Economie De eurozone is weer in recessie

Week van 12/11 tot 16/11/2012

Economie

De eurozone is weer in recessie

Elektriciteit

Langetermijnelektriciteitsprijzen volgen sterke daling op CO2-markten

Olie

Spanningen in Midden-Oosten ondersteunen de prijs

Gas

Hogere spotmarkt- en langetermijnprijzen

Steenkool

Forse heropflakkering van de steenkoolprijzen

Emissies

Emissierechtenprijzen dalen fors na voorstel EC

Belangrijk: Met betrekking tot Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten (MiFID) mag dit document niet worden beschouwd als onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Zie de disclaimer aan het einde van het document. Dit document wordt verstrekt door GDF SUEZ Trading, een Franse beleggingsfirma erkend door en onderworpen aan de regels van de Autorité de Contrôle Prudentiel (ACP) en de Autorité des Marchés Financiers (AMF). GDF SUEZ Trading is een volle dochteronderneming van GDF SUEZ.

Economie

Elektriciteit

Olie

Gas

Steenkool

Emissies

Economie Daling BBP in eurozone is niet voorbij

EUR/USD onbeduidend hoger over de week

4

1.38

3

1.36

2

1.34

1

1.32

0

1.30

-1

-2

1.28 GDP yoy, %

1.26

-3

-4 -5

1.22

-6 Mar-05 Mar-06 Mar-07 Mar-08 Mar-09 Mar-10 Mar-11 Mar-12 35 Source: Bloomberg, GDF SUEZ Trading 10-year spread vs Germany, % pts 30 Spain Portugal

25

EUR/USD 20d mov. aver. - 2 stand. dev. + 2 stand. Dev

1.24

Estimate based on the EU Economic sentiment (EU commission survey)

1.20 Dec-11

Feb-12

Apr-12

Jun-12

Aug-12

Oct-12

Source: Bloomberg, GDF SUEZ Trading

De eurozone ging officieel terug in recessie nu haar BBP in Q3 voor het tweede kwartaal op rij daalde.

Ireland

Greece

Italy

De Amerikaanse markten bleven somber uit angst voor de fiscale klip en de verdeeldheid onder de schuldeisers van Griekenland versterkte de risico-aversie.

20 15

De Japanse effecten veerden op en de yen daalde met een verandering van de regering in het vooruitzicht nadat de Eerste Minister nieuwe verkiezingen uitriep.

10 5 0 Jan-11

Apr-11

Jul-11

Week van 12/11 tot 16/11/2012

Vooruitzichten wordt Apr-12 ingekort Jul-12 door Oct-12 Thanksgiving in de VS. De discussies over de fiscale klip blijven alle aandacht opeisen. In China verschuift de focus deze week weer naar de economische cijfers, met de publicatie van de productie-PMI van HSBC op donderdag. Die dag worden ook vooruitgeschoven PMI's vrijgegeven in de eurozone, snel gevolgd door de Duitse IFO en het overzicht van het Franse INSEE op vrijdag. Maar hét onderwerp van de week zal alweer Griekenland zijn. De Europese Ministers van Financiën ontmoeten elkaar morgen, vóór de EUleiders eind van de week. Zij moeten beslissen 1) of ze de volgende schijf noodhulp vrijgeven en 2) hoe fiscale problemen op lange termijn aan te pakken. De debatten tussen de leden van de Trojka (de landen van de eurozone, de ECB en het IMF) beloven bijzonder gespannen te worden.

week Oct-11De Jan-12

Economie

Elektriciteit

Olie

Gas

Steenkool

Emissies

Elektriciteit Europese Cal 13 Baseload elektriciteitsprijzen

Europese month ahead baseload elektriciteitsprijzen

70

70

65

65 60

Eur/MWh

Eur/MWh

60 55 50 45 40 35 Jan-11

55 50

45 40

Netherlands Nordpool Germany Apr-11

Belgium UK from April

Jul-11

Oct-11

Jan-12

Spain France Apr-12

Jul-12

35

Oct-12

Netherlands Spain France

Belgium UK Germany

30 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Oct-12

70

Source: Platts & GDF SUEZ Trading

Source: Platts & GDF SUEZ Trading

65

De spotmarktprijzen stegen door de zwakke productie van hernieuwbare energie in Duitsland, maar waarschijnlijk ook omdat hoge Belgische en Nederlandse prijzen de Franse niveaus ook omhoog stuwden.

Eur/MWh

60 55 50

Op de langetermijnmarkt stegen de prijzen maandag alvorens vanaf dinsdag de rest van de week af te nemen nadat de CO2-prijzen een duik namen.

45 40 35 Nov-10

Netherlands Nordpool Germany Feb-11

Belgium UK from April May-11

Week van 12/11 tot 16/11/2012

Spain France

Vooruitzichten Aug-11 verwacht Nov-11 Feb-12 dat het aanbod zal verbeteren en het weer in Frankrijk warmer kan zijn, Hoewel wordt is er voor de Franse spotmarktprijzen waarschijnlijk een lichte daling in zicht. Opgelet: hogere Belgische en Nederlandse prijzen kunnen deze daling echter beperken. De Duitse prijzen zouden vrij stabiel moeten zijn aangezien de productie van vernieuwbare energie laag blijft. De langetermijnelektriciteitsprijzen hebben eerder een stijgend dan een dalend potentieel op middellange termijn, in lijn met de hogere steenkoolprijzen. Op korte termijn kan een kortetermijndaling van de CO2-prijzen de komende dagen echter wat (beperkte) neerwaartse druk uitoefenen op de elektriciteit.

Economie

Elektriciteit

Olie

Gas

Steenkool

Emissies

Olie Brentprijzen – USD/vat

Brentprijzen – EUR/vat

130

100

125

95

120

90

EUR/bbl

USD/bbl

115 110

105 100

80 75

95

70

90

85

65

80 Dec-10 Mar-11 Jun-11 Sep-11 Dec-11 Mar-12 Jun-12 Sep-12

60 Dec-10 Mar-11 Jun-11 Sep-11 Dec-11 Mar-12 Jun-12 Sep-12

Brent 1st nearby Source: ICE and GDF SUEZ Trading 130 125

Source: ICE and GDF SUEZ Trading

De Brent 1st nearby-prijzen sloten de week ongewijzigd af. Dec '12 verviel op donderdag en de prijzen zaten gevangen tussen de vooruitzichten van een zwakke economische groei en het toenemende aanbod van ruwe olie enerzijds en wat geopolitieke spanningen anderzijds.

120 115

USD/bbl

85

110

105 100

95 90

85 80 Dec-10

Mar-11

Vooruitzichten De Brent 1st nearby-prijzen vonden wat steun in de spanningen in het Midden-Oosten en meer vertrouwen op de financiële markten met betrekking tot een mogelijk akkoord tussen de Republikeinen en Democraten om de fiscale klip in de VS te vermijden. De druk om een staakthet-vuren neemt echter toe en de geopolitieke spanningen lijken de enige steun voor de prijzen, Jun-11 aangezien Sep-11 een Dec-11 Mar-12 soepeler evenwicht tussen vraag en aanbod zowel voor ruwe olie als olieproducten uiteindelijk leidt tot groeiende olie-inventarissen en lagere raffinagemarges. Deze week blijft de aandacht op de geopolitieke spanningen gevestigd, maar houd ook de debatten over Griekenland en de Chinese PMI-cijfers van HSBC in de gaten.

Week van 12/11 tot 16/11/2012

Economie

Elektriciteit

Olie

Gas

Steenkool

Emissies

Gas Cal 2013-prijzen op de belangrijkste Europese markten

29.0

29.0

28.5

28.5

28.0

28.0

27.5

27.5

27.0

27.0

26.5

26.5

26.0

26.0

25.5

25.5

25.0

25.0

24.5 Jan-12

24.5 Mar-12

20 day Low

May-12

Jul-12

20 day High

30 Endex & GDF SUEZ Trading Source: 29

27 26 25 24 23 Jan-12

Daily close

30

TTF Mar-12

Gaspool May-12

Zeebrugge Jul-12

Sep-12

NBP Nov-12

Source: Argus & GDF SUEZ Trading

De temperatuurdaling aan het einde van de week en de daling in het Noorse aanbod 28 (technische panne in het Troll-veld op donderdag) stuwden de Europese spot- en 27 kortetermijnprijzen in de loop van de week naar omhoog.

27 EUR/MWh

Nov-12

28

29

28

26

26

Ook de Europese langetermijnprijzen waren hoger. De TTF Cal 2013-prijzen wisten zich 25 boven hun gemiddelde op 20 dagen te handhaven (EUR 27,23/MWh op het ogenblik). Dat 24 betekent dat de optimistische tendens op korte termijn nog steeds geldt.

25 24 23 22 Jan-11

Sep-12

20 day average

29

Eur/MWh

EUR/MWh

TTF Cal 2013-prijzen

23 22

Mar-11

May-11

20 day Low

Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar-12 Vooruitzichten 20 day High 20 day average Daily price Naar verwachting blijven de Europese temperaturen deze week hoger dan normaal. Dit zou moeten wegen op de vraag naar verwarming. Bovendien verbetert het LNG-aanbod. Er landden twee vrachten LNG in het VK op 15 en 17 november (goed voor een totaal gasvolume van 253 mm cm) en twee extra vrachten worden verwacht op 20 en 21 november (316 mm cm). Daarom verkiezen wij dalende vooruitzichten voor de Europese spot- en kortetermijnprijzen op heel korte termijn en verwachten we dat deze daling zich zal uitbreiden naar de langetermijnprijzen. Jul-11

Week van 12/11 tot 16/11/2012

Economie

Elektriciteit

Olie

Gas

Steenkool

Emissies

Steenkool Steenkoolprijzen – Cal 13

Spotmarktprijzen voor steenkool

135

145

130

135

125 125

115

115

USD/t

USD/t

120

110

105

105 100 95 90

95

API2 Cal 13 API4 Cal 13 API6 Cal 13

85

85 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Oct-12

Source: Argus & GDF SUEZ Trading

API2 (CIF ARA) API4 (FOB Richards Bay) API6 (FOB Newcastle) FOB Qinhuangdao

75 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Oct-12

Source: Argus & GDF SUEZ Trading

De steenkoolprijzen verlengden de heropleving die vorige week begon, mogelijk een handje geholpen door de sterke olie- of gasprijzen. Vooruitzichten Hoewel geen krapte op de steenkoolmarkt wordt verwacht, geloven wij nog steeds dat de piek van het overaanbod waarschijnlijk achter ons ligt en dat het risico voor de steenkoolprijzen op middellange termijn eerder in stijgende lijn gaat.

Week van 12/11 tot 16/11/2012

Economie

Elektriciteit

Olie

Gas

Steenkool

Emissies

Emissies EUA- en CER-prijzen

EUA-CER Spread

20 16 14 Eur/t

12

EUA Dec'12 EUA Dec'13 EUA Dec'14 CER Dec'12 CER Dec'13

9

8 7

EUA - CER Spread Dec'12 EUA - CER Spread Dec'13 EUA - CER Spread Dec'14

6 Eur/t

18

5

10

4

8 6

3

4

2

2

1

0 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Oct-12

0 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Oct-12

Source: ECX

Source: ECX

Wat teleurstelling na de publicatie van de backloadingvoorstellen van de EC en de opties voor de structurele EU ETS-hervorming en de beperkte vraag voor de vroege veiling van Fase III leidde vorige week tot een forse daling van de emissierechtenprijzen. Vooruitzichten De beperkte vraag voor spotmarktcompensaties voor Fase III is een beetje zorgwekkend. Wat de economische vooruitzichten betreft, is er de komende dagen niet veel steun in zicht voor de emissierechtenmarkt ...

Week van 12/11 tot 16/11/2012

Oil markets

UK & Zeebrugge gas market (p/th)

Brent 1st nearby WTI 1st nearby

Crude Oil (USD/bbl) 9-Nov-12 16-Nov-12 109.40 108.95 86.07 86.67

Variation -0.4% q 0.7% p

Brent 1st nearby WTI 1st nearby

Crude Oil (EUR/bbl) 9-Nov-12 16-Nov-12 86.18 85.48 67.80 68.00

Variation -0.8% q 0.3% p

Spot Month ahead Q1 13 Q2 13 Sum 13 Cal 13 Cal 14

NBP (p/th) 9-Nov-12 64.65 66.00 66.50 62.25 62.15 64.81 66.73

16-Nov-12 65.80 67.50 67.80 62.60 62.50 65.34 66.55

Variation 1.8% 2.3% 2.0% 0.6% 0.6% 0.8% -0.3%

Spot Month ahead Q1 13 Q2 13 Sum 13 Cal 13 Cal 14

PEG Nord (EUR/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 27.38 27.75 27.50 27.85 27.65 28.08 27.00 27.18 26.95 27.05 -

Variation 1.4% 1.3% 1.5% 0.6% 0.4% -

EUA (EUR/t) 9-Nov-12 8.30 8.33 8.67 9.10 9.52 -

16-Nov-12 6.88 6.90 7.19 7.59 8.00 -

Variation -17.1% -17.2% -17.1% -16.6% -16.0% -

Spot Month ahead Q1 13 Q2 13 Q3 13 Cal 13 Cal 14 Cal 15

Netherlands (Eur/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 55.00 54.50 54.28 55.53 55.90 56.01 51.08 51.03 51.56 51.41 53.64 53.50 51.79 51.08 51.31 50.45

Variation -0.9% 2.3% 0.2% -0.1% -0.3% -0.3% -1.4% -1.7%

Spot Month ahead Q1 13 Q2 13 Q3 13 Sum 13 Win 13 Sum 14

UK (Gbp/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 47.50 47.85 49.00 50.00 50.30 51.20 49.60 49.50 49.40 49.30 49.50 49.40 54.90 54.45 52.15 52.00

Variation 0.7% 2.0% 1.8% -0.2% -0.2% -0.2% -0.8% -0.3%

Zeebrugge (p/th) 9-Nov-12 16-Nov-12 63.10 64.05 64.38 65.73 65.00 66.25 62.93 63.28 62.70 63.05 64.49 65.00 -

Variation 1.5% 2.1% 1.9% 0.6% 0.6% 0.8% -

PSV (EUR/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 27.55 28.00 28.10 28.25 -

Variation 1.6% p 0.5% p -

CER (Eur/t) 9-Nov-12 1.00 0.96 1.30 1.37 1.47 -

16-Nov-12 0.87 0.82 0.99 1.08 1.15 -

Variation -13.0% -14.6% -23.8% -21.2% -21.8% -

q p p q q q q q

Belgium (Eur/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 52.00 54.50 57.45 59.61 60.50 61.70 46.00 45.60 46.00 45.84 52.38 52.38 50.63 50.39 51.26 50.75

Variation 4.8% 3.8% 2.0% -0.9% -0.3% 0.0% -0.5% -1.0%

p p p q q u q q

p p p q q q q q

UK (Eur/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 59.60 59.37 61.48 62.04 63.11 63.53 62.23 61.42 61.98 61.17 62.11 61.29 68.89 67.56 65.43 64.52

Variation -0.4% 0.9% 0.7% -1.3% -1.3% -1.3% -1.9% -1.4%

q p p q q q q q

p p p p p p q

p p p p p p

Continental Europe gas markets (Eur/MWh)

Spot Month ahead Q1 13 Q2 13 Sum 13 Cal 13 Cal 14

TTF (EUR/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 27.05 27.38 27.15 27.59 27.35 27.78 26.71 26.85 26.66 26.80 27.29 27.44 27.78 27.70

Variation 1.2% 1.6% 1.6% 0.5% 0.5% 0.5% -0.3%

p p p p p p q

NCG (EUR/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 27.18 27.54 27.23 27.63 27.44 27.84 26.83 26.93 26.75 26.86 27.38 27.50 27.86 27.76

p p p p p p p p

API2 (EUR/t) 9-Nov-12 68.73 71.25 72.63 74.25 75.98 75.23 81.77 86.89

16-Nov-12 70.69 72.81 73.79 75.17 76.81 76.27 82.74 87.92

Variation 2.9% 2.2% 1.6% 1.2% 1.1% 1.4% 1.2% 1.2%

p p p p p p q q

France (Eur/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 52.00 53.50 53.63 56.88 56.51 57.68 42.76 42.79 42.89 43.04 49.43 49.89 50.35 50.32 50.83 51.00

Variation 2.9% 6.1% 2.1% 0.1% 0.3% 0.9% -0.1% 0.3%

Italy (Eur/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 62.71 72.15 70.30 68.50 71.60 70.40 68.50 68.60 72.50 72.60 71.20 71.00 -

Variation 15.0% -2.6% -1.7% 0.1% 0.1% -0.3% -

Variation 1.3% 1.5% 1.5% 0.4% 0.4% 0.5% -0.4%

p p p p p p q

Coal market API2 (CIF ARA)

Spot Month ahead Q1 13 Q2 13 Q3 13 Cal 13 Cal 14 Cal 15

API2 (USD/t) 9-Nov-12 87.25 90.45 92.20 94.25 96.45 95.50 103.80 110.30

p p p p p

Carbon markets 16-Nov-12 90.10 92.80 94.05 95.80 97.90 97.20 105.45 112.05

Variation 3.3% 2.6% 2.0% 1.6% 1.5% 1.8% 1.6% 1.6%

p p p p p p p p

Spot Dec 12 Dec 13 Dec 14 Dec 15

q q q q q

q q q q q

Europe baseload power markets (Eur/MWh)

Spot Month ahead Q1 13 Q2 13 Q3 13 Cal 13 Cal 14 Cal 15

Germany (Eur/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 49.00 53.00 45.30 47.27 48.62 48.82 43.89 44.01 44.95 45.12 46.92 47.03 47.91 47.75 48.15 47.95

Variation 8.2% 4.3% 0.4% 0.3% 0.4% 0.2% -0.3% -0.4%

Spot Exchange Month ahead Q1 13 Q2 13 Q3 13 Cal 13 Cal 14 Cal 15

Spain (Eur/MWh) 9-Nov-12 16-Nov-12 46.15 53.61 47.00 45.55 52.90 52.60 51.65 51.55 56.70 56.50 53.90 53.80 -

Variation 16.2% -3.1% -0.6% -0.2% -0.4% -0.2% -

p q q q q q

Commentaires

Source : Platts, Argus, Heren, Alba Soluzioni ECX, EEX, ENDEX & GDF SUEZ Trading

p p p p p p q p

p q q p p q

Economie

Elektriciteit

Olie

Gas

Steenkool

Emissies

Verklarende woordenlijst API#2: de meest gevolgde Europese fysieke steenkoolindex. Geeft de CIF-leveringsprijs (CIF = kosten, verzekering en vracht) voor steenkool in de ARA-regio, Europa's belangrijkste toegangspoort voor de invoer van steenkool. API#4: geeft de FOB-leveringsprijs (FOB = vrij aan boord) voor steenkool in Richards Bay (Zuid-Afrika), een van Europa's belangrijkste invoerbronnen voor steenkool. ARA: Amsterdam/Rotterdam/Antwerpen, de meest gebruikelijke bestemmingshavens voor de Noordwest-Europese steenkoolleveringen. Backwardation: situatie waarbij de marktprijzen voor leveringen in de nabije toekomst hoger zijn dan voor leveringen verder in de toekomst. Bearish: situatie waarbij de marktspelers een daling van de marktprijs verwachten. Brent: referentie voor de Noordzeeolie die wordt verhandeld op de ICE-futuresbeurs in Londen. Bullish: situatie waarbij de marktspelers een stijging van de marktprijs verwachten. CER: Certified Emissions Reductions. Certificaten voor emissiereducties verwezenlijkt via CDMprojecten (CDM = Clean Development Mechanism) die door geïndustrialiseerde landen worden uitgevoerd in ontwikkelingslanden. Clean dark spread: verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van de steenkool gebruikt voor de productie van die elektriciteit, met inbegrip van de emissiekosten (“clean”). Clean spark spread: verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van het gas gebruikt voor de productie van die elektriciteit, met inbegrip van de emissiekosten (“clean”). Contango: situatie waarbij de marktprijzen voor leveringen in de nabije toekomst lager zijn dan voor leveringen verder in de toekomst. EUA: EU-emissierechten (EUA's) zijn de rechten die worden toegekend aan de bedrijven die deelnemen aan het Europees systeem voor de handel in emissierechten (EU ETS: EU Emission Trading Scheme). Elke EUA geeft de eigenaar het recht om één ton CO2 uit te stoten. De beschikbare hoeveelheid emissierechten is beperkt. Long: als een marktdeelnemer een longpositie inneemt, heeft hij een grondstof gekocht met de verwachting dat hij ze later tegen een hogere prijs zal verkopen. Merit Order: de volgorde waarin elektriciteitscentrales worden ingezet, vastgesteld op basis van hun specifieke, variabele productiekosten. NBP: referentie voor het aardgas dat wordt verhandeld op het Britse National Balancing Point, Europa's grootste hub voor de spot- en forwardhandel in gas. Short: als een marktdeelnemer een shortpositie inneemt, heeft hij een grondstof verkocht met de verwachting dat hij ze later tegen een lagere prijs zal inkopen. TTF: referentie voor het aardgas dat wordt verhandeld op de Nederlandse gasbeurs Title Transfer Facility, beheerd door transmissienetbeheerder GTS. WTI: West Texas Intermediate, type ruwe olie die als referentie wordt gebruikt in de Verenigde Staten en vaak wordt aangeduid als WTI, Cushing, Oklahoma.

Week van 12/11 tot 16/11/2012

Economic Research Head of Economic Research Evariste Nyouki [email protected] Franck Schuttelaar [email protected] Olivier Gasnier [email protected] Paul Raymond [email protected] Thomas Jaboeuf [email protected]

Disclaimer Dit document is uitsluitend bedoeld ter informatie. Het is geen onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied, noch een persoonlijke of algemene aanbeveling inzake transacties in financiële instrumenten of een beleggingsadvies. Dit document is bedoeld om algemeen te worden verspreid; het houdt geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de financiële toestand of de bijzondere behoeften van de ontvanger. Het mag niet zonder schriftelijke toestemming van GDF SUEZ Trading worden bezorgd aan andere personen. De erin vervatte informatie, met inbegrip van geuite meningen, is niet bedoeld als aanbod of verzoek om financiële instrumenten, producten of diensten te kopen of te verkopen, noch als onderzoek op beleggingsgebied, als beleggingsaanbeveling of als financieel, beleggings-, juridisch, fiscaal, boekhoudkundig of ander advies. Alle in dit document vervatte informatie is verkregen van en/of gebaseerd op bronnen waarvan wordt aangenomen dat ze betrouwbaar zijn; zij wordt geacht duidelijk, eerlijk en niet misleidend te zijn, maar de juistheid of volledigheid ervan kan niet worden gewaarborgd. De in dit document weergegeven standpunten en meningen, voorspellingen, veronderstellingen, ramingen en richtprijzen gelden voor de opgegeven datum en kunnen te allen tijde worden gewijzigd zonder voorafgaande kennisgeving. De in het document vermelde cijfers die verwijzen naar prestaties uit het verleden vormen in geen geval een indicatie voor toekomstige waarderingen of prestaties. GDF SUEZ Trading is niet verplicht om dit document bekend te maken of er rekening mee te houden wanneer het zijn klanten advies verstrekt of met of voor hen handelt. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), verbonden ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon accepteren enige aansprakelijkheid jegens wie dan ook voor directe, indirecte, bijzondere, incidentele, gevolgschade of penaliteiten (met inbegrip van, maar niet beperkt tot, winstderving) die voortvloeit uit het gebruik en de verspreiding van dit document of de erin vervatte informatie. Niets in dit document is gericht op of bedoeld om te worden gebruikt door particuliere klanten of niet-professionele cliënten (zoals omschreven in Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten - MiFID). Particuliere klanten of niet-professionele cliënten die een kopie van dit document in bezit krijgen, mogen zich niet enkel op de erin vervatte informatie baseren om beleggingsbeslissingen te nemen, maar dienen onafhankelijk financieel advies in te winnen. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), verbonden ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon zijn aansprakelijk voor enig gebruik van dit document of de erin vervatte informatie dat zou kunnen leiden tot financieel verlies of tot het nemen van beslissingen om transacties aan te gaan op basis van dit document. Het handelen in grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten (met inbegrip van, maar niet beperkt tot, forwards, opties en contracten ter verrekening van verschillen) of andere activa houdt specifieke risico's en andere significante aspecten in. U behoort niet te handelen in deze producten tenzij u de aard ervan en het risico waaraan u zich blootstelt ten volle begrijpt. De ontvanger van dit document wordt ten stelligste aangeraden onafhankelijk juridisch of financieel advies in te winnen alvorens beleggingsbeslissingen te nemen, inzonderheid om na te gaan of deze beleggingsbeslissingen beantwoorden aan zijn specifieke beleggingdoelstellingen en financiële capaciteiten; in geen geval mag hij zich voor beleggingsbeslissingen enkel op dit document baseren. Van tijd tot tijd, en voor zover toegestaan door de toepasselijke wetgeving, mogen GDF SUEZ Trading en/of de ondernemingen die ermee verbonden zijn binnen de Groep GDF SUEZ optreden op basis van het document of gebruik maken van de erin vervatte informatie, voorafgaand aan of onmiddellijk na de verspreiding ervan. Van tijd tot tijd mogen zij de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa aanhouden, erin handelen, profijt trekken van de handel erin of optreden als marktmakers, adviseurs of makelaars met betrekking tot deze producten. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), gelieerde ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs mogen van tijd tot tijd een positie innemen in de in dit document vermelde beleggingen of eraan gerelateerde beleggingen, of deze aanhouden. Belangrijk: De omstandigheden waarin dit document is opgesteld zijn dusdanig, dat het niet mag worden beschouwd als onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied zoals bedoeld in de MiFID-richtlijn. Dit document dient te worden beschouwd als marketingcommunicatie voor de doeleinden van MiFID. Het is niet opgesteld in overeenstemming met de regelgevende bepalingen ter bevordering van het onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied en voor GDF SUEZ Trading gelden geen verbodsmaatregelen voor het handelen in de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa voorafgaand aan de verspreiding van deze marketingcommunicatie. Redenen hiervoor zijn ondermeer dat de rapporterings- of vergoedingsstructuren of de fysieke locatie van de auteur van dit document of het feit dat de auteur kan deelnemen aan klantrelaties mogelijk niet voldoen aan de vastgestelde wettelijke eisen ter bevordering van het onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Verklaring der analisten: Dit document is opgesteld door de economen van GDF SUEZ Trading. Iedere auteur van dit document verklaart hierbij dat de erin tot uitdrukking gebrachte inzichten een getrouwe weergave zijn van zijn of haar persoonlijke inzichten inzake de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa en niet van de inzichten van GDF SUEZ Trading of andere medewerkers van GDF SUEZ Trading. Verrichting van bedrijfsactiviteiten: GDF SUEZ Trading is niet gerechtigd om bedrijfsactiviteiten, met inbegrip van de verspreiding van dit document, te verrichten in alle rechtsgebieden. Sommige producten en diensten zijn mogelijk niet beschikbaar in alle jurisdicties of voor alle klanten. Derhalve dient de ontvanger van dit document advies in te winnen over het al dan niet voldoen aan de toepasselijke wet- en regelgeving van door hem voorgenomen beleggingen, voordat hij een beleggingsbeslissing neemt. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), gelieerde ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon zijn aansprakelijk met betrekking tot de verspreiding, het bezit en de verstrekking van dit document of de erin vervatte informatie in welke jurisdictie dan ook. Auteursrechten: Alle marktgegevens, namen en bronnen die zijn opgenomen of worden vermeld in dit document kunnen de exclusieve eigendom zijn van de erkende uitgever, vermeld als bron van de gegevens, en kunnen derhalve beschermd zijn door internationale of Franse auteursrechtwetten. Het is uw verantwoordelijkheid om deze regels na te leven.