0 1 0 2 g a l s r e Jaarv
Inhoud Voorwoord Bericht van de Raad van Commissarissen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Kerncijfers Jaarverslag van de directie
2
4 6 7 9 10
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2010 Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening Algemeen Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans Niet uit de balans blijkende verplichtingen Geconsolideerde winst- en verliesrekening
22 26 26
Vennootschappelijke jaarrekening Dar NV 2010 Balans Dar NV per 31 december Winst- en verliesrekening Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Toelichting op de onderscheiden posten van de balans Balans Niet uit de balans blijkende verplichtingen Overige toelichting Overige gegevens
28 28 29 29 30 30 32 32 33
Colofon
35
14 15 17 18 18 18 21 22
3
Voorwoord Met gepaste trots presenteert Dar haar jaarverslag over 2010. Als je over Dar praat, praat je over een schone en frisse stad zonder afval. Afval is dynamisch, afval is emotie, afval is van iedereen. Afval is zichtbaar op straat. Afval is grondstof. Iedereen heeft een mening over afval, net als over het weer en voetbal. Maar ook is de publieke opinie klaar voor de volgende stappen naar zero waste. Gelukkig heeft het schoonhouden van de omgeving en het verwijderen van afval in Nijmegen en omgeving een gezicht, namelijk Dar en haar medewerkers. De dynamiek in de publieke dienstverlening in Nederland raakt ook Dar. Zo zijn er door de economische crisis en door ervaringen met verzelfstandiging en privatisering discussies over deprivatisering los gekomen. Gevolg is in ieder geval dat overheden dichter op de bal willen zitten bij overheidsbedrijven. Deze ontwikkelingen hebben er toe geleid dat de aandeelhouder (Nijmegen) gekozen heeft voor Dar als regionaal publiek bedrijf en daarbij de regiogemeenten heeft uitgenodigd om mede aandeelhouder te worden. In het jaar 2010 waren aandeelhouder, regiogemeenten en Dar intensief in overleg over de vorming van dit regionale bedrijf. Samenwerkingsverband MARN heeft deze overleggen gefaciliteerd. Met de statutenwijziging per 01-01-2010 is de eerste concrete stap gezet. Dar Holding NV en Dar Milieudiensten NV zijn gefuseerd tot Dar NV. In de statuten is de nadrukkelijke rol en zeggenschap van de aandeelhouder(s) vastgelegd. Het heeft er ook toe geleid dat we onze missie en visie opnieuw hebben vastgelegd in ons meerjarenplan 2011-2014. Deze visie is: “Dar houdt de regio fris”. Fris is de kernboodschap in onze visie. Fris is immers ambitieus en zegt meer dan ‘schoon’. We vinden die bredere visie beter inhoud geven aan onze ambities voor de komende jaren. Fris staat ook voor duurzaam ondernemen. Het staat voor intensieve betrokkenheid van medewerkers, partners en burgers bij alles wat we doen. Fris betekent dat onze regio uitstekende dienstverlening krijgt en dat iedereen begrijpt hoe hij of zij daar een directe rol in speelt. Fris betekent niets minder dan op weg zijn naar de schoonste regio van Nederland. 4
Onze missie is: “Onze regio de schoonste van Nederland maken door het uitstekend organiseren en uitvoeren van de gemeentelijke afvaltaak, reiniging en het beheer van de openbare ruimte. Wij doen dat maatschappelijk verantwoord en samen met betrokken medewerkers, partners en burgers”. De missie is fris, helder en duidelijk. De schoonste is ambitieus op het gebied van schoon en maatschappelijk verantwoord. Nadrukkelijk willen we dit financieel en organisatorisch prima regelen. Betrokkenheid van al onze stakeholders is daarvoor essentieel. Vanuit de nieuwe missie en visie zijn we met de hele organisatie in gesprek gegaan om de nieuwe strategie vorm en inhoud te geven. Doel is om alle medewerkers erbij te betrekken. Een extra impuls was hierbij het Medewerkers Tevredenheids Onderzoek (MTO). De inzichten die we met het MTO hebben opgedaan helpen ons het bedrijf nog beter te maken met kennis van alle mensen binnen Dar. De nieuwe ambities van Dar hebben verder ook operationele consequenties. Zo is de aanschaf van het Novioterrein, waarover we in het jaarverslag van 2009 nog rapporteerden, uitgesteld in afwachting van de besluiten van de regiogemeenten. De gesprekken met de regiogemeenten hebben de organisatie uitgedaagd tot verdere kostenefficiëntie en een nieuwe oriëntatie op de markt van inzameling.
Het jaar 2010 was een jaar van Dar in transitie, een transitie die zich in 2011 zal voortzetten. Of de transitie in het klimaat er de oorzaak van was, daar zijn de geleerden het nog niet over eens, maar 2010 begon en eindigde met veel winterse omstandigheden. Met een zwaar beslag op onze winterdienst en de zoutvoorraden. Een situatie waarin we onze dienstverlening slechts met vallen en opstaan konden realiseren. Een jaar dat ook het resultaat boven winstraming uitkwam op € 1.351.000 Dat stemt tevreden. Dar maakt zich klaar voor de toekomst. De vaart zit er in om de nieuwe taak die op ons afkomt uit te voeren. We gaan er fris tegen aan! Nijmegen, 31 mei 2011 drs P.A.C.T. van Heeswijk Dar N.V. algemeen directeur
In januari 2010 opende de milieustraat Bijsterhuizen haar poorten. Een samenwerking tussen Wijchen en Nijmegen in de aanloop naar het regionale afvalbedrijf. In deze eerste fase is de milieustraat alleen toegankelijk voor de inwoners van Wijchen. In diezelfde januarimaand startte Dar de inzameling in de gemeente Lingewaard. Diverse factoren maken dit een moeizaam project. Succesvolle verbreding in diensten is zichtbaar met de start van het IBOR-project (Integraal Beheer Openbare Ruimte) in Lindenholt en Bijsterhuizen. De start van de implementatie van de nieuwe strategie, meer gericht op publieke dienstverlening en minder gericht op commerciële groei, was een logisch moment voor Theo Lemmen om afscheid te nemen van Dar en plaats te maken voor een nieuwe Algemeen Directeur.
5
Bericht van de Raad van Commissarissen Met genoegen bieden wij u hierbij het Jaarverslag van Dar NV over 2010 aan. In dit jaarverslag zijn opgenomen de geconsolideerde jaarrekening en de vennootschappelijke jaarrekening van Dar NV, het verslag van de Directie, alsmede de verantwoording van de onderneming op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De jaarrekening is gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien door PricewaterhouseCoopers Accountants NV. U treft deze verklaring elders in dit jaarverslag aan. Toezicht en advies De Raad van Commissarissen kwam in het verslagjaar zeven maal in vergadering bijeen. In deze bijeenkomsten is gesproken over de algemene gang van zaken in de organisatie, het strategisch beleid, ontwikkelingen in de markt en de ontwikkeling van de financiële resultaten.Daarnaast heeft drie keer formeel overleg plaatsgevonden met de aandeelhouder over de toekomst van Dar en de financiën. De auditcommissie vergaderde in 2010 drie keer. Op de agenda stonden de jaarcijfers en de management letter 2009 en de kostenallocatiemethodiek binnen Dar. De remuneratiecommissie heeft in dit verslagjaar twee maal vergaderd, en daarnaast is regelmatig informeel overlegd. In het overleg tussen een delegatie van de RvC en de Ondernemingsraad
Dar is naast personele aangelegenheden gesproken over algemene strategische ontwikkelingen. Resultaat en bestemming De Raad van Commissarissen adviseert op grond van haar bevindingen en op basis van de goedkeurende accountantsverklaring de aandeelhouder als volgt: • De balans per 31 december 2010, de resultatenrekening over het jaar 2010, evenals de bijbehorende toelichting vast te stellen en goed te keuren. • Van het voordelig saldo ad € 1.351.000,- een bedrag ad € 300.000,in de vorm van dividend uit te keren aan de aandeelhouder. Het restant ad € 1.051.000,- toe te voegen aan de algemene reserve van Dar NV. Slot Graag spreken wij onze waardering uit tegenover de directie en alle medewerkers voor hun grote betrokkenheid en inzet evenals voor het behaalde resultaat over het jaar 2010. Nijmegen, 31 mei 2011 Namens de Raad van Commissarissen, drs. A.S.F. van Asseldonk president-commissaris
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Dar is zich al jarenlang bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en probeert hier ook inhoud aan te geven. In 2010 is de missie opnieuw geformuleerd en daarbij hebben we de aandacht voor onze maatschappelijke verantwoordelijkheid willen benadrukken.`Onze regio de schoonste van Nederland maken door het uitstekend organiseren en uitvoeren van de gemeentelijke afvaltaak, reiniging en het beheer van de openbare ruimte. Wij doen dat maatschappelijk verantwoord en samen met betrokken medewerkers, partners en burgers´. Onze ambitie verwijst nadrukkelijk naar onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, waarin we een evenwicht zoeken in de aandacht voor people, planet en profit. Betrokkenheid van al onze stakeholders bij de realisatie van onze missie is daarvoor essentieel. Dar zal daarom een gesprek aangaan met haar stakeholders, met name de gemeenten. De gemeenten vertegenwoordigen de burgers (de belangrijkste gebruikers van onze diensten). Tegelijk zijn de gemeenten aandeelhouder en opdrachtgever. Dar ziet voor de komende jaren als rode draad twee lijnen die we vertalen in ons beleid, de medewerker en het milieu. De medewerker Mensen zijn het belangrijkste kapitaal van Dar. Onze medewerkers dragen wezenlijk bij aan het realiseren van de ondernemingsdoelstellingen en bepalen daarmee het succes van Dar. Een onderneming in de huidige tijd kan zich niet permitteren om stil te staan. Elke dag zijn er nieuwe uitdagingen en kansen. Dit doet een appèl op de verandercapaciteit van de organisatie en dus zowel van de individuele medewerker alsook van het collectief. De medewerkers die zichtbaar zijn in de straat, in de wijken en bij de commerciële klanten zijn het gezicht van Dar en zijn allemaal gemotiveerde professionals en tevens onze ambassadeurs. De Dar-organisatie en medewerkers zijn er op ingesteld om zonodig 24 uur per dag 365 dagen per jaar in actie te komen, vaak ook nog in moeilijke, vervuilde en gevaarlijke omstandigheden. Om dit waar te kunnen maken en invulling te kunnen geven aan goed werkgeverschap is er continue aandacht voor het verbeteren van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuimpreventie, wordt er jaarlijks 2 tot 3% van de loonsom besteed aan opleidingen en verdere ontwikkeling van medewerkers, zijn wij gericht bezig met indoor- en uitstroom en zal het Leeftijds Bewust Personeelsbeleid verder ontwikkeld worden. Dat hierbij een uitstekende interne communicatie
6
en constructief overleg met onder andere de Ondernemingsraad een essentiële randvoorwaarde is, is een open deur. Daarnaast voelen wij onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en geven hieraan invulling door mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt bij Dar in te zetten, met name om (weer) werkervaring op te doen. Milieu Zero waste, geen restafval. Een doelstelling die gonst door de branche en door de samenleving. De stip aan de horizon. In deze doelstelling voor de lange termijn herkent Dar zich. Maar het is niet het enige, immers het is een onderdeel van de totale CO2-belasting. Het energieverbruik op basis van fossiele brandstoffen van onze voertuigen, de inrichting van het terrein van Dar en verschillende andere factoren zijn allen van invloed op onze belasting van het milieu. Wij zijn ambitieus en met de gemeenten bepalen we hoe de verhouding tussen de drie P’s van People, Planet en Profit vorm krijgt. We streven naar duurzaam, robuust beleid voor een eerlijke prijs. Dit gaat soms samen, maar soms zullen er moeilijke keuzes moeten worden gemaakt. De transformatie van afval tot grondstof is daarbij een ijkpunt: het winnen van grondstoffen uit afval, door bronscheiding en (waar nodig) nascheiding. Met onze opdrachtgevers maken we keuzes voor een beleid gericht op zero-waste en ‘van afval naar grondstof’. Het doel is om in de volle breedte de regio met het hoogste scheidingspercentage van het land te worden en te blijven. De schoonste van het land. Daarvoor zien we een aantal mogelijkheden. Een hoger scheidingsrendement leidt tot een verkleining van de hoeveelheid restafval. De verwerking van restafval is veelal duurder dan hergebruik. Minder restafval levert daarom een rechtstreekse kostenbesparing op. Maar hergebruik geeft ook indirect een milieuvoordeel in de CO2-emissie: Meer hergebruik leidt tot een daling van de CO2belasting. Niet alleen gescheiden inzameling en hergebruik, maar ook programma’s voor preventie van afval kunnen leiden tot minder afval en lagere kosten. In samenwerking kan de regio een preventiecampagne starten. Gezamenlijke kennis en ervaring kunnen ook ingezet worden voor lokale acties. 7
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Om besparingen te bereiken is het goed om breder te denken dan alleen in termen van ‘wielen’ en inzamelkosten. Inzamelkosten bepalen zo’n 40% van de afvalstoffenheffing. We kunnen de gehele keten van afvalinzameling en verwerking doorlichten om tot kostenbesparing te komen. In de missie en visie zijn elementen van MVO herkenbaar, zoals dat ook werkelijk te zien is in het handelen van Dar. Zo heeft Dar bij nieuwbouw zonnecollectoren, een grijswatercircuit, en energiezuinige verlichting geïnstalleerd. Dar experimenteert met ‘Het Nieuwe Rijden’, aardgasvoertuigen en elektrische voertuigen en gebruikt de ‘Wave’, om met heet water onkruid te bestrijden. Leasewagens hebben een A- of B-label, er is een fietsenplan (fiscaal voordeel bij aanschaf en vergoeding voor woon-werkverkeer). Inzake werkgelegenheid doet Dar extra inspanningen bij de inzet van Breed (SW-bedrijf), Dagloners (daklozen) en Buurtrangers (jeugd). Dar ondersteunt Kringloopwinkels in haar werkgebied, diverse vrijwilligersprojecten, is partner in Stichting Maatschappelijke Meerwaarde, de MVO-Award en Wij staan voor de wijk Dar werkt aan kwaliteitsverbetering via ISO 9001, bewaakt de ontwikkeling van de milieuzorg middels ISO 14001 en heeft aandacht voor arbo en veiligheid, waarbij de VCA-diploma’s van de medewerkers een hulpmiddel zijn. Als deelnemer aan het Nijmeegs Energie Convenant heeft Dar zich ten doel gesteld in 3 jaar tijd de CO2-uitstoot met 9% te verlagen. Ten opzichte van 2007 (referentiejaar) is de daling ingezet, maar het volledige doel is niet bereikt. Omzetgroei leidde met name in 2008 tot meer vervoerbewegingen en daardoor een stijging in de CO2-emissies. In de jaren daarna is een dalende tendens ingezet bij zowel het brandstofverbruik, als bij het gas- en elektriciteitsverbruik. In de komende jaren zullen we nog nadrukkelijker sturen op deze parameter. Daarnaast kennen we nog meerdere uitdagingen en ideeën. Zo denken we aan het inzetten van voertuigen met een zo laag mogelijke uitstoot, route-optimalisatie en het inzetten van lichte voertuigen. We onderzoeken de mogelijkheden om meer voertuigen op groen gas te laten rijden en de inzet van hybride voertuigen.
Kerncijfers Dar NV geconsolideerd (bedragen x € 1.000)
2010
2009
Totaal vaste activa Totaal vlottende activa Totaal activa Groepsvermogen Voorzieningen
15.691 9.955 25.646 12.620 439
17.069 8.627 25.696 11.569 768
Solvabiliteit (groepsvermogen + voorzieningen gedeeld door balanstotaal) Rentabiliteit gemiddeld groepsvermogen Netto kasstroom
50.9%
48.0%
11.2% 1.510
7.4% 584
32.822 -6.762 26.060 -24.709 1.351
31.553 -8.144 23.409 -22.576 833
1,05 4,1%
1,04 2,6%
36.548 15.599 1.832 2.885
36.104 16.956 1.983 2.553
Opbrengsten Kosten van afvalverwerking Netto toegevoegde waarde Exploitatiekosten Resultaat OK-ratio (netto toegevoegde waarde gedeeld door de kosten) Operationele marge (resultaat gedeeld door de opbrengsten) Aanschafwaarde (im)materiële vaste activa Boekwaarde (im)materiële vaste activa Investeringen (im)materiële vaste activa Afschrijvingen (im)materiële vaste activa
Kansen liggen er door het leveren van biomassa voor productie groen gas via vergisting in samenwerking met ARN en deelname aan project ‘de Groene Hub’ 8
9
Jaarverslag van de directie Algemene Vergadering van Aandeelhouders De Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA) heeft in 2010 drie keer plaatsgevonden.Hierbij kwam onder meer aan de orde het jaarverslag 2009 en de winstbestemming, het strategisch beleid, en de werving van een algemeen directeur en leden van de Raad van Commissarissen.
Formatie per 31 december 2010 In totaal waren er ultimo 2010 184 medewerkers bij Dar in dienst, waarvan 163 mannen en 21 vrouwen. 164 Medewerkers werkten full-time en 20 part-time. De gemiddelde leeftijd lag ultimo 2010 op 44,1 jaar en het gemiddelde dienstverband was 13,6 jaar.
Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) is belast met het toezicht op de bedrijfsvoering. De RvC was per 31 december 2010 als volgt samengesteld: • Dr. T.H.J. Stoelinga (president-commissaris) • Drs. C. de Graaf • Mr. A.G.J. Knuiman • Ing. J.W. Ramaekers Per 1 januari 2011 zijn drie nieuwe RvC-leden aangesteld ter completering van de bezetting en ter vervanging van de heer Stoelinga (vertrek per 1 april 2011) en de heer Ramaekers (vertrek per 1 juli 2011): drs. A.S.F. van Asseldonk (president-commissaris per 1 april 2011), drs. M.J.M. Meulendijks en drs. C.W. van Willigen.
Er zijn in 2010 18 mensen in dienst gekomen. Er zijn in 2010 15 mensen uit dienst gegaan, met de volgende redenen: • 4x ontslag genomen • 4x ontslag gekregen • 4x (vroeg)pensioen • 2x overleden • 1x ziek/WIA Tevens zijn er over 2010 omgerekend naar voltijdbezetting ongeveer 50 flexwerkers bij Dar werkzaam geweest. Tot slot zijn er 3 stagiaires ingezet en 5 detacheringen in het kader van een regeling voor langdurig werkelozen.
Personeel en Organisatie Organisatieontwikkelingen 2010 startte met de fusie van Dar Holding NV en Dar Milieudiensten NV in Dar NV. Eind 2010 zijn ook Dar Services BV en Dar Milieuservice BV gefuseerd tot Dar Milieu BV. In 2010 hebben enkele kleine wijzigingen plaatsgevonden, zoals het onderbrengen van KAM bij Facilitaire Zaken en vervolgens bij de directiesecretaris. Ook de communicatiefunctie is bij deze functionaris ondergebracht. Gezien het strategische belang is besloten Verkoop Overheden rechtstreeks te laten rapporteren aan de Manager Operations. Voorheen viel deze onder de verantwoordelijkheid van Hoofd Verkoop. Eind 2010 is de beslissing genomen het Regionaal Sorteercentrum (RSC) voor elektrische apparaten op te heffen. De 4 betreffende medewerkers, waarvan 2 flex, konden wij alternatieve werkzaamheden aanbieden. In het voorjaar van 2010 is het MedewerkersTevredenheidsOnderzoek (MTO) uitgevoerd. Een verdiepingsslag volgde in het najaar. Het daaropvolgende actieplan wordt grotendeels in 2011 uitgevoerd. Na het vertrek van de vorige algemeen directeur is de nieuwe algemeen directeur op 1 november begonnen. 10
Arbeidsvoorwaarden Per 1 juni is binnen de werkgeversorganisatie WENb een éénjarige CAO afgesloten met een loonsverhoging van 0,9%. Tevens is overeengekomen dat, indien de inflatie over geheel 2010 hoger blijkt te zijn dan 0,9%, het meerdere met een maximum van 0,2% alsnog toegevoegd wordt aan de structurele loonsverhoging. Dit heeft geresulteerd in een extra verhoging van 0,2% die begin 2011 met terugwerkende kracht is uitbetaald. Over 2010 kan de volledige Resultaatafhankelijke Uitkering van 3% worden uitbetaald omdat de met de OR overeengekomen doelstellingen zijn gerealiseerd. Medezeggenschap In 2010 zijn er 6 overlegvergaderingen geweest. Belangrijkste onderwerpen waren strategische koers Dar, statuten, bedrijfsresultaten, Resultaatafhankelijke uitkering, nieuwe Arbodienst, Medewerkerstevredenheidsonderzoek, consignatiedienst, selectieprocedure nieuwe Algemeen Directeur, fietsplan, samenwerking/afspraken tussen Directie en OR. Opleidingsplan Naast het verwerven en onderhouden van vakgerichte kennis zoals chauffeursopleidingen, KCA-(herhalings)opleidingen en BHV-
trainingen lag het zwaartepunt op enkele specifieke trainingen. Binnen de afdeling Reiniging is het opleidingstraject “Verantwoord en efficiënt machinevegen” afgerond. Voor de nieuwe richtlijn vakbekwaamheid, waarbij wettelijk voorgeschreven is dat chauffeurs in 5 jaar 35 uur bijscholing hebben, zijn een aantal initiatieven in gang gezet. Daarnaast zijn er verschillende coachingstrajecten geweest voor direct leidinggevenden, met name binnen Operations. Kwaliteit, Arbo en Milieu (KAM) Kwaliteitszorg, Arbo en Milieuzorg maken integraal onderdeel uit van onze strategische keuzen. Dit kan ook niet anders wanneer Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hoog in ons vaandel staat. Een goede verankering van KAM is daarbij een essentiële voorwaarde. In 2010 heeft de KAM-zorg evenwel onder druk gestaan door het verwachte vertrek (vroegpensioen) van de KAM-medewerker en het onverwachte vertrek (carrièrekeuze) van de opvolger in december. Mede door deze ontwikkelingen is de integratie van de verschillende kwaliteitssystemen uitgesteld. Kwaliteit Het certificaat voor ISO 9001 is in december 2010 na een externe audit verlengd. Voor ISO 9001 betrof het een opvolgingsaudit en voor ISO 14001 een hercertificatie. Het certificaat loopt tot eind 2012. Arbo Het voorkomen en verder terugbrengen van het ziekteverzuim blijft een belangrijk speerpunt. Het gemiddelde ziekteverzuim bedroeg in 2010 5,9%, ten opzichte van 2009 een vermindering van 0,8 procentpunt. Bij het indirecte personeel was het verzuim 3,1% (in 2009 4,2%) en bij het directe personeel 7,4% (in 2009 7,9%). Omdat het verzuim bij de afdeling Inzameling in negatieve zin afwijkt, zijn voor deze afdeling een aantal specifieke acties uitgezet. De verzuimfrequentie is in 2010 enigszins gestegen; van 1,3 in 2009 naar 1,4 in 2010. Ook het aantal bedrijfsongevallen is in 2010 toegenomen. Van 10 in 2009 naar 21 in 2010. Een aantal actiepunten van het arbojaarplan 201 is uitgevoerd. Het belangrijkste is het Periodiek Medisch Onderzoek. 94 Medewerkers (54%) hebben hieraan deelgenomen. Vanaf 1 april 2010 is een andere arbodienst ingehuurd, de Bedrijfspoli. De eerste ervaringen zijn positief.
Milieu Het certificaat ISO 14001 is in 2010 na een externe audit opnieuw verlengd (hercertificering). Door uitstel van de Wet algemene bepaling omgevingsrecht (WABO) was het voor Dar een vereiste dat we alsnog een milieuvergunning moesten indienen. Bij tijdige invoering hadden we de bestaande vergunning kunnen laten doorlopen, wachtend op de aanstaande aanpassingen op het terrein (milieustraat, nieuwe dienstverlening). Deze aanvraag is op 28 oktober 2010 in het omgevingsloket geplaatst. Dar is deelnemer van het Nijmeegs Energie Convenant (NEC). Onderdeel van de overeenkomst is dat de CO2-uitstoot in een termijn van 3 jaar met 9% moet afnemen. De uitstoot was in 2010 7% lager dan die in 2007, daarmee is het doel niet bereikt. In overleg met de projectgroep van het NEC overleggen we over de consequenties. Een voorstel is om de niet behaalde besparingen te compenseren via een (regionaal) fonds. Dar is in de gemeente Nijmegen op 22 maart 2010 begonnen met de gescheiden inzameling van kunststofverpakkingsafval. Extrapolatie van de resultaten van het tweede halfjaar van 2010 leert dat in Nijmegen jaarlijks zo’n 2.500 ton kunststofafval wordt aangeboden, dit is ruwweg 30 kilo per huishouden. Vergeleken met de landelijke cijfers is dit een mooi resultaat. Onderzoek heeft aangetoond dat het gemiddelde gewicht van de (groene) restafvalzak van 5,6 naar 6,2 kilogram is gestegen. Dit is circa 10%. Dit zou zich moeten vertalen in een evenredig verlaagd aanbod van restafvalzakken, maar dat is nog niet herkenbaar. Klant- en marktontwikkelingen In 2010 is een verdere invulling gegeven aan de nieuwe strategie van Dar. Als kernpunt ligt het accent op een verdere gerichte gematigde commerciële groei met een groei van het totale commerciële rendement. Dar heeft hiertoe in 2010 bewust afscheid genomen van een aantal niet-rendabele klanten bij welke het niet mogelijk is geweest om tariefsmatige aanpassingen door te voeren. Daarnaast is een start gemaakt in de verdere actieve invulling van relatiebeheer bij met name de grotere klanten van Dar. Tevens heeft 2010 in het teken gestaan van het, daar waar mogelijk, gebruik maken van verlengingsclausules bij grotere klanten. Het commerciële apparaat is op voldoende sterkte voor verdere invulling aan de nieuwe strategie. 11
Jaarverslag van de directie Tevens heeft Dar bij een aantal renderende klanten de dienstverleningen opnieuw geïnventariseerd en waar nodig aangepast naar de nieuwste inzichten. Dit heeft geleid tot een verbetering van de relatie met deze klanten. Op grond van deze bevindingen zijn de commerciële activiteiten verder geconcentreerd op het kerngebied van Dar (Nijmegen en de regio) en zal ook de focus hierop blijven liggen. Dar heeft niet meer ingeschreven op commerciële aanbestedingen van lokale overheden. Binnen de bovengenoemde regio heeft in 2010 de nadruk gelegen op het bieden van dienstverlening aan bestaande bedrijven op basis van de reeds binnen Dar bekende en beproefde producten op het gebied van reiniging. Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld winterdienst, plaagdierenbestrijding en vegen van bedrijfsterreinen. Financiële resultaten Balansverhoudingen en ratio’s Het geconsolideerd balanstotaal bedraagt € 25,6 miljoen en ligt daarmee € 0,1 miljoen lager dan het niveau in 2009. Het solvabiliteitspercentage, op basis van het eigen vermogen plus voorzieningen, stijgt van 48,0% ultimo 2009 naar 50,9% ultimo 2010. Bij een gemiddeld ingezet eigen vermogen van € 12,1 miljoen en een resultaat van € 1,4 miljoen bedraagt het rendementspercentage (rentabiliteit) 11,2% (7,4% in 2009). Het bedrag aan langlopende schulden is in 2010 gedaald met € 0,3 miljoen naar € 6,5 miljoen. De financiering van duurzame productiemiddelen vindt overwegend plaats met eigen liquide middelen, een kleiner gedeelte vindt plaats via operational lease. In 2010 werd € 300.000 als dividend over 2009 aan de aandeelhouder toegekend. Het resultaat over 2010 is, in afwachting van de besluitvorming door de Algemene vergadering van Aandeelhouders, opgenomen in het groepsvermogen. Exploitatie De netto omzet is ten opzichte van het jaar 2009 toegenomen met € 1,3 miljoen naar een niveau van € 32,8 miljoen in 2010. De omzet van Dar NV (waarin de inbestedingscontracten van de klantgemeenten Nijmegen, en sinds 2010 ook Lingewaard en Wijchen zijn opgenomen) steeg van € 21,9 miljoen in 2009 naar € 24,6 miljoen in 2010. Bij de overige klanten daalde de omzet met 14,2%, doordat afscheid is genomen van klanten die vanwege hun ligging of vanwege de aard van de verstrekte dienstverlening buiten de strategische doelgroep van Dar vielen. 12
De netto toegevoegde waarde (opbrengst minus verwerkingskosten) nam ten opzichte van 2009 toe met 11,3% en steeg naar een niveau van € 26,1 miljoen in 2010. De exploitatiekosten (excl. rentelasten) stegen van € 22,6 miljoen in 2009 naar € 24,8 miljoen in 2010, een toename met € 2,2 miljoen. Deze stijging is met name toe te wijzen aan de kosten voor de pilot IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) in de Nijmeegse wijk Lindenholt, die Dar in 2010 is gestart, en aan (versnelde) afschrijvingen en desinvesteringen met betrekking tot materieel en herontwikkelingsplannen van het bedrijfsterrein. Andere oorzaken waren de hogere kosten voor gladheidbestrijding gedurende de strenge winterperioden in 2010, en voor onderhoud en schades met betrekking tot materieel, gebouwen en terreinen. De hogere kosten voor uitbesteding van de inzamelwerkzaamheden in het Land van Cuijk (sinds medio 2009) werden gecompenseerd door lagere kosten van eigen dienstverlening. Het operationele resultaat 2010, zijnde het verschil tussen de netto toegevoegde waarde en de exploitatiekosten (excl. rentelasten), bedraagt € 1,3 miljoen. Om de verhouding tussen opbrengsten en kosten te monitoren hanteren wij als resultaatindicator de ok-ratio (netto toegevoegde waarde / kosten). De ok-ratio bedroeg 1,05. Het geconsolideerde resultaat bedraagt in 2010 € 1,4 miljoen, een stijging van € 0,5 miljoen ten opzichte van 2009. Kasstroom Over 2010 is een positieve kasstroom gerealiseerd van € 1,5 miljoen (2009: € 0,6 miljoen). De operationele kasstromen zijn dit jaar € 3,6 miljoen positief en zijn gestegen ten opzichte van voorgaand jaar (2009: € 3,2 miljoen), voornamelijk door een hoger bedrijfsresultaat. Risico en risicobeheersing Bij de uitoefening van haar activiteiten is Dar blootgesteld aan bedrijfsrisico’s. Het kader voor risicomanagement binnen de Darorganisatie is ingericht op basis van de vastgestelde ISO-procedures en de beschrijvingen in het kader van administratieve organisatie en interne controle (AO/IC).
auditoren een belangrijke rol. De externe auditor en de externe accountant hebben de getroffen risicobeheersingmaatregelen getoetst en beoordeeld of deze binnen de gestelde (wettelijke) kaders en voorwaarden zijn uitgevoerd. In voorkomende gevallen zijn concrete aanbevelingen en voorstellen voor mogelijke verbeteringen doorgevoerd. Vooruitzichten Dar werkt aan de uitbouw van haar strategie. Een krachtig regionaal publiek regiebedrijf in afval en reiniging. Dar bouwt daarmee vanuit een gezonde basis aan de toekomst in de regio. In 2011 nemen de regiogemeenten het besluit over het aandeelhouderschap. Dar zal daarmee nog nadrukkelijker kennisinstituut en regievoerder zijn op het gebied van afvalmanagement en integraal beheer van openbare ruimte. Door uitvoering, door samenwerking en door advisering. Deze ambitie maken we waar met focus op onze kerntaken, helder benoemd in ons meerjarenbeleidsplan 2011-2014. Deze kerntaken kennen scherpe doelstellingen die we maandelijks meten, transparant voor medewerkers en aandeelhouders. De basis is gezond, de ambitie is helder. Onze doelstellingen zijn vastomlijnd en 2011 zal in het teken staan van verder gaan op de ingeslagen weg. Overtuigd van dit pad en met de wil om te slagen gaan we samen met onze medewerkers, aandeelhouders en klanten een mooie toekomst tegemoet. Nijmegen, 31 mei 2011 drs. P.A.C.T. van Heeswijk algemeen directeur
Middels de interne auditfunctie en door het periodiek uitvoeren van externe audits en (interim)controles worden de bestaande risicomanagementstructuren, beheersingsmaatregelen en rapportageprocessen op hun feitelijke werking beoordeeld. Daarbij spelen onze interne 13
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2010 Geconsolideerde balans per 31 december
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
Voor resultaatbestemming (bedragen x € 1.000)
(Bedragen x € 1.000)
Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Effecten Liquide middelen
1) 2) 3)
4) 5)
Totaal
2010
2009
335 15.264 92 15.691
409 16.547 113 17.069
33 3.425 306 6.191 9.955
16 3.624 286 4.701 8.627
25.646
25.696
12.620 439 6.452 6.135
11.569 768 6.762 6.597
25.646
25.696
Netto-omzet Kosten van afvalverwerking Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijvingskosten Overige bedrijfskosten Kosten Bedrijfsresultaat Overige financiële baten en lasten Resultaat deelnemingen Groepsresultaat
10) 11)
12)
2010
2009
32.822 6.762 7.158 1.529 3.093 12.983 31.525
31.553 8.144 6.916 1.420 2.452 11.792 30.724
1.297 68 -14 1.351
829 -31 35 833
Passiva Groepsvermogen *) Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden
6) 7) 8) 9)
Totaal
*) Het aansprakelijk vermogen bestaat uit het eigen vermogen (groepsvermogen) en de achtergestelde lening(en) die onder de langlopende schulden verwerkt zijn. Het aansprakelijk vermogen per 31 december 2010 bedraagt € 14,1 miljoen (31 december 2009: € 13,1 miljoen).
14
15
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2010 Geconsolideerd kasstroomoverzicht (Bedragen x € 1.000) 2010
Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Mutatie voorraden Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden exclusief aflossingsverplichtingen en nog te betalen dividend Mutaties in werkkapitaal Kaststroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen en betaalde rente Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen (im)materiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
16
1.297
829
2.885 -329
2.553 -8
-17 199 -490
-5 -373 153 -308 3.545 54 3.599
-97 -1.735 304 21
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aflossing leningen Aflossing langlopende schulden Betaald dividend
2009
-225 3.149 3 3.152 -163 -1.819 11 -30
-1.507 -282 0 -300
-2.001 -266 0 -300
-582
-566
Netto kasstroom
1.510
584
Deze kasstroom kan tevens als volgt worden weergeven Mutatie effecten Mutatie liquide middelen
20 1.490
42 542
Netto kasstroom
1.510
584
17
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2010 Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening Algemeen Activiteiten De activiteiten van Dar NV en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit de exploitatie van een bedrijf op het gebied van milieuverantwoorde afvalverwerking en reiniging, met inachtneming van de terzake bestaande wetten, van overheidswege gegeven voorschriften, alsmede de voorwaarden en afspraken zoals deze zijn opgenomen in het afgesloten inbestedingscontract. Per 1 januari 2010 is Dar Milieudiensten N.V. gefuseerd met haar moedermaatschappij Dar Holding N.V. en is de naam gewijzigd in Dar N.V. Per 24 december 2010 is Dar Milieuservice B.V. gefuseerd met haar moedermaatschappij Dar Services B.V. en is de naam gewijzigd in Dar Milieu B.V. Consolidatie In de consolidatie worden de financiële gegevens van Dar N.V. opgenomen, haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin Dar N.V direct of indirect overheersende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of op enig andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die direct kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. De groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft, worden voor 100% in de consolidatie betrokken. In de consolidatie worden betrokken de financiële gegevens van Dar N.V. en Dar Milieu B.V. Beiden zijn gevestigd te Nijmegen en vormen een 100% kapitaalbelang. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de Groep. Aangezien de winst-en-verliesrekening over 2010 van Dar N.V. 18
in de geconsolideerde jaarrekening is verwerkt, is (in de enkelvoudige jaarrekening) volstaan met weergave van een beknopte winst-en-verliesrekening in overeenstemming met art. 2:402 BW. Verbonden partijen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in paragraaf grondslagen voor de waardering van activa en passiva, evenals de deelnemingen die worden toegelicht in paragraaf 3, worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van Dar N.V. zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten Schattingswijziging Ten aanzien van de materiële vaste activa is in 2010 versneld afgeschreven op specifieke voertuigen en inzamelmiddelen. Indien voor deze activa de oorspronkelijke levensduur en/of restwaarde in 2010 was aangehouden, zou dit een positieve impact hebben gehad op de afschrijvingskosten van € 0,2 miljoen. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepaling van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.
De waardering van activa en passiva en de bepaling van resultaat vindt in beginsel plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Op terreinen wordt niet afgeschreven. Materiële activa in uitvoering worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs.
Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.
Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Dar N.V. in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen.
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Daarnaast wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een immaterieel vast actief waar sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar de paragraaf “bijzondere waardeverminderingen”. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing bijzondere waardevermindering. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de aanschafwaarde, rekening houdend met de eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Daarnaast wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief waar sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar de paragraaf “bijzondere waardeverminderingen”. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben.
Financiële vaste activa Groepsmaatschappijen en deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. Deze waarde wordt berekend op basis van dezelfde grondslagen die Dar N.V. hanteert bij de waardering en resultaatbepaling.
De deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs. Bij de waardering van deelnemingen wordt rekening gehouden met waardedalingen, indien deze duurzaam zijn. De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde van het verstrekte bedrag, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De vennootschap beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is bepaald met behulp van de actieve markt. Een bijzondere-waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winst-enverliesrekening.
19
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2010 Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten. Voorzieningen wegens oninbaarheid dienen in mindering te worden gebracht op de boekwaarde van de vordering. Effecten De ter belegging dienende obligaties worden gewaardeerd op de marktwaarde per balansdatum. Waardeveranderingen van deze effecten worden direct verwerkt in de winst- en verliesrekening. De effecten staan ter vrije beschikking van de vennootschap. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de onderneming. Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansda20
tum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Jubilea-uitkeringen Dit betreft een voorziening voor toekomstig uit te keren jubileumgratificaties aan het personeel op basis van de huidige personeelsregelingen. Bij de berekening van de voorziening is rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen en een vertrekkans van het personeel. De voorziening is opgenomen tegen contante waarde, rekening houdend met een rekenrente van 5,5%. Vertrekregelingen Dit betreft verplichtingen uit hoofde van het vóór de normale pensioendatum beëindigen van dienstverbanden met werknemers. Ontslagvergoedingen worden verwerkt indien aantoonbaar sprake is van een verplichting tot beëindiging van dienstverbanden met werknemers. Betaalde bedragen worden ten laste van de voorziening gebracht. Arbeidsongeschiktheidsregelingen Een voorziening is getroffen indien op balansdatum verplichtingen bestaan tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden die op balansdatum naar verwachting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn om werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid. De verplichting is een beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. Groot onderhoud Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is een voorziening voor groot onderhoud gevormd. De toevoeging aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt. Overige voorzieningen De overige voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale waarde. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eer-
ste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen kunnen al gerealiseerd worden zodra zij voorzienbaar zijn. Netto omzet Hieronder wordt opgenomen de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en diensten, onder aftrek van kortingen en dergelijke en exclusief de over de omzet geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen de groep. Resultaat deelnemingen Als resultaat deelnemingen, waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten. Kosten van afvalverwerking en overige bedrijfskosten Onder kosten van afvalverwerking zijn opgenomen de directe en indirecte kosten voor aan de verwerkers aangeboden tonnages afval, heffing Wet belastingen op Milieugrondslag (WbM) en extern depot voor Klein Chemisch Afval (KCA).
direct aan de kostprijs van de geleverde diensten zijn toe te rekenen. Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen Dar N.V. heeft een toegezegde pensioenregeling bij het ABP. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Dar N.V. heeft de toegezegde pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde bijdrageregeling. Daarnaast had Dar N.V. tot medio 2010 voor één medewerker een pensioenregeling die gekwalificeerd is als een toegezegde bijdrageregeling. Voor deze toegezegde bijdrageregeling betaalde Dar N.V. op verplichte, contractuele basis premies aan de verzekeringsmaatschappij. Behalve de betaling van premies heeft Dar N.V. geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregeling. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd waren. Vooruitbetaalde premies zijn opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidde of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Immateriële vaste activa en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.
Onder de overige bedrijfskosten zijn opgenomen kosten uitbesteed werk, onderhouds- en brandstofkosten materieel en kosten die niet 21
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2010 Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening
3) Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa in 2010 is als volgt weer te geven:
Geconsolideerde balans (Bedragen x € 1.000, tenzij anders vermeld)
Andere deelnemingen
Overige vorderingen
Totaal
98 -15 0
15 0 -6
113 -15 -6
83
9
92
Software
1) Immateriële vaste activa Boekwaarde per 1 januari 2010 bij: investeringen af: afschrijvingen
Boekwaarde per 1 januari 2010 bij: resultaat deelnemingen af: overig
409 97 -171
Boekwaarde per 31 december 2010 Boekwaarde per 31 december 2010 Historische aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2010 Afschrijvingspercentages
335 1.307 -972 25%
De deelnemingen bestaan uit: Naam Front2Front B.V. Midwaste N.V.
2) Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa in 2010 is als volgt weer te geven:
Vestigingsplaats Aandeel in kapitaal Schiedam 25,00% Nijmegen 14,29%
4) Voorraden
Gebouwen en terreinen
Materieel en tractiemiddelen
Overige vaste bedrijfsmiddelen
Activa in uitvoering
Totaal
Boekwaarde per 1 januari 2010 bij: investeringen af: desinvesteringen af: afschrijvingen Herrubricering
8.816 128 -183 -573 188
6.829 1.420 -96 -2.043 109
235 40 0 -98 0
667 147 -25 0 -297
16.547 1.735 -304 -2.714 0
Grond- en hulpstoffen
Boekwaarde per 31 december 2010
8.376
6.219
177
492
15.264
Handelsdebiteuren Nominaal saldo af: voorziening voor mogelijke oninbaarheid
Historisch aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2010 Afschrijvingspercentages
12.466
21.066
1.217
492
35.241
4.090 0-10%
14.847 7%-25%
1.041 10%-50%
0 0%
19.978
31.12.2010
31.12.2009
33
16
31.12.2010
31.12.2009
2.054 -56 1.998 0
2.427 -143 2.284 288
1.427
1.052
3.425
3.624
5) Vorderingen
RC gemeente Nijmegen Overige vorderingen en overlopende activa
In de post ‘overige vorderingen en overlopende activa’ zijn o.a. opgenomen de nog te ontvangen bedragen, vooruitbetaalde bedragen en de nog te factureren opbrengsten. Alle vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan een jaar. 22
23
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2010 6) Groepsvermogen Voor de toelichting op de samenstellende bestanddelen van het groepsvermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans.
7) Voorzieningen Personeelsgerelateerde voorzieningen Stand per 1 januari 2010 bij: dotatie af: onttrekking
297 32 -63
Stand per 31 december 2010
266
Nieuwbouw lening I Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw. Aflossing geschiedt annuïtair in 25 jaar voor het eerst per 1 mei 2001. De rente bedroeg tot 1 mei 2010 5,67% en is per die datum aangepast naar 4,9%. De binnen één jaar verschuldigde aflossingen ad € 223.000 zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. Een bedrag van € 3.548.000 heeft een looptijd langer dan 5 jaar. Nieuwbouw lening II Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw. Aflossing geschiedt annuïtair in 15 jaar voor het eerst per 1 mei 2001. De rente bedraagt 5,68%. De binnen één jaar verschuldigde aflossingen ad € 87.000 zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. De lening wordt binnen 5 jaar volledig afgelost.
Overige voorzieningen Stand per 1 januari 2010 bij: dotatie af: onttrekking Stand per 31 december 2010
Achtergestelde lening Dit betreft de achtergestelde lening van de gemeente Nijmegen. De lening is verstrekt voor onbepaalde tijd. Indien de gemeente Nijmegen dit verlangt, dient conversie van de lening in aandelen plaats te vinden tegen nominale waarde van de aandelen. De rente van 6,2% wordt verrekend in de lump-sum, waardoor er bedrijfseconomisch wel rentelasten zijn. De lening is uitsluitend achtergesteld bij bestaande en toekomstige verplichtingen jegens kredietinstellingen.
471 0 -298
9) Kortlopende schulden
173
Crediteuren In de personeelsgerelateerde voorzieningen is het langlopende deel opgenomen voor IZA-premies, jubileauitkeringen en vertrek-/arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden. De overige voorzieningen hebben betrekking op groot onderhoud, voor het deel met een langlopend karakter. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden. Voor mogelijke verlengingopties van verlieslatende contracten is geen voorziening gevormd. Er zijn geen besluiten tot verlenging hiervan bekend.
8) Langlopende schulden
Achtergestelde lening Nieuwbouw lening I Nieuwbouw lening II Aflossingsverplichting
24
31.12.2010
31.12.2009
1.497 4.778 487 6.762 -310 6.452
1.497 4.978 568 7.043 -281 6.762
Rekening courant gemeente Nijmegen Aflossingsverplichtingen Aflossingsverplichtingen leningen gemeente Nijmegen Belasting en sociale premies Omzetbelasting Loonheffing en sociale lasten Pensioenpremies
Overige schulden en overlopende passiva
31.12.2010
31.12.2009
2.278
3.131
36
0
310
281
536 310 72 919
701 305 70 1.076
2.592 6.135
2.109 6.597
In de post ‘overige schulden en overlopende passiva’ zijn o.a. opgenomen reservering vakantietoeslag en eindejaarsuitkering, nog te betalen kosten, reservering opgebouwd spaarverlof en het kortlopende gedeelte van de voorzieningen. Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar. 25
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2010 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Bankgaranties Dar Milieu B.V. heeft voor een bedrag van € 67.000 bankgaranties ten behoeve van derden afgegeven. Leasecontracten De groep is leaseverplichtingen voor personenauto’s en bedrijfswagens aangegaan. De verplichting voor 2011 bedraagt € 20.000. De leasecontracten hebben een resterende looptijd van minder dan 5 jaren. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 13.000. Dar N.V. heeft een leaseverplichting ten aanzien van het gebruik van kopieerapparaten. Deze huurverplichting heeft een resterende looptijd van minder dan vijf jaren. De verplichting voor 2011 bedraagt € 9.000. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 28.000. Investeringsverplichtingen De groep is ultimo 2010 voor een bedrag van € 289.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan.
Geconsolideerde winst- en verliesrekening Inbesteding dienstverlening De activiteiten van Dar N.V. bestaan voornamelijk uit de exploitatie van een bedrijf op het gebied van milieuverantwoorde afvalinzameling en reiniging, met inachtneming van ter zake bestaande wetgeving en voorschriften, alsmede de voorwaarden en afspraken zoals deze zijn opgenomen in het afgesloten inbestedingscontract. Het inbestedingscontract bevat onder meer de beschikking waarbij de gemeente Nijmegen (opdrachtgever) aan Dar NV (opdrachtnemer) de opdracht geeft om, als ware het een eigen dienst, voor de gemeente Nijmegen gedurende 10 jaar de publieke taken op het terrein van afvalinzameling, reiniging en ongediertebestrijding uit te voeren. Het inbestedingscontract is aangegaan voor een periode van 10 jaar en omvat de periode vanaf het jaar 2010 tot en met het jaar 2019. Op basis van de bij dit inbestedingscontract behorende dienstverleningsovereenkomst vindt jaarlijks overleg plaats tussen opdrachtgever en opdrachtnemer aangaande de in het inbestedingscontract genoemde producten en diensten alsmede over de daaraan gerelateerde tarief- en prijsstelling.
10) Sociale lasten
Pensioenpremies Overige sociale lasten
2009
707 823 1.529
691 729 1.420
11) Afschrijvingen op en overige waardeveranderingen van immateriële en materiële vaste activa
Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overig Boekresultaat materiële vaste activa
2010
2009
171 2.714 -27 235 3.093
130 2.423 -57 -45 2.452
12) Overige financiële baten en lasten
Rente leningen Gemeente Nijmegen Rente banktegoeden Resultaat effecten Overige resultaten
26
2010
2010
2009
-279 71 21 255 68
-320 40 42 206 -31
Gemiddeld aantal medewerkers Gedurende het jaar 2010 waren gemiddeld 173,5 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2009: 172,3). Hiervan zijn er 0 werkzaam in het buitenland (2009: 0).
Bezoldiging Raad van Commissarissen Voor bezoldiging van commissarissen van de rechtspersoon kwam in 2010 een bedrag van € 63.000 ten laste van de groep (2009: € 53.000).
Vennootschapsbelasting De Dar-groep is vrijgesteld van vennootschapsbelasting op basis van artikel 2 lid 7 jo. artikel 2 lid 3 Vpb.
Bezoldiging bestuurder Omdat vermelding van de bezoldiging van de bestuurder zou te herleiden zijn tot één natuurlijke persoon, is gebruik gemaakt van de vrijstelling van BW 2, artikel 383. Dar voldoet aan de Wopt (Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens). 27
Vennootschappelijke jaarrekening Dar NV 2010 Balans Dar Holding NV per 31 december
Winst- en verliesrekening
Voor resultaatbestemming (bedragen x € 1.000)
(bedragen x € 1.000) 2010
Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
1) 2)
Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende passiva Effecten Groepsmaatschappijen Liquide middelen Totaal Passiva Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agioreserve Overige reserves Resultaat boekjaar
Langlopende schulden Achtergestelde lening Gemeente Nijmegen Overige leningen Gemeente Nijmegen Kortlopende schulden Belasting en sociale premies Aflossingsverplichtingen Overige schulden en overlopende passiva
28
335 15.264 9 15.608
0 9.150 9.144 18.294
33 1.724 306 1.541 5.777 9.381 24.989
0 16 286 317 5 623 18.917
3)
Voorzieningen
Totaal
2009
1.100 1.169 9.001 1.351 12.620
1.100 1.169 8.467 833 11.570
555
0
1.497 4.955 6.452
1.497 5.265 6.762
894 310 4.157 5.361
13 281 291 585
24.989
18.917
Resultaat uit deelnemingen Vennootschappelijk resultaat Resultaat
2010
2009
-127 1.478 1.351
833 0 833
Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Algemeen De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens
de nettovermogenswaarde zoals eerder in deze jaarrekening vermeld. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de op pagina 18 tot en met 21 opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening. Per 1 januari 2010 zijn Dar Holding NV en Dar Milieudiensten NV gefuseerd tot Dar NV.
29
Vennootschappelijke jaarrekening Dar NV 2010 Toelichting op de onderscheiden posten van de balans
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Balans Gebouwen en terreinen
Materieel en tractiemiddelen
Overige vaste bedrijfsmiddelen
Boekwaarde per 1 januari 2010 Dar Holding NV Boekwaarde per 1 januari 2010 Dar Milieudiensten NV
8.816
0
0
334
9.150
0
6.829
235
333
7.397
Boekwaarde per 1 januari 2010 Dar NV bij: investeringen af: desinvesteringen af: afschrijvingen Herrubricering
8.816 128 -183 -573 188
6.829 1.420 -96 -2.043 109
235 40 0 -98 0
667 147 -25 0 -297
16.547 1.735 -304 -2.714 0
Boekwaarde per 31 december 2010
8.376
1) Materiële vaste activa
Historische aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2010 Afschrijvingspercentages
6.219
177
Activa in uitvoering
Totaal
492
15.264
12.466 4.090
21.066 14.847
1.217 1.041
492 0
0-10%
7%-25%
10%-50%
0%
35.241 19.978
I.v.m. de fusie, bestaat de boekwaarde van de materiële vaste activa per 1 januari 2010 uit de boekwaarde materiële vaste activa van Dar Holding NV en Dar Milieudiensten NV.
30
Boekwaarde per 1 januari 2010 Dar Holding NV Boekwaarde per 1 januari 2010 Dar Milieudiensten NV Boekwaarde per 1 januari 2010 Dar NV Af: dividenduitkering Af: deelneming Holding in NV Af: overige vorderingen Boekwaarde per 31 december 2010
Overig
Financiële vaste activa
9.144 0
0 15
9.144 15
9.144 -1.335 -7.809 0
15 0 0 -6
9.159 -1.335 -7.809 -6
0
9
9
3) Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 5.500.000 verdeeld in 550.000 gewone aandelen ad € 10 nominaal. Van deze aandelen zijn 110.000 gewone aandelen geplaatst en volgestort. Agioreserve Dit betreft de gevormde reserve naar aanleiding van de inbreng eind 1999 en de rectificatie van de akte van oprichting van Dar Milieudiensten N.V. welke per volmacht is getekend op 4 september 2000. Overige reserves 31.12.2010
31.12.2009
2) Financiële vaste activa
Stand per 1 januari Bij: resultaatbestemming voorgaand boekjaar
8.467 533
9.547 -1.080
Overzicht van gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW:
Stand per 31 december
9.001
8.467
Naam Directe belangen Dar Milieu B.V.
Vestigingsplaats Nijmegen
Indirecte belangen Front2Front B.V. Midwaste N.V.
Schiedam Nijmegen
Aandeel in kapitaal Resultaat boekjaar 100,00%
25,00% 14,29%
Stand per 1 januari 2010 Af: dividenduitkering 2009 Af: resultaatbestemming boekjaar 2009 Bij: resultaat boekjaar 2010
833 -300 533 1.351
Stand per 31 december 2010
1.351
31
Vennootschappelijke jaarrekening Dar NV 2010 Overige gegevens
4) Voorzieningen Personeelsgerelateerde voorzieningen Stand per 1 januari 2010 Dar Holding NV Stand per 1 januari 2010 Dar Milieudiensten NV
0 297
Overige voorzieningen Stand per 1 januari 2010 Dar Holding NV Stand per 1 januari 2010 Dar Milieudiensten NV
Stand per 1 januari 2010 Dar NV bij: dotatie af: onttrekking
297 31 -63
Stand per 1 januari 2010 Dar NV bij: dotatie af: onttrekking
Stand per 31 december 2010
265
Stand per 31 december 2010
0 471 471 117 -298 290
In de personeelsgerelateerde voorzieningen is het langlopende deel opgenomen voor IZA-premies, jubilea-uitkeringen en vertrek-/arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden. De overige voorzieningen hebben betrekking op groot onderhoud, voor het deel met een langlopend karakter, en de negatieve deelneming in Dar Milieu BV. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Omzetbelasting Dar N.V. maakt deel uit van de fiscale eenheid Dar N.V. en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de omzetbelastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. Leasecontracten Dar N.V. heeft een leaseverplichting ten aanzien van het gebruik van kopieerapparaten. Deze huurverplichting heeft een resterende looptijd van minder dan vijf jaren. De verplichting voor 2011 bedraagt € 9.000. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 28.000. Investeringsverplichtingen Dar N.V. is ultimo 2010 voor een bedrag van € 289.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan.
Overige toelichting Personeel Gedurende het jaar 2010 waren gemiddeld 159,5 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2009: 1,0). Nijmegen, 31 mei 2011 De Directie: drs. P.A.C.T. van Heeswijk, algemeen directeur Raad van Commissarissen: drs. A.S.F. van Asseldonk, president-commissaris drs. C. de Graaf mr. A.G.J. Knuiman drs. M.J.M. Meulendijks ing. J.W. Ramaekers drs. C.W. van Willigen De originele jaarrekening is door de directie en door de raad van commissarissen ondertekend en vastgesteld door de aandeelhoudersvergadering d.d. 28 juni 2011.
32
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Dar N.V. te Nijmegen Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 14 tot en met 32 opgenomen jaarrekening 2010 van Dar N.V. te Nijmegen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2010 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-enverliesrekening over 2010 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op
het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Dar N.V. per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Arnhem, 31 mei 2011 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. drs. G.A. van der Leest RA
33
Colofon Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst Deze ligt ter inzage bij de afdeling Financieel Economische Zaken van Dar. Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2009 Conform het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is het resultaat over boekjaar 2009 ten gunste van de overige reserves geboekt en is een bedrag van € 300.000 als dividend uitgekeerd. Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2010 Het resultaat over boekjaar 2010 ad € 1.351.000 is separaat opgenomen in de balans onder het eigen vermogen. Voorgesteld wordt om een bedrag ad € 300.000 in de vorm van dividend uit te keren aan de aandeelhouder en het restant ad € 1.051.000 toe te voegen aan de algemene reserve van Dar NV.
34
Dar NV Postbus 316 6500 AH Nijmegen Bezoekadres: Kanaalstraat 401 6541 XK Nijmegen Tel.: 024 – 371 60 00 Accountant PricewaterhouseCoopers Accountants NV Postbus 5381 6802 EJ Arnhem Vormgeving Product Plus Reclamebureau Postbus 1523 6501 BM Nijmegen
35