Duitenplein 5. Duitenplein 5 is het clubblad van B.S.C. Duitenberg

DUITENBERG

BELEGGINGSSTUDIECLUB

DP5

Duitenplein 5 Duitenplein 5 is het clubblad van B.S.C. Duitenberg Inhoud Redactioneel .................................................................................... 2 Agenda ............................................................................................ 4 Van de voorzitter .............................................................................. 5 BC .................................................................................................. 7 Van de RvA .................................................................................... 11 Hendriks column: Vrees niet voor de Chinezen ................................... 14 Interview CEO Harrie Noy ................................................................ 16 Analyse Arcadis .............................................................................. 23 Excursie AFM & DNB........................................................................ 26 Nieuw bestuur ................................................................................ 28 Stijn Roersch, secretaris .................................................................. 29 Lezing Marcel Tak ........................................................................... 30 Analyse ABN Amro Klik & Klaar Telecom 2 ......................................... 32 Lezing Bas Heijink ........................................................................... 34 Mijn Aandelenportefeuille ................................................................. 37 Mijn beleggingsstrategie .................................................................. 40

Editie: Thema: Oplage: E-mail: Website: Telefoon: Adres:

Juni 2010, Nummer 2, Jaargang 23 Koopjesjacht 150 exemplaren. [email protected] www.duitenberg.nl 053 489 4245 Bastille kamer 316, Postbus 217, 7500 AE Enschede

1

DUITENBERG


DP5 Redactioneel □ Stijn Roersch Waarde leden, Voor u ligt mijn eerste DP5 als eindredacteur die ik samen met Jesse Leeuwendal heb gemaakt. Er is getracht om de editie van dezelfde dikte als de vorige te maken. Dit is goed gelukt en verder zijn we met een aantal nieuwe rubrieken doorgegaan. Er staan genoeg interessante artikelen in om er eens goed voor te gaan zitten en de DP5 in één keer uit te lezen. Het thema voor deze editie is “Koopjesjacht”. Met een zeer volatiele beurs, waar het moeilijk in te schatten is of deze de volgende dag omhoog of omlaag gaat zijn de aandelen niet altijd juist gewaardeerd. Daarom is het juist in deze tijd van onzekerheid weleens fijn om een ondergewaardeerd aandeel te vinden en dit “koopje” aan te schaffen. Zeker als hierna blijkt dat het aandeel ook nog een leuke koerswinst pakt. Natuurlijk kan deze editie niet van start gaan zonder de visie van de voorzitter. Hij zal in zijn stuk terugblikken op de afgelopen activiteiten en verder zal hij uw aandacht vestigen op de dingen die gaan komen. Met name de Intro gaat een belangrijk aspect spelen in de komende tijd. Dit alles is terug te vinden in onze agenda en natuurlijk op www.duitenberg.nl. Verder zal Pieter Klok een update geven hoe de zaken er voor staan in de BC. Er is deze periode niet gehandeld, maar er is wel kritisch gekeken naar het aanschaffen van nieuwe aandelen. Uiteindelijk is, zoals er ook te lezen valt, niks aangeschaft. Wel staan er dingen te gebeuren de komende tijd. Vervolgens is er door Menno Bouma een stuk geschreven vanuit de RvA met de mening over de afgelopen tijd. Hierin is een verslag van de ALV te lezen. Hierna kunt u wederom een klassieke column van Hendrik Oude Nijhuis lezen. Ditmaal behandelt hij het gevaar van de lagelonenlanden of juist weer niet? Een erg interessant artikel! Daarna is het weer tijd voor het CEO interview. Na het succes van de vorige editie is er dit keer gekozen voor het houden van een interview met

2

DUITENBERG


DP5 dhr. Harrie Noy, CEO van Arcadis. Eind mei zijn wij afgereisd naar Arnhem om erachter te komen hoe de zaken ervoor staan. Het is een zeer geslaagd interview geworden. Natuurlijk kan een analyse van Arcadis ook niet ontbreken in het nummer waarin de CEO aan het woord komt. Eén van onze nieuwe leden, Jurjen Oud, zal daarna een sfeerimpressie geven van de excursie die afgelopen mei is georganiseerd. We zijn toen met 14 man vanuit Enschede afgereisd richting Amsterdam om een bezoek te brengen aan de AFM en de DNB. Jesse Leeuwendal zal vervolgens het nieuwe bestuur aan uw voorstellen en aangegeven welke verschuivingen er zijn op het gebied van functies. Daarna zal ik mezelf in het kort voorstellen wie ik ben. Jos Kosters heeft voor deze editie een verslag gemaakt van de lezing van dhr. Tak over „structured products‟ die Duitenberg in maart van dit jaar heeft georganiseerd. Hierna zal hij een product voor uw uitleggen wat zijn aandacht heeft gegrepen. Verder geeft Jesse Leeuwendal nog een verslag van de lezing van Bas Heijink over Technische analyse. Hij zal in het kort ingaan op het fenomeen technische analyse en een kop-schouder patroon bespreken. Verder geeft hij een impressie van de lezing die in het centrum van Enschede werd gehouden. Pieter Klok zal een analyse geven van zijn aandelen portefeuille in een nieuwe rubriek. Afsluitend zal Niek ten Hoven zijn beleggingsstrategie met u delen. Hierin geeft hij u tips waarmee uw rendement kan stijgen Deze editie van Duitenplein 5 is dik genoeg om u een middag of avond zoet te houden met het lezen ervan. Mocht u het gezeur over het WK voetbal wel een keer zat zijn is dit zeker een goed alternatief. Namens de Duitenplein 5 redactie wens ik u allen veel leesplezier! Met vriendelijke groet, Stijn Roersch Secretaris B.S.C. Duitenberg [email protected]

3

DUITENBERG


DP5 Agenda Kick-in 2010

18 t/m 24 augustus 2010

Voor het eerst in de geschiedenis zal Duitenberg een doegroep organiseren voor de introductie van een nieuw collegejaar. Op deze manier hopen wij Duitenberg nog zichtbaarder te maken, vooral onder eerstejaars studenten. Tevens staat de intro gelijk aan mooie feestjes en veel gezelligheid!

BBQ

20 augustus 2010

Onder het genot van een lekker drankje en een mals stukje vlees zal er tijdens de introductie een barbecue voor en door Duitenbergers georganiseerd worden. Alle (oud)leden van Duitenberg zijn van harte welkom! Tijd en plaats zullen nog bekend gemaakt worden, dus hou je mail in de gaten.

ALV

Begin september 2010

Tijdens deze Algemene Ledenvergadering zal er een bestuurswisseling plaatsvinden. Kevin Wierda en Pieter Klok zullen het bestuur verlaten. Hun opvolgers zijn inmiddels gevonden en continuering van het huidige beleid is hiermee veilig gesteld. Exacte datum zal nog bekend gemaakt worden.

Analyseavond

Vanaf september 2010

Vanaf september 2010 zal er weer elke woensdagavond om 20:00 uur een analyseavond plaatsvinden in de Duitenbergkamer. Het staat voor iedereen vrij om te participeren in deze analyses en om argumenten aan te dragen. De analyses worden meegenomen naar de BC op donderdagmiddag om gefundeerde keuzes te kunnen maken.

Als je meer wilt weten of je alvast wilt aanmelden voor één van de activiteiten, stuur dan een email naar [email protected] Deelname is zowel voor leden als voor niet-leden. Ook voor suggesties over een activiteit of een niet-Duitenberg evenement dat op de agenda geplaatst moet worden, kun je mailen naar: [email protected] De voorgaande data is een planning, voorafgaand worden de leden gemaild.

4

DUITENBERG


DP5 Van de voorzitter □ Kevin Wierda

Deze editie van de DP5 is de eerste waarin ik als voorzitter mag spreken. Tijdens de ALV van 29 maart heeft Menno Bouma het spreekwoordelijke stokje aan mij overgedragen. Daarnaast is Stijn Roersch het bestuur komen versterken als secretaris. Wij hebben voor deze uitgave weer een CEO bezocht voor een interview wat verderop te vinden is. Naast dit interview met de bestuursvoorzitter van Arcadis, dhr. Noy, mag een analyse van het bedrijf natuurlijk niet ontbreken. Op de beurs is de afgelopen periode veel gebeurd. laatste editie van de DP5 kortstondig de top van een dip meegemaakt van 305 punten, maar is op weer terug rond de 320 punten. Daarmee is de getest, maar nu weer even uit beeld.

De AEX heeft vanaf de 357 punten aangetikt, moment van schrijven 300 puntengrens kort

De beurs weet mijns inziens nog steeds geen richting te kiezen over de huidige Europese situatie, waarbij de problemen van begrotingstekorten in Griekenland inmiddels zijn overgewaaid naar andere landen binnen de EU. Een alsmaar verder wegzakkende koers van de Euro heeft op korte termijn hierbij zeker geen positief effect. In Nederland kan de coalitievorming beginnen na de eerste overwinning van de VVD in hun bestaansgeschiedenis. Dat er hard bezuinigd gaat worden de komende jaren moge duidelijk zijn. Intussen heeft BP in de Golf van Mexico nog steeds grote moeite met het dichten van het lek onder het gezonken platform Deepwater Horizon. In de huidige onzekere economische tijden op de beurs begint de rust voor de zomervakantie bij Duitenberg merkbaar te worden. De druk voor de laatste tentamenweek van het jaar neemt toe, van vooruitgeschoven werk beginnen de deadlines dichtbij te komen en de activiteitenagenda is op dit moment afgewerkt, tot de introductie zijn aanvang vindt. Want dan zullen we voor het eerst een heuse Duitenberg doegroep gaan leiden! Na verschijning van de vorige editie van de DP5 zijn er welgeteld 3 lezingen georganiseerd, waarvan eentje voor 3 vwo eindklassen middelbare scholen uit de regio. Voor deze klassen heeft de faculteit Management & Bestuur onze samenwerking gevraagd om samen met de faculteit een interactieve middag op te zetten naar aanleiding van de „scholenstrijd‟, een online beleggingscompetitie voor scholieren. Wij hebben hiervoor Royce Tostrams naar Enschede weten te halen om een

5

DUITENBERG


DP5 lezing te houden over de technische analyse. Daarnaast hebben we Duitenberg op de kaart gezet bij 60 aankomend studenten. In maart heeft Marcel Tak een zeer verhelderende lezing gehouden over zijn specialiteit: structured products. Verschillende afgeleide producten zijn besproken en er is uitgelegd waar en hoe groot onzichtbare risico‟s soms wel niet kunnen zijn. Een klein maandje later heeft Bas Heijink ons kennis bijgespijkerd over de technische analyse. De locatie waar we deze lezing hebben georganiseerd, het Media Art Cafe Berlijn, bracht een informele sfeer en veel ruimte voor interactie met zich mee. Tot slot van dit collegejaar is er een dagexcursie georganiseerd naar Amsterdam, waar wij in een leuk gezelschap een bezoek hebben gebracht aan De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. Verder in deze DP5 treft u een verslag aan van deze dag. Naast deze activiteiten hebben de pokeravonden uiteraard niet ontbroken en is opnieuw het „geluk‟ (of de vaardigheid) van het pokerspel aan tafel beproefd, uiteraard voor de liefhebber onder het genot van een glas whisky en een sigaar. Ook hebben we het aloude bordspel, het beursspel, na lange tijd van het inmiddels harige stofvachtje ontdaan. Na een oefenrondje dat meerdere uren duurde hebben we een avond ingelast waarbij we ouderwets in guldens onder andere „in de wind‟ (Oudhollands voor „shortselling‟) posities hebben ingenomen, in de hoop op het behalen van mooie (maar altijd verrassende!) rendementen. Ik had het al even aangestipt: Duitenberg zal voor het eerst een doegroep gaan lopen tijdens de Kick-In 2010. De voorbereidingen zijn in volle gang, waarschijnlijk zullen we een groepje nuldejaars Bedrijfskunde studenten een week lang gaan vermaken. Doel: Duitenberg nog beter op de kaart zetten bij studerend Enschede! En uiteraard een gezellige week doorbrengen met een groepje aankomend studenten. Ook de media heeft ons afgelopen maanden niet ongemoeid gelaten. Ons penningmeester Pieter Klok was bij 3FM in de uitzending te beluisteren bij NOS Headlines. Een dag later is hij te zien geweest bij RTV Oost en er is weer een artikel geschreven voor de website van NOS Headlines. Alle media-activiteiten zijn terug te vinden op de website van Duitenberg. Genoeg voor nu. Voor nu veel leesplezier, en tot slot wil ik van de gelegenheid gebruik maken iedereen een bijzonder prettige vakantie te wensen! Met vriendelijke groet, Kevin Wierda Voorzitter B.S.C. Duitenberg

6

DUITENBERG


DP5 BC

□ Pieter Klok Bij deze weer een update van alle activiteiten die hebben plaatsgevonden tijdens de analyseavonden op de woensdag (20:00) en de BC op de donderdagmiddag (12:45). Zoals jullie allen in de voorgaande editie hebben kunnen lezen was er het ambitieuze plan om knopen door te hakken en de portefeuille te versterken met minstens één interessant aandeel. Er hebben de laatste tijd teveel overige activiteiten plaatsgevonden op de woensdag (lees Bevrijdingsdag, Champions League voetbal etc.), zodat er nog geen consensus is over het bedrijf dat de portefeuille zal moeten versterken. In de twee tabellen hieronder is het verschil te zien in onze Rabobankportefeuille ten opzichte van 1 maart van het huidige jaar. Een duidelijke daling in de portefeuille, wat mede is veroorzaakt door het uitkeren van superdividend door Fornix Biosciences. Aandelen per 11 juni 2010

Aandelen 1 maart 2010

Laten we de drie bedrijven even kort bekijken. Ten eerste heeft Fornix Biosciences een goedkeuring gekregen van haar aandeelhouders om superdividend uit te keren. Kort gezegd is deze regeling getroffen vanwege de verkoop van de allergiedivisie van Fornix, die 68% van de omzet voor zijn rekening neemt. Het dividend zal cash worden uitbetaald. Op 29 juni aanstaande zal tijdens een buitengewone aandeelhouders-

7

DUITENBERG


DP5 vergadering goedkeuring worden gevraagd voor de verkoop. De koersdaling is daar dan ook deels aan te wijten, hieronder gepresenteerd.

Koersverloop Fornix

De nummer twee in het rijtje is Innoconcepts. Ook dit aandeel is nog steeds dalende en de verwachtingen voor de korte termijn zijn nog niet positief. Het ziet er naar uit dat dit een aandeel is voor de lange termijn. Onze oud praeses Menno Bouma is echter nog steeds positief over dit aandeel, en hopelijk zien de toekomstige vijf (of meer) besturen er ook de meerwaarde van in. Want de jaarcijfers die gepubliceerd zijn over 2009 zijn niet bijster goed.

Koersverloop Innoconcepts

Als laatste staat er in ons lijstje van aandelen het immer stabiele Shell. Misschien een voor de hand liggend aandeel en ook enigszins wat saai, maar wel op dit moment de enige in de lijst die ten opzichte van maart een plusje heeft kunnen genereren. Na de lezing van Bas Heijink over technische analyse kunnen we concluderen dat de stijgende trend nog wel even door zal zetten. Kijk maar naar de grafiek van hieronder.

8

DUITENBERG


DP5

Koersverloop Shell

Een positieve afsluiter dus, welke de andere twee bedrijven een beetje moet doen vergeten. Want een verlies van 740 euro is nog steeds 740 euro teveel. Hopelijk kunnen we hier lering uit trekken en een pareltje aanschaffen aanstaande woensdag. Aangezien op woensdag 16 juni de laatste analyseavond van dit collegejaar zal plaatsvinden (vanaf 20:00) is het de bedoeling om de reeds voorgenomen verandering dan te laten plaatsvinden. Er gaat dus een aandeel aangeschaft worden om met een gerust hart de vakantie in te gaan. Hopelijk kan ik iedereen verwelkomen op de laatste analyseavond van dit collegejaar! Namens de BC, Pieter Klok Penningmeester B.S.C. Duitenberg [email protected]

9

DUITENBERG


DP5

10

DUITENBERG


DP5 Van de RvA □ Menno Bouma

Beste Duitenberger, Op maandag 29 maart heeft in de Duitenbergkamer - zoals jullie ongetwijfeld weten - weer een ALV plaatsgevonden. Tijdens deze ALV ben ik zelf toegevoegd aan de RvA en daarom aan mij de eer om jullie in deze DP5 namens de Raad van Advies kort verslag te doen van het verloop van de avond. Het was voor mij persoonlijk een speciale ALV, omdat ik na ruim 2 jaar actief geweest te zijn voor Duitenberg, de vereniging (althans op bestuurlijk gebied) vaarwel ging zeggen. Dit niet omdat ik er genoeg van had of het niet leuk meer vond, maar omdat ik echt door moest met overige activiteiten en bovendien eindelijk mijn bachelor afgerond had. Gelukkig hadden we als bestuur in de maanden voor de ALV hard gewerkt aan onze plannen voor de club en had ik er daarom alle vertrouwen in de vereniging in goede staat van dienst achter te laten. Tevens hadden de nieuwe bestuurders (Kevin en Jesse) in korte tijd de vereniging goed leren kennen en had Pieter aangegeven nog een half jaar door te gaan als penningmeester. Zo bleef er dus ook nog een ervaren oude rot actief binnen het bestuur. Enfin, om 20:22 werd de vergadering afgetrapt en begon deze meteen goed met een fijne discussie over de volgorde van (de)chargeren, gevolgd door de bestuursmededelingen. Het aantal leden bleek ondanks een behoorlijk verloop licht gestegen te zijn, wat ook een van de speerpunten van het beleid was geweest. Hierna vervolgde de vergadering met een evaluatie van de georganiseerde activiteiten. In het bestuursplan was als doel gesteld om per kwartiel 1 spreker, excursie, DP5 en pokeravond af te leveren. M.u.v. de excursie was dit doel behaald, en „ter compensatie‟ was er een extra spreker uitgenodigd. Naast deze „vaste activiteiten‟ waren er ook een aantal leuke specials voorbijgekomen, denk aan het TKMST Magazine interview van Kevin, het fantastische Nieuwjaarsdiner in Rotterdam en het interview van de CEO van InnoConcepts. Dit „CEO-interview‟ lijkt een mooie nieuwe „vaste rubriek‟ voor de DP5 te worden, want ook voor deze editie is weer een

11

DUITENBERG


DP5 bestuursvoorzitter bereid gevonden met Duitenberg in gesprek te gaan, ditmaal die van Arcadis, dhr. Noy. Vervolgens kwam dan ook de DP5 ter sprake, Jesse heeft dit echt voortvarend opgepakt en twee mooie edities verzorgd, waarbij het halen van deadlines door CEO‟s nu en dan moeilijker bleek dan verwacht. Hierna waren Pieter en Kevin aan de beurt bij de bespreking van de financiën en de sponsorsituatie. Zoals volgens mij gebruikelijk binnen Duitenberg – en ik denk zelfs elke vereniging – was hier volop discussie over. Niet zozeer over Duitenbergs financiële situatie (deze staat er op het moment van schrijven bij mijn weten erg rooskleurig voor) als wel de verslaglegging hiervan… Een actiepunt voor Pieter zullen we maar zeggen! Hierna het laatste agendapunt alvorens we over konden gaan tot het (de)chargeren van bestuur en RvA; een algemene evaluatie van de afgelopen bestuursperiode. Grosso modo kwam het er op neer dat Duitenberg duidelijk vooruitgang heeft geboekt sinds de laatste ALV. Er zijn goede investeringen gedaan, nieuwe leden verworven, er is meer structuur aangebracht en Duitenberg is flink gepromoot. Wel moe(s)t er meer belegd worden (toch het uiteindelijke doel van de vereniging). Na al deze serieuze evaluaties en weerspiegelingen kwam dan toch dat voor mij emotionele moment, het (de)chargeren van bestuurders. Nadat er wat mooie woorden gesproken, traantjes gelaten en cadeaus uitgewisseld zijn, stond de vereniging onder het bewind van Kevin en niet langer van mij. Ik wil hier nog even iedereen bedanken voor een prachtige tijd. Tevens werd Stijn Roersch (na een proeve van bekwaamheid) aan het bestuur toegevoegd als secretaris en schoof Jesse door naar de positie van vicevoorzitter. Hierna werd de vergadering geschorst zodat er even wat gegeten, gedronken, geouwehoerd etc. kon worden. Daarna was het aan Kevin om de orde er weer in te krijgen en te houden, en de plannen van het bestuur voor de komende tijd naar voren te brengen. Het oude beleid wordt grotendeels voortgezet, met de nuance dat er nog meer prioriteit wordt toegekend aan het verjongen en „vervrouwen‟ van de vereniging. Bovendien gaat dit jaar dan eindelijk die Duitenberg doegroep er komen (kom allemaal vooral een avondje of twee meedoen!) en bestaat Duitenberg volgend jaar in maart 25 jaar, waarvoor natuurlijk ook mooie plannen gesmeed moeten worden. Het nieuwe bestuur had een mooi gevulde agenda (DNB, AFM, IMC, BBQ, doegroep) en besloot na recente investeringen de hand even op de knip te houden. Ondanks eerder genoemde gezonde financiële situatie lijkt mij dit

12

DUITENBERG


DP5 – als ik zo vrij mag zijn – geen verkeerd besluit, ook met het oog op voorgenoemd lustrum. De vergadering ging verder met het (de)chargeren van de RvA. Frank had bij Jos aangegeven gewoon RvA-lid te willen blijven, Jos en Niek (ten Hove) gingen ook allebei door en ikzelf ben toegevoegd aan de RvA. Hierna werd gekeken naar wat er verder ter tafel kwam, Niek had wat mooie plannen m.b.t. het HBO en Jesse besprak de interactie tussen bestuur en RvA, welke volgens het bestuur wel iets geïntensiveerd mocht worden, waarvan akte. Hiermee zat het officiële gedeelte er eigenlijk wel op en was het tijd voor wat luchtige(re) onderwerpen tijdens de rondvraag. Zoals altijd mocht Geert Schaaij niet ontbreken, had Pieter volop ideeën die vooral met bier, vrouwen en een geweldige Louis-van-Gaal-achtige analyse te maken hadden, werd er de gek gestoken met mijn gevoelens jegens de vereniging etc. etc. Een anekdote die ik jullie niet wil onthouden is Stijns betoog over waarom hij het bestuur in wilde. Het had als ik het goed begrepen heb iets te maken met de Dominicaanse Republiek en één van zijn beste vrienden, die hij echt heel goed kende, op zijn naam na dan… Het filmpje is op te vragen bij het bestuur. Om 23:16 werd een goede en ook leuke vergadering gesloten door kersverse voorzitter Kevin, waarna we overgingen tot de borrel. Al met al was het naar mijn mening een mooie ALV. Ik denk dat het nieuwe bestuur goede plannen ten toon heeft gesteld en heb er alle vertrouwen in dat zij de vereniging naar nog grotere hoogten gaan leiden. Ik heb zelf hoge verwachtingen van de doegroep waar ik ook een paar avonden bij aanwezig hoop te zijn. Voor mij zelf zit het leven als actieve Duitenberger er nu toch echt op. Ik heb het echt heel leuk gevonden om te doen en heb er topmensen leren kennen. Ik wil het nieuwe bestuur een net zo leuke tijd toewensen, hoop dat ze er veel van zullen leren en het vooral ook erg leuk zullen hebben. Als nieuw RvA-lid zal ik samen met mij collegae hier natuurlijk ook op toe zien. Zelf ga ik nu door met stage en studie, maar ik zal zeker nu en dan blijven langskomen. Daarom: tot snel bij Duitenberg! Menno

13

DUITENBERG


DP5 Hendriks column: Vrees niet voor de Chinezen □ Henrik Oude Nijhuis

Regelmatig kunnen we in de kranten paniekerige verhalen lezen over producten uit lagelonenlanden. Die zouden spoedig onze markten gaan overspoelen en daarmee een bedreiging zijn voor de werkgelegenheid alhier. In dit artikel laten we u zien waarom deze veronderstelling eigenlijk niet helemaal juist is. Verklaring voor loonsverschillen De verschillen tussen lonen in verschillende economische regio's zijn voor een groot deel terug te voeren op verschillen in arbeidsproductiviteit. Stel: het kost een Chinese fabrieksarbeider precies 1 uur om een paar schoenen te maken. Een Nederlandse fabrieksarbeider daarentegen weet in één uur liefst 10 paar schoenen te fabriceren. Van exact dezelfde kwaliteit, en die verkocht kunnen worden tegen exact dezelfde prijs. En stel nu dat die Chinese fabrieksarbeider gemiddeld EUR 1,50 per uur verdient. Zolang de kosten per uur in Nederland dan niet boven de EUR 15,- liggen hoeven de arbeiders in onze fictieve Nederlandse schoenenfabriek eigenlijk niet voor hun arbeidsplek te vrezen. Waarom er verschillen in arbeidsproductiviteit bestaan? Dit laat zich met name verklaren door de andere factor in het productieproces: de factor kapitaal. Denkt u bijvoorbeeld aan technisch hoogstaande machines of de inzet van 'slimme software'. In een welvarend land als Nederland is de factor kapitaal relatief goedkoop en de factor arbeid relatief duur. De hoge arbeidsproductiviteit - en dus ook de hoge lonen hier - is dus naast een oorzaak van onze welvaart eveneens een gevolg ervan. Alles hangt met elkaar samen Een veel voorkomende misvatting is nu dat de arbeiders in Nederlandse schoenenfabrieken enkel concurreren met de arbeiders in schoenenfabrieken elders. In werkelijkheid is het zo dat alle industrieën in Nederland ook onderling met elkaar concurreren om de factor arbeid. Stel nu dat in een heel andere sector in Nederland - bijvoorbeeld ontwikkeling van computersoftware - de arbeidsproductiviteit wel steeds verder oploopt. Deze hogere arbeidsproductiviteit maakt dat de lonen in deze sector naar EUR 30,- per uur kunnen stijgen. Puur kijkend naar loon is deze sector voor nieuwe arbeidskrachten, met name jongeren dus, dan

14

DUITENBERG


DP5 interessanter aan het worden. Deze sector zal in omvang groeien en het aantal arbeiders in de Nederlandse schoenenfabrieken zal langzaam maar gestaag gaan dalen. Economisch gezien mogen de loonkosten voor arbeiders in Nederlandse schoenenfabrieken in dit voorbeeld niet boven de EUR 15,- komen, ondanks dat men per persoon tien keer zoveel schoenen produceert. Bij uurlonen boven EUR 15,- betekent dit immers simpelweg dat onze schoenenfabrieken jaar-in-jaar-uit verlies zullen maken, en dat is uiteraard op langere termijn niet houdbaar. "Importquota's!" In een situatie als hierboven - waarbij de fabrieksarbeiders eisen dat hun lonen enigszins in de pas blijven lopen met die uit andere sectoren in Nederland - zal al snel de roep om importquota's te horen zijn. "Tegen dergelijk lage lonen valt hier gewoon niet te concurreren!" Men vergeet hierbij gemakshalve dat de hogere lonen hier eigenlijk veroorzaakt worden door de lonen in andere sectoren hier, waar de factor arbeid blijkbaar op efficiëntere wijze wordt ingezet. Desalniettemin zal de roep om quota's, importtarieven of subsidies luid zijn. Vaak wordt dit aanvankelijk als 'iets tijdelijks' gebracht, maar om een sector in verval te behouden ontkomt men niet aan structurele hulp. En waar hierbij nogal eens nadrukkelijk gewezen wordt op het verlies aan arbeidsplaatsen, worden alle substantiële nadelen van importquota's voor het gemak vergeten. Denkt u naast de inefficiënte inzet van arbeid en kapitaal bijvoorbeeld ook aan de afnemende druk tot innovatie en kwaliteitsverbetering. En bovendien ook aan de hogere prijs die u als consument als gevolg van quota's uiteindelijk betaalt. Was Berkshire Hathaway, het investeringsvehikel van Warren Buffett, zich tot op de dag van vandaag met katoen blijven bezighouden dan hadden we er heel waarschijnlijk nooit over gehoord. En ook in Nederland hebben we onze katoenfabrieken inmiddels gesloten en bestaan oude, arbeidsintensieve beroepen als klompenmaker, turfsteker en mandenmaker vrijwel niet meer. Voor de totale welvaart van ons land pakt dit proces enkel positief uit - zie hier een verklaring voor de enorme stijging van onze welvaart over de afgelopen eeuw.

--Hendrik Oude Nijhuis MSc. Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van ’s werelds beste beleggers en is tevens oprichter van www.warrenbuffett.nl . Via deze website kunt u tijdelijk een gratis module aanvragen over de beleggingsstrategie van Warren Buffett.

15

DUITENBERG


DP5 Interview CEO Harrie Noy □ Stijn Roersch & Jesse Leeuwendal

Nadat het eerste CEO interview met enthousiasme is onthaald zetten we de rubriek in deze DP5 voort met een interview met de heer Harrie Noy, CEO van Arcadis. In dit nummer van de DP5 zal verder een analyse van Arcadis te vinden zijn. Op de site van Arcadis is de volgende omschrijving te vinden: “ARCADIS is een internationale onderneming die advies, ontwerp-, ingenieurs- en managementdiensten levert op de gebieden infrastructuur, water, milieu en gebouwen. We verbeteren mobiliteit, duurzaamheid en de kwaliteit van leven, door balans aan te brengen in de gebouwde en natuurlijke leefomgeving. ARCADIS ontwikkelt, ontwerpt, implementeert, onderhoudt en exploiteert projecten voor bedrijven en overheden. Met 15.000 medewerkers en EUR 1,8 miljard omzet, heeft de onderneming een uitgebreid internationaal netwerk dat steunt op sterke lokale marktposities. ARCADIS ondersteunt UN-HABITAT met kennis en expertise om de leefomstandigheden in snel groeiende steden over de hele wereld te verbeteren.” Wij vroegen ons af wat de mening van meneer Noy is ten opzichte van dit statement en hoe hij verder tegenover het bedrijf staat. 1. Uw kantoor bevindt zich wel erg dicht bij het station, wij nemen aan dat u als CEO toch gereden wordt door een chauffeur in plaats van een machinist? Arcadis is een bedrijf dat zich erg richt op duurzaamheid, vandaar dat onze kantoren zich vaak zo dicht mogelijk bij treinstations bevinden. Hierdoor zijn onze kantoren zowel voor werknemers als voor gasten goed te bereiken. Zelf ben ik woonachtig in Oosterbeek, slechts enkele kilometers van mijn werk. Ik ga momenteel met de auto naar mijn werk. Verder reis ik met chauffeur naar Schiphol. Ik reis ook nu en dan met de trein, maar dat geeft regelmatig problemen. Voor een groot internationaal bedrijf heeft Arcadis maar een klein hoofdkantoor. Er zijn ruim 40 mensen werkzaam op het hoofdkantoor. Arcadis gaat het hoofdkantoor verplaatsen naar de Amsterdamse Zuidas en heeft hier wederom voor een kantoor dicht bij een station gekozen. Als het hoofdkantoor is verhuisd, ben ik van plan om met de trein vanaf Wolfheze naar Amsterdam te reizen.

16

DUITENBERG


DP5 2.

Zou u iets over uw achtergrond en uw loopbaan kunnen vertellen? Ik heb voor bouwkundig ingenieur gestudeerd aan de TU Eindhoven en ben uiteindelijk afgestudeerd op het gebied van stedelijke en regionale planning in samenwerking met een dochteronderneming van Arcadis. Ik kreeg een uitnodiging om te solliciteren bij dit bedrijf. Op 19 december 1974 ben ik afgestudeerd en op 1 januari 1975 trad ik in dienst bij Heidemij (nu Arcadis). Uiteindelijk ben ik altijd in dienst gebleven bij Arcadis. Ik ben aangenomen op de afdeling ontwerpmethodologie: Oftewel het toepassen van wiskundige modellen in de ruimtelijke ordening. Die kennis kwam uit de UK en werd naar Nederland gehaald, maar in Nederland waren de mensen schaars die met deze modellen konden werken. Onze lichting studenten was eigenlijk de eerste die met deze nieuwe techniek overweg kon. Deze markt kwam echter niet van de grond. Vervolgens ben ik projectleider geworden en heb ik onder meer de ontwikkeling van de afvalstortplaats in de buurt van Enschede, genaamd Boeldershoek, geleid. Het vak van projectleider vond ik buitengewoon boeiend: Het is erg afwisselend doordat je telkens met een ander project bezig bent en je intensief contact hebt met klanten. In 1978 ben ik de gemeentepolitiek ingegaan en uiteindelijk ben ik in 1982 in de gemeenteraad beland. Dit werk was goed te combineren met mijn baan bij Arcadis, want de politiek gebeurde vooral ‟s avonds. In 1986 kreeg ik de mogelijkheid om wethouder te worden, maar daarvoor moest ik eerst overleggen met mijn toenmalige baas. Hij vond het een uitstekend idee, omdat dit de kans bood om eens een kijkje in de keuken te nemen bij een belangrijke opdrachtgevercategorie. Ik ben toen wethouder voor 1 dag in de week geworden in Grave en bleef de overige 4 dagen in dienst bij Arcadis. De burgemeester van Grave wou mij overhalen om ergens burgemeester te worden. Daar dacht ik over na totdat ik tijdens een B&W vergadering ineens werd gebeld door mijn baas bij Arcadis met het aanbod om adjunct-directeur te worden. Enige voorwaarde was wel dat ik mijn wethouderschap moest opgeven. Er werd tegen me gezegd: “Denk er rustig over na… Morgen om 13:00 hebben we een gesprek en dan willen we je besluit weten”. Uiteindelijk heb ik niet lang hoeven na te denken en ben naar de burgemeester gegaan met de woorden: “Piet, je moet een nieuwe wethouder zoeken, over enkele weken ben ik weg”. Op deze manier ben ik het management van Arcadis ingerold. Na anderhalf jaar vertrok mijn directeur en werd ik op 38-jarige leeftijd directeur van het advies en ingenieursbureau van Arcadis. Later werd ik voorzitter van de directie van alle adviesactiviteiten in Nederland. In 1994

17

DUITENBERG


DP5 ben ik in de Raad van Bestuur van Arcadis terecht gekomen en in 2000 heb ik mijn voorganger, die wegens ziekte moest stoppen, opgevolgd als CEO van Arcadis. Het komt niet vaak voor dat iemand die als afstudeerder begint het uiteindelijk schopt tot CEO van diezelfde organisatie. Dat is een mooi voorbeeld voor anderen in onze organisatie. Tijdens mijn loopbaan heb ik altijd het geluk gehad dat ik kon werken met mensen waar ik veel van kon leren. In het begin waren er enkele zeer ervaren consultants die alles van het vak wisten en dat op mij wisten over te brengen. Vervolgens werd ik adjunct-directeur en had ik het geluk dat ik een directeur boven me had die heel goed wist hoe je een bedrijf moest runnen. Toen ik eenmaal zelf directeur was kon ik weer heel veel opsteken van iemand uit de Raad van Bestuur. Ik heb zelf geen bedrijfseconomie gestudeerd maar heb van deze mensen alles geleerd wat nodig is om mijn werkzaamheden als CEO adequaat uit te kunnen voeren. Ik heb mijn kennis ook vergaard door altijd vragen te stellen en me continue in de materie te verdiepen. Je moet nooit denken: “Het is een domme vraag, dat hoor ik te weten”. Door te vragen kom je verder. Strategie Arcadis Arcadis is van oorsprong een Nederlands bedrijf. Eind jaren ‟80 bestond het bedrijf uit zo‟n kleine 2500 medewerkers waarvan 90% in Nederland en 10% in ontwikkelingslanden. We waren toen al de grootste speler in Nederland en onze ambitie was om een belangrijke speler in Europa te worden; dat wilden we bereiken door middel van acquisities. Uiteindelijk kwamen we veel sneller in de VS dan gepland; dat was toen geen onderdeel van de strategie. We kregen een telefoontje van een Amerikaans bedrijf dat milieudiensten leverde aan multinationals. Die vroegen of ze dat ook konden doen in Europa. Zij zochten hiervoor een sterke partner en Arcadis stond bovenaan hun shortlist. Zodoende kwam er een samenwerkingsverband. Uiteindelijk hebben wij echter, binnen anderhalf jaar, dat bedrijf overgenomen en daarmee een beursnotering verkregen aan de Nasdaq voordat we genoteerd werden in Amsterdam in 1995. De overname bleek achteraf een heel goede deal, want daarmee is Arcadis echt een internationaal bedrijf geworden. Eind jaren negentig kwamen we tot de conclusie dat de naam Heidemij internationaal gezien niet handig was. De naam was voor buitenlanders vrijwel onuitspreekbaar en het was direct herkenbaar als een buitenlandse naam. We hadden behoefte aan een cultuur neutrale naam en dat is Arcadis geworden.

18

DUITENBERG


DP5 Toen ik in 2000 CEO werd, hebben we de strategie tegen het licht gehouden. Reden was dat wij weliswaar goede resultaten boekten, maar onze aandelenkoers bleef achter bij concurrenten. Dit was zorgwekkend omdat je als beursgenoteerd bedrijf dan een groter gevaar loopt om overgenomen te worden. We hebben toen alle acquisities stil gelegd en eerst een consultant ingeschakeld om onze strategie te herijken. We hebben de 10 best presterende concurrenten, waar wij jaloers op waren, geselecteerd en gekeken waarom zij beter presteerden. Dit leidde tot nogal voor de hand liggende resultaten: - De andere bedrijven hadden een hogere autonome groei; - Zij hadden hogere marges; - Zij beschikten over een sterkere focus en een helderder profiel; - Er werd beter omgegaan met het werkkapitaal. Onze nieuwe strategie moest dus deze punten adresseren om zodoende meer aandeelhouderswaarde te creëren. Het heeft uiteindelijk 2 jaar gekost om het nieuwe beleid in te voeren. Meer synergie tussen de bedrijfsonderdelen was daarbij belangrijk. Dit kan op twee manieren: 1. Leverage van klantrelaties; 2. Leverage van kennis. Door hierop te focussen hebben we de autonome groei versterkt. Ook zaten enkele van onze activiteiten laag in de waardeketen. Als je laag in de waardeketen zit dan ben je bezig met concurreren op kosten en dit leidt tot lage marges. Deze activiteiten hebben we verkocht en de vrijgekomen middelen geïnvesteerd in bedrijven die hoog in de waardeketen zitten, zoals consultancy en projectmanagement. Hier zijn betere marges realiseerbaar. Toen wij met een nieuwe Raad van Bestuur aantraden en ik werd aangesteld als CEO stond onze koers op €7,50. Sindsdien hebben wij een stocksplit ondergaan (1 op 3), waardoor dit nu overeenkomt met €2,50 per aandeel. Onze huidige koers staat op ruim €14, wat dus neerkomt op bijna een verzesvoudiging. Dit terwijl de AEX in die tijd van 700 naar 330 punten is gegaan. Door ons nieuwe beleid is de waardering ten opzichte van concurrenten sterk gestegen. Wij behoren nu tot de best gewaardeerde bedrijven. Toen wij onze nieuwe strategie introduceerden was er aardig wat scepsis. Het idee leefde namelijk dat de koers wordt bepaald door sentiment en niet door prestaties. Dit gaat wellicht op voor de korte termijn, maar voor de langere termijn zijn prestaties wel degelijk bepalend.

19

DUITENBERG


DP5 3.

Arcadis is flink gegroeid de laatste jaren. In welke mate, en in welk opzicht vergt dit meer van u als CEO? En hoe gaat u hiermee om? In mijn positie kun je in belangrijke mate sturing geven aan een proces. Als dit dan ook nog eens succes oplevert dan is dat buitengewoon bevredigend. Als persoon ben ik ongetwijfeld gevormd door dit bedrijf, aangezien ik er al zo lang werk. Wij zijn een sterk mensgerichte organisatie. Onze medewerkers zijn onze “productiefactor”. Zij zorgen voor de service aan de klant en als de klant tevreden is dan zorgt dit voor een goed resultaat van het bedrijf. Aandeelhouderswaarde begint dus met goede medewerkers. Dit komt ook naar voren in onze bedrijfscultuur. Eén aspect daarvan is leiderschapstijl: mensen overtuigen op basis van argumenten i.p.v. op basis van hiërarchie. Daarnaast is er bij ons veel ruimte voor eigen initiatief. Dit komt ook altijd naar voren als sterk punt in tevredenheidonderzoeken. 4.

Wat zou u als hoogtepunt benoemen in uw loopbaan? En wat als grootste tegenvaller? Ik kan eigenlijk niet spreken van één hoogtepunt, er zijn er meerdere geweest. Eén leuk, recent hoogtepunt is de acquisitie van het Amerikaanse waterbedrijf Malcolm Pirnie met een omzet van $400 miljoen dollar. Dit bedrijf was verreweg „het mooiste meisje van de klas‟ in de Amerikaanse markt. Na drie jaar praten is het gelukt dit bedrijf te overtuigen om onderdeel van Arcadis te worden. Als grootste tegenvaller kies ik ook voor een acquisitie. Acquisities brengen altijd extra risico‟s met zich mee en als je fouten maakt dan leer je daar een heleboel van. In de jaren ‟90 hebben wij een bedrijf overgenomen wat uiteindelijk een rotte appel bleek te zijn. We hadden van te voren wel enkele signalen opgevangen maar daar nooit serieus werk van gemaakt. Het heeft uiteindelijk bijna 10 jaar geduurd voordat alle gevolgen van deze acquisitie, waarvoor ik verantwoordelijk was, opgeruimd waren. Qua overnamebedrag heeft het ons niet veel geld gekost, maar het heeft wel heel veel aandacht van het management gevergd. Het is een nuttige les gebleken over wat je niet moet doen. 5. Investeert u, naast uw posities in uw bedrijf zelf ook? Naast mijn positie in Arcadis beleg ik heel bescheiden. Ik ben eens gebeld door de bank die mijn aandelenportefeuille beheert met de opmerking dat mijn portefeuille wel heel eenzijdig was. De bankmedewerker wees mij erop dat het verstandig zou zijn om investeringen te spreiden zodat het risico van mijn portefeuille zou afnemen. Hij wist echter niet dat ik CEO van Arcadis was.

20

DUITENBERG


DP5 Bij investeringen ben ik van mening dat je moet kijken naar de langere termijn. Je moet die bedrijven eruit zoeken die groeipotentieel bieden, die een gezonde balans hebben en een goed en verstandig bestuur. Dat zijn de drie meest belangrijke factoren voor mij. 6.

Wat is uw kijk op de huidige gespannen economische situatie en is er volgens u wel adequaat gereageerd? Ik word niet vrolijk van de huidige situatie. We zaten net weer in een opgaande beweging, maar deze kan door de Griekse schuldencrisis in de kiem worden gesmoord. En dat terwijl de Griekse economie maar een zeer klein deel beslaat van de economie van de Europese Unie. Qua omvang van de problemen, dat wil zeggen de tekorten op de begrotingen en de staatschulden, doet Europa het trouwens niet slechter dan de VS, integendeel. Het enige nadeel is onze politieke verdeeldheid. Die leidt tot een vlucht van de euro naar de dollar. In mijn ogen is er door politici niet geweldig adequaat gereageerd. Vooral onze oosterburen uit Duitsland hebben het af laten weten. Zij bevonden zich echter wel in een spagaat. Aan de ene kant zijn de Duitsers Europagezind en dat willen ze graag zo houden. Aan de andere kant zijn ze bang dat door Griekenland te steunen de Europa scepsis die al in vrij veel landen heerst zou kunnen overslaan naar Duitsland, en daar heeft niemand baat bij. Vooral ook Nederland niet, dat als een zeer open economie en grote exporteur, één van de landen is die sterk profiteren van de Europese Unie. Dat Nederland als één van de eersten tegen het Verdrag van Lissabon heeft gestemd vind ik onbegrijpelijk! De voordelen van de EU wegen veel zwaarder dan de nadelen. De EU draagt in grote mate bij aan vrede, stabiliteit en economische voorspoed. 7.

Wat voor invloed heeft de huidige gespannen economische situatie in Europa voor uw organisatie? En voor u persoonlijk? Van de huidige situatie kan iedereen veel last krijgen, ook Arcadis. De kans is vooralsnog niet zo groot, maar het kan wel. 8.

Bent u bang dat de huidige politieke focus op besparingen en bezuinigingen (ook in het buitenland) problemen voor uw organisatie zullen gaan opleveren? En voor uzelf? Het zou kunnen dat de bezuinigingen van de overheid problemen op gaan leveren. We hebben dat al gezien bij de locale overheden die zijn begonnen de tering naar de nering te zetten. De centrale overheden zijn onverminderd doorgegaan met investeren in infrastructuur. Investeren in infrastructuur heeft een paar belangrijke voordelen. Het heeft onmiddellijk effect, het effect blijft in eigen land en lekt niet weg en het zorgt voor groei op de langere termijn. Naast Nederland hebben ook andere landen zoals Polen, Tsjechië, Frankrijk en de VS veel geïnvesteerd in

21

DUITENBERG


DP5 infrastructuur. Arcadis heeft hier volop van geprofiteerd. Hoewel ik een effect van bezuinigingen niet uitsluit, denk ik dat dit beperkt zal zijn. Veel investeringen liggen vast in langjarige programma‟s en in Nederland wordt grote infrastructuur gefinancierd vanuit het Fonds Economische Structuurversterking (FES). Dit geld, afkomstig van opbrengsten van Nederlands aardgas, blijft beschikbaar voor infrastructuur. 9.

Waar ziet u groeimogelijkheden voor Arcadis in de toekomst (mede gezien de huidige economische omstandigheden)? Over de gehele linie van onze activiteiten zien wij volop groeipotentieel. Dat geldt zowel voor de emerging landen, waar investeringen in infrastructuur nodig zijn voor economische groei, als in ontwikkelde landen, waar verbetering van de leefomgeving nodig is voor het verhogen van de welvaart. Daarnaast trekt de markt voor onze milieudiensten weer aan. In 2007 had deze divisie 20% autonome groei, die in 2008 echter is omgeslagen in negatieve groei. Als grootste milieudienstverlener voor bedrijven zien wij echter voldoende mogelijkheden om weer te groeien. Ook BP zouden we kunnen helpen met de huidige milieuramp in de golf van Mexico. Wij hebben een team klaar staan dat zodra de olie de kust van de VS bereikt BP van advies kan voorzien hoe de boel het best opgeruimd kan worden met bescherming van de kwetsbare natuur. 10. Bent u van plan Arcadis nog te verlaten voor u in pensioen treedt? Nee, dat ben ik zeker niet van plan. Ook niet om burgemeester te worden. Deze vraag hebben jullie zeker opgesteld voordat jullie wisten hoe oud ik was. 11. Op welke wijze zouden wij, als gemotiveerde studenten, het beste ons loopbaan kunnen invullen om ooit CEO te worden? Als ik één advies mee kan geven is het om in alles wat je doet te proberen het verschil te maken. Echt in alles! Als je het verschil maar weet te maken. Dat helpt enorm. Wat dat verschil is, daar moeten jullie zelf maar over nadenken. Namens het bestuur van B.S.C. Duitenberg en alle leden willen wij dhr. Harrie Noy hartelijk danken voor zijn openhartige interview en het beschikbaar stellen van zijn zeer kostbare tijd aan ons. Verder wensen wij hem heel veel succes met de verdere ontwikkelingen bij Arcadis. We hopen tevens dat meneer Noy na zijn pensionering meer vrije tijd krijgt om spannendere hobby’s te ontwikkelen. Groeten, Stijn Roersch & Jesse Leeuwendal

22

DUITENBERG


DP5 Analyse Arcadis □ Kevin Wierda

De organisatie In 1888 wordt de Heidemaatschappij opgericht ten gunste van advisering bij en het stimuleren van de ontginning van woeste gronden, de instandhouding en aanleg van bossen en aanleg en onderhoud van bevloeiing- en grondverbeteringwerken. In 1972 wordt de vereniging KNHM (Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij) gescheiden van het commerciële bedrijfsonderdeel. Later wordt de naam van het commerciële bedrijf omgedoopt tot Heidemij. Wanneer het bedrijf in de jaren 90 begint met internationale expansie komt het bedrijf, door fusie met het Amerikaanse Geraghty & Miller, in bezit van een notering aan de NASDAQ. In 1995 verwerft Heidemij een notering in Amsterdam. Kort daarna vindt de naamswijziging naar Arcadis plaats, dit om de internationale toegankelijkheid te bevorderen. Arcadis is tegenwoordig een internationale onderneming die advies, ontwerp-, ingenieurs- en managementdiensten levert op de gebieden van infrastructuur, milieu en gebouwen. Het grootste deel van de omzet wordt op dit moment in de VS gegenereerd (48.6%). Het Nederlandse omzetaandeel volgt met 23.7% op de tweede plaats, gevolgd door Europa (exclusief Nederland, 18.5%) en de rest van de wereld (9.2%). Grootste recente organisatorische ontwikkeling is de acquisitie met Malcolm Pirnie, een advies- en ingenieursbureau die zich focust op wateren milieubeheer met als thuismarkt de VS. Op dat moment zijn er 1700 medewerkers in dienst bij het Amerikaanse bedrijf en heeft het over 2008 een omzet van €210 miljoen weten te behalen. Hiermee wordt de positie in watermanagement wereldwijd nog verder versterkt. De 3 kernwaarden die bij alle activiteiten in acht worden genomen worden door Arcadis zelf als volgt getypeerd: integriteit, ondernemendheid en wendbaarheid. Hiernaast speelt duurzaamheid een belangrijke rol bij de bedrijfsuitvoering. De belangrijkste werkvelden zijn infrastructuur (37% omzetaandeel), milieu (37% omzetaandeel) en gebouwen (26% omzetaandeel). Klanten zijn zowel locale- tot nationale overheden, als de grootste bedrijven die werkzaam zijn in de transport- en bouwsector en in de olie- en gasindustrie. Fundamenteel Zoals gezegd is het bedrijf flink uitgedijd de laatste jaren. Dit is terug te vinden in het koersverloop op de volgende pagina. Op dit moment noteert het aandeel rond de €15 maar zoals op te zien is, heeft het aandeel voor

23

DUITENBERG


DP5 de uitbraak van de crisis meer waarde gekend. Er zijn momenteel wereldwijd 15000 mensen werkzaam bij Arcadis. In 2009 is een omzet behaald van 1,787 miljard wat geresulteerd heeft in een nettowinst van 72 miljoen euro. De totale marktkapitalisatie van de onderneming is eind 2009 bijna €1 miljard.

Grootste investeerders in Arcadis zijn Stichting Lovinklaan met 19.2% van de aandelen, ASR Nederland met 5.3% en ook Delta Lloyd participeert in Arcadis met het Delta Deelnemingen Fonds met 5.2%. Technisch Kijkend naar 50 en 100 daags gemiddelden ligt de koers nog onder koopwaardig niveau. Deze indicator wijst uit dat het verstandig is een aankoop uit te stellen.

24

DUITENBERG


DP5 Zoals in de lijn zichtbaar is, is het aandeel beweeglijker dan de AEX, maar het loopt wel erg cyclisch met de index mee. Een belangrijke bodem lijkt zich rond de €13 te bevinden. Testpunten van deze bodem liggen op het zelfde tijdstip als toen de AEX de 300 punten geraakt heeft en ook het aandeel Arcadis heeft deze bodem na het herstel niet meer doorbroken. Bijkomende hindernis bij de beslissing tot aankoop van het aandeel is dat de richting die de AEX de komende periode zal vertonen lastig te voorspellen lijkt.

Toekomstperspectief Het aandeel heeft vanaf 2005 al een goede koersstijging meegemaakt, wat de kans aannemelijk maakt dat de komende stijging op korte termijn iets vlakker zal verlopen. Ik zou dan ook eerder mijn geld voor lange termijn in Arcadis investeren. De toekomst voor het bedrijf lijkt positief. De orderportefeuille is goed gevuld, daarnaast trekken de markten waarin Arcadis opereert weer langzaam aan. Het bedrijf heeft in de rest van de wereld voldoende groeipotentieel. Er zijn weinig aanwijzingen dat de koers zijn top bereikt heeft, het is naar mijn mening een prima koopwaardig aandeel. Heikel is echter de financiële consensus op mondiaal niveau, of de trend van herstel nu wel of niet doorgezet wordt. Zoals gezegd kiest de beurs op dit moment niet duidelijk een richting. Het kan verstandig zijn de zomer af te wachten. Echter wordt hiermee het risico genomen eventuele koerswinst mis te lopen. Verstandiger is om een aankoop niet uit te stellen, daarnaast zou ik ervoor kiezen risico op koersdaling af te dekken. Kevin

25

DUITENBERG


DP5 Excursie AFM & DNB □ Jurjen Oud

Dinsdag 18 mei stond er een excursie naar Amsterdam op het programma. We zouden hier het kantoor van de Autoriteit Financiële Markten en het bezoekerscentrum van De Nederlandsche Bank bezoeken. Om 9:57 vertrokken we met een gezelschap van zo‟n 10 man richting Amsterdam. Daar aangekomen zijn we in de tram gestapt die ons naar de Vijzelgracht bracht, waar het kantoor van de AFM zit. Door het half uur speling wat we hadden genomen als buffer voor eventuele vertraging, waren we ietwat aan de vroege kant. Gelukkig was het mooi weer en stond ergens een bankje, waar we de tijd lekker in het zonnetje konden doden. Om 1 uur kwamen we aan bij de AFM. Na het tonen van onze identiteitskaarten/rijbewijzen kregen we allemaal een bezoekerspasje en werden we naar een vergaderzaal gebracht. Onder het genot van een kopje koffie en thee kregen we eerst een korte lezing over de algemene taken van de AFM. De AFM geeft vergunningen uit en houdt gedragstoezicht op de financiële markten: sparen, beleggen, verzekeren en lenen. Om op deze markten te opereren heeft een bedrijf een vergunning nodig. Deze vergunning kan worden verkregen met goedkeuring bij de AFM. Op het moment dat een bedrijf zo‟n vergunning heeft gekregen en daadwerkelijk operatief is, begint de tweede taak van de AFM, namelijk het toezicht houden. Omdat er zo‟n 480 medewerkers zijn, en er ruim 12.000 bedrijven onder toezicht staan, reageert de AFM op signalen. Ze staan dus niet elke dag bij de bedrijven op de stoep. Als de AFM signalen vanuit de media, consumenten e.d. binnenkrijgt, gaat zij kijken of het betreffende bedrijf nog wel handelt via de vooraf gestelde reguleringen. Mocht dit niet het geval zijn, dan kan de AFM hierin verschillende maatregelen treffen, welke variëren van een informeel verzoek tot verbetering tot een last onder dwangsom tot aangifte bij het OM. Na het algemene verhaal werd er nog een korte lezing gegeven over verschillende beleggingsproducten en in hoeverre de financiële instelling hierbij rekening moest houden met de wensen en kennis van de klant, en verschillende manieren om zo goed mogelijk een portefeuille samen te stellen. Tot slot werden de hedgefunds, die volgens velen een grote bijdrage aan de crisis leverden, behandeld. Er werd uitgelegd dat er in de markt van hedgefunds weinig controle is. Verder kregen we een grafiek te zien, waarin te zien was hoe erg de hedgefunds onderuit gingen in de crisis. Ze gingen echter niet zo hard onderuit als de S&P500. De les die we meekregen? Hedgefunds zijn geen slecht product, maar gebruik ze als aanvulling van je portefeuille.

26

DUITENBERG


DP5 Rond 2 uur was het verhaal bij de AFM afgelopen. Aldus de mensen die de lezing gaven, moesten we direct de zaal uit omdat deze gereserveerd zou zijn, dus we werden nogal snel weggestuurd. Omdat we pas om 3 uur bij DNB werden verwacht en dit op loopafstand was zijn we op zoek gegaan naar een gezellig café. Na zo‟n 30 minuten zoeken, 2 mensen gevraagd te hebben en 3 navigatiesystemen ons alle kanten opstuurden, kwamen we uiteindelijk terecht in Café Krom op de Utrechtsestraat waar ze, het kan niet beter, Grolsch schonken. Na een korte bespreking over de AFM en een lekker koud pilsje zijn we rond 10 voor 3 richting DNB gelopen. Eenmaal binnen moesten we 10 minuutjes wachten. Na een lekker kopje koffie kregen we toen een korte film te zien over de werkzaamheden van de Nederlandsche Bank. De voornaamste taken van DNB zijn zorgen voor financiële stabiliteit, het voeren van monetair beleid, het veilig en betrouwbaar coördineren van het betalingverkeer, het prudentiële toezicht houden op financiële instellingen en het opslaan van de financiële reserves. Na het filmpje, wat al ietwat gedateerd was waardoor Nout Wellink sprak over: “alles zijn gang laten gaan” en “vooral op de achtergrond aanwezig zijn”, zijn we verder gelopen door het bezoekerscentrum. Hier waren nog wat korte filmpjes, presentaties en plaatjes te bekijken over de taken van DNB. Toen was het tijd voor de quiz. In 10 teams zouden we strijden voor de felbegeerde prijs: een spaarvarken. Na dapper strijden, hard op de juiste (en af en toe de verkeerde) knoppen te drukken, kwam Casper uiteindelijk als winnaar uit de bus. Vervolgens kregen we nog kort informatie over het goud van Nederland en nog wat tips om geld op echtheid te controleren, wat een aanrader is, aangezien er een straf van maximaal 4 jaar gevangenis en €11.250 boete staat op het bezit/gebruik van vals geld. Hierna kregen we nog een korte lezing over het toezicht van DNB. Om kwart voor 6, drie kwartier later dan gepland, was er nog gelegenheid om bij DNB een biertje te drinken, die door iedereen met open armen werd aangenomen. Na een ongeveer een uurtje zijn we bij DNB vertrokken en op zoek gegaan naar een lekker restaurantje. We kwamen een Mexicaans restaurant tegen en hebben toen besloten daar wat te gaan eten, wat iedereen zeer goed beviel. Na betaald te hebben zijn we naar het Rembrandtplein gelopen waar we de Three Sisters Pub nog met een bezoekje hebben vereerd. Toen de klok op een gegeven moment 10 uur sloeg, vond iedereen het wel tijd om naar huis te gaan. We zijn naar de metro gelopen, hebben de metro naar Centraal gepakt en zijn vervolgens (alvorens nog wat BVO‟tjes gehaald te hebben) weer teruggekeerd naar Enschede. Ik denk dat ik voor iedereen mag spreken als ik zeg dat het een erg geslaagde dag is geweest! Jurjen

27

DUITENBERG


DP5 Nieuw bestuur □ Jesse Leeuwendal

Zoals eerder vermeld door Menno Bouma is het bestuur op 29 maart jongstleden van samenstelling veranderd: Menno Bouma heeft na jaren van trouwe dienst zijn bestuursfunctie van voorzitterschap overgedragen aan Kevin Wierda en Stijn Roersch heeft het bestuur vervolgens gecomplementeerd door de rol van secretaris op zich te nemen. Ik zal zelf als voormalig secretaris de functie van vicevoorzitter gaan bekleden. Nieuw bestuurslid Stijn stelt zich hierna kort aan jullie voor. Het bestuur van B.S.C. Duitenberg ziet er nu als volgt uit:

v.l.n.r.: Jesse Leeuwendal, Kevin Wierda, Pieter Klok, Stijn Roersch

28

DUITENBERG


DP5 Stijn Roersch, secretaris Beste Duitenbergers, Mijn naam is Stijn Roersch, 21 jaar en ik studeer sinds de zomer van 2007 Technische bedrijfskunde aan de Universiteit Twente. In Enschede ben ik woonachtig in T.H.S.H De Brakke Boomtor gelegen bij de Pathmos singel. Tijdens de ALV van 29 maart ben ik toegetreden tot het bestuur in de functie van secretaris. Samen met Kevin, Pieter en Jesse zal ik de komende maanden ervoor zorgen dat Duitenberg in goede handen is. Ik ken Duitenberg sinds november ‟09 toen ik als deelnemer aan de basiscursus in contact ben gekomen met mijn huidige bestuursgenoten. Sindsdien ben ik bij enkele analyse avonden aanwezig geweest en heb ik in februari meegedaan met een All Options Pokertoernooi. Hierna ben ik lid geworden van Duitenberg en al snel ben ik benaderd om toe te treden tot het bestuur. Dit aanbod heb ik in overweging genomen en ben ik uiteindelijk op in gegaan. Het leek me een leuke en leerzame uitdaging! Mijn interesse in beleggen is er al een tijd. Vanaf mijn 14 e volg ik het wereldje een beetje en sindsdien ben ik me steeds meer gaan verdiepen in de materie. Uiteindelijk zie ik mezelf wel een baan uitoefenen die enigszins gerelateerd is met de beurs of de financiële sector. Ook al is het sentiment de laatste maanden een stuk negatiever geworden omtrent de financiële wereld, zie ik mezelf hier nog steeds in werkzaam. Ik hoop dat Duitenberg mij een hoop extra kennis en ervaring oplevert en ik wil ervoor zorgen dat Duitenberg groeit qua aantal leden en dat de verjonging kan worden doorgezet van het ledenbestand. Een stap in de richting zal de komende introductie zijn. Hier zullen Jesse en ik als hoofddoegroepouder Duitenberg op de kaart zetten bij de eerstejaars! Groeten, Stijn

29

DUITENBERG


DP5 Lezing Marcel Tak □ Jos Kosters

GESTRUCTUREERD ZOEKEN NAAR RENDEMENT Verslag lezing Marcel Tak: Structured Products

Woensdag 10 maart had Duitenberg weer het genoegen om een columnist van IEX te mogen presenteren. Deze avond stroomde vergaderzaal 4 van de Bastille vol voor een lezing over Structured Products door Marcel Tak. Dhr. Tak werkte in het verleden voor het ministerie van Financiën en is inmiddels zelfstandig beleggingsadviseur en dé structured productsspecialist van beleggerscommunity IEX.nl. Structured products zijn samengestelde beleggingsproducten. Eén van de meest bekende voorbeelden is de Turbo van ABN (inmiddels RBS). Een structured product voldoet aan de volgende voorwaarden: - Het is een financieel instrument met beperkte looptijd - Indirecte participatie in onderliggende waarde (bv. index, aandeel) - Risico onderliggende waarde wordt gewijzigd (hoger of lager) - Rendementsperspectief verandert (hoger of lager) Normaal houdt hij dit soort presentaties voor de producenten van deze producten (o.a. banken). Toch was het ook voor ons zeer goed te begrijpen. Op één zo‟n avond leer je meer dan na het bestuderen van vele producten. Vooral de uitleg over hoe banken deze constructies maken leert je deze producten te begrijpen. De bank is de producent en vaak wordt gedacht dat zij als tegenpartij ook hoge risico‟s lopen, maar nu weten we hoe ze dit afdekken en hoe ze daardoor ook altijd rendement kunnen maken. Het dividend wordt meestal niet meegenomen in de aanbieding van het product en hiermee wordt het product dan ook gefinancierd. Zeker bij hoge dividenduitkeringen is dit een nadeel ten opzichte van een directe belegging in aandelen, eventueel met een put optie ter dekking. Ook de mogelijkheid van de uitgever om het product eerder af te lossen speelt negatief mee als de koper een juiste visie had. Daarnaast kan de winst gelimiteerd worden of de participatiegraad kan verlaagd worden. “Verhouding risico en rendement”

Waar risico is verwaarloosd…. … wordt rendement een toevalstreffer

30

DUITENBERG


DP5

Gedurende de avond werden vele verschillende soorten producten behandeld met voorbeelden behandeld. Voorbeelden hiervan zijn turbo‟s, sprinters, speeders, perpetuals, garantie notes, asset backed securities en nog veel meer producten waarvoor de fantasieën van de bankiers volledig zijn uitgeput. Garantie notes zijn er voor beleggers die de hoofdsom gegarandeerd willen zien. Hier zorgt dit product voor, maar het rendement blijft onzeker. Het trio turbo, sprinter en speeder zorgt voor een grotere hefboom, doordat de bank een gedeelte van de belegging mee financiert. Komt de onderliggende waarde op het financieringsniveau dan is dat het einde van de belegging. Bovenstaande producten werden besproken en er was ruim de gelegenheid om hier dieper op in te gaan. Het was een zeer interessante avond, zelfs zo interessant dat ik één product in het volgende artikel bespreek! Vriendelijke groet, Jos Kosters Voorzitter RVA

31

DUITENBERG


DP5 Analyse ABN Amro Klik & Klaar Telecom 2 □ Jos Kosters

MOOIE INSTAPKANS IN GEFAALD PRODUCT Bespreking ABN Amro Klik & Klaar Telecom 2

Mijn interesse werd tijdens het einde van de lezing van dhr. Tak meteen gewekt door het product Klik & Klaar Telecom 2 van ABN Amro. Met dit product kunnen beleggers inspelen op de stabiele koersen van drie grote Telecombedrijven uit Nederland, Frankrijk en Spanje. De uitkering is afhankelijk van de eindwaarde van het slechts presterende aandeel ten opzichte van de beginwaarde van dit aandeel. Onderstaand geeft de kansen op rendement weer. Looptijd tot 14 december 2011 Alle aandelen > 90 % startwaarde Alle aandelen > 70 % startwaarde Geen van beide = laagste aandeel

Uitkering 196% 100% 70%

Als men een positieve visie had op deze sector en dan vooral dat alle drie deze aandelen ongeveer gelijk blijven vanaf de uitgifte in 2007 tot het eind in 2011 dan kon dit een handig product zijn. Alleen zou een directe belegging op dat moment misschien nog handiger zijn. Mogelijk zou dit zelfs meer rendement opleveren met minder risico, aangezien het sterk dalen van één aandeel de einduitkering volledig bepaalt. Situatie tijdens lezing KPN France Telecom Telefónica

Start 12,49 24,94 22,86

10-3-2010 11,54 16,55 16,89

Destijds 92% 66% 74%

Belangrijk is te beseffen dat de drie aandelen grote cash flows hebben en ze deze ook aanwenden om dividend uit te keren. Deze uitkering zorgt ervoor dat het aandeel een gedeelte van de waarde verliest en de eindkoers houdt hier geen rekening mee. Huidige situatie KPN France Telecom Telefónica

Start 12,49 24,94 22,86

14-6-2010 10,53 17,38 16,02

Huidig 84% 70% 70%

32

DUITENBERG


DP5 Uiteraard is het ook belangrijk om de onderliggende bedrijven te bestuderen en haar markten. Spanje is op dit moment met alle risico‟s naar mijn mening niet de beste belegging. Het product kan eerder beëindigd worden, maar gezien de huidige koersen is dit niet waarschijnlijk. Zou het toch voorkomen dat het vroegtijdig wordt beëindigd, dan zou dat vanaf de huidige koers een mooi rendement betekenen. Als ik het goed heb tegen 100% en een klein rendement. Vanaf de huidige koers van 55% zou dat dus minimaal 82% winst betekenen! Rendement vanaf huidige koers > 90 % > 70 % geen

55% 196% 100% 70%

Winst 256% 82% 27%

Ook is het natuurlijk zeer frustrerend als het slechtste aandeel 89,9% van de originele waard heeft op de einddatum en je hierdoor de originele inleg terugkrijgt in plaats van de hoogste uitkering van 196%. In dit geval zou ik zeker vlak voor de eindtermijn het zekere voor het onzekere nemen en dit product tussen de 100% en 196% verkopen. Al met al denk ik dat dit een product een gokje waard is. Stijgen alle drie de aandelen op korte termijn en daarmee waarschijnlijk ook het product dan zou ik wel op tijd mijn winst pakken, zeker als het er om spant zou ik dit product niet tot het einde vast willen houden. Oproep: Als iemand een goede inzicht heeft in de Telecom-branche en vooral deze drie aandelen, klim in de pen voor de volgende Duitenplein 5. Het lijkt mij goed om dit product tot het einde te blijven volgen en door verschillende Duitenbergers te belichten! Alvast bedankt voor het volgende artikel hierover! Rendementsvolle groet, Jos Kosters Voorzitter RVA Bron: http://www.abnamromarkets.be/NL/Showpage.aspx?pageID=285&isin=NL0006126450

33

DUITENBERG


DP5 Lezing Bas Heijink □ Jesse Leeuwendal

Na een geslaagde lezing van Marcel Tak was het op 1 april jl. de beurt aan Bas Heijink om onze kennis omtrent beleggen te verbreden. Dhr. Heijink schrijft af en toe columns voor IEX en is Senior Techinal Analyst bij de ING, vandaar dat deze avond dan ook geheel in het teken stond van technische analyse. Een vakgebied waar de meeste Duitenbergers zich volgens mij niet zeer intensief mee bezig houden, en juist daarom misschien wel des te interessanter. De vraag was dan ook of dhr. Heijink in staat zou zijn, zijn optimisme over technische analyse op het publiek over te brengen. Naar mijn mening is dit zeker gelukt. Voor de verandering werd de lezing in het Media Art Café in Enschede gehouden. Dit omdat het wellicht de drempel tot het bijwonen van de avond zou verlagen maar ook vanwege de betere mogelijkheden tot het nuttigen van een drankje na afloop. Uiteindelijk kon er geconcludeerd worden dat er met een opkomst van circa 30 personen, waaronder veel nieuwe gezichten zaten, de keuze voor MAC Berlijn de juiste is geweest. Na een kort inleidend verhaal over zichzelf en zijn loopbaan, begon dhr. Heijink met de basisprincipes van technische analyse. De belangrijkste patronen kwamen aan bod, zoals trendkanalen, omkeerpatronen en voortzettingpatronen. Tevens werden de meest gebruikte indicatoren bij technische analyse (Volume, RSI en movering averages) toegelicht. Zodra iedereen in het publiek deze basiskennis onder de knie had, werden de historische aandelenkoersen van verschillende aandelen bekeken en werd er geoefend met het herkennen van de diverse kopen schouderformaties, (drie)dubbele toppen en bodems. Telkens bleek het voorspelde effect van het herkende patroon weer uit te komen: Een kopen schouder patroon leidde onherroepelijk het einde van een trend in en zorgde dus voor een ommekeer in de koers; Vlaggen en wimpels bleken telkens weer een voortzetting van de huidige trend van desbetreffende aandelen aan te tonen. Ik zat met enige scepsis het betoog aan te horen, constaterende dat in dezelfde koersen eveneens regelmatig een begin van een patroon te zien was, welke uiteindelijk echter tot niets leidde. Enige waarde die de

34

DUITENBERG


DP5 patronen dan zouden kunnen hebben, kan dus pas bepaald worden als ze al voltrokken zijn. Dit terwijl ik altijd dacht dat het dan juist al te laat was, aangezien ik veronderstelde dat technische analyse de (of een) manier was om het perfecte instapmoment te bepalen. In die gedachtegang zat klaarblijkelijk een fatale denkfout. Volgens dhr. Heijink is technische analyse namelijk niet te gebruiken om op het perfecte moment in te stappen, maar juist wel om op een moment in te stappen dat daar dicht bij in de buurt zit. Een patroon moet zich namelijk eerst helemaal voltrekken, voordat er enige betekenis aan ontrokken kan worden en voordat er met enige zekerheid kan worden gesteld wat er met de koers gaat gebeuren. Zodra er een bepaald patroon te herkennen valt, kun je je conclusies trekken. Veelal is het perfecte instapmoment dan al geweest. Het is in mijn ogen dus een kwestie van het snel herkennen van bepaalde patronen, waarbij tevens indicatoren, steunlijnen en weerstanden (al dan niet gebaseerd op de Fibonacci reeks) in de gaten moeten worden gehouden. Op deze manier kan technische analyse een meerwaarde zijn naast fundamentele analyse. Desalniettemin blijf ik een beetje het gevoel houden dat technische analyse een selffulfilling prophecy is: Geeft de analyse aan dat een koers gaat stijgen, dan zien anderen dat ook en dan wordt dat aandeel vaker gekocht resulterend in een stijging van de koers. Gelukkig is technische analyse niet voor iedereen weggelegd en zal sentiment ook altijd een deel van de koers bepalen, dus die gedachte houdt ook al niet heel lang stand. Om vervolgens zijn expertise op het gebied van technische analyse tentoon te spreiden, maar ook om het aanwezige publiek tegemoet te komen, stelde dhr. Heijink voor om enkele door het publiek voorgestelde aandelen te analyseren. Aangezien hij nietliquide aandelen oninteressant vindt en daar geen aandelenkoersen van bij de hand had, moesten enkele voorstellen helaas geweigerd worden. Desalniettemin zijn er tijdens deze zogenaamde „analyse-ondemand‟ enkele interessante aandelen naar voren gekomen en heeft dhr. Heijink enkele voorstellen een goede toekomst voorspelt. Hopelijk hebben enkele aanwezigen geprofiteerd van de voorspellingen die dhr. Heijink deed. Helaas heb ik niet bijgehouden hoe zijn adviezen hebben uitgepakt.

35

DUITENBERG


DP5 Al met al was het een zeer geslaagde avond waarin het vakgebied van technische analyse op een zeer heldere wijze is toegelicht door een enthousiast vertellende en bevlogen expert. Dhr. Heijink was zelf ook zeer tevreden over het verloop van de avond en heeft na afloop aangeboden om zijn technische analyses regelmatig per mail naar ons op te sturen. Deze analyses zijn natuurlijk te gebruiken voor eigen gewin, maar het is ook interessant om te zien of de voorspellingen van dhr. Heijink überhaupt uitkomen of niet. Mocht je geïnteresseerd zijn in deze technische analyses, stuur dan een mailtje naar [email protected]. Groeten, Jesse Vicevoorzitter B.S.C. Duitenberg [email protected] Bron grafiek: http://www.ta.nl/helpdesk/begrippen.cgi?action=uitleg&frmid=11

36

DUITENBERG


DP5 Mijn Aandelenportefeuille □ Pieter Klok

Een nieuwe rubriek in de DP5 is de analyse van een privéportefeuille van één van de leden. Ik heb het bijzondere genoegen om jullie een kijkje te geven in mijn huidige situatie. Deze is, vind ik zelf, minder spannend dan een maand geleden. Toen had ik nog 180 stuks Aalberts Industries met een aankoopwaarde van €5,87. Deze waarde had ik bereikt door één keer 80 stuks te kopen tegen €6,30 en later nog eens 100 stuks tegen €5,52. Met een verkoop op €12,01 resulteerde dit in een rendement waarmee ik wel tevreden was. Nu heb ik een portefeuille met 2 aandelen van voor de crisis. Misschien ook maar eens dumpen en een nieuwe start maken. De drie bedrijven die ik nog in portefeuille heb zijn Alcoa, Sligro en Wavin. Alcoa en Wavin heb ik aangekocht voordat de crisis van start ging, deze zijn dus van voor de zomer 2008. Sligro heb ik gekocht in maart 2009, toen de beurs lager dan ooit stond en je eigenlijk zonder na te denken een willekeurig aandeel uit de AEX had kunnen kopen. Hieronder een korte omschrijving wat de deze drie bedrijven precies doen. Alcoa Inc. Alcoa (ALuminum Company Of America) is de derde grootste producent ter wereld van aluminium. Het operationele hoofdkantoor bevindt zich in Pittsburgh, Pennsylvania. In 1886, ontdekte Charles Martin Hall, een afgestudeerde van Ohio 's Oberlin College, het proces van het smelten van aluminium. Deze ontdekking, genaamd het Hall-Heroultproces, is nu nog steeds het enige gebruikte proces om aluminium te smelten. Alcoa's andere bedrijven zijn Alcoa's bevestigingssystemen, bouwproducten (Kawneer), Howmet Castings en elektrische distributiesystemen voor auto's. De producten van Alcoa worden afgenomen door de verpakkings-, automobiel- en vliegtuigindustrie, evenals door de bouwindustrie. Sligro Food Group NV Sligro Food Group is een groothandel in voeding, opgericht in 1935 door Abel Slippens, de grootvader van de huidige directievoorzitter, als groothandel in margarine, vetten en oliën. Sligro is de afkorting van Slippens Groothandel. Het hoofdkantoor staat in Veghel. Tot de Sligro Food Group behoren een groot aantal levensmiddelenbedrijven, van bakkerijen en groenteleveranciers tot visleveranciers. Wavin NV Wavin is Europa's marktleider op het gebied van kunststof leidingsystemen. De naam Wavin komt van WAter en VINyl. Wavin werd in 1955 opgericht vanuit de Waterleidingsmaatschappij Overijssel (WMO). De experimenten die ooit begonnen in een eenvoudige werkplaats bij de Waterleiding Maatschappij Overijssel in Zwolle, zijn uitgegroeid tot een multinational. Het bedrijf biedt oplossingen voor water, binnen- en

37

DUITENBERG


DP5 buitenriolering, gas, elektro- en industriële toepassingen. Wavin is met eigen productie- en verkoopfaciliteiten actief in veel Europese landen. Buiten Europa heeft het bedrijf een netwerk van agenten, licentiehouders en distributeurs. Op het moment van schrijven staat alleen Sligro in de plus, de overige twee aandelen staan nog in de min. Het zal ook nog wel een hele tijd duren voordat ze ooit weer positief zullen staan, misschien gebeurd het wel niet. Soms is het dan beter om afscheid te nemen en het geld dat je overhoud te herbeleggen in een nieuw aandeel met potentie. Welk aandeel dat dan moet zijn vergt logischerwijs enige analyse. Aangezien ik er op dit moment niet aan toe kom maak ik niet meer de fout om zomaar een aandeel te kopen zonder enige kennis van zaken. Dit heb ik destijds gedaan bij Wavin omdat ik wat wou kopen. Dat pakte dus niet zo goed uit en het is dan ook de eerste en meteen laatste keer geweest dat ik dat gedaan heb. Laten we eens het koersverloop bekijken van de drie aandelen. Veel bedrijven die zijn gedaald, zijn in 2009 weer uit het dal geklommen en vertonen een stijgende lijn. Vooral Alcoa laat op dit moment een meer zijwaartse lijn zien. Ook is het bijzonder dat het bedrijf voorheen tussen de $25,- en $45,- stond en nu geen tekens meer vertoont weer terug te gaan naar zijn oude waardering.

Het koersbeeld van Sligro laat wel een positief beeld zien. Gekocht zo rond de €17,- zien we technisch dat er een mooie positieve trend in het aandeel zit met steeds hogere toppen en bodems. Sligro is een redelijk stabiel aandeel dat een mooie rustige groei laat zien, en staat momenteel op €23,66. Er zit nog wel meer in voor de toekomst zodat ik deze nog een tijdje aanhoud. Wanneer het aandeel de €30,- haalt is de rek er grotendeels wel uit denk ik.

38

DUITENBERG


DP5

En dan Wavin. Het blijft een bijzonder aandeel. Na 2009 kwam er groei en was ik licht positief op herstel. Na de claimemissie steeg het aandeel gestaag, maar toen kwam de reverse stock split. Hier was ik niet blij mee, want daardoor is er weer veel extra ruimte om te dalen. Op dit moment blijft het aandeel zo rond de €10,- hangen. Zoals ik al eerder aangaf is dit in mijn ogen een aandeel dat het veld zal moeten ruimen. Ik vind het de zwakste van de drie, alhoewel Alcoa ook geen topper (meer) is. Hieronder de 2 jarige koers van Wavin.

Op dit moment heb ik ook nog een bedrag op de Binckrekening staan dat onbelegd is. Met de verkoop van Wavin zou ik 2 nieuwe aandelen kunnen kopen. Blijft natuurlijk de vraag: wat te doen met je poen. Aangezien ik de afgelopen periode weinig tijd heb gehad vind ik het riskant om snel even naar wat grafiekjes te kijken en daar je aankoop op te baseren. Een ander stemmetje in mijn hoofd heeft ook al een paar keer een oude beurswijsheid laten horen: “sell in May, but remember, come back in September”. Ik heb deze wijsheid voor het eerst dit jaar toegepast bij Aalberts en tot nu toe ben ik tevreden met deze beslissing. Ik denk dan ook dat ik in de vakantie een positie aan de zijlijn aanhoud zoals dat in jargon heet. In het nieuwe collegejaar ga ik dan fris van start en mijn portefeuille hopelijk ook. Met vriendelijke groet, Pieter Klok.

39

DUITENBERG


DP5 Mijn beleggingsstrategie □ Niek ten Hove

Het is alweer een tijd geleden dat ik echt actief belegd heb. In het verleden was ik nogal van de verhalen en het handelen in Turbo's en vergelijkbare derivaten. Ik kan uit eigen ervaring dan ook vertellen dat ik in die tijd met handelen, in Turbo's en dergelijke, alleen mijn broker rijker heb gemaakt. Daarnaast was ik veel te veel bezig met het analyseren van de trends op zeer korte termijn. Dit zorgde er natuurlijk voor dat ik als student weinig tijd overhield om voor mijn kernactiviteit, mijn studie, tijd vrij te maken. Na ongeveer een half jaar en een klein percentage lesgeld te hebben afgetikt aan mijn con-collega's op de beurs ben ik dan ook gestopt met het handelen in producten met een hefboom. Maar genoeg over het verleden, het gaat er nu natuurlijk om dat we in de toekomst met mooie rendementen op de proppen komen. Vandaar dat ik mij steeds meer ben gaan afvragen hoe ik toch een goed rendement kan houden maar anderzijds weinig risico loop. Als je niet veel tijd kwijt wilt zijn aan het analyseren van aandelen en bijhouden van het nieuws dan kom je heel goed weg met trackers op indices. Dit zijn derivaten die bijna één op één de koers van de beurs volgen. Stel de AEX staat op 310 punten, dan kan de waarde van de tracker (op de AEX) op 31,0 staan. Gaat morgen de AEX met 2,1% punt omhoog, om het positief te houden, dan gaat vrijwel altijd de tracker (op de AEX) ook met 2,1% omhoog. (Bij trackers kan het nog wel zo zijn dat er enige last is van marktwerking die zorgt dat de koersen met kleine marges afwijken van de theoretische waarde). Aangezien ik momenteel de tijd niet heb om veel nieuws bij te houden en beurzen te analyseren heb ik dan ook een klein deel van mijn spaargeld ingezet op trackers. Te denken aan trackers op de AEX & trackers op de brent crude oil futures. Ik denk dat de olieprijs over enige tijd, neem zo'n 2-3 jaar, enorm zal stijgen. Daarnaast denk ik dat de AEX over een tijd ook wel weer renderend kan zijn. Het lijkt mij in ieder geval stukken beter dan de 2,4% rente die momenteel uitgekeerd wordt over mijn spaargeld. Tip van Niek: Beleg in trackers om meer rendement te behalen dan op je spaarrekening. (Verwachte termijn: 2-3 jaar) Groeten, Niek

40

Duitenplein 5. Duitenplein 5 is het clubblad van B.S.C. Duitenberg

Recommend Documents