en een flinke lap grond met wijngaarden

zomerreportage wonen in Frankrijk

Een huis van Het piepkleine dorpje Saint Martin de Gurson in de Périgord Pourpre is sinds een jaar de thuishaven van het Mechelse koppel Michiel Jaspers en Iris Courjaret. Ze verbouwden er een oud wijnhuis tot een private woning met chambres en tables d’hôtes, en realiseerden daarmee een lang gekoesterde droom.

Tekst: Sofie De Vriese ®

Foto’s: Luc Roymans

Le Guinot, chambres & tables d’hôtes, gîtes, Michiel Jaspers & Iris Courjaret, Le Lac Est, Saint Martin de Gurson, Dordogne, France, www.leguinot.be ontwerp: arch. Hans Jaspers, Blokvenlaan 11, 5581 GM Waalre, Nederland 16

casas juli-augustus 2006

L

e Guinot is een oud wijnhuis, gebouwd rond 1903 naast de stallen en schuur van een veel oudere boerderij. Opdrachtgever was een rijke wijnboer, die het schonk aan zijn dochter. Behalve het vrij riante woonhuis, bevatte het complex een ruime opslagplaats voor de wijnvaten, enkele stallen en een flinke lap grond met wijngaarden. Het huis staat op vijfhonderd meter van het kerkje van Saint Martin de Gurson, nog net binnen de kring die het beschermde dorpsgezicht uitmaakt. Het dorp, een zakdoek groot, heeft een Mairie, een schooltje, een brandweerkazerne, een café en een bakkerij, een tennisterrein, een kerkhof en een handvol straten,


geluk Le Guinot, een oud wijnhuis uit 1903 en tegenwoordig de nieuwe thuishaven van Michiel Jaspers en Iris Courjaret. Zowel het huis als de grote tuin eromheen zijn beschermd. Een strenge commissie – Bâtiments de France – keek toe op het naleven van de voorschriften. Aan de buitenkant mocht bijvoorbeeld (bijna) niets veranderd worden. Iets wat Michiel en Iris sowieso niet van plan waren.


RECHTS: De zithoek van de gîte in de voormalige stallen. De meubelen zijn strak en modern, maar aan de architectuur werd niet geraakt. ONDER: De woonkamer van de gîte in de voormalige stallen: wit geverfde wanden, donkergrijze zachte zetels, een moderne tafel en stoelenset. Zeer sober, maar met de typische ramen, de hoge plafonds en de kloeke schoorsteenmantel in de zithoek ontstaat er toch weer een harmonie tussen nieuw en oud.

LINKS: De gîtes zijn geschikt voor twee tot zes personen. Wie liever zijn eigen potje kookt, kan aan de slag in de kitchenette.

zonder naam. Meer is er niet, behalve dan de onmetelijke rust van de enkele huizen rond de kerktoren en de wijngaarden eromheen. Ongerept in alle betekenissen van het woord, want ook van toerisme was geen sprake – voor Iris en Michiel er neerstreken. Nochtans bevindt Saint Martin de Gurson zich in het hart van de gretig bezochte Dordognestreek. En met St. Emilion op pakweg een kwartiertje rijden, zal het niet verbazen dat dit gebied het mekka van de fervente wijnproever is. Le Guinot was en is dus een enclave van rust in een toeristische streek. Op de koop toe voorspelde de naam van hun landgoed “Le Guinot” niets dan goeds: van de vorige eigenares vernamen Iris en Michiel dat de naam een verbastering is van les guis nouveaux, vertaald de nieuwe maretakken. De bejaarde dame was ervan overtuigd dat de naam wel degelijk geluk had gebracht. Nooit was de familie enige rampspoed overkomen, tenminste niet toen ze op het landgoed verbleven. Omdat de hoeve samen met de dorpskern beschermd is, kregen moderniseringswerken en anomalieën er geen kans en is de buitenkant van het pand in honderd jaar tijd nauwelijks veranderd. Bovendien gebruikte de laatste telg van de familie die het landgoed uiteindelijk aan Iris en Michiel verkocht, het huis zelden. En de jaren ervoor was het uitsluitend een buitenverblijf, waar de familie neerstreek voor vakanties en feesten. Echt uitgeleefd was het dus niet. Beter konden Michiel en Iris het zich niet dromen. Michiel: “Het huis werd gebouwd en ingericht met kwali18


teitsmaterialen. Eiken vloeren en balken, frisse tegeltjes... en alles was er nog!” Precies wat ze zochten: authenticiteit, waar ze met respect voor het bestaande, enkele noodzakelijke ingrepen wilden aan toevoegen.

DE GASTENVERBLIJVEN: STRAK EN GEZELLIG Iris en Michiel gingen niet over een nacht ijs. Zeven jaar geleden trokken ze drie maanden lang met de kampeerwagen door Frankrijk, op zoek naar een huis. Maar hoe meer huizen ze bezochten, hoe groter het besef dat er veel centen nodig waren. Meer dan ze op dat ogenblik hadden. “Liever geen project, dan een half ”, dachten ze en ze keerden terug naar België. Teleurgesteld, maar met een nieuwe portie geduld en spaarijver. Het bleef echter kriebelen en met hun oude droom op zak ondernamen ze een nieuwe poging. Dit keer bezochten ze de Dordogne en toen ze Le Guinot zagen, waren ze op slag verliefd: op het ruwe karakter, de schitterende ligging, het pittoreske dorp met zijn handvol inwoners, de grote woonoppervlakte en de riante tuin eromheen... Ze zochten uit of ze het mochten verbouwen tot gastenverblijf en ze vroegen de burgemeester om zijn – morele – zegen. Die kregen ze ook. Geen mens kon hen nog tegenhouden. Le Guinot was van hen. De bouwaanvraag werd zonder veel problemen goedgekeurd. Ze zouden verbouwen, maar zich beperken tot de structureel noodzakelijke ingrepen. Aangezien het woonhuis zo goed als in-


SAMEN AAN TAFEL Alle bouwprojecten bij elkaar geteld, hebben Michiel Jaspers en Iris Courjaret er zo’n dertien jaar verbouwingen opzitten. Met die ervaring trokken ze naar Saint Martin de Gurson, nabij Bordeaux, om er nog maar eens opnieuw aan te beginnen. Dertien jaar verbouwingen. Hoe spaar je dat bij elkaar? Iris: Onze eerste renovatie was in Antwerpen. Toen was het huis min of meer een ruïne, nadat er een hevige brand had gewoed. In 1997 startten we samen in Mechelen een sauna- en beautycenter. Toen kriebelde het al om naar Frankrijk uit te wijken. Maar financieel konden we dat niet aan en dus besloten we om in Mechelen een restaurant te beginnen, met Michiel aan het fornuis – hij is een professionele kok. Dat werd De Kok en de Proever. Dat jullie zelf verbouwd en ingericht hebben? Iris: Inderdaad. Hoe ouder de gebouwen, hoe liever we het hebben. Het restaurant was gevestigd in een historisch pand. En we konden er ons helemaal in uitleven. Jullie wisten dat het slechts voorlopig zou zijn, want Frankrijk lonkte. Toch startten jullie nog een tweede zaak. En weer een renovatie? Michiel: We hadden inderdaad nog wat tijd over voor iets nieuws. We richtten een nog ouder pand in tot een lounge eetcafé, de Toko Karachillio. En ook onze private woning in Mechelen hebben wij zelf verbouwd. Toen jullie vielen voor Le Guinot, zat verhuizen er niet meteen in, want jullie hadden twee goedlopende zaken in Vlaanderen. Iris: Ja, dat is zo. Maar ook daarmee hadden we geluk, want op amper een jaar tijd konden we beide restaurants van de hand doen. En op 1 april van vorig jaar trokken we voorgoed naar Saint Martin de Gurson. De renovatie van ons huis in Mechelen was zelfs nog niet eens voltooid. Dat maakt van jullie een beetje luxezwervers. Geen heimwee?

20


GROTE FOTO: De grote eetkamer in de vroegere paardenstal. Bedoeling is dat alle gasten gezellig samen aan tafel zitten. Wie hier op vakantie komt, is bij voorkeur sociaal aangelegd. INZET: Rechts van het woonhuis de oude stallen. Achter de grote staldeur bevinden zich de grote eetkamer voor de gasten en één gîte.

Iris: Kennissen en vrienden achterlaten, dat is niet leuk. Maar anderzijds: van gebrek aan bezoek mogen we niet klagen. Ik denk dat we het afgelopen jaar hooguit twee weken met z’n tweeën zijn geweest. Dus last van eenzaamheid hebben we niet echt. En het ziet er naar uit dat een tête à tête er de komende jaren ook niet inzit. Met vijf studio’s en twee kamers... Michiel: Het is de bedoeling dat er veel gasten komen. Uiteraard. Maar ook dat zij ons leven eigenlijk een beetje delen. Wij zijn zeker niet asociaal aangelegd. Wij onthalen gasten op een persoonlijke manier. Iedereen zit ook samen aan tafel. En in de loop van het voorbije jaar viel het ons meermaals op dat mensen van totaal verschillende streken en achtergronden, een hele avond gezellig zitten te kletsen. Daar is het ons om te doen! Dat wij geen volk schuwen, blijkt ook het feit dat vrienden van ons vorige zomer met heel hun gevolg naar hier kwamen om te trouwen. Cere-

monie, feest, het hele programma! Koken voor dertig personen is voor jou geen probleem, Michiel. Maar personeel hebben jullie niet. Dat maakt het leven toch erg druk? Iris: Druk wel, maar niet stresserend. Je kunt het je nauwelijks voorstellen hoe rustig het leven hier voortkabbelt... Ook al zijn wij van ’s morgens tot ’s avonds in de weer. Het begint met boodschappen en ontbijt bereiden bij het krieken van de dag. Het eindigt met de planten water geven. En daar zijn we elke dag toch twee uur mee bezig. En tussendoor nog wat verbouwen. Maar ons levensritme is nauwelijks nog te vergelijken met dat van in Vlaanderen. Jullie omzwervingen een beetje overschouwende, ziet het er dan naar uit dat jullie ooit nog uit Le Guinot wegtrekken? Als er bijvoorbeeld niets meer te renoveren valt? Michiel: “Daar dan ik geen antwoord op geven. Gewoon omdat wij nooit meer dan drie, vier jaar vooruitkijken. In ieder geval heb ik het gevoel dat we nu op de juiste plek zitten!”


VAN LINKS NAAR RECHTS: In elk van de vijf gîtes werd er minstens één breukstenen wand gerestaureerd. De andere wanden werden neutraal wit gepleisterd. Geen enkele badkamer is standaard, geen twee zijn er gelijk. Eén van de badkuipen werd afgewerkt met breukstenen, die elders werden gerecupereerd. Eigen ontwerp, eigen werk.

stapklaar was – de keuken en de badkamer hadden hun beste tijd gehad, maar waren nog best bruikbaar –, trokken ze er op 1 april 2005 in. Michiel: “We droomden er al zo lang van, en plots was het een feit. We zouden emigreren. Tot onze eigen verbazing.” Vanaf dat moment begon het échte avontuur: het geleidelijk opfrissen van de hoeve. Hun eerste werk betrof de gastenverblijven: er kwam een gîte in de vroegere paardenstallen, de opslag-

plaats achteraan werd omgebouwd tot vier studio’s, er kwam een zwembad met terras en de tuin kreeg een flinke beurt. Het was een continu proces van wikken en wegen. “Wij wilden een evenwicht vinden in comfort, sfeer en budget,” vat Michiel bondig samen. “Elke ingreep hebben wij aan die balans getoetst.” De gîte in de paardenstal is een ruime, gerieflijke studio geworden. Eén wand in breuksteen verwijst naar de oude bouwstijl,

1/2 B pub.


VAN RECHTS NAAR LINKS: Het zwembad werd van een zwarte binnenbekleding voorzien, met rondom rond een terras in bankirai. Kussens en parasols zijn ook in het zwart. Bedoeling is om het zwembad het effect van een natuurlijk bassin mee te geven. Het opzet lijkt gelukt: elke morgen komen de zwaluwen hier hun dorst lessen. De roze kamer. Eén van de slaapkamers in het woonhuis. Er zijn er vier en twee daarvan worden ook als gastenverblijf verhuurd. Op basis van het bestaande behangpapier – inclusief kasjmiermotief en satijnglans – kozen de bewoners voor iedere kamer een eigen kleur. De blauwe kamer. Alle kamers in het huis werden zo authentiek mogelijk gelaten. Het interieur is een vrolijke mix van klassiek en hedendaags. Elke ingreep werd getoetst aan drie factoren: sfeer, comfort en budget.

LINKS: Le Guinot bij avond. Wonen en werken is hier altijd een beetje vakantie.

EEN HUIS KOPEN IN FRANKRIJK Een huis kopen in Frankrijk loopt in grote lijnen zoals in ons land. Iris: “Er vielen geen lijken uit de kast. De administratie is ongeveer gelijk voor Fransen en buitenlanders.” Michiel en Iris werden bovendien goed geïnformeerd over de geplogenheden.

De akte De commissie van de makelaar bedroeg voor Michiel en Iris 2,8% van de aankoopprijs, apart aan de makelaar te betalen door de koper. Registratiekosten via de notaris bedroegen 7,3 %. Er bestaat wel een voorkooprecht door de Franse staat (via de organisatie SAFER), wanneer het gaat om grote stukken (landbouw)grond.

De bouwaanvraag De bouwaanvraag werd opgesteld en ingediend door Michiels vader, architect Hans Jaspers uit Waalre (Nederland). Om dat als buitenlands architect te kunnen

22


doen moet die zich laten registreren bij de orde van architecten in Frankrijk en ter plaatse een verzekering afsluiten. Iris: “Het was niet evident om als Nederlandse architect voor een Belgisch koppel te werken op Frans grondgebied, maar hij kreeg het toch voor elkaar! De verbouwing van Le Guinot is trouwens voor hem de kroon op het werk, want het is het laatste project voor zijn pensioen.” Tegelijk met de bouwaanvraag werd een bestemmingswijziging ingediend. Na zes weken werd de bouwaanvraag goedgekeurd. De verkoper moet zorgen voor een attest in verband met de afwezigheid van ongedierte (termieten), lood en asbest. De bestemmingswijziging maakt de samenwerking met een architect overigens verplicht. Voor een verbouwing die de oorspronkelijke functie behoudt of een klein project (zoals de aanleg van een zwembad) volstaat een zelf ondertekende aanvraag bij het gemeentebestuur.

Beschermd monument Bij de verbouwing van Le Guinot ging het om een beschermd monument, waardoor aan de buitenkant niets mocht gewijzigd worden. Een commissie – Bâtiments de France – kijkt toe op het respecteren van de bouwvoorschriften. Buitenverlichting aanbrengen mocht wél, op voorwaarde dat er indirecte verlichting werd geplaatst. De aanleg van een zwembad was evenmin een probleem, zeker omdat Michiel en Iris voor een zwarte bekleding kozen, wat het een effect van een natuurlijk bassin meegeeft. En dat bleek zowel esthetisch als isoleer-technisch een voltreffer. Raamprofielen in pvc mocht dan weer niet, maar dat waren de bewoners van Le Guinot ook niet van plan. Michiel en Iris vonden bijkomende informatie in: “La Maison”, Wim Bavelaar (uitg. Het Spectrum); Wonen en kopen in Frankrijk en Wonen en werken in Frankrijk, P.L. Gillissen (uitg. Guide Lines).


1/2 B pub.


RECHTS: De hal op de benedenverdieping. Het huis is perfect symmetrisch opgebouwd, met gelijke kamers links en rechts. De bovenverdieping vertoont hetzelfde grondplan. UITERST RECHTS: De kleine eetkamer in het woonhuis. Ze houden ervan om nieuwe en oude spullen te combineren. Hier geen hedendaagse armatuur, maar een gezellig ouderwetse kroonluchter.

de andere muren zijn wit bepleisterd. De inrichting is een mengeling van design, zelfgemaakte spullen en accessoires en standaard meubelen, genre Ikea. “Strak, maar gezellig”, noemen Iris en Michiel het zelf. En die beschrijving geldt eigenlijk voor het hele huis: breukstenen muren als blikvanger – in elke gîte minstens één wand – gecombineerd met een vrij sobere afwerking en goed gekozen felle kleuraccenten. Om de chais – de grote opslagplaats is zevenentwintig bij zes meter en is zo’n acht meter hoog – te kunnen opdelen in vier studio’s zijn alleen de noodzakelijke tussenwanden geplaatst en de raamopeningen aangepast. De dakvlakramen zijn van buitenaf niet zichtbaar. Binnenin zijn de eiken balken zo veel mogelijk zichtbaar gelaten en in iedere gîte kan je nog steeds tot in de nok van het dak kijken. Verder zijn het eigenlijk minihuisjes met de slaapplaatsen op de mezzanines en beneden een zithoek, een eetplaats en een kitchenette. Elke studio heeft bovendien zijn eigen terras, op slechts enkele stappen van het zwembad. Bijzondere aandacht besteedden Iris en Michiel aan de badkamers, elk met douche, bad en lavabo. Klein, dat wel, maar geen enkele is standaard, geen twee zijn er gelijk. Elk concept werd zorgvuldig uitgedacht: grote spiegelwanden, leuke armaturen met een warme lichtkleur, mozaïektegeltjes, design kranen en lavabo’s in opbouw. Het resulteert telkens in een sobere, functionele, maar vooral leuke en persoonlijke badkamer.

HET WOONHUIS: STATIGE GRANDEUR Als laatste komt het woonhuis aan de beurt. Want hoe instapklaar dat ook was, de voorbije winter hebben ze het moeten doen met een extra trui. De nieuwe verwarming wordt deze winter geïnstalleerd: een systeem zal geïntegreerd worden in de schouw, om de warmte van het haardvuur te recupereren en opnieuw in de woning te verdelen. In principe kan in elke kamer 24


van het huis een open haard worden aangestoken, maar de praktijk leert dat dit een arbeidsintensieve manier van verwarmen is. Daarom wordt ook elektrische verwarming voorzien. Verder lijken de private kamers gewoon af. Ook de slaapkamers, lingerie, kantoor en Michiels muziekkamer, presenteren authenticiteit met een vleugje modern. En dan is er de rode woon-/eetkamer: de mix van verschillende soorten spullen doet ook hier weer een harmonie tussen oud en nieuw ontstaan. Hier bv. geen hedendaagse armatuur, maar een gezellig ouderwetse kroonluchter. De grandeur van het Maison de Maître gaat op geen enkele manier verloren. Ook de keuken is inmiddels aangepakt. Voor Michiel was het belangrijk om voor dertig mensen tegelijk een driegangenmenu te kunnen bereiden. Veel werkblad heeft hij dus nodig, voor de bereiding en het dresseren van de borden. Een combinatie van werken bergruimte vonden ze in een gigantische ladenkast uit een Antwerpse pralinewinkel. Het ding van vijf meter werd netjes in tweeën gezaagd en is nu de eyecatcher van de keuken. “De bijkeuken, dat is mijn plaatsje”, vult Iris aan. “Voor de afwas.” Ook in het woonhuis zelf worden twee van de vier kamers aan gasten verhuurd. Hier heerst een andere sfeer, gemoedelijk maar iets statiger. Niet moeilijk: dit zijn de oorspronkelijke slaapkamers van de wijnbouwersfamilie. Hoge plafonds, fraaie schoorsteenmantels, dubbele deuren, lambriseringen en in drie kamers zelfs nog het originele behangpapier, compleet met kasjmiermotief en een satijnen glans... Die wandbekleding was dé inspiratiebron voor de verdere afwerking. Hier iets minder individueel comfort, want de (oude) badkamer dient voor gemeenschappelijk gebruik. Hoe dan ook wacht je een schitterende kamer, een gastvrij onthaal, een uitgebreid ontbijt op het terras en voor wie wil een diner in drie gangen, met verse streekproducten. Het kan niet anders: dit is “leven als God in Frankrijk”... ■

en een flinke lap grond met wijngaarden

Recommend Documents