HERZIEN ONDERNEMINGSPLAN PODIUM MOZAIEK 2013-2016 Wie we zijn Podium Mozaïek is een intercultureel cultuurhuis voor bewoners uit de buurt, de stad, de regio en Nederland, en een memorabel podium voor internationale artiesten. We zitten in een prachtig gebouw in Bos en Lommer (Amsterdam-West), met een zaal die bruikbaar is voor 80 tot 350 mensen, en hebben drie studio’s waarvan één op het Westergasterrein, het “Kunstenhuis”. In Podium Mozaïek zit een theatercafé dat goed bij ons past: met een menukaart die de wereld in verrassende smaken opdient, en zowel overdag als ’s avonds een populaire ontmoetingsplek is. Sinds 2005 timmeren we aan de weg met een bijzonder programma waarmee we een overwegend jong, cultureel divers publiek trekken dat gewend is zich tussen verschillende culturen te bewegen. In amper zes jaar tijd hebben we ons genesteld in de buurt, en voelt Amsterdam-West zich thuis bij ons. Podium Mozaïek fungeert als de spin in het web. We zijn een plek geworden waar culturen elkaar ontmoeten, zowel op het podium als in de zaal. Het mooie is dat dit resultaat organisch tot stand is gekomen, door samenwerking met de buurt en met vele lokale, nationale en internationale partners. We streven naar een programma dat aantrekkelijk is voor ons publiek en tegelijkertijd vernieuwend en aanvullend op het overige aanbod in de stad en in het land. Tussen 2013 en 2016 zullen we jaarlijks ongeveer 240 culturele activiteiten mogelijk maken en daarnaast onze zalen 685 dagdelen beschikbaar stellen aan zowel zakelijke als culturele opdrachtgevers. Naar verwachting zullen wij op deze manier ruim 55.000 bezoekers bedienen. Onze activiteiten bestaan uit programmering, educatie, festivals en verhuur, en vinden plaats in Podium Mozaïek en in het Kunstenhuis op het Westergasterrein. In 2010 bracht bureau LPBL en Atlas voor Gemeenten de “Waarde van Podium Mozaïek in beeld” 1. Daarin werd geconstateerd: “Podium Mozaïek trekt een bijzondere doelgroep, te weten allochtonen en relatief jonge mensen,afkomstig uit een ‘moeilijke’ wijk qua cultuurparticipatie.Ten aanzien van de vraag en behoefte van (potentiële) bezoekers constateren wij dat de bestaande bezoekers tevreden zijn over het aanbod en de ambiance (en) dat er bezoekerspotentieel is voor meer voorstellingen”. Ook wij zijn trots op wat we bereikt hebben in ons korte bestaan. En we zijn er van overtuigd dat er nog meer mogelijk is. Graag presenteren we u onze ambities voor de periode 2013-2016. Voor wie we er zijn Op 1 januari 2009 woonden er 177 verschillende nationaliteiten in de stad. Van de Amsterdamse buurten biedt onze wijk de grootste variëteit met 127 nationaliteiten. Podium Mozaïek richt zich primair op de bewoners van Amsterdam-West, en daarna op heel Amsterdam, de regio en Nederland. Sinds de samenvoeging van de stadsdelen Bos en Lommer, De Baarsjes, Oud-West en Westerpark in mei 2010 ligt Podium Mozaïek in stadsdeel West. Omdat een deel van Amsterdam Nieuw-West (Slotervaart, Geuzenveld-Slotermeer en Osdorp) geografisch zeer dichtbij ligt rekenen wij dit deel ook uitdrukkelijk tot ons verzorgingsgebied wanneer we over West spreken. De beide stadsdelen gezamenlijk tellen 267.000 inwoners, verdeeld over bijna 142.000 huishoudens. Eenderde (Nieuw-West) tot bijna de helft (West) van de inwoners is tussen de 18 en 39 jaar. De helft tot eenderde daarvan wordt geteld als “niet-westerse allochtonen” en ongeveer 14% als “westerse allochtonen”. Er wonen relatief veel kinderen onder de 18 in Nieuw-West. Veertig tot vijftig procent van de inwoners zijn autochtoon. Wij richten ons met ons programma primair op Amsterdamse (jong)volwassenen tussen de 18 en 35 jaar en hun kinderen vanaf 2 jaar. Deze doelgroep heeft een meervoudige culturele achtergrond, of een Nederlandse achtergrond met een grote interesse in andere culturen. In tweede instantie benaderen we cultuurliefhebbers in brede zin (reguliere bezoekers van verschillende podia), en bezoekers die een band hebben met de cultuur van geprogrammeerde artiesten of thematiek van voorstellingen, maar voor wie het nog niet vanzelfsprekend is om naar het theater te gaan. De doelgroep wordt uitgebreider beschreven onder Marketing. Wat we willen laten zien Podium Mozaïek: - stimuleert, ontwikkelt en presenteert een intercultureel en disciplinair divers programma aanbod voor een cultureel divers publiek dat zich daarin herkent, of elkaar daardoor leert kennen. - is een voorbeeld voor Amsterdam en Nederland op het gebied van avontuurlijke programmering voor een cultureel divers publiek. Voorstellingen en concerten vormen onze kernactiviteit. Cultuureducatie en randprogrammering beschouwen wij als de onmisbare brug naar het publiek.
1 opgesteld op verzoek van Stadsdeel Bos & Lommer en bestuur van Podium Mozaïek
Het programma bestaat deels uit bestaande voorstellingen en concerten die we boeken uit het reguliere aanbod. De afgelopen jaren hebben we ook veel aanbod zelf (mede)ontwikkeld om beter aan te kunnen sluiten bij ons publiek. Onze ligging in West en de samenstelling van de bevolking heeft direct invloed op wat we doen. Podium Mozaïek richt zich als een van de weinige podia in Nederland in de kern op culturele diversiteit. Het is het uitgangspunt voor al onze activiteiten en is in alle geledingen verankerd in de organisatie. Podium Mozaïek verwacht van artiesten en producenten een authentieke opvatting over de cultureel diverse samenleving. Een productie of activiteit moet bij voorkeur leiden tot een levendige confrontatie met het publiek en uitnodigen tot reflectie over onderwerpen die belangrijk zijn voor onze samenleving. We dagen makers uit om na te denken over programma’s voor het stedelijk publiek van nu en van de toekomst. Het resultaat is een avontuurlijke mix van talent naast grote namen, lokale en internationale artiesten, crossovers en experiment. Vanuit onze visie is het ook logisch om bij te dragen aan de ontwikkeling van talentvolle kunstenaars. We hebben behoefte aan nieuw aanbod voor ons publiek en aan makers die de brug naar dit publiek kunnen slaan. In onze programmering geven we dit talent dan ook volop de ruimte. Eén van de manieren daarvoor is om interessante makers te begeleiden via de Alliantie Nieuwe Makers. Met onze activiteiten leveren we een bijdrage aan de ontwikkeling van aanbod dat zich wellicht het beste laat omschrijven als “culturele crossovers”. Podium Mozaïek werkt met programmeurs voor muziek en theater/dans, randprogrammering, cultuureducatie en exposities. Voor het samenstellen van het seizoensprogramma wordt deze programmaraad aangevuld met medewerkers van onze ‘huisgenoten’, Theater RAST en het Nederlands Blazers Ensemble. Met wie we samenwerken Onze partners delen onze visie dat het bereiken van nieuw publiek een voorwaarde is om het contact met de samenleving te behouden. Gezamenlijk werken we aan verbreding van ons aanbod en publiek Elke samenwerkingspartner brengt expertise en een eigen netwerk mee. Samen kunnen we geschikt aanbod scouten, ontwikkelen en programma’s en kennis uitwisselen. We vinden elkaar in de zoektocht naar kwalitatief goede programma’s voor nieuwe publieksgroepen met een meervoudige culturele achtergrond. Voor de basisschoolactiviteiten gaat Podium Mozaïek vanaf 2012 aanhaken bij een apart netwerk in de stad om het aanbod en de afzet van cultuureducatieve programma’s op elkaar af te stemmen. Partners in huis: Met Theater RAST en het Nederlands Blazers Ensemble (NBE) delen we ons gebouw. Theater RAST is volledig gehuisvest in Podium Mozaïek, het NBE repeteert bij ons. Behalve onze faciliteiten delen we ook de nieuwsgierigheid naar andere culturen, en de visie dat internationale samenwerking artistiek van wezenlijk belang is voor verdere ontwikkeling. RAST werkt vanaf 2013 in alliantie met theatermaker Raymi Sambo/VIG. Zij brengen al hun voorstellingen uit in Podium Mozaïek, maar ontwikkelen ook unieke buurtprogramma’s die alleen bij ons te zien zijn. Het NBE houdt voorpremières bij ons in huis en denkt mee over gezamenlijk te ontwikkelen programma’s. Partners in de stad: Stadsschouwburg Amsterdam (SSBA) nieuwe partner m.i.v. 2012 Vanaf 2013 worden jaarlijks twee voorstellingen ontwikkeld voor de RABOzaal door afwisselend Theater RAST en NBE, in samenwerking met Podium Mozaïek. Daarmee krijgt SSBA een andersoortig aanbod met naar verwachting ook een nieuw publiek. Het geeft ons en RAST de mogelijkheid om exclusief aanbod voor de grote zaal te maken. Omgekeerd zal SSBA vijf internationale producties per jaar scouten die in Podium Mozaïek en in het Bijlmer Parktheater te zien zullen zijn. IDFA en Julidans Verbreding van aanbod en publiek gebeurt ook via de samenwerking met het International Documentary Festival Amsterdam (sinds 2009) en Julidans (vanaf 2010). We hopen daar in de toekomst ook het Holland Festival aan toe te voegen. Een aantal programma’s in deze festivals zijn in Podium Mozaïek te zien. Het levert ons een prachtig internationaal programma op en de festivals een nieuw publiek. De andere buurtaccommodaties We voelen ons verwant met andere buurtpodia zoals de Tolhuistuin,het Bijlmer Parktheater en de Meervaart. Er is een informeel overleg dat we vanaf 2013 gestructureerder willen inzetten voor het uitwisselen van programma’s. Educatiepartners Vanaf 2012 worden onze educatieve activiteiten opgenomen in het binnenschoolse aanbod dat door jeugdtheater de Krakeling wordt gecommuniceerd naar en afgestemd met de scholen. In dit aanbod zitten ook de programma’s van het Bijlmer Parktheater, de Toneelmakerij, Stadsschouwburg Amsterdam, Muziekcentrum Aslan en Stichting voor cultuureducatie Kunstkrul. Op deze manier krijgen scholen een doorlopende leerlijn aangeboden. Voor het ontwikkelen van aanbod voor scholen in de wijk werken we samen met de Stichting voor openbaar onderwijs Amsterdam West Binnen de Ring. Partners in Nederland: De afgelopen jaren heeft Podium Mozaïek met verschillende theaters in het land tournees mogelijk gemaakt voor specifieke muziekprogramma’s. Voorbeelden daarvan zijn LoungeM in samenwerking met Marmoucha en de serie World Sessions i.s.m. World
Connection. Podia in dit netwerk zijn onder andere Stadsschouwburg Utrecht, het Patronaat, Schouwburg Kunstmin, Grounds (voorheen WMDC), De Doelen, Luxor Live, Korzo, Oosterpoort Groningen, Theaters Tilburg en Muziekcentrum Vredenburg. Vanaf 2013 vullen we deze lijst aan met podia uit de netwerken van Theater RAST en het NBE. Op deze manier vergroten we het aantal plaatsen om producties mee uit te wisselen. Partners in het buitenland: Samen met RAST maken we deel uit van een Europees netwerk met Arcola Theater Londen, Ballhaus Berlijn, Talimhane Theater Istanbul en het Riksteatern Stockholm. Deze samenwerking richt zich op het ontwikkelen van nieuw Europees toneelrepertoire. Dit netwerk wordt vanaf 2013 gebruikt om producties uit te wisselen. In 2013 en 2015 zal dit resulteren in een festival met nieuw Europees toneelrepertoire dat in Podium Mozaïek plaats zal vinden. Wat we doen: programma en activiteiten In ons programma onderscheiden we vier soorten activiteiten: 1. Programmering voor een cultureel divers publiek tussen de 18 en 35 jaar. 2. Programmering met en voor de buurt. 3. Cultuureducatie. 4. Talentontwikkeling binnen de Alliantie Nieuwe Makers. 1.Programmering voor een cultureel divers publiek tussen de 18 en 35 jaar. Ongeveer de helft van ons aanbod wordt via de reguliere kanalen aangeboden en door ons geboekt. De andere helft bestaat uit de voorstellingen en concerten van RAST en NBE, en programma’s die door Podium Mozaïek zelf worden geïnitieerd of ontwikkeld. Veel publiek met een meervoudige culturele achtergrond herkent zich onvoldoende in het aanbod op de reguliere podia. Uit de Cultuurmonitor Amsterdam 20102 bleek dat vooral te gelden voor Turkse en Marokkaanse Amsterdammers. Wij streven naar een programmering die wèl aansluit bij de behoeftes van het jonge, kosmopolitische publiek in de stad. Daarom zijn we vanaf het begin ook zelf programma’s gaan ontwikkelen, omdat er nog onvoldoende aanbod in Nederland beschikbaar is dat aansluit bij het publiek dat we willlen bedienen. Het aanbod dat we selecteren uit het reguliere circuit bestaat uit makers die aansprekend zijn of kunnen zijn voor ons publiek door hun uitstraling, thematiek of visie. In hun voorstellingen weten ze grootstedelijke thema’s vanuit hun eigen culturele achtergrond naar het podium te vertalen. We geven speciale aandacht aan podiumkunsten die hun inspiratie halen uit de Marokkaans-Arabische-, TurksOriëntaalse, Caribische en Afrikaanse culturen. Onze voorstellingen brengen we onder in herkenbare series met een naam. Dit werkt goed om er publicitair meer aandacht voor te krijgen, en om er zo mogelijk artistieke-, financiële- of mediapartners aan te verbinden. Aanvullend op de voorstellingen schenken we veel aandacht aan randprogrammering, als extra aantrekkelijk element op een avond, en om meer context en verdieping te bieden. Vanaf 2013 continueren we onderstaande succesvolle series die we de afgelopen jaren hebben ontwikkeld. Daarbij kiezen we bij voorkeur voor “the best you’ve never heard of”: artiesten die in eigen land of binnen de eigen kring al naam en faam hebben opgebouwd, maar die de weg naar het Nederlandse theatercircuit nog moeten vinden. Veel internationale gasten maken hun opwachting in deze programma’s3. World Sessions 4x per seizoen Toptalent met eigentijdse vertolkingen van muziek uit verschillende werelddelen. Een aansprekend voorbeeld uit het verleden was Fatoumata Diawara. In 2013 verwelkomen we onder andere: Sousou & Maher Cissoko, Amira Kheir, Aline Frazao en uit Europa o.a. Calima, Berlinski Beat, Hollie Cook en Batura. Outspoken 4x per seizoen Internationale voorlopers van de sample kunst; uitgesproken muzikanten, spoken word artiesten en dansers die zweven tussen underground en mainstream. Outspoken is dè plek voor experiment, voor makers en publiek die nieuwsgierig zijn naar de kunstvormen van morgen. Café Istanbul 4x per seizoen Onder het genot van Turkse hapjes treden artiesten uit Turkije op met crossovers van traditionele Turkse volksmuziek en hedendaagse pop. Uitzonderlijke vertolkers die hun stempel drukken op ontwikkelingen in de traditionele muziek. Theater 2.0 24x per seizoen Theateraanbod van makers die de tijdgeest weten te vangen, inclusief comedy. We laten graag het werk zien van mensen als Mohammed Azaay, Karim el Guennouni, Joy Wielkens, Marcus Rabello, Jandino Asporaat, Wijnand Stomp en de Hakims of Comedy. Binnen dit format presenteert Theater RAST haar theatervoorstellingen in premièreseries van 3 voorstellingen achter elkaar. 2 Bron: Kunst- en Cultuurmonitor Amsterdam 2010, Dienst Onderzoek en Statistiek, Gemeente Amsterdam; 3 Voor een preview van de programmering zie onze website www.podiummozaiek.nl
pag. 82
RAST maakt vanaf 2013 drie producties per jaar: 2 voor de kleine zaal en 1 voor de middenzaal. We noemen hier de plannen voor 2013: Eldersland, teksttoneel voor de kleine zaal, Eldersland is een voorstelling over een zoon die geconfronteerd wordt met de tradities van zijn ouders, zijn identiteit en zijn idealen. Hamlet in het Koerdisch, muziektheater, buitenlandse reprise Esra Dalfidan & Ensemble, festivalproductie Celil Toksöz en Esra Dalfidan zetten hun vruchtbare samenwerking vanuit de theaterproductie Woestijnwind van Theater Sonnevanck voort met een kleine festivalproductie bestaande uit muzikale en satirische sketches over vrouwen en migranten, van het warme nest waar je vandaan komt tot de koude huiskamer waar je naar toe bent gegaan. Een productie voor o.a. festivals als de Parade en Over het IJ. Europe Now (nieuw vanaf 2013) 6x per seizoen, festival 1x per twee jaar Nieuw internationaal toneelrepertoire. Scouting gebeurt door Stadsschouwburg Amsterdam. Hierbinnen past werk als ‘The Riots’ van Tricycle theatre of ‘Return’ van Dina Mousawi. Daarnaast tonen we de resultaten uit het netwerk van Theater RAST met de theatergroepen uit Istanbul, Berlijn, Londen en Stockholm. In 2013 en 2015 resulteert dit in een festival. IDFA en Julidans 12 activiteiten in november (IDFA) en juli (Julidans) Internationaal aanbod door de samenwerking met het toonaangevende filmdocumentaire- en dansfestival. Het aanbod is pas relatief kort tevoren bekend. Randprogramma We continueren onze gewaardeerde randprogrammering met een gemiddelde bezettingsgraad van 90% bij ongeveer tweederde van de voorstellingen en concerten. Met de randprogrammering bieden we meer context en verdieping. Een aantrekkelijk randprogramma kan de drempel slechten voor het publiek om de voorstelling of het concert te bezoeken. Of het geeft net de doorslag om het programma bij ons te bezoeken en niet ergens anders. Los van de meerwaarde voor het publiek bieden de randprogramma’s ons ook een extra marketingingang. Er zijn veel vormen mogelijk, zoals een “diner culturel” met de makers of een inleider, een workshop, een cursus, een film, een DJ in de foyer, Meet&Greet met de artiest of een nagesprek. De meest uitgebreide vorm van randprogrammering zijn “buurtgeoriënteerde participatietrajecten”, waarbij de ervaringen van buurtbewoners de inzet zijn voor een extra project, aansluitend bij een voorstelling of concert. En dat brengt ons op punt 2: 2. Programmering met en voor de buurt. 4 Kunstschouw Paul Collard gaf in zijn rapport een mooi voorbeeld van hoe wij programma’s ontwikkelen. “Zo heeft Podium Mozaïek muzikale programma’s voor jonge kinderen opgezet waaraan Turkse moeders volksliedjes en kinderrijmpjes hebben bijgedragen als basis voor muziek en dans. Om dat voor elkaar te krijgen zijn de medewerkers van de instelling in de buurt van deur tot deur gegaan. De gelegenheid om culturele kennis bij te dragen wordt door mensen uit de buurt enorm op prijs gesteld en vormt een goede start voor het betrekken van ouders bij het culturele leven van hun kinderen’’. Voor de programmering ´met en voor de buurt´werken we met een jaarlijks wisselende Gastprogrammaraad. De Raad bestaat uit buurtbewoners en een programmamedewerker van Podium Mozaïek. De leden komen uit verschillende delen van de wijk en hebben diverse culturele achtergronden. Zij zijn de ogen en oren van Podium Mozaïek in de buurt. De Gastprogrammaraad is in de eerste instantie als adviseur betrokken bij WESTwaARTS 1 zomerfestival en 1 winterfestival per
seizoen met in totaal 32 activiteiten
Sinds 2011 organiseren we in het Erasmuspark in Bos en Lommer een buitenfestival. Voor dit programma werken we samen met het stadsdeelbestuur om Amsterdam-West als de nieuwe culturele hotspot van Amsterdam te profileren. Met deze laagdrempelige, gratis festivals bereiken we meer dan 5.000 bezoekers per jaar, waaronder veel mensen die nog niet bij ons over de vloer komen. In 2013 en 2015 maken RAST en de jonge talenten van het NBE (JongNBE) een gezamenlijke productie voor het zomerfestival. Daarnaast zullen we met deze Gastprogrammaraad de mogelijkheden benutten om diverse vormen van Comunity Art projecten te entameren. Dat kan in de vorm van bijvoorbeeld: Weekend van de buurt (onder voorbehoud dat er aanvullende financiering wordt verkregen) In dit weekend kunnen we tegemoet komen aan de grote vraag uit de wijk om Podium Mozaïek gratis ter beschikking te stellen, of om gratis activiteiten te organiseren. In samenwerking met de buurt worden projecten ontwikkeld en uitgevoerd die de uitgesproken multiculturele kant van Amsterdam belichten. Met het Weekend van de buurt verbinden we amateurs met professionals, bieden we 4 advies “Amsterdam, wereldstandaard voor cultuureducatie”, 2011
een podium aan lokaal talent en kunnen mensen zowel actief als passief kennismaken met kunst. Een belangrijk onderdeel van het Weekend zijn de ontwikkelingstrajecten met buurtbewoners. Podium Mozaïek zal muzikale helden uit de buurt scouten die tijdens het Weekend, en later op de Open Dag van het Concertgebouw, optreden samen met het NBE. Themaprogramma’s (onder voorbehoud dat er aanvullende financiering wordt verkregen) Hiermee sluiten we aan bij belangrijke gebeurtenissen uit de actualiteit of uit de recente geschiedenis. Inmiddels schenken we elk jaar aandacht aan 4 en 5 mei, in samenwerking met het 4/5 mei Comité en Stadsdeel West. Daarnaast houden we ruimte om één keer per seizoen te reageren op de actualiteit, zoals we dat in 2011 deden met een programma over de recente ontwikkelingen in de Arabische wereld. Via onze eigen programmaraad continueren we speciaal voor de buurt: Lanter& Fanter 10x per seizoen Familievoorstellingen voor kinderen van 2-12 jaar en ouders uit Amsterdam-West. Laagdrempelig, bij voorkeur interactief aanbod op het gebied van muziek, dans, film en beeldende kunst. Voorpremières Nederlands Blazers Ensemble 4x per seizoen Speciale en voor omwonenden gratis concerten om de contacten met de buurt te bestendigen en uit te breiden. Binnen de nevenprogrammering is eveneens behoorlijk wat ruimte voor buurtgerichte activiteiten: RAST Weekenders 1x per seizoen Theater RAST breidt een premièreweekend uit met een community project met de buurt. Filmfestival Africa In The Picture 5x per seizoen Tijdens het AITP Open Air vertonen we een film op onze buitenmuur. Tijdens het AITP festival presenteren we een speciaal programma in Podium Mozaïek. Gedurende het seizoen werkt het AITP met Podium Mozaïek samen voor het ontwikkelen van randprogramma’s bij Afrikaanse voorstellingen of concerten. Exposities 6x per seizoen Iedere twee maanden wordt bij Podium Mozaïek werk van talentvolle en opkomende beeldende kunstenaars uit onze multiculturele omgeving getoond. Kinderkunstzondagen 6x per seizoen Kinderen krijgen een rondleiding van een beeldend kunstenaar langs de expositie in de foyer en het restaurant, en gaan daarna zelf aan de slag in een workshop. 3.Cultuureducatie Podium Mozaïek speelt een sleutelrol op het gebied van cultuureducatie voor de scholen in West. We werken samen met alle basisscholen in Bos en Lommer. Vanaf 2013 lopen we mee in de stadsbrede afstemming van het aanbod dat gecoördineerd wordt door jeugdtheater de Krakeling. Tussen 2013 en 2016 zullen we jaarlijks rond de 5000 leerlingen bedienen met ons educatieaanbod. 5
Podium Mozaïek wordt als voorbeeld genoemd in het rapport van kunstschouw Paul Collard. Daarin wees hij op het belang van grootstedelijke buurtpodia als eerste stap in cultuurparticipatie, omdat zij met hun netwerken onmisbaar zijn om jongeren in contact te brengen met cultuur en een rol spelen bij de ontwikkeling en doorstroming van talent. Buurtpodia zoals die van ons staan aan het begin van de keten en leveren publiek en talenten af voor de grotere podia en instellingen. Bovendien blijkt dat via de buurten makkelijker contact gemaakt kan worden met de ouders. Onze uitgangspunten voor het educatieprogramma zijn: - aansluiten bij de vraag van scholen; - stimulering van opname van cultuuractiviteiten in het onderwijsprogramma; - verbinden met de leefomgeving; - cultuurparticipatie in de vrije tijd stimuleren; - de ouders van kinderen betrekken bij kunst en cultuureducatie. Op deze manier sluit Podium Mozaïek aan bij de totstandkoming van brede scholen. We richten ons op langlopende leerlijnen met een voorschools, binnenschools en naschools programma. Onze rol als aanbieder wordt hierdoor versterkt. Voor scholen in het primair onderwijs hebben we drie projecten ontwikkeld. Twee daarvan kunnen volledig op school worden uitgevoerd. Kunsttijd 14x per seizoen
5 zie pagina 63 uit het advies “Amsterdam, wereldstandaard voor cultuureducatie”, 2011
Kunsttijd is ontwikkeld voor leerlingen in de leeftijd van 2,5 tot 12 jaar. Ze bezoeken een professionele theater-, muziek- of dansvoorstelling in Podium Mozaïek. De voorstelling wordt voorbereid op school. Na afloop volgt een workshop door een kunstvakdocent. Dit project wordt uitgevoerd in samenwerking met Muziekcentrum Aslan en Stichting Kunstkrul. Stichting West Binnen de Ring is betrokken bij de ontwikkeling. Binnenschoolse projecten (onder voorbehoud dat er aanvullende financiering wordt verkregen) In de loop van de tijd hebben we twee bijzondere projecten ontwikkeld die we op het repertoire houden. Ze kunnen volledig binnenschools worden uitgevoerd en sluiten direct aan op de buurt. Helden is een project dat vertrekt vanuit straten in de wijk die naar helden vernoemd zijn. De Ark van Noach is een beeldend vertel- en leesbevorderingsproject. Het verhaal van de Ark komt zowel in het joods-christelijke als in het islamitische geloof voor en leent zich uitstekend om kinderen te stimuleren om zelf verhalen te lezen, te vertellen, schrijven en verbeelden. Naar verwachting kunnen we tegen kostprijs deze activiteiten aanbieden aan 40 klassen van de basisscholen met een bereik van circa 1000 leerlingen. 6
Uit het onderzoek van LPBL en Atlas voor Gemeenten : “De geïnterviewde scholen zijn tevreden over de samenwerking met Podium Mozaïek. Zij noemen met name de nabijheid (loopafstand), de goede organisatie ter plekke en de goede aansluiting bij het niveau van de doelgroep, namelijk kinderen met een taalachterstand. Er wordt rekening gehouden met het taalniveau en de culturele achtergrond van de leerlingen. Podium Mozaïek is volgens de geïnterviewden een betrouwbare partner.” 4. Talentontwikkeling binnen de Alliantie Nieuwe Makers 18 voorstellingen per seizoen Onder de naam Alliantie Nieuwe Makers gaan we vanaf 2013 per seizoen twee professionele makers begeleiden door als coproducent van hun productie op te treden. Het streven is om één muzikaal talent en één theatermaker hiervoor te selecteren. In 2013 gaat het om Anna Rottier en Selim Doğru. De wens om in te spelen op het begeleiden van nieuw talent hadden we al in het vorige beleidsplan geformuleerd. We hadden daar echter geen budget voor. Podium Mozaïek wordt regelmatig benaderd door makers met de vraag om hulp bij het realiseren van hun plannen. Het gaat doorgaans om kunstenaars met een meervoudige culturele achtergrond en een afgeronde kunstvakopleiding, die nog weinig ervaring hebben in het professionele circuit. Voor ons is de Alliantie een logische consequentie van de aandacht die wij in onze hele programmering besteden aan talent. Er is in Nederland een groeiende behoefte aan kunstenaars die met hun werk de brug kunnen slaan naar nieuw publiek. Wij willen daarom graag op de vraag van deze makers ingaan. Behalve dat we technische, publicitaire en productionele ondersteuning kunnen bieden hebben we met de artistiek leiders van RAST en NBE ook de benodigde artistieke expertise in huis. Voor de Alliantie speelt het Kunstenhuis een belangrijke rol, onder andere door de 18 openbare presentaties per seizoen. Per 1 februari 2012 heeft Podium Mozaïek een extra locatie betrokken op het Westergasterrein, het voormalige paviljoen KunstENhuis. Deze extra ruimte is noodzakelijk doordat we onvoldoende plaats hebben voor al onze activiteiten in het gebouw aan de Bos-en Lommerweg. Het Kunstenhuis wordt voornamelijk ingezet als ‘ontwikkelplek’. Onze partners Jong RAST en NBE (maar ook andere gezelschappen) kunnen daar hun producties ontwikkelen en repeteren. Het paviljoen wordt gebruikt voor intieme presentaties (previews) van meer experimentele stukken van jonge makers en van de makers in de Alliantie aan hun eigen achterban. Het kan gaan om allerhande disciplines en variëren van workshopresultaten tot try-outs. Toelichting op het activiteitenplan Vanaf 2013 willen we tenminste 96 reguliere voorstellingen per jaar presenteren en een zomerfestival met 32 activiteiten mogelijk maken, in plaats van gemiddeld 90 nu. Dit komt neer op ongeveer drie avonden per week. Dat is voor een podium dat zichzelf serieus neemt eigenlijk nog steeds een bescheiden ambitie. We bieden nu tussen de 50 en 70 voorstellingen aan per seizoen. Met festivals erbij komen we uit op iets minder dan 90 voorstellingen per jaar. Al eerder werd geconstateerd dat er nog een wereld te winnen is aan publiek. Dat is de hoofdreden voor de wens tot uitbreiding: ingaan op de vraag. Door onze ambities om te wortelen in de wijk met aansprekende activiteiten, een goed educatiepakket voor de scholen te bieden èn een kwalitatief goede programmering, is het ook logistiek noodzakelijk om het aantal voorstellingen uit te breiden. Een andere, financiële reden is dat zowel bij particuliere fondsen als het Fonds Podiumkunsten de grens voor het verkrijgen van substantiële extra subsidie ligt bij tenminste 100 professionele podiumkunstvoorstellingen per jaar. Tot nu toe kwamen wij daarvoor niet in aanmerking.
6 2010, “De waarde van Podium Mozaïek in beeld”
Met een basisprogrammering van 96 voorstellingen en een aantal programma’s onder voorbehoud van financiering in de planning verwachten wij jaarlijks boven die 100 voorstellingen uit te komen. Marketing Onze doelstellingen met betrekking tot publieksbereik zijn: - een nieuw, heterogeen publiek verleiden tot bezoek aan onze programma’s; - bouwen aan een kwaliteitskeurmerk voor het podium en voor de series; - herhaalbezoek stimuleren en de binding met het theater versterken; - het publiek prikkelen om ook voorstellingen te bezoeken die minder voor de hand liggen. In 2013 verwachten we 21.580 bezoekers. In 2016 streven we naar 24.290 bezoekers. Kwantitatief willen we ons totale aantal bezoekers voor de programmering en de randprogrammering stapsgewijs verhogen, elk jaar 3% erbij. Ouders met kinderen willen we via het cultuureducatieaanbod verleiden om vaker zelfstandig een bezoek te brengen aan ons theater. Met de Alliantie Nieuwe Makers hopen we ook een ‘huis’ te worden andere makers uit de stad en hun achterban. De (potentiële) bezoeker van Podium Mozaïek heeft een aantal basiskenmerken: - Nederlandse achtergrond met een sterke affiniteit voor andere culturen, of een meervoudige culturele achtergrond; - trots op de eigen cultuur en/of heeft kennis van en interesse in de eigen culturele tradities; -nieuwsgierig naar verschillende culturen en bereid om culturele ervaringen te delen met anderen; -initiatiefrijk, wil genieten, maar zich ook verder ontwikkelen en culturele kennis en ervaring opdoen; - heeft eventueel creatieve aspiraties als maker of bezoeker. Doelgroepen Primaire doelgroepen: Cultureel divers publiek in de leeftijd van 18- 35 jaar dat geïnteresseerd is in culturele crossovers; Jonge ouders en hun kinderen (2 – 12 jaar); Secundair: Bezoekers die wel een band hebben met de cultuur en/of afkomst, thematiek van geprogrammeerde artiesten en voorstellingen, maar voor wie het nog niet vanzelfsprekend is om naar het theater te gaan; Cultuurliefhebbers in brede zin. Etnomentalityprofielen: Met de door Motivaction opgestelde Etnomentality profielen kan de interculturele doelgroep van Podium Mozaïek beter inzichtelijk gemaakt worden dan met de traditionele omschrijving van doelgroepen. Daarom hanteren we deze profielen als aanvulling bij onze doelgroepomschrijving. Vooral Ambitieuze ontplooiers en Moderne statuszoekers zijn potentiële doelgroepen voor Podium Mozaïek, vervolgens Statusgerichte carrièremakers en Behoudende arbeidsgerichten en in mindere mate Religieuze familiegerichten. Moderne statuszoeker: Nieuwe Nederlanders gedreven door materiële en consumptieve waarden. Voelen zich niet gebonden aan 'wat zou moeten' volgens familie of geloof. Behoefte om zoveel mogelijk te kunnen doen en laten waar men zin in heeft. Men streeft in het werk vooral naar zekerheid en regelmaat. Er is minder behoefte aan zelfontplooiing. Ambitieuze ontplooiers: Nieuwe Nederlanders die zelfstandig en onafhankelijk in het leven staan en zichzelf willen ontplooien. Dit milieu hecht er veel belang aan te kunnen leven volgens eigen principes. Willen hierbij niet gedwarsboomd worden door familie of religie. Dit milieu is gericht op individuele ontwikkeling en ontplooiing en weinig of niet gericht op uiterlijkheden en materialisme. Werkwijze: Wij benaderen ons publiek enerzijds als een homogene groep, en spreken hen aan op hun gedeelde waarden en interesses: grootstedelijke levensstijl, gewend aan verschillende culturen, kosmopolitische instelling, gericht op ontplooiing, nieuwsgierigheid naar andere culturen. Onze standaarduitingen via website, sociale media, nieuwsbrief, seizoensbrochure etc. zijn op hierop gericht. Daarnaast kijken wij per programma of serie of er aanknopingspunten zijn voor groepen in de samenleving die op basis van bijvoorbeeld afkomst, leeftijd, opleiding, werk, hobby, sekse, leefomgeving, ervaring etc. mogelijk geïnteresseerd kunnen zijn om dit programma te bezoeken. Deze groepen spreken we aan via sociale netwerken, netwerkorganisaties en specifieke websites om hen te motiveren naar de voorstelling te komen. Standaard worden alle programma’s opgenomen in onze seizoensbrochure, tweemaandelijkse brochure, in serieflyers, emailnieuwsbrieven, de uitagenda’s (NL 20, PS Parool, Stadsdeelkrant, lichtkrant en website, MUG, Volkskrant, NRC (Next) en On stage), de Uitkrant. We verspreiden posters en flyers, verzorgen direct mailings en persberichten. Daarnaast zorgen we voor extra
content op onze sociale media en website: foto’s van repetities, persoonlijke boodschappen, interviews, zelfgemaakte filmpjes over het thema van de voorstelling, clips en muziek van de artiest, trailers, prijsvragen en polls. Per serie worden ook op maat middelen ingezet voor specifieke doelgroepen. Voor programma’s die op de buurt gericht zijn gebruiken we ook ons netwerk in de buurt. Dit bestaat uit leden van de Gastprogrammaraad, sleutelfiguren uit de wijk, netwerkorganisaties (zoals Stichting Buurtparticipatie Bos en Lommer, ondernemersvereniging West, bewonersinitiatief Bos en Lommer Boloboost en het Vrijwilligers Informatiepunt) en het Stadsdeel West. De Gastprogrammaraad start elk seizoen met nieuwe leden. Nieuwe leden brengen een frisse blik mee en een ander netwerk. Programma’s die geschikt zijn voor bezoekers/toeristen/expats die de Nederlandse taal niet spreken, kondigen we op onze website aan onder de noemer Language No Problem. Deze activiteiten worden ook vermeld in de internationale agenda van I Amsterdam. Specifieke promotie doen we via o.a. Time Out Magazine, Expatica en English Breakfast. Binnen het Team Publieksinformatie wordt bij de werving van medewerkers, vrijwilligers en stagiaires rekening gehouden met een diverse samenstelling van het team. Dit vergroot de kennis over kanalen en middelen om de diverse doelgroepen te bereiken. In 2011 bestaat het team uit medewerkers en stagiaires met Nederlandse, Surinaamse, Turkse en Marokkaanse roots. Uit het onderzoek van bureau LPLB en Atlas voor Gemeenten uit 2010 bleek dat 40% van de Amsterdammers weet wat Podium Mozaïek is en wat we doen. Voor Amsterdam-West is dat 50%. Dit zijn hoge aantallen. Ook de waardering voor Podium Mozaïek is groot. Podium Mozaïek is goed op weg om “een sterk merk” te worden. De stijgende bezoekersaantallen en de gemêleerde samenstelling van het publiek zijn voor ons het bewijs dat onze publieksbenadering werkt. We zullen de door ons beproefde middelen dan ook blijven inzetten. Maar natuurlijk willen we nog meer bereiken. Vanaf 2013 gaan we een strategie uitzetten waarin we gebruik maken van persoonlijke oproepen door makers en medewerkers. En we onderzoeken nieuwe tools zoals de inzet van ‘pay what you want’. De komende jaren zullen we niet alleen zichtbaar zijn in ons eigen gebouw en in het Erasmuspark, maar ook in de Stadsschouwburg, en op het Westergasterrein. Doordat een aantal televisieprogramma’s in huis wordt opgenomen vergroten we onze bekendheid ook via de TV. Toelichting op de meerjarenbegroting Podium Mozaïek kreeg de afgelopen Kunstenplanperiode minder subsidie toegekend dan was aangevraagd. Met een minimaal budget hebben we bergen werk verzet. Maar er bleken duidelijk grenzen aan onze capaciteit. We hebben de destijds benoemde Laboratorium-doelstelling (het begeleiden van nieuwe makers) niet kunnen realiseren omdat we daar geen geld voor hadden. Hetzelfde gold feitelijk voor het onderdeel educatie, wat we uiteindelijk ten koste van onze reserves en met steun van Stadsdeel West, Stichting DOEN, Do Ut Des Cultuurfonds en het AMVJ Fonds hebben betaald. De taken die genoemd worden voor de buurtaccommodaties herkennen en onderschrijven we. Daarom verbreden wij onze activiteitenpallet overeenkomstig hiermee. De komende periode zien wij een glansrijke toekomst voor Podium Mozaïek als één van de vier buurtaccommodaties in de stad. Het takenpakket dat daarbij hoort past ons perfect, maar om het goed uit te kunnen voeren ambiëren we ook een daarbij passend bedrag. Podium Mozaïek genereert zelf 45% procent aan eigen inkomsten. De bijdrage van sponsors en Vrienden zullen we in 2016 verdubbelen tot een bedrag van € 65.000. Recettes Het prijsbeleid is afgestemd op de verschillende doelgroepen van onze programma’s en variëert daardoor van € 5 voor de Kinderkunstzondag tot € 21 voor bekende artiesten. Omdat we daarmee al maximaal benutten wat ons publiek bereid is om te betalen, hebben we de btw-verhoging uit 2011 maar gedeeltelijk doorberekend in de toegangsprijs voor de bekende artiesten. Voor onbekend talent hebben we de prijzen gehandhaafd. De korting voor studenten en stadspashouders is iets verhoogd. Zakelijke verhuur We streven ernaar dat ook de zakelijke huurders steeds beter aansluiten bij onze doelstellingen. Daarvoor voeren we acquisitie richting groepen en organisaties die bij ons passen. Verwante makers die een productie ontwikkelen en presenteren betalen het verlaagde tarief. Met grote regelmaat komen onze huurders uit de wijk zelf, zoals dansscholen en maatschappelijke organisaties. Dat versterkt de buurtfunctie die we willen vervullen. In combinatie met de dagen die we nodig hebben voor onze eigen programmering benutten we met de verhuur onze zaalcapaciteit volledig. In 2011 realiseerde Podium Mozaïek maar liefst 51% eigen inkomsten, met dank aan de verhuur. Doordat we vanaf 2013 meer voorstellingen gaan programmeren is er minder ruimte voor verhuur en zal het percentage eigen inkomsten afnemen naar 39%. Op zich nog steeds een zeer goed resultaat. Sponsors Naast de verhuur hebben wij onze eerste stappen gezet op het terrein van de particuliere sponsorwerving. Er is een contract met de Rabobank, met huisbaas Stadgenoot en er zijn wat kleine contracten met leveranciers. In de komende jaren willen we nog minimaal twee grote sponsoren aantrekken. Hiervoor hebben we pakketten ontwikkeld die aangeboden worden aan commerciële organisaties. Bedrijven kunnen hiermee een voorstelling of serie op naam aan zich binden. Uitgangspunt bij de pakketten is dat steeds de helft van
het sponsorbedrag terugvloeit naar de sponsor in de vorm van diensten (bijvoorbeeld zaalhuur, voorstellingsbezoek of advertentiewaarde). Canon Nederland heeft al interesse getoond. Vrienden Na intensief overleg met onze huidige 80 vrienden hebben we het Vriendenprogramma in 2011 aangepast. De bijdrage is verhoogd en gedifferentieerd naar bijdrage (Gewoon, Goud, Diamant). Er is ook ruimte voor niet-betalende vrienden die ons helpen op het gebied van zakelijke/ culturele verhuur, promotie van sponsoring/ vriendschap of promotie van de voorstellingen. Met name deze laatste groep zal worden ingezet om onze vriendenclub uit te breiden in het project “vrienden maken vrienden”. We streven naar uitbreiding van het aantal vrienden tot 200 in 2016. Kostenbesparingen Podium Mozaiek intensiveert de samenwerking met RAST en het NBE. De eerste stap is verdergaande inhoudelijke samenwerking. De artistiek leiders van RAST en NBE zijn beschikbaar voor het begeleiden van nieuw talent in de Alliantie Nieuwe Makers. Daarnaast ontwikkelen we samen programma’s voor de buurt. RAST en Podium Mozaïek delen de educatiemedewerker. De faciliteiten in het gebouw worden gezamenlijk gebruikt. Verdergaande samenwerking wat de backoffice betreft gaan we vanaf 2013 stapsgewijs onderzoeken en waar mogelijk toepassen. Personeel Onze werkwijze levert unieke en bijzondere activiteiten op, maar is behoorlijk arbeidsintensief. Het kernteam van Podium Mozaïek bestond tot nu toe uit 8,34 fte: twee programmeurs (0,75 fte), het hoofd publieksinformatie, de bureaumanager, de medewerker marketing (0,67 fte), de medewerker pr (0,67 fte), het hoofd productie & zakelijke verhuur, het hoofd techniek & beheer, de 1e technicus en de directeur. Dit kernteam wordt aangevuld met stagiaires, ID-ers en af en toe vrijwilligers. Daarnaast hebben we een “flexteam”, dat pieken in de programmering of dienstverlening opvangt of bijzondere expertise levert voor programma’s. Vanaf 2013 breiden we de formatie uit naar 10,3 fte, en begroten we het flexteam op 1,0 fte. Dit komt direct voort uit onze ambitie om meer voorstellingen en activiteiten te organiseren. Dat vertaalt zich in urenuitbreiding voor het team publieksinformatie, team techniek en productieteam. Dit is alleen mogelijk door het behoud van de huidige subsidie uit Sargentini-regeling bij de Gemeente Amsterdam en mogelijkheid om additioneel personeel te detacheren via Pantar Amsterdam. Meerjaren Onderhoudsplan (MOP) De uitvoering van het Meerjaren Onderhoudsplan is afhankelijk begroot op een jaarlijkse investering c.q. reservering van € 124.992,-. Door de lager uitgepakte Kunstenplan-subsidie wij genoodzaakt deze bij te stellen tot een jaarlijks gemiddeld bedrag van 100.486. Ondank dit gegeven, denken wij onze MOP volledig te kunnen uitvoeren door: 1. 2. 3. 4.
De jaarlijkse posten voor reparatie van het schilder- en stucwerk aan wanden en plafonds wordt gebundeld en in 2014 in een gunstiger aanbesteed dan oorspronkelijk geraamde kostenniveau. Het jaarlijks onderhoud van de parketvloer wordt ook vrijwel volledig door eigen personeel uitgevoerd waardoor voor de uitvoering €8,- kan worden geraamd in plaats van eerder geraamde €29,- euro per m2. Op enkele posten wordt afgeschreven materiaal hergebruikt, zoals balletvloeren, armaturen en theatertextiel. Hierdoor kan minder worden aangeschaft. 4. De kwaliteit van het geluidssysteem dat in 2010 is aangeschaft is van zo’n hoog niveau dat dit niet in 2015 al zou moeten worden vervangen. (32.000,-) maar in 2017. Deze en nog enkele kleiner posten resulteren voor de komende 4 jaar in een lagere uitgaven. De kapitalisatie blijft hiermee echter wel overeind.
