Haalbaarheidsstudie. Website Regionale Bereikbaarheid. stadsregio Rotterdam

Haalbaarheidsstudie Website Regionale Bereikbaarheid stadsregio Rotterdam

eindrapportage

1 augustus 2005

Inhoudsopgave HOOFDSTUK 1

INLEIDING .............................................................................. 4

1.1. DOEL .......................................................................................................... 4 1.2. HET HUIDIGE INFORMATIEAANBOD .................................................................... 4 1.3. LEESWIJZER ................................................................................................. 5 HOOFDSTUK 2

WAAROM EEN WEBSITE REGIONALE BEREIKBAARHEID? ........ 6

2.1. ALGEMEEN ................................................................................................... 6 2.2. BELEIDSMATIG ............................................................................................. 6 2.3. SYSTEMATISCH ............................................................................................. 7 2.4. ANDERE PARTIJEN STIMULEREN OF ZELF DOEN ..................................................... 8 HOOFDSTUK 3

HOOFDKEUZES ...................................................................... 10

3.1. ALGEMEEN ................................................................................................. 10 3.2. GEBRUIK ................................................................................................... 10 3.2.1. De doelgroep ..................................................................................... 10 3.2.2. Gebruiksmoment ................................................................................ 10 3.2.3. Zoekoriëntatie.................................................................................... 11 3.3. INHOUDELIJK ............................................................................................. 11 3.3.1. De Bestemmingen .............................................................................. 11 3.3.2. De thema’s ........................................................................................ 13 3.3.3. De netwerken .................................................................................... 13 3.4. DE (DEEL)GEMEENTELIJKE INVULLING VAN DE WEBSITE ....................................... 14 HOOFDSTUK 4

DE INFORMATIE .................................................................... 15

4.1. ALGEMEEN ................................................................................................. 15 4.2. HET OPENBAAR VERVOER .............................................................................. 15 4.3. DE AUTO ................................................................................................... 17 4.4. DE FIETS ................................................................................................... 20 4.5. DE TAXI .................................................................................................... 20 4.6. VERSTORINGEN .......................................................................................... 21

Eindrapportage website bereikbaarheid stadsregio Rotterdam 1 augustus 2005

2

HOOFDSTUK 5

STRUCTUUR EN VORMGEVING ............................................... 23

5.1. ALGEMEEN ................................................................................................. 23 5.2. DE INFORMATIESTRUCTUUR ........................................................................... 23 5.3. MANAGEMENT VAN GEGEVENS EN INFORMATIE ................................................... 25 5.5. VORMGEVING ............................................................................................. 27 5.5.1. Positionering...................................................................................... 27 5.5.2. Thematische structuur......................................................................... 28 5.5.3. Kaartmateriaal en schaalgrootte ........................................................... 28 5.5.4. Internettechniek................................................................................. 29 5.5.5. Vormgeving samengevat ..................................................................... 29 HOOFDSTUK 6

BEHEER EN ONDERHOUD ...................................................... 30

6.1. ALGEMEEN ................................................................................................. 30 6.2. HET DAGELIJKSE BEHEER .............................................................................. 30 6.3. HET FUNCTIONELE BEHEER ............................................................................ 31 6.4. HET COMMERCIËLE BEHEER ............................................................................ 31 6.5. INRICHTEN VAN EEN BACK OFFICE .................................................................. 32 6.6. VERDERE ONTWIKKELING .............................................................................. 32 6.7. BEHEER SAMENGEVAT ................................................................................... 32 HOOFDSTUK 7

BOUW- EN BEHEERKOSTEN................................................... 33

7.1. INLEIDING ................................................................................................ 33 7.2. DE BOUW VAN DE WEBSITE ............................................................................ 33 7.3. HET VULLEN VAN DE WEBSITE MET GEGEVENS .................................................... 34 7.4. HET BEHEREN VAN DE INFORMATIE .................................................................. 35 7.5. TOTAAL KOSTENOVERZICHT ........................................................................... 36 HOOFDSTUK 8

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN......................................... 38

8.1. ALGEMEEN ................................................................................................. 38 8.2. INHOUD .................................................................................................... 38 8.3. STRUCTUUR EN VORMGEVING ......................................................................... 39 8.4. BEHEER .................................................................................................... 40 8.5. KOSTEN .................................................................................................... 40 BIJLAGE I

SELECTIE BOVENLOKALE BESTEMMINGEN ................................ 41

BIJLAGE II

RANDVOORWAARDEN ............................................................... 43

BIJLAGE III

VOORBEELDEN VORMGEVING WEBSITE .................................... 44


3

Hoofdstuk 1

Inleiding

1.1. Doel Deze rapportage betreft een eerste verkenning naar de haalbaarheid van een Website Regionale Bereikbaarheid voor de stadsregio Rotterdam. Doel van de verkenning is het bepalen of een dergelijke website zinvol kan zijn en onder welke inhoudelijke en beheersmatige voorwaarden het inrichten van de website haalbaar is. In eerste instantie is gekeken naar het nut en de noodzaak van het instrument ‘website’, bij de uitvoering van het regionale verkeersen vervoersbeleid. Daarbij is rekening gehouden met de positie van de stadsregio als vervoersautoriteit. Vervolgens is vanuit een aantal uitgangspunten inhoud gegeven aan: • De doelgroep voor de website; • De geografische locaties en schaalniveaus waarop de site moet worden gericht; • De inhoudelijke thema’s waarover de informatie zou moeten gaan; • De inhoud, beschikbaarheid en geschiktheid van de benodigde gegevens; • De structuur van de website; • De bouwkosten; • De beheerstaken en –kosten. Op basis van deze aspecten zullen conclusies worden getrokken en aanbevelingen worden gedaan en zal ten slotte aan de opdrachtgever een onderbouwde keuze worden voorgelegd met betrekking tot het voortzetten van het realiseren van de website of het (voorlopig) staken van de inspanningen op dit vlak. 1.2. Het huidige informatieaanbod Bereikbaarheid van bestemmingen wordt steeds problematischer. De mobiliteit groeit en de mogelijkheid om deze groei met extra infrastructuur te faciliteren wordt steeds beperkter. Het beter benutten van de huidige netwerken wordt daarom belangrijker. Om infrastructurele netwerken beter te kunnen benutten is goede informatievoorziening over die netwerken en over de keuzemogelijkheden van reizigers noodzakelijk. Momenteel is de informatie over de netwerken en bestemmingen en over het actuele gebruik daarvan, in handen van de verschillende beheerders. Wegbeheerders, concessiehouders en ook exploitanten van attractiepunten en voorzieningen beschikken over dit soort informatie. Zij bieden die informatie aan op hun eigen websites. Dit leidt ertoe dat reisen bereikbaarheidsinformatie over de Rotterdamse regio alleen gefragmenteerd en zeer verspreid op het Internet is te vinden. Voor de reiziger ontbreekt een integraal overzicht van alle informatie over bereikbaarheid op regionale schaal. Een dergelijk overzicht kan de reiziger helpen bij het plannen van zijn rit en bij de keuze voor een bepaald vervoermiddel. Bij het creëren van het integrale overzicht kan de stadsregio een belangrijke rol spelen. Het regionale schaalniveau (verplaatsingen tot 30 km) is immers de dominante schaal waarop het merendeel van de verplaatsingen zich afspelen. De stadsregio is binnen dit schaalniveau niet gebonden aan de beheersgrenzen van de wegbeheerder en aan de onderwerpkeuze die eigenaren van attractiepunten en voorzieningen vaak wel hanteren. De stadsregio is met andere woorden als geen ander de aangewezen partij om in haar informatievoorziening de behoefte van de reizigers centraal stellen.


4

1.3. Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op het ‘waarom’ van een Website Regionale Bereikbaarheid. Vanuit een beleidsmatige invalshoek en vanuit de positie van de stadsregio, wordt bekeken of een door de stadsregio op te zetten website nuttig en nodig is. In hoofdstuk 3 wordt een aantal belangrijke keuzen gemaakt. Met betrekking tot het gebruik van de site wordt de doelgroep bepaald, wordt bekeken wanneer de site het meest zal worden geraadpleegd en hoe daarbij op de site naar reisinformatie zal worden gezocht. Inhoudelijk worden de relevante regionale bestemmingen en de verkeersen vervoerskundige thema’s bepaald waarover de informatie zal moeten gaan. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de aan de reiziger te verstrekken informatie. Er wordt in kaart gebracht welke informatie nodig is, of die beschikbaar is en hoe daarmee op korte en langere termijn kan worden omgegaan. Hoofdstuk 5 behandelt de structuur van de website en gaat in op vormgevingsaspecten. Op hoofdlijnen wordt de menustructuur van de site geschetst en onderbouwd. Daarnaast worden uitgangspunten voor de vormgeving geformuleerd. In hoofdstuk 6 wordt ingegaan op het beheer en onderhoud van de site. Hierbij wordt aangegeven welke beheerstaken er te verwachten zijn en welke inspanningen die van de stadsregio zullen vergen. In hoofdstuk 7 wordt een inschatting van de kosten van de website gegeven. Het gaat daarbij zowel om de (eenmalige) bouwkosten als om de structurele jaarlijkse beheerslasten. In hoofdstuk 8 ten slotte, worden met betrekking tot een aantal onderwerpen overwegingen gegeven op basis waarvan een viertal conclusies wordt getrokken c.q. aanbevelingen wordt gedaan.


5

Hoofdstuk 2

Waarom een Website Regionale Bereikbaarheid?

2.1. Algemeen De vraag naar het nut en de noodzaak van een Website Regionale Bereikbaarheid voor de stadsregio valt in twee delen uiteen: ‘past het instrument van een website in de uitvoeringsstrategie van het regionale verkeersen vervoersbeleid’ en ‘past het in eigen beheer starten van een website bij de positie en de rol van de stadsregio in het bestuurlijk bestel’. 2.2. Beleidsmatig In het RVVP wordt ‘mobiliteit’ gekenmerkt als een waardevol goed en is daarom de vraag van de reizigers naar mobiliteit gekozen als uitgangspunt van het beleid (‘mobiliteit mag’). Ten aanzien van de verplaatsingswijze en het vervoermiddel respecteert de stadsregio de vrije keuze van de reiziger (‘burger kiest’) en stelt zich vervolgens tot taak de vraag naar verplaatsingen – binnen randvoorwaarden – te faciliteren. Deze randvoorwaarden hebben betrekking op de beschikbaarheid van schaarse middelen, zoals ruimte, milieu, veiligheid en geld. In het RVVP zijn de plaatsen aangewezen (de bovenlokale voorzieningencentra c.q. de knooppunten) waarvan de stadsregio vindt dat een vooraf bepaalde mate van bereikbaarheid moet worden gegarandeerd. Die bereikbaarheid is concreet uitgedrukt in de maximale reistijd waarbinnen die knooppunten door de reiziger moeten kunnen worden bereikt. Aansluitend daarop zijn de infrastructurele netwerken benoemd waarop een bepaalde kwaliteit moet gelden (bijvoorbeeld de gemiddelde doorstroomsnelheid op wegen), waarmee aan deze richtlijnen voor de reistijd kan worden voldaan. Deze netwerken betreffen de auto, het openbaar vervoer, de fiets en de keten (combinatie van vervoerwijzen). In het RVVP zijn streefbeelden geformuleerd voor de infrastructurele netwerken die uiterlijk in het jaar 2020 gerealiseerd moeten zijn. Daarbij is aangegeven (onder meer in het uitvoeringsprogramma) welke maatregelen in de sfeer van een betere benutting en aanpassing van bestaande verbindingen maar ook voor wat betreft de aanleg van nieuwe verbindingen, daarvoor nodig zijn. Ten slotte zijn aanvullende (niet infrastructurele) maatregelen benoemd aan de hand waarvan onder andere het keuzegedrag van reizigers zal worden beïnvloed. Het is daarbij de bedoeling dat de optelsom van de individuele keuzen van de reizigers – gezien de schaarste – leidt tot een maatschappelijk verantwoord verkeersen vervoersbeeld (bereikbaarheid milieu, veiligheid, kosten). Het verstrekken van reisinformatie is één van de instrumenten die nodig zijn om het gewenste verkeersbeeld te bewerkstelligen. Het bieden van voldoende verplaatsingsalternatieven en infrastructuur van de juiste kwaliteit, is daarvoor immers niet voldoende. Reizigers moeten bewust worden gemaakt van de alternatieven en moeten inzicht krijgen in de (maatschappelijke en vervoerskundige) gevolgen van hun keuze. Het bieden van correcte en actuele reisinformatie is daarmee een verantwoordelijkheid van de overheid, waarbij uiteraard kan worden samengewerkt met marktpartijen en mobilisten. Een effectief systeem van reisinformatie is daarom een cruciaal instrument voor het realiseren van het regionale verkeersen vervoersbeleid.


6

2.3. Systematisch Om reisinformatie te kunnen verstrekken is een systematische benadering nodig. Dat wil zeggen dat er gegevens moeten worden ingewonnen, die (eventueel) tot de gewenste informatie moeten worden bewerkt en via één of meerdere media aan de reiziger ter beschikking moeten worden gesteld.

Inwinnen • •

•

Wegen OV Parkeren

Bewerken • TIC • Centrale

Verspreiden • • •

•

Website Drips Teletekst Etc.

Een website bereikbaarheid is één van de media via welke reisinformatie aan de reizigers ter beschikking kan worden gesteld. Bij de inwinning van gegevens kan het gaan om statische of dynamische gegevens. Statische gegevens betreffen bijvoorbeeld de adressen van parkeergarages of P+Rvoorzieningen, de parkeertarieven, dienstregelingen van het openbaar vervoer en omleidingroutes in geval van wegwerkzaamheden. In geval van dynamische gegevens gaat het bijvoorbeeld om de doorstroming op een weg op een bepaald moment, vertragingen in het openbaar vervoer of de bezetting van een parkeervoorziening op een bepaald moment. De behoefte van de reiziger aan statische en/of dynamische informatie hangt af van het moment waarop die reiziger de informatie wil raadplegen. Voorafgaande aan de verplaatsing zal een reiziger zich vooral willen oriënteren op zijn verplaatsingsmogelijkheden, aan de hand van statische informatie: met welk vervoermiddel, via welke route, op welk tijdstip en tegen welke kosten. Dynamische informatie komt vooral tijdens de verplaatsingen (onderweg) van pas: een andere route, een andere parkeergarage, overstappen op een ander vervoermiddel. Een website regionale bereikbaarheid zal voorlopig nog hoofdzakelijk via een computer op een vaste plaats worden geraadpleegd. Dit betekent dus dat de reiziger voorafgaande aan de verplaatsing – op de herkomst of de bestemming – op basis van statische informatie zal trachten tot keuzen te komen. Er zijn echter ontwikkelingen op het gebied van mobiel Internet (zoals Internet via in-carsystemen en via mobiele telefoons) die er op termijn toe zullen leiden dat ook het raadplegen van dynamische informatie via een website van belang kan zijn. Vooralsnog beschikt het merendeel van de reizigers niet over dergelijke mobiele internetsystemen, zodat de nadruk van de Website Regionale Bereikbaarheid in deze verkenning op statische informatie zal worden gelegd. In het vervolg van deze verkenning zal worden bepaald om welke informatie het daarbij moet gaan en waar die vandaan moet worden gehaald.


7

2.4. Andere partijen stimuleren of zelf doen Regionaal bestuur is ten opzichte van andere overheidslagen, een relatief nieuw fenomeen. Ten opzichte van bijvoorbeeld gemeenten, provincies en het rijk heeft de stadsregio een afwijkende positie. Het verschil zit overigens niet alleen in de wijze waarop de bestuursorganen als regioraad en dagelijks bestuur tot stand komen. Zo is de stadsregio niet verantwoordelijk voor het integrale bestuur binnen haar grenzen, maar heeft slechts zeggenschap voor die beleidssectoren die aan haar zorg zijn toegewezen. Daartoe horen in ieder geval verkeer & vervoer en ruimtelijke ordening. Daarnaast is de stadsregio wel beleidsverantwoordelijke en vervoersautoriteit, maar is zij geen weg- of gebiedsbeheerder. De vraag of de stadsregio in eigen beheer een website regionale bereikbaarheid zou moeten starten en daarmee eigenstandig reisinformatie aan burgers zou moeten geven, heeft mede te maken met de positie die het regionale bestuur in het overheidsbestel inneemt. Veel van de gegevens die nodig zijn voor een dergelijke website worden niet door de stadsregio zelf ingewonnen en moeten van anderen komen. Daardoor zal de stadsregio zeer afhankelijk van anderen zijn bij het vullen en up-to-date houden van een Website Regionale Bereikbaarheid. Ook is de stadsregio op het gebied van verkeer en vervoer niet het primaire aanspreekpunt van burgers. Omdat burgers dit ook niet van de stadsregio verwachten zullen zij voor het vervullen van hun informatiebehoefte ook niet vanzelf zoeken naar een stadsregionale bereikbaarheidssite. Dit is in de naamgeving en presentatie overigens wel oplosbaar. In plaats van zelf een website te starten kan de stadsregio er ook voor kiezen anderen (bijvoorbeeld de wegbeheerders en de vervoersbedrijven) te stimuleren en te faciliteren, om de bedoelde informatie via een website aan de reizigers ter beschikking te stellen en af te stemmen. De gemeente Rotterdam en rijkswaterstaat zijn hiermee bijvoorbeeld al bezig. Het is dan ook de vraag of de stadsregio moet kiezen voor het in eigen beheer starten van een Website Regionale Bereikbaarheid of dat zij moet kiezen voort een stimulerende, coördinerende en faciliterende rol naar anderen. Het in eigen beheer starten van een website heeft een aantal voordelen, namelijk: • Het waarborgt de continuïteit van de site omdat er maar één partij is (de stadsregio) die de regie heeft; • Eén centrale bereikbaarheidssite vermindert de noodzaak tot afstemming tussen vele kleinere sites; • Bij de wegbeheerders (uitzonderingen daar gelaten) wordt via het Internet op dit moment nauwelijks of geen bereikbaarheidsinformatie verzorgd. Er is dus wel sprake van een behoefte en een ‘gat in de markt’; • Een centrale Website Regionale Bereikbaarheid die – net als de mobiliteit zelf – kijkt over de beheersgrenzen van de diverse gebiedsbeheerders en concessiehouders, past goed in de trend van de benadering van het samenhangende netwerk. Initiatieven als Luteijn en Nexus, tonen dat een dergelijke benadering vruchtbaar kan zijn; • Het kan de positie van de stadsregio richting de burgers/reizigers versterken en verbeteren en daarmee het regionale beleid ondersteunen; • Het in eigen hand houden van een centrale website is een eenvoudigere manier dan het coördineren van initiatieven en inspanningen van onder meer de 22 decentrale wegbeheerders in de regio; •

Het biedt de mogelijkheid om het thema bereikbaarheid prominent aan de mobilisten (de doelgroep) aan te bieden en om de informatie niet langer te ‘verstoppen’ in de


8

vele gemeentelijke websites, waarbij verkeer en vervoer slechts één van de vele beleidsvelden is waarvoor de gemeenten verantwoordelijk zijn. Er zijn echter ook nadelen: • De afhankelijkheid van anderen voor het verwerven van gegevens maakt de stadsregio kwetsbaar en is een risicofactor voor het duurzame succes van een Website Regionale Bereikbaarheid; •

Het betekent dat de stadsregio er een operationele taak bij krijgt en dat kost meer inspanning dan nu het geval is;

•

Er is sprake van directe kosten voor de stadsregio (hoewel het faciliteren in de vorm van subsidies ook geld kost);

•

Er is altijd een gevaar voor dubbele en inconsistente informatie, in geval anderen (Rotterdam, provincie Zuid Holland en het Rijk) ook een dergelijke website hebben.

De finale beslissing hangt voor een belangrijk deel af van een inschatting en afweging van de kosten en inspanningen voor de stadsregio en voor anderen. Hierover wordt in hoofdstuk 6 het nodige gezegd. Voorafgaande aan dat aspect lijkt het op voorhand logisch te kiezen voor een soort mengvorm: de stadsregio kiest voor een eigen Website Regionale Bereikbaarheid, maar biedt daarin ruimte aan de regiogemeenten om locale informatie over verkeer en bereikbaarheid toe te voegen. Bereikbaarheidsinformatie op het regionale schaalniveau is dus de verantwoordelijkheid van de stadsregio, terwijl de locale schaal de verantwoordelijkheid wordt van de gemeentelijke wegbeheerders. Bovenregionale bereikbaarheidsinformatie is de verantwoordelijkheid van het rijk en de provincie kan gezien worden als een ‘buurregio’ en als één van de wegbeheerders in de regio. Met deze benadering van een mengvorm wordt ook voorgesorteerd op de toekomst: wanneer de nadruk van de informatiebehoefte op termijn verschuift naar het sturen van verkeersstromen en van verkeersgedrag tijdens de rit op basis van dynamische informatie, biedt het beschikken over een regionale website die over de beheersgrenzen van wegbeheerders en concessiehouders heenkijkt, een groot voordeel.


9

Hoofdstuk 3

Hoofdkeuzes

3.1. Algemeen Om een Website Regionale Bereikbaarheid op te zetten moeten vooraf keuzes worden gemaakt: voor welke doelgroep is de website bedoeld, wie zal de site raadplegen, waarover moet die gaan (over welke netwerken, gebieden, bestemmingen, thema’s en locaties). Deze keuzes bepalen de missie van de website. Van die missie kunnen uitgangspunten en randvoorwaarden worden afgeleid. Het gaat om de volgende hoofdkeuzes: • Gebruik (doelgroep, gebruiksmoment, zoekoriëntatie); • Inhoudelijk (objecten (bestemmingen), thema’s, netwerken); • (Deel)gemeentelijk schaalniveau. Missie: De Website Regionale Bereikbaarheid verschaft op een snelle en toegankelijke manier bestemmingsinformatie aan de bezoekers van regionale knooppunten. Het moet daarbij gaan om integrale informatie over bereikbaarheid met een bovenlokale 3.2. Gebruik 3.2.1. De doelgroep De website richt zich op bezoekers die een bovenlokale bestemming in de stadsregio Rotterdam willen bereiken en zich willen oriënteren op de mobiliteitsmogelijkheden voor hun reis. De website is dus primair gericht op bestemmingsinformatie. Een bezoeker kan zijn: • Iemand die vanuit een herkomst binnen de regio een bestemming in de regio wil bezoeken; • Iemand die van buiten de regio een bestemming in de regio wil bezoeken; • Iemand die dagelijks een bestemming in de regio moet bezoeken (woonwerkverkeer). De website richt zich op de particuliere bezoeker en niet op professionele doelgroepen. Dit betekent bijvoorbeeld dat specifieke informatie voor het goederenvervoer niet zal worden opgenomen. Voor zover deze website informatie bevat die ook voor partijen in het goederenvervoer relevant is, kan deze informatie ook via al bestaande websites die zich richten op specifieke beroepsgroepen worden ontsloten. 3.2.2. Gebruiksmoment Uitgangspunt is dat de website zich vooralsnog voornamelijk moet richten op het gebruik van een computer met Internet voorafgaande aan het vertrek, en dus op plaatsen van herkomst en bestemming. Het zal daarom vooral gaan om het verschaffen van statische informatie. Deze keuze wordt ingegeven door de volgende redenen: • Nu ontbreekt het aan een goede integrale bereikbaarheidssite die op de plaats van herkomst en/of bestemming gebruikt kan worden, ofwel de basis ontbreekt; • Mobiele internetapparatuur die door reizigers tijdens de rit kan worden gebruikt (incar of mobiele telefoon) is nog niet voor iedereen voorhanden en werkt bovendien nog niet altijd voldoende;


10

• •

Er is geen integrale beheersorganisatie voor actuele regionale bereikbaarheidsinformatie; Op de markt bestaan veel initiatieven die ‘on-trip’ diensten verlenen, waaronder internetdiensten. Deze markt is bovendien nog sterk in ontwikkeling.

3.2.3. Zoekoriëntatie Een belangrijke keuze voor de vormgeving van de website is hoe de informatie aan de mobilist het best kan worden gebracht. Uitgangspunt is om een gemakkelijke, gebruikersvriendelijke en toegankelijke website te bieden, die de bezoeker in staat stelt om snel een goed overzicht te verkrijgen van de mobiliteitsmogelijkheden waarover hij de beschikking heeft. Het gaat daarbij nadrukkelijk om bereikbaarheidsinformatie en niet om beleidsinformatie. Daarom moet er voor worden gekozen om de informatie zoveel mogelijk op een grafische manier te ontsluiten en zo min mogelijk met teksten te werken. De primaire benadering voor het zoeken op de website is dus een geografische benadering met een thematische invulling. Dit betekent dat de reiziger in eerste instantie gericht (op kaartbeeld) moet kunnen zoeken naar de bestemming van zijn keuze. Vervolgens wordt bij die bestemming de relevante reisinformatie per thema weergegeven. Als de reiziger bijvoorbeeld wil weten waar hij op het knooppunt Alexander kan parkeren en wat dat kost, dan zoekt hij primair naar de bestemming Rotterdam Alexander en wordt vervolgens via het thema parkeren naar de gewenste informatie doorverwezen. Deze benadering dekt niet volledig de informatiebehoefte van de reizigers. Indien iemand bijvoorbeeld wil weten waar hij zijn auto kan stallen om vervolgens te carpoolen met een collega, dan is bovenstaande zoekbenadering niet het meest voor de handliggend. Het is daarom nodig een secundaire zoekbenadering op de website aan te brengen, die werkt vanuit de thema’s waarover informatie wordt gevraagd. Deze dubbele zoekstructuur (geografisch en thematisch) dekt wel volledig de informatiebehoefte van de reizigers. Het is belangrijk dat het in beide benaderingen uiteindelijk gaat om dezelfde informatie maar dat de benadering om die informatie op de website te vinden van elkaar verschilt. Het is dus voor de webbeheerder geen dubbel werk maar slechts een andere manier van rangschikken en indelen. Dit heeft uiteraard wel gevolgen voor de vormgeving van de homepagina van de website, die beide zoekstructuren moet kunnen faciliteren. 3.3. Inhoudelijk 3.3.1. De Bestemmingen Deze hoofdkeuze gaat over de geografische bestemmingen (de objecten) waarop de website richt zal moeten richten. Objecten moeten van een regionaal schaalniveau zijn, dat wil zeggen dat het moet gaan om bestemmingen die voor bezoekers uit de gehele regio en daarbuiten van belang kunnen zijn. Reisinformatie over zuiver lokale bestemmingen kan beter via informatiekanalen van de lokale gebiedsbeheerder (gemeente) worden ontsloten.


11

Het gaat om de volgende soorten bovenlokale bestemmingen (zie Bijlage 1 voor een volledig overzicht van de geselecteerde bestemmingen): • Knooppunten; • Attractiepunten; • Voorzieningen; • Recreatiegebieden; • Overige. Knooppunten In het RVVP zijn de knooppunten op regionale en randstedelijke schaal benoemd. Op dit moment gaat het om: • Rotterdam Centrum; • Rotterdam Alexander; • Rotterdam Kralingse Zoom (Erasmus, Brainparken en Rivium); • Schiedam Schieveste; • Schiedam / Vlaardingen Vijfsluizen; • Rotterdam Zuidplein. Op de lange termijn komen daar Rotterdam Parkstad en Rotterdam Noordrand nog bij. Op bovenstaande ruimtelijke knopen zijn of worden voorzieningen gevestigd die voor alle inwoners van de stadsregio, maar ook voor mensen daarbuiten, interessant kunnen zijn. Deze knopen zijn ook logistiek van belang, omdat er meerdere vervoerwijzen bij elkaar komen en dus ketenmobiliteit mogelijk is. De website zal zich niet primair op lokale reisinformatie over gemeenten en deelgemeenten in de regio richten. Wel zal er beperkt algemene basisinformatie over (deel)gemeenten worden opgenomen. Daarnaast wordt de regiogemeenten de mogelijkheid geboden om zelf lokale bereikbaarheidsinformatie via de regionale website te ontsluiten. Hiervoor moet op de regionale website apart ruimte worden gereserveerd. Attractiepunten Ook over attractiepunten met een bovenlokale uitstraling die veel publiek aantrekken en daarmee mogelijk bereikbaarheidsproblemen kunnen veroorzaken, zal via de regionale website reisinformatie moeten worden verstrekt. Het gaat daarbij specifiek om het Stadion Feijenoord en de Diergaarde Blijdorp. Deze attractiepunten bevinden zich niet op een bovenlokaal knooppunt. De overige voor de site relevante attractiepunten liggen wel op de regionale/randstedelijke knopen (bijvoorbeeld Ahoy en de Doelen). Voorzieningen Het gaat hierbij om alle ziekenhuizen in de stadsregio en om de wetenschappelijke instellingen van bovenregionaal belang (Erasmus Universiteit, Scheepvaart & Transportcollege en Hogescholen). Recreatiegebieden Vooral in de zomermaanden kunnen in en rond recreatiegebieden bereikbaarheidproblemen voorkomen. Het strandbezoek aan de kop van Voorne Putten en aan Hoek van Holland zijn hiervan goede voorbeelden. Over de volgende recreatiegebieden zal via de regionale website reisinformatie worden verstrekt: Kop van Voorne Putten (Oostvoorne, Brielsemeer, Maasvlakte), Hoek van Holland, recreatiegebied Oude Maas en recreatiegebied Rottemeren.


12

Overige bestemmingen Enkele bestemmingen passen niet in bovenstaande categorieën maar zijn toch de moeite waard om daarover reisinformatie aan bezoekers te bieden. Het gaat hierbij om Rotterdam Airport en de Ferry Terminal Hoek van Holland. 3.3.2. De thema’s In het voorafgaande is gesteld dat de Website Regionale Bereikbaarheid reisinformatie aan bezoekers van bovenregionale bestemmingen in de stadsregio zal verschaffen. Het is vervolgens de vraag waarover deze reisinformatie zal moeten gaan. Uitgangpunt is dat de bezoeker/reiziger de website voorafgaande aan het vertrek zal raadplegen, vanaf een locatie waar over een vaste internetverbinding kan worden beschikt (nadruk op statische informatie). Het gaat dus om de mogelijkheid tot oriëntatie op de reismogelijkheden. Vanuit die benadering is een aantal thema’s van belang, namelijk: • Parkeren (inclusief P+R en carpoolen); • Openbaar Vervoer; • Verstoringen (wegwerkzaamheden, filebeeld, evenementen); • Fiets; • Taxi. Van een aantal thema’s is om diverse redenen afgezien of zijn ondergebracht bij andere thema’s: • Voetgangers: het thema voetgangers of wandelaars wordt niet opgenomen. Het voetgangersverkeer leidt niet tot regionale bereikbaarheidsproblemen; • Vervoer over water: er is nog geen definitieve keuze gemaakt om het vervoer over water als apart thema op te nemen. Vooralsnog is het vervoer over water ingedeeld bij het thema Openbaar Vervoer. Het is ook een optie om het vervoer over water op te nemen als een apart thema; • Carpoolen: dit thema is ondergebracht bij het thema parkeren. Er moet bij de uitwerking worden bekeken of dit ook als een apart thema opgenomen zou moeten worden; • Ketenmobiliteit: het thema ketenmobiliteit is niet apart benoemd. De website is op zichzelf al een invulling van ketenmobiliteit. Het gaat immers om het inzichtelijk maken van alle mobiliteits- en bereikbaarheidsmogelijkheden voor de reiziger; • Evenementen: de verkeersen vervoersconsequenties van grote evenementen worden meegenomen onder verstoringen. Daarnaast zal op de website een evenementenkalender gepresenteerd worden. Voor kleinere evenementen wordt het verspreiden van reisinformatie aan de lokale wegbeheerder overgelaten. 3.3.3. De netwerken Bereikbaarheid gaat niet alleen over de bestemmingen maar ook over de bijbehorende infrastructurele netwerken die de bereikbaarheid moeten verzorgen. Evenals bij het bepalen van de voor de website relevante bestemmingen, is ook bij de netwerken gekozen voor informatie over bovenlokale netwerken. Het RVVP is hierbij uitgangspunt. Er zal reisinformatie worden geboden over de volgende netwerken: • Het regionale wegennet, ofwel het door de gezamenlijke wegbeheerders opgestelde samenhangende netwerk regio Rotterdam;


13

• •

Het regionale openbaar-vervoersnet, ofwel alle trein-, metro-, tramplus-, snelbus- en waterbusverbindingen; Het regionale fietsroutenetwerk.

Ook de overstappunten – de verbindingen tussen de netwerken – zijn onderdeel van de infrastructurele netwerken. Via de website zal informatie gegeven worden over deze overstappunten met het doel het gebruik van ketenmobiliteit te stimuleren (beleidsdoel). Het gaat daarbij om de overstap van de auto naar het OV en de fiets, om de overstap van het OV naar de fiets en visa versa en om de overstap tussen OV-systemen onderling. 3.4. De (deel)gemeentelijke invulling van de website Voor reisinformatie van lokale aard zal ruimte worden geboden aan regiogemeenten om een eigen gedeelte van de website te vullen. De lokale informatie zal minder gedetailleerd zijn en wordt aan de desbetreffende gebiedsbeheerder overgelaten. De enige beperking die door de stadsregio moet worden opgelegd is dat het moet gaan om concrete reisen bereikbaarheidsinformatie. Voor andersoortige informatie heeft de lokale overheid eigen mogelijkheden. Onder het lokale gedeelte kan gedacht worden aan reisinformatie ten aanzien van: • De bereikbaarheid van gemeentehuizen; • Parkeren; • Openbaar vervoer; • Verkeersgevolgen van lokale evenementen. De drie belangrijkste redenen om ruimte te bieden voor eigen lokale inbreng op de site zijn: • Het versterkt de betrokkenheid van lokale overheden bij dit regionale initiatief; •

Het voorziet in een reizigersbehoefte. Informatie wordt op een makkelijke manier voor de mobilist toegankelijk gemaakt;

Het biedt de mogelijkheid om de informatie niet in het vaste formaat en in de vaste huisstijl van een gemeente aan de mobilist aan te bieden, maar te kiezen voor een layout waarin het gebruikersgemak van de reiziger voorop staat.


14

Hoofdstuk 4

De informatie

4.1. Algemeen In dit hoofdstuk wordt aangegeven welke over welke onderwerpen op de website moeten worden weergegeven. Per informatieonderwerp (item) wordt kort aangegeven of de informatie al beschikbaar is, waar/bij wie die informatie beschikbaar is en hoe de stadsregio op korte en lange termijn kan omgaan met gegevens die nu nog niet beschikbaar zijn. Hierbij wordt rekening gehouden met de in het vorige hoofdstuk gepresenteerde dubbele zoekstructuur: geografisch en thematisch. Bepaalde informatie zal door de gebruiker worden gezocht per bestemming (bijvoorbeeld parkeren bij een attractiepunt) en andere informatie is direct aan een thema gerelateerd (bijvoorbeeld de ligging van carpoolplaatsen in de regio). Er kan een overlap bestaan tussen deze twee zoekwijzen (bijvoorbeeld de dienstregeling van het OV), maar die is in omvang tamelijk beperkt. 4.2. Het openbaar vervoer Het is de bedoeling om alle voorzieningen van het openbaar vervoer op regionale schaal voor de reiziger inzichtelijk maken: waar ze te vinden zijn, hoe er gebruik van te maken, wat ze kosten, of er afwijkingen van de dienstregeling zijn te verwachten, etc. Samengevat gaat het om: • De (actuele) route- en netwerkinformatie van de concessiehouders; • De bereikbaarheid met het openbaar vervoer van bestemmingsgebieden; • De aansluiting op de andere vervoersmodaliteiten (auto en fiets), waarin de overstappunten (stations/haltes en P+R-terreinen) een belangrijke rol vervullen. In onderstaande tabellen worden deze zaken geconcretiseerd, eerst per type bestemming en daarna per inhoudelijk thema. Er wordt ook aangegeven of en waar de gewenste informatie op dit moment beschikbaar is en wat er op korte en langere termijn moet worden gedaan indien de gewenste informatie nog niet beschikbaar is. Openbaar vervoer informatie per bestemming Item Metrostations Ligging bushaltes Ligging tramhaltes Ligging boothaltes Nummers aanwezige tramlijnen Nummers aanwezige buslijnen Route en dienstregeling openbaar vervoer Route en dienstregeling vervoer over water Intermodale routeplanner

Dynamische informatie over actuele haltetijden

Huidige beschikbaarheid en beheer RET Connexion & Arriva RET Fast Ferry en watertaxi RET

Behandeling op korte termijn Opnemen in kaartbeeld Opnemen in kaartbeeld Opnemen in kaartbeeld Opnemen in kaartbeeld Opnemen als tekstblok

Concessiehouders

Opnemen als tekstblok

Nvt.

Concessiehouders

Doorlinken naar websites concessiehouders Doorlinken naar website Fast Ferry en watertaxi. Nvt.

Nvt.

Fast Ferry en watertaxi Niet beschikbaar.

Beperkt beschikbaar bij RET (metro en tramplus)


Niet opnemen.

website website website website

Behandeling op lange termijn Nvt. Nvt. Nvt. Nvt. Nvt.

Nvt. Afwachten tot de markt met zo’n planner komt, vervolgens opnemen en/of doorlinken. Afwachten uitbreiding systeem

15

Item

Huidige beschikbaarheid en beheer

Behandeling op korte termijn

Behandeling op lange termijn door concessiehouders, vervolgens opnemen

Informatie over het Openbaar vervoer als thema Item Lijnennetkaart regionaal OV (trein, metro/lightrail, tram+, regiobus/interliner, logistieke knopen) Lijnennetkaart vervoer over water Zonekaart Route-informatie en planner Dienstregeling Integraal overzicht verstoringen + omleidingen Mogelijkheden meenemen fiets in het OV

Nuttige Links

Huidige beschikbaarheid en beheer Geen integrale lijnennetkaart beschikbaar. Benodigde data aanwezig bij concessiehouders en NS Fast ferry en watertaxi Stadsregio Beschikbaar bij concessiehouders, NS en 9292OV. Beschikbaar bij NS en concessiehouders Informatie alleen per concessiehouder en bij NS beschikbaar en deels bij 9292OV Beschikbaar bij concessiehouders en NS. Geen integraal overzicht beschikbaar Stadsregio

Behandeling op korte termijn Ontwikkelen/maken lijnennetkaart

Behandeling op lange termijn Nvt.

Combineren met lijnennetkaart regionaal OV Ontwikkelen zonekaart Doorlinken naar betreffende websites

Nvt. Nvt. Nvt.

Doorlinken naar betreffende websites Ontwikkelen integraal overzicht: opnemen informatie van concessiehouders en NS in één totaaloverzicht Opnemen als tekstblokken

Nvt.

Samenstellen van lijst met links

Nvt.

Informatie opnemen in en via toekomstig een Regionaal meldpunt Nvt.

Opmerkingen •

Route- en netwerkinformatie over het openbaar vervoer is alleen beschikbaar bij de afzonderlijke concessiehouders en is dan alleen gericht op de eigen dienstverlening. Om een compleet beeld van de openbaarvervoersmogelijkheden per locatie te kunnen bieden, moet een overzicht worden samengesteld. Hiervoor zal de informatie van de individuele aanbieders (concessiehouders) verzameld en verwerkt moeten worden.

•

Actuele dynamische informatie over het OV is slechts zeer beperkt aanwezig. Alleen de RET en NS verzorgen op dit moment op beperkte schaal dit soort informatie. Het betreft alleen de trein, de metro en tramplus. Dynamische informatie over busdiensten en andere transportmiddelen ontbreekt en zal niet snel beschikbaar komen. Er zijn al wel technieken die dergelijke dynamische OV-informatie kunnen inwinnen maar om hiervan gebruik te kunnen maken moet worden geïnvesteerd in uitbreiding van dit soort inwinsystemen. De concessiehouders zullen een afweging moeten maken of een betere dynamische dienstverlening opweegt tegen de hoge investeringen in deze systemen. Vooralsnog vormt dit voor de Website Regionale Bereikbaarheid geen probleem omdat de website vooral op de herkomst of bestemming zal worden geraadpleegd. Daar heeft het raadplegen van dynamische informatie over afwijkingen van de normale loop van het OV weinig zin. Pas als dit soort dynamische informatie (over enige tijd) meer beschikbaar komt en ook mobiele internetapparatuur steeds gangbaarder wordt, is het zinvol deze informatie op de Website op te nemen.


16

•

Omdat de beschikbare informatie te beperkt is en de reiziger daarom geen compleet beeld biedt, wordt geadviseerd om de beperkte actuele haltetijden van de RET en NS vooralsnog niet op te nemen.

4.3. De auto Het is de bedoeling dat de ligging en bezetting van parkeervoorzieningen (adres- en vol/vrij-informatie) en de voorwaarden waaronder reizigers daarvan gebruik kunnen maken (prijs, ticketverkoop), aan de reizigers inzichtelijk worden gemaakt. Het gaat daarbij om parkeren op straat, in garages, op carpoolterreinen en op P+R-terreinen. De meeste gewenste informatie is nu al beschikbaar bij de verschillende overheden en bij private exploitanten van parkeervoorzieningen. Niet al die informatie wordt echter via het Internet ontsloten. Daarnaast gaat het om informatie over het regionale wegennet, waarbij zowel statische informatie over de ligging van dat netwerk als dynamische informatie over files, wegwerkzaamheden en andere verstoringen van belang zijn. Evenals bij het openbaar vervoer, zal in onderstaande tabellen de informatiebehoefte over de auto per bestemming en als thema worden gepresenteerd. Auto-informatie per bestemming: Item Parkeren op straat Regulering

Geldende tarieven

Huidige beschikbaarheid en beheer

Behandeling op korte termijn

Behandeling op lange termijn

Beschikbaar bij gemeenten

Verzamelen van gegevens, opnemen als tekstblokken. Eventueel weergeven op Parkeerzoneringskaarten Opnemen als tekstblokken en opnemen in overzichtskaarten. Opnemen als tekstblokken Opnemen als tekstblokken

Nvt.

Voorzieningen opnemen in kaart, gegevens als tekstblokken vermelden Doorlinken naar betreffende websites Nvt.

Nvt.

Beschikbaar bij gemeenten

Beschikbare betaalwijzen

Beschikbaar bij gemeenten Aanwezigheid Parkeerwinkel Beschikbaar bij (voor ticketverkoop) gemeenten Parkeren in garages/terreinen Locatiegegevens Beschikbaar bij exploitanten (Q-park, STZ, e.a .) Route naar voorzieningen Routeplanners op Internet te vinden Intermodale routeplanner Niet beschikbaar Aanwezigheid van faciliteiten) bij garages Openingstijden Tarieven P-kans Capaciteit Bezetting (vol/vrij)

Beschikbaar bij exploitanten Beschikbaar bij exploitanten Beschikbaar bij exploitanten Niet beschikbaar

Doorlinken naar betreffende websites Opnemen als tekstblokken Opnemen als tekstblokken Nvt

Beschikbaar bij exploitanten Beperkt beschikbaar (regiotic). Uitbreiding mogelijk door ontwikkeling in Rotterdam van Parkeer geleidingssystemen

Opnemen als tekstblokken Opnemen van regio-TIC informatie op website


Nvt.

Nvt. Nvt.

Nvt. Afwachten tot de markt met routeplanner komt Nvt. Nvt. Nvt. Ontwikkelen in overleg met exploitanten Nvt Overleg met exploitanten over beschikbaar stellen van gegevens

17

Route-informatie Wegwerkzaamheden

Diverse routeplanners op Internet Alleen Gem. Rotterdam: Info via ‘tijdelijke maatregelen’ bij beheerder regio-TIC Overige gemeentelijke wegbeheerders: info per gemeente beschikbaar Rijkswaterstaat: e-mail service van VCNL aan beheerder regioTIC Provincie: e-mail service van provincie aan beheerder regiotic Waterschappen

Doorlinken naar betreffende websites Opnemen van informatie uit de regio-TIC

(Nog) niet opnemen.

Nvt Doorontwikkelen in project Regionaal Meldpunt Wegwerkzaamheden in Nexuskader

Opnemen informatie uit regioTIC. Opnemen informatie uit regioTIC (Nog) niet opnemen.

Informatie over de auto als thema Item Kaart regionaal wegennet

Route-informatie

Huidige beschikbaarheid en beheer Uitgangspunt is de kaart van Samenhangend Netwerk Diverse routeplanners op Internet beschikbaar

Behandeling op korte termijn Onderzoek over welke aanpalende wegen ook informatie benodigd is Keuze (selectie) maken uit routeplanners en doorlinken naar betreffende websites Opnemen van regio-TIC informatie

Behandeling op lange termijn Verder ontwikkelen in kader van Regionaal Meldpunt Nvt.

Provincie en gemeenten hebben plannen voor inwinnen van actuele dynamische informatie (al dan niet zelf). Opnemen in Regionaal Meldpunt Verder ontwikkelen voor regionaal wegennet in het Regionaal Meldpunt

File-informatie regionaal wegennet

Alleen beschikbaar voor Rijkswegen. Informatie wordt (vol) automatisch aangeboden door VCNL en is beschikbaar op de Regio-TIC

Filekans op bepaald tijdstip en wegvak

Is voor rijkswegen in ontwikkeling bij RWS, VID en ANWB

Opnemen zodra dit beschikbaar komt

Verspreid beschikbaar bij diverse gemeentelijke diensten en organisatoren van evenementen. Aanwezig bij rijkswaterstaat en alarmdiensten

Waar mogelijk doorlinken naar gemeentelijke sites + handmatige invoer in regio-TIC Opnemen in gegevenslaag ‘Nieuws’

Ontwikkelen en verzamelen van informatie in Regionaal Meldpunt

Opnemen van die bruggen die in het regionale wegennet liggen

Nvt.

bij

Opnemen in kaart

Nvt.

bij

Opnemen als tekstblokken Opnemen als tekstblokken Opnemen als tekstblokken

Nvt.

Verstoringen/omleidingen Bij evenementen

Bij calamiteiten

Bij wegwerkzaamheden Brugopeningen

P+R-terreinen Overzicht P+R-terreinen Adresgegevens locaties Capaciteit P+R-locatie Tarief P+R-gebruik

Zie per bestemming Deels beschikbaar in bruggencentrale van de brandweer (koppeling met Regio-TIC) Beschikbaar dS+V/V&V Beschikbaar dS+V/V&V Beschikbaar dS+V/V&V Beschikbaar dS+V/V&V

bij bij


Ontwikkelen en verzamelen van informatie in Regionaal Meldpunt

Nvt. Nvt.

18

Beschikbaar OV bij P+Rvoorziening Vol/vrij-informatie

Voorzieningen bij P+R-locaties

Afstand/reistijd tot binnenstad R’dam Afstand/reistijd tot regionale knooppunten Carpoolpleinen Overzicht carpoolpleinen Adresgegevens Capaciteit Links

Opnemen als tekstblokken. OV haltes ook opnemen op kaart Systeem KZ en Capelse brug worden opnieuw geactiveerd. Opnemen zodra beschikbaar Verzamelen van informatie en opnemen in tekstblokken Voor P+R terreinen die op binnenstad gericht zijn, berekening maken Berekening maken per terrein, analyse maken

Nvt.

bij

Opnemen op kaart

Nvt.

bij

Opnemen als tekstblokken Opnemen als tekstblokken Samenstellen van lijst met nuttige links

Nvt.

Beschikbaar bij concessiehouders en beheerders P+R-terrein Niet beschikbaar

Beschikbaar bij beheerders P+Rterreinen Beschikbaar voor enkele P+R-terreinen Niet beschikbaar

Beschikbaar dS+V/V&V Beschikbaar dS+V/V&V Beschikbaar dS+V/V&V Beschikbaar stadsregio

bij bij

Afwachten verdere inwinning capaciteitsgevens Nvt.

Nvt.

Nvt.

Nvt. Nvt.

Opmerkingen •

Veel van de statische informatie is alleen per wegbeheerder bekend en zal dus opgevraagd en aangeleverd moeten worden. De informatie over de niet aan bestemmingen gerelateerde informatie – zoals P+R-terreinen en carpoolpleinen – wordt door het de dS+V/V&V gemonitord en bijgehouden. Overige themagerelateerde informatie – zoals een kaart met zones voor betaald parkeren – moet nog gemaakt worden.

•

In het kader van het Parkeergeleidingssysteem Rotterdam Centrum zijn afspraken gemaakt met de (commerciële) beheerders van garages over het gebruik van dynamische capaciteitsinformatie. Dynamische informatie over het aantal nog beschikbare plekken, mag alleen op straat gegeven worden en niet via Internet. De vol/vrij-informatie over de garages die opgenomen zijn in de regio-TIC mag wel gebruikt worden. Voor de andere garages in de regio zullen per exploitant afspraken gemaakt moeten worden over het gebruik van de beschikbare informatie.

•

De benodigde informatie over verstoringen en omleidingen is – Rotterdam, Rijkswaterstaat en de Provincie uitgezonderd – niet digitaal beschikbaar. Er is een project in voorbereiding om dit te verbeteren. Het opzetten van een Regionaal Meldpunt Wegwerkzaamheden dat in Nexus-kader zal worden gestart, moet uiteindelijk leiden tot digitale beschikbaarheid van actuele informatie over alle verstoringen op het regionale wegennet c.q. het Samenhangend Netwerk Regio Rotterdam. Deze digitale informatie moet op termijn ook via de Website Regionale Bereikbaarheid worden ontsloten.

•

Dynamische gegevens over het onderliggende wegennet wordt nog nagenoeg niet ingewonnen. De gemeente Rotterdam is hier wel mee bezig (project Monitoring Rotterdam). Op basis van de ervaringen en resultaten van de gemeente Rotterdam kan op termijn worden overwegen ook voor het volledige Samenhangend Netwerk een inwinsysteem op te zetten. Voorlopig zal er dus geen dynamische informatie over het onderliggende wegennet op de website beschikbaar komen.


19

4.4. De fiets Op de Website Regionale Bereikbaarheid moeten de belangrijke regionale fietsvoorzieningen (routes en stallingen) en de mogelijkheden voor het gebruik van de fiets in het woon-werkverkeer, voor de reiziger inzichtelijk worden gemaakt. De bereikbaarheidsinformatie die de fietser nodig heeft is betreft vooral het fietsnetwerk (inclusief de waterovergangen) en de plaatsen waar de fiets (veilig) gestald kan worden. Fietsinformatie per bestemming Item Stallingen (locaties en adresgegevens)

Huidige beschikbaarheid en beheer Beschikbaar bij gemeenten en NS

Behandeling op korte termijn Opvragen en opnemen op kaart + tekstblokken


Behandeling op korte termijn Samenstellen op basis van (beoogd) regionaal fietsroute netwerk Nvt.


Informatie over de auto als thema Item Kaart regionaal fietsroutenet + veren

Huidige beschikbaarheid en beheer Niet beschikbaar

Route-informatie

Er is op Internet geen fietsrouteplanner beschikbaar

Stallingen op knopen en bij OV-haltes

Beschikbaar bij diverse concessiehouders OV en bij regiogemeenten Beschikbaar bij beheerders stallingen Beschikbaar bij beheerders stallingen Beschikbaar bij beheerders stallingen Beschikbaar bij concessiehouders OV

Openingstijden Tarieven Informatie bewaakt/onbewaakt Informatie over OV bij stallingen

Links

Beschikbaar bij stadsregio

Opnemen op kaart en als tekstblokken. Opnemen op kaart en als tekstblokken. Opnemen op kaart als tekstblokken. Opnemen in kaart en tekstblokken. Aangeven welke OVhaltes over stallingen beschikken (op kaart en als tekstblokken). Samenstellen van lijst met nuttige links

Afwachten ontwikkelingen op de markt. Indien gerealiseerd, doorlinken naar nieuwe fietsrouteplanner. Nvt.

Nvt. Nvt. Nvt. Nvt.

Nvt.

Opmerkingen •

Informatie over fietsenstallingen en fietsveren is op te vragen bij de afzonderlijke wegbeheerders en exploitanten van stallingsvoorzieningen. Het samenstellen van een (digitale) kaart van het regionale fietsroutenetwerk en het koppelen van de fietsinformatie aan dat netwerk zal het meeste werk vergen.

4.5. De taxi Op de Website Regionale Bereikbaarheid moet aan de reiziger uitleg worden gegeven over de rechten van de consument: wat is wel en wat is niet wettelijk bepaald. Verder moeten de tarievenstructuur en markante taxiontwikkelingen - zoals uitleg over het nationale keurmerk en de regiotaxi – aan de reiziger kenbaar worden gemaakt. Tenslotte heeft de reiziger nut van een digitaal overzicht van de vaste taxistandplaatsen in de regio.


20

Taxi-informatie per bestemming Item Overzicht taxistandplaatsen

Huidige beschikbaarheid en beheer Niet beschikbaar

Behandeling op korte termijn Wordt voor de gemeente Rotterdam al ontwikkeld: overwegen om dit op de site op te nemen

Behandeling op lange termijn In overleg met gemeenten nagaan of een regionale kaart nuttig en nodig is

Behandeling op korte termijn Opnemen van wettelijke maximum tarieven als tekstblokken Opnemen in tekstblokken. Nog niet opnemen

Behandeling op lange termijn Aangeven richtprijzen in overleg met taxibranche

Informatie over taxi als thema Item Tarieven

Huidige beschikbaarheid en beheer Alleen de maximum tarieven zijn bekend

Wettelijke bepalingen

Aantal wettelijke regels

Informatie over taxikeurmerk

Beschikbaar / in ontwikkeling bij de stichting TX

Nvt. Na invoering opnemen in overleg met de taxibranche

Opmerkingen •

De wettelijke bepalingen over taxivervoer kunnen in één tekstblok op de website worden opgenomen. De consument is niet verplicht om de eerste taxi uit de rij te nemen en kan een taxi op straat aanroepen er geen stopverbod geldt. In hetzelfde tekstblok kan ook de wettelijke tariefstructuur opgenomen worden zodat de reiziger zich kan oriënteren op het bedrag dat hij maximaal voor zijn rit kwijt is.

•

Een kaartbeeld van alle beschikbare taxistandplaatsen in de stadsregio kan voor de reiziger een beperkte meerwaarde hebben. Dat bij vrijwel alle treinstations taxi’s stoppen is al bekend bij de reiziger. Het maken van een (digitaal) kaartbeeld kost veel tijd en het is de vraag of die inspanningen opwegen tegen de meerwaarde voor de reiziger.

•

Of het thema taxi prominent in de navigatiestructuur moet worden opgenomen is nog de vraag. Het onderbrengen van taxi-informatie onder het thema OV of auto of het zelfs in zijn geheel niet opnemen, moet uit oogpunt van communicatie bij de bouw van de site overwogen worden.

4.6. Verstoringen Bij het plannen van een rit, heeft inzicht in de verstoringen en omleidingen op de regionale vervoersnetwerken (zie openbaar vervoer en auto) veel meerwaarde. Het gaat daarbij vooral om informatie over files op het samenhangende wegennet, gevolgen van en alternatieven bij wegwerkzaamheden, verstoringen in het openbaar vervoer en informatie over grote evenementen en calamiteiten. Op diverse websites kan op beperkte schaal al informatie over verstoringen worden gevonden, namelijk: •

Informatie over gemeentelijke wegwerkzaamheden wordt door de gemeenten (wegbeheerders) beheerd en verspreid via hun eigen websites, veelal als tekstvelden en soms aangevuld met een plattegrond;

•

Informatie over wegwerkzaamheden op provinciale en rijkswegen wordt door de provincie en rijkswaterstaat op hun websites getoond en aan de beheerder van de regio-TIC doorgegeven;


21

•

Informatie over verstoringen in het openbaar vervoer wordt door de concessiehouders beheerd en gedistribueerd via hun eigen websites en ook (gecombineerd) op de website van 92920V weergegeven;

•

Informatie (telgegevens) over drukte op de rijkswegen wordt door Rijkswaterstaat beheerd en wordt door het Verkeerscentrum Nederland (VCNL) als file-informatie volautomatisch doorgegeven aan de regio-TIC;

•

Informatie over evenementen is in handen van verschillende partijen: organisatoren van evenementen, exploitanten van locaties en netwerkbeheerders (weg en openbaar vervoer).

Het ontbreekt aan een integraal en actueel (dynamisch) beeld van de regionale verstoringen van alle wegbeheerders en concessiehouders op één website. Ook ontbreekt een regionale verkeerskundige redactie op die informatie. De regio-TIC beschikt momenteel over file-informatie op rijkswegen en over informatie ten aanzien van wegwerkzaamheden in de gemeente Rotterdam en op de provinciale en rijkswegen. Ook beschikt de TIC in geringe mate over evenementeninformatie in de gemeente Rotterdam. Het overnemen van deze gegevens van de regioTIC op de Website Regionale Bereikbaarheid is mogelijk en in sommige gevallen ook wenselijk. De informatie over de wegwerkzaamheden wordt nu nog per fax of e-mail naar de beheerder van de regio-TIC gestuurd. De gemeente Rotterdam onderzoekt de mogelijkheden om de informatievoorziening zoveel mogelijk te automatiseren. Op termijn moet er een Regionaal Meldpunt voor dit soort informatie worden opgezet, waaraan alle wegbeheerders en anderen meewerken. Dit project loopt momenteel in Nexus-kader en zal pas op middellange termijn tot een digitaal meldsysteem leiden. De provincie Zuid Holland en gemeente Rotterdam zullen binnen een aantal jaren ook file informatie over hun wegen inwinnen. Een regionaal meldpunt kan er dan voor zorgen dat de dynamische informatie van de diverse wegbeheerders en concessiehouders integraal aangeboden en beheerd wordt.


22

Hoofdstuk 5

Structuur en vormgeving

5.1. Algemeen Dit hoofdstuk bespreekt de structuurkeuze en gaat kort in op de vormgeving van de website. Over de informatie- en navigatiestructuur van de website valt in dit haalbaarheidsonderzoek het nodige te zeggen en zullen ook keuzes worden gemaakt. Over de vormgeving kan in dit stadium nog niet veel worden gezegd. Er zijn vele manieren mogelijk waarop aan de site vorm kan worden gegeven. De keuze voor een bepaalde vormgeving beïnvloedt de haalbaarheid van de website niet. Die keuze moet mede aan de hand van een communicatieve invalshoek worden gemaakt en dat past niet in het karakter van deze studie. Is eenmaal besloten de website daadwerkelijk te realiseren dan zal de vormgeving verder worden ingevuld. Om de kosten te kunnen berekenen is wel een voorlopige keuze voor een bepaalde vormgeving gemaakt. Dit is alleen maar een hulpmiddel en die keuze kan bij de daadwerkelijke bouw van de site zeker nog veranderen. In deze studie zal ten aanzien van de vormgeving worden volstaan met een aantal uitgangspunten en met een aantal aandachtspunten, dat bij de bouw van de website moeten worden meegenomen. Het adviesbureau Zicht Nieuwe Media Ontwerpers heeft in opdracht van de dS+V een snelle inventarisatie uitgevoerd en een voorstel gedaan voor de structuur van de website. Hierin zijn de volgende uitgangspunten meegenomen: •

De website structuur moet het mogelijk maken om de informatie op de site, via de in hoofdstuk 2 benoemde zoekwijzen (geografisch en thematisch) te ontsluiten;

•

Bij de keuze voor een structuur moet rekening worden gehouden met de wens van de stadsregio om de beheerslast van de website voor alle partijen zo laag mogelijk te houden;

•

De structuur dient zodanig opgezet te worden dat de website gemakkelijk is uit te breiden met nieuwe onderwerpen (bijvoorbeeld de aanwezigheid van fietsbeugels) en bestemmingen (bijvoorbeeld andere attractiepunten);

•

De gebruikersinterface moet laagdrempelig zijn zoadat de informatie snel en gemakkelijk door de bezoeker van de website gevonden kan worden.

5.2. De informatiestructuur De • • •

soorten informatie op de website zijn als volgt te verdelen: Aan een specifieke bestemming gebonden informatie (knopen, attractiepunten e.d.); Aan een bepaald vervoermiddel gebonden informatie (OV, auto, fiets); Een combinatie van beiden (bijvoorbeeld ‘parkeren bij knooppunt Zuidplein’).

De informatie zal op de website vervolgens op vier manieren aan de bezoekers van de site worden aangeboden, te weten: •

Via een exacte locatieaanduiding op kaartbeeld, van objecten (bestemmingen) die aan een bepaald vervoermiddel zijn gerelateerd (bijvoorbeeld een bushalte, treinstation, fietsenstalling of parkeergarage);

•

Via een gebieds- of routeaanduiding (bijvoorbeeld een parkeerzone of het regionale fietsroutenetwerk);

•

In de vorm van blokken met teksten en/of afbeeldingen (bijvoorbeeld openingstijden, adressen, e.d.);

•

Via combinaties van bovenstaande aanbiedingswijzen.


23

Op basis hiervan zal de gebruikersinterface van de website op de volgende manier worden opgebouwd (zie Figuur 2):

Figuur 2

Menu B: Thema’s (horizontaal) Menu D: Nieuws (tekstregel boven)

Menu A: Bestemmingen (verticaal) Menu C: Iconen (in de kaart)

Menu A In menu A worden de door de stadsregio onderscheiden bovenlokale bestemmingen weergegeven. Hieraan zal vorm worden gegeven door middel van zogenaamde uitklapvelden: als een bezoeker bijvoorbeeld klikt op het bestemmingstype attractiepunten, verschijnen alle geselecteerde attractiepunten met naam in beeld. Men kan dan op het gewenste attractiepunt klikken (bijvoorbeeld Blijdorp) om een detailkaart van het attractiepunt te doen verschijnen. In een tekstblok verschijnt dan ook algemene bestemmingsgerichte informatie (zoals de adresgegevens).


24

Menu B In menu B worden de in hoofdstuk 2 benoemde relevante thema’s gepresenteerd. Ook dit zijn uitklapvelden. Onder bijvoorbeeld het thema ‘parkeren’, vallen de onderwerpen ‘parkeren op straat’, ‘parkeergarages’, ‘P+R-terreinen’ en ‘carpoolpleinen’. Onder deze thematische laag kan worden gewerkt met twee navigatiesets: • Een navigatieset waarmee door middel van iconen, bestemmingsgerelateerde informatie (bijvoorbeeld parkeergarages) op de kaart aan- en uitgezet kunnen worden; • Een navigatieset waarmee niet aan bestemmingen gerelateerde informatie (zoals een lijnennetkaart voor het regionale OV) kan worden ontsloten. Menu C Menu C is de zogenaamde ‘iconenlaag’. Vooraf gedefinieerde verkeersen vervoersvoorzieningen (bijvoorbeeld een metrostation) krijgen een standaard icoon, waaraan ze op de kaart herkenbaar zijn. Door met de muis over de icoon te gaan (scroll over) verschijnt de detailinformatie over de betreffende voorziening in een tekstveld op de kaart. Menu D Menu D is een lopende tekstregel waarin actuele nieuwsfeiten gepresenteerd kunnen worden, zoals informatie over evenementen. Naast deze regel zal nieuws ook via een button op de homepage toegankelijk worden gemaakt. Figuur 2 is slechts een voorbeeld van hoe de website er volgens bovenstaande menustructuur uit zou kunnen gaan zien. In de ontwerpfase van de website kan op detailniveau van dit voorbeeld worden afgeweken. De gekozen informatiestructuur maakt het echter mogelijk om de informatie op de gewenste manieren te ontsluiten en zal daarom in de ontwerpfase gehandhaafd moeten worden. 5.3. Management van gegevens en informatie Om de gewenste informatie te verzamelen en actueel te houden is een zogenaamd ‘content management systeem’ noodzakelijk. Er zijn verschillende managementsystemen denkbaar, elk met hun eigen gevolgen voor de invoeren beheerswerkzaamheden. De Website Regionale Bereikbaarheid is op vele onderdelen afhankelijk van de aanlevering van informatie van andere partijen. Wegbeheerders, concessiehouders en beheerders van attractiepunten beschikken over (delen van) informatie of gegevens die op de regionale site meegenomen zouden moeten worden. Het ligt daarom voor de hand te kiezen voor een content managementsysteem dat ook door andere partijen die veel gegevens moeten aanleveren wordt gehanteerd. Dit maakt (automatische) overdracht en aanpassing van gegevens mogelijk. Veel gemeenten – waaronder Rotterdam – werken met een managementsysteem van de leverancier ‘smart site’. Dit systeem maakt het mogelijk en aantal sites aan elkaar te koppelen. Smart site heeft het voordeel dat wijzigingen op één van de sites automatisch worden doorgevoerd op alle andere daaraan gekoppelde sites: indien Rotterdam zijn parkeertarieven verhoogt en dat doorvoert op haar eigen website, dan wordt dit tegelijkertijd ook gewijzigd op de Website Regionale Bereikbaarheid. In termen van beheersbaarheid en actualiteit lijkt dit een efficiënte oplossing.


25

Er zijn echter ook nadelen. Koppelen van de regionale website aan andere sites d.m.v. het managementsysteem van Smart Site, vergt nauwkeurige en tijdrovende invoer van gegevens op de regiosite. Ten aanzien van elk item op de regionale website moet dan namelijk worden gecodeerd van welke andere sites de informatie hierover moet worden betrokken en waar die gegevens precies op die sites zijn te vinden. Op het moment dat één van de sites zijn opzet op structuur verandert, kloppen de coderingen op de regionale site niet meer en die opnieuw worden gevuld. Een ander nadeel is dat gemeenten of andere toeleveranciers gegevens kunnen wijzigen op een manier waar de stadsregio niet achter staat. Als Rotterdam bijvoorbeeld de locatie Lombardijen als regionaal knooppunt op haar site toevoegt, zal dit ook op de regionale website verschijnen, terwijl dit strijdig is met het regionale beleid. De stadsregio krijgt hierdoor minder controle op de inhoud van haar eigen site. Omdat de nadelen niet opwegen tegen het beheersvoordeel wordt voorgesteld om de Website Regionale Bereikbaarheid uit te rusten als een GIS-applicatie met een eigen content managementsysteem. Dit betekent dat vooral het actueel houden van de website voor de stadsregio serieuze inzet in tijd en middelen vergt. Er zijn drie hulpmiddelen om deze beheerslast in te perken: • Het inbouwen van een waarschuwingssysteem (checks) kan het werk van webbeheerder aanzienlijk vereenvoudigen. Per item kan vooraf bepaald worden hoe vaak de informatie zou kunnen veranderen (een halfjaarlijkse check voor een busroute bijvoorbeeld). De webbeheerder wordt er dan ieder half jaar op geattendeerd dat de informatie een al half jaar oud is. Een telefoontje aan de toeleverancier is dan voldoende om te checken of de gegevens in dat halve jaar zijn veranderd. • Daarnaast is het beheer ook door goede afspraken te versimpelen. De regio moet proberen heldere afspraken te maken met de toeleveranciers van gegevens over het melden van wijzigingen van gegevens. In het voorbeeld van de busroute zou de RET een melding aan de stadsregio moeten geven indien de route van een bepaalde lijn wordt gewijzigd. Aan de betrouwbaarheid van deze afspraak kan overigens worden getwijfeld. • Een derde vorm is het voorgestelde content management systeem waarin de toeleveranciers toegang tot de Website Regionale Bereikbaarheid krijgen en het recht krijgen om de gegevens op de regionale site zelf te wijzigen (zie voorbeeld Figuur 2). 5.4. Voorbereiding op dynamische informatie De website zal zich - zoals eerder gezegd – in eerste instantie primair richten op de statische informatievoorziening. Voor zover nu al mogelijk zal echter ook dynamische informatie worden meegenomen. Vooral voor deze dynamische informatie zijn automatische koppelingen met diverse applicaties onontbeerlijk. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om files en informatie over wegwerkzaamheden waarvoor koppeling aan de systemen van het Verkeerscentrum Nederland, aan verkeerslichtencentrales en aan het parkeergeleidingssystemen nodig is. In de toekomst moet rekening gehouden worden met actuele dynamische verkeersinformatie van steeds meer andere wegbeheerders (provincie en regiogemeenten) en van concessiehouders van het openbaar vervoer. Er is kort gekeken naar de actuele informatie die nu al door de Regiotic wordt aangeboden. De voorlopige gedachte is dat die informatie eenvoudig (met een kleine conversie) is mee te nemen op de nieuwe Website Regionale Bereikbaarheid.


26

Die informatie zou dan in de vorm van iconen op de homepage gepresenteerd kunnen worden. 5.5. Vormgeving De vormgeving van de website is niet uitgekristalliseerd. De hierboven geschetste webpagina’s gelden als een voorbeeld om de structuur inzichtelijk te maken. De vormgeving is afhankelijk van de invulling van een aantal uitgangpunten, dat de uiteindelijke vorm zal bepalen: • De positionering van de website; • De keuze ten aanzien van kaartmateriaal; • De keuze(s) die gemaakt worden in de thematische structuur; • De keuze(s) die gemaakt worden in internettechniek; 5.5.1. Positionering Voor de positionering van de website op het Internet zijn twee mogelijkheden: als onderdeel van een andere site (stadsregio, Regio-TIC, Nexus, etc) en als zelfstandige site onder een eigen naam. Ten eerste is het belangrijk de website zodanig te positioneren, dat die voor de bezoeker herkenbaar is als informatief medium met praktische informatie over verkeersen vervoersvoorzieningen. Het moet duidelijk zijn dat de website is bedoeld voor het plannen van bezoeken aan de stadsregio door de reiziger. De vormgeving van de site moet hierop ook zijn afgestemd. Het is dan ook minder voor de hand liggend de site te ‘verbergen’ onder de paraplu van een andere site die hier niet primair voor bedoeld is en die vervolgens haar regels ten aanzien van de vormgeving aan de Website Regionale Bereikbaarheid oplegt. In de tweede plaats is het belangrijk dat door de positionering gelijk helder is dat de website gaat over het gebied van de Rotterdamse regio. In de naam en vormgeving moet helder worden over welk gebied de site gaat en over welke onderwerpen en voorzieningen er informatie geboden wordt. Tenslotte kan het van belang zijn dat de site herkend wordt als dienstverlening van de stadsregio aan de burgers/reizigers. In de opmaak van de site kan aandacht worden besteed aan de stadsregio, als bestuursapparaat ten behoeve van de inwoners en bezoekers. Dit mag echter niet als belangrijkste doel worden gezien. Concluderend verdient het aanbeveling om de Website Regionale Bereikbaarheid als een zelfstandige website, onder een herkenbare eigen naam neer te zetten. Hiervoor zijn de volgende redenen: •

Het voldoet aan de ambitie om de informatie herkenbaar en op een eenvoudige manier aan reizigers aan te bieden en niet te ‘verbergen’ onder de noemer van een andere site;

•

Het komt tegemoet aan de onafhankelijkheid van bestuurlijke beheersgrenzen (weg en openbaar vervoer);

•

Een zelfstandige site met bijvoorbeeld de naam ‘Bereikbare Regio Rotterdam’ is beter naar de potentiële gebruiker toe te communiceren;

•

Het biedt de mogelijkheid om meerdere belanghebbenden aan de website te binden, bijvoorbeeld door het te koppelen van de website aan een meldpunt.


27

5.5.2. Thematische structuur In de voorgestelde thematische structuur van de website is de keuze gemaakt om P+Rterreinen en carpoolpleinen onder het thema Parkeren op te nemen. Communicatief kan het handiger zijn om deze niet aan bestemmingen gekoppelde informatie, als een apart thema op te nemen in de thematische structuur. Dit zal weer moeten worden afgewogen tegen het uitgangspunt dat de informatie overzichtelijk aan de gebruiker moet worden aangeboden. Zo zijn er in deze studie meerdere van dit soort keuzen gemaakt, die op zichzelf niet onlogisch zijn. Er bestaat echter in de volgende fase van de website nog voldoende ruimte om van deze keuzen af te wijken. Het verdient aanbeveling om hiernaar door de bril van een communicatiedeskundige goed naar te kijken, en zonodig de hier voorgestelde structuur te wijzigen. 5.5.3. Kaartmateriaal en schaalgrootte Omdat dat de reisinformatie snel en eenvoudig door de bezoeker van de site opvraagbaar moet zijn, is het wenselijk dat de bestemmingen en voorzieningen direct op een kaartbeeld getoond kunnen worden. Het vergt daarna slechts een klik op de goede plaats om de inhoud van de informatie te bereiken. Daarnaast moeten de gehanteerde kaarten op de website goed leesbaar zijn. De vormgeving en schaal moeten hierop worden afgestemd. De beste oplossing is dat per (soort) bestemming en voorziening een schaalniveau van het bijbehorende kaartbeeld wordt bepaald. Zo kunnen bijvoorbeeld op het schaalniveau van de stadsregio de regionale knopen, gemeenten en NS stations inzichtelijk worden gemaakt. Op het daar onderliggende schaalniveau (bijvoorbeeld het knooppunt zelf) knopen worden daaraan de metrovoorzieningen en attractiepunten toegevoegd. Op het schaalniveau van de attractiepunten en stations worden tenslotte de overige detailvoorzieningen in kaart gebracht (bijvoorbeeld de fietsenstallingen). De keuze hoe om te gaan met het kaartmateriaal is afhankelijk van twee zaken: • De gewenste aantrekkelijkheid en gebruiksvriendelijkheid van de website: kaartmateriaal waarop ingezoomd kan worden, verdient de voorkeur boven statische plaatjes (zoals Jpeg’s en PDF’s). • De investeringskosten en beheerskosten: het zelf vervaardigen van (niet interactieve) kaarten op plaatjes, is goedkoper maar zal meer beheerskosten met zich mee brengen. De kaarten kunnen ‘real time’ betrokken worden van diverse leveranciers (bijvoorbeeld Falkplan of Locatienet). Dat betekent dat wanneer een bezoeker van de website een bepaald gebied oproept, er een kaart van dat gebied wordt ‘opgehaald’ bij een leverancier en wordt ‘geladen’ op de regionale website. Dit kan wel ten koste gaan van de snelheid van de website. Door het zogenaamd ‘cachen’ van kaarten is het echter mogelijk om de prestatie van de site te verbeteren. Hierover kunnen met de leveranciers afspraken over gemaakt worden. Uitgaand van 150.00 kaartaanvragen per jaar, bedragen de kosten voor kaarten circa € 7.000.


28

Bij de keuze van het kaartmateriaal speelt de actualiteit van de kaarten een belangrijke rol. Door kaarten van de externe leveranciers te gebruiken, maakt de stadsregio zich met betrekking tot de juistheid en actualiteit van de geleverde kaarten, afhankelijk van een externe partij. Er is al vaak gebleken dat deze kaarten niet altijd up-to-date zijn. Ervaringen van Utrecht zijn dat de kaartenleveranciers betrekking tot nieuwe infrastructuur en nieuwe wijken, tot wel 2 jaar kunnen achterlopen. Een andere mogelijkheid is om gebruik te maken van GIS kaarten van de gemeenten zelf. Deze kaarten zijn wel up-to-date. De gemeente Rotterdam bijvoorbeeld beschikt over GIS-kaarten. Er moet worden onderzocht hoe het kaartmateriaal op regionale schaal bij alle beheerders verzorgd is. Het valt aan te raden om in de volgende fase van de Website ruime aandacht te besteden aan de beste oplossing voor de invulling van het kaartmateriaal. 5.5.4. Internettechniek De Internettechniek is sterk in ontwikkeling. Er zijn al bijzonder fraaie technieken beschikbaar (bijvoorbeeld flash toepassingen) die het mogelijk maken te werken met animaties. Hoe verleidelijk de toepassing van dit soort technieken ook is, er moet steeds een zorgvuldige afweging worden gemaakt. Lang niet iedereen beschikt immers over een computer die de modernste animatietechnieken aankan. Omdat als uitgangspunt is gekozen dat de website voor iedereen toegankelijk moet zijn, moeten de vormgeving en de toe te passen internettechniek moet daarop zoveel mogelijk afgestemd worden. Bovendien zijn er veel internetbeheerders die het gebruik van door derden aangeleverde internettechnieken niet faciliteren. Via de website van de dS+V kunnen bijvoorbeeld geen flashtoepassingen bekeken worden. 5.5.5. Vormgeving samengevat Ten aanzien van de elementen die bepalend zijn voor de vormgeving van de website, kunnen uit bovenstaande de volgende uitgangspunten worden afgeleid: •

Positionering van de website als een zelfstandige website, onder een eigen naam die voor de potentiële gebruiker herkenbaar is;

•

Een website met een thematische structuur die vanuit een communicatieve invalshoek zodanig is opgebouwd, dat de potentiële gebruiker de gewenste informatie snel en eenvoudig kan vinden;

•

Een website met interactief kaartmateriaal op de juiste schaal, waarvan een voldoende mate van actualiteit kan worden gewaarborgd;

•

Een website waarbij gebruik wordt gemaakt van internettechniek die de vormgeving zo aantrekkelijk mogelijk maakt, maar die – uit oogpunt van toegankelijkheid – zoveel mogelijk aansluit bij de gangbare computerapparatuur, waarover potentiële gebruikers beschikken.


29

Hoofdstuk 6

Beheer en onderhoud

6.1. Algemeen De opzet en de kosten van het beheer en onderhoud van de reisinformatie, is een belangrijk aspect bij de beslissing van de stadsregio om al dan niet in eigen beheer te starten met de Website Regionale Bereikbaarheid. De betrouwbaarheid en actualiteit van reisinformatie is sterk afhankelijk van de in te richten beheersorganisatie en van een structurele financiële dekking. Het is daarom van belang om in deze verkenning de belangrijkste aspecten van het beheer, goed in beeld te brengen. De volgende elementen komen daarbij achtereenvolgens aan de orde: • Het dagelijkse beheer (operationeel en technisch); • Het functionele beheer; • Het commerciële beheer. 6.2. Het dagelijkse beheer Er is op dit moment nog geen organisatie die de verwerving en het beheer van regionale reisinformatie structureel verzorgt. Een Regionaal Meldpunt – waarvan de voorbereiding binnenkort in Nexus-kader zal worden gestart – kan hierin een belangrijke rol gaan vervullen. De beheerder of beheersorganisatie moet een grote affiniteit met het werkveld verkeer en vervoer hebben. Een complicerende factor bij het bedenken van een beheerorganisatie is het feit dat veel reisinformatie door andere instanties dan de stadsregio wordt ingewonnen en dus ook door hen moet worden aangeleverd. Het is daarom allereerst nodig dat er rond reisinformatie een goed functionerend netwerk van contactpersonen wordt opgebouwd. Het gaat daarbij om contactpersonen van wegbeheerders, concessiehouders en relevante marktpartijen. Met de contactpersonen van de betrokken organisaties moeten afspraken gemaakt worden over het inwinnen en aanleveren van de informatie: over de vorm (het format) waarin gegevens moeten worden aangeleverd en over de wijze waarop de informatie actueel wordt gehouden. Bij het opzetten van de Website zal hierin veel tijd en inspanning moeten worden geïnvesteerd. Indien de beheersorganisatie eenmaal is opgezet en ook daadwerkelijk functioneert, zal het periodiek onderhouden van het netwerk van contactpersonen een belangrijke taak van de stadsregio blijven. Die taak zal ten minste uit de volgende onderdelen bestaan: •

De dagelijkse redactie op de nieuwsfeiten die worden aangeleverd. Het gaat dan om de vermeldingen van grote evenementen, omleidingen in het openbaar vervoer, belangrijke afsluitingen van wegen en meldingen van grote incidenten;

•

Het dagelijks controleren van een elektronische postbus, waarin bezoekers van de website vragen kunnen stellen en opmerkingen kwijt kunnen. Daarnaast moet er worden georganiseerd dat de vragen en opmerkingen ook worden beantwoord (backoffice). Ook zal er een e-mailadres opengesteld moeten worden.

•

Het dagelijks controleren of de website in technische zin naar behoren functioneert en of er geen mankementen zijn. Indien er wel storingen zijn moet er actie worden ondernomen om de problemen op te lossen. Er zijn internettechnieken voorhanden die het mogelijk maken deze beheerslast te vereenvoudigen, door waarschuwingen te geven aan de webbeheerder.


30

6.3. Het functionele beheer De website wordt in het leven geroepen met het doel de reiziger die bovenlokale bestemmingen in de Rotterdamse regio wil bezoeken, in de gelegenheid te stellen zich vooraf te oriënteren op zijn reismogelijkheden. Dit kan alleen slagen indien de informatie van een voldoende kwaliteit is en ook het juiste regionale schaalniveau heeft. Het bewaken hiervan is een volgende structurele beheerstaak van de stadsregio, die minimaal bestaat uit twee onderdelen: •

Kwaliteitsbewaking De juistheid van de informatie is een belangrijke succesfactor voor de website. Daarom is periodieke controle van de gegevens noodzakelijk. Per informatieonderwerp verschilt de dynamiek van de controle. Er is informatie die vrijwel niet verandert, bijvoorbeeld de loopafstand van een P+R-terrein naar een OV-knooppunt (halte). Er is echter ook reisinformatie die sporadisch verandert, bijvoorbeeld tarieven. Ten slotte is er informatie die met enige regelmaat (zeer frequent) verandert, bijvoorbeeld het filebeeld op de regionale wegen. Goede afspraken met de leveranciers van de informatie en automatische koppelingen kunnen zorgen voor een voldoende betrouwbaarheid van de op de website aanwezige reisinformatie. Deze betrouwbaarheid kan nog worden vergroot door het plegen van een regelmatige check op de informatiestromen door de regionale beheersorganisatie.

•

Regionale filter In veel gevallen wordt informatie van andere partijen gebruikt die niet in zijn geheel van belang is voor de bereikbaarheidssite van de stadsregio. Zo zijn bijvoorbeeld niet alle wegwerkzaamheden van belang, maar gaat het slechts om de werkzaamheden die consequenties hebben voor de doorstroming op het regionale wegennet. De informatie moet met andere woorden het juiste regionale schaalniveau hebben en zal daarom door de beheersorganisatie van de stadsregio gefilterd moeten worden op regionaal belang. Het verdient aanbeveling om hierover met de bronpartijen (leveranciers) in detail afspraken te maken en duidelijke richtlijnen te formuleren over wat wel en niet van belang is voor de regionale schaal. Niet alle situaties kunnen vooraf bepaald worden of zijn in duidelijke afspraken te vatten. Dat betekent dat er sprake zal zijn van een leerproces voor de bij het beheer betrokken organisaties. Dat leerproces vraagt om een structurele inbedding van het regionale belang van reisinformatie bij de lokale wegbeheerders en bij overige toeleveranciers. Een vaste stadsregionale beheersorganisatie voor de website is ook om deze reden onontbeerlijk. Hoe deze organisatie zich kan verhouden met een toekomstig regionaal meldpunt, moet nader worden uitgezocht.

6.4. Het commerciële beheer Onder het commerciële beheer worden de activiteiten verstaan die in het kader van het promoten en het geven van naamsbekendheid aan de website richting de reiziger, door de stadsregio moeten worden verricht. Daarnaast gaat het om de afstemming van de informatievoorziening via de website met eventuele andere vormen van informatievoorziening (bijvoorbeeld krantenberichten, radio, et cetera).


31

In dat kader is het van belang om goed na te denken over de naamgeving van de website (vanuit de reiziger beschouwd). Ook om deze reden moet de stadsregio zich goed beraden op de vraag hoe zij de website wil positioneren: het gaat daarbij om de vraag hoe de reiziger de website op het Internet kan vinden. Tenslotte zal de website moeten passen in de eigen communicatiestrategie van de stadsregio. 6.5. Inrichten van een Back Office Zoals hiervoor al werd opgemerkt, moet er voor de reiziger ruimte zijn om vragen en opmerkingen te kunnen plaatsen. Deze moeten vervolgens ook op adequate wijze door de beheerder kunnen worden beantwoord. Hiervoor is een backoffice nodig. Daarnaast moet de beheerder fysiek in staat worden gesteld zijn werkzaamheden uit te voeren (kantoorruimte en hulpmiddelen). De webbeheerder moet dus kunnen beschikken over de faciliteiten om de werkzaamheden te kunnen verrichten. Tenslotte moeten er voorzieningen worden getroffen voor het oplossen van storingen (onderhouds- en servicecontracten). De mogelijkheid bestaat om de back office in zijn geheel extern uit te besteden. Dit geldt ook voor andere onderdelen van het beheer. Uiteraard moet de stadsregio hierover zelf een beslissing nemen. 6.6. Verdere ontwikkeling De Website Regionale Bereikbaarheid is in principe nooit definitief af. Er komen steeds meer mogelijkheden om informatie aan de reiziger te bieden en om informatie in te winnen. Ook de technische mogelijkheden om de informatie tijdens de rit te kunnen raadplegen groeien snel. Daardoor zal het accent langzamerhand verschuiven van statische naar dynamische reisinformatie. Als de website er eenmaal is, dient de stadsregio actief bezig te blijven met het faciliteren van deze ontwikkelingen om aan de informatiebehoefte van de reiziger te kunnen blijven voldoen. Dit aspect is overigens nauw verbonden aan de andere werkzaamheden die de stadsregio – bijvoorbeeld in het kader van mobiliteitsmanagement – verricht. 6.7. Beheer samengevat Voor het beheer van de Website Regionale Bereikbaarheid is bij of in opdracht van de stadsregio, een structurele beheersorganisatie nodig die zich bezig gaat houden met de volgende werkzaamheden: • Het dagelijkse beheer; • Het functionele en technische beheer; • Het commerciële beheer; • De back office; • De ontwikkeling van de website. Op de geschatte kosten hiervan zal in het volgende hoofdstuk (onder meer) worden ingegaan.


32

Hoofdstuk 7

Bouw- en beheerkosten

7.1. Inleiding Aan het bureau Zicht Nieuwe Media Ontwerpers is gevraagd om op basis van het functionele ontwerp van de website, een kostenraming te geven voor de bouw van de site en het vullen daarvan met gegevens. Ook is gevraagd de kosten voor het beheren van de website in te schatten. Om tot een prijsindicatie te komen was een (voorlopige) keuze voor een bepaalde informatiestructuur en vormgeving nodig (beschreven in hoofdstuk 6). Deze structuur is vertaald in een virtuele database, waarin alle in te voeren en te raadplegen informatie is gevat. De inhoud van deze database is vervolgens weer vertaald naar de gevraagde kostenindicatie. 7.2. De bouw van de website Op basis van de in dit document beschreven systematiek van informatieopslag en presentatie, is een berekening gemaakt van de benodigde inspanningen voor de realisatie van de website. Hierbij is uitgegaan van de productie door een webbouwer van een ‘dedicated’ applicatie: een speciaal voor dit doel ontworpen GIS-applicatie met een eigen content managementsysteem (zie 5.3.). Met betrekking tot de bouw van de website kan een onderverdeling worden gemaakt in: • Algemene onderdelen voor de bouw van de website; • Onderdelen voor de bouw van de hoofdgroepen (en iconen); • In de website aanwezige informatieve tekstblokken. In het bouwproces van een website zijn drie fasen te onderscheiden: inventarisatie, ontwerp en productie. Elk van de fasen bestaat uit de onderdelen ‘techniek’ en ‘vormgeving’. De genoemde onderdelen van de website zijn afgezet tegen de fasen in het bouwproces. Per onderdeel is per fase een inschatting gemaakt van het aantal dagdelen dat nodig is om het werk te verrichten. Om te komen tot kosten is vervolgens uitgegaan van een uurtarief van €100. In deze berekening is geen rekening gehouden met de aanvullende kosten voor het gebruik of de productie van het kaartmateriaal. Die zijn in 5.3. geraamd op €7.000,-- per jaar. Op basis van deze berekening – die in detail in sheet 1 wordt gegeven – bedragen de geschatte kosten voor de bouw van de website (exclusief kaartmateriaal) €83.600,--.


33

Sheet 1

schatting bouwkosten

website algemeen Kaartenlaag-koppeling derde partij Accountmanagement GUI + systematiek hoofdgroep iconen Fiets Bewaakte stalling Fietsennetwerk OV Bushaltes Metrostations Treinstations Bootstops Auto Carpoolpleinen P op straat P+R Parkeren in Garages Verstoringen File Bruggen Evenementen (lokaal/regionaal) Handmatig (Datex-Travin) Wegwerkzaamheden Openbaar vervoer informatieblokken verstoringen bestemming hoofdgroep hoofdgroep+bestemming

inventarisatie techniek

vormgeving

ontwerp techniek

vormgeving

productie techniek

vormgeving

8 0,5 4

1 0,5 2

2 2 4

1 2 4

10 2 20

4 2 10

26 9 44

€ € €

10.400,00 3.060,00 14.960,00

0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 2 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5 1 1 1 1 0,5 1 1 1 1 1 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5 4 4 4 4 0,5 1 1 1 4 1 4 4 4 4 4 4

0,5 0,5 2 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 9 0,5 0,5 1 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

3 3 4,5 3 7 7 7 7 3 4 13 4 7 7 6,5 6,5 6,5 6,5 6,5 6,5

€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € €

1.020,00 1.020,00 1.530,00 1.020,00 2.380,00 2.380,00 2.380,00 2.380,00 1.020,00 1.360,00 4.250,00 1.360,00 2.380,00 2.380,00 2.210,00 2.210,00 2.210,00 2.210,00 2.210,00 2.210,00

0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5

0,5 0,5 0,5 0,5

3 3 3 3

€ € € €

1.020,00 1.020,00 1.020,00 1.020,00

123 € 49.200,00

209

€

83.600,00

41 € 16.400,00

45 € 18.000,00

=

7.3. Het vullen van de website met gegevens De informatie die op de website getoond zal gaan worden (zie hoofdstuk 3) is weergegeven en geanalyseerd in spreadsheet 2. Per informatieonderwerp (item) is een inschatting gemaakt hoeveel tekstblokken en iconen er op de website benodigd zijn en hoeveel tijd het kost om die tekstblokken en iconen te vullen. Deze analyse is gedaan voor alle geselecteerde knooppunten, recreatiegebieden, attractiepunten en voorzieningen. Hierbij is er van uit gegaan dat de inhoudelijke informatie zelf – indien beschikbaar – moet worden opgevraagd bij de partijen die over die informatie beschikken. Ook is verondersteld dat de stadsregio of webbouwer zelf zal moeten uitzoeken welke verkeersen vervoersvoorzieningen bij een bepaalde bestemming horen. Ook wordt er rekening mee gehouden dat de informatie door de webbouwer zelf zal moeten worden ingevoerd. Tenslotte is er van uitgegaan de stadsregio en/of de webbouwer een netwerk van relaties zal moeten opbouwen, met de partijen die eigenaar zijn van de gevraagde informatie. De totale (eenmalige) inspanning voor het vullen van de website c.q. database komt daarmee op 800 uur. Als de werkzaamheden op dit niveau €70 per uur kosten, komt dit neer op €56.000,--. Het is mogelijk om de benodigde inspanning in een eerste fase van de website te beperken. Denk bijvoorbeeld aan het attractiepunt Diergaarde Blijdorp. Afhankelijk van het ‘gewicht’ van de locatie kan gekozen worden om iconen (haltes/parkeerplaatsen) aan het object Diergaarde Blijdorp, op kaart in te voegen.


34

Er kan echter ook worden volstaan met het vullen van een informatieblok (hier stoppen buslijnen 28/55) dat wordt gekoppeld aan de locatie Diergaarde Blijdorp. In bovenstaande kostenschatting is er van uitgegaan dat voor alle geselecteerde locaties de iconen en informatieblokken volledig zullen worden gevuld. 7.4. Het beheren van de informatie Voor het beheren van de informatie en de website is op basis van een dezelfde database als gebruikt voor het vullen van de website, een inschatting van de beheerskosten gemaakt. Hierbij is de te beheren informatie gerangschikt naar thema. Per thema is een inschatting gemaakt van de hoeveelheid tijd die nodig is om een icoon en een tekstblok te beheren. Het totale aantal iconen en tekstblokken bepaalt in feite de beheerslast van de statische informatie. Daarnaast is ook voor het beheer van de dynamische informatie een inschatting gemaakt. Het gaat dan om de werkzaamheden die dagelijks terug zullen komen (zie Sheet 2, pag. 37). Op basis van deze berekening kunnen de jaarlijkse beheerskosten worden geraamd op 384 uur, ofwel €26.880,-- (aanname: €70 per uur). Deze berekening is gebaseerd op een aantal aannames: •

Het onderhoud van iconen en tekstblokken gekoppeld aan statische informatie, kost op jaarbasis 25% van de inspanning die nodig is was om website met informatie te vullen;

•

Voor het verzamelen en invoeren van informatie over regionale evenementen, moet ½ uur per week worden uitgetrokken;

•

Voor het verzamelen en invoeren van informatie over verstoringen in het openbaar vervoer, moet 1 uur per week worden uitgetrokken;

•

Voor verzamelen en invoeren van wegwerkzaamheden op regionale schaal en de daarbij behorende omleidingen, moeten 2 uur per week worden uitgetrokken.

Deze berekening betreft de totale beheerslast waarmee de informatie up-to-date moet worden gehouden. Afhankelijk van de afspraken die met de toeleverende partijen gemaakt worden over het zelf bijhouden van de informatie door middel van het content managementsysteem, zal de beheerslast voor de stadsregio minder kunnen zijn. Vooralsnog moet de informatie over de verstoringen (weg en OV) per wegbeheerder in één hand worden gehouden. Deze uren komen daarom vooralsnog geheel voor rekening van de webbeheerders en zijn in bovenstaande kostenschatting niet opgenomen. Naast het beheren van de informatie zijn er ook andere beheerslasten te verwachten (dagelijkse beheer). Om een overzicht te krijgen van het aantal uren dat daarvoor jaarlijks nodig is voor het is het volgende overzicht gemaakt. In dat overzicht is onderscheid gemaakt tussen het beheer van de statische informatie en het beheer van informatie over verstoringen. In de eerste opzet van de website wordt geadviseerd om de beheerslast van de statische informatie vooralsnog in de handen van de webbeheerder te houden. Op termijn en afhankelijk van het succes van de website, kan deze beheerslast door middel van goede afspraken en een content managementsysteem, worden verdeeld over de bronpartijen.


35

Inschatting jaarlijkse werkzaamheden en kosten voor het dagelijkse beheer Onderdeel Uren Kosten* (€70/uur) Relatiebeheer 52 €3.640 Redactie verstoringen + nieuws (dynamische informatie) 234 €16.380 Inhoudelijk beheer (Semi-statische informatie) 150 €10.500 Verdere ontwikkeling 26 €1.820 Totaal * gemiddeld €70 per uur

468

€32.340

7.5. Totaal kostenoverzicht

Éénmalig

Informatie Ontwerp van de website Realisatie van de website Het vullen van de website Inrichting back office

Totaal Jaarlijks

Dagelijks beheer Kaartmateriaal Hosting website

Totaal Per jaar * bedragen afgerond


Kosten* €30.000 €50.000 €56.000 €5.000 €141.000 €32.000 €7.000 €500 €40.000

36

uren onderhoud

Percentage onderhoud

aantal uren per informatie item

Benodigde uren invoer data van icon

Aantal iconen per vervoermiddel

benodigde uren invoer data informatieblok

Aantal informatie blokken per item

Sheet 2: uren voor vullen en beheren regionale database

Algemeen Opstarten 'relatiebeheer' (75 partijen)

150

Fiets Bewaakte stalling

1

2,00

10

0,50

7

0,25

2

Fietsennetwerk + veren

2

8,00

20

0,50

26

0,25

7

Bushaltes

1

2,00

50

0,50

27

0,25

7

Tramhaltes

1

2,00

50

0,50

27

0,25

7

Metrostations

1

2,00

50

0,50

27

0,25

7

Treinstations

1

2,00

20

0,50

12

0,25

3

Bootstops

1

2,00

35

0,50

20

0,25

5

Carpoolpleinen

1

1,00

13

1,00

14

0,25

4

P op straat

1

1,00

30

1,00

31

0,25

8

P+ R

1

1,00

26

1,00

27

0,25

7

Parkeren in Garages

1

1,00

45

2,00

91

0,25

23

1

2,00

2

0,25

1

OV

Auto

Taxi Algemene informatie Verstoringen File

1

2,00

10

0,25

5

0,25

1

Bruggen

1

2,00

5

0,50

5

0,25

1

Evenementen (regionaal)

1

2,00

10

0,25

5

Verstoringen openbaar vervoer

1

2,00

10

0,25

5

50

Wegwerkzaamheden

1

2,00

10

0,25

5

100

Handmatig (Datex-Travin)

1

2,00

10

0,50

7

0,25

4

2,00

8

0,25

25

2

Tekstblokken verstoringen Nieuwsredactie

2 50

locatie gemeenten

30

4,00

120

0,25

4

4,00

16

0,25

4

voorzieningen

20

2,00

40

0,25

10

attractiepunten

18

2,00

36

0,25

9

6

8,00

48

0,25

12

25

1,00

25

0,25

6

4

4,00

16

0,25

recreatiegebieden

knopen locatie + hoofdgroep hoofdgroep TOTAAL


801

30

4 384

37

Hoofdstuk 8

Conclusies en aanbevelingen

8.1. Algemeen Uit deze haalbaarheidsstudie kunnen de volgende algemene overwegingen worden afgeleid: •

Een toegankelijke en op de reiziger gerichte website met een volledig overzicht van beschikbare reisinformatie op regionale schaal over het gebied van de stadsregio, is op dit moment niet voorhanden.

•

Een dergelijke website past in het regionale beleid (RVVP), waarin de afweging voor een bepaalde vervoerwijze aan de reiziger wordt overgelaten en waarin ten aanzien van de regionale infrastructurele netwerken een bepaalde kwaliteit wordt beoogd.

•

Het grootste gedeelte van de mobiliteit speelt zich af op de regionale schaal en betreft verplaatsingen tot maximaal 30 km. Het ligt voor de hand de reisinformatie zoveel mogelijk op dit schaalniveau af te stemmen.

•

Indien het belang van de reiziger centraal wordt gesteld, mag presentatie van reisen bereikbaarheidsinformatie niet worden beperkt door de bestuurlijke beheersgrenzen van wegbeheerders of door het beperkte belang van concessiehouders en exploitanten van attractiepunten.

•

De stadsregio is bij uitstek de geschikte partij om in de Rotterdamse regio een Website Regionale Bereikbaarheid voor de bezoekers van regionale bestemmingen te verzorgen. De stadsregio kent de regionale schaal als geen ander, wordt niet beperkt door gemeentelijke beheersgrenzen en is vervoersautoriteit in de stadsregio.

•

Een door de regio geproduceerde en beheerde Website Regionale Bereikbaarheid kan bijdragen aan een betere en directere positionering van de stadsregio naar de burgers en bezoekers van de Rotterdamse regio.

Conclusie 1 Vanuit een inhoudelijk en strategisch standpunt valt het aan te bevelen om als stadsregio Rotterdam ten behoeve van de reizigers, een Website Regionale Bereikbaarheid op te zetten en in beheer te nemen.

8.2. Inhoud Ten aanzien van de inhoud van de website levert deze haalbaarheidsstudie de volgende overwegingen op: •

Om zo volledig mogelijk in de informatiebehoefte van de reizigers te voorzien, valt het aan te bevelen de informatie op de website te groeperen rond regionale bestemmingen en verkeersen vervoersinhoudelijke thema’s. Dit levert op de site een dubbele zoekstructuur op.


38

•

De Website dient minimaal informatie te verstrekken over verkeersen vervoersvoorzieningen bij knooppunten, attractiepunten, voorzieningen en enkele overige bestemmingen (zie 3.3.1.).

•

Daarnaast dient de website informatie te verstrekken over de thema’s wegen, parkeren (inclusief P+R en carpoolen), openbaar vervoer, verstoringen (wegwerkzaamheden, filebeeld, evenementen), fiets en taxi (zie 3.3.2).

•

Om het aanbod van informatie vollediger te maken en om de locale gemeentelijke wegbeheerders betrokken te houden, verdient het aanbeveling om aan gemeenten de ruimte laten voor het zelfstandig toevoegen van locale reisinformatie.

•

Gezien het feit dat de meeste reizigers (nog) niet beschikken over mobiele internetapparatuur, zal de website in eerste instantie vooral moeten worden gericht op het raadplegen op de herkomst of bestemming, voorafgaande aan de reis.

•

Gezien het vorige punt en gezien het feit dat dynamische (actuele) reisinformatie nog maar beperkt voorhanden is, zal de website in eerste instantie hoofdzakelijk moeten worden gericht op het verstrekken van statische informatie. In een latere fase – als meer inwintechnieken op de infrastructuur zijn geïmplementeerd en als incarsystemen en Internet via de mobiele telefoon gemeengoed is – kan hieraan het verstrekken van meer dynamische reisinformatie worden toegevoegd.

Conclusie 2 Het valt aan te bevelen de Website Regionale Bereikbaarheid uit te rusten met een dubbele zoekstructuur, gericht op regionale bestemmingen en verkeersen vervoersinhoudelijke thema’s. Daaraan kan locale reisinformatie van gemeenten nog worden toegevoegd. De website zal in eerste instantie vooral gericht moeten zijn op statische informatie, op langere termijn aangevuld met dynamische reisinformatie.

8.3. Structuur en vormgeving Ten aanzien van de structuur en de vormgeving van de website, levert deze studie de volgende overwegingen op: •

Uit oogpunt van toegankelijkheid en gebruikersgemak dient de Website te worden opgezet als een GIS-applicatie met een eigen content managementsysteem om de informatie te managen.

•

Om de controle van de stadsregio op de inhoud van de informatie te kunnen garanderen en om de omvang van de invoerwerkzaamheden te beperken, valt te overwegen niet te kiezen voor het managementsysteem van Smart Site, maar een eigen managementsysteem te ontwerpen en toe te passen.

•

Voor de vormgeving van de website zijn vele opties. Het valt aan te bevelen die vooral te bekijken vanuit een communicatieve invalshoek. Het valt in ieder geval aan te bevelen te kiezen voor een zelfstandige website met een pakkende eigen naam.

•

Daarnaast is het verstandig om interactief kaartmateriaal toe te passen waarvan de actualiteit tot op een redelijk niveau kan worden gegarandeerd en waarvan de schaal is afgestemd op de verschillende bestemmingen.


39

•

Ten slotte dient de toepassing van nieuwe internettechnieken (zoals flash) waarmee de site aantrekkelijker kan worden gemaakt, te worden afgewogen tegen de algemene beschikbaarheid van computerapparatuur die dergelijke toepassingen aan kan.

Conclusie 3 Het valt aan te bevelen de Website Regionale Bereikbaarheid op te zetten als een zelfstandige site onder een eigen naam en als een GIS-applicatie met een content managementsysteem. Ten aanzien van de structuur en vormgeving is het noodzakelijk om in de volgende fase uitgebreid aandacht te besteden aan het communicatieve aspect en aan de toepasbaarheid van nieuwe internettechnieken.

8.4. Beheer Ten aanzien van het beheer van de informatie en de website zelf levert deze haalbaarheidsstudie de volgende overwegingen op: •

Het dagelijkse beheer van de website zal zich vooral richten op het actueel houden van de gegevens en informatie. Omdat veel van de informatie zal moeten worden betrokken van andere partijen, verdient het aanbeveling een goed netwerk van contactpersonen op te bouwen en heldere afspraken te maken over het aanleveren en actualiseren van gegevens.

•

Voor het beheren van klachten en opmerkingen van gebruikers dient een e-mailadres opengesteld te worden en een back office te worden opgezet.

•

Verder dient het beheer zich te richten op kwaliteitsbewaking en het bewaken van de regionale schaal van de reisinformatie, op de afstemming met andere communicatieve activiteiten van de stadsregio (commercieel beheer) en op de doorontwikkeling van de website.

Conclusie 4 Voor het beheer van de Website Regionale Bereikbaarheid door de stadsregio is een beperkte maar structurele beheersorganisatie noodzakelijk, waarin ook de backoffice en de ontwikkelfunctie worden ondergebracht.

8.5. Kosten Ten aanzien van de kosten wordt geen conclusie getrokken. Die wordt aan de stadsregio overgelaten. Wel gelden de volgende overwegingen: •

De bouwen beheerskosten van een Website Regionale Bereikbaarheid zijn relatief laag. De beheerskosten hebben echter een structureel karakter en belasten blijvend de financiële ruimte van de stadsregio.

•

De bouwkosten zijn met behulp van het bureau Zicht Nieuwe Media Ontwerpers, geschat op €141.000. De beheerslast is geschat op €40.000 per jaar.


40

BIJLAGE I

Selectie bovenlokale bestemmingen

Knooppunten: • • • • • •

Rotterdam Alexander Rotterdam Kralingse Zoom Rotterdam Centrum Rotterdam Zuidplein Schiedam Schieveste Schiedam / Vlaardingen Vijfsluizen

Attractiepunten: • • • • • • •

Stadion Feyenoord Ahoy Blijdorp Euromast Rotterdam airport Hoek van Holland Haven (ferry) Theaters en biosopen: o Niewe Luxor o Schouwburg Rotterdam o Isala o Pathé De Kuip o Pathe Schouwburgplein o Doelen o Arcaplex o Kunsthal o Boijmans o NAI

Voorzieningen: •

• •

Ziekenhuizen o Erasmus MC + Sophia Kinderziekenhuis o Daniel den Hoed o MCRZ o SFG o IJsselland o Oogziekenhuis o Haven ziekenhuis o Ikazia o Ruwaard van Putten o Vlietland Schiedam o Vlietland Vlaardingen o Delta Bouman Ijsselland o Delta Bouman Poortugaal Gemeentehuizen o Regiogemeenten o Deelgemeenten Rechtbank


41

•

Onderwijsinstellingen o Erasmus o Hogeschool Rotterdam o Scheepvaart- & Transportcollege o In Holland

Recreatiegebieden: • • •

•

Kop Oostvoorne (Maasvlakte, Brielse meer, Voornse Duinen) Oude Maas Strand Hoek van Holland Rottemeren


42

BIJLAGE II

Randvoorwaarden

Bij de uitwerking van de website wordt rekening gehouden met de volgende randvoorwaarden: T.a.v. de positionering van de website: • De website is voor bewoners van en bezoekers aan de regio; • De website biedt praktische informatie over de bereikbaarheid in de regio, het accommoderen van een verplaatsing en informeren over ‘regionale’ bestemmingen; • De website biedt verkeerskundig gerelateerde informatie en informatie over verstoringen die het vervoersbeeld aantasten; • De website moet makkelijk gevonden kunnen worden op het internet; • De website moet een naamsbekendheid hebben; • De functie, het doel, van de website moet eenduidig zijn voor de gebruikers; • De website moet passen in de huisstijl van de stadsregio; • De website past in marketing strategie van de stadsregio. T.a.v. het gebruikersgemak: • De website is begrijpelijk en laagdrempelig; • De website is goed vindbaar via zoekmachines; • De website moet een pakkende en herkenbare naamgeving hebben; • De informatie moet snel opvraagbaar zijn; T.a.v technische ontwikkelingen: • De website moet technisch zo opgezet zijn dat alle randvoorwaarden t.a.v. het snelle gebruik van het medium ook bij ander gebruik mogelijk is; • In de specificatie van de website moet de webbouwer rekening houden met verschillen in toegepaste besturingssystemen en browsers; uitgangspunt is XP en Internet Explorer; • Gebruik van ‘proven technology’. T.a.v. de informatiestromen: • Informatie gebaseerd op dezelfde brongegevens; • Informatie moet correct en zo actueel mogelijk zijn; • Zoveel mogelijk gebruik maken van geautomatiseerde informatiestromen. T.a.v. beheer en onderhoud: • Goede afspraken tussen partijen over invulling beheerstaken; • Een uitgewerkte beheersorganisatie is onontbeerlijk; • Kwaliteitsbewaking dient zoveel mogelijk in eigen handen gehouden worden; • De kosten voor onderhoud en beheer moeten zo laag mogelijk gehouden worden; • Juridische waterdichte afspraken.


43

BIJLAGE III

Voorbeelden vormgeving website

Bijgaande voorbeelden van de wijze waarop op de website door de gebruiker kan worden genavigeerd, zijn gebaseerd op het rapport van adviesbureau Zicht Nieuwe Medio Ontwerpers. Zicht heeft in opdracht van de dS+V uitgezocht welke eenmalige en structurele kosten er met de Website Regionale Bereikbaarheid gemoeid kunnen zijn. De rapportage van Zicht is door de dS+V bewerkt en als tussenrapportage deel 3 (structuur en vormgeving) aan de stadsregio aangeboden.


44

1. Navigeren Geografisch Het basissysteem betreft een kaart van de Stadsregio Rotterdam (kaartenlaag A). Over deze kaart worden objecten, in de vorm van iconen, los “geprojecteerd” (iconen laag B). Deze iconen (gele blokjes in dit voorbeeld) komen uit een “eigen” database. Aan de iconen hangt informatie in de vorm van teksten (oproepbaar door er met de muis overheen te gaan). y

x i

Knopen Recreatiegebieden Voorzieningen Attractiepunten Gemeenten

i i

Iconenlaag B) i

info Kaartenlaag A)

i

Een gebruiker kan naar vooraf gedefinieerde stukken kaart inzoomen. Door op bestemmingen te klikken (rechts in het bovenstaande voorbeeld) wordt ingezoomd naar een voor de gebruiker belangrijk deelgebied. Opnieuw worden de iconen uit de database als een losse laag over de tekening heen geplaatst.

i

Knopen Kral.Zoom Recreatiegebieden Voorzieningen Attractiepunten Gemeenten

i i i i

i

info

Niet alle iconen zijn geschikt om in alle deelgebieden in beeld te blijven. Een bushalte icoon bij een bepaald attractiepunt wil je alleen in de bijbehorende kaart hebben, zoals bijvoorbeeld bij Diergaarde Blijdorp.


45

i i i

i i

Knopen Recreatiegebieden Voorzieningen Attractiepunten Blijdorp Feijenoord Etc. Gemeenten

info

2. Navigeren Thematisch Voorbeeld 1: een fietsvoorziening Knopen Recreatiegebieden Voorzieningen Attractiepunten Gemeenten

F F

F

info F F

1

2

3

4

Vak met informatie betreffende hoofdgroep 2 (Fiets). In de stadsregio Rotterdam beschikken we over veel fietsvoorzieningen. Op onze kaarten treft u alle bij ons bekende bewaakte stallingen. U kunt ook de belangrijkste fietsroutes op onze kaart terug vinden. Kijk overigens ook eens op onderstaande links voor nog meer info: Fiets in OV Link Fietsrouteplanner Fietsadressen en Links Etc.


46

Voorbeeld 2: een fietsroute

door kaart navigeren

Knopen Recreatiegebieden Voorzieningen Attractiepunten Gemeenten

F F

F

F F

1

2 F

3

4

In de regiokaart treft u een selectie uit in de regio beschikbare fietsroutes.

i

Vak met informatie betreffende hoofdgroep 2. Bijvoorbeeld Fiets: In de stadsregio Rotterdam beschikken we over veel fietsvoorzieningen. Op onze kaarten treft u alle bij ons bekende bewaakte stallingen (F). U kunt ook de belangrijkste fietsroutes op onze kaart terug vinden (i). Kijk overigens ook eens op onderstaande links voor nog meer info: Fiets in OV Link Fietsrouteplanner Fietsadressen en Links Etc.


47

Haalbaarheidsstudie. Website Regionale Bereikbaarheid. stadsregio Rotterdam

Recommend Documents