De Roulot Ten Trappenstraat 22 1560 Hoeilaart
Jaarverslag schooljaar 2010 -2011
Met de steun van de provincie Vlaams Brabant, vzw Sporen, Arktos en de vele ervaringsplekken in regio Hoeilaart/leuven
0
Voorwoord
In de tekst die nu voor je ligt zullen we je meenemen op de boeiende tocht die ons eerste werkjaar was. In een eerste deel loodsen we je van onze droom naar de uitwerking, de projectaanvraag en de aankoop van de woonwagen, het netwerk uitbouwen en de eerste stapjes met de jongeren tot het voluit vruchten plukken van een volwaardige werking. In een tweede deel vertellen we je over onze visie: wat beogen we , hoe denken we dat onze methodiek daaraan beantwoordt, hoe gaan we concreet te werk en welke partners helpen ons daarbij? In het derde deel staven we dit alles met concreet cijfermateriaal. Belangrijk vinden we dat de cijfers o.a. een overzicht bieden op de werkzaamheid van het project: heeft het inschakelen van de Roulot wezenlijk een verschil gemaakt in het schools traject dat de jongere gaat? En hoe zit het met de financiële draagkracht van het project? In het laatste deel willen we vooruitblikken en al hetgeen we geleerd hebben verankeren in een aantal aanpassingen. De renovatie van de woonwagen heeft z’n start gekend: dit jaar regende het af en toe nog binnen in de roulot. Het was behelpen met wat emmers en vodden. Nu we droog zitten, kunnen we verder bouwen aan ons project op wieltjes…
Veel leesplezier!
Jan Marijke Heleen
1
1. TUSSEN DROOM EN DAAD ‘Hét niet weten’ Vanuit onze werking ‘Het Reisburo’ stelden we vast dat we steeds een groep jongeren tegenkomen die weinig zicht hebben op hun capaciteiten en die nog niet goed weten wat ze willen. Wat ze wél weten is dat schoolgaan tijdelijk geen optie is: ze spijbelen veelvuldig, zijn langdurig geschorst of zitten hun tijd passief uit op de schoolbanken. Voor deze jongeren zou een ‘proef-periode’ zinvol zijn: een periode waarin ze kunnen proeven van allerlei ervaringen en ontmoetingen die hen meer zicht kunnen verschaffen op waar ze goed in zijn, wat hen ligt, wat hen minder ligt,… Vanuit hun opgedane (zelf)kennis lukken jongeren er dan beter in (studie)keuzes te maken die bij hen en hun motivatie passen. Een vaststelling was dat er in regio Leuven reeds een ruim aanbod is aan projecten alternatief aan het schoolse aanbod. De regio Halle-Vilvoorde en met name de druivenstreek, valt daar wat buiten. Idee was om een project op touw te zetten dat tegemoet komt aan die groep jongeren die wat extra tijd en begeleiding nodig hebben in hun zoektocht naar wat hen boeit, wat ze goed kunnen, wat ze nodig hebben,… om dan een keuze te kunnen maken op schools vlak, die beter bij hen past. Onze aanvraag van het project richtte zich in eerste instantie dan ook op jongeren die woonachtig zijn of schoollopen in de regio druivenstreek, maar met mogelijkheid om breder te gaan indien het praktisch haalbaar bleek. De goedkeuring door de provincie Vlaams- Brabant volgde en op 7 juni 2010 gingen we van start. We hebben er voor gekozen om onze werking vorm te geven door de projectsubsidies om te zetten in loonkost voor een halftijds medewerker. We merkten al gauw dat dit ruimschoots onvoldoende was om deze werking volwaardig uit te bouwen (zeker omdat we met de contacturen met de jongeren reeds aan een halftime komen).Gelukkig heeft Sporen dit jaar de keuze gemaakt om nog verder te investeren om deze werking mogelijk te maken.
2
De aankoop Om de jongeren die we begeleiden te kunnen onthalen (in de warmte, met drankje) en om een plek te hebben waar we even kunnen stilstaan na alle ervaringen, wilden we een inspirerende plek voorzien, ver weg van ‘een buro met twee stoelen’. Ons oog viel op een woonwagen (‘une roulotte’: huis op wielen dat je kan verplaatsen) een rollend gebeuren dat fantasie en dynamiek uitstraalt. Dankzij Kapaza en een stel scherpe ogen viel onze keuze op een Buggenhouts model, recent nog bewoond door een koppel met een kindje. Het was een huzarenstukje om de woonwagen verplaatst te krijgen naar Ten Trappen in Hoeilaart. Kijk maar mee op de volgende foto's.
3
4
De partners De Roulot is het (denk) werk van vele handen en hoofden. Enerzijds zijn er de CLB’s, de centra voor leerlingbegeleiding die op zoek zijn naar een tijdelijke uitweg voor die jongeren die in het reguliere onderwijs vast dreigen te lopen. Zonder het geloof en vertrouwen van deze mensen zou er geen roulotwerking zijn. Anderzijds is er Arktos, met een deelwerking in Halle- Vilvoorde. Zij zijn onze eerste steun geweest in het samen nadenken over de realisering van ons project. Hun expertise in het werken met jongeren met een beperkt schools perspectief en het aanbod om naar verbinding te zoeken, gaf ons een eerste duw in de goed richting. Concreet werd gedacht aan Arktos (met oa de lasateliers) als hulp bij de renovatie van de woonwagen enerzijds en onze woonwagen als slaapplaats voor de korte staptime-outs van Arktos anderzijds. Met vzw Tonuso en in het bijzonder hun werking KLIK zaten we samen om afspraken te maken rond de regio en ervaringen uit te wisselen. Ondertussen werd er ook een netwerk leerrecht Asse-Halle-Vilvoorde opgericht. Ook zij werden een partner waarmee een vlotte samenwerking kon uitgebouwd worden.
5
Verder is er een interne stuurgroep die zeswekelijks bijeenkomt. Deze stuurgroep reflecteert en geeft bijsturing. Er is er ook een gedeelde adviesgroep Reisburo/Rizsas met de andere samenwerkingspartners (De Wissel en Rizsas, Arktos, huize Levensruimte, netwerk Leerrecht leuven,…). Deze adviesgroep komt driemaandelijks samen en geeft adviezen. Al deze fora samen zorgen er voor dat we geïnspireerd blijven door samenwerkingspartners en evoluties in het werkveld. Tot slot hebben we veel werk gemaakt van een uitgebreid netwerk aan inspirerende plekken en mensen die gepassioneerd zijn door hun beroep of hobby. We gingen actief op zoek naar plaatsten waar we met de jongeren naar toe konden gaan om er te kunnen proeven en ervaren. Zo werd ons netwerk bevolkt door boswachters, kinderverzorgsters, paardenhouders, boeren, videojockeys, muzikanten, vrijwilligers in een sociaal restaurant, winkeliers, een striptekenaar, verzorgenden in een rusthuis, dansers, beeldend kunstenaars, een cameraman, fietsenmakers, een bokser,… Centraal in onze zoektocht stond: mensen die verbinding leggen
Het toonmoment We stelden de Roulot voor aan een breder publiek op 23 november 2010. We schreven de CLB’s aan en scholen in de omgeving (naast Overijse ook nog scholen in Tervuren, St. Genesius Rode, Alsemberg , St. Pieters Woluwe). Op onze voorstelling was het ook de bedoeling om een eerste feedbackmoment te hebben met alle betrokkenen.
6
Doelgroep
De Roulot
Jongeren uit Druivenstreek en Sporen die vastlopen op school omwille van schoolverzuim, schorsing, schoolmoe, uitsluiting, verkeerde studiekeuze,… Adolescenten (12 -18j.) Geen of beperkt schools perspectief en zoekend in schoolse mogelijkheden Jongeren zijn zelf bereid in te stappen in het project
* Project Alternatieve Dagactiviteit voor jongeren.
VZW Sporen Met steun van de provincie Vlaams - Brabant
Wat ?
Aanmelden Via huidig CLB of via CLB-medewerker van de laatst bezochte school
Wat ?
Een traject van maximum drie weken Kleine groep (maximum 4)
Doel
Locatie=woonwagen waar we jongeren onthalen Inspireren door samen activiteiten te doen in en rond de woonwagen Bezoeken en betrekken van mensen die gedreven zijn in hun beroep Succeservaringen laten opdoen We werken nauw samen met CLB, ouders, context
De jongeren helpen bij het ontdekken van hun eigen mogelijkheden en de keuzes die daarbij verbonden zijn (school, vrijwilligerswerk, alternatieve projecten, onderwijs aan huis, middenjury,…)
7
Samenwerking
Werkingsprincipes Op maat Laagdrempelig Uitnodigend Gevarieerd Snelle succeservaring Verbindend
Vrij clb en clb-GO Sint-Martinus Overijse en GITO Overijse Projecten alternatieve dagactiviteit (leerrecht,Koïnoor, Groene zorg, Klik, reisbureau,Rizsas,…) Arktos Ouders en context van de jongere Ervaringsplekken
Op afstand Realistische dromen Begeleiderhouding Appreciërend Kleinschalig Flexibel
Contactgegevens De Roulot GSM: 0496 26 67 53
[email protected] Medewerkers: Heleen Vertommen,Marijke Schout, Jan Benaerts
De eerste stapjes De eerste helft van het schooljaar kregen we ruim de tijd om ons project verder vorm te geven en het netwerk verder uit te bouwen want aanmeldingen liepen rustig binnen: van september tot en met december kregen we vijf aanvragen. Met deze jongeren konden we erg op maat gaan zoeken wat hun dromen waren, waar hun sterktes lagen, wat ze nodig hadden om terug aansluiting te vinden bij de school. De confrontatie met leeftijdsgenoten zat er echter niet in. Na december kwam de grote toestroom en kregen we er nog 24 aanmeldingen bij. Vanaf dan werkten we met groepjes jongeren (max 4 tegelijkertijd). Dit
8
hield in dat er naast de werkervaringen ook veel leerkansen lagen in het omgaan met leeftijdsgenoten en functioneren in een groep. We maakten er de gewoonte van om de activiteiten telkens met de jongeren te evalueren en kort op de bal te spelen door feedback steeds meteen te linken aan de schoolse situatie. We probeerden jongeren ook feedback te laten geven aan elkaar en conflicten of ongenoegen respectvol naar elkaar te laten uitspreken. Onze focus was en is steeds het schoolse perspectief: Wat kan je leren uit deze situatie? Wat nà de Roulot? Onze ervaring is dat jongeren hierover gemakkelijker in gesprek gaan tijdens een activiteit, een rit in de auto, …
2.ONZE VISIE Vanuit de overtuiging dat jongeren niet in vakjes te plaatsen zijn (gelukkig maar) en dat schoolse problemen vele gezichten en evenveel oorzaken hebben, kiezen we er voor om geen aanmeldingscriteria voorop te stellen. Onze voornaamste vraag is: Kunnen we voor deze jongere met ons project iets zinvol aanbieden dat leidt tot heraansluiting bij school? Sommige jongeren spijbelen veelvuldig en lopen daarom tegen een schorsing aan, anderen stellen gedrag op school dat niet meer getolereerd kan worden en worden definitief uitgesloten. En dan zijn er nog die jongeren die eigenlijk geen storend gedrag stellen op school, steeds aanwezig zijn, maar zonder enige zichtbare motivatie hun tijd uitzitten op de schoolbanken. We denken dat we er met de Roulot in lukken om voor deze jongeren even een pauze in te lassen. Tijdens deze pauze bieden we een hele waaier aan activiteiten aan, een actieve zoektocht naar krachten, passies, motivatie, hoop. Voor de ene mondde deze zoektocht uit in een andere schoolkeuze of een andere richting. Voor een ander leidde deze zoektocht naar extra ondersteuning op school om ondanks een moeilijke thuissituatie de focus op school te kunnen behouden. Soms was het voldoende om even terug een aantrekkelijke uitnodiging te voelen om in een vast dagritme te komen om zo de stap terug naar school te zetten. 9
Enkel in zuivere time-out-vragen (de jongere vindt dat hij in de juiste richting zit, maar stelt gedrag dat niet door de beugel kan, moet een soort straf uitzitten en mag dan terug naar school komen), stappen we niet mee. We denken dat we toch vooral sterk zijn in die zoektocht met jongeren, wiens schools perspectief op de helling staat. Als er geen zoeken is, zou de Roulot eerder verglijden in een toffe speeltuin waarna het minder aantrekkelijk wordt om naar school terug te keren,en dan schieten we ons doel voorbij. Concreet proberen we aan de doelstelling te beantwoorden door een aantal gerichte stappen te zetten. Als eerste stap houden we een eerste kennismakingsgesprek met de jongere, de ouders en de CLBmedewerker. In dit gesprek wordt vooral gekeken naar interesses en motivatie van alle partijen om voor dit project te kiezen. We blijven bewust uit het probleemdenken en zoeken naar kansen. Indien een start in de Roulot zinvol wordt geacht door alle drie partijen, kan de jongere opstarten. De termijn wordt keer per keer afgesproken, maar vaak bleek men toch te kiezen voor drie weken. We probeerden een brede waaier van activiteiten aan te bieden, steeds met ruimte voor eigen inbreng van de jongeren. Onze overtuiging is dat jongeren die ‘niet goed weten wat ze willen of kunnen’ best uitgenodigd kunnen worden om ook eens ‘over het muurtje te gaan kijken’. In de volgende paragraaf schetsen we daarom een aantal activiteiten die we gedaan hebben en welke leerkansen er genomen werden. In het samenwerken met ervaringsplekken merkten we dat complimenten of feedback die jongeren kregen van ‘mensen op de werkvloer’ veel waardevoller zijn dan feedback die wij als hulpverlener geven.
Rust en verzorgingstehuis( een klein rusthuis in Tombeek met oa een afdeling dementerende mensen) Aard activiteit: koken, hapjes opdienen, de krant lezen of wandelen met de ouderen. Leerkansen: Vele jongeren hebben weinig zicht op wat een verzorgend beroep inhoudt. Contact met de mensen en respect staat centraal. Vanuit de activiteit wordt voorzichtig in gesprek gaan met de bewoners en het personeel.
10
Ervaringen: De meeste jongeren zagen in eerste instantie deze activiteit niet zitten. Voor de meesten hield het een grote overwinning in (velen waren bang van de ouderen), maar de warmte van het personeel en de ouderen, trok de meesten over de streep. Jongeren dienden de hapjes op, sneden samen groenten of zochten uit hoe ze Tiramisu moesten maken, speelden bingo, lakten nagels van de mensen, kregen bloemen tijdens een wandeling en deden een race met rolstoelen, een dame van 102 vertelde over haar geheim tot geluk en gezondheid… Jongeren die feeling hebben voor een verzorgend beroep, kregen oprechte complimenten van de ouderen en het personeel over hun kwaliteiten.
Paardenatelier (Equicanis, een samenwerkingverband met de Wissel) Aard activiteit: Jongeren kunnen op hun eigen tempo aan de slag gaan met paarden (de verzorging, het contact met het paard, leren over de lichaamstaal van het paard, eventueel er op rijden) Leerkansen: Paarden zijn een spiegel voor menselijk gedrag. Angst of dominantie wordt door een paard meteen teruggespiegeld doordat het paard er op reageert. Paarden zoeken een veilige (bege)leider. Gedrag van de jongere en de reactie van het paard kan teruggekoppeld worden naar gedrag van de jongere in andere situaties (bijv. de klasgroep, houding naar leerkrachten,…) Ervaringen: Een jongen kwam tegen hoe hij steeds over zich heen laat lopen. Hij deed grondwerk met een groot paard en kon oefenen in zijn eigen lichaamstaal om het paard zijn grens meer te laten respecteren (en niet op z’n voeten te trappen). Een jongen met sterke nood aan kicks ging meteen aan het draven zonder dat hij ooit op een paard gezeten had. Hij kon aangeven dat hij best in zijn vrije tijd een actieve uitdaging zoekt, zodat hij het stilzitten op school en nood aan drugs wat meer kan compenseren. Een jongen had moeite met een ‘sloom’ paard en legde de link tussen zijn frustratie om het te doen doorstappen en de frustratie die leerkrachten moeten ervaren hem ‘in gang te zetten’ (hij werd naar eigen zeggen ook ’sloom’ genoemd)
Aan de slag in en rond de Roulot Aard activiteit: speeltuintje afbreken, plan maken voor de tuinaanleg, bomen en struiken aanplanten, kippenren maken, kunstwerken maken, samenwerkingsopdrachten, inrichting van de Roulot,…
11
Leerkansen: De plek waar de woonwagen staat is een groot terrein met grasveld en omzoomd door bos. Deze plaats leent zich tot een aantal activiteiten die naargelang de inspiratie/talenten van de jongeren kunnen gerealiseerd worden. De plek nodigt uit tot verfraaiing en creativiteit. Ervaringen: twee jongeren hebben geholpen met het afbreken van een stalen/houten speelrek. De paaltjes konden nadien gerecupereerd worden voor de aanleg van een tuintje. Aan de slag met zaagmachine, hamers en koevoet kwam naar voor hoe het zit met interesse, technische aanleg en inzicht van jongeren. Onder de middag maakten we soms een vuurtje en konden die jongeren die minder aangesproken werden door handenwerk, een soep of pizza’s klaarmaken. Door info in te winnen bij een plaatselijke biotuinder, konden we een keuze maken voor aanplanting van bomen en struiken. De keuze viel op frambozen, bosbessen, rode bessen, stekelbessen, aardbeien, nectarines, kersen en peren. Het voorbereidend werk in een tuin duurt lang eer er geoogst kan worden, sommige jongeren geven dit vlug op, anderen kunnen zonder onmiddellijke beloning aan de slag. We hebben ook een aantal workshops laten doorgaan aan de Roulot. Zo was er een workshop om kunstwerken te maken met recyclagemateriaal, leren didgeridoo’s maken en bespelen, pottenbakken en werken met speksteen.
In de bijlage vind je terug welke activiteiten er dit schooljaar allemaal plaatsgevonden hebben. Naast geplande activiteiten waren er een deel activiteiten op maat van de specifieke interesses van jongeren (een avondvoorstelling van Wim Vandekeybus met gesprek achteraf met de dansers, een bezoek aan een striptekenaar, bezoek aan een carrossier, opknappen en spuiten van een fiets, cakejes bakken thuis bij de jongere, een boksinitiatie, een dag meelopen met een cameraman,…) Als een traject in de Roulot afgelopen is plannen we steeds een afrondend gesprek met de jongere, de ouders, de CLB-medewerker en de school. Op dat overleg wordt teruggeblikt op de afgelopen periode en lichten we de ervaringen en benutte leerkansen toe. Na afloop krijgt de jongere een soort portfolio met een verslagje van iedere dag, een bundeling van alle sterktes, eventueel de uislag van enkele interessetests en foto’s van de activiteiten. De jongere kiest nadien zelf wat hij van dit boekje met wie deelt. Op voorhand maken we ook afspraken over wat er in het overleg zal gedeeld worden. De
12
CLBmedewerker en de ouders zijn nauw betrokken partij gedurende de hele periode. Een belangrijk stuk in het overleg is dan ook het vooruitblikken naar terug verbinding maken met school en wat daartoe nodig is. Als we onze visie samenvatten komen we terecht bij een twaalftal principes:
Vraaggericht (op maat) Wanneer we spreken van een aanbod op maat impliceert dit overleg met de jongere, vertrekkend uit zijn situatie en op zijn tempo. Dit heeft als consequentie dat het traject van elke jongere er anders zal uit zien. De trajecten varieren tussen een paar dagen tot drie weken. Sommige jongeren gaan nog enkele dagen naar school (vooral om lessen bij te werken) tijdens hun deelname aan de Roulot. Laagdrempelig Het aanbod mag geen te hoge eisen stellen aan de jongere om er in te kunnen stappen. (Dit neemt niet weg dat de uitdaging kan liggen in het leren en ontwikkelen van vaardigheden doorheen het traject). Bovendien moet het aanbod naar de jongere worden ‘toegebracht’. Uitnodigend We willen een aanbod voorzien, gebracht door mensen die gegrepen zijn door wat ze doen. Op die manier kan hun enthousiasme aanstekelijk werken. Aanklampend Uitnodigend wil niet zeggen dat het initiatief louter bij de jongere moet blijven. De jongere moet het traject niet alleen aangaan maar wordt hierin ondersteund, er zijn bakens, er is een kader. Het aanbod komt naar hen, we vertrekken van hun mogelijkheden en trachten via de ervaring verbinding te leggen met henzelf. We laten hen niet los, maar trachten hen door een benadering op maat stapje per stapje verder te brengen. Gevarieerd We moeten op zoek naar een brede waaier van activiteiten : dit zowel wat betreft de inhoud (onderhoud van natuur, klussen, zorgen, fotograferen,..) als naar vorm (samen met een begeleider, in kleine groep, met iemand uit context,..) (Snelle) succeservaringen We willen voor de jongere een aanbod realiseren waarvan we geloven dat hij met zijn competenties en met steun vanuit zijn context, kan slagen (link: eigenwaarde: veerkrachtmodel). Vaak hebben deze jongeren immers een aantal ervaringen van falen achter de rug.
13
Flexibel De jongere moet gemakkelijk van het ene aanbod in een ander kunnen overstappen. De overgangen mogen geen breuklijnen zijn. We zorgen voor een duidelijke overdracht naar een volgende stap in de richting van school/alternatief traject.
Kleinschalig Om zo goed mogelijk gedifferentieerd en geïndividualiseerd te kunnen werken, moet het project kleinschalig blijven. Ook hierin verschilt het project van andere/ schools aanbod. De jongere moet maximale kansen krijgen om ervaringen op te doen en nieuwe kansen te creëren. Appreciërend Appreciëren betekent: waarderen, waarde geven aan, naar waarde kunnen schatten. We gaan ervan uit dat elke jongeren een waardevol individu is die we op een waarderende manier kunnen tegemoet treden. Realistisch dromen Het aanbod vertrekt vanuit en speelt zich af binnen de realiteit. De realiteit blijft op elk moment de toetssteen. Maar we opteren bewust voor het uitgangspunt van de dromen en fantasieën. Willen we de jongeren erkennen en respecteren voor wie ze zijn, moeten we vertrekken van hun toekomstwensen. We gaan samen met hen de uitdaging aan. Het proces is immers minstens zo belangrijk als het doel op zich. Het proces mag niet gelost worden als het doel niet haalbaar (b)lijkt te zijn. Begeleidershouding De begeleider moet uiteraard vertrekken vanuit bovenstaande visie, doelstelling en werkingsprincipes. Het is een houding van ‘naast de jongere staan’, in een soort metapositie. De begeleider tracht vanuit de jongere te vertrekken: wat wil die, welke competenties zijn aanwezig, naar wat gaat diens interesse, welke vragen heeft hij, … De inhoud komt van de jongere, maar de begeleider helpt die inhoud naar boven te krijgen, zoekt rode draden, confronteert ook wanneer nodig, geeft grenzen aan wanneer dit verwacht wordt, … Betrekken van de context Ook in dit project wordt de verbinding tussen de jongere en zijn context niet losgelaten en wordt bij elke individuele aanmelding bekeken welke rol de contextfiguren kunnen spelen gedurende het traject. De begeleider nodigt daartoe de, voor de jongere belangrijke, betrokkenen uit van bij het begin. De familie, de school en ruimere context wordt maximaal geactiveerd en verantwoordelijk gehouden.
14
3.DE CIJFERS
Aantal aanmeldingen: 29 - Opgestarte begeleidingen: 27 - 2 jongeren haakten voortijdig af
Betrokken CLB: -
VCLB Leuven CLB-GO Leuven-Tienen-Landen VCLB Aarschot VCLB Aarschot CLB9 Mechelen Geen betrokken CLB
16 6 3 2 1 1 ----29
Betrokken scholen: -
De Wijnpers Leuven Don Bosco Groenveld Heverlee Sint Martinusschool Overijse GITO Overijse VTI Leuven Damiaaninstituut Aarschot CDO Damiaaninstituut Aarschot CDO Redingenhof Leuven VIA scholengroep Tienen BuSO Mariadal Hoegaarden PISO Tienen Sint-Jozef instituut Kessel-Lo Sancta Maria instituut Leuven
4 3 3 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1
15
-
Heilig Hartinstituut Heverlee Heilig Hartinstituut Tervuren GITO Tervuren Syntra Leuven KTA Mechelen Geen betrokken school
1 1 1 1 1 1 -----29
Jongeren (29) Geslacht: - 15 jongens - 14 Meisjes Leeftijd: -
13 jaar: 14 jaar: 15 jaar: 16 jaar: 17 jaar:
3 8 8 6 4
Studierichting bij aanmelding: -
BSO TSO ASO CDO Syntra BuSO Onbekend
12 9 2 2 2 1 1
(uitgeschreven) (leerovereenkomst stopgezet)
16
Woon/ verblijfplaats jongeren: -
Regio Groot-Leuven Regio Druivenstreek Regio Tienen Regio Aarschot
12 11 5 1
Omschrijving problemen bij aanmelding: -
Schoolmoe / gebrek motivatie: Spijbelen / te laat komen / problematische afwezigheden: Verbale agressie: Fysieke agressie: Lessen storen / regels en grenzen overtreden: Slachtoffer van pesterijen: Moeilijke thuissituatie: Persoonlijke problemen: Gedragsproblemen: Psychosociale problemen
10 11 10 8 11 2 10 3 2 4
Dit is een opsomming van de problemen zoals die door de CLB-medewerker op de aanmeldingsfiche werden omschreven. Bij individuele gesprekken die we hadden met de jongeren valt ons op dat heel wat meer jongeren aangeven dat ze gepest worden op school en dat ze zich niet begrepen voelen door leerkrachten.
17
Perspectief:
(29)
Na Roulot-traject binnen schooljaar 2010-2011: -
Heraansluiting zelfde school / zelfde klas: Opstart leercontract Andere school / andere richting Residentiële hulpverlening Ander project 5 naar Het ReisburO 1 naar Koinoor
12 1 2 2 6
Na Roulot-traject naar volgend schooljaar toe: - Opstart type 3-Anders - Perspectief moet nog verder uitgezocht worden:
1 5
We streven ernaar om in overleg met de jongere, zijn ouders, de school en het CLB een terugkeer naar het reguliere schoolsysteem bespreekbaar en haalbaar te maken. Het perspectief wordt steeds besproken op het afrondingsgesprek met alle betrokken partijen. De vijf wiens perspectief nog niet duidelijk is (definitieve keuze moet nog gemaakt worden), zijn jongeren die eind juni afrondden of jongeren die ook door een BJB- voorziening begeleid worden en waar ook rekening moet gehouden worden met uitspraken van de jeugdrechtbank.
18
Financiële evaluatie van het werkjaar 2010 : De begrotingsdoelstellingen werden overschreden. De personeelskosten lopen hoog op en indien de personeelsleden aangehouden blijven, zal door de oplopende anciënniteit, deze kost steeds verhogen. Voor de vaste en variabele kosten dienen dus bijkomende financieringsmogelijkheden gezocht te worden. De kosten die dit budget overschrijden, worden gedragen door de voorziening.
Inkomsten Roulot 2010 Eigen inkomsten
19 131,26
Subsidie provincie
24 750,00
Totaal inkomsten
43 881,26
Uitgaven Roulot 2010 Werkingskosten Verzendingskosten
191,32
Dienstverplaatsingen
732,12
Telefoon
212,67
Investeringskosten
1 500,00
Uitbatingskosten en materialen Uitbouw werking
305,18
Onderhouskosten materialen
178,60
Personeelskosten
38 215,19
19
Administratiekosten Bureelbenodigdheden
715,00
Infoverwerking
538,86
Opleiding
114,00
Kosten van onthaal
125,00
Verwarmingskosten
456,68
Elektriciteit
338,13
Auto omnium opdracht
95,23
Verzekering
163,28
Andere
Totaal uitgaven
Saldo
43 881,26
0,00
20
4. DE TOEKOMST Als we terugblikken op het afgelopen jaar hebben we een aantal zaken geleerd en zullen we sommige dingen anders aanpakken. 1. Het komende jaar zullen we overbruggen met eigen middelen uit Sporen gezien we geen subsidiëring van de provincie hebben gekregen voor een volgend jaar. We gaan wel opnieuw een aanvraag doen voor het jaar daarna. 2. In de tweede helft van het afgelopen schooljaar is ons accent voornamelijk op het vaste aanbod (een groepswerking) komen te liggen, gezien we ons hadden geëngageerd om met de Roulot vier dagen aanbod te voorzien. Hierdoor ging het maatwerk wel wat verloren. Anderzijds zijn scholen vaak vragende partij voor een zo groot mogelijk schoolvervangend aanbod. We geloven in de combinatie van enerzijds een vast aanbod (blikverruimende activiteiten, meestal samen met andere jongeren) naast vraaggericht aanbod (individueel, op maat, passend bij doelen en uitdagingen die deze jongere zich stelt). We willen de werking van maandag, dinsdag, donderdag en vrijdagvoormiddag herleiden naar een vijftiental contacturen waarin deels een vast aanbod is, dat aangevuld wordt met een of meerdere momenten op maat van de jongere. Bij activiteiten op maat kunnen uiteraard ook verbindingen ontstaan door gedeelde interesses van jongeren. Op deze manier blijven we de kracht van werken in een groep benutten: jongeren nemen deel aan zaken die op het eerste zicht misschien niet binnen de interessesfeer liggen, andere jongeren kunnen als spiegel dienen, het constructief omgaan met leeftijdsgenoten kan een uitdaging zijn. Anderzijds kunnen we het komende jaar zo nog meer individuele ruimte vrij maken om echt op stap te gaan met de specifieke noden en dromen van de jongere. We hopen deze keuze positief onthaald wordt door scholen en de context, want het zal van hen ook een blijvend engagement vragen (mogelijks in het bijwerken van jongere tijdens de
21
momenten dat hij niet naar de Roulot komt, of in het zoeken naar een constructief aanbod als alternatief van ‘thuis blijven’ of ‘rondhangen’). 3. We gaan extra ondersteuning proberen krijgen door een samenwerking met een vrijwilliger op te zetten. We gaan actief op zoek naar extra mankracht, iemand die bijvoorbeeld de Roulot als onthaalplek mee kan onderhouden en helpen renoveren, iemand die de rode draad kan vormen op logistiek vlak, naast de begeleiders wiens focus ligt op de leerprocessen van de jongeren. 4. Uit de tevredenheidmeting kwam naar voor dat sommige jongeren de afstand (met bus of ons vervoer) soms te ver vinden. De regio waaruit jongeren deelnamen aan de Roulot was dan ook heel breed (gaande van Tervuren en Overijse, over Leuven tot Tienen). We willen de plek waar de Roulot staat (Hoeilaart) nog meer benutten dan het afgelopen jaar. Dit houdt in dat we meer zullen investeren in materiaal. Om tegemoet te kunnen komen aan leerdoelen van jongeren wordt een laptop aangekocht en zullen we werk maken van een klussenschuur. Ook de renovatie van de woonwagen zullen we grondig aanpakken zodat het een echte onthaalplek kan worden waar we droog en warm zitten ook in de winter. 5. We willen het ‘port folio’ van de jongeren gebruiksvriendelijker maken door de methodiek C-stick van Jeugd En Stad (JES) hiervoor in gebruik te nemen. Dit is een USB-stick met beschermde toegang tot een aantal gerichte sites met oefeningen om zicht te krijgen op kwaliteiten. Er is ook ruimte om onze eigen verslagjes en foto’s er bij op te nemen, de jongere kan nadien andere ervaringen aanvullen. Kortom: het is een aantrekkelijk leer- en werkinstrument op maat van jongeren. 6. We gaan nog meerdere samenwerkingsverbanden verder uitbouwen (met de CGG’s, de VDAB, de scholen zelf). Nu we zelf een beter zicht hebben op onze eigen sterktes en waar we voor staan, kunnen we een volwaardige partner zijn voor anderen. Waar we daarmee uitkomen weten we nog niet, maar vanuit de verbindingsgedachte hopen we nog meer tegemoet te komen aan noden van de jongeren waarmee we werken.
22
Een opvallend iets dat terugkomt in onze tevredenheidsmeting bij de CLB’s is dat men nog meer ondersteuning verwacht in de heraansluiting bij school eens die keuze terug gemaakt is. Nazorg beperkt zich op dit moment bij ons tot een zorgzame afronding met gedragen adviezen en telefonisch contact na een paar weken. Zelf zijn we zoekend op dat snijvlak tussen onderwijs en welzijn: ‘wie neemt welke taak op zich?’. Mogelijks gaan we op zoek naar ‘schoolbuddy’s. Ook het preventieve aspect willen we verder in de kijker zetten. We stellen vast dat jongeren pas aangemeld worden als er reeds langdurig een problematische schoolse afwezigheid is. Kan er misschien vroeger op het jaar bijgestuurd worden? 7. We willen verder op zoek gaan naar aangepaste schoolse trajecten. Soms kunnen jongeren omwille van het feit dat het schooljaar reeds te ver gevorderd is, niet meer aansluiten bij een opleiding, “de boot is al vertrokken”. We wensen nog meer te onderhandelen met opleidingen om de jongeren eventueel enkele dagen als ‘vrije student’ te laten aansluiten. Zo kunnen ze ook reeds ‘proeven’ van een richting en blijven ze aangehaakt bij de schoolse boot. 8. Tot slot willen we onszelf verder bekwamen in een aantal thema’s en zullen we een aantal vormingen volgen: Een medewerker gaat ‘ werken met jongens’ bij de Onderstroom volgen; een medewerker gaat de training ‘Rots en water’ volgen. Samen zullen we de opleiding werken met de C-stick van Jeugd En Stad volgen.
23
Slotwoord Om te eindigen willen we graag een metafoor gebruiken uit de tuin. Sommigen onder jullie kennen misschien de principes van de permacultuur: Sterk vereenvoudigd is het een manier van (biologisch) tuinieren waarbij men geen sproeistoffen gebruikt en niet spit. Wat doet men wel? Men begint met kijken: hoe ziet mijn stuk grond er uit, wat groeit er spontaan? Hoe zit het met de windrichting? Hoe is de oriëntatie op de zon? Nadien gaat men minimaal ingrijpen en vooral maken dat de hernieuwbare energiebronnen (wind, water, zon) maximaal tot hun recht komen en dat planten elkaar gaan beschermen. Dit kan door aanleg van een haag die de warmte vasthoudt, door planten naast elkaar te zetten die elkaar helpen (bijvoorbeeld een plant die lieveheersbeestjes aantrekt te zetten naast een plant die gevoelig is voor bladluis)… Men zorgt voor diversiteit en een samenwerking met de natuur. Men spit niet, maar dekt tijdelijk de grond af met karton en stro: de regenwormen doen de rest van het werk. In het klassieke tuinieren heeft men vooral de neiging tot spitten (de aarde wordt omgewoeld, maar daardoor wordt ook het bodemleven verbrand door de zon) . Nadien heeft men nood aan meststoffen, men wil veel van hetzelfde gewas ineens waardoor een ziekte een hele oogst kan vernielen. De nood aan insecticiden dringt zich op. En de cirkel is rond: men gaat de natuur als een probleem zien dat bevochten moet worden. En dat is hard werken. In de Roulot proberen we de jongeren vanuit het eerste principe te benaderen. We spitten niet (we hoeven niet de hele voorgeschiedenis te weten of een hele lijst criteria na te gaan, daarmee kan een opstart vrij snel gaan). We gaan actief op zoek naar waar de jongere gedijt en benutten daartoe alle krachtbronnen die hij zelf aangeeft (wat goed werkt hoeft niet kapot, het is niet omdat een aspect niet goed werkt, dat alles slecht is, soms is veranderen van richting voldoende) We zoeken naar een context die de groei van de jongere bevordert en proberen te variëren in ons aanbod als blijkt dat iets niet werkt. 24
En tot slot proberen we duidelijk uit het sanctioneren (lees besproeien) te blijven. Jongeren mogen zijn wie ze zijn. De grenzen van ons project zijn de de buitenmuren van de tuin en deze omranding wordt vertolkt door de wetgeving, de persoonlijke grens van onze ervaringsplekken, het respect naar elkaar, de visie van ons project. Indien een grens overschreden wordt, zullen we gaan praten om samen tot een compromis te komen. En zoals iedereen weet en wij ook aan den lijve hebben ondervonden, zit het er meeste leven en diversiteit in heggen en randen…
Juli 2011
25
BIJLAGE 1 Activiteitenkalender vast aanbod Roulot
24/01 klimmen in New Rock Ouderghem 25/01 werken bij boswachters Hoeilaart 27/01 werken in de keuken St Joris Weert 28/01 Cake en taart bakken voor kinderdagverblijf Hoeilaart 31/01 kippenhok maken
01/02 geen activiteit: dakwerker Roulot 07/02 werken in paardenasiel 08/02 werken met paarden en dessert maken bij jongere thuis 10/02 werken in een grootkeuken Hoeilaart 11/02 bezoek aan een vakstudiebeurs in Brussel 14/02 werken in paardenasiel 15/02 speeltuin afbreken en koken op houtvuur 17/02 bezoek aan sportimonium te Hofstade 18/02 speeltuin afbreken, plan tekenen tuin 21/02 buitenwerk bij touwenparcours in St Joris Weert 22/02 bezoek tentoonstelling Artefact en fiets herstellen VELO 24/02 sociaal restaurant Hoeilaart 25/02 tuinwerk bij de Roulot 28/02 werken bij boswachters Hoeilaart 01/03 aanplanting tuin Roulot en gaan vissen in Hoeilaart 03/03 wandelen met bejaarden en crea-namiddag speksteen 04/03 helpen bij een zus van een jongere, onthaalmoeder in Overijsse
26
14/03 werken in paardenasiel 15/03 actua-uurtje voorbereiden rusthuis en koken 17/03 werken bij tuinbedrijf Huldenberg 18/03 actualiteit-uurtje doen in rusthuis 21/03 paarden en hondenatelier 22/03 sportimonium in Hofstade 24/03 sociaal restaurant Hoeilaart 25/03 samenwerkingsopdrachten bij Roulot 28/03 werken bij appelboer Neerijsse 29/03 werken in paardenasiel
01/04 klimmen in Hungaria 04/04 paarden en honden atelier 05/04 workshop maken websites en bezoek Marollen 07/04 wandelen met bejaarden en uitstippelen wandeling voor Bed en Breakfast 26/4 beeldend kunstenares in Vilvoorde 28/04 sociaal restaurant Hoeilaart 29/04 koken in rusthuis
02/05 werken bij appelboer Neerijsse 03/05 strandkabine schilderen in Brussel 05/05 wandelen met bejaarden 06/05 schaatsen 09/05 paarden en hondenatelier 10/05 werken bij biologisch tuinbedrijf Huldenberg 12/05 meelopen met cameraman
27
13/05 initiatie kickboksen 16/05 werken bij bioboer St Agatha Rode 17/05 werken in paardenasiel 19/05 workshop break it fix it Moos 20/05 koken in rusthuis 23/05 workshop didgeridoo 24/05 stadstrophy door JES 26/05 sociaal restaurant Hoeilaart 27/05 helpen in kleuterschool Hoeilaart
06/06 paarden en hondentalier 07/06 werken in biotuin 09/06 workshop singelproducing door Mooss 10/06 bezoek striptekenaar en Squash 14/06 werken in paardenasiel 16/06 workshop singelproducing deel twee 17/06 gezelschapsspel spelen en nagels lakken in rusthuis Hoeilaart 20/06 paarden en hondenatelier 21/06 helpen bij sociale kruidenier Mechelen 23/06 sociaal restaurant Hoeilaart 24/06 kleuterschool Hoeilaart 27/06 workshop Video-Jockey door Mooss
28