vooruitzichten voor 2013
// VOORUITZICHTEN VOOR 2013
94
FINANCIAL INVESTIGATOR
Nummer 6 / 2012
Door Jolanda de Groot
Net als in voorgaande jaren, legde Financial Investigator een aantal vermogensbeheerders enkele vragen voor met betrekking tot de vooruitzichten voor 2013. Wat is de economische outlook voor het komende jaar? Waar liggen de kansen en bedreigingen voor beleggers in het komende jaar? Hoe kijken vermogensbeheerders naar de relatieve aantrekkelijkheid van de diverse beleggingscategorieën en regio’s? Vorig jaar werden de economische vooruitzichten gekenmerkt door grote onzekerheid. Wereldwijd wachtten markten gespannen op een oplossing voor de Europese crisis, de grootste bedreiging voor mondiaal economisch herstel. De kans op een zware langdurige recessie werd groot geacht, zou een goede oplossing uitblijven. Er werd ook verwacht dat als gevolg van alle problemen de economische groei in Europa laag zou zijn. Het recessiegevaar in de Verenigde Staten leek daar voorlopig geweken. Opkomende landen zouden zich vanwege de grote exportafhankelijkheid niet geheel aan alle malaise kunnen onttrekken, maar zouden naar verwachting wel sneller blijven groeien. Inflatie zou geen rol van betekenis gaan spelen. Vanwege de turbulente marktomstandigheden zouden aandelen en obligaties van opkomende markten goede beleggingskansen bieden, net als hoogdividend aandelen. Aan de vastrentende kant waren de verwachtingen voor credits en high yield obligaties hoog gespannen. De grootste bedreiging vormde de verder uit de hand lopende schuldencrisis. Dit zou, wanneer de politiek niet in staat zou blijken effectief te handelen, kunnen leiden tot de ineenstorting van de Eurozone met alle desastreuze gevolgen vandien.
Door Joost van Leenders, Beleggingsspecialist Allocatie & Strategie
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? We denken dat de economische groei in 2013 laag zal blijven vanwege voortgaande bezuinigingen in geïndustrialiseerde landen, onzekerheid over de fiscale situatie in de VS en de houdbaarheid van staatsschulden in de eurozone. De inflatie zal laag blijven met een gerede kans op deflatie in de eurozone. In opkomende markten, die niet te maken hebben met hoge schulden of zwakke banken, zien de economische vooruitzichten er beter uit. Het monetaire beleid zal niet veel veranderen. De rente blijft laag en de Fed zal doorgaan met kwantitatieve verruiming. Dit houdt ook de rente op staatsobligaties uitzonderlijk laag.
Kansen zien we vooral in opkomende markten en dan vooral in obligaties. Binnen aandelen, waarover we wereldwijd niet positief zijn vanwege lage economische groei en navenant lage winstgroei, zien we op relatieve basis kansen in hoog dividend aandelen en aandelen in opkomende markten. Binnen geïndustrialiseerde regio’s zijn we optimistischer over de VS dan over Europa of Japan. Een omgeving van lage groei en lage inflatie is traditioneel goed voor bedrijfsobligaties. Hierbinnen zijn we positiever over hoogrentende obligaties. We verwachten geen rustig jaar voor 2013. Beleggers kunnen dan ook niet vertrouwen op een simpele buy-and-hold strategie, maar moeten letten op tactische posities in een gespreide portefeuille.
Door Jean-Paul van Bavel, Directeur Vermogensbeheer
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? Ook 2013 zal in het teken staan van noodzakelijke deleveraging. De paradox van dit moment is dat hoge schulden voornamelijk het probleem zijn van overheden, van de financiële sector en deels van particulieren. Veel bedrijven staan er daarentegen juist goed voor. Na 2008 zijn veel beursondernemingen voortvarend gestart met substantiële herstructureringen. Het resultaat daarvan is gezonde balansverhoudingen en veel cash.
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers? Uiteraard hebben bedrijven last van de eurocrisis. Qua winstontwikkeling ziet het er in 2013 en ook daarna, niet goed uit. Toch zijn wij bottom up positief over aandelen, vanwege stevige balansen en aantrekkelijke waarderingen. Dit met uitzondering van de financiële sector. Banken zullen van alle kanten onder druk blijven staan, zowel wat betreft kredietverlening, provisie-inkomsten als regelgeving.
de grote macro-economische onzekerheden die op korte termijn voor stevige koersbewegingen kunnen zorgen. Ondertussen profiteren wij in ieder geval van het hoge dividendrendement dat een groot deel van de optiepremie al goedmaakt.
Bron: CapitalatWork
CapitalatWork
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: BNP Paribas Partners
BNP Paribas Investment Partners
Binnen vastrentende portefeuilles alloceren wij momenteel 60% naar credits en ruimen wij voor 2013 meer ruimte in voor high yield. 2012 was een erg mooi jaar voor bedrijfsobligaties, maar wij zien nog potentieel vanwege verder inkomende spreads. De rente op staatsobligaties van de kernlanden binnen de euro is momenteel dermate laag dat de kans klein is dat hierop voldoende reëel rendement kan worden geboekt. Daarbij denken wij dat de euro een zwakke valuta blijft. Wij ruimen daarom veel plaats in voor emerging market debt en voor staatsobligaties van degelijke landen buiten de eurozone, zoals Noorwegen.
Wij zijn maximaal belegd in aandelen, maar dekken een deel van het neerwaarts risico wel af met opties. Dit vanwege
NUMMER 6 / 2012
FINANCIAL INVESTIGATOR
95
// VOORUITZICHTEN VOOR 2013
Door Alex Otto, Chief Investment Officer
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? Na de recessie herstelde de wereldeconomie in 2010 zeer fors met 5,1%. Sindsdien is de activiteit gestaag vertraagd tot 3,1% in 2012. Wij verwachten dat de afzwakking doorzet en dat de historische gemiddelden rond 3,75% voorlopig niet meer gehaald zullen worden. De eurozone loopt voorop qua sanering van het fiscale beleid. De inhaalslag gaat de groei elders nog remmen. Ook op het vlak van monetaire stimulering zijn de resterende mogelijkheden buiten Europa beperkter. Voor het VK, de VS of Japan is het risico van een gebrek aan stimulerende beleidsmogelijkheden groot. De eurozone moet ervoor zorgen dat een systeem, gebaseerd op regels zonder onderlinge hulp, voldoende vertrouwenwekkend wordt. Bovendien zullen de PIIGS niet op eigen kracht hun problemen uit het verleden kunnen oplossen.
Door Ernst Hagen, Head of Fiduciary Investments
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? In ons basisscenario vindt langzaam herstel plaats in Europa (ongeveer 0,5-0,75% groei in de Eurozone), blijft vanwege het fiscale klif de groei in de VS laag (circa 2%) en herstelt de groei in China tot ongeveer 8%. De economische groei in opkomende landen zal in 2013 veelal hoger zijn dan in 2012, maar lager dan in 2011.
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers? De grootste bedreigingen zijn: • het fiscale klif in de VS. De belastingverlagingen die ooit door Bush zijn ingevoerd, zullen eind 2012 automatisch eindigen. Deze zullen slechts beperkt gerepareerd worden, waarbij er nog veel onenigheid tussen democraten en republikeinen zal zijn over de precieze aanpak; • het verloop van de Eurocrisis. Een onordelijke grexit, bankruns in Spanje en volksopstanden vormen serieuze risico’s;
96
FINANCIAL INVESTIGATOR
Qua waarderingen waren aandelen ten opzichte van obligaties - op basis van dividendrendement en inflatieverwachtingen - sinds WO II nog niet zo aantrekkelijk geprijsd. Echter, voordat aandelen hun belofte gaan inlossen, zal eerst de wereldgroei moeten versnellen en zullen de politieke risico’s moeten verminderen. Winstgroei is nog aannemelijk, al zal die de consensus teleurstellen. De Amerikaanse omzetgroei zien we versnellen van een magere 0% naar 4%, terwijl lage loongroei stevige marges ondersteunt. In de geschetste omgeving van gematigde groei biedt timing mogelijkheden, net zoals de afgelopen drie jaren met vijf aandelencorrecties van meer dan 10%. Wat voor het wachten op groei geldt, is ook van toepassing op inflatie. Door de zwakke conjunctuur zien we op korte termijn afnemende inflatie, terwijl het risico op prijsstijging op termijn juist toeneemt.
Nummer 6 / 2012
• een harde landing in China. Een te sterke daling van de economische groei in China als gevolg van sterke afschrijvingen van overinvesteringen in met name onroerend goed en een te zwak consumentenvertrouwen om dit te compenseren.
Bron: F&C Netherlands
F&C Netherlands
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: Delta lloys Asset Management
Delta Lloyd Asset Management
De rente zal in ons basisscenario beperkt stijgen. Aandelen kunnen volatiel presteren, zoals ook de afgelopen jaren het geval is geweest. De opbrengst zal in de ontwikkelde markten niet hoog zijn, in de opkomende markten duidelijk beter door de aantrekkende groei, de relatieve verruiming van het monetaire beleid en vanwege relatief aantrekkelijke waarderingen. We verwachten gematigd positieve opbrengsten van grondstoffen in 2013. Met name credits en high yield bieden goede kansen in ons basisscenario, mede gezien de betere neerwaartse protectie dan aandelen.
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? Hoewel GMO gelooft dat het belangrijk is de huidige economische omstandigheden te begrijpen, denken wij dat het voor lange termijn beleggers weinig nuttig is een beleggingsportefeuille samen te stellen op basis van specifiek voorspelde economische scenario’s. Het is beter een portefeuille robuust te maken, bestand tegen verschillende economische scenario’s. Immers: ‘More things can happen, than will happen.’
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers? Als lange termijn belegger geloven wij niet erg in (het eigen vermogen te) beleggen met een 1-jaars horizon. Met een wat langere horizon vinden wij aandelen van gerenommeerde kwaliteitsondernemingen op het moment duidelijk aantrekkelijk, zeker ten opzichte van de bredere Amerikaanse aandelenmarkt. Die is nu maar liefst 40 tot 45% te duur. Bovendien doen kwaliteitsondernemingen het vaak beter, juist op het moment dat de markt corrigeert van grote overwaarderingen. GMO verwacht daarom niet alleen een significante outperformance van kwaliteitsondernemingen,
Goldman Sachs Asset Management
maar we verwachten deze outperformance ook op het moment dat die het hardst nodig is.
Bron: GMO
Door Bart Noordman, Director of Business Development
Verder zijn er veel kansen in value aandelen in Europa. In een scenario waarin de euro uiteenvalt worden de goedkope value aandelen nog veel goedkoper. Dat geldt vooral wanneer de periferie eruit stapt, in plaats van de kernlanden. Toch worden beleggers ook bij de huidige waarderingen al behoorlijk gecompenseerd voor het te nemen risico. Vastrentende waarden blijven risicovol, omdat ze veel te duur zijn. Het aanhouden van cash biedt onder de huidige omstandigheden meer perspectief voor beleggers die risico willen mijden. Daarmee wordt bovendien kruit droog gehouden dat snel kan worden ingezet wanneer zich kansen voordoen.
Door Marc van Heel, Managing Director and Head of Benelux
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? De wereldwijde groei herstelt en zou volgend jaar op 3,6% moeten uitkomen. De grotere bijdrage van opkomende markten als China en India maakt ons wat optimistischer. Beleggers moeten zich bij voorkeur hierop richten en zich niet laten afleiden door Europa. Ook al zien we een kleine opleving in de eurozone (+0,2%), de groei zal achterblijven. We zijn voorzichtig optimistisch over de VS (2,3%), maar de regering staat voor obstakels.
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers? Inflatie is een zorg in sneller groeiende markten, ook al neemt met name China passende beleidsmaatregelen. De output gaps in de ontwikkelde wereld zijn nog steeds groot en de wereldwijde inflatie blijft beperkt tot 2,8%. Aandelen, in groeimarkten, maar ook in Europa, zijn op een cyclisch aangepaste PE basis ondergewaardeerd en bieden aantrekkelijke rendementen. Er is een verschuiving van marktkapitalisatie indices naar bbp-gewogen indices en indices gebaseerd op risico en fundamentele criteria. Beleggers kunnen hiermee hun voordeel doen om allocatie en risico/
Bron: Goldman Sachs Asset Management
GMO
opbrengst-ratio te optimaliseren. Dit resulteert in grotere exposure naar regio’s met hogere groei en verbetert de vooruitzichten voor langetermijnrendement. In vastrentende waarden houden monetaire autoriteiten vast aan een historisch lage rente. Daardoor zullen beleggers verder de risico-curve op worden gedreven, weg van staatsschuld van ontwikkelde landen richting bedrijfsobligaties, waardoor spreads kleiner worden en de mogelijkheden voor outperformance op de langere termijn minder. Een potentiële bedreiging voor beleggers in risico-zoekende assets is een plotseling herprijzen van die ‘veilige’ asset categorieën onderaan de risico curve, met als meest waarschijnlijke gevolg een scherpe stijging van rente tarieven en credit spreads.
NUMMER 6 / 2012
FINANCIAL INVESTIGATOR
97
// VOORUITZICHTEN VOOR 2013
Door Valentijn van Nieuwenhuijzen, Head of Strategy
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? Onze centrale verwachtingen komen voort uit de krachtmeting tussen de positieve dynamiek van het beleid van centrale bankiers, de remmende werking van bezuinigingen en het afbouwen van schulden door de private sector. De wereld is nog steeds erg volatiel en onevenwichtigheden maken de economie bijzonder vatbaar voor schokken. Wij verwachten een jaar van groei van het mondiale BBP van 3,3% dat hoger uit zal komen dan de 3% in 2012. Binnen de regio’s verwachten wij een groei van
2% voor de VS, 1,3% voor het Verenigd Koninkrijk en een licht negatieve groei voor de Eurozone van -0,1%. Wat betreft de opkomende markten, voorzien we een BBP-groei van 6% in 2013. Voor China schatten we de cijfers op 7,8% en voorzien daarna een trendmatige daling tot +/- 5% over 5 jaar.
Door Stefan Cornelissen, Head of Netherlands and Nordics Institutional Business Development
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? Het komende jaar staan er een aantal potentiële brandhaarden op de economische agenda. Het is daardoor zeer moeilijk om met enige zekerheid iets te zeggen over de vooruitzichten voor inflatie, groei of rente. De volatiliteit op de markten – die eind 2012 voor de rally zorgde – zal daardoor aanhouden. Het belangrijkste in deze omgeving is om niets overhaast te doen, maar om te wachten op kansen die een passend rendement bieden en te zorgen dat je klaar bent om deze kansen te grijpen als ze zich voordoen.
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers? Door de crisis zijn er buitengewone kansen ontstaan om beleggingen te verwerven die rendement én zekerheid bieden. We verwachten dit in 2013 vaker tegen te komen, omdat banken de economie niet langer van kapitaal kunnen voorzien, zoals ze dat in het verleden deden. Dit leidt ertoe dat pensioenfondsen goede rendementen, senioriteit en zekerheid kunnen verwerven, vooral in Europese commerciële vastgoedleningen en infrastructuur. Dit soort vaste, voorspelbare bronnen van inkomsten biedt een vorm
98
FINANCIAL INVESTIGATOR
Nummer 6 / 2012
Risico nemen wanneer het kan en dynamisch bewegen op zowel het gebied van risico en rendement, zijn de belangrijkste richtlijnen. Nu zijn er kansen in aandelen, cyclische sectoren en regio’s, zoals Europa en Emerging markets, vastgoed en bedrijfsobligaties, omdat de wereldeconomie draait en beleggers nog altijd heel angstig en defensief gepositioneerd zijn. Als er onverhoopt politieke schokken komen (Griekenland, fiscal cliff) dan moeten we wellicht snel meer defensief draaien naar staatsobligaties. Bij minder politieke onzekerheid zal mogelijkerwijs de weg open liggen voor de eerste helft van het jaar voor aandelen en andere ‘risky assets’. Uiteindelijk zal een draai in de conjunctuur rond de zomer waarschijnlijk reden geven om risico’s weer wat terug te brengen.
van veilige haven in de storm van de eurocrisis.
Bron: IM&G Investments
M&G Investments
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: ING Investement Management
ING Investment Management
Volatiliteit biedt kansen in zowel private beleggingen als in overheidspapier. Veel obligaties met Nederlandse particuliere hypotheken als onderpand, bieden nog steeds goede rendementen in bepaalde delen van de kapitaalstructuur, maar de obligatiestructuur en het onderliggende vastgoed moeten hierbij zeer zorgvuldig geanalyseerd worden. Ditzelfde geldt ook voor investment grade en high-yield bedrijfsobligaties. Er doen zich op dit moment buitengewone kansen voor en dat zal naar verwachting in 2013 zo blijven.
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? In de eurozone zullen bezuinigingen vooral in de minder stabiele landen de recessie in 2013 verdiepen. We verwachten daarom een krimp in de eurozone van -1% à -1,5%. Voor de Amerikaanse economie, die er mede door het ontluikende herstel van de huizenmarkt minder slecht voor staat, verwachten we een groei van hooguit 1,5%. Voor China, waar het tijdperk van makkelijke groei voorbij is, rekenen we voor 2013 op een groei van 6,5% à 7%. Mede vanwege de wereldwijde terugval in de vraag, voorzien we dat het wereldwijde bbp hooguit 2,0% groeit.
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers? De aankondiging van de ECB om de balans ongelimiteerd in te zetten om kortlopend staatspapier te kunnen opkopen, heeft een belangrijk stabiliserend effect en er komen positieve signalen over de Amerikaanse economie. In beide regio’s slagen politici er echter nog steeds niet in om onconventioneel monetair beleid te koppelen aan gecoördineerd begrotingsbeleid en structurele veranderingen. Omdat alleen monetaire maatregelen niet volstaan, vormt
Pioneer Investments
dit de grootste bedreiging voor internationale beleggers. Dat geldt ook voor de VS, waar men afstevent op de ‘fiscal cliff’en waar in onze visie een nog veel groter ravijn achter schuilt.
Bron: PIMCO
Door Patrick Dunnewolt, Business Development Manager
We zien interessante rendementskansen voor beleggers in credit markten waar de banken zich uit terugtrekken, zoals bedrijfsleningen aan middelgrote ondernemingen. In de context van aanhoudende schuldverlaging, draaiende geldpersen en financiële repressie is het verstandig om te kijken naar beleggingen, in onder meer reële activa en goud om portefeuilles te beschermen tegen mogelijke inflatiepieken, die zich altijd abrupt voordoen.
Door Giordano Lombardo, Group Chief Investment Officer
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? We zien een marginale verbetering van de economische omstandigheden door een waarschijnlijke oplossing van de problematiek rondom de ‘fiscall cliff’, de zachte landing van de Chinese economie en de stabilisatie van de Eurozone. In de VS komen de eerste positieve signalen uit de reële economie, met name uit de huizenmarkt. Daarnaast zal het accommoderende beleid van de FED de vermindering van de werkloosheid blijven ondersteunen. In Europa kan de implementatie van structurele hervormingen de economie helpen bij een langzaam herstel. We hebben een significante verbetering waargenomen richting het oplossen van de eurocrisis, maar verdergaande stappen richting fiscale en politieke integratie zijn noodzakelijk. De rol van de ECB blijft cruciaal om de schuldenlast van de periferie in de hand te houden en de voorwaarden te scheppen voor een landing van de verschillende economieën. Opkomende markten blijven de drijfveer achter de wereldwijde groei. Ze beschikken over de fiscale en monetaire instrumenten om verdere vertraging te voorkomen. Echter; zij zien zich geconfronteerd met een structurele verschuiving van hun groeimodel en politieke voortvarendheid zal cruciaal zijn voor een succesvolle overgang.
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: Pioneer Investments
PIMCO
De voornaamste risico’s zijn onlosmakelijk verbonden met mogelijke politieke fouten. Ondanks dat we erkennen dat er al een grote beweging in credits heeft plaatsgehad, blijven we positief over deze asset class, vooral met betrekking tot high yield en Emerging markets, op een selectieve wijze. We zien ook groeiende interessante mogelijkheden voor aandelen, die mogelijkerwijs de volgende grote kans kunnen bieden voor investeerders.
NUMMER 6 / 2012
FINANCIAL INVESTIGATOR
99
// VOORUITZICHTEN VOOR 2013
Robeco
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? De wereldeconomie groeit opnieuw in gematigd tempo door, onder aanvoering van een zichzelf versterkende Amerikaanse economie die ondanks de begrotingsklif 2% groeit. Opkomende markten versnellen enigszins. In China zien we daar momenteel de eerste tekenen van. De politieke onzekerheid in de VS en China neemt af. Dat is goed nieuws voor de bedrijfsinvesteringen die ten tijde van politieke onzekerheid meestal onder druk staan. De schuldencrisis in de Eurozone sleept zich voort, maar het is een belangrijke opsteker dat de ECB zich steeds meer opstelt als redder in nood. Dat schept de tijd voor economische hervormingen. Er valt weinig te verwachten van de Eurozone economie. Onzekerheid en bezuinigingen zorgen voor economische tegenwind. Inflatie is geen probleem in 2013.
Door Keith Wade, Hoofd Macro-Econoom
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? De grote waterscheiding die zich de afgelopen tijd heeft voorgedaan, is dat de economische stemming wordt bepaald in de politieke arena. Niet langer zetten de centrale banken, die altijd zeer voorspelbaar willen zijn en volgens vaste regels opereren, de toon. Dat levert grote uitdagingen op als het gaat om de verwachtingen voor het komende jaar. In zijn algemeenheid zullen de budgettaire beperkingen die overheden zichzelf (al dan niet onder dwang) opleggen in het komende jaar, grote gevolgen gaan hebben en niet alleen in Europa. Zo is in China inmiddels duidelijk dat er geen decoupling heeft plaatsgevonden en dat China nog stevig afhankelijk is van de westerse wereld. De Europese bankensector heeft bovendien een behoorlijk probleem, aangezien de balansen nog niet zijn opgeschoond, anders dan in de Verenigde Staten. Als daar niet wordt ingegrepen, ligt een Japan-scenario op de loer. We denken dat QE in 2013 verandert in QI, quantitative infinity, want de Fed zal dit middel inzetten totdat de werkloosheid daalt en de ECB verdedigt de euro, koste wat het kost.
100
FINANCIAL INVESTIGATOR
Gegeven dit macro-economische plaatje blijven de extreem lange rentes laag. Wij voorzien geen serieuze stijging van de lange rente. Voor extra rendement bevelen wij posities aan in bedrijfsobligaties en obligaties uit opkomende markten. Bedrijfsobligaties leveren een extra rentevergoeding op, terwijl de faillissementsrisico’s beperkt zijn. Overmoedige overnames die de bedrijfsbalans verstieren zijn zeldzaam en bedrijven hebben veel geld in kas. Obligaties uit opkomende markten geven een aantrekkelijk rendement van gemiddeld 5,7%, terwijl de inflatie zich gematigd ontwikkelt en schuldquotes in vergelijking met ontwikkelde markten laag zijn. Voor aandelen zijn onze verwachtingen niet hooggespannen, omdat de winstgroei ook in 2013 laag zal zijn. Samengevat voorzien wij voor staatsobligaties in 2014 een rendement in de range -2% tot 4%, voor kredietwaardige bedrijfsobligaties 1% tot 6%, voor high yield en opkomende markten schuldpapier -2% tot 8% en voor aandelen -5% tot 15%.
Nummer 6 / 2012
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: Schroders
Schroders
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: Robeco
Door Ronald van Doeswijk, Chief Strategist
De lage inflatie is op dit moment nog reëel en het wordt pas echt zorgelijk als de inflatie in dubbele cijfers geschreven wordt. Dat kan ergens in de toekomst opduiken, omdat het huidige inflatieniveau niet echt ‘sustainable’ is. Een ander zorgpunt is de voortdurende quantitative easing die de stimulans bij overheden en bedrijven wegneemt om daadwerkelijk te herstructureren.
Door Andrew Milligan, Head of Global Strategy
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? Het goede nieuws: de wereldeconomie zal zich in 2013 herstellen. Het slechte nieuws: het zal niet echt aanvoelen als een herstel. Nog slechter nieuws: verschillende politieke struikelblokken kunnen ernstige problemen veroorzaken. De bedrijfsactiviteiten zijn afhankelijk van twee belangrijke bronnen: verbetering van de Amerikaanse consumenten- en huizensector, plus verruiming van de infrastructuurbestedingen en andere investeringen in Groter China. De achterblijvers zijn een reeks Europese landen, waar verzwakte bankstelsels en strenge bezuinigingsprogramma’s de groei nog altijd afremmen. Het afbouwen van schulden blijft een thema dat de meeste ontwikkelde economieën parten speelt en dat nog enige jaren zal blijven doen. Voor bedrijven zijn er maar weinig redenen om hun kapitaaluitgaven op te voeren en des te meer excuses om hun liquiditeitspositie te versterken. Daarom zullen de wereldwijde groeicijfers voor 2013 naar verwachting niet veel verschillen van die voor 2012. Vandaar een ‘schotelvormig’ herstel, geen scherpe V.
Er liggen komend jaar verschillende politieke struikelblokken in het vooruitzicht. Consumenten noch bedrijven houden van onzekerheid, maar het is een en al onzekerheid! Hoeveel budgettaire verkrapping wordt er in de VS geaccepteerd? Kiest Italië in april een hervormingsgezinde regering? Kan Europa overeenstemming bereiken over een schuldenpakket voor Griekenland en wellicht Spanje? Welke hervormingen wil de nieuwe Chinese regering doorvoeren? Hoe reageert de olieprijs op geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten? 2013 lijkt een jaar te worden van groei met ups en downs uitgaande van het nieuws. Onder de oppervlakte wordt een traag herstelproces echter steeds duidelijker.
Door Michael Albrechtslandlund, Managing Director Sparinvest Fondsmæglerselskab A/S
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? De Amerikaanse Fed en andere centrale banken zijn voorstander van een soepel monetair beleid (ofwel een 3de en wellicht zelfs 4de Quantitative Easing), totdat gunstige effecten in de economie doorwerken. De blik op een fiscale afgrond en Eurogeddon wakkert volatiliteit aan en drukt ieder animo voor risicodragende activa – dit blijft zo todat men uiteindelijk weer in de markt moet stappen, om te zoeken naar inflatiebestendig rendement. Wij verwachten aanhoudende belangstelling voor bedrijfsobligaties en zodra het momentum aantrekt, een breed gedragen vraag naar aandelen.
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers? In de bedrijfsobligatiesector is het al geruime tijd niet meer gemakkelijk geld verdienen. Aantrekkelijke toekomstige rendementen zijn mogelijk, maar uitsluitend bij individuele selectie, vooral van niet aan een beursindex gerelateerde emittenten. Indien de markt kalm blijft, voorzien wij outperformance van small caps; ook in bedrijfsobligaties zullen small caps met afdoende eigendomsbescherming in de leningdocumentatie door fusies en overnames, ook een
positieve bijdrage kunnen leveren. Wanneer de markt in een verkoop modus komt, kunnen korte termijn liquiditeitsproblemen diegenen onder druk zetten die het niet gekocht hebben als een buy-and-hold strategie.
Bron: Sparinvest
Sparinvest
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: Standard Life Investments
Standard Life Investments
Gedreven door het streven naar ‘veiligheid tegen elke prijs’, vormen geconcentreerde aankopen in grote blue chip aandelen de laatste tijd een bubbel. Kleine bedrijven en goedkope kwaliteitsbedrijven blijven miskend en bieden de meeste kans op rendement. De markt moet zich meer op sterke bedrijfsfundamenten richten om prijs-efficiënter te worden. Een stroom van fusies en overnames kan hierbij als katalysator werken.
NUMMER 6 / 2012
FINANCIAL INVESTIGATOR
101
// VOORUITZICHTEN VOOR 2013
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? We verwachten dat de wereldeconomie met circa 3% groeit, vooral gedreven door de opkomende landen. In China lijkt een harde landing te worden afgewend. Recent is hier stabilisatie in diverse macro-economische indicatoren waar te nemen. De Amerikaanse economie kan positief verrassen in 2013. De Amerikaanse huizenmarkt herstelt en het consumentenvertrouwen zit in de lift. De verwachtingen voor Europa blijven slecht. Zeker nu ook de macrocijfers in de kernlanden tegenvallen. Aangezien de afbouw van schulden zorgt voor een deflatoir effect, zijn de inflatierisico’s laag. Mede hierdoor zal het monetair beleid ruim blijven en zullen de centrale banken de onconventionele maatregelen voortzetten. 2013 zal dus gekenmerkt worden door gematigde groei en een ruim monetair beleid.
Threadneedle Investments
Threadneedle verwacht dat 2013 een economisch zwaar jaar zal worden en dat de enorme schuldenberg nog lange tijd een donkere schaduw zal werpen over de economie. Desondanks zien we voor 2013 ook enkele positieve ontwikkelingen. De huizenmarkt in de Verenigde Staten lijkt zich verder te herstellen. Een oplossing voor de ‘fiscal cliff’ kan leiden tot meer activiteit als bedrijven met hernieuwd vertrouwen de toekomst tegemoet treden. Mits de inflatie laag blijft, verwachten we dat het centrale bank beleid een steun vormt voor zowel de markt als de economie. De groeivooruitzichten voor de eurozone blijven somber. Het ECBbeleid biedt weliswaar steun, maar is niet zo verruimend als in de VS, waardoor de impact op korte termijn veel beperkter is. In China lijken, na een lange periode van vertraging, de groeivooruitzichten te verbeteren. De vraag is alleen of dat leidt tot herstel door voorraadafbouw of tot een terugkeer naar snelle groei.
FINANCIAL INVESTIGATOR
Nummer 6 / 2012
De eurocrisis zal ook in 2013 de gemoederen bezig houden. De schuldproblemen in onder meer Griekenland en Spanje zijn nog niet voorbij en de verkiezingen in Italië en Duitsland zullen voor politieke onzekerheid zorgen. Naast de aanhoudende eurocrisis zijn een (alsnog) harde landing in China en een escalatie van de ‘fiscal cliff’ in de VS bedreigingen. De beleggingsomgeving wordt sterk beïnvloed door de lage renteniveaus. Hoewel we verwachten dat de renteniveaus van de ‘veilige’ landen ook in 2013 laag blijven, mede door de voortslepende eurocrisis, is het verwacht rendement op staatsobligaties laag. Dit geldt ook voor credits. De vooruitzichten voor aandelen zijn relatief gunstig, mede door de aantrekkelijke waarderingen in met name Europa en de opkomende markten.
Door Mark Burgess, Chief Investment Office
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013?
102
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: Syntrus Achmea
Door Maurice Geraets, Investment Strategist
Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor beleggers?
Bron: Threadneedle Investments
Syntrus Achmea
De zoektocht naar yield en inkomen blijft ‘key’. Door de risico’s in de eurozone, de ‘fiscal cliff’ en de moeilijke economische omstandigheden, zijn we neutraal over aandelen. Balansen van bedrijven zijn in de laatste 10 jaar aanzienlijk verbeterd en de lage groei in combinatie met de macroeconomische onzekerheden, hebben ertoe geleid dat bedrijven hun schulden hebben afgebouwd in plaats van te investeren. Dat is negatief voor de economische groei en werkgelegenheid, maar goed voor crediteuren. Investment grade bedrijfsobligaties zijn redelijk gewaardeerd, en we geloven dat beleggers in de high yield markt nog steeds een goed rendement kunnen realiseren, gezien de spreads en het relatief lage default risico.
vooruitzichten voor 2013
CONCLUSIE
Wat zijn de economische vooruitzichten voor 2013? De economische groei zal in 2013 laag blijven vanwege voortgaande bezuinigingen in de geïndustrialiseerde landen, onzekerheid over de fiscale situatie in de Verenigde Staten, een mogelijke harde landing in China en de zich voortslepende schuldencrisis in de Eurozone. Het afbouwen van schulden blijft een thema dat de meeste ontwikkelde economieën de komende jaren zal blijven achtervolgen en nog lange tijd een donkere schaduw zal werpen over de economie. De groeivooruitzichten voor de eurozone blijven somber. Het ECB-beleid biedt weliswaar steun, maar is niet zo verruimend als in de Verenigde Staten, waardoor de impact op korte termijn veel beperkter is. In de Verenigde Staten komen de eerste positieve signalen uit de reële economie, met name uit de huizenmarkt en zal het accommoderende beleid van de FED de vermindering van de werkloosheid blijven ondersteunen. De economische vooruitzichten voor opkomende markten, die niet te maken hebben met hoge schulden of zwakke banken, zien er beter uit en vormen de drijfveer achter de wereldwijde groei. Ze beschikken over de fiscale en monetaire instrumenten om verdere vertraging te voorkomen. Zij zullen echter geconfronteerd worden met een structurele verschuiving van hun groeimodel en politieke voortvarendheid zal cruciaal zijn voor een succesvolle overgang. De inflatie zal het komende jaar in de Eurozone laag blijven vanwege de afbouw van de schulden die zorgt voor een deflatoir effect. Inflatie kan tot zorgen leiden in snel groeiende markten, ook al neemt China passende beleidsmaatregelen.
NUMMER 6 / 2012
FINANCIAL INVESTIGATOR
103
// VOORUITZICHTEN VOOR 2013
Waar liggen de grootste kansen voor beleggers? De zoektocht naar rendement en inkomen blijft cruciaal. Gegeven de huidige macro-economische situatie blijven de vooruitzichten voor opkomende markten positief voor zowel aandelen, staatsobligaties, credits als voor high yield obligaties. Kijken we naar Europa, dan zijn er goede beleggingsmogelijkheden in credits en high yield obligaties. Aan de aandelenkant kunnen er zowel in Europa als in de Verenigde Staten, aantrekkelijke rendementen behaald worden vanwege de stevige balansen van veel bedrijven en aantrekkelijke waarderingen, met name in het value en small caps segment. Op de korte termijn kunnen aandelen wel geconfronteerd worden met veel volatiliteit. Verder zijn er goede kansen voor Europese commerciële vastgoedleningen, infrastructuur en goud.
vooruitzichten voor 2013
Waar liggen de grootste bedreigingen voor beleggers?
104
FINANCIAL INVESTIGATOR
Nummer 6 / 2012
Er liggen komend jaar verschillende politieke struikelblokken voor ons. De voornaamste risico’s zijn dan ook onlosmakelijk verbonden met mogelijke politieke fouten. Consumenten noch bedrijven houden van onzekerheid. De beleggingsomgeving wordt sterk beïnvloed door de lage renteniveaus. Het verwachte rendement op staatsobligaties in de ontwikkelde landen is laag. Naar verwachting wordt 2013 geen rustig beleggingsjaar. Beleggers kunnen dan ook niet vertrouwen op een eenvoudige buy-and-hold strategie, maar moeten letten op tactische posities in een gespreide portefeuille.
Relatieve aantrekkelijkheid per asset class Institutionele beleggers moeten hun geld normaal gesproken ‘ergens’ in beleggen. Dit heeft ons ertoe gebracht om nog een twaalftal aanvullende vragen te stellen met betrekking tot de relatieve aantrekkelijkheid van een viertal asset classes. Let op: om een goede vergelijking te kunnen maken hebben wij een aantal vermogensbeheerders gevraagd om de volgende vragen vanuit een relatief perspectief per asset class te interpreteren. Er wordt hierbij, anders dan bij de beantwoording van de vorige vragen, geen relatieve vergelijking tussen de vier asset classes onderling gemaakt. Het gaat dus niet om de vraag ‘hoe aantrekkelijk zijn Europese aandelen ten opzichte van Amerikaanse credits?’, maar om de vraag: ‘hoe aantrekkelijk zijn Europese aandelen ten opzichte van Amerikaanse aandelen en ten opzichte van aandelen in opkomende landen?’ Hieronder treft u de bevindingen aan. De resultaten spreken voor zich.
Figuur 1: De relatieve aantrekkelijkheid van aandelen in de diverse regio’s. Aandelen BNP Paribas IP CapitalatWork F&C Netherlands GMO ING IM Pioneer Robeco Schroders Standard Life Investments Syntrus Achmea Threadneedle
Europa VS Opkomende landen Negatief Neutraal Positief Positief Positief Positief Neutraal Neutraal Positief Neutraal Negatief Neutraal Positief Negatief Positief Positief Positief Positief Negatief Positief Positief Positief Positief Positief Neutraal Positief Neutraal Positief Positief Positief Neutraal Neutraal Neutraal
Figuur 2: De relatieve aantrekkelijkheid van staatsobligaties in de diverse regio’s. Europa VS Opkomende landen Staatsobligaties BNP Paribas IP Neutraal Neutraal Positief CapitalatWork Negatief Negatief Positief F&C Netherlands Neutraal Neutraal Neutraal GMO Negatief Negatief Neutraal ING IM Negatief Negatief Neutraal Pioneer Neutraal Negatief Positief Schroders Negatief Negatief Positief Standard Life Investments Negatief Negatief Neutraal Syntrus Achmea Negatief/Neutraal Negatief Neutraal Threadneedle Negatief Negatief Positief Figuur 3: De relatieve aantrekkelijkheid van credits in de diverse regio’s. Europa VS Opkomende landen Credits BNP Paribas IP Neutraal Neutraal Positief CapitalatWork Neutraal Neutraal Positief F&C Netherlands Positief Positief Positief ING IM Positief Positief Neutraal Pioneer Positief Neutraal Positief Schroders Negatief Positief Geen mening Standard Life Investments Positief Positief Positief Syntrus Achmea Neutraal Neutraal Neutraal Threadneedle Positief Positief Positief Figuur 4: De relatieve aantrekkelijkheid van high yield in de diverse regio’s. Europa VS Opkomende landen High Yield BNP Paribas IP Positief Positief Positief CapitalatWork Positief Positief Geen mening F&C Netherlands Positief Positief Geen mening ING IM Neutraal Neutraal Geen mening Pioneer Positief Positief Positief Schroders Neutraal Positief Geen mening Standard Life Investments Positief Positief Positief Syntrus Achmea Neutraal Neutraal Neutraal Threadneedle Positief Positief Positief
NUMMER 6 / 2012
FINANCIAL INVESTIGATOR
105