachtraject:

Klassikale les en individuele coaching Professionele docenten geven in kleine klassen 8 uur per week taallessen op het gewenste niveau. Zowel in de klas als thuis krijgen de kandidaten persoonlijke begeleiding. Naast de docent is een klassenassistent actief. Buiten de klas krijgt iedere cursist een (vrijwillige) taalcoach. Zo kunnen we iedereen optimaal voorbereiden op het examen. We oefenen het Nederlands in concrete situaties, tijdens diverse activiteiten. Op deze manier leren kandidaten de Nederlandse taal bij verschillende gelegenheden toe te passen en raken zij ook daadwerkelijk ingeburgerd. Dankzij ons grote netwerk kunnen kandidaten — als ze verhuizen — zonder onderbreking in een andere regio bij VluchtelingenWerk hun traject vervolgen. Onze ambitie is dat door maatwerk, extra individuele begeleiding en een inspanningsverplichting van de kandidaten, al onze inburgeraars in één keer slagen voor hun examen.


‘Tes is ruim 2 jaar in Nederland. Toen ik hem leerde kennen, was hij erg eenzaam. Het lukte niet contact te leggen, zelfs niet met zijn buren. In de eerste weken hebben we vooral heel veel gepraat. Wat wilde hij bereiken? Meer sporten en meer contacten. Hij moest leren om meer dan ‘ja’ en ‘nee’ te zeggen, en ook eens een praatje met collega’s aan te knopen. Het was eigenlijk heel simpel. Ik heb hem gevraagd welke sport hij leuk vindt. Dat bleek hardlopen te zijn. Toen zijn we naar de plaatselijke atletiekvereniging gegaan. Hij had daar zelf al diverse keren staan kijken, maar nooit durven vragen of hij daar lid van kon worden. Samen met mij lukte dat wel en inmiddels gaat hij elke week hardlopen. Het heeft even geduurd maar afgelopen week zijn er twee collega’s bij hem thuis geweest. Hij heeft voor ze gekookt. De ouders van een van hen kwamen ook langs, zij horen nu bij zijn kenissenkring. Tes is steeds enthousiaster en durft steeds meer. Hij heeft het in feite allemaal zelf gedaan. Het enige wat ik gegeven heb, is een duwtje in de rug.’

Taal in beweging Mede dankzij de financiële bijdragen van het Europese Vluchtelingen Fonds (EVF), het Europese Integratie Fonds (EIF) en Fonds 1818, is het ons gelukt in 2013 ruim 140 taalkoppelingen te realiseren. Taalverbetering en het stimuleren en opzetten van een netwerk staan daarbij centraal. We koppelen elke cliënt aan een individuele taalcoach. Ze ontmoeten elkaar gedurende een half jaar wekelijks. De eerste evaluatieformulieren zijn inmiddels binnen. Mensen blijken enthousiast, voor veel cliënten was de taalcoach een van de weinige Nederlandse mensen die ze wekelijks spraken en waar ze contact mee hadden. Waar cliënten zelf opmerkingen op het formulier hebben geschreven zijn de verbeteringen in taal ten opzichte van het intakeformulier duidelijk zichtbaar.

In deze tijd van bezuinigingen is er echter steeds minder ruimte om na het inburgeringsdiploma nog een korte opleiding te kunnen volgen. Gemeenten zijn gericht op de kortste weg naar betaald werk. Toch is aanvullende scholing voor onze cliënten in veel gevallen wenselijk om op de huidige krappe arbeidsmarkt kans te maken op een baan. We zien het dan ook als een uitdaging om, binnen de smalle marges, onze cliënten richting betaald werk te helpen.

Dolgraag werk vinden Nog voor de landelijke kick-off van ‘Startbaan’ belde Francois al. Hij had van het project gehoord en wilde graag meedoen. Zijn betaalde baan bij een fietsenstalling was net gestopt. Nu wil hij dolgraag werk vinden dat bij zijn in Nederland gehaalde bachelor ‘International Business and Management Studies’ past.

Netwerken

Doelen

Binnen Taal in beweging zien we mooie staaltjes van netwerken: een bezoek aan een kinderboerderij, een kringloopwinkel, een opleiding, een museum, een bibliotheek, een winkel, een basisschool van de kinderen, een terrasje, het strand, een buurthuis, een vrijwilligersvacature bank, werken in een groentetuin, een stageplaats en vrijwilligerswerk bij een zorginstelling zijn maar enkele van de vele voorbeelden. Een bezoek aan de Tweede Kamer gaf inzicht in ons politiek systeem.

Binnen onze regio hebben we als doel 25 mensen te begeleiden: • 9 naar vrijwilligerswerk of een stage • 8 naar een leer-werktraject of werk met ondersteuning • 8 naar betaald werk

Er zijn bijna honderd taalcoaches actief voor het project. Veel taalcoaches nemen meerdere koppelingen voor hun rekening. Ze vinden dit werk gezellig, leerzaam en zeer nuttig. Een aantal trajecten is voortijdig afgebroken vanwege ziekte, overlijden, verhuizing of gebrek aan motivatie. De taalcoaches worden goed begeleid. In 2013 vonden 18 trainingsdagen en 14 intervisiebijeenkomsten plaats in het kader van Taal in beweging. Kortom: een goed lopend project, waarbij deelnemers zowel hun taalvaardigheid als hun netwerk vergroten.


Start Er is inmiddels een regionaal team van 9 jobcoaches die cliënten individueel begeleiden. We willen ook workshops opzetten waarbij in kleine groepjes geoefend kan worden met ondermeer presenteren, solliciteren of netwerken. We hebben daarvoor enkele vakbekwame, speciaal getrainde jobcoaches in ons team. Een aantal jobcoaches richt zich op het ontwikkelen van netwerken met werkgevers en uitzendbureaus. Dit sluit aan op landelijke activiteiten op dit vlak. Jobcoaches maken hiervoor ook gebruik van hun eigen netwerk. Binnen VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord starten we het project in de Bollenstreek, Leidschendam / Voorburg en Leiden en omgeving. Het landelijk project Startbaan loopt van september 2013 tot eind 2015. Het project is mede mogelijk gemaakt door de Nationale Postcodeloterij.

Belangenbehartiging VluchtelingenWerk is de belangrijkste belangenbehartiger van vluchtelingen en asielzoekers in Nederland. Ons werk richt zich niet alleen op individuele vluchtelingen, maar ook op de overheid, de politiek, (landelijke) organisaties en het publiek. Een mooi voorbeeld van onze landelijke lobby is het Kinderpardon. In 2013 was de financiering van maatschappelijke begeleiding een belangrijk aandachtspunt. In Zuid-Holland Noord zijn we trots op ons scholierenproject: ook in 2013 werkten we aan lokaal draagvlak door jonge Nederlanders te vertellen over de moeilijke situatie waarin vluchtelingen en asielzoekers zich bevinden. Eén gezicht Om onze organisatie voor cliënten, andere organisaties en het publiek beter herkenbaar te maken, hanteren alle regionale organisaties van VluchtelingenWerk sinds 2013 dezelfde huisstijl. Centraal daarbij staat ons logo — de bekende oranje ‘vogel’. Deze betere herkenbaarheid versterkt onze positie, waardoor we belangen van Vluchtelingen beter kunnen behartigen. Cliënten, partnerorganisaties en potentiële vrijwilligers kunnen terecht op één centrale website, vluchtelingenwerk.nl, waarop ook alle regio’s te vinden zijn.

Voorlichting op scholen

Uitgangspunten

Tussen de witte paraplu’s is de slogan van de mars goed leesbaar: geen vluchteling in de cel!

Mensenmassa met witte paraplu’s Vluchtelingen die via Schiphol ons land binnenkomen om asiel aan te vragen, worden direct opgesloten. Een gevangenschap die maanden kan duren en waarvan ook kinderen de dupe zijn. Meer dan duizend mensen liepen mee in de Umbrella March op Wereldvluchtelingendag, 20 juni 2013. Allemaal voor hetzelfde doel: geen vluchteling in de cel. Vanuit VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord was Sima Assil betrokken bij de organisatie: ‘Het was heel bijzonder om op deze manier op te komen voor vluchtelingen die na aankomst op Schiphol in de cel belanden. Mooi dat zoveel mensen niet stil bleven zitten, maar in actie kwamen. Zo’n mensenmassa met paraplu’s is heel indrukwekkend. Omdat het verzamelpunt Schiphol was, waren er veel toeschouwers. Wat mij diep raakte was het gezicht van een ongeveer 10-jarig meisje, dat uit het raam van het detentiecentrum toekeek en naar ons zwaaide. Ontroerend. Wat doet zo’n jong meisje in een gevangenis? Dankzij de Umbrella March zijn meer mensen zich bezig gaan houden met die vraag. Ik hoop dat de overheid zich over dit probleem zal buigen en met een oplossing komt.’

In onze communicatie staan landelijk drie uitgangspunten centraal: • Iedereen heeft recht op een leven in veiligheid. Ons werk doen we uit medemenselijkheid. • De mens staat centraal middels persoonlijke verhalen die raken en overtuigen. • VluchtelingenWerk is deskundig en betrouwbaar en neemt geen blad voor de mond. Deze uitgangspunten zijn terug te vinden in de filmpjes op de website, maar ook in de wijze waarop VluchtelingenWerk zich in de media manifesteert. Recente, goedbekeken televisieprogramma’s als Joris United en de uitreiking van de Vluchtelingen Award bij Hart van Nederland zijn tastbare resultaten van deze benadering.

Sinds een aantal jaren geeft VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord voorlichting op scholen. Een vrijwilliger van Nederlandse afkomst en een vrijwilliger met een achtergrond als vluchteling geven de voorlichting samen. Afgemeten aan de vele positieve reacties liet de voorlichting ook dit jaar diepe indruk achter. Met de voorlichting vertellen we leerlingen en studenten wat redenen zijn om te vluchten en welke gevolgen vluchten voor mensen heeft. Daarnaast kweken we begrip voor vluchtelingen. Dat doel behaalden we ruimschoots. Mond-tot-mond-reclame leidde tot nieuwe aanvragen van docenten. Een artikel met een grote foto in het Leids Nieuwsblad zorgde voor extra bekendheid. Naar aanleiding van het boek ‘De Gelukvinder’ kregen we het verzoek een les te verzorgen over de ervaringen van een Afghaans vluchtelingengezin. De bibliotheek biedt dat boek voor gebruik in klassen aan. Andere scholen haakten daarop in. Het aantal aanvragen nam mede door dit boek zo toe dat we op zoek moeten naar nieuwe vrijwilligers. In 2013 verzorgden we in totaal 74 voorlichtingslessen. 5 vrijwilligers met een Nederlandse achtergrond en 10 vrijwilligers met een vluchtelingenachtergrond geven de lessen.


Beleid en organisatie 2013 begon met een behoorlijk tekort op de begroting. Gedurende het jaar startten we in overleg met het personeel diverse verbeterplannen. Daarbij lagen de accenten op de realisatie van bezuinigingsdoelstellingen en acquisitie om onze kerntaken voor vluchtelingen en asielzoekers te borgen. Zo konden we het tekort gelukkig behoorlijk bijstellen. Dat is mede te danken aan de inzet en bereidheid van de medewerkers om nieuwe taken op te pakken.

Verbetertrajecten

Medewerkers eind 2013

Met verbeterplannen richtten we ons op de optimalisatie van projectorganisatie, kwaliteitsbeleid en tijdschrijven, implementatie van de HRM-module en implementatie van de landelijke uitgangspunten Sterk Merk. Het cliëntregistratie systeem VVS werd regelmatig geactualiseerd en aangepast aan de wensen van gebruikers.

Maatschappelijk begeleiders

Veiligheid

Het was een druk jaar, maar tijdens ons jaarlijkse medewerkersuitje was er tijd voor ontspanning tijdens een geslaagde busjesrally

Financiering Het grootste deel van de inkomsten van VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord bestaat uit gemeentelijke subsidies. Met dat geld bekostigen we de diverse taken die we voor gemeenten uitvoeren, zoals huisvesting en maatschappelijke begeleiding. Voor de (juridische) ondersteuning in de Gezinslocatie in Katwijk en in het Asielzoekerscentrum in Wassenaar krijgen we rijksmiddelen via VluchtelingenWerk Nederland. Ondanks dalende gemeentesubsidies konden we onze kernactiviteiten rechtsbescherming, maatschappelijke begeleiding en belangenbehartiging van vluchtelingen na enige aanpassing blijven uitvoeren. De extra projectgelden maakten mogelijk dat wij ook activiteiten konden verrichten zoals taalcoaching, jobcoaching en het begeleiden van asielzoekers bij de moeilijke beslissing: teruggaan of blijven. Dalende gemeentesubsidies baren ons echter wel zorgen. De maatschappelijke begeleiding van vluchtelingen wordt hierdoor — in de betreffende gemeenten — veel korter, waardoor zelfredzaamheid van cliënten niet altijd bereikt wordt. Gevolg is dat meer vluchtelingen uitkeringsafhankelijk en geïsoleerd blijven, hetgeen de gemeenten uiteindelijk meer geld gaat kosten.

In 2013 startten we ook met het optimaliseren van veiligheid binnen verschillende facetten van ons werk. Voor de veiligheid van cliënten werd vanaf 2013 de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor alle medewerkers verplicht gesteld. Daarnaast werken we volgens de wettelijk ingevoerde Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

Samenwerking De samenwerking binnen VluchtelingenWerk Nederland krijgt steeds meer vorm. Voorbereiding van landelijke besluitvorming gaat steeds vaker via de portefeuilles van de regionale directeuren. VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord vervult het voorzitterschap van de portefeuille Begeleiding en Expertise en maakt deel uit van de agendacommissie voor het landelijk Directie Overleg.

Juridisch medewerkers

16

Taalcoaches

96

Jobcoaches

11

Voorlichters

11

Overige vrijwilligers

47

Vrijwilligers totaal

332

Stagiaires

8

Betaalde medewerkers

34 (23,9 fte)

Locaties Hillegom Noordwijkerhout Noordwijk

Lisse

Teylingen Kaag en Braassem

GL Katwijk

We werkten ook regelmatig samen met andere regionale stichtingen van VluchtelingenWerk. Bijvoorbeeld bij de start van ons project ‘Startbaan’. Ook werkten we mee om voor VluchtelingenWerk een eigen aanbod voor inburgeringscursussen op te zetten.

149

AZC Duinrell

Oegstgeest Leiden

Voorschoten

Ter Aar

Leiden hoofdkantoor Leiderdorp Zoeterwoude Rijnwoude

Leidschendam-Voorburg

Kengetallen VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord is actief in 26 gemeenten, op de gezinslocatie in Katwijk en op het tijdelijke azc in Wassenaar. Eind 2013 zijn er 332 vrijwilligers, 8 stagiares en 34 betaalde krachten (23,9 fte) bij ons werkzaam. We coachten in de gemeenten 2114 vluchtelingen naar een zelfstandig bestaan in Nederland. In de azc’s gaven we juridische ondersteuning en voorlichting aan 935 bewoners.

Nieuwkoop

Bodegraven-Reeuwijk Boskoop

Zoetermeer

Waddinxveen Gouda Lansingerland Zuidplas Ouderkerk

Vlist Schoonhoven Bergambacht

Nederlek

Kijk voor een overzicht van alle adressen op www.vwzhn.nl


Ons werk is mede mogelijk dankzij:

EIF: van EU naar lokaal ETF: return, not necessarily a step backwards EVF: ruimte voor innovatieve projecten ESF: investeert in uw toekomst

Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Zuid-Holland Noord

Recommend Documents