Duitenplein 5. Duitenplein 5 is het clubblad van B.S.C. Duitenberg

DUITENBERG

BELEGGINGSSTUDIECLUB

DP5

Duitenplein 5 Duitenplein 5 is het clubblad van B.S.C. Duitenberg Inhoud Redactioneel .................................................................................... 2 Agenda ............................................................................................ 4 Van de voorzitter .............................................................................. 5 BC .................................................................................................. 7 ALV namens de RvA ........................................................................ 10 Hendriks column: Wordt het een U, een V of toch een W? .................... 11 Aandelenanalyse - InnoConcepts ...................................................... 14 Een kleine achtergrond van Galapagos .............................................. 18 Nieuwe bestuursleden ..................................................................... 21 Kevin Wierda, vice-voorzitter ........................................................... 22 Jesse Leeuwendal, secretaris ............................................................ 23 Recensie: The House of Morgan ........................................................ 24 Recensie: Ambassador from Wall Street ............................................ 25 Mijn beleggingsstrategie .................................................................. 26

Editie: Thema: Oplage: E-mail: Website: Telefoon: Adres:

November 2009, Nummer 1, Jaargang 22 Herstel 160 exemplaren. [email protected] www.duitenberg.nl 053 489 4245 Bastille kamer 316, Postbus 217, 7500 AE Enschede

1

DUITENBERG


DP5 Redactioneel □ Jesse Leeuwendal Beste Duitenbergers, Zie hier dan eindelijk de eerste en tevens ook alweer de laatste Duitenplein 5 van het jaar 2009. Eén keer per jaar een DP5 is natuurlijk veels te weinig, maar hier zijn wel gegronde redenen voor terug te vinden. Vanaf nu zal er echter voor gezorgd worden dat er met enige regelmaat een nieuw exemplaar bij jullie op de deurmat zal vallen, te beginnen met deze DP5, waarvoor ik het eerst de eindverantwoordelijkheid draag. Er is om meerdere redenen gekozen voor het onderwerp van ‘Herstel’. Zo is er na een zeer turbulente periode in de financiële wereld sprake van een licht herstel in de zin dat de acute dreiging voor de mondiale financiële stabiliteit sinds dit voorjaar is afgenomen en dat de beurzen weer opkrabbelen uit het dal waarin ze zich bevonden. De andere reden is dat het bestuur van B.S.C. Duitenberg weer op volle sterkte is. De komende tijd zal er hard gewerkt worden door het nieuwe bestuur om Duitenberg in ere te herstellen. Geheel in stijl met het thema herstel is er ook een nieuwe ontwerper gekozen voor de voorkant van ons clubblad. Zijn naam is Fernand de Wolf, studeert Industrieel Ontwerpen aan de Universiteit Twente en hij zal het komende jaar deze taak op zich nemen, waarvan het eerste resultaat op deze DP5 al te bezichtigen is. Wegens het vrij korte tijdsbestek vanaf de ALV tot aan de deadline voor de DP5, is het niet de meest gevulde DP5 geworden. Toch ben ik van mening dat er enkele zeer interessante stukjes in staan. Zo is het allereerst interessant hoe de huidige preses terugblikt op het verleden, een analyse maakt van het heden en zijn verwachtingen uitspreekt over de toekomst. Met een goed verlopen promo-actie voor de basiscursus beleggen, met gemotiveerde bestuursleden en met al enkele interessante activiteiten op de agenda kan alleen maar geconcludeerd worden dat er weer wat leven in de brouwerij komt. De activiteiten zijn zoals vertrouwd terug te vinden in de agenda in deze DP5. Daarnaast heeft de nieuwe voorzitter van de Raad van Advies, genaamd Jos Kosters, zijn licht laten schijnen op de afhandeling van de ALV, het chargeren van het nieuwe bestuur en heeft hij een korte samenvatting weten te geven van de verwachtingen en hoop van de RvA. Zoals zal blijken is het bestuur tijdens de ALV uitgebreid van 2 naar 4 personen en deze nieuwe bestuursleden zullen zich in deze editie van de DP5 even kort aan jullie voorstellen.

2

DUITENBERG


DP5 Tevens is ook de vaste column van Hendrik Oude Nijhuis weer terug te vinden in deze editie. Hij behandelt deze keer de vraag welke vorm het herstel aan zal nemen, een U, een V of een W-vorm. Er worden relaties gelegd met het verleden om uitspraken te doen over de toekomst. Eveneens heeft Hans Morsink een informatief stuk geschreven over de organisatie waar hij bezig is met afstuderen, genaamd Galapagos. Na dit artikel volgen twee boekrecensies van Hans Morsink. De eerste verhaalt over het boek The House of Morgan van Ron Chernow en de tweede, genaamd Ambassador from Wall Street sluit goed aan bij het onderwerp ‘Morgan Bank’. Afsluitend behandelt Menno Bouma zijn eigen beleggingsstrategie met enkele interessante gedachtegangen die wellicht menig één van jullie zal beïnvloeden in toekomstige beleggingsbesluiten. Kortom, genoeg leesvoer om een middagje mee te vullen en om een idee te krijgen van de huidige stand van zaken omtrent B.S.C. Duitenberg. Namens de Duitenplein 5 redactie wens ik u allen veel leesplezier! Met vriendelijke groet, Jesse Leeuwendal Secretaris B.S.C. Duitenberg [email protected]

3

DUITENBERG


DP5 Agenda Basiscursus beleggen

2 december 2009, woensdag

Woensdag 2 december wordt i.s.m. de Rabobank weer een basiscursus beleggen aangeboden! Zowel ervaren als minder ervaren beleggers zullen tijdens deze dag de finesse van het investeren bijgebracht krijgen! Geïnteresseerden worden om 19:30 verwacht in het conferentiehotel Drienerburght op de Universiteit Twente.

All Options Pokeravond

10 december 2009, donderdag

Onder de rook van Havana’s en de geur van whisky wordt er weer (in besloten kring) gepokerd! Verscholen achter stapels fiches zal er in de Duitenbergkamer weer fanatiek gespeeld worden. Aanvang 20:00.

Spreker!

15/16/17 december 2009

Er wordt momenteel nog druk onderhandeld om een aanspraakgevende spreker binnen te halen voor één van deze data. Wanneer bekend is wie het wordt en wanneer en waar de activiteit zal plaatsvinden, zullen jullie hiervan op de hoogte worden gebracht.

Analyseavond

Elke woensdagavond vanaf 20:00

Om meer aandacht te besteden aan het analyseren van bedrijven en aandelen is de analyseavond ingevoerd. Elke woensdagavond staat het voor iedereen vrij om te participeren in deze analyses en om argumenten aan te dragen. Deze analyses worden meegenomen naar de BC op donderdagmiddag om gefundeerde keuzes te kunnen maken.

Als je meer wilt weten of je alvast wilt aanmelden voor één van de activiteiten, stuur dan een email naar [email protected] Deelname is zowel voor leden als voor niet leden. Ook voor suggesties over een activiteit of een niet-Duitenberg evenement dat op de agenda geplaatst moet worden, kun je mailen naar: [email protected] De voorgaande data is een planning, voorafgaand worden de leden gemaild.

4

DUITENBERG


DP5 Van de voorzitter □ Menno Bouma

Beste Duitenbergers, Het thema van deze DP5 is “Herstel”. Natuurlijk vanwege de rally op de beurzen sinds maart dit jaar, maar ook vanwege de situatie binnen Duitenberg. Het zal jullie niet ontgaan zijn dat het het afgelopen halfjaar erg rustig is geweest binnen de vereniging. Tijdens de ALV van 16 november is het bestuur echter aangevuld met twee enthousiaste jonge honden waardoor we weer op volle sterkte zijn en de activiteit binnen Duitenberg in ere gaan herstellen. Is het logisch dat de situatie binnen de B.S.C. meedeint op de golven van de beurzen? Aan de ene kant wel, in tijden van crisis zijn mensen gemiddeld genomen huiverig wat betreft beleggen en zullen potentiële leden zich dus minder aandienen. Anderzijds zijn het enorm interessante tijden en wat betreft het leren kennen van het financiële wereldje is het een uniek instapmoment. In 2009 is er veel gebeurd. Vanaf maart hebben we een enorme rally meegemaakt, meer dan 50% rendement in minder dan 6 maanden door simpelweg de index te volgen, hoe vaak gaat dat je nou lukken? Eens te meer een bewijs dat je je niet moet laten leiden door het sentiment van de markt maar er aan de hand van een logische strategie moet van zien te profiteren. Daarnaast hebben allerlei bedrijven maatregelen getroffen om de gevolgen van de crisis te managen en toekomstige problemen te voorkomen. Het ‘Back to basics’ programma van ING bijvoorbeeld geeft mij het gevoel dat de mensen bij ING ‘de Prooi’ goed gelezen hebben. Ik ben erg benieuwd of het gaat werken, ben er zelf van overtuigd dat het splitsen en vereenvoudigen van het bankwezen een cruciale stap is om de complexiteit van het financiële systeem terug te brengen. Verder hebben er een aantal interessante beursgangen plaatsgevonden. Zo ging op 3 november Delta Lloyd naar de beurs, één van de grootste beursgangen in tijden. Ik heb me zelf niet ingeschreven omdat ik IPO’s lastig in te schatten vind. Na een (paar) jaar heb je wat meer zicht op hoe het bedrijf gewaardeerd wordt en kun je betere inschattingen maken. Natuurlijk heb je dan al een hoop winstpotentieel gemist, maar bijbehorend ook een hoop risico.

5

DUITENBERG


DP5 Ook is het Boskalis dan eindelijk gelukt; Smit wordt overgenomen. Officieel noemen beide bedrijven het een fusie maar ik denk niet dat ze daar bij Boskalis wakker van liggen. De relatie Boskalis-Smit werd binnen Duitenberg altijd nauwlettend gevolgd. Nu is dat sterke maritieme machtsblok dan eindelijk gevormd. Ook binnen Duitenberg zijn de nodige ‘maatregelen’ genomen. Met vier bestuurders draaien we weer op volle kracht. De eerste zaken zijn al geregeld; zo staan we dankzij de kersverse vicevoorzitter Kevin met een artikel in ‘Toekomst Magazine’, hebben we goede mediacontacten overgehouden aan ons NOS Headlines avontuur, gaan we op 2 december tijdens de Basiscursus Beleggen potentiële topbeleggers de basisbeginselen bijbrengen, heeft Jesse als nieuwbakken secretaris deze DP5 in recordtempo uitgebracht, etc. etc. Duitenberg is dus volop in beweging, aan het herstellen zo u wilt. We zitten echter nog met een klein probleempje; we hebben te veel cash om handen. Daarom willen we jullie van harte uitnodigen om dit samen met ons uit te komen geven tijdens de beleggingscommissie vergaderingen, donderdagmiddag in de lunchpauze. Wat betreft ons aankoopbeleid hebben we een kleine verandering doorgevoerd. Omdat het ene uurtje op donderdagmiddag toch wel erg kort is, hebben we de BC als het ware in tweeën geknipt. Woensdagavond is vanaf heden officiële analyseavond. Tijdens deze avond drinken we een drankje, roken een sigaartje en last-but-not-least analyseren we aandelen. Donderdagmiddag kunnen de bevindingen dan gepresenteerd worden waarna we knopen m.b.t. aan- of verkopen doorhakken. Deze opzet van woensdagavond gezellig, donderdagmiddag serious business, moet de activiteit van de BeleggingsCommissie ten goede komen. Daarnaast is het hebben van een vaste verenigingsavond natuurlijk ook uitstekend voor het ‘socializen’ met mede-Duitenbergers. Afsluitend ben ik er van overtuigd dat we uitstekende stappen gezet hebben m.b.t. het herstel van Duitenberg en wil ik jullie allemaal dan ook van harte uitnodigen om nu in te stappen en deze rally mee te pakken! Namens het bestuur, Menno Bouma Voorzitter B.S.C. Duitenberg [email protected]

6

DUITENBERG


DP5 BC

□ Pieter Klok Van oudsher beheert de Beleggingscommissie de aandelenportefeuille van de vereniging. De huidige economische situatie wordt tijdens deze bijeenkomsten doorgenomen en eventueel worden koop- en/of verkoopbeslissingen genomen. Sinds enkele weken is er op de woensdagavond een analyseavond ingesteld om de aan- en verkopen meer gefundeerd te kunnen uitvoeren. In het kort komt het er op neer dat vanaf een uur of 20:00 leden welkom zijn om samen met het bestuur te kijken welke aandelen gunstig in de markt liggen. Uit deze reeks worden enkele interessante aandelen gekozen, die zowel fundamenteel als technisch bekeken worden. Op deze manier kan op de donderdag tijdens de BC een goede individuele inbreng gecreëerd worden. Dit zal naar verwachting meer handel in aandelen opleveren tijdens de BC. De veelgehoorde kreet dat een aandeel niet goed genoeg geanalyseerd is gaat vanaf nu dus niet meer op! Handelen tijdens de BC, dat gaat hopelijk elke week gebeuren, en zorgt voor een leerzame en levendige BC! Dan nu de huidige portefeuille zoals deze op 26 november jongstleden bij de Rabobank geregistreerd staat. Hieronder zijn de huidige aandelen weergegeven inclusief de kerngetallen.

Een nieuwkomer in de portefeuille is InnoConcepts. Innoconcepts is een bedrijf dat patenten in producten en technologieën vastlegt, op dit moment met name voor de zakelijke markt. De eerste activiteiten van InnoConcepts zijn in 1992 van start gegaan via innovatieve consumentenproducten. Daarna is de onderneming geëvolueerd van de consumenten-markt naar 'business-to-business' en 'business-to-industry'. InnoConcepts legt haar prioriteiten tegenwoordig bij twee specifieke technologieën, namelijk kunststof verpakkingstechnologieën en reinigingen coatingtechnologieën. De aankoop van InnoConcepts is tot stand gekomen door een grondige analyse op de woensdagavond en een stemronde tijdens de BC op de donderdag. Ondanks een lichte val in het

7

DUITENBERG


DP5 aandeel verwachten we op de lange termijn een goed resultaat op dit nieuwe aandeel. Mocht je het vergeten zijn: zoals altijd vindt de BC plaats in de Duitenbergkamer (316) in de Bastille. Als de analyseavond op de woensdag je niet uitkomen, dan kan je in de lunchpauze (12:45-13:30) een beursanalyse bediscussiëren of presenteren aan je mede BC-leden. Maar ook zonder enige analysedrang ben je bij de BC van harte welkom voor de gezelligheid die er tijdens deze ongedwongen bijeenkomst heerst. De heerlijke versgezette koffie van ondergetekende zorgt er gegarandeerd voor dat je goed het weekend in gaat! Namens de BC, Pieter Klok [email protected]

Voor in de agenda: - Elke woensdagavond analyseavond, 20:00 in de Duitenbergkamer - Elke donderdagmiddag Beleggingscommissie, vanaf 12:45 in de Duitenbergkamer

8

DUITENBERG


DP5

9

DUITENBERG


DP5 ALV namens de RvA □ Jos Kosters

Helaas hebben jullie het afgelopen jaar minder van Duitenberg gehoord dan gebruikelijk. Tijdens de afgelopen ALV hebben we dit uiteraard besproken. Met 2 bestuursleden, een blijvend openstaande vacature voor secretaris en daarnaast het extra werk voor de NOS Headlines portefeuille kon het bestuur niet alle plannen uitvoeren. De Raad van Advies, bestaande uit Niek ten Hove en Frank Roeloffzen kijkt liever vooruit dan achteruit (hoewel de beurs het afgelopen jaar niet zo gek deed). Op dit moment ligt er een mooi en ambitieus bestuurplan. De taken zijn goed verdeeld en er staan mooie activiteiten in de planning. Wij hebben het volste vertrouwen in het nieuwe bestuur en hopen dat zij slagen in het uitvoeren van de plannen. Het belangrijkste is het vinden van meer "actieve" leden, waar de afgelopen besturen niet altijd in slaagden. Wij zijn van mening dat het bestuur zich niet te veel moet richten op master studenten. Juist de jonge bachelor studenten kunnen bij Duitenberg voor langere tijd de kar trekken en gelukkig richt het nieuwe bestuur zich daar goed op. Het aantal aanmelding voor de basiscursus overtreft nu al de opkomst van de afgelopen jaren! Tot slot nogmaals de tip van mijn voorganger als secretaris: Jullie hebben veel plannen, maar richt je op een paar belangrijke zaken en ga daar volledig voor! Wij wensen Kevin en Jesse een super mooi bestuursjaar toe, geniet er minstens zo veel van als wij dat deden! Ook wensen wij Menno en Pieter een mooi einde toe en bedanken wij hen dat ze toch zo lang Duitenberg leiden! Namens de RVA: Tot ziens op de activiteiten! Vriendelijke groet, Jos Kosters Voorzitter RVA.

10

DUITENBERG


DP5 Hendriks column: Wordt het een U, een V of toch een W? □ Henrik Oude Nijhuis

Maar weinigen houden momenteel serieus rekening met een krachtig economisch herstel. Wie echter de recente recessie vergelijkt met alle eerdere recessies sinds de Tweede Wereldoorlog (WOII) zal tot de conclusie komen dat het scenario van een V-vormig herstel misschien nog wel het meest waarschijnlijk is. In dit bericht leest u waarom. De meest recente recessie geldt als de zwaarste sinds de Grote Depressie van de jaren dertig. Niet geheel verwonderlijk dan ook dat sommige economen deze recente recessie ook wel aanduiden als de Grote Recessie. Uit bestudering van alle recessies sinds WOII blijkt van een simpel maar interessant verband sprake te zijn: hoe dieper de recessie, hoe sterker ook het daarop volgende economische herstel... Enkel het herstel van 1973-1975 vormt hierop een uitzondering: voortdurend sterk stijgende olieprijzen, veroorzaakt door een olieembargo, waren daar toen een belangrijke oorzaak van. Sterk oplopende inflatie ietwat later in de jaren '70 vormde een tweede oorzaak voor het feit dat het economisch herstel toen maar niet echt van de grond wilde komen. 1990 – 1992 De recessie sinds WOII die wellicht nog het meest overeenkomt met de meest recente is die van 1990 - 1992; hoewel die van 2007 - 2009 uiteraard wel een stuk heftiger was. Ook voorafgaand aan de recessie van 1990 - 1992 waren het financiële constructies als het verkopen van hypotheekportefeuilles die een belangrijke bijdrage aan de crisis leverden. Gelden die de 'saving & loan'-banken toentertijd uit de verkoop van hun hypotheekportefeuilles verkregen werden aangewend om te investeren in stevig geprijsd onroerend goed. En ook toen stond de Amerikaanse huizenmarkt stevig onder druk nadat de bubbel eenmaal gebarsten was. Vele van die banken hebben de crisis niet overleefd. De overeenkomstigheid met de dag van vandaag moge evident zijn. Een andere belangrijke overeenkomst vormt de ontwikkeling van de olieprijs. Deze was voorafgaand aan de recessie van 1990 - 1992 sterk opgelopen, en steeg ook ten tijde van de recessie aanvankelijk nog een tijdlang gestaag door. Onrust in het Midden-Oosten (vooral vanwege de

11

DUITENBERG


DP5 inval van Irak in Koeweit in 1990) was daar toen een belangrijke oorzaak van. Terug naar de meest recente recessie: vanaf het begin van 2007 tot aan het begin van de recessie (eind 2007) stegen de olieprijzen met maar liefst 50%, van $60 tot $90. De olieprijs steeg daarna nog een half jaar gestaag door, om uiteindelijk een absoluut recordniveau van bijna $150 per vat te bereiken. Iedere econoom weet dat enkel een sterke stijging van de olieprijs zelf al een recessie kan veroorzaken. De enorme stijging van de olieprijs van begin 2007 tot halverwege 2008, gekoppeld met de forse problemen op de Amerikaanse huizenmark en giftige hypotheekportefeuilles op de balansen van banken wereldwijd maakt het achteraf beschouwd niet eens zo vreemd dat deze recessie zo'n heftige bleek. Beurs zelf als indicator Recessies zorgen ervoor dat zowel consumenten als bedrijven eens kritisch kijken naar al hun uitgaven. Niet noodzakelijke uitgaven worden waar mogelijk geëlimineerd, wat leidt tot besparingen voor de consument en tot een hogere productiviteit in het geval van bedrijven. Aandelenbeurzen anticiperen daar momenteel reeds op. Zij lopen dus op de ontwikkelingen vooruit. Dat terwijl veel andere economische indicatoren pas na verloop van tijd beschikbaar komen. Vaak vele maanden later. Om in de periode daarna vervolgens nog eens een aantal keren te worden herzien. Voorzitter Ben Bernanke van het Amerikaanse stelsel van Centrale Banken (kortweg: 'de Fed') stelt dat de huidige recessie die eind 2007 begon nu voorbij is. En zoals u uiteraard wel bekend is hebben aandelenbeurzen sinds maart van dit jaar een zeer sterk en krachtig herstel laten zien. Wellicht dat deze ontwikkeling net als in het verleden een goede indicator van de economische ontwikkelingen zal blijken te zijn. Inflatie of deflatie? Eén van de oorzaken van de scherpte van de meest recente recessie is de acute afbouw van voorraden geweest. De gunstige economische cijfers die hier en daar reeds zichtbaar worden zijn echter niet het gevolg van het nu weer aanvullen van deze voorraden, maar juist van een toegenomen eindvraag. Sterker nog, in recente kwartalen heeft de vraag naar goederen de productie overtroffen en is dus opnieuw verder op de al fors teruggebrachte voorraden ingeteerd. Het effect van het herstel van voorraden hebben we dus eigenlijk nog tegoed.

12

DUITENBERG


DP5 Op korte termijn vooruitkijkend, zeg 12 tot 18 maanden, lijkt ons een situatie van milde inflatie het meest waarschijnlijk. Voor het economische herstel is dat eveneens het meest gunstige scenario. Aan de ene kant zal de fors toegenomen geldhoeveelheid inflatie in de hand werken. Aan de andere kant zal niet in gebruik zijnde productiecapaciteit voor een drukkend effect op de prijzen zorgen. Zo lijkt het ons bijvoorbeeld vrij onwaarschijnlijk dat met een werkloosheid van circa 10% in de Verenigde Staten de komende tijd van substantiële loonstijgingen sprake zal zijn. De sterk gedaalde prijzen van olie en gas sinds de recordniveaus in 2008 en de bescheiden inflatie momenteel rechtvaardigen na een diepe recessie de hoop op een krachtig economisch herstel. En het risico op substantiële grondstofprijsstijgingen uitgezonderd lijkt een sterk economisch herstel ook zeker geen onrealistische verwachting. Maar weinigen lijken echter momenteel serieus rekening te houden met de kans op een V-vormig economisch herstel. Misschien wel net zo weinig als de kleine groep mensen die er reeds in 2007 vanuit gingen dat we toen aan de vooravond van de Grote Recessie zouden staan... --Hendrik Oude Nijhuis MSc. Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van ’s werelds beste beleggers en is tevens oprichter van www.warrenbuffett.nl. Via deze website kunt u tijdelijk een gratis module aanvragen over de beleggingsstrategie van Warren Buffett.

13

DUITENBERG


DP5 Aandelenanalyse - InnoConcepts □ Menno Bouma

Het afgelopen jaar leek het rendement wel voor het oprapen te liggen. Een belegging een willekeurige index zou je van pak-em-beet maart tot nu zo’n 50% opgeleverd hebben. Een nauwkeurige selectie van de toppers (met name de cyclische bedrijven) binnen deze index zou zelfs veel meer rendement opgeleverd hebben. Een bedrijf dat wat mij betreft in aanmerking komt voor de titel ‘topper’ is InnoConcepts. Daarom heb ik mijn analyse van het bedrijf op donderdag 1 oktober bij Duitenberg gepresenteerd waarna ruim 200 stuks t.w.v. 2,39 gekocht zijn. Zelf heb ik 235 stuks in portefeuille sinds maandag 5 Oktober, tegen een koers van 2,24. Over Om een eerste indruk van een bedrijf te krijgen, kijk ik altijd naar het bedrijfsprofiel zoals Binck dat vermeldt. Daarom hieronder het gecopypaste Binck-profiel van InnoConcepts. “De eerste activiteiten van InnoConcepts zijn in 1992 van start gegaan via innovatieve consumentenproducten. De onderneming is geëvolueerd van de consumentenmarkt naar 'business-to-business' en 'business-toindustry' en daarmee van enkelvoudige producten naar technologieën. InnoConcepts legt haar prioriteiten tegenwoordig bij twee specifieke sectoren via I-Pac Technologies (kunststof verpakkingstechnologie) en Proventec (reinigings- en coating technologie). InnoConcepts houdt zich bezig met het verstrekken van portfoliomanagement aan haar dochtermaatschappijen, alsmede het ter beschikking stellen van (groei)kapitaal.” InnoConcepts is van oorsprong een ‘uitvindersbedrijf’. Zoals in het jaarverslag van 2008 genoteerd staat is de missie van het bedrijf het “ontwikkelen en vermarkten van innovatie”. Het bedrijf investeert dus flink in innovatie, maar wel innovatie waar vervolgens op één of andere manier geld mee te verdienen valt. Dit vertaalt zich naar het feit dat alleen innovaties met een time-to-market van minder dan 4 jaar in aanmerking komen. Investeren in innovatie brengt natuurlijk een hoop onzekerheid met zich mee. Het bedrijf let daarom om het financieringsrisico af te dekken sterk op haar solvabiliteit, waarbij de eis is dat solvabiliteit boven de 50% moet zijn. In ‘normale’ jaren lag deze bij InnoConcepts ruim hierboven (zo rond de 70%). In 2008 daalde deze echter naar 59% en bij de halfjaarcijfers van 2009 werd een nog-net-acceptabele 50% gemeld.

14

DUITENBERG


DP5 Als er eenmaal geïnvesteerd is in een bepaalde innovatie, zijn er vervolgens een aantal manieren om hier geld aan over te houden. De twee belangrijkste mogelijkheden zijn het ofwel zelf in productie nemen van de techniek, ofwel het doorverkopen (eventueel in gelicenseerde vorm) van de techniek. InnoConcepts maakt van beide mogelijkheden gebruik. Twee technieken die ze zelf in productie hebben zijn ondergebracht bij I-Pac (kunststof en verpakkingen technologie, “betere, duurzame producten tegen lagere kostprijs”) en Proventec (hygiëne en reiniging; zelfstandig bedrijf waarin InnoConcepts een 36% belang heeft, genoteerd aan de LSE). Fundamenteel InnoConcepts rapporteerde in het jaarverslag over 2008 een totaal aan Eigen Vermogen (EV) van 81,5 miljoen, een balanstotaal van 137 miljoen en een gewogen gemiddelde aan uitstaande aandelen van 22.847.965. Daarmee kom je op een Debt/Equity (D/E) ratio van ongeveer 0,4 en een EV/aandeel van ongeveer 3,5. In vergelijking met de koers (op het moment van analyse 2,39) zou dit een winst van bijna 50% opleveren mocht de koers slechts terugkeren naar EV/aandeel. Bij normale omstandigheden zou het aandeel (ver) boven het EV/aandeel moeten noteren (zie mijn verhaal in de column “Mijn Beleggingsstrategie”). Nemen we als koersdoel bijvoorbeeld de gemiddelde koers van de afgelopen 5 jaar (ongeveer 9,5) dan zou dit een winst van bijna 300% opleveren. Wat betreft groei wist InnoConcepts in de periode 1998-2007 prachtige cijfers te rapporteren. De Return-On-Equity was hoog (boven de 20% m.u.v. 2006 en 2007 waar de ROE ongeveer 17% was) en vrij constant. De winst/aandeel groeide gemiddeld met meer dan 25% per jaar, hetzelfde geldt voor het EV/aandeel. De D/E ratio nam in de periode af van zo rond de 1-2 tot onder de 0,5. In 2008 moest het bedrijf flinke afschrijvingen doen. Door de wereldwijde crisis stortten een aantal van InnoConcepts’ markten in en werden bepaalde contracten ontbonden, waardoor het bedrijf nieuw geld wil gaan ophalen door hetzij een emissie, hetzij verkoop van bedrijfsonderdelen. Dit is één van de weinige dingen die me stoort aan het bedrijf: Als je product echt innovatief en onmisbaar is zou de vraag ernaar niet volledig weg moeten vallen in slechte tijden. Als reactie hierop heeft het management besloten zich meer op eigen productie en minder op doorverkoop van techniek te richten. Dit vind ik prima als noodoplossing maar ik hoop wel dat zodra de vraag weer enigszins aantrekt, InnoConcepts zich weer op het “ontwikkelen en vermarkten van innovatie” gaat richten en niet één of ander half productiebedrijf wordt.

15

DUITENBERG


DP5 Technisch Zoals een aantal van jullie wel zullen weten is mijn geloof in technische analyse bepaald niet grenzeloos. Toch heb ik voor InnoConcepts geprobeerd een technisch plaatje te maken waaruit wat informatie te halen valt (bron: Binck).

Zoals te zien is, heeft het bedrijf sinds maart eerst lekker meegedaan met de algemene rally. Eind juni/begin juli kwam hier echter een eind aan. Het bedrijf had een lening aan Staalhaven BV afgelost door aandelen uit te geven aan Staalhaven, maar Staalhaven was van mening dat de emissiekoers van deze aandelen onjuist was en wilde rechtsmaatregelen nemen. Zoals de grafiek laat zien waardeerde de markt dit nieuws niet en werd de koers teruggeslagen naar een niveau van ongeveer 2,5 euro. Toen het nieuws in de koers verwerkt was begon de trend omhoog weer van voren af aan, waardoor de koers een niveau van ongeveer 3,5 (= EV/aandeel!) bereikte. Begin september kwamen er echter slechte halfjaarcijfers overheen die de koers opnieuw omlaag stuurden richting de 2-2,5 euro. Op het moment van analyse (eind september) leek de koers zich in een zijwaartse trend te bevinden die aan de bovenkant doorbroken werd.

16

DUITENBERG


DP5 Conclusie Fundamenteel gezien is InnoConcepts een schitterend bedrijf. Het liet van 1998-2007 prachtige cijfers zien, maar kreeg in 2008 enorme problemen door de crisis. De markt heeft dit naar mijn mening echter dubbel en dwars in de koers verwerkt door van boven de 16 naar onder de 2 te gaan. Ik heb het gevoel dat een eventuele emissie er hiermee ook al ongeveer ingeprijsd zit. Mijn koersdoel is op zijn minst 3,5 euro, wat al een rendement (bij een aankoopkoers van 2,39) van zo’n 50% op zou leveren. Technisch gezien heeft het aandeel tweemaal ‘geprobeerd’ mee te gaan in de algemene rally van dit jaar. Van maart tot juni had je al een kleine 100% winst kunnen pakken. De twee trendbewegingen waarin InnoConcepts met de rally mee leek te gaan zijn echter door slecht nieuws vakkundig de nek omgedraaid. Het bedrijfsmodel van InnoConcepts vind ik persoonlijk erg gaaf. In feite zijn wij als beleggers ook een soort InnoConcepts: Wij beoordelen bedrijven en schatten in of we het waard vinden ons geld erin te stoppen. Zij doen precies hetzelfde maar dan met innovaties. Lijkt mij een geweldige baan. Door de crisis lijkt InnoConcepts echter qua strategie meer richting productie en minder richting investering en vervolgens doorverkoop te gaan. Ik vind dit een goede korte termijn oplossing maar mocht dit de lange termijn strategie worden, dan wordt InnoConcepts een compleet ander bedrijf. Al met al vind ik InnoConcepts een erg interessant bedrijf, dat fundamenteel heeft laten zien efficiënt met het geld van haar aandeelhouders om te springen en technisch gezien een omslagpunt bereikt heeft. Ik heb er dan ook niet voor niets privé in belegd! Menno Bouma

Gebeurtenissen sinds aankoop: Koers van 2,39 naar 1,86 (2-12-2009) Nieuwe strategie (meer productiegericht) aangekondigd Claimemissie t.w.v. 27 miljoen aangekondigd, om tijd te kopen om deze strategie te implementeren CEO (Niraj Mehra, ex-RvB Numico ) legt hierbij 4 miljoen eigen geld in

17

DUITENBERG


DP5 Een kleine achtergrond van Galapagos □ Hans Morsink

In 1999 besloten Crucell en Tibotec om samen een nieuw bedrijf te starten, Galapagos. Galapagos middel van bestaan is de expertise die zij hebben in het ontdekken van zogeheten target proteins en de bijbehorende candidate drugs. Een target protein is een proteïne waarvan Galapagos denkt dat het de ontwikkeling van bepaalde celprocessen beïnvloedt, bijvoorbeeld bij botcellen ontkalking. Een candidate drug is een klein molecuul die de target protein zo kan beïnvloeden dat de onbalans die is ontstaan ongedaan wordt gemaakt of wordt geremd. Zo zou botontkalking stoppen of misschien zelfs weer naar het juiste niveau worden gebracht. De ontwikkeling van een target protein tot aan een medicijn gebeurd in acht redelijk strak afgebakende stappen: 1. Target identification/validation (hit finding) 2. Identifying candidate drugs through libraries (computer simulation) (hit to lead) 3. Shifting candidate drugs through lab work (lead optimization) 4. Shifting candidate drugs through animal testing (pre-clinical) 5. Human clinical trials testing side-effects (Phase I) 6. Human clinical trials testing effectiveness (Phase IIa/Proof of Concept) 7. Human clinical trials testing dosage level (Phase IIb) 8. Human clinical trials testing versus a placebo (Phase III) Eerst wordt er dus een target geïdentificeerd, waarna wordt gekeken of deze target ook echt bijdraagt aan de te behandelen ziekte. Vervolgens wordt uit een enorme bibliotheek van small molecules een aantal candidate drugs geselecteerd, die volgens de verschillende computermodellen van Galapagos (bijvoorbeeld PhenoSelect in de eerste jaren van het bestaan, als je de naam wou weten) wel eens een effect zouden kunnen hebben op de proteïne. Vervolgens worden deze zo geheten leads (mogelijke candidate drugs) in het laboratorium verder getest en zo wordt de trechter verder doorlopen. Galapagos begon eerst puur als een bedrijf dat zich richtte op de eerste drie stappen. Zij deden dit in opdracht van anderen, denk aan Boehringer Ingelheim uit Duitsland, of Amgen uit de V.S., maar ook voor zichzelf. Wanneer ze het ‘in opdracht’ deden aan het begin was er geen winstdeling

18

DUITENBERG


DP5 maar een afgesproken bedrag waarvoor Galapagos de werkzaamheden verrichtte. Begrijpelijkerwijs werd er zo veel mogelijk, zonder de continuïteit van het bedrijf in gevaar te brengen, aandacht besteed aan eigen projecten omdat daar de mogelijke winst veel hoger ligt. Uiteindelijk is het Intellectual Property dan namelijk van Galapagos en niet van de opdrachtgever. Om zijn bedrijfsactiviteiten verder te ondersteunen lijfde Galapagos over de jaren verschillende bedrijven in. Het toen Britse BioFocus is daarvan de belangrijkste, omdat zij met hun service functie een ware ondersteunde functie zijn voor het bedrijf. Niet alleen zorgt BioFocus voor de nodige cash-inflow door de verschillende orders die zij binnen halen, ook kan de expertise van BioFocus voor eigen Intellectual Property ontwikkeling worden gebruikt. De inlijving van BioFocus gebeurde in het najaar van 2005. Deze inlijving is gefinancierd met de IPO van Galapagos in mei 2005. Dit geeft aan hoe belangrijk de inlijving van BioFocus voor Galapagos was, een IPO doe je namelijk niet zo maar. Vanaf 2005 zien we eigenlijk dat Galapagos zich meer volwassen gaat gedragen. De eerste jaren waren vooral voor het opbouwen van een bedrijf, maar hierna namen de activiteiten een vlucht. Meerdere service contracten worden binnengehaald en de eerste echte allianties worden in 2006/2007 gestart. In allianties ligt op dit moment de kracht van Galapagos. Met verschillende bedrijven is op basis van Intellectual Property van Galapagos een samenwerking gestart tot de ontwikkeling van nieuwe medicijnen op het gebied van rheumatoid arthritis, osteoporosis, antibacterials/infectious diseases en ophthalmic disease. Het idee hierachter is dat Galapagos en de desbetreffende partner de winst delen volgens een verdeelsleutel mocht het komen tot een nieuw medicijn, maar dat de kosten ook worden gedeeld mocht het mislukken. Omdat Galapagos vooral aan het begin traject het meeste werk doet worden de acht voorgenoemde stappen als milestones gebruikt. Galapagos krijgt vooraf afgesproken bedragen of ratio’s van bedragen bij het behalen van bijvoorbeeld 8 leads. Of wanneer de eerste fase van clinical trials goed is verlopen. Hier zit de echt mogelijke winst in en mochten de projecten die op dit moment in de pijplijn zitten goed worden gekeurd dan krijgt Galapagos een bedrag dat de €500 miljoen ruim overschrijdt. Wel moet worden gezegd dat dit wordt uitbetaald over een fiks aantal jaren, maar dan nog geeft dit de zonnige staat aan waarin Galapagos verkeert. Het volgende plaatje geeft op dit moment de verschillende programma’s aan waaraan Galapagos werkt.1

1

Picture taken from the investors presentation of 21th of October 2009

19

DUITENBERG


DP5

Nog een kleine toevoeging over het business model. Alhoewel het goed gaat bij Galapagos moet wel worden gezegd dat in de laatste 10 jaar dat het bedrijf bestaat er elk jaar nog meer geld is ingepompt dan het heeft opgeleverd. Wat blijkt uit de verschillende activiteiten van Galapagos is dat men er naar streeft om ‘self sufficient’ te worden wat betreft cash. BioFocus in combinatie met royalties, die op een gegeven moment gaan lopen, moeten er voor zorgen dat Galapagos niet steeds weer opnieuw cash injecties nodig heeft, zoals eigenlijk wel is gebeurd over de afgelopen jaren. In het business model kun je 3 fases onderscheiden. Eerst wordt er geïnvesteerd, Galapagos slokt cash op, daarna wordt er gewerkt en wordt er geen winst gemaakt, maar ook geen verlies, en daarna gaat Galapagos het harde werk en de vele investeringen oogsten. Galapagos moet dan bekijken of ze tussendoor constant opnieuw investeren of alleen gaan oogsten en dan met pensioen gaan en dan langzaamaan Galapagos verkopen in 2025-2030 aan een stel nieuwe ‘young guns’. De toekomst zal het uitwijzen. Hans Morsink

20

DUITENBERG


DP5 Nieuwe bestuursleden □ Jesse Leeuwendal

Zoals eerder gemeld is het bestuur sinds de ALV van afgelopen 16 november aangevuld met twee nieuwe bestuursleden. Menno en Pieter behouden hun eigen bestuursfuncties, respectievelijk voorzitter en penningmeester. Kevin Wierda heeft op zijn beurt de taak van vicevoorzitter op zich genomen en Jesse Leeuwendal is secretaris geworden. Hierna stellen zij zich in het kort aan jullie voor. Wegens het ontbreken van een officiële bestuursfoto is er gekozen voor een meer informele variant om toch een beeld te krijgen van het huidige bestuur.

v.l.n.r.: Pieter Klok, Jesse Leeuwendal, Menno Bouma, Kevin Wierda

21

DUITENBERG


DP5 Kevin Wierda, vice-voorzitter Beste Duitenbergers, Ik ben Kevin Wierda, 22 jaar en studeer vanaf 2006 in Enschede. Vanaf de ALV van 16 november jongstleden zal ik de verantwoordelijkheid als vicevoorzitter op me nemen. Ik studeer TBK aan het Saxion. Sinds anderhalf jaar ben ik lid van Duitenberg na het bezoek van de basiscursus beleggen. Hierna heb ik een lange tijd niks bij Duitenberg gedaan tot een half jaar geleden de optiecursus van All Options werd georganiseerd in Amsterdam. Bij deze activiteit heb ik Menno en Pieter leren kennen. Het feit dat we destijds met zijn vieren in The Old Sailor (café op de wallen) zijn overgebleven is een voorbode gebleken voor de huidige bestuurssamenstelling. Jesse ken ik al vanaf mijn introductie in Enschede, we waren destijds kiddo’s bij dezelfde doegroep. Ik ben ervan overtuigd dat we op dit moment met een gedegen vierkoppig bestuur klaar zijn om de vereniging haar welverdiende nieuwe leven in te blazen en dat we de toekomst hiermee kunnen veiligstellen. Sinds deze zomer ben ik op kleine schaal begonnen met beleggen. Ik ben geïnteresseerd in de financiële wereld en hoop hierover nog veel te leren bij Duitenberg. Wat ik hierbij het leukst vind is de informele gezellige sfeer. Als bestuur lijkt het me leuk om activiteiten te organiseren en bedrijven te leren kennen. Ik heb er zin in en met de 3 mannen om me heen kan het niet anders dan goed gaan! Names de vice-voorzitter, Kevin Wierda

22

DUITENBERG


DP5 Jesse Leeuwendal, secretaris Beste Duitenbergers, Al jaren werd mij door sommige Duitenbergers een gouden toekomst toegeschreven bij B.S.C. Duitenberg en eindelijk is het dan zover: Sinds de ALV van 16 november heb ik de bestuursfunctie van secretaris op mij genomen. Samen met Menno, Pieter en Kevin ga ik vol aan de bak om er een actief en gezellig jaar van te maken! Mijn naam is Jesse Leeuwendal, ben 22 jaar en studeer Technische Bedrijfskunde aan de UT. Sommigen kennen mij misschien beter als “broertje van Jorn”. Zeker een feit, maar laten we wel zijn: Hij heeft nooit bestuur gedaan, en ik nu dus wel. No offense btw! Via Jorn ben ik in 2006 in aanraking gekomen met Duitenberg en wel door een excursie naar Euronext te Amsterdam bij te wonen. Dit was zeker interessant maar vooral ook zeer gezellig. Daarna heb ik af en toe mijn gezicht laten zien bij bijvoorbeeld een Nieuwjaarsborrel en de lezing van van den Brink enige tijd geleden, maar echt actief werd ik niet. Daar kwam verandering in toen ik meeging naar de optiecursus van All Options. Dit was ook een zeer geslaagde excursie, vooral door het gezellige napilsen in het Amsterdamse nachtleven. Mede door die ervaring zijn Kevin en ik nu gechargeerd als bestuursleden van Duitenberg. Waar drank al niet goed voor kan zijn?! Beleggen en het financiële wereldje vind ik zeer interessant en door actief te zijn bij Duitenberg hoop ik veel te leren over deze onderwerpen en alles wat zich daarin afspeelt. Ook ligt het in mijn planning om dit jaar een studiereis te organiseren. Concrete ideeën ontbreken nog maar zeker is het dat het een combinatie wordt van educatieve activiteiten en veel gezellige momenten! Ik heb er alle vertrouwen in dat we er met dit huidige bestuur een mooi jaar van kunnen maken en ik hoop jullie dan ook vaak tegen te komen bij de toekomstige activiteiten van Duitenberg!! Namens de secretaris, Jesse Leeuwendal

23

DUITENBERG


DP5 Recensie: The House of Morgan □ Hans Morsink

The House of Morgan – Ron Chernow De huidige tijden zijn turbulent, zo turbulent zelfs dat er afscheid is genomen van een groot aantal gerenommeerde klassiekers in de financiële wereld. Lehman Brothers en Bear Stearns zijn de bekendste voorbeelden. Als één van de weinige instellingen die er zogeheten nog ‘redelijk’ voorstaan is JP Morgan een mooie uitzondering op de regel, ook naamgenoot Morgan Stanley mag nog niet klagen. Maar hoe zijn deze bedrijven ontstaan? Ron Chernow beschrijft in zijn ‘The House of Morgan’ de opkomst van wat eerst een familie bedrijf was en wat op zijn hoogtepunt een diplomatieke Force Majeur an sich was. Sommige stukken lezen als een ware thriller; wanneer er een hetze tegen de Morgan bank wordt gevoerd: meerdere ambtenaren hebben geprobeerd de Morgan Bank kapot te krijgen. Maar ook wanneer Morgan de stad New York redt van een faillissement. De verschillende takken van Morgan (Morgan Stanley, Morgan Grenfell, Morgan Harjes en J.P. Morgan zelf) worden beschreven en ook hoe uiteindelijk het huis geen huis meer is maar elkaar beconcurrerende firma’s zijn geworden. Mooi is ook om te lezen over de karakterschetsen van de belangrijkste figuren: Junius Morgan, John Pierpont Morgan Senior en Junior, Thomas Lamont, Dwight Morrow en anderen. Niet alleen geeft Ron Chernow een goede kijk in de keuken van The House of Morgan, maar hij geeft ook mooi weer hoe de financiële wereld zelf is veranderd van eind 19de eeuw tot aan het einde van de 20ste eeuw.

24

DUITENBERG


DP5 Recensie: Ambassador from Wall Street □ Hans Morsink

Ambassador from Wall Street – Edward Lamont Als het voorgaande boek de macro-view gaf over Morgan, dan geeft dit boek een mooie micro-view over het leven van Thomas W. Lamont, oftewel TWL zoals hij vaak genoemd werd. Eén van de meest prominente figuren uit de geschiedenis van de Morgan Bank. Hij was erbij toen in Versailles in 1919 de ‘reparatiebedragen’ werden vastgesteld die Duitsland moest betalen. Tevens was hij was een advocaat van Mussolini. Hij was één van de meest invloedrijke Amerikanen ooit. Mocht de achtergrond van de financiële wereld je interesseren dan zijn de bovenstaande boeken eigenlijk must-reads. Ook krijg je een beetje een nostalgische drang naar ‘vroeger’, toen zaken gewoon op een servetje werden geregeld en verder ‘op goed vertrouwen’.

All Options Pokeravond Donderdag 10 december 2009 Inschrijven en meer info: www.duitenberg.nl

25

DUITENBERG


DP5 Mijn beleggingsstrategie □ Menno Bouma

Afgelopen jaar is de nieuwe column ‘Mijn beleggingsstrategie’ geïntroduceerd. Na Hans Morsink en Hendrik Oude Nijhuis nu aan mij de eer om deze column voor mijn rekening te nemen. De manier waarop ik aandelen selecteer is eigenlijk heel eenvoudig, zie onderstaande figuur. Na veel gelezen te hebben over ‘value-investing’, ‘fundamentele analyse’ of hoe je het maar wilt noemen – en minder over technische analyse – ben ik voor mezelf eens heel basaal gaan nadenken over wat beleggen nu eigenlijk is.

Aandelen zijn een manier voor een bedrijf om geld op te halen. Het bedrijf krijgt op het moment van uitgifte geld van beleggers en in ruil daarvoor krijgen de beleggers een stukje van het bedrijf. Wat er daarna met de koers van de aandelen gebeurt is in eerste instantie niet zo relevant voor het bedrijf. Kanttekening hierbij is dat als het slecht gaat met de aandelen, er bij een volgende emissie waarschijnlijk minder geld opgehaald zal kunnen worden. Ook hebben bedrijven vaak beloningsstructuren in de vorm van aandelen en/of opties e.d., waardoor ze dus wel belang hebben bij een hoge koers. Los hiervan is de koers van het aandeel minder relevant voor het bedrijf zelf, deze komt simpelweg tot stand door marktwerking. Omdat aandelen vrij verhandelbaar zijn, geen mens hetzelfde is en elke belegger zijn eigen ideeën heeft over wat een bedrijf zal gaan doen, kan de koers van een aandeel zich vrijwel willekeurig gedragen. Kunst is dan natuurlijk om een strategie te vinden die ervoor zorgt dat je fouten van de markt kunt identificeren en hier vervolgens van profiteren. Het is dus een kwestie van op het juiste moment handelen, je wilt laag kopen en hoog verkopen. Moeilijkheid hierbij is natuurlijk het geven van een invulling aan de begrippen ‘juiste moment’ en ‘laag en hoog’. Fundamentele analyse geeft met name invulling aan het begrip ‘laag en hoog’ terwijl technische analyse zich vooral bezig houdt met het begrip ‘juiste moment’.

26

DUITENBERG


DP5 Ik ben zelf van mening dat aan ‘het juiste moment’ heel moeilijk invulling is te geven: de koers van een aandeel is op korte termijn naar mijn mening zo goed als onvoorspelbaar. Op korte termijn reflecteert de koers namelijk verwachtingen van de markt over de (korte termijn) prestaties van het bedrijf en deze verwachtingen kunnen volledig out-of-line zijn met de daadwerkelijke prestaties en vice versa. Op lange termijn zal de koers zich echter ruwweg in lijn met de prestaties van het bedrijf gedragen. Uiteindelijk blijft een aandeel immers een stukje van een bedrijf en als dit bedrijf meer waard wordt, wordt jouw aandeel dit ook. Als je 1% van een bedrijf dat 100 miljoen waard is koopt en het bedrijf verdubbelt vervolgens in waarde, dan is jouw aandeel ook twee keer zoveel waard. Door allerlei verwachtingen in de markt hoeft de marktprijs voor het aandeel op dat moment niet het dubbele van de oorspronkelijke aankoopkoers te zijn, fundamenteel gezien is het aandeel dat echter wel waard. Ik als belegger ben daarom op zoek naar bedrijven die elk jaar meer waard zullen worden en dit met een fatsoenlijk percentage (minder dan 8% is de moeite niet waard, koop dan een ETF). Daarnaast moet de markt minder voor een aandeel van het bedrijf vragen dan het naar mijn mening waard is. Ik zoek dus eerst aandelen van Goede bedrijven en kijk vervolgens of deze ook nog eens Goedkoop zijn. Liefst wil je ze dan ook nog eens kopen als ze het Goedkoopst zijn, maar hieraan weet ik nog geen goede invulling te geven. Het timen van de precieze bodem is denk ik onmogelijk, technische analyse zou hierbij van betekenis kunnen zijn maar is naar mijn mening erg dubbel uit te leggen en onzeker. Bovendien is het naar mijn mening belangrijker om Goede bedrijven Goedkoop aan te schaffen. Die procenten die je vervolgens met het timen van de exacte bodem zou kunnen winnen is leuk meegenomen maar niet essentieel. De begrippen Goed en Goedkoop zijn makkelijker in te vullen. Mijn definitie van een Goed bedrijf is een bedrijf dat naar verwachting ieder jaar meer waard zal worden en dit met een tevredenstellend percentage. Een redelijke inschatting hiervan kun je maken door te kijken naar de prestaties in het verleden, mits je dit over een voldoende lange termijn doet. Ik probeer zelf zover mogelijk terug te kijken, maar op z’n minst 5 jaar. Belangrijke cijfers om naar te kijken zijn de gerealiseerde winst (dit is uiteindelijk de waardegroei van het bedrijf) maar ook hoe deze tot stand is gekomen. Ik kijk dus ook naar hoeveel omzet er is gedraaid, of de marges gelijk zijn gebleven of langzaamaan afnemen, hoeveel geld – hetzij leningen, hetzij emissies, hetzij eigen vermogen etc. etc. – er gebruikt is om de winst te realiseren, etc. etc.

27

DUITENBERG


DP5 Het begrip Goedkoop is iets minder makkelijk in te vullen, maar er is een inschatting van te maken. De tastbare waarde van een bedrijf is uiteindelijk wat er over zou blijven als je alle bezittingen verkoopt en alle schulden aflost. Op de balans is dit terug te vinden als het ‘Eigen Vermogen’. Dit is dus een eerste indicatie van de waarde van een bedrijf. Het is echter niet zo dat de koers van een aandeel gelijk moet zijn aan het EV gedeeld door het aantal aandelen. Als een bedrijf immers winst zal gaan maken, zal het eigen vermogen toenemen. Stel dat een bedrijf nu 100 euro EV/aandeel heeft en de verwachting is dat er komend jaar 20 euro winst/aandeel gemaakt zal worden. De verwachte EV/aandeel over een jaar is dan 120, ofwel een rendement van 20%. Iemand die een rendement van 10% op jaarbasis genoeg vindt kan dan nu meer dan 100 euro bieden om het aandeel in zijn bezit te krijgen, waardoor de koers zal stijgen. In de koers van een aandeel zit dus naast de fundamentele waarde van het bedrijf een stukje premie als gevolg van winstverwachtingen. De recente crisis heeft dit ook mooi laten zien. Waar bedrijven normaal gesproken ver boven EV/aandeel handelen, zijn met name financiële- en bouwfondsen enorm afgestraft en handelen zij (soms ver) beneden EV/aandeel. Zo handelt AEGON op het moment voor ongeveer 4,8 euro, terwijl in het jaarverslag 2008 nog een EV/aandeel van 9,13 gerapporteerd wordt. Beleggers verwach(t)ten echter dat AEGON verdere afschrijvingen zal moeten doen en dus verlies zal draaien, waardoor het EV/aandeel af zal nemen. Vergelijkbare verhalen gelden voor AIR France, ING, Heijmans, Innoconcepts, etc. De top 5 van de AEX wat betreft verschil tussen koers en EV/aandeel zijn hieronder weergegeven (enigzins gedateerd inmiddels maar het geeft de essentie goed weer). Ook heb ik uit de AMX Oce even toegevoegd (overnamebod op gedaan door Canon t.w.v. 8,5 euro, was dus een fijne aankoop geweest!) en uit de AScX Innoconcepts, omdat de laatste een door Duitenberg aangekochte aandeel is.

FONDS

EV/aandeel (zoals genoteerd in jaarverslag 2008)

Koers (17-092009)

Winst bij terugkeer naar EV/aandeel (%)

Air France KLM AEGON ING Wereldhave Corio Oce InnoConcepts

19,08 9,1307 14,2854 83,741 52,2038 7,61 3,57

12,83 5,64 11,24 70,53 47,11 4,559 2,4

48,77 61,89 27,09 18,73 10,81 66,92 48,75

28

DUITENBERG


DP5 Terugkomend op het begrip Goedkoop, dit is zoals gezegd in te vullen door te kijken naar zowel de fundamentele waarde van een bedrijf (EV/aandeel) als de premie die de markt betaalt voor de winstverwachtingen. Het EV/aandeel is gewoon in jaarverslagen te vinden. Door te kijken naar de ontwikkeling van dit cijfer in het verleden kan een inschatting van de toekomstige groei gemaakt worden. De premie is wat lastiger. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van K/W-verhoudingen uit het verleden. De K/W verhouding geeft de ratio tussen de koers van een aandeel en de Winst/aandeel weer. Dit is dus als het ware ‘wat de markt betaalt voor 1 euro winst/aandeel van een bedrijf’. Door dit getal uit het verleden te middelen kan een inschatting voor de gemiddelde premie gemaakt worden. Aan de hand van de EV/aandeel inschatting en die premie-inschatting gecombineerd met verwachte groei van de winst/aandeel kan vervolgens een koersdoel voor het aandeel berekend worden. Als dit koersdoel in vergelijking met de huidige koers een voldoende rendement oplevert, betekent dat dat het aandeel koopwaardig is. Zoals gezegd vind ik het begrip Goedkoopst erg moeilijk in te vullen. Ik heb me eigenlijk nog nauwelijks in technische analyse verdiept maar denk dat dit wellicht een hulpmiddel kan zijn bij het timen van de precieze bodem. Ik ben van plan de komende maanden technische analyse eens goed bij de horens te vatten en er meer over te leren. Hopelijk kan ik jullie in toekomstige DP5’s een verbeterde strategie met Goedkoopstcriterium melden! Samen met een goede vriend heb ik het afgelopen jaar aan de hand van deze strategie een kleine portefeuille opgebouwd. Op het moment staat deze zo’n 37% in de plus, maar ik beleg voor de lange termijn dus dat percentage zegt me nog vrij weinig. Het is afwachten hoe de portefeuille het op de lange termijn gaat doen. Wellicht dat ik de portefeuille in toekomstige DP5s eens bespreek in de “Mijn beleggingsportefeuille” column! Ik wens jullie veel succes en plezier met beleggen! Menno Bouma

29

Duitenplein 5. Duitenplein 5 is het clubblad van B.S.C. Duitenberg

Recommend Documents