HORIZON Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs JAARSTUKKEN 2013
Horizon, Instituut voor jeugdzorg en onderwijs Avenier
INHOUDSOPGAVE 1. Jaarverslag
2. Jaarrekening
3. Overige gegevens
Inhoudsopgave DEEL I - JAARVERSLAG HORIZON 2013 Voorwoord
5
1 1.1. 1.2.
Profiel Missie visie en doelstelling Werkgebied
7 7 7
2 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
Inhoudelijke ontwikkelingen en kernprestaties Horizon Jeugdzorg en Onderwijs in 2013 Projecten Aantallen cliënten Capaciteit, productie en omzet
9 9 10 17 24
3 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.
Maatschappelijk ondernemen Dialoog met stakeholders Samenwerkingsrelaties Economische meerwaarde Duurzaam ondernemen Maatschappelijke doelen
25 25 26 28 28 29
4 4.1. 4.2. 4.3. 4.4.
Toezicht, bestuur en medezeggenschap Governance Verslag van de Raad van Toezicht Raad van Bestuur Medezeggenschap
31 31 31 33 34
5 5.1. 5.1.1. 5.1.2. 5.1.3. 5.1.4. 5.1.5. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6. 5.2.7.
Beleid, inspanningen en prestaties Kwaliteit Kwaliteit van zorg en onderwijs Onderzoek Klachten Personeelsbeleid en kwaliteit van werk Deskundigheidsbevordering (Horizon Academie) Financieel Beleid Hoofdlijnen financieel beleid Beschrijving positie op balansdatum Kengetallen Gang van zaken gedurende het verslagjaar Begroting Treasurymanagement Toekomstverwachtingen
37 37 37 41 42 43 46 49 49 51 55 56 61 62 62
6 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.5.1. 6.5.2. 6.5.3. 6.5.4. 6.5.5. 6.5.6.
Onderwijs Structuur en beleid Toegankelijkheid en toelatingsbeleid Horizon Onderwijs in 2013 Samenwerking Onderwijsprestaties Leerlingenaantallen In- en uitstroom Doorstroom Schorsing Wachtlijst Eindresultaten onderwijs
71 71 72 73 79 81 81 81 82 83 84 84
Jaarverslag Horizon 2013
Bijlagen Bijlage organisatieschema Horizon Jeugdzorg en Avenier Bijlage organisatieschema Horizon Onderwijs Bijlage personeelsformatie Horizon Jeugdzorg Bijlage personeelsformatie Avenier Bijlage personeelsformatie Horizon Onderwijs Bijlage Provincie Zuid-Holland i.v.m. specifieke verantwoordingseisen Bijlage Stadsgewest Haaglanden i.v.m. specifieke verantwoordingseisen Bijlage Stadsregio Rotterdam i.v.m. specifieke verantwoordingseisen Bijlage Ministerie VWS i.v.m. specifieke verantwoordingseisen Bijlage Kerngegevens Accommodaties DEEL II – JAARREKENINGEN Jaarrekening Stichting Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs 2013 Jaarrekening Stichting Avenier 2013 Jaarrekening Stichting Horizon, Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs 2013 Enkelvoudige jaarverantwoording Horizon Jeugdzorg 2013 Enkelvoudige jaarverantwoording Horizon Onderwijs 2013 DEEL III – OVERIGE GEGEVENS
Jaarverslag Horizon 2013
87 88 89 90 91 93 97 103 107 111
HORIZON Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs en AVENIER INHOUDELIJK JAARVERSLAG 2013
Jaarverslag Horizon 2013
3
Jaarverslag Horizon 2013
4
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2013 van Horizon, bestaande uit Stichting Horizon Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs en Stichting Avenier. In september 2012 zijn Horizon en Avenier bestuurlijk gefuseerd en in de loop van 2013 is toegewerkt naar de juridische fusie, die heeft plaatsgevonden op 31 december 2013. In 2013 zijn op veel gebieden de processen en zorgprogramma’s met succes geharmoniseerd en geïntegreerd. De eenwording wordt reeds zichtbaar in het voorliggende gezamenlijke jaarverslag. Waar algemeen gesproken wordt over Horizon, betreft dit zowel Horizon Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs, als Avenier. Horizon Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs biedt zowel zorg als onderwijs en heeft de conform de eisen van het Jaardocument een gecombineerd jaarverslag, “het maatschappelijk verslag”, en een jaarrekening. Voor Avenier is een aparte jaarrekening opgesteld. Onze financiers stellen op onderdelen verschillende eisen aan de jaarverantwoording. Er is daarom een aantal bijlagen toegevoegd, waarin ingegaan wordt op de specifieke wensen van onze financiers. Eind 2012 heeft het Ministerie van Veiligheid en Justitie, in verband met het capaciteitsoverschot binnen Justitiële Jeugdinrichtingen in Nederland, besloten om de JJI de Kolkemate in Zutphen te sluiten. Als gevolg van dit besluit hebben wij medio 2013 afscheid genomen van de 200 medewerkers van deze locatie en het ondersteunend personeel op het Centraal Kantoor van Avenier in Harreveld. Het jaar 2013 stond, naast de implementatie van de fusie, in het teken van de voorbereidingen op de transitie en transformatie van de jeugdzorg en passend onderwijs. Toen bekend werd dat de overheid de ambitie heeft om de jeugdzorg te decentraliseren naar de gemeenten, had Horizon daar de nodige vraagtekens bij. Met name omdat Horizon als bovenregionale instelling daarbij afspraken moet maken met vele gemeenten en regio’s. Nu, zeker na overleg met diverse gemeenten, provinciale en landelijke overheden en met collega’s, vindt Horizon de decentralisatie een verrijking, zeker als we erin slagen om niet alleen de transitie maar ook de transformatie te realiseren. Het gedachtengoed sluit aan bij onze inhoudelijke visie op het ondersteunen, onderwijzen, begeleiden en behandelen van kinderen en gezinnen. Gericht op het aansluiten bij de mogelijkheden en onmogelijkheden van de cliënten en het weer grip krijgen op hun leven.
J.J. du Prie Bestuurder
Stichting Horizon, Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs Stichting Avenier Centraal Bureau: Mozartlaan 150, 3055 KM Rotterdam, 010-2854750,
[email protected] www.horizon.eu, Kamer van Koophandel: 41169931
Jaarverslag Horizon 2013
5
Jaarverslag Horizon 2013
6
1
Profiel
Stichting Horizon, Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs en Stichting Avenier zijn in het verslagjaar dochterstichtingen van Stichting Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs. De derde dochterstichting is Stichting Horizon At Work; vanuit deze stichting worden de activiteiten van de leerwerkbedrijven van Horizon uitgevoerd. De leerwerkbedrijven worden aangestuurd door de onderwijssectoren van Horizon. De cijfers van de stichting Horizon At Work zijn opgenomen in de cijfers van Horizon Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs.
1.1.
Missie, visie en doelstelling Iedereen wil iets bereiken, iedereen wil iets betekenen. Horizon helpt je om weer regisseur te worden van je eigen bestaan.
Missie Horizon begeleidt en ondersteunt kinderen en jongeren bij positieve gedragsverandering. Horizon leert hen hoe ze de regie over hun eigen leven (terug) kunnen krijgen. Het doel is dat zij op eigen wijze en met verantwoordelijkheid deel kunnen nemen aan het maatschappelijke leven. Onze visie Horizon ziet in iedere mens een persoonlijkheid met kwaliteiten en de ambitie om te presteren en zich te ontplooien. Door problemen in de leefomgeving, gedragsproblemen of -stoornissen is het voor sommige jongeren moeilijk om zich als zodanig te ontwikkelen. Door een stabiele en veilige omgeving te creëren, waar de jongere de zorg en het onderwijs krijgt die hij/zij nodig heeft, kan hij/zij zichzelf ontwikkelen tot een zelfstandig mens met dromen en mogelijkheden. Doelstelling Horizon biedt geïndiceerde specialistische jeugdzorg aan kinderen en jongeren van 0 tot ca. 18 jaar met zware Plus gedragsproblematiek. Deze specialistische jeugdzorg wordt geboden in de vorm van Jeugdzorg , residentiële zorg, pleegzorg, dagbehandeling en specifieke ambulante zorg. Horizon biedt speciaal onderwijs (SO en VSO) aan kinderen en jongeren van 4 tot ca. 18 jaar met een cluster-4 indicatie. Dit zijn zowel kinderen in een normale thuissituatie of een pleeggezin, als kinderen die verblijven op één van de Horizon zorglocaties. Onderwijs is voor Horizon leidend, ook binnen de behandeling. Kernwaarden Onze kernwaarden zijn actief. Het gaat ons om de actie, de beweging, de ontwikkeling. Onze vier kernwaarden zijn respecteren, ontvankelijk zijn, ontmoeten en vernieuwen. Zij zijn met elkaar verbonden door het luisteren. Naar buiten toe luisteren we naar het kind, zijn sociale omgeving en naar de veranderende wereld. Naar binnen toe luisteren wij als individu naar ons eigen mens-zijn, onze organisatie en onze collega’s.
1.2.
Werkgebied
De Horizon zorglocaties en de Horizon scholen bevinden zich in de Provincie Zuid-Holland, de provincie Gelderland, de Stadsregio Rotterdam en het Stadsgewest Haaglanden. Voor alle vestigingen verwijzen wij naar de bijlage Kerngegevens accommodaties.
Jaarverslag Horizon 2013
7
Jaarverslag Horizon 2013
8
2
Inhoudelijke ontwikkelingen en Kernprestaties
2.1.
Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs in 2013
Het jaar 2013 werd gekenmerkt door de gevolgen van de aanhoudende crisis. Veel mensen, zowel medewerkers als cliënten van Horizon, hebben zelf of in de naaste familie- of vriendenkring, te maken gekregen met ontslag of andere financiële tegenslagen. Vooral in de kwetsbare gezinnen die wij tot onze cliënten rekenen, versterken het gebrek aan kansen op de arbeidsmarkt, het ontstaan of oplopen van schulden en een gebrek aan toekomstperspectief vaak de gezagsproblemen tussen ouders en kinderen. We zien in de praktijk dat de onmacht van ouders leidt tot toename van de gedragsproblematiek en dat jongeren steeds vaker aangewezen zijn op zware interventies. De behandeling van Horizon is gericht op vergroting van het zelfvertrouwen door het aanleren en/of verstevigen van basisvaardigheden waarmee cliënten zich kunnen handhaven in de samenleving, in hun stad, in hun wijk. Horizon kijkt naar de ambities van mensen en onderzoekt met hen wat er voor nodig is om deze, of haalbare alternatieven, te bereiken. De transitie gedachte, waarbij jeugdzorg organisaties een stap naar voren zetten, zodat cliënten in hun eigen omgeving kunnen worden voorzien van sector overstijgende hulp, vinden wij een goede zaak. Ook in de ideeën van passend onderwijs: thuisnabijheid, zorgplicht en ‘regulier als het kan en speciaal als het nodig is’, kunnen wij ons goed vinden. De verandering en verbetering die beoogd worden met de decentralisatie vragen volgens Horizon om een ‘herinrichting van het jeugdlandschap’. De ambities vanuit de overheid zijn: • Ouders/het gezin zijn zelf verantwoordelijk • Zorg organiseren in de eigen omgeving (wijk) • Minder beroep doen op zware zorg • Efficiënter omgaan met (minder) middelen De decentralisatie biedt veel kansen om een aantal zaken dat nu in de jeugdzorg speelt te veranderen of te verbeteren. De gemeenten gaven aan dat in de jeugdzorg sector nog vooral gedacht werd vanuit de cliëntproblematiek en vanuit de hulpverlening. Er was nog niet genoeg aandacht voor de wensen van de gemeenten. Horizon heeft in 2013 met ketenpartners en transitieregio’s uitgebreid gesproken over de herinrichting van de jeugdzorg en voorbereidingen getroffen om de transitie, de transformatie en de daarmee gepaarde gaande bezuiniging te realiseren. In oktober heeft dit geleid tot het vaststellen van de verschillende Regionale Transitie Arrangementen. De jeugdzorgorganisaties overleggen met elkaar, met ambtenaren en wethouders, sector overstijgend, hoe de stap naar voren gemaakt kan worden, zodat de cliënten in de eigen omgeving (wijk, gemeente) ondersteund kunnen worden, met behoud van eigen verantwoordelijkheid. Horizon kijkt hierbij, vanuit haar positie als specialist, vooral naar de ernstige problematiek en de rol van de zware jeugdzorg. Zwaardere zorg moet eerder, en anders, ingezet worden. Er moet meer dan nu verbinding zijn met de jeugdzorg in de wijk. Horizon wil zichtbaar zijn in de wijk door bijvoorbeeld haar expertise (intercedenten, gedragswetenschappers of andere functionarissen) beschikbaar te stellen om in de wijk, in de jeugdzorgteams mee te denken. Het is van belang dat we onze activiteiten combineren met de lokale en informele zorg. We hebben wederzijds invloed op elkaar. De mate waarin een residentiële opname als geslaagd wordt beschouwd, is mede afhankelijk van de al dan niet succesvolle re-integratie in de wijk. Goede afstemming is dus onontbeerlijk. Ook de veranderingen in het kader van passend onderwijs zijn van invloed op Horizon. In 2013 is Horizon, als bevoegd gezag van 26 scholen voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs betrokken geweest bij de oprichting van diverse samenwerkingsverbanden. Deze bereiden zich voor op de nieuwe situatie per 1 augustus 2014, wanneer zij verantwoordelijk worden voor het passende onderwijs voor alle kinderen, inclusief de ondersteuning die daarbij nodig is. Voor zowel de zorg als het onderwijs geldt dat er marktwerking komt en concurrentie. We zullen onze zorg- en onderwijsproducten gaan ‘verkopen’ aan gemeenten, samenwerkingsverbanden en scholen. Dit vraagt een omslag in denken en werken, van een non-profit organisatie naar een organisatie die zich ook in de profit sfeer kan bewegen. Het afgelopen jaar heeft Horizon een aantal nieuwe diensten ontwikkeld binnen een nieuw concept, waarbij de zware specialistische zorg dichterbij de wijk en met kortere lijnen aangeboden kan worden, met dezelfde kwaliteit, maar laagdrempeliger en goedkoper. Voor het aanbieden c.q. verkopen van deze diensten hebben wij een samenwerkingspartner gezocht en zijn we in contact gekomen De Opvoedpoli, een bestaand concept dat uitstekend aansluit bij ons gedachtegoed en waarin wij onze ambities kunnen verwezenlijken. De Opvoedpoli is een initiatief van vrijgevestigden met een breed scala aan professionals met kennis van zowel jeugdzorg als kinder- en jeugdpsychiatrie.
Jaarverslag Horizon 2013
9
De Opvoedpoli’s zijn 7x24 uur bereikbaar voor cliënten en garanderen 75% klantencontacttijd. Zij zijn vernieuwend, flexibel en kunnen de zorg efficiënter aanbieden. Horizon wil samen met de Opvoedpoli inspelen op de wensen van de gemeenten en een flinke bijdrage leveren aan de transformatie van de jeugdzorg. De transformatie in het jeugdzorgaanbod zal grotendeels voort moeten komen uit dit soort initiatieven. De Opvoedpoli en Horizon zullen in 2014 de mogelijkheden van de nieuwe samenwerking verder te verkennen. Langzaamaan zal er gestart worden met het aanbieden van een aantal Horizon diensten via de winkels van de Opvoedpoli. Horizon zal hiervoor, in overleg en afstemming met financiers, bestaande capaciteit anders inzetten. De komende tijd zullen wij gebruiken om verder in gesprek te gaan met collega instellingen om te kijken welke nieuwe initiatieven of pilots er in gezamenlijkheid verder ontwikkeld kunnen worden. De Opvoedpoli en Horizon hopen met de samenwerking een drijvende kracht achter de transitie te zijn, een transitiemotor. Het flexibiliseren van onze capaciteit en het realiseren van zorg- en onderwijsarrangementen en trajecten zijn speerpunten van ons meerjarenbeleid, evenals onze profilering als specialist. In 2013 hebben we op deze punten goede stappen kunnen zetten. Een strategisch juiste keuze maken voor de toekomst en de invulling van ons zorgaanbod is op dit moment ingewikkeld. Het nieuwe financiële kader jeugdzorg is nog niet helemaal helder. Het is nog niet duidelijk of (delen van) specialistische zware jeugdzorg op lokaal, regionaal of bovenregionaal niveau gefinancierd zal worden. Dit in tegenstelling tot Passend Onderwijs, dat het nodige tot gevolg heeft voor de onderwijssectoren voor Horizon, maar dat wel duidelijk is.
2.2.
Nieuwe activiteiten en projecten
De afgelopen maanden is Horizon samenwerkingen aangaan met collega instellingen die erop gericht zijn om de re-integratie van jeugdigen in gezin en wijk te verbeteren. Zo loopt er een pilot met Flexus Jeugdplein waarbij er Plus met cliënten uit de Jeugdzorg wordt geoefend in de wijk en waarbij jeugdigen uit de wijk zonder Plus tussenvoorzieningen voor een korte, intensieve behandeling worden doorgeplaatst naar Jeugdzorg . Sneller zwaar ingrijpen is o.i. effectiever en het stapelen van zorg wordt op deze manier grotendeels vermeden. Horizon heeft in samenwerking met Cardea een trainingshuis geopend in Alphen aan den Rijn. Jeugdigen uit Plus Jeugdzorg worden hier getraind op zelfstandigheid, zodat ze makkelijker kunnen re-integreren in de wijk. Na afronding van de behandeling zijn ze in staat zelfstandig te wonen en te leven. In alle sectoren van Horizon is in 2013 gewerkt aan innovatie, flexibilisering en het voorbereiden op of realiseren van een eerste bezuinigingslag. Hieronder zijn per sector nieuwe activiteiten en bijzondere projecten beschreven.
JeugdzorgPlus en JJI
Plus
Vanaf 2013 heeft Horizon een grotere Jeugdzorg capaciteit voor de regio Zuid-West (233 capaciteitsplaatsen). De locaties van Avenier, De Vaart in Sassenheim en het Anker/ZIKOS in Harreveld, zijn met ingang van 2013 onderdeel van de Horizon organisatie. In het verslagjaar is door alle locaties gewerkt aan de verdere implementatie van het kwaliteitskader gesloten jeugdzorg, zoals dat is vastgesteld door Jeugdzorg Nederland en de Inspectie Jeugdzorg. Er zijn goede afspraken gemaakt met de regionale ketenpartners over de ketensamenwerking en zorgtrajecten. JJI De Kolkemate De Kolkemate is in 2013 afgebouwd. Er zijn geen nieuwe projecten meer opgestart. Vanaf het moment van mededeling vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie in december 2012 dat de locatie gesloten zou moeten worden, gold een opnamestop voor langverblijvers (jongeren met een PIJ maatregel); vanaf 1 maart 2014 gold dit ook voor kortverblijvers (preventief gehechten). Eind juni 2013 is de laatste jongere uitgestroomd. Het gebouw is verkocht aan Tactus. Eind februari 2014 heeft Tactus hier de Piet Roorda Kliniek (Forensische Verslavingszorg) geopend. Anker In 2013 is het Anker gestart met een nieuwe specialisatie, de Individuele Behandel Afdeling (IBA). Passend Plus binnen het beeld van het Anker als een intensive care Jeugdzorg locatie, is een aanbod gecreëerd voor die jongeren die niet of nauwelijks profiteren van groepsgerichte behandeling. Het is de ervaring binnen Plus Jeugdzorg dat sommige jongeren in een leefgroep zelfs negatief profiteren van het geboden aanbod (zichzelf nog meer als leider van deviante jongeren gaan profileren) en daarmee de behandeling van andere jongeren kunnen verstoren.
Jaarverslag Horizon 2013
10
Deze jongeren zijn over het algemeen erg gericht op de ander / het bepalen van hun omgeving. Een manier om deze jongeren meer op zichzelf en hun eigen ontwikkeling te richten is het creëren van een meer individueel behandelaanbod. Op de IBA wordt individueel of in kleine groepjes gewerkt aan behandel- en onderwijsdoelen; er worden maximaal 6 jongeren opgenomen en er wordt met een hoger aantal begeleiders dan regulier gewerkt. Het aanbod is hiermee zeer intensief. Het overplaatsen van jongeren van instelling naar instelling vanwege het gedrag zoals bovenbeschreven wordt doorbroken. Deze jongeren worden niet begeleid naar terugkeer op leefgroepen. Er wordt meestentijds toegewerkt naar thuisplaatsing of verzelfstandiging. Dit project zal in 2014 verder gestalte krijgen en eind 2014 worden geëvalueerd. Plus
De Vaart en trajecten Jeugdzorg De Vaart is gestart in 2011 en bestaat nu 2 jaar. In 2013 zijn de bezetting, het imago en de kwaliteit van de behandeling belangrijke aandachtspunten geweest. In 2013 is o.a. het streven geweest om 9 groepen geheel operationeel te hebben en de gemiddelde bezetting op peil te brengen. Eind 2013 is dit succesvol gerealiseerd. Er is veel geïnvesteerd in de relatie met de bureaus jeugdzorg in de regio om het imago van de Vaart te verbeteren, nu de aanloopperikelen tot het verleden behoren en de kwaliteit het gewenste niveau bereikt heeft. Plus De plaatsingscoördinatoren Jeugdzorg zijn een belangrijke schakel in het plaatsen van jeugdigen op De Vaart. De intercedenten van De Vaart hebben zich goed ontwikkeld in hun rol in de trajectplannen van de jeugdigen. Eind 2013 hebben 20 jeugdigen een realistisch en haalbaar trajectplan. Doel voor 2014 is dat alle jeugdigen op De Vaart een trajectplan hebben. De trajectbegeleiders van De Vaart vervullen een essentiële functie bij het door- en uitplaatsen van jeugdigen. Hun kennis van de sociale kaart in deze omgeving is van groot belang om succesvol te zijn in het traject van een jeugdige. Stap voor stap zien we successen in de voortgang van de trajecten. Verder is in 2013 veel aandacht geweest voor de kennis en kunde van de individueel Pedagogisch Medeweker. Alle medewerkers hebben deelgenomen aan de training Persoonlijk Meesterschap. Er is veel energie gestoken in de stabiliteit van de teams. Alle medewerkers zijn tevens MFT geschoold. De Vaart werkt met een wekelijkse Regiebespreking. Bijzonderheden in de trajecten van jeugdigen worden hier besproken. Gedragswetenschapper, afdelingshoofd en trajectbegeleider kunnen in deze bespreking hun bespreekpunten en casussen inbrengen. Met deze regiebesprekingen houden we zicht op het verloop van het individuele traject van de jeugdigen. Stap voor stap boeken we successen met deze formule. Begin oktober 2013 is het HIT (Horizon Interventie Team) ingezet op De Vaart om het behandelklimaat een extra impuls te geven. Het HIT heeft op verschillende afdelingen goede en zichtbare resultaten behaald. Het behandelklimaat heeft zeker een positieve impuls gekregen. HIT is in staat om teams in korte tijd naar zichzelf te leren kijken en van daaruit groei te realiseren in het behandelklimaat. Hand in Hand De Hand in Hand groepen zijn voor een deel samengevoegd, waardoor nu twee grotere groepen zijn ontstaan. Eén van deze groepen is nu meer gericht op het toegroeien naar zelfstandigheid, hetgeen beter bij de, meestal wat oudere, doelgroep past. Onderwijs is een belangrijk onderdeel van het dagprogramma. Jongeren worden voorbereid op het behalen van diploma’s, het verwerven van vakkennis en het opdoen van beroepservaringen, zodat zij goed toegerust zijn op zelfstandig functioneren in de maatschappij. Besloten Groep (12min) en Besloten Crisisgroep Plus De besloten groep betreft Jeugdzorg 12min. Deze groep heeft de status van landelijke specialisatie. De besloten groep bestaat uit 3 behandelgroepen. In 2013 is gewerkt aan het dragen van gezamenlijke verantwoordelijkheid in het behandelen van de kinderen op de verschillende groepen. Dit draagt bij aan versteviging van het pedagogisch klimaat en bevordert de flexibiliteit van medewerkers. Per weekend wordt op basis van kind-bezetting gekeken naar de mogelijkheid om groepen samen te voegen. Resultaat is dat teams elkaar nog beter helpen en ondersteunen en dat medewerkers binnen de verschillende teams uitgewisseld worden. De besloten crisis groep valt onder tijdelijke financiering door het Ministerie van VWS. De financier heeft aangegeven dat de crisisgroep niet meer gefinancierd zal worden in 2014, hetgeen een krimp betekent van onze capaciteit met 9 plaatsen. In de zomer van 2013 is toch tijdelijk een extra besloten groep ingericht om kinderen onder de 12 jaar op te kunnen opnemen, die anders te lang op de wachtlijst zouden staan. Dit ter voorkoming Plus van het moeten plaatsen van deze kwetsbare groep in een Jeugdzorg voorziening voor jongeren van 12-18 jaar. Het Ministerie heeft ondanks de grote behoefte aan meer gesloten plaatsen voor kinderen tot 12 jaar uiteindelijk toch besloten te stoppen met de financiering van de besloten crisisgroep. Horizon heeft ervoor gekozen om één behandelgroep van de Vaart in Sassenheim in te richten voor kinderen van 12-13 jaar, zodat toch meer kinderen kunnen profiteren van de expertise van Horizon in de gesloten behandeling van jonge kinderen.
Jaarverslag Horizon 2013
11
Residentiële (open) jeugdzorg en projectgezinnen In 2013 is gewerkt aan het verder vormgeven van de samenwerking met ketenpartners. In het afgelopen jaar is onze positie als specialist op het gebied van zware specialistische behandeling vaak aan de orde geweest. Deze positie wordt erkend en gewaardeerd. Wij vinden het belangrijk om dit specialisme aan te bieden binnen een traject met ketenpartners zodat jeugdigen na een residentieel verblijf goed kunnen re-integreren in hun gezin en hun eigen omgeving. Prisma Op de locatie Prisma is in 2013 gestart met het project gezinsopnames. Binnen dit project werd een nieuw aanbod gegenereerd dat tussen ambulante hulpverlening en uithuisplaatsing (residentiële opname) van kinderen in ligt. Met name in de stadsregio Rotterdam en in de regio Zuid Holland bestond een vraag naar deze vorm van hulpverlening. In totaal zijn er in 2013 8 gezinnen opgenomen in (de omgeving van) Harreveld, waar de kinderen tijdelijk onderwijs genoten op de lokale scholen. De gezinnen ontvangen directe pedagogische en praktische ondersteuning van medewerkers van de locatie Prisma. Daarnaast is een gedragswetenschapper bij de gezinnen betrokken om de ontwikkelingsbehoefte van de verschillende gezinsleden te verhelderen. Aanvullend kan ambulante therapie (vak-therapie, psychomotore therapie, systemische interventies) worden geboden. De gezinnen verblijven maximaal 3 maanden in een woning in Harreveld. Hier wordt geobserveerd of het de gezinsleden met de geboden ondersteuning lukt om (weer) op een adequate wijze met elkaar te interacteren. Bij succes voorkomt de opname hiermee uithuisplaatsing. Als het de gezinsleden binnen deze intensieve vorm onvoldoende lukt om van de geboden hulp te profiteren, dan wordt een advies aan het betrokken Bureau Jeugdzorg gegeven over hoe het gezin, al dan niet compleet, het best verder kan. Het project gezinsopnames is als succesvol geëvalueerd en zal in 2014 worden gecontinueerd en uitgebreid naar bestaand aanbod. De locatie Prisma heeft in 2013 meegewerkt aan het project 14plus. Dit betreft een aanbod voor jongeren die op een wachtlijst voor een residentiële opname stonden maar die eventueel, met een intensieve systemische en op terugkeer naar de wijk gerichte ondersteuning, toch weer thuis konden gaan wonen. Het is specifiek een product voor de regio Rotterdam. De acht jongeren die uiteindelijk werden aangemeld voor een 14plus traject bleken echter helaas veelal niet te kunnen voldoen aan het criterium dat zij een gezinssysteem hadden waarnaar terugkeer mogelijk was. Om deze reden is het initiële plan om met deze jongeren intensief naar huis toe te werken (via onder andere begeleide verlof weekenden) niet goed van de grond gekomen. Het type aanbod dat uiteindelijk voor deze jongeren nodig bleek, was het toewerken naar residentiële jeugdzorg in de regio. In 2014 is het project 14plus aangepast op de nieuwe inzichten In 2013 heeft de locatie Prisma geïnvesteerd in het project HiT. Een viertal medewerkers is gedurende het jaar in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan het Horizon Interventie Team. Dit team van ervaren medewerkers bood zich aan als professionals op jeugdzorg en onderwijs locaties om tijdelijk te ondersteunen bij handelingsverlegenheid. Zij fungeerden als coaches on the job. De ondersteuning van het HiT is in 2013 ingezet op een aantal Horizon locaties: het Schakenbosch College, de Vaart, Prisma, het Anker en het Schreuder College locatie Kastanjedaal. Extern heeft het HiT bijgedragen aan casuïstiek van MEE en GGnet. Het inhoudelijk functioneren van het HiT is geëvalueerd als positief. De inzet van HiT-ers op locaties is telkens als ondersteunend en waardevol geëvalueerd. In een relatief korte tijd weten de HiT-ers medewerkers / teams naar meer reflectie en groei te ondersteunen. Het verkrijgen van externe (betaalde) opdrachten bleef te ver achter. Hierdoor is besloten in 2014 het HiT alleen intern in te zetten. Vanaf 2014 wordt het HiT aangestuurd vanuit de Vaart. Het team kan intern op alle locaties van Horizon ingezet worden als ‘flexibele schil’ wanneer dat nodig is. Rijnhove In 2013 is in samenwerking met Cardea gestart met het project ‘Participeren kun je leren’. Participeren kun je leren bestaat uit een Kamertraining Centrum Plus (KTC-plus) dat zich specifiek richt op jongeren die uitstromen Plus uit Jeugdzorg en zware residentiële zorg en een intensief ambulant begeleidingstraject. Het project omvat een breed portfolio van interventies, zoals intensieve en lichte 24-uurs zorg, begeleid wonen, daghulp en verschillende vormen / intensiteiten van ambulante hulp, arbeidsmarkttoeleiding en zelfstandigheidstraining. In het project worden arrangementen op maat geboden, geënt op het door de jeugdige en professionals wenselijk geachte perspectief voor de jeugdige. In een aantal fases van de uitstroomtrajecten worden andere ketenpartners (zoals organisaties voor J-GGZ en het lokaal maatschappelijk werk) betrokken bij de uitvoering. Daarnaast zijn woningbouwcorporaties en onderwijsinstellingen belangrijke instituties die een rol spelen. Tijdens en na het verblijf in het KTC-Plus zorgen de ketenpartners voor verbinding met en doorstroom naar de eigen omgeving (wonen, werken, ondersteuning, vrije tijd etc.). Er is gezamenlijk hard gewerkt aan de ontwikkeling van de methodiek en het ‘in de markt zetten’ bij bureau jeugdzorg en andere ketenpartners. Horizon verzorgt in het project het KTC-plus gedeelte en Cardea het vervolgtraject. Op Horizon Rijnhove zijn twee leefgroepen hiervoor verbouwd en ingericht: het Trainingshuis als startfase en Home Support 3 als tweede fase. We praten niet over behandeling maar over intensieve begeleiding; er werken geen pedagogisch medewerkers maar begeleiders.
Jaarverslag Horizon 2013
12
Jongeren krijgen vanaf de eerste dag een weekgeld waar ze alles mee moeten doen en ze koken, al dan niet met hulp, hun eigen maaltijden. Ze volgen trainingen waarvan zij aangeven dat ze die nodig hebben. Eind 2013 is gestart met uitbreiding van het traject met Trivium Lindenhof en Stek Jeugdhulp. Het project Participeren kun je leren wordt gemonitord door de Hogeschool van Rotterdam. Een aantal behandelgroepen is verbouwd en anders ingericht om ombuigingen en bezuinigingen vorm en inhoud te geven. Twee groepen hebben een eigen keuken gekregen waar jongeren kunnen oefenen met het bereiden van de eigen maaltijden, als onderdeel van hun weg naar zelfstandigheid. De twee groepen van het programma zorgarrangementen zijn aangepast in leeftijdsopbouw (verticaal in plaats van horizontaal), zodat we flexibeler kunnen inspelen op de vraag. Alle medewerkers hebben de training persoonlijk meesterschap gevolgd. Dit heeft een zeer positief effect op de houding van medewerkers: van reageren naar regie voeren!. Op Rijnhove hebben inmiddels ook een aantal jongeren en ouders aan de training persoonlijk meesterschap meegedaan. Bergse Bos en MKT Oostvoorne Binnen het Bergse Bos en het MKT is in 2013 gewerkt aan meer betrokkenheid en gedeelde verantwoordelijkheid van de ouders bij vrijwillig geplaatste en onder toezicht gestelde kinderen gedurende de gehele plaatsingsperiode. Vanuit ons gedachtegoed: regisseur van je eigen bestaan, gaat Horizon weg bij de ‘reddersmentaliteit’ en leggen we de verantwoordelijkheid, zo veel als mogelijk en naar draagkracht, bij de ouders. Bij plaatsing vindt er een opname gesprek plaats waarin afspraken gemaakt worden met betrekking tot de verantwoordelijkheid en betrokkenheid. Hiernaast vinden er indien nodig ouder trainingen plaats op de groep. Het resultaat van de inspanningen is dat ouders meer aanwezig zijn bij alle besprekingen, vaker op bezoek komen of hun kind ophalen. Om een spoedige en succesvolle thuisplaatsing van kinderen te bevorderen, worden ouders in de gelegenheid gesteld om op de groepen de kunst van het opvoeden te leren. Zij verblijven met hun kind(eren) in een behandelgroep en kunnen een beroep doen op de pedagogisch medewerkers voor praktische en pedagogische ondersteuning. Zij krijgen handvatten aangereikt om het geleerde in de praktijk toe te passen. Op beide locaties wordt sinds 2013 gewerkt met een buddy systeem tussen groepen. De teams dragen gezamenlijk de verantwoordelijkheid in de behandeling van de kinderen op de verschillende groepen en medewerkers worden uitgewisseld. Dit geeft op het hele terrein meer flexibiliteit maar ook stabiliteit. Om de jeugdigen van de residentiële locaties positieve ervaringen op te laten doen met het leven in een gezinssituatie zijn weekend pleeggezinnen gezocht. Verschillende kinderen hebben inmiddels een vast weekend pleeggezin. Het MKT heeft in 2013 een aantal bijzondere gezinsopnames gedaan van multiproblem gezinnen met jonge kinderen. Eén gezin met acht kinderen heeft ca. een half jaar in het MKT gewoond. Reden voor deze opname was dat het gezin zonder huisvesting kwam; er waren veel schulden, en door de gezinsopname op het MKT is geprobeerd het gezin bij elkaar te houden. Er zijn door middel van intensieve ouderbegeleiding meer handvatten gegeven om alle acht kinderen te kunnen sturen in de dagelijkse levensritmes. Het gezin is tijdens het verblijf in het MKT uitgebreid met een 9e kind. Het gezin is via bemiddeling van FlexusJeugdplein en DOSA van de gemeente Rotterdam naar een nieuwe woning in Rotterdam verhuisd. In de zomer heeft de verbouwing van de oude dagbehandelingsunit en een van het deel activiteitencentrum plaatsgevonden. Het pand is geschikt gemaakt voor bewoning door langverblijfgroep de Spetters. De Spetters was vroeger gevestigd in een woning in Hellevoetsluis. Door de verhuizing naar het terrein in Oostvoorne kon de groep uitgebreid worden van 6 naar 9 kinderen. Een reguliere behandelgroep van het Bergse Bos heeft in 2013 tijdelijk verbleven in het MKT. Door deze uitwisseling was het mogelijk om op het terrein van het Bergse Bos tijdelijk een besloten groep te huisvesten. In deze periode is personeel uitgewisseld tussen MKT, Bergse Bos en Besloten Groep. De ervaring die de pedagogisch medewerkers van het MKT opgedaan hebben met het werken op een besloten groep is van veel waarde geweest voor het beter om kunnen gaan met het soms zeer moeilijke gedrag van de kinderen van het MKT. Projectgezinnen De projectgezinnen zweefden in hun perspectief tussen intensieve behandeling binnen het projectgezin en een complexe vorm van pleegzorg zolang als nodig is. Dat gaf onvoldoende richting voor deze gezinnen en bleek onvoldoende afgestemd met de vraag die aan deze voorziening werd gesteld. In samenwerking met de projectgezinnen is een businesscase opgesteld om het aanbod van de projectgezinnen beter te positioneren en de bedrijfsvoering aan te passen aan de beschikbare middelen. Tevens is een aanvang gemaakt met het beter beschrijven van de methodiek. Resultaat is dat er nu een heldere richting is voor de projectgezinnen. Langer durende gezinsgerichte zorg voor kinderen die binnen een regulier pleeggezinnen niet kunnen functioneren of te complex in de begeleiding zijn. De zorg binnen het projectgezin stopt daar waar een andere voorziening gaat voldoen, of de leeftijd van 18 jaar is bereikt.
Jaarverslag Horizon 2013
13
Het zorgaanbod dient expliciet onderdeel te zijn van een arrangement dat leidt tot zelfstandig functioneren. De maatregelen die nodig zijn om evenwicht te brengen tussen inkomsten en uitgaven worden in 2014 genomen. Sidekicks In 2013 is in de residentiële sectoren gestart met het werken met sidekicks. Dit zijn vrijwilligers die gekoppeld worden aan een jeugdige. Zij bieden ondersteuning en zijn een positief rolmodel. We willen de integratie in de maatschappij bevorderen door verbindingen te maken met de buitenwereld en door het bevorderen van gezonde interesses van jongeren. Doel van het project is tevens het bevorderen van zelfvertrouwen bij jongeren en het verduidelijken van het toekomstperspectief. Activiteiten kunnen variëren van sociale activiteiten met een louter ontspannend karakter tot huiswerkbegeleiding. De vrijwilliger is expliciet geen behandelaar maar de vragen die aan de vrijwilliger worden gesteld passen wel in het perspectief dat voor de jongere in zijn of haar behandelplan is opgesteld. Vrijwilligers kunnen geworven worden bij bestaande vrijwilligersorganisaties zoals Humanitas. Dit gebeurt momenteel met name binnen het project in de Vaart. Eind 2013 waren er 6 sidekicks actief betrokken bij onze jeugdigen. Uitbreiding naar meer sidekicks in 2014 ligt voor de hand. Voor het overige zullen vrijwilligers geworven worden in : - Bestand van bestaande pleeggezinnen - Belangstellenden voor pleegzorg - Oud medewerkers van Horizon - Huidige medewerkers van Horizon - Gemeentelijke vrijwilligersbanken - Via de website De matching van jeugdige en vrijwilliger gebeurt door de gedragswetenschappers van de locaties in samenwerking met instroommedewerkers van pleegzorg, die ook de screening verzorgen.
Dagbehandeling Horizon heeft een aantal locaties voor dagbehandeling, waaronder twee medisch kinderdagverblijven. Dagbehandeling Alphen aan den Rijn De Dagbehandeling in Alphen aan den Rijn heeft, vanuit eigen middelen, samen met het SCALA College de pilot “S.C. à la Horizon gedaan”, een programma voor jongeren die op het SCALA College zitten en daar dreigen uit te vallen. Dit is een uniek concept ter voorbereiding op alle veranderingen (bezuinigingen, passend onderwijs, transitie in de jeugdzorg) in het onderwijs en de jeugdzorg de komende jaren. Deze behandelvorm kan het antwoord zijn op de vragen die gemeenten, onderwijsinstellingen, gezinnen met jongeren stellen m.b.t. (onderwijs) zorgondersteuning (OZO). Uniek aan de behandeling is de combinatie groepsbehandeling en gezinsbegeleiding waarvan de school een onlosmakelijk onderdeel is. Zo wordt de groepsbehandeling op de school gedaan en zijn de zorgcoördinator, ambulant begeleider en mentor als een rode draad verweven met de behandeling van de leerling. De steun van het gezin van de jongere heeft daarbij een centrale positie en is van zeer groot belang voor het succesvol maken van de behandeling. Tenminste 12 weken zijn de jongeren 2 dagen per week in een groep intensief bezig met het behalen van hun individuele leerdoelen. Parallel hieraan is de gezinsbegeleider met de ouders/opvoeders aan het werk met de doelen van ouders. Vanwege het grote succes van het project, wordt dit in 2014 nog eenmaal uit eigen middelen gecontinueerd. Medisch Kinderdagverblijven Klavertje Vier en de Schelp In het kader van de naderende transitie en transformatie heeft 2013 inhoudelijk in het licht gestaan van het afbouwen van de traditionele behandelgroepen binnen het MKD. De innovatie is vormgegeven door een verdergaande integratie van zorg en onderwijs en door verdergaande ambulantisering van het zorgaanbod. Concreet zijn de 8 traditionele MKD dagbehandelingsgroepen met ingang van zomer 2013 gesloten. Hiervoor in de plaats zijn gekomen : Vijf BEO-groepen, Behandel-Onderwijs-groepen waarin een gecombineerd zorg- en onderwijsprogramma wordt geboden op een wijze die gedurende een schooljaar het accent van zorg naar onderwijs verschuift, waardoor de aansluiting met het vervolgonderwijs verbetert. Een observatie-en diagnostiekgroep voor kortdurende specialistische observatie en diagnostiek gedurende maximaal 3 maanden met nadrukkelijk aandacht voor handelingsadviezen na afloop van het traject. Specialistisch ambulante trajecten variërend van ambulante gezinsbehandeling, ambulante diagnostieken observatietrajecten tot ambulante deeltijdbehandeling op basisschool, kinderdagverblijf of peuterspeelzaal.
Jaarverslag Horizon 2013
14
Binnen de stadsregio Rotterdam heeft de MKD-dagbehandeling deelgenomen aan de proeftuin Gewoon Bijzonder en Bijzonder Gewoon. Binnen deze proeftuin heeft een ervaren professional vanuit de MKDdagbehandeling medewerkers van de reguliere kinderopvang gecoacht bij de uitvoering van hun dagelijkse werk. De coaching is gericht geweest op het verbeteren van vroeg signalering en op vermindering van handelingsverlegenheid door het vergroten van kennis en expertise. Daarnaast zijn als spin-off twee deeltijdbehandelingen op de kinderopvang uitgevoerd. Op regionaal niveau heeft Horizon dagbehandeling opnieuw deel uitgemaakt van het project Vroeghulp gericht op vroegtijdige signalering en doorverwijzing. Dagbehandeling Rotterdam In het kader van de transitie jeugdzorg is door de directie raad besloten om de dagbehandeling op het Bergse Bos te sluiten. Het voornemen is om dat te doen in juli 2014. De focus van Horizon komt te liggen op de complexe en intensieve zorg en daarin is het dagbehandelingsaanbod meer een aanbod dat past bij aanbieders van ambulante zorg. Door hier vroegtijdig op te anticiperen kan ruimte gemaakt worden om te innoveren naar meer passende arrangementen. De medewerkers van de dagbehandeling konden instromen in de residentiële afdeling van het Bergse Bos. Dagbehandeling Oostvoorne (DBU) Per 1 juli 2013 is de dagbehandelingsunit op het MKT Oostvoorne gesloten. Dit traject is zorgvuldig begeleid. Ouders en kinderen zijn tijdig op de hoogte gebracht en er is meegedacht over alternatieven. De medewerkers konden allen herplaatst worden binnen Horizon.
Omgangsbegeleiding In het Omgangshuis worden jaarlijks meer dan 60 (vecht)scheidende ouderparen begeleid bij het op gang brengen van een omgangsregeling met hun kind(eren). Op landelijk niveau heeft het Omgangshuis in 2013 wederom actief deelgenomen aan de methodiekontwikkeling van Ouderschap Blijft. Ouderschap Blijft heeft tot doel te komen tot een evidence based methodiek voor het tot stand brengen van een omgangsregeling voor kinderen van gescheiden ouders.
Pleegzorg In de zomer van 2013 is pleegzorg een samenwerking aangegaan met Safewings, een vrijwilligersorganisatie door en voor pleegouders, die pleegouders zowel proberen te ontlasten, door het aanbieden van activiteiten, als te versterken door het vergroten van kennis en vaardigheden en het opzetten van ondersteunende netwerken. Daarnaast heeft pleegzorg het initiatief genomen tot het inzetten van Sidekicks; een initiatief om informele hulp van vrijwilligers, geworven onder pleeggezinnen, te verbinden aan de formele hulp zoals Horizon die binnen MKT, Bergse Bos, de Vaart en Rijnhove biedt. Eind 2013 heeft de aftrap plaatsgevonden van de pilot Veilig Thuis, een samenwerking tussen Horizon, Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland en Bureau van Montfoort, in opdracht van de regio Zuid-Holland Zuid en gericht op het versterken en ontwikkelen van netwerken en eigen kracht van multiproblem gezinnen met behulp van vrijwilligers. Binnen pleegzorg is een start gemaakt met het vervroegen van het opvoedbesluit waardoor er eerder zicht op het perspectief van een jeugdige ontstaat. Hierdoor kan sneller een hulpverleningsvariant worden omgezet in een thuisplaatsing of in een opvoedingsvariant. In samenwerking met de universiteit van Leiden is gestart met de pilot Consense-P waarin de opvoedingsvaardigheden van pleegouders worden versterkt middels de inzet van video-interactiebegeleiding. Gedurende het jaar hebben enkele pleegzorgkampen plaatsgevonden, waarin pleegkinderen op een natuurlijke en spontane wijze in contact komen met kinderen met vergelijkbare ervaringen en hierdoor (h)erkenning vinden. In september heeft pleegzorg, met financiële ondersteuning door de Provincie Zuid-Holland, een regionale pleegouderdag georganiseerd in het Archeon waar zowel ontspannende activiteiten waren georganiseerd als inhoudelijke verdiepende activiteiten. De behoefte aan en het zoeken naar pleegouders is en blijft een speerpunt. Niet zozeer voor crisispleegzorg of voor jonge kinderen, maar vooral voor de kinderen van 10 jaar en ouder wordt het steeds moeilijker om pleeggezinnen te vinden. In september 2013 heeft er een ludieke regionale pleegzorg wervingsactie plaats gevonden in Zuid-Holland. De regionale media hebben hier aandacht aan besteed. Deze actie leidde ertoe dat zich niet alleen nieuwe pleeggezinnen hebben aangemeld, maar ook aspirant vrijwilligers.
Jaarverslag Horizon 2013
15
Ambulante hulpverlening Horizon is een aantal jaar geleden gestart met de vorming van een ambulant team, dat de verschillende ambulante modules en diverse deskundigheden van Horizon Jeugdzorg en Horizon Onderwijs aan elkaar verbindt en de Horizon expertise met zware residentiële behandeling, waar mogelijk, omzet in alternatieve ambulante hulpvormen. Hierdoor kunnen we ervoor zorgen dat de inzet van residentieel verblijf in een behandeltraject tot een minimum beperkt wordt. Systeemcoaching In 2013 is de systeemcoaching van Horizon nadrukkelijk op de kaart komen te staan. Veel gezinnen die niet meer ontvankelijk waren voor hulp hebben ondersteuning gekregen om uit de impasse te komen en hebben weer de regie genomen over hun eigen leven. Opvallend is dat er een beweging is gemaakt om ook in het onderwijs deze hulp aan te bieden, zodat de leefmilieus nader tot elkaar kwamen. Gezag herstellen en volwassenen die zich op een gezonde manier tot hun kinderen verhouden, was een terugkerend thema tijdens de begeleiding. Projecten Ervarend Leren De PEL trajecten zijn in 2013 veel via onze eigen cluster 4 onderwijslocaties ingezet. Dit heeft veel effect gehad en heeft geholpen om de gezagsverhoudingen te herstellen, gedrag in de klas aan de orde te stellen en verstoorde relaties tussen leerlingen onderling boven tafel te krijgen. MDFT In 2013 kon voor jongeren ouder dan 14 jaar met ernstige gedagsproblemen een intensief ambulant traject worden aangevraagd. Dit traject bestond meestal uit een MDFT interventie. Door deze intensieve vorm van begeleiding op te starten werd een plaatsing in de residentie veelal voorkomen. Stut en Steun Voor de William Schrikker Groep zijn rond de 16 gezinnen begeleid, waar de OTS niet meer van kracht is, maar waar nu en dan wel behoefte is aan ‘stut en steun’. Horizon houdt, gefaciliteerd door een pilot in Rotterdam, zicht op het wel en wee in de gezinnen. Het duurde even voor de pilot op gang kwam, maar rond de zomer waren er voldoende aanmeldingen om op te kunnen starten. Adoptiehulpverlening In 2013 is het adoptieteam toegevoegd aan het ambulante team. Met deze beweging is er hele specialistische hulp voorhanden voor alle jongeren die na, of naar aanleiding van de adoptie problemen vertonen. Het specialistische team heeft snel zijn weg gevonden en bekendheid gekregen. Onderwijs hulpverlening Al in 2012 was het mogelijk om voor leerlingen in het onderwijs korte ambulante jeugdzorgtrajecten aan te bieden. In de praktijk bleek het behoorlijk ingewikkeld om samen met bureau jeugdzorg te realiseren dat deze hulp op verwijzing kon plaatsvinden en niet op indicatie. Niet in alle regio’s is dit heel goed van de grond gekomen. Ouders zijn heel enthousiast en opgetogen, dat ze een steun in de rug krijgen bij de opvoeding van hun kind, voor wie een gebruiksaanwijzing niet altijd voorhanden is. 14 plus project Het 14plus project was een belangrijk project in 2013. Ter voorkoming van een residentiële plaatsing is er een aanbod gedaan voor Rotterdamse 14-plussers die in de gevarenzone zitten. Er wordt ambulant aanbod gedaan met eventueel een korte interventie in de residentie. Voor een aantal jongeren blijkt uiteindelijk toch een residentiële plaatsing noodzakelijk. De locatie Prisma heeft hier flexibel aan mee kunnen werken.
Onderwijs Passend Onderwijs vraagt om een andere inrichting, werkwijze en positionering van de Horizon scholen ten opzichte van de samenwerkingsverbanden en de reguliere scholen. Horizon heeft 26 onderwijslocaties en is actief in 22 samenwerkingsverbanden (SO en VSO). Horizon wil zich binnen de samenwerkingsverbanden goed profileren t.b.v. de scholen en de ambulante onderwijsdienst. De oprichting van de diverse samenwerkingsverbanden heeft in 2013, net als in 2012, veel bestuurlijke aandacht gevraagd. In augustus 2014 worden de samenwerkingsverbanden operationeel. In hoofdstuk 6 gaan we verder in op de ontwikkelingen binnen Horizon Onderwijs.
Jaarverslag Horizon 2013
16
2.3.
Aantallen cliënten
Hieronder volgt een overzicht van het aantal cliënten, de instroom en de uitstroom in de verschillende zorgprogramma’s. De cijfers zijn gebaseerd op de cliëntregistratie in Care4 (Horizon) en Bres (Avenier). Ten aanzien van de residentiële zorg merken we dat we er goed in slagen om de gemiddelde verblijfsduur in de reguliere varianten te reduceren door de inzet van kortdurende intensieve interventies, gecombineerd met een ambulant aanbod en gezinsbegeleiding, maar dat specifieke programma’s als continuïteit in zorg en wal en schip toch vaak een langere behandel c.q. verblijfsduur vragen. Dit is terug te zien in de lichte stijging van de gemiddelde verblijfsduur over alle programma’s. 2.3.1.
Horizon
Residentiële zorg Residentieel
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Totaal Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 33 33 36 30 330 11,0 119 144 153 110 336 11,2 78 90 86 82 317 10,6 5 3 6 2 546 18,2 235 270 281 224 334 11,1
Het gemiddelde verblijf is iets gestegen van 9,7 maanden in 2012 naar 11,1 maanden in 2013 Residentieel
Zorgprogramma Regulier/specialistisch
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 11 7 8 10 409 13,6 46 49 50 45 441 14,7 32 15 22 25 441 14,7 3 1 3 1 924 30,8 92 72 83 81 455 15,2
Het gemiddelde verblijf is teruggelopen van 19,2 maanden in 2012 naar 15,2 maanden in 2013. Residentieel
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Zorgprogramma Continuïteit in de zorg Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 7 3 3 7 276 9,2 14 8 12 10 579 19,3 9 4 4 9 614 20,5 2 1 2 1 172 5,7 32 16 21 27 504 16,8
Het gemiddelde verblijf is iets toegenomen van 13,5 maanden in 2012 naar 16,8 maanden in 2013. Residentieel
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Zorgprogramma Vakinternaat Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 3 3 5 1 207 6,9 11 20 18 13 197 6,6 8 14 15 7 206 6,9 0 0 0 0 0 0,0 22 37 38 21 202 6,7
Het gemiddelde verblijf is van 4,4 maanden in 2011 en 2012 nu opgelopen naar 6,7 maanden.
Jaarverslag Horizon 2013
17
Residentieel
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Zorgprogramma Wal en schip Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 8 8 11 5 425 14,2 20 29 28 21 306 10,2 14 24 19 19 308 10,3 0 0 0 0 0 0,0 42 61 58 45 329 11,0
Het gemiddelde verblijf is gestegen van 8,5 maand in 2012 naar 11 maanden in 2013 Residentieel
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Zorgprogramma Zorgarrangement Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 4 12 9 7 231 7,7 28 38 45 21 228 7,6 15 33 26 22 237 7,9 0 1 1 0 158 5,3 47 84 81 50 230 7,7
Het gemiddelde verblijf is teruggelopen van 8,2 maanden in 2012 naar 7,7 maanden in 2013. Projectgezinnen
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 2 0 1 1 365 12,2 11 3 5 9 320 10,7 56 11 13 54 378 12,6 0 13 12 1 17 0,6 69 27 31 65 228 7,6
Het gemiddelde verblijf is vrijwel gelijk gebleven: 7,4 maanden in 2012 en 7,6 maanden in 2013. Projectgezin Plus
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 0 0 0 0 0 0,0 4 0 4 0 555 18,5 0 0 0 0 0 0,0 4 0 4 0 555 18,5
De gemiddelde verblijfsduur is gestegen van 12,3 maanden in 2012 naar 18,5 maanden in 2013. Home Support
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 1 4 2 3 259 8,6 7 2 5 4 1111 37,0 0 0 0 0 0 0,0 8 6 7 7 868 28,9
De verblijfsduur in Home Support is gestegen van 12 naar 28,9 maanden.
Jaarverslag Horizon 2013
18
KTC+
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 0 1 0 1 0 0,0 0 11 5 6 88 2,9 0 1 0 1 0 0,0 0 13 5 8 88 2,9
JeugdzorgPlus Gesloten jeugdzorg
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Hand in Hand Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 2 3 5 0 154 5,1 15 15 20 10 231 7,7 8 7 10 5 230 7,7 0 0 0 0 0 0,0 25 25 35 15 220 7,3
De gemiddelde verblijfsduur is licht gestegen van 6,4 maanden in 2012 naar 7,3 maanden in 2013. Gesloten jeugdzorg
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Besloten groepen Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 7 5 8 4 357 11,9 4 16 10 10 241 8,0 5 6 9 2 251 8,4 8 10 6 12 497 16,6 24 37 33 28 318 10,6
De gemiddelde verblijfsduur is gedaald van 12,5 maanden in 2012 naar 10,6 maanden in 2013.
Pleegzorg en adoptiehulpverlening Pleegzorg
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 11 0 1 10 4313 143,8 48 12 18 42 1289 43,0 784 326 323 787 660 22,0 34 39 35 38 287 9,6 877 377 377 877 665 22,2
De gemiddelde verblijfsduur is gedaald van 30,9 maanden in 2012 naar 22,2 maanden in 2013. Adoptie
Begeleidingstrajecten
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Trajectduur Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen in verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 0 1 0 1 0 0,0 34 9 14 29 907 30,2 0 0 0 0 0 0,0 34 10 14 30 907 30,2
De gemiddelde begeleidingsduur is gestegen van 21,7 maanden in 2012 naar 30,2 maanden in 2013.
Jaarverslag Horizon 2013
19
Dagbehandeling Dagbehandeling
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
dagbehandeling jonge kind (MKD) Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 1 1 0 121 4,0 53 64 60 57 334 11,1 2 6 1 7 366 12,2 1 0 1 0 570 19,0 56 71 63 64 335 11,2
De gemiddelde verblijfsduur is gedaald van 12,8 maanden in 2012 naar 11,2 maanden in 2013 Dagbehandeling
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
dagbehandeling schoolgaande jeugd Bergse Bos Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 9 10 8 11 317 10,6 0 0 0 0 0 0,0 0 0 0 0 0 0,0 9 10 8 11 317 10,6
De gemiddelde verblijfsduur is licht gedaald van 11,9 maanden in 2012 naar 10,6 maanden in 2013.
Dagbehandeling
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen 1-1-2013 0 0 20 0 20
Rijnhove dagbehandeling schoolgaande jeugd dagbehandeling instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0,0 0 0 0 0 0,0 24 27 17 364 12,1 1 0 1 0 0,0 25 27 18 364 12,1
De gemiddelde verblijfsduur is constant gebleven: 12,1 maanden, zowel in 2012 als in 2013.
Dagbehandeling
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
dagbehandeling schoolgaande jeugd DBU de Duinpan Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 7 0 7 0 308 10,3 1 0 1 0 314 10,5 0 0 0 0 0 0,0 8 0 8 0 309 10,3
DBU de Duinpan is in 2013 afgebouwd en gesloten.
Ambulante trajecten Omgangshulp
op jeugdige niveau
Begeleidingstrajecten
Rotterdam totaal
Trajectduur Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen in verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 77 113 95 95 177 5,9
De gemiddelde duur van het traject is gedaald van 8 maanden in 2012 naar 5,9 maanden in 2013. Omgangshulp
op gezinsniveau
Rotterdam totaal
Trajectduur gezinnen instroom uitstroom gezinnen in verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 71 103 112 62 177 5,9
Jaarverslag Horizon 2013
Begeleidingstrajecten
20
PEL-trajecten
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Begeleidingstrajecten Trajectduur Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen in verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 6 36 20 22 88 2,9 19 102 59 62 87 2,9 30 113 57 86 117 3,9 2 24 4 22 193 6,4 57 275 140 192 102 3,4
De gemiddelde trajectduur is licht gestegen van 2,9 maanden in 2012 naar 3,4 maanden in 2013.
Gezinsbehandeling
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Begeleidingstrajecten Trajectduur Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen in verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 2 5 3 4 390 13,0 18 28 23 23 185 6,2 27 57 48 37 194 6,5 1 3 0 4 0 0,0 48 93 74 68 199 6,6
De gemiddelde trajectduur is gedaald van 8,6 maanden in 2012 naar 6,6 maanden in 2013.
Onderwijshulpverlening
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Begeleidingstrajecten Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 1 52 15 38 59 2,0 0 19 5 14 94 3,1 0 15 5 10 59 2,0 1 86 25 62 66 2,2
De gemiddelde trajectduur is gedaald van 4,8 maanden in 2012 naar 2,2 maanden in 2013.
Mereo Merite
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 3 3 0 5 0,2 0 15 15 0 6 0,2 0 12 12 0 6 0,2 0 0 0 0 0 0,0 0 30 30 0 6 0,2
Een opname bij Mereo Merite duurt standaard een week.
MDFT
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Begeleidingstrajecten Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 1 11 1 11 285 9,5 0 2 0 2 0 0,0 0 0 0 0 0 0,0 1 13 1 13 285 9,5
Jaarverslag Horizon 2013
21
Intercedenten
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
MKD ambulant
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Begeleidingstrajecten Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 21 28 47 1 133 4,4 77 94 147 24 139 4,6 31 64 85 10 119 4,0 0 3 2 1 36 1,2 129 189 281 36 131 4,4
Begeleidingstrajecten Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 0 37 6 31 17 0,6 0 0 0 0 0 0,0 0 5 1 4 0 0,0 0 42 7 35 15 0,5
Cle de Voute
Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland overig totaal
Jeugdigen instroom uitstroom jeugdigen verblijfsduur verblijfsduur 1-1-2013 2013 2013 31-12-2013 dagen maanden 0 0 0 0 0 0,0 0 4 0 4 0 4 3 1 155 5,2 0 0 0 0 0 0,0 0 8 3 5 155 5,2
2.3.2. Avenier JJI de Kolkemate te Zutphen Kolkemate Jeugdigen
instroom
uitstroom
jeugdigen
verblijfsduur verblijfsduur
1-1-2013
2013
2013 31-12-2013 dagen
Alle regio's
53
20
73
0
totaal
53
20
73
0
maanden
JJI De Kolkemate is in de zomer van 2013 gesloten.
LWI te Harreveld Prisma Jeugdigen Haaglanden Rotterdam Zuid-Holland Gelderland
instroom
uitstroom
jeugdigen
1-1-2013
2013
3
9
6
verblijfsduur verblijfsduur
2013 31-12-2013 dagen 6
maanden 207
6,9
4
12
13
3
93
3,1
13
36
34
15
158
5,3
8
35
32
11
130
4,3
overig
18
22
29
11
125
4,2
totaal
46
114
114
46
137
4,6
Prisma; uitgesplitst per bestuursregio
Jaarverslag Horizon 2013
22
Jeugdigen
instroom 1-1-2013
uitstroom
jeugdigen
2013
verblijfsduur verblijfsduur
2013 31-12-2013 dagen
maanden
Haaglanden
3
9
6
6
207
6,9
Rotterdam
4
12
13
3
93
3,1
13
36
34
15
158
5,3
Gelderland
8
35
32
11
130
4,3
Amsterdam
3
0
3
0
75
2,5
Drenthe
0
2
0
2
0
0,0
Flevoland
1
0
1
0
268
8,9
Friesland
2
0
2
0
141
4,7
Groningen
1
0
1
0
230
7,7
Noord-Brabant
1
2
2
1
122
4,1
Noord-Holland
2
17
14
5
130
4,3
Zeeland
1
0
0
1
0
0,0
Overijssel
7
1
6
2
101
3,4
46
114
114
46
137
4,6
Zuid-Holland
totaal
Prisma Gezinshuizen Jeugdigen
instroom 1-1-2013
uitstroom
jeugdigen
2013
verblijfsduur verblijfsduur
2013 31-12-2013 dagen
maanden
Haaglanden
0
0
0
0
0
0,0
Rotterdam
0
11
8
3
100
3,3
Zuid-Holland
0
10
7
3
54
1,8
overig
0
0
0
0
0
0,0
totaal
0
21
15
6
79
2,6
JeugdzorgPlus Anker Jeugdigen
instroom
uitstroom
jeugdigen
verblijfsduur verblijfsduur
1-1-2013
2013
2013
Haaglanden
13
27
30
10
170
5,7
Rotterdam
19
37
36
20
151
5,0
9
17
16
10
109
3,6
overig
14
10
17
7
319
10,6
totaal
55
91
99
47
179
6,0
Zuid-Holland
31-12-2013 dagen
maanden
Zikos Jeugdigen
instroom
uitstroom
jeugdigen
verblijfsduur verblijfsduur
1-1-2013
2013
2013
Haaglanden
0
5
4
1
111
3,7
Rotterdam
0
9
5
4
63
2,1
Zuid-Holland
0
6
6
0
79
2,6
overig
7
23
27
3
104
3,5
totaal
7
43
42
8
96
3,2
Jaarverslag Horizon 2013
31-12-2013 dagen
maanden
23
De Vaart Jeugdigen
instroom
uitstroom
jeugdigen
verblijfsduur verblijfsduur
1-1-2013
2013
2013
Haaglanden
21
50
53
31-12-2013 dagen 18
111
maanden 3,7
Rotterdam
33
88
95
26
123
4,1
Zuid-Holland
17
26
31
12
119
4,0
overig
3
9
7
5
250
8,3
totaal
74
173
186
61
124
4,1
Trajecten De Vaart
(meting op verblijf); ambulant loopt nog Jeugdigen
instroom
uitstroom
jeugdigen
verblijfsduur verblijfsduur
1-1-2013
2013
2013
Haaglanden
0
2
0
2
0
0,0
Rotterdam
0
12
3
9
87
2,9
Zuid-Holland
0
4
1
3
99
3,3
overig
0
1
0
1
0
0,0
totaal
0
20
5
15
72
2,4
2.4.
31-12-2013 dagen
maanden
Capaciteit, productie en omzet
Voor gegevens inzake capaciteit, productie en omzet verwijzen we naar de P&C formulieren.
Jaarverslag Horizon 2013
24
3
Maatschappelijk ondernemen
3.1.
Dialoog met stakeholders
Voor de dialoog met stakeholders, zowel intern als extern, heeft Horizon sinds 2013 een afdeling marketing en communicatie.
Interne communicatie De kwaliteit van de interne communicatie is van groot belang; de ontwikkelingen waar de organisatie mee te maken heeft, volgen elkaar in zo’n rap tempo op dat mensen ‘bijpraten’ bijna ondoenlijk is. Toch blijft de afdeling zich, net als het management, de directie en het bestuur, hiervoor inzetten. We zijn van mening dat face to face communicatie nog altijd het beste werkt. We bezoeken doorlopend afdelingen en locaties om hen mee te nemen in de veranderende situatie. Ter ondersteuning hebben we een nieuw, aantrekkelijker en up-to-date intranet ontwikkeld. Ook de nieuwsbrief levert tweewekelijks een bijdrage aan het overbrengen van zowel intern als extern nieuws. De medewerkers meenemen in de veranderingen is een dagelijkse terugkerende taak voor de afdeling. Niet alle medewerkers volgen de ontwikkelingen die gepaard gaan met de transitie van de jeugdzorg en ontwikkelingen in het (passend) onderwijs en de samenwerkingsverbanden waar Horizon deel van uitmaakt. Voor veel medewerkers is het lastig om de veranderingen die van invloed zijn op onze organisatie te vertalen naar hun eigen, dagelijks werk of zij denken dat er voor hen weinig verandert. Echter, het speelveld verandert en de organisatie staat aan de vooravond van een behoorlijke herinrichting; we kunnen niet zonder meer blijven doen wat we doen; er wordt een andere attitude van ons gevraagd. Er wordt kritischer dan voorheen naar onze meerwaarde gekeken, ‘men’ vraagt zich af of onze diensten wel echt noodzakelijk zijn en zo ja, waarom het dan zoveel moet kosten. Door te vertellen wat we doen en te laten zien wat dit onze cliënten oplevert, zullen we onze diensten en de organisatie moeten verkopen aan de samenleving. Naast het vergroten van het bewustzijn brengen we middels de interne communicatie het gedachtegoed constant onder de aandacht. Het gedachtegoed gebaseerd op de 7 eigenschappen van Stephen Covey is leidend in onze manier van werken. We willen ons hiermee onderscheiden van collega-zorgaanbieders en -speciaal onderwijsinstellingen. Dit onderscheidende vermogen is noodzakelijk om Horizon stevig op de kaart te zetten en zo onze positie en ons imago, ook na de transitie van de jeugdzorg en de invoering van het passend onderwijs, te behouden.
Externe communicatie De naamsbekendheid vergroten en onze positie als expert in gedragsverandering en kennisoverdracht verstevigen waren de speerpunten voor de externe communicatie in 2014 en de komende jaren zal onze aandacht hier naar uit blijven gaan. We hebben tal van ondersteunende middelen ontwikkeld, maar net zoals bij de interne communicatie gaat de aandacht vooral uit naar het arrangeren van ontmoetingen. Met wethouders, beleidsambtenaren, raadsleden en verantwoordelijke functionarissen van de samenwerkingsverbanden in het onderwijs. We hebben hen bezocht en we hebben hen ontvangen op onze zorg- en onderwijslocaties, waar ze een kijkje in de keuken hebben gehad en we het debat zijn aangegaan over hoe de jeugdzorg en het speciaal onderwijs georganiseerd zou moeten worden. En belangrijker nog: men heeft kennisgemaakt met jeugdigen en hun ouders. Door al deze contactmomenten zijn we ons meer bewust geworden van onze rol en welke bijdrage wij (kunnen) leveren aan de verbetering van het opvoedingsklimaat in onze regio’s. De ontmoetingen hebben ons meer inzichten gegeven in de behoeftes en wensen van onze (toekomstige) afnemers. Dit heeft geleid tot een aanvullend dienstenaanbod; voor dezelfde doelgroepen, gericht op reintegratie, maar dan zonder bed. Ambulante vormen voor jeugdigen en hun ouders die worstelen met zeer complexe problemen. Zo hebben we bijvoorbeeld programma’s ontwikkeld voor thuiszitters en spijbelaars in het onderwijs, weekendprogramma’s voor overlast gevende hangjongeren, programma’s waarbij we hele gezinnen opnemen of gezinnen ondersteunen in de thuissituatie.
Allochtone doelgroepen Bij de intake van/kennismaking met cliëntsystemen wordt uitgebreid geïnformeerd naar culturele en religieuze achtergronden. Deze informatie wordt gebruikt om tijdens de behandeling zorg op maat te verlenen aan cliënten met diverse achtergronden.
Jaarverslag Horizon 2013
25
Aansluiting bij Uitvoeringsprogramma’s van Stadsgewest Haaglanden, Provincie Zuid-Holland, Stadsregio Rotterdam en het Rijksbeleid Horizon heeft met haar subsidieverstrekkers regelmatig overleg over de prestaties en de uitvoering van de overeengekomen zorgprogramma’s, zowel bilateraal als gezamenlijk met collega zorgaanbieders in het betreffende gebied. In 2013 is bovendien veelvuldig overleg gevoerd over de transitie van de jeugdzorg. Horizon is met de innovatie van haar programma’s op zoek naar mogelijkheden om meer cliënten te kunnen helpen binnen het bestaande budget en toch met een hogere effectiviteit. De resultaten (o.a. een kortere verblijfsduur in de specialistische residentiële voorziening) van onze pilots met de zorg- en onderwijsarrangementen, de gezinsopnames en de weekendopnames, wijzen erop dat dit voor een deel van onze cliënten mogelijk moet zijn. Dit sluit bijvoorbeeld goed aan bij het convenant “Perspectief en goede zorg” met de Stadsregio Rotterdam. Er blijven natuurlijk altijd kinderen die langdurig aangewezen zijn op onze zorg. In overleg met Bureau Jeugdzorg zijn we door de inzet van onze intercedenten steeds beter in staat om met cliënten hun perspectief vast te stellen en voor iedere cliënt het juiste zorg- en onderwijsarrangement aan te bieden. Binnen onze residentiële en pleegzorgsector signaleren we toch nog steeds een grote behoefte aan plaatsen in de residentiële zorg, gezinshuizen, projectgezinnen en Home Support. Samen met onze financiers bekijken we per kwartaal of vraag en aanbod met elkaar in evenwicht zijn en welke acties nodig zijn, wanneer dat niet het geval is. Ook zien we een grote behoefte aan programma’s voor oudere jeugdigen die uitstromen uit Plus Jeugdzorg en zware residentiële behandelingsvormen en toe zijn aan voorbereiding op zelfstandigheid. In 2013 heeft de Provincie Zuid-Holland de opzet van het project ‘Participeren kun je leren’ gefaciliteerd. Horizon heeft binnen dit project een KTCplus (kamertrainingcentrum) gerealiseerd. Dit past binnen het Uitvoeringsplan van de Provincie Zuid-Holland, waarin het realiseren van aansluitende lokale zorg en begeleiding en dakpanconstructies speerpunten zijn. De Stadsregio Rotterdam heeft ook in 2013 het 14+ project gefaciliteerd. Hiermee kon het aantal wachtenden verder gereduceerd worden. Het Stadsgewest Haaglanden besteedt extra aandacht aan diversiteit (interculturalisatie), de RAAK aanpak kindermishandeling, terugbrengen regeldruk en duurzaamheid. Horizon heeft deze punten op verschillende manieren opgenomen in haar activiteiten in 2013. Met name het aspect veiligheid voor jeugdigen en de invoering van de Meldcode heeft veel aandacht gehad. Ten aanzien van het terugbrengen van de regeldruk kunnen we melden dat wij hierin grote stappen hebben gemaakt voor onze cliënten door middel van het inzetten van intercedenten. Het Horizon Educatief Centrum is ketenpartner van het Rotterdams Veiligheidshuis. Het Veiligheidshuis Rotterdam zorgt voor een op maat gesneden aanpak voor veelplegers en overlastgevers binnen de gemeente Rotterdam. Doel van het Veiligheidshuis is om deze groepen in de samenleving te laten participeren op een voor hen zo hoog mogelijk niveau zonder overlast en criminaliteit. Door de gecoördineerde inzet en samenwerking tussen allerlei betrokken instanties wordt deze groep sneller en adequater aangepakt met als resultaat vermindering van de overlast en vergroting van de veiligheid. In de Stadsregio Rotterdam zijn we aangesloten bij SISA: Stadsregionaal Instrument Sluitende aanpak. SISA is een signaleringssysteem dat risicojeugd in de gehele stadsregio Rotterdam in beeld brengt. Via SISA werken organisaties die met jongeren/kinderen werken nauw samen. Met elkaar vormen ze een sluitend netwerk om kinderen/jongeren die risico’s lopen of problemen hebben.
3.2.
Samenwerkingsrelaties
Gemeenten De residentiële locaties hebben intensief contact met de gemeente waarin zij gevestigd zijn en een goede samenwerking met de lokale politie. Het ambulante team van Horizon heeft veel samengewerkt met partners in de gemeenten en de wijken ten behoeve van jongeren die van specialistische zorg teruggingen naar hun eigen omgeving en dus naar zorg in de wijk. In het kader van de transitie heeft Horizon kennis gemaakt met vele ambtenaren en wethouders van diverse gemeenten en is een aantal bijeenkomsten op locatie bij Horizon georganiseerd om gemeenten goed te informeren over de specialistische zorg voor jeugdigen.
Jaarverslag Horizon 2013
26
Bureau Jeugdzorg Een belangrijke samenwerkingspartner in het veld van de jeugdzorg is Bureau Jeugdzorg. De samenwerking met deze de bureaus jeugdzorg is op veel fronten goed te noemen. Gezamenlijk wordt voortdurend gezocht naar passende vormen om cliënten te motiveren en begeleiden. Met alle bureaus jeugdzorg (Rotterdam, Haaglanden, Zuid Holland) werkt Horizon samen om het traject van verwijzing en toewijzing te vereenvoudigen en klantvriendelijker te maken. De intercedenten van Horizon zijn zoveel mogelijk reeds betrokken bij de fase van toegang en probleemformulering. Dit kan – op aangeven van de betrokken medewerker van bureau jeugdzorg – gebeuren voor, tijdens of na de indicatiestelling. Samen met het gezin wordt gewerkt aan vraagverheldering en worden concrete modules en termijnen afgesproken. Samen met Bureau Jeugdzorg en FlexusJeugdplein heeft Horizon een pilot gedaan om een ketenaanpak op te zetten voor tien van de meest problematische jeugdigen/gezinnen binnen jeugdzorg in Rotterdam. In de praktijk blijkt dat er door verschillende instellingen veel aandacht wordt besteed aan veelal dezelfde jongeren en gezinnen. Daarom is in de pilot ook contact gezocht met het MPG plus team, dat multi-problem gezinnen in de stad bedient. Volgens een dakpan-constructie, waarbij de ene aanbieder pas een systeem loslaat als de andere aanbieder het over heeft genomen, is een model tot stand gekomen tussen de aanbieders onderling, waarmee jongeren continuïteit van zorg geboden kan worden. Jeugd GGZ Een goede samenwerkingspartner is de kinder- en jeugdpsychiatrie (J-GGZ). In 2013 heeft Horizon met Yulius een samenwerkingsovereenkomst gesloten met betrekking tot de volgende onderwerpen: Opzetten van gezamenlijk expertiseteam/consultatieteam voor de wijkteams (advisering, consultatie en diagnostiek) Ontwikkelen van een gezamenlijk zorgarrangement voor een residentiële doelgroep (een integraal residentieel zorgarrangement voor kinderen in de leeftijd van 8 – 14 jaar met een vermoeden van autisme of een autisme diagnose gecombineerd met psychiatrische problemen / ernstige gedragsstoornissen) Gezamenlijke opleidingen voor medewerkers (niet alleen beperken tot het uitwisselen van kennis). Ontwikkelen van gezamenlijk curriculum Gezamenlijk scholing aan CJG opzetten (kennis/expertise vanuit de gespecialiseerde jeugdzorg naar voren in de keten brengen) Aansluiten bij ontwikkelingen rondom e-Health Continueren van geïntegreerd kwaliteitsbeleid en gezamenlijke verbeterplannen bij scholen Opzetten van gezamenlijk opleidingsprogramma voor eigen docenten in passend onderwijs Opzetten gezamenlijk onderzoeksprogramma “sociale veiligheid op school” Horizon heeft met Yulius Onderwijs afspraken met betrekking tot een gezamenlijk auditorenteam dat audits afneemt op elkaars onderwijslocaties. Binnen het behandelteam van de Besloten Groepen 12min in Rotterdam is op detacheringsbasis een kinder- en jeugdpsychiater werkzaam van de Jutters en/of Yulius. Met Fier Fryslan hebben we een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor het opstarten van een pilot project voor de opvang van slachtoffers van mensenhandel (loverboys). In 2014 wordt gezamenlijk een nieuwe locatie in Rotterdam ingericht. In 2013 is de samenwerking van Anker en Prisma met GGnet, een regionale instelling voor geestelijke gezondheidszorg, geformaliseerd middels het sluiten van een crisisdienst convenant. De locatie Harreveld kan nu een beroep doen op GGnet bij dreigende psychiatrische crisis van jongeren buiten kantooruren. Binnen kantooruren maakt de locatie Harreveld gebruik van haar eigen psychiater. Horizon Rijnhove heeft een goede samenwerking met GGZ Rivierduinen, die in 2013 verder is geïntensiveerd. Rivierduinen verzorgt spreekuur op locatie en er kan medicatiecontrole plaatsvinden, consultatie door een gedragswetenschapper, of een aanvraag tot nader onderzoek. In 2013 heeft De Vaart de samenwerking met Curium geïntensiveerd. Het inhuren van de psychiater, het gebruik maken van DGT therapie en MDFT trajecten zijn voorbeelden van samenwerking. De Opvoedpoli is via de zorgverzekering betrokken bij verschillende jeugdigen en hun systeem. Veel trauma-therapieën verlopen via de Opvoedpoli.
Jaarverslag Horizon 2013
27
Jeugd LVB Voor de LVB jeugd heeft Horizon Rijnhove een samenwerkingsovereenkomst met ASVZ. De samenwerking wordt jaarlijks geëvalueerd. Een aantal jongeren kon inmiddels via deze overeenkomst instromen bij Horizon. Forensische hulp Voor Horizon Rijnhove is een convenant gesloten met de Waag voor de ambulante forensische behandeling van jongeren. Ook is er contact met Impegno en de Zuidwester. Trajecten Horizon Rijnhove werkt nauw samen met Cardea Jeugdzorg in het project Participeren kun je leren, dat toegelicht wordt in hoofdstuk 2.2. Eind 2013 zijn ook TriviumLindenhof en StekJeugdzorg toegetreden tot het project. Sinds 2012 werkt Horizon samen met de Stichting Clé de Voûte voor plaatsing van jongeren van 16 tot 18 jaar in gastgezinnen op het Franse platteland. Tevens werkt Horizon samen met de stichting Méreo Merite voor de specialistische behandeling van gezinnen. We werken samen met De Brijder Stichting. Op het terrein van verslavingszorg verzorgen zij een spreekuur op De Vaart en behandelen jeugdigen daar waar nodig en mogelijk. Onderwijs Plus Horizon geeft VSO onderwijs aan cliënten van Jeugdzorg instelling Schakenbosch te Leidschendam Plus (Schakenbosch College) en aan de cliënten van Jeugdzorg instelling JJC te Den Haag (Midgaard College). Horizon heeft een samenwerkingsovereenkomst met Cardea te Alphen aan den Rijn voor het verzorgen van SO onderwijs aan de kinderen van de dagbehandeling van Cardea. Daarrnaast werkt Horizon met Cardea samen bij de begeleiding van de jongeren uit het regulier onderwijs in de Rotonde Alphen. Samen met Stek wordt de Plusschool in Gouda verzorgd.
3.3.
Economische meerwaarde
De economische meerwaarde van Horizon ligt met name in de werkgelegenheid die de organisatie biedt aan ca. 1700 medewerkers en meer dan 150 stagiaires in zorg en onderwijs. Onze jeugdzorgactiviteiten zijn erop gericht om jeugdigen weer regisseur te laten worden van hun eigen leven en het verwerven van een maatschappelijke en daarmee economisch relevante plek in de samenleving. Verder is Horizon Onderwijs specifiek gericht op het behalen van diploma’s en certificaten waarmee jongeren zich een positie op de arbeidsmarkt kunnen verwerven. De bestedingen van Horizon die ten goede komen aan de economie zijn terug te vinden in de jaarrekening.
3.4.
Duurzaam ondernemen
Het begrip ‘duurzaam ondernemen’ heeft feitelijk een milieu achtergrond en verwijst voornamelijk naar verantwoorde productieprocessen, terwijl maatschappelijk verantwoord ondernemen een sociale achtergrond heeft. De termen worden tegenwoordig door elkaar gebruikt. Ze staan beide voor het zoeken naar evenwicht tussen financieel economische resultaten, sociale belangen en het milieu, oftewel de drie P’s: profit, people en planet. De drie P’s worden geoptimaliseerd, zonder de balans ertussen te verliezen. Profit betekent voor Horizon de maatschappelijke waardering voor onze zorg en de doelmatigheid waarmee wij onze middelen inzetten. Onze zorg voor People, mensen, is zowel intern, op ons eigen personeel, als extern, op de samenleving gericht. Planet betekent voor ons dat de zorg voor de natuurlijke leefomgeving wordt geïntegreerd in de bedrijfsvoering. Verder houdt de inkoopafdeling van Horizon rekening met ‘groene alternatieven’, daar waar de kostenaspecten dit toestaan.
Jaarverslag Horizon 2013
28
3.5.
Maatschappelijke doelen
De afgelopen vier jaar is Horizon betrokken geweest bij de opzet en coördinatie van een leergang bestuursmanagement ter ontwikkeling van het middenkader in Suriname. Hiervoor heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken met het programma UTSN (Uitvoeringsorganisatie Twinningfaciliteit Suriname Nederland) middelen ter beschikking gesteld. Inmiddels hebben meer dan vijftig deelnemers de opleiding gevolgd en is het gelukt om de leergang bestuursmanagement te integreren in de MER opleiding van de Hogeschool Paramaribo en is hiervoor UNASAT (University of Applied Science and Technology) opgericht. Deze activiteiten hebben geleid tot diverse intensieve collegiale contacten met bestuurders van scholen, ziekenhuis en zorginstellingen. Er zijn ook deelnemers aan de opleiding voor een stage op bezoek gekomen bij Horizon in Nederland. Doel is deskundigheidsbevordering, uitwisseling en kennisoverdracht. Medewerkers van Horizon hebben trainingen verzorgd op het gebied van jeugdzorg en speciaal onderwijs. De mensen uit Suriname hebben de medewerkers van Horizon ondersteund door het delen van hun kennis en visie op het gebied van het uitoefenen van natuurlijk gezag ten opzichte van kinderen. Er zijn goede contacten ontstaan met een school voor speciaal onderwijs, waarvoor een uitgebreid verbeterplan is geschreven. Samen met de directie en leerkrachten wordt gewerkt aan de uitvoering daarvan. De meest recente ontwikkeling is, dat Horizon een overeenkomst heeft met het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling in Suriname om een bijdrage te leveren aan de kwaliteitsverbetering van het speciaal onderwijs in Suriname. Horizon ondersteunt het Bureau Speciaal Onderwijs (BSO) en het Bureau Curriculum van het Ministerie van Onderwijs bij het ontwikkelen van een deel van het curriculum voor het speciaal onderwijs in Suriname. Tevens participeert Horizon in het opzetten van een pilot t.b.v. arbeidstoeleiding, bijvoorbeeld een brommerwerkplaats, schilder- en timmerbedrijf of een schoonheidssalon/nagelstudio. Horizon ondersteunt bij het beschrijven van de leerlijnen, deskundigheidsbevordering geven aan docenten en expertise leveren op het gebied van didactiek, gedragsproblemen en gedragsstoornissen. In 2014 schrijft het Ministerie van Buitenlandse Zaken een nieuwe Twinning uit en zal Horizon in samenwerking met partners in Nederland en Suriname opnieuw aanvragen doen voor projecten die betrekking hebben op zorgleerlingen en op het speciaal onderwijs in Suriname.
Jaarverslag Horizon 2013
29
Jaarverslag Horizon 2013
30
4
Toezicht, bestuur en medezeggenschap
4.1.
Governance
Horizon hanteert de principes van de zorgbrede Governance code, zoals deze in januari 2010 is gepubliceerd door de Brancheorganisaties Zorg. De besturing van Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs is ingericht conform het Raad van Toezicht-model en kent dus een Raad van Bestuur en een Raad van Toezicht. Horizon heeft een klachtenprotocol voor medewerkers en een vertrouwenspersoon, die jaarlijks de bevindingen rapporteert aan Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. Stichting Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs was in 2013 de bestuurder van Stichting Horizon Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs, Stichting Avenier en Stichting Horizon At Work. Per 31.12.2013 zijn de drie eerst genoemde stichtingen gefuseerd tot één Stichting Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs. De Stichting Horizon At Work is hiervan de enige dochterstichting.
Taken Raad van Bestuur (bestuurder) en Directieraad De bestuurder is verantwoordelijk voor de statutair toegekende bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Daartoe houdt hij zich bezig met het strategisch beleid van Horizon, de realisatie van de maatschappelijke doelstellingen waartoe Horizon subsidie ontvangt, het bepalen van kaders waarbinnen de organisatie werkt, de verantwoording conform de afgesproken (wettelijke) kaders, personeelsbeleid, toetsen van de dagelijkse praktijk aan de vooraf afgesproken kaders en de continuïteit van de organisatie. De bestuurder is voorzitter van de directieraad. De directieraad adviseert inzake het strategisch beleid en is belast met de dagelijkse besturing van de stichting. De interne werkverdeling en werkwijze van de directieraad is vastgelegd in het directiereglement.
Taken Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft conform de statuten de verantwoordelijkheid en bevoegdheid om toezicht te houden. Dit bestaat uit het werkgeverschap van de Raad van Bestuur, toezicht houden op de mate waarin Horizon erin slaagt haar doelen te realiseren en het fungeren als klankbord van de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht ziet erop toe dat volgens vigerende wet- en regelgeving wordt gehandeld en besluitvorming plaatsvindt, dat er geen onaanvaardbare risico’s worden genomen en dat er voldoende rekening is gehouden met de belangen van alle betrokken partijen. De Raad van Toezicht onderkent het belang van interne en externe evaluatie en verantwoording. De Raad van Toezicht informeert zich middels overlegvergaderingen met de Raad van Bestuur. Verder zijn er door het jaar heen gezamenlijke heidagen en strategiedagen en voert de Raad van Toezicht overleg met de diverse (medezeggenschaps)organen van Horizon. Daarnaast worden werkbezoeken op de locaties van Horizon en ontmoetingen met managers en medewerkers georganiseerd. Het functioneren van bestuur en toezicht wordt getoetst aan de Zorgbrede Governance code 2010, waarbij transparantie voorop staat. De Raad van Toezicht werkt volgens een structurele jaarplanning en volgens de bepalingen in het reglement voor de Raad van Toezicht.
Kwaliteit Raad van Toezicht De Raad van Toezicht evalueert jaarlijks het eigen functioneren en doet dat onder leiding van een extern begeleider met expertise op het gebied van governance en toezichthouden.
4.2.
Verslag van de Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht is in 2013 negen keer bijeen geweest en heeft in alle vergaderingen uitgebreid met de Raad van Bestuur van gedachten gewisseld over de ontwikkelingen op het gebied van de jeugdzorg en het speciaal onderwijs en over de uitvoering van het vastgestelde beleid door de Raad van Bestuur. Hiertoe werd de Raad van Toezicht op adequate wijze door de Raad van Bestuur van informatie voorzien. De Raad van Toezicht heeft goed invulling kunnen geven aan haar taakgebieden: toezichthouden, fungeren als klankbord en sparringpartner en het uitvoeren van het werkgeverschap van de Raad van Bestuur. Bijzonder is de open inkijk die de bestuurder en zijn directieraad geven in de gehele organisatie. De Raad van Toezicht heeft kunnen spreken met medewerkers tijdens werkbezoeken aan vestigingen van o.a. het Park College, het Educatief Centrum en Pleegzorg en met leden van de Ondernemingsraad en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad. Er is een heidag geweest en twee strategiedagen, waarbij de Raad van Toezicht is meegenomen in het gehele proces dat heeft geleid tot beslissingen als gevolg van de komende bezuinigingen in het kader van de transitie van de jeugdzorg en het passend onderwijs.
Jaarverslag Horizon 2013
31
De bijeenkomsten verlopen steeds in een zeer constructieve en open sfeer. Managers en medewerkers hebben in een aparte bijeenkomst met de Raad van Toezicht zelf moeilijke situaties en genomen beslissingen toegelicht aan de Raad van Toezicht. In maart 2013heeft een ‘nulmeting’ plaatsgevonden. De Raad van Toezicht van Horizon bestaat in de huidige samenstelling pas sinds september 2012 en heeft in maart een gezamenlijke informatiestart gemaakt. Alle aandachtspunten van de verschillende sectoren en locaties en de belangrijke organisatie onderwerpen zijn toegelicht door de Directieraad. In de loop van het jaar heeft de Raad van Toezicht geconstateerd dat zij goed geïnformeerd is en er geen verborgen problemen ter tafel zijn gekomen. Begin 2013 is, na de afronding van de bestuurlijke fusie van Horizon en Avenier, in goed overleg met de Raad van Toezicht besloten om afscheid te nemen van bestuurder J.W. Bedeaux. Belangrijke onderwerpen op de agenda waren de transitie van de jeugdzorg, Passend Onderwijs en de daarmee gepaard gaande bezuinigingen. Vooral de transitie heeft veel aandacht gekregen, met name omdat hieruit strategische keuzes voor Horizon voortvloeien die de toekomstverwachting van Horizon beïnvloeden. In samenwerking met TNO is een strategische verkenning van en voor Horizon opgesteld en besproken met de Raad van Toezicht. Verder zijn besproken: de sluiting van JJI De Kolkemate en het centraal kantoor van Harreveld met het bijbehorende sociaal plan en de overeenkomst met het ministerie van Veiligheid en Justitie, de samenwerking met en mogelijke investering in de Opvoedpoli, de resultaten van inspectiebezoeken en van HKZ audits. Eind 2013 is, na de succesvolle bestuurlijke fusie en de integratie van Horizon en Avenier, de juridische fusie voorbereid en geëffectueerd. Horizon en Avenier zijn vanaf 31.12.2013 gezamenlijk één stichting Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs. De Raad van Toezicht heeft de begrotingen van 2013, alsmede de jaarrekeningen zorg en onderwijs en de jaarverslagen zorg en onderwijs van 2012 van zowel Horizon als Avenier goedgekeurd en vastgesteld. Bij de vaststelling van de jaarrekeningen waren de beide accountants aanwezig in de vergadering van de Raad van Toezicht. Tijdens het opstellen van de jaarrekening 2012 van Avenier is gebleken dat in het verleden (1998) correcties m.b.t. vastgoed en waarborghypotheken van rechtsvoorgangers niet goed verwerkt zijn in de jaarstukken. De ingewikkeldheid van de materie heeft ertoe geleid dat dit niet eerder is geconstateerd door Avenier en haar accountant. Dit is met de jaarrekening van 2012 gecorrigeerd. De goedkeurende verklaring bij de jaarrekening van 2011 moest echter ingetrokken worden. De auditcommissie is vijf keer bijeen geweest en heeft de begroting, jaarrekeningen en maandrapportages besproken met de bestuurder en directeur bedrijfsvoering. De auditcommissie heeft de Raad van Toezicht tijdens de overlegvergaderingen geïnformeerd en geadviseerd. De remuneratiecommissie is tweemaal bijeen geweest en heeft een functioneringsgesprek gevoerd met de bestuurder. Tevens is de salariëring van de bestuurder opnieuw vastgesteld.
De Raad van Toezicht bestond gedurende het jaar 2013 uit de volgende leden Mevr. D.M.C. Pronk, voorzitter Directeur Radius Nederland Directeur Radius Opleidingen (tot juni 2013) Nevenfuncties: - Voorzitter Raad van Toezicht Riagg Amersfoort & Omstreken - Voorzitter Raad van Toezicht Radiotherapiegroep - Lid Raad van Toezicht Abrona, Huis ter Heide (tot juni 2013) - Lid Bestuur Stichting Zonnegloren (tot november 2013) - Voorzitter bestuur Stichting Steunfonds De Dreef Mevr. L.M. Huizer, vice-voorzitter Waarnemend burgemeester Krimpen a/d IJssel Nevenfuncties: - Voorzitter Stichting Floravontuur Promotie Zoetermeer - Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Rondom Mantelzorg
Jaarverslag Horizon 2013
32
Mevr. W.M. Kamphorst RB, lid Projectmanager, Directie & Control, gemeente Lochem Nevenfunctie: - Lid bestuur Stichting Steunfonds De Dreef Dhr. J. Kweekel, lid Lid College van Bestuur van de STC-Group Nevenfuncties: - Lid Hoofdbestuur KVLO (Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Opvoeding ) Dhr. J.W. Jurg, lid Hoofd Communicatie en Marketing, Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten Nevenfuncties: - Lid Centrale Medezeggenschapsraad van de Montessori Scholen Amsterdam Dhr. V.G. Smink, lid Officier van Justitie Arrondissement Oost-Nederland Nevenfuncties: - Lid bestuur Stichting Steunfonds de Dreef Dhr. R.G. Steenbergen, lid tot 6.2.2013 Voorzitter bestuur VSO ZMOK De Sprengen Scholing en Training
Bezoldiging Raad van Toezicht Conform de NVTZ richtlijnen voor de bezoldiging van toezichthouders ontvangen de leden van de Raad van Toezicht jaarlijks een toelage van 8.000 euro bruto en de voorzitter een toelage van 12.000 euro bruto.
4.3.
Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur bestond in het jaar 2013 uit: Dhr. J.J. du Prie, voorzitter Raad van Bestuur Portefeuille: Strategie, beleid en innovatie, HRM, Marketing en communicatie, Medezeggenschap (OR, GMR, POR, Cliëntenraden), Externe vertegenwoordiging J.W. Bedeaux, lid Raad van Bestuur (tot 1.4.2013) Portefeuille: Externe vertegenwoordiging, Financiën, ICT, Facilitaire Zaken, Onderzoek en ontwikkeling, Nevenfuncties: - Lid Raad van Commissarissen Waardwonen, woningbouwcorporatie - Lid bestuur SPON, Stichting Postacademisch Onderwijs Oost-Nederland ism RadboudUniversiteit - Lid Maatschappelijke Raad van Advies, Phoolan Devi instituut, interfacultair onderzoeksinstituut VU Amsterdam - Voorzitter Stichting Paulus, dorps/cultuurhuis Plus - Voorzitter stuurgroep Monitor Jeugdzorg , JN-Commissie t.b.v. ontwikkeling landelijk ROM-instrument.
De Directieraad bestond in 2013 uit de Raad van Bestuur en Dhr. C.H.Z. Kuiper, lid directieraad Portefeuille: Onderwijs, Zorgarrangementen (duo portefeuille) Kwaliteitszorg, onderzoek en ontwikkeling Nevenfuncties: - Lector Participatie Hogeschool Rotterdam Plus - Lid Wetenschappelijke raad monitor Jeugdzorg
Jaarverslag Horizon 2013
33
Mw. K. Schotel, lid directieraad Plus Portefeuille: Jeugdzorg, Jeugdzorg , Pleegzorg, Zorgarrangementen (duo portefeuille), Ambulant Team, Zorglogistiek Nevenfuncties: - Lid Parlement Forca (Forensisch Consortium Adolescenten) Dhr. E.T.C.M. Meijer, lid directieraad (vanaf 1.7.2013) Portefeuille: Bedrijfsvoering, o.a. Financiën, ICT, Facilitaire Zaken
Nevenfuncties worden besproken met de Directieraad en getoetst op mogelijke belangenverstrengeling. Indien belangenverstrengeling aan de orde is, wordt de nevenfunctie niet aangegaan of beëindigd. De bezoldiging van de Raad van Bestuur wordt door de remuneratiecommissie van de Raad van Toezicht getoetst aan de code van de Nederlandse Vereniging van Zorg Directeuren (NVZD).
4.4.
Medezeggenschap
Ondernemingsraad De Ondernemingsraden van Horizon en Avenier zijn in de loop van 2013 samengegaan in één ondernemingsraad. De sluiting van de Kolkemate en het centraal kantoor in Harreveld, de integratie van Horizon en Avenier, de harmonisatie van arbeidsvoorwaarden en andere regelingen maakten dat het een druk jaar was voor de OR. De OR heeft daarom in ieder geval maandelijks en soms vaker vergaderd, waarbij de bestuurder steeds een deel van de vergadering aansloot, meestal samen met het hoofd HRM. De OR is steeds geïnformeerd over de lopende zaken en heeft jaarverslag, jaarrekening en begroting ontvangen. Er is in 2013 een aantal adviezen aangevraagd. Dit betrof: de juridische fusie, de sluiting van Kolkemate, centraal kantoor Harreveld, Dagbehandeling en MKD, het sociaal plan en het doorlopend sociaal plan, harmonisatie van arbeidsvoorwaarden, systematiek functiebeschrijvingen, digitaal personeelsdossier, de samenwerking met de Opvoedpoli en de samenwerking met Fier Fryslân. De Ondernemingsraad vormt een prettige gesprekspartner voor de bestuurder.
Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Vanuit de MR-en van de scholen is een GMR samengesteld. De bestuurder heeft in 2013 tien overlegvergaderingen gehad met de GMR. Met de GMR is uitgebreid gesproken over Passend Onderwijs en de ondersteuningsplanraden en is daarnaast steeds geïnformeerd over de lopende zaken. De GMR heeft de jaarrekening, het jaarverslag en de begroting ontvangen. Tijdens de vergaderingen is gesproken over het arbeidsverzuim, arbeidsvoorwaarden, de rol van de GMR in de nieuwe samenwerkingsverbanden, de coaching en ondersteuning van docenten, ouderparticipatie en de samenwerking met SPON en Yulius. Tevens heeft GMR gekeken naar de eigen organisatie en vertegenwoordiging. De GMR heeft in 2013 positief advies uitgebracht ten aanzien van de juridische fusie van Horizon met Avenier en daaruit voortvloeiende veranderingen in de ondersteunende diensten en ten aanzien van het meerjaren personeelsformatieplan
Cliëntenraden De draagkracht en cirkel van invloed van de cliëntenraden is in het afgelopen jaar verder uitgebreid en verdiept. Adviezen worden gevraagd en ongevraagd gegeven. Daarnaast wordt aan cliënten en hun ouders regelmatig gevraagd hun medewerking te verlenen aan trainingen voor onze medewerkers die worden verzorgd door de Horizon Academie. Er zijn jongeren getraind en opgeleid als ‘ambassadeur’, wat wil zeggen dat zij een speciale status krijgen en bijvoorbeeld uitgenodigd worden om aanwezig te zijn en mee te doen aan het gesprek wanneer hun locatie bezocht wordt door bezoekers van buitenaf of als ergens een presentatie over de hulpverlening gegeven wordt. Ook worden leden van de cliënten(ouder)raad regelmatig uitgenodigd om gezamenlijk met de directie overleg te hebben met onze financiers, ambtenaren en politici. Verder werkt Horizon mee aan een promotieonderzoek naar oudercontact in het voortgezet onderwijs. In 2013 is aan de cliëntenraden advies gevraagd met betrekking tot de juridische fusie van Horizon en Avenier. In het afgelopen jaar hebben de eerste bijeenkomsten van het cliëntenforum plaatsgevonden.
Jaarverslag Horizon 2013
34
Cliëntparticipatie zorglocaties Binnen Horizon worden ouders en jongeren uitdrukkelijk uitgenodigd deel te nemen aan cliëntenraden, jongerenraden, (pleeg)ouderraden, leerling-raden en medezeggenschapsraden. Er zijn cliënten- en jongerenraden actief op de locaties Harreveld, Rijnhove, Bergse Bos en MKT Oostvoorne (incl. MKD-en) en binnen Pleegzorg. Anker en Prisma Op locatie Harreveld zijn in 2013 de twee jongerenraden van Anker en Prisma samengevoegd. Er is daarmee een nieuwe start gemaakt met het vormgeven van de jongerenraad. In 2013 is wederom gestart met het zoeken naar mogelijkheden voor het vormgeven van een ouderraad. In Harreveld zijn eerder pogingen ondernomen om deze op te zetten, maar helaas is dit nooit voldoende van de grond gekomen. We gaan ervan uit dat dit te maken heeft met de snelle doorstroom van jongeren en de reisafstand voor ouders. In 2014 zal in ieder geval een ouderraad, waarschijnlijk in een andere vorm dan regulier, worden opgestart. Rijnhove Rijnhove heeft een actieve cliënten(ouder)raad met eigen voorzitter. Deze is in 2013 zes maal bijeen geweest is. De cliëntenraad heeft onder andere meegedacht over het jaarwerkplan en is meegenomen in het proces van het opstellen van de begrotingen en in de ontwikkelingen van Horizon en Rijnhove. De jongerenraad vergadert eenmaal per twee weken, in aanwezigheid van een begeleider, en het locatiemanagement wordt twee maal per jaar hierbij uitgenodigd. Jongeren kunnen solliciteren naar een plek in de jongerenraad en krijgen een vergoeding als ze zich goed hebben voorbereid en goed hebben vergaderd. Beide raden hebben ook deelgenomen aan externe overleggen en werkbezoeken aan Rijnhove in het kader van de transitie jeugdzorg. Bergse Bos, Projectgezinnen en MKT/MKD De ouderraden van het Bergse Bos en het MKT en MKD hebben ervoor gekozen om één ouderraad te vormen. Deze locaties hebben alle dezelfde doelgroep, namelijk kinderen beneden de 12 jaar. Het blijkt lastig om een goede raad te vormen. Ouders blijven vaak niet lang in de raad, enerzijds omdat zij het zelf lastig vinden, anderszijds omdat hun kinderen weer thuis of elders gaan wonen. Ouders bepalen nu zelf de onderwerpen waarover gesproken gaat worden, vaak ook thema’s waar zij mee worstelen. Op deze wijze proberen we de ouders toch te betrekken bij het beleid. De cliëntenraad van het Bergse Bos, het MKT/MKD en de projectgezinnen wordt vanwege de leeftijd van de doelgroep ‘kinderraad’ genoemd. De kinderen van diverse groepen komen onder leiding van de begeleiders van de activiteitenbegeleiding één keer per maand bij elkaar. Ze bespreken een scala aan onderwerpen, variërend van de behandel – en woonomstandigheden tot veranderingen in de jeugdzorg, vertaald naar hun leef- en belevingswereld. De Kinderraad van het MKT heeft het jaar wederom afgesloten met een echt “diner” in een restaurant. De Vaart De Vaart heeft een jongerenraad die in 2013 goed heeft gefunctioneerd. Actuele thema’s zijn het rookbeleid en het activiteiten-aanbod geweest. Het is nog niet gelukt om een ouderraad samen te stellen. Dit is een thema voor 2014. Pleegouderraad (POR) Pleegzorg kent een actieve Pleegouderraad die nagenoeg maandelijks vergadert. De POR is actief betrokken bij onderwerpen die binnen de pleegzorg spelen zoals onder andere de vernieuwing van de pleegzorgcontracten. Ook heeft de POR meegewerkt aan verschillende transitiebijeenkomsten van gemeenten en het werkbezoek van de commissie Rouvoet afgelopen zomer. Pleegzorg kent een actieve pleegjongerenraad. Zij hebben onder andere aandacht gevraagd voor het gebrek aan continuïteit wanneer er een wisseling is van pleegzorgwerkers en/of gezinsvoogden. Ook is gesproken over de invulling van de huisbezoeken door pleegzorgwerkers en de (telefonische) bereikbaarheid. De pleegjongerenraad heeft deelgenomen aan een internationaal congres in Bern en een bijdrage geleverd aan de pleeggezindag in september in het Archeon.
Jaarverslag Horizon 2013
35
Clientparticipatie Onderwijslocaties Alle schoollocaties hebben een MR (medezeggenschapsraad), waarin ook ouders vertegenwoordigd (kunnen) zijn. Helaas is niet op alle locaties een oudervertegenwoordiging aanwezig. Dit is een belangrijk actiepunt voor 2014. De MR-en vaardigen leden uit naar de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR). Alle schoollocaties hebben een eigen leerlingenraad. Ze vergaderen in een bepaalde frequentie (wisselend van 1x per maand, 1x per 6 weken tot 1x per 2 maanden). Het voorzitterschap wordt vervuld door een maatschappelijk werker of de afdelingscoördinator van de locatie. MR Park College De MR van het Park College bestaat uit één vertegenwoordiger van de ouders en drie vertegenwoordigers van het personeel. De MR is in 2013 acht maal voor een vergadering bijeen gekomen. De onderwerpen die behandeld werden waren o.a. het nieuw onderwijs concept, Passend Onderwijs, en de normjaartaken. In augustus 2013 is een herstart gemaakt met de leerlingenraad. Deze raad is samengesteld uit vertegenwoordigers van leerlingen, leerkrachten en het management. De raad vergadert maandelijks. Tijdens de vergaderingen worden zaken besproken die de leerlingen bezig houden. Iedere vertegenwoordiger kan onderwerpen tijdens de vergadering inbrengen. Het Park College is in 2013 gestart met het ouderplatform. Door middel van dit platform kunnen ouders betrokken worden bij beleidszaken en andere belangrijke zaken die spelen op school. Ouders worden betrokken bij de uitvoering van plannen en de evaluatie. Het ouderplatform komt acht keer per schooljaar bij elkaar. Twee van deze acht keer per jaar wordt het ouderplatform samen met de cliëntenraad van de zorglocatie georganiseerd. MR Gelinckschool Gemiddeld elke zes weken is er een vergadering van de Medezeggenschapsraad. Hierin is het personeel van de Gelinckschool vertegenwoordigd en de ouders van de leerlingen. Er wordt een jaarplanning met speer- en actiepunten gemaakt en een jaarverslag aan het einde van het schooljaar. De sectormanager is zoveel mogelijk aanwezig bij deze vergadering, behalve als de leden met elkaar willen overleggen. Dit gebeurt hooguit één á twee keer per jaar. De MR is begeleid geweest door de Aob, omdat men erg op zoek was naar een werkbare vorm en dit heeft de samenwerking tussen de MR en de sectormanager sterk verbeterd. De MR wil graag betrokken zijn bij beleidszaken en door de leden mee te laten denken is de betrokkenheid vergroot.
Cliëntvertrouwenspersoon In de verschillende onderwijs- en zorgsectoren van Horizon zijn al enkele jaren cliëntvertrouwenspersonen actief. Jongeren en ouders kunnen deze vertrouwenspersonen benaderen met informatie- en adviesvragen, met problemen waarover zij willen praten en zij kunnen de vertrouwenspersoon vragen binnen Horizon bij onvrede als klachtondersteuner op te treden bij gesprekken met hulpverleners van Horizon. Cliëntvertrouwenspersonen van het AKJ (Advies en Klachtenbureau Jeugdzorg) zijn wekelijks in de gesloten groepen en tweewekelijks in de open groepen een aantal uur op de locaties aanwezig. Geconstateerd kan worden dat cliënten de vertrouwenspersoon binnen alle voorzieningen goed weten te vinden voor deze vorm van ondersteuning.
Jaarverslag Horizon 2013
36
5
Beleid, inspanningen en prestaties
5.1.
Kwaliteit
5.1.1. Kwaliteit van zorg en onderwijs Externe toetsing en interne audits Zowel Horizon zorg als Horizon onderwijs zijn in het verslagjaar uitgebreid bezocht door de verschillende Inspecties alsook door Lloyd’s Register en het Keurmerkinstituut ten behoeve van HKZ certificering. In 2013 hebben zes inspectiebezoeken binnen het onderwijs plaatsgevonden. Een aantal bezoeken daarvan betrof een herhalingsbezoek om te bezien of eerder toegekende zwakke arrangementen konden worden opgeheven. Door gestructureerd en gedisciplineerd te werken met verbeterplannen is dit voor op één na alle locaties gelukt. Het Park College te Alphen aan den Rijn zal daarom in maart 2014 nogmaals bezocht worden. Het Midgaard College – overgenomen met een zwak arrangement – had zich in de mening van de Inspectie weliswaar verbeterd, maar moest toch met een zwak arrangement genoegen nemen. De nieuwe locaties Vaart College en Schakenbosch College zullen in 2014 door de inspectie van het onderwijs bezocht worden. De samenwerking met Yulius op het gebied van kwaliteitsverbetering is gecontinueerd en zelfs verbreed. De meerwaarde van deze samenwerking tussen twee organisaties zit vooral in het van elkaar leren. In 2013 is een groot aantal scholen door gecombineerde auditorenteams van Yulius en Horizon bezocht. Deze audits blijken een grote voorspellende waarde te hebben in aanloop naar inspectiebezoeken. De onderwijs inspectie waardeert deze nieuwe vorm van auditen zeer. In 2013 is de Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs (KSO) gerealiseerd; gebaseerd op ISO-9001. Deze norm is ontwikkeld door het veld zelf (o.a. door Horizon) in samenwerking met de onderwijsinspectie en een externe toetsingsorganisatie. Het biedt de mogelijkheid om door een externe partij getoetst en gecertificeerd te worden. Horizon heeft zich ten doel gesteld om in oktober 2016 volledig gecertificeerd te zijn conform deze KSO norm. In de tweede helft van 2013 is een begin gemaakt met de voorbereidingen voor deze uitgebreide toetsing. In 2014 zullen het centraal bureau en zes scholen als eerste volgens deze norm getoetst worden. De zorglocaties van oud-Horizon zijn in juni van het verslagjaar gehercertificeerd voor HKZ. Horizon is er trots op te kunnen vermelden dat deze hercertificering is doorstaan zonder een enkele minor of major non-conformity. Binnen oud-Avenier heeft in 2013 een regulier surveillancebezoek door het Keurmerkinstituut plaatsgevonden. Ook hier werd slechts 1 minor non-conformity geconstateerd. In het kader van de juridische fusie (per 1-1-2014) werd daarnaast in november nog een zogenaamde overname audit uitgevoerd door Lloyd’s Register, waardoor de gehele nieuwe stichting Horizon is komen te vallen onder één certificerende instantie. Plus
De Jeugdzorg afdeling van Rijnhove is bezocht in het kader van de derde fase in het toezicht door de Inspectie Jeugdzorg. Dit toezicht wordt uitgevoerd door de inspecties onderwijs, jeugdzorg en gezondheidszorg gezamenlijk. Ondanks een positieve feedback werd geen officiële beoordeling afgegeven omdat het Park College geen basisarrangement had behaald bij eerdere toetsing door de onderwijsinspectie. In 2013 heeft de inspectie de entreetoets (fase I) op De Vaart afgenomen. De Vaart heeft dit met goed gevolg doorlopen. In februari 2014 zullen fase II en fase III worden getoetst. Ook de afdeling Anker in Harreveld is bezocht in het kader van de derde tranche. Op deze locatie werd een positieve beoordeling afgegeven. De inspectie was onder de indruk van hetgeen werd neergezet bij een dermate complexe doelgroep.
Jaarverslag Horizon 2013
37
De afdeling ZIKOS (zeer intensieve kortdurende observatie en stabilisatie) waar jongeren met complexe gedrags- en psychiatrische problematiek worden behandeld, is in 2013 bezocht door de Inspectie Jeugdzorg naar aanleiding van een ernstig incident. Naar aanleiding van dit bezoek zijn enkele verbetermaatregelen ingezet, die in november van 2013 bij een herhalingsbezoek leidden tot een positieve waardering en het opheffen van de speciale toezichtstatus. Op de zorglocaties heeft een flink aantal interne audits plaatsgevonden. Conform de ontwikkelingen bij de Inspectie en HKZ, zijn ook de interne audits steeds meer risico- en procesgericht georiënteerd. Het thema dat centraal stond in de interne audits was interne overplaatsingen, daar dit een risicovol proces is waarbij veel professionals betrokken zijn en waar fouten kunnen leiden tot onnodige onderbrekingen in een traject.
Systeembeoordeling Conform de planning & control cyclus is in mei 2013 de directiebeoordeling 2012 opgeleverd. Voor de eerste maal was dit een gecombineerde directiebeoordeling van oud-Avenier en oud-Horizon. Dit leverde een indrukwekkend overzicht van kwaliteitsinstrumenten en bijbehorende resultaten op.
Commissie Rouvoet In december van het verslagjaar is Horizon bezocht door een delegatie van de commissie Rouvoet. Deze commissie volgt de implementatie van het door hen ontworpen kwaliteitskader ‘voorkomen seksueel misbruik’ (VSM) binnen de jeugdzorg. Het bezoek van de commissie had primair de focus op de pleegzorg. Geconcludeerd werd dat het thema voorkomen van seksueel misbruik voor Horizon geen nieuw punt van aandacht was. Horizon is al langer bezig met dit thema en gebruikt het kwaliteitskader VSM om meer samenhang in beleid en maatregelen aan te brengen en om de drempel rond dit thema te verlagen.
Procedures en protocollen In 2012 zijn reeds de eerste stappen gezet zijn naar harmonisatie van procedures, protocollen en andere documenten van Horizon en Avenier. Inmiddels is een groot gedeelte van de locatie-overstijgende ondersteunende processen en procedures geharmoniseerd en herzien. Procesbeschrijvingen in het primaire proces (behandeling en onderwijs) zullen in 2014 geharmoniseerd worden. In dat jaar zal ook het gehele kwaliteitshandboek verschijnen in een nieuw DMS (document management systeem). De voorbereidingen hiervoor zijn in 2013 reeds in gang gezet.
Methodieken Horizon gebruikt al lange tijd het methodiekmodel van Bruininks (gebaseerd op Kok) ten behoeve van de klimaatbeschrijving op de residentiële groepen, dagbehandelingsgroepen en verschillende klassen. Deze worden door gedragswetenschappers van Horizon continu up-to-date gehouden. Tevens wordt het leef- en leerklimaat continu gemeten middels het onderzoek van P. van der Helm. Methodieken en behandelingen die gebruikt worden zijn o.a. fase- en differentiatietherapie, ritmische massage, speltherapie, beeldende therapie, kidsclub (groepstherapie voor kinderen die ervaringen hebben met huiselijk geweld), KOPP training (groepstherapie voor kinderen met ouders die een psychiatrische stoornis doormaken), cognitieve gedragstherapie, sociale vaardigheidstraining, agressie regulatietraining, vlaggensysteem voor omgaan met seksuele problematiek en PPO (praktische pedagogische ondersteuning in de thuissituatie). Daarnaast wordt gebruik gemaakt van verschillende evidence-based methoden zoals: Equip, EMDR, Leefstijl, MDFT, Rots&Water, You Turn en TOPS.
Prestatie-indicatoren De prestatie-indicatoren worden verantwoord in DigiMV. Horizon werkt niet met de SEJN scores. De gegevens met betrekking tot doelrealisatie en reden beëindiging hulp zijn opgenomen in de bijlagen met verantwoordingseisen per financier. Ten aanzien van de indicatoren vermindering problematiek en cliënttevredenheid en kan het volgende gemeld worden:
Jaarverslag Horizon 2013
38
Vermindering problematiek
Respons gedragsvragenlijst t.b.v. Prestatie-indicator vermindering problematiek 2013
instroom startmeting ouders startmeting jeugd startmeting mentor uitstroom eindmeting ouders eindmeting jeugd eindmeting mentor
Residentieel 378 86 (23%) 50 129 (34%) 379 30 (8%) 34 87 (23%)
Dagbehandeling 105 76 (72%) 2 83 (79%) 107 51 (48%) 26 57 (53%)
Pleegzorg 180 44 (25%) 4 55 (31%) 175 n.v.t. 0 2 (1%)
Toelichting In de bovenstaande tabel staat voor 2013 per zorgvorm weergegeven hoeveel start- en eindmetingen op de vragenlijsten CBCL (ouders en mentoren) en de YSR (jeugdigen) beschikbaar zijn. Deze aantallen zijn vertaald naar percentages (respons), behalve bij jeugdigen. De YSR is een vragenlijst die door jeugdigen vanaf 11 jaar ingevuld kan worden, terwijl de in- en uitstroomgegevens in het schema alle jeugdigen vertegenwoordigen. Dit maakt dat voor deze categorie geen (zuiver) responspercentage berekend kan worden. Tevens dient opgemerkt te worden dat de oorspronkelijke in - en uitstroomcijfers voor Pleegzorg (240 instroom en 233 uitstroom) zijn aangepast, omdat daar de resultaatmeting pas in april 2013 van start is gegaan. Om de vermindering van de problematiek te meten is zowel een start- als eindmeting nodig van dezelfde informant. De respons voor zo’n combi-set komt ongeveer overeen met het percentage beschikbare eindmetingen, omdat afgesproken is dat alleen een eindmeting wordt ingezet als er een startmeting beschikbaar is. In dit geval zou dat betekenen dat we over 2013 bij 8% tot 23% van de vertrokken jeugdigen zouden kunnen nagaan of er sprake is van vermindering van de problematiek. Financier Rotterdam, waarbij voor 2014 de officiële cijferlevering van start gaat, verwacht van organisaties dat zij een overzicht aanleveren van de resultaten op deze indicator voor ‘hun’ jeugdigen met daarbij een gewenste respons van tenminste 80% (de keuze voor welke informant daarbij als uitgangspunt genomen wordt, staat organisaties vrij). Met de aanloop naar de transitie sturen ook andere gemeenten op de prestatie-indicatoren en zullen zij naar verwachting eveneens om dezelfde gegevens vragen. Cliënttevredenheid
Respons en rapportcijfer exitvragenlijst t.b.v. Prestatie-indicator cliënttevredenheid 2013
uitstroom eindmeting ouders eindmeting jeugd gemiddeld rapportcijfer ouders jeugdigen
Residentieel 379 26 (7%) 69 (18%) 7,5 7,4
Dagbehandeling 107 39 (36%) 23
Pleegzorg 233 0 0
8,3 8,5
De resultaatmeting is bij pleegzorg in april 2013 ingevoerd; er zijn nog geen ingevulde exitvragenlijsten beschikbaar.
Jaarverslag Horizon 2013
39
Risicogericht management Risicomanagement is een integraal onderdeel van onze dagelijkse bedrijfsvoering. Een goede beheersing van risico’s en inspelen op de ontwikkelingen in jeugdzorg en speciaal onderwijs zijn essentieel voor het realiseren van onze (strategische) doelstellingen. Uiteraard is de wet- en regelgeving op het gebied van jeugdzorg en onderwijs kaderstellend voor Horizon. In overleg met de Raad van Toezicht bepalen wij onze strategie en doelen. Voor de beheersing van de realisatie hiervan gebruiken wij stuurmechanismen, zoals de financiële en operationele maandrapportages. Door een nauwe samenwerking tussen alle betrokkenen wordt er doorlopend gewerkt aan verbetering van de planning- en controlcycli. De rapportages worden aangepast bij een gewijzigde managementinformatiebehoefte waardoor effectieve sturing mogelijk blijft. Een ander voorbeeld is het IT-beheer dat zorgdraagt voor de integriteit en de continuïteit van onze informatie door onder meer het gebruik van back up- en recoverysystemen en beveiligingssystemen. IT wordt tevens ingezet om controlemaatregelen in onze processen te automatiseren. De interne risicobeheersings- en controlesystemen van Horizon bestaan verder uit een samenstelling van instrumenten, waarvan een aantal hiervoor al genoemd zijn. Dit betreft o.a. de in- en externe audits, de HKZ certificering en prestatie-indicatoren. De voornaamste risico’s gerelateerd aan onze doelen en strategie zijn geïdentificeerd. Deze zijn hierna opgenomen samen met de daarbij behorende beheersingsmaatregelen. De risico’s en de maatregelen moeten in overweging worden genomen bij de beoordeling van de overige (toekomstgerichte) informatie in dit jaarverslag. Strategische risico’s De bezuinigingen die voortvloeien uit de decentralisatie van de jeugdzorg en het passend onderwijs dwingen Horizon om keuzes te maken in activiteiten die wel of niet voortgezet worden. We houden rekening met een uiteindelijke krimp in 2017 van 20% van onze huidige activiteiten. De keuzes die we maken hangen samen met onze positiebepaling in het veld. Horizon heeft ervoor gekozen de positie van specialist in te nemen en op basis daarvan te bepalen welke organisatieonderdelen (op termijn) afgestoten of anders georganiseerd zullen worden wanneer dat noodzakelijk blijkt. Strategiewijzigingen brengen diverse interne risico’s met zich mee op het gebied van interne controle, communicatiestructuren en het veranderen van verantwoordelijkheden en bevoegdheden van personeel. Indien deze gebieden onvoldoende worden gemanaged bestaat het risico dat de beoogde doelen van de strategie niet worden bereikt. Voor alle wijzigingen wordt een actieplan opgesteld om dergelijke interne risico’s te mitigeren. Deze plannen wordt rechtstreeks door de directieraad beheerd. Operationele risico's Of wij erin slagen om de transitie en vooral de transformatie van de jeugdzorg vorm te geven en daarbij Horizon te positioneren als specialist is afhankelijk van de mate waarin wij erin slagen om ons aanbod te innoveren met behoud en/of verbetering van effectiviteit en efficiëntie. Horizon is een organisatie waar ruimte is voor innovatieve ideeën over het zorg- en onderwijsaanbod. Een gebrek aan focus kan leiden tot het niet tot wasdom laten komen van de nieuwe initiatieven. De directieraad stuurt samen met een aantal leden van het managementteam actief op de realisatie van de nieuwe initiatieven en stelt daarin prioriteiten zodat focus en attentie gegeven wordt aan de juiste projecten. Het uitvallen van de IT-systemen of een verminderde performance van deze systemen kunnen onze (primaire) processen aanzienlijk verstoren. Horizon heeft daarom haar IT afdeling in het afgelopen jaar sterk uitgebreid en gemoderniseerd, mede ingegeven door de harmonisatie in het kader van de fusie tussen Horizon en Avenier. Financiële risico's Horizon is afhankelijk van overheidssubsidies. Door de huidige onduidelijkheid in de financieringsstructuur na de decentralisatie van de jeugdzorg en de onduidelijkheid over de uiteindelijke hoogte van de bezuiniging, loopt Horizon een financieel risico. De minimaal te verwachten bezuiniging in jeugdzorg is 15%, verdeeld over 2015, 2016 en 2017. Het afvloeien van personeel en gebouwen als gevolg van het afstoten van activiteiten zal frictiekosten op gaan leveren. Hierover maken wij, waar mogelijk, afspraken met de huidige financiers en wij bereiden ons personeel voor op verandering en/of verschuiving van hun werkzaamheden en locatie. Voor het onderwijs wordt het financiële risico m.b.t. tot invoering passend onderwijs geminimaliseerd door te begroten op de inkomsten gebaseerd op de leerlingenaantallen op 1 oktober 2011. Voor de ambulante begeleiding is in 2013 een traject gelopen om boventallige formatie of frictiekosten te voorkomen bij afschaffing van de ambulante begeleiding bij overgang naar het MBO. De hieraan gekoppelde afvloeiing kan opgevangen worden uit natuurlijk verloop; er zijn geen medewerkers in het RDDF (risicodragend deel van de formatie) geplaatst.
Jaarverslag Horizon 2013
40
De financiële risico’s op het gebied van liquiditeit kunnen toenemen wanneer de financiering van onze activiteiten is overgedragen naar de gemeenten. We gaan ervan uit dat we opnieuw subsidierelaties aan kunnen gaan, maar waar dit toch een inkooprelatie wordt, bestaat een risico op vermindering van liquiditeit, waardoor een hogere financieringsbehoefte van werkkapitaal kan ontstaan. De directieraad is zich ervan bewust dat risicobeheersings- en controlesystemen, hoe uitgebreid ook, geen absolute zekerheid bieden dat alle onjuistheden geheel kunnen worden voorkomen. Het beleid van de directieraad blijft gericht op het continu toetsen en verbeteren van de interne risicobeheersings- en controlesystemen om de betrouwbaarheid en effectiviteit van onze organisatie en onze activiteiten te optimaliseren. De Raad van Toezicht en de Auditcommissie worden geïnformeerd over de opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen. In 5.2.7. zijn de toekomstverwachtingen nader in kaart gebracht met continuïteitsparagrafen voor zowel jeugdzorg als onderwijs.
5.1.2. Onderzoek Horizon zet wetenschappelijk onderzoek in om zicht te krijgen op de effectiviteit van de hulp en om middels de resultaten de geboden hulp te optimaliseren. Evenals in 2012 golden in 2013 de eerder vastgestelde onderzoekslijnen te weten: A. onderzoeken gericht op effectiviteit van interventies B. onderzoeken gericht op het leer/leefklimaat C. onderzoeken gericht op participatie. Hieronder wordt per onderzoekslijn een beschrijving gegeven van de in 2013 lopende en afgeronde onderzoeken binnen de desbetreffende onderzoekslijn.
A.
Onderzoek gericht op effectiviteit van interventies
In 2013 is een aantal onderzoeken gestart met als thema effectiviteit. Allereerst is vanuit de Universiteit Leiden een onderzoek gestart naar factoren die de sociale ontwikkeling van kinderen bepalen en hoe deze sociale vaardigheden van invloed zijn op het resultaat van de hulp. Door de bepalende factoren te identificeren is ook beter te begrijpen waarom het soms mis gaat in de sociale ontwikkeling en hoe kinderen daarbij zo effectief mogelijk begeleid kunnen worden. Daarnaast is samen met de Universiteit Leiden vanuit het samenwerkingsnetwerk ConsensP een onderzoek gestart naar de effectiviteit van een nieuw video-feedback interventieprogramma (VIPP-FC) voor pleegouders. De verwachting is dat pleegouders middels video-opnames beter in staat zullen zijn signalen die specifiek zijn voor pleegkinderen te herkennen en hier adequaat op in te gaan. Dit verbetert de stressregulatie bij pleegouders en –pleegkinderen, wat onder andere de kans op voortijdige uitval reduceert. Een derde onlangs opgestart onderzoek betreft het onderzoek naar meisjes met een gedragsstoornis. Onderzocht wordt of een gedragsstoornis bij meisjes al dan niet een andere neurobiologische en neuropsychologische oorsprong heeft dan bij jongens. Daarnaast wordt onderzocht of de hormoonwisselingen bij de overgang naar de puberteit invloed hebben op de gedragsstoornis. Tot slot zal ook een nieuwe behandelaanpak worden getoetst speciaal gericht op meiden met een gedragsstoornis. Het onderzoek naar factoren die voorafgaand aan een plaatsing kunnen voorspellen welke hoofdzorgvorm (residentie, pleegzorg, gezinshuis) voor welke jeugdigen het meest bijdraagt aan een positieve sociaalemotionele ontwikkeling is in 2013 voortgezet. De dataverzameling inzake de kenmerken van de jeugdigen en hun gezin bij start van de plaatsing zal in 2013 worden afgerond, waarna gestart wordt met het verzamelen van follow-up gegevens. Het longitudinale onderzoek vanuit de bijzondere leerstoel aan de Universiteit Leiden naar de effectiviteit van de residentiële hulpverlening is in 2013 afgerond. Het laatste rapport heeft inzicht gegeven in welke elementen van de residentiële behandeling effectief zijn voor welke groepen jeugdigen en op welk gebied de effectiviteit van de behandeling nog verder vergroot kan worden. Een laatste onderzoek binnen deze onderzoekslijn is het onderzoek van JSO naar de kwaliteit en effectiviteit van de verwijzingspraktijk van Bureau Jeugdzorg naar Horizon. Met behulp van de aanbevelingen uit het rapport is meer inzichtelijk op welke manier nog beter aangesloten kan worden bij de specifieke hulpvraag van de jeugdige en zijn ouders.
Jaarverslag Horizon 2013
41
B.
Onderzoeken gericht op het leer/leefklimaat
In 2013 is de langdurige samenwerking tussen Hogeschool Rotterdam en Horizon voortgezet in de vorm van een carrousel onderzoek naar het leefklimaat binnen de residentiële groepen van Horizon. Elk jaar komt een nieuwe groep HBO-studenten met de masterrichting ‘werken in het gedwongen kader’ het onderzoek naar leefklimaat vervolgen. Daarnaast is Horizon consortiumpartner van Het Raak-publiek onderzoek ‘Ik ga toch weer naar school’. Onderzoek naar het leerklimaat voor kinderen in het speciaal onderwijs van de residentiële jeugdzorg door het Expertisecentrum Jeugd van de hogeschool Leiden en hogeschool Windesheim.
C.
Onderzoeken gericht op participatie
Vanuit een gemeenschappelijk onderzoeksprogramma van Hogeschool Rotterdam, het Erasmus MC en de Erasmus Universiteit SPIL (Self-management & Participation Innovation Lab), dat zich richt op het bevorderen (en beter ondersteunen) van eigen regie en participatie bij jongeren met chronische aandoeningen, is onderzocht wat er onder jongeren met een stoornis in het autismespectrum speelt met betrekking tot het participeren op school en de overstap naar vervolgonderwijs, werk of andere activiteiten. Het onderzoek is uitgevoerd op een van de VSO scholen van Horizon waarbij zowel een aantal leerlingen, leerkrachten als ouders deelnamen. Daarnaast is in 2013 gestart met het project ‘Participeren kun je leren’ in samenwerking met Cardea om Plus jongeren te begeleiden vanuit Jeugdzorg of intensieve 24-uurs hulp naar zelfstandigheid. Dit project wordt in samenwerking met de Hogeschool Rotterdam gemonitord. In aansluiting op de ontwikkeling van dit nieuwe behandelaanbod voor jongeren van 16 jaar en ouder wordt een meetinstrument ontwikkeld over participatie en eigen regie. Het heeft tot doel de effectiviteit van het behandelaanbod te evalueren (groepsniveau) en de voortgang van de jongere tijdens het traject inzichtelijk te maken voor de jongere zelf en de professional (individueel niveau). In 2013 is literatuurstudie verricht en werden open interviews gehouden met jongeren in verschillende fasen van een traject. Onderzocht werd welke thema's vanuit het perspectief van de jongere relevant zijn voor het toewerken naar een zelfstandig leven en dus een plek zouden moeten krijgen in het meetinstrument.
5.1.3. Klachten Horizon heeft een klachtenregeling voor jeugdzorg en een klachtenregeling voor onderwijs. Cliënten kunnen zich ook wenden tot de Klachtencommissie Zorgaanbieders Zuid-Holland of Onderwijsgeschillen. De klachtencommissie Zorgaanbieders Zuid-Holland bestaat uit vier leden inclusief de voorzitter. De leden zijn niet werkzaam bij de stichtingen. Drie leden van de commissie waaronder de voorzitter behandelen een klacht. De commissie werkt in wisselende samenstelling. Indien de commissie de klacht ontvankelijk acht, stelt zij de klager en de beklaagde in ieder geval binnen maximaal twee weken in de gelegenheid mondeling en/of schriftelijk een toelichting te geven op de gedraging waarover is geklaagd. De commissie spreekt geen oordeel uit zonder beiden te hebben gehoord, in beginsel in elkaars aanwezigheid. De commissie stelt de klager, de beklaagde en de directie/bestuurder binnen zes weken nadat de klager zich tot de commissie heeft gewend schriftelijk en met redenen omkleed in kennis van haar oordeel over de gegrondheid van de klacht, al dan niet vergezeld van aanbevelingen. Voor Onderwijs werkt Horizon met Onderwijsgeschillen (Landelijke Klachtencommissie Onderwijs). De behandeling van een klacht door de Commissie verloopt via een in de reglementen van de Commissie beschreven procedure: de klager dient de klacht in, het bevoegd gezag wordt van de indiening van de klacht op de hoogte gebracht, de verweerder wordt in kennis gesteld van de klacht en wordt in de gelegenheid gesteld schriftelijk verweer in te dienen. Vervolgens wordt de klacht mondeling behandeld op een besloten zitting van de Commissie waar partijen hun standpunten kunnen toelichten en eventueel getuigen kunnen worden gehoord. Na de sluiting van de zitting beraadslaagt de Commissie over de klacht. Daarna brengt de Commissie binnen vier werkweken schriftelijk advies uit aan het bevoegd gezag. Ook klager en verweerder(s) ontvangen een afschrift van het advies. Plus Jeugdigen en ouders van de Jeugdzorg afdelingen van Horizon kunnen zich tevens wenden tot de RSJ (Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming). Deze raad adviseert de Minister en Staatssecretaris van Justitie, gevraagd en ongevraagd, over de uitvoering van beleid en het toepassen van regels (waaronder de vrijheidsbeperkende maatregelen) in gesloten en besloten voorzieningen. Horizon vraagt cliënten om hun klachten voor te leggen aan de directieraad, alvorens zij contact opnemen met een klachtencommissie. Vaak ontstaan problemen door miscommunicatie en kan eenvoudig tot een oplossing gekomen worden die voor beide partijen aanvaardbaar is.
Jaarverslag Horizon 2013
42
De directie heeft in 2013 vanuit de zorgsectoren van Horizon 9 klachten ontvangen, waarvan er twee ook zijn behandeld door de Klachtencommissie Zorgaanbieders. Beide klachten zijn ongegrond verklaard. In alle gevallen is in overleg met de klagers een goede oplossing gevonden. De klachten betreffen o.a. het beëindigen van het taxivervoer naar het MKD in Hoogvliet, het niet eens zijn met het beëindigen van pleegouderschap of het niet goedkeuren van een netwerkaanvraag in de pleegzorg, een klacht over overlast door jongeren en over het niet nakomen van afspraken. Twee zaken zijn ons gemeld via het RSJ. Eén zaak betrof het niet verlenen van verlof; deze kwestie is niet ontvankelijk verklaard. De andere zaak betrof een aantal klachten m.b.t. de gang van zaken tijdens een overplaatsing, waarvan twee klachten gegrond zijn verklaard. Horizon heeft in 2013 één melding gedaan bij de Inspectie van de Gezondheidzorg i.v.m. een dwangbehandeling. Er zijn zes meldingen van incidenten gedaan bij de Inspectie Jeugdzorg, waarvan er vier te maken hebben met (beschuldiging van) seksueel grensoverschrijdend gedrag (één door jeugdige zelf, twee in de pleegzorg en één door medewerker). Eén melding betrof een medisch incident, één een plaatsing waar ouders het niet mee eens waren. De meldingen zijn naar tevredenheid afgehandeld en afgesloten. De directie heeft in 2013 vanuit de onderwijssectoren tien klachten ontvangen. Hiervan zijn vier klachten voorgelegd aan de Landelijke Klachtencommissie, waarvan er twee behandeld zijn. De behandelde klachten zijn niet gegrond verklaard. De andere twee zijn met mediation opgelost. Een aantal klachten gaat over moeizame communicatie met de school met betrekking tot de juiste klas of het inhalen van leerachterstanden en drie over een schorsing. In alle gevallen is uiteindelijk in overleg een oplossing gevonden, waar partijen zich in konden vinden..
5.1.4. Personeelsbeleid en kwaliteit van werk Visie en ontwikkelingen De sector Jeugdzorg is volop aan veranderingen onderhevig. Per 1 januari 2015 wordt de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg overgeheveld naar de gemeenten. Door meer te investeren in preventie en lichtere vormen van ondersteuning wordt onnodig beroep op zwaardere vormen van ondersteuning voorkomen. Deze transitie gaat gepaard met een forse bezuinigingsmaatregel. Deze ontwikkelingen hebben invloed op het personeel en personeelsbeleid van Horizon. Naast een krimp zal ook een verschuiving plaatsvinden van werkgelegenheid richting preventie en lichtere vormen van hulpverlening. Daarnaast kent ook de sector Onderwijs veel ontwikkelingen. In 2012 is de Wet Passend Onderwijs aangenomen. Deze wet beoogt dat zoveel mogelijk leerlingen regulier onderwijs kunnen volgen. De wet gaat in op 1 augustus 2014 en vanaf die datum hebben scholen een zorgplicht om leerlingen te plaatsen. Reguliere en speciale scholen vormen regionale samenwerkingsverbanden. De scholen in een samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. Dit heeft gevolgen voor de docenten van Horizon en wellicht ook voor het aantal leerlingen en docenten. Door bovengenoemde ontwikkelingen heeft Horizon vanaf 2013 te maken gekregen met serieuze krimp en bezuinigingen. Door de fusie tussen Avenier en Horizon hebben beide partijen hier de schouders onder kunnen zetten en hebben diverse vernieuwingen plaatsgevonden. Er is sprake geweest van stapsgewijze integratie en harmonisatie van beleid en van de stafdiensten. De stafdiensten zijn nu geconcentreerd op het hoofdkantoor te Rotterdam. De personeelsadministratie en de salarisadministratie zijn samengevoegd en gevestigd op het hoofdkantoor te Rotterdam. De komende jaren zal Horizon steeds vaker worden gesteld voor nieuwe en veranderende verwachtingen en eisen aan het aanbod van jeugdzorg en onderwijs. Om daar als organisatie goed op in te spelen kan niet alleen worden vastgehouden aan het handhaven van het bestaande aanbod en het in stand houden en verhogen van de kwaliteit daarvan. Toch is dat een houding die eigen is aan veel jeugdzorgwerkers. Zij zijn zichzelf als de constante factor gaan zien, die steeds weer aan de slag gaat met de vragen en problemen van de volgende cliënt. Deze aanbodgerichte werkwijze sluit echter niet meer aan bij de huidige tijd, waarin we onze cliënten zelf verantwoordelijk maken en houden. Veel van de aandacht voor het personeel is er dan ook op gericht geweest om met elkaar die omslag te maken. Het meest concreet werd dat door alle medewerkers de ‘in company’ training “Persoonlijk meesterschap” aan te bieden. In deze training leren medewerkers onder andere hoe zij zelf keuzes maken in hun leven (dus ook in hun werk) en daar zelf verantwoordelijkheid voor kunnen nemen, in plaats van dat toch bij anderen blijven leggen.
Jaarverslag Horizon 2013
43
Een andere ontwikkeling is dat Horizon naar een veelzijdiger aanbod toe gaat. Veel van onze medewerkers zijn vooral ervaren in de residentiële jeugdzorg of in de dagbehandeling, waarbij vaak ook sprake is van een langdurend traject. Cliënten hebben vaak echter veel meer baat bij een kort en intensief traject. In 2013 is Horizon verder gegaan met het ontwikkelen van zo’n aanbod, waarbij er ook bewust voor gekozen is om daar intern de medewerkers voor te werven en op te leiden, zodat dit echt bijdraagt aan het interne veranderingsproces.
Thema’s In het staande beleid zijn er belangrijke thema’s die altijd terugkeren zoals arbeidsmarktcommunicatie, het bevorderen van de opleiding en ontwikkeling van personeel, communicatie, veiligheid en gezondheid en duurzame inzetbaarheid. In 2013 zijn daar veranderingen in opgetreden. Vanwege de fusie van Horizon en Avenier was 2013 toch vooral een jaar waarin we verder naar elkaar toegroeiden en een aantal vernieuwingen hebben plaatsgevonden. Over de bovengenoemde thema’s melden we het volgende. Arbeidsmarktcommunicatie In de arbeidsmarktcommunicatie is de rol van de gedrukte media steeds meer weggevallen en deze speelt zich nu vrijwel volledig af op internet. De speciaal ontwikkelde website was daarbij nog steeds een belangrijke succesfactor. We realiseren ons echter naar de toekomst toe dat ook de rol van sociale media steeds belangrijker wordt en vanaf 2013 worden deze media ook meer benut. Scholing en professionalisering Horizon vindt het belangrijk dat medewerkers goed gekwalificeerd zijn voor hun functie en zich daarna ook blijven ontwikkelen. Voor alle professionele functies gelden kwalificatie-eisen of worden er goede opleidingsfaciliteiten geboden als iemand daar alsnog aan moet voldoen. Daarnaast is er een ruim intern aanbod van trainingen door de Horizon Academie. Een deel van deze trainingen is verplicht en hoort bij de functie, op andere trainingen kunnen medewerkers zelf intekenen. Op deze manier blijft er een goed evenwicht, want het is belangrijk dat een medewerker ook intrinsiek voor een training is gemotiveerd. In 2013 heeft Professionalisering Jeugdzorg, dat landelijk is uitgezet, verder vorm gekregen. Horizon vervult het voorzitterschap van de Rotterdamse werkgroep Professional aan zet. Deze werkgroep richt zich met name op de transformatie in de jeugdzorg en hoe deze vorm te geven. Horizon heeft aangeboden om vanuit de Horizon Academie medewerkers van de instellingen te trainen vanuit de Rotterdamse opvoedvisie. In het kader van deskundigheidsbevordering is er een verplichte beroepsregistratie voor jeugdzorgwerkers en gedragswetenschappers, Beroepsregistratie BAMw Jeugdzorgwerker. In 2013 heeft 64% van de jeugdzorgwerkers en gedragswetenschappers binnen Horizon zich geregistreerd in het beroepsregister. Screening Bij de indiensttreding van nieuwe medewerkers vindt in de sollicitatieprocedure een zorgvuldige screening plaats op antecedenten. Daarbij hoort als vast onderdeel dat er een Verklaring Omtrent Gedrag (V.O.G.) moet kunnen worden overlegd, die vervolgens deel uitmaakt van het personeelsdossier. In ieder personeelsdossier is een V.O.G. aanwezig. Veiligheid en gezondheid Na het in het najaar van 2012 uitgevoerde onderzoek door de inspectie SZW hebben in het voorjaar van 2013 een aantal verbeteracties plaatsgevonden. Het inspectieproject Psychosociale Arbeidsbelasting vond plaats in enkele deelsectoren van de sector Zorg en Welzijn en was met name gericht op de onderwerpen Werkdruk, Agressie en Geweld en (beleid) Arbeids- en rusttijden. Het enige verbeterpunt voor Horizon vormde de aandacht voor agressie en geweld binnen de medisch kinderdagverblijven en binnen de Pleegzorg. Juist omdat agressie en geweld daar relatief weinig voorkomt, bleken medewerkers onzeker over en/of onbekend te zijn met de te volgen procedures. De protocollen, die er wel waren, zijn daarom in voorjaar 2013 nog een keer goed onder de aandacht gebracht. Voor gesprekken met (moeilijke) ouders wordt nu eerst een risicotaxatie uitgevoerd. Duurzame inzetbaarheid Het thema van de ontgroening en vergrijzing van de arbeidsmarkt is tot nu toe binnen Horizon niet heel actief opgepakt. De gemiddelde leeftijd van jeugdzorgwerkers is relatief jong en de oudere medewerkers bekleden meestal functies waarin de werkbelasting in evenwicht is met de leeftijd. De al sinds jaren aangekondigde effecten van de ontgroening zijn niet ontstaan; dit is een gevolg van de economische crisis. Hetzelfde geldt in feite voor de vergrijzing. De golf van uittredende medewerkers die werd verwacht, is nog niet opgetreden, omdat medewetkers juist langer zijn gaan doorwerken. Het is van belang om hier in 2014 beleid op te ontwikkelen, gezien alle uitdagingen waar Horizon voor komt te staan de komende jaren.
Jaarverslag Horizon 2013
44
Roosters in Harmony In 2013 is het Harmony roostersysteem ingevoerd. Medewerkers kunnen via een eigen Horizonaccount gebruik maken van Harmony WebAccess. Hiermee kunnen zij hun persoonlijke gegevens inzien, ze kunnen hun dienstrooster opvragen, verlofkaarten/ vakantie-uren en plus- en min-uren inzien. Verder kunnen de medewerkers hun dienstwensen en vakantie-aanvragen zelf digitaal indienen. Personeel-en salarisdossier online (PDOL) (Organisatie) Sinds medio 2013 kunnen alle medewerkers van Horizon hun eigen personeel- en salarisdossier online inzien. Dat betekent dat salarisstroken, arbeidsovereenkomsten, gespreksverslagen direct en transparant inzichtelijk zijn. Documenten uit de personeelsdossiers kunnen medewerkers downloaden en printen.
Arbeidsverzuim In de jeugdzorgsectoren van Horizon: Verzuimpercentage 6,16 % Meldingsfrequentie 1,32 Gemiddelde duur 15,04 dagen De genoemde cijfers zijn exclusief zwangerschap. In de jeugdzorgsectoren van Avenier Verzuimpercentage 6,75 % Meldingsfrequentie 1,12 Gemiddelde duur 21,27 dagen De genoemde cijfers zijn exclusief zwangerschap. In de onderwijssectoren van Horizon:. Verzuimpercentage 7,93 % Meldingsfrequentie 1,28 Gemiddelde duur 14,75 dagen De genoemde cijfers zijn exclusief zwangerschap. De hierboven genoemde cijfers zijn gemiddelden; er zijn sectoren waar het verzuim heel laag is, maar ook een aantal waar het verzuim te hoog is. In deze laatste sectoren wordt gefocust op de mogelijkheden van mensen eb op aandacht voor gezondheid. Interventies worden sneller ingezet en mensen worden aangesproken waar dat nodig is op hun eigen verantwoordelijkheid op het nemen van regie op verzuim en gezondheid.
Beheersing van uitkeringen na ontslag Horizon blijft terughoudend met het verstrekken van ontslagvergoedingen. Er wordt wel gebruik gemaakt van de mogelijkheid om met wederzijds goedvinden te beëindigen, maar met name in onderwijs is dat niet altijd mogelijk, door de regelgeving van het participatiefonds. Wel wordt altijd de fictieve opzegtermijn in acht genomen en worden er vervolgens afspraken gemaakt over het opnemen van verlof en/of het vrijstellen van werkzaamheden. Als het ontslag tot stand komt via een ontbinding door de kantonrechter, hangt het van de omstandigheden af of er een vergoeding is. In 2013 is bij negen ontslagen sprake geweest van een ontslagvergoeding, vier in Jeugdzorg en vijf in Onderwijs. Al deze ontslagen waren onvermijdbaar. Bij de vergoedingen is rekening gehouden met de verwijtbaarheid.
Verloop personeel Bij Horizon Jeugdzorg zijn 98 medewerkers in dienst getreden en hebben 97 medewerkers Horizon Jeugdzorg verlaten. Bij Avenier zijn 68 medewerkers in dienst getreden en hebben 367 medewerkers Avenier verlaten. Het grote aantal vertrekkers heeft een directe relatie met de sluiting van de JJI de Kolkemate en het centraal kantoor in Harreveld. Van de medewerkers die in dienst zijn getreden zijn er 43 gestart bij de Vaart, de anderen zijn tijdelijke medewerkers die zijn ingezet voor de overbrugging tot aan de sluiting. In onderwijs zijn 102 medewerkers in dienst gekomen en hebben 68 medewerkers Horizon verlaten. Dit verschil in medewerkers bij Onderwijs is een gevolg van de start van twee nieuwe locaties, het Schakenbosch College en het Vaart College.
Jaarverslag Horizon 2013
45
Personeelsformatie en vacatures Op 31-12-2013 waren er vier vacatures binnen onderwijs en twee binnen Jeugdzorg. In verband met de toekomstige ontwikkelingen worden vacatures alleen nog ingevuld voor bepaalde tijd. De personeelsformatie is opgenomen in de bijlagen op pagina 89 t/m 91.
5.1.5. Deskundigheidsbevordering (Horizon Academie) De transitie van de jeugdzorg en de het passend onderwijs vragen erom dat wij ons nog meer profileren als specialistische organisatie, die flexibel en creatief kan inspelen op vragen vanuit cliënten, gemeenten en samenwerkingsverbanden. Hierbij hoort een ondernemende en creatieve instelling van zowel directie als medewerkers, zodat wij ons blijven onderscheiden en weten waar we voor staan. Wij hebben te maken met cliënten die de grip op hun leven grotendeels of gedeeltelijk zijn kwijtgeraakt. Dat zal in de komende jaren nog ingewikkelder worden. Wij willen hen in staat stellen om die grip weer terug te krijgen zodat zij weer regisseur worden van hun eigen leven. Dit vraagt veel van onze medewerkers. Waar we voorheen onze cliënten wilden helpen en zaken van hen overnamen (reddersgeest) wordt nu en in de toekomst een proactieve en directieve houding verwacht, waarin medewerkers weten wat ze willen en cliënten en elkaar aanspreken. Horizon verwacht van haar medewerkers dat zij vanuit hun eigen regie het lef hebben om anderen te regisseren zodat zij in staat gesteld worden een zelfde rol op te pakken. Om medewerkers in staat te stellen zich dit gedachtegoed en deze houding eigen te maken heeft de Horizon Academie een passend aanbod ontwikkeld, dat enerzijds een verplichtend karakter heeft en anderzijds een eigen keuze van de medewerkers inhoudt. Met het eerste willen we medewerkers meenemen in ons gedachtegoed en de houding die wij passend vinden en met het laatste willen we vooral de eigen verantwoordelijkheid van de medewerkers voor de eigen deskundigheidsbevordering stimuleren. Hiermee geven we ook met het aanbod van de Horizon Academie een antwoord op de vraag hoe we omgaan met het spanningsveld tussen sturen en volgen, tussen aanbod- en vraaggericht werken.
Missie en visie Horizon Academie ‘ Horizon academie zorgt dat je bij blijft’ ‘Zorg dat je (er) bij bent’ De Horizon Academie faciliteert professionals die actief zijn in de jeugd- en onderwijssector in de ontwikkeling van hun competenties. In onze trainingen richten we ons op de algemene competenties zoals omschreven in diverse functieprofielen van de professionals. In het bijzonder richten we ons op de transformatie van de professional, door het trainen van houdingsaspecten. Concreet betekent dit dat we vragen aan de professional of hij bereid is om naar zichzelf te kijken, verantwoordelijkheid te krijgen, te nemen en terug te leggen bij anderen en integer te zijn. Wat de Horizon Academie uniek maakt, is dat we aanspreken daar waar deze transformatie in het geding is.
Succes bepalende factoren Om de missie van de Horizon Academie waar te maken, richten we ons op onderstaande pijlers. Deze pijlers zijn onze succesbepalende factoren en vormen het hart van onze strategie voor de komende jaren. 1. Passend aanbod De Horizon Academie wil medewerkers van Horizon voorzien van passend aanbod. Hiervoor vinden wij het noodzakelijk om jaarlijks ons aanbod te herzien en te verdiepen. Wij zorgen ervoor dat we in de toekomst met ons aanbod en gedachtegoed blijven aansluiten bij de behoefte van medewerkers en de transformatie van de Horizon professional. 2. Samenwerking De Academie kan alleen succesvol zijn mits zij in open dialoog staat met haar klanten en collega’s in de directe en indirecte omgeving, dus met directie, HRM, managers, middenkader en professionals. Daarnaast is er extern de dialoog met professionals van collega instellingen. 3. Kwaliteit en effectiviteit We willen weten of wat we doen goed is voor onze klanten, dit doen door evalueren, controleren en borgen (volgen van de kwaliteit cyclus PDCA) 4. Academie – als Bedrijf De Horizon Academie wordt gerund als een bedrijf. Om succesvol te kunnen zijn, is er een aantal rand voorwaardelijke processen, zoals: financiën, certificering en accreditatie, communicatie (PR) en administratie. 5. Trainingen extern in de markt zetten Vanuit onze maatschappelijk verantwoordelijkheid willen we onze expertise op het gebied van omgaan met complexe onderwijs- en opvoedvraagstukken met onze collega professionals delen.
Jaarverslag Horizon 2013
46
Behaalde doelen in 2013
CEDEO certificering Accreditaties van 4 trainingen bij BAMw Readers ontwikkeld voor 5 trainingen Ontwikkeling training ‘Gezamenlijk Gezag’ Effectmeting trainingen Horizon Academie algemeen Organisatie van Ontwikkelpleinen Verdiepingstrainingen oplossingsgericht zijn en persoonlijk meesterschap Trainingen opengesteld voor professionals van collega instellingen en gemeenten Uitbreiding Horizon Academie trainers team
Verzorgde trainingen in 2013 De Horizon Academie heeft in 2013 de volgende trainingen verzorgd: Training Didactische modules Workshops voor nieuwe medewerkers Oplossingsgericht zijn Verdieping oplossingsgericht zijn Pedagogisch kwadrant oplossingsgericht Oplossingsgericht coachen Persoonlijk meesterschap Verdieping persoonlijk meesterschap Terugkomdag persoonlijk meesterschap Workshop persoonlijk meesterschap Persoonlijk meesterschap voor cliënten RADAR Terugkomdag RADAR Workshop RADAR Narratieve systeeminterventies Gedoe op tafel Praktisch pedagogische ondersteuning Motiverende gesprekstechnieken Gedragsbeïnvloeding Seksualiteit en intimiteit Signs of Safety LIRIK train de trainer Train de trainer PM Train de trainer PM clienten Train de trainer oplossingsgericht zijn Werkbegeleiding 1 Werkbegeleiding 2 Leerkrachtvaardigheden Gezamenlijk Gezag Ontwikkelplein gezag Workshops gezag Excel en Word
Jaarverslag Horizon 2013
Duur 6 dagdelen 1 dagdeel 2 dagen 2 dagen 1 dag 2 dagen 2 dagen 2 dagen 1 dag 1 dag 2 dagen 2 dagen 1 dag 1 dagdeel 3 dagen 3 dagen 2,5 dagen 2 dagen 1,5 dag 1 dag 2 dagen 1 dag 1 dag 6 dagen 1 dag 2,5 dagen 2,5 dagen 1 dag 4 dagen 1 dag 1 dagdeel 1 dag
Aantal keer gegeven 1 12 4 7 2 2 11 12 32 5 6 4 11 6 3 1 3 1 5 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 5 1
47
Jaarverslag Horizon 2013
48
5.2. Financieel Beleid 5.2.1. Hoofdlijnen financieel beleid Uitgangspunten Het financieel beleid is afgeleid van en faciliterend aan missie, visie, ambities en doelstellingen van Horizon. Een financieel gezonde bedrijfsvoering is een essentiële randvoorwaarde om de ambities en doelstellingen te realiseren. Horizon streeft naar een gezonde financiële bedrijfshuishouding met een jaarlijks sluitende exploitatie voor alle locaties, adequate reserves en een goede liquiditeit. De financiële verantwoording is gebaseerd op de vigerende richtlijn (RJ640) voor de jaarverslaggeving en subsidiebepalingen van subsidiegevers. De administratieve organisatie en interne controle is op orde. Ontwikkelingen Het financieel beleid zal zich in het kader van de verwachte externe ontwikkelingen (marktwerking in de jeugdzorg) op de onderstaande punten verder ontwikkelen. Egalisatie reserves De ontwikkelingen binnen de jeugdzorg en het onderwijs brengen grotere ondernemingsrisico’s met zich mee. Eén van de risico’s in de jeugdzorg is de toepassing van de onderbezettingskorting: subsidiëring op basis van gerealiseerde bezetting in plaats van op de beschikbare capaciteit. De organisatie richt zich op het creëren van reserves die passen bij de financiële risico’s, met speciale aandacht voor de huisvestingscomponent. De financiële reserves dienen een dusdanige omvang te hebben dat de continuïteit van de organisatie niet in gevaar kan komen. Verwacht wordt dat de beoogde omvang van het weerstandsvermogen (eigen vermogen en egalisatie reserves) minimaal 20% moet zijn. De huidige subsidieregelingen staan op dit moment een maximale egalisatiereserve van 10% van het subsidiebedrag toe. Het is nog onduidelijk wat er met de egalisatiereserves gebeurt per 31-12-2014. Het voorlopige standpunt van het ministerie van VWS is dat de egalisatiereserves op het moment van decentralisatie terugvallen aan het ministerie. Het ministerie heeft echter ook aangegeven hierover op een later moment nog een definitieve beslissing te nemen. Wat betreft de egalisatiereserves van de provincies is nog onduidelijk op welke manier de provincies hiermee om zullen gaan. Inzicht in kostprijzen Toepassing van het P(rijs)*Q(uantiteit)-principe vereist inzicht in de kostprijzen van de producten die worden geleverd, zodanig dat een zinvolle discussie met de opdrachtgever over de prijs kan worden gevoerd. Een belangrijke ontwikkeling in dit verband is de mededeling vanuit het ministerie van VWS dat in de toekomst de financiering zal plaatsvinden op basis van het aantal (unieke) trajecten. Ook in dit kader is inzicht in kostprijzen en inzicht in prijzen van trajecten van groot belang. Horizon heeft in 2013 ervaring opgedaan met trajectfinanciering op de locatie De Vaart en zal het aantal trajecten conform afspraak met het ministerie van VWS in 2014 verder uitbreiden. Op grond van deze ervaringen heeft Horizon een beeld van de kostprijs van de verschillende trajecten. Vastgoedbeleid Terreinen en gebouwen vormen een belangrijk deel van de activa van Horizon. In 2012 is in het kader van de fusie met Avenier is een externe due diligence uitgevoerd. Daarnaast heeft voor de Horizon locaties een onderzoek plaatsgevonden naar het MJOP (meerjarenonderhoudsplan). De uitkomsten van dit onderzoek zijn verwerkt in MJOP’s voor alle locaties. Beheer van het vastgoed en de daarmee gepaard gaande investeringen worden centraal gecoördineerd en maken een integraal onderdeel uit van het begrotingsproces. Horizon tracht de niet meer in gebruik zijnde locaties Wapenveld en Alexandra te verkopen. Voor een deel van de locatie Wapenveld is begin 2014 een koopovereenkomst gesloten. Inkoop In 2012 is een analyse gemaakt van het inkoop proces bij Horizon. In 2013 is als onderdeel van het begrotingsproces gestart met een verdere centralisatie van de inkoop en een reductie van het aantal leveranciers, waarmee de efficiëntie van inkoop verhoogd en de kosten verlaagd zullen worden. Begrotingsproces In 2013 heeft een aanscherping van het begrotingsproces plaatsgevonden, waarbij de begroting bottom-up is opgebouwd. D.w.z. dat de direct verantwoordelijken in de lijn, binnen de kaders gegeven door de directie en in samenwerking met de directieraad, een begroting hebben vastgesteld. Begroting en realisatie worden in 2014 tweemaandelijks met de budget verantwoordelijken besproken zodat tijdige bijsturing plaats kan vinden.
Jaarverslag Horizon 2013
49
Managementrapportages worden maandelijks opgesteld, zodat op maandbasis informatie over onder meer productie, budgetuitputting en arbeidsverzuim beschikbaar is. Iedere sector c.q. iedere locatie is budgetverantwoordelijk en dient zorg te dragen voor een kostendekkende exploitatie. Control In 2013 is het procuratieschema aangepast aan de nieuwe organisatie die is ontstaan uit de fusie en is het digitaal accorderen van facturen ingevoerd. Hiermee is een vereenvoudiging van de crediteurenadministratie gerealiseerd. Met ingang van 1 januari 2014 zijn de financiële administratie, de personeelsadministratie en de salarisadministratie van Horizon en het voormalige Avenier samengevoegd. Ook hierdoor is een vereenvoudiging opgetreden. Gedurende 2013 bestonden er nog gescheiden administraties en werden bijzondere situaties, zoals de afwikkeling van het sociaal plan in verband met de sluiting van Kolkemate extracomptabel geadministreerd. Deze bijzondere situaties uit hoofde van de fusie zijn inmiddels afgesloten. Financieel beheer De uitvoering van het financieel beleid en de statutaire plicht tot het voeren van een adequate boekhouding wordt zodanig vormgegeven dat invulling wordt gegeven aan de gedefinieerde budgetverantwoordelijkheden op alle niveaus in de organisatie. In september 2012 is naar aanleiding van de fusie met Avenier gestart met een reorganisatie van alle ICT voorzieningen. Alle relevante IT-applicaties zijn in 2013 herijkt en zodanig georganiseerd en aangepast dat aan een adequate facilitering van het primaire proces wordt voldaan en een adequaat management informatie systeem vorm wordt gegeven zodat er inzicht is in de resultaten van het primaire proces en de (financiële) bedrijfsvoering. Alle belangrijke systemen voor de ondersteuning van het primair proces en de verantwoording aan financiers zijn inmiddels geharmoniseerd. Dit geldt ook voor de systemen op het gebied van de bedrijfsvoering. De financiële kolom is opnieuw ingericht en naast de afdeling financiën opereert een business controller die rechtstreeks een onafhankelijke rapportage opstelt aan de directieraad.
Jaarverslag Horizon 2013
50
5.2.2. Beschrijving positie op balansdatum Balans per 31-12-2013 31-12-2013
ACTIVA Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere bedrijfsmiddelen Materiële vaste activa in uitvoering
34.452.368
31-12-2013
PASSIVA Kapitaal Algemene reserve Bestemmingsreserve Bestemmingsfonds
464.312 2.964.922
1.491.710 27.106.887 7.486.442 3.344.101
Eigen vermogen
39.429.140
135.282
Materiële vaste activa
38.016.884
Totaal vaste activa
Personeelsvoorzieningen Overige voorzieningen
38.016.884
649.481 4.799.539
Voorzieningen Langlopende schulden
24.377.900
Langlopende schulden Vorderingen op debiteuren Overige vorderingen Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Overige overlopende activa Vorderingen uit hoofde van subsidies
Vorderingen
362.991 431.877 271.463 1.303.8475 49.865 3.204.249
Schulden uit hoofde van subsidies Schulden aan kredietinstelling Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende schulden Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Overige schulden Nog te betalen kosten Vooruit ontvangen bedragen Overige passiva
6.124.293
Liquide middelen
54.608.964
5.449.020
24.377.900
12.161.809 18.299 3.320.136 783.916 3.170.523 91.982 159.919 2.583.720 1.266.832 2.824.504 2.681.399 210 430.832
Totaal vlottende activa
60.733.256
Kortlopende schulden 29.494.080
TOTAAL ACTIVA
98.750.140
TOTAAL PASSIVA 98.750.140
Toelichting: Vaste activa Materiële vaste activa In augustus 2013 is de locatie Kolkemate verkocht. Dit betreft het gebouw en een deel van de inventaris. Verder zijn in de loop van 2013 meerdere projecten afgerond, te weten Verbeterplan Kolkemate, Brandveiligheid Kolkemate, Opwaarderen/masterplan Anker en Interim huisvesting kantoren ’t Anker. Het project Glasbekabeling zal in 2014 worden voltooid. Materiële vaste activa in uitvoering betreft naast het project Glasbekabeling een verbouwing voor het herhuisvesten van een groep.
Jaarverslag Horizon 2013
51
Het ICT project bestaat uit integratie van de diverse softwaresystemen van Horizon met Avenier alsmede een aanpak ter verbetering van de informatievoorziening van beide stichtingen. Deze is toegevoegd aan andere bedrijfsmiddelen. In 2013 heeft een uitruil plaatsgevonden tussen Kompas College en De Vaart College. De boekwaarde van de materiële vaste activa is derhalve gewaardeerd tot nihil. Bij de uitruil heeft Horizon de inventaris van De Vaart College overgenomen. De boekwaarde van het gebouw waarin Parkschool SO gehuisvest was, is geheel afgeboekt ten laste van de resultatenrekening. In Rijnhove zijn in 2013 enkele panden verbouwd. Daarnaast zijn bouwkundige en installatie aanpassingen gedaan in Rotterdam door de samenvoeging van de hoofdkantoren van Horizon en Avenier. Verder is een bedrijfswagen aangeschaft en zijn alle bedrijfswagens voorzien van een registratiesysteem.
Vlottende activa Vorderingen Debiteuren zijn ten opzichte van 2012 afgenomen. De grootste debiteuren zijn Spirit (€ 97.209; buitenregionale plaatsing), gemeente Leidschendam – Voorburg (€ 90.435; verbouwing Schakenbosch), Tactus (€ 40.809; huur en energie) en Provincie Utrecht (€ 33.945; buitenregionale plaatsing). De overige vorderingen betreffen nog te ontvangen vergoedingen over 2013 inzake Rebound, te verrekenen BTW, ambulante begeleiding voor derden, terug te ontvangen premie, ESF gelden, ziekengeld UWV, verkoop onroerend goed en rente. De overlopende activa bestaat voornamelijk uit een projectsubsidie, waarvan de afrekening pas in 2014 zal worden ontvangen. Het gaat om subsidie voor het project Op de Rails en de verbouwing Parkschool Dordrecht. Vorderingen uit hoofde van subsidies Op het Ministerie van OCW heeft Horizon een vordering inzake de lumpsum (€ 1.610.545). Voor de provincie Zuid-Holland gaat het om een (herziene) afrekening van meerjarige projectsubsidies (€ 239.553), Tegemoetkoming arbeidsvoorwaarden / OVA (€ 425.333), resterend deel van de boekjaarsubsidie 2013 (€ 753.195), bij de Stadsregio Rotterdam over extra geleverde productie 2012 (€ 180.663) en bij de overige provincies over extra financiering en buitenregionale plaatsingen (€ 93.992). Liquide middelen De liquiditeitspositie van Horizon is ten opzichte van 2012 toegenomen met ongeveer € 10.313.000. De liquide middelen zijn grotendeels weggezet in een deposito / spaarrekening waarmee Horizon voldoet aan de regeling van het ministerie van OCW. De toename is onder meer toe te schrijven aan afrekening bouwsubsidies, een jaarsubsidie van het Ministerie van Veiligheid en Justitie zonder terugbetalingsverplichting inzake onderbezetting en vooruit ontvangen subsidies voor de rugzakleerlingen in het MBO. Daarnaast is er teveel subsidie ontvangen voor rugzakleerlingen die niet worden begeleid of in het verleden zijn begeleid door Horizon. Tevens zijn er nog te besteden / bestede subsidies in jeugdzorg waarvoor de voorschotbetaling reeds heeft plaatsgevonden en waarvan de afrekening nog moet plaatsvinden.
Eigen vermogen Algemene reserve – Bestemmingsreserves - Bestemmingsfondsen Het eigen vermogen is in 2013 met € 8.985.363 toegenomen. Het resultaat is vooral toe te schrijven aan het beëindigen van een subsidierelatie, vaststellingen door subsidiegevers over het jaar 2012, het opstarten van een nieuwe onderwijslocatie, hoge inhuurkosten, het ICT project en de fusiekosten. Een groot deel is incidenteel van aard. De afbouw van de inhuur is in de tweede helft van 2013 ingezet. In 2013 is in onderwijs wederom een deel van de verschuldigde LGF vrijgevallen. Daarnaast heeft het ministerie van OCW eind 2013 extra middelen (jonge leerkracht en bijzondere bekostiging) verstrekt, die voor een groot deel aan de bestemmingsreserve zijn toegevoegd.
Jaarverslag Horizon 2013
52
In het licht van de aankomende bezuinigingen is het noodzakelijk om het vermogen van Horizon te versterken en de organisatie voor te bereiden op 2015 en verder. In 2014 zal al het nodige moeten gebeuren om in 2015 en 2016 de bezuinigingen van de overheid op te vangen en de organisatie in te laten spelen op de veranderende vraag en behoefte van de stakeholders.
Voorzieningen De voorzieningen zijn ten opzichte van 2012 afgenomen (€ 2.025.954) door mutaties in de voorziening jubileumuitkeringen (-/- € 187.346), spaarverlof (€ 4.530), reorganisatie (-/-€ 1.544.905) en groot onderhoud (-/€ 298.233). De reorganisatievoorziening is door de centralisatie van de ondersteunende diensten en het daadwerkelijk sluiten van Kolkemate afgenomen. Het saldo ultimo 2013 bestaat voornamelijk uit nog te betalen wachtgelders en studiekosten. Voor de voorziening groot onderhoud heeft Horizon een meerjarenonderhoudsysteem (Topdesk). Deze is voor een deel van de jeugdzorglocaties (o.a. Rotterdam, Alphen a/d/ Rijn en Oostvoorne) geactualiseerd. Voor de Rotterdamse onderwijslocaties heeft de gemeente, na instemming, het groot onderhoud doorgezet naar de schoolbesturen. Hiermee zijn de schoolbesturen zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van de scholen. Deze stap wordt momenteel door meerdere gemeenten ingezet met het oog op de decentralisatie van het onderhoud van onderwijsgebouwen per 1-1-2015. Meerdere gemeenten zijn in onderhandeling met Horizon voor een overdracht van schoolgebouwen die juridisch in eigendom zijn bij de gemeenten. Aangezien passend onderwijs mogelijk andere vraagontwikkeling met zich brengt, wordt voorzichtig gehandeld.
Langlopende schulden Dit betreft leningen en waarborghypotheken vanuit jeugdzorg. Er zijn geen nieuwe leningen aangetrokken. Er zijn wel waarborgenhypotheken geroyeerd als gevolg van het beëindigen van een subsidierelatie. De eerstvolgende rentewijzigingsdatum is 2014 voor de hypothecaire lening van Van Lanschot.
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van subsidies Op de vergoedingsoverzichten van het ministerie van OCW staan naast begeleide rugzakleerlingen ook leerlingen die niet door de Horizon Ambulante Dienst worden begeleid of die door de Horizon Ambulante Dienst in het verleden zijn begeleid. Voor deze groep niet begeleide rugzakleerlingen is een schatting gemaakt van de terug te betalen subsidiegelden aan het ministerie van OCW (€ 3.390.456). De subsidie Gesloten Jeugd Instelling (GJI) is in 2010 voor het eerst ontvangen. Door een latere administratieve verwerking bij het ministerie van OCW is het subsidiebedrag te hoog vastgesteld. De teveel ontvangen subsidie GJI dient te worden terugbetaald. In 2011 heeft het ministerie van OCW bij de verwerking van de subsidie Gesloten Jeugd Instelling (GJI) de toegestane capaciteit hoger aangegeven dan door het ministerie van VWS in de jeugdzorg is toegekend. Bovendien heeft het ministerie van OCW bij de telling 1 oktober 2010 de leerlingen voor de subsidie Justitiële Jeugd Instelling (JJI) op nihil staan. Er zijn tevens bijzondere groeimiddelen voor het schooljaar 2011 – 2012 alsmede 2013 - 2014 toegekend waarvan onduidelijk is waarom deze middelen zijn toegekend. Op het betreffende administratieve brinnummer is voor die specifieke datum geen bijzondere toename van leerlingen geteld. Deze bovenstaande zaken (GJI, JJI en bijzondere groeimiddelen) resulteren in een terug te betalen subsidiebedrag (€ 2.357.786). Eind 2013 heeft het ministerie van OCW extra middelen toegekend voor de jonge leerkracht en deze hebben betrekking op het hele school 2013 – 2014. Voor het deel van 2014 is dit onder de kortlopende schulden opgenomen. Daarnaast is voor de groep begeleide MBO rugzakleerlingen de subsidie volledig vooruit ontvangen voor het schooljaar 2013 – 2014. Voor de provincie Zuid Holland gaat het om nog te besteden projectsubsidies (€ 33.184) en bij de Stadsregio Rotterdam alsmede overige provincies om nog niet ingezette productie of onderproductie (€ 1.285.483). Bij het ministerie van VWS betreft het vooral de onderproductie 2013 en de afrekening 2012 (€ 4.388.154).
Jaarverslag Horizon 2013
53
Crediteuren Het saldo is ten opzichte van 2012 toegenomen. Het gemiddeld bedrag dat per crediteur uitstaat, is ook gestegen. Belastingen en sociale premies De totale formatie is ten opzichte van 2012 niet significant toegenomen. De stijging is dan ook grotendeels toe te schrijven aan gewijzigde (sociale) premies. Schulden terzake pensioen Voor de medewerkers van de organisatie is een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegde pensioenregeling. Deze pensioenregeling is ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds (ABP voor onderwijs / PFZW voor jeugdzorg) en wordt – overeenkomstig de in de RJ aangereikte vereenvoudiging – in de jaarrekening verwerkt als toegezegde bijdrageregeling. Dit betekent dat de over het boekjaar verschuldigde premies als kosten worden verantwoord. Vakantiedagen In 2013 is het verlofstuwmeer van de stichting gedaald. Dit komt met name door het uitvoeren van het sociaal plan (afrekenen openstaande verlofuren). Voor 2014 zullen voor de openstaande verlofuren, de wettelijke verlofuren uit 2013 voor 1 juli dienen te worden opgenomen. Na 1 juli vervallen deze uren. Voor de oudere verlofuren en bovenwettelijke verlofuren blijft een verjaringstermijn van 5 jaar geldig. Overige kortlopende schulden Met het afsluiten van een verzekering voor de WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten) is Horizon met ingang van 1 juli 2010 eigen risicodrager. Deze premie zat voorheen in de sociale lasten (UWV). Stichting Avenier sluit per 2014 aan op deze verzekering. De post nog te betalen exploitatiekosten van de gemeentelijke gebouwen is ten opzichte van 2012 toegenomen. Niet alle schoolgebouwen zijn in juridisch eigendom bij Horizon (onderdeel Onderwijs) en voor het gebruik dient een vergoeding aan de betreffende gemeente worden betaald. Deze rekening komt altijd achteraf. De overige posten betreffen nog af te rekenen subsidies (Educatief Centrum), nog te besteden middelen ten behoeve van de verbouwing Schreudercollege Slinge, te verrekenen ESF, nog te vestigen waarborghypotheek inzake brandveiligheid Anker en reeds vooruit gefactureerde diensten en goederen voor 2013. Per saldo is de post overige schulden met € 1.203.350 ten opzichte van 2012 afgenomen. Nog te betalen kosten De toename is ontstaan door een uitruil van inventaris tussen De Vaart College en Kompascollege (+€ 395.165). Daarnaast is voor overname van extern personeel een voorlopige voorziening (+€ 166.254) opgenomen. Overige passiva De daling ten opzichte van 2012 is te wijten aan nog niet ontvangen projectbijdragen (-/-€ 173.229). De overige posten zijn eveneens afgenomen (-/- € 12.297).
Jaarverslag Horizon 2013
54
5.2.3. Kengetallen Kengetallen financiële positie ________________________________________________________________ _____________________________________________2013 2012 Solvabiliteit 1 0,40 0,27 Solvabiliteit 2 0,45 0,34 Liquiditeit 2,06 1,74 Rentabiliteit (excl. Reserves) 9,61% 11,80% Weerstandsvermogen 1,2% -20,32%
Solvabiliteit 1 (0,40) Dit kengetal is ten opzichte van 2012 gestegen vanwege een afname van de voorzieningen en schulden met € 19.873.407. Het eigen vermogen is met € 9.689.299 toegenomen ten opzichte van 2012. Definitie: Eigen vermogen / Totaal vermogen De solvabiliteit geeft aan op welke wijze de bezittingen, die op de actiefzijde van de balans staan, zijn gefinancierd, namelijk met eigen vermogen en/of vreemd vermogen. Solvabiliteit 2 (0,45) In dit kengetal zijn de voorzieningen meegenomen als deel van het eigen vermogen. Doordat de langlopende schulden in 2012 gedaald zijn (aflossing leningen Kolkemate) stijgt dit kengetal ten opzichte van 2012. Definitie: (Eigen vermogen + Voorzieningen) / Totaal vermogen Dit kengetal wordt berekend omdat voorzieningen doorgaans zijn gevormd uit eigen middelen. De voorzieningen zijn ter dekking van verplichtingen en / of risico’s. Zij hebben hun oorsprong voor de balansdatum. Liquiditeit / Current ratio (2,06) De current ratio is ten opzichte van 2012 gestegen. De stijging wordt veroorzaakt door een grotere toename van de liquide middelen dan de groei van de kortlopende schulden. Definitie: Vlottende activa / Kortlopende schulden. De liquiditeitsratio geeft aan in welke mate de instelling aan haar verplichtingen op korte termijn kan voldoen. Een liquiditeit groter dan 1 wordt doorgaans als voldoende gekwalificeerd, omdat tegenover de binnenkort vervallende schulden van de instelling ten minste evenveel vlottende activa staan. Rentabiliteit (9,61%) De rentabiliteit is in 2013 positief. De rentabiliteit is gedaald door een lager resultaat in 2013 dan in 2012. Definitie: (Resultaat gewone bedrijfsvoering / Totale baten uit gewone bedrijfsvoering) * 100% Het resultaat uit gewone bedrijfsvoering is inclusief het saldo financiële baten en lasten. Weerstandsvermogen (1,20%) Het weerstandsvermogen is ten opzichte van 2012 gestegen. Dit komt door de toename van het eigen vermogen met € 9.689.299 en afname van de waarde van materiële vaste activa (verkoop Kolkemate). Definitie: ([Eigen vermogen -/- materiële vaste activa] / Subsidies) * 100% Het weerstandsvermogen geeft aan hoe de beschikbare reserves zich verhouden tot de exploitatie.
Jaarverslag Horizon 2013
55
5.2.4. Gang van zaken gedurende het verslagjaar Exploitatierekening 2013 Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Automatiseringskosten Apparaatskosten Verzorgingskosten Lasten
-84.208.449 -4.247.164 -10.250.973 -1.453.082 -7.359.521 -8.282.708
Subsidies – Rijksbijdragen Overige bedrijfsopbrengsten Baten
117.443.340 10.309.839
Saldo financiële lasten en baten Exploitatieresultaat Resultaatsbestemmingen Saldo
2012 -94.717.614 -2.822.248 -13.977.622 -969.608 -7.436.730 -8.858.777
-115.801.896
-128.782.599 138.393.896 3.236.569
127.753.179
141.630.465
328.898
663.259
12.280.181
13.511.125
-12.280.181
-13.511.125
0
0
Toelichting: Het resultaat 2013 is, naast de reguliere exploitatie, beïnvloed door een aantal incidentele posten. De belangrijkste posten die het resultaat positief beïnvloed hebben, zijn het exploitatieresultaat van Kolkemate (€ 4,4 mln) en de afwikkeling van het sociaal plan in verband met de sluiting van Kolkemate (€ 7,7 mln). Het totale resultaat voor de jeugdzorg is € 14 mln. positief. Ten opzichte van de begroting zijn hogere baten en per saldo lagere lasten gerealiseerd. De belangrijkste hogere baten hebben betrekking op de afwikkeling van het sociaal plan Kolkemate. De lagere lasten zijn het resultaat van lagere exploitatiekosten als gevolg van de sluiting van Kolkemate gedurende het jaar en extra kosten voor het ICT-project in het kader van de fusie en de kosten voor de inhuur van externen in verband met de fusie tussen Horizon en Avenier die in 2013 is doorgevoerd. Het totale resultaat voor speciaal onderwijs is € 1,7 mln. negatief. De belangrijkste oorzaak van dit negatieve resultaat is de overname door Horizon van het onderwijs van het Schakenbosch College. Voor deze school is in 2013 voor circa € 1,9 miljoen aan kosten gemaakt waar slechts circa € 0,9 miljoen aan subsidie tegenover staat. Dit verlies bij het Schakenbosch College wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de zogenaamde t-1 bekostiging. Een tweede oorzaak van het tekort bij het Schakenbosch College in 2013 is dat er sprake was van relatief hoge personeelskosten omdat er veel gebruik is gemaakt van extern ingehuurde docenten. Het negatieve resultaat bij speciaal onderwijs wordt daarnaast veroorzaakt doordat er ook over het totaal van de onderwijsbegroting hogere personeelskosten zijn gemaakt. Ook deze hogere kosten zijn met name het gevolg van een groei van extern ingehuurd onderwijzend personeel. Hier staan extra baten tegenover als gevolg van de hoger dan geraamde leerlingenaantallen maar deze extra baten dekken niet de totale meerkosten.
Jaarverslag Horizon 2013
56
Lasten Personele lasten De personele kosten zijn ten opzichte van 2012 gedaald en dat komt voornamelijk door het sociaal plan uit 2012. De inzet van flexibel personeel in 2013 is bij het onderwijs flink toegenomen. Doordat ´passend onderwijs´ per 1 augustus 2014 start, was gekozen om vacatures met tijdelijk (extern) personeel in te vullen teneinde flexibel te blijven. In de tweede helft van 2013 is er meer inzicht gekomen in de financiële ontwikkelingen voor de scholen. De inzet van tijdelijk personeel kan door deze duidelijkheid worden afgebouwd. De (sociale) premielasten zijn in 2013 lager uitgevallen dan begroot als gevolg van afname van het personeelsbestand door het sociaal plan 2012. In 2013 is gebruik gemaakt van externen ter ondersteuning van projecten voor Horizon en Avenier waaronder Plus het opzetten van trajecten in Jeugdzorg , het begeleiden van de fusie en het ICT project. Afschrijvingen De afschrijvingen in 2013 zijn toegenomen ten opzichte van 2012 door onder meer eenmalige versnelde afschrijvingen. Huisvestingslasten Per saldo dalen de huisvestingslasten ten opzichte van 2012 als gevolg het afstoten van een aantal panden in het kader van de fusie (m.n. Kolkemate). Er is ook sprake van een aantal lastenstijgingen ten opzichte van 2012. Deze stijging is voor een deel het gevolg van het huren van een nieuwe locatie, De Vaart, en de daarbij behorende onderwijsvoorziening, het Vaart College, voor heel 2013. De huur voor het onderwijsdeel krijgt Horizon deels vergoed van de gemeente Teylingen. De huur voor het zorgdeel van De Vaart wordt betaald uit de subsidie van het ministerie van VWS. Daarnaast zijn voor twee locaties hogere afrekeningen voor een eerder jaar ontvangen. Naar aanleiding van het rapport inzake de onderhoudsstaat van de gebouwen en installaties is het meerjarenonderhoudsplan voor enkele locaties herzien. Uit deze herziening vloeit een hogere voorziening voort om de gebouwen en installaties op een goed niveau in stand te houden. In 2013 heeft dat geleid tot een extra dotatie aan de voorziening groot onderhoud. In 2014 zal het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) van onderwijs worden opgenomen in het nieuwe onderhoudssysteem. Het reguliere onderhoud is op de locatie Prisma hoger uitgevallen als gevolg van een aantal onvoorziene reparaties. De instandhouding van de locaties Wapenveld en Alexandra wordt ten laste van de bestemmingsreserve vastgoed gebracht. Automatiseringskosten In 2013 is het in 2012 gestarte ICT project afgerond en hiermee zijn de bestaande licenties en onderhoudskosten gestegen omdat er meer functionaliteit ten behoeve van een betere en snellere informatievoorziening wordt afgenomen. Apparaatskosten Voor enkele bestaande en voor nieuwe schoollocaties zijn in 2013 extra leermiddelen (boeken en ander lesmateriaal) aangeschaft. Voor de bestaande locaties betreft het voornamelijk het vervangen van verouderd lesmateriaal alsmede het ontwikkelen van betere lesmethoden voor de leerlingen. Met het oog op de decentralisatie van de jeugdzorg wil Horizon zich profileren en bekend maken aan de nieuwe financiers. Hiervoor is extra promotiemateriaal gemaakt en geadverteerd. Per 31 december 2013 is de juridische fusie tussen Horizon en Avenier tot stand gekomen. Voor het zorgvuldig doen verlopen van dit proces zijn er meerdere adviezen ingewonnen en dit heeft ten opzichte van de begroting voor een overschrijding gezorgd. Voor het ICT project en ten behoeve van het beheer en de verkoop van overtollig vastgoed zijn eveneens adviezen ingewonnen en is externe capaciteit ingehuurd.
Jaarverslag Horizon 2013
57
Verzorgingskosten De verzorgingskosten zijn lager ten opzichte van de begroting omdat een locatie midden 2013 is gesloten en op een andere locatie de bezetting lager uitviel dan begroot. Horizon heeft ingezet op een aanpassing van de inzet van vervoer van cliënten. Dit heeft geresulteerd in een forse daling van de lasten.
Baten Subsidies - Rijksbijdragen De rijksbijdragen zijn ten opzichte van 2012 door de gerealiseerde groei van het aantal cluster 4 leerlingen en rugzakleerlingen (op bestaande en nieuwe locaties), alsmede tariefsbijstellingen toegenomen (€ 3 miljoen). De jeugdzorgsubsidies zijn, gecorrigeerd voor de sluiting van Kolkemate, in 2013 toegenomen door de toegekende OVA middelen (2,65%; € 1,32 miljoen). Daarnaast heeft Horizon additionele subsidie toegekend gekregen voor extra geleverde diensten / productie, uitgevoerde projecten of subsidiebeëindiging (ministerie van Veiligheid en Justitie). De onderbezettingskortingen (€ 1,9 miljoen) zijn in mindering gebracht op de subsidies. In 2013 zijn tevens meer subsidies ontvangen voor onder meer huisvesting, Herstart en ESF. Overige bedrijfsopbrengsten Deze opbrengsten zijn ten opzichte van 2012 toegenomen. De posten zijn divers en incidenteel van aard.
Kasstroomoverzicht 2013 Exploitatiesaldo Afschrijvingen Voorzieningen Vorderingen Vorderingen / schulden uit hoofde van subsidies Kortlopende schulden Ontvangen interest Betaalde interest Rechtstreekse eigen vermogensmutaties
Materiële vaste activa
Aflossing langlopende schulden
2012
11.399.803 4.448.381 -1.324.532 2.104.233
13.201.856 2.822.248 1.873.234 2.963.413
-1.483.938 152.630 -8.980 152.630
6.973.654 -23.621.469 -10.025 -23.621.469
-2.590.882 Operationele activiteiten
12.882.068
1.391.835
15.400.497 Investeringsactiviteiten
15.400.497
-17.968.856 Financieringsactiviteiten
-17.968.856
-12.043.612
Mutatie liquide middelen
10.313.709
-3.431.260
5.914.040 2.698.312 2.698.312 -12.043.612
Toelichting: Operationele activiteiten Exploitatiesaldo Het saldo voor bestemming is in 2013 positief (€ 11.399.803).
Jaarverslag Horizon 2013
58
Afschrijvingen Het aandeel van de afschrijvingen bestaat uit: Afschrijving afkoop erfpacht Afschrijving tuinaanleg en bestrating Afschrijving gebouwen Afschrijving verbouwingen/renovaties Afschrijving installaties Afschrijving inventaris Afschrijving automatisering Afschrijving vervoermiddelen Afschrijving leermiddelen Versnelde afschrijvingen Totaal
24.344 141.810 1.642.299 1.386.857 122.673 641.361 101.852 81.244 104.725 201.216
0,5% 3,2% 36,9% 31,2% 2,8% 14,4% 2,3% 1,8% 2,4% 4,5%
4.448.381
100,0%
Vorderingen De vorderingen zijn ten opzichte van 2012 gedaald met € 2.104.233 vanwege in 2013 ontvangen vordering (lening Alexandra € 2,1 miljoen). De debiteuren zijn ten opzichte van 2012 afgenomen. De grootste debiteuren zijn Spirit (€ 97.209; buitenregionale plaatsing), gemeente Leidschendam – Voorburg (€ 90.435; verbouwing Schakenbosch), Tactus (€ 40.809; huur en energie) en Provincie Utrecht (€ 33.945; buitenregionale plaatsing). Vorderingen / schulden uit hoofde van subsidies Op het Ministerie van OCW heeft Horizon een vordering inzake de lumpsum (€ 1.610.545). Voor de provincie Zuid-Holland gaat het om een (herziene) afrekening van meerjarige projectsubsidies (€ 239.553), Tegemoetkoming arbeidsvoorwaarden / OVA (€ 425.333), resterend deel van de boekjaarsubsidie 2013 (€ 753.195), bij de Stadsregio Rotterdam over extra geleverde productie 2012 (€ 180.663) en bij de overige provincies over extra financiering en buitenregionale plaatsingen (€ 93.992). De subsidie Gesloten Jeugd Instelling (GJI) is in 2010 voor het eerst ontvangen. Door een latere administratieve verwerking bij het ministerie van OCW is het subsidiebedrag te hoog vastgesteld. De teveel ontvangen subsidie GJI dient te worden terugbetaald. In 2011 heeft het ministerie van OCW bij de verwerking van de subsidie Gesloten Jeugd Instelling (GJI) de toegestane capaciteit hoger aangegeven dan door het ministerie van VWS in de jeugdzorg is toegekend. Bovendien heeft het ministerie van OCW bij de telling 1 oktober 2010 de leerlingen voor de subsidie Justitiële Jeugd Instelling (JJI) op nihil staan. Er zijn tevens bijzondere groeimiddelen voor het schooljaar 2011 – 2012 alsmede 2013 - 2014 toegekend waarvan onduidelijk is waarom deze middelen zijn toegekend. Op het betreffende administratieve brinnummer is voor die specifieke datum geen bijzondere toename van leerlingen geteld. Deze bovenstaande zaken (GJI, JJI en bijzondere groeimiddelen) resulteren in een terug te betalen subsidiebedrag (€ 2.357.786). Eind 2013 heeft het ministerie van OCW extra middelen toegekend voor de jonge leerkracht en deze hebben betrekking op het hele school 2013 – 2014. Voor het deel van 2014 is dit onder de kortlopende schulden opgenomen. Daarnaast is voor de groep begeleide MBO rugzakleerlingen de subsidie volledig vooruit ontvangen voor het schooljaar 2013 – 2014. Voor de provincie Zuid Holland gaat het om nog te besteden projectsubsidies (€ 33.184) en bij de Stadsregio Rotterdam alsmede overige provincies om nog niet ingezette productie of onderproductie (€ 1.285.483). Bij het ministerie van VWS betreft het vooral de onderproductie 2013 en de afrekening 2012 (€ 4.388.154). Kortlopende schulden Deze post is ten opzichte van 2011 afgenomen. De voornaamste mutaties zijn bij de crediteuren: de afgenomen vakantiedagen (minder verlofstuwmeer) en de afgerekende exploitatiekosten met gemeenten alsmede gemeentelijke subsidieafrekeningen uit eerdere jaren.
Jaarverslag Horizon 2013
59
Voorzieningen De voorzieningen zijn ten opzichte van 2011 toegenomen (€ 292.688) door mutaties in de voorziening jubileumuitkeringen (€ 37.138), spaarverlof (€ 254) en groot onderhoud (€ 255.296). Voor de voorziening groot onderhoud heeft Horizon een meerjarenonderhoudsysteem (MOS). Voor de Rotterdamse onderwijslocaties heeft de gemeente, na instemming, het groot onderhoud doorgezet naar de schoolbesturen. Hiermee zijn de schoolbesturen zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van de scholen. Deze stap wordt momenteel door meerdere gemeenten ingezet met het oog op de decentralisatie van het onderhoud van onderwijsgebouwen. Voor de fusie heeft een extern adviesbureau onderzoek gedaan naar het onderhoud en de conclusies van dit rapport zijn meegenomen in de voorziening.
Investeringsactiviteiten Materiële vaste activa In augustus 2013 is de locatie Kolkemate verkocht. Dit betreft het gebouw en een deel van de inventaris. Verder zijn in de loop van 2013 meerdere projecten afgerond, te weten Verbeterplan Kolkemate, Brandveiligheid Kolkemate, Opwaarderen/masterplan Anker en Interim huisvesting kantoren ’t Anker. Het project Glasbekabeling zal in 2014 worden voltooid. Materiële vaste activa in uitvoering betreft naast het project Glasbekabeling een verbouwing voor het herhuisvesten van een groep. Het ICT project bestaat uit integratie van de diverse softwaresystemen van Horizon met Avenier alsmede een aanpak ter verbetering van de informatievoorziening van beide stichtingen. Deze is toegevoegd aan andere bedrijfsmiddelen. In 2013 heeft er een uitruil plaatsgevonden tussen Kompas College en De Vaart College. De boekwaarde van de materiële vaste activa is derhalve gewaardeerd tot nihil. Bij de uitruil heeft Horizon de inventaris van De Vaart College overgenomen. De boekwaarde van het gebouw waarin Parkschool SO gehuisvest was, is geheel afgeboekt ten laste van de resultatenrekening. In Rijnhove zijn in 2013 enkele panden verbouwd. Daarnaast zijn bouwkundige en installatie aanpassingen gedaan in Rotterdam door de samenvoeging van de hoofdkantoren van Horizon en Avenier. Verder is een bedrijfswagen aangeschaft en zijn alle bedrijfswagens voorzien van een registratiesysteem.
Financieringsactiviteiten Aflossing langlopende schulden Dit betreft leningen en waarborghypotheken vanuit jeugdzorg. Er zijn geen nieuwe leningen aangetrokken. Er zijn wel waarborgenhypotheken geroyeerd als gevolg van het beëindigen van een subsidierelatie. De eerstvolgende rentewijzigingsdatum is 2014 voor de hypothecaire lening van Van Lanschot.
Het kasstroomoverzicht geeft in hoofdlijnen zicht op de totstandkoming van de mutatie in de liquide middelen. De toename in de liquiditeit van 2013 is vooral toe te schrijven aan een toename van het operationele deel en voor het grootste deel aan het exploitatieresultaat, de afschrijvingen en directe mutaties in het eigen vermogen.
Jaarverslag Horizon 2013
60
5.2.5. Begroting 2014 Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Automatiseringskosten Apparaatskosten Verzorgingskosten
2013
-75.620.000 -1.518.000 -9.373.000 -1.393.000 -4.476.000 -8.932.000 Lasten
Subsidies - Rijksbijdragen Overige bedrijfsopbrengsten Baten Saldo financiële lasten en baten Exploitatieresultaat Resultaatsbestemmingen Saldo
-85.799.682 -2.853.287 -10.455.043 -889.803 -6.639.721 -8.998.111 -101.312.000
102.307.000 914.000
-115.635.647 110.538.563 283.482
103.221.000
110.822.045
0
114.430
1.909.000
-4.699.172
-1.909.000
4.699.172
0
0
2014 is het jaar voor investeringen in de externe relaties ten behoeve van de decentralisatie van de jeugdzorg en passend onderwijs.
Jaarverslag Horizon 2013
61
5.2.6. Treasurymanagement Horizon voert een voorzichtig beleid voor het beheer van haar liquide middelen. Liquide middelen worden uitsluitend op deposito en spaarrekeningen beheerd en niet in effecten belegd. Horizon voldoet daarmee aan de regeling “Beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek 2010” van het ministerie van OCW. Conform deze regeling heeft Horizon zijn treasurystatuut opgesteld. In dit statuut wordt het treasurybeleid uiteengezet en een beschrijving gegeven van de bevoegdheden en verantwoordelijkheden in het kader van de treasuryfunctie. Het treasury statuut is aangepast naar aanleiding van de fusie tussen Horizon en Avenier. Het gaat om technische wijzigingen uit hoofde van de fusie. De inhoud van het treasurybeleid is onveranderd ten opzichte van 2012. In 2013 werd “belegd” door middel van het wegzetten van overtollige gelden op spaarrekeningen. De totale rente-inkomsten in het kalenderjaar 2013 zijn € 185.351,54.
Bedrag
Periode
Rente%
Rente-opbrengst €
Resultaat rekening - courantrekening 699.263.654 699.450.837 Bankrekeningen groepen / scholen
2013 2013 2013
0,00 0,00 0,00
Resultaat diverse spaarrekeningen (rente wordt 1x per jaar uitbetaald) 201.67.95.662
€ 0,00
2013
Van 1,00% tot 2,15%
6.556,96
201.67.95.646
€ 2.250.000,00
2013
67.100,13
1096.107.724
€ 13.288.758,73
2013
Van 1,00% tot 2,15% Van 1,10% tot 1,40%
3767.456.176
€ 0,00
2013
62.115,62
3660.801.410
€ 1.219.028,36
2013
13.006,36
€ 28.628.525,27
2013
6.304,98
€ 5.137.518,19
2013
74.532,20
Schatkist 5690.50.588
Totaal renteresultaat
Jaarverslag Horizon 2013
111.694,45
341.310,70
62
5.2.7. Toekomstverwachtingen De Jeugdzorg krijgt in de periode 2014 – 2017 te maken met een relatief forse krimp van het beschikbare budget. Op grond van de nieuwe Jeugdwet zijn de subsidierelaties met de huidige financiers beëindigd met ingang van 1 januari 2015. Vanaf 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de financiering van de jeugdzorg. Dit heeft betrekking op het gehele budget van Horizon voor de Jeugdzorg van circa 70 miljoen. Op macro niveau is in deze periode sprake van een budgetkorting van tenminste 15%. Daarnaast zal de min of meer automatische compensatie van de CAO stijging van de lonen die de afgelopen jaren praktijk was, niet meer vanzelfsprekend plaatsvinden. Voor het speciaal onderwijs geldt dat met ingang van het schooljaar 2014-2015 een plafond voor de uitgaven voor speciaal onderwijs in werking treedt op basis van het aantal leerlingen op 1 oktober 2011. Deze ontwikkelingen dwingen Horizon om anders na te denken over de producten en diensten die geleverd worden. In de begroting 2014 heeft Horizon voor zowel de jeugdzorg- als onderwijsactiviteiten een bezuiniging ingeboekt van 2%. Hierna wordt ingegaan op de verwachtingen ten aanzien van de continuïteit voor jeugdzorg en speciaal onderwijs. Voor het speciaal onderwijs wordt aangesloten bij de Handreiking continuïteitsparagraaf die door de minister van OCW aan de schoolbesturen is toegezonden.
5.2.7.1 Jeugdzorg Bij de waardering van activa en passiva is uitgegaan van de veronderstelling dat de activiteiten worden gecontinueerd in 2014 en de jaren erna. De Eerste Kamer heeft op 18 februari 2014 de Jeugdwet aangenomen. Deze wet regelt dat per 2015 alle taken op het gebied van de Jeugdzorg worden overgeheveld naar de gemeenten. Het Rijk en de provincies/stadsregio’s hebben om die reden de subsidierelaties per 2015 opgezegd. Op dit moment worden plannen en scenario’s voor de te verwachten transitie ontwikkeld, waarbij het uitgangspunt is dat duurzame voortzetting van de activiteiten van de stichting mogelijk is, zij het met aanpassingen van de organisatie en de activiteiten. Eind 2013 zijn Regionale Transitie Arrangementen (RTA’s) afgesloten tussen de 41 jeugdzorgregio’s die er in Nederland worden onderscheiden en de huidige aanbieders van jeugdzorg. Een van de belangrijke doelstellingen van deze RTA’s is het zorgen voor continuïteit van de zorg. Horizon is bij een groot aantal transitiearrangementen betrokken omdat Horizon voor een beperkt deel van haar activiteiten een landelijke functie vervult. De belangrijkste transitiearrangementen voor Horizon zijn de arrangementen in de provincie Zuid-Holland (Zuid Holland Zuid, Rijnmond, Haaglanden, Holland Rijnland en Midden Holland), omdat verreweg het grootste deel van de omzet van Horizon ten behoeve van deze provincie wordt gerealiseerd. Deze transitiearrangementen gaan allemaal uit van een reductie van de jeugdzorgbudgeten van 15% in de periode 2015 tot en met 2017. Voor Horizon is specifiek van belang welke keuzes het ministerie van VWS, voor de decentralisatie per 1 januari plus 2015 een feit is, nog zal maken ten aanzien van de reductie op landelijk niveau van de Jeugdzorg capaciteit. De totale omzet van Horizon op het terrein van jeugdzorg bedraagt ruim € 70 miljoen en bestaat voor circa € 30 plus miljoen uit Jeugdzorg en voor circa € 40 miljoen uit overige jeugdzorgactiviteiten (m.n. residentieel). De liquiditeitspositie van Horizon ultimo 2013 biedt een goede uitgangspositie voor de transitie van de jeugdzorg. Op grond van de begroting 2014 van Horizon en de subsidiebeschikkingen van de huidige financiers voor 2014 zal Horizon ultimo 2014 aan de vooravond van de transitie over circa € 25 miljoen aan liquide middelen beschikken. Horizon kan daarmee in de komende periode aan de betalingsverplichtingen blijven voldoen. Om te anticiperen op deze ontwikkelingen neemt Horizon ten aanzien van de jeugdzorgactiviteiten de volgende maatregelen: -
In 2014 hebben alle locaties een begroting met een sluitende exploitatie. Hierop zijn twee uitzonderingen waarbij overgangsmaatregelen gelden omdat hier reeds in 2014 sprake was van het wegvallen van tijdelijke subsidies van het ministerie van VWS en de Stadsregio Rotterdam.
Jaarverslag Horizon 2013
63
-
Met ingang van 1 juli 2014 wordt de dagbehandeling in Rotterdam afgebouwd en zal het personeel afvloeien dan wel worden herplaatst elders binnen de organisatie. Daarnaast wordt met ingang van 1 januari 2015 de dagbehandeling in Alphen aan den Rijn gesloten en zal ook hier het personeel afvloeien of herplaatst worden. Met ingang van 1 januari 2015 zal ook het MKD in Hellevoetsluis worden gesloten en zal het personeel afvloeien of worden herplaatst op andere plekken in de organisatie. Het sluiten van deze dagbehandelingsactiviteiten in Rotterdam en Alphen aan den Rijn en het MKD Hellevoetsluis levert een besparing op van circa € 2 miljoen.
-
Met ingang van 1 januari 2015 worden 2 behandelgroepen in Alphen aan den Rijn en 1 behandelgroep in Oostvoorne gesloten. Ook dit levert een besparing op van een kleine € 2 miljoen. Getracht wordt dit personeel te herplaatsen door deze medewerkers een plek te geven in De Vaart waar relatief veel tijdelijke contracten zijn. Met ingang van 1 mei 2014 start Horizon een pilot met een nieuwe locatie in Kralingen in Rotterdam waar in een samenwerking met Fier Fryslân meiden die slachtoffer zijn van loverboys worden opgenomen. Hiervoor worden twee behandelgroepen van Alphen aan den Rijn overgeplaatst naar Rotterdam. Hiermee wordt bewerkstelligd dat er voor deze doelgroep een locatie dicht bij de toekomstige financier is. Horizon beweegt hiermee mee in de richting van de decentralisatie.
-
De HRM-functie wordt heringericht zodat deze optimaal bijdraagt aan een grotere flexibiliteit van de organisatie en het makkelijker kunnen krimpen en groeien.
-
Horizon zet krachtig in op bewustwording bij het personeel van de wenselijke en noodzakelijke veranderingen en op een resultaatgerichtere managementstijl. Er wordt sterk gestuurd op het behalen van in het jaarplan en de begroting afgesproken doelstellingen op het terrein van financiën en personeel (arbeidsverzuim).
Voor zover uit het effectueren van deze maatregelen een reductie van het aantal medewerkers voortvloeit, zal Horizon zo veel mogelijk gebruik maken van het laten afvloeien van personeel dat geen vast dienstverband heeft. Dit betreft ruim 20% van de medewerkers. Afhankelijk van de ontwikkelingen die zich de komende maanden voordoen en de contracten die de gemeenten, als nieuwe financiers van Horizon, met ons sluiten zullen verdere aanvullende maatregelen worden genomen om de continuïteit van de onderneming te waarborgen.
Jaarverslag Horizon 2013
64
5.2.7.2. Speciaal onderwijs Bij de waardering van activa en passiva is uitgegaan van de veronderstelling dat de activiteiten worden gecontinueerd in 2014 en de jaren erna. Op 1 augustus 2014 treedt ‘passend onderwijs’ in werking. In combinatie met de bezuinigingen in de jeugdzorg heeft dit in potentie gevolgen voor het speciaal onderwijs van Horizon. De middelen voor het speciaal onderwijs worden vanaf dat moment, via een ingroeimodel, via de samenwerkingsverbanden verdeeld. Op grond van onze gesprekken met de samenwerkingsverbanden verwacht Horizon voor het schooljaar 2014 – 2015 dat voor de meeste scholen de leerlingenaantallen ongeveer gelijk zullen blijven, maar dat er op enkele specifieke plekken rekening moet worden gehouden met een krimp van het aantal leerlingen. Een deel van de krimp hangt samen met de maatregelen die Horizon zelf neemt in verband met de decentralisatie en bezuinigingen in de jeugdzorg, te weten het sluiten van een aantal behandelgroepen in Alphen aan den Rijn en Oostvoorne. En een deel van de krimp hangt samen met de verwachte sluiting van een andere jeugdzorginstelling waar Horizon het onderwijs verzorgt. A1 Personele bezetting en leerlingenaantallen Onderstaande tabel geeft de verwachting weer van de ontwikkeling van het aantal leerlingen alsmede het aantal formatieplaatsen conform de Handreiking continuïteitsparagraaf. Kengetal
Verslagjaar
(stand 31/12)
2013
2014
2015
2016
Personele bezetting (fte) -
Management
30,4
30,4
29,6
27,3
-
Onderwijzend personeel
287,7
287,7
280,1
259,2
-
Overige medewerkers
158,1
158,1
154
142,4
1903
1853
1803
1803
Leerlingenaantallen (01-10-2013)
De krimp van de personele bezetting hangt voor het grootste deel (onderwijzend personeel en overige medewerkers) direct samen met de voorziene krimp van de leerlingenaantallen die hierboven werd toegelicht. Voor een klein deel (management) vloeit de krimp van de personele bezetting voort uit een reorganisatie die los staat van de ontwikkeling van de leerlingenaantallen, maar die samenhangt met een reorganisatie die de slagvaardigheid van de organisatie vergroot en waarbij het aantal managers in het onderwijs wordt gereduceerd.
Jaarverslag Horizon 2013
65
A2 De meerjarenbegroting In onderstaande tabel wordt conform de Handreiking continuïteitsparagraaf de verwachte ontwikkeling van de belangrijkste balansposten weergegeven voor de komende drie jaar. x € 1.000
Verslagjaar 2013
-
Immateriële vaste activa
-
Materiële vaste activa
-
Financiële vaste activa
2014
2015
2016
3.246
3.006
2.766
2.526
3.246
3.006
2.766
2.526
VLOTTENDE ACTIVA
18.844
18.009
18.000
18.000
TOTAAL ACTIVA
22.090
21.015
20.766
20.526
2013
2014
2015
2016
TOTAAL VASTE ACTIVA
x € 1.000
Verslagjaar
-
Algemene reserve
2.216
1.716
1.361
1.611
-
Bestemmingsreserve
3.834
3.499
3.164
2.830
TOTAAL EIGEN VERMOGEN
6.050
5.215
4.480
4.441
VOORZIENINGEN
1.151
1.486
1.821
2.155
LANGLOPENDE SCHULDEN
0
0
0
0
KORTLOPENDE SCHULDEN
14.889
14.314
14.420
13.930
TOTAAL PASSIVA
22.090
21.015
20.766
20.526
Vaste Activa Voor de vaste activa is het afschrijvingsniveau van 2013 doorgetrokken. Per jaar is 240.000 euro uitgetrokken voor vervangingsinvesteringen. Eigen vermogen Het jaarlijkse geprognosticeerde resultaat wordt verwerkt in de algemene reserve. Daarnaast worden jaarlijks ten laste van de bestemmingsreserve uitgaven gedaan. Het merendeel van het eigen vermogen is publiek geld. Voorzieningen Door de decentralisatie van de onderwijshuisvesting zal het groot onderhoud voor het buitenonderhoud toenemen. Hiervoor wordt in de prognose uitgegaan dat per saldo 335.000 euro op jaarbasis aan de voorziening wordt toegevoegd middels dotaties en onttrekkingen / vrijval. Alle overige voorzieningen worden gelijk gehouden.
Jaarverslag Horizon 2013
66
Kortlopende schulden Deze schulden zullen langzaam afnemen door de overgang naar passend onderwijs waarbij de grootste post onverschuldigde LGF na 5 jaar zal vrijvallen ten gunste van het resultaat. De verwachting is derhalve dat door de invoering van het passend onderwijs en een kleine teruggang in leerlingen het eigen vermogen en de liquiditeit teruglopen. Bovendien wordt een deel van de bestemmingsreserve ingezet voor de eerste periode van het passend onderwijs. In onderstaande tabel wordt conform de Handreiking continuïteitsparagraaf de verwachte ontwikkeling van de baten, lasten en het resultaat weergegeven voor de komende drie jaar. x € 1.000
Verslagjaar 2013
Rijksbijdrage
2014
2015
2016
33.263
31.171
29.762
28.049
Overige overheidsbijdragen en subsidies
1.463
1.150
1.335
1.185
Overige baten
1.164
750
500
500
TOTAAL BATEN
35.890
33.071
31.597
29.734
Personeelslasten
30.719
27.742
26.123
23.655
473
480
480
480
Huisvestingslasten
2.197
2.212
2.212
2.212
Overige lasten
3.937
3.187
3.187
3.187
TOTAAL LASTEN
37.326
33.621
32.002
29.534
Saldo baten en lasten
-1.436
-550
-405
200
108
50
50
50
-
-
-
-
-1.328
-500
-355
250
Afschrijvingen
Saldo financiële bedrijfsvoering Saldo buitengewone baten/lasten TOTAAL RESULTAAT Incidentele baten en lasten in totaal resultaat
Jaarverslag Horizon 2013
67
Baten In 2014 en verder zullen de subsidies langzaam teruglopen door een kleine teruggang in leerlingen. De bekostiging van de gesloten schoollocaties blijft op hetzelfde peil als 2014. De begeleiding van het aantal rugzakleerlingen uit het primair onderwijs en voortgezet onderwijs zal waarschijnlijk afnemen. Voor rugzakleerlingen uit het MBO is op dit moment geen voortgangsverplichting en daarom zijn de baten vanaf 2015 nihil. Overige bijdragen en subsidies alsmede overige baten nemen vanaf 2014 geleidelijk af (geen gemeentelijke vergoedingen, maar wel een bijdrage voor financiering van decentralisatie onderwijshuisvesting). Lasten T.b.v. personele kosten zullen voor 2014 eerst minder externen worden ingehuurd dan daarvoor. Vanaf 2015 wordt door een nu verwachte vermindering van het aantal leerlingen en geen incidentele baten een personele bezuiniging doorgevoerd. De huisvestingslasten en overige lasten zullen in vergelijking met 2013 niet veel gaan afwijken als het gaat om structurele lasten. B1 Rapportage risicobeheersingssysteem De besturingsfilosofie van Horizon is gebaseerd op integraal management. De sectormanagers die verantwoordelijk zijn voor de verschillende scholen binnen Horizon sturen op basis van een jaarplan en een begroting die door de directie zijn vastgesteld. De begroting omvat alle kosten en baten die samenhangen met de betreffende scholen. Op maandbasis wordt gerapporteerd over de inhoudelijke voortgang, de financiën en personeel en wordt aandacht gegeven aan de juiste, tijdige en volledige registratie van leerlingen. Elke twee maanden, of maandelijks indien de resultaten van de maandrapportages daar aanleiding toe geven, vindt een gesprek plaats tussen de directie en de betreffende manager over de maandrapportage. Indien bijsturing nodig is worden concrete afspraken gemaakt. Deze werkwijze zal de komende periode worden doorgezet, maar op twee punten worden aangepast. In de eerste plaats wordt het begrotingsproces voor onderwijs naar voren gehaald, zodat de jaarplannen en begrotingen voor het jaar t+1 al bij de start van het schooljaar in augustus van het jaar t bekend zijn. De jaarplannen en begrotingen hebben de neiging wat achter te open bij de ontwikkelingen als gevolg van het feit dat het schooljaar en het boekjaar niet samenvallen. In de tweede plaats zullen de jaarplannen en begrotingen zich aan de inkomstenkant niet meer volledig concentreren rondom het begrip leerlingenaantallen, maar worden in het kader van passend onderwijs ook arrangementen ontwikkeld voor leerlingen, ouders en professionals die aan de samenwerkingsverbanden worden aangeboden. De jaarplannen worden omgevormd tot ondernemingsplannen. B2 Beschrijving van de belangrijkste risico’s en onzekerheden De belangrijkste risico’s voor de komende jaren betreffen de ontwikkeling van de leerlingenaantallen in het kader van passend onderwijs en de vraag of samenwerkingsverbanden wat betreft de ambulante onderwijsbegeleiding kiezen voor “opting out”. Op grond van onze overleggen met de samenwerkingsverbanden verwacht Horizon zoals hierboven reeds beschreven op twee specifieke locaties een krimp van het aantal leerlingen. Daarnaast hebben slechts twee van de voor Horizon relevante samenwerkingsverbanden aangegeven te opteren voor opting out. De krimp in leerlingenaantallen zullen wij opvangen door de formatie te reduceren en door de betreffende functies op te nemen in het risicodragende deel van de formatie. De medewerkers die verbonden zijn aan de samenwerkingsverbanden die een keuze maken voor opting out zal Horizon trachten over te plaatsen naar die samenwerkingsverbanden. Een ander risico is gelegen in het relatief hoge ziekteverzuim op een aantal locaties. Hierop zijn maatregelen genomen door leidinggevenden te trainen in de regelgeving en het voeren van gesprekken met medewerkers met (langdurig of frequent) verzuim. Er is een norm gesteld van 4% ziekteverzuim die geldt voor alle locaties en alle scholen van Horizon. De ontwikkeling van het ziekteverzuim is een primair gespreksonderwerp bij maandrapportages.
Jaarverslag Horizon 2013
68
Op het gebied van onderwijshuisvesting zijn geen grote nieuwe verbouwingen gepland. Een aantal gemeenten (Dordrecht, Teylingen, Leidschendam) heeft aangegeven de uit het gemeentefonds ontvangen middelen voor onderwijshuisvesting te willen doordecentraliseren. Horizon heeft aangegeven hier terughoudend tegenover te staan, omdat dit in beginsel extra financiële risico’s voor Horizon betekent. Met geen van deze gemeenten zijn tot dusverre definitieve afspraken gemaakt en is het overleg nog gaande. Voor zover tot doordecentralisatie wordt overgegaan, zal Horizon op dat moment de eventuele financiële gevolgen in beeld brengen en passende maatregelen treffen om de gevolgen op te vangen. B3 Rapportage van het toezichthoudend orgaan De rapportage van het toezichthoudend orgaan is opgenomen in de paragrafen 4.1 en 4.2.
Jaarverslag Horizon 2013
69
Jaarverslag Horizon 2013
70
6
Onderwijs
6.1.
Structuur en beleid
Onderwijs is een wezenlijke factor in de ontwikkeling en participatie van jongeren. Onderwijs is binnen Horizon leidend, zowel op binnen de scholen, als binnen de zorglocaties. Een behandeling is pas geslaagd, als er aantoonbare resultaten geboekt zijn in de educatie van de jeugdige (diploma’s, certificaten, overgang e.d.) Horizon pleit voor thuisnabij onderwijs; regulier als het kan, maar speciaal als het moet. Speciaal Onderwijs waarin ontvankelijkheid voor leren een belangrijke plaats heeft, waar perspectief leidend is, de regie zoveel mogelijk bij jeugdige en opvoeders gelegd wordt en er een intensieve afstemming met het reguliere onderwijs bestaat. Dat kan alleen als de onderwijzer en leerkracht daadwerkelijk als expert en professional optreden, zowel op didactisch als op pedagogisch gebied. Nadrukkelijk zetten wij in op een grote ouderparticipatie, wetende uit eigen onderzoek dat een betrokken ouder positief bijdraagt aan de leerresultaten van de jeugdige. In het Masterplan Horizon Passend Onderwijs van maart 2012 zijn 4 algemene doelstellingen vastgelegd. 1. Alle scholen hebben per 1 augustus 2013 een basisarrangement (onderwijsinspectie). 2. De wettelijke nalevingaspecten zijn voor 1 april 2012 opgevolgd door alle scholen. 3. De directie stelt voor 1 april 2012 de onderwijseenheden en de uitstroomperspectieven per onderwijseenheid vast. Deze keuze leidt tot aanpassingen in DUO. 4. De directie heeft voor 1 april 2012 de kaders vastgesteld voor het schoolplan, de schoolgids en het perspectiefplan. Het schoolplan is Horizon breed geldig; er wordt een schoolgids gemaakt per onderwijseenheid. Aan deze doelstellingen is hard gewerkt met groot resultaat. De doelstellingen 2 t/m 4 zijn volledig behaald en in het najaar 2013 hebben slechts 2 van de Horizon scholen nog een zwak arrangement. Het onderwijs van Horizon kenmerkt zich door: Betekenisvol onderwijs in een veilige en stabiele omgeving waar de jeugdige eigen regie en verantwoordelijkheid kan nemen en zo de kans en mogelijkheden krijgt te presteren en zich te ontplooien en toe te groeien naar zelfstandige deelname aan de maatschappij. Horizon Onderwijs is in 2013 onderdeel van Horizon, Instituut van Jeugdzorg en Onderwijs (dochterstichting van de Stichting Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs). Door de juridische fusie met Avenier per 31.12.2013 is Horizon Onderwijs vanaf 2014 onderdeel van Stichting Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs. Horizon Onderwijs kent de volgende onderwijssectoren: Sector Alphen Gouda (Park College Alphen aan den Rijn, Cardea Campus en Parkschool Gouda Sector SO Rotterdam en Dordrecht (Bergse Veld, Instituut Mr. Schats; locatie noord en zuid en Park College Dordrecht) Sector VSO Rotterdam (Schreuder College locaties Slinge, Villeneuvestraat, Taborstraat, Mozartlaan en Kastanjedaal) Sector Zuid-Hollandse eilanden (Gelinckschool locaties Oostvoorne, Spijkenisse en Schiedam en de MKD-en) Sector onderwijs in beslotenheid (Educatief Centrum/Vaart College/Midgaard College/Schakenbosch College). Deze sectoren worden aangestuurd door sectormanagers. Het echelon onder de sectormanager bestaat uit afdelingscoördinatoren, die op de schoollocaties direct leiding geven aan leerkrachten en klassenassistenten. Overige onderwijsondersteunende diensten ressorteren rechtstreeks onder de sectormanager. Een overzicht van alle onderwijslocaties is opgenomen in het organisatieschema op bladzijde 88 en in de bijlage Kerngegevens Accommodaties.
Jaarverslag Horizon 2013
71
Horizon ziet de organisatie ontwikkeling als een dynamisch proces waarbij drie elementen bepalend zijn: structuur, cultuur en gevolgde strategie. Daarbij worden de volgende uitgangspunten geformuleerd. Horizon zorgt voor: het opzetten en onderhouden van een goed werkend extern netwerk met andere centra voor zorg en onderwijs, regulier onderwijs en samenwerkingsverbanden een goede balans tussen aandacht voor interne en externe ontwikkelingen plaatsing van verantwoordelijkheden laag in de organisatie integraal management op alle niveaus parallelle cultuur – visie op hulpverlening een uitdagend en boeiend werkklimaat voor medewerkers Op organisatieniveau betekenen bovenstaande uitgangspunten eenheid van beleid (één bestuur) en eenheid van leiding op alle niveaus en locaties (directieraad, sectormanagement, afdelingscoördinatie). Het managementteam wordt gevormd door directie en sectormanagement. Horizon biedt cluster 4 onderwijs (SO, VSO en MBO) aan leerlingen van 4 tot ca. 18 jaar. We onderscheiden hierbij 5 vormen: 1. Onderwijs aan leerlingen met een cluster 4 indicatie 2. Onderwijs aan leerlingen die geplaatst zijn in een residentiële instelling (MKT Oostvoorne, MKD, Rijnhove, Het Bergse Bos en Cardea,) Plus 3. Onderwijs aan leerlingen die geplaatst zijn in een Jeugdzorg (Besloten Groep te Rotterdam, Hand in Hand in Alphen aan den Rijn, De Vaart te Sassenheim, JJC te Den Haag en Schakenbosch te Leidschendam). Daarnaast is er een ambulant aanbod gericht op onderwijs. 4. Ambulante onderwijsondersteuning binnen het regulier onderwijs 5. Ambulante jeugdzorg voor `onze` jeugdigen met een cluster 4 indicatie.
6.2.
Toegankelijkheid en toelatingsbeleid
Horizon onderscheidt verschillende doelgroepen binnen het onderwijs: open (externe en ambulante leerlingen) residentieel (interne leerlingen) Plus be-/gesloten (Jeugdzorg ) De wijze van in- en uitstromen verschilt per doelgroep en dit vraagt om doelgroep specifieke plaatsingsprotocollen. Jeugdigen kunnen worden aangemeld en geplaatst/geïndiceerd door één van de Bureaus Jeugdzorg (interne leerlingen). Voor externe leerlingen loopt een aanmelding en indicatie via de Commissie van Indicatiestelling van het Expertise Centrum Speciaal Onderwijs (ECSO). Jeugdigen die verblijven in de behandelafdelingen van Horizon komen automatisch in aanmerking voor plaatsing op een cluster 4- school zonder toetsing vooraf door de Commissie van Indicatiestelling. Deze toetsing gebeurt vaak wel achteraf in verband met beëindiging van de behandeling, maar voortzetting van het onderwijs op de cluster-4 school. De jeugdigen die behandeling van Horizon ontvangen en onderwijs op één van de Horizonscholen volgen, worden ‘interne leerlingen’ genoemd of leerlingen op plaatsbekostiging. Leerlingen met een zorg-onderwijs arrangement vallen ook onder de interne leerlingen. Een zorg- en onderwijsarrangement is een met de (pleeg)ouders en jeugdige overeengekomen plan van aanpak voor zorg én onderwijs, waarbij afspraken zijn gemaakt over de wederzijdse verwachtingen en verantwoordelijkheden. Binnen het arrangement is afgesproken hoe zorg en onderwijs samen worden vormgegeven ten einde de doelen van de cliënt te behalen. Horizon kent ook gesloten plaatsing van jongeren. Voor leerlingen in de gesloten Jeugdzorg geldt dat een indicatie voor geslotenheid en een rechterlijke machtiging nodig is. Naast interne leerlingen kent Horizon externe leerlingen. Deze leerlingen volgen onderwijs op een Horizonschool maar krijgen geen behandeling bij Horizon . Deze leerlingen hebben een indicatie voor speciaal onderwijs van 1 de Commissie van Indicatiestelling nodig .
1
Voor de externe en de ambulante leerlingen geldt dat op termijn (schooljaar 2014/2015) een ander instroomproces zal gaan gelden doordat met de wet op passend onderwijs de indicatiestelling vervalt en de verwijzing van leerlingen naar het speciaal onderwijs via de samenwerkingsverbanden gaat verlopen.
Jaarverslag Horizon 2013
72
Externe leerlingen met een beschikking voor cluster 4 onderwijs kunnen er echter ook voor kiezen om op hun eigen reguliere school te blijven en daarbij begeleiding vanuit Horizon te krijgen. Deze leerlingen worden ambulante leerlingen genoemd. Om een zorgvuldig, eenduidig en samenhangend plaatsingsbeleid te kunnen voeren, heeft Horizon voor plaatsing van externe leerlingen en ambulante leerlingen binnen het onderwijs het bureau instroom ingericht. Voor de plaatsing van de interne jeugdigen en jeugdigen met een zorg-onderwijsarrangement is een instroomteam actief en vindt een gezamenlijke intake voor zorg en onderwijs plaats. De Commissie van Begeleiding van de school stelt het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) op en zorgt voor plaatsing in de juiste groep. Externe leerlingen worden door ouders, veelal in samenspraak met of op advies van de school van herkomst, aangemeld bij de Commissie van Indicatiestelling. Zij kunnen hierbij ondersteuning krijgen van Horizon of eventueel de school van herkomst. De CvI geeft een advies voor een schoolsoort binnen cluster-4. Wanneer de ouders besluiten hun kind aan te melden op één van de Horizonscholen wordt door bureau instroom gekeken welke onderwijslocatie voor de leerling het meest geschikt is. Na een plaatsingsoverleg met de afdelingscoördinatoren van de verschillende Horizonscholen worden ouders en de jeugdige uitgenodigd voor een intake/kennismakingsgesprek. Voor iedere leerling wordt een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) opgesteld. De procedure voor de instroom van ambulante leerlingen volgt voor een groot deel de procedure voor de externe leerlingen. Als de indicatie voor Cluster 4 onderwijs is afgegeven geeft het bureau instroom het dossier door aan de ambulante dienst. De ambulant begeleider van Horizon maakt een afspraak met ouders, jeugdige en de school van de leerling. In gezamenlijkheid wordt een handelingsplan/ontwikkelingsperspectiefplan opgesteld. Tevens wordt een begeleidingsplan getekend waarin de samenwerking van de ambulante dienst en de school van de leerling is vastgelegd.
6.3.
Horizon Onderwijs in 2013
In de afgelopen jaren is in de Horizon scholen veel aandacht besteed aan leren en leeropbrengsten; daarmee voldoen onze scholen ook aan het kwaliteitskader speciaal onderwijs van de Inspectie van het Onderwijs. Daar zijn we trots op, want we kunnen ons meten met scholen voor regulier onderwijs. De keerzijde van deze medaille is, dat er minder zichtbaar is geworden wat er ‘speciaal’ is aan Horizon speciaal onderwijs. In 2013 zijn we het schooljaar begonnen met een gezamenlijk onderwijscongres over dit thema en vervolgens zijn we gestart met de beschrijving van de dingen die Horizon onderwijs speciaal (zullen) maken. In 2014 wordt dit verder uitgewerkt en werken we met alle scholen toe naar het eindplaatje van de ideale school voor speciaal onderwijs. We merken binnen onze scholen een toename van het aantal jeugdigen met zware, meervoudige, problematiek. Dit heeft er in 2013 toe geleid dat er op twee schoollocaties beheersingsproblemen zijn ontstaan met een negatieve invloed op het pedagogisch klimaat en de kwaliteit van het onderwijs. Er is op deze locaties fors ingegrepen in het management en in het docententeam en er is toegewerkt naar een beheersbare situatie en verbetering van de kwaliteit. Voor de leerlingen is extra ondersteuning georganiseerd om eventueel opgelopen achterstanden in te halen. In het jaar 2013 is veel geïnvesteerd in de contacten met de samenwerkingsverbanden en is Horizon betrokken geweest bij de oprichting hiervan. In totaal zijn de Horizonscholen betrokken bij 22 samenwerkingsverbanden, 14 voor SO en 8 voor VSO. Binnen de samenwerkingsverbanden is o.a. gesproken over het ondersteuningsplan; de meeste samenwerkingsverbanden hebben deze inmiddels vastgesteld.
Ambulante onderwijsdienst De ambulante onderwijsdienst heeft zich in 2013 voorbereid op de veranderingen die in 2014 gaan plaatsvinden. We zien in 2013 al een trend dat het aantal leerlingen met Leerling Gebonden Financiering (LGF), de zogenaamde ‘rugzakfinanciering’ afneemt. De samenwerkingsverbanden, die in 2013 opgericht zijn, zijn kritisch op het aanvragen van LGF met het oog op passend onderwijs.
Jaarverslag Horizon 2013
73
SO-Rotterdam Het SO Rotterdam bestaat uit drie locaties: Bergse Veld School, Instituut Mr. Schats locatie Noord en Instituut Mr. Schats locatie Zuid.. Bergse Veld Het team van het Bergse Veld is in 2013 verder gegaan met handelingsgericht werken, o.a. het implementeren van groepsplannen en trainingen voor de Commissie van Begeleiding CvB) en het team. Dit is onderdeel van een tweejarig traject voor het SO van Horizon. De CvB is intensiever aan de slag gegaan met de leerkrachten, om te bevorderen dat er meer gewerkt wordt in de preventieve sfeer. Investeren aan de voorkant levert meer op dan reageren aan de achterkant. Ouderbetrokkenheid is een belangrijk speerpunt van Horizon. Het feit dat het Bergse Veld ook nauw samenwerkt met de zorglocatie het Bergse Bos, maakt dat de afstand naar de ouders van deze interne leerlingen groter lijkt. De school probeert hier verandering in te krijgen, maar slaagt daar helaas nog onvoldoende in. De betrokkenheid bij de externe ouders is groter, maar ook hier kan nog een slag worden gemaakt. Op personeelsgebied heeft de locatie een aantal wisselingen doorgemaakt. Leerkrachten die het volgens Horizon wel in zich hadden om goede cluster 4 leerkrachten te worden, konden dit helaas voor zichzelf niet volhouden. De eerder genoemde verzwaring van de problematiek van de jeugdigen trok een te grote wissel op deze docenten. Het team heeft de wisseling van personeel heel goed opgevangen en is daar heel professioneel mee omgegaan. Er zijn echt stappen vooruit gemaakt op pedagogisch gebied. Het inspectiebezoek gericht op de opbrengsten leidde tot een positieve waardering. Schats Noord Ook het team van Schats Noord is verder gegaan met handelingsgericht werken; het implementeren van groepsplannen en het trainen van team en CvB. Het team heeft met veel enthousiasme behoorlijk wat tijd en energie gestoken in de implementatie van een nieuwe taalmethode. De locatie heeft veel ingezet op de individuele begeleiding van ingewikkelde leerlingen met ASS- problematiek (Autisme Spectrum Stoornis). Hierbij is ondersteuning geboden door het ABA huis die met de ABA-methodiek werkt. De ABA-methodiek (Applied Behavior Analysis) is een gestructureerde methode die volgens een individueel leerplan kinderen met een autistische stoornis stapje-voor-stapje vaardigheden aanleert. Middels de compensatieregeling AWBZ vanuit het REC zijn hier gelden voor aangevraagd. Ouderbetrokkenheid. Er zijn veel activiteiten geweest om de ouderbetrokkenheid te stimuleren, zoals vieringen waarbij veel ouders aanwezig waren. Ook is de training Persoonlijk Meesterschap voor Ouders georganiseerd, die met groot succes is afgerond. Een groot aandachtspunt op deze locatie was het hoge verzuimcijfer, dat werd veroorzaakt door langdurige uitval van een aantal medewerkers. Hierdoor nam de werkdruk voor de anderen toe en moesten de leerlingen wennen aan een aantal vervangers. De locatie heeft dit met verve doorstaan. Schats Zuid Schats Zuid is heeft binnen het handelingsgericht werken in 2013 de groepsplannen geïmplementeerd, vooralsnog op het gebied van technisch lezen. In het kader van Passend Onderwijs is een pilot gedaan in de samenwerking van SO met SBO; hoe kunnen we beter de aansluiting maken met het regulier onderwijs. Nieuw voor Schats Zuid was de komst van kleuters in de school en het onderwijs geven aan het jonge risicokind. Deze groep telt inmiddels 12 leerlingen. Een intensief traject voor leerkrachten en begeleiders. In de loop van 2014 zal de locatie verhuizen naar de Kastanjedaal in Rotterdam. Het team is in 2013 gestart met de voorbereidingen en bezint zich op mogelijkheden en nieuwe kansen. Kunnen wij bijvoorbeeld iets voor de buurt gaan betekenen? Het team kijkt uit naar de verhuizing en verwacht dat de betere huisvesting ook een enorme boost zal geven aan de verdere verbetering van het pedagogisch klimaat. Het team heeft de training persoonlijk meesterschap gedaan. In functioneringsgesprekken, teamvergaderingen, intervisie bijeenkomsten zijn we steeds op zoek naar de juiste balans.
Park College en Parkschool Het Park College en de Parkschool kennen SO locaties in Alphen en Gouda en VSO locaties in Alphen, Gouda en Dordrecht. De locaties in Alphen en Gouda vallen onder één sectormanager. De locatie Dordrecht valt onder de sectormanager van het SO Rotterdam.
Jaarverslag Horizon 2013
74
Park College Alphen aan de Rijn (VSO) Op het Park College geven wij onderwijs aan leerlingen met zeer complexe problematiek. Het gaat om jongeren die soms langdurig geen onderwijs hebben gevolgd of in een residentiële instelling verbleven vanwege complexe gedragsproblemen. Het aantal externe VSO leerlingen is in 2013 toegenomen. Ook jongeren die net uitstromen uit de gesloten jeugdzorg en een open traject op Rijnhove krijgen, zijn leerlingen van het Park College. De Horizon scholen zijn er speciaal voor deze jongeren en we slagen er op andere scholen goed in om dit vorm te geven. In 2013 hebben wij moeten concluderen dat ons dit op het Park College niet goed gelukt is. Op het Park College is gestart met de implementatie van een nieuw geïntegreerd zorg- en onderwijsconcept op het terrein van het Park College en Rijnhove in Alphen aan den Rijn. De zorg- en onderwijs sectormanager werkt samen met het docententeam om een verander- en verbeterslag op het Park College te realiseren. Door de introductie van het nieuwe zorg- én onderwijsconcept worden zorg en behandeling meer geïntegreerd in het onderwijs. Daarnaast wordt er vanuit andere Horizon scholen extra inzet geleverd en ondersteunen zorgmedewerkers van Horizon Rijnhove het Park College door de coaching van jongeren. Examenkandidaten krijgen, waar dat nodig is, na schooltijd bij- en inhaallessen. Met de erkenning van de moeilijke situatie, de introductie van de gecombineerde zorg- en onderwijsaanpak en de betrokkenheid van de ouders/opvoeders zijn we een nieuwe weg ingeslagen om het Park College weer op de juiste wijze op de kaart te zetten. De VMBO examenklassen van het Park College Alphen aan den Rijn werken nauw samen met het Groene Hart Lyceum en Topmavo. De leerlingen volgen het onderwijsprogramma zoals dit op het Groene Hart wordt aangeboden. Parkschool Alphen aan de Rijn (SO) Het aantal SO leerlingen op de Parkschool is afgenomen, doordat de instroom van jongere kinderen vanuit Rijnhove en vanuit het Primair Onderwijs stagneert. De opstart van een groep 2/3 op het SO zal er aan bijdragen dat het totaalaanbod van het zwaardere (zorg)onderwijsarrangement gaat vergroten/verstevigen. Hierdoor zullen we een groei van het aantal SO-leerlingen mogen verwachten en minder uitstroom van SO-leerlingen richting naastgelegen samenwerkingsverbanden. In november heeft de Parkschool een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Autisme2Play. Het doel van deze samenwerking is om kinderen met autisme en een cluster 4 indicatie, die begeleid worden bij 2Play, de mogelijkheid te bieden om onderwijs te volgen bij Horizon. In het kader van de invoering van Passend Onderwijs is het Park College Alphen ad Rijn vertegenwoordigd binnen het samenwerkingsverband VO/VSO Midden-Holland & Rijnstreek. Parkschool Campus Cardea (SO) De locatie is in 2013 verder gegaan met het werken met onderwijsperspectiefplannen. Met de op handen zijn verhuizing van het SO naar het SBO in het pand naast Campus Cardea worden de zorg en het onderwijs voor jonge kinderen uit het samenwerkingsverband geconcentreerd. Een gezamenlijke CVB en een gezamenlijk management zijn belangrijke voorwaarden daartoe. Park College Dordrecht(VSO) Het gebouw van het Park College Dordrecht is in 2013 volledig gerenoveerd. Het nieuwe prachtige gebouw geeft alle mogelijkheden om voor een milder pedagogisch klimaat te zorgen. Ook het team heeft onderling een goede werksfeer en heeft met elkaar gezorgd voor een sterke daling van het arbeidsverzuim. Zowel in de onder- als in de bovenbouw zijn leerlijnen PrO ingevoerd. Speerpunt in 2013 was de ouderparticipatie. De opkomst op themamiddagen en –avonden voor ouders is nog te laag, maar de aanwezigheid bij de gesprekken over de Onderwijs Perspectief Plannen (OPP) van de jeugdigen was 85%, hetgeen een belangrijke vooruitgang is. Zes ouders hebben zicht opgegeven voor de cursus Persoonlijk Meesterschap in 2014. Het Park College Dordrecht heeft samenwerkingsafspraken gemaakt met het Drechtsteden College en het Da Vinci college voor het schooljaar 2014-2015. Parkschool (SO en VSO) en Plusschool Gouda/Alphen Met de locatie SO Gouda proberen we ons te huisvesten bij het reguliere basisonderwijs of het speciale basisonderwijs in Gouda; we zijn daarover met de gemeente Gouda volop in gesprek. De VSO locatie gaat zich meer en meer profileren als een school voor jongeren met autisme spectrum stoornissen. Bij de Plusscholen in Alphen en Gouda spelen we in op de vragen van het voortgezet onderwijs door hulp te bieden in de voortgezet onderwijs klassen die tijdelijk minder goed functioneren. Wij bieden daar op locatie hulp en advies. We proberen met de Plusschool Alphen gehuisvest te worden in het voortgezet onderwijs; dit doen we samen met de gemeente Alphen (afdeling onderwijshuisvesting).
Jaarverslag Horizon 2013
75
Schreuder College Het Schreuder College heeft vijf VSO locaties in Rotterdam: De Mozartlaan, De Villeneuvestraat, Slinge, , Kastanjedaal en Taborstraat. De locatie Mozartlaan heeft als functie een selectiejaar en heeft alleen het eerste leerjaar VMBO en HAVO; deze locatie valt onder de sectormanager van het SO Rotterdam. Met betrekking tot de ontwikkeling van het onderwijs is een aantal stappen gezet die in 2014 een vervolg zullen krijgen: per locatie wordt gestuurd op een bepaald uitstroomprofiel (arbeidstoeleiding of vervolgonderwijs). Hiertoe zijn de praktijkleerlingen van de Slinge verhuisd naar de Villeneuvestraat en de VMBO leerlingen van de Villeneuvestraat zijn verhuisd naar de Slinge. Leerlingen met een aan autisme verwante beperking en didactisch niveau praktijkonderwijs krijgen onderwijs op hun niveau, in een passend klimaat op de Villeneuvestraat. In 2013 is er door drie van de locaties het certificaat veilige school gehaald; alle locaties hebben samen met YOUZ en de gemeente Rotterdam geparticipeerd in het succesvolle project Samen Slagen: Aanpak Drugs- en Alcoholgebruik op VSO Cluster 4. De Villeneuvestraat (uitstroomprofiel arbeidstoeleiding, richtingen groen, consumptief, facilitair en AKA) Het Schreuder College locatie De Villeneuvestraat heeft een roerig jaar achter de rug. Er zijn grote personele problemen geweest die een aanpak hebben gevraagd met zowel inhoudelijke als financiële consequenties. Het team op De Villeneuvestraat heeft een drietal verbetertrajecten gehad: een didactisch traject onder begeleiding van Bazalt, een pedagogisch traject van Transparant Trainingen en een traject met betrekking tot professionalisering van het team. Tevens is er een start gemaakt met een morele coaching en begeleiding door RadarVertige. De verbetertrajecten hebben ertoe geleid dat een deel van het team (al dan niet gedwongen) afscheid heeft genomen van Horizon. Tevens is er op de locatie een didactische omslag gemaakt: met ingang van het schooljaar 2013 – 2014 begeleidt de locatie De Villeneuvestraat leerlingen met het niveau praktijkonderwijs en tevens de leerlingen die een AKA traject in samenwerking met het ID College kunnen volgen. Slinge De locatie Slinge (uitstroomprofiel vervolgopleiding, niveau VMBO BB en KB) van het Schreuder College heeft een rustig en geslaagd jaar achter de rug. Alle leerlingen die opgingen voor hun VMBO diploma Sport, Dienstverlening en Veiligheid (SDV), dat in samenwerking met het Noordrand College behaald wordt, en voor het branchecertificaat Consumptieve Technieken “anders dan niveau 1”, zijn geslaagd voor het examen. Eind 2013 zijn de verbouwingswerkzaamheden op de Slinge van start gegaan. In 2014 worden de locaties Kastanjedaal en Slinge samengevoegd tot één VMBO locatie met onder andere een drietal uitstroomrichtingen VMBO: SDV, Consumptieve Techniek en Metaal Techniek. Kastanjedaal Op het Schreuder College locatie Kastanjedaal (uitstroomprofiel vervolgopleiding, niveau VMBO BB en KB) zijn er in 2013 geen wijzigingen in het onderwijsprogramma geweest. Wel zijn er verschuivingen in de aansturing van de locatie geweest met als gevolg dat een aantal personeelsleden een nieuwe taak en/of functie heeft gekregen. Taborstraat Met de locatie Taborstraat (uitstroomprofiel vervolgopleiding, niveau VMBO TL en HAVO) spelen we in op de vragen van de voortgezet onderwijs scholen in Rotterdam (Koers VO. We hebben een tijdelijke locatie geopend (de Rotonde Rotterdam) om leerlingen die op de wachtlijst staan alvast op te vangen en door of terug te sturen naar de school die het best past bij de onderwijsontwikkeling van de leerling (VSO). Schreuder Mozartlaan In 2013 heeft de locatie Mozartlaan gewerkt aan de verdere verbetering van het pedagogisch klimaat en de samenwerking met de medewerkers van het Bergse Bos. Hiervoor is o.a. de training gezamenlijk gezag gedaan. Verder is gewerkt aan de verhoging van de ouderbetrokkenheid door ouders te ondersteunen bij opvoedingsproblemen. Ouders zijn uitgenodigd voor een introductie bij de start van het schooljaar en voor een toneelvoorstelling door de leerlingen.
Jaarverslag Horizon 2013
76
Gelinckschool De Gelinckschool heeft locaties in Oostvoorne, Schiedam en Spijkenisse en verzorgt het onderwijs in de MKDen in Hoogvliet en Hellevoetsluis. In 2013 is gestart met Denktanks op de locaties om met elkaar inhoudelijke ontwikkelingen te bespreken en vorm te geven. Er is vooral gericht op het verlengen van de schooldag; het aanbieden van workshops na een lesdag om de leerlingen ook na schooltijd structuur te geven, meer leuke lessen te laten beleven en om uiteindelijk ook de ouders hier een rol in te laten spelen. Zo zal er vanaf begin 2014 geoefend worden met het aanbieden van kookworkshops, met behulp van ouders, en met sportworkshops, met behulp van verenigingen. Het tweede speerpunt van de Denktanks is het “leuker maken van het leren”. Doordat we handelingsgericht zijn gaan werken, wordt ook beter gekeken naar de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Dit moet resulteren in het ‘zich niet meer gegijzeld voelen’ door het lesrooster. De Commissie van Begeleiding en de teams hebben de training Handelingsgericht Werken (HGW) gevolgd; deze zal in 2014 afgerond worden. Deze training heeft gezorgd voor een cultuuromslag binnen de scholen, omdat er –om te beginnen- meer en beter gekeken wordt naar de onderwijsstimulerende en onderwijsbelemmerende factoren van de klas en van de leerlingen. Er wordt nu meer gestuurd op het perspectief van de leerling, in plaats van dat de leerling gevolgd wordt. De Behandel- en Onderwijsgroepen op de MKD-en De Schelp en Klavertje Vier zijn volledig opgestart. In deze groepen krijgen kinderen geïntegreerd behandeling en onderwijs en wordt er een reguliere aanpak geboden. In november 2013 is de onderwijsinspectie op bezoek geweest en deze heeft besloten het basis-arrangement te verlengen. Op het ogenblik wordt er onderzocht op welke manier de BeO-groep kan blijven voortbestaan in Voorne-Putten Rozenburg nu bekend is dat het gebouw in Hellevoetsluis per 31-12-2014 zal gaan sluiten. De Gelinckschool heeft betrokkenheid gehad bij vijf samenwerkingsverbanden. Drie in Voorne-Putten Rozenburg, één in Nieuwe Waterweg Noord en één in Goeree-Overflakkee. De Gelinckschool heeft actief meegewerkt aan de vorming van de nieuwe samenwerkingsverbanden en Horizon zit in de nieuwe besturen. Er wordt niet alleen op bestuurlijk niveau overlegd; de school heeft ook een rol op inhoudelijk gebied. Zo zit de gedragswetenschapper uit Oostvoorne elke maand bij de PCL (Permanente Commissie Leerlingzorg)-vergadering in Goeree-Overflakkee. Daar wordt expertise overgebracht door het gezamenlijk bespreken van dossiers en casussen. In Voorne-Putten Rozenburg is de Gelinckschool betrokken bij de zogenaamde HIA-vergaderingen. In deze vergaderingen worden leerlingen besproken om te bekijken of ze toelaatbaar zijn voor het speciaal onderwijs. Ook in de werkgroep SO-SBO-regulier onderwijs speelt de Gelinckschool een grote rol. In het samenwerkingsverband Nieuwe Waterweg Noord worden de medewerkers van de Gelinckschool in grote mate betrokken bij het afhandelen van dossiers. De expertise wordt regelmatig gevraagd en ingezet.
Onderwijs in beslotenheid Het Vaart College, het Midgaard College en het Schakenbosch College zijn cluster 4 scholen voor Voortgezet Plus Speciaal Onderwijs binnen Jeugdzorg voorzieningen (gesloten jeugdzorg). Dit betekent dat de jongeren die binnen de betreffende jeugdzorgvoorzieningen zijn geplaatst intern een Horizonschool bezoeken. De school biedt onderwijs aan jongeren in de leeftijd van 12 t/m 18 jaar met een complexe leer- en/of gedragsproblematiek. Deze problematiek speelt op alle levensdomeinen: thuis, op school en in de vrije tijd. De complexiteit is zo prominent aanwezig, dat gesloten jeugdzorg en onderwijs in een besloten setting nodig is om te werken aan een realistisch toekomstperspectief. Midgaard College Het Midgaard College biedt onderwijs aan de jeugdigen die geplaatst zijn binnen JJC te Den Haag. Op het Midgaard College bieden wij VMBO onderwijs (alle leerwegen) en HAVO. Daarnaast kan er gewerkt worden aan de voorbereiding voor een overstap naar een ROC/MBO. Waar nodig wordt op het Midgaard College onderwijs op maat geboden afgestemd op de onderwijsbehoefte en het toekomstperspectief van de leerling en wordt gewerkt met de individuele leertrajecten IVIO KSE 1 t/m 4. Bij alle jongeren wordt nauw samengewerkt met de school van herkomst en indien mogelijk aangesloten bij de laatst genoten opleiding om zoveel mogelijk een doorgaande lijn aan te bieden. Binnen het Midgaard College wordt gewerkt aan de uitstroomprofielen vervolgonderwijs (uitstroom naar VMBO en MBO), arbeid (uitstroom naar werk) en dagbesteding (uitstroom naar duurzame sociale werkvoorziening). De referentieniveaus van leerlingen worden getoetst en leerlingen krijgen indien nodig lesstof om te werken aan een hoger niveau. In de samenwerking met JJC als zorgpartner wordt hard gewerkt aan een modulair programma, waarin zorg en onderwijs optimaal samen werken. Het trajectplan en de vergaderstructuur zijn volledig integraal.
Jaarverslag Horizon 2013
77
Vaart College Het Vaart College biedt onderwijs aan jeugdigen die geplaatst zijn binnen Horizon De Vaart. Het Vaart College richt zich voornamelijk op het onderwijsprogramma van het VMBO (alle leerwegen) en op de voorbereiding op het MBO onderwijs. Op het Vaart College is de opleiding AKA (Arbeidsmarkt geKwalificeerd Assistent) te volgen. Deze opleiding geeft de mogelijkheid om in te stromen in het MBO maar geeft ook kans in te stromen in het arbeidsproces. Voor leerlingen met afwijkende onderwijstrajecten van bovenstaande wordt bekeken hoe aan hun onderwijsperspectief tegemoet gekomen kan worden. Binnen het Vaart College wordt gewerkt aan de uitstroomprofielen vervolgonderwijs (uitstroom naar het VMBO, alle leerwegen en MBO) en arbeid (uitstroom naar werk). In het kader van perspectief wordt altijd ook gekeken of de jongere na het verblijf terug kan stromen naar de school van herkomst. Voor het verkorte AKA-traject dient de leerling 200 uur praktijkstage te lopen. Zodra de leerling er klaar voor is, en afhankelijk van de verlofstatus, wordt er naar een externe stage gezocht. Tot die tijd wordt binnen het Vaart College de mogelijkheid geboden om intern stage te lopen. In 2013 hebben 15 jongeren een stage gedaan, 8 extern en 7 intern. In 2013 heeft het Vaart College meegedaan met het leer/leefklimaat onderzoek. Hieruit blijkt dat de jongeren het klimaat bovengemiddeld ervaren. Aan de hand van deze metingen die 4 keer per jaar plaatsvinden kan er een analyse gemaakt worden en een plan van aanpak om een zo goed mogelijke leer/leefklimaat te realiseren. Voor het reduceren van het aantal incidenten heeft het Vaart College een mediator/coach ingezet. De incidenten hebben niet geleid tot schorsingen; er kon steeds binnen een dag een herstelgesprek plaatsvinden. Schakenbosch College Het Schakenbosch College is gestart in het schooljaar 2012-2013 en biedt onderwijs aan de jongeren die geplaatst zijn in Schakenbosch te Leidschendam. De instroom is niet goed van de grond gekomen en de bezetting heeft gevarieerd van 75-85 leerlingen. Het Schakenbosch College bereidt de leerlingen voor op betaalde arbeid of (vervolg)onderwijs. Een klein gedeelte zal naar verwachting uitstromen naar een vorm van begeleide arbeid (dagbesteding). Afhankelijk van de behaalde competenties wordt in overleg met school, de leerling, de ouders en Schakenbosch gekeken aan welke doelen gewerkt gaat worden. Horizon werkt met de kerndoelen voor het speciaal onderwijs.. De kerndoelen voor leerlingen met het uitstroomperspectief arbeid zijn anders dan de kerndoelen voor de leerlingen met het uitstroomperspectief onderwijs (zoals een mbo-opleiding op niveau 1). Het Schakenbosch College werkt verder met de fases zoals deze in de “Bouwstenen arbeidsmarkt” van het SLO zijn beschreven. Binnen het Schakenbosch College wordt opbrengstgericht gewerkt. Dat wil zeggen dat onderwijs afgestemd wordt op de resultaten van methodegebonden en methode-onafhankelijke toetsen. Op individueel niveau blijft het sturen op het ontwikkelingsperspectief van de leerling van belang. In december 2013 is er een leer/leefklimaat onderzoek gedaan op het Schakenbosch College. De resultaten waren boven het landelijk gemiddelde, als het gaat om de beleving van de jongeren van het klimaat op school. We zijn onderdeel van de landelijke pilot om met Peer van der Helm en Marjorie Beld de metingen 4 keer per jaar te laten plaatsvinden. De startperikelen van deze nieuwe locatie zijn terug te zien in het aantal incidenten in het eerste jaar (78). Vooral de incidenten gericht naar de docenten zijn heftig en hebben soms kneuzingen veroorzaakt. Er is twee keer gebruik gemaakt van het nazorg/trauma team van Schakenbosch. Twee keer is een leerling geschorst. Verder kon direct een herstelgesprek plaatsvinden. De school sluit aan bij de technische werkgroep Leidschendam onderwijs en zorg. De school maakt onderdeel uit van de veilige scholen in Leidschendam Voorburg.
Educatief Centrum Het Educatief Centrum biedt voor jongeren een goede transitie van school naar een vervolgfase (vervolgopleiding, werk, zelfstandig wonen). De jongeren komen uit het VSO cluster 4 onderwijs, regulier onderwijs en uit jeugdinrichtingen. Het Educatief Centrum biedt plaats aan ongeveer 120 leerlingen tussen de 12 en 20 jaar. Het centrum onderscheid 4 segmenten: Leerwerktraject: De doelstelling van het leerwerktraject is om leerlingen uit het speciaal onderwijs, regulier onderwijs en detentie, van 15 t/m 20 jaar met ernstige gedragsproblemen, toe te leiden naar een duurzame plaats in de samenleving. Er wordt gewerkt volgens het transitiemodel met als doel terugkeer regulier onderwijs. Als dit niet mogelijk is, wordt er gezocht naar een andere passende vorm van onderwijs via arbeidstoeleiding. Het leerwerktraject leidt niet noodzakelijk op tot diplomering, wel is er de mogelijkheid voor het behalen van een diploma arbeidsmarkt gekwalificeerd assistent, AKA niveau 1, dit in samenwerking met het ROC.
Jaarverslag Horizon 2013
78
Arbeidstoeleiding: doel is het vinden van een duurzame plek op de arbeidsmarkt. Er kunnen branchegerichte certificaten en IVIO certificaten behaald worden.De arbeidsgerichte leerweg bestaat uit een geïntegreerd aanbod van: - Arbeidstraining, arbeidstoeleiding, arbeidsinpassing en job support - Branche gerichte cursussen en opleidingen - Het bieden van perspectief op een startkwalificatie (en zin in leren) - Zorg, waaronder voorbereiding op zelfstandig wonen, gedragsbehandeling en gezinsbegeleiding - Ontspanning en vrijetijdsbesteding Leerwerktraject en arbeidstoeleiding zonder indicatie: binnen de beide bovengenoemde trajecten is er, sinds juni 2012, plaats voor 20 jongeren zonder indicatie, aangemeld via jongen loket. Herstart: een project dat jongeren, die langer dan een half jaar thuiszitten, gedurende 16 weken weer aan het onderwijsproces laat deelnemen, dus zin leren bevordert. Het niveau varieert van VMBO BB tot HAVO. Tijdens de 16 weken wordt een nieuw onderwijsperspectief vastgesteld met IQ onderzoek en CITO toetsen. Er zijn op het Educatief Centrum 41 incidenten geweest waarvan er 14 volgens de analyse van het Radar systeem gewelddadig 3 hebben gescoord. Bij één incident is politie assistentie gevraagd. De betreffende leerling is verwijderd. Een belangrijk punt voor het EC is de integratie in de wijk. De bewoners komen letterlijk binnen de school om activiteiten te ondernemen, bijvoorbeeld om de kapsalon te bezoeken. Samen met Woonbron worden tuinen in de wijk onderhouden.
6.4. Samenwerking Horizon Onderwijs heeft veel aandacht voor samenwerking. Ouders van jeugdigen zijn welkom op de Horizonscholen en als partner medeverantwoordelijk voor het leerproces van de jeugdigen. Samenwerking met diverse (onderwijs)partners is noodzakelijk, onder andere in het kader van passend onderwijs. Door bijvoorbeeld het plaatsnemen in de Zorg Advies Teams (ZAT) van de samenwerkingsverbanden kan Horizon bijdragen aan een betere en vroegtijdige zorg aan jeugdigen binnen het regulier onderwijs. Ook het samenwerken met de zorgafdelingen van Horizon en de andere zorgpartners is van belang. Door het bundelen van krachten en het werken met geïntegreerde onderwijs/zorgarrangementen, in samenspraak met alle partijen, kan een passend en vraaggericht aanbod voor jeugdige en gezin worden neergezet. Horizon werkt op verschillende manieren samen met gemeenten, samenwerkingsverbanden, collega-instellingen en scholen. Door de verspreiding van de Horizon scholen over een groot deel van Zuid-Holland, hebben we leerlingen in meerdere samenwerkingsverbanden. Aangezien de samenwerkingsverbanden in de toekomst gaan bepalen hoeveel leerlingen van onze scholen en begeleiding gebruik mogen maken, is het van groot belang dat onze contacten met de samenwerkingsverbanden goed zijn. Op landelijk niveau is Horizon onderwijs aangesloten bij de Landelijke Vereniging Cluster 4 (LVC4). Vanuit dit lidmaatschap neemt Horizon deel aan overleg met collega onderwijs- instellingen met als doel tot een krachtig en helder toekomstgericht en innovatief beleid te komen ten behoeve van cluster-4 leerlingen. Horizon werkt met de gemeenten o.a. samen op het gebied van cultuureducatie. Dit wordt door de diverse gemeenten op verschillende wijzen ingevuld. Veelal worden theatervoorstellingen en bezoeken aan musea e.d. door de gemeenten aangeboden aan de scholen. Met een aantal reguliere scholen voor voortgezet onderwijs en MBO werkt Horizon samen t.b.v. de eindexamens en het behalen van startkwalificaties. Ook is met een aantal onderwijsinstellingen een samenwerking opgezet door middel van het aanbieden van stageplaatsen, zowel op MBO- als HBO niveau. In dit verband is er een nauwe samenwerking met de Hogeschool InHolland en de Hogeschool Rotterdam, die ook een bijdrage leveren aan de deskundigheidsbevordering. In november heeft Parkschool Alphen ad Rijn (SO) een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Autisme2Play. Het doel van deze samenwerking is om kinderen met autisme en een cluster IV indicatie die begeleid worden bij 2Play de mogelijkheid te bieden om onderwijs te volgen bij Horizon.
Jaarverslag Horizon 2013
79
In september 2013 heeft Horizon een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Mostert De Winter om een leerwerktraject ‘groenvoorzieningen’ op te zetten en uit te voeren ten behoeve van de onderwijsvoorzieningen voor praktijk onderwijs binnen Horizon op de VSO locaties te Rotterdam, Alphen aan den Rijn en Leidschendam. Het doel van de samenwerking is jongeren die onderwijs volgen bij Horizon de mogelijkheid te bieden om een maatschappelijke stage te lopen zodat zij in een betekenisvolle opdracht de geleerde theorie in praktijk kunnen brengen. Met Youz (voorheen Bouman GGZ) is een samenwerking met betrekking tot preventie en aanpak van alcohol, drugs en game-verslaving. In Rotterdam en in Gouda wordt samengewerkt met Stek Jeugdzorg ten behoeve van jeugdhulp op school; in Alphen met Cardea. In 2013 is er intensief overlegd gevoerd en gewerkt aan een samenwerkingsagenda voor Zuid-Holland Zuid met Yulius onderwijs en SPON.
Jaarverslag Horizon 2013
80
6.5.
Onderwijsprestaties
Hieronder volgt een overzicht van de onderwijsprestaties in 2013.
6.5.1. Leerlingenaantallen
1 oktober '11 1 oktober '12 1 oktober '13
Park College/Parkschool Gelinckschool Schreuder (VSO/SO) (SO) College Inst. Mr.(VSO) Schats Bergse (SO) Veld Vaart (SO)College Educatief (VSO) Centrum Schakenbosch (VSO) Midgaard College College Ambulante (VSO) Dienst 339 459 528 163 128 nvt 93 nvt 47 852 343 467 491 181 127 nvt 108 nvt 46 1118 356 471 484 177 120 65 80 97 53 1040
Figuur 1 Overzicht leerlingenaantal 2011-2013 Toelichting Een aantal onderwijssectoren heeft meerdere locaties. Een overzicht van alle locaties is opgenomen in het organogram op bladzijde 88. De cijfers omtrent de bezetting van de scholen geven aan dat de leerlingaantallen min of meer gelijk blijven. De cijfers betreffen de gegevens op de teldatum 1 oktober.
6.5.2 In- en uitstroom 300 250 200 150 100 50 0
Jaarverslag Horizon 2013
instroom uitstroom
81
Park College/ Gelinckschool Parkschool Schreuder College Inst. Mr. Schats Bergse Veld Vaart College Educatief Centrum Schakenbosch Midgaard College College instroom
255
229
221
75
85
123
91
145
84
uitstroom
230
232
228
65
95
33
96
81
130
Figuur 2 In- en uitstroomgegevens over 2013
6.5.3. Doorstroom
Park College/ Gelinckschool Parkschool Schreuder College Inst. Mr. Schats Bergse Veld Vaart CollegeSchakenbosch Educatief College Centrum Midgaard College Cluster 4 SO/VSO
141
129
102
49
56
18
33
Regulier onderw ijs
27
40
10
8
11
3
1
0
5
ROC/MBO/HBO
15
0
90
1
1
7
1
36
19
Onbekend/anders/w erk Totale doorstroom
28
46
47
53
24
9
28
5
46
32
60
230
222
226
67
96
33
81
96
130
Figuur 3 Doorstroomcijfers 2013 Toelichting Uit de cijfers blijkt dat veel kinderen aangewezen blijven op speciaal onderwijs en ook in die richting uitstromen. Wel slagen we er steeds meer in om leerlingen naar het regulier onderwijs terug te verwijzen en op deze plaats te ondersteunen vanuit de Ambulante Onderwijs Dienst.
Jaarverslag Horizon 2013
82
6.5.4. Schorsing Onder schorsing wordt verstaan een tijdelijke pedagogische maatregel waarin de leerling tot bezinning kan komen. Deze maatregel wordt alleen toegepast als uiterste middel.
2011 2012 2013
ParkschoolGelinckschool Schreuder College Inst. Mr. 4 2 14 18 2 4 5 2 1
Schats Bergse Veld Vaart College Schakenbosch Educatief College Centrum Midgaard College 2 1 nvt nvt 1 0 0 1 nvt nvt 0 0 0 0 0 2 1 0
Figuur 4 Aantal schorsingen 2013
Toelichting In een aantal gevallen is het noodzakelijk om het middel schorsing in te zetten. Horizon tracht zich te allen tijde in te spannen om leerlingen weer begeleidbaar te maken in plaats van hen uit te sluiten van het onderwijsproces. Het aantal schorsingen op het Schreuder College is flink gedaald. De training persoonlijk meesterschap en de Radar training aan de teams heeft duidelijk vruchten afgeworpen. Het Educatief Centrum werkt met een zeer zware doelgroep, maar door het specifieke onderwijsconcept en door gebruik te maken van alternatieve trajecten wordt het middel schorsing niet vaak ingezet. Op het Park College in Dordrecht is een leerling na de derde schorsing definitief van school verwijderd. Zij kon geplaatst worden op het Educatief Centrum. In Alphen zijn 3 jongeren geschorst en hebben 10 leerlingen een time-out gekregen. Er is met individuele jongeren indringend gesproken over hun houding, motivatie en gedrag. Van de Gelinckschool zijn twee leerlingen geschorst en verwijderd. Eén leerling uit Spijkenisse had de leeftijd bereikt om naar het VO te gaan, maar had een jaar geen onderwijs gevolgd. Er kon geen advies gegeven worden en de ouders waren nog op zoek naar een nieuwe vervolgschool. In overleg met de inspectie en leerplicht is besloten om deze leerling te verwijderen per 1-8-2013. Eén leerling uit Oostvoorne had het advies gekregen om op een andere onderwijssetting onderwijs te volgen. Ouders waren het hier niet mee eens. Wij hebben gedurende de schorsing in afwachting van verwijdering de leerling onderwijs geboden, maar uiteindelijk is de leerling per 29-10-2013 verwijderd in overleg met de inspectie en met leerplicht. De problematiek op het Schakenbosch College is heftig. Dit heeft echter slechts twee keer geleid tot een schorsing.
Jaarverslag Horizon 2013
83
6.5.5. Wachtlijst Het onderstaande schema geeft een overzicht per school van het aantal leerlingen dat eind 2012 en 2013 op de wachtlijst stond voor een leerlingplaats binnen Horizon. Onderwijsvoorzieningen Park College/Parkschool SO VSO Gelinckschool (SO) Schreuder College (VSO) Bergse Veld (SO) Instituut Mr. Schats(SO) Educatief Centrum Midgaard College Vaart College Schakenbosch College Ambulante Onderwijsdienst
2012
2013
0 4 0 19 1 7 0 plaatsing via JJC n.v.t. n.v.t. 24
2 3 1 9 2 0 3 plaatsing via JJC plaatsing via Vaart plaatsing via Schakenbosch 14
Toelichting Hoewel ook dit verslagjaar geprobeerd is om zoveel mogelijk geïndiceerde leerlingen op korte termijn op een Horizonschool te plaatsen, is het niet gelukt om geheel zonder wachtlijst te werken. De vraag naar speciaal onderwijs is groot, maar we zijn er wel in geslaagd om de wachtlijst in het voortgezet speciaal onderwijs te verminderen ten opzichte van 2012.
6.5.6. Eindresultaten onderwijs Figuur 5 geeft aan hoeveel CITO en/of Drempeltoetsen zijn afgenomen bij leerlingen in het SO die in het jaar 2013 de desbetreffende school van Horizon hebben verlaten.
Figuur 5 Afgenomen CITO en/of Drempelonderzoeken in 2013 van de schoolverlaters per locatie in het SO
Jaarverslag Horizon 2013
84
Toelichting: De resultaten van de Cito- en Drempeltoetsen zijn als volgt. Op de Parkschool Alpen/Gouda (SO) zijn 30 drempel/Cito onderzoeken uitgevoerd: 8 Praktijkonderwijs advies 12 VMBO kbl/bbl advies 7 VMBO TL advies 2 HAVO advies 1 HAVO/VWO advies Op de Gelinckschool zijn 84 drempelonderzoeken uitgevoerd: 21 Praktijkonderwijs advies 34 VMBO kbl/bbl advies 19 VMBO TL advies 8 HAVO advies 2 VWO Op Instituut Mr. Schats hebben 54 leerlingen een eindtoets gemaakt: 3 advies verlenging groep 8 12 Praktijkonderwijs advies 30 VMBO kbl/bbl advies 6 VMBO gtl advies 2 HAVO advies 1 vertrek naar buitenland Op het Bergse Veld hebben naar aanleiding van de afgenomen toetsen 41 leerlingen het volgende advies gekregen: 17 Praktijkonderwijs advies 15 VMBO kbl/bbl advies 2 VMBO kbl/TL 6 VMBO TL 1 HAVO/TL advies De leerlingen van de Gelinckschool doen het drempelonderzoek in plaats van de Cito toets. De gemiddelde score van de leerlingen van de Gelinckschool is, omgerekend naar de Cito normen, een gemiddelde standaard score van 525,2 in Oostvoorne, 522,5 in Schiedam en 528,5 in Spijkenisse. Het landelijk gemiddelde is 525,4. Figuur 6 geeft weer hoeveel certificaten en/of diploma’s zijn behaald door VSO leerlingen in 2013.
Certificaat/diploma 300 250 200 150 100 50 0
Certificaat/diploma
Figuur 6 Behaald aantal diploma’s per VSO locatie in 2013
Jaarverslag Horizon 2013
85
Toelichting: Op het Schreuder College zijn in 2013 7 leerlingen geslaagd voor het VMBO BB/KB niveau Sport Dienstverlening en Veiligheid (SDV). Hiervoor is samengewerkt met het Noordrand College in Rotterdam. Er zijn 5 leerlingen geslaagd voor het SVH examen “anders dan niveau 1". Er zijn 5 leerlingen die het diploma VMBO TL behaald hebben. Er zijn 263 IVIO diploma’s behaald voor de vakken Nederlands, Rekenen en Wiskunde, Engels, Economie, Biologie, Aardrijkskunde en Geschiedenis. Op het Vaart College hebben 23 leerlingen IVIO diploma’s behaald voor Nederlands, Engels, Rekenen & Wiskunde. In samenwerking met de school van herkomst hebben 4 leerlingen hun VMBO diploma gehaald en 9 leerlingen een AKA diploma. Twee leerlingen hebben deelcertificaten VMBO TL en 1 leerlingen deelcertificaten HAVO. Op het Schakenbosch College zijn 41 IVIO diploma’s behaald voor Nederlands, Engels, Rekenen & Wiskunde. Bij het Educatief Centrum zijn 42 leerlingen voor de diverse IVIO (Instituut voor Individueel Onderwijs) examens geslaagd, 4 leerlingen hebben lasdiploma NIL 1 behaald, 2 leerlingen een SVH diploma en 3 leerlingen VCA. Op het Midgaard College zijn 112 IVIO diploma’s behaald voor de vakken Engels, Nederlands en Rekenen & Wiskunde. Twee leerlingen hebben hun VMBO diploma gehaald en 1 leerlingen deelcertificaten HAVO. Op het Park College in Alphen zijn 12 IVIO certificaten behaald, 4 VCA diploma’s, 5 VMBO-TL diploma’s en 8 AKA diploma’s. Het aantal lVIO certificaten is teruggelopen omdat het afgelopen jaar de focus lag op het behalen van VMBO diploma’s. Het rendement van de AKA opleiding is hoog, 8 van de 9 leerlingen zijn geslaagd. Op de Parkschool Dordrecht zijn 46 IVIO diploma’s behaald en bij de Parkschool Gouda 47 IVIO diploma’s.
Jaarverslag Horizon 2013
86
Bijlage Organisatieschema Horizon Jeugdzorg en Avenier
Directieraad Centraal Bureau HORIZON Mozartlaan 150 Rotterdam
BERGSE BOS Mozartlaan 150 Rotterdam Residentieel (School: Bergse Veld)
RIJNHOVE Raadhuisstraat 22 Alphen a/d Rijn Residentieel (School: Park College)
BESLOTEN GROEP Mozartlaan 150 R’dam JeugdzorgPlus
HAND IN HAND Raadhuisstraat 22, Alphen a/d Rijn JeugdzorgPlus
PLEEGZORG Papeterspad 7 Dordrecht
DAGBEHANDELING Conradstraat 67 Alphen a/d Rijn
ADOPTIE Raadhuisstraat 22 Alphen a/d Rijn
DAGBEHANDELING Mozartlaan 150 R’dam
PROJECTGEZINNEN Raadhuisstraat 22 Alphen a/d Rijn
Jaarverslag Horizon 2013
PLEEGZORG Raadhuisstraat 22 Alphen a/d Rijn
MKT OOSTVOORNE Noordweg 16 Oostvoorne Residentieel (School: Gelinckschool)
MKD De Schelp Vliet 1, Hellevoetsluis Medisch Kinderdagverblijf
MKD Klavertje Vier Klencke 603, Hoogvliet Medisch Kinderdagverblijf
AMBULANT Systeemcoaching, intercedenten, PEL etc.
DE VAART Poelruiterpad 9, Sassenheim JeugdzorgPlus (School: Vaart College)
ANKER Kerkstraat 51, Harreveld JeugdzorgPlus (School: SG Harreveld)
PRISMA Kerkstraat 51, Harreveld Residentieel
ZIKOS Kerkstraat 51, Harreveld JeugdzorgPlus
OMGANGSHUIS Klencke 603, Hoogvliet
87
Bijlage organisatieschema Horizon Onderwijs
Bestuur 62077 HORIZON Rotterdam Directieraad
Sectormanager Ambulant Team
Sectormanager
Sectormanager
Sectormanager
Sectormanager
Ambulant Team
Ambulant Team
Ambulant Team
Ambulant Team
Schreuder College 01 BS 08 Slinge 156 Rotterdam VSO
SCHREUDER COLLEGE 01 BS 00 De Villeneuvestraat Rotterdam VSO
GELINCKSCHOOL 01AI 00 Noordweg 14 Oostvoorne SO
Gelinckschool Brasem 34 Hellevoetsluis SO
BERGSE VELD SCHOOL 00 AW 00 Mozartlaan 150 Rotterdam SO
INST. MR. SCHATS 04 AD 00 Van Enckevoirtlaan 129 Rotterdam SO
Parkschool Raadhuisstraat 22 Alphen a/d Rijn SO
PARK COLLEGE 05YX 00 Ds. Meijerlaan 14 Alphen a/d Rijn VSO
Educatief Centrum 01 BS 04 Schiemond 8 Rotterdam VSO
Schreuder College 01 BS 09 Taborstraat 44 Rotterdam VSO
Schreuder College 01 BS 00 Mozartlaan 150 Rotterdam VSO
Gelinckschool MKD Klavertje Vier Klencke 603 Hoogvliet SO
Gelinckschool 01 AI 01 Gouwestraat 13 Spijkenisse SO
Bergse Veld School 00 AW 02 Mozartlaan 150 Rotterdam gesloten jz SO
Inst. Mr. Schats 04 AD 02 Hollands Tuin 77 Rotterdam SO
Parkschool Rotonde Verlengde Marnixstraat 8a Alphen a/d Rijn VSO
Park College 05YX-10 Ds. Meijerlaan 14 Alphen a/d Rijn Gesloten jz. VSO
Midgaard College 01 BS 05 Monsterseweg 216 Den Haaag VSO
Gelinckschool 01 AI 02 Vliet 1 Hellevoetsluis MKD Schelp SO
Gelinckschool 01 AI 04 Pr. Beatrixlaan 21 Schiedam SO
Parkschool 05 YX 03 SM Hugo v.Gijnweg Dordrecht VSO
Parkschool 05 YX 02 Nansenstraat 40 Gouda SO en VSO
Parkschool 05 YX 15 Henry Dunantweg 5-7 Alphen a/d Rijn SO
Schakenbosch College 05YX 12/13 Veursestraatweg 2 Leidschendam VSO
Schreuder College 01 BS 10 Kastanjedaal 1 Rotterdam VSO
Plusschool Gouda J. van Lennepkade Gouda VSO
Jaarverslag Horizon 2013
Vaart College 05 YX 14 Poelruiterpad 9 Sassenheim Gesloten jz - VSO
88
Bijlage Personeelsformatie per 31.12.2013 Personeelsformatie Horizon Jeugzorg Horizon Jeugdzorg (inclusief Centraal Bureau) Functiegroep Directie
Centraal Bureau 4,17
Sectormanager
Bergse Bos + Proj. gezinnen
Rijnhove
MKT/MKD
Pleegzorg
JHAT + OZO
Totaal 4,17 4,44
1,11
1,11
1,11
1,11
3,94
4,44
3,33
1,83
1,78
19,33
Pedagogisch
85,68
89,89
65,28
0,00
7,06
247,90
Projectouders
16,82
Maatschappelijk werker
7,25
6,07
10,61
34,30
9,94
68,18
3,31
4,64
4,64
3,83
0,78
17,74
6,72
6,72
Afdelingscoördinator
Gedragswetenschapper
4,00
0,54
16,82
Intercedenten Vak HBO
0,78
1,99
1,21
Kinderarts
0,83
0,83
Plaatsingsmedewerker
10,06
Beleidsmedewerker
20,55
0,44
Administratief
20,22
0,89
ICT
8,44
Secretarieel
3,22
4,06
4,71
4,69
Technisch/huishoudelijk
2,66
11,98
17,46
10,60
Totaal
63,80
134,93
129,66
103,73
Jaarverslag Horizon 2013
10,06 20,99
1,42
0,00
1,06
23,58 8,44
3,61
2,70
23,00 42,70
44,69
40,09
516,89
89
Personeelsformatie Avenier Avenier Functiegroep
de Vaart
Harreveld
Totaal
Locatiemanager
1,11
1,11
2,22
Afdelingshoofden
4,89
7,22
12,11
Pedagogisch
85,61
111,44
197,06
Ambulante functies
6,89
3,69
10,58
Gedragswetenschappers
5,00
7,22
12,22
Intercedenten
0,50
Vak HBO
3,28
1,39
4,67
Veiligheidsmedewerkers
16,00
16,29
32,29
Beleidsmedewerker
1,00
Administratief/secretarieel
4,67
5,16
9,82
Technisch/huishoudelijk
1,22
3,79
5,01
Totaal
130,17
157,32
287,49
Directie
Jaarverslag Horizon 2013
0,50
1,00
90
Personeelsformatie Onderwijs Horizon Onderwijs (exclusief Centraal Bureau) Functiegroep
Gelinckschool
Schreuder College
Parkschool Aphen Gouda
Gesloten onderwijs
Eindtotaal
Sectormanager
(V)SO Rotterdam + Dordr. 1,09
1,09
1,00
2,09
1,09
6,34
Afdelingscoordinator
5,72
5,00
3,92
4,18
4,00
22,82
51,04
47,66
57,55
48,11
45,46
288,84
7,00
7,00
6,12
65,35
Lesgevenden
Ambulant + OZO
39,02
Bedrijfsleider (Technisch) Onderwijsassistenten Maatschappelijk werkers
17,50
25,28
8,27
8,18
2,71
1,87
3,27
1,97
Gedragswetenschapper
6,41
5,33
4,20
3,53
0,54
1,35
2,07
Intercedenten
3,87
Vak-HBO Plaatsingsmedewerkers
2,06
Secretarieel
0,63
Administratief medewerkers
1,30
Concierge/onderhoud
9,82 3,12
22,60 4,87
1,00
3,96
0,65
1,00
3,37
5,64
2,52
3,00
4,03
1,59
1,45
13,88
3,89
2,10
3,00
2,00
2,37
13,36
91,43
92,68
87,95
73,65
73,96
466,54
Beleidsmedewerker ICT Eindtotaal
Jaarverslag Horizon 2013
46,87
91
Bijlage Provincie Zuid-Holland i.v.m. specifieke verantwoordingseisen Horizon, instituut voor jeugdzorg en onderwijs 1. Aantallen ingestroomde nieuwe cliënten Zuid-Holland per zorgprogramma en verblijfsduur zijn terug te vinden in de tabellen in paragraaf 2.3. Unieke cliënten/gestarte en beëindigde trajecten Bestuursregio ZuidHolland
begin 1036
in 377
uit 301
eind 1112
2. Aantal beëindigde cliënttrajecten Jeugdigen stromen vaak door van de ene naar de andere zorgvorm. Dit kan om allerlei redenen zijn: - in kader van verloop van de behandeling - de ingezette zorg heeft niet het beoogde effect Zuid-Holland 2013 Totale uitstroom / doorstroom hiervan definitief uitgestroomd met een gem. behandelduur totale traject met een gem behandelduur van totale traject
681 301 747 dagen 24 maanden
Reden terugtrekking / afwijzing Onbekend
3
Cliënt blijft in het netwerk
2
Cliënt elders geplaatst
1
Cliënt elders geplaatst wegens kortere wachtlijst
4
Cliënt is/wordt in pleeggezin geplaatst
1
Cliënt passief op de wachtlijst
2
Er is sprake van contra-indicatie: verslaving
1
Hulp niet meer nodig
9
Indicatie verlopen/vervallen
2
Indicatie niet correct (te licht/te zwaar)
2
Indicatiestelling: aanbod niet te matchen
10
Indicatiewijziging, lichtere hulp noodzakelijk
8
Indicatiewijziging, oplossing in het netwerk
1
Indicatiewijziging, zwaardere hulp noodzakelijk
8
Ouder(s) stemmen niet in met (aard) toegew. zorg
1
Screening niet akkoord
6
Vraag/aanbod niet te matchen
3
Zuid-Holland
64
3. Gemiddelde behandelduur De gemiddelde behandelduur (is niet de verblijfsduur) in uren voor het totaal aan jeugdigen in 2013, dus niet alleen de vertrokken jeugdigen: Aantal jeugdigen
1413
Jaarverslag Horizon 2013
Gem. behandelduur in uren
22,96
93
4. Wachtlijst Wachtlijst cliënten Zuid-Holland per 1-1-2014 >9weken
21
5. Doelrealisatie Cliënten Provincie Zuid-Holland score Behaald Deels behaald Niet behaald- gelijk gebleven Niet behaald- ongunstiger Gewijzigd/vervallen Gestelde doelen
aantal
%
2 1 0 -1 3
283 267 84 12 11 657
43,07% 40,64% 12,79% 1,83% 1,67% 100,00%
Betekenis GAS-scores: -1: doel niet gehaald, toestand ongunstiger; 0: doel niet gehaald, toestand gelijk gebleven; 1: doel deels gehaald; 2: doel gehaald; 3: doel gewijzigd/vervallen
6. Reden beëindiging Reden beëindiging cliënten Zuid-Holland Eenzijdig door cliënt Eenzijdig door ZA/BJZ Externe omstandigheden Onbekend Overeenstemming cliënt/ZA/BJZ Totaal
Jaarverslag Horizon 2013
12 22 21 22 223 300
94
Bijlage Provincie Zuid-Holland Avenier Jeugd- en Opvoedhulp 1. Aantallen ingestroomde nieuwe cliënten Zuid-Holland per zorgprogramma en verblijfsduur zijn terug te vinden in de tabellen in paragraaf 2.3. Unieke cliënten/gestarte en beëindigde trajecten Bestuursregio Zuid-Holland
begin 13
in 44
uit 37
eind 20
2. Uitval Niet afgeronde trajecten als gevolg van uitval van cliënt
0
3. Gemiddelde behandelduur De gemiddelde behandelduur in uren is voor het totaal aan jeugdigen in 2013, dus niet alleen de vertrokken jeugdigen gem. behandelduur in uren 27,61
aantal jeugdigen 57
4. Doelrealisatie Cliënten Zuid Holland score
aantal
%
Behaald
2
11
29,73%
Deels behaald
1
26
70,27%
Niet behaald- gelijk gebleven
0
0
0,00%
Niet behaald- ongunstiger
-1
0
0,00%
Gewijzigd/vervallen
3
Gestelde doelen
0
0,00%
37
100,00%
Betekenis GAS-scores: -1: doel niet gehaald, toestand ongunstiger; 0: doel niet gehaald, toestand gelijk gebleven; 1: doel deels gehaald; 2: doel gehaald; 3: doel gewijzigd/vervallen
5. Reden beëindiging Reden beëindiging cliënten Zuid-Holland Eenzijdig door cliënt Eenzijdig door ZA/BJZ Externe omstandigheden Onbekend Overeenstemming cliënt/ZA/BJZ Totaal
0 0 0 3 34 37
6. Wachtlijst Wachtlijst cliënten Zuid-Holland per 1-1-2014 >9weken
Jaarverslag Horizon 2013
0
95
Jaarverslag Horizon 2013
96
Bijlage Stadsgewest Haaglanden i.v.m. specifieke verantwoordingseisen Horizon, Instituut voor jeugdzorg en onderwijs 1. Aantal unieke cliënten onderverdeeld naar leeftijd/sekse/etniciteit en woonplaats Opgenomen jeugdigen, start van de eerste hulp Verdeling naar geslacht bij opname man vrouw Totaal Leeftijd op opnamedatum Leeftijd 2 jaar 4 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar
27 9 36
aantal 1 1 2 2 1 2 3
12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar Totaal
4 3 6 4 6 1 36
Etniciteit opgenomen jeugdigen Antilliaans Antilliaans/Nederlandse Colombiaans/Venezolaans Cubaans Haïtiaans Irakees Ivoriaans Libanees/Nederlands Marokkaans Marokkaans/Nederlands Nederlands Surinaamse/Nederlands Surinaams Turks Totaal
5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 17 1 3 1 36
Woonplaats bij opname Delft Den Haag Goeree Kaag en Braasem Leidschendam-Voorburg Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Westland Zoetermeer Eindtotaal
5 14 1 1 3 4 1 3 4 36
Jaarverslag Horizon 2013
97
2. Aantallen ingestroomde nieuwe cliënten Haaglanden per zorgprogramma en verblijfsduur In 2013 zijn vanuit het Stadsgewest Haaglanden 93 cliënten aangemeld, waarvan 24 zijn teruggetrokken en 69 opgenomen. Er was geen buitenregionale instroom.
Zorgprogramma
Jeugdigen
instroom
per 1-1-2013 Regulier/spec.
uitstroom
2013
jeugdigen
verblijfsduur verblijfsduur
2013 per 31-12-2013
dagen
maanden
11
7
8
10
409
13,6
Continuïteit in de zorg
7
3
3
7
276
9,2
Vakinternaat
3
3
5
1
207
6,9
Wal en Schip
8
8
11
5
425
14,2
Zorgarrangement
4
12
9
7
231
7,7
PEL-trajecten
6
36
20
22
88
2,9
39
69
56
52
244
8,1
Totaal
Reden terugtrekking / afwijzing Onbekend Cliënt elders geplaatst Client is/wordt in JI/Jeugdvoorziening geplaatst Client passief op de wachtlijst Cognitieve niveau te laag Geen draagvlak voor behandeling Hulp niet meer nodig Indicatiestelling niet correct (te licht/te zwaar) Indicatiestelling, aanbod niet te matchen Indicatiewijziging, lichtere hulp noodzakelijk Indicatiewijziging, zwaardere hulp noodzakelijk Jeugdige (>16) stemt niet in met (aard) toegewezen zorg Machtiging uithuisplaatsing ontbreekt Vraag/aanbod niet te matchen
1 1 1 2 1 1 1 2 5 3 3 1 1 1
Totaal
24
3.Aantal afgeronde PEL Trajecten Haaglanden PEL-trajecten
Begeleidingstrajecten Jeugdigen
instroom
per 1-1-2013 Haaglanden
2013 6
36
uitstroom
jeugdigen
2013 per 31-12-2013 20
Trajectduur in
verblijfsduur
dagen
maanden
22
88
2,9
4. Wachttijd start zorg Wachttijd start zorg cliënten Haaglanden Voor 36 jeugdigen is de eerste zorg gestart in 2013; De gemiddelde wachttijd bedroeg
Jaarverslag Horizon 2013
42 dagen
98
5. Doelrealisatie Cliënten Stadsgewest Haaglanden score Behaald Deels behaald Niet behaald- gelijk gebleven Niet behaald- ongunstiger Gewijzigd/vervallen Gestelde doelen
aantal
%
2 1 0 -1 3
37 55 20 0 0 112
33,04% 49,11% 17,86% 0,00% 0,00% 100,00%
Betekenis GAS-scores: -1: doel niet gehaald, toestand ongunstiger; 0: doel niet gehaald, toestand gelijk gebleven; 1: doel deels gehaald; 2: doel gehaald; 3: doel gewijzigd/vervallen
6. Reden beëindiging Reden beëindiging cliënten Stadsgewest Haaglanden Eenzijdig door cliënt Externe omstandigheden Overeenstemming cliënt/ZA/BJZ Overig
Jaarverslag Horizon 2013
1 2 44 6 53
99
Jaarverslag Horizon 2013
100
Bijlage Stadsgewest Haaglanden Avenier jeugd- en opvoedhulp 1. Aantal unieke cliënten onderverdeeld naar leeftijd/sekse/etniciteit en woonplaats Opgenomen jeugdigen, start van de eerste hulp Verdeling naar geslacht bij opname man vrouw Totaal Leeftijd bij opname
6 3 9 Aantal
14 jaar
2
15 jaar
2
16 jaar
4
17 jaar
1
Totaal
9
Etniciteit opgenomen jeugdigen Antilliaans Libanees/Nederlands Nederlands Nederlands/Britse Surinaams Totaal
1 1 5 1 1 9
Woonplaats bij opname Den Haag Zoetermeer Eindtotaal
7 2 9
2. Aantallen ingestroomde nieuwe cliënten Haaglanden per zorgprogramma en verblijfsduur
Jeugdigen
instroom
Prisma
uitstroom
1-1-2013
2013
3
9
jeugdigen
verblijfsduur verblijfsduur
2013 31-12-2013 dagen 6
6
maanden 207
6,9
3. Doelrealisatie Cliënten Stadsgewest
Haaglanden score
aantal
%
Behaald
2
0
0,00%
Deels behaald
1
7
100,00%
Niet behaald- gelijk gebleven
0
0
0,00%
Niet behaald- ongunstiger
-1
0
0,00%
Gewijzigd/vervallen
3
0
0,00%
7
100,00%
Gestelde doelen
Betekenis GAS-scores: -1: doel niet gehaald, toestand ongunstiger; 0: doel niet gehaald, toestand gelijk gebleven; 1: doel deels gehaald; 2: doel gehaald; 3: doel gewijzigd/vervallen.
Jaarverslag Horizon 2013
101
4. Wijze beëindiging Wijze beëindiging (unieke jeugdigen voor wie de zorg van Horizon in 2013 is beëindigd) Haaglanden Eenzijdig door client
1
Eenzijdig door ZA/BJZ
0
Externe omstandigheden
0
Overig / onbekend
0
Overeenstemming cliënt/ZA/BJZ
5
Totaal
6
Jaarverslag Horizon 2013
102
Bijlage Stadsregio Rotterdam i.v.m. specifieke verantwoordingseisen Horizon Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs 1. Aantallen ingestroomde nieuwe cliënten Rotterdam per zorgprogramma en verblijfsduur is terug te vinden in de tabellen in paragraaf 2.3. Er waren in 2013 446 aanmeldingen van Rotterdamse cliënten, waarvan 82 zijn ingetrokken of afgewezen. Er was geen buiten regionale instroom.
Reden terugtrekking / afwijzing Onbekend Client blijft in het netwerk Client elders geplaatst Cliënt heeft zich niet gemeld/is niet verschenen Client is verhuisd buiten de regio/provincie Client is/wordt in JJI/Jeugdvoorziening geplaatst Cliënt is/wordt in psychiatrie geplaatst Client passief op de wachtlijst Cognitieve niveau te laag Indicatie verlopen/vervallen Indicatiestelling niet correct (te licht/te zwaar) Indicatiestelling, aanbod niet te matchen Indicatiestelling, lichtere hulp noodzakelijk Indicatiewijziging, oplossing in het netwerk Indicatiewijziging, zwaardere hulp noodzakelijk Jeugdige (>16) stemt niet in met (aard) toegew. Zorg Machtiging uithuisplaatsing ontbreekt Omstandigheden van cliënt zijn gewijzigd Vraag/aanbod niet te matchen Rotterdam
4 4 2 1 2 1 1 7 1 3 2 7 15 5 21 1 1 2 2 82
2. Wachtlijst cliënten Rotterdam Wachtlijst volgens landelijke definities (wachtend >9weken) per 31-12-2013 Wachtlijst >9weken bruto af: cliënten die geïndiceerde jeugdhulp ontvangen netto af: cliënten die niet-geïndiceerde jeugdhulp ontvangen Netto wachtlijst
21 11 11 0 11
3. Productie Bekostigingseenheden Rotterdam Gesloten jeugdzorg
JH2-A JH2-B JH2-C JH2-D JH3-B JH3-C
Besloten groepen 12Hand in Hand Anker 202,36 216,33 314,25 955,87 258,08 123,99 71,91 299,74 251,27 199,95 1,50 63,25
Jaarverslag Horizon 2013
De Vaart 0 76,58 1 0 171,17 104
11 50,73 2,5 0 10,1 0
103
Totaal aantal zorgeenheden en cliënten
Zorgeenheden JH2-A JH2-B JH2-C JH2-D JH3-B JH3C
Aantal cliënten 524 1035 204 121 594 111
Aantal zorgeenheden 3931,16 10894,61 3749,73 3138,97 3006,09 90,75
4. Doelrealisatie Cliënten Stadsregio Rotterdam score Behaald Deels behaald Niet behaald- gelijk gebleven Niet behaald- ongunstiger Gewijzigd/vervallen Gestelde doelen
aantal
%
2 1 0 -1 3
319 269 110 20 9 727
43,88% 37,00% 15,13% 2,75% 1,24% 100,00%
Betekenis GAS-scores: -1: doel niet gehaald, toestand ongunstiger; 0: doel niet gehaald, toestand gelijk gebleven; 1: doel deels gehaald; 2: doel gehaald; 3: doel gewijzigd/vervallen
5. Wijze beëindiging Wijze beëindiging cliënten Stadsregio Rotterdam Eenzijdig door cliënt Eenzijdig door ZA/BJZ Externe omstandigheden Onbekend Overeenstemming cliënt/ZA/BJZ Totaal
Jaarverslag Horizon 2013
22 3 5 25 262 317
104
Bijlage Stadsregio Rotterdam Avenier Jeugd- en Opvoedhulp 1. Aantallen nieuwe cliënten Unieke cliënten/gestarte en beëindigde trajecten begin
in
uit
eind
5
22
21
6
Prisma
2. Wachtlijst Aantal wachtenden per 31-12-2013
0
3. Productie Bekostigingseenheden Rotterdam Totaal aantal zorgeenheden en cliënten Zorgeenheden JH2-A JH2-B JH2-C JH2-D JH3-B JH3C
Aantal zorgeenheden
Aantal cliënten 0 7 6 6 12 2
0,00 90,06 224,00 244,47 40,33 7,83
4. Doelrealisatie Cliënten Stadsregio
Rotterdam score
aantal
%
Behaald
2
4
13,33%
Deels behaald
1
24
80,00%
Niet behaald- gelijk gebleven
0
2
6,67%
Niet behaald- ongunstiger
-1
0
0,00%
Gewijzigd/vervallen
3
Gestelde doelen
0
0,00%
30
100,00%
Betekenis GAS-scores: -1: doel niet gehaald, toestand ongunstiger; 0: doel niet gehaald, toestand gelijk gebleven; 1: doel deels gehaald; 2: doel gehaald; 3: doel gewijzigd/vervallen
5. Wijze beëindiging Wijze beëindiging (unieke jeugdigen voor wie de zorg van Horizon in 2013 is beëindigd) Rotterdam Eenzijdig door client
0
Eenzijdig door ZA/BJZ
0
Externe omstandigheden
0
Overig / onbekend
1
Overeenstemming cliënt/ZA/BJZ
20
Totaal
21
Jaarverslag Horizon 2013
105
Jaarverslag Horizon 2013
106
Bijlage Ministerie VWS i.v.m. specifieke verantwoordingseisen Horizon Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs Uitstroom naar andere jeugdzorg, thuis of andere instellingen Besloten Groep Rotterdam 12min Aantal jeugdigen 35 Gemiddelde verblijfsduur in dagen
315
Uitstroom Besloten Groep Rotterdam 12 min totaal Jeugdzorg
Jeugdzorg
26 Plus
3 5 0 0
Thuissituatie JJI LVB instelling Anders Eindtotaal
1 35
Uitstroom naar andere jeugdzorg, thuis of andere instellingen Hand in hand Alphen aan den Rijn Aantal jeugdigen Gemiddelde verblijfsduur in dagen
36 219
Uitstroom Hand in Hand Alphen aan den Rijn Totaal Jeugdzorg Jeugdzorg Plus Thuissituatie JJI LVB instelling anders Eindtotaal
Jaarverslag Horizon 2013
19 10 5 2 0 0 36
107
Jaarverslag Horizon 2013
108
Bijlage Ministerie VWS Avenier Jeugd- en Opvoedhulp Anker Uitstroom totaal Jeugdzorg Jeugdzorg Plus Thuissituatie JJI LVB instelling anders
18 46 21 2 3 17
Eindtotaal
107
Aantal jeugdigen
107
Gemiddelde verblijfsduur in dagen
184
Zikos Uitstroom totaal Jeugdzorg Jeugdzorg Plus Thuissituatie JJI LVB instelling anders
8 25 4 0 2 5
Eindtotaal
44
Aantal jeugdigen
44
Gemiddelde verblijfsduur in dagen
111
De Vaart Uitstroom totaal Jeugdzorg Jeugdzorg Plus Thuissituatie JJI
31 75 49 1
anders
37
Eindtotaal
193
Aantal jeugdigen
193
Gemiddelde verblijfsduur in dagen
125
Jaarverslag Horizon 2013
109
De Vaart trajecten Uitstroom totaal Langer durende zorg Jeugdzorg Plus Thuissituatie JJI
1 0 1 0
anders
0
Eindtotaal
2
Aantal jeugdigen
2
Gemiddelde verblijfsduur in dagen
Jaarverslag Horizon 2013
180
110
BIJLAGE Kerngegevens Accommodaties Alle panden van Horizon beschikken over de noodzakelijke gebruiksvergunningen en goedkeurende verklaringen van de brandweer m.b.t. brandmeld-installaties, het uitvoeren van brandoefeningen etc., zoals vastgelegd in de van toepassing zijnde wet- en regelgeving waaronder de Wabo, de Woningwet, het Bouwbesluit, de gemeentelijke verordening, het gebruikersbesluit, de Arbowetgeving en aan de eisen van het College bouw zorginstellingen. De panden die bestemd zijn voor gesloten jeugdzorg hebben de mogelijkheid voor het toepassen van beperkende maatregelen, binnen de hiervoor van overheidswege opgestelde kaders.
Adres Medisch Kinderhuis Oostvoorne Noordweg 16 3233 AV Oostvoorne Medisch Kinderdagverblijf De Schelp Vliet 1 3224 HE Hellevoetsluis Medisch Kinderdagverblijf Klavertje Vier Klencke 603 3191 VZ Hoogvliet Langverblijfgroep De Spetters Zicht 23-25 3224 BA Hellevoetsluis Omgangsbegeleiding Klencke 603 3191 VZ Hoogvliet DBU De Duinpan Noordweg 16 3233 AV Oostvoorne Het Bergse Bos (incl. Besloten Behandeling) Mozartlaan 150 3055 KM Rotterdam
Variant capaciteit instroom Variant: residentieel specialistisch
Bergse Bos Dagbehandeling Mozartlaan 150 3055 KM Rotterdam Rijnhove Raadhuisstraat 22 2406 AG Alphen aan den Rijn
Variant: dagbehandeling basisvariant
Rijnhove Dagbehandeling Conradstraat 67 2405 BB Alphen aan den Rijn Pleegzorg Alphen aan den Rijn Raadhuisstraat 22 2406 AG Alphen aan den Rijn Pleegzorg Dordrecht Papeterspad 7 3311 WT Dordrecht De Vaart Poelruiterpad 9-11 2171 LB Sassenheim
Jaarverslag Horizon 2013
Variant: dagbehandeling intensief I Variant: dagbehandeling intensief I Variant: residentieel specialistisch Variant: ambulant
Variant: dagbehandeling variant I Variant: res. specialistisch Plus Variant: Jeugdzorg Variant: projectgezinnen Variant: projectgezin plus
Variant: res. specialistisch/ specialistisch plus Plus Variant: Jeugdzorg Variant: home support Variant: ambulant Variant: dagbehandeling basisvariant Variant: pleegzorg Variant: adoptiehulpverlening
Variant: Jeugdzorg
Plus
111
Het Anker / ZIKOS Prisma Kerkstraat 51 7135 JJ Harreveld Tot 1.6.2013: JJI De Kolkemate Verlengde Ooyerhoekseweg 30 7207 BJ ZUTPHEN Park College Dominee Meijerlaan 14 2406 JD Alphen aan den Rijn Park college: Cardea: Henri Dunantweg 5-7, Alphen a/d Rijn Parkschool S.M. Hugo van Gijnweg 10 3317 JM Dordrecht Parkschool Nansenstraat 40 2806 HM Gouda Plusschool: Jacob van Lennepkade 6, Gouda Educatief Centrum Schiemond 8 3029 NP Rotterdam Bergse Veld / Schreuder College Mozartlaan 150 3055 KM Rotterdam Inst. Mr. Schats Locatie Noord Van Enckevoirtlaan 129 3052 KR Rotterdam Inst. Mr. Schats Locatie Zuid Hollands Tuin 77 3078 EE Rotterdam Schreuder College Locatie Noord De Villeneuvestraat 129 3053 ZV Rotterdam Schreuder College Locatie Zuid Slinge 156 Kastanjedaal 1 3085 EW Rotterdam Schreuder College Locatie West Taborstraat 44 3061 EW Rotterdam Midgaard College Monsterseweg 216 2553 RM Den Haag Gelinckschool Locatie Oostvoorne/Hoogvliet Noordweg 14 3233 AV Oostvoorne Klencke 603, Hoogvliet Gelinckschool Locatie Spijkenisse Goudenregenplein 11a 3203 BN Spijkenisse Gelinckschool Locatie Schiedam Pr. Beatrixlaan 20 3121 JN Schiedam Gelinckschool Locatie Vlaardingen Kamerlingh Onnesstraat 100 Vlaardingen
Jaarverslag Horizon 2013
Plus
Variant: Jeugdzorg Variant: res. specialistisch
Variant: JJI
Functie: school voor cluster-4 onderwijs (SO + VSO)
Functie: school voor cluster-4 onderwijs (VSO) Functie: school voor cluster- 4 onderwijs (VSO)
Functie: school voor cluster-4 onderwijs (VSO) 38 ambulante trajecten Functie: school voor cluster-4 onderwijs (SO) Functie: school voor cluster-4 onderwijs (SO) Functie: school voor cluster-4 onderwijs (SO) Functie: school voor cluster-4 onderwijs (VSO) Functie: school voor cluster-4 onderwijs (VSO)
Functie: school voor cluster-4 onderwijs (VSO) Functie: school voor cluster 4 onderwijs (VSO) Functie: school voor cluster-4 onderwijs (SO)
Functie: school voor cluster-4 onderwijs (SO) Functie: school voor cluster-4 onderwijs (SO) Functie: school voor cluster 4 onderwijs (SO)
112
Gelinckschool Locatie Hellevoetsluis Vliet 1 3224 HE Hellevoetsluis Brasem 32, Hellevoetsluis Vaart College Poelruiterpad 9-11 2171 LB Sassenheim Schakenbosch College Bouwlustweg 4 2263 SZ LEIDSCHENDAM Ambulante Onderwijsdienst Piersonstraat 31 3119 RG Schiedam
Jaarverslag Horizon 2013
Functie: school voor cluster 4 onderwijs (SO)
Functie: school voor cluster 4 onderwijs (VSO) Functie: school voor cluster 4 onderwijs (VSO) Functie: ambulante onderwijsfunctie voor PO VO en MBO
113
Jaarverslag Horizon 2013
114