Congres ‘Architectuur in de Zorg’ Men neme een architect… Recept voor een goed zorgsysteem
Nieuwegein, 23 juni 2011
Arina Burghouts • •
Trainee Nictiz Achtergrond: –
•
• •
• •
Medische Informatiekunde (AMC/UvA)
Thema’s: – –
Gé Klein Wolterink
–
•
eHealth & Interoperabiliteit Zorg op Afstand
[email protected] Tel.: 06 43782834
Men neme een architect... Recept voor een goed zorgsysteem
Adviseur Nictiz Achtergrond: Thema’s: – – –
• •
Ruim 25 jaar ICT industrie eHealth & Interoperabiliteit Zorg op Afstand Voorzitter Regionaal Architectuur Platform (RAP)
[email protected] Tel.: 0619 626767
2
eHealth & Interoperabiliteit • Aanpak van eHealth & Interoperabiliteit • Voorbeeld
Men neme een architect... Recept voor een goed zorgsysteem
3
Wat is eHealth?
Patiënt, cliënt burger, mantelzorger
Een overkoepelende term voor •
•
•
bezig zijn met welzijn, gezondheid en gezondheidszorg,
van behandelaars en consumenten geholpen door het gebruik van ICT, internet en mobiele technologie
Auteur: Jimison, Oregon Health & Science University. Evidence-based Practice Center & United States. Agency for Healthcare Research and Quality., 2008
Patiënt-patiënt • Communities • Fora • Websites patiëntenverenigingen • PHR
Patiënt-zorgverlener / zorgverlener-patiënt • PHR • Zorg op Afstand, telemonitoring, .. • Domotica • Toegang patiënt
Zorgverlener-zorgverlener • EPD • Teleconsultatie • Teledoorverwijzing • xxx
Zorgverlener 4
eHealth-diensten Medische info op internet
Bepalen / benaderen risicogroepen
Websites patiëntenverenigingen
Monitoring gezondheidstoestand Bevolking
Fora & communities Monitoring Verspreiding ziekten
e-voorlichting
Diagnose op afstand Intercollegiale consultatie
Psychotherapie via internet
Zorg op afstand Video contact
e-Consult voor Teleradiologie Teledermatologie Teleoogheelkunde
Medicatie op afstand
e-Monitoring
Telechirurgie
Patiënt instrueren op afstand
e-diagnose
e-preventie
e-preventie en e-voorlichting
e-therapie
e-care
e-zorg
e-zorgondersteuning e-logistiek
e-finance
e-management
e-commerce
e-admin
Afspraak voor consult
eHealth-diensten – autonome aanbieders, heterogene oplossingen 5
e-dossier
e-quality
EPD - Landelijk - regionaal - instelling - persoonlijk (PHR)
Continuing medical education Decision support systems Elektronische voorschrijfsystemen Behandelprotocollen, richtlijnen
5
Van eilandjes naar interoperabiliteit
Interoperabiliteit: de mogelijkheid van verschillende autonome, heterogene eenheden, systemen, partijen, organisaties of individuen om met elkaar te communiceren en interactie te hebben: ■ Organisatorische / procedurele interoperabiliteit ■ Semantische interoperabiliteit ■ Syntactische interoperabiliteit ■ Technische interoperabiliteit
eHealth oplossingen – het belang van interoperabiliteit
6
Wat levert interoperabiliteit op? Patiënt
Zorgverlener
Zorginstelling
V
V
V
Verzekeraar
Leverancier
Betere samenwerking Het wordt gemakkelijker voor zorgaanbieders en –verleners om samen te werken. Informatie kan eenvoudiger worden gedeeld Integratie van informatie Zorginformatie van verschillende producten en diensten wordt geïntegreerd. Informatie is uitwisselbaar en herbruikbaar
V
V
Gebruiksgemak Verschillende producten en diensten worden via één gebruikersscherm, interface, log-inmethode beschikbaar gesteld. Informatie wordt hergebruikt
V
V
Betere kwaliteit zorg Minder kans op fouten door betere informatie-uitwisseling en beschikbaarheid van diensten. De juiste informatie en diensten op het juiste moment en plaats beschikbaar.
V
V
V
V
Meer efficiënte zorg De juiste informatie en diensten op het juiste moment en op de juiste plaats beschikbaar. Minder herhaling van zetten.
V
V
Uitwisselbaarheid producten en diensten Producten en diensten van verschillende leveranciers zijn uitwisselbaar en koppelbaar; geen vendor lock-in
V
V
Opschaling Grotere afzetmarkt voor leveranciers, leidt tot goedkopere en betere diensten en producten eHealth & Interoperabiliteit - voordelen 7
V
7
Interoperabiliteitsprofielen eHealthproject
eHealthproject
eHealthproject
Interoperabiliteitsspecificatie
Interoperabiliteitsspecificatie
Profiel B
Profiel C
Profiel A
Profiel A
Profiel X
Profiel X
Profiel Y
Profiel A
standaard
Profiel B
standaard
standaard
Profiel C
standaard
Interoperabiliteitsspecificatie
Profiel X
standaard
Projectspecificaties
Interoperabiliteitsprofielen
Profiel Y
standaard
Basisstandaarden standaard
standaard
eHealth & Interoperabiliteit - Profielen
standaard
standaard
standaard
8
Initiatieven in de markt
IHE profiles
9
Europese ontwikkelingen
10
10
Profielen - gelaagdheid Proces / procedure: Zorgstandaarden, zorgpaden, protocollen, veiligheid, richtlijnen, etc. Informatie: Datamodellen, Detailed Clinical Model (DCM), Snomed CT, ICD, terminologie, codestelsels, etc. Applicaties: IHE Integratieprofielen, Continua Interoperability Design Guidelines, systeemrollen en hun interactie, maar ook functionele eisen voor applicaties (ZIS, HIS, KIS, ….)
Samen met de zorg
Samen met de industrie
Techniek en infra: Berichten (HL7v2, HL7v3, Edifact, XML,..), techniek, etc.
11
Proces profielontwikkeling
Plugfest Connectathon 12
Interoperabiliteitsframework Referentiearchitectuur
Interoperabiliteitsprofielen
Use Cases
Producten en diensten
Applicaties: IHE Integratieprofielen, Continua Design Guidelines, systeemrollen en hun interactie, functionele eisen voor applicaties (ZIS, HIS, KIS, portalen, verwijsapplicaties)
Programma’s van Eisen
Informatie: Datamodellen, Detailed Clinical Model(DCM), Snomed CT, ICD, terminologie, LOINC, NHG Labcodes, codestelsels, etc.
Interoperabiliteitsprofielen
Mensen en processen
Organisatie: Zorgstandaarden, zorgpaden, protocollen, veiligheid, richtlijnen, etc.
Techniek en infra: Berichten (HL7, Edifact, XML,..), techniek, regionale netwerken, lokale netwerken, etc.
Certificering 13
eHForum Standaarden ontwikkeling
eHealth Forum Profiel ontwikkeling specifieke aanpassingen en aanvullingen voor NL markt
Kenniscentrum promoten en beschikbaar stellen van beschikbare standaarden en profielen in de NL markt
Marktpartijen
eHealth project eHealth project eHealth project
Gebruik van profielen
eHealth project Profiel ontwikkeling
eHealth project Gebruik van standaarden
eHealth project
eHealth Forum 14
Samenwerken… overheden
branche- en koepelorganisaties regionale samenwerkingsorganisaties
kennisinstellingen
zorgverzekeraars internationale overheden en instellingen internationale (samenwerkende ) bedrijven
zorginstellingen Makelen en Schakelen • interoperabiliteit eHealth • kennis • internationale ontwikkelingen activiteiten • use cases • standaarden • profielen • best practices
zorgprofessionals
patiënten
cliënten
instituten leveranciers
mantelzorgers
Aanpak: partijen bij elkaar brengen, makelen en schakelen rond use cases en interoperabiliteitsprofielen 15
15
Telemonitoring bij hartfalen
Men neme een architect... Recept voor een goed zorgsysteem
16
Hartfalen • Pompfunctie functioneert niet goed • Organen en weefsel krijgen te weinig zuurstofrijk bloed om goed te functioneren en houden vocht vast • Klachten: vermoeidheid, kortademigheid, opgezette benen, onrustig slapen, hartritmestoornis, prikkelhoest, … • ~120.000 patiënten, vooral 75+ • Chronische ziekte • Behandeling: voorkomen van verslechtering, door medicatie, operatie, pacemaker, zoutarm en vochtarm dieet
17
Telemonitoring bij hartfalen • Patiënt meet dagelijk gewicht en bloeddruk, evt. ECG en beantwoordt vragen • Zorgverlener kan op afstand de gezondheidstoestand van de patiënt in de gaten houden Thuis
Hartfalen-poli
ECG
Patiënt bloeddrukmeter
weegschaal
Men neme een architect... Recept voor een goed zorgsysteem
Cardioloog/Hartfalenverpleegkundige 18
Interoperabiliteit Telemonitoring Hartfalen Doel van het project • Interoperabiliteitsprofielen • Samenwerkingsplatform
19
Uitgangspunten project •
Aansluiten bij problemen en vragen in het veld
•
Breed draagvlak bij stakeholders
•
Gebruik maken van de resultaten van IHE en Continua
•
Gestructureerde en procesmatige aanpak
•
Iteratieve, stap voor stap, benadering
•
Iedereen kan meedoen
•
Resultaten publiek beschikbaar
20
Fase 1 Architectuur en use cases 12 mei
1 sept
- - - voorbereiden - - - - consolideren - - - -uitwerken - - - consolideren - - - communiceren - - - - Bilateraal overleg
Workshop
Expertteam
Fase 1
Fase 2
Vaststellen stakeholder requirements en gedetailleerde use cases
Uitwerken en toetsen interoperabiliteitsprofielen
Deliverables - Business requirements - Architectuur - Procesinrichting - Gedetailleerde use cases
Workshop
Fase 3 Communicatie en demonstratie
Deliverables - Interoperabiliteitsprofielen - Getoetste resultaten
21
Deelnemers
22
Systeemrollen
Medische Triage
Aanbieder Telemonitoring Diensten Patiënt
Thuis, op het werk, op reis
PGD Aanbieder Persoonlijk Gezondheidsdossier
Specialistische zorgverlener
Verpleegkundige
Specialist
Zorgverlener eerste lijn Huisarts
23
Uitvoerende partijen Medical Service Center
Verpleegkundige
Specialist
1 Medische Triage
Aanbieder Telemonitoring Diensten
3 2 Patiënt
Thuis, op het werk, op reis
PGD Aanbieder Persoonlijk Gezondheidsdossier
2
Ziekenhuis / poli
Verpleegkundige
Specialist
Zorgverlener eerste lijn Huisarts
24
Telemonitoringsysteem Patiëntomgeving
Backoffice aanbieder telemonitoringdiensten
ECG
Omgeving aanbieder PGD PGD-systeem
Server
bloeddrukmeter
Zorgaanbiederinformatiesysteem Datacenter
weegschaal gateway
Toegang tot telemonitoringinformatie voor patiënten
Systeembeheer
(bv. EPD, ZIS/HIS, disease management systeem, stand-alone systeem MSC)
Toegang tot telemonitoringinformatie voor zorgverleners (incl. MSC)
Zorgverleneromgeving
25
Systeeminterfaces Patiëntomgeving
Backoffice aanbieder telemonitoringdiensten
Omgeving aanbieder PGD Pn
ECG
A1
Server
bloeddrukmeter
B
A2 weegschaal
A3
Toegang tot telemonitoringinformatie voor patiënten
PGD-systeem
C
En
(bv. EPD, ZIS/HIS, disease management systeem, stand-alone systeem MSC)
Datacenter
gateway
D1
D2
Systeembeheer
D3
Zorgaanbiederinformatiesysteem
Toegang tot telemonitoringinformatie voor zorgverleners (incl. MSC)
Zorgverleneromgeving
26
Systeeminterfaces Interface
Opmerking
Type Standaard interface
In de meeste systemen een open interface zodat meetapparaten van verschillende leveranciers gebruikt kunnen worden.
Standaard interface
A1
ECG-monitor - gateway
A2
Bloeddrukmeter - gateway
A3
Weegschaal - gateway
B
Gateway - backoffice TMS
C
Server - datacenter
T.z.t. kan overwogen worden of dit een open interface kan zijn maar op Proprietary dit moment is het in alle beschikbare systemen een interface leveranciersspecifieke interface Intern interface in de backoffice. T.z.t. kan worden overwogen of dit een Interne interface open interface zou kunnen zijn.
D1
Toegangsapplicatie backoffice TMS
Leveranciersspecifieke interface
Proprietary interface
D2
Toegangsapplicatie backoffice TMS
Leveranciersspecifieke interface
Proprietary interface
D3
Beheersapplicatie backoffice TMS
Leveranciersspecifieke interface
Proprietary interface
En
Backoffice TMS informatiesystemen zorgaanbieders
Koppeling van de backoffice met informatiesystemen van zorgaanbieders. Standaardisatie gewenst.
Standaard interface
Pn
Backoffice TMS PGD-systemen
Koppeling van de backoffice met externe PGD-systemen. Standaardisatie gewenst.
Standaard interface
Standaard interface
27
Referentiearchitectuur Continua PAN / LAN Device
Application Hosting Device
WAN Device
Health Record Device
Pn PAN IF LAN IF
PHR WAN IF
xHRN IF
An Remote Patient Monitoring Server
En
EHR
28
Logistiek proces
29
Interoperabiliteits use cases UC
Beschrijving
LP1
Het bestellen en inrichten van een telemonitoringdienst via het informatiesysteem van de zorgverlener (XIS) met automatische gegevensoverdracht.
LP2
Het wijzigen van patiëntinformatie en/of drempelwaarden via het informatiesysteem van de zorgverlener (XIS) met automatische gegevens overdracht
30
Voorbeeld: Use case LP1 Bestellen telemonitoringdienst met automatische gegevensinvoer (via XIS) 1.
De zorgverlener opent het XIS en maakt een nieuwe bestelling voor een TMS aan voor de patiënt
2.
De benodigde (identiteits-, demografische en order-) gegevens worden automatisch uit het XIS overgenomen en waar nodig aangevuld door de zorgverlener
3.
De gegevens van de patiënt worden bij verzenden vanuit het XIS naar de back office (server/datacenter) van het TMS gestuurd.
Plaatst bestelling incl. inrichting van het systeem
Zorgverlener werkt in het XIS
XIS TMS Aanbieder telemonitoringdiensten
Patiëntidentiteit: naam, adres, tel.nr., geb. datum, …. etc.
Systeeminformatie: type dienst, type apparatuur, drempelwaarden, ….. etc 31
Medisch proces
32
Interoperabiliteits use cases UC
Beschrijving
MP1
Openen van het juiste dossier in het XIS vanuit het TMS met één klik (SSO)
MP2
Openen van het juiste dossier in het TMS vanuit het XIS met één klik (SSO)
MP3
Realtime monitoren van de vitale waarden van de patiënt in het XIS
MP4
Rapportage van de vitale waarden van de patiënt in het XIS
MP5
Monitoren van symptomen en leefstijl van de patiënt in het XIS
MP6
Bekijken van medische informatie uit het XIS in het TMS
33
Voorbeeld: Use case MP3 Realtime monitoren van de vitale waarden van de patiënt in het XIS 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
De vitale waarden worden realtime vanuit de meetapparatuur, via de gateway naar de back office (server/datacenter) verstuurd De meetwaarden worden realtime vanuit de back office toegankelijk gemaakt voor het XIS Bij afwijkende waarden wordt de cardioloog/HF-verpleegkundige gewaarschuwd De hartfalenverpleegkundige of cardioloog opent het XIS en logt in De hartfalenverpleegkundige of cardioloog bekijkt de meetwaarden, de gezondheidsstatus en eventuele meldingen over de patiënt. De zorgverlener past eventueel het therapiebeleid aan De zorgverlener neemt contact op met de patiënt als dit nodig is
Patiënt meet vitale waarden
Gegevens worden opgeslagen in backoffice
Gegevens komen realtime beschikbaar in XIS
Zorgverlener bekijkt gegevens en neemt actie indien nodig
XIS
TMS gateway TMS backoffice
Realtime oversturen van gegevens • patiënt identificatie • meet gegevens • context informatie • …. etc
Patiëntomgeving 34
Voorbeeld: Use case MP4 Rapportage van de vitale waarden van de patiënt in het XIS 1. 2. 3. 4. 5.
De vitale waarden worden vanuit de meetapparatuur, via de gateway naar de back office verstuurd De gegevens zijn in te zien voor een zorgverlener via een applicatie op het TMS-systeem De vitale waarden worden op bepaalde momenten (niet-realtime) vanuit de back office naar het XIS gestuurd De hartfalenverpleegkundige of cardioloog opent het XIS en logt in De hartfalenverpleegkundige of cardioloog bekijkt de vitale waarden, bv als voorbereiding voor een consult.
Patiënt meet vitale waarden
Gegevens komen nietrealtime beschikbaar in XIS
Gegevens worden opgeslagen in backoffice Niet realtime oversturen van gegevens • patiënt identificatie • meet gegevens • context informatie • …. etc
TMS gateway
Zorgverlener bekijkt gegevens bv. bij consult
XIS
TMS backoffice
TMS applicatie
Zorgverlener bekijkt gegevens en neemt actie indien nodig
Patiëntomgeving 35
Van Use Cases naar Profielen
Use cases Medisch proces
Profielen
MP3: Meetwaarden realtime TMS XIS MP4: Rapportage meetwaarden TMS XIS
Interoperabiliteitsprofiel Gegevensoverdracht
MP5: Vragen en antwoorden TMS XIS
LP1: Bestellen TMS vanuit XIS
Logistiek proces
LP2a+b: Wijzigingen doorgeven vanuit XIS
Interoperabiliteitsprofiel Logistiek
MP6: Medische gegevens XIS TMS 36
Workshop 12 mei
Fase 2 Interoperabiliteitsprofielen 12 mei
1 sept
- - - voorbereiden - - - - consolideren - - - -uitwerken - - - consolideren - - - communiceren - - - - Bilateraal overleg
Workshop
Expertteam
Fase 1
Fase 2
Vaststellen stakeholder requirements en gedetailleerde use cases
Uitwerken en toetsen interoperabiliteitsprofielen
Deliverables - Business requirements - Architectuur - Procesinrichting - Gedetailleerde use cases
Workshop
Fase 3 Communicatie en demonstratie
Deliverables - Interoperabiliteitsprofielen - Getoetste resultaten
38
Expertteam 7 juni
Interoperabiliteitsprofielen Use case MP3
Use case MP4
Vitale waarden - realtime
Vitale waarden - rapportage
Proces use case 3
Proces use case 4
Klinisch Functioneel
Basis Data Set
IHE PCD-01
HL7 PHMR Vulling van de secties
HL7v2.6
CDA R2 / CCD
Messaging
Documentstructuur
Webservices
Continua WAN-IF of toch ook HRN-IF?
Specifiek voor Telemonitoring Hartfalen
IHE-XDR / HL7
Continua Design Guidelines (oct. 2010)
Transportmechanisme
Continua HRN-IF 40
eHealth & Interoperabiliteit
interopprofiel
interopproces
interopframework
Telemonitoring hartfalen
referentiearchitectuur
proces en use cases
Men neme een architect... recept voor een goed zorgsysteem
interopprofielen 41
