CULTUUR IN TAAL. Interculturele Communicatie in Vreemdetalenonderwijs Annemie Decavele Lieve De Wachter K.U. Leuven
Deze workshop
interculturele communicatie taallessen ILT (K.U. Leuven) PICTURE
Interculturele Communicatie in Vreemdetalenonderwijs
Interculturele communicatie Culturele ‘feitjes’ in handboeken?
Geen nadruk op interculturele competentie of op communicatie
Interculturele Communicatie = Communicatie Niet overdreven veel nadruk op verschillen Interculturele niet overproblematiseren Voelsprieten ontwikkelen
Intercultureel ‘gat’ Culturele dimensie gedrag taal
Insteek Groepjes categorieën moppen
Interculturele Communicatieve Competentie communicatie + cultureel bewustzijn (‘awareness’) 5 savoirs (Byram, 1997) savoirs savoir-apprendre savoir-comprendre savoir-être savoir-s’engager, savoir-faire
Frustraties in de klas Niet iedereen even gemotiveerd Studenten evolueren niet allemaal op dezelfde manier Leerkracht: moeilijke taak op verschillende niveaus tegelijk spelen jezelf / jouw cultuur in vraag stellen positieve klassfeer proberen te creëren (emotieve!)
Deze workshop: hoe het ‘interculturele gat’ overbruggen Awareness (bewust worden) Spreek erover Taal = cultuur Emotieve component
Deze workshop Awareness (bewust worden) Spreek erover Taal = cultuur Emotieve component
Waarden belang van familie zelfvertrouwen een goede opvoeding respect voor ouders goede manieren gastvrijheid voor jezelf opkomen je eigen taal goed spreken religie zelfstandigheid
‘persoongeoriënteerd vs. groepsgeoriënteerd’ PERSOONGEORIËNTEERD zelfstandigheid zelfvertrouwen goede opleiding eigen taal goed spreken voor jezelf opkomen Of vice versa?
GROEPSGEORIËNTEERD religie respect voor ouders familie belangrijk gastvrijheid goede manieren
connotaties CONCEPT ontbijt huisdieren sport zondag leraar / professor
UNIVERSEEL
CULTUREEL BEPAALD
PERSOONLIJK BEPAALD
Als leerkracht: ‘awareness’ stimuleren vb. spreekafstand video ‘Hoe?Zo!’ Wat is een ‘evidentie?’ video ‘Man bijt Hond’ (moord op Joe van Holsbeeck)
Multiple Intelligences Theory (Gardner) Gardner onderscheidt: Bodily-kinesthetic intelligence Intrapersonal intelligence Interpersonal intelligence Linguistic intelligence Logical-mathematical intelligence Musical intelligence Spatial intelligence Naturalist intelligence
Multiple intelligences in klas vroeger: nadruk op logischmathematische intelligentie Nu: verschillende intelligenties ontwikkelen ‘Niet Vanzelfsprekend’
Misverstanden in klaspraktijk[1]: tussen studenten tussen lesgever en student in lesgeefsituatie in lesmateriaal
[1] Naar: Christine van Baalen, Ludo Beheydt en Alice van Kalsbeek, “Cultuur in taal”. 2003 Ncb, Utrecht.
Deze workshop Awareness (bewust worden) Spreek erover Taal = cultuur Emotieve component
Discussie Respect (vb. liedje ‘Respect’ Pieter Embrechts) humor (interessant maar moeilijk)
HUMOR In de gloria (vb. Boomerang => Jay Lenno) (vb. Gilbert de Leeuw)
Vaneigens Man bijt hond
Vragen kussen Als je kust, wie kus je dan? Hoeveel kussen geef je? Waar kus je? Op de mond, op de hand, op de wang? Bij welke gelegenheden kus je? Kussen mannen? Kussen vrouwen? Kussen partners op straat? Waarom (niet)? Vind je het erg om mensen te kussen die je niet goed kent? Vind je dat mensen meer/minder moeten kussen? Waarom?
Video ‘kusgewoonten’ Kim Clijsters Nadien: tekst over ‘kusgewoonten’ Vragen over tekst 1. Wat waren de kusgewoonten van de mensen vroeger? 2. Welke competitie bestond er in het oude Griekenland? 3. Wat zegt de tekst over kussende mannen? 4. Wat hebben de Nederlanders van de Belgen geleerd? 5. [...]
BEZOEKRITUELEN
Moet je op tijd zijn? Moet je een cadeautje meebrengen? Welke kledij draag je? Mag je een maaltijd verwachten? Is er dan een specifieke tijdsindicatie? Moet je commentaar geven op het eten? Hoe toon je dat je genoeg gegeten hebt? Hoe geef je aan dat je naar huis wil? Hoe lang mag / moet je blijven?
JOUW CULTUUR
BELGISCHE CULTUUR
Deze workshop Awareness (bewust worden) Spreek erover Taal = cultuur Emotieve component
Bridging strategies (zie P. Cuvelier) Verzachtende woorden Vb. Engels excuses rechtvaardigingen
Moedertaalspreker <-> vreemdetalenspreker
voorbeelden Je moet me helpen! Zwijg Geef me het zout eens... Waar is de bakker? Het toilet? Wat?
Deze workshop Awareness (bewust worden) Spreek erover Taal = cultuur Emotieve component
Emotieve aspect optimale taalverwerving - rijke leeromgeving - herkenbaar + veilig leerklimaat ILT: Theater: Meer is altijd beter, Ik ben een Pools meisje, Zomerdag Muziek: ‘muzikale avond’, liedjes in de klas Poëzie: in de les + poëzie ‘theater’
Emotieve component
Theater, muziek, poëzie Uitgangspunt: -
mensen charmeren!
-
Nederlands ≠ Spaans, Italiaans, Frans
‘muzikale avond’ Uitgangspunt: plezier en vermaak in het Nederlands zingen en dansen in een Nederlandstalige omgeving Presentatie:
Poëzie theater Uitgangspunt: ‘gevoel’ Evaluatie: “Ik heb uitgevonden dat ik op een moment besef dat ik in die taal de liefde kan voelen” “Die situatie is herkenbaar voor iedereen. Dat beviel me.” “Een voorstelling met een glimlach op mijn mond.”
poëzie DE MUS Tjielp tjielp - tjielp tjielp tjielp Tjielp tjielp tjielp - tjielp tjielp Tjielp tjielp tjielp tjielp tjielp tjielp Tjielp tjielp tjielp Tjielp etc. Jan Hanlo (Uit: Verzamelde gedichten. Van Oorschot, 1989)
Als niemand als niemand luistert naar niemand vallen er doden in plaats van woorden Jana Beranová
Als iemand als iemand luistert naar iemand is er vrede in plaats van oorlog Soraya & Ririn
Poëzie met kranten
Poëzie en rijm Het zebra-meisje Het zebra-meisje heeft nooit begrepen Waarom zij een jurk aan heeft met ............... Zij vroeg aan haar tante, de baviaan: Waarom heb ik aldoor die strepen ............. Waarom niet een bloemetje of een ruit? Ik zie er altijd maar eender .............. Haar tante zei: Kom, het is zo bijzonder Die strepen van boven en die strepen van ............ Maar het zebra-meisje loopt nog te pruilen En wil vreselijk graag haar jurkje ..................... Zij wil eens iets anders, dat ijdeltuitje Wie heeft er voor haar een jurk met een ............................ ? (A.M.G. Schmidt)
Hans Andreus Je bent zo mooi anders dan ik. natuurlijk niet meer of minder maar zo mooi anders. ik zou je nooit anders dan anders willen
Taal in poëzie Zijn er in jouw taal verschillende ‘vormen’ om iemand aan te spreken? Welke vorm gebruik je voor wie? Welke vormen gebruik je in het Nederlands? Welke vormen kies je zelf? Hoe spreek je iemand aan in de winkel? En hoe wil je zelf aangesproken worden? Welke vormen gebruiken Vlamingen? En Nederlanders?
U Soms denk ik: ik zeg u, zolang ik je al ken, hoewel ik heel gewoon geliefde van je ben en je nooit doet alsof je ouder bent dan ik, daarbij: het geldt ook andersom. Voor jou ben ik geen jij. Laatst zei je: ik zeg u, zolang ik je al ken, hoewel ik heel gewoon geliefde van je ben en het normaal zou zijn als ik je altijd joude. Maar ik vind u erg mooi. U is het kortste woord om van elkaar te houden. Bart Moeyaert
Welke vorm gebruikt de ik-persoon voor zijn geliefde? Vindt hij dit vreemd? Waarom gebruikt hij deze vorm? Hoe interpreteer je de zin ‘Ik vind u erg mooi’?
Poëzie op muziek VOF De Kunst: Annie M.G. Schmidt Jan de Smedt: bekende Vlaamse kinderrijmpjes Nederlandse poëzie
Cultuur via muziek België Vlaanderen boven Lange Frans en Baas B Mijn vlakke land mijn Vlaanderenland
België 1. Waarom wil de ik-persoon weg uit Nederland? 2. Waarom wil de ik-persoon niet naar: a Duitsland ....................................... b Chili ...................................... c Koeweit .......................................... d Amerika ............................................. e Noord-Ierland ........................................... f China .......................................... g Schotland .......................................... h de USSR ...................................... i Cuba .......................................... j Polen ........................................... k Lapland ......................................... 3. Waarom wil de ik-persoon misschien wel naar België?
♫ vb: Een heel verschil (Margriet Hermans en Robert Long) Do you know a ‘Belgian’ or ‘Flemish’ alternative for the words below? laarzen bijstand gekken koppen mooi patatje loon snackbar
Andere toepassingen Picture project Franel
VRAGEN?
[email protected] [email protected]
