Grafisch Nieuws Expertenrondetafel
Powered by
Automatisatie in de Afwerking Tekst: Jan van Holten - Moderator: Alain Vermeire I
Automatisatie en afwerking zijn twee aparte begrippen die dankzij digitalisatie vandaag goed bij elkaar aansluiten. Over de gevolgen daarvan nu en in de toekomst voor zowel traditionele offset als digitaal printen, werd tijdens de Grafisch Nieuws Expertenrondetafel (powered by Albyco Belgium) gediscussieerd. Ook de mogelijkheden voor het grafisch bedrijf met 3Dprinting kwamen aan bod. V.l.n.r.: Gert Vroonen, Erik Borgmans, Carli Van de Peer, Jan Stevens, Luc Roesems
H
et behoeft geen betoog dat afwerking (inclusief veredeling) een cruciaal onderdeel vormt van het grafisch productieproces. Minder voor de hand liggend is dat automatisatie in de afwerking eveneens essentieel is. De reden daarvoor is dat automatisering en digitalisering in de afwerking pas laat op gang is gekomen. Tot voor kort waren tijdrovende machine-instellingen en manuele arbeid noodzakelijk om een drukwerk goed afgewerkt te krijgen. Afwerking kreeg als laatste schakel in het productieproces het stigma van een ondergeschoven kindje. Volkomen onterecht. Immers, prachtig drukwerk met glossy uitstraling kan door een verkeerde afwerking devalueren tot nog minder dan een krantachtig product. Maar gelukkig wordt afwerking
lega’s niet graag doen. Voorbeelden hiervan zijn ondermeer foliepregen, laserstansen, blinddrukken en FM raster. Ik ben een addict van Heidelberger drukpersen en dan met name de highend machines. Zo hebben wij een Heidelberg Speedmaster CD 74-10-P-L-C. Dit is een 10-kleurenpers met lak. Wij werken in twee ploegen maar stellen ons flexibel op. Indien nodig schake-
tegenwoordig gezien als een volwaardige schakel in de totale productieketen, die bovendien kan bijdragen aan de meerwaarde van drukwerk.
Zelf afwerken of niet? Van de vier deelnemers, allen middelgrote grafische ondernemingen, beschikt de helft niet over een min of meer volledige afdeling afwerking. Zaakvoerder Jan Stevens van Stevens Print in Merelbeke: “Wij beschikken over afwerkings- of veredelingsapparatuur waarmee we een verschil kunnen maken. De rest besteden wij uit. Wij zijn omringd door zeer goede afwerkers en die kunnen on-demand afwerken. Die samenwerking verloopt prima. De focus bij Stevens Print ligt vooral op prepress en drukken. Wij zijn een moderne vellenoffsetdrukkerij die gespecialiseerd is in de productie van alles wat col-
GRAFISCH
len wij over op drie ploegen. Wij opereren hoofdzakelijk in twee marktsegmenten, namelijk direct mailing en boekwerk waaronder kunstboeken. Kwaliteit staat bij ons hoog in het vaandel.” Stevens Print is een hybride drukkerij, dat wil zeggen men zowel produceert met traditionele persen (offset) als met digitale printers. Dat is ook het geval met Drukkerij Boone Roosens in Lot. Gedelegeerd be-
De deelnemers aan de Grafisch Nieuws Expertenrondetafel Luc Roesems – Gedelegeerd bestuurder Drukkerij BooneRoossens, Lot Gert Vroonen – Gedelegeerd bestuurder Egberghs Printing & Beyond, Hasselt Jan Stevens – Gedelegeerd bestuurder Stevens Print, Merelbeke Erik Borgmans – Algemeen directeur Xod Grafisch Centrum, Balen Carli Van de Peer – Algemeen directeur Albyco Belgium, Herentals
18
NIEUWS
05
Grafisch Nieuws Expertenrondetafel
stuurder Luc Roesems: “Wij beschikken over diverse vellenoffsetpersen waaronder een 6-kleurenpers waarmee we quadri met twee extra kleuren en met dispersielak in één doorgang kunnen drukken. Daarnaast hebben we digitaal printen in huis. Daardoor zijn wij in staat onze klanten drukwerk aan te bieden van A-Z, variërend van een naamkaartje tot een luxe full-color brochure. Wij hebben nu gekozen voor een opsplitsing: Boone-Roossens houdt zich bezig met de grotere formaten en oplagen in offset en Roprint, ons ander grafisch bedrijf, verwerkt de kleinere formaten en oplagen waarvoor onder andere digitaal printen wordt toegepast. Voor het afwerken van drukwerk beschikken wij onder meer over cilinder- en degelpersen voor het ril-
Jan Stevens
len, perforeren en stansen, plooimachines en krimpfolieverpakkingsmachines.” De twee andere deelnemers aan de rondetafel printen enkel digitaal. Erik Borgmans, algemeen directeur van Xod Grafisch Centrum in Balen en de Xod Campusshop in Diepenbeek en Hasselt: “Wij bieden onze klanten een brede waaier aan communicatiemogelijkheden, variërend vanaf het kleine formaat tot XXL. Het overgrote deel van onze klanten is afkomstig uit het midden- en kleinbedrijf. Wij hebben dus weinig te maken met multinationals. Onze mensen zijn verantwoordelijk voor het gehele traject, vanaf het grafisch ontwerp tot en met de afwerking. Wij doen alles zelf in huis. Wij merken dat klanten geïnteresseerd zijn om gebruik te maken van onze expertise op het vlak van communicatie en marketing. Van de elf personeelsleden zijn er vier ontwerpers. Dat is waarschijnlijk een rare verhouding in vergelijking met collega drukkers, maar bij ons werkt dat prima. Onze mensen ontwerpen en communiceren met de klant en doen ook de afwerking. Dat komt omdat onze productie in hoge mate geautomatiseerd is.” De multifunctionaliteit van de medewerkers komt overigens ook naar voren bij de andere deelnemers. De activiteiten van Xod Grafisch Centrum horen voor een deel ook thuis in de signindustrie zoals autobelettering, billboard, gevel- en lichtreclame. Die link naar de signbranche is eveens terug te vinden bij Egberghs Printing & Be yond in Hasselt. Gedelegeerd bestuurder Gert
GRAFISCH
Powered by
Vroonen: “Wij opereren crossmediaal, dus zijn wij erg breed bezig. In feite verzorgen wij het hele communicatieverhaal. De klant kan op dat gebied bij ons voor het hele traject terecht. Wij proberen hem daarbij zoveel mogelijk te helpen. Bij ons is alles digitaal, we hebben niets staan op het gebied van offset. Wel werken wij samen met offsetdrukkers. Ook beschikken wij over een winkel waar mensen terecht kunnen voor grafisch en tekenmateriaal, schoolar-
nog een ander positief effect. De insteltijden worden steeds korter waardoor veel beter kan worden ingespeeld op het stijgend aantal kleine opdrachten. Daarbij komt dat met de JDF standaard, waarover later meer, afwerkingsapparatuur zelfs in een workflow valt te integreren. Maar dat laatste houdt wel in dat in de voorbereiding al rekening moet worden gehouden met de laatste fase van het productieproces. Bij Stevens Print en Drukkerij Boone-Roosens
“
Bij digitaal printen en afwerken is de automatisatiegraad binnen de workflow groter dan in offset.
tikelen en kantoormateriaal. We houden het contact laagdrempelig maar de particuliere markt is zeker niet onze doelgroep. Voor ons is business-to-business het belangrijkste marktsegment. Afwerken doen wij in beperkte mate. Dat is de reden waarom we samenwerken met een aantal bedrijven die voor ons de afwerking verzorgen. Egberghs werkt veel in onderaanneming. Het is zelden dat we onze naam ergens aan kunnen verbinden.”
Digitale afwerkingssystemen kennen meer automatisatie De automatisatie in de afwerking maakt dat de apparatuur hiervoor (en dan voornamelijk de machines voor digitale afwerking) in toenemende mate plug & play wordt, met als gevolg dat er minder vakmensen nodig zijn om ze te bedienen. En dat zorgt voor
20
NIEUWS
05
wordt met barcodes gewerkt. Alle deelnemers zijn het er over eens dat bij digitale printers en afwerkingsmachines, de automatisatie en integratie binnen een workflow verder is gevorderd dan bij het traditionele grafische productieproces. Jan Stevens: “De automatisatie in onze offsetdrukkerij gaat tot en met de snijmachine. Daar houdt het op.” Volgens Luc Roesems komt dat omdat in offset het soort jobs sterk varieert en daarmee ook het aantal parameters. Dit in tegenstelling tot digitaal printen waar er meer sprake is van gestandaardiseerde orders. Daarbij komt dat het machineaanbod voor het afwerken van digitaal printwerk zeer breed en afgestemd is voor de verwerking van kleine tot middelgrote oplagen, zoals blijkt uit het machineaanbod van Albyco Belgium. Alle deelnemers zijn het erover eens dat de fabrikanten van digitale afwerkingsapparatuur zoals
Grafisch Nieuws Expertenrondetafel
CP Bourg, het stadium van de kantoortoepassingen al een hele lange tijd zijn ontgroeid. “De traditionele fabrikanten van afwerkingsmachines zijn integendeel nu schatplichtig aan de inspanningen van de fabrikanten van digitale afwerkingssystemen.”
Afwerken in eigen huis is een trend Bij middelgrote en kleine grafische ondernemingen is er de trend om de afwerking zelf in huis te halen in plaats van uit te besteden. Vooral als het gaat om digitaal printwerk. Men kan daardoor korter op de bal spelen omdat bijvoorbeeld geen tijd verloren gaat aan extra transport naar en van
Luc Roesems
het afwerkingsbedrijf. Een andere reden om zelf te gaan afwerken, is dat men veel flexibeler is wanneer fouten optreden. Gaat er iets mis, dan kan onmiddelijk worden bijgestuurd. Bovendien is de drempel om te investeren een stuk lager omdat de investeringen in afwerkingsapparatuur voor digitaal printwerk veel minder geld kosten dan die voor industriële afwerking. Door met eigen afwerkingsmachines in te spelen op de toenemende vraag naar kleine oplages en korte levertijden, kan de orderportefeuille worden gevuld en marge worden gerealiseerd. Dat alles neemt niet weg dat men voor bepaalde zaken toch moet samenwerken met een extern afwerkingsbedrijf, simpelweg om-
dat de investeringen voor bepaalde afwerkingstaken te hoog zijn in relatie tot de hoeveelheid productie. Een andere reden is dat men niet beschikt over gespecialiseerde medewerkers met gevoel voor bindwerk of er gewoon niet voldoende fysieke ruimte is. Voorbeelden van afwerkingstaken die vaak nog worden uitbesteed zijn het garenloos binden en PUR verlijmen. Gert Vroonen merkt in dat verband op: “De grote industriële bedrijven doen vrijwel alles in eigen huis en besteden nagenoeg niets uit. Ze hebben een zakenmodel waarin geen loonboekbinderij past. Bij Egberghs ligt dat anders en dat is de reden waarom wij met collega’s samenwerken. Wij proberen iemand te vinden die op onze golflengte zit en op het vlak van kwaliteit meegaat in het verhaal. Het moet ook allemaal een beetje aangenaam blijven. Aan het einde van de rit moet er geld zijn verdiend, laat dat duidelijk zijn. Maar als het enkel draait om het wegsnoepen van marge bij collega’s, dan ben je als bedrijf verkeerd bezig. Samenwerken stoelt namelijk ook op wederzijds vertrouwen en respect.” Dat samenwerking niet alleen op het gebied van afwerking plaats vindt, wordt door Erik Borgmans erkend. “Ik geloof in verbreding van het productenaanbod waardoor je toch in staat bent een brede waaier aan diensten en producten te leveren. Zo vinden kleine bedrijven het heel belangrijk om hun communicatie in één hand te leggen. Wij bieden ook textielproducten aan onze klanten aan, maar zij weten dat textiel niet bij ons wordt bedrukt. Vindt de klant het belang-
GRAFISCH
22
NIEUWS
05
Powered by
rijk om rechtstreeks naar de textieldrukkerij te gaan, dan hebben wij daar alvast geen probleem mee.”
Short-run-finishing verdraagt geen inschiet Afwerkingsapparatuur heeft in de loop van de tijd een noodzakelijke evolutie doorgemaakt. Daardoor is er nu apparatuur op de markt die grotendeels aan de eisen van de grafische ondernemer voldoet. Een belangrijke eis is die van de korte insteltijden als gevolg van de steeds kleiner wordende oplages, waardoor vrijwel geen inschiet meer wordt vergund. Dat is vooral bij Variabele Data Printing (VDP) het geval. Met het printen van variabele data worden sterk gepersonaliseerde boodschappen met teksten en beelden naar een specifieke doelgroep gestuurd. En elke boodschap moet bij de juiste persoon belanden. Voor 1: 1-communicatie is de inschiet dus feitelijk nul (zero tolerance!). Bij personaliseringsopdrachten moet de afwerking onderdeel zijn van de workflow. Digitale productiestraten hebben hier adequate oplossingen voor. Bij offsetdrukkerijen is het Job Definition Format (JDF) een
algemeen aanvaarde standaard voor gegevensuitwisseling. Die gegevens omvatten specificaties van de desbetreffende job, productiegegevens en contactgegevens van klanten. Door afwerkingsapparatuur onderdeel te laten zijn van de workflow kan het rendement stijgen vanwege een beter inzicht in de voor- en nacalculatie. Maar dat niet alleen. Omdat de informatie maar een keer wordt ingevoerd, ontstaan minder fouten en er kan sneller worden gewerkt. Bij de offsetdrukkerijen zien we echter dat JDF nauwelijks tot aan de afwerkingsmachines reikt. Dat is vaak ook nog niet nodig omdat bepaalde instellingen zeer snel en trefzeker aan de afwerkingsmachines zelf kunnen worden uitgevoerd, of omdat niet alle machines in het machinepark beschikken over de nieuwste stand van de techniek. Geautomatiseerde print- en afwerkingsoplossingen volgens het al eerder genoemde plug & play principe bieden dus een aantal voordelen voor snelle en flexibele afwerking. Belangrijk volgens de deelnemers is dat dergelijke apparatuur presteert op basis van een goede prijs-prestatieverhouding waarmee een mooie marge kan worden gerealiseerd. Carli Van de Peer, General Manager en stichter
GRAFISCH
van Albyco Belgium: “Fabrikanten hebben perfect ingespeeld op de huidige vraag en behoeften van de markt. Met de professionele afwerkingssystemen die wij in België verdelen zoals CP Bourg, Komfi, MB Matthias Bäuerle, Morgana, Plockmatic en Schneider Senator, kan de afwerking verder worden geoptimaliseerd en kunnen klanten meerwaarde en groei realiseren. Er is ingespeeld op de noden van de offsetdrukker die te maken krijgt met dalende volumes, vele jobwisssels en die digitaal printen in huis heeft. Bij short-run-finishing komt het erop aan de stilstandtijden van de machines extreem kort te houden en toch zeker te zijn van een kwaliteitsvolle afwerking.”
Inline versus nearline Op de vraag of afwerkingsapparatuur inline of nearline moet staan, zijn de deelnemers unaniem van menig dat de voorkeur aan nearline moet worden gegeven, uitzonderingen daargelaten, zoals bij digitale boekproductie en transpromo printen. TransPromo is het toevoegen van promotionele boodschappen aan facturen, verbruiksoverzichten,
23
NIEUWS
05
polissen en andere transactionele documenten. Erik Borgmans: “Wij zijn van inline afwerking afgestapt omdat het de zwakste schakel is. Heb je bijvoorbeeld een snelle
Erik Borgmans
Grafisch Nieuws Expertenrondetafel
printer in huis maar het inline afwerkingsapparaat heeft een lagere snelheid, dan gaat tevens de snelheid van de printer naar omlaag. Daarbij komt dat wij ook nog vaak moeten veredelen.” De ontwikkelingen op het gebied van veredelen staan evenmin stil en er worden digitale veredelingsmachines op de markt geïntroduceerd waarmee door middel van inkjet reliëfeffecten worden gerealiseerd. Jan Stevens: “Ik geloof in dit soort van veredelingstechnieken, maar het gaat nog wel om dure investeringen. Voor een goede ROI zijn veel orders nodig. Het zou een oplossing kunnen zijn hiervoor een apart bedrijf op te richten. Hoe dan ook denk ik dat binnen nu en
Gert Vroonen
wikkeling, maar het gaat ook om de toepassingen. Verpakkingen zijn een groeimarkt. Volgens het Europese onderzoeksbureau PIRA groeit die markt tot en met 2016 jaarlijks met maar liefst 20,6 procent. De reden daarvoor is de toenemende vraag naar meer variatie in verpakkingen en verpakkingsformaten. Dat alles leidt tot een fragmentatie van deze markt met als resultaat dat de behoefte aan kleinere oplagen stijgt. Door de technische ontwikkelingen op het gebied van digitaal printen en afwerken, liggen hier kansen voor bedrijven met digitale productietechnieken. Het is een van de redenen waarom
10 jaar er kleinere betaalbare machines op de markt zullen komen.” In ieder geval waren dergelijke kleine machines nog niet op drupa te zien. Wel vielen daar hoogvolume inkjet vellenpersen in het B2 formaat te bewonderen. Een aantal van de op drupa voorgestelde B2-persen zijn nog niet leverbaar. De machines die dat wel zijn, zijn nog zo nieuw dat die als een bèta installatie in de markt wordt geplaatst. De gebruiker wordt dan ongetwijfeld geconfronteerd met kinderziektes. Gert Vroonen: “Als je besluit tot een bèta installatie, dan moet er van de fabrikant wat tegenover staan. Daar moeten goede afspraken worden over gemaakt. We hebben daar al een goede ervaring mee gehad.” Luc Roesems: “Een dergelijke positieve benadering ontbreekt toch bij sommige fabrikanten en leveranciers. Er zijn leveranciers die naar de klanten van jouw bedrijf gaan om daar vervolgens een printcentrum op te zetten. Het treurige gevolg daarvan is dat je dan een klant verliest.”
3D-printing met Albyco Belgium Wat brengt de toekomst op het vlak van 3D-printing? En wat zit er voor grafische bedrijven in?
“
Een belangrijke eis is die van de korte insteltijden als gevolg van de steeds kleiner wordende oplages, waardoor vrijwel geen inschiet meer wordt vergund. marktonderzoeksbureau Info Trends concludeert dat digitaal printen (kleur) dit jaar opnieuw het belangrijkste groeisegment zal zijn, met een jaarlijkse groei van gemiddeld bijna zes procent tot en met 2016. De deelnemers aan deze Expertenrondetafel zijn (nog) niet bezig met verpakkingen maar zien het wel als een eventuele optie voor het verbreden van hun productenaanbod. Om dit te realiseren, moet wel worden geïnvesteerd. Die investeringsbereidheid is er in ieder geval. Jan Stevens: “Ondanks de moeilijke economische omstandigheden hebben wij vorig jaar fors anticyclisch geïnvesteerd in
Digitale productie van verpakkingen is een groeimarkt Als gevolg van de technische ontwikkelingen blijkt dat de apparatuur voor het afwerken van drukwerk steeds sneller wordt. Maar dat niet alleen. Fabrikanten van digitale printsystemen en afwerkingsapparatuur hebben de afgelopen jaren hun systemen naast snelheid ook sterk verbeterd op het vlak van productiviteit, kwaliteit en betrouwbaarheid. Dat is een gunstige ont-
GRAFISCH
een uitbreiding van ons gebouw waardoor onze bedrijfsoppervlakte is verdrievoudigd. We willen ook blijven investeren in de modernisering van ons machinepark. Die inspanningen moeten toelaten onze doelstellingen de komende jaren waar te maken. Klantenservice en het afleveren van creatieve producten tegen correcte prijzen staan zoals steeds hoog op de agenda. “
24
NIEUWS
05
België heeft op dit gebied een goede reputatie dankzij bedrijven als LayerWise, Materialise en Melotte en niet te vergeten het Materials Research Center van de KU Leuven. Alles wijst erop dat 3D-printing in de nabije toekomst booming business wordt. Het wereldwijde marktpotentieel wordt door vrijwel alle analisten geschat op jaarlijks vele miljarden euro’s. 3D-printing ligt in het verlengde van de grafische branche en kan voor veel grafische bedrijven een verbreding van het productaanbod betekenen. Albyco Belgium is begin dit jaar in de 3D-business gestapt. Carli Van de Peer: “Deze techniek komt
Powered by
sneller op ons af dan wij vermoeden. Daarom zijn wij op zoek gegaan naar een innovatieve en betrouwbare fabrikant van 3Dprinters. Dat is 3DSystems geworden waardoor wij nu in staat zijn een compleet gamma professionele 3D-printers aan te bieden en te leveren. 3DSystems is momenteel de enige fabrikant ter wereld met een full-color 3D-printer. 3Dprinters zijn ideaal om ingezet te worden voor het ontwikkelen en vervaardigen van prototypes en op maat gemaakte producten of producten met een grote variëteit en een beperkte oplage. Hier liggen kansen voor grafische bedrijven. Zij hebben al expertise in digitaal printen en personaliseren. Het grafisch bedrijf kan met 3D-printing commerciële meerwaarde creëren. Het gaat hier om het visualiseren, het tastbaar maken van producten. Een voor de hand liggend voorbeeld is de productie van huizen-
Carli Van de Peer
NOUVELLES
macquettes in opdracht van architecten, maar ook de productie van geschenken en gadgets met een persoonlijke toets komt in zicht. In Antwerpen heb ik weet van heel wat 3D-printers die mallen maken voor de productie van juwelen en in de medische sector wordt 3D-printing toegepast voor ondermeer het vervaardigen van implantaten en prothesen. Kortom, 3D-printing is zeer breed toepasbaar en zorgt voor een nieuwe industriële revolutie.” De door Carli Van de Peer geschetste nieuwe industriële revolutie past volgens de deelnemers prima in de verdere digitalisering van de grafische industrie, maar de onbekendheid met de toepassingen zorgt wel nog voor een drempel om nu in 3D-printing te investeren. Carli Van de Peer: Ook hier geldt dat men vroegtijdig moet instappen om de boot niet te missen. Neem digitaal printen als voorbeeld. Dit printproces werd vroeger door een groot aantal drukkers miskend mede door de aanvankelijk
25
GRAPHIQUES
05
slechte kwaliteit in vergelijking met offset. Die kwaliteit werd toen nog met de loep beoordeeld. Tegenwoordig leunt de kwaliteit van digitaal printen dicht aan tegen die van offset en de loep wordt vrijwel niet meer gehanteerd.” Dat er geld zal worden verdiend met 3D-printing, staat buiten kijf. Een aantal early adaptors is nu al succesvol door de toenemende vraag naar geprinte objecten. Daar staat tegenover dat alle deelnemers aan deze Grafisch Nieuws Expertenrondetafel voor zichzelf hiervoor nog geen duidelijk businessmodel voor ogen hebben. Wel ziet Jan Stevens een mogelijke markt voor bedrijven die onderdelen produceren. “Voorraden aanhouden is dan niet meer noodzakelijk omdat het mogelijk wordt om onderdelen-op-aanvraag te leveren.” Dat past dan weer prima bij de grafische branche die immers al jaren geleden succesvol de markt met printing-on-de■ mand heeft bestormd.
