Week van 25/03 tot 29/03/2013
Economie
Sombere vooruitzichten voor de eurozone
Elektriciteit
Beperkte stijging van langetermijnprijzen
Olie
Geen overtuigende stijging van Brentprijzen
Gas
Spotmarktprijzen trekken zich terug van recordprijs
Steenkool
Verdere verliezen in de steenkoolmarkt
Emissies
Forse stijging van de EUA-prijzen
Belangrijk: Met betrekking tot Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten (MiFID) mag dit document niet worden beschouwd als onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Zie de disclaimer aan het einde van het document. Dit document wordt verstrekt door GDF SUEZ Trading, een Franse beleggingsfirma erkend door en onderworpen aan de regels van de Autorité de Contrôle Prudentiel (ACP) en de Autorité des Marchés Financiers (AMF). GDF SUEZ Trading is een volle dochteronderneming van GDF SUEZ.
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Economie EUR/USD daalt verder
Obligatiespread terug hoger 6.0
1.38 1.36 1.34
5.0
1.32 1.30
10-y bond yield spread vs Germany, %
Ireland
Portugal
Spain
Italy
4.0
1.28
1.26
EUR/USD 20d mov. aver. - 2 stand. dev. + 2 stand. Dev
1.24
1.22 1.20 Apr-12
Jun-12
Aug-12
Oct-12
35 Source: Bloomberg, GDF SUEZ Trading 10-year spread vs Germany, % pts 30 Spain Portugal
25
Dec-12
Feb-13
3.0
2.0 Dec-12
Jan-13
Jan-13
Feb-13
Feb-13
Mar-13
Mar-13
Source: Bloomberg, GDF SUEZ Trading
De banken in Cyprus zijn weer open, maar het was in het algemeen een slechte week voor de eurozone. De kans dat dit een weerslag zal hebben op andere landen is groot en Italië heeft nog steeds geen regering. Bovendien zien de indicatoren er weer slechter uit.
Ireland
Greece
Italy 20
De euro zakte onder 1,28 USD en de risico’s lijken nog groter te worden.
15 10 5 0 Jan-11
Apr-11
Jul-11
Week van 25/03 tot 29/03/2013
Vooruitzichten De economische agenda staat vol deze week. In de VS begon de week met een teleurstellend productierapport, maar de tewerkstelling zou gunstig blijven, met rond de 200.000 jobs in maart, vooraleer het aantal binnenkort zal dalen. Oct-11 Jan-12 Apr-12 Jul-12 Oct-12 Er zal aandacht besteed worden aan de vergaderingen van de centrale banken: de Bank van Japan zou nieuwe maatregelen aankondigen om de inflatie te verhogen, maar het kan de waarde van de yen bijgevolg doen dalen. De focus zal echter weer op de ECB gericht worden. Het is waarschijnlijk nog te vroeg om een andere renteverlaging te verwachten, maar de heer Draghi kan de deur openzetten naar een dergelijk besluit, wat de euro nog verder kan doen dalen.
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Elektriciteit Europese month ahead baseload elektriciteitsprijzen
70
70
65
65
60
60
55
Eur/MWh
Eur/MWh
Europese Cal 14 Baseload elektriciteitsprijzen
50
55 50 45
45
40
Netherlands Nordpool Germany
Belgium UK from April
Spain France
35 Jan-11 Apr-11 Jul-11 Oct-11 Jan-12 Apr-12 Jul-12 Oct-12 Jan-13
40 Netherlands Spain France
35
30 Jun-11
Sep-11
Dec-11
Mar-12
Belgium UK Germany Jun-12
Sep-12
Dec-12
Mar-13
70
Source: Platts & GDF SUEZ Trading 65
Het aanhoudende koude weer was gunstig voor de Franse spotmarkten. De consumptie leunde immers dicht aan tegen de historische hoogten. De bevoorrading nam af in lijn met de seizoensgebonden daling. In Duitsland bleef de beschikbaarheid van thermische energie vrij gunstig, net zoals de productie van hernieuwbare energie voor de start van het weekend.
Eur/MWh
60 55 50
Op de langetermijnmarkt stegen de Duitse energieprijzen door stijgende emissieprijzen.
45 40 35 Nov-10
Source: Platts & GDF SUEZ Trading
Netherlands Nordpool Germany Feb-11
Belgium UK from April May-11
Week van 25/03 tot 29/03/2013
Spain France
Vooruitzichten Aug-11 Nov-11 Feb-12 De komende dagen kan de marge tussen Duitsland en de aangrenzende landen sterk verschillen ten gevolge van het koude weer en het schaarse aanbod. Zo zal de nucleaire beschikbaarheid in Frankrijk zaterdag met 1.5 GW verminderen. In Duitsland zou de productie van bruinkool en hernieuwbare energie stabiel blijven, terwijl de nucleaire productie daarentegen tegen het weekend zou afnemen. Op de langetermijnmarkt kunnen de energieprijzen dicht blijven aanleunen tegen de evolutie in emissieprijzen: we kunnen bijgevolg een neutrale tot licht dalende evolutie van de energieprijzen verwachten.
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Olie 140 135 130 125 120 115 110 105 100 95 90 85 Jan-11
Brentprijzen – EUR/vat 100 95
90
EUR/bbl
USD/bbl
Brentprijzen – USD/vat
80 75 70 65
May-11
Sep-11
Jan-12
May-12
Brent 1st nearby 130 Source: ICE and GDF SUEZ Trading 125
Sep-12
Jan-13
60 Jan-11
May-11
Sep-11
Jan-12
May-12
Sep-12
Jan-13
Source: ICE and GDF SUEZ Trading
De 1st Brentprijzen kenden vorige week een stijging van 2,6 USD/vat en stegen vrijdag tot boven de 110 USD/vat, waar geen belangrijke reden voor was. Ze stegen maandag zelfs verder en dat ondanks het teleurstellende productie-indicatoren in China en in de VS.
120 115
USD/bbl
85
110
105 100
95 90
85 80 Dec-10
Mar-11
Vooruitzichten Ondanks de zwakke productie-indicatoren (nu hoger dan 111$/vat voor de 1st Brent) gingen de prijzen begin van deze week de hoogte in. Dat kan te wijten zijn aan het feit dat de vraag naar olie ongewoon groot is voor deze tijd van het jaar, wat het gevolg is van het koude weer. De gesprekken Jun-11nieuwe Sep-11 Dec-11 tussen Mar-12 de wereldmachten en Iran die gepland staan voor het einde van de week kunnen ertoe leiden dat men voorzichtiger zal zijn bij de aankopen.
Week van 25/03 tot 29/03/2013
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Gas Cal 2014-prijzen op de belangrijkste Europese markten
29.0
29.0
28.5
28.5
28.0
28.0
27.5
27.5
27.0
27.0
26.5
26.5
26.0
26.0
25.5
25.5
25.0
25.0
24.5 Jan-12
24.5 Mar-12
May-12
20 day Low
Jul-12
20 day High
Sep-12
Nov-12
20 day average
Jan-13
28 27 26 25
Mar-13
24 Jan-12 30
29
TTF
Gaspool
Mar-12 May-12
Jul-12
Zeebrugge Sep-12
Nov-12
NBP Jan-13
Mar-13
30
Source: Argus & GDF SUEZ Trading
29
29
De grote vraag naar en de 28 bezorgdheid om de lage opslagniveaus hielden de Europese 28 deze week in stand. Ze bevinden zich echter niet spotmarktprijzen en langetermijnprijzen 27 langer op recordhoogte, aangezien ze technisch overbelast zijn. De druk om de prijzen te 26 27 verlagen was ook afkomstig van de stijging in de LNG-voorraad, wat enige ruggensteun zal 25 geven aan de Europese gassystemen. 26
28
Eur/MWh
27 EUR/MWh
29
Daily close
30 Endex & GDF SUEZ Trading Source:
26 25 24
24
23 22 Jan-11
30
Eur/MWh
EUR/MWh
TTF Cal 2014-prijzen
Mar-11
May-11
20 day Low
Jul-11
De Europese langetermijnprijzen waren tijdens de week hoger. De TTF Endex Cal 201423 25 prijzen sloten boven hun stijgende 20-daagse gemiddelde (26.74EUR/MWh) af, wat de 22 TTF Gaspool Zeebrugge NBP stijgende kortetermijntrend bevestigt. 24 Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar-12
20 day High
20 day average
Daily price
Jan-12
Mar-12
May-12
Jul-12
Sep-12
Nov-12
Jan-13
Vooruitzichten De lage temperaturen zouden de Europese vraag naar gas deze week weer vooruithelpen en de druk op de opslagniveaus behouden. Dit zou de gasprijzen ondersteunen. Ondanks de stijging van de LNG-voorraad kunnen de Europese gassystemen echter minder schaars zijn dan verwacht. Bijgevolg verwachten we dat de prijzen lichtjes zullen dalen.
Week van 25/03 tot 29/03/2013
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Steenkool Steenkoolprijzen – Cal 14
Spotmarktprijzen voor steenkool
135
145
130
135
API2 (CIF ARA) API4 (FOB Richards Bay) API6 (FOB Newcastle) FOB Qinhuangdao
125 125
115
115
USD/t
USD/t
120 110
105
105 100 95 90
85 Oct-11
95
API2 Cal 14 API4 Cal 14 API6 Cal 14 Jan-12
85
Apr-12
Jul-12
Source: Argus & GDF SUEZ Trading
Oct-12
Jan-13
Apr-13
75 Oct-11
Jan-12
Apr-12
Jul-12
Oct-12
Jan-13
Apr-13
Source: Argus & GDF SUEZ Trading
De schaarse vraag en de verwachtingen dat de Colombiaanse voorraad zal toenemen, leidt ertoe dat de steenkoolprijzen de laatste week gedaald zijn. Vooruitzichten Terwijl het verbruik de komende weken aan de lage kant zal blijven en er verwacht wordt dat er voldoende voorraad zal zijn, is er nog geen teken van een structurele verstrakking op de markt te bespeuren. Verdere prijsdalingen kunnen de komende week bijgevolg niet uitgesloten worden.
Week van 25/03 tot 29/03/2013
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Emissies EUA- en CER-prijzen
EUA-CER Spread 10
16 14
EUA 1stDec
EUA Dec'13
CER 1stDec
CER Dec'13
EUA Dec'14
8
12
7
EUA - CER Spread 1stDec EUA - CER Spread Dec'13 EUA - CER Spread Dec'14
6
Eur/t
Eur/t
10
5
8
4
6
3
4
2
2
0 Oct-11
9
1 Jan-12
Apr-12
Source: ECX
Jul-12
Oct-12
Jan-13
Apr-13
0 Oct-11
Jan-12
Apr-12
Jul-12
Oct-12
Jan-13
Apr-13
Source: ECX
De EUA-prijzen zijn de laatste week met 16 % gestegen, vooral door de verwachtingen dat de backloadingmaatregel gesteund zou worden. Vooruitzichten De backloadingverwachtingen zullen de prijzen de komende weken waarschijnlijk in stand houden, met de stemming in het Europees Parlement op 16 april in het vooruitzicht, maar de stijging zal beperkt zijn.
Week van 25/03 tot 29/03/2013
Oil markets
UK & Zeebrugge gas market (p/th)
Brent 1st nearby WTI 1st nearby
Crude Oil (USD/bbl) 22-Mar-13 28-Mar-13 107.66 110.02 93.71 97.23
Variation 2.2% p 3.8% p
Brent 1st nearby WTI 1st nearby
Crude Oil (EUR/bbl) 22-Mar-13 28-Mar-13 83.15 85.92 72.37 75.93
Variation 3.3% p 4.9% p
Spot Month ahead Q2 13 Q3 13 Sum 13 Cal 14 Cal 15
NBP (p/th) 22-Mar-13 105.00 70.85 67.45 65.55 66.50 68.51 67.86
28-Mar-13 93.75 75.85 69.73 66.88 68.30 69.19 67.83
Variation -10.7% 7.1% 3.4% 2.0% 2.7% 1.0% -0.1%
Spot Month ahead Q2 13 Q3 13 Sum 13 Cal 14 Cal 15
PEG Nord (EUR/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 35.28 38.00 27.60 29.78 27.25 28.40 26.85 27.80 27.05 28.10 -
Variation 7.7% 7.9% 4.2% 3.5% 3.9% -
EUA (EUR/t) 22-Mar-13 4.08 4.15 4.33 4.51 4.72 -
28-Mar-13 4.74 4.81 5.01 5.21 5.46 -
Variation 16.2% 15.9% 15.7% 15.5% 15.7% -
Variation -30.3% -2.4% 2.4% 13.3% 1.1% 3.0% 1.9% 1.2%
Variation -20.1% 6.1% 2.6% 1.5% 1.8% 2.1% 1.9% 0.1%
Zeebrugge (p/th) 22-Mar-13 28-Mar-13 100.50 91.50 68.50 73.90 66.68 69.28 65.73 66.63 66.20 67.95 68.09 68.24 -
Variation -9.0% 7.9% 3.9% 1.4% 2.6% 0.2% -
PSV (EUR/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 29.40 31.20 27.50 28.85 -
Variation 6.1% p 4.9% p -
CER (Eur/t) 22-Mar-13 0.15 0.31 0.34 0.37 0.50 -
28-Mar-13 0.07 0.33 0.36 0.38 0.51 -
Variation -53.3% 6.5% 5.9% 2.7% 2.0% -
q q p p p p p p
Belgium (Eur/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 78.50 56.00 52.46 46.78 46.08 44.83 42.06 53.83 51.29 53.69 45.75 47.58 44.60 45.55 44.94 45.43
Variation -28.7% -10.8% -2.7% 28.0% 4.7% 4.0% 2.1% 1.1%
q q q p p p p p
q p p p p p p p
UK (Eur/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 96.25 77.43 63.32 67.67 60.68 62.71 58.69 59.99 63.50 65.13 59.68 61.35 65.14 66.85 60.39 60.88
Variation -19.6% 6.9% 3.3% 2.2% 2.6% 2.8% 2.6% 0.8%
q p p p p p p p
q p p p p p q
q p p p p p
Continental Europe gas markets (Eur/MWh)
Spot Month ahead Q2 13 Q3 13 Sum 13 Cal 14 Cal 15
TTF (EUR/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 35.30 35.98 27.15 29.35 26.75 28.00 26.46 27.23 26.61 27.61 26.78 27.11 26.35 26.55
Variation 1.9% 8.1% 4.7% 2.9% 3.8% 1.3% 0.8%
p p p p p p p
NCG (EUR/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 34.90 35.58 27.10 29.14 26.84 27.98 26.44 27.08 26.64 27.53 26.85 27.19 26.46 26.65
Variation 1.9% 7.5% 4.2% 2.4% 3.3% 1.3% 0.7%
p p p p p p p
Coal market API2 (CIF ARA)
Spot Month ahead Q2 13 Q3 13 Q4 13 Cal 14 Cal 15 Cal 16
API2 (USD/t) 22-Mar-13 82.06 80.90 82.13 84.78 87.47 93.23 100.16 105.01
p p p p p
Carbon markets 28-Mar-13 80.42 78.30 79.83 83.18 86.42 92.41 99.30 104.08
Variation -2.0% -3.2% -2.8% -1.9% -1.2% -0.9% -0.9% -0.9%
q q q q q q q q
API2 (EUR/t) 22-Mar-13 63.38 62.48 63.43 65.48 67.55 72.00 77.36 81.10
28-Mar-13 62.80 61.15 62.34 64.96 67.49 72.17 77.55 81.28
Variation -0.9% -2.1% -1.7% -0.8% -0.1% 0.2% 0.2% 0.2%
q p p p p p p p
France (Eur/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 68.00 50.50 46.00 38.46 39.30 40.69 38.25 52.13 50.55 53.09 44.33 45.41 44.03 45.08 44.08 45.00
Variation -25.7% -16.4% 3.5% 36.3% 5.0% 2.4% 2.4% 2.1%
Italy (Eur/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 71.50 56.82 61.70 66.90 62.30 64.60 68.30 68.80 65.40 66.70 63.50 64.20 -
Variation -20.5% 8.4% 3.7% 0.7% 2.0% 1.1% -
q q q q q p p p
Spot Dec 13 Dec 14 Dec 15 Dec 16
p p p p p
q p p p p
Europe baseload power markets (Eur/MWh)
Spot Month ahead Q2 13 Q3 13 Q4 13 Cal 14 Cal 15 Cal 16
Germany (Eur/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 33.75 27.00 36.88 38.86 35.79 38.63 37.45 43.75 42.85 44.63 40.82 41.71 40.46 41.25 40.39 41.07
Variation -20.0% 5.4% 7.9% 16.8% 4.2% 2.2% 2.0% 1.7%
Spot Exchange Month ahead Q2 13 Q3 13 Q4 13 Cal 14 Cal 15 Cal 16
Spain (Eur/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 9.94 1.30 37.00 37.20 45.00 45.20 55.65 55.90 50.20 50.75 50.95 51.55 -
Variation -86.9% 0.5% 0.4% 0.4% 1.1% 1.2% -
q p p p p p
Commentaires
Source : Platts, Argus, Heren, Alba Soluzioni ECX, EEX, ENDEX & GDF SUEZ Trading
q q p p p p p p
Spot Month ahead Q2 13 Q3 13 Q4 13 Cal 14 Cal 15 Cal 16
Netherlands (Eur/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 76.00 53.00 51.81 50.55 48.91 50.08 47.81 54.15 52.73 53.29 48.78 50.22 45.91 46.80 45.00 45.55
q p p p p p
Spot Month ahead Q2 13 Q3 13 Q4 13 Sum 13 Win 13 Sum 14
UK (Gbp/MWh) 22-Mar-13 28-Mar-13 82.00 65.50 53.95 57.25 51.70 53.05 50.00 50.75 54.10 55.10 50.85 51.90 55.50 56.55 51.45 51.50
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Verklarende woordenlijst API#2: de meest gevolgde Europese fysieke steenkoolindex. Geeft de CIF-leveringsprijs (CIF = kosten, verzekering en vracht) voor steenkool in de ARA-regio, Europa's belangrijkste toegangspoort voor de invoer van steenkool. API#4: geeft de FOB-leveringsprijs (FOB = vrij aan boord) voor steenkool in Richards Bay (Zuid-Afrika), een van Europa's belangrijkste invoerbronnen voor steenkool. ARA: Amsterdam/Rotterdam/Antwerpen, de meest gebruikelijke bestemmingshavens voor de Noordwest-Europese steenkoolleveringen. Backwardation: situatie waarbij de marktprijzen voor leveringen in de nabije toekomst hoger zijn dan voor leveringen verder in de toekomst. Bearish: situatie waarbij de marktspelers een daling van de marktprijs verwachten. Brent: referentie voor de Noordzeeolie die wordt verhandeld op de ICE-futuresbeurs in Londen. Bullish: situatie waarbij de marktspelers een stijging van de marktprijs verwachten. CER: Certified Emissions Reductions. Certificaten voor emissiereducties verwezenlijkt via CDMprojecten (CDM = Clean Development Mechanism) die door geïndustrialiseerde landen worden uitgevoerd in ontwikkelingslanden. Clean dark spread: verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van de steenkool gebruikt voor de productie van die elektriciteit, met inbegrip van de emissiekosten (“clean”). Clean spark spread: verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van het gas gebruikt voor de productie van die elektriciteit, met inbegrip van de emissiekosten (“clean”). Contango: situatie waarbij de marktprijzen voor leveringen in de nabije toekomst lager zijn dan voor leveringen verder in de toekomst. EUA: EU-emissierechten (EUA's) zijn de rechten die worden toegekend aan de bedrijven die deelnemen aan het Europees systeem voor de handel in emissierechten (EU ETS: EU Emission Trading Scheme). Elke EUA geeft de eigenaar het recht om één ton CO2 uit te stoten. De beschikbare hoeveelheid emissierechten is beperkt. Long: als een marktdeelnemer een longpositie inneemt, heeft hij een grondstof gekocht met de verwachting dat hij ze later tegen een hogere prijs zal verkopen. Merit Order: de volgorde waarin elektriciteitscentrales worden ingezet, vastgesteld op basis van hun specifieke, variabele productiekosten. NBP: referentie voor het aardgas dat wordt verhandeld op het Britse National Balancing Point, Europa's grootste hub voor de spot- en forwardhandel in gas. Short: als een marktdeelnemer een shortpositie inneemt, heeft hij een grondstof verkocht met de verwachting dat hij ze later tegen een lagere prijs zal inkopen. TTF: referentie voor het aardgas dat wordt verhandeld op de Nederlandse gasbeurs Title Transfer Facility, beheerd door transmissienetbeheerder GTS. WTI: West Texas Intermediate, type ruwe olie die als referentie wordt gebruikt in de Verenigde Staten en vaak wordt aangeduid als WTI, Cushing, Oklahoma.
Week van 25/03 tot 29/03/2013
Economic Research Head of Economic Research Evariste Nyouki
[email protected] Franck Schuttelaar
[email protected] Olivier Gasnier
[email protected] Paul Raymond
[email protected] Thomas Jaboeuf
[email protected]
Disclaimer Dit document is uitsluitend bedoeld ter informatie. Het is geen onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied, noch een persoonlijke of algemene aanbeveling inzake transacties in financiële instrumenten of een beleggingsadvies. Dit document is bedoeld om algemeen te worden verspreid; het houdt geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de financiële toestand of de bijzondere behoeften van de ontvanger. Het mag niet zonder schriftelijke toestemming van GDF SUEZ Trading worden bezorgd aan andere personen. De erin vervatte informatie, met inbegrip van geuite meningen, is niet bedoeld als aanbod of verzoek om financiële instrumenten, producten of diensten te kopen of te verkopen, noch als onderzoek op beleggingsgebied, als beleggingsaanbeveling of als financieel, beleggings-, juridisch, fiscaal, boekhoudkundig of ander advies. Alle in dit document vervatte informatie is verkregen van en/of gebaseerd op bronnen waarvan wordt aangenomen dat ze betrouwbaar zijn; zij wordt geacht duidelijk, eerlijk en niet misleidend te zijn, maar de juistheid of volledigheid ervan kan niet worden gewaarborgd. De in dit document weergegeven standpunten en meningen, voorspellingen, veronderstellingen, ramingen en richtprijzen gelden voor de opgegeven datum en kunnen te allen tijde worden gewijzigd zonder voorafgaande kennisgeving. De in het document vermelde cijfers die verwijzen naar prestaties uit het verleden vormen in geen geval een indicatie voor toekomstige waarderingen of prestaties. GDF SUEZ Trading is niet verplicht om dit document bekend te maken of er rekening mee te houden wanneer het zijn klanten advies verstrekt of met of voor hen handelt. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), verbonden ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon accepteren enige aansprakelijkheid jegens wie dan ook voor directe, indirecte, bijzondere, incidentele, gevolgschade of penaliteiten (met inbegrip van, maar niet beperkt tot, winstderving) die voortvloeit uit het gebruik en de verspreiding van dit document of de erin vervatte informatie. Niets in dit document is gericht op of bedoeld om te worden gebruikt door particuliere klanten of niet-professionele cliënten (zoals omschreven in Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten - MiFID). Particuliere klanten of niet-professionele cliënten die een kopie van dit document in bezit krijgen, mogen zich niet enkel op de erin vervatte informatie baseren om beleggingsbeslissingen te nemen, maar dienen onafhankelijk financieel advies in te winnen. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), verbonden ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon zijn aansprakelijk voor enig gebruik van dit document of de erin vervatte informatie dat zou kunnen leiden tot financieel verlies of tot het nemen van beslissingen om transacties aan te gaan op basis van dit document. Het handelen in grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten (met inbegrip van, maar niet beperkt tot, forwards, opties en contracten ter verrekening van verschillen) of andere activa houdt specifieke risico's en andere significante aspecten in. U behoort niet te handelen in deze producten tenzij u de aard ervan en het risico waaraan u zich blootstelt ten volle begrijpt. De ontvanger van dit document wordt ten stelligste aangeraden onafhankelijk juridisch of financieel advies in te winnen alvorens beleggingsbeslissingen te nemen, inzonderheid om na te gaan of deze beleggingsbeslissingen beantwoorden aan zijn specifieke beleggingdoelstellingen en financiële capaciteiten; in geen geval mag hij zich voor beleggingsbeslissingen enkel op dit document baseren. Van tijd tot tijd, en voor zover toegestaan door de toepasselijke wetgeving, mogen GDF SUEZ Trading en/of de ondernemingen die ermee verbonden zijn binnen de Groep GDF SUEZ optreden op basis van het document of gebruik maken van de erin vervatte informatie, voorafgaand aan of onmiddellijk na de verspreiding ervan. Van tijd tot tijd mogen zij de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa aanhouden, erin handelen, profijt trekken van de handel erin of optreden als marktmakers, adviseurs of makelaars met betrekking tot deze producten. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), gelieerde ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs mogen van tijd tot tijd een positie innemen in de in dit document vermelde beleggingen of eraan gerelateerde beleggingen, of deze aanhouden. Belangrijk: De omstandigheden waarin dit document is opgesteld zijn dusdanig, dat het niet mag worden beschouwd als onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied zoals bedoeld in de MiFID-richtlijn. Dit document dient te worden beschouwd als marketingcommunicatie voor de doeleinden van MiFID. Het is niet opgesteld in overeenstemming met de regelgevende bepalingen ter bevordering van het onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied en voor GDF SUEZ Trading gelden geen verbodsmaatregelen voor het handelen in de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa voorafgaand aan de verspreiding van deze marketingcommunicatie. Redenen hiervoor zijn ondermeer dat de rapporterings- of vergoedingsstructuren of de fysieke locatie van de auteur van dit document of het feit dat de auteur kan deelnemen aan klantrelaties mogelijk niet voldoen aan de vastgestelde wettelijke eisen ter bevordering van het onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Verklaring der analisten: Dit document is opgesteld door de economen van GDF SUEZ Trading. Iedere auteur van dit document verklaart hierbij dat de erin tot uitdrukking gebrachte inzichten een getrouwe weergave zijn van zijn of haar persoonlijke inzichten inzake de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa en niet van de inzichten van GDF SUEZ Trading of andere medewerkers van GDF SUEZ Trading. Verrichting van bedrijfsactiviteiten: GDF SUEZ Trading is niet gerechtigd om bedrijfsactiviteiten, met inbegrip van de verspreiding van dit document, te verrichten in alle rechtsgebieden. Sommige producten en diensten zijn mogelijk niet beschikbaar in alle jurisdicties of voor alle klanten. Derhalve dient de ontvanger van dit document advies in te winnen over het al dan niet voldoen aan de toepasselijke wet- en regelgeving van door hem voorgenomen beleggingen, voordat hij een beleggingsbeslissing neemt. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), gelieerde ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon zijn aansprakelijk met betrekking tot de verspreiding, het bezit en de verstrekking van dit document of de erin vervatte informatie in welke jurisdictie dan ook. Auteursrechten: Alle marktgegevens, namen en bronnen die zijn opgenomen of worden vermeld in dit document kunnen de exclusieve eigendom zijn van de erkende uitgever, vermeld als bron van de gegevens, en kunnen derhalve beschermd zijn door internationale of Franse auteursrechtwetten. Het is uw verantwoordelijkheid om deze regels na te leven.
