Introductie
het ontwerpen van achtbanen. Wat komt hier allemaal bij kijken? Hoe worden achtbanen aangedreven? Wat is het effect als je een achtbaan steiler / minder steil maakt?
centraal:
1. Ontwerp een wagentje voor je eigen achtbaan.
2. Hoe komt het dat de wagentjes toch op de rails blijven zelfs
wel eens in een achtbaan gezeten? Waar was dat? Wat vond je
katapult etc.
drie argumenten.
1
vervolgens waarom dit zo is en onderbouw dit met minimaal
rails blijven, zelfs als je ondersteboven hangt. Verklaar
hou jij? Waarom hou jij er helemaal niet van? Etc.
ervan? Welk gevoel gaf het je? Van wat voor soort achtbanen
achtbanen. De kinderen delen ervaringen met elkaar. Heb jij
elektromagnetisch lanceren of fluïdumdruk lancering,
2. Formuleer een hypothese waarom wagentjes toch op de
De leerkracht voert samen met de klas een kringgesprek over
http://www.youtube.com/watch?v=t_0td1MUTAg
Er wordt een filmpje bekeken van een ritje in een achtbaan.
zien hoe de achtbaan gelanceerd wordt, denk aan
1. In het ontwerp van de achtbaan is duidelijk terug te
Eisen
3. Ontwerp een achtbaan voor op de maan.
Startopdracht
In het thema ‘Achtbanen’ wordt ingegaan op de werking en
In deze les staan de volgende hogere orde denkvragen
als je ondersteboven hangt?
Introduceren thema ‘ Áchtbanen’
Wat doe je als leerkracht?
Thema: Achtbanen
Omschrijving van de opdracht:
Achtbanen
Natuur & Techniek
Verkennen
Voorkennis activeren
Aanrommelen
of een ontwerp.
2
De kinderen werken hun uitgekozen vraag uit in een presentatie
mogelijkheden.
de maan, uitgaande van de technische aspecten en
3. Onderbouw waarom je achtbaan geschikt is voor op
teruggekoppeld naar de grote groep.
wordt opgeschreven in het middenvak. Dit wordt plenair
met elkaar uit wat ze weten. De gezamenlijke kennis
uit de aanrommelfase. Vervolgens wisselen de vier kinderen
over het onderwerp weten, mede op basis van de informatie
Laat de kinderen eerst voor zichzelf opschrijven wat ze al
zwaartekracht, achtbaanwagentje
een van de volgende onderwerpen; werking achtbaan,
groepje een placemat (4 vakken en 1 middenvak) met daarop
Verdeel de kinderen in groepjes van 4 kinderen. Geef elk
Voorkennis activeren
achtbanen kennen ze? Hoe zou een achtbaan werken?
internet) het onderwerp verkennen. Wat voor soorten
Laat de kinderen in verschillende bronnen (boeken, filmpjes,
Aanrommelen
Maken van de planning
Opstellen van deelvragen
3
beantwoorden zijn:
Mogelijke deelvragen om de hogere orde denkvraag te
van deelvragen.
bij het invullen van het planningsdocument en het bedenken
hypothese. De leerkracht loopt rond en begeleidt de kinderen
orde denkvraag passen en formuleren, indien nodig, een
‘onderzoek’ in. Ze bedenken deelvragen die bij hun hogere
De kinderen vullen het planningsdocument van hun
deelvragen
2. Invullen planningsdocument (zie bijlage) en opstellen
gaan werken.
uitwerken en
selecteren
kunnen er voor kiezen om in tweetallen of in een groepje te
Concepten
1. Kiezen hogere orde denkvraag De kinderen kiezen een hogere orde denkvraag. De kinderen
Kiezen hogere orde denkvraag
deze vragen onderzoekbaar zijn.
deze gehonoreerd. Wel moet de leerkracht kritisch kijken of
kinderen goede eigen hogere orde denkvragen stellen, worden
omcirkelen die ze graag verder willen onderzoeken. Als
orde denkvragen. Laat hen die onderdelen van de placemat
De leerkracht helpt de kinderen zich te richten op de hogere
Trechteren
‘onderzoek’/
Opzetten
Trechteren
4
Hoe werkt het rem- , lift- , lanceer- en lanceersysteem
•
Wat is centrifugerende kracht? Hoe gebruiken we dat nog
•
Hoe maakt een achtbaan gebruik van de zwaartekracht? Hoe worden wagentjes gemonteerd? Hoe blijven ze op de
• •
de kop gaat?
Wat gebeurt er met de wagentjes als een achtbaan over
•
•
Hoe maakt een achtbaan gebruik van de zwaartekracht?
achtbaan?
Welke veiligheidsmaatregelen zijn belangrijk bij een
Ontwerp een achtbaan voor op de maan.
•
Wat is zwaartekracht?
•
achtbaan staan?
Hoe snel is een achtbaan?
•
als je ondersteboven hangt?
Hoe komt het dat de wagentjes toch op de rails blijven zelfs
meer in ons dagelijks leven?
Hoe wordt een persoon beveiligd in een achtbaan?
•
van een achtbaan?
Hoe maakt een achtbaan gebruik van de zwaartekracht?
achtbaan?
Welke veiligheidsmaatregelen zijn belangrijk bij een
•
•
Ontwerp een wagentje voor je eigen achtbaan.
kunnen ze aan de slag met hun ‘onderzoek’.
Zoeken naar antwoorden op de deelvragen
Deelvragen beantwoorden
Werken aan de presentatie
Proefjes uitvoeren die te maken hebben met o.a.
•
•
•
•
‘onderzoek’/
Prototype maken
Hoe kom je los van de aarde? Hoe werkt een looping?
• •
Lancering achtbaan
•
http://bit.ly/1qeYCrA
Knutsel- en tekenmaterialen
•
5
Proefjes met zwaartekracht, centrifugerende kracht en
•
vallende kracht.
Spreek af wat de kinderen laten zien. Houden ze zich aan de
Methoden, internet, boeken uit de bibliotheek
•
planning? Waar lopen ze tegenaan?
optie is om vaste momenten in te plannen voor de kinderen.
regelmatig het werk wil zien om feedback te geven. Een
De leerkracht spreekt met de kinderen af dat hij tussentijds
onderzoeken en uit te voeren zijn.
laat kinderen samen nadenken en discussiëren of ideeën te
gerichte vragen te stellen. Hij geeft tussentijds feedback en
begeleidt de kinderen door regelmatig langs te lopen en door
kunnen ze aan de slag met hun ‘onderzoek’. De leerkracht
Nadat de kinderen hun planningsdocument hebben ingevuld
Vallen alle voorwerpen even snel?
•
Mogelijke bronnen:
- centrifugerende kracht (www.proefjes.nl)
- zwaartekracht
Nadat de groepjes hun planningsdocument hebben ingevuld
Uitvoeren
Wat is centrifugerende kracht? Hoe gebruiken we dat nog
• meer in ons dagelijks leven?
Hoe wordt een persoon beveiligd in een achtbaan?
van een achtbaan?
Hoe werkt het rem- , lift- , lanceer- en lanceersysteem
•
•
Presenteren
Het beantwoorden van de hogere orde denkvraag De samenwerking Het presenteren en beantwoorden van de vragen van
• • •
6
Het maken van een haalbare planning
•
Kinderen stellen vragen en geven tips en tops aan elkaar.
Als kinderen hebben samengewerkt moet de input van
•
beide zichtbaar zijn tijdens de presentatie.
Doorzetten en omgaan met iets wat moeilijk of lastig was.
•
andere kinderen
Bij de presentatie wordt beoordeeld op:
Presentatie geven aan de klas.
beantwoording van de deelvragen).
en / of ontwerp voor de klas (met onderbouwing vanuit de
denkvraag. Dit antwoord wordt uitgewerkt in een presentatie
naar het antwoord op de overkoepelende hogere orde
Vanuit de beantwoording van de deelvragen zoeken ze
optimaliseren
Aan het einde van het onderzoeksproces verwerken de kinderen hun bevindingen en antwoorden op hun deelvragen.
Samenvatten en uitwerken van de hogere orde denkvraag
http://bit.ly/1tvkBNm
http://bit.ly/1tvkBNm
- Zwaartekracht
http://bit.ly/1BcVY97
Werking achtbaan
http://bit.ly/1A8N2zh
http://bit.ly/1qeYKHE
Achtbanen en zwaartekracht
Testen en
Concluderen/
•
•
verbreden
Verdiepen
Extra opdracht
Invullen evaluatieformulier
7
Wat vind je leuk? Wat vind je goed gelukt/ ben je trots op? Wat zou je anders hebben gedaan?
• • •
vinden en waarom.
achtbaan of kunnen zij aangeven wat zij de leukste achtbaan
Kinderen kunnen een live verslag maken van een ritje in een
Eventuele extra opdracht
en product. Eventueel een beoordeling/cijfer.
een korte reflectie vanuit zijn/haar perspectief op het proces
Het evaluatieformulier wordt ingeleverd en de leerkracht geeft
Wat heb je geleerd?
•
bijlage).
De kinderen vullen hun eigen evaluatieformulier in (zie
de kinderen tips en tops.
de andere kinderen nog vragen stellen. Vervolgens geven ze
maximaal 5 á 10 minuten duren. Na de presentatie kunnen
opgedane kennis wordt gedeeld. De presentatie mag
De presentatie wordt aan de hele klas gegeven, zodat
