Tapscott: dit is geen recessie

$A´SZEKER

%ENECHTESPECIALISTVERZET OOKBERGENWERKVOORZIJN TEAMGENOTEN

SPECIALISTINSPECIALISTEN 3 0

j u n i

2 0 0 9

•

n u m m e r

1 2 / 1 3

•

j a a r g a n g

3

•

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

Tapscott: ‘dit is geen recessie’

IN HET NIEUWS

SURFNET NOG SNELLER De gelijknamige stichting krijgt een subsidie van 32 miljoen euro om Surfnet nog sneller te maken. Het huidige optische netwerk is al een van de meest geavanceerde netwerken ter wereld. Straks zijn gigabitsnelheden op maat en kostenefficient aan te bieden. p. 4

MANAGEMENT

RUIK IK MENSENVLEES? Een goede informatiepositie is cruciaal om te kunnen concurreren. Maar hoe beheer je informatie en kennis? Dat is de wereld van het Enterprise information Management. Daarbij wordt vaak het allerbelangrijkste buiten beschouwing gelaten: menselijke interactie. p. 10

TECHNOLOGIE

BIJSPIJKEREN VOOR EEN PRIKKIE Een op de wensen van een organisatie toegesneden softwarepakket voor elektronisch leren ligt niet op de plank. Dat ondervond de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Ondanks de nadelen koos men ervoor Sharepoint aan te vullen met maatwerk. Een case-story. p. 20

Volgens internetvisionair Don Tapscott is de huidige crisis meer dan een tijdelijke recessie. De crisis markeert volgens hem het einde van een economisch tijdperk gedomineerd door grote multionationale ondernemingen. Het nieuwe model is de netwerksamenleving; de nieuwe computer is het internet.

“I

n de 20ste eeuw waren ondernemingen op zichzelf staande eilanden in de economie. Outsourcing startte een proces van ontvlechting.De volgende stap is dat kleine eenheden nieuwe verbanden gaan vormen, waarin waarde wordt gecreeerd.” Aldus Don Tapscott, ondernemer, adviseur, hoogleraar en auteur van bestsellers als Wikinomics en Growing up Digital. Zijn nieuwe boek heeft de ambitieuze werktitel ‘Rebuilding the World’. ITmanagers raadt hij daarin aan de IT te migreren

naar het internet: “Dat is het nieuwe en wereldwijde computerplatform”. Hij wijst op het gevaar van de nieuwe generatiekloof: “Voor het eerst in de geschiedenis beschikken jonge mensen over betere vaardigheden en over betere instrumenten voor het werk dan ouderen.” Wiki’s, blogs en sociale netwerken worden het hart van het nieuwe operating system voor de business. Tapscott trad op bij het jaarcongres van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie. IT Executive sprak met hem. p. 19

MENS & WERK

DETACHEERDERS NA DE CRISIS Niet elk detacheerder heeft het moeilijk. Bovendien gebruikt men de luwte om te sleutelen aan verdere professionalisering. De meeste bureaus zien een goede toekomst voor zich. Want met hun flexkrachten hebben zij de sleutel in handen van de it-arbeidsmarkt. p. 27

B+P =100% 10138736

Projecten slagen 100%, zoals het hoort

Ga op zeker, ga voor B+P www.benp.nl

001_IT1213_CVR.indd 1

23-06-2009 14:11:48

25 jaar LaserJet, fikse korting op diverse HP LaserJet modellen! *Ê>ÃiÀiÌÊLiÃÌ>>ÌÊÓxʍ>>À°Ê >>Àœ“Ê∍˜Ê`ˆÛiÀÃiÊ*Ê>ÃiÀiÌʓœ`ii˜Ê˜ÕÊ ÜiÊ…iiÊÃV…iÀ«Ê}i«ÀˆÃ`°Ê ˆÛœœÀLii`Ê`iÊ}i…iiÊ*{äääÊÃiÀˆiÊÜ>>Àœ˜`iÀÊ`iÊ *{ä£{ Êi˜Ê`iÊ*Ê>ÃiÀiÌÊÓÇÓÇ Ê*ÊÜ>>Àœ«ÊÕÊwʎÃiʎœÀ̈˜}ʎÀˆ}Ì°Ê Als dat niet een lekker begin van de zomer is?

, 5 3 A1 aserjet l aar 25 j

g* n i t r ko

Van %nә]‡Êvoor:

A499,excl. BTW

*Ê
- , /Ê *{ä£{ Ê*, / , Bestelnr: CB507A

A470,excl. BTW

*Ê
- , /Ê ÓÇÓÇ Ê* Bestelnr: CB532A

UÊ{ÎÊ«>}ˆ˜>½ÃÊ«iÀʓˆ˜ÕÕÌ UÊ ˆ˜˜i˜Ên]xÊÃiVœ˜`iÊ`iÊiiÀÃÌiÊ«>}ˆ˜>ʎ>>À UÊ1ˆÌLÀiˆ`L>>ÀÊ̜ÌÊÜiÊÎÈääÊÛiÊ«>«ˆiÀˆ˜ÛœiÀ

UÊœ«ˆlÀi˜]ÊÃV>˜˜i˜]Êv>Ýi˜Êi˜Ê«Àˆ˜Ìi˜ UÊÓÈÊ«>}ˆ˜>½ÃÊ«iÀʓˆ˜ÕÕÌ UÊ iÌÜiÀŽŽ>>À

Accessoires UÊ*Ê>ÃiÀiÌÊ«>«ˆiÀˆ˜ÛœiÀɏ>`iÊۜœÀÊxääÊÛiÊ­ x£n
® UÊ*Ê>ÃiÀiÌÊâÜ>ÀÌiÊ«Àˆ˜ÌV>ÀÌÀˆ`}iÊ£ä°äääÊÛiÊ­

ÎÈ{
® UÊ*Ê >ÀiÊ*>VŽ]ÊÎʍ>>Àʜ˜ÃˆÌiʜ«Êۜ}i˜`iÊÜiÀŽ`>}Ê­1xÓÎ ®

Accessoires UÊ*Ê>ÃiÀiÌÊâÜ>ÀÌiÊ«Àˆ˜ÌV>ÀÌÀˆ`}iÊÎäääÊÛiÊ­+ÇxxÎ
® UÊ*Ê>ÃiÀiÌÊâÜ>ÀÌiÊ«Àˆ˜ÌV>ÀÌÀˆ`}iÊÇäääÊÛiÊ­+ÇxxÎ8® UÊ*Ê >ÀiÊ*>VŽ]ÊÎʍ>>ÀÊiÝV…>˜}iÊ}>À>˜ÌˆiÊ­x{Ç£ ®

Kijk voor deze en meer aanbiedingen op www.rijnmond-supplies.nl

Ambachtweg 10 Ón{£Ê<ÊÊœœÀ`ÀiV…Ì /i°\Ê­ä£nÓ®Êx{Ê£{Êää [email protected]

©2009 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Alle rechten voorbehouden. Producten zijn afhankelijk van beschikbaarheid. Prijzen gelden alleen voor de beschreven specificaties, zijn verkoopadviesprijzen, zijn correct op het moment van publicatie, veranderen geregeld en kunnen zonder vooraankondiging worden gewijzigd. Prijs-, druk- en zetfouten voorbehouden. Het is mogelijk dat de gefotografeerde producten niet overeen komen met de omschrijving. Alle rechten voorbehouden. Deze actie loopt van 13 mei t/m 31 juli 2009 en geldt zolang de voorraad strekt. OP=OP. Alle getoonde prijzen zijn excl. BTW. *Korting is te claimen door de eindgebruiker op www.hp.nl/25jaar

000_IT1213_ADV.indd 2

23-06-2009 14:04:16

Een goede zomer!

NIEUWS

Volgens sommige commentatoren wordt dit de laatste onbezorgde zomer voor Nederland. We nemen het er nog even van, want dit najaar zullen de effecten van de crisis in alle hevigheid voelbaar worden: massa-ontslagen in diverse sectoren en schoolverlaters die niet aan de bak komen. De it-sector lijkt minder getroffen te worden, maar ook het nieuws uit onze sector wordt gedomineerd door crisisverschijnselen. We nemen even een willekeurige greep uit het actuele nieuws: consolidaties zoals it-dienstverlener Devoteam uit Diemen die Antares overneemt en Ymor uit Nieuwegein die branchegenoot Clientsoft opslokt. Wat verder opvalt zijn dienstverleners die onder een grote hoeveelheid bankzitters zuchten en detacheerders die zich op hun toekomst beraden. Ook bij bedrijven die in goede doen zijn zie je in de kleinere details de crisis terug. Zo houdt Apple, die tot nu toe altijd bij de komst van een nieuw model het oude model schrapte, het bestaande model van de iPhone in het assortiment. Verder gaan de prijzen van zijn - nog altijd peperdure - laptops omlaag. Blijkbaar voorziet Apple dat de consumentenbestedingen de komende maanden een flinke knauw zullen krijgen. En natuurlijk worden it-budgetten gekort. Dat effect van de crisis is wellicht het nieuws dat het dichtste bij u staat. Maar een verregaande consolidatie van de it-aanbieders kan ook voor u als afnemer flinke gevolgen hebben. Wat gaat bijvoorbeeld de overname van Sun door Oracle voor u betekenen? Hogere tarieven? Dat zal wellicht het ministerie van LNV zich afvragen nu die net besloten heeft op grote schaal met thin clients van Sun aan de slag te gaan. Of wat te denken van je Nortel netwerkswitches nu dat concern op het punt van instorten staat. Een uitstekende moment om afleiding te zoeken aan het strand of in de bergen. Laat die onbekommerde zomer maar komen. Wij gaan er in ieder geval een tijdje tussen uit. Het volgende nummer verschijnt begin september. Wel is er volop activiteit op de website en blijft de nieuwsbrief in een tweewekelijks ritme komen om u up-to-date te houden. Misschien een goed moment om u daarop te abonneren. Zie onze site: www.it-executive.nl

Nieuwsoverzicht Weekmakers De stelling Wannahave

MANAGEMENT 10 12 13 15 17 19

Informatiemanagement blijft een bewegend doel Elevator pitch: aXtion zet IT in voor maatschappelijk doel Column Charles Groenhuijsen Management Kort Column Ron Tolido Interview Tapscott: ‘Dit is geen recessie’

TECHNOLOGIE 20 20

FORUM 25 25

Tenders RDW voert digitale leeromgeving in

Lezersreacties Agenda

MENS & WERK 27 27 28 29

Nieuws arbeidsmarkt Banencarrousel Portret van een it-manager Column René Diekstra

SITE KICK 30 30

Blogs van de week Cartoon

ADVERTEERDERSINDEX 01 03 02 01 14 22 16 26 04 01 01 32 18,24,31 08 06 21

Fred van der Molen Hoofdredacteur Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur

003_IT1213_RED-INH.indd 3

4-9 5 7 9

A2 Networks Afas Arvato B+P Bariton Cordys Gartner Holland House IT-Staffing Jenrick PQR SAS SLTN Unit 4 Agresso Xlence Xs4all

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

3

23-06-2009 14:44:50

SYSTEEMBEHEERDERS | SOFT WARE-ENGINEERS PROGRAMMAMANAGERS

Nieuwe infrastructuur Surfnet

...toevallig weten wij dat hij een top IT’er is U wist het waarschijnlijk niet. Maar deze hobbykok is een ervaren software-engineer. Een top IT’er die als freelancer voor ambitieuze opdrachtgevers werkt. Dat wij dat bij IT Staffing wél weten, is niet helemaal toevallig.

Enorm netwerk van opdrachtgevers

De afgelopen 20 jaar hebben we als IT-detacheerder een enorm netwerk van IT’ers opgebouwd. De beste software-engineers, consultants, systeembeheerders, helpdeskmedewerkers, netwerkbeheerders, projectmanagers en informatieanalisten. We weten welke technische skills ze hebben, maar ook welke persoonlijke eigenschappen ze erop nahouden.

Doe waar je goed in bent

Overigens: op dezelfde manier werken we ook samen met u als opdrachtgever. We willen meer van u weten dan alleen een rijtje functie-eisen. Hoe beter we u kennen, hoe sneller en effectiever wij een top IT’er kunnen inzetten op flexibele basis. Niet voor niets werken honderden opdrachtgevers zoals u met ons samen.

Tijd voor een kennismaking

Benut ons enorme netwerk van IT’ers! Wij maken het u gemakkelijk om over flexibele IT-expertise te beschikken. Daarbij hanteren we eerlijke tarieven richting opdrachtgevers en IT’ers. t
8FSWJOH
FO
TFMFDUJF
WBO
HFTDIJLUF
GSFFMBODFST t
$POUSBDUIBOEMJOH t
1BZSPMMJOH Als u zich blijft richten op uw kansen, zorgen wij voor de IT’ers die ze waarmaken. Good thinking!

Plaats een aanvraag op www.it-staffing.nl of bel voor een afspraak 030 600 1100

it-staffing.nl

004_009_IT1213_NWS.indd 4

Stichting Surf krijgt een subsidie van 32 miljoen euro voor de bouw van een nieuwe versie van het onderzoeksnetwerk Surfnet. De subsie komt uit het Fonds Economische Structuurversterking (FES), een programma dat geld uit de aardgasbaten verdeelt. In de nieuwe versie van het netwerk wordt de optische netwerktechnologie, waarop de bestaande versie van Surfnet gebaseerd is, verder uitgebouwd. Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstellingen beschikken nu al over netwerkverbindingen met gigabit snelheden door de combinatie van glasvezel en geavanceerde switching-technologie. In de nieuwe versie van Surftnet wordt het mogelijk om deze hoge bandbreedte op tijd, op maat en kostenefficiënt te gebruiken. Verder moeten straks wetenschappers en applicaties zonder tussenkomst van een beheerder hoge capaciteitsverbindingen kunnen opzetten. De stichting Surf bouwt het netwerk als onderdeel van GigaPort3, een programma dat bedrijfsleven en onderzoeksinstellingen bijeen brengt voor grensverleggend onderzoek rond netwerken en online-dienstverlening. Surfnet staat te boek als een van de meest geavanceerde netwerken ter wereld.

•

‘Bedrijven korten budgetten’ Volgens marktonderzoeker Gartner hebben bijna de helft van alle bedrijven in het eerste kwartaal van dit jaar hun budgetten naar beneden bijgesteld.

D

at blijkt uit een enquête die Gartner hield onder negenhonderd cio’s over de hele wereld. Zo’n 42 procent daarvan zei dat de budgetten van de it-afdeling krapper waren dan eind vorig jaar. De uitgaven liggen in 2009 volgens Gartner rond het niveau van 2007; dit jaar dalen de budgetten met een totaal van 4,7 procent. Het bleek lastig om budgetten te bepalen; zo’n 46 procent van de cio’s zei dat de it-budgetten van 2009 in het eerste kwartaal werden veranderd sinds ze waren vastgesteld. En meer dan 90 procent van de bedrijven die hun budget aanpasten, verkleinden het met gemiddeld 7 procent. Maar 4 procent van de bedrijven verhoogde het budget, en die bedrijven bevonden zich voornamelijk in de gezondheidszorg. De grootste dalingen in de it-budgetten trof Gartner aan in de dienstensector, telecommunicatie en techniek; 10 procent minder was geen uitzondering. De meeste cio’s verwachten dat de economie begin volgend jaar weer aantrekt.

•

23-06-2009 14:45:47

‘Het moet anders!’ De gebruikelijke methoden voor softwareontwikkeling, en de processen voor de levering van andere it-diensten moeten op de schop, vindt Frank Langeveld, voorzitter van het Agile Consortium Benelux. Alleen door een constante dialoog tussen business en IT zijn software en it-diensten goed te krijgen.

H

et Agile Consortium Benelux (ACB) is twee jaar geleden voortgekomen uit het Dsdm Consortium Benelux. Agile betreft een systeemontwikkelmethode die breekt met de meer traditionele programmeermethoden, door bij het bouwen aan systemen zo snel mogelijk een werkend systeem op te leveren en tijdens het programmeren al feedback van gebruikers te vragen. Het ACB wil zijn werkterrein verbreden van een programmeermethode tot een manier om de IT binnen organisaties integraal te besturen. “Als je naar de onderliggende principes van het Agile-programmeren kijkt, waaronder een methode als Scrum valt, dan zie je dat niet het systeem, maar het organisatiedoel dat met dat systeem ondersteund moet worden centraal staat,” verklaarde Langeveld op 18 juni op het congres van het ACB in Hoofddorp. “Het proces is zo ingericht dat aanbieder en afnemer voortdurend samenwerken om dit doel te realiseren. Het maakt de informatievoorziening een stuk wendbaarder en efficiënter,” meende hij. Langeveld onderschreef dat de Agile-softwareontwikkeling in Nederland nog niet bepaald is doorgebroken. “Formele processen met de it-afdeling aan de ene kant en de bussiness aan de andere kant van het spectrum is gebruikelijker. Nederland hecht inderdaad aan formele processen. Toch heeft Gartner-analist David Norton op een recente bijeenkomst van Xebia gesteld dat de Agile-methodiek in Nederland het juist goed doet. Het haalt je uit je vaste denkpatroon en het boeken van snelle resultaten staat voorop.” Om zijn filosofie verder uit te dragen, heeft het ACB in juni de International Association of Business Agility opgericht. Verder wil het kennisnetwerk de Agile-methode in de Benelux verder professionaliseren door internationale certificering van opleidingen.

•

Capgemini in Roemenië

It-dienstverlener Capgemini verwacht een stevige groei van de vraag naar outsourcing-diensten. Het bedrijf opent een nieuw technologiecentrum in Iasi, een studentenstad in Roemenië.

H

et technologiecentrum in Roemenië biedt eerstelijns helpdeskondersteuning en diensten gericht op de continuïteit van de bedrijfsvoering van Capgemini’s outsourcing-klanten. Iasi is een van de grootste universiteitssteden van Roemenië, en volgens Capgemini een bron van getalenteerde en ervaren medewerkers, met name door de uitstekende taalvaardigheid van de afgestudeerden. Het nieuwe Roemeense centrum wordt ontwikkeld naar het voorbeeld van Capgemini’s ‘nearshore-centra’ in Krakau en Katowice (Polen), waar Capgemini al meer dan drieduizend werknemers heeft.

•

004_009_IT1213_NWS.indd 5

MAAKT DE NEELIE ZICH OVER DRIE JAAR NOG DRUK OVER MICROSOFT? ….dat is zeer de vraag. En dat niet alleen omdat Neelie Kroes dan de Europese anti-kartelpolitie niet meer aanvoert, maar omdat het Microsoft-tijdperk ten einde loopt. Voelt u het ook? Begrijp me goed. De dominantie van Windows blijft en Microsoft blijft een softwaregrootmacht, maar het bedrijf deelt niet meer de lakens uit. Dat komt door drie ontwikkelingen. Allereerst de heilzame werking van de ingrepen van Amerikaanse en Europese toezichthouders het afgelopen decennium. Die hebben Microsoft gedwongen tot eerlijker handelspraktijken, waardoor concurrenten kansen kregen. Ten tweede de aanstaande doorbraak van open standaarden voor Office-applicaties. De effecten daarvan zullen de komende jaren steeds zichtbaarder worden. De min of meer gedwongen winkelnering bij Microsoft komt daardoor ten einde. De belangrijkste ontwikkeling is echter de verschuiving van de applicatieontwikkeling naar internet. Microsoft domineerde het pc-tijdperk, maar het nieuwe computerplatform is het internet. Steeds meer toepassingen verdwijnen in de internetwolk, terwijl Microsoft gedoemd lijkt - vanwege zijn huidige omzet in de pc-business - achter die ontwikkelingen aan te blijven hobbelen. Kijk bijvoorbeeld eens naar een demonstratie van het experimentele communicatieproduct Google Wave, van de makers van Google Maps. Dat maakt twee dingen duidelijk: er dient zich een geheel nieuw type applicatie – de mashup in ultima forma – aan. En ten tweede: via de browser kun je inmiddels bijna net zulke geavanceerde gebruikersinterfaces aanbieden als via een pc-besturingssysteem. Er is nog een kleine add-on nodig om drag-and-drop mogelijk te maken, maar het is een kwestie van tijd voordat die Google-uitbreiding in een nieuwe browserstandaard wordt opgenomen. Tip voor alle Microsoft-haters: ga een andere vijand zoeken. SPEEDDATE VOOR OUTSOURCERS? …waarom niet; die ellenlange onderhandelingen voorkomen de problemen ook niet. Wie wil uitbesteden moet een leverancier selecteren en de opdracht preciseren. Dikke pakken specificaties. Een openbare aanbesteding is tijdrovend, duur en vertragend. Maar nu is er ‘speed sourcing’. Daarbij wordt een beperkt aantal leveranciers op een aantal basiscriteria geselecteerd. Met één van hen wordt een principeakkoord afgesloten en de samenwerking start direct. Allerlei uitwerkingskwesties worden gaandeweg opgepakt en in afspraken gegoten. Klinkt mooi hé. Misschien zelfs te mooi. Zo’n aanpak zal dan ook lang niet altijd werken. Maar het is een weg als je al ervaring hebt met een leverancier, er wederzijds vertrouwen bestaat en het traject niet te complex is. WINDOWS ZONDER BROWSER NIET DE BEDOELING? …ach gut. Om van het gezeur van de Europese anti-kartelwaakhonden af te zijn, heeft Microsoft besloten in Europa Internet Explorer volledig weg te laten uit Windows 7. Dat was niet de bedoeling van de Europese regelgevers. Die wilden dat Microsoft diverse browsers zou meeleveren opdat gebruikers zelf konden kiezen. Maar Ballmer toverde deze konijn uit de hoed. Een originele vondst. We stellen vast dat het dus met die complexe integratie tussen Explorer en Windows (eerder als argument gebruikt om Explorer mee te leveren) wel meevalt. Deze uitkomst is minder onhandig voor gebruikers dan het lijkt. Grote bedrijven kunnen zonder problemen een browser naar keuze uitrollen en kleine bedrijven en consumenten kopen in 95 procent van de gevallen een nieuw besturingssysteem als ze een nieuwe computer kopen. Daar zal de pc-fabrikant een browser bij stoppen. En voor die overige 5 procent Microsoft levert ongetwijfeld een handig programmaatje mee om via een internetconnectie Explorer te kunnen downloaden. Fred van der Molen nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

5

23-06-2009 14:46:40

ONTMANTELING NORTEL De in problemen geraakte Canadese telecomfabrikant Nortel verkoopt vrijwel al zijn draadloze activiteiten aan Nokia Siemens Networks, die daardoor zijn positie in de VS sterkt verbetert. Nokia Siemens betaalt 650 miljoen dollar voor de activiteiten en neemt minstens 2500 medewerkers van Nortel over. Nortel, dat begin dit jaar faillissementsbescherming aanvroeg, gaat ook andere activiteiten verkopen. Het dient een verzoek in om zijn aandelen van de beurs in Toronto te halen. De uitverkoop begint steeds meer te lijken op een liquidatie van Nortel, eens de grote trots van de Canadese telecomindustrie.

SERVERS METEN Standard Performance Evaluation Corp. (Spec), een samenwerkingsverband van it-bedrijven, heeft een nieuwe generatie meetsoftware voor servers uitgebracht. Voorheen werden alleen de prestaties van servers gemeten, maar ‘SPECweb2009’ betrekt er ook het energieverbruik bij. Momenteel kan de software nog geen bladeserversystemen meten. Die software is wel onderweg, en wordt over zes maanden verwacht.

004_009_IT1213_NWS.indd 6

Werkplek LNV naar Capgemini IT-dienstverlener Capgemini gaat de komende vijf jaar het werkplekbeheer verzorgen van het Ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De 9000 werkplekken bij het ministerie en de uitvoerende diensten worden grotendeels ingevuld met energiezuinige thin clients van Sun.

C

apgemini neemt naast het beheer van de werkplekken zelf ook het onderhoud op zich van de centrale netwerk- en serverinfrastructuur voor de kantoorautomatisering, de opslag van de data en alle decentrale print services. Ook krijgt de dienstverlener het beheer over de vaste telefonie in handen en neemt het de regie over de mobiele telefonie. Kern van Capgemini’s aanbod is een zogenaamde virtuele desktop die in het rekencentrum van Capgemini draait en overal en altijd opgeroepen en gebruikt kan worden. Als deze oplossing op bepaalde

plekken niet voldoet, dan komen er traditionele desktops en laptops. Het ministerie heeft voor deze oplossing gekozen om flexibeler te zijn. Een andere overweging is duurzaamheid. Op het overgrote deel van de werkplekken komt een Sun Ray ultra thin client te staan die met 4 Watt energie toe kan. Deze oplossing kreeg in 2008 het HIER-duurzaamheidscertificaat van het Nederlandse Klimaatbureau, uit handen van minister Cramer van VROM. Open source software krijgt vanaf het begin al een plaats in de geboden oplossing en kan later eventueel uitgebreid worden. Er komt eerst een kleinschalige proef met de nieuwe werkplek bij de Plantenziektekundige Dienst om te kijken of het voldoet en om de kinderziektes eruit te halen. Daarna volgt een grootschalige uitrol. Het ministerie zegt ook voor Capgemini gekozen te hebben vanwege de arbeidsvoorwaarden. De dienstverlener heeft toegezegd het ABP-pensioen van de ruim vijftig ambtenaren die overkomen van de Dienst ICT Uitvoering (Dictu) voort te zetten. Ook wat betreft andere arbeidsvoorwaarden had Capgemini een beter aanbod dan zijn concurrenten. Met de overeenkomst is meer dan 50 miljoen euro gemoeid.

•

23-06-2009 15:00:41

DE STELLING

Uit de steigers N

u het merendeel van de Nederlandse gemeenten werkt aan een invoeringstraject voor een gestandaardiseerde informatievoorziening, zou het werk voor de projectorganisatie Egem er grotendeels opzitten. Het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (King) neemt in ieder geval een groot gedeelte van de werkzaamheden van Egem over, zo is besloten tijdens de algemene ledenvergadering van de Vereniging van

Nederlandse Gemeenten. Binnen anderhalf jaar hebben naar verwachting ruim vierhonderd gemeenten een realisatieplan afgerond om met behulp van IT hun dienstverlening en bedrijfsvoering te verbeteren. Stichting King gaat helpen met de implementatie, en zorgdragen voor de verdere ontwikkeling van de zogenaamde Gemma-architectuur en de aansluiting van gemeenten op centrale basisvoorzieningen.

•

Firefox per bedrijf aanpasbaar Mozilla werkt momenteel aan het ‘Build Your Own Browser’ programma, waarmee organisaties Firefox kunnen aanpassen, zodat ze hun medewerkers een ‘eigen’ versie kunnen geven.

D

it programma moet in de vorm van een webapplicatie beschikbaar komen vlak na het verschijnen van Firefox 3.5. Bedrijven kunnen dan bijvoorbeeld ‘bookmarks’ aan de standaard Firefox toe-

voegen, bijvoorbeeld naar bepaalde websites of naar een intranet, maar kunnen ook een skin aanbrengen, met een eigen logo er in. De aangepaste browser kan dan samen met een installatieprogramma wor-

den gedownload. Met dat programma wordt het mogelijk om de aangepaste browser in het hele bedrijf te installeren. Volgens een analist is dit een aardig begin om meer terrein te winnen binnen bedrijven, maar zou Mozilla ook de mogelijkheid moeten toevoegen om de Firefox, eenmaal geïnstalleerd, beter te kunnen beheren.

•

Malafide IT-ers Vorig jaar onthulde het Trust, Security & Passwords-onderzoek van Cyber-Ark dat eenderde van alle it-ers hun administratorrechten misbruikte om op netwerken rond te neuzen. Nu, een jaar later, is het onderzoek opnieuw uitgevoerd. De situatie is er bepaald niet beter op geworden.

O

pnieuw geeft 35 procent van de ondervraagde it-ers toe dat zij hun rechten gebruiken om bedrijfsmatige gegevens te benaderen, zonder dat ze daartoe geautoriseerd zijn. En dat ondanks het toegenomen aantal inbraken in bedrijfssystemen en de toegenomen media-aandacht voor het onderwerp. Tot de opmerkelijkste resultaten behoorden de antwoorden op de vraag ‘wat zou je meenemen’, wanneer de ondervraagden zouden worden ontslagen. Ten opzichte van vorig jaar antwoordde nu zes keer meer mensen dat ze financiële gegevens of fusie- en overname-

004_009_IT1213_NWS.indd 7

plannen zouden meenemen. Vier keer zoveel mensen gaf aan wachtwoorden van de ceo mee te nemen en r&d-plannen. Zo’n 71 procent van de respondenten zegt dat mensen met uitgebreide rechten (deels) in de gaten worden gehouden, en van hen zegt 91 procent daar geen problemen mee te hebben. Desondanks blijkt 74 procent van de ondervraagden in staat om de maatregelen te omzeilen die zijn genomen om toegang tot interne informatie te beperken. De onderzoekers ondervroegen meer dan 400 it-professionals in de VS en het Verenigd Koninkrijk, voornamelijk van grote ondernemingen.

Kostprijs D

oor het leveringsproces op te delen in alle afzonderlijke handelingen, kun je uitrekenen wat de kostprijs van een dienst of product is. Deze kennis geeft inzicht welke activiteiten weinig waarde toevoegen en relatief veel moeite kosten, welke gebeurtenissen om welke reden de kosten opjagen en in de wijze waarop je hier meer sturing in kunt aanbrengen. Het besturen van diensten en producten op basis van de kostprijs van de verschillende onderdelen van dit leveringsproces heet ‘activity based management’. Zo deed de Dexia-bank onderzoek naar de kostprijs van een overboeking met informatie op papier en in digitale vorm. De kosten van een overboeking waren met 20 procent te verlagen door deze informatie eerst op een gespecialiseerde afdeling in te scannen en bij het verwerken van de transactie via het computersysteem in digitale vorm aan te bieden. Dit activity based management kun je loslaten op alle processen in de organisatie, dus ook op de diensten die de it-afdeling de rest van de organisatie levert. Een gedetailleerde kostprijsberekening van de itdiensten stelt je in staat om bottlenecks in de levering en dure en inefficiënte handelingen aan te pakken. Om die reden is het de basis van een efficiëntere besturing van de it-afdeling. Het geeft een instrument om de directie te laten zien wat IT precies kost. Of niet? Wat vinden Nederlandse it-managers van deze stelling: de kostprijs van mijn it-diensten moet ik van haver tot gort kennen. Op de website van IT Executive (www.it-executive.nl) vindt een meerderheid (64 procent) dat zo’n gedetailleerde kostprijsberekening voor it-diensten niet interessant is. Laat ons ook weten of u het wel of niet een interessante methode vindt voor it-diensten.

•

De kostprijs van mijn it-diensten moet ik van haver tot gort kennen

36%

64%

Eens

Oneens Stem mee op www.it-executive.nl

• nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

7

23-06-2009 14:47:18

Is uw ERP-software ook zo star dat u niet vooruit kunt kijken? “ERP-software up-to-date houden en aanpassen aan veranderende eisen is moeilijk, duur en tijdrovend. Het is vaak eenvoudiger om dan maar ingrijpende veranderingen door te voeren in de bedrijfsprocessen en procedures.”

Herkent u dit?

U bent niet de enige. Toch steken veel organisaties hun kop in het zand en willen ze hun ERP-leverancier graag geloven als hij spreekt van flexibiliteit. Maar het gaat hierbij uitsluitend om de pre-implementatiefase. De belangrijkste vraag die u uw ERP-leverancier zou moeten stellen is : hoe snel en kosteneffectief zijn aanpassingen in het systeem door te voeren ná implementatie? Deze vraag staat wel centraal bij de Unit 4 Agresso. Post Implementation Agility is kenmerkend voor onze ERP-oplossingen. Hierdoor krijgt u blijvende flexibiliteit na de implementatie zodat u kunt inspringen op de continu veranderende omgeving.

www.unit4agresso.nl/erp

Adv_WenD_210x297.indd 1 000_IT1213_ADV.indd 8

19-06-2009 16:18:47 23-06-2009 14:04:46

Nieuwe iPhone A

Nokia E75

pple deed tijdens de recente WorldWide Developers Conference (Wwdc) diverse aankondigingen. De nieuwe 15 inch MacBook Prolaptop bevat betere accu’s die per keer opladen langer meegaan en volgens Apple duizend keer kunnen worden opgeladen. De dunne MacBook Air is honderden euro’s goedkoper geworden en kreeg bovendien een iets snellere 2,13 GHz Core 2 Duo processor. De meeste aandacht ging uit naar de nieuwe iPhone 3G S. Het toestel bevat tal van verbeteringen. Zo kun je nu een video opnemen en kantelt het virtuele toetsenbord mee als je de iPhone neerlegt voor het tikken van een berichtje. Het aantal megapixels steeg van 2 naar 3. Eind juni is dit nieuwe model van de iPhone ook leverbaar in Nederland wederom bij T-Mobile.

•

‘Exchange overbodig’ Google sleutelt driftig verder aan Google Apps in een poging marktaandeel af te snoepen van Microsoft Office.

H

et bedrijf heeft software ontwikkeld waarmee gebruikers de vertrouwde mail-client Outlook kunnen blijven gebruiken, terwijl op de server Exchange vervangen is door de Gmail-dienst. Google denkt met ‘Google Apps Sync for Outlook’ bedrijven te kunnen helpen bij het besparen van kosten, zonder dat de gebruiker daar iets van hoeft te merken. Maar aan Google Apps Sync for Outlook zitten nog wel wat haken en ogen. Zo worden alleen e-mail, contactpersonen en de agenda gesynchroniseerd, maar niet taken of notities. En ook aanpassingen aan de ‘back-end’, zoals filters, templates, of workflow-applicaties zijn lastiger te realiseren. De ondersteuning van de Outlook-client is een nieuwe stap om mogelijke bezwaren tegen Apps te ondervangen. In de afgelopen maanden zorgde Google ervoor dat er ondersteuning kwam van Active Directory en van de BlackBerry. Apps ondersteunde de bestandsformaten van Office 2007 en er kwamen ‘Scripts’ om handelingen binnen Apps te kunnen automatiseren net als bij macro’s.

•

Werkstation met virtualisatie

S

peciaal voor zware gebruikers, bijvoorbeeld in de olie- en gasindustrie, in productieomgevingen of in creatieve beroepen, brengt HP een werkstation op de markt met ingebouwde virtualisatiesoftware. De Parallels virtualisatiesoftware (Parallels Workstation 4.0 Extreme) op dit HP Z800-werkstation moet voorkomen dat gebruikers die meer besturingssystemen willen gebruiken, voor ieder besturingssysteem een aparte machine nodig hebben. Op de HP Z800 kunnen dus meerdere besturingssystemen tegelijk worden gestart. Omdat de virtualisatiesoftware gebruik maakt van Intels VTD (Virtualisation Technology for Directed I/O) en technieken als ‘adaptive hypervisor’, levert het werkstation ‘near-native’ prestaties; alsof er geen sprake van virtualisatie zou zijn, aldus HP.

•

004_009_IT1213_NWS.indd 9

Tegenvallend topmodel De serie Communicators van Nokia is al sinds 1996 een begrip. Het was een trendsetter voor de categorie pda-telefoons - de mobieltjes die we nu ‘smartphones’ noemen. Na twee jaar trouwe dienst wordt nu het laatste model, de E90, afgevoerd. De vervanger, de E75, is een duidelijke stijlbreuk. Zo heeft de E75 geen klapscherm meer (zoals een laptop); het is een slider geworden met een qwerty-toetsenbord. Wat ontwerp betreft is het toestel een stap voorwaarts, maar wat functionaliteit en bruikbaarheid betreft valt de E75 bitter tegen. Vooral de derde generatie van het besturingssysteem Symbian Series 60 en de gebruikersinterface zijn hier debet aan. Het voert hier te ver om uit te wijden over alle verschillen met de E90, maar lang niet alle wijzigingen zijn een verbetering. Teleurstellend is de nieuwe mailapplicatie die in de E90 nog zo prachtig met sms was geïntegreerd. Hierdoor waren alle berichten geordend in één map en kon je horizontaal scrollen tussen de diverse accounts. Bovendien is tekstinvoer echt een ramp op de E75. Ten eerste is het qwerty-toetsenbord klein, zitten de toetsen te dicht naast elkaar en zijn ze veel te plat en glad. Veel fouten zijn het resultaat. Wat het erger maakt is dat er iemand bij Nokia heeft zitten rommelen aan de T9tekstinvoer. Die is nu beduidend minder goed dan in alle voorgaande toestellen van Nokia. Goede tekstinvoer was juist het handelsmerk van Nokia en is nu gewoon irritant geworden. Alle intelligentie is weg en de woordendatabase is schrikbarend klein. Dan het menu. Dit wijkt af van eerdere Series 60-modellen waardoor het zoeken is naar instellingen. Ook de contactendatabase is gewijzigd waardoor het lastiger is geworden om namen te vinden. Het meest irritant is ten slotte nog wel het opzetten van email-accounts. Normaal een fluitje van een cent, nu een hoop gedoe. Frappant is dat Nokia rond de reclame voor de E75 het juist heeft over het gemak waarmee een account op te zetten is. Weggegooid geld; het tegendeel is het geval. Toch nog een paar plussen. Synchroniseren met pc of laptop was en blijft via de Nokia PC Suite een eenvoudig klusje. Verder oogt het toestel prachtig al zijn sommige kleurcombinaties wellicht wat ordinair. Het toestel is solide, overleeft een behoorlijke val zonder schrammen en past in tegenstelling tot z’n voorgangers veel beter in binnen- of broekzak. De E75 kost bovendien ongeveer de helft van een E90 wat hem voor een veel grotere groep bereikbaar maakt. Wat is het daarom jammer dat er op het vlak van gebruiksgemaak zoveel is ingeleverd in vergelijking met Communicators.

Info > Nokia E75: 11,2 x 5,0/8,0 x 1,4 cm, 139 gram, prijs 469 euro incl. BTW. Zie www.nokia.nl nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

9

23-06-2009 14:47:32

management

Informatiemanagement blijft een bewegend doel

Zoeken naar de heilige graal Door Ben Kuiken

Is informatie eigenlijk wel te managen? Dat werd wellicht onbedoeld de grote vraag tijdens het eerste Enterprise Information Management Event in kasteel Woerden. Door sprekers als Ab Dijksterhuis en Foppe de Haan werden daar in elk geval grote vraagtekens bij geplaatst.

F

oppe had de opstelling al lang klaar. Hij wist precies hoe de Argentijnen speelden en hoe Jong Oranje dit team zou moeten bestrijden. Babel in de spits, Jong-a-Pin in het centrum van de verdediging en Evander Sno als bewaker van Riquelme. ‘Zo denk je dan,’ vertelt De Haan op zijn bekende ontwapenende manier in een bovenzaal van kasteel Woerden. ‘Maar ja, hoe geef je die informatie door? Hoe zorg je ervoor dat die jongens spelen zoals jij dat hebt bedacht? En dan liefst voor de wedstrijd, want tijdens de wedstrijd kun je weinig meer doen. Dat zit je alleen maar aan de kant gek te worden.’. Foppe de Haan is de slotspreker op het eerste Enterprise Information Management Event. Zijn stichting Score wordt gesponsord door de organisator van het event, it-dienstverlener VLC, en daarom is De Haan maar al te graag bereid om iets te vertellen over de manier waarop een voetbalcoach informatie probeert door te geven aan zijn spelers. Dat valt nog niet mee, zo wordt al snel duidelijk, want die jongens zijn met hele andere dingen bezig. De hele dag zijn ze in de weer met ‘die apparaatjes, die Blackberry’s of hoe die dingen ook heten.’ Ze zijn heel vluchtig, hebben een korte concentratieboog en hun interesse is vrij smal. ‘Alleen voetbal, daar weten ze alles vanaf. We doen op de vooravond van een belangrijke wedstrijd altijd een quiz, om de spanning er een beetje af te halen. En dan weten ze dus ongelooflijk veel. Wie waar speelt, welke trainer waar werkt, hoeveel doelpunten Ajax in die en die wedstrijd maakte.’

Ik mis vaak de geur van ­mensenvlees binnen EIM

Maar goed, die wedstrijd dus, tegen Argentinië. ‘Je moet ze in elk geval niet overladen met informatie. Dat deed ik vroeger, laten zien wat ik alle10

010_011_IT1213_MAN.indd 10

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

maal wel niet wist. Fout, natuurlijk, want dat staren ze je met zo’n glazige blik aan. Nee, je moet het rustig opbouwen. Wat ik doe is eerst de papieren vellen met de opstelling maar eens ophangen. In de eetzaal van het hotel waar ze dus drie keer per dag langslopen. En sommige jongens kijken daar ook echt op, terwijl anderen er niet eens naar omkijken. Prima, ieder zijn eigen voorbereiding. Dan, een dag later, neem je de verdediging apart en bespreek je de opstelling en wie wat doet. Dat doe je ook met het middenveld, met de spits en soms ook nog met de linker- en de rechterkant. Je laat ze dan ook beelden zien van de tegenstander. En zo bouw je dat langzaam op. En dan ga je trainen, dan ga je die patronen er langzaam in proberen te slijpen.’ Het mocht allemaal niet baten, deze voorbereiding. Jong Oranje werd overlopen door de snelle Argentijnen en verloor met 2-1. Tijdens de rust heeft De Haan nog geprobeerd het tij te keren, maar dan kun je volgens de coach weinig meer uitrichten. VIAGRA Informatie, het is inmiddels de heilige graal van het bedrijfsleven. Uit een onderzoek van hetzelfde VLC blijkt dat 90 procent van alle medewerkers informatie beschouwen als de belangrijkste factor om de concurrentiepositie van de onderneming te versterken. Volgens onderzoeksbureau Gartner werkt een op de twee medewerkers met informatie als productiemiddel. Er is bedrijven dus veel aan gelegen om het rendement van deze productiefactor te verhogen. En voor dat zogeheten ‘Enterprise Information Management’ daar hebben it-dienstverleners een mooi pakket aan instrumenten klaarliggen. Deze relatief jonge - hoewel? - loot aan de it-stam combineert Business Intelligence met Content Management en probeert dus zowel gestructureerde als ongestructureerde informatie te ontsluiten. serendipiteit Het grote probleem van informatie-ontsluiting is dat je van tevoren niet weet welke informatie die kenniswerker nodig heeft om zijn werk beter te kunnen doen. Zeker als je wilt dat hij creatief is,

23-06-2009 14:12:13

dus nieuwe combinaties maakt, nieuwe producten en diensten bedenkt. Dan kun je vooraf niet bedenken welke informatie hij daarvoor nodig heeft. Kennis ontstaat vaak bij toeval. Met een mooi woord heet dit serendipiteit: je bent op zoek naar iets, maar vindt iets anders dat nog veel waardevoller is. De voorbeelden van dergelijke toevalstreffers zijn talrijk: de post-it stickers, viagra en penicilline, om er een paar te noemen. De grote vraag is dan natuurlijk: is een dergelijke kennisontwikkeling wel te managen? De aanhangers van Enterprise Information Management denken (uiteraard) van wel, maar zij kregen tijdens deze middag toch vooral een lesje in bescheidenheid. Niet alleen van Foppe de Haan, maar ook van psycholoog Ab Dijksterhuis, die het publiek voorhield dat ons leven veel sterker wordt geregeerd door allerlei onbewuste processen dan wij zouden willen. En dat is maar goed ook, volgens Dijksterhuis, want ons onderbewustzijn is veel beter in het verwerken van grote hoeveelheden informatie dan ons bewustzijn. Wie bijvoorbeeld een huis wil kopen, kan daar beter even niet al te veel bewust over nadenken, maar beter ondertussen iets anders gaan doen (het bekende nachtje slapen). In een ziekenhuis ontdekten ze dat medewerkers een grotere kans hadden om een mogelijk hartfalen te ontdekken als ze op maximaal vier criteria letten. Werden het er meer, dan was de kans op een verkeerde diagnose groter. En mensen die veel verstand hebben van voetbal en op basis van argumenten de uitslagen van wedstrijden proberen te voorspellen, doen dat niet beter dan mensen met weinig verstand van voetbal die daar onbewust een tijdje over nadenken. ‘Meer informatie of kennis is dus niet altijd beter. Je kunt kennis of expertise wel inzetten, als je het dan maar overlaat aan het onderbewuste. Als je de kennis bewust inzet, helpt het je niet.’ MENSENVLEES Tja, wat moet je daar nou mee, als Enterprise Information Management-expert? Een ander vak gaan leren, je laten omscholen tot Oracle-specialist. Nou, dat hoeft nou ook weer niet. Want in het ontsluiten van informatie is nog steeds een mooie taak weggelegd voor de IT. Een van de cosponsors van het event was bijvoorbeeld Google, die met zijn Google Enterprise-producten medewerkers helpt informatie binnen de organisatie

010_011_IT1213_MAN.indd 11

sneller te vinden. ‘Kennis ontstaat dan misschien wel bij toeval,’ zegt de directeur van VLC, Paul Baan, ‘maar je kunt het toeval wel een handje helpen.’ Wat daarbij volgens Baan helpt, is dat je goed nadenkt over wat je onderscheidend vermogen is als organisatie. Een andere tip is om de informatiestromen binnen je bedrijf in kaart te brengen. ‘Iedereen raadpleegt een expert altijd over een bepaald onderwerp. Die heeft dus specifieke kennis die belangrijk is voor je organisatie.’ Een andere manier is volgens René Jansen van Winkwaves om mensen binnen je organisatie met elkaar in gesprek te brengen. ‘Ik mis vaak de geur van mensenvlees binnen EIM. Het gaat niet over informatie, het gaat over mensen. Volgens McKinsey is 40 procent van alle werknemers een kenniswerker. Wat doen die de hele dag? Die zijn de hele dag met elkaar aan het lullen. Informatie uitwisselen, maar ook small talk, of een gebeurtenis die iedereen bezighoudt, het maakt niet uit. Wat wij doen, is virtuele café’s bouwen waar mensen met elkaar in gesprek kunnen raken. Want daar gaat het om. Het nieuwe EIM is wat mij betreft dan ook EGF: Enterprise Group Formation. Het gaat erom mensen met elkaar te verbinden.’

Meer informatie of kennis is dus niet altijd beter

•

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

11

23-06-2009 14:12:32

management

Elevator pitch: aXtion

‘Wij maken dingen die er toe doen’ Door Ben Kuiken, Beeld Reina de Vries

Ze zijn er nog: ondernemers met ambities en lef. IT-Executive gaat in de serie Elevator Pitch op zoek naar de nieuwe pareltjes van het Nederlandse bedrijfsleven. Dit keer: Yolanda Marani (45) van aXtion, dat IT inzet om maatschappelijke problemen aan te pakken. Wie ben je en wat doe je? ‘Ik ben Yolanda Marani van aXtion. Wij maken met behulp van IT dingen die er maatschappelijk toe doen.’ Dingen die er toe doen? Dat klinkt nogal breed. ‘Ja, dat is het ook. Ik geloof heel erg in de kracht van IT om oplossingen te bieden voor maatschappelijke vraagstukken. Zo hebben we bijvoorbeeld een oplossing om de plattelandsverschraling tegen te gaan...’ Plattelandsverschraling? Wat is dat? ‘Dat is dat op het platteland allerlei voorzieningen, zoals banken, scholen, zorginstellingen en welzijnsorganisaties, langzamerhand verdwijnen. We hebben samen met maatschappelijke organisaties hier in Drenthe het Telebrink-project opgezet, waarmee we mensen weer met elkaar verbinden. Een vergelijkbaar project is het virtuele loket, waarbij wij een platform hebben ontwikkeld waarop organisaties en bedrijven hun diensten lokaal kunnen aanbieden in de dorpen. Dan staat er dus een videoconferencing-applicatie in het buurthuis waar mensen met hun vragen terecht kunnen, bijvoorbeeld over de belastingaanslag, een vergunning of hun verzekering. We hebben daarbij de mogelijkheid gecreëerd dat ze ook documenten kunnen uitwisselen of samen een website kunnen bekijken. Dat werkt heel goed; er staan nu vier virtuele loketten in de gemeente Aa en Hunze, we hebben een opdracht in de provincie Utrecht om daar 26 loketten te plaatsen en ook in Friesland, Groningen en Overijssel is belangstelling.’

OVER IASO

Wat? Innovatieve IT-oplossingen voor zorg en overheid Klanten? Diverse provincies en gemeentes, welzijnsorganisaties, bureaus Jeugdzorg, zorginstellingen Werknemers? 17 Opmerkelijk? Yolanda Marani begon aXtion uit ergernis over hoe weinig er in de zorg nog gebruik wordt gemaakt van IT. 12

012_013_IT1213_MAN.indd 12

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

Maar kunnen die organisaties dat niet zelf? ‘Ja, maar die organisaties hebben allemaal hun specifieke wensen en willen allemaal zeggenschap. Dat komt dus nooit van de grond. Wij draaien het om: wij inventariseren de wensen, en presenteren vervolgens de oplossing. Dat is dus een breed kader waarin iedereen zich kan vinden en waarbij ook nog ruimte is voor een individuele invulling. Dat werkt. En andere organisaties kunnen daar heel gemakkelijk op aansluiten. Landelijke organisaties als de belastingdienst of een bank kunnen deze dienst zelfs centraal aanbieden voor heel Nederland.’

23-06-2009 14:13:12

COLUMN

CHARLES GROENHUIJSEN

Te weinig Wimmen Het boek is 434 pagina’s dik en gaat over “beroepstrots”. Zou u me geloven als ik vertel dat ik al die pagina’s echt heb gelezen. Ik ook niet. Maar ik heb er wel een flinke tijd in zitten bladeren. Want het onderwerp raakt de kern van ons bestaan en vooral van ons werk. U kent vast die hele saaie plaatjes waarop uw bedrijf of organisatie in een ingewikkeld schema is afgebeeld. Ergens in die onpersoonlijke wirwar van lijntjes en cirkeltjes zit u. Niet fijn… Herkent u zich in dat schema? Tuurlijk niet. Er staat alleen in afgebeeld wie wat doet en wie over wie de baas is. Maar je ziet niet hoe veel van de nijvere werkmieren ‘s ochtends fluitend binnen wandelen. En nog belangrijker: wie fluit er ‘s avonds op weg naar huis nog steeds? Bepaalt dat immers niet voor ‘t grootste deel het succes van uw bedrijf. Nog meer dingen die er toe doen? ‘We hebben een digitaal effectmetinginstrument ontwikkeld voor de zorg. In de zorg wordt veel gebruik gemaakt van vragenlijsten. Als je voor het eerst bij een therapeut komt, moet je vaak een uitgebreide vragenlijst invullen en mede op basis daarvan wordt een behandelplan opgesteld. Met die vragenlijst wordt daarna meestal niet veel meer gedaan. Wij hebben software ontwikkeld die niet alleen de vragenlijst digitaliseert, maar die de antwoorden ook benchmarkt ten opzichte van andere patiënten en die het effect meet van de behandeling. Je kunt daarmee veel eerder ingrijpen als een behandeling niet aanslaat, veel meer sturen op preventie en een behandeling veel beter laten aansluiten op de specifieke aandoening van de patiënt. Tachtig procent van de jeugdzorg werkt inmiddels met dit programma en we zijn nu ook bezig bij andere zorgverleners, zoals fysiotherapeuten.’ Maar ik word liever behandeld door een fysiotherapeut met ervaring dan een computer. ‘Ja, maar die computer kan de fysiotherapeut wel ondersteunen. We hebben onlangs een toepassing ontwikkeld die beweging meet door middel van sensoren op het lichaam. De analyse daarvan geeft vaak een behoorlijk goed beeld van wat er aan de hand is. Sterker nog: een hele kleine afwijking in de manier waarop iemand loopt, kan erop duiden dat iemand een hersenbloeding heeft gehad. Dat is op het blote oog niet of heel moeilijk waar te nemen. Dus dan helpt het systeem de therapeut de juiste diagnose te stellen. En een bijkomend voordeel is dat als mensen zichzelf zien lopen, ze zich bewuster worden van hun eigen houding en dat versnelt het herstel.’ Nog meer innovaties in de pijplijn? ‘We doen relatief veel aan r&d, zeker voor zo’n klein bedrijf. En we zullen dat zeker blijven doen, want daar ligt mijn hart. We moeten echter ook realistisch zijn en de crisis is geen tijd voor al te grote stappen. Dus we focussen ons op de virtuele loketten, op innovatieve software voor de zorg.’

•

WIE? YOLANDA MARANI (45)

Functie? Directeur aXtion Opleiding? Avondopleiding informatica Loopbaan? Exportmanager bij modebedrijf in Italë; oprichter aXtion

012_013_IT1213_MAN.indd 13

WAT SCHIET JE IMMERS OP MET DIE WILDGROEI AAN ADJUNCTEN, TEAMLEIDERS EN UNITMANAGERS?

Vandaar mijn interesse voor dat veel te dikke boek over beroepstrots als ‘ongekende kracht’. Er staan artikelen in van professoren die elk geleerder zijn dan u en ik samen. Omdat ze professor zijn, maken ze een eenvoudig onderwerp graag ontstellend ingewikkeld. Onnodig en jammer. Ik vond het hoofdstuk over een vmbo-leraar het leukst. Wim van de Merwe heet ‘ie. Hij is no-nonsense en geeft al tientallen jaren les in metaaltechniek. Wim heeft het ‘t beste naar zijn zin als één van zijn pupillen weer eens een klinkende prijs in de wacht heeft gesleept op de jaarlijkse Vakkanjer-Wedstrijden. Leuk, hè? Ze hebben er zelfs mee op de voorpagina van De Telegraaf gestaan. Ze zijn er overal over geïnterviewd. Op de vraag waarop hij het meest trots is, zegt Wim: “Dat ik elk jaar weer iets uit een leerling haal van wie anderen denken: ‘Dat redt die jongen niet’. Als ik dat toch naar boven krijg, ben ik tevreden”. Beroepstrots is hopelijk besmettelijk. GELUKKIG NIET DOORGELEERD Wim van de Merwe heeft gelukkig niet doorgeleerd in de organisatiekunde maar heeft wel haarscherp in de smiezen wat er op veel beroepsscholen (en andere organisaties) mis is. Te veel managers, te weinig Wimmen. Wat schiet je immers op met die wildgroei aan adjuncten, teamleiders en unitmanagers? Wim en al zijn collega’s werken snoeihard omdat ze apetrots zijn op wat ze doen. Niet vanwege al die bazen en baasjes. Hun beroepstrots drijft hen voort. En je moet maar hopen dat diezelfde baasjes dáár van af blijven met al hun geleerde prietpraat. Geven ze Wim vertrouwen? Of meer regels en voorschriften? Hopelijk vooral vertrouwen. Iedereen kent de voorbeelden. Die schrijnende gevallen waarbij dat vertrouwen van bovenaf ontbreekt waardoor zelfrespect van werknemers knakt en beroepstrots en beroepseer verdampen. Toch? Ik moet vaak denken aan een oud-collega van me die na een al weer veel te lange werkdag diep zuchtte, maar tegelijk innig tevreden uitriep: “We zijn vandaag weer eens in arbeidsvreugde uitbetaald”. Wie ‘s avonds met dat gevoel naar huis gaat is een benijdenswaardig mens. nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

13

23-06-2009 14:13:24

SYSTEEMBEHEERDERS

|

SOFT WARE-ENGINEERS

|

PROGRAMMAMANAGERS

…toevallig weten wij dat zij een top IT-er is IT-Staffing Bariton XL B.V. is detacheerder van zelfstandige

voor het afdekken van alle risico’s met

IT-specialisten. Daarnaast verzorgt zij contractbeheer. Bariton XL

betrekking tot de keten- en inlenersaanspra-

maakt deel uit van de IT-Staffing groep. De IT-Staffing groep is met

kelijkheid, Flexwet, etc. Kortom IT-Staffing

2.750 werkzame freelancers/ZZP-ers de grootste detacherings-

Bariton XL kan een toegevoegde waarde

organisatie in Nederland. Als betrouwbare professionele en

zijn voor elke organisatie die gebruik maakt

flexibele partner stelt Bariton XL bedrijven in staat om flexibel te zijn

van externen.

met betrekking tot het inhuren van externe ICT-specialisten en generalisten middels contractbeheer, Daarnaast beschikt IT-Staffing over een eigen bestand van meer dan 14.000 ervaren ICT-specialisten en generalisten. Tevens zorgt IT-Staffing Bariton XL

Kijk voor meer informatie op www.bariton.nl.

it-staffing.nl

IT_BaritonXL_190x277mm.indd 1 000_IT07_ADV.indd 3914 000_IT1213_ADV.indd

09-04-2009 12:43:13 14-04-2009 14:05:11 15:50:58 23-06-2009

MANAGEMENT

De beste outsourcing-leveranciers Accenture en IBM handhaven zich aan de top.

W

at zijn de beste outsourcing-dienstverleners ter wereld? Het wordt elk jaar berekend door het blad Fortune in samenwerking met de International Association of Outsourcing Professionals (IAOP). Voor de rangschikking zijn outsourcing-bedrijven op vier gebieden beoordeeld: grootte en groei, klantenreferenties, organisationele competenties en managementcapaciteiten. In The Global Outsourcing 100 van 2009 gaat Accenture op kop, net als vorig jaar. IBM handhaaft zich op 2, Sodexo stijgt van 4 naar 3. Enkele opmerkelijke stijgers in de hoogste regionen - Convergys bijvoorbeeld stijgt van 57 naar 6. Capgemini gaat van 5 naar 10, Océ Business Services van 41 naar 46. LogicaCMG (vorig jaar op 68) en KPN/Getronics (vorig jaar 72) staan dit jaar niet in de top 100. Hewlett-Packard (vorig jaar op 8) ook niet. En Xerox (vorig jaar 61) ook niet.. Bron: Outsourcingprofessional.org

•

DE TOP-30 1. 2. 3. 4.

(1) Accenture (2) IBM (4) Sodexo (6) Tata Consultancy Services

5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.

GROOTSTE BEDRIJVEN VS De crisis heeft nog niet tot echt spectaculaire verschuivingen geleid in de Fortune-500 van dit jaar, de ranking van Amerika’s grootste ondernemingen (gebaseerd op hun omzetten over 2008). De hoge olieprijzen hebben des te meer effect gehad. Er is een nieuwe nummer 1: Exxon Mobil. Het olieconcern zag zijn omzet met 18,8 procent zag stijgen naar bijna 443 miljard dollar. Wal-Mart Stores zakt van 1 naar 2 (7,1 procent omzetstijging naar 406 miljard dollar). Chevron blijft op 3 staan – maar boekte wel een omzetstijging van 24,8 procent naar ruim 263 miljard dollar. ConocoPhillips boekte zelfs een omzetgroei van 29,8 procent (en stijgt van 5 naar 4). General Electric staat op 5, gevolgd door General Motors, Ford, AT&T, Hewlett-Packard en Valero Energy. Als het erom gaat hoeveel winst je maakt in plaats van omzet, ziet de ranglijst er iets anders uit. Exxon Mobil ook hier op 1 (ruim 45 miljard dollar winst), Chevron op 2 (bijna 24 miljard), Microsoft – 35ste op de lijst van grootste bedrijven qua omzet (+18,2 procent naar 60,4 miljard) - op 3 met een winst van bijna 18 miljard dollar. Bron: Fortune

(7) Wipro Technologies (57) Convergys (31) ISS (29) CB Richard Ellis (3) Infosys Technologies (5) Capgemini (9) Genpact (18) Colliers International (23) CSC (75) NCR (-) Jones Lang LaSalle (14) CGI Group (21) Sitel (24) Unysys (12) EDS (11) HCL Technologies (50) ADP (60) Ceridian (-) Intelenet Global Services (-) Williams Lea (13) ACS (-) Aegis (25) Aramark (-) CPM Braxis (38) Inspur (10) Tech Mahindra

Gelijke beloning? Onzin! Een opvatting die aan populariteit wint: het is funest om mensen die zeer goed presteren hetzelfde te behandelen als de zwakkere broeders.

V

eel bedrijven bezuinigen momenteel op hun salarissen, extra’s en bonussen. Prima, maar het is ‘managementwaanzin’ om daarbij iedereen gelijk te behandelen, zegt iemand als Richard Beatty, docent hr-strategie aan de Rutgers University, co-auteur van The differentiated workforce (net verschenen bij Harvard Business Press) en adviseur van bedrijven als Sony, GlaxoSmithKline en Lockheed Martin. Je topspelers - degenen wier positie en prestatie het meeste geld opleveren voor het bedrijf - moet je het best belonen, om te voorkomen dat ze weglopen. En je moet hen het laatst ontslaan. “Veel hr-mensen vinden voorkeursbehandelingen echt onrechtvaardig. Zij willen iedereen redden en de Sint-Bernard zijn,” zegt Beatty. Steeds meer bedrijven gaan echter over tot échte prestatiebeloning, en daarmee wordt dan niet bedoeld dat betere presteerders een paar procentjes meer verdienen. Bij de farmaciegigant Biogen Idec bijvoorbeeld kan iemand die uitzonderlijk goed is, zomaar twee keer zo veel verdienen (of opties of bonus krijgen) als iemand die soortgelijk werk doet. In het verleden behaalde salarissen bie-

015_019_IT1213_MAN.indd 15

den daarbij geen garanties: mensen moeten elk jaar weer opnieuw bewijzen dat ze hun geld waard zijn, anders vallen ze meteen terug. De mogelijkheden om de prestaties van mensen heel precies individueel te monitoren, meten en analyseren, zijn de afgelopen jaren enorm toegenomen. Daardoor kan er ook heel precies individueel worden beloond. Het leidt tot een meer ‘darwinistische’ werkplek - waar the fittest overleven, of dan toch minstens het verst komen en het best verdienen.

•

Bron: BusinessWeek

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

IPHONE-FLOP INDIA Twee weken geleden verscheen de derde generatie iPhones. Dat ze in de VS en West-Europa een grote hit zijn is bekend. Maar hoe doen ze het eigenlijk in landen als India en China? India is een van ’s werelds snelst groeiende ‘mobiele’ markten. Maar daar profiteert Apple niet van. De voorraden iPhones stapelen zich op bij Bharti Airtel en Vodafone, Apple’s providers in India. Analisten schatten dat er amper twintigduizend iPhones zijn verkocht in het eerste half jaar na de lancering in augustus 2008. In dezelfde periode kwamen er in India twintig miljoen nieuwe mobiele bellers bij... Waarom gaat het zo belabberd? Om te beginnen is de iPhone in India duur (700 dollar), doordat mobiele telefoons er niet worden gesubsidieerd door providers. De iPhone is er bovendien traag, want India heeft geen 3g-netwerken. Het toestel maakt daardoor veel minder los dan in de VS en Europa. Daarbij kan de iPhone (nog) niet waar veel Indiërs dol op zijn en wat ze veel doen: sms’jes ‘forwarden’. In juni heeft Apple de iPhone in China gelanceerd, een markt die sterk op de Indiase lijkt. Dat belooft dus weinig goeds. Bron: BusinessWeek

15

23-06-2009 14:48:17

GARTNER SYMPOSIUM/ITXPO

THE WORLD’S MOST IMPORTANT GATHERING OF CIOs AND SENIOR IT EXECUTIVES BALANCING COST, RISK AND GROWTH

Symposium/ITxpo 2009® is designed to deliver the insight, tools and relationships you need to get through what may be the toughest year of your career. More than 200 presentations delivered by world-renowned Gartner analysts will cover all facets of how business technology can help you strike the right balance between cost optimization, risk mitigation and a carefully timed return to growth. In challenging times, organizations rely on their leaders. IT leaders rely on Symposium.

`500 discount*

ˆvÊޜÕÊÀi}ˆÃÌiÀÊLivœÀiÊ{Ê-i«Ìi“LiÀ° Register now µÕœÌˆ˜}ÊVœ`iÊ*‡ - £ I ˆÃVœÕ˜ÌÊ>««ˆiÃʜ˜ÊÃÌ>˜`>À`Ê`ii}>ÌiÊÀ>Ìiʜ˜Þ

UÊÊVision. iiÌÊ/½ÃÊLiÃÌʓˆ˜`Ã°Ê iޘœÌiÃÊLÞÊ̜«Ê

"ð

UÊÊROI. ““i`ˆ>ÌiÞÊ>V̈œ˜>LiÊ Ì>Ži‡>Ü>ÞÃÊvœÀÊi>V…ÊœvÊ ˜ˆ˜iÊ/ʏi>`iÀň«ÊÀœið

UÊ Experience.

"Ã]ÊÃi˜ˆœÀÊ/ÊiÝiVṎÛiÃ]Ê>˜`Ê UÊ Solutions. /…iÊܜÀ`½ÃÊ̜«ÊÌiV…˜œœ}ÞÊ ˆ˜`ÕÃÌÀÞÊiÝ«iÀÌÃÊVœ˜viÀÀˆ˜}ʜ˜Ê Vœ“«>˜ˆiÃÊ>VÀœÃÃÊ/° ̜Õ}…ÊV…>i˜}ið

2– 5 NOVEMBER CANNES, FRANCE GARTNER.COM/EU/SYMPOSIUM

2009 The world’s most important gathering of CIO’s and senior IT executives

TO REGISTER, CALL +44 20 88792430 | or visit gartner.com/eu/symposium

2009

© Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved. Gartner is a trademark of Gartner, Inc. or its affiliates. All other brands are trademarks of their respective owners.

The world’s most important gathering of CIO’s and senior IT executives

000_IT1213_ADV.indd 16

2009

23-06-2009 14:05:23

MANAGEMENT

COLUMN

Aanval op iPhone geopend

Office Power

Er breekt een applicatieoorlog uit in smartphoneland. Over een paar jaar worden er meer slimme mobieltjes verkocht dan pc’s. Aldus Business Week.

D

e verkoop van mobiele telefoons waarmee je het internet op kunt en andere geavanceerde taken kunt uitvoeren - smartphones dus - stijgt van 139 miljoen stuks in 2008 naar 295 miljoen in 2010, schat onderzoeksbureau Gartner. Daarmee zal deze markt die van de pc’s (driehonderd miljoen verkochte eenheden) gaan overvleugelen. “This could make the pc wars of the 1980s look like small potatoes,” zegt Trip Hawkins, ceo van mobiele-gamesmaker Digital Chocolate. Apple verkoopt niet zo veel smartphones als Nokia, Research in Motion (= BlackBerry) en anderen. Maar Apple loopt wel ver voorop in het transformeren van de mobiele telefoon tot geavanceerde minicomputer waarop je je favoriete software kunt downloaden. It’s all about apps. Dat hebben alle concurrenten van Apple begrepen. Zo probeert Research in Motion (RIM) - met zijn net geopende BlackBerry App World - ontwikkelaars met hogere marges te verleiden. RIM steekt slechts 20 procent van de softwareverkoop in eigen zak, Apple houdt 30 procent in. RIM’s applicaties zijn bovendien gemiddeld duurder (vanaf $ 2,99) dan die van Apple. RIM is overigens geen rookie in software: al sinds 2002 ontwikkelen ook externe leveranciers BlackBerry-applicaties. Er zijn al duizenden BlackBerry-applicaties ontwikkeld, van Intuits QuickBooks tot het Tarascon Primary Care Pocketbook. Het nieuwe is dat al deze applicaties nu ook via één centrale webwinkel worden verkocht. Ook Nokia heeft onlangs zijn online softwarewinkel Ovi Store geopend. Maar Apple’s voorsprong is zoals gezegd groot. De firma biedt momenteel al ruim 25.000 applicaties aan. De gemiddelde iPhone-bezitter heeft twintig applicaties gedownload - ettelijke keren meer dan bezitters van andere smartphones. Bovendien zit ook Apple niet stil.

Bron: BusinessWeek

•

‘Green Brittain’ In Groot-Brittannië speelt IT nu een cruciale rol in het monitoren en beheersen van het energiegebruik. En daarmee van de CO2-uitstoot.

T

weederde van de Britse ondernemingen heeft inmiddels it-systemen geïmplementeerd waarmee de ‘milieuprestaties’ (energiegebruik en CO2-emissie) van het bedrijf worden gemonitord. Dat blijkt uit een enquête van Deloitte UK. De belangrijkste drives zijn de stijgende energieprijzen en de strengere CO2-regelgeving. Uit de studie blijkt dat de itsector evenveel energie verbruikt als de luchtvaartindustrie en verantwoordelijk is voor 2 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Een middelgroot Brits datacentrum verbruikt evenveel elektriciteit als een stad ter grootte van Leicester (280.000 inwoners).

RON TOLIDO

Ik geef een spreekbeurt over soa op een congres in Warschau. Terwijl het publiek binnendruppelt valt het al snel op dat de ambitieuze Polen graag praten over de groei van hun nationale product. Op de vleugels van de markt voor bpo hebben ze hier de afgelopen jaren groeisprongen gemaakt van tientallen procenten. En zelfs nu – terwijl de economische machine van de westerse wereld krakend tot stilstand komt - worden er nog bescheiden stappen voorwaarts gemaakt. Binnen een half uur heeft al een handvol Polen me belangstellend gevraagd hoe het met de groei in Nederland staat. Het antwoord wordt steeds met een onmiskenbaar vleugje enthousiasme geabsorbeerd. Ik mag het podium op. Ik vertel mijn verhaal over soa (niet als een op zichzelf staand concept aan de bedrijfsvoering slijten, aan de ene kant gebruiken om te simplificeren aan de andere kant om op goed gekozen plekken in de organisatie meer flexibiliteit en inzicht te brengen) en gooi er ter afsluiting wat visioenen van Web 2.0 tegenaan. Denk vooral niet dat het allemaal nieuw is voor de Polen: de thuismarkt floreert, de toepassingen zijn modern en de uitstekend geschoolde it-professionals nemen hun werk bloedserieus.

IN POLEN IS DE GROEI ER NOG NIET UIT

Dan is het tijd voor lunch. Ik zit aan tafel met directeuren en vind het pijnlijk dat je dit type in het westen niet op een congres over IT zult tegenkomen. De man tegenover me is een topmanager van een grote warenhuisketen. We kijken door het raam uit op het paleis van Cultuur en Wetenschap, een norse wolkenkrabber die tegen wil en dank is uitgegroeid tot het bekendste beeldmerk van Warschau. Mijn tafelgenoot heeft nog in deze klomp – ooit door Stalin aan de Poolse staat geschonken – gewerkt. Zoals zoveel landgenoten staat hij ambivalent tegenover het communistische verleden. “Nooit meer” bezweert hij me. Toch mijmert hij even weg. “Al die nieuwe technologie, dat snelle reageren, die extreme flexibiliteit: we rennen als dwazen achter de waan van de dag aan”. Hij vertelt me over Office Power: een verschijnsel uit de communistische tijd waarin aanvragen wekenlang op het bureau van een ambtenaar konden liggen. Pas als de stapel zo groot werd dat de druk ervan voelbaar was, werd de hele reeks in een klap verwerkt. Je kon daarom nog zo’n haast hebben, het grote dempende kussen van het kantoor herleidde alles tot een eigen ritme. De Pool kijkt me vorsend aan. “Gebruikers met hun wensen, ze veranderen elke dag en tegenwoordig kunnen we dat nog honoreren ook. Zo nu en dan een vleugje Office Power om te herbezinnen, het lijkt me wel gezond”. Hij kijkt naar buiten en heel even trekt die oeroude, Slavische melancholie over zijn gezicht. Vroeger, het had zo zijn leerzame kanten.

•

015_019_IT1213_MAN.indd 17

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

17

23-06-2009 14:48:25

000_IT1213_ADV.indd 18

23-06-2009 14:05:40

management

Don Tapscott ziet eerder een keerpunt in de geschiedenis

‘Dit is geen recessie’ Wie denkt dat de huidige crisis conjunctureel van aard is en dus vanzelf wel weer zal wegebben, heeft aan Don Tapscott een kwaaie. Vergeet het maar, stelt de 62-jarige ondernemer, adviseur, hoogleraar en auteur van bestsellers als Wikinomics en Growing up Digital. Volgens hem zijn we getuige van diepgaande structurele veranderingen, die alle onderdelen van de samenleving raken. Tapscott werkt momenteel aan een nieuw boek, dat de adembenemende werktitel Rebuilding the World draagt. IT Executive sprak met hem. Door Fred Teunissen Waarom zou dit geen ‘gewone’ crisis zijn? “Omdat ze betrekking hebben op de manier waarop bedrijven georganiseerd zijn. In de 20ste eeuw waren ondernemingen opzichzelfstaande eilanden in de economie. Zo’n twintig jaar geleden is daar verandering in gekomen door het fenomeen van outsourcing. We zien dat bedrijven zichzelf gaan ontvlechten en anders in hun omgeving komen te staan. De volgende stap is dat kleine eenheden nieuwe verbanden gaan vormen, waarin waarde wordt gecreëerd. Dat kan samenwerking zijn op het niveau van individuen, maar ook van bedrijven en van groepen binnen bedrijven of combinaties van deze drie niveaus. Dat is het begin van een diepgaande verandering binnen de architectuur van ondernemingen.“ Wat kunnen it-managers doen om hun infrastruc­tuur aan deze ontwikkelingen aan te passen? “Tegen hen zou ik willen zeggen: kijk nou eens goed, er is een hele nieuwe computer. Die nieuwe computer is het internet. Dat is een wereldwijd computerplatform. Daar moet je met je IT naar migreren.” Dat zullen veel organisaties pertinent afwijzen, omdat ze het onveilig vinden. “Het is veilig genoeg voor de CIA. De CIA zet Intellipedia in, een variant van Wikipedia. Je moet natuurlijk wel adequate beveiligingsmaatregelen nemen, maar dat kan heel goed. Beveiliging mag nooit een argument zijn om de switch naar het internet niet te maken.” U vindt dat jonge mensen te weinig ruimte krijgen binnen organisaties. Wat zijn de gevolgen? “Er is iets heel bijzonders aan de hand. Voor het eerst in de geschiedenis beschikken jonge mensen over betere vaardigheden en over betere instrumenten voor het werk dan ouderen. We hebben het dan over wiki’s, blogs en sociale netwerken. Ik ben ervan overtuigd dat die zich tot het nieuwe operating system voor de business ontwikkelen. Jonge mensen kunnen daar veel beter mee uit de voeten dan ouderen. Wij moeten dus van hen leren. Maar wat doen we in de meeste gevallen? We sluiten ze op in een hok en we nemen hun deze nieuwe instrumenten af. Dat is bizar. We richten zo een firewall op tussen onszelf en de jeugd en sluiten ons daarmee af van de toekomst.

015_019_IT1213_MAN.indd 19

Je ziet deze generatiekloof op dit moment het scherpst in Iran. Dit land kent verhoudingsgewijs de grootste groep tieners in de hele wereld. Zij hebben toegang tot internet, dus tot kennis en tot al deze nieuwe tools en aan de andere kant staat daar de theocratie.... Nou, maak dan je borst maar nat. Denk vooral niet dat dit alleen in Iran speelt. Deze generatiekloof speelt in alle organisaties en instellingen in de hele wereld.”

MEER INFO

Don Tapscott (links) sprak op 16 juni in Bussum op het jaarcongres van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie. Een slideshow van de presentatie is te zien op www. vintsymposium.nl. Een uitgebreide versie van dit interview kunt u vinden op www.it-executive.nl.

In uw vorige boeken ging het vooral over ontwikkelingen binnen bedrijven. Nu neemt u de hele wereld op de korrel. Waarom eigenlijk? “Omdat de huidige crisis geen recessie is. We zijn op een keerpunt in de geschiedenis beland. Als je goed kijkt zie je dat al onze instituties in een crisis verkeren, niet alleen de financiële wereld. Ook de traditionele media, de energievoorziening en het verkeer, evenals internationale instellingen, zoals de VN, om er maar een paar te noemen. Alles is in crisis. We beleven de overgang van de industriële samenleving naar een samenleving van intelligente netwerken. Dat is net zo’n grote overgang als die van het agrarische naar het industriële tijdperk. En we hebben niet veel tijd. Nog een jaar of veertig. De opwarming van de aarde maakt dat we op moeten schieten met deze overgang.” 

•

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

19

23-06-2009 14:55:39

FACTURERING BUITEN DE DEUR Futuro, een organisatie die voor de waterleidingbedrijven van Noord- en Zuid-Holland, Groningen en Drenthe het klantencontact en de facturering afhandelt is op zoek naar een partij die de achterliggende systemen voor deze taken wil leveren en beheren. De leverancier moet een systeem voor klantencontact en factureing implementeren, de hosting verzorgen en het technisch beheer op zich nemen. De opdracht heeft een looptijd van drie jaar.

VOORLOPIG GEEN GEZEUR Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een aanbesteding uitgeschreven voor het beheer van zijn visuminformatiesysteem Nvis. Het ministerie wil dat de raamovereenkomst met een leverancier een looptijd krijgt van maar liefst negen jaar terwijl de wet een maximum van vier jaar voorschrijft. Het ministerie vraagt dispensatie voor deze lange looptijd omdat het systeem complex is. Om de leverancier toch scherp te houden wordt het raamcontract wel opgehakt in vier stukken. Wie voor de lange adem gaat, .Net en Bizztalk op zijn duimpje kent en van verre reizen houdt; intekenen maar!

VOORRAADBEHEER NEDTRAIN Onderhoudsbedrijf Nedtrain die het rollend materieel van onder andere NS onder beheer heeft wil het gebruik van zijn bestaande assetmanagement-systeem Maximo van IBM naar de volgende fase tillen. De overeenkomst krijgt een looptijd van ongeveer één jaar met de mogelijkheid de raamovereenkomst met nog één jaar te verlengen. Bij de gunning van de opdracht kijkt Nedtrain vooral naar de centen; de inschrijver die met het economisch meest voordelige bod komt wint.

BANK WIL juridisch PORTAAL De Nederlandse Bank is op zoek naar een leverancier die een systeem wil leveren om ongeveer 125 werknemers toegang te bieden tot vijf verschillende soorten juridische bronnen waaronder tijdschriften van diverse uitgevers, jurispudentie, Kamerstukken, wetgeving en verordeningen. Het materiaal moet op een eenvoudige manier te vinden zijn en juristen moeten geattendeerd worden op de nieuwste informatie op hun vakgebied. Naast de ontsluiting van de content moet de leverancier ook de implementatie en het onderhoud van het portaal verzorgen. De bank wil de informatie extern hosten.

20

020_023_IT1213_TEC.indd 20

RDW baseert digitale leeromgeving op cms

Bijspijkeren voor een prikkie Een softwarepakket met de juiste functionaliteiten voor een elektronische leeromgeving ligt standaard niet op de plank. Dat ondervond de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Ondanks de nadelen koos deze organisatie ervoor om Microsoft SharePoint aan te vullen met maatwerk. Door Mirjam Hulsebos

J

ohan Schellingerhout, opleidingsmanager bij het RDW, had het goed voor ogen wat hij nodig had toen hij op zoek ging naar een Leer Content Management Systeem. Het systeem moest kunnen vastleggen wat een cursist precies doet en een persoonlijk ontwikkelingsplan kunnen opstellen en bijhouden. Verder moesten mensen leermodules en docenten toegewezen kunnen krijgen en eigenaren van de leermodules moesten rechten kunnen krijgen om de lesstof aan te kunnen passen. De RDW is verantwoordelijk voor het registreren van voertuiggegevens in Nederland en voor het bijhouden van de APK-keuringsgegevens. De APK wordt uitgevoerd door keurmeesters die in dienst zijn van keuringsinstanties, meestal garagebedrijven waar zij voor werken. De controle op deze keurmeesters gebeurt door middel van steekproeven door controleurs van de RDW. Het spreekt voor zich dat deze medewerkers van de RDW goed opgeleid moeten zijn voor deze controletaken. Tot nu toe vond het gros van de opleidingen bij RDW klassikaal plaats. De certificeringstoetsen voor RDW-controleurs werden bijvoorbeeld afgenomen in Lelystad. Management overtuigen Deze traditionele leeromgeving had nogal wat haken en ogen. “Deze klassikale onderwijsvorm zorgde voor een grote logistieke inspanning bij het RDW en kostte de controleurs veel reistijd”, steekt Schellingerhout van wal. “Bovendien sloot deze manier van leren niet goed aan bij de belevingswereld van de cursisten. Veel van hen zijn technisch en praktijkgericht. Zij leren niet makkelijk uit een boek, ze moeten iets zien en dan begrijpen ze het meteen.” Reden genoeg om op zoek te gaan naar een nieuwe opleidingsmethode. Schellingerhout had al snel in zijn hoofd wat hij zocht. Samen met projectmanager Hans Udink en Instructeur Techniek en Administratie Arie Haksteeg definieerde hij de eisen en wensen aan het systeem. Het was nog een behoor-

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

lijke klus om het management van RDW te overtuigen. “We konden inzichtelijk maken dat we de investering in enkele jaren zouden terugverdienen, maar de organisatie was zo gewend aan de oude manier van opleiden dat we argumenten kregen als ‘met de digitale leeromgeving mis je het sociale aspect’. Nou, dan organiseer je daarvoor toch een leuk uitje.” Eén keer wijzigen Met de goedkeuring van het management op zak kon het trio op zoek naar een leverancier. Udink: “Samen met de it-afdeling zijn we een selectietraject ingegaan. Een belangrijke eis vanuit de it-afdeling was standaardisatie. Het beleid is: kies voor software van SAP of Microsoft, tenzij je hele goede redenen hebt.” Toch besloot hij ook verder dan deze twee leveranciers te kijken en kwam zodoende tot een longlist van maar liefst 150 systemen. Daar bleven er vier van over voor de shortlist. Geen enkele leverancier kon voldoen aan alle eisen van RDW. De organisatie zocht namelijk niet alleen een LMS (learning management system), maar wilde dit combineren met een CMS (content management system). Zo was het bijvoorbeeld een eis dat als specifieke content op één plaats wordt aangepast, dit overal wijzigt. Ook wilde de RDW het systeem gebruiken als verlengde van het personeelsinformatiesysteem. “We houden er ook de werkprocedures en wetgeving in bij. Als daar iets in verandert, willen we automatisch de medewerkers die dat aangaat informeren. En als we een vacature hebben, willen we met een druk op de knop kunnen zien welke medewerkers aan de eisen voldoen”, verklaart Schellingerhout. Een systeem dat dit alles combineert bestaat simpelweg niet, zo ontdekte Udink. De keus viel daarom uiteindelijk op de Microsoft Learning Gateway, die goed kan samenwerken met SharePoint, dat al bij de RDW draaide. Microsoft droeg Wortell aan als implementatiepartner. >>

23-06-2009 14:14:00

4L[;LSL^LYRLU]HU?:(33 ILU[\]HUO\PZ\P[KLILZ[L

=LYOVVNKLWYVK\J[P]P[LP[]HU\^TLKL^LYRLYZ ,¥U]LYaHTLSMHJ[\\Y]VVYHSSLHHUZS\P[PUNLU *VTWSLL[(+:3]HU?:(33 :ULSVW[LaL[[LU]LPSPNL=75]LYIPUKPUN

4LLY^L[LU& )LS VMRPQRVW^^^_ZHSSUS[LSL^LYRLU

000_IT1213_ADV.indd 21

23-06-2009 14:05:56

Lang hoefde Google niet naar woorden te zoeken voor het beklinken van de samenwerking met Cordys. Snelle innovatie en eenvoud in gebruik gaven de doorslag. Wereldwijd zijn organisaties nu in staat om hun bedrijfsprocessen sneller en flexibeler in te richten en hun IT-kosten drastisch te verlagen. Dankzij de software voor keten- en procesoptimalisatie die Cordys aan Google Apps heeft toegevoegd. Cordys en Google hebben hiermee een nieuw tijdperk ingeluid waarin bedrijfssoftware toegankelijker en goedkoper is dan ooit. Ook toe aan de toekomst? Kies dan net als Google voor innovatie en visie. Kies voor Cordys. Kijk op www.cordys.com/google.

The Intelligent Cloud Platform

IT Executive.indd 1 000_IT1213_ADV.indd 22

15-06-2009 14:31:59 23-06-2009 14:06:10

Al snel na de start van het project bleek dat de Learning Gateway weliswaar prima voldeed aan alle opleidingseisen van RDW, maar niet genoeg in huis had om de integrale benadering die RDW wilde aan te kunnen. “Het liep er zelfs op uit dat we helemaal niet verder zijn gegaan met de Learning Gateway maar dat we de digitale leeromgeving samen met Wortell helemaal als maatwerk binnen SharePoint hebben gebouwd”, vertelt Udink. De huidige omgeving is in één jaar en drie maanden gerealiseerd. Inmiddels zijn de eerste twaalf modules live. Voor het eind van het jaar zullen dat er 60 zijn. Schellingerhout geeft een kleine demo. Cursisten hebben de keus tussen theorie of praktijkcases (Blended Learning). Zo kunnen ze via twee ingangen leren. Weten ze van een onderwerp nog weinig af, dan starten ze met de theorie. Denken ze dat hun kennis voldoende is, dan kunnen ze de praktijkopdracht maken. Vrijwel alle lesstof is in beeld en geluid in de vorm van animaties of filmpjes. En soms moeten de cursisten een praktijkopdracht doen onder leiding van een coach. “De drempel om vragen te stellen aan de coach is in de één-op-één-situatie van de digitale lesomgeving veel lager dan bij klassikaal onderwijs”, zegt Schellingerhout.

logostiek is een stuk efficiënter. De RDW hoeft nu niet meer te wachten tot er weer een klasje vol is voor bijvoorbeeld de module controleapparaat tachograaf. Voorheen kon het soms maanden duren voordat er genoeg deelnemers voor dit soort specifieke cursussen waren. Al die tijd stond de RDWmedewerker aan de zijlijn. De mobiliteit van medewerkers is een stuk groter geworden. Ook de kwaliteit van de lesstof is aanzienlijk beter geworden omdat wijzigingen in wet- en regelgeving direct kunnen worden doorgevoerd in de digitale leeromgeving. Bovendien is bij de ontwikkeling van de lesstof met zowel een pedagogische als met een andragogische blik naar volwassenenonderwijs gekeken. De stof beklijft daardoor beter. RDW medewerkers zijn beter gemotiveerd om te leren omdat e-learning een stuk leuker is dan met je neus in de boeken te zitten. Bij klassikaal onderwijs is het lastig om de hele groep bij de les te houden. Een docent richt zich dan al snel op het gemiddelde en raakt de betere en mindere leerlingen onderweg sneller kwijt. Dat gevaar wordt met e-learning ondervangen. Al met al leidt e-learning dus tot sneller, effectiever en hoogwaardiger onderwijs tegen lagere kosten.

Besparing De hamvraag is natuurlijk: wat levert het op? “Als de digitale leeromgeving in zijn volle omvang is geïmplementeerd, gaan we ongeveer een miljoen euro per jaar besparen”, rekent Udink voor. Door de digitale leeromgeving zijn er voor meer opleidingen minder docenten nodig. Verder zijn de RDW-medewerkers een stuk productiever geworden. Zij hoeven niet meer zo veel te reizen. RDW kan op afstand certificeringtoetsen afnemen en hoeft deze niet meer op een centrale locatie te organiseren. Ook wordt de opleiding voor cursisten korten omdat de digitale leeromgeving rekening houdt met het bestaande kennisniveau van cursisten. Ook de

En dan nu de EU?

020_023_IT1213_TEC.indd 23

Het was een hele klus om het management te ­overtuigen

•

De CITA in Brussel, de Europese organisatie voor APK, heeft met veel belangstelling naar deze aanzienlijke voordelen van RDW’s digitale leeromgeving gekeken. Vorig jaar riepen zij een werkgroep in het leven die zich moet buigen over de vraag hoe keurmeesters sneller en beter kunnen worden geïnformeerd over nieuwe wetgeving. RDW is nu het voorbeeld geworden hoe je dit zou kunnen invoeren. “In principe zouden we deze omgeving voor alle 1,2 miljoen keurmeesters in Europa kunnen openstellen, zegt Johan Schellingerhout opleidingsmanager bij het RDW. We gaan in de Europese Unie steeds meer naar een Europese APK-wetgeving toe, dus het is een kwestie van vertalen van de content. Door het gezamenlijk aan te pakken, kunnen we de opleidingskosten per keurmeester terugbrengen van honderden of zelfs duizenden euro’s naar een paar euro per persoon per jaar.” Zo ver is het nog niet, maar er staat weinig in de weg om het zo ver te laten komen. “Het is dat wij als zelfstandig bestuursorgaan een overheidsorganisatie zijn die geen winst mag maken, anders liepen we hiermee binnen.” nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

23

23-06-2009 14:14:12

De SPECIALIST onder de ICT SPECIALISTEN www.odiris.nl

FLEXIBEL

BETROUWBAAR

De doelstelling van ODIRIS is het bijstaan van onze klanten door het aanbieden van hoogwaardige ICT Specialisten op basis van detachering

ACCURAAT

INTERNATIONAAL

en projecten. Onze klanten kunnen hierbij vertrouwen op de kennis, vakkundigheid en betrouwbaarheid van de ODIRIS organisatie en de ODIRIS specialisten.

SPECIALIST onder de ICT SPECIALISTEN xxxx_Adv_Odiris 210x297 IT_E-A.indd 1 000_IT1213_ADV.indd 24

26-02-2009 15:23:22 23-06-2009 14:06:55

Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een e-mail naar [email protected]

Bloed, zweet en tranen ‘De ondersteuning van het open source bestandsformaat ODF in Microsoft Office is brak’, was in IT Executive nummer 9 te lezen. Het is een belangrijk onderzoek vindt Colin van Oosterhout van Adobe Systems Benelux, omdat eindgebruikers goed moeten weten waar ze aan toe zijn. Een overstap op open standaarden kost blijkbaar bloed, zweet en tranen.

D

e discussie rondom open standaarden en in het bijzonder het documentformaat ODF is de afgelopen weken weer losgebarsten. De directe aanleiding hiervoor was de constatering van Rob Weir en andere experts dat de ondersteuning van ODF in Microsoft Office 2007 SP2 onvoldoende zou zijn. Van foutloze uitwisseling is bepaald nog geen sprake. Het laat zien hoe lastig het is om brede acceptatie van een standaard te realiseren en de hoe belangrijk educatie hierbij is. Eind 2007 werd het Actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV) gepresenteerd dat het gebruik van open standaarden en open source-software in alle lagen van (semi-) overheden moet bevorderen. Zelfs een jaar na introductie was slechts een klein deel van de overheidsmanagers bekend met het Actieplan van staatsecretaris Heemskerk. Er is het nodige werk aan de winkel.

De belangrijkste fase moet echter nog komen en dat is de grootschalige implementatie. Wanneer eindgebruikers geen goede ervaring hebben met het gebruik van open standaarden zullen zij zich uiteindelijk tegen de verandering verzetten. Daarom zijn educatie en een goede ondersteuning in deze fase van groot belang. Eindgebruikers moeten weten wat zij wel en niet kunnen verwachten. Het is immers niet reëel om aan te nemen dat alles in één keer vlekkeloos verloopt. Het is een kwestie van vallen en opstaan, maar met het einddoel in gedachten komt het gewenste resultaat stap voor stap dichterbij. Kennis is belangrijk, maar een goede ondersteuning bij het implementeren van ODF is minstens zo belangrijk voor het eindresultaat. Toegankelijkheid en interoperabiliteit van documenten zijn essentieel voor de overheid, maar buy-in van de eindgebruikers is hiervoor wel een voorwaarde. Educatie kan en mag daarom nooit overgeslagen worden.

•

Woensdag 1 juli Novell TechExchange: Van fysiek naar virtueel Seminar, Van der Valk Hotel, Nieuwerkerk aan den Ijssel www.novell.nl Donderdag 2 juli Authenticatie goed geregeld Middagseminar, Mercure Bunnik www.ngn.nl/auth Donderdag 2 juli Converging Technologies, Changing Societies Conferentie, Universiteit Twente www.ethicsandtechnology.eu Woensdag 8 juli ICT Beleidsplan & Outsourcing? Geef de regie nooit uit handen Kennissessie, Innervate Maastricht www.innervate.nl Vrijdag 10 t/m zondag 12 juli State of the Map 2009 Conferentie, Amsterdam www.stateofthemap.org Dinsdag 14 t/m vrijdag 17 juli Enterprise Content Management Vierdaagse masterclass, Utrecht www.imf-online.com Maandag 20 juli Bridging the gap - ICT marketing Training, Lectric Zaltbommel http://internetopleidingen.lectric.nl

Perceptie speelt mainframe parten

Dinsdag 28 juli Werkplekbeheer en Windows 7 Inloopsessie, Brain Force www.brainforce.nl/events

‘Management wil van het mainframe’ af, lezen we in IT Executive nummer 11. Dat klopt helaas voor wat betreft Nederland en Belgie, zegt Marcel den Hartog van CA. ‘Ten onrechte, zo zie je dat onze industrie nog altijd door emoties wordt gestuurd.’

Dinsdag 11 augustus Mastering the Requirements Process Workshop, Brussel www.itworks.be

Ik was onlangs op de jaarlijkse Nordics GSE meeting in Reykjavik. Daar kwamen zowel outsourcers als ‘normale’ mainframe-gebruikers aan het woord die met keiharde cijfers aantoonden dat het mainframe een uitermate kosteneffectief platform is. Maar dat zijn mensen uit landen waar het mainframe altijd een volwaardig onderdeel van de it-infrastructuur is geweest. Daar draait nog steeds een flink percentage van de bedrijfskritische applicaties en data op het mainframe. ‘Het management wil gewoon van het mainframe af,’ is een vaak gehoorde kreet. Ik vraag me in alle

025_IT1213_FRM.indd 25

ernst af of deze emotionele beslissing in deze tijd nog wel te verdedigen is. De reputatie van het mainframe is verslechterd toen men tien jaar geleden dacht dat een op gedistribueerde servers gebaseerde omgeving op een goedkope manier alle it-problemen zou oplossen. Die voorspelling is duidelijk niet uitgekomen. Ik moet de eerste geslaagde Disaster Recovery test van een grote gedistribueerde omgeving nog zien. Falen is geen optie, maar we weten allemaal dat het gebeurt. En hoeveel geld zijn mainframe-gebruikers nu echt kwijt? De laatste jaren geven alle kostprijsbereke-

ningen aan dat het mainframe in organisaties waar de helft van de bedrijfskritische applicaties nog op dit systeem draait, zelden meer dan een kwart van het totale it-budget opslokt. Maar ja, drie facturen die een kwart van het budget opmaken tegenover duizend facturen die de rest van het budget wegeten geeft al snel de indruk dat het mainframe duur is. Jammer. Om 440 mensen naar Amerika te vliegen gebruiken we een grote Boeing of een Airbus. Eén keer tanken is inderdaad duur. Maar om hetzelfde nu te doen met 440 vierzitters die maar één persoon vervoeren… Utilization, u weet wel… Het tanken is inderdaad goedkoop… Per vliegtuig… En zo laten we weer zien dat de it-industrie een onvolwassen, door emotie gestuurde industrie is.

•

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

Donderdag 13 t/m 16 augustus Hacking at Random 2009 Conferentie, Vierhouten https://wiki.har2009.org Dinsdag 25 en woensdag 26 augustus Loods uw it-afdeling door de crisis Conferentie en workshop, Olympisch Stadion Amsterdam www.iir.nl Dinsdag 15 en 16 september Strategy+ IT Tweedaagse training, Schiphol www.ictacademy.nl Kijk voor een compleet agendaoverzicht op www.ictevenementen.nl

25

23-06-2009 14:15:39

000_IT1213_ADV.indd 26

23-06-2009 14:10:27

MENS & WERK

Grote detacheerders optimistisch

Banencarrousel Chrissie Tarbitt is de nieuwe channel development manager Europa bij Compellent Technologies. Zij is overgekomen van Dell Equallogic, waar ze channelmanager Emea was. Jordy Kool is de nieuwe commercieel directeur van Infotheek Groep, een leverancier van hardware. Hij vervangt Tom van Reijen, die een andere functie gaat bekleden. Kool komt van Reed Elsevier, waar hij adjunctdirecteur was.

De ogenschijnlijke instorting van de detacheringsmarkt in de IT is maar de halve waarheid. In dit luwe tijdperk sleutelen detacheerders aan hun professionalisering.

E

ind juni organiseert IT-Staffing een bijeenkomst voor gedetacheerden. Het detacheringsbureau in de it-sector heeft er daarvan ruim drieduizend onder contract, overwegend zelfstandigen. De bijeenkomst draait over de rechtspositie van de zelfstandig gevestigde gedetacheerden. “Een groep waarvan wij voelen aankomen dat zij problemen gaan krijgen met hun status als zelfstandig ondernemer”, verduidelijkt directeur Wessel van Alphen van ITStaffing. “De Belastingdienst stelt als voorwaarde voor het zelfstandig ondernemerschap dat een it-er meerdere opdrachtgevers moet hebben. Maar wij hebben veel gedetacheerden die soms langer dan een jaar bij een van onze klanten werken.” Ondernemerschap op de tocht, dat is onwenselijk. Dan dreigen opeens veel gedetacheerden in werknemers te veranderen. Niemand die daar blij van wordt. Juist het werken met vrij gevestigde gedetacheerden maakt een onderneming flexibel. Ook de gedetacheerden zelf zweren bij het ondernemerschap. Dus wijst IT-Staffing hen op de mogelijkheid om hun werkzaamheden te vervolgen vanuit een eigen besloten vennootschap waarmee zij een arbeidsovereenkomst aangaan. “Er zijn heel veel gedetacheerden die graag zo’n BV-variant wensen”, zegt Van Alphen. “Ze zien anders de bui hangen met alle juridische gevolgen van dien.” TERUGLOOP Deze ontwikkeling is opmerkelijk. Hoewel de bedrijvigheid op de it-detacheringsmarkt terugloopt, is de professionalisering er niet te stuiten. Die komt doordat steeds meer bedrijven hun it-afdelingen beperken tot een vaste kern die zij aanvullen met flexkrachten, doorgaans gedetacheerden. “Hang me er niet aan op, maar ik schat dat 30 procent van de gemiddelde it-afdeling bestaat uit gedetacheerden”, zegt Van Alphen. Tegelijkertijd groeit het aantal gedetacheer-

027_029_IT1213_MEW.indd 27

den. Dat komt mede doordat it-staven van bedrijven krimpen en softwarehuizen banen schrappen. “Niemand weet hoe veel zelfstandige it-ers er precies zijn, maar ik schat tussen de vijftien- en twintigduizend”, zegt Jan Leen ’t Jong, directeur van wervings- en detacheringsbureau Harvey Nash Nederland. Nieuw is deze groei van detachering niet. Die begon toen na de eeuwwisseling de internetzeepbel crashte. “Toen zag je ook een aanwas van zelfstandigen bij een afnemende vraag naar it-diensten”, vertelt ’t Jong. “Maar toen kleefde er aan de zelfstandige it-specialist nog het beeld van onbetrouwbare jobhopper. Dat is nu wel anders. Er is brede erkenning dat de gedetacheerden hoog gekwalificeerde dienstverleners zijn.” Ondanks de inzakkende vraag blijft IT voor veel bedrijven een speerpunt. Geen enkele onderneming kan nog zonder, ook niet in crisistijd. Uit recent onderzoek van Harvey Nash blijkt ruim zes op de tien cio’s bang zijn niet het juiste ittalent aan te kunnen trekken, ondanks de ruime beschikbaarheid van it-ers. De grote detacheringsbureaus zien de toekomst dan ook niet zo somber in. Zij hebben in toenemende mate de sleutel in handen van de it-arbeidsmarkt. Waarbij zij steeds meer aandacht moeten besteden aan het groeiend legioen it-gedetacheerden. Niet alleen door ze te helpen zich te handhaven als zelfstandigen, maar ook door ze te stimuleren hun eigen ontwikkeling ter hand te nemen. De grote spelers verwachten dan ook dat ze sterker tevoorschijn komen uit de crisis, mede doordat kleine concurrenten de professionaliseringsslag onvoldoende kunnen maken. “In deze tijd zie je dat veel bedrijven hun keten van inhuur kritisch bekijken”, zegt ’t Jong. “Dat kost veel detacheringsbedrijven die tegen exorbitante bedragen weinig transparante diensten leveren de kop. Daardoor komt er meer ruimte voor de serieuze aanbieders met duidelijk aanbod.”

•

Paul Dols is vanaf nu nog de enige directeur van softwarebedrijf DBS. Zijn collega-directeur Jos van der Zalm heeft zich teruggetrokken uit de directie, maar blijft commissaris van het bedrijf. Dols had als duo-directeur financiën, marketing en verkoop in zijn portefeuille. Nu heeft hij de algemene leiding. Maureen Breakiron-Evans is benoemd tot lid van de raad van commissarissen van it-bureau Cognizant. Daarnaast schuift zij ook aan in het audit-comité van de organisatie. Breakiron-Evans is openbaar accountant in Californië en was tot vorig jaar cfo van het internationale hr-bureau Towers Perrin. Marnix Gillis is aangesteld als eerste distinguished engineer voor IBM in de Benelux. Hij is een technisch leider die op het niveau van executives klanten helpt bij het oplossen van hun vraagstukken met behulp van ICT. Eerder werkte Gillis als executive it-architect en chief technology officer van Global Technology Services van IBM.

Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

27

23-06-2009 14:16:14

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een e-mail naar [email protected].

MENS & WERK

DE IT-MANAGER VAN ARBO UNIE

Naam: Bert Heskens Leeftijd: 47 Werkzaam bij Arbo Unie sinds 2007 Vooropleiding: Heao Bedrijfsinformatica Omvang afdeling: 18 Favoriete IT-gadget: Smartphone

actieve medische dossiers. Die vloeien vooral voort uit onze activiteiten op het gebied van verzuim en reïntegratie van werknemers. Daarnaast doen we ook medische keuringen en vaccinaties. Verder bieden we diensten aan die de gezondheid en de productiviteit van medewerkers stimuleren.”

Portret van een IT-manager (47) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een serie portretten van it-managers. Door Henk Vlaming beeld Nico Boink Wat hoort er zoal tot jouw takenpakket? “Ik ben eindverantwoordelijk voor de IT bij Arbo Unie. Dat betekent dat ik ga over alles dat te maken heeft met informatievoorziening en informatietechnologie binnen de organisatie. We bouwen hier zelf geen IT, maar sturen op de contracten met onze leveranciers. Daarnaast hebben we een afdeling Servers Level Management. Daar ontwikkelingen wij het informatiebeleid dat is afgeleid van de strategie en de business van Arbo Unie. Dan hebben we een afdeling Business Intelligence. Tenslotte is er een heel kleine servicedesk om onze klanten te helpen als zij vragen hebben 28

027_029_IT1213_MEW.indd 28

over koppelingen met hun systemen aan de onze.” Dat klinkt alsof IT flink uit de kluiten gewassen is hier. “De organisatie stelt inderdaad hoge eisen aan de interoperabiliteit. We werken met veel verschillende systemen die zowel bij de klanten draaien als op onze tachtig locaties. Veel van onze systemen staan open voor de klanten en hun medewerkers. Het is de bedoeling dat ze elektronische vragenlijsten invullen die wij geautomatiseerd verwerken. Daardoor hebben wij te maken met heel moeilijke omgevingen. Al onze systemen en die van de klanten moeten met elkaar kunnen werken. Als nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

er iets gebeurt in het ene systeem, werkt dat door in het andere systeem.” Dus jan-en-alleman kan in jullie systemen komen? “Geen denken aan. Onze eigen systemen zijn gesloten. Dat is noodzakelijk, want we bewaren daar persoonsgegevens van medewerkers van onze klanten. Zelfs de werkgevers mogen daar niet aankomen. Ikzelf kan niet inloggen in de systemen met persoonsgegevens. Dit heeft te maken met de verplichte geheimhouding van persoonsgegevens.” Om hoeveel informatie gaat het precies? “Wij beheren hier 2,6 miljoen

Hoe stel je systemen open voor klanten terwijl je veel informatie moet afschermen? “We hanteren een scherpe scheiding tussen open en gesloten systemen. Daar zit een ‘enterprise service bus’ tussen, de ‘Arbo Unie Bus’ noemen we die. We communiceren uitsluitend vanuit deze bus met de systemen van onze klanten. Dat doen we ook nog vanuit verschillende rekencentra, waardoor we toevalligheden uitsluiten.” Is dit even modern als het klinkt? “Met deze aanpak staan wij vooraan op technologisch gebied. Deze infrastructuur is zelfs nog niet eens helemaal afgerond. We zitten bijvoorbeeld nog middenin het uitrollen van ‘voice over IP’. Telefooncentrales moeten we nog uitfaseren. Zelfs heel grote bedrijven komen naar ons toe om te kijken hoe wij dit aanpakken.” En hoe pak je dit aan? “Net zoals je een olifant opeet: hapje voor hapje. Niet alles tegelijk dus, terwijl we toch tempo moeten houden. We zijn nu twee jaar bezig met het innoveren van de informatietechnologie en het tempo van de opvolgende stappen houden we hoog. Maar we letten ook goed op de zorgvuldigheid. Liever een deadline verschuiven als er iets niet helemaal goed gaat dan achteraf zaken moeten corrigeren.”

23-06-2009 14:16:32

COLUMN Wat ervaar jij als je grootste prestatie hier? “Dat we het management hebben overtuigd om te investeren in de ‘enterprise service bus’. We hebben daarvoor een microrekencentrumtje gebouwd in een auto, inclusief een paar servers, en daarmee zijn we naar de directie gegaan om een demonstratie te geven.” Wat gaf de doorslag? “Door te wijzen op de korte terugverdientijd: korter dan twee jaar. Dit wordt mede gerealiseerd doordat wij veel oude technologie kunnen opruimen. Bijvoorbeeld dure netwerkinfrastructuren. Denk ook eens aan het simpele feit dat onderling bellen nagenoeg gratis wordt. Hiermee komen we uitstekend tegemoet aan het klassieke dilemma in de IT: innoveren en tegelijkertijd snijden in de kosten. Snijden doen we zeker, maar pijn doet het niet tot nu toe.” Hoe lang kun je zo doorgaan? “Nog een jaar of twee, drie. Nu pakken we de grote projecten waarop het meest te halen is, zowel wat betreft innovatie als kostenreductie. Hoe verder we komen, des te kleiner worden de terugverdieneffecten. Over een aantal jaren zijn we uitontwikkeld. Tenminste, als de wereld om ons heen stil blijft staan, maar dat zal niet het geval zijn.” Wat is je grootste valkuil? “We zijn wel eens iets te optimistisch met het inschatten van de benodigde tijd om een verandering door te voeren. We werken met moderne technologie en dan kom je nog wel eens voor verassingen te staan. Gelukkig zijn er nog nooit zaken in de productie misgegaan.” Ben je buiten het werk ook met IT bezig? “Nee, mijn passie is ‘off the road racen’, in zand en modder dus. Ik ben in het bezit van een auto die heeft meegereden in de rally Parijs-Dakar. Een Mitsubishi waarvan er maar een is gebouwd. Ik race daarmee voor het Nederlands kampioenschap. Ooit hoop ik een keer mee te rijden met Parijs–Dakar.”

•

027_029_IT1213_MEW.indd 29

RENE DIEKSTRA

Waarom zou je op vakantie gaan? Een van de belangrijkste kwaliteiten die een mens kan bezitten is te kunnen leven in een ritme waarbij activiteit en passiviteit, doen en niets doen, elkaar evenwichtig afwisselen. Het is een kwaliteit die geleerd moet worden. Reden waarom veel mensen die kwaliteit niet of slecht bezitten. Een deel van de mensheid is te passief, toont te weinig actie en initiatief, laat de dingen te zeer op hun beloop. Een ander en groter deel is te actief: altijd bezig, altijd druk, altijd bezet. De meesten mensen doen simpelweg te veel te snel. Als medicijn daarvoor heeft onze cultuur de vakantie uitgevonden. Vandaar dat vakantie recent verschijnsel is, een product van onze snelle, overactieve cultuur. Overigens, vakantie is een toepasselijke term, afkomstig van een Latijns woord dat ‘leeg maken’ of ‘onbezet houden’ betekent. Vakantie is ‘lege’ tijd, bedoeld om de essentiële golfslag van activiteit en passiviteit weer enigszins te herstellen. Intuïtief voelen veel mensen het belang daarvan aan en zijn daarom terecht zeer aan hun vakantie(s) gehecht. Maar er is ook een groep mensen die niets van vakanties moet hebben. De Amerikaanse schrijver Wayne Oates heeft die mensen raak getypeerd met de term ‘workaholic` (werkverslaafden). “De manier om een workaholic te ontmaskeren”, aldus Oates, “is te kijken hoe iemand zijn vrije tijd doorbrengt, want vrije tijd wordt door zo’n persoon als straf ervaren, als een hoop ongevulde tijd waarmee niets nuttigs wordt gedaan.” Daarom vertonen workaholics heuse ontwenningsverschijnselen zoals onrust of zelfs angst en depressie, wanneer ze een tijdlang, een halve dag of een weekend is al genoeg, niks om handen hebben. Tegen langere ‘lege’ perioden - zoals vakanties - zien ze werkelijk als een berg op. Bij vertrek en ook de eerste dagen voelen ze zich vaak lichamelijk slecht, slapen slecht en hebben klachten zoals kortademigheid, maag- en hartklachten. Het liefst gaan ze helemaal niet, maar omdat de hele familie dan op tilt slaat, voelen ze zich wel gedwongen. ONTWENNINGSKUUR Overigens, voor sommige workaholics blijkt vakantie een effectieve ontwenningskuur. Na een week of zo krijgen ze de smaak van de passiviteit te pakken en tegen het einde willen ze vaak niets anders meer. Maar er zijn ook workaholics die veel moeilijker behandelbaar zijn. Dat zijn de types waarvoor geldt dat hoe sneller je iets doet, hoe beter of succesvoller het is. Als ze met de auto op vakantie gaan, dan is zo snel mogelijk op de plaats van bestemming aankomen het eerste grote vakantiedoel. Succes meten ze vrijwel altijd af in getallen. Naast het aantal uren dat je over iets doet, ook het aantal punten dat je bijvoorbeeld bij een spel of sport op de camping scoort. Scoren is wat telt en is veel belangrijker dan het plezier dat je aan een reis, een spel of een contact kunt hebben. Vandaar ook hun neiging tot agressie en vijandigheid. Want scoren doe je tegen een tegenstander, een concurrent, een vijand eventueel. Op de psychologische keper beschouwd zijn workaholics mensen die zich altijd moeten bewijzen en daarom in feite ‘altijd aan het werk zijn’. En dat betekent heel vaak weer dat ze op de lange duur zowel zichzelf als de mensen om hen heen ongelukkig maken. Want, om een metafoor te gebruiken, geluk is als het bewonen van een huis met vijf kamers: een werkkamer, een relatiekamer, een gezondheidskamer, een vrije tijdskamer en een spirituele of zingevingkamer. Wezenlijk voor geluk is dat we, over langere tijd bekeken, onze tijd en energie min of meer evenwichtig tussen elk van de vijf kamer verdelen. Wie onevenredig veel tijd en energie in een enkele kamer besteedt, meestal is dat de werkkamer, en de overige kamers verwaarloost, die loopt het risico dat als er in de werkkamer ernstige problemen ontstaan of de boel in elkaar dondert, er vaak geen andere kamer meer is waar voldoende steun, opvang of compensatie gevonden kan worden. Juist met de houding van workaholics dat alles wat ze doen nut moet hebben, ondermijnen ze hun eigen gezondheid en plezier in het leven, ook met anderen. Want activiteiten die nutteloos zijn maar waarvan het doen uit zichzelf vreugde geeft, behoren tot de meest gelukkig makende en de meest verbindende tussen mensen. Het zijn overigens niet alleen de workaholics, die zich aan deze houding schuldig maken. Ook veel ‘gewone’ mensen weten het huis van hun leven niet evenwichtig genoeg te bewonen. Overigens, op vakantie gaan in je eigen huis, dat wil zeggen beginnen met leeg te maken of op te ruimen wat uit verschillende kamers beter weg kan, is een goede manier daar een begin mee te maken. Diekstra is psycholoog en o.a. hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009

29

23-06-2009 14:16:41

SITEKICK

COLOFON IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

Blogs van de week

Inflight Wifi

ABONNEMENTEN

IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl

Onze honger naar connectivity is niet te stillen. Een van de weinige plekken waar dat tot nu toe onmogelijk was wordt snel ontsloten. Een videochat in het vliegtuig? Ja, dat kan.

REDACTIE

Fred van der Molen hoofdredacteur E [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur E [email protected] MEDEWERKERS

Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, Fred Teunissen, George Ataya, Hans Steenman, Henk Vlaming, Karina Meerman, Marco van der Hoeven, Maurice Blessing, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Peter Olsthoorn, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink

Herman Wagter

I

n de Verenigde Staten zijn alle luchtvaartmaatschappijen bezig om inflight-Wifi te installeren. Het vliegtuig was nog een van de weinige plekken waar je niet met internet verbonden kon zijn. Dat is zo abnormaal tegenwoordig dat het kennelijk hoog tijd werd om dat op te lossen. Het is ook een goede business. Zo’n 13 dollar voor inflight wifi voor een uur of 3 loopt op:

FOTOGRAFIE

Nico Boink, Cor Mooij REDACTIEADRES

de voorspellingen zijn dat deze markt in de USA gaat groeien naar zo’n 750 miljoen dollar in 2011. Dat is meer dan inflight video de luchtvaartmaatschappijen opbrengt. Mocht je je afvragen hoe goed de verbinding is: goed genoeg

voor een videochat. Kijk hier maar eens: Video chat with a commercial airliner. Tsja: en hier in Nederland gaan we al blij zijn met internet in de trein, als het een keer gerealiseerd gaat worden. Waar blijft het toch?

•

Google Apps of Sharepoint

Laatst zat ik in een conference call: werd er gevraagd of we met het groepje – vanuit verschillende organisaties – niet beter met Sharepoint konden gaan werken. Weliswaar ook nog in beta, maar had al een betere mappenstructuur dan Google Apps.

I

nteressante hieraan was de korte discussie die volgde. Die had al snel ook wat “believer” trekjes en niet alle argumenten waren op feiten gebaseerd. Gevoel speelde een rol. Los hiervan is het ook interessant om te kijken

Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 E [email protected] Advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager T 06-53403470 E [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager T 06-13221012 E [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam E [email protected] F 020-5733603 E [email protected] (advertentiemateriaal) UITGEVER

hoe een oplossing om beter samen te werken door toedoen van marktpartijen al snel weer tot verschillende kampen leidt. Hoe moeten we kiezen? Als organisatie of als individu binnen de organisatie. Of hoeft er helemaal niet gekozen te worden? Laten we het online samenwerken organisch ontstaan of moet er een keuze van boven af zijn voor een bepaalde oplossing? Je komt ook al snel op de status en veiligheid van informatie. Welke informatie mag gedeeld worden en met wie mag je eigenlijk samenwerken? Juridische aspecten liggen natuurlijk ook om de hoek: welke versie van een document mag online en wat betekent dat dan? Met belangstelling volg ik de ontwikkelingen. We zitten trouwens allemaal nog op Google Apps... Reactie ma 22.06.09 11:06 uur / Sytse van der Schaaf Waarom zijn jullie bij Google Apps gebleven Herman? Omdat Sharepoint niet open genoeg was?

•

Rogier Mulder E [email protected] MARKETING

Ceesjan de Vos E [email protected] Mieke Stikkelorum E [email protected] VORMGEVING COLORSCAN BV,

Amsterdam - Voorhout

DRUKWERK

Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2009, IT Executive, ISSN 1570-6737

30

030_IT1213_SITEKICK.indd 30

nr 12/13

30 juni 2009

nr 12/13

30 juni 2009 23-06-2009 14:17:25

000_IT1213_ADV.indd 31

23-06-2009 14:10:44

Kwallen drijven meestal maar wat rond Ze hebben geen grip op hun richting. Maar u wel. Met bewezen performance management software en dienstverlening van SAS. www.sas.com/nl

000_IT1213_ADV.indd 32

23-06-2009 14:10:58