11-06-2013
differentiëren in de les. Eerste orde organisatievraagstuk Didactiek, lesorganisatie, inclusief pedagogisch vakmanschap Actis 11 juni 2013 Otto de Loor,
[email protected]
Pedagogisch vakmanschap Beelden verkennen t.b.v. de kijkwijzer
1
11-06-2013
vraag • Neem een collega (of jezelf) voor ogen waarvan jij zegt: ‘hij/zij is een goeie leraar’ • Denk even na • noem een paar kenmerken van zijn/haar leraarschap
Basisbehoeften leerling • Relatie -
met docent met medeleerlingen met leerstof
• Competentie -
versterken van geloof en plezier in eigen kunnen versterken van zelfvertrouwen “ik ben goed in …” aanspreken op niveau
• Autonomie -
invloed op het leerproces keuzemogelijkheden eigenheid inzetten
2
11-06-2013
Omgaan met verschillen: Differentiëren en creëren van een leergemeenschap • Niet alleen differentiëren (didactiek) • Ook pedagogische inzet van de leraar als persoon en zijn vermogen tot verbinding leergemeenschap: iedereen is welkom en zichtbaar, helpt elkaar, ondersteunt en is bereid samen te werken. In deze visie wordt de gehele groep leerlingen en docenten als onderling verbonden beschouwd. Ze zijn er voor elkaar. Ze leren met, van en over elkaar.
Differentiëren Beelden verkennen t.b.v. de kijkwijzer
3
11-06-2013
‘De mate waarin de docent in staat is om via didactiek (werkvormen) en organisatie (klassemanagement) leerlingen zelfstandig te laten werken, bepaalt in hoeverre er ruimte kan worden gemaakt om met individuele leerlingen of groepjes te werken en af te stemmen op verschillen.’
Wat zijn de verschillen als het om leren gaat? • Kijk naar jouw leerlingen
4
11-06-2013
verschillen
• leeftijd, etnische-, sociaal economische herkomst, levensovertuiging • intelligentie, persoonlijkheid, leerstijl • prestatie, motivatie • Doorstromers, wikkers en wegers, afbuigers • Kenmerken van het onderwijs: inhoud programma,niveau, leertijd, pedagogisch-didactische benadering
Vormen van interne differentiatie -
Verschillen in instructie Verschillen in begeleiding Ongelijk tempo Ongelijke leerstof/inhoud/opdrachten Basis-, Herhaling-Verrijkingsstof (BHV) Verschillen in niveau (OBIT) Intelligenties Werkhouding: dichtbij- in de buurt- op afstand Jongens/meisjes Leerstijlen (Kolb, Vermunt, Witteman…)
5
11-06-2013
keuzes
vormen
tempo niveau
convergent
leerstijl interesse
divergent
leerstoornis
Vráág niet om gewenst gedrag, maar organiseer gewenst gedrag
6
11-06-2013
Maak ruimte voor verschillen
docent actief
1
2
leerling actief
3
7
11-06-2013
docent actief docent is verantwoordelijk vertellen, uitleggen verduidelijken demonstreren, illustreren schematiseren opdrachten geven onderwijsleergesprek 1
2
leerling actief
3
docent actief docent is verantwoordelijk vertellen, uitleggen verduidelijken demonstreren, illustreren schematiseren opdrachten geven onderwijsleergesprek 1
2
leerling actief 3 leerling is verantwoordelijk zelfstandig werken werken met werkschema’s/planners samenwerken docent begeleidt ‘op afstand’,
8
11-06-2013
docent actief docent is verantwoordelijk vertellen, uitleggen verduidelijken demonstreren, illustreren schematiseren opdrachten geven onderwijsleergesprek 1
gedeelde verantwoordelijkheid leren zichtbaar maken ‘checken’ van leren denkvragen stellen onderwijsleergesprek samenwerkingsvormen rolwisselend onderwijzen 2 leerling actief 3 leerling is verantwoordelijk zelfstandig werken werken met werkschema’s/planners samenwerken docent begeleidt ‘op afstand’,
Bottom-up • Hapklare brokken • Stap voor stap • Een nieuw onderdeel wanneer het voorgaande wordt beheerst • Herhaling of compacten • Toetje: Einddoel
Top-down • Einddoel = start • Kader nodig om te kunnen concentreren • Leren vanuit het geheel • Leren zoals hoogbegaafden denken • Onderliggende alleen aanvullen als het nodig is
9
11-06-2013
De kijkwijzer 2 tools: - Differentiëren - Leergemeenschap maken (pedagogisch)
In groepen: Vul de kijkwijzer in voor de situatie op de eigen school; wat zie je bij jouw op school? - hoe wordt er gedifferentieerd? - welke vormen m.b.t. differentiëren worden ingezet? - wat wordt er gedaan om een leergemeenschap te maken (leren van, met en over elkaar)? - (wat zijn de gevolgen voor de twee andere organisatievraagstukken?)
10
