82 aart jaargang 18, m
2008
011 21e jaargang, juli 2
In dit nummer: Financiële positie pensioenfonds Bpf-D
1
Van de voorzitter
2
Van de redactie
3
Verslag ALV 20 april 2011
4
Waarom een nieuw pensioenakkoord?
12
Alternatief pensioenplan FNV bonden
14
Gezegden 15 Adresgegevens 16 Geven van goede informatie is primaire taak P.F.
17
Hunkemöller gepensioneerden behouden korting
17
Financiële positie pensioen-fonds eind mei 2011
D
e dekkingsgraad van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel was eind mei 98,6%. De dekkingsgraad is de verhouding tussen het geld dat een pensioenfonds ‘in kas’ heeft (de bezittingen van het pensioenfonds) en de pensioenen die het moet uitkeren (de verplichtingen van het pensioenfonds). In vergelijking met eind april (99,1%) is de dekkingsgraad gedaald. Minimaal vereiste dekkingsgraad Het pensioenfonds moet ervoor zorgen dat de dekkingsgraad minimaal 105% is. Zodat er ook in de toekomst genoeg geld is om alle pensioenen uit te betalen.
Hebben pensioenfondsen nog toekomst? 18
Waardoor wordt het verloop van de dekkingsgraad bepaald?
Senioren afgeschilderd als malloten in verkeer
19
Onherstelbare pensioenschade dreigt
20
Adres wijzigingen
21
Voor 5000 gepensioneerden dreigt afstempelen
22
Gerda Alberts presenteert haar nieuwe boek
23
Vakantie cryptogram
24
Oplossing lentepuzzel
25
Recept Bretonse appeltaart
26
Het buurtcafé
27
Colofon 28
Hiervoor zijn verschillende redenen: 1 de levensverwachting: we worden in de toekomst ouder dan we tot nu toe dachten. Als we gemiddeld langer leven, moet het pensioenfonds langer pensioen uitkeren. Ons fonds heeft op de nieuwe verwachtingen eind 2009 ingespeeld, door meer geld te reserveren. Sinds september 2010 zijn er nieuwe cijfers bekend over de levensverwachting. We berekenen nu of we hier extra geld voor nodig hebben. 2 de rentestand: hoe lager de rente, hoe groter het bedrag dat nu 'in kas' moet zijn. 3 de samenstelling van het fonds: het pensioenfonds is extra gevoelig voor de lage rente. Dat komt omdat ons fonds veel jonge deelnemers heeft. Mensen die nog lang niet met pensioen gaan, maar voor wie wij wel nu al het geld in kas moeten hebben. Maandelijks informeren wij u over de financiële positie van ons pensioenfonds Bpf-D, kijk hiervoor op de nieuwspagina van onze website: www.v-g-d.nl
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Van de Voorzitter Is er nu dan toch een pensioenakkoord bereikt? geschreven blijft het ook nu nog steeds heel erg belangrijk dat de “bestaande rechten” van de gepensioneerden gerespecteerd dienen te worden. Het protest van FNV Bondgenoten en haar alternatief plan betekend wel dat er nog steeds geen echt akkoord is en dat er binnen de verschillende vakbonden nog steeds gestoeid wordt om maar niet te spreken van geruzie. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de kaarten actie “Geen knollen voor citroenen” heel wat beleids makers hebben wakker geschud. Als we ons massaal laten horen en dan ook nog eens met verstandige voorstellen en een reëel protest dan werkt dat beslist. Natuurlijk is het niet zo dat dan alles meteen overgenomen wordt maar er wordt wel terdege rekening mee gehouden. In dit verband past het ook om de meeste collega belangenorganisaties te complimenteren en te bedanken voor hun inzet en aanpak. Samen staan we sterk en we moeten er alles aan doen om goed met elkaar te blijven samenwerken en gezamenlijk blijven ijveren voor de belangen van alle gepensioneerden.
John Bogers voorzitter
Beste leden, eze keer schreef ik mijn bericht “Van de voorzitter” vanaf mijn vakantiebestemming. De techniek staat voor niets want op de camping waar we nu verblijven, kan ik met mijn laptop inloggen en gewoon mijn totale bestanden zien, maar ook Internet bereiken en e-mail verzenden. Het is heel belangrijk, zeker in deze periode, dat je op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen. En dan dachten de onderhandelende partijen na alle gekibbel en geruzie eindelijk een pensioenakkoord bereikt te hebben, maar nee hoor, de FNV bondgenoten zijn nog niet akkoord met het bereikte resultaat en hebben een alternatief voorstel gedaan met als titel “Het kan nog beter”. Om u wat meer inzicht te geven in het nu bereikte conceptakkoord en de aanvullende voorstellen van FNV Bondgenoten mag ik u uitnodigen het betreffende artikel hierover verder in deze Out-Fit eens goed te lezen. Onze redacteur Martin Holtkamp heeft weer eens zijn uiterste best gedaan om alle informatie hierover te verzamelen en voor u “leesbaar” te verwerken in dit artikel. Compliment Martin voor je inspanningen en het resultaat! Ten opzichte van het eerste concept akkoord is er nu bij het bereikte concept akkoord gelukkig al heel wat verbeterd wat de positie van de gepensioneerden betreft, maar naar onze mening nog niet genoeg. Dit standpunt wordt ook duidelijk ingenomen door FNV bondgenoten. Wij kunnen ons in grote lijnen aansluiten bij het alternatieve plan van de FNV Bondgenoten. Zoals eerder
D
Het is overigens niet alleen wachten op een echt pensioenakkoord, nee hoor ook de pensioenwetswijziging Blok – Koser Kaya hangt nog steeds boven de markt. De eerste kamer moet deze wetswijziging nog steeds goedkeuren en dat is hopelijk ook snel het geval. De rechten van belangenorganisaties en hun bestaansrecht worden dan beter in een wet vastgelegd en dan kunnen we eindelijk onze wensen en reële eisen ingevuld krijgen. Kortom, waar we eind vorig jaar dachten dat 2011 het jaar van oogsten op deze punten zou worden blijft het nu nog even wachten op de hopelijk verstandige beslissingen van onze dames en heren politici. Wij zijn vol goede moed en zien de komende maanden met vertouwen tegemoet hoewel uiterste waakzaamheid geboden blijft. John Bogers Voorzitter
2
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Van de redactie
Martin Holtkamp redactie OutFit
O
p 19 mei van dit jaar las ik in de krant dat fietsende ouderen steeds vaker gewond raken in het verkeer. In de meeste gevallen, zoals geschreven, worden de ongevallen door ouderen zelf veroorzaakt. Minister van Infrastructuur en Milieu Schultz van Haegen zei in een interview op 18 mei voor Radio 1 dat zij meer aandacht wilde voor de veiligheid van ouderen in het verkeer. In dit interview pleitte ze ook voor een fietscursus voor ouderen. Het is toch wat: “Die schlemielige ouderen veroorzaken teveel ongelukken want fietsen kunnen ze niet”. Een artikel over de uitspraken van onze Minister vindt u in deze OutFit op pagina: 19. Het lijkt mij niet onverstandig dat de Minister zelf eens op de fiets gaat zitten dan kan ze ervaren wie werkelijk de ongelukken veroorzaken zodat ze met meer verstand van zaken een interview kan geven. Persoonlijk ben ik een (oudere) verwoede fietser die vele kilometers maakt geheel en al zonder ongelukken. Waar fietsers het meeste last van hebben zijn: breeduit fietsende scholieren die geen ruimte overlaten voor tegenliggers, jonge en oude bestuurders van 45 km karretjes op de fietspaden, jongelui scheurend op scooters en brommers, hordes amateurs op racefietsen, slechte fietspaden, automobilisten die fietsers niet willen ontzien, door rood licht-rijders, voetgangers op fietspaden en natuurlijk het groeiend aantal onopgeleide elektrische fietsers. Persoonlijk ervaar ik de uitspraken van de Minister als “betutteling” waar niemand op zit te wachten. Of zou het weer een poging zijn van de minister om aan te geven dat die ouderen zo langzamerhand wel een maatschappelijke kostenpost aan het worden zijn? Zouden ander groepen “niet oudere” Nederlanders” een nog veel grotere maat-
schappelijke kostenpost kunnen zijn waar de Minister haar betuttelend beleid op kan loslaten? Denkt U eens aan alle verkeersongelukken, de gevolgen van alcoholisme vooral onder jongeren, drugsgebruik, hufterig gedrag, vandalisme en ga zo nog maar even door. Wat mij het meeste stoort is het feit dat ouderen in de hoek worden gezet, afgeschreven en er niet meer toe doen. Bij onderhandelingen over pensioenen is het niet anders, daar gaat het over gepensioneerden en zonder gepensioneerden. Ook de media werken mee aan het afschrijven en in de hoek zetten van ouderen. Daar worden zij altijd afgebeeld en afgeschilderd als golfende en vakantie vierende senioren. Men weet kennelijk niet of wil dat niet erkennen dat de meeste senioren vrijwilligerswerk doen in allerlei sectoren vooral in de sociale sector, zorg en verenigingen. Als die oudere vrijwilliger zou stoppen met zijn/haar werk zou de BV Nederland krakend tot stilstand komen.
Ouderen vragen zich af wanneer zij serieus worden genomen en betutteling ophoudt.
3
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
4e Algemene Ledenvergadering Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel VGD Notulen van de 4e Algemene Ledenvergadering
2. Actualiteiten 2011 door de voorzitter. Een gedachtewisseling over de zaken, die momenteel actueel zijn zou een wekenlange conferentie in beslag nemen. Toch wil de voorzitter de vergadering op een aantal punten opmerkzaam maken:
van de Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel, gehouden te Amsterdam op 20 april 2011, Openbare Bibliotheek Amsterdam.
• Een artikel van Dr. Bernard van Praag, waarin gesteld wordt dat jarenlang willens en wetens te weinig pensioenpremie is geheven. De premieheffing kwam tot stand door handjeklap tussen de sociale partners en was niet evenwichtig. Dit zou waar kunnen zijn, aldus de voorzitter.
Aanwezige bestuursleden: Mevrouw W. Wieten (secretaris), de heren J. Bogers (voorzitter), A.J.M. Boonekamp, A. van Dantzich, J.J. Holleboom, M. Holtkamp, de heer H. Plagge en H. Verlaan (penningmeester). Aanwezige leden: 40 leden volgens de presentielijst Notuliste: Mw. A. Kaskens Gastspreker: de heer K.B. van Popta, werkgeversvoorzitter Bpf-D.
• Het TV programma Zembla van enige tijd geleden. Naar aanleiding hiervan heeft er een discussie in de 2e Kamer plaatsgevonden over de vraag waar het verdwenen pensioenfondsgeld van 80 miljard is gebleven. Hoewel er door de 2e Kamer een aantal belanghebbenden is uitgenodigd behoorden vertegenwoordigers van de gepensioneerden hier niet toe, zij waren slechts toehoorder. De discussie heeft geen antwoord opgeleverd. Vanaf begin vorig jaar wordt er onderhandeld over een nieuw pensioenstelsel. Met enige ups en downs is er nog steeds geen akkoord. Breekpunt is het feit, dat de oude rechten van gepensioneerden ingebracht worden in de nog uit te keren pensioenen, die risicodragend worden. Dit gegeven wordt nu eerst juridisch getoetst door de Minister op de consequenties van procedures, die tot enorme claims kunnen leiden. Er is in ieder geval iets aan de hand.
1. Opening en inleiding door de voorzitter. De heer Bogers opent de vergadering en heet de aanwezigen van harte welkom op deze 4e Algemene Ledenvergadering. De 4e alweer, hoewel de vereniging natuurlijk al veel langer bestaat. Hij verzoekt een moment van stilte ter nagedachtenis aan die leden, die ons in het afgelopen jaar zijn ontvallen.
• Wij zijn nog geen lid van de NVOG (Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden), het bestuur beraadt zich wel hierover. Deze vereniging vertegenwoordigt 150.000 gepensioneerden en timmert
4
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
onder leiding van zijn nieuwe voorzitter Martin van Rooijen behoorlijk aan de weg onder het motto: “Over ons en zonder ons”, een uitspraak die ons ook raakt.
lidmaatschap. Het is een feit dat ouderen afvallen en nieuwe leden uit de nieuw gepensioneerden moeten komen. De voorzitter roept alle aanwezigen op te helpen met de ledenwerving.
• Het wordt de hoogste tijd dat het wetsontwerp “Medezeggenschap van Gepensioneerden” wordt aangenomen. Wij krijgen dan als gepensioneerden een wettelijke status om onze stem te laten horen.
3. Notulen van de Algemene Ledenvergadering dd. 21 april 2010. De notulen zijn gepubliceerd in de Outfit van juni 2010. Vanuit de vergadering zijn er geen vragen en opmerkingen over de tekst, zodat de notulen worden goedgekeurd.
• Verder wijst de voorzitter op een artikel van de AFM, waarin gesteld wordt dat het de hoogste tijd voor de pensioenfondsen wordt meer aandacht te geven aan de kostenstructuur, immers minder kosten laten een hogere dekkingsgraad zien voor de komende jaren.
4. Jaarstukken 2010. Jaarverslag van het bestuur. Het door de secretaris geschreven jaarverslag wordt met een compliment goedgekeurd door de vergadering.
• Nog even het nieuws van de laatste twee dagen: De FNV-onderhandelaars voor het nieuwe pensioen stelsel zijn teruggefloten door een aantal vakbondsbestuurders. Het is nog niet bekend waartoe dit alles gaat leiden. Maar wij hebben zeker recht onze stem te laten horen over ons eigen gespaarde geld.
Financieel jaarverslag van de penningmeester. De stukken zijn opgenomen in de Outfit van april 2011. Ook hier zijn geen vragen over. Een compliment voor de penningmeester voor zijn vele werk. Verslag kascontrolecommissie. De heer Breure meldt, dat de kascontrole in één middag is gebeurd en dat alles in orde was. Desgevraagd verleent de vergadering de penningmeester decharge over het gevoerde financiële beleid.
• De Wet laat toe, dat gepensioneerden met het bestuur van hun pensioenfonds aan tafel kunnen zitten. Ten behoeve daarvan zijn wij al jaren in overleg om de adresgegevens van de te pensioneren deelnemers boven tafel te krijgen om ze te kunnen benaderen voor het
5
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Tenslotte gaat de vergadering akkoord met het voorstel van de penningmeester de contributie voor het komende jaar opnieuw vast te stellen op 12 euro. Mocht het bestuur niet uitkomen met de begrote bedragen dan komt het bij de leden terug.
5. Begroting 2011, vaststellen en voorlopige begroting 2012 en 2013. De penningmeester heeft hier een aantal opmerkingen over. Het verwachte aantal leden loopt terug, dat is logisch. Er bestaat een folder om nieuwe leden te werven, dat zijn mensen die met pensioen gaan. Probeer mee te werven! In de begroting voor 1012 is 25.000 euro opgenomen voor de viering van ons 25 jarig bestaan.
7. Benoeming en herbenoeming van bestuurs leden en leden kascontrolecommissie. De heren Holtkamp en Verlaan zijn aan de beurt om af te treden, zij stellen zich beschikbaar voor een nieuwe termijn. De vergadering gaat unaniem akkoord met hun herbenoeming.
De heer Verweij informeert naar genomen initiatieven van het bestuur met betrekking tot de advieskosten. Hij merkt op dat hij 21% pensioenpremie heeft betaald en dat de huidige premie slechts 16,2% is. Jongeren hebben veel commentaar op de gepensioneerden maar zij betalen minder dan wij indertijd. Zij hebben dus geen recht van spreken. Hierover moet meer duidelijkheid komen, stel vast waar onze belangen liggen, wij zijn een kwetsbare groep. De penningmeester verwijst naar het feit, dat er al hogere advieskosten zijn begroot in 2011 en 2012. De voorzitter geeft aan, dat het moeilijk is te bedenken hoe je dat gaat invullen, maar er moet duidelijk iets gebeuren.
De heer Piersma moest vorig jaar al volgens het reglement de kascontrolecommissie verlaten. Vorig jaar heeft de vergadering toegestaan, dat hij dit nog voor een derde keer deed. De heer Breure kan nog een jaar meedraaien. De heer Sterkman meldt zich aan en de vergadering gaat hiermee akkoord. De voorzitter bedankt de heer Piersma voor zijn inzet, die op zijn beurt de penningmeester en zijn echtgenote complimenteert, er gaat heel veel tijd in zijn werk zitten. Dit geldt ook, aldus de voorzitter voor het werk van onze webmaster en de activiteiten van de bestuursleden in de deelnemersraad.
De heer ten Broek constateert dat er dus 5500 leden zijn, maar de tegenwerking van het bestuur betreffende het verstrekken van gegevens zal toch wel eens tot een einde komen. Hij stelt voor een éénmalige landelijke advertentiecampagne te voeren, bv. in het magazine MAX, dat een stijgend aantal abonnees heeft. De penningmeester vindt dit het overwegen waard.
De heer Plagge is onze specialist voor juridische zaken. Als laatste wordt de secretaris als enige vrouw in het bestuur in het zonnetje gezet voor haar functie speciaal als “wandelende encyclopedie”.
De namen van kandidaten voor het lidmaatschap zijn dus niet bekend. Sommige leden hebben nog wel kontakten met oud-collega’s, maar weten niet of ze lid zijn. Kontakten met de oude werkgever zijn er niet of nauwelijks. Het bestuur vindt het op zichzelf geen probleem een ledenlijst te produceren, maar zit met de privacy. Een lid kan natuurlijk altijd de penningmeester benaderen en vragen of iemand lid is en zo nee, deze zelf benaderen. Dit lijkt op dit moment de beste oplossing.
8. Jubileumjaar 2012. (25 jaar!) In 2012 bestaat de vereniging 25 jaar, waar het bestuur niet zo maar aan wil voorbijgaan. Gedacht wordt aan de organisatie van een symposium met een hapje en een drankje. Het bestuur wil bij de organisatie hiervan ook de leden inschakelen en vraagt wie er wil meedenken over sprekers, locatie, genodigden etc. Voor het tijdstip wordt gedacht aan volgend jaar rond deze tijd.
Er wordt aangegeven, dat er bij de leden altijd nog wel vragen leven, bv. over het partnerpensioen. Er wordt voorgesteld een adrespunt op te geven, waar deze vragen kunnen worden gesteld. Afgesproken wordt, dat deze vragen naar de secretaris kunnen worden ingestuurd via het vragenformulier en dat het bestuur zijn best zal doen het antwoord te geven, eventueel via publicatie in Outfit.
De heer Koster informeert naar de doelgroep, dit is de vereniging, aldus de voorzitter.
6
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Hierna wordt de vergadering onderbroken voor een pauze. Na de pauze zal de heer van Popta zijn verhaal doen.
Een feit is, dat de helft van onze deelnemers maar kort bij het Bpf-D aangesloten is en slechts een vierde deel heel lang, het bestand en duur van deelneming is dus wisselend. Omdat het vaak jonge mensen betreft is de premie relatief laag.
9. Inleiding door de heer van Popta, Werk geversvoorzitter Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel.
Een goed rendement is dan ook essentieel. Daarom ligt er een sterke nadruk op het vermogensbeheer om de effecten van rentewijzigingen te neutraliseren, waarvoor een techniek is, nl. rentederivaten kopen. Ten tweede zijn de aandelen en obligaties momenteel niet meer ondergebracht bij Syntrus Achmea, omdat het bestuur op de vraag hoe men precies werkte, geen heldere antwoorden kreeg. Daarom is het vermogensbeheer tijdelijk ondergebracht bij “Black Rock”. Wij onderscheiden actief en passief pensioenbeheer. Actief pensioenbeheer betekent dat er veel koop en verkooptransacties plaatsvinden, in een dergelijk geval moet je rekening houden met het feit dat de transactiekosten terugverdiend moeten worden. Als je dan kijkt naar het netto rendement wijkt dat niet zoveel af van als je “mandjes” koopt van gelijke samenstelling in bv. oliemaatschappijen of Amerikaanse markten en die vasthoudt. Daarbij heb je dan niet het specifieke risico van dat ene aandeel c.q. obligatie. Dit wordt verstaan onder passief pensioenbeheer. Wij zijn in de achterliggende maanden in belangrijke mate van actief naar passief vermogensbeheer gegaan.
Dhr. B. van Popta De heer van Popta is blij ook deze keer aanwezig te kunnen zijn. Hij stelt vast dat er sinds vorig jaar weinig concrete dingen zijn gebeurd. De dekkingsgraad is nog hetzelfde. Het Wetsvoorstel Koser-Kaya (medezeggenschap van gepensioneerden) ligt nu in de 1e Kamer. Het pensioenakkoord is er nog niet. Het bestuur blijft natuurlijk altijd bezig. Hij wil 3 zaken aan de orde stellen: • Het vermogensbeheer van de laatste tijd, dat blijft in de aandacht; • De gesprekken met de deelnemersraad; • De discussie over het nieuwe pensioencontract.
Momenteel is het bestuur offertes aan het opvragen om weer te komen tot een vaste vermogensbeheerder. Deze procedure gaat via verschillende rondes, waarbij de kostenfactor mede van belang is. Aan 3 vermogensbeheerders is offerte gevraagd, in mei a.s. zal een keuze uit deze 3 gemaakt worden. Dan zullen wij ons vermogensbeheer betreffende aandelen en obligaties bij die vermogens beheerder onderbrengen. Het bestuur streeft naar meer transparantie in de kosten en wil voorkomen dat er te weinig kijk op de zaak is.
Vermogensbeheer. Het pensioenfonds moet aan de ene kant verplichtingen opbouwen en aan de andere kant uitkeren. Iemand die nu in het pensioenfonds treedt, kan 45 jaar premie storten. Als een 18-jarige nu start kan de verplichting uit te keren beginnen vanaf 2065 en mogelijk later. Het pensioenfonds belegt zijn premies, dat moet verantwoord gebeuren, het vermogensbeheer van het pensioenfonds wordt steeds belangrijker. Het pensioenfonds heeft 8 miljard euro aan verplichtingen en 60 miljoen netto geldinstroom per jaar.
Ons vastgoed zit nog bij Syntrus Achmea, de portefeuille wordt grondig geëvalueerd. Iedereen kijkt kritisch naar het vastgoed, welke soort en waar (kantoren, woningen en winkels), waarbij er veel onderscheid is in woningen in soorten en regio’s. Dat geldt eveneens voor kantoren.
7
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Het vastgoed heeft het altijd heel goed gedaan. Het komende halfjaar houden we een grondige evaluatie van vastgoedbeheer. Misschien moeten we de bakens verzetten.
gespard over de ALM- analyse en is de balans per nu opgemaakt en voor over één, twee, drie, vier en zelfs vijf jaar. Bij dit alles moet uitgegaan worden van aannames, bv. over premieverhoging, indexering (al dan niet ingehaald) etc.
Het Bpf-D heeft altijd alleen in Nederland in vastgoed belegd voor een vermogen van 800 miljoen à 1 miljard euro. Dit is misschien te groot voor Nederland, maar te klein voor het buitenland.
Ook de situatie van gepensioneerden is in de deelnemersraad besproken en het indexeringsbeleid. Dat gaat niet aan de hand van de loonontwikkeling, maar aan de hand van de prijsontwikkeling, deze zijn niet gelijk. De indexering moet uit het rendement gehaald worden.
De dekkingsgraad is beweeglijk en wordt beïnvloed door de beweeglijkheid van de rente. Eind vorig jaar stond de dekkingsgraad op ongeveer 100, in maart was deze 98,5. Daar staat tegenover dat het risico van lagere en hogere rente is weggehaald. Dit was een voorzichtig beleid om niet verder weg te raken en past zo bij het toezicht van de Nederlandsche Bank.
De heer van Popta concludeert dat men in “Den Haag” moet opschieten met het pensioenakkoord, dan het kan pensioenfonds ook verder met bv. de discussie over de indexering. De pensioenregelingen hadden in het verleden vaste premies, VendexKBB heeft dit bij de overgang naar het Bpf-D voor vijf jaar bedongen, deze afspraak eindigt dit jaar. Er moeten nu, ondanks de onzekerheden, nieuwe afspraken worden gemaakt voor:
Kort samengevat: wij hebben keuzes gemaakt om de risico’s te verminderen. Het vermogensbeheer wordt onderzocht. Daar doen wij nog verslag van. Als je momenteel naar buiten kijkt met dit mooie weer lijkt het wel of mensen denken dat de financiële crisis weer achter ons ligt, uitgezonderd misschien wat “klein leed”. De heer van Popta denkt dat dit toch niet het geval is. Banken zijn omgevallen en met staatssteun overeind geholpen. Overheden hebben daarvoor schulden gemaakt. Denk ook aan de slechte situatie van Griekenland, Portugal en Ierland! Kortom, er is nog veel onzekerheid in de financiën van overheden en banken, we hebben nog een lange tijd van economische groei nodig om alles op orde te brengen. Nu staat Nederland er niet heel slecht voor, maar er zijn nog veel financiële onzekerheden in de wereldeconomie. Ook met Amerika gebeurt nog wel wat verwacht de heer van Popta. Het is een uitdaging voor het pensioenfonds goed en evenwichtig te beleggen. Als je de hoofdsom wilt beschermen dan moet je obligaties kopen maar dan heb je weinig kans op indexatie. Zeker stellen van het vermogen en zeker stellen dat je kunt indexeren is moeilijk nu de financiële toestand niet al te stabiel is.
• De hoogte van de premie • Voor hoe lang vast? In jaren • Is dit inclusief risico-opslag? • Vaste premie voor welke omstandigheden? • Uitzonderingen. De toekomstige pensioenleeftijd moet hierin verdisconteerd worden, hopelijk gaan we volgend jaar naar 66 (hr. van Popta is van mening dat 66 jaar al in 2007 ingevoerd had moeten zijn en 67 jaar in 2010). Dit uitstel heeft 11% dekkingsgraad gekost. Er wordt nu nog uitgegaan van 16 pensioenjaren. De mensen worden echter steeds ouder, waardoor er 17 of 18 jaar pensioen uitgekeerd moet worden. Dat 17de en 18de (of meer) pensioenjaar moeten wij nu zelf financieren. Wat doe je met de uitkering van gepensioneerden, hoe los je dat op? Tot heden hangt de indexering af van het rendement van de pensioenfondsen, maar als het heel erg tegenzit op de financiële markten is de vraag of dat voldoende is.
Dit onderwerp is onlangs met de deelnemersraad besproken, evenals de risico’s, de premieheffing en de uitholling van rechten. Vraag is, hoe moet je je indekken, welk restant blijft er en het ene risico is groter dan het ander. Hierover moet worden gecommuniceerd. Voorts is er
Als je vermogen toereikend is kan je uitkering doen, als de dekkingsgraad 90 is, kan dat niet, dan leen je uit de pot. Vraag is wat een faire periode is van lenen uit de pot en
8
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
hoeveel je mag lenen. Wij willen de risico’s met elkaar delen en ja, daar zit onbalans in tussen de werkenden en de gepensioneerden, maar het is een solidariteitskwestie. De discussies hierover kunnen technisch en maatschappelijk worden gevoerd, maar een pensioenfondsbestuurder voelt zich niet prettig als hij maatregelen moet nemen. Toch heeft de heer van Popta er alle vertrouwen in dat men uit de discussie komt met een compromis waar iedereen mee kan leven.
Een pensioenfonds moet een buffer hebben, zodat je binnen een jaar niet terugvalt onder een dekkingsgraad van 105. Bij een dekkingsgraad van 118 lopen we maar een kans van 2,5% om binnen een jaar onder de 105 te komen. Als je al onder de 105 zit loop je veel kans. De wet geeft de mogelijkheid tot afstempelen als er geen andere mogelijkheden meer zijn. De heer van Popta koerst hier niet op, er is evenwicht tussen actieven en gepensioneerden. De mogelijkheid het oude te laten zoals het is en voor de toekomst nieuwe afspraken te maken geeft een ingewikkelde administratie.
10. Beantwoording van vragen door de heer van Popta.
De heer ten Broek vindt dat, als pensioenen afgestempeld worden, de overheid ook de garantie op spaargelden moet afstempelen. Daar waar overheid en werkgevers geprofiteerd hebben van de gelden van pensioenfondsen is dit over de hoofden van gepensioneerden gegaan.
Er is nu tijd voor vragen. De heer Rietman vraagt of de mogelijkheid er is, dat het pensioen van gepensioneerden van het Bpf-D afgestempeld kunnen worden. Die mogelijkheid is er, aldus de heer van Popta, ook met het huidige contract. Op dit moment zijn er 14 andere pensioenfondsen (dus Bpf-D nog niet) in deze gevarenzone, zij zijn niet in staat binnen 5 jaar naar een dekkingsgraad van 105 te groeien en daarom moesten de gepensioneerden gekort worden met een percentage tussen 1 en 7. Dit gebeurt pas als alle andere instrumenten hebben gefaald. De heer ten Broek merkt op dat in het voorlopige pensioenakkoord van vorig jaar men niet meer wilde spreken over onvoorwaardelijke garantie, die garantie was dus tot nu toe wel onvoorwaardelijk? Hij vergelijkt deze situatie met de regeling waarbij de overheid 100.000 euro bij de banken garandeert. Pensioenen zijn allemaal zelf betaald met wit geld, dus dit zijn ook spaartegoeden. Hij vindt dit verschil in garantie ongehoord. Voorts verwijst hij naar een publicatie in het financiële Dagblad over “beheerders in de uitverkoop”. Wat zijn de beheerskosten van ons fonds, uitgedrukt in procenten van het vermogen? De heer van Popta antwoordt dat de kosten van het Bpf-D 0,6 à 0,7 % van het vermogen zijn, dit zit iets onder het landelijke gemiddelde. De heer ten Broek constateert dat er de afgelopen jaren veel verdwenen is onder de noemer kosten, er was geen afstemming. De heer van Popta belooft dit na te zullen kijken en met de voorzitter hierover te communiceren.
Mevr. de Winter Mevrouw de Winter informeert naar de dekkingsgraad, die was in 2010 100 en nu 98 à 99. De heer van Popta noemt dit stabiel, maar niet gestegen. Staat de mogelijkheid om in te grijpen in pensioenen nu al in de Wet of in plannen? Volgens de heer van Popta staat dit in de plannen, mocht er weer een grote financiële crisis komen. Maar ook in de huidige wetgeving is het al mogelijk in zeer speciale gevallen in te grijpen, zoals bij de al genoemde 14 pensioenfondsen. Indertijd hebben overheid en werkgevers de pensioenfondsen afgeroomd. Hoe verhoudt zich dit tot de pensioenen, die nu uitgekeerd worden?
De heer van Popta komt terug op de genoemde oude rechten, onvoorwaardelijke garantie staat niet in de wet.
9
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Het ligt anders, volgens de heer van Popta, de overheid heeft een aantal jaren niet voldoende in het ABP gestoken en ook bedrijven hebben te weinig betaald. Dat speelt trouwens niet voor ons pensioenfonds. Het beeld dat er overal gegraaid is klopt niet. Ook is er in 2002 extra betaald in ons fonds. Er is altijd een kostendekkende premie betaald en zaken als prépensioen en vervroegde uittreding zijn geregeld. Dat was toen verantwoord.
ruimte voor indexering, dan moet de premie omhoog met 6 à 7%. Waarom is er geen contact met andere pensioenfondsen? Het Bpf-D heeft gekeken naar het eigen passieve vermogensbeheer. Dan kijk je eigenlijk buiten Nederland. Pensioenfondsen zijn vaak niet vergelijkbaar. Kijk maar eens naar de premie die KLM betaalt aan het pensioenfonds. KLM heeft een dekkingsgraad van 140, dus een buffer om riskant te beleggen. Als dat goed gaat levert dat rendement op. Wij moeten afdekken, KLM doet dat niet. De heer Schlüter informeert of de heer van Popta zicht heeft op de uitkomst van het ingediende wetsvoorstel. Dat hangt van de 1e Kamer af volgens de heer van Popta, hij weet de uitkomst nog niet.
In het verleden zijn Vendex en KBB bij elkaar gekomen en sinds 2007 is dit pensioenfonds ondergebracht bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel. Er zijn nog wel grote winkelbedrijven die een eigen pensioenfonds hebben, bv. C&A en C1000. De toezichthouder vindt het huidige aantal van 500 – 550 pensioenfondsen teveel, er zijn teveel bestuurders en veelal te weinig echte deskundigen, er is een tendens dat kleinere pensioenfondsen moeten opgaan in grote. Dit geldt bv. voor de optiek, die in 2010 met ons is gefuseerd en zo staan er nog een paar op de nominatie. Tevens is er een discussie over samengaan met het pensioenfonds “Wonen”. Je zou de pensioenfondsen ook kunnen scheiden in food en non food.
Wat verwacht de heer van Popta van de komende 5 jaar? De premie dient niet voor indexering. Vroeger werd de eindloonregeling gefinancierd uit de premie. (nee, ook uit de beleggingen, aldus de heer van Popta) Nu kennen we de middelloonregeling, daar zou dus de indexering mede uit gefinancierd kunnen worden? Het Bpf-D heeft altijd middelloon gekend, volgens de heer van Popta.
Mevrouw de Winter doet nogmaals een oproep de mogelijkheid te scheppen mensen uit deze sector te kunnen benaderen voor onze vereniging. Doe bv. een folder bij de jaarafrekening die iedereen ontvangt. De heer van Popta heeft hierover met de deelnemersraad al gesproken en blijft bij zijn weigering om nu iets anders te doen dan werd afgesproken.
VendexKBB heeft dat op een gegeven moment veranderd, de indexering is daarin verwerkt bij de overgang naar middelloon, de premie is verminderd. Indexering moet uit het rendement komen. Voor de komende jaren heeft hij geen inzicht, maar hij is niet optimistisch.
De heer Piersma kent uit persoonlijke situatie het pensioenfonds van KLM. Daar wordt veel met staatsobligaties gedaan. Iedere gepensioneerde ontvangt jaarlijks een brief in de bus. De premie blijft hetzelfde, de uitkering gaat omhoog. Een goed pensioenfonds dus. Zijn er onderlinge kontakten tussen bestuurders van diverse pensioenfondsen elkaars ervaringen te bespreken? Voorts meent hij dat er een moment komt dat mensen er geen zin meer in hebben zich verplicht bij een pensioenfonds aan te sluiten en de zaken zelf willen regelen. Volgens de heer van Popta leeft dit nu al, maar dit is zeer riskant. Het leergeld komt pas na 10 jaar en de ervaring is dat je er niet vrolijk van wordt. We moeten door deze moeilijke periode heen, bij 4% rendement is er geen
Dhr. Schlüter
10
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
De heer Schlüter dringt er op aan dan toch naar de premieheffing te kijken of haal het ambitieniveau uit het reglement.
M&S, Praxis, HEMA, V&D en Hunkemöller hebben inmiddels laten weten de kortingsregeling voor hun gepensioneerden te handhaven. Bijenkorf kent een overgangsregeling tot 2012.
De voorzitter sluit het agendapunt af en bedankt de heer van Popta voor zijn heldere uiteenzetting. Ondanks dat we het vaak op onderdelen niet eens zijn, blijven we in gesprek.
Tijdens de oprichtingsvergadering van de Stichting voor instandhouding van het culturele erfgoed van de Bijenkorf is het punt “korting” besproken, we wachten af. Van V&D is er een brief uitgegaan over de korting, tip al uw bekenden die deze niet hebben gekregen.
11. Rondvraag. De heer Koster geeft aan, dat ons pensioenfonds niet te vinden is in de site pensioenkijker.nl. Volgens de heer Boonekamp waren er wat problemen, eind april komt dit goed, het betreft een klein groepje.
12. Sluiting van de vergadering. Onder dankzeggingen heen en weer wordt de vergadering gesloten.
De heer Breure zegt dat de Bijenkorf rommelt met de korting voor gepensioneerden.
Voor deze vergadering hebben zich afgemeld: De heer/mevrouw Becht, Bonte, Bos, Engelhard, Flier, Goud, Hendriksen, Huijing, Klappe, Landman, Mallant,van Niehoff, Nordmann, Pot, Schneider, Scholten, Selter, Siegel-Keijzer, van Staveren en van der Zijden.
De voorzitter weet dat de Maxeda kortingsregeling ophoudt. De directie van elke werkmaatschappij moet zelf beslissen hoe men met de kortingsregeling voor de eigen (ex)werknemers omgaat.
Amsterdam, 21 april 2011.
Nog even napraten met een drankje en een hapje bij restaurant la Place
11
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Waarom een nieuw Pensioenakkoord? Werknemers gaan later met pensioen en pensioenfondsen kunnen hun pensioengelden risicovoller beleggen. Dat is de kern van het nieuwe akkoord waarover vakorganisaties, werkgevers en kabinet het eens zijn geworden. Een zeker pensioen dat jaarlijks wordt aangepast aan de inflatie, is onbetaalbaar - zelfs als werknemers een paar jaar later met pensioen gaan dan in de huidige situatie. Er moest gekozen worden: of een zeker pensioen, dat de komende jaren nauwelijks de prijsstijgingen (indexatie) zal kunnen bijhouden omdat er gewoon weg niet genoeg geld voor is. Of een onzeker pensioen dat risicovoller wordt belegd en in slechte tijden op de financiële markten kan worden gekort (afstempelen), maar wel een veel grotere kans heeft de prijsstijgingen te volgen. Laatstgenoemde mogelijkheid krijgt de voorkeur van de Vakbonden en de werkgevers organisaties. en beleggingseisen, die het kabinet voornemens is te stellen (mede onder druk van Europese regelgeving) in het huidige FTK (financiële toetsingskader voor pensioenfondsen), wordt het oude pensioenstelsel te duur en komen de pensioentoezeggingen verder van actieven en gepensioneerden af te staan. Op vele manieren is aangetoond dat bij de huidige dekkingsgraden de komende jaren niet of nauwelijks geïndexeerd kan en zal worden, waardoor de aanvullende pensioenen, uitgedrukt in koopkracht, achterblijven. Om niet opnieuw verrast te worden door een financiële crisis willen werkgevers en werknemers een pensioensysteem dat minder afhankelijk is van schommelingen op de financiële markten.
v.l.n.r Agnes Jongerius FNV, Bernard Wientjes VNO-NCW, Henk Kamp Minister SZW
D
e levensverwachting stijgt, waardoor het huidige pensioenstelsel onder druk komt te staan. Wanneer er niets verandert in het pensioenstelsel zullen gepensioneerden een steeds langere periode pensioen ontvangen, daarbij moet ook worden bedacht dat door de vergrijzing het aandeel gepensioneerden onder de deelnemers van de pensioenfondsen sterk zal toenemen. Bovendien heeft de kredietcrisis een zware wissel getrokken op de pensioenfondsen, beleggingen die minder waard werden. De indexatie toezegging in het oude pensioencontract is afhankelijk van de rendementen van pensioenfondsen en in zekere mate een schijn zekerheid. Vele gepensioneerden missen sinds 2009 de indexatie als gevolg van de financiële crisis. Door de stijging van de levensverwachting en de strengere buffer-
Onderstaand de belangrijkste punten uit het (concept) Pensioenakkoord van Kabinet en Sociale Partners. • In 2020 worden de AOW- en de pensioenleeftijd 66 jaar, en in 2025 waarschijnlijk 67 jaar. In 2020 wordt besloten of de pensioenleeftijd in 2030 verder omhooggaat. • Voor de AOW geldt dat de pensioenleeftijd vervroegd kan worden naar 65 jaar; de uitkering wordt dan met 6,5% verlaagd. De AOW met een jaar uitstellen zorgt voor een verhoging met hetzelfde percentage.
12
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
• De AOW uitkeringshoogte wordt gekoppeld aan de verdiende lonen, en niet meer aan de CAO lonen (zoals nu)..De AOW uitkeringen stijgen tussen 2013 en 2028 sneller dan nu: 0,6 procent extra per jaar. Tegelijkertijd wordt bezuinigd op fiscale ouderenkortingen en de AOW-tegemoetkoming.
pensioenen of dat het oude systeem hier van kracht blijft. Uitgezocht wordt of pensioenfonds besturen mogen besluiten of oude rechten naar het nieuwe systeem overgaan, dan wel dat werkenden en gepensioneerden individueel mogen kiezen. Dit heeft ook grote gevolgen voor het toezicht.
• Aanvullende pensioenregelingen moeten volgens het concept akkoord in 2011 zijn aangepast aan de voor genomen verhoging van de pensioenleeftijd in 2020. Op dat moment geldt dat alleen voor nieuwe opbouw, bij verdere verhogingen van de pensioenleeftijd in de toekomst zullen ook de vanaf 2011 opgebouwde aanspraken worden uitgesteld. Feitelijk wordt dus niet langer een pensioenleeftijd, maar een verwachte uitkeringsduur toegezegd. De belastingvoordelen voor pensioensparen worden aangepast aan de verhoging van de pensioenleeftijd.
• Het pensioenakkoord moet ervoor zorgen dat werk nemers langer blijven doorwerken. Dat doel is niet bereikt door alleen de pensioenleeftijd aan te passen, tegelijkertijd moeten zowel werknemers als werkgevers bereidheid tonen de uittredingsleeftijd - in werkelijkheid momenteel niet eens in de buurt van 65 jaar - te verhogen. Arbeidsparticipatie en arbeidsmobiliteit van oudere werknemers moeten worden verhoogd om het pensioenakkoord werkelijk effectief te kunnen maken. Het kabinet komt met een 'mobiliteit bonus' en een 'vitaliteit regeling'. Het kabinet wil alleen cao's aan hele bedrijfstakken opleggen als daarin aandacht is voor 'leeftijdsbewust personeelsbeleid'
• De premies voor pensioenen worden in principe aan een maximum gebonden. De huidige premies - gemiddeld circa 20 procent van het brutoloon - moeten voldoende zijn. Maar vakbonden en werkgevers kunnen in cao's extra afspraken maken over eventuele hogere premies.
Resumerend: √ AOW stijgt in 2020 naar 66, in 2025 waarschijnlijk naar 67 en wordt iedere vijf jaar opnieuw beoordeeld afhankelijk van levensverwachting. √ Werknemers kunnen zelf kiezen wanneer uitkering ingaat. √ Wie eerder stopt met werken, krijgt 6,5% AOW-korting per jaar voor de rest van het leven, wie langer doorwerkt krijgt 6,5 % extra AOW. √ AOW uitkering wordt vanaf 2013 tot 2028 jaarlijks met 0,6% extra opgehoogd. √ Pensioen gericht op koopkrachtbehoud in plaats van op een zeker vast bedrag. √ Geen harde pensioen garanties meer, waardoor pensioenuitkeringen méér mee kunnen bewegen met de financiële markten. √ Pensioenfondsen kunnen zelf kiezen hoeveel risico’s ze kunnen nemen op de beurzen . √ Pensioenpremie blijft stabiel en tegenvallers op de financiële markten worden in het systeem opgevangen meevallers blijven in het fonds. √ Pensioenfondsen houden rekening met stijgende levensverwachting.
• Pensioenfondsen krijgen meer tijd om bij te komen van slechte beleggingsresultaten. In het 'nieuwe pensioen contract' geldt een hersteltermijn van tien jaar voordat de fondsen drastische maatregelen moeten nemen, zoals het verlagen van de pensioenen en van de aanspraken van werkenden. In het 'oude pensioen contract' krijgen fondsen van toezichthouder De Nederlandsche bank veel eerder de opdracht om in te grijpen. • De uiteindelijke keuze tussen een lager maar zeker pensioen en een risicovoller maar hopelijk hoger pensioen kan worden doorgeschoven naar de talrijke CAO onderhandelaars en bestuurders van de circa 400 Nederlandse pensioenfondsen. Pensioenfondsen krijgen meer vrijheid bij het beleggen, waardoor de hoogte van het pensioen afhankelijker wordt van de belleggingsresultaten. Tegelijk is een fonds minder snel verplicht pensioentoezeggingen te bevriezen of zelfs te korten. • Kabinet en sociale partners onderzoeken of het 'nieuwe pensioen contract' ook gaat gelden voor opgebouwde
13
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Plan FNV Bondgenoten over pensioenakkoord: “Het kan anders, beter!” FNV Bondgenoten heeft op 14 juni 2011 een alternatief gepresenteerd voor het pensioenakkoord, onder de titel: “Het kan anders, beter.” Een plan, dat uitgaat van voldoende zekerheid, zodat mensen in voldoende mate kunnen vertrouwen op welk pensioen ze krijgen, als ze stoppen met werken. Buffer in pensioenfondsen van 20 procent FNV Bondgenoten wil dat alle fondsen een buffer aanhouden van 20 procent, zodat schokken op de financiële markten - die er wellicht nog aankomen met Griekenland - opgevangen kunnen worden, en mensen niet meteen in hun opgebouwde pensioenrechten gekort hoeven te worden. Die buffer is ook nodig voor generaties na de huidige ouderen: jongere mensen. De buffers, nu aangetast door de financiële crisis, moeten juist ook voor jongeren weer aangevuld worden. Daarnaast wil FNV Bondgenoten een zo hoog mogelijke zekerheidsambitie. Met het plan ‘Het kan anders, beter’ houd je oude en nieuwe rechten bij elkaar.
duidelijk was. Naast het feit, dat de iets hogere AOW een sigaar uit eigen doos is, omdat hij uit de ouderkortingen wordt betaald, gaan mensen er in de jaren na 2020 steeds meer op achteruit - tot 11 procent. De AOW-verhoging van 0,6 procent - zo blijkt uit de brief van het ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid - lijkt te worden vastgesteld op het AOW-bedrag van gehuwden op dit moment, dat is 54 euro per jaar extra. Het is een vast bedrag, dat niet wordt geïndexeerd. Dat betekent een flink financieel nadeel voor alleenstaanden - want zij ontvangen een hogere AOW - en relatief steeds minder AOW-verhoging door inflatie, naar 0,4 procent in plaats van 0,6 procent Het kabinet mag zich met dit principeakkoord op termijn dus nog rijker rekenen dan we tevoren dachten. Ouderkortingen en -toeslagen op dit niveau houden FNV Bondgenoten wil graag, dat het kabinet niet bezuinigt op de ouderkortingen en -toeslagen, maar dat ze op het niveau van nu gehouden worden. Naast € 2 miljard stijging door vergrijzing in de toekomst, die het kabinet in zijn zak kan houden doordat we langer gaan werken, bezuinigt het kabinet ook nog eens € 2 miljard extra op de ouderkortingen, die nu 2,8 miljard bedragen. Er blijft slechts € 750 miljoen euro van over. Daarnaast haalt het kabinet € 250 miljoen uit de mobiliteitsbonus, en dus uit gelden die voor arbeidsparticipatie van ouderen komen.
Voldoende zekerheid is belangrijk In FNV-verband waren we het eens over deze uitgangspunten, maar ze hebben de voorlopige eindstreep van het principeakkoord niet gehaald. Voldoende zekerheid is belangrijk voor mensen. Kernpunt van kritiek op de ledenbijeenkomsten van FNV Bondgenoten was, dat het pensioen straks geen zekerheid zou bieden, en gaat meebewegen met de financiële markten. Alle risico’s komen bij werknemers te liggen.
Echt kunnen kiezen om op 65 jaar met pensioen te gaan FNV Bondgenoten wil dat het bedrag dat nu gemoeid is met ouderenkortingen en -toeslagen op het niveau van nu blijft. Dit bedrag moet vooral ten goede komen aan de lage inkomens, dit zijn mensen die jong begonnen zijn en in zware beroepen werken. Zo kunnen mensen echt kiezen om op 65 jaar met pensioen te gaan met een vergelijkbare uitkering. Dat is vorig jaar in een referendum aan FNVleden gezegd.
Werkgevers als lachende derde De werkgevers zijn ook lachende derde, omdat zij geen premieverhoging meer voor de kiezen krijgen en van hun bijstort verplichtingen af zijn. Het gaat hierbij dus niet om gewoon meebetalen aan pensioenpremies, maar samen met werknemers tegenvallers opvangen in de pensioenfondsen, zoals nu ook gebeurt. Sigaar uit eigen doos Daarnaast heeft FNV Bondgenoten het principeakkoord bekritiseerd. Het pakt nog slechter uit dan tot nu toe
Bron: Website FNV
14
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Service Gezegden * Je kunt iemand niets leren. Je kunt hem alleen helpen het in zichzelf te vinden. * Acties weerspiegelen prioriteiten. * Wees gewoon jezelf er zijn al genoeg anderen. * Dwarsliggers houden de trein op de rails. * Goede leiders zijn in de eerste plaats goede mensen. * De werkvloer is de beste universiteit voor leidinggevenden. * Waardering voor de ander is de basis van effectieve samenwerking. * Vergeet niet om naast de vruchten, ook het zaad voor volgend jaar te oogsten. * Zolang je je zorgen maakt om wat anderen van je denken, ben je in hun bezit. * Geluk is niet afhankelijk van dingen buiten ons, maar van de manier waarop wij die zien. * Wie zich beweegt, brengt iets in beweging. * Wees een 1e klas versie van jezelf, in plaats van een 2e klas versie van een ander. * De kern van het geluk: degene willen zijn die je bent. * Wie naar buiten kijkt, droomt, wie naar binnen kijkt wordt zich bewust. * Als je je gezicht naar de zon draait, valt de schaduw achter je. * Er zijn 1000 redenen om niet te slagen, maar geen excuses. * Geluk vermenigvuldigt zich als je het deelt met anderen. * Zelfvertrouwen kun je niet aan iemand geven, dat kun je alleen krijgen. * Een doel is een droom met een deadline. * Werk is pas werk als je eigenlijk liever iets anders doet. * Logica brengt je van A naar B. Verbeelding brengt je overal. * Alleen de allerwijsten en de allerdwaasten veranderen nooit van mening.
15
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Service
Adresgegevens Voor de leden die niet over internet beschikken treft u onderstaand telefoonnummers en adresgegevens van pensioeninstanties, ouderen organisaties, consumentenorganisaties en belastingdienst aan. Nederl. Ver. Organisaties Gepensioneerden Utrecht 030-2846080 Ministerie van VWS Den Haag 0800-8051 Consumentenbond Den Haag 070-4454545 College Zorgverzekeringen Diemen 020-7978555 Zorgtoeslag Belastingdienst 0800-0543 Inkomensafhankelijke bijdragen Belastingdienst 0800-0543 Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekering Zeist 030-6988360 Ouderen Organisatie Utrecht 030-2769985 Vereniging Senioren (van 10.00 tot 14.00 uur) Eindhoven 040-2127504 NL. Pensioenstelsel Amsterdam 020-5249111 Pensioenplatform Amstelveen 0900-4040401 Ombudsman pensioenen Den Haag 070-3338965 Adresgegevens Pensioenfonds voor de Detailhandel. Contactadres Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel p/a Syntrus Achmea Pensioenbeheer NL Klant Contact Center Postbus 3183 3502 GD Utrecht Klant Contact Center tel: 030-2453922 e-mail:
[email protected] Vragen over AOW? Bel/mail de Sociale Verzekeringsbank. (SVB) SVB kantoren: Breda 076-5485010 Deventer 0570-506010 Groningen 050-3169010 Leiden 071-5129610 Nijmegen 024-3431010 Roermond 0475-368010 Rotterdam 010-4174010 Utrecht 030-2649010 Zaanstad 075-6551011 Een uitgebreide adreslijst vindt u op onze website : www.v-g-d.nl, pagina “Webgids”
16
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Het geven van goede informatie is en blijft primair de verantwoordelijkheid van pensioenuitvoerders en sociale partners …’ Dit zegt minister Henk Kamp in zijn toespraak op woensdag 11 mei op het AFM Pensioencongres ‘Pensioen in onzekere tijden’. In zijn toespraak liet de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de redenen om de huidige pensioen leeftijd te verhogen de revue passeren. Noodzakelijk ondanks het feit dat de Nederlanders gezamenlijk een biljoen euro pensioen bij elkaar hebben gespaard. De minister gaf aan het volste vertrouwen te hebben dat er met sociale partners overeenstemming wordt bereikt over een nieuw pensioenakkoord.
Eén van de lessen van de pensioencrisis is dat begrijpelijke en betrouwbare informatie essentieel is. Pensioeninformatie moet net zo duidelijk worden gepresenteerd als de informatie op een autodashboard. De communicatie moet betrouwbaar en begrijpelijk, eerlijk en effectief, transparant en ook tijdig zijn. Binnenkort gaat op het ministerie een evaluatie van de wettelijke informatieverplichtingen van start. Daarbij is er ruimte voor overleg met de pensioensector en de AFM.
Voor een volledig verslag van dit congres kijk op: http://www.stichtingpensioenbehoud.nl/blog-van-de-voorzitter. html of op onze eigen website: www.v-g-d.nl pagina: “Pensioenzaken”
Hunkemöller bevestigt het recht op korting voor gepensioneerden. In een brief aan de Vereniging van Gepensioneerden Detailhandel (V.G.D.) laat de directie van Hunkemöller weten de korting op aankopen voor gepensioneerden te continueren. De directies van V&D, M&S, en Praxis hebben eerder medegedeeld het kortingsrecht voor gepensioneerden te handhaven. De Bijenkorf is de enige werkmaatschappij van alle Maxeda- bedrijven die tot nu toe weigert het kortingsrecht te continueren. Het kan en mag niet waar zijn dat de Bijenkorf de enige Maxeda-werkmaatschappij is die de gepensioneerden het recht op korting onthoudt.
De V.G.D. is in schriftelijk contact met de Bijenkorf directie met verzoek de eerder genomen beslissing om de korting op Bijenkorf aankopen voor gepensioneerden te continueren.
17
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Hebben pensioenfondsen nog toekomst? Kees de Lange (vicevoorzitter en pensioenwoordvoerder van 50 PLUS) Pensioen is uitgesteld loon. De pensioengelden zijn collectief eigendom van de deelnemers en van niemand anders. Deze simpele waarheid zou bepalend moeten zijn voor de wijze waarop onze pensioenfondsen beheerd en bestuurd worden. Helaas is hun financiële positie ernstig uitgehold door onder meer wanbeleid en de zogenaamde sociale partners proberen hun macht in pensioenland krampachtig vast te houden over de ruggen van de deelnemers. Over ons maar zonder ons. En dat terwijl zo’n 80% van de werkende Nederlanders en gepensioneerden verplicht is aangesloten bij een vijftal grote bedrijfstakpensioenfondsen Waarom zijn de pensioenfondsen in zulk zwaar weer beland en woedt er thans een discussie tussen sociale partners over het verder uitkleden van het stelsel? Wat mis ging, is duidelijk. In de jaren '90 zijn lang geen kostendekkende premies betaald en werd b.v. het ABP 30 miljard armer door een greep in de kas door de overheid. Verantwoord risicomanagement was jarenlang ondergeschikt aan de wens de premies kunstmatig laag te houden. Er werd en wordt veel te risicovol belegd, inzicht in de verborgen kosten van vermogensbeheerders ontbreekt en de deelnemers zijn nooit geraadpleegd. In allerlei rapporten zijn deze problemen uitgebreid beschreven. Fundamentele wijzigingen in het pensioenstelsel zijn nodig om de belangen van deelnemers optimaal te kunnen behartigen en de huidige en toekomstige pensioenuitkeringen zo goed mogelijk te waarborgen. De sociale partners lieten de eigen belangen echter prevaleren; zij hechten aan hun goedbetaalde functies als pensioenfondsbestuurders en aan de macht die zij daaraan ontlenen.
Kees de Lange 50 plus partij Ons wereldwijd geroemde pensioenstelsel is in essentie robuust en kan vrijwel iedere crisis overleven, mits: • de zeggenschap in handen is van degenen die de risico's lopen; • er altijd een kostendekkende premie wordt betaald; • de pensioengelden uitsluitend dienen voor het betalen van pensioenen; • pensioenfondsbesturen begrijpen wat economisch risicomanagement inhoudt en in goede tijden voor slechte reserveren; • pensioenfondsbesturen niet te risicovol beleggen en zich niet door externe beleggingsadviseurs in de luren laten leggen.
Het resultaat van ruim tien jaar wanbeleid is rampzalig. De buffers van de pensioenfondsen zijn zó aangetast dat steeds grotere risico's genomen moeten worden om de pensioenvermogens op het vereiste niveau te brengen. De onmiddellijke verplichtingen tegenover een groeiend aantal gepensioneerden vereisen echter juist een prudent, risico-arm beleid.
Als aan deze redelijke eisen wordt voldaan, kan alleen het feit dat we langer gaan leven roet in het eten gooien. Het gaat om betrekkelijk geringe effecten die we lang van te voren zien aankomen.
De ernst van de situatie lijkt veel bestuurders van bedrijfstakpensioenfondsen te ontgaan. Ze wensen geen pottenkijkers in de besturen en zelfs minimale
18
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
medezeggenschap van gepensioneerden over hun eigen uitgesteld loon wordt te vuur en te zwaard bestreden. Helaas wordt de problematiek vooral voorgesteld als een generatieconflict. Ouderen zouden de fondsen leeg vreten ten koste van jongeren. Echter, bij goed beleid zouden de dekkingsgraden tientallen punten hoger zijn geweest dan nu het geval is. Met name gepensioneerden zijn de dupe. Hun koopkracht loopt door uitblijvende indexatie zeker 10% achter bij werkenden, overeenkomend met
duizenden euro's in enkele jaren. Geen wonder dat juist de ouderen in opstand komen. Na een leven van werken en na alle toezeggingen verdienen zij beter dan als profiteurs te worden weggezet. Terecht vragen zij zich af wat zij nog bij pensioenfondsen in hun huidige vorm te zoeken hebben. Hoog tijd voor een parlementaire enquête over onze pensioenen. Helaas hebben de meeste politieke partijen op pensioengebied veel ranzige boter op het hoofd.
Senioren worden steeds vaker afgeschilderd als malloten in het fietsverkeer “De schlemielen veroorzaken teveel ongelukken, want fietsen kunnen ze niet” aldus de minister. Fietsende ouderen raken steeds vaker gewond in het verkeer. In de meeste gevallen gaat het om ongevallen die zij zelf veroorzaken.
Schultz van Hagen, minister Infrastructuur en Milieu Minister van Infrastructuur en Milieu Melanie Schultz van Haegen (VVD) wil meer aandacht voor de veiligheid van ouderen in het verkeer, vertelde zij woensdag jl. op Radio 1. Nu bepleit deze minister weer een fietscursus voor ouderen. "De wegen worden wel veiliger met minder doden, maar tegelijkertijd zien we een stijging in het aantal ongevallen met de fiets. Dat komt door de vergrijzing", aldus de minister. Ouderen worden niet aangereden, maar gaan vaak door eigen fout onderuit. "Dat heeft onder meer te maken met de inrichting van de straat. Ouderen kunnen bijvoorbeeld slecht onderscheid maken tussen de weg en de stoep", legt Schultz van Haegen uit. Door kleur op de randen aan te brengen kan daar volgens haar iets aan worden gedaan. Ook zijn 50-plussers onvoldoende op de hoogte van het
gebruik van scootmobielen en elektrische fietsen. Die gaan volgens de VVD-minister vaak te hard en zijn moeilijk onder controle te houden. Schultz van Haegen gaat binnenkort met gemeenten en provincies praten over de inrichting van wegen. Ook gaat ze ouderenbonden aanspreken over het bewustmaken van gevaarlijk fietsgedrag.
19
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Onherstelbare pensioenschade dreigt door sociale partners Martin van Rooijen voorzitter De zwakke positie van de Nederlandse pensioenfondsen van dit moment is niet veroorzaakt door de financiële crisis en het feit dat we langer leven, maar door wanbeleid in het verleden. Daarom moet kost wat kost vermeden worden, dat de sociale partners opnieuw onherstelbare schade aanrichten. Dat zei Martin van Rooijen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden, woensdag tijdens de algemene vergadering van zijn organisatie in Zeist. Van Rooijen: “De sociale partners hebben sinds de jaren tachtig het pensioenstelsel oneigenlijk gebruikt voor andere doelen dan het veilig stellen van de pensioenen. Zij hebben meegewerkt en zelfs vaak bewust beoogd de fondsen armer te maken door steeds lagere premies af te spreken en bij een aantal fondsen niet terug te deinzen voor jarenlang achtereen grote terugstortingen door pensioenfondsen aan de ondernemingen. Als de kassen normaal gevuld waren geweest, hadden de fondsen de financiële crisis beter kunnen doorstaan.’ Het kabinet Lubbers 1 heeft volgens Van Rooijen (zelf oud-staatssecretaris van Financiën in het kabinet Den Uyl) de lont in het kruitvat gestoken door te dreigen met een belastingheffing op rijke pensioenfondsen. ‘Daarmee heeft het de sociale partners een alibi gegeven tot forse verlaging van de premies. De premies daalden vanroyaalbovende20%totzelfsonderde10%.Hetoverheidpensioenfonds ABP was voor de politiek een gewillige prooi. In de Haagse bezuinigingsdrift is er € 25 miljard minder in het fonds gekomen dan volgens de pensioenspelregels vereist was.’
Martin van Rooijen voorzitter NVOG ‘Wij onderkennen de problemen, die er nu bestaan. Wij zijn bereid binnen het stelsel tot aanpassingen te komen om het beter houdbaar te maken voor de langere termijn. Dat betekent in ieder geval dat de AOW-leeftijd verder zal moeten worden verhoogd. En het betekent ook: kostendekkende premies en vasthouden aan de nominale pensioenaanspraak, wat helaas kan betekenen, dat er onder omstandigheden tijdelijk minder kans op indexering bestaat.’ ‘Het grootste gevaar dat ons solidaire, collectieve en verplichte pensioenstelsel nu bedreigt, is het ontstaan van een onnodige tegenstelling tussen generaties. We zullen steeds moeten uitleggen, dat ons pleidooi om het bestaande stelsel te handhaven niet ten koste zal gaan van de jongeren.’
‘Als de kas wordt leeggehaald, geen kostendekkende premie wordt geheven en het feit dat we langer leven systematisch wordt genegeerd, is het niet vreemd dat er problemen ontstaan. Dat ligt niet aan het bestaande stelsel zelf. Dat ligt aan de spelers, die de beslissingen over pensioenen exclusief naar zich toe getrokken hebben. Het is niet langer aanvaardbaar, dat in achterkamers wordt onderhandeld over de belangen van 2 miljoen gepensioneerden. Dat is ook niet meer van deze tijd. Een nieuw pensioenakkoord komt er niet zonder onze instemming.’
Van Rooijen gaf aan dat de koepel van gepensioneerden zich gesteund voelt door de kritische bonden binnen het
20
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
FNV. ‘Toen wij in het najaar begonnen het pensioenstelsel te verdedigen tegen afbraak en het pensioenakkoord van juni 2010 ter discussie stelden, werden we aanvankelijk uitgemaakt voor Gekke Henkie. Men vond onze opstelling onverantwoord, terwijl de gesprekken nota bene over ons zonder ons plaatsvonden. We hebben onze mening niet
onder stoelen of banken gestoken. Inmiddels hebben we vastgesteld, dat FNV Bondgenoten ook op de lijn van het NVOG zit. Tegen voorzitter Henk van de Kolk van FNV Bondgenoten en zijn medestanders binnen de FNV zou ik vandaag willen zeggen: ‘Toon karakter. Houd vol. Houd je aan je woord.’
Service Adres en gegevens wijzigingen Als u verhuist willen wij dat graag weten om ons adressenbestand op peil te houden. Niet alleen adresgegevens zijn belangrijk ook andere wijzigingen willen wij graag in het ledenbestand bij onze ledenadministratie verwerken. Stuur dus altijd een berichtje als: • U verhuist • Uw burgerlijke staat wijzigt door bv. overlijden (melding door nabestaanden) • U prijs stelt op een andere naamsvermelding in onze ledenadministratie, bv. Mevr. Jansen – Pietersen in plaats van Mevr. Jansen. • Uw mailadres wijzigt. • Uw bankrekening nummer wijzigt. • U gebruikt maakt van een betaalrekening welke op een andere naam staat dan de bij ons bekende naam als lid van de vereniging. • U de betaling van uw contributie wijzigt (van zelf betalen naar automatisch incasso of omgekeerd). • U uw lidmaatschap wenst te beëindigen. (Kan opgegeven worden tot 1 november van het lopende jaar. Eerdere beëindiging betekent dat men de contributie voor het lopende jaar dient te voldoen)
Alle wijzigingen in adres en overige gegevens altijd en uitsluitend sturen naar: Vereniging Gepensioneerden uit de Detailhandel Ledenadministratie Dhr. J.J. Verlaan Windrust 13 2351 EV Leiderdorp Tel: 071 – 5895430
U kunt uw wijzigingen natuurlijk ook per mail aan ons opgeven: Stuur uw bericht naar
[email protected]
21
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Voor 5000 gepensioneerden dreigt in 2012 korting op pensioenuitkering. Vijf pensioenfondsen moeten, bij een ongewijzigde financiële situatie van het fonds eind 2011, op 1 april 2012 gaan korten op de pensioenen. Dat is het resultaat van de evaluatie van de herstelplannen van pensioenfondsen door DNB. tot een voorwaardelijke korting dienen te besluiten zijn vandaag 24 mei 2011 door de Pensioenfederatie bekend gemaakt, het betreft: het Pensioenfonds Cultuur, Pensioenfonds Royal Leerdam, ISS Pensioenfonds, Pensioenfonds Poseidon en Stichting Pensioenfonds Openbare Apothekers. Het belegde vermogen van de clubs lijkt onvoldoende om aan de toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen.
Fondsen hebben begin februari 2011 in hun evaluatie aangegeven of er nog steeds sprake is van een concreet en haalbaar herstelplan waardoor het minimaal vereist eigen vermogen (MVEV) en het vereist eigen vermogen (VEV) binnen de gestelde termijnen worden bereikt. Uitgangspunt daarbij was de financiële situatie van het fonds per 31 december 2010. Wanneer aanpassing van het premiebeleid, het beleggingsbeleid en indexatie geen sturing meer kunnen geven, is korten op de pensioenen een uiterste maatregel die een pensioenfonds kan treffen. Het korten van de pensioenen bij vijf fondsen raakt in totaal circa 9.000 actieve deelnemers, 5.000 gepensioneerden en 16.000 zogenoemde slapers. Dit zijn minder deelnemers dan in februari, op basis van de evaluatie van de fondsen zelf. Een definitief besluit over het korten wordt door de fondsen genomen op basis van de stand van zaken ultimo 2011 en is afhankelijk van de financiële positie van deze fondsen op dat moment. Op deze wijze wordt voorkomen dat de noodzaak van een korting wordt gebaseerd op één meetmoment. De Pensioenwet schrijft voor dat de fondsen te zijner tijd betrokkenen informeren uiterlijk één maand voordat de korting ingaat.
DNB heeft de afgelopen maanden de voorgenomen maatregelen van circa 300 fondsen beoordeeld. Na ontvangst van de ingediende evaluaties medio februari 2011 zijn deze meteen getoetst op volledigheid. Vervolgens heeft DNB waar nodig her rapportages opgevraagd en is een inhoudelijke beoordeling van de ingediende evaluaties uitgevoerd, waarbij veelvuldig interactie heeft plaatsgevonden met fondsen. Bij beoordeling van de ingediende evaluaties is enerzijds sector breed naar een aantal speerpunten gekeken zoals de gehanteerde sterftegrondslagen en rendementen. Anderzijds heeft ook specifieke analyse op de ingediende evaluaties plaats gevonden, waarbij ook nadrukkelijk individuele fondskarakteristieken en risicoprofielen zijn meegenomen in de afweging. DNB heeft in de eerste helft van mei 2011 haar bevindingen van de beoordeling van de ingediende evaluaties schriftelijk aan de fondsen overgebracht.
Afgesproken is dat pensioenfondsen zich op vrijwillige basis bij de Pensioenfederatie melden. Op basis van het huidige wettelijke kader kan DNB zelf de namen van de fondsen niet bekendmaken. De namen van de fondsen die
22
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Gerda Aalbers presenteert haar eerste boek Op 10 juni presenteerde Gerda Aalbers, in Rotterdam, haar eerste boek. U kent Gerda Aalbers ongetwijfeld van de artikelen die zij schreef voor OutFit en onze website. Voor OutFit schreef zij o.a. “Siberische Feestdagen” en “Karel”, een verhaal over een kanarie. Recentelijk schreef zij voor onze website “De nieuwe leidinggevende”. U vindt dit verhaal op de pagina “Schrijftalent” van onze Website: www.v-g-d.nl. Ook voor deze OutFit schreef zij een leuk verhaal over het “BUURTCAFÉ” . Het nieuwe boek is getiteld “De geur van de papegaai” uitgegeven door Uitgeverij Kontrast te Oosterbeek. ISBN: 978-94-90834-14-2 Gerda Aalbers (1943) schetst het leven scherp, zoals het is: onrustig en ongemakkelijk, maar zeker ook boeiend, soms schrijnend maar altijd met een glimlach. De geur van de papegaai is een verhalenbundel vol levensgeschiedenis. De herinneringen van een ongewenst, onbegrepen kind, een eeuwige zoektocht naar genegenheid. Het blijft bij verlangen en vluchten in dromen. Kleurrijke mensen vergrijzen niet is het motto van het uitzendbureau 65plus waarvoor Gerda Aalbers nog steeds enkele dagdelen per week werkt. Een mooie slagzin waar wij van harte achter staan. Het boek is te bestellen in de boekhandel, bij Uitgeverij Kontrast: tel. 026 3337975, postadres: Reuvensweg 17, 6861 XH Oosterbeek, internet: www.uitgeverijkontrast.nl, of rechtstreeks per e-mail bij de schrijfster:
[email protected] Noot van de redactie: Het boek is met vaart geschreven en maakt vrolijk ondanks de diepere ondertoon die woordeloos heel veel zegt. Eenmaal met het lezen begonnen kon ik niet meer stoppen, er zittenveel juweeltjes bij die ontroerend en met humor geschreven zijn. Na het boek gelezen te hebben vroeg ik me af: Komt er al gauw een deel 2?
23
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Service Puzzel mee: en win een V.V.V. cadeaubon t.w.v. € 50,00 Puzzel mee: en win een V.V.V. cadeaubon t.w.v. € 50,00 Uit de juiste oplossingen zal één prijs worden geloot. De oplossing van de puzzel wordt op onze website www.v-g-d.nl en in OutFit nr. 83 (september 2011) bekend gemaakt.
A
Vakantie cryptogram
B
A
9
C
D
5
E
F
G
H
15
I
11
14
11
B
13
14
C
1
5
3
11
1
11
8
15
14
10
6
D
7
6
12
4
4
2
E
8
14
F G
13 4
H
8
3
9
12
I
11
7
14 14
J
14
10
5
8 ©www.ruiterpuzzel.nl
Noteer in de vakjes hieronder uw oplossing en stuur op. 1
2
3
4
5
6
7
8
24
9
10
11
12
13
14
15
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Horizontaal A. Het gebouw raken ze. Herstel de kampeertent. B. Zij gaf ‘m in de herrie een roos mee. Doe de pil ertussen. C. Dat cijfer vindt ze niet hard. Aan het regenen voorbij zien. D. De afnemer knalt de deur dicht. Plaatsen jullie ’t kampeergerei? E. Bedel je voor een kolos? Ah, die kleur smaakt zuur. F. ‘r zat een vreemde vogel in. G. Aanzienlijke in Eelde. H. Dat drinken komt van pas. Je kan er van op de tak springen. I. Cartoon van een sportpet. J. Bouwwerk op de troon. Aan de kant van de muur. Verticaal A. Breekt je buidel? Brandweer in Brussel. B. Weet alles van bezwaren? C. De rookwalm ’s geoxideerd. De vloed is om drie uur. Bomen van letters. D. Amelandse koffiekroeg. Doe mij een lofrede. E. Die struisvogel is, eh, bekaf! Een liniaal is ’t al. F. De afdruk van een graveur. G. Hij moet een ster graveren. Til ‘r op, je gaf haar een stoot. D’r kleine man is weg. H. Op bekwaamheden jagen. I. Breng snel verslag over de strafbepaling. Aansporing met een doorn.
Stuur uw “oplossing bestaande uit 15 letters uit de oplossingsstrook” vóór 1 September 2011 naar: Vereniging Gepensioneerden uit de Detailhandel Antwoordnummer 294 1100 VB Amsterdam Onder vermelding van uw naam, adres en lidmaatschapsnummer. (een postzegel is dus niet nodig)
Oplossing Lente puzzel OutFit 81 april 2011 “VOORJAARSBOEKET” In totaal hebben wij 125 goede inzendingen ontvangen. Twee inzendingen zijn niet geaccepteerd, één foute inzending en één inzender was geen lid van de V.G.D. Door loting is Mevr. M. van Dijk uit Amstelveen uitgeroepen als winnaar van de lente puzzel. De VVV cadeaubon van € 50,00 is inmiddels naar Mevr. Van Dijk opgestuurd. Ook deze keer ontvingen wij leuke reacties op de puzzel zoals doorgaan met de puzzels, bedankjes voor het vele werk wat de vereniging voor de gepensioneerden doet, en veel wijsheid bij de actie (knollen voor citroenen). Ook bereikte ons een verzoek om meer recepten (gebak/taarten op te nemen in OutFit) Wij doen ons best dit te realiseren. Redactie OutFit en Website
25
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Service
Recepten
Tijdens het borreluurtje, na de laatst gehouden Algemene Leden Vergadering, heb ik vele positieve reacties gekregen op de recepten uit het Kerstnummer, ook verzochten meerdere leden om in het vervolg in elke OutFit een of meer recepten op te nemen. Ik ga er vanuit dat gebak en taartrecepten het meest populair zijn en heb daarom voor dit nummer een eigen recept opgenomen t.w. een ander soort appeltaart dan de overbekende “Oma’s appeltaart”
Bretonse appeltaart (recept voor 8 flinke taartpunten)
Ingrediënten Voor het deeg:
60 gram 60 gram 1 gram ¼ ½ 250 gram 5 gram
roomboter witte basterd suiker zout ei eetlepel water bloem bakpoeder
Voor de vulling:
1 100 gram 2 30 gram 60 gram
vanille stokje (merg) fijne tafelsuiker eieren, loskloppen maïzena gesmolten roomboter
Schrap de merg uit het vanillestokje en roer/klop dit samen met de tafelsuiker, maïzena en de gesmolten boter door de losgeklopte eieren totdat een vloeibaar mengsel is ontstaan. Giet dit mengsel over de appelblokjes in de taartvorm, zodat alle blokjes bedekt zijn. Zet de taart 70 minuten in de oven. Prik in de taart om te kijken of hij gaar is; een metalen pen moet er droog uitkomen. Maak de abrikozen jam warm en zeef de vruchten er uit, haal de taart uit de vorm en smeer de bovenkant in met verwarmde en gezeefde abrikozenjam. N.B. Hebt u moeite met het maken van het deeg dan kunt u ter vervanging ook gebruik maken van een pakje Koopmans Appeltaartdeeg. (in elke supermarkt te koop)
Voor de amandelspijs: 125 gram amandelspijs (supermarkt) ½ losgeklopt ei 1 Kilo appels (Jonagold), geschild, in kleine blokjes 1 Potje abrikozen jam Bereiding: Verwarm de oven voor op 180°C. Voor het deeg Laat de boter zacht worden en meng dat met de basterd suiker, het zout, ei en water. Kneed vervolgens de bloem en het bakpoeder er door. Laat het deeg voor het gebruik enige uren rusten in de koelkast. Het deeg kan ook in de vriezer bewaard worden, mits het in vershoud folie is verpakt. Bekleed een met boter ingevette vlaaivorm van 24 cm Ø en 2½ cm hoog met het uitgerolde deeg. Voor de vulling Maak de amandelspijs los en meng dit met het halve losgeklopte ei. Strijk dit over de deegbodem. Doe hierop de in blokjes gesneden appel.
26
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
Het buurtcafé stand van de hond niet in de gaten. Maar toen hij opstond om de klant zijn vertering te brengen, droop de inmiddels afgekoelde nattigheid rechtstreeks van zijn broek naar zijn blote, in bruine sandalen gestoken voeten. De man kon het niet waarderen. Die hondenpis was geen kraanwater en liet vlekken na die er in de was niet meer uit gingen. Aleid, die twee keer in de week kwam schoonmaken en tevens diensten verleende die niet als zodanig in het arbeidscontract omschreven stonden, had al meer dan eens niet veel goeds belovende opmerkingen gemaakt over de uitgebeten plekken die zich her en der over de gebeitste cafévloer verspreid hadden. Het was nu genoeg geweest vond de waard en hij liep naar de donkere uithoek om die stinkende hondengeleider eens afdoende de levieten te lezen. ‘Zeg mijnheer,’ begon hij, maar toen viel hem op dat de knoflookman vreemd opzij gezakt was en dat zich een gruwelijke pistachegroene verkleuring over zijn knokig gelaat had uitgespreid. Er stond wit schuim in zijn mondhoeken en zijn ogen waren bevroren. De hond stond recht overeind als een gek tegen de knieën van de man aan te krabben, en tegelijkertijd sloeg zijn plukharige staart heen en weer als een uit het lood hangende regulateur. De cafébaas werd bevangen door afgrijzen en toen hij na een minuut of wat nog geen teken van leven bespeurde concludeerde hij dat de man wel dood moest zijn.
Zoals altijd stapte tegen elf uur ’s ochtends de bleke, knoflookwalmende man met zijn rafelige hondje het café binnen. Meestal was hij de eerste klant. Hij zette zich nooit bij een van de vensters neer, maar had een voorkeur voor de donkerste hoek waar zich nooit een sprankje zonlicht vertoonde. Men had daar een olielampje neergezet om het geheel een zweem van romantiek te geven, maar de knoflooketer had zo zijn eigen gedachten hierover en doofde het licht zodra hij zich geïnstalleerd had. Hij was duidelijk gesteld op de duisternis waarin de mens, zoals bekend, ongestoord kan mijmeren, zachtjes voor zich uit monkelen of zonder aanwijsbare reden obscene gebaren maken.
‘Is hij niet meer te herstellen?’ vroeg Aleid die toevallig die dag aan het schoonmaken was. Zo snel als ze kon met haar mollige, in strakzittend breiwerk gestoken benen was ze afgekomen op het geroep vanuit het café. ‘Ik ben bang van niet.’ ‘Laat mij eens kijken.’ Ze duwde de herbergier ruw aan de kant en veegde haar natte, rode werkhanden af aan zijn blauwzwartgeruite voorschoot. Zoveel familiariteit had ze nog niet eerder bij daglicht en open gordijnen vertoond, maar hij kreeg door alle emoties die hem nu overvielen geen woord over zijn lippen en zijn handen waren net zo bevroren als de ogen van de overledene. ‘Voorziet de horecawetgeving hierin?’ vroeg de vrouw nadat ze zich over de klant had gebogen en geen ademtocht meer gevoeld had. ‘Ik zou het niet weten.’
De hond had de gewoonte los door het etablissement te lopen, daarbij zijn overtollig lichaamsvocht lozend waar het hem uitkwam, tegen tafel- en stoelpoten en tegen de bolknakvormige, zwarte pijpkachel. Toen die in de winter roodgloeiend was gestookt had het beest er ook zijn behoefte tegenaan gesproeid, wat gepaard was gegaan met een weliswaar kortdurende, maar zulk een hevige stoomontwikkeling dat de hond zich het schompes geschrokken was. Hij was onder het buffet geschoten en had zich verder niet meer laten zien. Deze ochtend echter zag hij de bruine, ribfluwelen broekspijpen van de waard aan voor een uitermate geschikte boomstam. De uitbater van het café, die op een kruk voor zijn tapkast even rustig in een boekje van Brakman zat te lezen, had in eerste instantie het misver-
‘Haal dan maar gauw een dokter.’ Als bemoediging glimlachte ze hem toe, het maakte een lugubere indruk. vervolg pagina 28 27
OUTFIT Nummer 82 - Juli 2011
‘Doet u dat maar Aleid, ik moet hier de boel in de gaten houden.’ Toen ze het pand verliet wierp de waard nog snel een hunkerende blik op de zaligverklaarde rondingen van haar achterwerk. Hij kreeg visioenen van haar witte, zacht meegevende dijen, maar drukte al die plotseling opkomende erupties terug naar de duistere krochten van zijn binnenleven. Hij zou ze daaruit straks, als de heisa achter de rug was, al naar gelang zijn goesting zo weer tevoorschijn kunnen roepen. Frivoliteiten kon hij zich nu niet permitteren, hij zat ongevraagd met een lijk opgescheept. Daar hing het voor hem in die stoel, een afschuwelijk, anijsgeel en naar oud knoflook riekend lijk in zijn toch al niet best renderende zaak. Dat zou de klandizie niet bevorderen. Of misschien toch wel? Als hij nu eens zijn sores tot die van zijn klanten maakte? Ziekte, dood en vreemdgaan waren immers in zijn café de populairste gespreksonderwerpen van het onnozele buurtvolk, daar zou hij ook zijn voordeel mee kunnen doen. Hij moest het eens secuur overdenken, al dan niet samen met Aleid.
Colofon Orgaan van de Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel Internet: www.v-g-d.nl E-mail:
[email protected] 21e jaargang • Nummer 82 • Juli 2011 OutFit verschijnt 4 maal per jaar Redactie: M.J. Holtkamp, J.M.H. Bogers, Mevr. W.G. Wieten-Göbel, Vormgeving en druk Paswerk Grafisch, Cruquius Voorzitter J.M.H. Bogers telefoon: 045-5740019 e-mail:
[email protected] Secretaris Mw. W.G. Wieten-Göbel Mijehof 266, 1106 HV Amsterdam telefoon: 020-7854223 e-mail:
[email protected]
© Gerda Aalbers
Ledenadministratie/Penningmeester J.J. Verlaan Windrust 13, 2351 EV Leiderdorp telefoon: 071-5895430 e-mail:
[email protected] Redactie Outfit M.J. Holtkamp Graan voor Visch 17703, 2132 ZH Hoofddorp telefoon: 023-5614913 e-mail:
[email protected]
Wilt u altijd op de hoogte zijn van alle ontwikkelingen op het gebied van pensioenen, de vereniging V.G.D. of wilt u weten wat leden zoal schrijven?
Deelnemersraad Pensioenfonds A.J.M. Boonekamp telefoon: 0348-411877 e-mail:
[email protected]
Kijk regelmatig op onze website: www.v-g-d.nl
J.J. Holleboom telefoon: 049-9379380 e-mail:
[email protected]
U vindt daar altijd de allerlaatste nieuwtjes, wetenswaardigheden , leuke anekdotes het OutFit archief waar u alle OutFit edities nog eens rustig na kunt lezen.
A. van Dantzich e-mail:
[email protected] Bestuursleden Mr. H.G.J.E. Plagge telefoon: 073-6431445 e-mail:
[email protected] Ingeschreven bij de KvK Utrecht, Inschrijfnummer 40345463 Bankrekening ING nr. 423595 t.n.v. Vereniging de Gepensioneerden
28