w w w.xellamagazine.nl
magazine De noodzaak voor duurzaam herstel
Jaargang 7 • Nummer 4 • 2011
VNK-symposium:
‘Uitdagingen in een stagnerende markt‘ Project Ytong
Superenergiezuinig en betaalbaar wonen in Rijssen Project Hebel
Opleidingscentrum Top-Care krijgt onderdak in groene heuvel Project Ytong Multipor
Comfortabel werken in monumentaal schoolgebouw
Inhoudsopgave
03
10
03 VNK-symposium Kalkzandsteen op weg naar duurzaam herstel
06 Project Ytong Superenergiezuinig en betaalbaar wonen in Rijssen
08 Column Chris Geurts Groot onderhoud
‘Maak gebruik van de rente van de aarde en behoudt het kapitaal. Want dan ga je nooit failliet.’ Hans Blokzijl
06
08
14
08 Kort nieuws • Uitstel Bouwbesluit 2012 • Nieuwe brochure Ytong CascoSysteem • Ytong Massiefblokken: beter isoleren in een handomdraai
10 Project Hebel Opleidingscentrum Top-Care krijgt onderdak in groene heuvel
12 Project Ytong Multipor Comfortabel werken in monumentaal schoolgebouw
14 project silka
12
Centrum Noordwijkerhout krijgt smoel dankzij Silka
VNK-symposium
VNK-symposium: kansen en uitdagingen in een stagnerende markt
Kalkzandsteenindustrie op weg naar duurzaam herstel Al twee jaar lang kampt bouwend Nederland met een crisis op de woningmarkt. Ook toeleveranciers maken lastige tijden door. De Vereniging Nederlands Kalkzandsteenplatform (VNK) kwam daarom eind oktober voor een symposium bijeen om na te denken over een weg naar herstel. Welke uitdagingen staat de kalkzandsteenindustrie te wachten en welke kansen kan ze benutten?
Decor voor het symposium was het Bomen-
duurzaamheid, Elco Brinkman, voorzitter van
centrum, een 32 hectare grote bomenkwekerij
Bouwend Nederland liet zijn licht schijnen op
in Baarn. Deelnemers gingen naar aanleiding
de crisis op de woningmarkt en Dirk Martens,
van het thema ‘uitdagingen in een stagne-
professor op de TU in Eindhoven, toonde de
rende markt’, met elkaar in debat over drie
mogelijkheden van stapelbouw. Voorafgaand
onderwerpen: duurzaamheid, innovatie en de
aan de presentaties gaf Hans Blokzijl, directeur
woningmarkt. De debatten werden ingeleid
van het Bomencentrum, de zaal nog een advies
door drie sprekers. Michiel Haas, directeur
mee over duurzaamheid. ‘Maak gebruik van
van het Nederlands Instituut voor Bouwbiolo-
de rente van de aarde en behoudt het kapitaal.
gie en Ecologie (NIBE) hield een betoog over
Want dan ga je nooit failliet’, betoogde hij. 3
Dirk Martens: ‘The sky is not the limit.‘
Megatrend
Energieprobleem = conversieprobleem
Biedt passief bouwen (extreem energiezui-
Een prachtige metafoor over duurzaamheid,
Het grondstoffentekort zal zich volgens Haas
nig bouwen) kansen voor de kalkzandsteen-
meende Michiel Haas van het NIBE. Volgens
vooral voordoen bij zeldzame aardmetalen als
industrie? Zeker, vindt Tijn Coppens, scheidend
Haas is duurzaamheid geen modegrill maar
lithium en kobalt omdat 95 procent ervan in han-
directeur van het VNK. ‘Maar het is wel van
een megatrend die niet meer weggaat. Duur-
den is van China. Een gebrek aan die metalen is
groot belang dat we als producenten nauw
vijf staat van meest gebruikte bouwmaterialen.
zaam bouwen is volgens hem daarom een
in zijn ogen de oorzaak van het energieprobleem.
samenwerken met andere projectpartijen om
Tegelijk stelt hij vast dat er bij constructeurs
noodzaak. Enerzijds vanwege de afnemende
‘In theorie kan alle energie duurzaam worden
woningen luchtdicht te maken. Dat lukt alleen
weinig kennis is over stapelbouw. ‘Reik hen die
voorraad grondstoffen. Anderzijds vanwege
geproduceerd. Maar in praktijk lukt dit niet
als we met alle partijen goed nadenken over
kennis aan en u zult zien dat de mogelijkheden
het toenemende aandeel van bouwmaterialen
omdat we te weinig grondstoffen hebben om zon-
aansluitingen en detaillering.’ Voor Michiel
voor stapelbouw oneindig zijn.’
op de milieubelasting van gebouwen. Over die
necellen, windmolens en waterkrachtcentrales
Haas staat vast dat extreem energiezuinig
milieubelasting van bouwmaterialen zegt hij:
te maken die de energie om kunnen zetten. Het
bouwen geen keuze maar een must is omdat de
De sprekers aanhorend, stelde Elco Brinkman,
‘doordat we steeds energiezuiniger bouwen
energieprobleem is dus eigenlijk een conversie-
EPC steeds verder omlaag gaat.
voorzitter van Bouwend Nederland, dat de toe-
neemt de bijdrage van energie en water aan de
probleem.’
milieubelasting van een gebouw af, waardoor
4
komst voor de kalkzandsteenbranche perspec-
Stapelen
tief biedt. ‘Het is opvallend hoe snel we over
het aandeel van bouwmateriaal in de milieube-
Recyclen
En hoe zit het met de mogelijkheden om met
doemscenario’s spreken. Natuurlijk, het gaat
lasting toeneemt.’ Haas merkt op dat kalk-
Ook andere grondstoffen worden schaarser,
kalkzandsteen de hoogte in te gaan? Als we
de laatste jaren minder, maar vergeet niet dat
zandsteen goed presteert qua milieubelasting.
waarschuwt Haas. ‘Daarom moeten we zoveel
Dirk Martens, professor aan de TU/Eindhoven
onze gezamenlijke omzet in de woningmarkt
Sommige toepassingen zoals een massieve
mogelijk grondstoffen recyclen en terugbren-
leerstoelgroep stapelbouw, mogen geloven zijn
nog steeds 63 á 64 miljard euro bedraagt. Is dat
binnenmuur scoren erg goed in de milieuclas-
gen in de keten. Niet alleen productieafval maar
de mogelijkheden grenzeloos. ‘De sky is not the
reden voor somberheid?’, daagde hij de zaal uit.
sificaties van NIBE.
ook materiaal van gesloopte gebouwen. We
limit’, stelde hij vast aan de hand van reken-
moeten die slooppanden zien als grondstof-
kundige modellen. ‘Maar dan moeten we wel
In beweging
depots.’ Urban mining noemt Haas dit principe.
buiten de box denken’, zegt hij, doelend op
Brinkman is hoopvol gestemd over de toekomst
Volgens VNK-voorzitter Jan Geu ten Wolde is
belangrijke parameters als volume, wanddikte
van de bouwsector. Tevreden stelt hij vast dat
de kalkzandsteenindustrie al volop bezig met
en druksterkte. ‘Kunnen we de volumieke
een aantal voorstellen van Bouwend Neder-
terugwinning van grondstoffen. Hij vreest echter
massa verlagen of bouwen we met holle
land om de stagnerende woningmarkt vlot te
dat consumenten gerecycled bouwmateriaal als
stenen. Hoe sterk kunnen we kalkzandsteen-
trekken, zijn overgenomen door het kabinet.
tweederangs product zien. ‘Daarom moeten we
blokken maken? Is een druksterkte van CS
De overdrachtsbelasting is omlaag gegaan
uitleggen en aantonen dat dit niet zo is. Mogelijk
200 mogelijk? Ik denk van wel maar daar is
naar twee procent ( tot 1 juli 2012), er wordt
moet de overheid de kwaliteit borgen door middel
kennisinnovatie voor nodig.’ Martens hield de
niet getornd aan de hypotheekrenteaftrek en
van certificering.’
deelnemers voor dat kalkzandsteen in de top
het ‘scheefwonen’ wordt aangepakt. ‘Helaas is
Tijn Coppens: ‘Het is van groot belang dat we als producenten samenwerken.‘
het effect van de overdrachtsbelasting minder
inzetten op renovatie van bestaande woningen.
Van de overheid moet u niet teveel verwachten,
dan verwacht. Kopers en verkopers zijn nog
Er is grote behoefte aan het verbeteren van
want politiek is dagkoers geworden.’
steeds onzeker over de economie’, concludeert
woningen. Dat genereert meer productie dan
hij. Volgens Brinkman is afschaffing van de hy-
dat er voortkomt uit grootschalige nieuwbouw-
Tot slot vindt Brinkman dat schakels in de
potheekrenteaftrek geen middel om de markt
projecten.’
bouwketen nog beter moeten samenwerken. ‘Ga met elkaar aan tafel zitten om de productie
in beweging te krijgen Afschaffing zou volgens hem desastreus zijn omdat het waardedaling
Bondgenoten
efficiënter te maken. Wie van u laat camera’s
van huizen tot gevolg heeft. ‘Verkopers blijven
Brinkman ziet voor de bouw tevens kansen in
meedraaien tijdens het productieproces?’,
voor toekomst is gunstig. Er is op lange termijn
achter met een restschuld waardoor bestedin-
het particulier opdrachtgeverschap. ‘Het is een
vroeg Brinkman de deelnemers. ‘In de auto-
vraag naar nieuwbouwwoningen, op korte
gen afnemen. Waardebehoud is dus van groot
trend dat steeds meer mensen zelf een huis
industrie is dat gemeengoed. Verminder geza-
termijn is er grote behoefte aan renovatie.
belang.’
bouwen of laten bouwen. Maak dus vrienden
menlijke faalkosten en profiteer van een hogere
Daarnaast is er een groeiende markt voor par-
met particuliere opdrachtgevers en zorg dat uw
opbrengst.’
ticulier opdrachtgeverschap. De opdrachtgever
Ook op de lange termijn ziet de toekomst voor
product uniek is, want consumenten wensen
de bouw er positief uit, meent Brinkman. De
een eigen, bijzondere woning.’ Brinkman
Voortouw
duurzame woning. Het is de kunst daar op in te
komende tien jaar neemt de vraag naar nieuwe
signaleert wel dat deze trend op gespannen
Samenvattend zijn er op korte termijn uitdagin-
spelen door middel van duurzame bouwoplos-
woningen toe door de groei van de bevolking en
voet staat met huidige bouwvoorschriften. ‘De
gen om de stagnerende markt in beweging te
singen, zoals passief bouwen en stapelbouw en
een toename van alleenstaande woningzoeken-
particulier pikt het niet langer dat het Bouw-
krijgen, zo bleek tijdens het symposium.
duurzame productie (recycling). Daar is kennis,
den. ‘Dat geeft vertrouwen voor de toekomst.’
besluit bepaalt waar zijn trap moet komen.
Cruciaal is dat het vertrouwen bij kopers en
innovatie en samenwerking voor nodig. VNK
Toch moet het accent niet alleen op nieuwbouw
Daarom is het tijd om bouwvoorschriften te
verkopers terugkeert. Bouwend Nederland
wil hier graag het voortouw in nemen. Wie sluit
liggen, vindt hij. ‘We moeten daarnaast meer
dereguleren. Mijn advies: zoek bondgenoten.
blijft zich hiervoor inzetten. Het perspectief
zich aan?
Tijn Coppens neemt MRPI-certificaat in ontvangst
van de toekomst wil een mooie, eigentijdse en
w w w. xellamagazine.nl
Het symposium in Baarn bood tevens gelegenheid afscheid te nemen van Tijn Coppens, scheidend VNK-directeur. Hij draagt zijn functie over aan Michiel Nieuwenhuys. VNK-voorzitter Jan Geu ten Wolde dankte Coppens voor zijn jarenlange en onvermoeibare inzet voor de kalkzandsteenindustrie. Als blijk van waardering mocht Coppens het nieuwe MRPIcertificaat in ontvangste nemen uit handen van Rik van Thiel, bestuurslid van de Stichting MRPI.
Op www.xellamagazine.nl vat Ruben Vrijhoef
Het MRPI-certificaat geeft de milieuprestatie van kalkzandsteen weer, van grondstofwinning tot
zijn onderzoek en de beoogde resultaten
en met sloop.
bondig samen 5
Project Ytong EPC van 0,4 mede dankzij het Ytong CascoSysteem
Superenergiezuinig én betaalbaar wonen in Rijssen Extreem energiezuinig wonen voor een redelijke prijs? In Rijssen kan het. Daar worden vier betaalbare woningen gebouwd met een EPC van 0,4. Met een dragende rol voor het Ytong CascoSysteem.
Gemeente Rijssen-Holten wil ervaring opdoen
kundige verbeteringen.’
met superenergiezuinige woningen. De
De woningen in Rijssen leunen letterlijk op het
gemeente bood begin dit jaar daarom een aan-
Ytong CascoSysteem. De buitenwanden,
tal kavels aan de Laan van Oud-Indiëgangers
binnenwanden en verdiepingsvloeren zijn
te koop aan voor particulieren. De aannemer
opgetrokken uit Ytong cellenbeton. Omdat
werd door middel van loting bepaald, mits
Haase al langer bezig was met de ontwikkeling
vooraf werd aangetoond dat aan de gestelde
van energiezuinige concepten, kon het bedrijf
voorwaarden voldaan kon worden. Bouwbedrijf
de gemeente al heel snel een plan voorleggen.
Haase uit Rijssen overtuigde de gemeente met een plan voor de bouw van vier energiezuinige
Luchtdicht
woningen, gebouwd in jaren dertig stijl.
De flexibele bouwmethode en ontwerpvrijheid is volgens Schippers hét grote voordeel van het
6
Uitdaging
Ytong CascoSysteem ten opzichte van prefab
De woningen hebben een EPC van 0,4 en zijn te
betonconstructies. ‘Het Ytong CascoSysteem
koop vanaf 238.000 euro v.o.n. Energiezuinig en
is aanvankelijk duurder dan prefab beton,
betaalbaar dus. Volgens projectleider Herbert
maar door de voordelen die behaald worden
Schippers van Haase Bouwbedrijf was dát de
door flexibiliteit, valt het systeem toch voorde-
uitdaging. ‘Natuurlijk hadden we deze woningen
liger uit.’ Behalve flexibiliteit speelde ook het
van top tot teen kunnen voorzien van technische
warmte-isolerende vermogen van Ytong cellen-
installaties. Dan hadden we de EPC van 0,4
beton een belangrijke rol in de keuze voor het
eenvoudig gehaald, maar waren de woningen
cascosysteem. Schippers: ‘Met het cascosys-
ook onbetaalbaar geworden. In dit project zit
teem bouw je snel en luchtdicht. In combinatie
de winst qua energieprestatie vooral in bouw-
met het warmte-accumulerende vermogen
van het cellenbeton zijn de woningen daardoor
ting. Haase liet de test uitvoeren toen alleen
ontzettend goed geïsoleerd.’
het casco er nog maar stond. ‘Op die manier konden we eventuele lekkages makkelijker
Laatste stap
dichten dan aan het einde van de bouw. Uit de
Toch haalden de woningen op basis van de
tests bleek echter dat er geen lekkages waren.
eerste berekeningen een EPC van 0,6, nét te
Sterker, we voldoen zelfs ruim aan de norm
weinig dus. Leveranciers, onder wie Xella, heb-
voor een passiefhuis-concept’
De woningen voldoen ruimschoots aan de normen van het passiefhuis-concept.
ben volgens Schippers vervolgens de puntjes op de ‘i’ gezet om dat laatste stapje te voltooien.
Eind december worden de woningen, die al-
‘We hebben een aantal zaken opnieuw tegen het
lemaal al zijn verkocht, opgeleverd. Gemeente
licht gehouden zoals luchtdichtheid, isolatie van
Rijssen gaat het energieverbruik de komende
de buitenwand, de installaties en detaillering.’
jaren monitoren om inzicht te krijgen in de
De bouwkundige en installatietechnische ver-
daadwerkelijke energie-efficiënte. Schippers:
beteringen resulteerden uiteindelijk in een door
‘Dan moet duidelijk worden of de theorie van de
ingenieursbedrijf Aveco De Bondt herbere-
EPC-score overeenkomt met de praktijk.’
kende EPC die lager uitviel dan 0,4. Schippers terugblikkend: ‘Met die laatste stap hebben we een gezamenlijke topprestatie geleverd.’
w w w. xellamagazine. nl Bouw
Drijvende kracht Volgens Schippers was Ted Rijsemus, adviseur
Meer weten over de bouw van de energie-
Project: 4 energiezuinige woningen, Rijssen
van Xella, daarin de drijvende kracht. ‘Hij heeft
zuinige woningen in Rijssen? Ga naar onder-
Opdrachtgever: Gemeente Rijssen, Rijssen
een aantal goede verbeteringen voorgesteld ten
staande websites of surf naar
Architect: Jorissen Simonetti Architecten, Rijssen
aanzien van kierdichting en aansluitingen.’ Uit
xellamagazine.nl. Daar vindt u naast andere
Bouwbedrijf: Haase Bouwbedrijf BV, Rijssen
een blowerdoortest, in opdracht van gemeente
Xella-projecten, ook nieuws, interviews en
Producten Xella: Ytong CascoSysteem
Rijssen en uitgevoerd door energieadvies-
columns. Voor meer informatie over het
bureau DWA, bleek dat de woningen ruim
Ytong CascoSysteem gaat u naar xella.nl.
voldoen aan de EPC-normen omtrent kierdich7
Column Chris Geurts
Chris Geurts is hoogleraar Technology of the Building Envelope aan de TU Eindhoven. Daarnaast werkt hij bij TNO in Delft. Zijn belangrijkste onderzoeksgebieden zijn de ontwikkeling van nieuwe bouwsystemen, de levensduur van bouwproducten en de effecten van wind op de gebouwschil.
KORT NIEUWS
Bouwbesluit en EPG gaan in op 1 april 2012 De bouwwereld kijkt al enige tijd met veel
lijkheid te verbeteren. Het nieuwe besluit is
belangstelling uit naar de komst van het nieuwe
niet strenger maar er zijn wel verschillen. Zo
Bouwbesluit. In het Bouwbesluit staan voor-
worden verschillende systematieken en begrip-
schriften voor het bouwen, renoveren, gebruik
pen gelijkgetrokken, worden sommige voor-
en slopen van bouwwerken. Aanvankelijk zou
schriften vereenvoudigd en worden de regels
het besluit op 1 januari 2012 ingaan maar die
afgestemd op Europese wetgeving.
datum is uitgesteld naar 1 april 2012. Daarmee
Groot Onderhoud
heeft minister Piet Hein Donner van Binnen-
EPG
landse Zaken gehoor gegeven aan de wens van
Ook de invoering van de Energieprestatie van
bouwers en architecten om langer te kunnen
Gebouwen (EPG NEN 7120) gaat pas in op 1
wennen aan de nieuwe regels.
april 2012. De EPG is de nieuwe bepalingsmethode voor de berekening van de energie-
Onlangs werd er bij mij in de buurt een deel
(lees het aanzicht van de huizen). De isolatie
Samenhang
prestatie-eis van nieuwe gebouwen, de Energie
van een sociale woningbouwwijk opgeknapt.
werd weer doodleuk weggewerkt achter de
Het Bouwbesluit 2012 bundelt bestaande voor-
Prestatie Coëfficiënt (EPC). Door het uitstel
De huizen werden voorzien van een nieuwe
beplating, die waarschijnlijk de komende
schriften (o.a. Bouwbesluit 2003 en Gebruiks-
krijgt de bouwsector meer tijd om ermee te
kleur, omdat de gemeente had besloten dat er
vijftien jaar niet meer van de plaats komt.
besluit) in één besluit. Doel is om de samen-
leren werken. De nieuwe bepalingsmethode
voortaan volgens een vastgelegd kleurenplan
Datzelfde zie je ook vaak bij groot onderhoud
hang binnen de bouwregelgeving te vergroten,
EPG vervangt de nu nog geldende Energie
gewerkt gaat worden. Veel van de huizen had-
van daken. Er wordt simpelweg een nieuwe
de regeldruk te verminderen en de toeganke-
Prestatie Norm (EPN).
den een gevel van een plaatmateriaal. Dit
dakbedekking geplakt. Een gemiste kans lijkt
materiaal, dat al niet zo fraai meer oogde, werd
mij, want met een kleine extra moeite kan
in zijn geheel vervangen door dezelfde soort
een mooie kwaliteitssprong gemaakt worden.
platen maar dan in de juiste kleur. Het schilders- en onderhoudsbedrijf is daar ongeveer
Jammer genoeg is het niet in het belang van
een maand mee bezig geweest.
de woningcorporatie om deze kleine investering te doen. Een lagere energierekening
8
Omdat ik vrijwel dagelijks langs deze wijk kom,
is mooi voor de bewoner, maar daar schiet
kon ik het proces mooi volgen. Mij viel op dat bij
de eigenaar niks mee op. Het wordt nu tijd,
elke woning de isolerende laag één of twee da-
… nee, het is allang tijd om met elkaar af te
gen werd blootgelegd. Een mooie gelegenheid,
spreken dat renovatie en groot onderhoud
dacht ik, om de thermische isolatie van deze
tezamen moet gaan met een substantiële
gebouwen naar een hoger niveau te tillen. Maar
verbetering van de energieprestatie. Met een
kennelijk was ik te naïef. Het doel van deze
beperkte meerinspanning wordt zo een grote
exercitie was alleen om de buurt op te frissen
meerwaarde gecreëerd.
Bestellen?
Nog beter isoleren met Ytong MassiefBlokken Stelt u zich eens voor: een huis dat gemaakt is van duurzame materialen en dat na oplevering nauwelijks energie verbruikt. Het kan met extra dikke MassiefBlokken van Ytong. Besparen op energiekosten Ytong MassiefBlokken zijn extra dikke blok-
Met de blokken is het mogelijk Rc-waarden
ken van Ytong cellenbeton. Hiermee kunt u in
(mate van warmteweerstand) te bereiken tot
één keer een dragende en sterk isolerende
wel 6,0 m²K/W. Daarbij zorgen de warmte-
buitenwand neerzetten. Er is dus geen binnen-
accumulerende eigenschappen voor een aan-
en buitenspouwblad met spouwisolatie meer
genaam leefklimaat. Dit betekent minder koe-
nodig. Bovendien zijn de blokken eenvoudig op
len in de zomer en minder stoken in de winter.
Brochures, Bouwwijzers en andere communicatiemiddelen kunt u gratis bij Xella opvragen met de bestelkaart in dit blad, door te bellen met (0183) 67 12 34 of door de gewenste publicatie te downloaden van Massieve, warMte-isolerende gevels Met dikke, energiezuinige blokken van Ytong
www.xella.nl. Alle links, ook die naar aanleiding van de projecten in dit blad, vindt u online op www.xellamagazine.nl.
maat te zagen en te frezen. Het resultaat is een luchtdichte schil zonder koudebruggen.
Fors goedkoper bouwen
energiezuinige blokken
1
De massieve bouwmethode is niet alleen makkelijker maar ook sneller en dus goedkoper. Immers: waar anders drie arbeidsgangen nodig zijn (voor het plaatsen van het binnenspouwblad, isolatie en het metselen van het buiten-
Nieuwe brochure Ytong CascoSysteem
spouwblad), bent u nu in één keer klaar.
Grote architectonische vrijheid
De bouwwereld staat nooit stil: inzichten,
Met Ytong MassiefBlokken kunnen huiseige-
normen en eisen veranderen voortdurend. Ook
naren zich écht onderscheiden. De massieve
Xella, haar producten én productinformatie
bouwwijze biedt, met name voor vrijstaande
veranderen mee. Een goed voorbeeld daar-
woningen, veel flexibiliteit in het creatieve
van is de vernieuwde brochure van het Ytong
ontwerp. Bovendien geeft een vlakke, gepleis-
CascoSysteem. De brochure is eigentijds; fris,
Wilt u online op de hoogte blijven van het laatste
Massief bouwen met Ytong energiezuinige
terde gevel een heel andere uitstraling dan een
logisch ingedeeld, voorzien van de laatste
Xella-nieuws? Abonneer u dan nu op het digitale
blokken is niet de enige Xella-oplossing voor
bakstenen buitenmuur. Maar desgewenst kunt
technische informatie en uiteraard met de
Xella Magazine. Met daarin meer inhoud, verdie-
energiezuinig bouwen. Op xella.nl vindt u
u de blokken ook afwerken met steenstrips.
focus op snel en energiezuinig bouwen. Doe er
ping, extra beelden en geluid – kortom alles wat
lees nu gratis het digitale Xella Magazine!
uw voordeel mee en bouw sneller, slimmer en
Xella Magazine op papier de moeite waard maakt,
andere bouwoplossingen met Silka kalkzand-
Meer weten? Ga naar massiefblok.nl of kijk op
duurzamer. Nieuwsgierig? Download de
maar dan een stap verder. Interesse? Surf dan
steen en Ytong cellenbeton.
xella.nl.
brochure op xella.nl of vraag hem aan.
naar www.xellamagazine.nl en schrijf u in.
behalve de visie van Xella nog een reeks
9
Project hebel
Opleidingscentrum Top-Care huist in groene heuvel Wie zegt dat snelheid en schoonheid niet hand in hand gaan, moet eens in Blerick, bij Venlo gaan kijken. Met behulp van Hebel wand- en dakplaten wordt daar in ijl tempo gebouwd aan een nieuw en esthetisch fraai Medisch Opleiding Centrum voor zorgverlener Top-Care.
Top-Care is een zorgverlener voor de zakelijk
voor het leeuwendeel is voorzien van Hebel
markt die is gespecialiseerd in onder andere
wandplaten. Het dak is voorzien van Hebel dak-
revalidatie en verzuimbeheer. Het nieuwe
platen. Het interieur bestaat uit een betonvloer,
centrum, dat zich richt op de uitvoering van in-
met een kern van in het werk gestorte
novatieve revalidatieconcepten, wordt gebouwd
betonnen binnenwanden en metal stud wanden.
op het oude kazerneterrein van de Koninklijke
De verdiepingsvloer is gemaakt van kanaal-
Marechaussee. De monumentale KMAR-
vloerplaten.
kazerne op dat terrein wordt gerenoveerd en zal daarna dienst doen als het hoofdkantoor van
Betrokkenheid
Top-Care. Het opleidingscentrum wordt via een
Volgens Jan Sanders, uitvoerder van bouwkun-
doorgang verbonden met de kazerne.
dig aannemer Wijnen Bouw uit Horst draait het project om snelheid. ‘We hebben het project
10
Driehoek
net voor de bouwvak aangenomen en 31
Het Top-Care-centrum is ontworpen door
december dit jaar moet het gebouw al zijn
architectenbureau Verheijen Smeets Archi-
opgeleverd. We zijn dus gebonden aan een
tecten uit Tegelen en kenmerkt zich door het
strak tijdschema.´ De keuze van de architec-
driehoekvormige dak met terras. Het dak, dat
ten om de buitenwanden en het dak van Hebel
wordt bekleed met mossedum loopt in hoogte
cellenbeton op te trekken, vindt hij dan ook
af van negen meter aan de ene kopse zijde naar
een logische keuze. ´Cellenbetonnen wand- en
vier meter aan de andere zijde. Daardoor lijkt
dakplaten zijn door hun lichte gewicht snel te
het gebouw een ‘groene heuvel’ in de park-
verwerken.´ En snel ging het ook. ´De levering
achtige omgeving waar het kazernecomplex
en montage was na acht dagen klaar terwijl
samenwerking en betrokkenheid van Xella.
Zo zijn ze een aantal keren langs geweest om
mee omsloten is. Het gebouw is opgetrokken
daar normaliter drie weken voor staat.´ Dat is
‘Adviseurs en tekenaars van Xella zijn al vanaf
tips en adviezen te geven. Dat heeft ons heel
uit een stalen constructie die aan de buitenkant
volgens Sanders vooral te danken aan de goede
de voorbereiding intensief betrokken geweest.
wat tijdswinst opgeleverd.’
Inventiviteit Een van de uitdagingen bij de montage van
‘Met Hebel bouw je snel en mooi’
de wandplaten was het kierdicht aansluiten van horizontaal gemonteerde wandplaten op
Architectenbureau Verheijen Smeets heeft het opleidingscentrum ontworpen. Bart Smeets
verticaal geplaatste exemplaren. Sanders:
van het bureau: ‘De opdracht was om heel snel, een mooi, open en licht gebouw te ontwer-
‘De hoge isolatiewaarde van cellenbeton komt
pen. Daarom hebben we gekozen voor een staalconstructie met wand- en dakplaten van
alleen tot zijn recht als de detaillering in orde
Hebel cellenbeton. Met de hoge platen was het gebouw in zeven weken ‘dicht’ te maken. Door
is. De aansluiting was niet eenvoudig omdat het
de isolerende werking van cellenbeton is bovendien geen buitenisolatie nodig; dat scheelt
uiteinde van de staande wandplaten, zonder
een arbeidsgang. De platen zijn afgewerkt met een lichte stuclaag die het gebouw, in com-
bevestiging aan de staalconstructie, naadloos
binatie met het glas, een open uitstraling geeft. Het schuine mossedum-dak maakt van het
moeten aansluiten op de horizontale platen. We
gebouw een groene heuvel die op natuurlijke wijze integreert in de parkachtige omgeving.
hebben daarvoor eerst de staande wandplaten
Dat effect – dat we in het ontwerp beoogden – is in praktijk maximaal geslaagd.’
moeten schoren om vervolgens de horizontale platen nauwkeurig aan te kunnen sluiten.’ Het driehoekvormige schuine dak vereiste
en je alleen nog maar glas ziet. Dat was de
w w w. xellamagazine.nl
eveneens de nodige inventiviteit. ‘Een groot
wens van de architect.’ Om het toch al fraaie
Bouw
deel van de wand- en dakplaten heeft een hoek
gebouw nog meer allure te geven zijn de Hebel
Project: Medish Opleiding Centrum
en is door Xella op maat gemaakt. En om die
buitenwanden afgewerkt met een gebroken
Top-Care, Blerick
platen onder de juiste hoek te kunnen monte-
witte stuclaag.
Opdrachtgever: Top-Care Health
ren hebben we bovendien de nodige hoekstrips
Meer weten over de bouw van het Medisch
Services, Venlo
gebruikt.’ De schuine hoeken van de wanden
Als het opleidingscentrum eind december is
Opleiding Centrum van Top-Care? Ga naar
Architect: Verheijen Smeets Architecten,
zijn opgebouwd uit op maat gezaagde Ytong
opgeleverd kan vanaf januari 2012 worden be-
onderstaande websites of surf naar
Tegelen
blokken. De blokken zijn ook gebruikt om de
gonnen met de renovatie van de monumentale
xellamagazine.nl. Daar vindt u naast andere
BouwbedrijF: Wijnen Bouw Horst, Horst
raamkozijnen in de wand ‘weg te werken.’
KMAR-kazerne. Dat zal niet het laatste bouw-
Xella-projecten, ook nieuws, interviews en
Producten Xella: Hebel wandplaten en dak-
Sanders: ‘We hebben blokken als voorzetstuk
project op zijn op dit kazerneterrein, want in de
columns. Voor meer informatie over Hebel
platen, Ytong blokken
voor de raamkozijnen geplaatst waardoor de
nabije toekomst verrijzen hier ook het nieuwe
wand- en dakplaten gaat u naar xella.nl.
kozijnen van buitenaf niet meer zichtbaar zijn
VVV-Venlo stadion, Holland Casino en een ROC. 11
Project ytong multipor
Restauratie en isolatie gaan hand in hand dankzij Ytong Multipor
Comfortabel werken in monumentaal schoolgebouw Aan de Elizabeth Wolffstraat in Amsterdam-West wordt een vervallen monumentaal schoolgebouw verbouwd tot een zorg- en dienstverleningscentrum. Het pand wordt in oude glorie hersteld en voldoet tegelijk aan moderne eisen op het gebied van energieverbruik en comfort. Hoe dat kan? Met Ytong Multipor minerale isolatieplaten.
Het schoolgebouw met directiewoning is in 1913
dat al tal van noemenswaardige monumenten
gebouwd als Werk- en Leerschool en heeft zijn
restaureerde. Het bedrijf heeft heel wat werk
Radiatoren bevestigen
onderwijsfunctie sindsdien altijd behouden. Tot
te verzetten want het pand is flink vervallen.
Op een aantal plaatsen in het nieuw kantoor wordt een radiator aan de wand bevestigd. Omdat
eind vorig jaar huisde er op de begane grond
Vooral de buitengevel en het dak verkeren in
die meer weegt dan drie kilo adviseert Xella om de ophangconstructie van de radiator niet
nog een basisschool. Na de verbouwing zal het
slechte staat, constateert Toine van der Vliet,
rechtstreeks aan de Ytong Multipor-plaat, maar door de plaat heen aan de achterliggende
pand onderdak bieden aan de Geïntegreerde
adjunct-directeur van MVB Bouw: ‘de houten
wand, te bevestigen. Daarbij is het belangrijk dat de puntlasten op de platen met behulp van
Voorziening West, een zorgverleningscentrum
kozijnen zijn grotendeels verrot, het voegwerk
een volgplaat worden verdeeld. Voorwerpen die lichter zijn dan drie kilo kunnen worden
voor mensen met psychiatrische of versla-
is aan vervanging toe en de verf is afgeblad-
bevestigd met een Ytong Multipor-plug.
vingsproblemen. Cliënten van deze ‘GV West’
derd. Omdat we restaureren proberen we zo
krijgen daar medische zorg en begeleiding bij
min mogelijk te vervangen.’
hun inkomen.
Doorbraken
12
Slechte staat
Ook binnen in het drie verdiepingen tellende
Het Amsterdamse bouwbedrijf MVB Bouw is
gebouw moet het nodige gebeuren. Om meer
verantwoordelijk voor de verbouwing, annex
ruimte in het gebouw te creëren worden
restauratie. Het bedrijf haalde de opdracht
doorbraken in diverse binnenwanden gemaakt.
binnen en voert de projectbegeleiding. De
Daarvoor in de plaats komen staal-
daadwerkelijk verbouwing geschiedt door
constructies om het draagvermogen van de
zusterbedrijf Kneppers Bouw- en Aanne-
wanden te garanderen. Ook wordt het pand
mingsbedrijf, een Erkend Restauratie Bedrijf,
voorzien van een modern elektriciteits- en
waternetwerk. Maar misschien wel de belang-
ruimte in dan isoleren met een voorzetwand.
rijkste ‘ingreep’ is de isolatie van de gebouw-
Bovendien kun je de dagkanten van de buiten-
schil. Van der Vliet: ‘Op dit moment is het
kozijnen heel eenvoudig en netjes afwerken. En
gebouw geïsoleerd met voorzetwanden en een
omdat het materiaal handzaam is laat het zich
luchtspouw. Die voorzetwanden slopen we eruit
gemakkelijk verwerken.’
en ervoor in de plaats komt een isolatielaag van Ytong Multipor van 80 millimeter dik.’
Vlak Twee Xella-medewerkers zijn inmiddels
Isolerend en vochtregulerend
begonnen met de montage. Ze begonnen op
Voor Van der Vliet is de keuze voor deze oplos-
de tweede verdieping en werken naar bene-
sing om meerdere redenen voor de handlig-
den. Op de begane grond worden nog wanden
Bouw
gend. ‘Ten eerste is de gebouwschil goed
geëgaliseerd. Van der Vliet: ‘Hier en daar was
Project: Verbouwing schoolgebouw tot kantoor,
geïsoleerd. Dat betekent dat het energiever-
het stucwerk slecht en we kwamen in de linker
Amsterdam
bruik laag is en dat het binnenklimaat altijd
vleugel nog tegelwerk tegen. Dat is weggehakt
Opdrachtgever: Dienst Werk en
w w w. xellamagazine.nl
comfortabel is. Bovendien heeft Multipor het
en wordt vlak afgestuct zodat de Multipor erop
Meer weten over de verbouwing van het
Inkomen, Amsterdam
voordeel dat het vocht reguleert. Een
kan.’ Na het aanbrengen van de isolatieplaten
schoolgebouw in Amsterdam tot kantoor?
Architect: Greiner Van Goor Huijten,
geïsoleerde spouwmuur sluit vocht juist op.’
worden de wanden voorzien van een stuclaag
Ga naar onderstaande websites of surf naar
Amsterdam
Daarnaast is er nog een aantal verwerkings-
en glasvliesbehang. Over circa vijf weken moet
xellamagazine.nl. Daar vindt u naast andere
BouwbedrijF: MVB Bouw, Amsterdam
voordelen. Van der Vliet: ‘Je kunt direct tegen
de montage zijn afgerond. Volgend voorjaar
Xella-projecten, ook nieuws, interviews en
Producten Xella: Ytong Multipor
het metselwerk lijmen. Dat neemt minder
moet de gehele verbouwing klaar zijn.
columns. Voor meer informatie over Ytong
minerale isolatieplaten
Multipor producten gaat u naar xella.nl.
13
Project silka Snelle bouw met Silka beperkt overlast voor winkeliers en omwonenden
Coremolen geeft centrum Noordwijkerhout weer smoel De Zeestraat in Noordwijkerhout krijgt met de bouw van 128 appartementen, winkels en een parkeergarage, een modern gezicht. Om de overlast in het centrum tot een minimum te beperken is de bouw gebaat bij snelheid, flexibiliteit en logistieke precisie. Om die reden worden de gebouwen opgetrokken uit Silka elementen en Silka lijmblokken.
Het project Coremolen in het centrum van
een groot voordeel: flexibiliteit. ‘Kopers hebben
Noordwijkerhout omvat de bouw van 128 stads-
langer de tijd om kopersopties kenbaar te
appartementen, zeven winkels en een dubbel-
maken. Een uitsparing voor een wandcontact-
laagse parkeergarage. De appartementen
doos kunnen we – bij wijze van spreken - ook
zijn verdeeld in zes blokken, verdeeld in drie
nog vlak voor de sluitingstermijn in de muur
blokken van vier verdiepingen en drie blok-
fresen. Bouw je met prefab betonwanden dan
ken van drie verdiepingen (boven de winkels).
moet een koper dat al heel vroeg van tevoren
De woningen zijn hoofdzakelijk bedoeld voor
aangeven; niet echt flexibel dus.’
starters en lopen in oppervlakte uiteen van 35 tot 105 vierkante meter.
Geluidsisolatie De Silka elementen worden toegepast in
14
Snel en flexibel
woningscheidende- en winkelscheidende
Om de overlast voor omwonenden en
wanden. ‘In dit geval is gekozen voor massieve
winkeliers zoveel mogelijk te beperken moet er
wanden van 300 millimeter dik. Die voldoen
snel worden gebouwd. De keuze voor de snel te
aan de eisen voor warmte-isolatie en geluids-
verwerken Silka elementen en lijmblokken is in
isolatie, maar zijn goedkoper dan twee dunne
dat opzicht een logische, vindt Dennis
wanden met luchtspouw’, aldus Dolieslager. De
Dolieslager, projectleider van bouwbedrijf
binnenspouwbladen, opgebouwd uit elementen
Heembouw uit Roelofarendsveen. ‘We kunnen
van 150 millimeter dik, zijn voorzien van isola-
door de mechanische verwerking snel en goed-
tiemateriaal en zijn afgewerkt met gevelsteen.
koop meters maken.’ Volgens Dolieslager heeft
Op enkele plaatsen zijn geen elementen maar
het bouwen met kalkzandsteen daarnaast nog
Silka lijmblokken toegepast. Dolieslager: ‘Het
bestellen en levering van Silka elementen
Offertestadium De aannemer verstrekt gegevens over het in kalkzandsteen uit te voeren bouwproject (onder blijkt in sommige gevallen efficiënter om de
meer de bouwtekeningen
lijmkraan niet te hoeven verplaatsen, waardoor
schaal 1:100) en verzoekt
we daar geen elementen kunnen monteren.
om een offerte. Op basis
Daarom hebben we lijmblokken gebruikt, die
van de prijscalculatie
zijn licht en dus handmatig te verwerken.’
brengt Xella offerte uit aan de handelaar in bouw materialen c.q. de aannemer.
Levering Efficiënter was het ook om de elementen en blokken exact op het juiste tijdstip aan te
w w w. xellamagazine. nl
Uitvoering opdracht Verstrekking van de opdracht aan Xella via de
leveren. ‘Omdat we in het centrum bouwen is er
handel in bouwmaterialen. De afdeling Planning
weinig opslagruimte op de bouwplaats. Daarom
stuurt de aannemer ter invulling een bestel
hebben we met Xella afgesproken om de tijds-
formulier toe. Het ingevulde formulier vormt de
vrachten voor de bouwplaats af te
basis voor de inplanning van het tekenwerk. Op
leveren, zodat onze lijmer de elementen en
Meer weten over het project Coremolen?
basis van de definitieve werktekeningen worden
blokken direct kan opperen. Op die manier
Ga naar onderstaande websites of surf naar
wanduitslagen getekend. De wanduitslagen
hebben we geen opslagruimte op de bouw-
onderstaande xellamagazine.nl. Daar vindt
worden ter goedkeuring voorgelegd aan de
plaats nodig en beperken we de overlast voor
u naast andere Xella-projecten, ook nieuws,
aannemer c.q. opdrachtgever. Op basis van de
winkeliers en omwonenden.’ De samenwerking
interviews en columns.
goedgekeurde wanduitslagen worden de voor het werk benodigde passtukken door de leverende
met Xella bevalt Dolieslager goed. ‘Het werkt
fabriek gezaagd en worden de te leveren
vooral heel prettig dat de wanden compleet en inclusief wanduitslag worden aangeleverd. Zo
BOUW
hoeven we nooit stukken op maat te zagen.’
Project: Plan Coremolen, Noordwijkerhout
elementen gereedgemaakt voor transport.
Opdrachtgever: Van der Poel Vastgoed BV, Noordwijk
Levering op afroep
Begin 2013 moet het project opgeleverd zijn.
Architect: Piet Onderwaters & Partners, Rijnsburg
Afroep van elementen geschiedt volgens het
Volgens Dolieslager is de voorheen vervallen
Bouwbedrijf: Heembouw, Roelofarendsveen
tussen aannemer en fabriek vastgestelde
Zeestraat dan onherkenbaar. ‘Je zult zien dat de
Product Xella: Silka blokken en elementen
leveringsschema.
straat weer smoel heeft gekregen.’ 15
De blikvanger
Colofon Xella Magazine is een uitgave van Xella Nederland BV en is bestemd voor alle relaties van Xella. Op www.xellamagazine.nl vindt u een digitale versie van dit magazine met veel extra informatie, handige links, downloads en filmpjes. U kunt zich hierop online of met behulp van de antwoordkaart abonneren. Ontwerp, tekst en productie: Procomm BV, Rotterdam Druk: Drukkerij Tuijtel BV, Hardinxveld-Giessendam Fotografie: Procomm, Wim Tholenaars e.a. Xella Nederland BV Postbus 23 4200 AA Gorinchem Telefoon
(0183) 67 12 34
Telefax
(0183) 67 13 68
E-mail
[email protected]
Wat? Bouw Medisch Opleiding Centrum Top-Care. Hoe? Hebel wandplaten en dakplaten. Waar? Blerick (Venlo). En verder? Opleidingscentrum wordt verbonden met oude kazerne die wordt verbouwd tot hoofdkantoor.
Internet www.xella.nl
