BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5
Duitenplein 5 Duitenplein 5 is het clubblad van B.S.C. Duitenberg
Inhoud Redactioneel .................................................................................... 2 Agenda ............................................................................................ 4 Van de voorzitter .............................................................................. 5 BC .................................................................................................. 8 Van de RvA .................................................................................... 10 Verslag ALV ................................................................................... 12 Hendriks Colum: Is dit de opvolger van Warren Buffett? ...................... 15 Nieuw bestuur ................................................................................ 18 Verslag Inhousedag IMC .................................................................. 21 Stock Market: An investigation of Holland and China ........................... 24 Reisverslag China ........................................................................... 29 Zomerprogramma Hong Kong .......................................................... 34 Mijn aandelenportefeuille ................................................................. 37
Editie: Thema: Oplage: E-mail: Website: Adres:
Oktober 2010, Nummer 4, Jaargang 23. China na de val 160 exemplaren.
[email protected] www.duitenberg.nl Bastille kamer 316, Postbus 217, 7500 AE Enschede
1
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Redactioneel Beste Duitenberger, In je handen houd je de eerste DP5 vast waar ik eindverantwoordelijk voor ben geweest. Er is geprobeerd wederom een goed gevulde DP5 te leveren met daarin natuurlijk de standaard rubrieken en daarnaast nog enkele stukken die aansluiten bij het thema. Het thema voor deze editie is “China voor de val”. Zoals bij velen bekend is China hard op weg een van de grootste economieën en beurzen te krijgen op wereldniveau. Vandaar dat we vandaag de dag eigenlijk niet meer om deze grootmacht heen kunnen. We zullen beginnen met een stukje van de voorzitter. Hij zal enkele actuele zaken behandelen en tevens het thema inleiden. Verder zal hij de activiteiten die kortgeleden hebben plaatsgevonden en de activiteiten die binnenkort plaats gaan vinden kort uitlichten. Dit is natuurlijk ook allemaal te vinden in de agenda op www.duitenberg.nl. Vervolgens zal onze kersverse penningmeester Jacob Potma een update geven over de huidige stand van zaken van onze portefeuille. Hij zal vertellen hoe de aandelen van Duitenberg zich door de zomer heen hebben geslagen en stuk voor stuk de aandelen uitlichten. Dan komen we aan bij de ALV die 8 september jongstleden heeft plaatsgevonden. Voor deze DP5 hebben we niet één, maar twee verslagen van de ALV, vanuit verschillende perspectieven. Allereerst door Jos Kosters, voorzitter RvA, en vervolgens door Pieter Klok, die op deze ALV na 2,5 jaar het bestuur heeft verlaten. Ook de column van Hendrik kan deze DP5 natuurlijk niet ontbreken. Deze zal gaan over Li Lu, een van de mogelijke opvolgers van Warren Buffet, die het einde van zijn carrière nadert. Daarna zal Stijn een stukje schrijven over het nieuwe bestuur en zullen nieuwe penningmeester Jacob en ondergetekende zichzelf voorstellen. Een verslag over de inhouse dag bij IMC mag natuurlijk niet ontbreken. Kort zal worden verteld wat het programma van deze dag was en hoe ik deze dag heb ervaren. Het thema China komt ook weer terug in de reisverslagen van Pieter Klok en Menno Bouma, de 2 oud bestuursleden die beide een reis hebben gemaakt naar China. Maar hiervoor eerst nog een door Menno Bouma geschreven essay, die hij tijdens het zomerprogramma in Hong Kong heeft geschreven. Hierin vergelijkt hij de Hollandse en Chinese beurs.
2
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Tot slot is Menno ook nog zo gul geweest de rubriek “Mijn aandelenportefeuille” op zich te nemen. In de DP5 van november 2009 heeft hij de rubriek “Mijn beleggingsstrategie” op zich genomen, dus dit is een goede mogelijkheid om te kijken hoe dit voor hem heeft uitgepakt. Dan rest mij alleen nog jullie veel leesplezier te wensen, wat naar mijn verwachtingen geen probleem zal worden met zo‟n goed gevulde DP5. Met vriendelijke groet, Jurjen Oud Secretaris B.S.C. Duitenberg
[email protected]
3
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Agenda Inhouse dag Optiver
11 november 2010
Op donderdag 11 november zal Duitenberg in samenwerking met Optiver een inhouse dag organiseren. Gedurende deze dag zal Optiver ons laten zien wat het beroep van trader inhoudt en ons wijzer te maken op het gebied van optie en de theorie die hierbij komt kijken.
Holland Casino Avond
Oktober/November 2010
Onder het genot van een lekker drankje zal een delegatie van Duitenberg hun geluk gaan beproeven in het Holland Casino te Enschede. Uiteraard zullen we laten zien dat er niet alleen geluk bij komt kijken en zullen we ervoor zorgen dat we met goed gevulde zakken het casino zullen verlaten!
Analyseavond
Iedere woensdag avond
Iedere woensdagavond zal zoals gebruikelijk om 20:00 uur weer een analyseavond plaatsvinden in de Duitenbergkamer. Het staat voor iedereen vrij om te participeren in deze analyses en om argumenten aan te dragen. De analyses worden meegenomen naar de BC op donderdagmiddag om gefundeerde keuzes te kunnen maken
Lustrum V
26 maart 2011
Op Zaterdag 26 maart zal B.S.C. Duitenberg zijn 5 e lustrum vieren. Aangezien dit niet zomaar aan ons voorbij mag gaan, wordt iedereen gevraagd deze datum alvast vrij te houden. Zodoende kan er een groots feest gevierd worden zoals alleen Duitenbergers dat kunnen.
Als je meer wilt weten of je alvast wilt aanmelden voor één van de activiteiten, stuur dan een email naar
[email protected] Deelname is zowel voor leden als voor niet-leden. Ook voor suggesties over een activiteit of een niet-Duitenberg evenement dat op de agenda geplaatst moet worden, kun je mailen naar:
[email protected] De voorgaande data is een planning, voorafgaand worden de leden gemaild.
4
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Van de voorzitter Beste Duitenbergers, Na een voor sommigen korte vakantieperiode ligt de eerste DP5 van dit collegejaar weer voor u klaar. Het thema is China, een land dat eerder moeite heeft om oververhitting van de economie te voorkomen dan zich zorgen te moeten maken om de (financiële) malaise elders in de wereld. Gold deze luxepositie ook maar voor de portefeuille van Duitenberg, die ondanks verwoede pogingen en de beste intenties er niet florissant bijstaat. Nieuwe ideeën en gouden tips om het rendement op te krikken zijn natuurlijk altijd welkom en ik nodig u bij deze dan ook van harte uit om eens een analyseavond van Duitenberg bij te wonen en hier uw mening en kennis te ventileren. Evenwel geldt dat Duitenberg, net zoals China, de ingezette lijn van groei en activisme van de afgelopen tijd blijft doorzetten. Door het bestuur sinds de ALV van 8 september van vers bloed te voorzien is het mogelijk het momentum vast te houden. Het verse bloed moet onder meer komen van Jurjen Oud en Jacob Potma, respectievelijk als secretaris en penningmeester toegetreden tot het bestuur van B.S.C. Duitenberg. Stijn Roersch (vicevoorzitter) en ikzelf (voorzitter) complementeren het vierkoppige bestuur. Creatieve geesten en fanatieke bestuurders Pieter Klok en Kevin Wierda hebben afscheid genomen. Hun inzet in de afgelopen jaren is en zal altijd enorm gewaardeerd worden. Het collegejaar is ook dit jaar weer afgetrapt met een introductie, de zogenaamde Kick-In. Duitenberg had het goede voornemen om voor het eerst in zijn historie een doegroep op te richten en zodoende Duitenberg goed zichtbaar te maken onder de eerstejaars studenten van de UT. Helaas bleek door de lage opkomst van studenten, wellicht mede te danken aan het slechte weer, het niet mogelijk te zijn om bij de gewenste studierichtingen een doegroep te starten. Zowel zonde voor de energie die in het organiseren van een leuke intro en in het volgen van verplichte cursussen is gegaan, als voor de eventuele naamsbekendheid en de nieuwe leden die Duitenberg had kunnen werven. Desalniettemin zal er volgend jaar weer gepoogd worden een doegroep te organiseren. Onzekerheid troef, dat gold al enige tijd in de markt en is ook nu nog steeds van toepassing. De stresstest van Europese financiële instellingen had als doel enkele twijfels weg te nemen en maar liefst 84 van de 91 geteste banken doorstonden de test, waaronder alle Nederlandse banken. Rond de resultaten van de test heerst echter nogal wat scepsis. Zo bleek
5
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 onder andere dat obligaties die banken niet voor de handel zouden gebruiken, niet meegenomen zijn in de test. Dit omdat men er niet van uit is gegaan dat enig europees land failliet zal gaan en daardoor niet meer in staat zal zijn aflopende staatsobligaties te kunnen aflossen. Of dit daadwerkelijk een reële aanname is moet de toekomst uitwijzen. Een lagere kredietwaardering voor Ierland maakt dit echter niet minder waarschijnlijk. Feit is dat banken zelf in staat waren hun eigen draai te geven aan sommige ratio‟s, wat de objectiviteit van de test niet ten goede komt. Het doel om het vertrouwen terug te winnen en daarmee onzekerheid weg te nemen is in mijn ogen dan ook niet echt geslaagd. De huidige politieke situatie helpt daarbij ook niet om vertrouwen terug te winnen. Na maanden van getouwtrek en onderhandelen, lijkt het erop dat er twee partijen gaan regeren met gedoogsteun van een derde. In tijden van economische crisis is in mijn ogen een stabiel draagvlak zeer wenselijk, in tegenstelling tot het labiele evenwicht van een gedoogsteun. Ook hier geldt dat de toekomst moet uitwijzen hoe dit kabinet het ervan af gaat brengen. Enig zekerheidje voor ons als studenten maar ook voor Nederland als kenniseconomie is wellicht dat de basisbeurs, hoewel in gewijzigde vorm, blijft. De lat om door te leren is hiermee niet onnodig hoog gelegd. De situatie rondom Duitenberg staat daarentegen in schril contrast tot deze algemene onzekerheid. Twee vaardige en gerespecteerde bestuursleden hebben afscheid genomen, maar twee jonge honden, vol ambitie hebben hun plek overgenomen. Samen met Stijn Roersch en mijzelf, denk ik dat we een jong en enthousiast bestuur vormen die de komende maanden Duitenberg actief zullen leiden. Met vier man sterk is het zeker dat er voldoende activiteiten worden georganiseerd en zal er getracht worden het ledenbestand van de vereniging te verjongen en te vergroten. De continuïteit van Duitenberg zelf is hiermee gewaarborgd. Enige activiteiten zijn de afgelopen tijd al georganiseerd: Maandag 4 oktober heeft een delegatie van Duitenberg een inhousedag van IMC bijgewoond te Amsterdam en woensdag 6 oktober is de jaarlijks terugkerende basiscursus beleggen gehouden, verzorgd door dhr. Peddemors van de Rabobank. Voor verdere details over deze activiteiten verwijs ik u naar de specifieke bijdragen in deze DP5, aangeleverd door Jurjen Oud. Ook voor de komende maanden staan er enkele leuke activiteiten op het programma. Houd daarom u mail goed in de gaten en neem af en toe een kijkje op onze website om op de hoogte te blijven van Duitenberg. Afsluitend wil ik u veel plezier wensen met het lezen van deze DP5, welke de eerste is van de hand van Jurjen Oud, en hopelijk kan ik u spoedig
6
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 verwelkomen op een analyseavond activiteiten van Duitenberg.
en/of
bij
enkele
toekomstige
Namens het bestuur, Jesse Leeuwendal Voorzitter B.S.C. Duitenberg
[email protected]
Inhouse dag Optiver Donderdag 11 november 2010 Amsterdam Inschrijven en meer info: www.duitenberg.nl
7
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 BC □ Jacob Potma Hier volgt mijn eerste verslag over de beleggingscommissie als penningmeester van Duitenberg. Zoals de meesten van jullie ongetwijfeld weten is er al een lange tijd niet meer gehandeld. Ook de zomervakantie loonde zich niet als uitstekende tijd voor Duitenberg om grondig te analyseren en handelen. Het nobele plan om voor de vakantie één aandeel toe te voegen aan onze portefeuille is dan ook niet geslaagd. Centrale vraag is nu natuurlijk: hoe heeft onze portefeuille gepresteerd de afgelopen maanden? Tussen juni en september heeft de AEX-index zich voornamelijk horizontaal bewogen, schommelend tussen 310 en 335 punten. Eerst volgt een overzicht van hoe onze portefeuille heeft gepresteerd vergeleken met vorige DP5, daarna zal ik alle aandelen individueel uitlichten. Tot slot zal ik de toekomstige plannen van onze portefeuille uitlichten. We zullen voor een aantal keuzes komen te staan en om die te maken, kunnen we de input van onze leden goed gebruiken op de analyseavond. Portefeuille 24 September 2010
Portefeuille 10 Juni 2010
Te zien is dat er een waardedaling is van € 186.70, ongeveer -20%, tussen 10 juni en 24 september. Het totale koersrendement van de huidige portefeuille bedraagt -56%.
8
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Fornix Biosciences Klein pluspuntje is dat we nog een superdividend van Fornix Biosciences hebben ontvangen. Hieronder de grafiek van Fornix van het afgelopen jaar. We zien 2 grote dalingen in de grafiek. De eerste grote daling was in de vorige DP5 al beschreven, te wijten aan het destijds ontvangen superdividend. Ook de laatste daling is te wijten aan een superdividend uitkering. Deze bedraagt ongeveer €3,30 per aandeel. Ik denk dat we het verlies op de aanschaf van Fornix het afgelopen jaar dan ook met een korreltje zout moeten nemen. Het totale ontvangen dividend kunnen we uiteraard goed gebruiken voor een komende transactie. InnoConcepts Dat brengt ons bij het volgende aandeel, Innoconcepts. Innoconcepts zet de dalende trend vrolijk door en staat nu op €0,23 per aandeel. Op de analyseavond van 19 september zijn wij tot de conclusie gekomen dat het weinig zin heeft om deze aandelen op dit moment te verkopen. Technisch kun je met deze grafiek en dit aandeel vrijwel niks. Royal Dutch Shell In de vorige column van de BC werd gesteld dat de stijgende trend wel voortgezet zou worden. Deze is helaas omgezet in horizontale bewegingen en is de koers ten opzichte van 10 juni lichtjes gedaald. Zie hiernaast de grafiek van Shell van een jaar. Beleggen moet bij Duitenberg weer centraal staan. De bedoeling is om de komende tijd een stuk meer te analyseren, wat hopelijk zal resulteren in meer handel. Voor de komende transacties gaan we in ieder geval een goede exit-strategie bepalen. Wanneer nemen we ons verlies? In hoeverre behouden we vertrouwen in onze eerdere beslissing? Door dit van te voren op papier te zetten kunnen grote verliezen voorkomen. Ook het beoordelen van de risico‟s en het mogelijk aanbrengen van iets meer spreiding gaat aandacht besteed worden. Alle ideeën, suggesties en verschillende typen analyses zijn welkom.
9
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Van de RvA □ Jos Kosters Op 8 september jongsleden hadden wij onze derde ALV (Algemene Leden Vergadering) binnen één jaar. Met 11 leden was er een goede opkomst. Het ledenaantal is licht gestegen en ook wordt er alles aan gedaan om de club te verjongen! Twee nieuwe jonge Duitenbergers (Jacob/Jurjen) waren er helemaal klaar voor om het Duitenbestuur te gaan versterken. Uiteraard hebben wij deze rookies helemaal ingewijd in de tradities van Duitenberg! Na ruim twee en een half jaar heeft Pieter dan toch het bestuur verlaten en nu komt zijn studie weer op de eerste plaats. Ook Kevin verliet tijdens deze ALV het bestuur en beiden werden welkom geheten in onze RVA. Namens alle leden bedankt voor jullie bestuursactiviteit voor Duitenberg. Gezien de
maximale grootte van de RVA van 5 leden heeft Menno zijn plek opgegeven. Toch zullen wij Menno blijven betrekken, hij kwam helemaal uit Tilburg kwam voor deze ALV! Het nieuwe bestuur bestaat uit voorzitter Jesse Leeuwendal (hij blijft: respect), vicevoorzitter Stijn Roersch (Twente bevalt deze Achterhoeker wel!), penningmeester Jacob Potma, secretaris Jurjen Oud. Deze samenstelling is voor minimaal een half jaar en aangezien de penningmeester en secretaris nog tieners zijn blijven zij ook nog wel even actief! Bestuursleden trekken nieuwe leden aan uit eigen netwerk en wij verwachten veel van Jacob en Jurjen. Met Jesse erbij hebben wij ook in Twente de 3J‟s en Stijn kan mooi de manager zijn! Besloten werd prioriteit te geven aan het Lustrum van Duitenberg, aangezien wij op 26 maart 2011 maar liefst 25 jaar bestaan. Op die bewuste dag in 1986 waren vele (bestuurs)leden nog niet eens geboren! Tegenwoordig volledig zelfstandig, maar destijds als onderdeel van Stress (goed voor 50 Duitenberg aandelen). Helaas hebben de regels van de AFM het te moeilijk gemaakt om nog een portefeuille met inleg van de leden aan te houden. Naast de aandacht voor het verleden van Duitenberg blijft het bestuur van Duitenberg zich ook inzetten om meer rookies als lid te werven. Een eerstejaars zal langer actief blijven en ook meerdere leeftijdsgenoten kennis laten maken met Duitenberg. Gezien de leeftijd van de nieuwe leden van het bestuur hebben wij het volste vertrouwen dat de verjonging er gaat komen! Ook hebben we besloten om vaker met de Raad van Advies en het bestuur samen te komen.
10
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Rond middernacht werd de club kleiner en toch bleef die rondvraag maar doorgaan en doorgaan! Een voormalig voorzitter van Duitenberg had uren in de trein gezeten en vele vragen voorbereid! Iets voor twee verlieten wij uiteindelijk de Bastille. Gelukkig kon ik direct naar huis om nog even 4 uurtjes te gaan slapen voor de wekker weer gaat. Net op werk kreeg ik al een sms dat de nieuwe vice-voorzitter was gesignaleerd in pak om half acht ‟s ochtend. Ik dacht netjes, hij is er weer vroeg bij, maar achteraf bleek dat die toen net wilde gaan slapen! De RVA wenst alle bestuursperiode toe!
bestuursleden
een
grandioos
en
leerzaam
Rendementsvolle groet, Jos Kosters Voorzitter Raad van Advies.
11
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Verslag ALV □ Pieter Klok Op woensdag 8 september jongstleden was het zover, de Algemene Ledenvergadering van BSC Duitenberg. De vijfde ALV voor mij alweer, en tevens de ALV waar de bekende voorzittershamer mij uit het bestuur zou gaan slaan. En hopelijk even later weer zou gaan klinken om plaats te nemen in de RVA, de immer beminde eervolle post na het bestuurschap. Dat even terzijde, laat ik bij het begin beginnen. Zoals altijd werd de ALV keurig om 20:00 geopend door tevens vertrekkend voorzitter Kevin Wierda. Bij het vaststellen van de agenda had oud voorzitter Menno Bouma, die helemaal vanuit Tilburg speciaal was afgereisd, de vraag wanneer de pauze werd ingelast. Dit zou gebeuren na punt 8b aldus de voorzitter. De reden voor deze vraag was waarschijnlijk om de hoeveelheid bier te kunnen doseren, zodat precies na punt 8b het eerste toiletbezoek maximaal benut kon worden. Afijn, de eerste vijf punten gingen, zoals zo vaak, vrij vlotjes. Hierdoor leek het er even op dat deze ALV een “vluggertje” ging worden, maar niets was minder waar. Er werd gemeld dat we op 103 leden zaten, drie meer dan de voorgaande ALV. Zoals altijd schommelt dit aantal rond de honderd. Ook de activiteiten die georganiseerd waren het afgelopen half jaar kwamen aan de orde. Het bestuur was er trots op dat grote namen in de financiële wereld als Marcel Tak en Bas Heijink bereid waren om een tripje naar Enschede te maken, om daar hun gedachten te laten gaan over interessante onderwerpen als “structured products” en “technische analyse”. Dergelijke lezingen hebben absoluut toegevoegde waarde voor Duitenberg was de conclusie. De opkomst bij beide lezingen was overigens overweldigend. Na diverse ideeën voor ons clubblad DP5 (het kindje van Stijn), zoals bijvoorbeeld een “wist u datje”, kwamen we aan bij de financiën. Dit punt is bijna altijd aanleiding voor een goede discussie, en dat was ook deze keer weer het geval. Zonder mezelf teveel op de borst te slaan moet gezegd worden dat de presentatie hiervan overzichtelijk en helder was, wat wel eens anders is geweest. In de notulen omschreven als “degelijk maar informatief”, zeg maar NRC Handelsblad stijl. Toch zoals gezegd een flinke discussie. De gedane investeringen in computers drukte het resultaat behoorlijk. De noodzaak van afschrijven kwam ter sprake, en toen…de eerste pauze om 20:46. De heer Bouma, met zijn toen nog onervaren 22 jaar, kon toch niet helemaal goed de capaciteit van zijn blaas inschatten en moest gebruik maken van het watercloset. Na een
12
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 minuut of vijf kon de discussie weer opgestart worden. Diverse punten passeerden de revue, waarbij voornamelijk de kritiek van Jos ter harte werd genomen door deze penningmeester. Wat op een gegeven moment duidelijk werd gemaakt door het verlaten van de kamer door ondergetekende. Uiteindelijk is het allemaal toch goed gekomen, een beetje show tijdens de ALV moet kunnen. Diverse punten passeerden de revue, en daar was dan opeens punt 11: het dechargeren van het oude bestuur en chargeren van het nieuwe bestuur. Kevin Wierda mocht vier maal slaan, waarna de nieuwe voorzitter Jesse Leeuwendal dat ook nog eens vier keer mocht doen. Volgens de nieuwe voorzitter lag de hamer goed in de hand, waarvan akte. Nieuw bloed kwam in het bestuur in de persoon van Jurjen Oud (secretaris) en Jacob Potma (penningmeester). Maar niet nadat zij drie “Duitenbergjes” tot zich hadden genomen in recordtempo. Deze mix van Smirnoff met Blue Curaçao in een plastic bekertje is destijds bedacht door het bestuur Bouma/Klok (2008/2009) en blijkt flink effect te hebben op de nieuw aangetreden bestuursleden, wat altijd voor een geinige avond zorgt! Na de klap van de hamer was het einde van mijn 2,5 jarige bestuursperiode een feit. De zo vurig verlangde positie in de RVA kwam daadwerkelijk uit, evenals voor Kevin. Helaas ging Menno uit de RVA, maar doordat hij in Tilburg vertoeft was dit een weldoordachte beslissing. Om 01:17(!) kreeg Menno zijn welverdiende portemonnaie met prachtige insigne. Hierop stond uiteraard “met dank voor bewezen diensten”, maar de gevleugelde uitspraak eronder deed het hem: Homo Sapiens non urinat in ventum. Deze uitspraak betekent zoiets als “een wijs man piest niet tegen de wind in”. Menno kon zich overigens prima vinden in deze uitspraak, maar had hem graag wat eerder gehoord daar hij het op jonge leeftijd reeds praktijkondervindelijk had uitgevonden. Met deze wijsheid werd de ALV afgesloten en ging men of naar bed, of nog de stad in. Hiervan geen verslag, what happens in Enschede stays in Enschede! Dankwoord Via deze weg wil ik iedereen hartelijk bedanken voor de mooie bestuurstijd die ik bij Duitenberg heb gehad. Allereerst wil ik onze hoofdsponsor bedanken, de Rabobank Enschede-Haaksbergen, die de vereniging al jarenlang een warm hart toe draagt. Zonder onder meer de Rabobank zou de vereniging prachtige activiteiten als lezingen en excursies niet kunnen organiseren. Ook de altijd succesvolle basiscursus komt van de Rabobank, waarvoor ik de heer Gerben Peddemors van het adviescentrum van de Rabobank Enschede-Haaksbergen wil bedanken. Veel dank aan mijn oud bestuursleden, waarmee ik een mooie tijd heb gehad:
13
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 - onze nu oud Praes, Kevin - onze nieuwe voorzitter, Jesse - onze nieuwe vice-voorzitter, Stijn Speciale dank aan Jos Kosters, voor de introductie destijds in 2007 bij deze prachtige vereniging. De uitstapjes met leden als Wouter Wolken, Niek ten Hove, Menno Bouma en Jos zelf had ik niet willen missen. Last but not least, en daarom een aparte alinea, ben ik veel dank verschuldigd aan onze oud Praes Menno Bouma, die voor mij ook buiten de vereniging om van grote waarde is geweest. Tijdelijk uit het oog doordat hij in Tilburg zit, maar nooit uit het hart. Rest mij het nieuwe bestuur heel veel succes en plezier te wensen, maak er een mooie tijd van en zet de positieve trend binnen de vereniging voort! Groet, Pieter Klok.
14
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Hendriks Colum: Is dit de opvolger van Warren Buffett? □ Hendrik Oude Nijhuis Al vele jaren wordt gespeculeerd over de opvolging van Warren Buffett. Vermoedelijk dat meerdere personen de taken van de inmiddels 80-jarige Buffett zullen overnemen. Zo zal Buffett's zoon Howard waarschijnlijk de rol van voorzitter krijgen, met als belangrijkste taak de "Berkshirecultuur" intact te houden. Overigens zonder dat Buffett wil dat Howard zich met de beleggingen zelf gaat bemoeien. Dan Buffett's opvolger aangaande de investeringsportefeuille van meer dan US $ 100 miljard. Waar Buffett zich hierover altijd wat op de vlakte heeft gehouden, is zijn 86-jarige zakenpartner Charlie Munger sinds kort wat duidelijker. In een recent interview met The Wall Street Journal stelt Munger dat het "een vanzelfsprekendheid" is dat de Chinees-Amerikaanse Li Lu tot de opvolgers van Buffett zal behoren. Maar wie is deze relatief onbekende Li Lu dan eigenlijk? Bijzondere jeugd Li Lu, in 1966 geboren in de Chinese stad Tangshan, kende een bijzondere jeugd. Zo werden zijn ouders ten tijde van de Culturele Revolutie in China in werkkampen te werk gesteld. Li Lu was toen 9 jaar oud en groeide in de daaropvolgende jaren op in pleeggezinnen. Zijn pleegouders en een groot aantal familieleden van Li Lu vonden een paar jaar later de dood toen Tangshan in 1976 door een verwoestende aardbeving getroffen werd. Waarschijnlijk dat bovenstaande ook van invloed is geweest op de drang van Li Lu naar meer democratie in China. Hij was een van de studentenleiders bij de protesten in 1989 op het Plein van de Hemelse Vrede. Hier kwamen naar schatting een miljoen studenten en burgers op af om te protesteren tegen de Communistische Partij van China en zijn instellingen, en voor meer democratie. Dit protest werd zoals bekend bloedig neergeslagen waarbij minstens enkele honderden demonstranten de dood vonden. In de periode na de protesten werd de studentenbeweging door de Chinese autoriteiten opgerold en werden de leiders hard aangepakt. Li Lu zag kans te vluchten en belande via Frankrijk in de Verenigde Staten.
15
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Succesvol hedgefund Na een toespraak van Li Lu - ondertussen een held van mensenrechtenactivisten geworden - aan de Columbia University werd hem aangeboden om aldaar een studie te volgen. Li Lu wist drie studies gelijktijdig te volbrengen. Na in 1993 een gastcollege van Warren Buffett te hebben bijgewoond wist Li Lu dat hij ook het investeringsvak in wilde. Buffett studeerde eerder eveneens aan de Columbia University. Na zijn afstuderen werkte Li Lu gedurende een korte periode voor een grote Amerikaanse investeringsbank. Dit bleek een foute beslissing te zijn en Li Lu begint kort daarna met een eigen hedgefund, Himalaya Capital Management genoemd. Sinds de aanvang van dit fonds begin 1998 tot december 2009 behaalde het fonds een rendement van gemiddeld 29% per jaar. Dit terwijl de Amerikaanse S&P 500 op slechts 2,3% per jaar bleef steken. Het was met name Buffett's zakenpartner Charlie Munger die Li Lu van startkapitaal voorzag. Aanvankelijk US $ 50 miljoen, later kwam daar nog eens US $ 38 miljoen bij. Munger bedong hierbij echter wel dat Li Lu zijn fonds niet open zou stellen voor externe investeerders. Hierdoor is er betrekkelijk weinig bekend over concrete beleggingen van dit fonds. Over de beleggingsstrategie van Li Lu is echter wel het een en ander bekend. Deze is in grote lijnen overeenkomstig met de aanpak van Buffett: grote, geconcentreerde posities in een beperkt aantal aandelen. Li Lu beschouwt het kopen van aandelen als het kopen van een gedeeltelijk belang in een onderneming en eist bij iedere investering een fikse korting op zijn schatting van de intrinsieke waarde (door Buffett ook wel aangeduid als de 'margin of safety'). Hij ziet koersschommelingen vooral als kans om bij slecht beurssentiment aandelen goedkoop te kunnen kopen en later, bij een beter sentiment, weer voor hogere bedragen te kunnen verkopen. Geheel conform het Buffett-recept aldus. Hoewel zoals gezegd over concrete investeringen niet veel bekend is, is wel bekend dat Li Lu ten tijde van de beursintroductie van het Chinese BYD direct een groot belang in dit bedrijf heeft genomen. BYD (hetgeen staat voor 'Build Your Dreams') is in korte tijd uitgegroeid tot één van 's werelds grootste producenten van elektrische auto's en heeft vooral veel expertise op het vlak van de benodigde herlaadbare batterijen. Li Lu overtuigde Munger van het potentieel van dit bedrijf, waarna het Munger was die Warren Buffett overtuigde in dit bedrijf te investeren. De US $ 230 miljoen die zij in 2008 in BYD investeerden is inmiddels het achtvoudige waard.
16
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Opvolger Buffett? Met zijn relatief jonge leeftijd en internationale ervaring geldt Li Lu als een van de meer kansrijke kandidaten om Warren Buffett op termijn op te volgen. Wanneer we echter de spectaculair succesvolle belegging in BYD buiten beschouwing laten wordt het behaalde totaalrendement van Li Lu wel direct wat minder uitzonderlijk. Zelf sluiten we overigens ook de mogelijkheid niet uit dat niet één investeerder, maar juist een klein team van slimme investeerders op termijn de verantwoordelijkheid zal krijgen over de investeringsportefeuille van Berkshire Hathaway. Net als Munger zien wij hiervoor in Li Lu een prima kandidaat. Hendrik Oude Nijhuis http://www.warrenbuffett.nl/
17
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Nieuw bestuur □ Stijn Roersch Zoals eerder vermeld door Jos Kosters is het bestuur op 8 september jongstleden van samenstelling veranderd: Kevin Wierda heeft een jaar lang Duitenberg gediend. Eerst als vice voorzitter en later is hij voorzitter geworden. Verder heeft Pieter Klok na een zeer lange periode van trouwe dienst besloten zijn rol als Penningmeester door te geven. De twee overgebleven bestuursleden gaan nu een andere rol in het bestuur bekleden en worden vergezeld door vers bloed. Jacob en Jurjen zijn het bestuur komen versterken. Dit heeft geleid tot de volgende bestuurssamenstelling. Jesse Leeuwendal bekleed nu de rol van voorzitter, voorheen was hij vice voorzitter. Ikzelf ben van secretaris doorgeschoven naar de rol van vice voorzitter. Jacob Potma bekleed vanaf heden de positie van penningmeester en Jurjen Oud zorgt als secretaris ervoor dat alles goed verloopt. De twee nieuwe bestuursleden zullen zich in de volgende pagina‟s aan jullie voorstellen. Het bestuur ziet er nu als volgt uit: - Voorzitter: Jesse Leeuwendal - Vice-voorzitter: Stijn Roersch - Penningmeester: Jacob Potma - Secretaris: Jurjen Oud Jacob Potma: Beste Duitenbergers, Tijdens de ALV van 8 september jongstleden ben ik, na een drietal zeer smakelijke (toch zwaar vallende) blauwe drankjes genuttigd te hebben, gechargeerd tot penningmeester van B.S.C. Duitenberg, nadat deze functie 2,5 jaar ingevuld is door Pieter Klok. Samen met mijn huisgenoot Jurjen Oud zal ik met de huidige bestuurders Jesse en Stijn proberen Duitenberg succesvolle tijden te bezorgen, zowel met beleggen als operationeel. Even over mezelf. Mijn naam is Jacob Potma, 20 jaren oud en inmiddels 3 e jaars student Technische Bedrijfskunde aan de Universiteit Twente. Naast mijn studie probeer ik zo nu en dan te sporten, ben ik met muziek bezig en werk ik 2 dagen per week bij een consultancy bedrijf. Sinds de basiscursus van vorig jaar ben ik vaste bezoeker van de analyse-avond, die in de laatste tijd getransformeerd was tot championsleague avond.
18
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Hoe ben ik bij Duitenberg gekomen? Het is uiteraard niet vreemd dat ik via Jesse, die ik al langer ken, bij Duitenberg ben gekomen. Maar zonder interesse in beleggen zou ik uiteraard niet naar Duitenberg gaan. De basiscursus was destijds voor mij de eerste aanraking met Duitenberg. Hierna ben ik vaker mee gaan doen met analyseavonden, pokeravonden en de andere activiteiten, zoals excursie naar DNB en AFM. Wat wil ik bereiken? Van de activiteiten en lezingen waaraan ik deel heb genomen was ik erg gecharmeerd. Ik hoop in mijn bestuursjaar ook veel van deze dingen te kunnen organiseren. Mijn doel is daarbij om vernieuwende dingen te zoeken. Concrete ideeën heb ik niet, maar een van mijn ideeën is om iets te organiseren met partijen die in de praktijk veel beleggen, te denken valt aan pensioenfondsen, verzekeraars et cetera. De analyseavond was naar mijn mening niet gestructureerd genoeg en er werd te weinig gedaan met datgene waarvoor de avond bedoeld is. De focus op beleggen, zoals ik dat in mijn introductiedocument verwoord heb. Ik heb als persoonlijk doel gemaakt hier een nuttige maar toch gezellige avond van te maken en deze lijn heb ik op moment van schrijven ingezet, zoals sommigen van jullie gemerkt zullen hebben. Mijn persoonlijke doel is om hier veel te leren van zowel beleggen en de financiële wereld als bestuurservaring op te doen. Ik heb er vertrouwen in dat wij met dit bestuur er een mooie rooskleurige tijd met veel activiteit en hopelijk nieuwe leden tegemoet gaan, en dat we een gezellige tijd hebben! De Penningmeester, Jacob Potma Jurjen Oud: Beste Duitenbergers, Mijn naam is Jurjen Oud, ik ben 20 jaar oud en studeer vanaf het studiejaar 2008/2009 aan de Universiteit Twente. Ik ben begonnen aan de studie Technische Bedrijfskunde, maar in februari 2010 heb ik de overstap naar Bedrijfskunde gemaakt. Ik woon samen met medebestuurslid Jacob en 2 vrienden in een klein appartementje in Stadsveld. Sinds de ALV van 8 september jl. vertolk ik binnen Duitenberg de rol van secretaris en hoop deze zo goed mogelijk uit te voeren. Ik ben via Jacob terecht gekomen bij Duitenberg. Hij was al lid en er stond een lezing over structured products op ‟t programma, waarvan hij mij op
19
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 de hoogte bracht. Na de lezing, die mij erg aansprak, tijdens het borrelen in de Duitenbergkamer, heb ik toen besloten het lidmaatschapformulier maar in te vullen om nog meer over het beleggen te leren. Sinds ik lid ben geworden heb ik vrijwel alle activiteiten en analyseavonden bijgewoond en kwam ik er snel achter hoe leerzaam en gezellig de vereniging was. Toen ik voor de zomer dan ook werd gevraagd om het bestuur te versterken, hoefde ik hier geen moment over na te denken en heb meteen ja gezegd. Zelf beheer ik geen portefeuille met echt geld, maar sinds enkele jaren ben ik wel bezig met beleggen. Ik volgde de beurs via internet en af en toe TV, beheerde (soms) serieus een fictieve portefeuille en las columns op websites. Toch was ik toen nooit goed op de hoogte van manieren om aandelen goed te analyseren, iets wat ik bij Duitenberg wel geleerd heb. Toch is er voor mij nog erg veel te leren op het gebied van beleggen en ik hoop zoveel mogelijk hiervan te leren in mijn komende tijd bij Duitenberg. Naast het feit dat ik veel hoop te leren bij Duitenberg, hoop ik de komende periode als bestuurslid ook een bijdrage te kunnen leveren aan de vereniging, zoals het organiseren van leuke en leerzame activiteiten en lezingen en natuurlijk het aanwenden van meer leden, zodat we meer mensen op de hoogte kunnen brengen van de wereld van het beleggen en nog meer van elkaar kunnen leren! De nieuwe secretaris, Jurjen Oud
20
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Verslag Inhousedag IMC □ Jurjen Oud Maandag 4 oktober stond de Inhousedag bij IMC op het programma. Met een erg leuke groep van 11 man zijn we maandagochtend richting Amsterdam Zuid vertrokken. Rond 12 uur ‟s ochtends was de gehele groep verzameld voor de ingang van het WTC gebouw, net buiten station Amsterdam Zuid. De dag zou om 12:30 beginnen dus op een rustig tempo werd de korte wandeling door het WTC ingezet richting het kantoor van IMC. Eenmaal binnen was eerst een lunch voorbereid in de bar. Broodjes en drankjes stonden voor ons klaar, een uitdraai van het programma van de dag kon gepakt worden en alle naamkaartje werden opgespeld. Na het tot ons nemen van de lunch werd er een welkomspraatje gehouden in het Nederlands, wat erg uniek was. Normaliter waren er mensen van alle nationaliteiten aanwezig, maar vandaag waren er slechts Nederlanders. Het programma werd kort toegelicht, een paar mededelingen werden gedaan en we kregen te horen dat er een verbouwing aan de gang was waardoor het op sommige plaatsen iets rommeliger was. Waarom de verbouwing plaatsvond was voor iedereen een raadsel, gezien het feit het kantoor eruit zag alsof het een maand geleden nog was gerenoveerd. Na het hartelijke welkom gingen we naar de Amsterdam vergaderzaal waar Mark Post, managing director bij IMC, een presentatie gaf over het bedrijf. Hij lichtte allereerst wat IMC niet was, om misverstanden te voorkomen. Daarna vertelde hij over de activiteiten van IMC, het personeel, de overige locaties en zijn eigen taak binnen IMC. Na de presentatie van Mark Post kreeg Pieter Houben het woord. Hij zou ons de basis van de optiehandel proberen uit te leggen. Natuurlijk optiehandel voor dummies, want voor het echte werk moet je toch wel een paar weken intensief in training op de werkvloer. Hij legde allereerst uit wat opties waren, hoe je met opties geld kunt verdienen (en verliezen als je het niet goed doet), over hedgen (het kopen/verkopen van aandelen om het risico van je portefeuille te verminderen als je opties koopt/verkoopt) en hoe de optiehandel in zijn werk ging. Om kwart over 2 begon het echte werk. We zouden nu zelf aan de slag gaan in de wondere wereld van de optiehandel. Allereerst deden we dit aan de hand van een case study. De case die we zouden behandelen was
21
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 TomTom, een bedrijf wat voor iedereen bekend was. We kregen een lijstje met prijzen van Call- en put-opties, de koers van TomTom en 2 nieuwsberichten: 1. Een nieuwsbericht dat Google gratis mobiele navigatie zou gaan verstrekken; 2. Een persbericht van TomTom dat ze de volgende dag een groot nieuwsbericht zouden aankondigen. De taak aan ons was om in groepjes van 3 te gaan beslissen wat voor opties we zouden kopen/verkopen en uitleggen waarom we voor deze opties hadden gekozen. Na de resultaten van de verschillende groepen besproken te hebben en inzicht gekregen het denken van de andere groepjes, werd de groep van 12 personen in tweeën gesplitst. Het ene deel zou eerst een Question&Answer uurtje krijgen, waarin alles gevraagd kon worden wat we wilden weten. Op deze manier was het mogelijk om eens te vragen hoe mensen in het bedrijf terecht zijn gekomen, hoe hun dag eruit ziet en waarom het werk bij een optiehandelaar nou zo interessant is. De andere helft van de groep zou beginnen aan de trading simulation. Er werden 2 groepjes van 3 personen gevormd en deze werden beide in een vergaderkamer gezet. In de kamer lag een kleine handleiding, een formulier om kopen/verkopen bij te houden, een telefoon en een monitor met daarop de prijzen van opties van RD Shell. Tijdens het uurtje optie traden zouden we veelvuldig gebeld worden door fictionele brokers die ons opties wilden verkopen en opties van ons wilden kopen. Aan ons de moeilijke taak om dit goed te doen en zoveel mogelijk winst te maken, zonder al te veel risico te lopen. Dit was een erg leerzame en leuke manier om te zien hoe de optiehandel echt in z‟n werk gaat, als was het wel erg wennen voor iedereen door had hoe het precies ging. Na een uurtje werden de rollen omgedraaid en kreeg de ene groep het Q&A uurtje en ging de andere groep ook fanatiek aan de handel. Om 17:00 was het programma afgelopen en werd aan de bar de prijs uitgereikt aan het team dat de trading simulation het best had gedaan. 2 teams werden op slag al “gediskwalificeerd” omdat zij (veel) te veel risico hadden genomen. Na de uitreiking ging de tap open en was er nog gelegenheid om met een groot deel van de werknemers gezellig na te borrelen, te praten en de laatste vragen te stellen. Rond een uur of half 7 zijn we met z‟n allen weer in de lift gestapt en hebben we de dag bij IMC afgesloten. Ik denk dat ik namens iedereen mag spreken als ik zeg dat het een erg succesvolle en leerzame dag was. Ik raad daarom iedereen ook aan mee te gaan naar de excursie naar Optiver die we in de planning hebben staan.
22
DUITENBERG
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DP5
23
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Stock Market: An investigation of Holland and China □ Menno Bouma
Beste Duitenberger, Zoals waarschijnlijk bij de meesten van jullie wel bekend, heb ik afgelopen juli een kort zomerprogramma gevolgd in HongKong. Ik kreeg les in zowel de Chinese taal (Mandarijn) als in de Chinese Cultuur. Voor dit laatste onderdeel moest ook een afrondend essay geschreven worden waarin een vergelijking tussen China en een ander land gemaakt diende te worden, op een willekeurig gebied. Ik wist eigenlijk vrijwel niks af van hoe het beleggen in China georganiseerd was, dus heb een klein essay (het moest in minder dan 1500 woorden) geschreven waarin ik aandelenmarkten in Nederland en China beschreef. In deze DP5 het resultaat! Groeten, Menno Bouma
Stock markets: an investigation of Holland and China By Menno Reitse Bouma, 22, Twente University, Holland Written in Hong Kong, on the 29th of July, 2010 Essay written as part of the Chinese Culture course within the Summerprogramme on Chinese Culture & Language 2010, Hong Kong Polytechnic University
Ever since secondary school I have been interested in economics, partially because economics have always been a much-used conversation topic at home. Because I am now starting a Finance master in September, I did not have to think long about a topic for my essay: it was going to be a comparison between stock markets in Holland and China. Holland History Holland has a rich history when it comes to financial markets and especially stock markets. We did not invent the concept of a trading exchange; certain organizations within the Roman empire are believed to have issued stock, and from 1100-1600 AD a number of exchanges
24
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 emerged in various European cities. Trading on these exchanges was however limited to goods and certain types of loans and bonds. The first company to ever issue stock was the „Dutch East India Company‟, in 1602 AD1. Holland was at that time very mighty on sea, and was exploiting colonies in (a.o.) India and Indonesia. The Company used the money raised in its IPO (initial public offering, or issuance of stock) to outfit its fleet, and later also issued bonds to fund individual voyages to and from the East, bringing valuable resources to Holland. To ease the trading of these stocks, an exchange building was built, located at the Rokin (a street in Amsterdam). This exchange building was opened in 1611 and is generally considered to be the oldest stock exchange in the world. More than half a century after the Dutch exchange was established, London followed in 1688. One of the most well-known stock exchanges, the New York Stock Exchange, wasn‟t established until 1792. Another currently very important stock exchange, the Tokyo Stock Exchange, was established in 1878. Economic historians consider the early stock market in Amsterdam to be very interesting, because it shows clear documentation of the use of a variety of advanced financial concepts, such as stock futures, stock options, short selling, buying on credit, etc 2. Many of these concepts are still highly relevant today, and some of them have even been blamed to be (part of) the cause of the recent economic downfall. One could therefore perhaps argue that it was the Dutch, and not the American mortgage market, that have significantly set back financial markets and economies world-wide. In 1851, The Amsterdam Stock Exchange Association was founded to organise and regulate share trading in Holland. Because more and more financial products were being traded on the exchange, there was need for such a regulatory body. Only members of this association were allowed to trade directly on the stock exchange3. After being the first when it comes to establishing a stock market, we established the second options exchange in the world in 1978, this time being defeated by the Americans, who founded their Chicago Board Options Exchange in 19734.
1
http://www.investopedia.com/ask/answers/08/first-company-issue-stock-dutch-east-india.asp http://en.wikipedia.org/wiki/Stock#History 3 http://www.euronext.com/editorial/wide/editorial-1993-EN.html 4 http://www.cboe.com/AboutCBOE/History.aspx 2
25
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 To further decrease costs and increase efficiency and access to different markets, the stock exchanges of Amsterdam, Brussels and Paris merged in 2000 to form Euronext. Within a few years, the Portuguese stock exchange and London‟s derivative exchange Liffe were added to Euronext as well. In 2007, the New York Stock Exchange acquired Euronext, forming NYSE Euronext, the largest stock exchange in the world (measured by market capitalization). Current state of affairs Today, the Amsterdam Stock Exchange is, internationally speaking, no longer as relevant as it used to be (see figure 1 for the top 20 of stock exchanges, ranked by market capitalization in billions of U.S. dollars, as per June 2010). One of the largest Dutch IPOs in recent years has been the Delta Lloyd IPO in November 2009, which amounted to approximately € 1 billion. Back in the 1600s, Holland had a serious role in the international playing field, but nowadays we are obviously a small country compared to superpowers such as the U.S., Japan and China. London has taken the role of an „entry point‟ to most European markets and Amsterdam mainly serves companies with a Dutch focus and is still rather big in derivatives (options, futures, etc.). Associations for stock holders still exist, for example the VEB („Association for securities holders‟) has been quite active in recent years in uniting disappointed investors in their lawsuits against companies such as Fortis, Ahold, ABN Amro, World Online, etc. China History The history of China‟s stock exchanges does not go back as far as that of its Dutch counterparty. However, what China lacks in history, it compensates in numbers; China does not have just one, but three stock exchanges, namely the Shanghai Stock Exchange, the Shenzhen Stock Exchange and the Hong Kong Stock Exchange.
26
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 The Hong Kong Stock Exchange was established in 18915, as was the Shanghai Stock Exchange6. The Shenzhen Stock Exchange is the youngest of the „family‟ and was established in 1990 7. The Hong Kong Stock Exchange as we know it today is the combination of a number of previously independent stock exchanges from Hong Kong. The original Association of Stockbrokers in Hong Kong, established in 1891, had inspired the establishment of three other exchanges, namely the Far East Exchange in 1969, the Kam Ngan Stock Exchange in 1971 and the Kowloon Stock Exchange in 1972. In 1986 however, these four exchanges stopped their independent businesses and were unified, mainly to strengthen market regulation and transparency. Hong Kong also has its own derivatives exchange, founded in 1976 as the Hong Kong Commodity Exchange and renamed into Hong Kong Futures Exchange in 1985. The Hong Kong Futures Exchange and Hong Kong Stock Exchange merged in 2000. The development of trade in Shanghai got a huge boost from the Treaty of Nanking in 1842, which ended the First Opium War and lead to the formation of an International Settlement in Shanghai. During this time the mining industry became booming, which together with the formation of the International Settlement, created serious demand for a stock exchange. The Shanghai Sharebrokers‟ Association arose in 1891 as China‟s first stock exchange. The Shanghai Stock Exchange has a merger history similar to Hong Kong. Inspired by the Shanghai Sharebrokers‟ Association, the Shanghai Security Stock Exchange and Shanghai Chinese Merchant Exchange were established in 1920 and 1921, respectively. In 1929 the three previously independent exchanges were combined into the Shanghai Stock Exchange as we know it today. I have not been able to find any information regarding a derivatives exchange in Shanghai. Looking at the size of the Shanghai Stock Exchange, I would say it must have a derivatives part as well, but I have not been able to find any information on this topic. The Shenzhen Stock Exchange is still relatively young and as such, there is not much to be said about its history. Most of the shares that are listed on the stock exchange belong to companies in which the Chinese government holds a controlling interest. One fun fact to mention about the Shenzhen Stock Exchange is that its new building, which is planned to become a 250 metres tall 5
http://www.hkex.com.hk/eng/exchange/corpinfo/history/history.htm http://en.wikipedia.org/wiki/Shanghai_Stock_Exchange 7 http://www.szse.cn/main/en/aboutsse/sseoverview/ 6
27
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 financial centre, will be designed by the famous Dutch designer Rem Koolhaas. Current state of affairs As can be seen from figure 1, the three stock exchanges individually rank below NSYE Euronext Europe, the London Stock Exchange, the Tokyo Stock Exchange and NYSE US. However, when combining the three stock exchanges, China‟s „total stock exchange‟ ranks only below the NYSE US but above all the others. Obviously China is „just getting started‟ when it comes to letting foreigners access its stock exchanges. In 1949 the Communist Revolution took place which pretty much shut China off from the outside world until 1978, when the Cultural Revolution had ended and Deng Xiaoping rose to power. It wasn‟t until 1990 that the Shenzhen Stock Exchange came to life and the Shanghai Stock Exchange was re-established. With this in mind it is remarkable to see how quickly the Chinese stock exchanges have grown to size and set their marks on the international playing field. In fact, the largest IPO ever recently took place in China, when the Agricultural Bank of China obtained a dual listing in Shanghai and Hong Kong. The IPO brought in $19.3 billion with an option for $2.7 billion more8. I did not perform any research on the matter of associations for Chinese stock holders associations, due to limited time and words. Conclusion It is obvious that China‟s stock markets are still in their early stages. China has been closed off to the outside world for a long time and is now catching up to this world with a vicious tempo. China currently houses roughly 20% of the world‟s population. Although China still ranks very low when it comes to GDP/capita – around position 90 according to the IMF, World Bank and the CIA factbook 9, which is below countries such as South Africa and Jamaica – it is an economic superpower anyway, simply because of its enormous population and resources. Once the general level of wealth starts to rise in China, Chinese people will have more and more money „free to invest‟. Combined with China‟s continuing quest to connect to the world and open its borders, this will lead to significant growth opportunities for the Chinese stock markets. If China can indeed achieve this continued growth, it will change the stock market playing field forever and may even become the dominant force. NYSE Euronext watch out! 8 9
http://knowledge.wharton.upenn.edu/article.cfm?articleid=2555 http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_%28PPP%29_per_capita
28
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Reisverslag China □ Pieter Klok Zoals sommigen van jullie weten heb ik van september 2006 tot eind februari 2007 in China gezeten, om daar samen met een goede vriend (Ruud) af te studeren. Aangezien deze DP5 in het teken staat van China leek het me leuk om hier verslag van te doen. Tot grote vreugde van onze nieuwe secretaris! Op 16 september 2006 vlogen we naar Shanghai. Een wereldstad in alle opzichten, met een stedelijke oppervlakte bijna 2x zo groot als de provincie Utrecht. Ons appartement bleek zich aan een snelweg met 2 maal 6 rijbanen te bevinden, wat de luchtkwaliteit ten goede kwam *kuch*. Elke week konden we in het venster van het open raampje in de badkamer een flinke laag roet wegpoetsen. Het nut van een auto met Alabel of een vrachtwagen met roetfilter begin je dan wel snel in te zien. Het bedrijf waar we zaten was China Longgong, een privaat Chinees bedrijf dat zwaar materieel maakt zoals shovels en walsen. Onze afstudeeropdracht behelsde een marktonderzoek voor de ZuidAmerikaanse markt, om te onderzoeken hoe daar wat spulletjes verkocht konden worden met het in acht nemen van diverse randzaken. Voor dit onderzoek zijn we uiteindelijk genomineerd voor de Saxionprijs. En dat terwijl onze begeleidster destijds grote vraagtekens zette bij ons plan om naar China te gaan, en dan ook nog naar een compleet Chinees bedrijf. Onbekend maakt onbemind, maar de doorzetter wint! En ja, dat rijmt. Wat het voordeel is van een compleet Chinees bedrijf, is dat je echt met een andere cultuur in aanraking komt. Zo is het kennelijk normaal om in de pauze 1,5 uur op je toetsenbord een slaapje te doen. De vele zakendiners die we hebben gehad resulteerden altijd in, al dan niet gedwongen, zuippartijen. Wanneer je dan tot twee uur „s middags achter je bureau lag te slapen vond niemand dat een probleem. Sterker nog, de directeur kwam naar je toe en zei: “you are such a good drinker!”. Ik had dus op een bepaalde manier toch wat aanzien gekregen,
29
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 maar op een manier die in Nederland ondenkbaar was. Al sliep ik de hele dag, als bij het volgende diner de alcohol minstens zo soepeltjes naar binnen gleed, was er niets aan de hand! Wat mij ook is bijgebleven, is dat de medewerkers over het algemeen overal vandaan kwamen. Ze hadden het regelmatig over hun „home town‟, ergens in het achterland. De grote stad bracht ze het zogenaamde geluk (lees: geld). Vergeleken met de kleine betonnen flatjes waarin de overige werklieden leefden, hadden wij een aardig luxe appartement (wel aan die eerder genoemde lawaaiige snelweg, maar goed, je bent student). Een heel andere situatie dan we in Nederland gewend waren. In Nederland hebben we het eigenlijk veel makkelijker. Hier heb je genoeg mensen die het een wereldtrip vinden wanneer ze vanuit de Randstad naar familie moeten in Groningen. Nee, dan die treinreis in een coupe 3 de klasse van 18 uur, allemaal veel makkelijker… Stappen is in Shanghai trouwens ongeëvenaard. Wat een prachtige tenten zijn daar te vinden. Zelfs the City, South Kens voor de kenners, haalt het nog niet bij Shanghai…en dat wil wat zeggen. Helaas zijn de prijzen ook werelds, een fles Moët kost daar ook gewoon 85 Euro. Ach ja, je bent jong en je wilt wat. Wat trouwens wel erg leuk was: in de Jin Mao toren, in het zakelijke district Pudong, kon je op de bovenste verdieping in een bar Grolsch beugels bestellen. Vanuit daar had je een prachtig uitzicht over de rivier en Shanghai zelf, en wat is er dan mooier om daarvan te genieten met je beugeltje in de hand. Wel 6,5 Euro ‟t flesje, dus een goede creditcard is vereist als je rondjes gaat geven!
Ook overdag is Shanghai een prachtige stad. Het is toch wel de meest vooruitstrevende en modernste stad van China naar mijn bescheiden mening. Als je van architectuur en hoogbouw houdt, kan je geluk hier niet op. Maar gelukkig heb je ook nog de echt ouderwetse Hutongs, die helaas
30
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 steeds meer uitsterven. Hier vind je nog het echt oude China van vroeger. In Beijing, waar we ook zijn geweest, worden deze Hutongs ook met uitsterven bedreigd. Dat is werkelijk zonde, want het is prachtig om te zien hoe mensen in de kleine huisjes en straatjes leven. Beijing is overigens totaal niet te vergelijken met Shanghai. Daar waar Shanghai een bijna westerse, bruisende metropool is, daar is Beijing meer het ouderwetse China. Een beetje een communistisch bolwerk, zogezegd.
Onze kerst hebben we in Beijing „gevierd‟. In de internationale hotels hebben ze wel kerstversiering en dergelijke, maar de Chinezen zelf vieren het over het algemeen niet. Het was dus een heel andere kerst dan we gewend waren, maar daarom niet minder leuk! Uiteraard gingen we na aankomst meteen de stad verkennen. Hier zie je het echte oude China. Overwegend ook laagbouw, een groot contrast met Shanghai. Het paleis van de hemelse vrede is natuurlijk een must om te bekijken. Ongelooflijk hoe groot dit is. Ook zijn we naar de Chinese muur geweest, uiteraard in een wagen met chauffeur, anders raak je de weg kwijt. Die Chinese borden zijn niet te lezen en iets in internationaal bekende letters hoef je niet te verwachten! Ook in Beijing stikt het trouwens van de mensen. We liepen op een avond door de hoofdstraat waar kennelijk uitverkoop was ofzo (althans zo leek het, voor de mensen die er wonen was het vast een „gewone‟ koopavond). Ik heb me echt verbaasd hoeveel mensen er in een winkelstraat passen. Op tweede kerstdag hebben we zoals het hoort een goed kerstmaal gehad. De befaamde pekingeend kwam op tafel, in een restaurant waar ook grote jongens als Bush Sr. en Arafat een eendje hebben gegeten. Terug naar Shanghai. Wanneer je op een
31
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 brakke zondag door de stad loopt vraagt elke straat, elk gebouw of bijzondere personen je aandacht. Het is lastig om hier verveeld te raken, alleen al omdat de stad ongelooflijk groot is.We konden er uren aan de rivier zitten op het terras van de Starbucks. In één woord gewoon geniaal. Om daarna een hapje te eten op Renmin square of in het grote (lees GROTE) winkelcentrum in Pudong. Ik ben daarvoor in Amerika geweest, maar zelfs daar waren de shopping malls nog klein vergeleken bij dit bakbeest. Wij hadden trouwens een elektrische scooter gekocht waarmee we de stad onveilig maakten. Letterlijk soms ook voor onszelf onveilig, aangezien we wel eens op grotere wegen reden dan toegestaan. Bij drukke kruisingen stond steevast een mannetje met een soort van spiegelei. Al fluitend en zwaaiend probeerde hij dan duidelijk te maken dat wij niet met onze elektrische scootertjes op die drukke weg mochten rijden. Wij deden alsof er niets aan de hand was, zwaaiden vriendelijk terug en met een druk op de claxon konden we gewoon onze weg vervolgen. De gezichten van die mannetjes vergeet ik niet gauw! Aan al het feest komt een eind, zo ook het leven in de stad Shanghai. Maar voordat we China verlieten gingen we eerst nog twee weken op vakantie. De eerste bestemming was Hainan, een tropisch eiland zo‟n 3,5 uur vliegen ten zuiden van Shanghai. Lekker op het strand onder de palmboom. Hier zijn heb je de echte “bounty” stranden. Ook zijn we in een kabelbaan naar een rotsig eiland geweest waar allerlei apen zaten. Ik had van tevoren goed gekeken naar deze kabelbaan, en na de conclusie dat deze van Duitse komaf was durfde ik met een gerust hart in te stappen. De foto links heb in vanuit het bakje gemaakt, dit is een soort van vissersdorp op het water. Heel bijzonder om te zien. De tweede bestemming was Guilin. Guilin is een vrij grote stad van waaruit je naar het Karst gebergte kan gaan. Hier zit je echt in het binnenland van China. Veel minder Engels sprekende mensen en op onze reis in de buitengebieden ga je voor je gevoel echt honderd jaar terug in de tijd. We kwamen op een gegeven moment in
32
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 een klein dorpje waar we volgens de gids goed konden eten. Ik bestelde kip, en zag de kok naar voren lopen waar drie kippen onder een rond gaasje zaten. Ik wist meteen wat er ging gebeuren en ben mee gegaan de keuken in. Daar deed ik verslag aan Ruud hoe de kip werd geslacht. Ruud heeft daar overigens één blaadje spinazie en een blikje cola gehad. Ik gok trouwens dat het spinazie was, want de menukaart was geheel Chinees. Daarna zijn we met een boot de rivier op gegaan, waar we een prachtige impressie kregen van het zo karakteristieke Karst gebergte. Op de foto zie je mij met een briefje van 20 yuan (2 euro), waar exact het stukje Karst gebergte op afgebeeld staat als waar de foto gemaakt is! Na een enerverende reis zijn we nog een paar dagen in Shanghai geweest, waarna we met de blauw witte 747 terug vlogen richting Amsterdam. Dit was geen slecht plan, gezien de slechte luchtkwaliteit in Shanghai en het feit dat we net weer een beetje waren bijgekomen tijdens onze vakantie. Als welkom kregen we een upgrade naar Business Class, aangezien we silver members waren van onze vliegende trots. Het is alweer 4 jaar geleden dat ik er zat, maar ik denk er nog regelmatig met veel plezier aan terug. Mocht je ooit de kans krijgen of het idee hebben om naar China te gaan, dan kan ik het je van harte aanraden. Mij zien ze er zeker nog wel een paar keer terug! Met reislustige groet, Pieter Klok.
33
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Zomerprogramma Hong Kong □ Menno Bouma Beste Duitenberger, Afgelopen zomer ben ik een maand naar Hong Kong geweest voor een zomerprogramma m.b.t. Chinese taal & cultuur. Nu deze DP5 als thema „China voor de val‟ heeft gekregen is het logisch dat mij om een kleine bijdrage gevraagd werd. Ik heb echt een hele leuk maand gehad in het verre oosten dus ben natuurlijk bereid er even wat over te typen. Op vrijdag 2 juli vloog ik ‟s avonds vanaf Schiphol naar Parijs, om daar over te stappen op het vliegtuig naar Hong Kong. Na een lange en om eerlijk te zijn vrij oncomfortabele (die beenruimte man!) vlucht werd ik dan voor het eerst in mijn leven wakker buiten Europa! Maar geen tijd om daarbij stil te staan want ik moest op tijd bij de „Student Halls of Residence‟ zijn om me in te checken. Dus snel in de airport express gesprongen die mij bij een metrostation vlak bij de Hong Kong Polytechnic University en mijn student halls bracht. Er deden ongeveer 40 mensen mee aan het zomerprogramma, afkomstig uit allerlei landen als Denemarken, Australia, Engeland en natuurlijk de V.S. Bij aankomst trof ik al meteen mijn kamergenoot (Jarvis uit Engeland) aan in onze gedeelde studentenkamer, was een erg relaxte vent moet ik zeggen. Na de bagage gedropt te hebben en even een kort rondje door het gebouw en de omgeving gemaakt te hebben, was het tijd voor de eerste snikhete nacht in Hong Kong. Het was er zo rond de 30-35 graden maar wat het zo warm maakte, was met name de luchtvochtigheid, dat zijn wij Nederlanders gewoon niet gewend. Op maandag begonnen we meteen met onze lessen. We kregen enerzijds les in de Chinese taal, en dan wel het Mandarijnse dialect, en anderzijds in de Chinese cultuur. We hadden iedere weekdag taalles van 09:30-12:30 en daarna het cultuurblok van 14:30-17:30. Het moge duidelijk zijn dat dit nog voldoende tijd overliet om ‟s avonds Hong Kong te verkennen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik de helft van de tijd dat we uitgingen behoorlijk dronken rond heb gelopen. Ik kan me dus eigenlijk ook nauwelijks namen van kroegen en discotheken herinneren maar zou zeggen, mocht je ooit in Hong Kong zijn, vraag je taxichauffeur naar Lan Kwai Fong te rijden en dan komt het goed. Een hele wijk vol kroegjes met
34
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 redelijk betaalbare drank en nu en dan ook nog eens prima muziek. Ben je op zoek naar een iets exotischere, Amsterdam-achtige buurt (lees: de Wallen) dan moet je in Wan Chai zijn. Over de lessen zelf, deze waren erg leuk. Voor ons was het Chinees natuurlijk een behoorlijke uitdaging en de leraren waren zelf de Engelse taal wel enigszins machtig maar het hield niet over. Een leerzame maand voor beide kanten kun je wel stellen. De Chinese taal is pittig maar niet onmogelijk om onder de knie te krijgen. Het lastigste vind ik het feit dat het Mandarijn 5 klanken kent, en dat een andere klank een woord een compleet andere betekenis kan geven. Zo kan het woord ma afhankelijk van de klank zowel moeder als paard betekenen, en is het (weer op een andere manier uitgesproken) de Mandarijnse versie van ons vraagteken. Ook betekenen bepaalde woorden in een ander dialect, zoals bijvoorbeeld het Kantonees dat in Hong Kong gesproken wordt, weer heel iets anders. Zo is er het woord xiao jie, dat in het Mandarijn zoveel als „mevrouw‟ betekent maar in een ander dialect „hoer‟. Zijn toch lullige vergissingen om te maken als een of ander oud vrouwtje wat heeft laten vallen… De cultuurlessen waren ook erg leerzaam. We hadden een leraar die een paar jaar in Engeland had gestudeerd en erg onder de indruk was van het Westen. Hij benadrukte continue dat hij ook heel graag van ons wilde leren en hoe blij hij was met ons gewoonten uit te mogen wisselen. Heel anders dan hoe ik het in Nederland gewend was… Hij vertelde ons over de religieuze stromingen in China (vooral Confucianisme, Boeddhisme, Taoïsme en christendom), over het ontstaan van het Chinese schrift, over de Chinese opera, poëzie, etc. Verder zijn we met zijn allen onder zijn begeleiding op een tweedaagse excursie naar „Mainland‟ oftewel het vasteland van China geweest. Hiervoor moest wel een visum geregeld worden want China is, hoewel steeds opener, nog steeds een lastig land om binnen te komen. Ook zijn we nog naar een Chinese kūnqu operavoorstelling geweest, erg bijzonder om mee te maken. Verder vulden we onze dagen vooral met de lessen, lekker Chinees eten (wat natuurlijk totaal niet op „ons‟ Chinees eten lijkt maar eigenlijk gewoon rijst met wat groenten en kip of varkensvlees is), sightseeing, veel sporten en uitgaan. Wie wel eens Jersey Shore of Oh Oh Cherso heeft gekeken kent de standaard „Tanning-Gym-Club” routine wel, zoiets deden wij ook maar dan “Lessen-Sport-Uitgaan”. De gemiddelde voetballer op PolyU was niet al te best maar we hebben ons erg goed vermaakt op het veld en de lokale voetbalhelden paar flinke lessen geleerd kun je wel stellen. Het gezegde “sport verbroedert” was gelukkig wel erg van toepassing aangezien het Engels van de meeste niet-academici toch wel tegenviel in Hong Kong en het verbaal communiceren dus soms wat tegenviel. Na een flinke panna of een mooie assist op het voetbalveld
35
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 werden er echter toch veel contacten gelegd. Na een kleine maand die in razend tempo voorbijvloog was het tijd voor wat afsluitende opdrachten (zie essay in deze DP5) en natuurlijk een laatste feestje, waarna iedereen weer uitvloog. De meeste mensen gingen terug naar huis, ikzelf ging met een van de Denen nog voor een paar dagen naar Beijing (ik had mijn terugvlucht vanuit Beijing geboekt). Na een fijne treinreis van 24 uur waarbij we beide een oppervlakte van zo‟n 2x1x1m tot onze beschikking hadden kwamen we aan in Beijing. Toch een wereld van verschil met Hong Kong, wat natuurlijk eigenlijk gewoon een vrij Westerse wereldstad is. In Beijing is het soms gewoon vrijwel onmogelijk je in het Engels te redden en dus moesten we ons kersverse Mandarijn meteen in de praktijk brengen. Het ging vaak gecombineerd met wat handen- en voetenwerk moet ik bekennen… Na snel een hotel gezocht te hebben zijn we de stad werkelijk doorgeracet. Ik had namelijk maar zo‟n 1,5 dag tot mijn vlucht. Het is gelukt om de Verboden Stad, het Tiananmen plein (bekend van de studentenopstanden in 1989), de Chinese muur en de Zijdemarkt (maatpakken voor ongeveer 100 euro) allemaal in die anderhalve dag te bezoeken. Met name de Chinese muur vond ik enorm indrukwekkend, meer dan 6000 km muur door mensenhanden gebouwd. Dat doet je toch beseffen hoe enorm veel mensen er in China wonen (ongeveer 20% van de wereldbevolking) en hoe de Chinese overheid al die mensen soms haast beangstigend effectief in dezelfde richting kan sturen. Na twee razendsnelle dagen in Beijing was het dan ook voor mij tijd om weer terug naar Nederland te vliegen. Ik vond het echt fantastisch om China te kunnen ervaren, de taal een heel klein beetje onder de knie te krijgen en wat over de cultuur te leren. Verder vond ik het (hoewel ik het eigenlijk wel wist) opvallend om te zien hoe arm de gemiddelde Chinees is en hoe nederig de mensen er vaak ook zijn. In „het Westen‟ zijn er wel eens mensen die zich zorgen maken over de opmars van China maar de Chinezen zelf willen gewoon dolgraag aansluiting bij de rest van de wereld vinden. Al met al is China met al haar resources, bouwwerken, gewoonten, mensen, natuur etc. een geweldig land dat je natuurlijk nooit in een maand gezien hebt. Ik wil er dus zelf heel graag nog een keer naartoe en kan iedereen aanraden er eens een kijkje te nemen. Zài jiàn! Menno Bouma
36
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Mijn aandelenportefeuille □ Menno Bouma Beste Duitenberger, In de DP5 van November 2009 heb ik de column „Mijn beleggingsstrategie‟ voor mijn rekening genomen. Nu, ruim een jaar verder, werd ik gevraagd om mijn portefeuille te bespreken. Een leuk moment om eens te kijken wat mijn strategie tot nu toe opgeleverd heeft. Zoals destijds in het „Mijn beleggingsstrategie‟ stuk genoemd heb ik mijn strategie samen met een goede vriend van me (Lammert Duipmans, inmiddels ook Duitenberger) ontwikkeld. We hebben dan ook samen een kleine portefeuille opgebouwd bij Binck op basis van deze strategie. Zie de tabel hieronder voor de huidige stand van zaken.
Ageas (oud Fortis) hoort er eigenlijk niet bij, hiervan heb ik in een niet al te serieuze bui voor de grap 1 aandeel gekocht. Dit was in de tijd dat Lehman net was omgevallen en Fortis ook op het randje stond. Toch een nette 6% al zeg ik het zelf… We hebben begin 2009 alle aandelen in de AEX, AMX en AScX gescand om te kijken welke volgens onze strategie in aanmerking kwamen om gekocht te worden. Uitverkoren waren Aalberts, Fugro en Sligro. We hadden beide 1000 euro ingelegd en belegden in maart 2009 zo rond de 500 euro each in Aalberts, Fugro en Sligro. We hadden toen dus nog ongeveer 500 euro over. Een aandeel dat volgens ons prachtige cijfers had laten zien, 2008 uitgezonderd, was Innoconcepts. Omdat we nog cash hadden en het aandeel enorm ondergewaardeerd leek, besloten we de gok te nemen en het in september 2009 ook in onze portefeuille op te nemen. De rest is geschiedenis... Ik zal per aandeel even kort bespreken hoe het sinds aanschaf gepresteerd heeft, te beginnen met Aalberts.
37
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Aalberts (producent van allerlei industriële componenten) heeft eigenlijk gewoon fantastisch gepresteerd. Toen we het kochten stond het rond de 5,3 euro (de gemiddelde koers in de Binck tabel is iets hoger door uitkering van stockdividend en tussentijdse verkoop om tijdelijk geld vrij te maken). Het eigen vermogen per aandeel bedroeg toen echter zo‟n 5,6 euro. Voor een altijd enorm rendabel bedrijf als Aalberts vonden wij dat een veel te pessimistische notering. Gelukkig deed het aandeel daarna flink mee aan de rally omhoog en is het inmiddels ruim verdubbeld in koers. Voor Fugro (bodemonderzoeker) geldt vrijwel hetzelfde als voor Aalberts. Fugro had historisch gezien de hoogste K/W ratio van onze uitverkorenen en was daardoor zelfs het aandeel waarvan we het hoogste rendement verwachtten. Zoals de figuur laat zien is de koers van Fugro sinds aankoop eigenlijk alleen maar gestegen met een kleine dip begin 2010. Ook Fugro is sinds aankoop meer dan verdubbeld en we zijn er dan ook erg blij mee. Na toch redelijke succesverhalen bij Aalberts en Fugro worden we toch weer even met beide beentjes op de grond gezet door bovenstaande grafiek van Innoconcepts. Zoals gezegd was dit aandeel veel meer een gok dan de andere drie en het moge duidelijk zijn dat deze gok tot nu toe niet zo goed heeft uitgepakt. Er kwam een flinke lading lijken uit de kast (Chinese leverancier die nog moest betalen ging failliet, Proventec zwaar in de problemen etc.) maar ik denk dat ik hier al genoeg over geschreven heb, zie vorige DP5s. Ik heb zelf nog steeds de hoop en het vertrouwen dat Innoconcepts er bovenop gaat komen. Het is in elk geval misschien wel goed dat een van de aandelen waardeloos presteert zodat we niet vergeten dat beleggen risky business blijft. Overigens ben ik van plan om eind oktober naar de buitengewone aandeelhoudersvergadering van
38
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DUITENBERG
DP5 Innoconcepts te gaan, om te kijken wat er zoal gezegd wordt over voorgenoemde lijken uit de kast en wat de toekomstverwachtingen zijn. Het laatste aandeel dat ik wil noemen is Sligro en dit is misschien wel het aandeel waar ik het meest blij van wordt. De groothandel business lijkt niet al te spannend maar dat hoeft een bedrijf ook niet te zijn om goed te presteren en waarde voor haar aandeelhouders te creëren. Sligro was weliswaar niet het bedrijf met de (historisch gezien) hoogste K/W van de drie, of de hoogste groei van omzet en WPA, maar was wel veruit het meest stabiele bedrijf. Dit uit zich ook in de koers, het is in feite een rechte lijn omhoog, wederom met een kleine dip begin 2010 en wat zijwaarts geneuzel nu. Sligro is gewoon gestaag gestegen en noteert inmiddels zo‟n 40% hoger dan bij aankoop. Al met al heeft de portefeuille het de eerste anderhalf jaar met een plus van ruim 30% goed gedaan. Het moge duidelijk zijn dat Innoconcepts het totaalrendement flink naar beneden haalt. Dit is natuurlijk vervelend maar zoals gezegd misschien ook wel goed, om zo het hoofd er bij te houden en niet de risico‟s van beleggen uit het oog te verliezen. Zoals velen van jullie weten ben ik in september begonnen aan een master Finance in Tilburg. Ik leer hier van alles m.b.t. business/finance/etc. en ik ook hoop dan ook mijn strategie op basis van de dingen die ik hier leer nog wat te kunnen fine-tunen. Ook ben ik nog steeds niet overtuigd van een goede korte termijn strategie maar wellicht kom ik er in de toekomst nog eentje tegen. Voor nu presteert de portefeuille naar wens en heb ik er vertrouwen in dat dit ons op lange termijn veel meer gaat opleveren dan een investering in een obligatie of tracker. Veel succes en plezier met beleggen, Menno Bouma
39
DUITENBERG
BELEGGINGSSTUDIECLUB
DP5
40