Colofon. Redactie en samenstelling Centraal Bureau SGZ. Digitale opmaak Drukkerij Zoeterhage, Zoetermeer

Colofon Het jaarverslag 2012 is een uitgave van de Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer. Met dank aan de hulpverleners die bereid waren aan dit verslag mee te werken.

Redactie en samenstelling Centraal Bureau SGZ

Digitale opmaak Drukkerij Zoeterhage, Zoetermeer

2

C OLOFON

hoofdstuk INHOUD

Leeswijzer Voorwoord

5 7

1. 1.1 1.2 1.3

Profiel van de organisatie Structuur en organisatie Kerngegevens Samenwerkingsrelaties

9 9 12 12

2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap Normen voor goed bestuur Raad van Bestuur Raad van Toezicht Clientenraad Ondernemingsraad

15 15 15 16 20 21

3. 3.1 3.2 3.3 3.4

Beleid, inspanningen en prestaties SGZ breed Doelstellingen en realisatie 2011 Toekomstperspectief Klachten en MIP-meldingen Samenleving en belanghebbenden

23 23 26 26 28

Beleid, inspanningen en prestaties per produkt Geintegreerde eerstelijnszorg (GEZ) 4.1.1 Organisatie • Deelnemende disciplines • Spreiding zorgaanbod 4.1.2 Geïntegreerde basiszorg

29 29 29 30 31 33

4. 4.1

4.2 4.3

4.1.3 Toegang tot zorg 35 • Keuze informatie 35 • Toegankelijkheid van zorg 35 • Fysieke toegankelijkheid 35 • Bereikbaarheid via internet en email 36 • Telefonische bereikbaarheid 36 4.1.4 Doelmatigheid 37 • Doelmatig voorschrijven en afleveren medicijnen 37 • Verwijsgedrag van huisartsen 37 • Het optimaal benutten van eerstelijnsdiagnostiek 38 • Het doelmatig en niet onnodig lang doorbehandelen van de fysio- en oefentherapie 38 4.1.5 Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) en ICT 38 4.1.6 Samenwerking met het ziekenhuis 39 4.1.7 Zorgprogramma’s 40 • Cardiovasculair risicomanagement 40 • Depressie 41 • Dementie 41 • Kwetsbare ouderen 42 • Palliatieve zorg 42 • CVA 43 • Kind, jeugd en gezin 43 • Overige werkafspraak 44 Ketenzorg gefinancierd met keten-DBC’s 45 4.2.1 Diabetes 45 4.2.2 COPD 47 Zorg per discipline 48 4.3.1 Huisarts 48 Inhoud

3

- Algemeen - POH somatiek - POH GGZ - assistent medische contacten - De zorg door huisartsen in praktijken die de SGZ exploiteert 4.3.2 Apotheek - Algemeen - De zorg door apotheken die de SGZ exploiteert 4.3.3 Fysiotherapeut - Algemeen - De zorg door fysiotherapeuten die de SGZ exploiteert 4.3.4 Psycholoog 4.4 Huisartsenpost 4.5 Dienstapotheek 4.6 Regionale Ondersteunings Structuur (ROS) 4.6.1 Missie en functies 4.6.2 Buurtgerichte zorg 4.6.3 Voorkómen van zorg 4.6.4 Zorg op de juiste plek 4.6.5 Zorg (op de) agenda 4.6.6 Projecten 4.7 Ondersteuning van hulpverleners

53 54 54 54 56 56 56 58 59 62 63 63 63 64 64 65 65 65

5. 5.1 5.2

67 67 67 67 69 70 70 72

Personeel en financiën Sociaal jaarverslag 5.1.1 Algemeen 5.1.2 Personeelsbeleid 5.1.3 Het personeel van de SGZ in cijfers Financieel verslag 5.2.1 Staat van baten, lasten en balans 5.2.2 Planning- en controlcyclus

Bijlagen 1: Lijst van deelnemers aan de wijksamenwerkingsverbanden 2: Adressen 3: Lijst van afkortingen

4

I NHOUD

48 50 51 53

73 79 81

Leeswijzer

Dit jaarverslag verantwoordt de activiteiten van de Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ) als bedrijf over 2012. Het jaarverslag is volgens de richtlijnen van de Governance code opgesteld. Dit houdt in dat bij de verantwoording van het gevoerde beleid en de geleverde prestaties de methodiek van de Jaarverantwoording van het Ministerie van VWS is gevolgd. De volgende elementen van de verantwoording zijn in dit verslag gebundeld: het jaarverslag van de Raad van Bestuur, een samenvatting van de jaarrekening, het verslag van de Raad van Toezicht (RvT) evenals die van de overlegorganen zoals de Ondernemingsraad (OR) en de Cliëntenraad (CR). Het jaarverslag is opgebouwd uit een viertal hoofdstukken en een aantal bijlagen: Hoofdstuk 1: bevat het profiel van de SGZ en het organigram Hoofdstuk 2: bevat de bestuursverantwoording, het verslag van de Raad van Toezicht en de verslagen van de diverse overlegpartners Hoofdstuk 3: bevat een verantwoording van het beleid van de SGZ als bedrijf Hoofdstuk 4: bevat een verantwoording van de diverse bedrijfsonderdelen van de SGZ:

• Geïntegreerde eerstelijnszorg (GEZ) • Ketenzorg Diabetes en COPD • Regionale Ondersteunings Structuur (ROS) • Disciplines: huisartsen, apotheken, fysio- en oefentherapeuten en eerstelijnspsychologen • Huisartsenpost • Dienstapotheek • Facilitair bedrijf In de bijlagen vindt u ook een afkortingenlijst waarbij schuingedrukte woorden in het jaarverslag in deze lijst terug te vinden zijn. Verder bestaan de bijlagen uit een overzicht van alle deelnemers aan de wijksamenwerkingsverbanden en belangrijke adressen. Het financiële jaarverslag 2012 wordt separaat uitgegeven. Naast dit jaarverslag bestaat ook de “Jaarverantwoording Geïntegreerde Eerstelijnszorg 2012” en de ‘jaarverantwoording ketenzorg COPD en Diabetes 2012”. Deze beschrijven de uitvoering van het zorgaanbodplan van de geïntegreerde eerstelijnszorg voor het jaar 2012 aan de hand van de in het plan beschreven prestaties en daarbij horende verplichte prestatie-indicatoren. Ook kent de SGZ nog de jaarverslagen van de vier apotheken en de Dienstapotheek die de resultaten beschrijven van de uitvoering van de jaarplannen die met zorgverzekeraars zijn overeengekomen. Daarnaast is een kwaliteitsjaarverslag van FysioExperts, Leeswijzer

5

de fysio-en oefentherapiepraktijken die de SGZ exploiteert. Voor de jaarverslagen van de disciplines uit de wijksamenwerkings verbanden die zijn verbonden aan een instelling, wordt naar de desbetreffende jaarverslagen verwezen: Vierstroom, Kwadraad, Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West en Buurtzorg. Voor de jaarverslagen van de maatschappen die zijn verbonden aan de wijksamenwerkingsverbanden verwijzen we naar de betreffende jaarverslagen van groepspraktijken huisartsen, groepspraktijken fysio- en oefentherapeuten, apotheken en groepspraktijken verloskundigen.

6

leeswijzer

Voorwoord

De kern van elk jaarverslag is om de lezer inzicht te bieden in het bedrijf en antwoord te geven op de vraag of het bedrijf goede resultaten heeft geboekt. In de marktsector gaat het daarbij vooral om financiële resultaten, in de publieke sector vooral om de mate waarin maatschappelijke doelstellingen zijn gerealiseerd. De belangrijkste maatschappelijke doelstelling in de gezondheidszorg is het bevorderen van de gezondheid van mensen. Liefst ook tegen een maatschappelijk aanvaardbare prijs en met een goed serviceniveau. Het bijzondere van de eerstelijnszorg is dat deze in termen van aanvaardbare prijs een dubbele opdracht heeft: de eigen kosten in de hand houden, maar nog belangrijker de kosten van de tweedelijnszorg helpen te beheersen in de zogenaamde poortwachtersrol. Het bijzondere van huisartsenzorg binnen de eerstelijnszorg is dat deze voor 4% van het gezondheidszorgbudget 96% van de zorgvraag afhandelt. Afgemeten aan deze twee bijzonderheden is heel opvallend hoe matig de organisatiegraad van de eerstelijnszorg in Nederland is. De Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ) wil de Zoetermeerse eerstelijnszorg graag ten voorbeeld stellen van het belang van een hogere organisatiegraad. In dit jaarverslag leest u over de resultaten die dankzij deze hogere organisatiegraad zijn gerealiseerd. Ook voor instellingen in de publieke sector is een goed financieel bedrijfsresultaat van groot belang. Terugkijken op het jaar 2012 roept voor elke eerstelijnszorgorganisatie dubbele gevoelens op. Bij de hulpverleningspoot van de SGZ daalde de omzet van fysiotherapie met

15%, van apotheken met meer dan 9%, en van huisartsen met circa 5%, in totaal met circa € 0,7 miljoen van € 12,4 miljoen naar een omzet van € 11,7 miljoen. Daartegenover stond slechts een stijging van omzet uit geïntegreerde eerstelijnszorg en ketenzorg van € 0,1 miljoen. Dat zijn geen cijfers die duiden op succes van het beleid van de minister om de eerstelijnszorg te versterken. En dus moet de eerstelijnszorg het doen met het haast magische adagium `meer voor minder`. Maar het goede nieuws is dat de SGZ als totaal dankzij een effectief kostenbeleid een positief resultaat heeft behaald van circa € 0,3 miljoen, dat is circa 1,3% van de omzet. Hulpverlening is mensenwerk en veelal maatwerk. Daarbij past in de eerste plaats het uitgangspunt van vertrouwen in de professionals, de hulpverleners, en hun motivatie om hun patiënten de best mogelijke zorg te bieden. De relatie tussen zorgverzekeraar, patiënt en hulpverlener moeten niet als een opdracht-, inkoop- of klantrelatie worden beschouwd, maar als een samenwerkingsrelatie. Samen voor de best mogelijke zorg tegen een betaalbare prijs. In de tweede plaats moet kleinschaligheid uitgangspunt zijn: je eigen huisarts of verpleegkundige, hulpverleners die in de buurt met elkaar samenwerken, een nauwe verbinding met de acute zorg die zo dichtbij mogelijk wordt geboden. Daar stond de SGZ pal voor in 2012 en dat zal ze ook in komende jaren blijven doen.

v o o rw o o r d

7

Er waren in 2012 grote zorgen. Over het voortbestaan van ‘t Lange Land Ziekenhuis en de Dienstapotheek. Die zorgen bestaan in 2013 nog steeds. Maar de positieve gevoelens over 2012 overheersen. De capaciteit van de eerstelijnszorg in Zoetermeer is - hoewel veel minder dan het bestuur wenselijk acht - versterkt. Die versterking is gericht op substitutie van duurdere tweedelijnszorg naar goedkopere eerstelijnszorg. De samenwerking tussen eerstelijnshulpverleners in Zoetermeer richt zich meer dan ooit op afspraken die deze substitutie en andere doelmatigheidswinst bevordert. Flinke stappen voorwaarts zijn gezet in de zorg aan kwetsbare ouderen en patiënten met hart en vaatproblemen. De keten in de jeugdzorg is versterkt. Het aantal gecertificeerde en geaccrediteerde hulpverleningspraktijken is gegroeid. De telefonische bereikbaarheid van de huisartspraktijken is met stip verbeterd. In twee gezondheidscentra zijn ingrijpende verbouwingen gerealiseerd. In de wijk Buytenwegh konden daardoor twee solo-huisartspraktijken naar het gezondheidscentrum verhuizen. Er is kortom veel om tevreden over te zijn. U leest er alles over in dit jaarverslag. André Louwen en Harry van den Hoeven

8

v o o rw o o r d

1|Profiel van de organisatie

1.1 Structuur en organisatie De juridische structuur van de Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg (SGZ) is die van een stichting. De statutaire doelstelling van de SGZ luidt: De Stichting heeft ten doel het bieden van en het scheppen van voorwaarden voor een geïntegreerd aanbod van georganiseerde eerstelijnszorg vanuit gezondheidscentra en samenwerkingsverbanden. Daarbij realiseert de Stichting of draagt bij aan: a. het centraal stellen van de patiënt/cliënt en diens gerechtvaardigde wensen en behoeften bij de zorgverlening b. verantwoorde en resultaatgerichte zorg, die voldoet aan eigentijdse kwaliteitseisen c. een doelmatige en transparante bedrijfsvoering, en een effectieve en doelmatige inzet van de aan haar beschikbaar staande middelen. De missie van de SGZ is gericht op versterking van de kwaliteit van de eerstelijnsgezondheidszorg in Zoetermeer en Benthuizen. Kwaliteit in termen van goede deskundigheid, een samenhangend (geïntegreerd) zorgaanbod, voldoende beschikbaarheid (capaciteit) en continuïteit, goede service (patiëntgericht) en doelmatigheid. Een sterke en samenhangende eerstelijnszorg is in de overtuiging van de SGZ noodzakelijk om de

gevolgen van de vergrijzing en de toename van chronische ziekte - op een medisch adequate en patiëntvriendelijke wijze en tegen aanvaardbare kosten - op te vangen. Het bestuursmodel van de SGZ is het Raad van Toezichtmodel, dat in statuten en reglement van orde van de Raad van Toezicht is gereglementeerd. De directie fungeert als Raad van Bestuur die onder toezicht staat van een Raad van Toezicht. De SGZ is te typeren als een netwerkorganisatie van eerstelijns zorgaanbieders. In goed overleg met besturen van instellingen en beroepsverenigingen ontwikkelt en implementeert zij beleid dat gericht is op het tot stand brengen en houden van een samenhangend aanbod van eerstelijnszorg. Dat aanbod wordt deels geleverd door zelfstandige beroepsbeoefenaren, deels door hulpverleners in dienst van de SGZ en andere zorgaanbieders. De juridische grondslag daarvoor is een samenwerkingsovereenkomst tussen partijen. Hierin is geregeld dat de SGZ namens partijen optreedt als contractant van geïntegreerde eerstelijnszorg en ketenzorg. Ook is in de overeenkomst bepaald dat het zorgaanbod via een buurtgerichte organisatie is geregeld. In alle wijken van Zoetermeer staan één of twee gezondheidscentra, in totaal tien. Als bedrijf van eerstelijnszorgaanbieder is de SGZ modulair georganiseerd. Onderscheiden worden hulpverlenende teams en facilitaire afdelingen. 1 | P r o f i e l va n d e o r g a n i s at i e

9

De hulpverlenende afdelingen hebben een hoge mate van zelfstandigheid en bijbehorende decentrale bevoegdheden die aansluiten bij het uitgangspunt van professionele autonomie. De organisatie kenmerkt zich als volgt: 1. Intern ondernemerschap en aansluiting bij de organisatievormen van zelfstandige beroepsbeoefenaren. De organisatiestructuur van de SGZ en de plaats van hulpverleners in dienst van de SGZ sluit aan bij de organisatiewijze en verantwoordelijkheidsverdeling die gebruikelijk is bij zelfstandige beroepsbeoefenaren. 2. Organisatie van zorgverlening in kleine groepen en teams. Er is sprake van kleine zelfstandige teams in de vorm van huisartsgroeps praktijken, apotheken en fysiotherapie- en oefentherapiepraktijken in de diverse gezondheidscentra. Betrokkenheid, professionele zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid worden gestimuleerd. 3. Zo min mogelijk managementniveaus. Er is geen centrummanagement of disciplinemanagement (met uitzondering van de fysiotherapie). 4. Sturing vindt plaats door het delen van visies, normen en waarden. De waarden van de SGZ betreffen kwaliteit en samenhang,

10

1 | P r o f i e l va n d e o r g a n i s at i e

doelmatigheid en service. Afdelingen en hulpverleners geven hieraan zelf op eigen wijze vorm. Daarnaast gelden interne financiële normen. Professionele autonomie van huisartsen, fysio- en oefentherapeuten en apothekers vormt uitgangspunt en houdt in dat wordt afgezien van blauwdrukken en dat de concrete organisatie van de hulpverlening aan hulpverleners zelf wordt overgelaten. 5. Subsidiariteitsbeginsel: wat door hulpverleners zelf geregeld kan worden, wordt ook daar geregeld. Hulpverleners bij de SGZ zijn gemachtigd om veel keuzes zelf te maken en zaken zelfstandig te regelen. Om te voorkomen dat hulpverleners worden belast met talrijke niet-hulpverlenerstaken, vindt facilitaire ondersteuning plaats vanuit de verschillende afdelingen van het centraal bureau: zorgondersteuning, personeelszaken, automatisering, huisvesting en facilitaire zaken, financiële administratie en secretariaat. De ondersteunende afdelingen ondersteunen niet alleen de teams van hulpverleners, maar ook zelfstandige beroepsbeoefenaren. Uitgangspunt voor de facilitaire afdelingen is het opdrachtgeverschap van de hulpverleners.

Het voorgaande komt tot uiting in het organigram van de SGZ: Raad van Toezicht

Directies instellingen voor verpleging en verzorging, jeugdgezondheidszorg, maatschappelijk werk, GGZ, jeugdzorg, verpleeg- en verzorgingshuizen

Directie SGZ

Organen

Besturen verenigingen van huisartsen en apothekers, overlegstructuur met andere hulpverleners

Ondersteunende afdelingen automatisering

Cliëntenraad Ondernemingsraad

facilitaire zaken financiële administratie personeelszaken secretariaat zorgstaf

Stedelijke functies of zorgaanbod Zorggroep voor geïntegreerde eerstelijnszorg, diabeteszorg, COPD-zorg, eerstelijnspsychologie en POH-GGZ Huisartsenpost en Dienstapotheek Regionale Ondersteunings Structuur (ROS) Facilitair Bureau voor de eerstelijnszorg, geïntegreerde ICT en declaratieondersteuning

Wijkgerichte functies of zorgaanbod Wijksamenwerkingsverbanden (7) en gezondheidscentra (10) Samenwerkingspartners in de wijk: Hulpverleners in dienst van SGZ: Verpleegkundigen en verzorgenden Huisartspraktijken (15) Maatschappelijk werkenden Fysio- en oefentherapiepraktijken (4) Jeugdgezondheidszorg Apotheken (4) Verzorgingshuizen

Zelfstandige hulpverleners: Huisartspraktijken (38) Fysio- en oefentherapiepraktijken (25) Apotheken (7) Verloskundepraktijken (3) Eerstelijnspsychologen (11) Diëtetiekpraktijken (7)


11

De overlegstructuur bestaat uit gestructureerd werkoverleg binnen alle teams van hulpverleners en binnen facilitaire afdelingen. Ook is er overleg tussen deze teams en afdelingen en tussen de directie en deze teams en/ of afdelingen. De directie geeft leiding aan huisartsen, apothekers, leidinggevenden van teams van hulpverleners (fysiotherapie, de Huisartsenpost en de Dienstapotheek), leidinggevenden van facilitaire afdelingen personeelszaken, secretariaat en administratie), en teams van medewerkers van afdelingen (zorgondersteuning en facilitaire zaken). Medezeggenschap voor cliënten wordt uitgeoefend door de Cliëntenraad (zie § 2.4). Medezeggenschap voor personeel wordt uitgeoefend door de Ondernemingsraad (zie § 2.5). Andere commissies zijn de klachtencommissie, de commissies Melding Incidenten Patiëntenzorg en de commissie meldingen IGZ.

1.2 Kerngegevens Het werkgebied van de SGZ omvat Zoetermeer en Benthuizen. De SGZ is op grond van overeenkomsten met zorgverzekeraars rechtspersoon van de volgende vormen van georganiseerde eerstelijnszorg en de ondersteuning daarvan: • Geïntegreerde eerstelijnszorg (GEZ), vorm gegeven vanuit multidisciplinaire wijksamenwerkingsverbanden en gefinancierd door een tarief GEZ (zie § 4.1) • Ketenzorg Diabetes en COPD, gefinancierd in de vorm van keten-DBC’s (zie § 4.2 en 4.3) • Regionale Ondersteunings Structuur (ROS), gefinancierd door een tarief ROS (zie § 4.4) Deelnemers in de georganiseerde eerstelijnszorg zijn: • 53 huisartsenpraktijken (76 huisartsen) • elf apotheken en twee servicepunten • 29 fysio- en zes oefentherapiepraktijken • elf eerstelijnspsychologen • drie verloskundigenpraktijken • twee thuiszorgorganisaties 12


• jeugdgezondheidszorg (vijf locaties) • algemeen maatschappelijk werk (tien locaties) • drie woon– en zorgcentra • zeven diëtistenpraktijken De SGZ oefent de functie van Regionale Ondersteunings Structuur (ROS) uit voor de genoemde huisartsenpraktijken, apotheken, eerstelijnspsychologen en verloskundigenpraktijken. Naast de genoemde 28 fysio- en oefentherapiepraktijken is de ROS-ondersteuning ook gericht op 19 praktijken die niet deelnemen aan een wijksamenwerkingsverband en op logopedisten en ergotherapeuten (zie § 4.4). De SGZ exploiteert vijftien (van de 53) huisartspraktijken, vier (van de 28) fysio- en oefentherapiepraktijken en vier (van de elf) apotheken. De betreffende hulpverleners zijn in dienst van de SGZ. Voor de negen eerstelijnspsychologen treedt de SGZ op als hoofdaannemer (zie § 4.5). Voor de Huisartsenpost Zoetermeer en de Dienstapotheek is de SGZ beherend rechtspersoon. De manager en assistentes zijn in dienst van de SGZ (zie § 4.4 en 4.5). De SGZ biedt facilitaire ondersteuning aan zowel hulpverleners in loondienst als aan vrijgevestigde hulpverleners. Het betreft huisvesting (gezondheidscentra, HOED), ICT (elektronisch patiëntendossier), declaratieondersteuning, ondersteuning op het vlak van kwaliteit, doelmatigheid, contractering en service en personele ondersteuning (zie § 4.7).

1.3 Samenwerkingsrelaties Zorgverzekeraars De SGZ kent een intensieve relatie met de regionale zorgverzekeraars CZ en Menzis/AZIVO. Met alle zorgverzekeraars heeft de SGZ in 2012 overeenkomsten gesloten voor geïntegreerde eerstelijnszorg, de DBC’s Diabetes en COPD, huisartsen, fysiotherapie, oefentherapie, farmaceutische zorg, hulpmiddelen, eerstelijnspsychologische zorg, praktijkondersteuning GGZ, de Dienstapotheek en de Huisartsenpost. In totaal gaat het om meer dan honderd overeenkomsten. Het afsluiten en beheer van alle overeenkomsten met zorgverzekeraars vergt een

toenemend tijdsbeslag van de directie en leidinggevenden. De toenemende verschillen tussen de overeenkomsten van verschillende verzekeraars met uiteenlopende kwaliteitseisen op hetzelfde vlak maken bovendien dat implementatie ervan steeds meer vergt van hulpverleners. De SGZ signaleert dat, indien een rationele afstemming tussen zorgverzekeraars onmogelijk blijft op grond van mededingingsregelgeving, de door zorgverzekeraars aangeboden overeenkomsten dusdanig uiteen blijven lopen, dat een voor hulpverleners irrationele bureaucratie van verschillen qua eisen en verantwoordingsplicht ontstaat. Zorgverzekeraars blijken nauwelijks anders te contracteren dan volgens een landelijk standaardcontract, hetgeen geen recht doet aan regionale of locale verschillen. Samenwerking in de eerste lijn Sturing en regie ten behoeve van de geïntegreerde eerstelijnszorg vanuit de wijksamenwerkingsverbanden en gezondheidscentra vindt plaats via de volgende structuren en overeenkomsten. De SGZ heeft de samenwerking binnen de eerstelijnszorg in Zoetermeer juridisch vorm gegeven in een Samenwerkingsovereenkomst Geïntegreerde eerstelijnszorg Zoetermeer en Benthuizen (2011) Partijen bij de overeenkomst zijn de volgende organisaties die wijkgericht eerstelijnszorg bieden: 1. De Huisartsen Vereniging Zoetermeer e.o. (HVZ) 2. De Kring Zoetermeerse Apotheken (KZA) 3. Vierstroom (voor de functie verzorging en verpleging thuis en het verzorgingshuis) 4. Buurtzorg Nederland, (voor de functie verzorging en verpleging thuis) 5. Kwadraad (voor de functie maatschappelijk werk, wijkcoach en gezinscoach) 6. Stichting Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West (voor de functies consultatiebureau- en jeugdarts/-verpleegkundige) 7. Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ) Aangezien er geen representatieve Zoetermeerse organisatie met rechtspersoon is van fysio- en oefentherapeuten en van eerstelijnspsychologen, ontbreken zij als partij bij de overeenkomst. Individuele vrijgevestigde hulpverleners en organisaties die met een apotheek of praktijk deelnemen tekenen de overeenkomst ook.

De overeenkomst regelt de samenwerking in de wijksamenwerkingsverbanden en gezondheidscentra. De volgende zaken zijn vastgelegd: • Werkgebied: de wijken Buytenwegh/De Leyens, Seghwaert, Noordhove, Meerzicht, Dorp/Driemanspolder/Palenstein/Stadscentrum, Rokkeveen, Oosterheem/Benthuizen; • Doelstelling: waarborgen dat aan de inwoners een pakket wordt aangeboden van op elkaar afgestemde en op samenwerking gebaseerde voorzieningen van eerstelijnszorg dat in overeenstemming is met ketenzorg en ketenkwaliteit. Bevorderen van de continuïteit, de doelmatigheid en de servicekwaliteit van dit pakket, alsmede de keuzevrijheid van patiënten om de hulpverleners van eigen voorkeur te kiezen; • Ketenzorg, ketenkwaliteit en doelmatigheid; • Rol en taken van de SGZ: o.a. zorgaanbieder/contractant van geïntegreerde eerstelijnszorg en ketenzorg namens de wijksamenwerkingsverbanden met zorgverzekeraars op basis van het zorgaanbodplan. Ook de rol van de SGZ als ROS is vastgelegd. • Wijksamenwerkingsverbanden en gezondheidscentra: afspraken en voorwaarden; • Besluitvorming wijksamenwerkingsverband: bij consensus, en bij ontbreken hiervan de bevoegdheid van de SGZ te besluiten op basis van het standpunt van de meerderheid van de leden; • Deelname aan en toetreding tot een wijksamenwerkingsverband: disciplines die deel kunnen nemen en toetredingscriteria en besluitvormingsprocedure voor toetreding. Huisartsen hebben als spil in de eerstelijnssamenwerking een belangrijke stem in de besluitvorming; • Verplichtingen deelnemers wijksamenwerkingsverband: inzet voor de samenwerking in de eerste lijn en werken op basis van de ketenafspraken, zorgprogramma’s en doelmatigheidsafspraken; • Overlegstructuur samenwerkende eerstelijnsorganisaties: de overlegstructuur omvat de volgende bestuurlijke overleggen die ieder twee tot vier keer per jaar plaatsvonden: • bestuurlijk overleg tussen SGZ en HVZ; • bestuurlijk overleg tussen SGZ, HVZ en KZA; • overleg tussen leidinggevenden en vertegenwoordigers van SGZ, HVZ, Kwadraad en eerstelijnspsychologen; • overleg tussen bestuur SGZ en HVZ en leidinggevenden Vierstroom en Buurtzorg; • overleg tussen vertegenwoordigers van SGZ, HVZ en verloskundigen. 1 | P r o f i e l va n d e o r g a n i s at i e

13

De besluitvorming binnen de overlegstructuur geschiedt op basis van consensus; Een aanvullende overeenkomst die de samenwerking tussen de HVZ en SGZ verder regelt is in 2012 afgesloten. Onderaannemers De SGZ functioneert als hoofdaannemer voor de ketenzorg Diabetes en COPD die in DBC-vorm worden gefinancierd. Dat wil zeggen dat de SGZ op basis van de overeenkomst met zorgverzekeraars de diabeteszorg en de COPD-zorg inkoopt bij de betrokken hulpverleners. Daartoe heeft de SGZ in 2012 overeenkomsten voor onderaanneming afgesloten met huisartsen, diëtetiekpraktijken, optometristen, TeleMC (voor funduscopie) en ’t Lange Land ziekenhuis (voor consultatie door internisten, longartsen en oogartsen). De SGZ functioneert tevens als hoofdaannemer voor de eerstelijnspsychologische zorg, en heeft in dat kader overeenkomsten voor onderaanneming met de elf eerstelijnspsychologen gesloten. Samenwerking met de tweede lijn De SGZ werkt in het samenwerkingsverband Zorghart samen met de Huisartsen Vereniging Zoetermeer, ’t Lange Land Ziekenhuis, Vierstroom, de Jutters, GGZ Zoetermeer en Parnassia. Het samenwerkingsverband Zorghart geeft vorm aan de zorginhoudelijke samenwerking en de bijbehorende ICT. Het samenwerkingsverband is niet geformaliseerd. Voor drie ketens zijn samenwerkingsovereenkomsten opgesteld: • CVA • Palliatieve zorg • Dementie. Een vierde keten ‘kwetsbare ouderen’ is in 2011 operationeel geworden en kent nog geen samenwerkingsovereenkomst. Op het vlak van de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) functioneert een niet geformaliseerd afstemmingsoverleg GZZ - eerste lijn met als deelnemers PsyQ, Parnassia, GGZ Zoetermeer, HVZ, Kwadraad, eerstelijnspsychologen en SGZ. De SGZ treedt op als voorzitter.

Gemeente Zoetermeer De SGZ neemt deel aan periodiek overleg met de wethouder die gezondheidszorg in de portefeuille heeft: • Overleg gemeente - Zorghart • Overleg gemeente - HVZ - SGZ. Daarnaast participeert de SGZ in: • Lokaal beleidsoverleg en uitvoeringsoverleg Preventie Zoetermeer • Beleidsoverleg wonen, welzijn, zorg Zoetermeer Meerpunt De SGZ heeft als een van de kernpartners de samenwerkingsovereenkomst Meerpunt getekend. Meerpunt is de Zoetermeerse naam voor het Centrum voor Jeugd en Gezin. De overeenkomst betreft onder andere een beschrijving van de sluitende zorgstructuur en van inlooppunten. Elektronisch patiëntendossier (EPD) De SGZ is contractpartner voor de applicaties van huisartsen en apotheken in Zoetermeer en Benthuizen. Daartoe heeft de SGZ overeenkomsten gesloten met PharmaPartners voor het Huisarts informatiesysteem (Medicom), het Huisartsenpost Informatiesysteem (Hapicom) en het Apotheek Informatiesysteem (Pharmacom), de Centrale Management Informatiesysteem Zorggroepen (CMIZ) en de Centrale Ondersteuning Zorggroepen (COZ), en met Intramed voor het Fysiotherapie Informatiesysteem. Met E-zorg is een overeenkomst gesloten voor de ICT-infrastructuur. Met alle vrijgevestigde huisartsen en apotheken heeft de SGZ overeenkomsten voor Medicom/Pharmacom, en voor managementinformatie middels het CMIZ. Met ’t Lange Land Ziekenhuis heeft de SGZ een overeenkomst betreffende het regionale elektronische medicatiedossier. Daarnaast participeert de SGZ in de uitvoering van de overeenkomst tussen ’t Lange Land Ziekenhuis en de HVZ inzake elektronisch verwijzen (Zorgdomein) en terugrapportage (Edifact). Kapitaalverschaffers Er is geen sprake van kapitaalverschaffers. Het eigen vermogen van de organisatie is gevormd door positieve resultaten in het verleden.

14


2|Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap

2.1 Normen voor goed bestuur Het toezicht door de Raad van Toezicht is georganiseerd op basis van de Zorgbrede Governancecode. Dit is verankerd in statuten, reglement van orde van de Raad van Toezicht, directiereglement, een informatieprotocol en het treasurystatuut van de SGZ. Het bestuursmodel is onlangs juridisch getoetst door het Ministerie van VWS en beoordeeld is dat het voldoet aan de governance-eisen van de Wet Toelating Zorginstellingen. Een beschrijving van de risico’s en van het interne risicobeheersings- en controlesysteem vormt een vast onderdeel van de reguliere vergaderingen van de Raad van Toezicht. Op één punt wordt de code niet geheel toegepast: In artikel 2.3.3 schrijft de Code voor: “De zorgorganisatie draagt er zorg voor dat alle aan de zorgorganisaties verbonden vrijgevestigde professionals op geaggregeerd niveau (in ieder geval op het niveau van maatschappen of medische staven) verantwoording afleggen over de wijze en resultaten van hun handelen en behandelen”. Deze verantwoording wordt wel afgelegd over het aandeel van deze zelfstandige professionals in geïntegreerde eerstelijnszorg en ketenzorg en de avond- nacht- en weekendzorg (ANW-zorg), maar niet volledig over de basiszorg die deze professionals bieden. De basiszorg van professionals in dienst van de SGZ is beschreven. De basiszorg van zelfstandige professionals is hiermee vergelijkbaar.

2.2 Raad van bestuur De directie fungeert als Raad van Bestuur die onder toezicht staat van een Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur van de SGZ bestaat uit twee personen: • de heer mr. A. Louwen (directeur algemeen) • de heer drs. H. van den Hoeven (directeur zorg) De directie kent een directiereglement. De nevenfuncties van de heer A. Louwen over 2012 zijn geweest: Gehonoreerd: • Lid Commissie “Regelgeving en Bekostiging” van het Nationaal Actieprogramma Diabetes • Lid van de Raad van Toezicht van Jan van Es Instituut Niet gehonoreerd: • Lid Commissie Arbeidsvoorwaarden en Werkgroep Reguliere Financiering van de LVG 2 | B e s t u u r , to e z i c h t, b e d r i j f s v o e r i n g e n m e d e z e g g e n s c h a p

15

• Voorzitter PvdA – afdeling Hilversum • Voorzitter tafeltennisvereniging Hilversum De heer H. van den Hoeven had in 2012 geen nevenfuncties. De bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur is in overeenstemming met de beloningscode van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Zorg (NVTZ). Er is geen vertrekregeling overeengekomen. De Raad van Bestuur heeft tenminste twee keer per week bestuursoverleg. Belangrijke besluiten worden steeds schriftelijk vastgelegd, en gecommuniceerd met hulpverleners en interne organen.

• Overleggen wijksamenwerkingsverbanden • (Groeps)functioneringsgesprekken • Overleg Zorghart en directie Lange Land Ziekenhuis • Overleg GGZ-instellingen - eerste lijn • Directeurenoverleg Zorggroepen • Bestuurlijke overleggen met HVZ, KZA, Kwadraad, Vierstroom, JGZ, eerstelijnspsychologen. • Operationeel overleg met ondersteunende afdelingen zorgstaf en secretariaat • Overleg met gemeente in regiegroep wonen, welzijn, zorg en HVZ-SGZgemeente • Regiegroep Meerpunt

De directie neemt deel aan de volgende periodieke overleggen:

2.3 Raad van Toezicht

Directeur algemeen: • Overleg met zorgverzekeraars, Ministerie van VWS en NZa • Overleg met Ondernemingsraad • Overleg met voorzitter en commissies van de Raad van Toezicht • Strategisch overleg met huisartsen en apothekers in dienst van de SGZ, hoofd fysiotherapie, manager Huisartsenpost en beherend apotheker Dienstapotheek • Operationeel overleg met huisartsen en apothekers in dienst van de SGZ, hoofd Fysiotherapie, manager Huisartsenpost en beherend apotheker Dienstapotheek • Operationeel overleg met ondersteunende afdelingen automatisering, financiële administratie, personeelszaken en huisvesting • Strategisch overleg met zelfstandige hulpverleners, gericht op het realiseren van multidisciplinaire huisvesting • Directeurenoverleggen LVG, ROS, koepels gezondheidscentra, Zorggroepen • (Groeps)functioneringsgesprekken

Taak en samenstelling De Raad van Toezicht ziet er op toe dat de directie van de SGZ op adequate wijze en binnen de bestaande weten regelgeving uitvoering geeft aan het beleid gericht op het realiseren van de doelstellingen en de invulling van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de SGZ. De Raad van Toezicht vervult de werkgeversrol voor de directieleden. De Raad van Toezicht bestaat uit leden met kennis en ervaring op bestuurlijk, organisatorisch en financieel gebied, gerelateerd aan de doelstelling van de SGZ. Alle leden zijn onafhankelijk en functioneren zonder last of ruggespraak. Een aantal leden wordt benoemd op voordracht van interne en externe stakeholders (zie hierna). De voorzitter en de financieel deskundige worden alleen op basis van hun deskundigheid benoemd. Benoeming en ontslag van de leden van de Raad van Toezicht geschiedt volgens een door de Raad van Toezicht vastgestelde procedure. De samenstelling van de Raad van Toezicht over 2012 was als volgt:

Directeur zorg: • Overleg met zorgverzekeraars, Ministerie van VWS • Overleg met Cliëntenraad • Overleg met voorzitter en commissies van de Raad van Toezicht • Strategisch overleg met huisartsen en apothekers in dienst van de SGZ, hoofd Fysiotherapie, manager Huisartsenpost en beherend apotheker Dienstapotheek v.l.n.r.: A. van Eijk, M. Bäckes, P. Schneider, M. ten Have, W. Dijkmans, A. Louisse 16

2 | B e s t u u r , to e z i c h t, b e d r i j f s v o e r i n g e n m e d e z e g g e n s c h a p

Naam

Aandachtsgebied

Nevenfuncties

Eerste benoeming / moment aftreden

Mevrouw M. Bäckes, bestuursadviseur en interim-manager

Voorzitter

16-11-2011 / 16-11-2019 Gehonoreerd: - Bestuursadviseur en interim-manager - Coördinator Organisatieverandering bij het landelijke programma voor de langdurige zorg ‘In de zorg!’ VWS/Vilans - Secretaris landelijke beroepsvereniging voor directeuren in de kinderopvang, (bdKO) - Lid van de programmacommissie van het Nationaal Programma Ouderenzorg, ZONmw (honorering o.b.v. vacatiegelden) - Lid van de Raad van Commissarissen van Sité Woondiensten, woningcorporatie in Doetinchem (honorering o.b.v. vacatiegelden) Lid van de Raad van Toezicht van welzijnsorganisatie Dock in Rotterdam, Haarlem en Amsterdam (honorering o.b.v. vacatiegelden)

De heer A. van Eijk, huisarts

Vice-voorzitter en lid op voordracht van de beroepsgroep Huisartsen, lid commissie interne oriëntatie

Gehonoreerd: huisartsenpraktijk te Zoetermeer.

De heer A. Louisse, arts verstandelijk gehandicapten

Lid op voordracht van de OR Lid Commissie Externe Oriëntatie

Gehonoreerd: Ipse de Bruggen

24-03-2010 / 24-03-2018

De heer P. Schneider

Lid op voordracht van de Cliëntenraad, lid Auditcommissie Financiën

Gehonoreerd: - Consultant - Lid Cliëntenraad van ‘t Lange Land Ziekenhuis Niet gehonoreerd: - Lid vakgroep Management en Organisatie Facility Management Nederland

24-03-2010/ 24-03-2018

Mevrouw M. ten Have, apotheker

Lid op voordracht van Kring Zoetermeerse apotheken, lid commissie externe oriëntatie

Gehonoreerd: apotheek Wilderink te Zoetermeer Niet gehonoreerd: - Commissielid Kerngroep Palliatieve zorg - Commissielid Automatiseringscommissie - Commissielid Werkgroep COPD

01-01-2006 / 01-01-2014

De heer W. Dijkmans, financieel deskundige

Lid

Gehonoreerd: - Medewerker faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen bij de Universiteit van Tilburg

01-01-2011 / 01-01-2015

01-03-2006 / 01-03-2014

Niet gehonoreerd: - commissielid Wondbehandeling


17

Mevrouw Bäckes heeft eind 2011 de voorzittersfunctie van de Raad van Toezicht op zich genomen. Na uitvoerige discussie en consultatie van participanten, cliëntenraad en ondernemingsraad heeft de Raad van Toezicht besloten haar samenstelling te veranderen vanaf 2012. De samenstelling vanaf 2012 kent zes leden: • voorzitter; • financieel deskundige • een lid op voordracht van de Huisartsen Vereniging Zoetermeer; • een lid op voordracht van de Kring Zoetermeerse Apotheken; • een lid op voordracht van de Ondernemingsraad • een lid op voordracht van de Cliëntenraad. Werkwijze De voltallige Raad vergadert tenminste vier maal per jaar, dit verslagjaar vijf maal. De hoofdonderwerpen zijn lange en korte termijn ontwikkelingen, risicomanagement, financiële ontwikkelingen en voortgang in de uitvoering van het beleidsplan en het werkplan. De zorgbrede governance code geldt hierbij als leidraad. Jaarlijks wordt de accountant uitgenodigd de jaarrekening en de managementletter toe te lichten. De voorzitter van de Raad heeft aanvullend tenminste vier maal per jaar overleg met de directie ter voorbereiding van de vergaderingen van de Raad van Toezicht en over operationele zaken. De statutaire doelstelling van de SGZ, namelijk het bevorderen van een goede kwaliteit van gezamenlijke hulp- en zorgverlening binnen de eerstelijnszorg in Zoetermeer, vormt steeds het uitgangspunt in de beoordeling van (voorgenomen) besluitvorming. De informatiebronnen bij de oordeelsvorming zijn: • beleids- en jaarplan; • financiële voortgangsrapportages; • jaarverslag en financieel jaarverslag; • de accountantscontrole; • verslaglegging van de directie; • verslagen van OR en cliëntenraad. De werkwijze van de raad is vastgelegd in het Reglement van Orde van de Raad van Toezicht. 18


Honoraria en vergoedingen Als bruto honorarium zijn per 1 januari 2012 de volgende bedragen vastgesteld en na inhouding van loonbelasting maandelijks rond de 20e van iedere maand uitgekeerd aan de diverse leden: Functie Voorzitter Financieel deskundige Auditcommissie Leden

Bedrag per maand € 644,69 € 453,13 € 193,41 € 128,94

Dit bedrag wordt jaarlijks aangepast op basis van de meest recent toegekende generieke salarisstijging krachtens de van toepassing zijnde CAO of arbeidsvoorwaardenregeling. Voor alle leden geldt dat alle werkelijk gemaakte kosten conform de van toepassing zijnde CAO of arbeidsvoorwaardenregeling worden vergoed. De vergoeding voor reiskosten met de eigen auto bedroeg in het verslagjaar bruto € 0,32 per km. Commissies De Raad van Toezicht kent een aantal deelcommissies die de Raad van Toezicht adviseren: Auditcommissie Financiën De taak van deze auditcommissie is advisering gericht op het financieel beleid, waaronder de goedkeuring van jaarrekening en begroting. De commissie bestond in 2012 uit twee leden van de Raad, de heren W. Dijkmans en P. Schneider. De commissie is in 2012 vier maal bijeengekomen. Besproken zijn de volgende onderwerpen: • taakgebied en aandachtspunten voor 2012 van de Auditcommissie Financiën; • risicomanagement en de risicoparagraaf; • jaarrekening en accountantsverslag 2011; Hierbij is specifiek stilgestaan bij de afdekking van renterisico’s door middel van rentederivaten en bij de in de jaarrekening opgenomen belastinglatentie als gevolg van verschillen tussen commerciële en fiscale afschrijvingen. • managementletter accountant; • systematiek van kostentoerekening; • werkplan en begroting 2013.

Commissie Arbeidsvoorwaarden Directie De taak van de Commissie Arbeidsvoorwaarden Directie is de invulling van het werkgeverschap van de directie. De commissie bestaat uit de voorzitter en één lid, in 2012 de heer A. Louisse. De commissie heeft in het verslagjaar een functioneringsgesprek gevoerd met beide directieleden. Geconcludeerd is dat de directie goed functioneert. Commissie Interne Oriëntatie De taken van de commissie zijn: • het voorbereiden van een oriëntatie op interne ontwikkelingen en (onderdelen van) de interne organisatie, die van belang zijn voor het toezicht op de organisatie; • het voorbereiden van een zelfevaluatie van het functioneren van de Raad van Toezicht. De commissie bestond in 2012 uit Marie-Antoinette Bäckes en Alex van Eijk. In het verslagjaar heeft in de zelfevaluatie de nadruk gelegen op de verbeterpunten van de Raad. Bij de interne oriëntatie is de omgevingsanalyse bij het beleidsplan benut als kapstok voor beoordeling van risico’s en bedreigingen voor de SGZ. Commissie Externe Oriëntatie De taak van de commissie is het voorbereiden van een oriëntatie op externe ontwikkelingen die van belang zijn voor het toezicht op de organisatie. De commissie bestond in 2012 uit de heer A. Louisse en mevrouw M. ten Have. In het verslagjaar is de externe oriëntatie gericht op ICT-ontwikkelingen, met de heer Q. Bosman van Nictiz als externe inleider. Besluiten en bespreekpunten in 2012 In het verslagjaar heeft de Raad van Toezicht goedkeuring verleend aan de volgende besluiten van de directie: - goedkeuring van het investeringsprogramma SGZ 2012-2013 - procedurevoorstel inzake besluitvorming opdrachtverlening accountant 2012-2015 - actualisering overeenkomst HVZ-SGZ - procedure totstandkoming beleidsplan SGZ 2013-2015 - vaststelling jaarverslag en jaarrekening van de SGZ 2011 - vaststelling van werkplan en begroting 2013

Belangrijke andere bespreekpunten waren: • verantwoording van het zorginhoudelijk beleid en de geleverde zorgprestaties op het vlak van geïntegreerde eerstelijnszorg en ketenzorg; • ontwikkelingen m.b.t. het Zoetermeerse Lange Land Ziekenhuis; • ontwikkelingen m.b.t. contractering met zorgverzekeraars; • algemene financiële ontwikkelingen en risico’s; • de financiële positie van de dienstapotheek Zoetermeer. Het functioneren van de Raad van Toezicht Het functioneren van de Raad en de leden wordt geëvalueerd middels de interne oriëntatie, die door de commissie interne oriëntatie wordt voorbereid. Dit jaar is de zelfevaluatie van de Raad en de omgevingsanalyse besproken. Om de persoonlijke deskundigheid van de leden up to date te houden bestaat een specifiek opleidingsbeleid voor leden van de Raad van Toezicht. Dit beleid is voorzien van een financieel kader. Dit biedt mogelijkheden voor (bij)scholing bij de start als lid van de Raad en om tussendoor de deskundigheid van de leden te bevorderen. In 2012 is door twee leden de opleiding ‘Financiële sturing voor Toezichthouders in de zorg’ gevolgd. Evaluatie werkplan 2012, begroting 2013 en risicomanagement De Raad heeft geconstateerd dat de organisatie goed op schema ligt bij de uitvoering van het werkplan 2012. De begroting 2013 is door de Raad goedgekeurd. Het risicomanagement wordt vorm gegeven door bij elke vergadering een geactualiseerde risicoparagraaf te bespreken, waarin alle voor de SGZ specifieke risico’s van betekenis zijn geformuleerd en waar mogelijk gekwantificeerd. Jaarrekeningen 2011 en accountantsverklaring Deloitte is benoemd als accountant voor de periode 2008-2011. In oktober 2012 is BDO benoemd als de nieuwe accountant. De accountant bespreekt met de Auditcommissie Financiën de jaarrekening. Tevens wordt de accountant uitgenodigd voor de Raad van Toezichtvergadering waarin de jaarrekening wordt besproken. Desgewenst wordt deze vergadering buiten aanwezigheid van de directie gehouden. 2 | B e s t u u r , to e z i c h t, b e d r i j f s v o e r i n g e n m e d e z e g g e n s c h a p

19

In het verslagjaar is uitgebreid stilgestaan bij de jaarrekening van 2011. Het resultaat daarvan was € 54.000 positief. Met het oog op dalende inkomsten als gevolg van te verwachten bezuinigingen van de minister en soberder inkoopbeleid van zorgverzekeraars heeft de Raad de risico’s in de financiële positie van de SGZ kritisch beoordeeld. Het is moeilijk een precieze inschatting te maken van de financiële effecten van het beleid van overheid en zorgverzekeraars, maar duidelijk is dat de risico’s toenemen. Door het eigen vermogen en andere reserves uit te breiden en de uitgaven te beperken, hoopt de SGZ de risico’s op te vangen. De jaarrekening is voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring en is door de Raad goedgekeurd. Conclusie De Raad heeft, mede op basis van het accountantsverslag en de goedkeurende accountantsverklaring, vastgesteld dat er door de directie van de SGZ in 2012 een verantwoord beheer is uitgevoerd. De Raad van Toezicht is bezorgd over de betekenis van de bezuinigingen van de minister voor haar beleid om “Zorg in de buurt” te versterken. Op landelijk niveau wordt via belangenbehartiging geprobeerd de verzekeraars op de koers van versterking van de eerstelijnszorg te houden en de minister af te houden van bezuinigingen op de (geïntegreerde) eerste lijn. Uit de rapportages van de directie heeft de raad geconcludeerd dat ook in 2013 een bijdrage wordt geleverd aan de versterking van de eerstelijnszorg in Zoetermeer en dat de continuïteit van de organisatie verder verstevigd wordt. De Raad van Toezicht spreekt haar dank uit aan directie, alle medewerkers van de SGZ en alle met de SGZ samenwerkende hulpverleners en instellingen. Dankzij ieders inspanningen is weer een stap vooruit gezet op de weg van versterking van de eerstelijnszorg in Zoetermeer.

2.4 Cliëntenraad De SGZ en de bij haar aangesloten gestructureerde multidisciplinaire wijksamenwerkingsverbanden kennen sinds geruime tijd een cliëntenraad van vijf onafhankelijke leden. Zij komen geregeld bijeen en brengen gevraagd en ongevraagd advies uit aan de directie van de SGZ. De cliëntenraad is vertegenwoordigd in de Zorgvragersraad Zoetermeer, een raad waarin o.a. patiëntenverenigingen en alle cliëntenraden van de 20


samenwerkende Zoetermeerse zorginstellingen participeren.

v.l.n.r.: U. van Busschbach, A. van Hoeyen-Rink, H. Otten, M. Bierhuizen, M. van Eijk

Overzicht van de leden van de Cliëntenraad (per 31/12/12) Naam

Functie

De heer H. Otten

Voorzitter

Mevrouw ir. J. Bierhuizen

Algemeen lid

De heer drs. U. van Busschbach

Algemeen lid

De heer M. van Eijk

Algemeen lid

Mevrouw A. van Hoeyen-Rink

Algemeen lid

In het verslagjaar heeft de cliëntenraad drie maal met de directie van SGZ overlegd. De inhoud van het overleg met de directie is vooral gericht op het adviseren over onderwerpen waarin de kwaliteit van de zorgverlening in relatie tot het belang van de cliënten centraal staat. In 2012 zijn onder meer adviezen uitgebracht op de volgende thema’s: • MijnGezondheid.net (het elektronisch patiëntenportaal naar de huisarts); • Wijziging klachtenregeling SGZ; • Bezuinigingen bij SGZ-apotheken; • Gebruik “medische noodzaak” op recept; • Informatiebeveiliging; • Landelijk Schakel Punt (LSP) en het regionale elektronisch patiënten dossier en de patiënteninformatie in Zoetermeer; • Concept beleidsplan 2013 - 2015; • Dienstapotheek Zoetermeer; • Patiëntenfolders Diabetes en COPD.

2.5 Ondernemingsraad “Samen staan we sterk”, een belangrijk motto van de ondernemingsraad (OR) voor 2012. De SGZ heeft een OR die vanuit de wil om samen te werken met de directie streeft naar behoud van een kwalitatief hoogwaardig aanbod van zorg. De SGZ heeft gemotiveerde en betrokken medewerkers en wil dat zo houden. Dat was de inzet voor 2012. Ondanks deze inspanning hebben het afgelopen jaar toch 2 apotheekmedewerkers gedwongen ontslag gekregen als gevolg van de teruglopende inkomsten in de apotheken. Dit is in goed overleg afgewikkeld het streven van de OR is dat het hier bij blijft. Samen met de directie staat de OR voor behoud van voorzieningen en werk. Niet ieder afzonderlijk maar met respect voor verantwoordelijkheden voor dit gezamenlijke doel. De SGZ heeft een OR met taken en bevoegdheden volgend uit de Wet op de ondernemingsraden (WOR). De OR streeft er naar van elke discipline en elke kiesgroep een vertegenwoordiger in de OR op te nemen. De heer Mulder heeft na 7 jaar per 1 juli 2012 de OR verlaten. De OR dankt hem voor alle inbreng afgelopen jaren. In het verslagjaar heeft de OR ook twee nieuwe leden mogen begroeten: mevrouw van Riel en mevrouw Sellier. De OR kent nog een vacature voor twee leden, bij voorkeur voor leden die werkzaam zijn in gezondheidscentrum Rokkeveen-Oost of Noordhove. Per 31 december 2012 was de samenstelling van de OR als volgt: Naam

Kiesgroep

Discipline

Functie

Mevrouw T. Looijaard

Huisartsenpost

HAP triagiste

Voorzitter

De heer W.J. Adriaanse

Centraal Bureau

Fysiotherapie

Secretaris

Mevrouw S. Burger Seghwaert

Doktersassistente

Algemeen lid

Mevrouw S. den Dulk

Centraal Bureau

Personeelszaken

Algemeen lid

Mw. C. van Riel

Oosterheem /HAP

Doktersassistente/ Algemeen lid Triagise

Mw. A. Sellier

Dienstapotheek

Apotheker

Algemeen lid

De heer K. Wind

de Watertoren

Huisarts

Algemeen lid

v.l.n.r.: S. Burger, S. den Dulk, K.P. Wind, A. Sellier, T. Looijaards, C. van Riel, W.J. Adriaanse

De heer Wind, mevrouw Burger en mevrouw Looijaard vertegenwoordigden de OR in 2012 in het Arboteam. Dit is een structureel overleg met personeelszaken, afdeling huisvesting en de preventiemedewerker betreffende ARBO--aangelegenheden. Afgelopen jaar heeft iedere locatie een aantal BHV-ers opgeleid en een oefening gehad. De OR heeft het recht tot voordracht van een lid in de Raad van Toezicht. Momenteel is dat de heer A. Louisse. De leden van de OR ontvangen, ter informatie, de verslagen van de vergaderingen van de directie met de Raad van Toezicht. In 2012 heeft de OR onder meer vergaderd over de volgende belangrijke onderwerpen: • Bezuinigingen apotheken en dienstapotheek en het ontslag van twee apotheekmedewerkers; • Halfjaarcijfers, risicoparagraaf, begroting 2013 en bestuurlijk werkplan 2013. De OR volgt eventuele bezuinigingen en personele consequenties nauwlettend; • Verbouwingen en/of nieuwbouw van de gezondheidscentra de Watertoren, Rokkeveen-Oost, Buytenwegh, Palenstein en Oosterheem; • Risico inventarisatie en – evaluatie (RIE 2010). De organisatie van de bedrijfshulpverlening (BHV) is besproken en nu goed geregeld; • Ziekteverzuimcijfers. In 2012 heeft de OR mevrouw van den Burg, bedrijfsarts van de SGZ, uitgenodigd om met de OR-leden van gedachten te wisselen over het ziekteverzuim binnen de SGZ. Alhoewel het korte ziekteverzuim is verminderd door eerder oproepen van de medewerker blijft het ziekteverzuim een onderwerp wat de aandacht zal vragen; • Productieregistratie FysioExperts; • Leeftijdsbewust personeelsbeleid; 2 | B e s t u u r , to e z i c h t, b e d r i j f s v o e r i n g e n m e d e z e g g e n s c h a p

21

• Werktijdenregeling. De OR kreeg in 2012 vanuit de directie een aantal advies- en instemmingverzoeken. Het betrof onder andere: • Investeringsprogramma; • Beleid inzake agressie en geweld; • Klachtenregeling. In 2013 gaat de OR door met het bewaken van de werkdruk, samenwerking, investeringen, arbozaken en alle andere zaken en voorzieningen waar het personeel mee te maken krijgt. Ook de druk op de exploitatie van de Dienstapotheek zal zij van dichtbij volgen.

22


3|Beleid, inspanningen en prestaties SGZ breed

3.1 Doelstellingen en realisatie 2012 Doelstellingen van het beleid van de SGZ zijn: • waarborging van de continuïteit en beschikbaarheid van zorg; • verbetering van kwaliteit, integratie en samenhang van de zorg; • bevordering van klantgerichtheid en service; • bevordering van de doelmatigheid van de zorg. Om deze doelstellingen te realiseren gebruikt de SGZ de volgende middelen: • het bevorderen van samenwerking en afstemming; • het versterken van de capaciteit van de eerstelijnszorg; • het implementeren van zorgprogramma’s en werkafspraken; • het aanbieden van goede werkomstandigheden en maximale facilitaire ondersteuning; • het verbeteren en optimaal benutten van de ICT-structuur. Hieronder wordt op operationeel niveau aangegeven op welke wijze doelstellingen en inzet van middelen zijn gerealiseerd in 2012.

3 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s SGZ b r e e d

23

Nr.

Doelstelling

Nr.

Instrument

Realisatie

1

Het waarborgen van de continuïteit en beschikbaarheid van zorg en het versterken van de capaciteit van de eerstelijnszorg

a.

Het zodanig aan- en verbouwen van gezondheidscentra dat daarmee ruimte beschikbaar komt voor ontbrekende of zich uitbreidende functies, zoals POH, POH-GGZ, fysiotherapie (oefenzalen), Centra voor Jeugd en Gezin. In 2012 zal dit verder gestalte krijgen in Buytenwegh, De Watertoren en in Rokkeveen-Oost. Voorbereidingen in 2012 worden getroffen voor nieuwbouw Palenstein en Oosterheem, en ver- en aanbouw in Meerzicht.

Verbouw en aanbouw gerealiseerd in gezondheidscentrum Buytenwegh. Dakopbouw en verbouwing gerealiseerd in gezondheidscentrum De Watertoren. Realisatie oefenzaal in gezondheidscentrum Rokkeveen is uitgesteld tot 2013. De nieuwbouw in Oosterheem en Palenstein worden in de eerste helft van 2013 opgeleverd. Met hulpverleners van gezondheidscentrum Meerzicht is overeenstemming bereikt over ver- en aanbouw. Verdere voorbereiding in 2013.

b.

Het in stand houden van de SGZ als aantrekkelijk werkgever: (1) Het uitvoeren van beleid dat voortvloeit uit het in 2010 gehouden medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) en de uitgevoerde Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E); (2) Werving en selectie op een krapper wordende arbeidsmarkt; (3) Seniorenbeleid; (4) Kostenbeheersing, gericht op een kostendekkende exploitatie van de hulpverleningspraktijken.

(1) Het plan van aanpak op basis van de uitkomsten van het MTO en de RI&E is uitgevoerd. (2) Er zijn geen bijzondere wervingsproblemen gebleken. Mogelijk is dat een gevolg van de economische recessie. (3) De SGZ heeft naast het seniorenbeleid krachtens CAO een eigen voorziening getroffen voor 55+ medewerkers. (4) De SGZ-hulpverlening heeft ondanks kostenbeheersingsmaatregelen een negatief resultaat gerealiseerd van €123.709,-.

c.

Het faciliteren van beroepsgroepen in het werven van personeel.

Er functioneert een pool van assistentes.

d.

Het uitbreiden van de formatie van POH, afhankelijk van de huisvestings- en bekostigingsmogelijkheden.

De POH-S-formatie in Zoetermeer steeg van 766 uur naar 925 uur. De POH-GGZ-formatie steeg van 122 uur naar 126 uur.

e.

Voor zover door verzekeraars gecontracteerd: versterking van de eerstelijnspsychologische zorg met GZ- en basis-psychologen.

Gerealiseerd. Het aantal eerstelijnspsychologen is met een formatieplaats uitgebreid, en er is een opleidingsplaats gerealiseerd. De wachtlijsten zijn gedaald van gemiddeld zes weken in 2011 naar gemiddeld drie weken. Het aantal behandelde cliënten is gestegen van 1658 in 2011 naar 1881 in 2012.

2

24

Verbetering van kwaliteit, integratie en samenhang van de zorg o.m. door zorgprogramma’s en werkafspraken verbetering en optimale benutting van de ICT-structuur

f.

Uitbreiding van een nieuwe huisartspraktijk in de wijk Oosterheem. Gerealiseerd.

g.

Ontwikkeling van het aanbod van Joined Care in Oosterheem.

Gerealiseerd.

a.

Het versterken van de infrastructuur voor managementinformatie en meting van prestatie-indicatoren.

Gerealiseerd. De SGZ is in 2012 naast de extractiemodule CMIZ gebruik gaan maken van Q-scripts in de huisartsenpraktijken.

b.

De ontwikkeling van een zorgprogramma voor kwetsbare ouderen.

Gerealiseerd.

c.

Het voortzetten van het aanbieden van diabeteszorg als zorggroep. Gerealiseerd.

d.

Het voortzetten van het aanbieden van COPD-zorg als zorggroep.

Gerealiseerd.

e.

Het verder ontwikkelen van een aanbod als zorggroep op het vlak van Cardio Vasculair Risico Management en depressiezorg.

Gerealiseerd. Met ingang van 2013 wordt een keten-DBC hart- en vaatziekten gecontracteerd met zorgverzekeraars. Op het vlak van depressiezorg functioneert een zorgprogramma binnen de overeenkomst geïntegreerde eerstelijnszorg met zorgverzekeraars.


Nr.

Doelstelling

Nr.

Instrument

Realisatie

3.

Bevordering van service

a.

Een verbetertraject telefonische bereikbaarheid in de meeste huisartspraktijken.

Gerealiseerd. 48 van de 52 huisartsenpraktijken nemen deel. Uit de resultaten van de eerste effectmetingen blijkt dat de telefonische bereikbaarheid van deze huisartsenpraktijken sterk is verbeterd.

b.

Afronding pilot patiëntenportaal voor huisartsen/apotheken en uitrol in een aantal huisartsenpraktijken en apotheken.

Gerealiseerd. De pilot in drie huisartsenpraktijken en een apotheek is afgerond, en positief geëvalueerd voor het huisartsendeel. Een beperkt deel van de ingeschreven patiënten maakt er gebruik van: 10-20%. In 2013 wordt de pilot uitgebreid naar tien praktijken.

c.

Aanpak op grond van uitkomsten van metingen van cliëntervaringen (patiëntenraadpleging bij fysiotherapie SGZ, diabetes en in een aantal huisartsenpraktijken).

Gerealiseerd. Dit vormt onderdeel van de accreditatie van huisartsen en certificering van fysiotherapeuten. De meting diabetes maakte te weinig verschillen met andere zorggroepen zichtbaar.

a.

Geneesmiddelen: voortzetting en versterking van de FTO-structuur; Gerealiseerd. De FTO-structuur is op het hoogste nivo 4 voort gezet, d.w.z. inclusief cijfermatige feedback en verbeterafspraken. aandacht voor verbetermogelijkheden op grond van landelijk Met zorgverzekeraars zijn verbeterafspraken overeengekomen en benchmark en voor duur voorschrijvende specialisten. gerealiseerd. Afspraken met het ziekenhuis over duur voorschrijvende specialisten hebben nog niet tot resultaat geleid.

b.

Substitutie: diabeteszorg, COPD-zorg, hart- en vaatziektenzorg en depressiezorg.

Het aantal diabetes- en COPD-patiënten dat in de eerste lijn is behandeld is constant gebleven t.o.v. 2011: resp. 88% en 54%. Het aantal patiënten met hart- en vaatziekten dat in de eerste lijn is behandeld is, is in 2012 voor het eerst gemeten: 46%. Bij depressiezorg beschikt de SGZ niet over percentageverdelingen. Landelijke benchmarkgegevens 2012 zijn nog niet beschikbaar.

c.

Bevorderen substitutie tweedelijnszorg.

In 2012 is ingezet op eerstelijnsdiagnostiek (ECG, CRP-sneltest) en intern benchmark verwijzen.

d.

Effectiviteit: doelmatige fysiotherapie.

Gerealiseerd voor FysioExperts: een behandelgemiddelde van 7,8 behandelingen tegen 11,2 in een benchmark bij 181 Intramed praktijken. Onbekend voor de vrijgevestigde fysiotherapiepraktijken van de wijksamenwerkingsverbanden.

4.

Bevordering van de doelmatigheid


25

3.2 Toekomstperspectief De toekomst voor de SGZ heeft twee gezichten. De zorgvraag neemt in de hele gezondheidszorg toe als gevolg van vergrijzing, het groeiende belang dat burgers hechten aan een goede gezondheid, en toenemende technische mogelijkheden. In de eerstelijnszorg neemt hij extra toe door de toename van chronische ziekten als diabetes, longaandoeningen, hart- en vaatklachten, depressie en dementie, en verder door overheidsbeleid gericht op substitutie van duurdere specialistische zorg naar goedkopere eerstelijnszorg. Deze groei van de zorgvraag kan de eerstelijnszorg alleen opvangen door versterking van de capaciteit en het vormgeven van een samenhangend zorgaanbod. Daartoe is meer organisatie en meer facilitering en meer benutting van ICT nodig. De SGZ vervult op al deze vlakken een cruciale functie. Het andere gezicht is de verwachting dat deze groei van de zorgvraag niet gelijk op zal gaan met groei van de middelen. Overheidsbeleid om de collectieve lastendruk terug te dringen dwingt de eerstelijnszorg haast tot een strijd om de schaarse middelen met de tweede lijn. Het onvermogen van de overheid om de kosten in de tweedelijnszorg te beheersen, kan de verleiding oproepen om dan toch maar te bezuinigen in de eerstelijnszorg. Concurrentie en marktwerking blijven haaks op samenwerking en samenhang. De onzekerheid over de toekomst van het ziekenhuis is een belangrijke hindernis om tot doelmatigheidsafspraken te komen met het ziekenhuis. Niettemin vertrouwt de directie erop dat de eerstelijnszorg in Zoetermeer een gezonde toekomst heeft. Maar het zal van de organisatie en alle aangesloten hulpverleners grote inzet vergen.

3.3 Klachten en MIP-meldingen De afhandeling van schriftelijke, mondelinge en telefonische klachten verloopt volgens de procedure klachtenafhandeling SGZ. Klachten worden in eerste instantie afgehandeld door de klachtenfunctionaris. Voor de hulpverleners in dienst van de SGZ, de dienstapotheek en medewerkers van het centraal bureau is dit de senior personeelsadviseur. De klachten-

26


functionaris voor klachten over de zorg vanuit de huisartsenpost is de manager van de huisartsenpost en de portefeuillehouder klachten van het bestuur van de huisartsenpost. Voor klachten over de directie treedt de voorzitter van de Raad van Toezicht op als klachtenfunctionaris. Klachten kunnen ingediend worden bij de klachtencommissie. Voor de hulpverleners in loondienst - met uitzondering van de huisartsen en hun assistentes en ondersteuners is dit de SGZ klachtencommissie. Voor klachten over de dienstverlening van de huisartsen in loondienst bij de SGZ en de dienstverlening van de Huisartsenpost is dit de klachten commissie Huisartsenzorg Haaglanden. Overzicht van de leden van de Klachtencommissie (per 31/12/12) Naam

Functie

De heer J. Sneep

jurist, voorzitter

De heer A. Kelder

lid, deskundige van het werkveld

Mevrouw J. Ammerlaan

lid, op voordracht van de Cliëntenraad

Overzicht van de leden Klachtencommissie Huisartsenzorg Haaglanden (per 31/12/12) Naam

Functie

De heer J. van Nes

Voorzitter

Mevrouw L. Peters

Secretaris

De heer J. Penninga

Algemeen lid namens de patiënten- en cliëntenorganisaties

Mevrouw H. van Kempen

Algemeen lid namens de patiënten- en cliëntenorganisaties

De heer J. Janssen

Algemeen lid namens de huisartsen

De heer H. Reints

Algemeen lid namens de huisartsen

Beide commissies beschikken over een klachtenreglement. De procedure voor het indienen en afhandelen van een klacht wordt via een specifieke folder aan de patiënten kenbaar gemaakt. In eerste instantie wordt de klacht voorgelegd aan de betreffende hulpverlener, vervolgens wordt (indien nodig) contact opgenomen met de klager, waarna wordt getracht een oplossing voor de klacht te vinden waarmee klager kan instemmen. Deze oplossing wordt schriftelijk vastgelegd.

Klacht betrekking hebbend op:

2008

2009

2010

2011

2012

Huisartsen

3

0

2

3

1

Apotheken

0

0

1

0

0

Dienstapotheek

0

0

1

0

0

Fysiotherapie

0

0

0

0

2

0

0

1

0

1

Huisartsenpost

Organisatie

10

17

15

15

11

Totaal

13

17

20

18

15

Figuur: klachtenoverzicht SGZ In het verslagjaar zijn 15 klachten binnengekomen, waarvan 11 betrekking hadden op de Huisartsenpost (zie paragraaf 4.4) één klacht betrekking had op een huisartsenpraktijk (zie paragraaf 4.3.1), twee klachten op de discipline fysiotherapie en één klacht op het centraal bureau.


27

MIP De bestaande MIP-regeling van de SGZ kent twee MIP-commissies: een voor het loondienstdeel van de organisatie en een aparte voor de Huisartsenpost. Per apotheek, fysio- en oefentherapiepraktijk of groepspraktijk van huisartsen in een gezondheidscentrum wordt geïnventariseerd en besproken welke – ook kleine – incidenten zich hebben voorgedaan, en wat men daarvan kan leren. Per apotheek en groepspraktijk is daartoe een MIP-functionaris aangesteld. De MIP-functionaris verzamelt in de eigen apotheek/groepspraktijk de MIP-formulieren en beoordeelt of de melding gebruikt kan worden omdat er mogelijk een aanbeveling uit voortvloeit voor andere huisartsen /apotheken/fysio- en oefentherapeuten. In dat geval wordt gemeld aan een van de vier MIP-commissies bij de SGZ geïnstalleerd: de MIP-commissies huisartsen, fysiotherapie, apotheken en Huisartsenpost. Aanbevelingen van de MIP-commissie worden op papier gezet en besproken in het operationele overleg tussen hulpverleners en directie.

3.4 Samenleving en belanghebbenden

De SGZ is een maatschappelijke onderneming die haar verantwoordelijkheid op het vlak van de vier P’s (People, Planet, Profit of Prosperity) zo veel mogelijk wil nemen, ook buiten de verantwoordelijkheden die voortvloeien uit de eigen missie of doelstellingen. Een goed evenwicht vinden tussen belangen van mensen binnen en buiten de onderneming (people), belangen van het (leef)milieu (planet) en een financieel gezonde bedrijfsvoering (profit) ligt besloten in de publieke moraal van de SGZ. Dit evenwicht krijgt vorm door de combinatie van ten eerste goed werkgeverschap en klant gerichtheid, ten tweede duurzaam en energiezuinig bouwen en zuinig gebruik van materialen en ten derde de decentrale organisatiestructuur met een hoge mate van autonomie (ook financiële) van de hulpverleningspraktijken en afdelingen.

28


4|Beleid, inspanningen en prestaties per product

4.1 Geïntegreerde eerstelijnszorg (GEZ) 4.1.1 Organisatie In de Zoetermeerse gezondheidszorg verleent een groot aantal verschillende hulpverleners haar diensten aan patiënten vanuit de wijk. Hulpverleners met een samenwerkingsovereenkomst met de SGZ doen dat in een vast samenwerkingsverband met andere hulpverleners. De SGZ bevordert en ondersteunt de samenwerking tussen hulpverleners in de wijksamenwerkingsverbanden en draagt zorg voor de financiering van verschillende activiteiten. Gezamenlijke zaken zoals publieksvoorlichting op de SGZ-website en naslag van zorgprogramma’s en werkafspraken op het SGZ-intranet worden door de SGZ ter hand genomen. Vergaderingen van het samenwerkingsverband worden voorbereid en genotuleerd door het centraal bureau van de SGZ.

De doelen van de wijksamenwerkingsverbanden zijn: • een geïntegreerde aanpak: er wordt aandacht besteed aan de lichamelijke, psychische en sociale aspecten van een klacht; • zolang de patiënt wil, indien mogelijk, zorg verlenen in de thuissituatie; • het streven naar een doelmatige zorgverlening, bijvoorbeeld door niet onnodig te verwijzen naar de specialist en door geen onnodig dure geneesmiddelen voor te schrijven; • het gebruik maken van elkaars kennis, gezamenlijke voorlichting, afspraken over het bewaken van privacy en aandacht voor preventie; • het maken van werkafspraken of protocollen voor veel voorkomende klachten of ziektes. De SGZ hanteert bij het organiseren van de samenwerking binnen de eerste lijn idealiter de volgende drie schaalgroottes. In de praktijk betekent het feitelijke inwonertal van wijken dat de schaalgroottes in meer of mindere mate worden benaderd. 1. gezondheidscentra en HOED-praktijken (Huisartsen-Onder-Een-Dak): ten behoeve van 8.000 - 20.000 inwoners (afhankelijk van wijkomvang). Deze schaalgrootte wordt in Zoetermeer gehanteerd voor het onderbrengen en organiseren van de samenwerking tussen drie tot zes huisartsenpraktijken, een apotheek, een of meer fysiotherapiepraktijken, een vestiging van het maatschappelijk werk en een verloskundige spreekuurlocatie. 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

29

2. wijkgestructureerde multidisciplinaire wijksamenwerkingsverbanden: ca. 20.000 inwoners. Deze schaalgrootte wordt door thuiszorgorganisaties en jeugdgezondheidszorg in de praktijk het meest toegepast voor de organisatie en vestiging van thuiszorgteams en de consultatiebureaus. Er zijn zeven wijksamenwerkingsverbanden. In iedere wijk staan een of twee gezondheidscentra of groepspraktijken van huisartsen, van waaruit het grootste deel van de eerstelijnszorg wordt geboden.

Organisatie

Basiszorg in de wijk

Zorg-programma’s

Thuiszorg

Vierstroom en Buurtzorg

ja

ja

Consultatiebureau (0-4 jr)

vijf consultatiebureaus

ja

ja

Jeugdgezondheids- vijf vestigingen zorg (4-19 jr)

ja

ja

3. transmurale zorg: stedelijk (ca. 120.000 inwoners) Deze schaalgrootte wordt door de SGZ gehanteerd als het gaat om de vormgeving van de samenwerking met tweedelijnsorganisaties: ’t Lange Land Ziekenhuis, het verpleeghuis Vivaldi, Bureau Jeugdzorg, de Jutters, GGZ Zoetermeer en Parnassia.

Eerstelijnspsycholoog

elf psychologen

ja

ja

Kinder- en jeugdpsycholoog

twee psychologen

ja

ja

Algemeen Maatschappelijk Werk

tien vestigingen

ja

ja

Deelnemende disciplines Vanuit gezondheidscentra en wijksamenwerkingsverbanden wordt wijkgerichte basiszorg geleverd. Daarnaast kent de SGZ zorgprogramma’s die over het algemeen voor alle wijksamenwerkingsverbanden identiek zijn, en waar tweedelijnsorganisaties vaak aan deelnemen. In onderstaand overzicht is opgenomen welke eerstelijnsdisciplines in 2012 afgestemde basiszorg leverden vanuit de wijksamenwerkings verbanden, en met welke tweedelijns- en andere organisaties in het kader van zorgprogramma’s is samengewerkt.

Gespecialiseerde verpleging

Vierstroom

ja

ja

Verzorgingshuis

De Morgenster, ’t Seghe Waert en Buytenhaghe

ja

ja

Diëtist

zeven praktijken

ja

ja

Laboratorium

’t Lange Land ziekenhuis

nee

ja

Ergotherapeut

Vierstroom

nee

ja

Podotherapeut

vier praktijken

nee

ja

Optometrist

drie praktijken

nee

ja

Ouderenadviseurs

Palet Welzijn

nee

ja

Woonservicecomplexen

zeven complexen

nee

ja

Kraamzorg

-

nee

nee

Logopedist

-

nee

nee

Tandarts

-

nee

nee

Huishoudelijke zorg

-

nee

nee

Mondhygiënist

-

nee

nee

DEELNEMENDE DISCIPLINES BIJ BASISZORG EN ZORGPROGRAMMA’S Disciplines

Organisatie


Zorg-programma’s

Huisarts

53 praktijken

ja

ja

POH somatiek

53 praktijken

ja

ja

POH GGZ

39 praktijken

ja

ja

Apotheek

elf apotheken

ja

ja

Apotheek servicepunt

twee servicepunten

ja

ja

Fysiotherapeut

29 praktijken

ja

ja

Cesar/Mensendieck

zes praktijken

ja

ja

Verloskundige

drie praktijken

ja

ja

Eerste lijn

30

4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

Disciplines Eerste lijn

n.v.t.

ja

GGZ

GGZ- Zoetermeer en Parnassia

n.v.t.

ja

n.v.t. Verpleeghuis Verpleging & Verzorging intramu- Vivaldi, Monteverdi en Domus raal Bijdorplaan

ja

Jeugdzorg

BJZ, de Jutters

n.v.t.

ja

Scholen

In CJG-verband

n.v.t.

ja

GGD

GGD Zuid-HollandWest

n.v.t.

ja

Welzijn ouderen

Palet Welzijn

n.v.t.

ja

Woningcorporaties

In Woonzorgservice-zone-verband

n.v.t.

ja

Verstandelijk gehandicaptenzorg

n.v.t.

nee

Arbo

n.v.t.

nee

-

Verslavingszorg

-

n.v.t.

nee

Welzijnsinstelling(en)

-

n.v.t.

nee

Spreiding zorgaanbod De patiëntenpopulatie van de SGZ bestaat uit de bevolking van Zoetermeer en Benthuizen. Het gaat om 125.700 inwoners. Zij zijn als volgt over de wijken verdeeld:

inwoners (x 1000) 0-19 65+ niet westerse allochtonen

15,0

19,5

16,6

9,0

21,6

19,7 122,3

20% 21%

22% 19%

21% 16%

23% 11%

24% 9%

24% 13%

34% 5%

24% 14%

29% 14%

23% 16%

22%

21%

15%

15%

13%

13%

24%

18%

3%

12%

Nederland

’t Lange Land ziekenhuis

Benthuizen

Rokkeveen

Ziekenhuis

totaal Zoetermeer

Noordhove

20,9

Tweede lijn en overige organisaties

Oosterheem

Seghwaert

Zorg-programma’s

Buytenwegh De Leyens


Meerzicht

Organisatie

DDPS

Disciplines

3,4 16730

Gegevens per 1-1-2012 (Bron: www.cbs.nl) De zorg voor de wijkbevolking is georganiseerd vanuit zeven wijksamen werkingsverbanden: • Centrum (Dorp, Driemanspolder, Palenstein en Stadscentrum): de gezondheidscentra Driemanspolder en Palenstein, de groepspraktijk Dorpsstraat met de Centrum apotheek, diverse praktijken en apotheken, de jeugdgezondheidszorg in het Castellum Palensteyn en woon- en zorgcentrum de Morgenster; • Meerzicht: gezondheidscentrum Meerzicht, diverse praktijken en een apotheek; • Buytenwegh, De Leyens: de gezondheidscentra De Leyens en Buytenwegh, het Therapeuticum Aurum en diverse praktijken; • Seghwaert: het gezondheidscentrum Seghwaert en diverse fysiotherapiepraktijken; • Noordhove: het gezondheidscentrum Noordhove; • Rokkeveen: de gezondheidscentra Rokkeveen-Oost en De Watertoren en de HOEDT; • Oosterheem, Benthuizen: gezondheidscentrum Oosterheem, de huisartsen en het apotheekservicepunt in Benthuizen, en een fysiotherapiepraktijk. De SGZ exploiteert en verhuurt de gebouwen van de volgende gezondheidscentra en HOED-praktijken: • gezondheidscentrum Buytenwegh


31

• gezondheidscentrum Driemanspolder • gezondheidscentrum De Leyens • gezondheidscentrum Meerzicht • gezondheidscentrum Noordhove • gezondheidscentrum Oosterheem • gezondheidscentrum Palenstein • gezondheidscentrum Rokkeveen-Oost • gezondheidscentrum Seghwaert • gezondheidscentrum De Watertoren • de HOEDT (huisartsen en fysiotherapie) • de huisartsenpraktijk Bijdorplaan • apotheekservicepunt in Benthuizen

De spreiding van de gezondheidscentra en HOED-praktijken over de wijken is weergegeven in onderstaande figuur:

Daarnaast zijn er centra en HOED’en die niet door de SGZ worden geëxploiteerd: • groepspraktijk en apotheek Dorpstraat • Therapeuticum Aurum (antroposofisch gezondheidscentrum). De SGZ bevordert dat zo veel mogelijk huisartsen en andere hulpverleners gehuisvest zijn in een multidisciplinaire setting. De bekostiging van deze multidisciplinaire huisvesting geschiedt op basis van reguliere tarieven voor zorgverlening en op basis van het tarief Geïntegreerde eerstelijnszorg: de multidisciplinaire huisvesting wordt namelijk zowel benut voor reguliere (monodisciplinaire) zorgprestaties als voor geïntegreerde (multidisciplinaire) zorgprestaties. Een multidisciplinaire huisvesting is een belangrijke aanjager van samenhang en klantgerichtheid.

32


Zoals uit de figuur blijkt, is sprake van een evenwichtige spreiding van gezondheidscentra en HOED’en over de wijken.

vestiging jeugdgezondheidszorg, drie verloskundigenpraktijken met een spreekuurlocatie en twee kinderfysiotherapiepraktijken. In Benthuizen zit naast een verloskundige spreekuurlocatie een consultatiebureau dat geen deelnemer is in het wijksamenwerkingsverband.

In onderstaande tabel is meer specifiek weergegeven hoe de spreiding van de voorzieningen over wijken is. Eerstelijnszorgaanbod in Zoetermeer en Benthuizen in de diverse wijken (per 31-12-2012)

1

HOED’en / groepspraktijken

1

-

-

-

-

totaal

-

Bent-huizen

1

Rokke-veen

1

Oosterheem

-

125,7

Noord-hove

Gezondheidscentra

3,4

Segh-waert

3,7

De Leyens

Stads-centrum

6,2

Buyten-wegh

Palen-stein

5,9

aantal inwoners (x 1.000)

Meerzicht

Driemanspolder

5,1

Wijken

Dorp

De SGZ concludeert dat er een voldoende spreiding is van eerstelijnsvoorzieningen over de verschillende wijken, en dat veranderingen niet nodig zijn.

6,0

16,6

9,0

2

1

1

1

1

2

-

1

-

-

-

1

1

15,0 13,6

19,7 21,6

11 4

Huisartspraktijken

4

4

3

-

6

7

4

7

3

5

9

1

53

Fysiotherapiepraktijken

2

4

2

1

3

3

2

4

1

3

3

-

28

Oefentherapiepraktijken

-

1

-

-

1

1

-

0

1

1

1

-

6

Apotheken/servicepunt

2

1

-

-

2

1

1

1

1

1

2

1

13

Verloskundige spreekuurlocaties

1

1

-

-

-

1

-

1

1

3

2

1

11

Teams thuiszorg

1

1

-

1

1

2

1

-

-

1

-

8

AMW / gezinscoaching

1

1

1

2

2

1

1

-

1

Eerstelijnspsycholoog Consultatiebureaus

-

-

1

-

1

1

1

1

2

-

10

1

1

1

-

3

-

11

-

1

-

1

1

-

5

Zoals hieruit blijkt, ontbreekt in de wijk Stadscentrum een gezondheidscentrum of HOED, c.q. huisartsen. De SGZ acht dit acceptabel omdat zowel gezondheidscentrum Driemanspolder als de groepspraktijk en apotheek Dorpsstraat op de grens van het Stadscentrum liggen. Centrum (Dorp, Driemanspolder, Palenstein en Stadscentrum), Meerzicht en Buytenwegh/De Leyens zijn de wijken met een relatief hoger aantal ouderen. Voor hen is de vestiging van thuiszorg, apotheken en fysiotherapie in deze wijken van belang. Het ontbreken van een thuiszorgvestiging in Dorp en Stadscentrum wordt opgevangen vanuit een team gevestigd in Driemanspolder. De wijk Oosterheem en het dorp Benthuizen hebben een relatief groot aantal jongeren. In Oosterheem zijn om die reden een consultatiebureau/

4.1.2 Geïntegreerde basiszorg Gestructureerde, georganiseerde en geformaliseerde aanpak De basiszorg die wordt geboden vanuit de geïntegreerde eerstelijnszorg wordt gekenmerkt door: • Een centrale rol van de huisarts bij de triage. De centrale rol wordt bij directe toegankelijkheid van disciplines als de fysiotherapie inhoud gegeven doordat de huisarts dossierhouder is; • One-stop shop in gezondheids centra; • Verwijsafspraken binnen en buiten het centrum; • Aandacht voor ondersteuning zelfmanagement en activiteiten voor leefstijlverbetering; • Aandacht voor mantelzorg en samenwerking met de Stichting rondom Mantelzorg; • Veel informatie over aandoeningen: zelfzorg, bewegen, voeding, gebruik van alcohol, soft- en harddrugs en tabak etc. • Gebruik van diverse media zoals: wachtkamerprojecten, website, voorlichtingsavonden, publicaties; 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

33

• Screening en oproepen en casefinding in een vroeg stadium. De gestructureerde en geformaliseerde aanpak van geïntegreerde eerstelijnsbasiszorg omvat tevens samenwerkingsafspraken tussen huisartsen en andere eerstelijnsdisciplines. In 2012 waren de thema’s onder andere: Samenwerking huisartsen en wijkverpleging: • Gestructureerde samenwerking per wijk. Deelnemers: tien teams Verpleging & Verzorging van Vierstoom, drie teams van Buurtzorg en alle huisartsenpraktijken; • Vierstroom is gaan werken met tien kleinere thuiszorgteams, die waar mogelijk binnen wijkgrenzen huisartsgebonden werken. Met Buurtzorg Zoetermeer zijn geen afspraken gemaakt om de relatie huisarts - wijkverpleging te versterken; • Gesubsidieerde pilots Vierstroom - SGZ met zichtbare schakel-verpleegkundigen in de wijken Palenstein, Meerzicht en Buytenwegh. Samenwerking in de eerstelijns-GGZ: huisartsen, POH-GGZ, eerstelijnspsychologen, AMW en psychosomatische fysiotherapeuten: • Gestructureerde samenwerking per wijk. Deelnemers: elf eerstelijns psychologen, vier teams AMW met tien spreekuurlocaties, zes praktijk ondersteuners GGZ in 39 huisartsenpraktijken, alle huisartsen. • Consolidatie van het aantal praktijkondersteuners GGZ na een aantal jaren van groei, en uitbreiding van eerstelijnspsychologen. Het totaal aantal behandelde cliënten is bij de POH-GGZ ongeveer gelijk gebleven (1440 cliënten in 2011 en 1465 in 2012) en bij de eerstelijnspsychologen gestegen (1658 cliënten in 2011 en 1881 in 2012). Cijfers van het AMW zijn bij het schrijven van dit jaarverslag nog niet bekend. • Als gevolg van de eigen bijdrage in de GGZ (vanaf januari 2012) voor zowel de tweedelijns GGZ als de eerstelijnspsychologen worden de effecten in de loop van 2012 steeds meer zichtbaar. De ELP ervaren dat er een groep cliënten is die om financiële redenen minder frequent komt, met minder sessies genoegen neemt of om financiële redenen helemaal afziet van zorg. Mensen met psychische problemen worden steeds vaker in de huisartsenpraktijk behandeld en/of komen bij Kwadraad (AMW) terecht. De praktijkondersteuners-GGZ ervaren dat zij als gevolg hiervan steeds meer mensen zien met een zwaardere GGZproblematiek. Bij Kwadraad wordt gesignaleerd dat de wachttijden toenemen. Om de doorlooptijden te versnellen verbreedde Kwadraad het 34


online zorgaanbod met o.a. e-learning en twitterconsulten. • Een actueel overzicht van wachttijden van AMW, eerstelijnspsychologen, POH-GGZ medewerkers in de huisartsenpraktijk, PsyQ en GGZ-Zoetermeer verstrekt de SGZ op het SGZ-intranet t.b.v. de eerstelijnshulpverleners. De wachttijden in de eerste lijn waren in 2012 acceptabel (gemiddeld drie tot vijf weken; directe toegang bij spoed); bij Kwadraad neemt deze iets toe. • Een buddy-systeem tussen huisartsen en maatschappelijk werkers; • Werkafspraken over versnelde instroom voor de behandelprogramma’s van PsyQ op basis van urgentiebepaling door de huisarts. Samenwerking huisartsen en verloskundigen: • Gestructureerde samenwerking per wijk. Deelnemers: drie verloskundigenpraktijken en alle huisartsenpraktijken. • Er zijn werkafspraken gemaakt over spruw en vaginale infectie bij zwangeren. Implementatie volgt in 2013. • Afspraken in de geboorteketen (verloskundige, kraamzorg, consultatiebureau, huisarts, kinderarts) in het kader van Meerpunt (het Zoetermeerse centrum voor jeugd en gezin) zijn geïmplementeerd. Samenwerking huisartsen, fysio- en oefentherapie: • Gestructureerde samenwerking per wijk. Deelnemers: 29 fysio- en oefentherapiepraktijken en alle huisartsenpraktijken. • Uitbreiding van de elektronische verslaglegging van fysiotherapeut naar huisarts. • Er is in 2012 één vrijgevestigde praktijk toegetreden tot een wijksamenwerkingsverband. Daarmee komt het aantal deelnemende praktijken op 29. In Zoetermeer zijn er daarnaast 19 praktijken die niet in een van de wijksamenwerkingsverbanden deelnemen. Medische en farmaceutische zorg in het woon- en zorgcentrum: • Gestructureerde samenwerking per woon- en zorgcentrum. Deelnemers: woon- en zorgcentra ‘t Seghe Waert, Buytenhaghe en de Morgenster, hagro’s Seghwaert/Noordhove, Buytenwegh/De Leyens en DDPS, apotheek Seghwaert, apotheek de Leyens, Centrum apotheek. Alle huisartsenpraktijken volgen de samenwerkingsafspraken. • De afstemming betreft 455 ouderen in drie woon- en zorgcentra. • Vrije artsenkeuze en apotheekkeuze prefereren boven beperking van keuzevrijheid ten behoeve van de onderlinge samenwerking (een kleine

groep huisartsen en één apotheek met het woon- en zorgcentrum). Wel is ieder woon- en zorgcentrum aan een huisartsengroep en een apotheek gekoppeld, en wordt een overlap nagestreefd van minimaal 66%. Het aantal bewoners dat een huisarts heeft uit de aan het woon- en zorgcentrum gekoppelde hagro is in 2012 echter gestabiliseerd op 57%. De overlap met de apotheek is nagenoeg 100% omdat nagenoeg alle bewoners de voorkeur geven aan baxtermedicatie boven het zelf ophalen van de medicijnen in een apotheek. • Polyfarmacie en baxteren vormen speerpunt. • De taak en rol van de assistent medische contacten als schakel tussen de huisartsen en de verzorging en verpleging vormt de basis voor de onderlinge samenwerking. Samenwerking huisartsen, apotheken; • Gestructureerde samenwerking per wijk. Deelnemers: elf apotheken en twee apotheekservicepunten, alle huisartsenpraktijken; • Implementatie van de landelijke richtlijn “Overdracht van medicatie gegevens in de keten”. • In nagenoeg alle centra wordt op beperkte schaal ‘herhaalservice aangeboden’. Dit is een dienst waarbij de apotheek actief het herhalen van chronische medicatie in gang zet door tijdig bij de huisarts een herhaalrecept aan te vragen en de patiënt te berichten dat zijn herhaalmedicatie klaar staat. • uitvoering van de SGZ-werkafspraak polyfarmacie. Samenwerking huisartsen, jeugdgezondheidszorg; • Gestructureerde samenwerking per wijk. Deelnemers: vijf vestigingen jeugdgezondheidszorg (consultatiebureaus en schoolartsen/ -verpleegkundigen) en alle huisartsenpraktijken. • Afspraken in keten rond de geboortezorg: implementatie van een stroomschema vroegsignalering van risicozwangeren.

hulpverleners en/of praktijken opgenomen die deelnemen aan de keten-DBC’s gefinancierde ketenzorg. Koppelingen naar eigen websites van praktijken en apotheken zijn aangebracht. Toegankelijkheid van de zorg Bij de huisartsenpraktijken hebben patiënten keuzevrijheid conform de landelijk vastgelegde criteria. Op de SGZ-website is continu een actueel overzicht opgenomen van de praktijken die open en gesloten zijn voor nieuwe inschrijvingen. De fysiotherapiepraktijken die zijn verbonden aan de gestructureerde multidisciplinaire wijksamenwerkingsverbanden kennen over het algemeen een zeer korte wachttijd. In veel wijksamenwerkingsverbanden is de afspraak dat indien de wachttijd onverhoopt op mocht lopen boven de twee weken, patiënten actief worden geattendeerd op collega-praktijken. Apotheken en verloskundigen kennen geen wachttijden. De wachttijden van de eerstelijnspsychologen vormden in 2011 nog een probleem, maar waren onder andere door uitbreiding van capaciteit in 2012 acceptabel. Fysieke toegankelijkheid Ieder gezondheidscentrum van de SGZ is goed bereikbaar met het openbaar vervoer en ligt in directe nabijheid van winkels. Bij ieder pand zijn gratis parkeerplaatsen voor auto’s, fietsen en bromfietsen. De verschillende gebouwen van de gezondheidscentra zijn goed toegankelijk voor invaliden, met eigen parkeerplaatsen dicht bij de ingang. De bewegwijzering in de wijk met bordjes aan lantaarnpalen op strategische plekken zorgt dat het gebouw snel gevonden wordt.

4.1.3 Toegang tot zorg Keuze-informatie De SGZ heeft een website waarop uitgebreide informatie te vinden is over de verschillende wijksamenwerkingsverbanden en de hulpverleners en/of praktijken die hieraan zijn verbonden: www.zoetermeergezond.nl. Ook zijn 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

35

Beschikbaarheid De gezondheidscentra kennen een continu openstelling op werkdagen van 8.00 - 17.00 uur en de apotheken in de centra van 8.00 of 8.30 tot 18.00 uur. Sommige huisartsenpraktijken en een groot aantal fysiotherapiepraktijken kennen avondspreekuren. Bereikbaarheid via internet en e-mail Een beperkt aantal huisartsen kent een e-mailconsult. De SGZ kende in 2011 en 2012 een proef in het gezondheidscentrum Seghwaert met een elektronisch patiëntenportaal. Hierin zijn de volgende functionaliteiten opgenomen: toegang tot onderdelen van het huisartsendossier, inzage labuitslagen, overzicht actieve medicatie, aanvragen van herhaalrecepten, E-consult met huisarts of apotheek, online afspraken maken met huisarts, medisch dagboek, NHG-patiëntenbrieven en bijsluiters, reisdocument (medicatiepaspoort). Aanvragen herhaalmedicatie en online afspraken zijn de meest gebruikte functies. E-consult blijft achter bij verwachtingen. Bij de evaluatie is gebleken dat een beperkt deel van de patiënten actief gebruik maakte van het portaal: tussen 4 en 8% van de ingeschreven patiënten maakt er gebruik van. Patiënten geven aan vertrouwen te hebben in het systeem, dat is beveiligd op basis van toegang met DigiD en en sms-verificatie. Huisartsen zijn in het algemeen positief over de functionaliteit. De apotheker is minder enthousiast. De baten bevinden zich vooral op kwalitatief vlak en extra service aan patiënten. Eind 2012 is besloten de pilot uit te breiden naar tien huisartsenpraktijken in 2013, en daarbij de mogelijkheid te onderzoeken om het portaal te benutten in de begeleiding van diabeten en COPD-patiënten door de praktijkondersteuner. Telefonische bereikbaarheid Het verbeteren van de telefonische bereikbaarheid van de huisartsen praktijken is al sinds 2008 speerpunt van de beroepsgroep en staat nog steeds volop in de belangstelling. In Zoetermeer werken de huisartsen sinds 2009 hard aan het verbeteren van de telefonische bereikbaarheid. Het gaat hierbij niet alleen om de bereikbaarheid van de spoedlijn maar ook om de bereikbaarheid van de praktijklijn. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft normen opgesteld waaraan een huisartsenpraktijk moet voldoen. De norm voor de spoedlijn is dat deze binnen 30 seconden door de huisartsenpraktijk wordt beantwoord. Voor het opnemen van de praktijk36


lijn wordt uitgegaan dat 80% van alle telefoontjes binnen 2 minuten wordt beantwoord. Dit betekent dat een patiënt binnen 2 minuten een assistente aan de telefoon moet krijgen en de hulpvraag moet kunnen stellen. In Zoetermeer hebben in de periode 2010 - 2012 48 van de 52 huisartsenpraktijken onder begeleiding van de SGZ (ondersteund door bureau Obelon) gewerkt aan het verbeteren van de telefonische bereikbaarheid. De SGZ heeft in 2012 bij 3 huisartsenpraktijken op 2 locaties een nulmeting uitgevoerd om de telefonische bereikbaarheid te testen. Uit de resultaten van de nulmetingen die in de periode 2010 - 2012 (totaal 42 nulmetingen) zijn uitgevoerd komt het volgende beeld naar voren: • Huisartsenpraktijken zijn ’s ochtends beter bereikbaar dan in de middag. • Het gebruik van een antwoordapparaat is de oorzaak van de relatief slechte bereikbaarheid in de middag. • De slechte bereikbaarheid in de ochtend ontstaat door een gebrek aan inkomende telefoonlijnen. • Praktijken die 4 inkomende lijnen per praktijklijn hebben bereiken de 80% bereikbaarheidsnorm. Dit wil zeggen dat minimaal 80% van de inkomende telefoontjes binnen 2 minuten wordt beantwoord. De belangrijkste aanbevelingen die de praktijken hebben gekregen zijn: • Aanpassen infrastructuur: Uitgangspunt hierbij is: 4 inkomende lijnen per praktijknummer, 2 uitgaande lijnen, separate spoedlijn, herhaal receptenlijn en gebruik maken van een keuzemenu. • Aanpassingen in de praktijkorganisatie. Hierbij valt onder andere te denken aan het scheiden van balie- en telefoontaken tijdens piekuren en het afschaffen van antwoordapparaten in de middag. Maar ook praktijkoverstijgende samenwerking van assistenten. • Inzet en beschikbaarheid capaciteit. Het blijkt dat een aantal praktijken de beschikbare capaciteit van assistenten beter kan benutten. Het betreft hier met name het inzetten van alle beschikbare capaciteit voor telefoontaken tijdens de piekuren. • Training assistenten – vaardigheden en triage. Bij een verbeterde infrastructuur neemt de telefoondruk toe. Assistenten moeten hier op voorbereid worden. In 2012 zijn bij 14 praktijken op 5 locaties effectmetingen uitgevoerd. Uit de resultaten van deze effectmetingen blijkt dat de telefonische bereikbaarheid van deze huisartsenpraktijken enorm is verbeterd doordat huisartsenpraktijken met de aanbevelingen uit de nulmetingen aan de slag zijn gegaan. De kans dat een patiënt binnen twee minuten zijn of haar hulpvraag kan stellen is gestegen, bezettonen zijn drastisch afgenomen en

de kans op het krijgen van een antwoordapparaat is ook gedaald. Een belangrijk effect is dat huisartsen en assistenten zich door dit project bewust zijn geworden van hun eigen telefonische bereikbaarheid en het heeft bij veel praktijken een cultuurverandering teweeg gebracht. In 2013 wordt het project telfonische bereikbaarheid afgerond. In het volgende verslagjaar worden de eindconclusies van het totale project gepresenteerd en beschreven. De ervaring in Zoetermeer met dit project is dat de deelnemende huisartsenpraktijken met veel enthousiasme werken aan het verbeteren van de telefonische bereikbaarheid. Door alle verbeteringen wordt het service niveau aan patiënten daadwerkelijk verhoogd. Wat de SGZ betreft is blijvende aandacht voor telefonische bereikbaarheid nodig.

4.1.4 Doelmatigheid Doelmatig voorschrijven en afleveren van medicijnen De SGZ heeft nu voor het vijfde jaar op rij centraal voorbereide en per wijk georganiseerde Farmaco Therapie Overleggen (FTO’s) tussen huisartsen en apothekers ondersteund. Viermaal per jaar wordt een onderwerp centraal voorbereid en in alle wijken behandeld. In deze FTO’s wordt altijd, naast medisch-farmacologische kennisoverdracht, ook aandacht besteed aan de doelmatigheid. Meetbare afspraken worden een jaar later op artsniveau teruggekoppeld. In 2011 heeft de preferente verzekeraar CZ gevraagd om drie onderwerpen op de agenda te zetten: het doelmatig voorschrijven van triptanen, bisfosfonaten en RAS-remmers. In 2011 zijn deze onderwerpen in achtereenvolgende FTO’s inhoudelijk besproken (resp. migraine, osteoporose,

hypertensie). Hier zijn SMART-doelstellingen geformuleerd die vervolgens onderdeel vormden van het GEZ-contract 2012. De SGZ heeft bovendien aangegeven het gebruik van de CRP-sneltest te zullen stimuleren, waardoor het antibioticagebruik teruggedrongen zou kunnen worden. Op ieder van deze doelstellingen kon de SGZ in 2012 aantoonbare verbetering laten zien (op twee doelstellingen een marginale verbetering, waar landelijk een achteruitgang te zien was). Belangrijk hulpmiddel bij de FTO’s was de “benchmark voorschrijven” van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik. Deze benchmark kent 24 indicatoren voor doeltreffend en doelmatig voorschrijven. Inmiddels zijn 20 indicatoren in de FTO’s teruggekoppeld. Op vrijwel alle indicatoren presteert Zoetermeer nu op of boven landelijk gemiddelde. Sommige indicatoren lijken inmiddels hun langste tijd gehad te hebben, zij zijn verdwenen in de Monitor Voorschrijfgedrag Huisartsen, de opvolger van IVM voor de Benchmark Voorschrijven. In 2012 is een nieuwe stap gezet in het intern terugkoppelen van voorschrijfcijfers. Naast bespreking in FTO-verband zijn nu ook huisartsen, die de gemaakte afspraken niet leken na te leven, benaderd door collega’s. In een individueel gesprek was meer ruimte voor uitleg en het afspreken van verbeteringen. Alle aandacht in de afgelopen vijf jaar voor doelmatigheid hebben tot structureel lagere kosten in Zoetermeer geleid dan op grond van de landelijke trends te verwachten zou zijn. Verwijsgedrag van huisartsen De SGZ stimuleert een doelmatig verwijsbeleid bij huisartsen. De NHG-standaarden en werkafspraken uit Zorgdomein vormen het uitgangspunt. De SGZ heeft in het verslagjaar zijn pogingen voortgezet om betrouwbare, vergelijkende verwijscijfers en cijfers over tweedelijnskosten te verkrijgen. Landelijk is veel belangstelling voor het substitutiedossier, maar het blijkt nog lastig hier goed greep op te krijgen. Ook de SGZ heeft in 2012 nog niet de gewenste beschikking gekregen over bruikbare cijfers, al is er wel vooruitgang geboekt. Er heeft opnieuw een ronde besprekingen plaatsgehad waarin verwijscijfers met huisartsen besproken zijn, ditmaal inzoomend op verwijzingen cardiologie.


37

Het optimaal benutten van eerstelijnsdiagnostiek Eerstelijnsdiagnostiek zal de komende jaren een van de speerpunten gaan vormen in het doelmatigheidsbeleid van de SGZ. Drie lijnen worden onderscheiden: 1. diagnostiek in de huisartsenpraktijken. In 2012 heeft de SGZ in samenspraak met de Huisartsen Vereniging de aanzet gegeven voor de aanschaf en inzet van CRP-sneltestmeters in alle praktijken en van ECGapparaten in de praktijken die nog geen ECG’s maken. De SGZ verzorgt daarbij scholing, en maakt afspraken met cardiologen over kwalitetscontroles. 2. diagnostiek door het ziekenhuis c.q. derden. Laboratoriumdiagnostiek valt in deze lijn, en gebeurt voornamelijk door ‘t Lange Land Ziekenhuis. De SGZ zal investeren in kwaliteitsafspraken. 3. diagnostiek door de SGZ als rechtspersoon, op basis van een aanvraag voor toelating als instelling voor eerstelijns diagnostiek, en daarmee de mogelijkheid om zelf te declareren. De SGZ heeft een dergelijk a anvraag eind 2012 ingediend, en begin 2013 een erkenning gekregen. De SGZ streeft ernaar om in 2013 event recording (hartritmemonitor thuis) en teleconsultaties bij ECG’s en spirometrieën vanuit de erkenning aan te bieden en te financieren. Het doelmatig en niet onnodig lang doorbehandelen van de fysiotherapie en oefentherapie. De SGZ heeft met AZIVO een overeenkomst gesloten die de uitvoering van de ‘wijkpolis’ betreft: een polis specifiek gericht op verzekerden die staan ingeschreven bij een huisarts die een overeenkomst Geïntegreerde Eerstelijns Zorg met AZIVO heeft. Een van de speerpunten in de aanvullende polis is een riante vergoeding voor fysiotherapie in combinatie met een inspanning van huisarts en apotheker om de doelmatigheid van fysiotherapie te bevorderen: niet onnodig snel in behandeling nemen, maar eerst een periode van afwachtend beleid conform de NHG-standaarden en KNGF-richtlijnen; en niet onnodig lang doorbehandelen. De SGZ heeft daarmee in zijn functie als organisatie voor geïntegreerde eerstelijnszorg de taak de doelmatigheid van de Zoetermeerse praktijken die aangesloten zijn bij de samenwerkingsverbanden te monitoren. Het doelmatigheidsgetal wordt het meest eenvoudig uitgedrukt in een gemiddeld aantal behandelingen. Over 2012 en eerdere jaren beschikt de SGZ nog niet over gegevens van de doelmatigheid van de vrijgevestigde prak tijken die deelnemen aan de wijkpolis. Het behandelgemiddelde van de vier FysioExperts praktijken was 7,8 tegen een landelijk benchmark van 11,2. 38


4.1.5 Elektronisch patiënten dossier (EPD) en ICT Binnen de Zoetermeerse eerstelijnszorg is al sinds 2003 een geïntegreerd informatiesysteem in gebruik waarin alle huisartsen en apothekers uit Zoetermeer/Benthuizen hun patiëntendossiers hebben ondergebracht. Tevens zijn de Huisartsenpost en de Dienstapotheek hierop aangesloten. Daarnaast is er een gemeenschappelijk informatiesysteem in gebruik bij de fysiotherapeuten in dienst bij de SGZ. Het geïntegreerde informatie systeem heeft gegevenskoppelingen met andere disciplines, waaronder laboratorium, specialisten, ziekenhuis, GGZ-instellingen, verloskundigen, fysiotherapeuten en optometristen. Het geïntegreerde informatiesysteem is hierbij een belangrijk hulpmiddel voor de dagelijkse ondersteuning voor zorgverleners en voor de elektronische communicatie met andere zorgaanbieders, declaratie en managementinformatie in relatie tot ketenzorg. Eind 2012 hebben de belangenverenigingen van huisartsen, apothekers, huisartsenposten, de verzekeraars, leveranciers en enkele andere partijen een convenant gesloten over het gebruik van het Landelijk Schakelpunt (LSP, voorheen landelijk Elektronisch Patiëntendossier genaamd) in de periode 2013-2016. Met dit convenant is de verdere voortgang van het LSP op bestuurlijk niveau in Nederland geborgd. In het convenant is onder meer afgesproken dat aansluiting op het LSP vrijwillig is en blijft en zolang het gebruik van het LSP ook geen beroepsnorm is, zullen de verzekeraars dit gebruik niet verplicht stellen. De doorstart van het LSP zal echter voor Zoetermeer gevolgen hebben voor de reeds bestaande communicatie tussen zorgverleners, in het bijzonder de uitwisseling van gegevens tussen de huisarts en huisartsenpost en de inzagefunctie vanuit ’t Lange Land Ziekenhuis in het eerstelijns medicatiedossier. Ondanks dat er voor de Zoetermeerse situatie meer nadelen dan voordelen zijn in een overgang

naar communicatie via het LSP ziet de SGZ zich genoodzaakt om samen met de huisartsen, apotheken en het ziekenhuis in 2013 de verdere consequenties in kaart te brengen ten aanzien van een mogelijke aansluiting op het LSP en de toestemmingsvereiste van de patiënt voor landelijke uitwisseling van patiëntgegevens. Om zicht te krijgen op het gewenste niveau van informatiebeveiliging in relatie tot de NEN7510 (norm voor informatiebeveiliging in de zorg), is de SGZ in 2011 gestart met een (hernieuwde) inschatting van de beveiligingsrisico’s in relatie tot de geautomatiseerde informatievoorziening. Aansluitend op de bij de huisartsenpost uitgevoerde risicoanalyse heeft de SGZ in 2012 een vergelijkbare risicoanalyse op de informatievoorzieningen bij huisartsen en apotheken uitgevoerd. Doelstelling van deze analyse was om de risico’s op een “gemiddelde” huisartsenpraktijk en apotheek in kaart te brengen en daarmee als voorbeeld te laten dienen voor vergelijkbare risico’s bij de andere huisartsenpraktijk en apotheken in Zoetermeer. Daarnaast is eind 2012 een start gemaakt met de risicoanalyse bij fysiotherapiepraktijken, die in 2013 gevolgd zal worden door een risico analyse op de kantoorautomatisering van de SGZ. Op basis van de resultaten van deze risicoanalyses zijn/worden de (extra) te hanteren beveiligingsmaatregelen in kaart gebracht en verder uitgevoerd. 4.1.6 Samenwerking met het ziekenhuis De SGZ kent een intensieve en gestructureerde samenwerking met ‘t Lange Land Ziekenhuis. Deelnemers zijn: alle huisartsenpraktijken, apotheken, verloskundigen, wijkverpleging, fysio- en oefentherapiepraktijken en jeugdgezondheidszorg. Ten behoeve van de samenwerking functioneert binnen de Huisartsen Vereniging Zoetermeer (HVZ) een actieve ziekenhuiscommissie, bestaand uit vertegenwoordigers van ieder van de zeven hagro’s. De ziekenhuis commissie overlegt vier keer per jaar met een vertegenwoordiging van de medische staf en het bestuur van het ziekenhuis, over zowel beleidsmatige als operationele samenwerking. De SGZ bekostigt uit de zgn. ROS-middelen de ter beschikkingstelling van een huisarts (voorzitter ziekenhuiscommissie HVZ) die een dag per week in het ziekenhuis aanwezig is om de samenwerking eerste lijn – ziekenhuis te ondersteunen. Dit verslagjaar heeft ’t Lange Land Ziekenhuis vooral te maken gehad met

financiële problemen. Dit heeft gevolgen gehad voor de samenwerking met het ziekenhuis en invloed gehad op de inhoudelijke samenwerking in 2012. De HVZ en de SGZ hebben begin 2012 aangegeven dat er meer moet worden geïnvesteerd in het bekend maken van samenwerkingsafspraken bij de diverse achterbannen en in de naleving ervan. Er is een concrete opzet gemaakt voor een nieuw samenwerkingsmodel met een grotere nadruk op implementatie. De uitvoering hiervan is nog niet ter hand genomen als gevolg van de onzekere financiële situatie van het ziekenhuis en de overnamegesprekken van in eerste instantie de A-12 coöperatie en in tweede instantie de MC-groep van Loek Winter. De SGZ juicht de aanstelling van een accountmanager huisartsen door het ziekenhuis in 2012 bijzonder toe. De samenwerking betrof: • De interne telefonische bereikbaarheid van huisartsen en specialisten is verbeterd onder andere door het instellen van een aparte huisartsenlijn; • Afspraken over verwijzen en retourinformatie. In 2012 was het aantal verwijzingen via Zorgdomein (elektronische patiëntenverwijzing) ca. 75% van het totaal aantal verwijzingen. De SGZ streeft ernaar alle verwijzingen die via Zorgdomein gedaan kunnen worden, ook daadwerkelijk zo te doen. Gegeven het feit dat niet alle ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra op Zorgdomein zijn aangesloten, wordt 80% als het maximum haalbare beschouwd; • Afspraken over intern doorverwijzen; • FTTO-afspraken over statines. De afspraken hebben nog niet tot concrete resultaten geleid. ’t Lange Land behoort tot een van de vijf duurst voorschrijvende ziekenhuizen in Nederland; • Afspraken over onderlinge telefonische bereikbaarheid; • Regionale Transmurale Afspraken (RTA) met internisten over diabetes en longartsen over COPD. Een RTA over hart- en vaatziekten met de cardiologen is in voorbereiding; • Protocollen voor Diep Veneuze Trombose, MRSA e.d.; • Samenwerkingsafspraken huisartsenpost - SEH; • Samenwerkingsafspraken gynaecologen - verloskundigen; • Afspraken over palliatieve zorg. De SGZ heeft samen met de HVZ in het licht van de financiële positie van ‘t Lange Land Ziekenhuis en de afgenomen adherentie beleidslijnen geformuleerd voor een toekomstbestendige ziekenhuiszorg in Zoetermeer, en deze aan zowel het ziekenhuis als aan zorgverzekeraars voorgelegd. 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

39

Centraal daarin staat het behoud van essentiële functies die nodig zijn voor een volwaardig algemeen ziekenhuis: • Spoedeisende eerste hulp 24/7; • Verloskunde; • Een beperkte IC/CCU en stroke unit; • Geriatrie. De overeenkomst Geïntegreerde Eerstelijnszorg tussen zorgverzekeraars en SGZ is gebaseerd op het volgende uitgangspunt: een sterke eerste lijn die in staat is om de stijgende zorgvraag als gevolg van de vergrijzing op de meest kosteneffectieve manier te beantwoorden en die middels preventie, ontmedicalisering, rationeel behandelen, doelmatig verwijzen, voorschrijven en substitutie de kostenstijging kan mitigeren. Investeren in de eerstelijnszorg verdient zich in belangrijke mate terug door minder snel stijgende zorgkosten in de tweede lijn. De SGZ heeft samen met de HVZ in het licht van de financiële positie van het Lange Land Ziekenhuis en de afgenomen adherentie in de jaren tot 2011 beleidslijnen geformuleerd voor een toekomstbestendige ziekenhuiszorg in Zoetermeer, en deze aan zowel het ziekenhuis als aan zorgverzekeraars voorgelegd. Centraal daarin staat het behoud van essentiële functies die nodig zijn voor een volwaardig algemeen. De onderdelen waaraan SGZ en HVZ het meest hechten zijn: • Centraal stellen van de poortwachtersfunctie van de huisarts; afspraken over interne verwijzingen in het ziekenhuis en over terugverwijzen; • Meer diagnostiek in de eerste lijn; • Meer teleconsultatie via Zorgdomein; • Intensieve samenwerking in de keten-DBC’s voor chronische patiënten; • De patiënt blijft niet onnodig lang hangen in het specialistisch circuit, maar wordt actief terugverwezen zodra dat mogelijk is ; • Uitbouw regionaal EPD; • Doelmatigheid en veiligheid in de medicatieketen; • Versterken van substitutie door optimale benutting van M&I-modules door huisartsen; • Verkrijgen van cijfermatige informatie over relatie geïntegreerde eerstelijnszorg – ziekenhuis.

40


4.1.7 Zorgprogramma’s en ketens Zorgprogramma cardiovasculair risicomanagement Het zorgprogramma Cardiovasculair risicomanagement (CVRM) is gericht op de begeleiding en behandeling van het individu met een hart- en vaatziekten of met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. De huisarts is verantwoordelijk voor het verrichten van onderzoek, diagnostiek, medicamenteuze behandeling en het verrichten van de jaarlijkse controle. De praktijkondersteuner is verantwoordelijk voor de geprotocolleerde controles en heeft hierbij een coördinerende rol. Zij geeft voorlichting en informatie over leefstijladvies zoals stoppen met roken, gezonde voeding gericht op overgewicht (evt. doorverwijzen naar diëtiste) en voldoende dagelijkse beweging (variërend wandelen, fietsen e.d. naar aanbod reguliere sportactiviteiten tot doorverwijzen naar fysiotherapeut). Daarnaast heeft de praktijkondersteuner een coachende rol bij het motiveren van de patiënt om de eigen leefstijl te verbeteren. Dit is een terugkerend onderdeel van het consult. De patiënt stelt samen met ondersteuning van de praktijkondersteuner een individueel zorgplan op. In het vervolgtraject staat het behalen van persoonlijke (haalbare) doelen centraal. Afspraken over vervolgconsulten worden gemaakt in overleg met de patiënt. De jaarcontrole bij de huisarts wordt in een jaarcontrole door de praktijkondersteuner voorbereid. Het totaal aantal CVRM-patiënten in de Zoetermeerse huisartsenpraktijken in 2012 bedroeg 19533, waarvan 6417 patiënten met hart- en vaatziekten en 13116 patiënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Dit komt neer op resp. 5% en 10% van de totale Zoetermeerse populatie. Alleen praktijken die over voldoende uren praktijkondersteuning beschikten zijn gestart met het in beeld brengen en het oproepen van patiënten met hart- en vaatziekten en risicopatiënten in de praktijk; het gaat om 35 van

de 52 huisartsenpraktijken. In deze praktijken zijn eind 2012 3293 patiënten met hart- en vaatziekten onder behandeling van de huisarts voor secundaire preventie en 8763 patiënten met een verhoogd risico op hart- en (ca. 65% van de totale Zoetermeerse CVRM-populatie). Vanaf 2013 zal de SGZ voor patiënten met hart- en vaatziekten een keten-DBC met zorgverzekeraars afsluiten (zie hoofdstuk 4.2). Zorgprogramma depressie Het zorgprogramma depressie beschrijft de vroege onderkenning van depressie bij eerste klachten, de preventie van depressieve episodes, de behandeling en begeleiding en het beleid bij depressieve klachten. Meer dan voorheen wordt er nadruk gelegd op ondersteuning van het zelfmanagement en eigen verantwoordelijkheid van de patiënt in het herstelproces. Met de komst van de praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ) in de huisartsenpraktijk (2009) zijn alle deelnemende praktijken gelijktijdig gestart met het doorbraakproject depressie. De doelstelling van het doorbraakproject depressie is vroegtijdige herkenning van een depressie en het tegengaan van overbehandeling met antidepressiva bij niet-ernstige depressies, door onderscheid te maken in de mate van ernst van de depressie en op basis hiervan op maat interventies aan te bieden. In 2012 hebben 39 van de 52 praktijken deelgenomen aan het zorg programma depressie. De doelgroep is in 2012 verbreed en betreft cliënten met depressieve gevoelens, cliënten waarbij een nieuwe depressie is vastgesteld en cliënten waarbij een terugval of recidief is opgetreden. Omdat de SGZ in 2012 heeft besloten niet langer een aparte registratie in te richten ten behoeve van het doorbraakproject, zijn cijfermatige gegevens afgeleid van de registraties van de betrokken hulpverleners, en geven deze geen compleet beeld. Zo kan de SGZ niet beschrijven hoeveel cliënten zijn ingestroomd in het zorgprogramma. Op onderdelen zijn wel cijfers bekend. Bij patiënten met depressieve gevoelens wordt geadviseerd om een E-health-training in te zetten, en wordt verwezen naar de zelfhulp-cursus “in de put uit de put” of “stress op het werk” van Context. Hiervan wordt voor zover bekend weinig gebruik gemaakt. Bij patiënten met de diagnose depressie wordt behandeling door de POH-GGZ, de eerstelijnspsycholoog of de tweedelijns-GGZ aangeboden, afhankelijk van de ernst van de depressie. In totaal is bij 213 patiënten met depressieve klachten en 56 patiënten met de diagnose depressie een behandeling door de POH-GGZ in 2012 afgerond. De meest gebruikte

methodiek voor de eerste stapinterventie door de POH-GGZ is het vijf gesprekkenmodel (71%). In praktijk blijkt dat verschillende methodieken binnen het vijfgesprekkenmodel worden gebruikt, zoals psycho-educatie, bibliotherapie en problem solving treatment. Bij ernstiger depressieve klachten wordt naar de eerstelijnspsycholoog verwezen: in 2012 hebben bij 125 tot 150 afgesloten behandelingen van de eerstelijnspsycholoog een depressie of depressieve klachten op de voorgrond hebben gestaan. Het inzetten van E-health als interventie om terugval te voorkomen wordt vanaf september 2012 aangeboden door een aantal eerstelijnspsychologen in de vorm van een combinatie van E-health-training en face-to-face behandeling. In 2012 zijn 230 patiënten uit Zoetermeer verwezen naar PsyQ (tweedelijns GGZ) voor een kortdurend behandelprogramma depressie. Met PsyQ zijn werkafspraken geïmplementeerd over versnelde instroom voor de behandelprogramma’s op basis van urgentiebepaling door de huisartsen. Hiervan is 26 keer gebruik gemaakt. Wat betreft het voorschrijven van antidepressiva, bleek het aantal patiënten waarbij de huisarts met antidepressiva startte in Zoetermeer in 2010 fors te zijn teruggelopen. In 2011 en 2012 is dit lagere niveau van voorschrijven geconsolideerd, in 2012 is er sprake van een lichte verdere daling. Zorgprogramma / keten dementie Het zorgprogramma sluit aan op de indeling in de landelijke Leidraad Ketenzorg Dementie en beschrijft de zorg in drie fases: signalering en ondersteuning voor diagnose, diagnose en toegang tot ondersteuning en zorg, en levering van zorg en diensten. Het omvat de thuissituatie, de woon- en zorgcentra en beschermde woonvoorzieningen. Een van de centrale onderdelen is ondersteuning van de cliënt en diens mantelzorg, van de huisarts en de thuiszorg door een psychogeriatrisch team, bestaande uit een specialist ouderengeneeskunde, een psycholoog en een casemanager dementie. Het CIZ rapporteert 580 ouderen in Zoetermeer met een AWBZ-indicatie voor psychogeriatrie op 1 januari 2012. Dit betreft zowel de thuiszorg als de verpleeghuiszorg. De huisart4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

41

senregistraties wijzen uit dat er eind 2012 415 thuiswonende ouderen met dementie waren. De casemanagers dementie hebben een centrale rol in de keten. Zij zijn verbonden aan Coördinatiepunt Zorg, een gezamenlijke onderneming van de organisaties die deelnemen aan het samenwerkingsverband Zorghart (waaronder de SGZ). In 2012 werkten er acht casemanagers, in totaal 3,5 FTE op HBO nivo. Zij voerden eind 2012 het casemanagement voor 206 ouderen met een diagnose dementie die thuis zorg ontvangen, en voor ca. 70 ouderen in een woonzorgcentrum. De Zoetermeerse keten dementie neemt deel aan het Landelijk Netwerk Dementie. Vilans heeft als ondersteuningsorganisatie voor het netwerk een rapportage opgesteld over mate waarin een keten ontwikkeld is (Rapport meting ketenindicatoren, september 2012, Vilans). Bijgaand spinneweb geeft de ontwikkelingsstand van de Zoetermeerse keten aan (0 = niet ontwikkeld, 3 is goed ontwikkeld). De gids ketenzorg Dementie van het Zorghart Zoetermeer is verspreid door huisartsen, thuiszorg, WMO-loket en andere hulpverleners, en is tevens digitaal beschikbaar op de publiekssite van de SGZ, www.zoetermeergezond.nl. Zorgprogramma / keten kwetsbare ouderen Het samenwerkingsverband Zorghart heeft in 2010 besloten dat de doelgroep “kwetsbare ouderen” de vierde keten wordt, naast de bestaande Zorghart-ketens voor palliatieve zorg, CVA en dementie. Besloten is het accent te leggen op de keten in de eerste lijn via goed gedefinieerde richtlijnen voor signalering, diagnostiek, opstellen zorgplan en samenhang, zorgcoördinatie/ casemanagement, relatie met welzijn, en preventie. De keten participeert in de Academische Werkplaats Ouderen Noord Zuid-Holland, ingesteld in het kader van het Nationaal Programma Ouderenzorg. Gedurende het jaar is in 2012 besloten de ketenregie over te dragen aan het duo Vierstroom en de SGZ. In overleg met de gemeente Zoetermeer wordt een plan van aanpak ontwikkeld om de uitbouw van de keten verder vorm te geven, uitgaande van de domeinen zoals van kwetsbaarheid opgenomen in de Transmuraal Zorg Assessment Geriatrie (TRAZAG): benodigde hulp bij huishouden; hulp bij wassen, toiletgang; gewichtsverlies 42


of problemen bij eten of drinken; mobiliteitsproblemen of valrisico; veelvuldig huisarts bezoek en/of ziekenhuisopname; incontinentie; medicatie; visus/gehoor; geheugen; depressie; eenzaamheid; mantelzorg en financiële situatie. De keten betreft naar verwachting ca. 1700 meest kwetsbare ouderen (25% van de ouderen van 75 jaar): 30 à 40 per huisartsenpraktijk. Hierin zijn begrepen de ouderen met dementie (415 ouderen). In 2012 zijn kwetsbaarheidsanalyses uitgevoerd door zichtbare schakel verpleegkundigen en praktijkondersteuners somatiek, en zijn door hen voor 1075 kwetsbare ouderen zorgplannen opgesteld in 44 deelnemende huisartsenpraktijken. Door de kaderarts ouderengeneeskunde is een kortdurend onderzoek (oktober 2012 tot april 2013) georganiseerd _ 75 jaar. Daartoe gebruiken de praktijk naar ondervoeding bij ouderen > ondersteuners een meetinstrument (de SNAQ 65+), en wordt bij ondervoeding verwezen naar de diëtist. Zorgprogramma / keten palliatieve zorg In Zoetermeer/Benthuizen sterven jaarlijks ongeveer 1.000 mensen, waarvan volgens landelijke cijfers 54% tot 70% aan een chronische aandoening. Deze 500 à 700 mensen die ten gevolge van een chronische aandoening overlijden, hebben in meer of mindere mate behoefte aan palliatieve zorg. Het zorgprogramma palliatieve (terminale) zorg is gericht op de groep patiënten die thuis of in het Bijna Thuis Huis Zoetermeer overlijdt en waarbij de huisarts eindverantwoordelijke is voor de zorg aan de patiënt en diens naasten. Dit betreft jaarlijks ca. 300 mensen. Palliatieve zorg is van wezenlijk belang om de kwaliteit van leven in de laatste levensfase te waarborgen, waarvan waardig sterven vanzelfsprekend onderdeel uitmaakt. Palliatieve zorg is maatwerk. De patiënt en diens naasten voeren hierin de regie, daarbij ondersteund door professionals. Het programma bestaat uit de onderdelen: uitgangspunten met betrekking tot vraagsturing, stroomlijning van het logistieke transmurale proces,

zorgcoördinatie, vroegtijdige voorlichting over het zorgaanbod, continuïteitsbezoek, beschrijving en checklist van het hulpaanbod, afspraken over palliatieve sedatie en adequate subcutane medicatie toediening in de thuissituatie ((pijn)pompen), ondersteuning van mantelzorg en psychosociale begeleiding/geestelijke verzorging. In 2012 heeft de ontwikkeling en uitwerking van een adequaat functionerend kwaliteitssysteem veel aandacht gekregen. Op grond hiervan worden de in 2011 aangepaste overeenkomst palliatieve zorg opgenomen afspraken getoetst. In de wijksamenwerkingsverbanden is het zorg programma palliatieve zorg toegelicht en besproken in 2011 en naar aanleiding hiervan is het zorgprogramma in 2012 op onderdelen aan gepast. Het IKW Zorgpad Stervensfase na een pilot in 2010 nu structureel verankerd in het woonzorgcentrum Buytenhaghe. Verpleegkundigen van Buurtzorg hebben zich geschoold en zijn in 2012 in een aantal wijken met het Zorgpad gaan werken. Begin 2012 is in ’t Lange Land Ziekenhuis een palliatief team opgestart, bestaande uit een internist-oncoloog, longarts, verpleegkundig specialist oncologie, geestelijke verzorgende, apotheker, anesthesioloog en psycholoog. Gezien de onzekere ontwikkelingen in het ziekenhuis is dit op een lager pitje komen te staan in 2012 en wordt in 2013 weer opgepakt. Het doel van het team is de kwaliteit van de zorg te verbeteren en te borgen. Het team zal zich in eerste instantie concentreren op klinische/poliklinische patiënten met een oncologische aandoening. In 2012 zijn opnieuw de afspraken met betrekking tot palliatieve zorg door de Huisartsenpost aangescherpt. Zorgprogramma / keten CVA CVA is een van de ketens waarover afspraken worden gemaakt in het samenwerkingsverband Zorghart. De ketenregie van het zorgprogramma voor CVA berust bij ’t Lange Land Ziekenhuis. Het zorgprogramma bestaat uit de opeenvolgende fases insturen en opname in het ziekenhuis, verblijf in het ziekenhuis, transfer naar verpleeghuis/revalidatiecentrum en thuissituatie. De SGZ-bijdrage heeft betrekking op het insturen van patiënten, het ontslag van patiënten naar huis, en casemanagement in de eerste fase na ontslag. De informatievoorziening over de keten CVA is o.a. vormgegeven op de websites van deelnemende organisaties. De keten CVA is aangesloten bij het Landelijk Kenniswerk voor CVA. In 2012 hebben 172 patiënten de diagnose CVA gekregen (ter vergelijk: 149 patiënten in 2011). In het verslagjaar zijn de afspraken over insturen van deze patiënten

aangepast, met een rol voor het Medisch Centrum Haaglanden (MCH) naast ‘t Lange Land Ziekenhuis. Als gevolg van de tijdelijke sluiting van de afdeling neurologie van ‘t Lange Land Ziekenhuis zijn tijdelijk alle patiënten naar Haagse ziekenhuizen ingestuurd, en zijn afspraken gemaakt met de Haagse CVA-keten over overplaatsing naar Zoetermeer indien door de patiënt gewenst. In het kader van het zorgprogramma CVA is voorzien in twee vormen van casemanagement: 1. professioneel casemanagement voor cliënten met een CVA uitgevoerd door twee casemanagers CVA van het Coördinatiepunt Zorg in Zoetermeer. Aangezien ‘t Lange Land Ziekenhuis en Vierstroom deze vorm van casemanagement bekostigen, is dit beschikbaar voor patiënten die via de routing ‘t Lange Land Ziekenhuis - Vivaldi worden opgenomen en ontslagen. Het casemanagement begint bij opname in het ziekenhuis, en loopt door bij opname in het verpleeghuis en bij ontslag naar huis tot één jaar na ontslag. Het aantal cliënten met casemanagement vanuit het Coördinatiepunt is toegenomen van 48 cliënten in 2008 naar 113 in 2012. 2. in 27 huisartsenpraktijken die de POH-somatiek module CVA hebben gecontracteerd met zorgverzekeraars: casemanagement door de POH-somatiek ten behoeve van thuisverblijvende CVA-patiënten waarvan de huisarts hoofdbehandelaar is. In dit kader zijn in 2012 met de neurologen en revalidatieartsen van het ziekenhuis en verpleeghuis afspraken gemaakt over de overdracht van het hoofdbehandelaarschap. Aangezien er in het huisarts informatie systeem (HIS) geen registratiemogelijkheid is voor casemanagement CVA, beschikt de SGZ niet over uit het HIS geëxtraheerde gegevens betreffende het aantal patiënten dat casemanagement heeft door de POH-somatiek. Over de samenwerking en taakafbakening tussen deze beide vormen van casemanagement zijn in 2012 afspraken gemaakt.

Zorgprogramma’s en werkafspraken kind, jeugd en gezin Meerpunt: het centrum voor jeugd en gezin Meerpunt is de naam voor het Zoetermeerse Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). De gemeente heeft besloten om het CJG niet eenzijdig in te richten door een gebouw neer te zetten, en van daaruit functies aan te bieden, maar vanuit een netwerkstructuur de samenwerking te bevorderen tussen 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

43

• Coördinatie van zorg voor die gezinnen die dat nodig hebben; • Eén gezin, één plan; • Overleggen vinden zoveel mogelijk plaats met het gezin (niet praten over, maar met het gezin); • Bij overleggen zijn zoveel mogelijk de uitvoerende hulpverleners aanwezig (i.p.v. vertegenwoordigers). De uitgangspunten zijn vertaald in een spoorboekje voor een sluitende zorgstructuur. De SGZ draagt zorg voor de implementatie van deze afspraken in de eerste lijn. alle professionals op het vlak van jeugd. Dit loopt vooruit op de transitie Jeugdzorg, waarin de gemeente vanaf 2015 verantwoordelijk wordt voor de totale jeugdzorg. De SGZ ondersteunt deze keuze van harte. Meerpunt staat bekend als grootste samenwerkingsverband gekoppeld aan een CJG, met de meeste partners. Meerpunt kent de volgende Zoetermeerse kernpartners: kinderopvang, alle onderwijsinstellingen (van basisonderwijs tot en met MBO) en ICOZ, stichting MOOI (o.a. jongerenwerk), JGZ Zuid-Holland West (o.a. consultatiebureaus), JSO (o.a. het Opvoedbureau, Stichting Piëzo (o.a. participatiecentra), Stichting MEE (ondersteuning voor mensen met een beperking), #Support (o.a. schoolmaatschappelijk werk), JIP (het inlooppunt voor jongeren), Bureau Jeugdzorg (toegang tot alle vormen van jeugdzorg), Jeugdformaat (o.a. geïndiceerde jeugd- en opvoedhulp), Kwadraad (o.a. maatschappelijk werk) en de SGZ namens huisartsen, verloskundigen, kinderen jeugdpsychologen en kinderfysiotherapeuten. Voor de SGZ zijn de volgende twee onderdelen van Meerpunt van belang: 1. Meerpunt is er voor ouders en jongeren met kleine en grote vragen over opvoeden en opgroeien in Zoetermeer. Meerpunt is bereikbaar via de website www.meerpunt.nl. Er is in 2010 gestart met twee Meerpunt inlooppunten, waaronder een in gezondheidscentrum Oosterheem. Als gevolg van het bij de verwachting achterblijvende aantal vragen in de inlooppunten is in 2012 besloten beide punten te sluiten, en te vervangen door een inlooppunt in de bibliotheek in het Stadscentrum. Dit is in 2012 geëffectueerd. Ouders en jongeren kunnen ook elke schooldag bellen voor antwoord op hun vragen. Om de weg naar Meerpunt nog makkelijker te maken beschikt het CJG over een eigen App. 2. Bij hulp aan gezinnen waarbij de problematiek meervoudig en ernstig en complex is, zijn de volgende uitgangspunten leidend voor de kernpartners van Meerpunt: 44


De SGZ kent op het vlak van kind, jeugd en gezin tevens werkafspraken voor kindermishandeling, risicozwangeren en dikke kinderen. Overige werkafspraken De SGZ kent werkafspraken voor o.a. incontinentie, medisch-technisch handelen en wondbehandeling.

4.2

Ketenzorg gefinancierd met keten-DBC’s

4.2.1

Zorgprogramma diabetes

Het zorgprogramma Diabetes is gebaseerd op de NDF-zorgstandaard (Nederlandse Diabetes Federatie) en de NHG Standaard Diabetes Mellitus Type 2 (Nederlands Huisartsen Genootschap). Het doel van het zorgprogramma is optimale zorg te verwezenlijken voor iedereen met diabetes mellitus type 2 en zo bij te dragen aan de verbetering van de kwaliteit van leven en het zoveel als mogelijk voorkómen van complicaties. De mate waarin deze doelstellingen worden behaald, is mede afhankelijk van de motivatie van de patiënt met diabetes. Daarom besteden de betrokken zorgverleners nadrukkelijk aandacht aan het overdragen van kennis over diabetes en het stimuleren van factoren waarop de patiënt zelf invloed kan uitoefenen. Een gezonde leefstijl en therapietrouw zijn de belangrijkste ingrediënten om ook met diabetes gezond oud te worden. Het zorgprogramma beschrijft welke zorg mensen met diabetes nodig hebben in de vorm van een set van afspraken bestaande uit geprotocolleerde controles (o.a. bloedglucose, HbA1c, cholesterol, bloeddruk, oog- en voetonderzoek) en zo nodig instellen op insuline in de eerste lijn. Aandacht is gericht op: • comorbiditeit: hiervan is sprake indien meerdere aandoeningen een directe relatie hebben met een chronische ziekte zoals diabetes; • multimorbiditeit: indien meerdere ziekten tegelijk aanwezig zijn die elkaar onderling beïnvloeden; • leefstijladviezen: beweging, voeding en stoppen met roken. Communicatie geschiedt met behulp van ICT, prints uit het HIS en - in afnemende mate - een logboek dat eigendom is van de patiënt.

Deelnemers in het zorgprogramma zijn: vanuit de wijksamenwerkings verbanden huisartsen, praktijkondersteuners, apotheken, gespecialiseerde diabetesverpleegkundigen, diëtisten, woon- en zorgcentra en gespecialiseerde fysiotherapie. Afspraken met derden: (ziekenhuis)laboratorium, internisten, optometristen, oogartsen, podotherapeuten, medisch pedicures en pedicures met aantekening diabetische voet. Uitgangspunt van de bekostiging van een keten-DBC is om één prijs te vergoeden voor de totale zorg die wordt verleend aan een patiënt met die betreffende aandoening volgens het zorgprogramma. In 2012 betrof dit huisartsenzorg inclusief praktijkondersteuner en diabetesverpleegkundige, diëtist, optometrist en consultatie internist. Daartoe trad de SGZ op als zorggroep die de zorg bij de genoemde disciplines inkoopt op basis van overeen komsten voor onderaanneming. De SGZ heeft in 2012 overeenkomsten voor onderaanneming afgesloten met: • Huisartsen: overeenkomsten met alle huisartsen uit Zoetermeer/ Benthuizen voor het leveren van huisartsen- POH- en diabetesverpleegkundige zorg. • Diëtisten: overeenkomsten met Weten&Eten (Vierstroom), Dieetistopsport, Diëtheek, ActiVite, NutriVitaal, Diëtistenpraktijk Marije Langen en Diëtistenpraktijk K. de Nennie voor het leveren van dieetzorg. • Ziekenhuis: overeenkomst met ’t Lange Land Ziekenhuis voor telefonische/e-mail consultatie van internisten en voor de kwaliteitscontrole door de oogarts op de door de optometrist als pluis beoordeelde fundusscreeningen. • Funduscopie: overeenkomsten met vier optometristen in Zoetermeer (Jansen Opticiens, Optique René, R. Visser en Rembrandt Optiek). • TeleMC: overeenkomst voor de infrastructuur t.b.v. de telefundusscreening. Een programmamanager diabetes (adviseur eerste lijn SGZ) is belast met de aansturing van het zorgprogramma, periodieke evaluatie en aanpassing. Het verzamelen van managementinformatie ten behoeve van prestatieindicatoren geschiedt door een beleidsmedewerker managementinformatie zorg van de SGZ. Een kerngroep van twee huisartsen (waarvan één kaderarts diabetes is), een praktijkondersteuner, een eerstelijns- en een tweedelijns diabetesverpleegkundige, een internist, een apotheker en diëtist stelt het zorgprogramma op. Het zorgprogrammamanagement op praktijkniveau is in handen van de (beherend) huisarts. 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

45

In Zoetermeer en Benthuizen waren eind 2012 ruim 6900 mensen met Diabetes Mellitus Type 2. Ruim 5% van alle inwoners van Zoetermeer en Benthuizen heeft deze aandoening. Van deze groep is 88% onder behandeling van de SGZ Zorggroep (eerstelijn). De overige 12% heeft de internist in het ziekenhuis als hoofdbehandelaar (tweedelijn). In 2012 stonden de volgende thema’s centraal: • Procesindicatoren. Verzekeraars stimuleren zorggroepen om bij 90% van de patiënten jaarlijks de verschillende controles als HbA1c, bloeddruk, lipidenprofiel, voetonderzoek, oogonderzoek, BMI en rookstatus in te vullen. De SGZ heeft op acht van de negen procesindicatoren een verbetering gerealiseerd ten opzichte van 2011, en realiseert bij drie indicatoren een hoger percentage dan 90%. Vijf indicatoren zijn tussen 80% en 90% geregistreerd. De indicator voetzorg is bij 66% geregistreerd. De SGZ verwacht dat deze indicator in 2013 zal stijgen als gevolg van de start van de contractering van voetzorg in de keten-DBC per 2013. Als kanttekening bij de percentages merkt de SGZ op dat de SGZ zogenaamde zorgweigeraars niet uitsluit van rapportage, terwijl veel zorggroepen in de benchmark dit op advies van Achmea en de Landelijk Organisatie voor Ketenzorg (LOK) wel doen. De LOK berekent het aantal zorg weigeraars op 6%. • Uitkomstindicatoren. Voor de uitkomstindicatoren heeft de SGZ met de preferente zorgverzekeraar afspraken gemaakt over de uitkomst indicatoren bloeddruk en LDL (cholesterol). Op beide indicatoren is een lichte verbetering opgetreden. • Individueel zorgplan. In de NDF zorgstandaard staat het streven dat de mens met diabetes regisseur is van het eigen individueel zorgplan, aangepast aan kennisniveau, leeftijd en leefwijze, centraal. Dit vereist volledige informatie en betrokkenheid van de patiënt bij het opstellen van een individueel behandelplan, evaluatie en monitoring. Vanaf 1995 is in Zoetermeer/Benthuizen bij duizenden diabetes patiënten met succes gebruik gemaakt van een papieren logboekje. Dit gaf enerzijds diabetespatiënten inzicht in hun persoonlijke medische uitkomsten en bood anderzijds zorgverleners in de keten de gelegenheid om met elkaar te communiceren. De werkgroep diabetes heeft geconcludeerd dat de status van het logboekje is achterhaald, met name omdat de onderlinge communicatie tussen hulpverleners inmiddels geautomatiseerd verloopt. Het zorgplan wordt momenteel vanuit het HIS geprint en aan de patiënt meegegeven. De SGZ onderzoekt de mogelijkheden om het 46


patiëntenportaal naar het HIS (Mijngezondheid.net) te benutten voor de communicatie over het zorgplan. • Regionale Transmurale Afspraak (RTA) Diabetes Mellitus Type 2. De RTA is aangepast op het onderdeel verwijzen en terugverwijzen op grond van de Landelijk Transmurale Afspraak DM2. • FTO Diabetes. In het najaar 2012 zijn in alle wijken FTO-besprekingen gevoerd over het thema diabetesmedicatie. De aandacht ging hierbij uit naar de orale antidiabetica groepen. Hierover is een stedelijke FTO-afspraak gemaakt. • BeweegKuur. In 2012 zijn in het kader van de afronding van de door VWS via het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) gesubsidieerde pilots met de BeweegKuur op zes locaties beweegkuren uitgevoerd, waarin in totaal ca. 100 mensen met diabetes en/of over gewicht hebben deelgenomen. De BeweegKuur is een gecombineerde leefstijlinterventie voor mensen met obesitas en mensen met overgewicht in combinatie met een (andere) risicofactor, bijvoorbeeld Diabetes Mellitus type 2. Zij krijgen maximaal een jaar begeleiding om hun eet- en beweeggedrag aan te passen en daarmee te werken aan een gezonde actievere leefstijl. De huisarts schrijft het ‘recept’ uit, maar daarnaast hebben de leefstijladviseur (de praktijkondersteuner), de diëtist en indien nodig de fysio-/oefentherapeut in dit jaar een belangrijke rol. Het doel is dat deelnemers zelfstandig het ‘gezonde’ gedrag volhouden na dit jaar. In het licht van het besluit van de overheid om de BeweegKuur niet in de basisverzekering op te nemen, de beperkte vergoedingen vanuit de aanvullende verzekeringen en de geringe bereidheid van mensen om zelf voor een BeweegKuur te betalen, heeft de SGZ in 2012 noodgedwongen besloten de ondersteuning van de BeweegKuur te stoppen. In het kader van de BeweegKuur heeft de SGZ samen met de gemeente Zoetermeer en de Sportservice Zuid-Holland een Beweegwijzer Zoetermeer, laagdrempelig sporten beweegaanbod opgesteld en uitgegeven, die het aanbod in de verschillende wijken van Zoetermeer beschrijft. De Beweegwijzer wordt o.a. door praktijkondersteuners en fysiotherapeuten gebruikt bij het stimuleren van mensen om op eigen kracht te (blijven) bewegen. In augustus 2012 is de beweegwijzer samen met de fitgids 55+ opgenomen in de door de gemeente beheerde en uitgegeven “brochure Sport- en beweegaanbod Zoetermeer”. De praktijkondersteuners en fysiotherapeuten maken van deze brochure gebruik bij het stimuleren van mensen om te bewegen. • Bijscholing. Ook in 2012 hebben veel huisartsen en praktijkondersteuners

gezamenlijk aan een opvolgavond Insulinetherapie van Langerhans deelgenomen. In het kader van de overeenkomst DBC Diabetes is een basiscursus insulinetherapie verplicht gesteld, de opvolgavond is echter facultatief in het scholingsprogramma voor huisartsen en POH opgenomen om de deskundigheid jaarlijks te handhaven. De internist van ‘t Lange Land Ziekenhuis die deelneemt aan de werkgroep Diabetes heeft een presentatie inzake nieuwe diabetesmedicatie GLP-1 in het POH-overleg gegeven. 4.2.2 Ketenzorg COPD Het COPD-zorgprogramma betreft een multidisciplinaire protocollaire aanpak met een centrale rol voor de huisartsdiagnostiek (met spirometrie), behandeling en leefstijladviezen. Daarnaast is het programma gericht op zelfmanagement door een gerichte aanpak van stoppen met roken (individuele begeleiding door huisarts, POH, en zo nodig door de longverpleegkundige), verbeteren conditie (fysiotherapie), aandacht voor met name ondergewicht (diëtiste) en eventuele depressieve klachten (psychosociale zorg). Er worden in het zorgproces COPD drie zorgprofielen onderscheiden; 1. fase instellen beleid bij nieuwe COPD-patiënten; 2. stabiele fase: COPD-patiënten worden minimaal jaarlijks opgeroepen voor jaarcontrole (incl. spirometrie); 3. beleid bij exacerbaties. Behandeling bij COPD kan bestaan uit medicamenteuze behandeling, management van dyspnoe, hoesten en sputum en ter verbetering van leefstijl, dat wil zeggen stoppen met roken, meer bewegen, voeding en dieet. Het aantal contactmomenten wordt afgesproken in overleg met de patiënt en is afhankelijk van de persoonlijke situatie.

Communicatie geschiedt met behulp van ICT en prints uit het HIS. Deelnemers zijn vanuit de wijksamenwerkingsverbanden huisartsen, praktijkondersteuners, apotheken, gespecialiseerde fysiotherapeuten, gespecialiseerde verpleegkundigen, diëtisten, medewerkers van thuiszorg, woon- en zorgcentra, maatschappelijk werk en de eerstelijnspsycholoog. Afspraken met derden: Lange Land Ziekenhuis (longartsen). Zoals beschreven bij diabetes is uitgangspunt van de bekostiging van een keten-DBC om één prijs te vergoeden voor de totale zorg die wordt verleend aan een patiënt met die betreffende aandoening volgens het zorgprogramma. In 2012 betrof dit huisartsenzorg inclusief praktijkondersteuner, diëtist en consultatie longarts. Daartoe trad de SGZ op als zorggroep die de zorg bij de genoemde disciplines inkoopt op basis van overeenkomsten voor onderaanneming. De SGZ heeft in 2012 overeenkomsten voor onderaanneming afgesloten met: • Huisartsen: overeenkomsten met alle huisartsen uit Zoetermeer/ Benthuizen voor het leveren van huisartsen- en POH-zorg. • Diëtisten: overeenkomsten met Weten&Eten (Vierstroom), Dieetistopsport, Diëtheek, ActiVite, NutriVitaal, Diëtistenpraktijk Marije Langen en Diëtistenpraktijk K. de Nennie voor het leveren van dieetzorg. • Ziekenhuis: overeenkomst met ’t Lange Land Ziekenhuis voor telefonische/e-mail consultatie van longartsen. • TeleMC: overeenkomst voor de infrastructuur t.b.v. de telespirometrie. Voor het zorgprogramma COPD is een ketenregisseur (adviseur eerstelijn SGZ) aangesteld. Deze houdt zich bezig met het ontwikkelen en up-to-date houden van het zorgprogramma, biedt ondersteuning bij het implementeren van het programma in de praktijk (organisatie, registratie en declaratie) en is aanspreekpunt voor de praktijkondersteuners. Voor aansturing van het inhoudelijk zorgprogramma is een werkgroep samengesteld, bestaand uit een CAHAG-arts (in opleiding), twee longartsen (‘t Lange Land Ziekenhuis), apotheker, fysiotherapeut (specialisatie COPD) en diëtiste. In Zoetermeer en Benthuizen waren eind 2012 ruim 2030 mensen met COPD. 1,57% van alle inwoners van Zoetermeer en Benthuizen heeft deze aandoening. Van deze groep is 54% onder behandeling van de SGZ Zorggroep (eerste lijn). De overige 46% heeft de internist in het ziekenhuis als hoofdbehandelaar (tweede lijn).


47

In 2012 stonden de volgende thema’s centraal: • Procesindicatoren COPD. In het algemeen laten de procesindicatoren over 2012 een verbetering zien ten opzichte van de procesindicatoren in 2011. Dit geldt in het bijzonder voor de indicatoren ‘mate van bewegen’ (van 58% naar 66%), ‘rookstatus’ (van 73% naar 77%), en ‘GOLD/ ziektelast’ (van 41% naar 55% / 58%). Andere procesindicatoren zijn licht gestegen of stabiel gebleven (BMI, MRC, spirometrie metingen). • Spirometriemetingen. Eind 2012 is er in de laatste 12 maanden bij 60% van de COPD-patiënten een spirometrie verricht. De variatie tussen praktijken van uitgevoerde spirometriemetingen is groot; deze varieert tussen de 20% en 90%. Hoewel er gestreefd wordt naar het verrichten van een spirometrie bij alle COPD-patiënten die onder behandeling zijn van de huisarts is er een aantal redenen aan te wijzen waarom dit niet gehaald wordt: alleen bij COPD-patiënten die naar de praktijk toe kunnen komen kan een spirometrie worden gedaan. Dus patiënten wonend in een verzorgings-/verpleeghuis en patiënten met ernstige COPD (of in palliatieve fase) vallen hierbuiten. En correctie is nodig voor patiënten die niet op (herhaalde) oproep reageren en/of afzien van verdere COPD-controle. • Telespirometrie. in 2012 is gestart met een pilot telespirometrie, met als doel om twijfels en vragen over de door de huisarts afgenomen spirometrie ter consultatie aan de longarts voor te leggen, en ter toetsing van de kwaliteit. In 2012 zijn er in 7 maanden (mei t/m december) 34 telespirometrieën aangevraagd door 16 praktijkondersteuners. In de opstartfase werden regelmatig technische problemen ervaren. De POH’s zijn zeer tevreden over deze vorm van consultatie (en zo ook de patiënten). De longartsen waren positief over de kwaliteit van de door de POH’s gemaakte spirometrieën. • In 2012 is de COPD-patiëntenfolder bijgesteld. Een actueel overzicht van het aanbod diëtisten en fysiotherapiepraktijken is als inlegvel toegevoegd. De folder (incl. flyer) is op de SGZ-intranetsite geplaatst. • Bijscholing. De SGZ heeft ook in 2012 scholingen georganiseerd op gebied van COPD voor koppels van praktijkondersteuner en huisartsen. Het ging om jaarlijks terugkerende instructie inhalatietechnieken, de basis- en verdiepingscursus spirometrie en de CASPIR-opleiding.

48


4.3 Zorg per discipline In dit hoofdstuk rapporteert de SGZ over de monodisciplinaire zorg geleverd door huisartsen, apotheken en fysio- en oefentherapeuten. De verantwoording over de praktijken die de SGZ exploiteert is uitgebreider beschreven vanuit de invalshoek dat de SGZ op basis van de kwaliteitswet zorginstellingen verantwoordelijk is voor de zorg die zij leveren. 4.3.1 Huisarts Algemeen Organisatie De 52 huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen hebben een gemiddelde omvang van 2430 patiënten. Een praktijk wordt uitgeoefend door één huisarts, of door twee parttime werkende huisartsen in de vorm van een duopraktijk. 39 praktijken zijn gevestigd in gezondheidscentra, 8 in een groepspraktijk en 5 als solist. De huisartsen zijn verenigd in de Huisartsen Vereniging Zoetermeer e.o. (HVZ). De HVZ is een actieve vereniging die namens de leden beleid ontwikkelt en vaststelt. Voor de SGZ is de HVZ een essentiële samenwerkingspartner, waarmee intensieve afstemming en samenwerking plaats vindt. Toegankelijkheid en beschikbaarheid Nagenoeg alle huisartsenpraktijken zijn op werkdagen gedurende negen uur geopend. Een middag per week zijn de praktijken gesloten voor patiëntenzorg, en wordt voor elkaar waargenomen. Buiten kantoortijden wordt de zorgverlening gericht op patiënten met acute klachten of aandoeningen verzorgd door de Huisartsenpost. Informatie over de praktijkorganisatie wordt verstrekt in de vorm van

praktijkfolders en praktijksites. Aan het eind van het verslagjaar hebben 29 praktijken een eigen praktijksite op de SGZ-website www.zoetermeergezond.nl. 10 praktijken hebben elders een praktijksite. 13 praktijken hebben nog geen eigen website. Patiënten hebben keuzevrijheid conform de criteria die door de Landelijke Huisartsen Vereniging en de Nederlandse Patiënten / Consumenten Federatie zijn vastgelegd: • De praktijk beschrijft of men open of gesloten is voor nieuwe inschrijvingen. Op de SGZ-website is continu een actueel overzicht opgenomen van de praktijken die open en gesloten zijn voor nieuwe inschrijvingen; • De afstand tussen woonadres van de patiënt en de praktijk is meer dan vijftien minuten rijden met de auto, waardoor noodzakelijke zorg niet verantwoord verleend kan worden. Sommige huisartsen in wijkgezondheidscentra beperken de inschrijving tot mensen die in de wijk wonen vanwege de wijkgerichte zorg; • Een verschil in visie over de te verlenen zorg. Op de SGZ-website www.zoetermeergezond.nl is tevens vergelijkende etalage-informatie opgenomen.

praktijk voldoet aan de opgestelde criteria. Praktijken die voldoen aan de criteria mogen het kwaliteitskeurmerk van het NPA voeren. Met ingang van 2012 gelden er nieuwe criteria waaraan praktijken moeten voldoen om het keurmerk te mogen voeren. Geaccrediteerde huisartsenpraktijken stappen over naar het nieuwe systeem als zij hun verbetercyclus van drie jaren hebben afgerond. Praktijken die nieuw starten met het accrediterings proces moeten direct aan de nieuwe eisen voldoen. In Zoetermeer zijn er 17 huisartsenpraktijken die in het ‘oude’ systeem geaccrediteerd zijn en 10 praktijken die al voldoen aan de nieuwe criteria. De SGZ begeleidt en ondersteunt deze praktijken, afhankelijk van de behoefte van de huisartsen, in meer of mindere mate. In 2012 is het intranet opnieuw ingericht met ondersteunende materialen. Huisartsenpraktijken kunnen hier protocollen en andere informatie vinden die zij nodig hebben om te voldoen aan de nieuwe criteria. Onderstaand een overzicht met daarin de stadia waarin de Zoetermeerse huisartsenpraktijken zich bevinden in het traject:

15

10

0

Totaal

2

Gestopt

0

1e jaar, nieuwe eisen

0

3e jaar, oude eisen

Accreditering In 2012 hebben 27 huisartsenpraktijken intensief gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit in het kader van de NHG-praktijkaccreditering (NPA). Jaarlijks krijgen de deelnemende huisartsenpraktijken bezoek van een accrediteur van het NPA. Deze accrediteur toetst of desbetreffende

Fase deelnemende praktijken

2e jaar , oude eisen

Cliëntenraadpleging In het kader van de NHG-praktijkaccreditering (waaraan 29 van de 53 praktijken in Zoetermeer in 2012 actief hebben deel genomen) worden patiënten geraadpleegd over de dienstverlening door de huisarts. Patiënten kunnen hun oordeel geven over de huisarts en over de praktijk organisatie. Het laatste overzicht van uitkomsten is afkomstig uit 2011. Het Zoetermeers gemiddelde over de algemene waardering van de huisarts was 83% tegen een landelijk gemiddelde van 80%. De gemiddelde algemene tevredenheid in Zoetermeer was 76% tegen 67% landelijk.

1e jaar, oude eisen

Gestart in 2012

Telefonische bereikbaarheid De SGZ is op basis van twee pilots in 2009 een verbetertraject telefonische bereikbaarheid gestart, waaraan 48 huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen meedoen. Hiervan wordt verslag gedaan in paragraaf 4.1.3.

27

De onderwerpen waar de huisartsenpraktijken zich in 2012 mee bezig hebben gehouden zijn afhankelijk van de fase waarin een praktijk zich bevindt in het accreditatietraject. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat aan onderstaande onderwerpen aandacht is besteed: • Het opstellen van een protocol herhalingsreceptuur; • Het opstellen van een protocol polyfarmacie; • Het opzetten van een COPD spreekuur; • Het opstellen van een risicoprofiel hart- en vaatziekten voor alle bekende hypertensie patiënten; • Het opzetten van een categoraal spreekuur voor patiënten met hart- en vaatziekten; • Gestructureerd gebruik maken van het diabetesprotocol. 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

49

Taakdelegatie Huisartsen delegeren steeds meer zorgtaken, na de vraag te hebben verhelderd en zelf de diagnose te hebben gesteld. Hierdoor blijft huisartsgeneeskundige zorg toegankelijk voor alle mensen, ook bij de veranderende en groeiende zorgvraag, met name als gevolg van de toename van patiënten met een chronische aandoening. Taakdelegatie in de huisartspraktijk heeft in Zoetermeer vorm gekregen door de volgende functionarissen die werkzaam kunnen zijn in of ten behoeve van de huisartspraktijk: • Huisartsen; • Centrumassistenten/doktersassistenten; • Praktijkondersteuners somatiek; • Praktijkondersteuners GGZ; • Assistent medische contacten in het woon- en zorgcentrum. Praktijkondersteuning somatiek Alle huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen maken gebruik van een of meerdere praktijkondersteuners somatiek (POH-s). De hoofdtaken van POH-s in 2012 zijn COPD- en diabeteszorg. Het aantal praktijken dat daarnaast het zorgprogramma CVRM uitvoert is verder toegenomen, vooruitlopend op de DBC hart- en vaatziekten die vanaf 2013 gaat starten. In 2012 kon per huisartspraktijk gekozen worden voor de volgende POH-s modules: astma, ouderen, CVA en CVRM. respectievelijk 16, 44, 27 en 36 praktijken hebben dit gecontracteerd. Wat de module ouderen betreft is een start gemaakt met het zorgprogramma Kwetsbare Ouderen in de huisartsenpraktijk. Begeleiding met Stop-met-roken (SMR) kreeg landelijk in 2011 tijdelijk een extra impuls doordat begeleiding bij SMR inclusief medicatie werd opgenomen in de basisverzekering. In 2012 is de regeling om financiële en politieke redenen landelijk weer gestopt, om in januari 2013 weer in de basisverzekering te worden opgenomen. Intensieve begeleiding voor SMR blijft in 2012 een POH-s taak maar dan met name in het kader van de ketenzorg COPD. Vanaf 2013 zal SMR opgenomen zijn als module binnen alle DBC’s. Vooruitlopend op verdere uitbreiding van het takenpakket van de praktijk ondersteuners in 2011 is eind 2010 onderzocht of de huidige capaciteit van de POH-somatiek toekomstbestendig was. Dit heeft geresulteerd in een toename van het aantal praktijkondersteuners en uitbreiding van het aantal POH-uren in het laatste kwartaal 2010 met 77 uur (11%). 50


Eind 2011 neemt het aantal POH-s uren wederom toe om uitbreiding van POH-taken vanaf 2012 op te kunnen vangen. Het gaat dan om 35 POHuren (5%). Eind 2012 zijn er 40 POH-s werkzaam in Zoetermeer (totaal 925 uren per week). Het aantal POH-uren is met 20% toegenomen. De toename POH-uren is eind 2012 heeft te maken met de start van een nieuwe DBC HVZ (waar 49 van de 53 praktijken aan meedoen). De POH’s werken overwegend in deeltijd; in 2012 was dat gemiddeld 23 uur per week (2011 gemiddeld 21 uur per week. Het verloop onder de POH’s was in 2012 < 3%. De behoefte aan de inzet van een diabetesverpleegkundige neemt in 2012 verder af. De diabetesverpleegkundige die in Zoetermeer werkte voor een aantal praktijken stopt als diabetesverpleegkundige en stapt over naar een huisartsenpraktijk in de functie van praktijkondersteuner. Onderzoek naar Tijdsbesteding en werkdruk van praktijkondersteuners (POH-s) Zoetermeer De SGZ en CZ hebben bij de jaarlijkse onderhandelingen over de DBC’s, voor diabetes en COPD, geconstateerd dat er aanzienlijke verschillen zijn in inschatting met betrekking tot de tijdsinvestering van de praktijkondersteuners (POH-s) in deze zorgprogramma’s en de betreffende DBC’s. Daarnaast zijn er bij de SGZ vragen ontvangen van huisartsen en POH’s over de productiviteit die een POH dient te realiseren, mede in relatie tot de vergoedingen die SGZ uitkeert (bij de DBC’s) of die verzekeraars uitkeren (POH-s modules). Door middel van een onderzoek naar de feitelijke tijdsbesteding van POH’s en een werkdrukmeting wil de SGZ inzicht verkrijgen in de relatie tussen de tijdsinvestering in de DBC-berekeningen en de feitelijke tijdsinvestering voor de zorgprogramma’s diabetes en COPD. Indien mogelijk worden door de SGZ op grond van de bevindingen interne productiviteitsnormeringen opgesteld. De SGZ streeft naar productienormeringen per FTE. Daarnaast wil de SGZ inzicht krijgen in de benodigde tijdseenheden voor de zorg aan kwetsbare ouderen. Het onderzoek is gestart in oktober 2012 en zal in 2013 worden afgerond. De resultaten zullen in 2013 worden besproken met de huisartsen in de wijksamenwerkingsverbanden. Overleg praktijkondersteuners somatiek Zoetermeer Jaarlijks worden er door de SGZ regulier vier POH-s bijeenkomsten georganiseerd. Doel van deze bijeenkomsten is informatieoverdracht, het onderling uitwisselen van kennis en ervaring, het signaleren c.q. oplossen van knelpunten. (Nieuwe) zorgprogramma’s worden inhoudelijk besproken (incl. onderzoeken als spirometrie/ telefundus). Ook worden wijzigingen in

zorgprogramma’s als gevolg van landelijk bijgestelde richtlijnen en/of zorgstandaarden onder de aandacht gebracht (incl. de gevolgen voor de POH’s). Adviezen worden gegeven met betrekking tot het verbeteren van de registratie in het huisartsendossier in algemene zin en specifiek voor de DBC’s diabetes, COPD en HVZ. Er is ook aandacht voor nieuwe ontwikkelingen en de mogelijke gevolgen voor de POH’s. In 2012 is o.a. gesproken over tele-spirometrie (COPD-patiënten) en de SIMM’s-classificatie (voetonderzoek diabetespatiënten). Het POH’s overleg bleek in 2012 een aantrekkelijk gremium voor externe disciplines om de POH’s als groep te benaderen. Zo zijn de diëtisten geweest om inzicht te geven in de ontstane situatie als gevolg van wijzigingen in de financiering en is gesproken over de verwijscriteria binnen de DBC’s. Apothekers (FTO-overleg) hebben gevraagd om twee keer per jaar te vertellen over de gemaakte FTO-afspraken voor zover deze gerelateerd zijn aan diabetes, COPD en HVZ. Een internist (Lange Land Ziekenhuis) is geweest om de POH’s te informeren over GLP1-analogen en verwijscriteria naar de internisten. Bijscholing Scholing m.b.t. het opstellen van een individueel zorgplan heeft in 2011 een overkoepelend karakter gekregen omdat het maken van een individueel zorgplan relevant is bij alle chronische ziekten. Belangrijk onderdeel van het zorgplan is begeleiding van patiënten naar zelfmanagement waarbij de POH-s een coachende rol heeft. Om de POH-s handvatten te geven is in 2011 de scholing ‘motivational interviewing’ als methodiek aangeboden. Het daadwerkelijk toepassen van deze techniek zal meer tijd in beslag nemen daar het oppakken van zelfmanagement een “cultuuromslag” vraagt van zowel de POH-s als patiënten. Motivational interviewing als techniek komt ook terug in cursus “stoppen met roken” die in 2013 gegeven zal worden. Praktijkondersteuning GGZ Vanaf 2009 wordt in Zoetermeer gewerkt met een POH-GGZ. Werd er gestart met negen huisartsenpraktijken in de wijk Rokkeveen, inmiddels is het aantal praktijken dat meedoet uitgegroeid tot in totaal 39 praktijken (74% van alle praktijken). Op dit moment maken 14 praktijken nog geen gebruik van een POH-GGZ. De reden om niet mee te doen is vooral te herleiden tot een structureel tekort aan huisvesting. De taken van de POH

zijn o.a. probleemverheldering en inventarisatie, advisering en ondersteuning van de huisarts (consultatiefunctie), casemanagement en kortdurende behandeling en begeleiding. De onderstaande tabel laat zien dat ondanks de landelijke toename van het aantal POH-GGZ medewerkers de SGZ gunstig scoort ten opzichte van de landelijke cijfers. Overzicht POH-GGZ Zoetermeer e.o. in vergelijking met landelijke situatie.

SGZ

percentage HA met contract POH-GGZ: aantal personen POH-GGZ in de regio: aantal uren POH-GGZ in de regio: aantal uren gemiddeld per POH-GGZ (persoon):

Landelijk

74%

37%

6

750

122

11250

20,3

15

Uit: landelijk overzicht POH-GGZ ROS-netwerk (nov 2012) De SGZ heeft met alle zorgverzekeraars een overeenkomst POH-GGZ en treedt daarmee op als zorgaanbieder van de functie praktijkondersteuningGGZ, ook voor vrijgevestigde huisartsen in Zoetermeer en Benthuizen. De SGZ verzorgt het werkgeverschap, de centrale aansturing van de POH-GGZ medewerkers en organisatie en coördinatie met betrekking tot het doorbraakproject. De regie van de functie van POH-GGZ ligt bij de individuele huisarts. De POH-GGZ werkt onder de medische eindverantwoordelijkheid van de huisarts, en de functionele aansturing op inhoud en werkwijze geschiedt door de huisarts. De POH-GGZ registreert in het huisartsen dossier. Voor de verantwoording aan de zorgverzekeraars wordt buiten het huisartsendossier een aparte registratie bijgehouden. Overleg praktijkondersteuners GGZ Zoetermeer Regulier overleg POH-GGZ wordt vier keer per jaar gehouden bij de SGZ. Doel van deze overleggen is gelijk de POH-somatiek; informeren, kennis delen, ontwikkelingen volgen, advies geven ter verbetering van de registratie en dergelijke. In 2012 is een overleg is een deels van een overleg gebruikt voor intervisie. Het doel van intervisie is onder andere om meer eenheid te krijgen in het (be)handelen van patiënten en/of situaties. Het afgelopen jaar zijn de volgende onderwerpen aan de orde gekomen; herziening zorgprogramma Depressie en bijbehorende registratieafspraken, bespreken van de jaar- en productiecijfers 2011, mental e-health, no-shows, directe toegang tot aanmelding voor preventie trainingen (hiervoor is Context uitgenodigd), intervisie, kennis uitgewisseld n.a.v. training KOP-model (Klachten, Omgeving en Persoonlijke stijl). 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

51

Tevens is Kwadraad (AMW) uitgenodigd om meer inzicht te krijgen in wat men van elkaar mag en kan verwachten bij doorverwijzing en om geïnformeerd te worden over het patiëntenportaal van Kwadraad en de online cursussen die cliënten kunnen volgen op gebied van e-health. Dit naar aanleiding van een oriënterend verzoek van de Jutters om mogelijkheden voor samenwerking met de eerste lijn te peilen. Ook is gesproken over het verbreden van de doelgroep van de POH-GGZ met jongeren< 18 jaar. Daarnaast worden de POH-GGZ op de hoogte gehouden dan de ontwikkelingen op gebied van de Basis-GGZ die per januari 2014 zal gaan starten. Kerngegevens praktijkondersteuning GGZ De SGZ hanteert als streefnorm voor de wachttijd een periode van 0-3 weken. De toegangstijden waren als volgt:

Verrichtingen POH GGZ Contacttype

Aantal

Consulten

3957

Telefonisch consult

356

Niet verschenen zonder bericht (tenminste 24 uur tevoren)

270

In 2012 afgesloten behandelingen van de POH-GGZ bestonden gemiddeld uit ruim drie contacten. De gemiddelde duur van de behandelingen was 2½ maand. Bij alle POH-GGZ is waar te nemen dat na de eerste twee contacten de periode tussen de contacten toeneemt. Het aantal “niet verschenen zonder bericht” is afgenomen van 7½ % in 2011 naar 6% in 2012. Onderstaande cijfers hebben betrekking op de in 2012 afgesloten behandelingen. In totaal zijn in het verslagjaar 1267 behandelingen afgesloten.

Toegangstijden

2012

binnen een week

37%

binnen 2 weken

60%

binnen 3 weken

74%

Leeftijd behandelde patiënten

binnen 4 weken

84%

<18 jaar

2%

binnen 6 weken

94%

18 t/m 39 jaar

38%

40 t/m 64 jaar

51%

65+

9%

In 2012 bedroeg de gemiddelde toegangstijd (tijd tussen aanmelding en eerste sessie) ruim 2 weken. Langere wachttijden hebben vooral te maken met “patiënt delay”, dat wil zeggen dat een patiënt nadat hij/zij van de huisarts het advies heeft gekregen om een afspraak te maken met de POH-GGZ (startmoment wachttijd) en dit om persoonlijke redenen nog weken uitstelt. 39 Praktijken met POH-GGZ 2012

Aanmeldklacht Cliënten melden zich aan met de volgende klachten: Aanmeldklacht Aanpassings- en verwerkingsproblemen

25%

Stemmingsklachten; depressies

17%

Omvang populatie betrokken praktijken

93734

Stemmingsklachten; angsten

15%

Aantal behandelde cliënten door POH-GGZ

1465

Werk- en studieproblemen

12%

Interpersoonlijke problemen

10%

Overige

21%

Bij 6% van de cliënten worden vragenlijsten/tests voor screening gebruikt, bij 5% wordt een monitoringsinstrument gebruikt om de voortgang van de behandeling te volgen.

52


Afsluiten behandeling Bij 66% van de cliënten is de behandeling beëindigd met wederzijdse goedkeuring van POH-GGZ en patiënt. Van de cliënten brak 17% zelf de behandeling af terwijl bij 17% de cliënten is doorverwezen; 11% werd verwezen naar de tweedelijns GGZ. Overigens heeft de huisarts bij 41% van deze verwijzingen de cliënten al verwezen voordat deze naar de POH gaat; de contacten met de POH zijn dan bedoeld als overbrugging voor de wachttijd bij de eerstelijnspsycholoog of tweedelijns GGZ.

De zorg door huisartsen in praktijken die de SGZ exploiteert Kerngegevens De SGZ exploiteerde vijftien huisartspraktijken in de gezondheidscentra Rokkeveen-Oost, De Watertoren, Noordhove, Seghwaert, Driemanspolder, Palenstein en Oosterheem op 31 december 2012. Patiënten huisartsen

SGZ 2011

Jaarlijks worden de kerncijfers POH-GGZ en het zorgprogramma Depressie in de wijksamenwerkingsverbanden geëvalueerd en zo nodig worden bestaande afspraken bijgesteld.

2012

Totaal aantal ingeschreven 35.240* patiënten per 31-12

36.108

Verrichtingen huisartsen (15 praktijken)

Assistent medische contacten in het woon- en zorgcentrum

Contacttype

2011

2012

2011*

2012

In Zoetermeer zijn afspraken gemaakt over de koppeling van huisartsengroepen aan woon- en zorgcentra, zodat per woon- en zorgcentrum een beperkt aantal huisartsen werkzaam is. Het woon- en zorgcentrum Buytenhaghe is gekoppeld aan de huisartsen uit de hagro van Buytenwegh/De Leyens; De Morgenster is gekoppeld aan de huisartsen van de hagro DDPS; ’t Seghe Waert aan de huisartsen uit de hagro Seghwaert. De huisartsen worden in hun werkzaamheden voor de bewoners van Buytenhaghe en ‘t Seghe Waert ondersteund door een assistent medische contacten. Deze functionaris signaleert onder andere veranderingen in de gezondheidstoestand van de bewoner, bereidt spreekuren/visites van de huisarts voor, voert eventuele noodzakelijke lichamelijke controles uit, bespreekt het te voeren beleid door met de patiënt en met de verzorgenden. Tot slot zorgt deze functionaris dat afspraken uit de wijksamenwerkingsverbanden geïmplementeerd worden in het woon- en zorgcentrum. Vanuit het oogpunt van kwaliteit van zorg vervult de assistent medische contacten dan ook een belangrijke rol. Aangezien De Morgenster een klein huis is, oefent een van de 3IG-ers, verantwoordelijk voor het aandachtspunt ‘medicatie’ - en in haar afwezigheid de dagoudste - de taak uit van a ssistent medische contacten.

Consult

84.977

82.620

2,4

2,3

Extra tijd vergend consult

14.862

15.822

0,4

0,4

Telefonisch/ e-mail consult

40.146

41.096

1,1

1,1

Visite

3.919

4.217

0,1

0,1

Totaal

143.904

143.755

4,1

4,0

Aantal

Per patiënt

* in 2011 is er een praktijk bijgekomen; deze praktijk is naar rato meegeteld Van de huisartspraktijken die door de SGZ worden geëxploiteerd, hebben de gezondheidscentra De Watertoren en Noordhove een disciplinecoör dinator. Dit betekent dat één van de praktiserende huisartsen een aantal coördinerende taken heeft. Het kwaliteitsbeleid van de SGZ-praktijken is beschreven in elf doelstellingen: • Opbouwen van en investeren in de relatie met patiënt; • Volgen van SGZ-programma’s en werkafspraken; • Doelmatig voorschrijven conform NHG-standaarden en FTO-afspraken; • Samenwerking: deelname aan FTO, wijksamenwerkingsverbanden en hagro; • Deelname aan overleg binnen de eigen praktijk; tussen huisartsen, met assistentes, met POH, met directie;


53

• Automatisering: ICPC en episodegewijs registreren, gebruik Medicom-protocollen van SGZ-zorgprogramma’s; • Beschikbaarheid spreekuurtijd – spoed: zelfde dag terecht kunnen; • Beschikbaarheid spreekuurtijd – geen spoed: alle SGZ-praktijken streven naar uitvoering van de Treeknorm: 80% binnen 2 werkdagen, 100% binnen 3 werkdagen; • Gebruik antwoordapparaten: 8 uur van de 9 uur per dag (08.00-17.00 uur) bereikbaarheid zonder antwoordapparaten; • Telefonische bereikbaarheid: de streefnorm is vastgesteld op “binnen twee minuten een assistente aan de lijn in 80% van de gevallen”; • Aanwezigheid en opnemen spoedlijn: binnen 30 seconden.

daarover door zorgverzekeraars aan hun verzekerden recht te zetten en uit leggen. Het werkplezier is als gevolg daarvan bij de apothekers en apothekersassistentes in 2012 aanzienlijk afgenomen. Ondanks de afnemende marges en toenemende werkdruk wordt van de apotheken verwacht een aantal trajecten in te voeren die stuk voor stuk tijdsintensief zijn, en waarvoor de vergoeding ontoereikend zijn. Dit betreft: • de implementatie van de richtlijn medicatieoverdracht in het licht van de handhavingseisen van de Inspectie voor de Volksgezondheid; • medicijngesprekken bij patiënten met polyfarmacie; • uitleg van het gebruik van medische noodzaak volgens de eisen van zorgverzekeraars.

Klachten In 2012 één klacht binnengekomen over een huisartsenpraktijk. Deze klacht is direct ingediend bij de klachtencommissie Huisartsenzorg Haaglanden. De patiënt heeft aangegeven geen gebruik te willen maken van het bemiddelingstraject van de SGZ.

De zorg door apotheken die de SGZ exploiteert

4.3.2 Apotheek Algemeen 2012 is een slecht jaar geweest voor de gezamenlijke Zoetermeerse apotheken. De negatieve ontwikkelingen uit 2011, te weten het preferentiebeleid van de zorgverzekeraars en een niet te beteugelen toename van de administratieve last, werden in 2012 welhaast in versterkte mate voortgezet. Een en ander uitte zich in een verdere afkalving van farmaceutische zorgkwaliteit en veel ‘gevechten’ met patiënten aan de balie om het door verzekeraars gevoerde beleid uit te leggen, en de onvrede over met name het preferentiebeleid en gebrekkige voorlichting

Organisatie De SGZ exploiteert vier Kring-apotheken in de gezondheidscentra Rokkeveen-Oost, De Watertoren, Noordhove en Oosterheem en een apotheek-servicepunt in Benthuizen. Alle apotheken zijn aangesloten bij de landelijke Kring-apotheken en bevinden zich in de wijken Rokkeveen, Noordhove en Oosterheem. Ook voor de SZG-apotheken is 2012 een zwaar jaar geweest. Een en ander uitte zich niet alleen de afkalving van farmaceutische zorgkwaliteit, maar ook in een dramatische verslechtering van de financiële balans bij de divisie van SGZ-apotheken. Uiteindelijk werd met het alsmaar oplopende, negatieve bedrijfsresultaat een punt bereikt, dat er gedwongen ingegrepen moest worden in de kwantiteit van het personeelsbestand. Wat administratief heette een verhoging van de verwerkingsnorm per gewogen fte te zijn, kon in praktijk niet anders uitgevoerd worden dan door apotheekpersoneel gedwongen te ontslaan of door tijdelijke arbeidovereenkomsten niet te verlengen. Een ingrijpende gebeurtenis, die zijn weerga nog niet kende binnen het voorheen zo veilige en solide bastion van de SGZ. Kring-apotheek Noordhove heeft afgelopen jaar het valpreventieproject afgerond. Tijdens dit project werden mensen ouder dan 65 jaar gecheckt op het aantal en eventueel de soort geneesmiddelen die de kans op vallen vergroten. Verder heeft de apotheek deelgenomen aan projecten van de Kring zoals de Long- en Diabetesweek. Er is een voorlichtingsavond gehouden over Migraine in samenwerking met de andere SGZ-apotheken. Er is een start gemaakt met de uitvoering van medicatiereviews in samenwerking met de huisartsen van gezondheidscentrum Noordhove.

54


De apotheek is gestart met het aanbieden van de herhaalservice voor chronische medicatie. Pro-actief worden patiënten op de hoogte gebracht van het feit dat hun medicatie binnenkort op is en de apotheek vraagt bij de huisarts recepten aan, zodat de patiënt tijdig voorzien is van nieuwe medicatie. Een service voor de patiënt, maar ook met de bedoeling meer grip te krijgen op de receptenstroom en mogelijk de wachttijden hiermee te kunnen verkorten. Kring-apotheek Oosterheem heeft 2012 vooral nodig gehad om te bekomen van de ferme ingreep in haar medewerkersbestand. De organisatorische en emotionele weerslag die zulks heeft gehad op de achterblijvende groep van medewerkers, heeft veel weg gehad van een rouwproces. Pas in de tweede helft van het kalenderjaar kwam er weer wat ‘Schwung’ terug bij apotheek Oosterheem. Zo werd in oktober 2012 een succesvolle informatieavond over migraine gehouden. Verder kwam de verhuizing naar de uiteindelijke nieuwbouw van Gezondheidscentrum Oosterheem steeds meer naderbij. Er zijn in die tijd veel beleidsoverwegingen gemaakt en dito beslissingen genomen, waarmee apotheek Oosterheem met een gerust en modern hart de nieuwbouw tegemoet kan treden. Een laatste hoogtepuntje van 2012 betrof de hercertificering volgens de HKZ-norm. Kring-apotheek Rokkeveen-Oost heeft op inhoudelijk vlak dit verslagjaar zijn aandacht gericht op o.a. het valpreventieproject en de polyfarmacie bij ouderen waarbij in samenwerking met de huisarts een aantal ouderen is gescreend die voor vermindering van medicatie in aanmerking kwamen. Ook hebben wij het proactief gereedzetten van herhaalmedicatie, de Herhaalservice, verder uitgebouwd. Op de jaarlijkse metercontroledag heeft het team 46 mensen kunnen helpen. Daarnaast heeft de apotheek ook meegedaan aan de inhoudelijke projecten van de Kring, zoals de Diabetesweek en het uitbouwen van de website mijnkring-apotheek met MijnMedicijnCoach. De voorlichtingsavond over Migraine met de Kring-apotheken gezamenlijk kende een hoge opkomst en voorzag in de behoefte van patiënten uit de wijk. Kring-apotheek De Watertoren heeft dit verslagjaar ook deelgenomen aan projecten van de Kring zoals de Long- en Diabetesweek. Vooral de voorlichtingsavond over Migraine met de Kring-apotheken gezamenlijk kende een hoge opkomst en voorzag in de behoefte van patiënten uit de

wijk. Op inhoudelijk gebied zijn diverse trajecten ingezet, waaronder de medicatiereviews bij kwetsbare ouderen in samenwerking met de huisartsen en het valpreventieproject. Tevens heeft de apotheek de Watertoren een grote verbouwing ondergaan en vanwege bezuinigingen ook personeel moeten ontslaan. Op serviceniveau hebben de vier Kring-apotheken dit jaar aandacht besteed aan opleiding, wijziging in klantbenadering en zelfzorgprodukt presentatie om een zo optimaal mogelijk rendement van publieksruimte en de klantcontacten te bevorderen. Een uitgebreider verslag van activiteiten van de Kring-apotheken vindt u in hun individuele jaarverslagen. Kerngegevens Het aantal patiënten voor de vier Kring-apotheken, welke door de SGZ worden geëxploiteerd, en de receptuur zijn als volgt: SGZ 2011

2012

Totaal aantal ingeschreven 59.794 patiënten per 31-12

60.360

Receptuur apotheken (vier apotheken) Soort

Aantal afleveringen

Aantal afleveringen per patiënt

2011

2012

2011

2012

Regulier vergoed

515.570

557.985

8,6

9,2

Niet regulier vergoed

95.315

98.147

1,6

1,6

Handverkoop

76.672

82.687

1,3

1,4

Totaal

687.557

73.8819

11,5

12,2

De toename van het aantal afleveringen per patiënt is toe te schrijven aan de vergrijzing van de populatie van de apotheken. Cliëntenraadpleging De Kring-apotheken hebben aandacht besteed aan patiëntenvoorlichting, begeleiding en instructie. Vanuit het Kringconcept, waarbij de vier apotheken 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

55

die de SGZ exploiteert zijn aangesloten, is dit een continu proces. Ieder jaar worden vanuit de Kring deze apotheken getoetst. Toetsing vindt plaats op verschillende deelgebieden. Eens per drie jaar houden de Kring-apotheken een cliëntenraadpleging. In de Kring-apotheken Oosterheem, Noordhove en Rokkeveen-Oost is dit geweest respectievelijk in 2008 en 2012 met een goed resultaat. Kring-apotheek de Watertoren heeft in 2010 de laatste raadpleging gehad en zal deze in 2013 weer uitvoeren. Alle raadplegingen zijn gehouden volgens de systematiek van Apotheken door Cliënten Bekeken (ACB). Dit is een kwaliteitstraject voor het meten en verbeteren van de kwaliteit van farmaceutische zorg vanuit cliëntperspectief. Daartoe is een kwantitatief en kwalitatief onderzoek bij klanten van de apotheek uitgevoerd en komen apothekers bijeen in drie workshops met cliëntenpanels en met Zorgbelang Zuid-Holland (het patiënten/consumentenplatform in onze regio). Certificering In 2012 zijn de Kring-apotheken De Watertoren, Noordhove, Rokkeveen-Oost en Oosterheem weer opnieuw HKZ-gecertificeerd volgens de nieuwe normen van de Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ 2009). Foutmeldingen/klachten In de vier Kring-apotheken werkt men volgens een vaste kwaliteitsmethodiek als het om afhandeling van foutmeldingen gaat. Indien een interne of externe fout wordt geconstateerd wordt deze geregistreerd. De interne fouten betreffen de zaken die verbeterd kunnen worden voordat het geneesmiddel over de toonbank is afgeleverd, zoals bijvoorbeeld het niet altijd toevoegen van de bijsluiter. De externe fouten betreffen de verbeteringen die gedaan kunnen worden tijdens of nadat de patiënt het geneesmiddel heeft gekregen. Het gaat dan om bijvoorbeeld een verkeerde dosering of aflevering bij de verkeerde persoon. In het verslagjaar zijn alle geregistreerde interne en externe fouten besproken met de mensen die erbij betrokken waren. Voor zover het een leermoment was voor het gehele team werd het besproken in het werkoverleg. De meeste zaken waren kleine incidenten en vereisten geen structurele aanpak tot verbetering. In het jaarverslag 2012 zijn er ook ontvangen klachten geweest. De meeste klachten zijn terug te voeren op een gebrekkige, onvolledige 56


en/of onhandige communicatie. Het spanningsveld tussen enerzijds de roep van patiënten om individuele, op maat gesneden zorg en anderzijds de nivellering van de zorg ten gevolge van allerhande maatregelen en invloeden van de zijde van overheid en zorgverzekeraars, zijn hier mede debet aan. Ondanks dit spanningsveld zijn de klachten zo goed mogelijk afgehandeld in het direct contact tussen de medewerker/apotheker en de patiënt, indien het een opmerking ter verbetering betrof. 4.3.3 Fysiotherapeut en Oefentherapeut Cesar en Mensendieck Algemeen In Zoetermeer zijn 29 fysio- en oefentherapiepraktijken en alle huisartsenpraktijken verbonden aan de wijksamenwerkingsverbanden van de SGZ. Elf hiervan zijn gevestigd in een gezondheidscentrum of HOED. In Zoetermeer zijn er daarnaast 19 praktijken die niet in een van de wijksamenwerkingsverbanden deelnemen. Een beperkt aantal praktijken is HKZ-gecertificeerd, en werkt aan pluscertificering. Er is een evenwichtige spreiding van gespecialiseerde fysiotherapeuten: 17 kinderfysiotherapeuten, 3 sportfysiotherapeuten, 4 bekkenfysiotherapeuten, 27 manueeltherapeuten, 7 oedeemtherapeuten, 2 geriatrische fysiotherapeuten, 5 fysiotherapeuten volgens de psychosomatiek en een orofaciale fysiotherapeut. Ongeveer 90% van de fysiotherapeuten van de wijksamenwerkingsverbanden is in staat elektronisch met de huisarts te communiceren. Dit percentage is lager bij de overige praktijken. De zorg door fysio- en oefentherapeuten in praktijken die de SGZ exploiteert Organisatie De SGZ exploiteert in de gezondheidscentra Oosterheem, Noordhove, de Watertoren en Rokkeveen-Oost vier praktijken voor fysiotherapie, oefen therapie Mensendieck & Cesar, tezamen FysioExperts genoemd. Daarnaast is de SGZ voor 50% eigenaar van ‘Joined Care’ (VOF). Dit bedrijf is een samenwerkingsverband tussen Paramedisch Centrum Impact en FysioExperts Oosterheem. Het doel van deze samenwerking is het vormgeven van een medisch trainingscentrum welke zich richt op het gezamenlijk bieden van een hoogwaardig, klantgericht en uitgebreid aanbod van fysio- en oefentherapeutische zorg aan individuele patiënten, groepstherapie,

medische trainingsbegeleiding en arbo-gerelateerde zorg vanuit het gezondheidscentrum Oosterheem om zodoende een antwoord te geven op de vraag naar “meer bewegen”. In het afgelopen jaar is door FysioExperts verder gewerkt aan het kwaliteitsmanagementsysteem volgens de methodiek van de stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ). Het doel is de kwaliteit van de zorgverlening én de interne organisatie te verbeteren teneinde de klanttevredenheid te doen stijgen. Alle FysioExperts praktijken hebben stelselmatig en systematisch gewerkt aan de optimalisering van de werkprocessen met als resultaat dat de opnieuw af te leggen audit, door Fys’activ uitgevoerd, in mei 2012 succesvol werd afgerond. FysioExperts behoort daarmee tot een kleine groep fysiotherapiepraktijken in Nederland die dit HKZ-keurmerk mogen voeren. Na deze certificering werd voor 2012 het doel gesteld om de zogenaamde PLUS praktijk status te bereiken. Reden hiervoor is dat het steeds duidelijker wordt dat de vrijheidsgraden waarmee de fysio-en oefentherapeuten hun werkzaamheden kunnen uitvoeren tot het verleden behoren. De zorgverzekeraars zetten massaal in op de borging van het methodisch handelen bij het behandelen van hun verzekerden en belonen dit met tariefsdifferentiatie. Om deze PLUS-audit succesvol af te kunnen ronden zijn er 2012 onderling afspraken gemaakt om het elektronisch patiënt dossier eenduidig in te vullen. Daarnaast zijn er nieuwe behandelprotocollen gemaakt met daarbij passende vragenlijsten en performancetesten. Vervolgens werd er een meetsysteem ontwikkeld om de individuele dossiers te toetsen. In december volgde de PLUS audit die helaas net niet werd doorstaan. De evaluatie van de subdoelen en het toepassen van de richtlijnen waren nog onvoldoende geïmplementeerd. Herkansing volgt in juni 2013. Een hoogtepunt dit jaar was de afronding van de verbouw van de FysioExperts praktijk in gezondheidscentrum De Watertoren. In juni werden een ruime oefenzaal, vier behandelkamers en een administratieruimte in gebruik genomen. Kerngegevens Vier praktijken worden door de SGZ geëxploiteerd. In vergelijking met de gegevens van 2010 en 2011 kan de volgende samenvatting worden gemaakt:

zittingen FysioExperts Fysiotherapie

2010

2011

2012

24.205

27.324

22.610

Fysiotherapie thuis

1.553

1.344

1.068

Kinderfysiotherapie

5.393

5.841

4.637

Manuele therapie

1.208

1.266

1.490

Oefentherapie Cesar en Mensendieck

2.641

3.065

3.376

0

0

962

37.741

38.840

34.143

Haptotherapie TOTAAL

Het totaal aantal verrichtingen in 2012 is in vergelijking met 2011 met 14% gedaald. 4% van dit totaal verlies is toe te schrijven aan niet volledig op te vangen ziekte en zwangerschapsverlof van de kinderfysiotherapeuten en 2% aan verschuiving van zittingen naar Joined Care. Met uitzondering van het aandeel Manuele Therapie en Oefentherapie is er daling van het aandeel fysiotherapie, kinderfysiotherapie en aantallen verwijzingen. Oorzaken hiervan zijn, naast de hierboven genoemde redenen, verminderd vraagaanbod en relatief hoog, en in een aantal gevallen, soms langdurig, ziekteverzuim. Zorgaanbod Het verslagjaar heeft voor de vier SGZ praktijken fysiotherapie en oefen therapie Mensendieck & Cesar in het teken gestaan van de bovengenoemde kwaliteitstrajecten en afronding van de verbouw van de locatie De Watertoren. Bij FysioExperts Oosterheem is gewerkt aan de voorbereidingen voor de nieuwbouw die in het tweede kwartaal van 2013 zal worden opgeleverd. Na meer dan 10 jaar in de noodbouw zal een geheel nieuwe afdeling Fysiotherapie met een goed geoutilleerde oefenzaal in gebruik worden genomen. Aan professionalisering is in 2011 gewerkt door het volgen van Master trajecten Manuele Therapie, Kinderfysiotherapie en Sportfysiotherapie. Bij FysioExperts Oosterheem en De Watertoren is verder gewerkt aan het maken van protocollen voor diverse aandoeningen en ziektebeelden. Protocollair werken is afgerond voor Parkinson-patiënten, oncologiepatiënten en patiënten met diverse soorten knie aandoeningen. Bij FysioExperts Noordhove is een medische fitness groep gestart en een cursus ‘bewustwording en ontspanning’ gegeven. Profilering vond plaats door vernieuwingen aan de website (www.fysioexperts.nl). Het doel hiervan is de Zoetermeerse bevolking en 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

57

verwijzers naar FysioExperts met het aanbod en de zorgvernieuwingsprojecten van de vier fysio- en oefentherapiepraktijken in contact te brengen. Cliëntenraadpleging In april 2012 is FysioExperts gestart met het continue monitoren van de patiënttevredenheid op basis van de Fysio Prestatie Monitor (FPM). De FPM is een meetinstrument dat op geautomatiseerde basis de ervaring van cliënten van fysiotherapiepraktijken meet door middel van CQ-index. De CQ-index meet vier indicatoren waarop gescoord wordt: 1. Informatie 2. Bejegening 3. Participatie en therapietrouw 4. Ervaren behandelkwaliteit De score wordt uitgedrukt in een cijfer 1 tot 4. Uit de tussentijdse resultaten van het PTO najaar 2012 kan geconcludeerd worden dat de praktijken van FysioExperts goed scoren op de indicatoren ‘informatie’ en ‘bejegening’. De verbeterpunten liggen bij de indicatoren ‘participatie en therapietrouw’ en ‘ervaren behandelkwaliteit’. Deze scores zijn vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde. Klachten/MIP-meldingen De SGZ- meldingsprocedure voor incidenten en ‘bijna-ongevallen’(MIP) is sinds begin 2010 gewijzigd zodat het mogelijk is gemaakt om: • medewerkers (bijna) incidenten laagdrempelig te kunnen laten melden; • een incidentenanalyse te maken die tevens gebruikt kan worden voor het jaarverslag; • een risicoanalyse te doen; • een kwaliteitsverbeteringcyclus te maken. Er zijn in 2012 bij de vier praktijken twee meldingen van een fout of bijna-ongeval gemeld. Het betrof in alle gevallen een klein ongeval en geen fout van structurele aard. Beide ongevallen zijn intern besproken.

4.3.4 Psycholoog Organisatie Versterking van de eerstelijns-GGZ is een van de speerpunten van overheid en verzekeraars. In Zoetermeer wordt deze zorg geboden door huisartsen, eerstelijnspsychologen, AMW en praktijkondersteuners-GGZ in de huisartsenpraktijk. In het belang van geïntegreerde eerstelijns-GGZ heeft de SGZ met alle zorgverzekeraars een overeenkomst voor het leveren van eerstelijnspsychologische zorg gesloten. Deze zorg wordt geleverd door elf vrijgevestigde Zoetermeerse eerstelijnspsychologen met wie de SGZ een overeenkomst voor onderaanneming heeft gesloten. Alle psychologen nemen deel aan intervisiegroepen: de meesten aan de intervisiegroep Zoetermeer van het Regionaal Orgaan Eerstelijnspsychologen Haaglanden (ROEP). De samenwerking met huisartsen, AMW (Algemeen Maatschappelijk Werk) en de praktijkondersteuner GGZ in de huisartsenpraktijk wordt vormgegeven in de gezondheidscentra en wijksamenwerkingsverbanden. Iedere psycholoog is aan een of twee wijksamenwerkingsverbanden verbonden. De eerstelijnspsychologen zijn vertegenwoordigd in het Platform GGZ eerste lijn - tweede lijn Zoetermeer, dat door de SGZ in de hoedanigheid van ROS wordt ondersteund. In het platform worden ontwikkelingen uitgewisseld en samenwerkings- en verwijsafspraken gemaakt. De deelnemers in het Platform koppelen de afspraken terug naar de overige psychologen. De eerstelijnspsychologen registreren de door hen uitgevoerde behandeling volgens de landelijke richtlijnen van de Landelijke Vereniging van Eerstelijnspsychologen (LVE). Een toenemend aantal eerstelijnspsychologen is echter geen lid van de beroepsvereniging, en registreert niet volgens het LVE-codeboek. Daardoor is dit jaar over een beperkter aantal gegevens verslaglegging mogelijk. Kerngegevens De SGZ hanteert als streefnorm voor de wachttijd een periode van nul tot drie weken. Als gevolg van de uitbreiding met een formatieplaats, en de realisatie van een opleidingsplaats vanaf 1 januari 2012 is de wachttijd over het algemeen beperkt tot 3 weken.

58


4.4 Huisartsenpost

Aantal cliënten Totaal aantal behandelde cliënten

2011

2012

1.658

1.881

Contacten eerstelijnspsychologen (elf psychologen) Soort

Aantal 2011

2012

Totaal consulten

8.993

9.299

waarvan gedeclareerd binnen de basisverzekering

8.094

6.979

Het aantal consulten dat binnen de basisverzekering vergoed wordt is van 8 (in 2011) terug gebracht naar 5 in 2012. Dit heeft geleid tot minder consulten in een jaar per cliënt (4,9 gemiddeld tegen 5,4 in 2011) en een groter aantal behandelde cliënten per psycholoog . Door de extra psychologen die SGZ heeft gecontracteerd is de totale omvang van de geboden zorg (aantal consulten) in 2012 toegenomen.

Organisatie De spoedeisende huisartsenzorg wordt door de huisartsen van alle praktijken in Zoetermeer en Benthuizen buiten de reguliere kantoortijden geleverd vanuit de Huisartsenpost. De SGZ is rechtspersoon van de Huisartsenpost. Het beleid van de Huisartsenpost wordt vastgesteld door de ledenraad die wordt gevormd door de deelnemende huisartsen. Uit hun midden is het bestuur gekozen, dat alle participerende huisartsen vertegenwoordigt en de voortgang van de meeste beleidszaken behartigt. De huisartsen worden op de post ondersteund door ervaren triage-assistentes die in dienst zijn van de SGZ. Twee coördinatoren voeren taken uit ten behoeve van operationele werkzaamheden. De Huisartsenpost wordt aangestuurd door een manager en het bestuur. Kerngegevens: Verrichtingen Huisartsenpost Contacttype

Leeftijdsverdeling cliënten:

2011

2012

<18 jaar

21%

22%

18 t/m 39 jaar

34%

35%

40 t/m 64 jaar

43%

65+

2%

Aantal 2009

2010

2011

2012

Consult

15.985

15.204

16.362

16.261

16.767

15.149

14.986

14.633

38%

Telefonisch consult

4%

Visite

1.840

1.834

1.747

1.835

Totaal

34.592

32.187

33.095

32.729

Zorgaanbod Alle psychologen waarvoor de SGZ als hoofdaannemer optreedt zijn GZ-psycholoog. Negen psychologen hebben daarnaast de eerstelijnsregistratie van het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP) waarvan er één is gespecialiseerd in kinderen en jeugd. Twee psychologen hebben de registratie Kind- en Jeugdpsycholoog/orthopedagoog NIP generalist. Afsluiten behandeling In 2012 zijn 1240 behandelingen afgesloten (in 2011 1025), 121 behandelingen werden eenzijdig door de cliënt beëindigd (10%), 119 cliënten werden doorverwezen van wie 78 (6%) naar de tweedelijns-GGZ (7% in 2011)


59

Bereikbaarheid 2010

2011

2012

Spoed (norm: 100% van de telefoontjes dient binnen 30 seconden beantwoord te worden)

Aantal: 967

Aantal: 917

Aantal: 996

Percentage: 88%

Percentage 98%

Percentage 99%

Algemene lijn (norm: 75% van de telefoontjes dient binnen 2 minuten beantwoord te worden)

Aantal: 39.799

Aantal: 37.860

Aantal: 36.799

Percentage: 73%

Percentage: 75%

Percentage: 78%

Scholing en opleiding In het verslagjaar hebben de onderstaande scholingen plaats gevonden. De post besteedt continu aandacht aan de kwaliteit van de triage. Naast de al jaren bestaande intensieve scholingen met betrekking tot de telefonische triage is in het verslagjaar speciale aandacht geschonken aan het toekennen van een urgentie aan de hulpvraag van de patiënten. Deze urgentie bepaalt hoe en zo ja, wanneer een patiënt al dan niet gezien dient te worden op de Huisartsenpost. Het zogeheten urgentie denken dat de triage-assistente zich eigen dient te maken verschilt wezenlijk van diagnostisch denken, waarmee elke huisarts wordt opgeleid. Het laat zich raden dat dit tot interessante discussies leidt tussen de twee professionals. Inhoudelijke bijscholing Andere bijscholingen die in het verslagjaar zijn georganiseerd zijn de reguliere AED- en reanimatietraining en ook heeft de eerste ontruimings oefening plaats gevonden. Daarnaast is kindermishandeling zowel bij de assistentes als in de ledenraad onderwerp van gesprek geweest. Voor de ‘opleiding spreekuurondersteuning huisartsen’ (SOH) die een aantal triage-assistentes in 2011 is gestart, zijn in het verslagjaar alle kandidaten glansrijk door de theoretische toets gekomen. Vervolgens zijn zij gestart met het behalen van de praktijkpunten. Hiervoor moeten zij een aantal consulten zelfstandig uitvoeren, die beoordeeld worden door een huisarts. De verwachting is dat in 2013 alle kandidaten hun diploma behalen. Of het doel van de opleiding om hiermee de werkdruk van de huisartsen enigszins te verlichten bereikt wordt, is nog niet te zeggen. 60


Samenwerking met de SEH De samenwerking met de SEH is onverminderd goed te noemen. Er is laagdrempelig overleg tussen de medewerkers. Problemen die ontstaan worden via het inhoudelijk bilateraal overleg opgepakt. Vergaande samenwerking in de zin van gezamenlijke triage is vooralsnog naar de wens van beide partijen opgeschort tot een duidelijke uitspraak hieromtrent wordt gedaan vanuit de overheid of wanneer duidelijkheid is over het voortbestaan van de SEH in relatie tot het inkrimpen van het aantal SEH’s in de regio. Certificering De Huisartsenpost is actief bezig met de voorbereiding op certificering op basis van het HKZ schema voor huisartsenposten. Het doel is om in het najaar van 2013 dit traject af te ronden. Mobiele werkplek Als eerste Huisartsenpost in Nederland gebruikt Zoetermeer voor haar patiëntendossiers (HAPICOM) een mobiele werkplek. Op locatie kan de arts nu via een tablet inloggen in het dossier van de patiënt. Dit is ten bate van de informatie die de arts nodig heeft om een behandeling in te kunnen zetten. Ook het recept is nu direct bij de patiënt aan te maken en wordt elektronisch doorgezonden aan de Dienstapotheek. Klachten Klachten Aantal klachten op de Huisartsenpost

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

12

15

10

17

15

15

11

Op de Huisartsenpost zijn in het verslagjaar elf klachten behandeld. • een klacht betrof de advisering door de assistente; • twee klachten betroffen het stellen van een diagnose door een assistente; • vijf klachten betroffen de inhoudelijke behandeling door de arts; • een klacht betrof de bejegening door de arts. De overige klachten betroffen het verzoek om een kopie van het dossier en een financiële afhandeling.

Zoals bij de nascholing is te lezen, is het afgelopen jaar veel aandacht besteed aan het niet stellen van diagnose door de assistente. De klachten konden hierbij goed als voorbeeld dienen. Ook de beide klachten jegens de assistente in relatie tot het wel of niet juiste advies geven, zijn gebruikt in de training. Twee klachten betroffen het advies door de arts bij hevige pijn in de heup of rug na een val. Uit overleg met de orthopeed inzake genoemde klachten is gebleken dat de zienswijze van de huisartsen de juiste was en daarmee geen aanwijzingen waren om het interne beleid rondom dit soort klachten aan te passen. Calamiteiten In het verslagjaar heeft de Huisartsenpost melding bij de Inspectie gedaan van een calamiteit. Het betrof hier het overlijden van een patiënt na meerdere contacten met zowel de eigen huisarts als de Huisartsenpost. Calamiteiten worden in de deelnemersraad besproken om op die manier elke zorgverlener te laten delen in het leerproces van het individu om daarmee een gemeenschappelijke ontwikkeling en verbetering te bewerkstelligen. Patiëntervaringsonderzoek In november van het verslagjaar is de Huisartsenpost in samenwerking met het wetenschappelijk bureau IQ Healthcare weer gestart met haar driejaarlijkse inventarisatie van de ervaringen die patiënten met de Huisartsenpost hebben. Op basis van een verbeterplan komt de Huisartsenpost vervolgens tegemoet aan de reacties die de patiënten in de enquête hebben aangegeven. In 2012 is 30 keer een melding gedaan. Zeven hiervan hadden betrekking op incorrecte dossiervorming door de eigen huisarts. Dit punt is diverse keren op zowel de agenda van de triage-assistentes als op de agenda van de ledenraad geagendeerd geweest. Verder is hieraan ruimschoots aandacht besteed in de nieuwsbrief van de Huisartsenpost en hebben alle huisartsen hierover een persoonlijke brief ontvangen. Ook de SGZ heeft hier per huisarts aandacht aan besteed. Drie meldingen betroffen de samenwerking met de MKA (Meldkamer Ambulancedienst) en de verantwoordelijkheid bij het overdragen van patiënten. Het protocol hieromtrent is extra onder de aandacht gebracht. Verder is het een en ander meegenomen in gesprek met de leiding van de MKA. Het onderwerp is ook als apart item opgenomen in de nieuwsbrief.

Drie meldingen hadden betrekking op de bereikbaarheid van de huisartsenpraktijken overdag en de tekst die patiënten te horen krijgen als zij hun huisarts bellen op momenten dat de praktijk gesloten is. In de ledenraad wordt benadrukt dat een eenduidige tekst op de telefoonbeantwoorders noodzakelijk is. Die tekst zou in elk geval drempelverlagend moeten zijn zodat men met een gerust hart overdag de waarnemer durft te bellen in plaats van wachten tot de Huisartsenpost open is. Twee meldingen gaven aan dat de samenwerking met de GGZ niet altijd optimaal is. Naar aanleiding hiervan zijn de protocollen aangescherpt. Twee meldingen hadden te maken met het functioneren van waarnemers. Dit heeft geleid tot het aanscherpen van het protocol rond het aannemen van waarnemers. Eén melding was anoniem ingediend. Deze melding wordt niet behandeld. Twee andere hadden betrekking op het medisch functioneren van collegahuisartsen. Hiervoor is een MIP-melding niet het juiste middel. Men dient collega’s direct aan te spreken op hun werkwijze. In verband met het te laat arriveren bij een dienst is een melding gemaakt. Omdat dit regelmatig voorkomt, wordt het reglement van de Huisartsenpost aangepast. Een onderdeel daarvan is het opleggen van sancties wanneer dit voorkomt. Verder is in de nieuwsbrief vaak aandacht voor zaken die via de MIP-commissie onder de aandacht zijn gebracht. In 2012 o.a. het voorkomen van prikaccidenten, extra aandacht voor het correct doorgeven van het adres van patiënten aan de visitearts, het inschakelen van de gemeentelijk lijkschouwer, de sterkte van diverse ampullen in de visitetas, en de samenwerking met de SEH. De MIP-commissie is blij dat er gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid om zaken die (dreigen) mis te lopen onder de aandacht te brengen. Zodoende wordt de kwaliteit van de Huisartsenpost op een steeds hoger


61

peil gebracht. Anonieme meldingen worden niet in behandeling genomen. MIP meldingen van huisartsen die betrekking hebben op medisch handelen van een collega huisarts zijn teruggegeven aan de melder met het verzoek het voorval op basis van ‘intercollegiale feedback’ te bespreken met de betreffende collega.

4.5 Dienstapotheek Organisatie De Huisartsenpost en de Dienstapotheek verzorgen de avond, nachten weekendzorg voor alle huisartspraktijken en apotheken in Zoetermeer en Benthuizen. Dit betekent dat het potentiële cliëntenbestand alle inwoners uit dit werkgebied omvat. Het team van de Dienstapotheek Zoetermeer telt een beherend apotheker en zestien parttime apothekersassistenten, en een secretarieel medewerker (totaal 3,47 fte). De SGZ is rechtspersoon van de Dienstapotheek en zorgt voor inhoudelijke en facilitaire (administratieve) ondersteuning. Er zijn functieprofielen aanwezig voor het management en de medewerkers. De Dienstapotheek Zoetermeer beschikt over een aanstellingsbeleid en een opleidings- en scholingsbeleid. Voor de interne communicatie in de Dienstapotheek wordt gebruik gemaakt van een weekbericht via de e-mail en het intranet. Alle procedures en werkinstructies zijn vastgelegd in het kwaliteitshandboek, waarmee wordt aangenomen dat de gemaakte afspraken en mededelingen algemeen bekend zijn. Tijdens het werkoverleg (vier tot vijf keer per jaar) worden ook interne afspraken gemaakt en genotuleerd. Alle interne communicatie, zoals weekberichten, het kwaliteitshandboek en notulen werkoverleg zijn te vinden op het intranet.

De externe koppeling tussen de Dienstapotheek en de verwijzende apotheken is goed geregeld. Met alle verwijzende apotheken is een elektronische koppeling aanwezig waardoor inzage is in de actuele medicatiegegevens van de patiënt. Er wordt gezamenlijk in een geclusterd apotheekinformatiesysteem (Pharmacom) gewerkt. Ook zijn alle huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen door middel van Medicom gekoppeld aan hetzelfde geclusterd apotheekinformatiesysteem. De Dienstapotheek participeert in verschillende overlegstructuren o.a. met de directie SGZ, de leden van de Kring Zoetermeerse Apotheken, Huisartsenpost, Spoedeisende Hulp, Lange Land Ziekenhuis. Ook doet de Dienstapotheek mee aan het Stedelijk FTO. Kerngegevens Receptuur Dienstapotheek Soort

Aantal afleveringen

Aantal afleveringen per patiënt*

2011

2012

2011

2012

Regulier vergoed

19.524

18.453

0,15

0,14

Niet regulier vergoed

3.659

3.437

0,03

0,03

Hand-verkoop

9.831

10.040

0,08

0,08

Totaal

33.014

31.930

0,26

0,25

* Op basis van aantal ingeschreven patiënten bij Zoetermeerse huisartsen Zorgaanbod De Dienstapotheek Zoetermeer geeft farmaceutische eerstelijnshulpverlening buiten kantoortijden. In het verslagjaar is de dienstverlening van de Dienstapotheek verder vormgegeven aan de hand van de verbeterpunten uit de externe audit en zijn er geen bijzondere activiteiten buiten de reguliere werkzaamheden uitgevoerd. Certificering De Dienstapotheek in Zoetermeer beschikt over een goed werkend en effectief kwaliteitssysteem wat goed wordt onderhouden. Verdere vervolgaudits zullen als gepland worden uitgevoerd.

62


Klachten Aantal klachten

2006

Dienstapotheek

2007

2008

2009

2010

2011

2012

0

0

0

3

0

0

In 2012 zijn er geen meldingen van klachten binnengekomen met betrekking tot de Dienstapotheek Zoetermeer. Financiering In 2012 is door oplopende tekorten van de Dienstapotheek en het niet honoreren door zorgverzekeraars van verzoeken om de tarieven te verhogen voor afleveringen tijdens avonden, nachten en weekeinden een impasse ontstaan, die het voortbestaan van de Dienstapotheek zeer onzeker maakt. Omdat zorgverzekeraars hebben aangegeven voor 2014 tot een andere wijze van bekostiging te willen komen, hebben de Zoetermeerse apotheken zich inmiddels voor 2013 andermaal garant gesteld voor de tekorten, maar aangegeven dat dit de laatste keer zal zijn, en dat in 2014 desnoods tot sluiting van de Dienstapotheek moet worden overgegaan.

4.6 Regionale Ondersteuning Structuur (ROS) De SGZ is een zogenaamde Regionale Ondersteuning Structuur (ROS) voor de samenwerking van 53 huisartsenpraktijken, 48 fysio- en oefentherapiepraktijken, drie verloskundigenpraktijken, elf apotheken, veertien eerstelijns- en GZ-psychologen, zeven diëtetiekpraktijken en negen logopediepraktijken in Zoetermeer en Benthuizen. De SGZ wordt voor de ROS-taken bekostigd door de zorgverzekeraars. 4.6.1 Missie en functies De missie van de SGZ in de hoedanigheid van ROS is afgeleid van die van de landelijke ROS’en: “SGZ (ROS) verbindt, verbetert en versterkt de eerste lijn ten behoeve van samenhangende zorg in de buurt”. De ROS’en fungeren als smeerolie in de eerstelijnszorg. Die functie valt uiteen in drie deelfuncties: 1. Informatieverschaffer (“Vertalen en verbinden”). De ROS weet wat er speelt (regionaal en landelijk) en weet ontwikkelingen te duiden en te vertalen. Daarmee is de ROS het regionale aanspreekpunt voor lokale en landelijke partijen. De ROS haalt partijen bij elkaar. 2. Adviseur (“Verbinden en versterken”). Gericht op het organiseren van

samenwerking. De ROS levert een essentiële bijdrage aan een betere samenwerking tussen relevante disciplines. De ROS adviseert eerstelijnszorgverleners over organisatievraagstukken en begeleidt samenwerkingsinitiatieven. Doordat de ROS alle relevante partijen en de zorgvraag goed kent, ontstaat er een goede verbinding tussen vraag en aanbod. 3. Aanjager (“Verleiden en verbeteren”). De ROS beoordeelt waar zich kansrijke initiatieven voordoen, haalt proactief relevante partijen bij elkaar om dergelijke initiatieven tot ontwikkeling te brengen en heeft zo een aanjaagfunctie. In de Zoetermeerse situatie, waarin de SGZ alle functies ter versterking van de eerstelijnszorg verenigt (zorggroep voor geïntegreerde eerstelijnszorg en ketenzorg, Huisartsenpost en Dienstapotheek, werkgever van huisartspraktijken, apotheken en fysiotherapiepraktijken, hoofdaannemer van eerstelijnspsychologie en POH-GGZ, facilitair bedrijf), zijn de functies van de ROS lastig te onderscheiden van de andere functies van de SGZ. Elk onderscheid heeft iets kunstmatigs en is ook onwenselijk, omdat de opgave juist is de versterking van de eerstelijnszorg niet te fragmenteren, maar in samenhang te realiseren. De SGZ volgt het beleid van het landelijk ROS-netwerk ten aanzien van de thema’s waar prioriteit aan gegeven moet worden. Deze thema’s zijn: • Buurtgerichte zorg: helpen opzetten van gebiedsgerichte zorg in de buurt. • Voorkómen van zorg: stimuleren opzetten ketens / netwerken voor zelfmanagement, preventie en curatie. • Zorg op de juiste plek: faciliteren realisatie substitutie van specialistische zorg naar basiszorg. • Zorg (op de) agenda: faciliteren van totstandkoming Regionale Zorgagenda / Public Affairs; versteviging en positionering ROS-netwerk. Hieronder wordt van de activiteiten op deze thema’s verslag gedaan, die niet in paragrafen hiervoor beschreven staan. 4.6.2 Buurtgerichte zorg; helpen opzetten van gebiedsgerichte zorg in de buurt Woonservicezones De SGZ participeert in de stedelijke regiegroep Woonservicezones. Er zijn inmiddels in Zoetermeer vijf woonservicezones gerealiseerd: • Gondelkade (met gezondheidscentrum de Leyens in de zone) • Albrandswaard (met gezondheidscentrum Meerzicht in de zone) • Bijdorplaan (met gezondheidscentrum Driemanspolder in de zone) 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

63

• Rogerslijn (met gezondheidscentrum Noordhove in de zone) • Petuniatuin (met gezondheidscentrum Seghwaert in de zone) Een woonservicezone is in 2012 ontwikkeld: • Oosterheem (met gezondheidscentrum Oosterheem in de zone). De SGZ is actief betrokken bij de planning en ontwikkeling van deze woonservicezones, en vertegenwoordigt daarin de eerste lijn. In de nabije toekomst wordt ontwikkeld: • Rokkeveen (met waarschijnlijk de HOEDT en gezondheidscentrum De Watertoren in de zone) Voorbereiding wijkscans De SGZ is gestart met de voorbereiding voor wijkscans voor alle wijken van Zoetermeer, gebaseerd op de gegevens van de gemeente, het CBS, de huisartsen- en apotheekinformatiesystemen en GGD-gegevens. Een eerste proeve van de wijk Buytenwegh-De Leyens is in concept gereed. Naar verwachting kunnen de wijkscans medio 2013 worden opgeleverd. In de wijkontwikkelingsplannen (WOP) en wijkactieplannen (WAP) die onder regie van de gemeente Zoetermeer worden opgesteld zijn zorgparagrafen opgenomen. De SGZ heeft hierin actief bijgedragen aan: • Meerpunt (Centrum Jeugd en Gezin) - alle wijken. • Outreachend werken door algemeen maatschappelijk werk (Kwadraad) - alle wijken • Kleinere teams voor thuiszorgmedewerkers Vierstroom - alle wijken • Wijkzorgnetwerk - alle wijken. • Terugdringen huiselijk geweld - alle wijken. • Voorkomen van eenzaamheid - alle wijken. • Zichtbare Schakel, de wijkverpleegkundige voor een gezonde buurt - Centrum (Palenstein), Meerzicht en Buytenwegh De Leyens. • Wijkcoach - Palenstein en Buytenwegh. • Samenhangend ondersteuningsaanbod aan kwetsbare bewoners - Meerzicht. 4.6.3 Voorkómen van zorg: stimuleren opzetten ketens / netwerken voor zelfmanagement, preventie en curatie BeweegKuur De SGZ heeft in 2012 de BeweegKuur afgerond, en met de gemeente de verworvenheden op het vlak van de organisatie van en voorlichting over sporten in de wijk voor chronisch zieken en ouderen verstevigd. Zie 64


hiervoor het beschrevene over de beweegkuur bij de diabetesketen. Praktijkondersteuners somatiek en praktijkondersteuners GGZ In het kader van de ROS-taken verzorgde de SGZ in 2011 de onderlinge afstemming tussen zowel de praktijkondersteuner somatiek als de praktijkondersteuner GGZ. Daarnaast verzorgde de SGZ een aantal scholingen voor praktijkondersteuners somatiek (vaak in combinatie met scholing van de huisarts) op het vlak van zelfmanagement en ‘motivational interviewing’. 4.6.4 Zorg op de juiste plek: faciliteren realisatie substitutie van specialistische zorg naar basiszorg Begeleiding uitbreiding nieuwe ketenzorgprogramma’s De zorg zal meer en meer worden verschoven van de tweede naar de eerste lijn. Dit vanuit “zorg dichtbij huis”, efficiëntie en verdere innovatie in zorg voor mensen met chronische ziekte en multimorbiditeit. Middels begeleiding in de opstartfase van diverse ketenzorgtrajecten (bijvoorbeeld gericht op diabetes, COPD, hartfalen, CVRM, depressie) draagt de SGZ als ROS bij aan het bieden van opvangmogelijkheden van chronische zorg in de eerste lijn. De financiering middels integrale bekostiging is een stimulans in het zorgveld om versneld te komen tot afspraken tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars op het gebied van diverse chronische aandoeningen. Eerste-tweede lijn De SGZ ondersteunt huisartsen, verloskundigen en apothekers in het maken van afspraken met de tweede lijn, in het bijzonder het ziekenhuis en de GGZ. De SGZ ondersteunt met ROS-middelen de substitutie-agenda met het ziekenhuis zoals beschreven in hoofdstuk 4.1.6.. Daartoe is een huisarts een dag in de week vanuit de ROS in het ziekenhuis gevestigd. Ketenzorg huisarts – specialist ouderenzorg De SGZ ondersteunt huisartsen in hun samenwerking met specialisten ouderenzorg bij extramurale verpleeghuiszorg, met name op het vlak van de psychogeriatrie.

4.6.5. Zorg (op de) agenda: faciliteren van totstandkoming Regionale Zorgagenda / Public Affairs; versteviging en positionering ROS-netwerk De ROS’en zijn de regionale platformen die inzicht bieden in ‘wie, wat, waar en wanneer’, als het gaat over de eerstelijnszorg. De SGZ biedt in de hoedanigheid van ROS: • een continu overzicht in wat er speelt in de regio en hoe de eerste lijn in de regio is georganiseerd. Dankzij het opgebouwde netwerk en informatiesysteem is de SGZ in staat om actief zicht te houden op wat er speelt en wie op welke manier is georganiseerd. Daarmee is de SGZ ook het aanspreekpunt voor stakeholders die met eerstelijnszorgverleners willen samenwerken; • ontwikkelingen vertalen en relevante doelgroepen daarover actief informeren en bij betrekken. Dit doet de SGZ door gebruik van digitale informatiemiddelen en door organisatie van bijeenkomsten, werkconferenties en dergelijke; • inzicht verschaffen in de lokale zorgvraag en –aanbod. Op een eenvoudige wijze kan de SGZ veel informatie beschikbaar stellen en landelijk, provinciaal en gemeentelijk beleid vertalen in zorgplannen. 4.6.6 Projecten In 2012 heeft de SGZ de volgende projecten ondersteund: Ouder -en Kindzorg en geboortezorg De SGZ is een van de partners in Meerpunt, het Zoetermeerse Centrum voor Jeugd en Gezin. In dat kader is afstemming geborgd in de geboorteketen (verloskundige, kraamzorg, consultatiebureau, huisarts, kinderarts), en is bijgedragen aan de implementatie van de sluitende zorgstructuur voor jeugd en gezinnen onder het motto ‘één gezin, één plan”.

berichtenverkeer in Zoetermeer. In 2012 betekende dit: • Implementatie van verwijzingen van de huisarts naar thuiszorg en verpleeghuiszorg (Vierstroom) middels Zorgdomein, en beveiligde elektronische retourinformatie. • Onderhoud d.m.v. updates en stimuleren van elektronische communicatie tussen huisartsen en fysiotherapeuten.

4.7. Ondersteuning van hulpverleners Doelstelling en aard facilitaire ondersteuning De ondersteuning van de hulpverleners in Zoetermeer is gericht op het uit handen nemen van de niet-zorggerichte taken, zodat de hulpverlener zich kan concentreren op zorginhoudelijke taken. Over de aard, de mate en kosten van deze ondersteuning worden afspraken gemaakt. De facilitaire ondersteuning richt zich zowel op de bij de SGZ in dienstverband werkende hulpverleners, als op de zelfstandig werkzame hulpverleners in Zoetermeer. De ondersteuning richt zich op ICT, huisvesting, financiële administratie en declaratieondersteuning en personeelszaken. Ondersteuning op het vlak van personeelszaken Ondersteuning op het vlak van personeelszaken richt zich op alle hulpverleners, maar wordt in de praktijk vooral geboden aan de SGZ-hulpverleners die werkzaam zijn binnen de diverse geledingen van de SGZ. Zorg voor de continuïteit van de hulpverlening is daarbij de hoogste prioriteit. Het beheren van een pool van doktersassistentes en het actief onderhouden van contacten met waarnemers hoort daarbij. Zie verder het sociaal jaarverslag in 5.1.

Doorbraakproject depressie De SGZ ondersteunt als ROS het doorbraakproject depressie bij volwassenen, waaraan alle huisartsenpraktijken met een POH GGZ, de eerstelijns psychologen, AMW, PsyQ, Parnassia preventie en GGZ Zoetermeer deelnemen. Er zijn eerste- en tweedestapsinterventies beschreven. Beveiligd elektronisch berichtenverkeer De SGZ ondersteunt als ROS de bevordering van beveiligd elektronisch 4 | B e l e i d , i n s pa n n i n g e n e n p r e s tat i e s p e r p r o d u c t

65

Ondersteuning op het vlak van ICT De facilitaire ondersteuning van de eerstelijnshulpverleners in Zoetermeer op het vlak van ICT valt uiteen in de volgende onderdelen: Systeembeheer • Systeem- en netwerkbeheer gericht op het – in samenwerking met Pharmapartners – 24 uur per dag in de lucht houden van de stedelijke infrastructuur voor huisartsen, apotheken, SGZ-fysio- en oefentherapeuten, Huisartsenpost en Dienstapotheek; • Systeem- , netwerken werkplekbeheer van de centrale en decentrale serveromgeving ten behoeve van de kantoorautomatisering van SGZ- medewerkers op het centraal bureau en SGZ-hulpverleners in de diverse centra. • Projectondersteuning bij nieuw- en verbouw. In 2012 werd bij de verbouwingen in het gezondheidscentrum Buytenwegh en De Watertoren ondersteuning geboden op het vlak van de ICT-infrastructuur. • Moderniseren van de Windowsversie op de servers (van 2003 naar 2008); • Nieuwe serveromgeving voor SGZ-gebruikers (van oude Citrix naar Xenapp); • Nieuwe server ingericht voor nieuwe functionaliteit van de financiële administratie, namelijk Finall Factflow, gericht op efficiëntere betere factuurafhandeling; • Van fysieke servers naar virtuele in de gezondheidscentra; • Uitbreiding van de schijfruimte en upgrade van de virtuele versie op het centraal bureau SGZ; • Extra internet verbinding, draadloos netwerk en firewall voor de Hoed-T praktijk aan de Juweellaan aangelegd; • Uitrol van antivirus scanner (500 stuks) voor alle gebruikers van het zorgcluster met monitormogelijkheid op afstand voor ICT-afdeling; • ICT-ondersteuning bij verbouwing van gezondheidscentrum Buytenwegh; • ICT-ondersteuning bij verbouwing van gezondheidscentrum De Watertoren.

66


Het systeembeheer heeft betrekking op de volgende onderdelen: Beheer ICT

2010

2011

2012

Fysieke servers

20

22

14

Virtuele servers

14

15

38

Firewall

1

2

3

Werkplekken (incl. laptops)

500

530

532

Applicatiebeheer • Applicatiebeheer gericht op de applicaties van hulpverleners (Medicom, Pharmacom, Fysicom en Hapicom), inclusief beheer van de patiënten database, helpdesk, begeleiding en opleiding van hulpverleners; • Begeleiding applicatiebeheer op het vlak van kantoorautomatisering. Ondersteuning op het vlak van huisvesting De facilitaire ondersteuning van de eerstelijnshulpverleners in Zoetermeer op het vlak van huisvesting omvat het beheer, het onderhoud en de administratie inzake huur en verhuur en servicekosten van tien gezondheidscentra, een groepspraktijk van huisartsen en een fysiotherapeut, een huisartsenpraktijk, een apotheekservicepunt, de Huisartsenpost en Dienstapotheek en het centraal bureau van de SGZ. De in beheer zijnde oppervlakte, uitgedrukt in VVO, steeg van 11.032 naar 11.945 als gevolg van de aanbouw bij de gezondheidscentra Buytenwegh en De Watertoren en de aankoop van de huisartspraktijk en apotheekservicepunt Benthuizen. Het aandeel van de huurders ten opzichte van eigen gebruik steeg van 56,7% naar 59,1%. In het beheer streeft de SGZ ernaar een bijdrage te leveren aan maatschappelijke doelstellingen op het vlak van duurzaamheid. Deze bijdrage krijgt vorm door investeringen in moderne, energiezuinige klimaatinstallaties en in LED-verlichting. De kosten van energie en water daalden ondanks de grotere oppervlakte en prijsstijgingen met 0,7%. Ondersteuning op het vlak van administratie en declaratieondersteuning Ondersteuning op het vlak van administratie richt zich momenteel alleen op de SGZ-hulpverleners. Declaratieondersteuning richt zich op de SGZ-hulpverleners en daarnaast op de Stichting Derdengelden SGZ die voor 35 zelfstandige huisartspraktijken en 11 zelfstandige eerstelijnspsychologen de declaraties verzorgt. De Stichting Derdengelden SGZ is in het leven geroepen teneinde de vorderingen van zelfstandige beroepsbeoefenaren te scheiden van de risico’s van de bedrijfsexploitatie van de SGZ.

5. PERSONEEL EN FINANCIEN

5.1 Sociaal jaarverslag 5.1.1 Algemeen Het doel van het sociaal jaarverslag is om een schets te geven van de personele ontwikkelingen binnen de SGZ en het gevoerde (personeels) beleid in het afgelopen jaar. Het personeelsbeleid van de SGZ heeft als primaire doelstellingen: 1. Het zorg dragen voor een adequate personele bezetting van de verschillende afdelingen van de SGZ. 2. Het bevorderen dat de SGZ een aantrekkelijke werkomgeving biedt aan hulpverlenend personeel, waarbij centraal staan: • eigen verantwoordelijkheid voor de praktijkvoering; • professionele deskundigheid; • het ontlasten van professionals, zodat deze zich maximaal kunnen inzetten voor hun eigen vakuitoefening. 3. Het zorg dragen voor goed werkgeverschap door de SGZ. Vanuit deze primaire doelstellingen worden de werkzaamheden met veel betrokkenheid uitgevoerd. 5.1.2 Personeelsbeleid Naast de reguliere werkzaamheden van de afdeling personeelszaken, zoals

ondersteuning bij werving en selectie, de personeelsadministratie, de verwerking van de salarismutaties, het opstellen van rapportages en advisering is het personeelsbeleid in 2012 gericht op de onderstaande onderwerpen. Krimp van de organisatie In 2012 is het aantal medewerkers van de SGZ sinds jaren afgenomen. Namelijk op FTE niveau met 5,2 FTE en op aantal medewerkers met 8 medewerkers. Deze krimp heeft te maken met noodzakelijke bezuinigingen op het centraal bureau. Medewerkers hebben vrijwillig de organisatie verlaten en de vacature die zij achterlieten werd niet of gedeeltelijk vervuld. Tevens is in de loop van 2012 gebleken dat bij de apotheken de exploitatiecijfers over 2011 een klein verlies aangaven (± € 30.000). Op basis van de cijfers over de maanden januari en februari is vervolgens een extrapolatie opgesteld voor het hele jaar 2012. Deze extrapolatie gaf aan dat in het gunstigste geval het resultaat over 2012 gelijk zou blijven aan dat van 2011, maar dat waarschijnlijker was dat het tekort zou oplopen naar € 100.000 à € 150.000 als gevolg van stijgende kosten en dalende marge, waartegenover de lichte groei van het volume onvoldoende soelaas biedt. Aangezien de algemene verwachting in apothekenland in Nederland is dat een spoedig herstel niet te verwachten was en dat derhalve sprake was van een structureel probleem zijn diverse mogelijk heden om bezuinigingen te realiseren beoordeeld en ingezet. Uiteindelijk is 5 . P ERSONEE L EN F I NANC I EN

67

aan de apothekers gevraagd om een formatieverkleining van 4 à 5 FTE te realiseren. Zij hebben moeten beoordelen of het de voorkeur had om de formatieverkleining te realiseren door het opheffen van specifieke functies binnen de apotheek of door het volgen van de ontslagregels van het UWV inzake meervoudig ontslag (niet zijnde collectief ontslag). De eerste mogelijkheid heeft de voorkeur gekregen. Van twee medewerkers is afscheid genomen op basis van gedwongen ontslag, tevens zijn tijdelijke contracten van medewerkers niet verlengd. De afdeling personeelszaken heeft bovengenoemde trajecten begeleid. Arbeidsvoorwaardenbeleid Het arbeidsvoorwaardenbeleid van de SGZ heeft de CAO Gezondheids centra als basis. De vigerende CAO heeft een looptijd tot 1 april 2011. Werkgevers en werknemers zijn er nog niet in geslaagd overeenstemming te bereiken over een nieuwe CAO. Belangrijke geschilpunten zijn de wachtgeldregeling, de ORT-regeling en de modernisering van de Arbeidsvoorwaardenregeling voor Huisartsen in gezondheidscentra. Medio 2012 heeft de SGZ op advies van de werkgeversvereniging e enzijdig een structurele salarisverhoging van 1,25% doorgevoerd. In 2012 zijn de volgende SGZ-regelingen op het vlak van arbeidsvoorwaarden geactualiseerd: • De regeling inzake kostenvergoedingen bij de SGZ • De regeling inzake collectieve zorgverzekering ten behoeve van werknemers. • De regeling inzake ‘Huisregels en Integriteit” Deskundigheidsbevordering Het beleid inzake deskundigheidsbevordering is gebaseerd op de verplichtingen krachtens CAO, eigen SGZ-beleid en het zorgaanbodplan van de SGZ. De uitvoering van het deskundigheidsbevorderingsbeleid geschiedt in hoge mate decentraal. Deskundigheidsbevordering bestaat uit nascholingen en oriënteringskosten (vakliteratuur, abonnementen en lidmaatschappen). Als gevolg van budgettaire krapte is in 2012 aanzienlijk minder uitgegeven aan nascholingen. Dit is in onderstaand staatje aangegeven.

68

5 . P ERSONEE L EN F I NANC I EN

Nascholing en oriëntering bij de SGZ 2010

2011

2012

Nascholing

166.229

208.145

128.187

Oriëntering

157.918

118.096

133.786

Totaal

324.146

326.241

261.973

4,1%

3,3%

Totaal in % bruto-salarissen 4,1%

Verzuimbeleid Aan verzuim is net als in voorgaande jaren extra aandacht besteed. Verzuimgesprekken over het frequent verzuim van een medewerker zijn gevoerd in aanwezigheid van de personeelsadviseur. Per zieke medewerker is beoordeeld welke ondersteuning zij vanuit de werkgever nodig hadden. Deze beoordeling werd door de bedrijfsarts verricht. Het verzuimpercentage is in 2012 gestegen van 4,0 in 2011 naar 4,6. De meldingsfrequentie is in 2012 licht gedaald ten opzichte van 2011 van 1,3 naar 1,25. Seniorenbeleid In 2012 maakten 27 medewerkers gebruik van de voorziening 55+ regeling. De kosten hiervoor bedroegen € 33.400. Van deze 27 medewerkers hebben 3 medewerkers gebruik gemaakt van de aanvullende SGZ regeling; de kosten hiervan bedroegen € 5.100. De totale kosten voor het seniorenbeleid waren in 2012 € 38.500. Werkkostenregeling Inmiddels heeft de overheid het overgaan tot het toepassen van de werkkostenregeling uitgesteld tot 1 januari 2015. In 2012 is de afdeling personeelszaken ter voorbereiding op de invoering van de werkkosten regeling bezig geweest met het inventariseren welke vergoedingen en verstrekkingen bij de SGZ voorkomen. Handreiking Agressie en Geweld. In 2012 is door de manager HAP en de senior personeelsadviseur een notitie opgesteld welke een handreiking is om beleid met betrekking tot agressie en geweld uit te werken. Aanleiding voor het maken van deze notitie zijn de volgende punten: • De gezondheidszorg heeft in toenemende mate te maken met agressie. • Medewerkerstevredenheidsonderzoek 2009 gaf aan dat medewerkers in meerdere mate te maken krijgen met agressie op de werkplek.

• Risico-inventarisatie 2010 gaf een aantal technische tekortkomingen aan (zoals ontbreken van noodknoppen). • Werkgevers zijn verplicht (arbeidsomstandighedenwet) om agressie en geweld op het werk tegen te gaan. • De werkgever heeft een zorgplicht voor de veiligheid van de werkomgeving van de medewerkers (Burgerlijk wetboek). • De HKZ norm die wordt gehanteerd voor het certificerings-, dan wel accrediteringstraject vraagt om een aantoonbaar beleid dat zich actief richt op veiligheid voor de medewerkers. De SGZ streeft naar een veilig werkklimaat voor elke medewerker. Doelstelling van de notitie is dat uiteindelijk een verbetering van de percentages in het MTO 2013 (ten opzichte van MTO 2009) en de RIE 2014 (ten opzichte van 2010) tot uiting komt. 5.1.3 Personeel van de SGZ in cijfers Medewerkers

2010

2011

2012

Aantal medewerkers

254

253

245

Instroom

49

31

23

Uitstroom

39

29

30

Aantal formatieplaatsen

156,5

158,5

153,3

Medewerkers naar geslacht

Medewerkers naar functie in fte Soort functie

2010

2011

2012

Apothekers

7,8

7,7

7,7

Apotheekmedewerkers

47,7

48,5

45,3

Huisartsen

17,5

16,9

16,9

Doktersassistentes

23,5

23,5

23

Praktijkondersteuners

10,0

11,0

11,7

Fysio-en oefentherapeuten

16,6

16,6

16,6

Medewerkers Centraal Bureau (incl. OR)

33,7

34,6

32,3

156,8

158,6

153,3

Soort contract

2010

2011

2012

Contract voor onbepaalde tijd

78,50%

83,00%

86,30%

Contract voor bepaalde tijd

15,50%

10,50%

6,50%

Oproepcontract voor onbepaalde tijd

3,00%

2,50%

2,00%

Oproepcontract voor bepaalde tijd

3,00%

4,00%

5,20%

100,00%

100,00%

100,00%

Medewerkers naar contract

Gegevens inzake dienstverband

Geslacht

2010

2011

2012

Dienstverband

2011

2012

Vrouwen

224

218

217

7,9

7,3

Mannen

30

35

28

Gemiddelde duur dienstver- 7,0 band (in jaren) Langste dienstverband (in jaren)

24

25

26

Gemiddelde formatie (in uren per week)

24,45

26,85

22,6

Medewerkers naar leeftijd 2011

2012

2010

Leeftijdsopbouw

2010

15-24

17

14

13

25-34

44

37

35

35-44

69

74

66

Vacatures

2010

2011

2012

45-54

85

80

87

Aantal vacatures ontstaan over hele jaar

11

9

8

55-64

37

45

43

65 jaar en ouder

2

3

1

254

253

245


69

5.2 Financieel verslag

Ziekteverzuim Ziekteverzuim en verzuimfrequentie

2010

2011

2012

5.2.1. Staat van baten, lasten en balans1

Ziekteverzuim

5.2%

4,0%

4,60%

Aantal ziekmeldingen over het hele jaar

284

281

277

Verzuimfrequentie

1,3

1,3

1,25

Aantal zwangerschappen

9

7

8

Het verzuimpercentage van 2012 is ten opzichte van 2011 gestegen met 0,6%. De redenen van verzuim zijn zowel psychisch al medisch. Uitval door medische klachten heeft veelal te maken met het bewegingsapparaat. Het kortdurend verzuim is in verhouding tot het aantal medewerkers hoog in de leeftijdscategorie 25 tot 34 jaar en 35 tot 44 jaar. In 2011 was deze het hoogste bij de categorie 25 tot 34 jaar. Het langdurig verzuim komt net als in 2011 het meeste voor in de leeftijdsgroep 35-44 jaar.

De in deze paragraaf genoemde cijfers zijn onder voorbehoud van de accountantscontrole. Samengevoegde staat van baten en lasten SGZ 2012 (x 1.000) Exploitatie 2011

Exploitatie 2012

Personeel

13.946

13.969

Huisvesting

3.388

2.516

Lasten

Praktijkkosten

352

404

Organisatie

2.067

2.383

Financiering Totaal

558

321

20.311

19.593

Baten Aantal deelnemers spaarloon, levensloop en fietsplan

2010

Aantal deelnemers spaarloon

76

Aantal deelnemers levensloop

7

Aantal deelnemers fietsplan

17

2011

Subsidies, GEZ- en ketenzorgtarieven

2012

Hulpverlening Verhuur 81

Overige baten

22

6 20

5.806 11.786

1.308

1.509

946

841

20.393

19.942

Resultaat

81

350

Belastingen

27

82

Saldo

54

268

Totaal 8

5.714 12.425

Het resultaat is in 2012 hoger dan in 2011. De oorzaak daarvan is gelegen in incidentele lasten op het vlak van huisvesting en financiering in boekjaar 2011. Het positief resultaat wordt benut voor de diverse bestemmingsreserves.

1

70


De hier weergegeven cijfers zijn onder voorbehoud van goedkeuring door de accountant van de SGZ

Samengevoegde balans SGZ per 31-12-2012 (x 1.000)2 Per 31-12-2011

Per 31-12-2012

6.508

7.116

349

463

Ontwikkeling solvabiliteit SGZ

Activa Vaste activa Financiële vaste activa Voorraden Debiteuren en vorderingen Liquide middelen

658

541

3.099

2.557

5.347

6.719

15.961

17.396

Reserves en voorzieningen

5.703

5.664

Lang vreemd vermogen

3.873

4.149

Kortlopende schulden

6.385

7.583

15.961

17.396

Totaal

0,25

0,2

0,15

Passiva

Totaal

De in de gezondheidszorg meest gebruikelijke kengetallen zijn weerstandsvermogen en solvabiliteit. Weerstandsvermogen is eigen vermogen gedeeld door bruto-omzet. Het weerstandsvermogen van de SGZ stijgt naar 19,6% (in 2011 was dit 17,8%). Solvabiliteit is het eigen vermogen gedeeld door balanstotaal. De solvabiliteit van de SGZ daalt licht en komt uit op 22,5% (in 2011 was dit 22,8%).

0,1

0,05

0 2008

2009

2010

2011

2012

Solvabiliteit (eigen vermogen/balanstotaal)

Omzetontwikkeling SGZ 25000000

20000000

15000000

10000000

5000000

0

2008

2009

2010

2011

Huisartsen, POH-GGZ en HAP

Apotheken en DAP

Fysiotherapie

Eerstelijnspsychologie

Geïntegreerde eerstelijnszorg en subsidies

Ketenzorg

Verhuur

Bijdrage hulpverleners

Overige Baten

2012

Overige baten

2

De hier weergegeven cijfers zijn onder voorbehoud van goedkeuring door de accountant van de SGZ


71

5.2.2 Planning- en Controlcyclus De jaarlijkse planning- en controlcyclus kent een aantal fasen die door het jaar heen doorlopen worden. Hieronder is de jaarlijkse cyclus chronologisch weergegeven. Meerjarenbeleidsplan Het meerjarenbeleidsplan beslaat een periode van drie jaar. Hierin worden de werkterreinen, doelstellingen en het strategische beleid van de SGZ aangegeven. Er is geen sprake van een alomvattende meerjarenbegroting. Op onderdelen, zoals bij investeringsvoorstellen, groot onderhoud en projecten, wordt wel meerjarig begroot. Begroting en werkplan In november worden de begroting en het werkplan voor het komend jaar vastgesteld door de directie, besproken met de auditcommissie financiën van de Raad van Toezicht en goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Het werkplan omvat een periode van één jaar. In het werkplan worden de werkdoelen voor het volgend jaar en het operationeel beleid beschreven. De begroting is in overeenstemming met het werkplan. De begroting wordt opgesteld op basis van gegevens van het laatst verantwoorde boekjaar, gegevens van het lopend boekjaar en de verwachtingen voor komend jaar. Kwartaalrapportage De rapportage wordt gebruikt als financieel sturingsinstrument. Als vergelijkende cijfers zijn de gegevens van hetzelfde kwartaal van voorgaand jaar en de begroting opgenomen. De rapportage bevat financiële overzichten per afdeling en per discipline, voorzien van kengetallen en productiecijfers (aantallen patiënten en verrichtingen). De rapportage wordt elk kwartaal met de disciplines, zorgverleners en afdelingshoofden besproken. Jaarrekening Het boekjaar wordt afgesloten met de jaarrekening. Hierin worden de jaarcijfers op totaalniveau van de SGZ gepresenteerd. De jaarrekening wordt in mei vastgesteld door de directie, daarna besproken met de auditcommissie financiën van de Raad van Toezicht en goedgekeurd door de Raad van Toezicht. De jaarrekening van de SGZ is openbaar en wordt volledig gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel.

72


Interne controle De interne controle geschiedt onder verantwoordelijkheid van het hoofd financiële administratie en wordt zo veel mogelijk beschreven en vastgelegd in procedures en regelingen. Op het maandelijkse werkoverleg tussen directie en de administratie worden onderwerpen benoemd die nadere aandacht behoeven op het vlak van interne controle. Deze worden uitgewerkt en besproken op het periodieke werkoverleg van de afdeling financiële administratie. Externe controle De jaarrekening en daarmee de financiële administratie wordt jaarlijks gecontroleerd door een externe accountant. Omstreeks november wordt er een interim-controle gehouden, de nadruk ligt dan op de beoordeling van de interne processen. Bij de eindcontrole wordt de jaarrekening beoordeeld en goedgekeurd.

BIJLAGE 1 LIJST VAN DEELNEMERS AAN DE WIJKSAMENWERKINGSVERBANDEN Toelichting: de praktijken die met een asterisk* zijn gemarkeerd, zijn praktijken of apotheken die door de SGZ met loondienstverbanden worden geëxploiteerd. Per 31 december 2012:

Wijksamenwerkingsverband Buytenwegh / De Leyens Gezondheidscentrum de Leyens Huisartsenpraktijken: • praktijk I.C.M. Wildschut & A.C. de Bruin-Roest • praktijk A.A. de Rooij–Grandia & T. Buddingh Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken Apotheek: • apotheek De Leyens. Apotheker: P. Schulting Fysiotherapiepraktijk: • Fysiotherapeutisch Centrum De Leyens Eerstelijnspsycholoog: • J.M. Schrijer Algemeen maatschappelijk werk: • Team maatschappelijk werk De Leyens Kwadraad Thuiszorg: • Buurtzorg Team West Gezondheidscentrum Buytenwegh Huisartsenpraktijken: praktijk W.J. Eenink & F. Gijzen praktijk M.P. Wildeboer en J.E. Westerhof praktijk C.A. de Jong & L.C. de Jong-Potjer Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken Praktijkondersteuner GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken *Apotheek: • Buytenwegh apotheek. Apotheker: S.L. Sumter Algemeen maatschappelijk werk:

• Team maatschappelijk werk Buytenwegh Kwadraad Fysiotherapiepraktijken: • Fysio Buytenwegh Oefentherapiepraktijken Cesar/Mensendieck: • Fysio Buytenwegh Thuiszorg: • Team V&V Buytenwegh Vierstroom • Clustermanagers en relatiebeheerders wonen en welzijn Buytenwegh Vierstroom Diëtetiek: • Diëtheek Zoetermeer Gezondheidscentrum Therapeuticum Aurum Huisartsenpraktijken: • praktijk M.P. Ephraïm • praktijk J.M.C. Schneider • praktijk A.J.M. van der Schuit-Janssen Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken Fysiotherapiepraktijk: • Fysiotherapie Therapeuticum Aurum Verloskundigenpraktijk: • verloskundige praktijk Keita Diëtetiek: • Hecate Coaching

Solistische vestigingen: Huisartsenpraktijken: • praktijk W.L. Adam • praktijk G.Th. Kok Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken Fysiotherapiepraktijken: • Groepspraktijk Fysiotherapie Broekwegpassage • Praktijk voor fysiotherapie en sportfysiotherapie M. de Dreu • Praktijk voor Fysio Life Balance Thuiszorg: • Team V&V De Leyens Vierstroom B I J L AGE 1

73

• Clustermanagers en relatiebeheerders wonen en welzijn De Leyens Vierstroom Woon- en zorgcentrum • Managers en assistent medische contacten woon- en zorgcentrum Buytenhaghe Vierstroom Diëtetiek: • Weten & Eten (Vierstroom) • Dieetistopsport • NutriVitaal • Diëtistenpraktijk Katinka de Nennie Niet in de wijk gevestigd: Jeugdgezondheidszorg: • Consultatiebureau: Gezondheidscentrum Meerzicht (voor de wijk Buytenwegh) • Consultatiebureau Gezondheidscentrum Seghwaert (voor de wijk De Leyens) Verloskundigenpraktijk: • verloskundige praktijk Embé

Wijksamenwerkingsverband Dorp / Driemanspolder/ Palenstein / Stadscentrum Gezondheidscentrum Driemanspolder Huisartsenpraktijken: • praktijk P.H. van Putten • praktijk A. Mungra • praktijk A.E. Borgman • praktijk Bijdorplaan: J. van Riel en B. Rommelse* Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken Praktijkondersteuners GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken* Apotheek: • Apotheekservicepunt Driemanspolder (Centrum en Wilderink apotheek) Fysiotherapiepraktijk: • Fysiotherapie Arthron-Zoetermeer 74

B I J L AGE 1

Oefentherapiepraktijken Cesar/Mensendieck: • Mensendieck Arthron-Zoetermeer Thuiszorg: • Team V&V DDPS Vierstroom Algemeen Maatschappelijk Werk: • Team Driemanspolder / Dorp Kwadraad Diëtetiek: • Dieetistopsport Gezondheidscentrum Palenstein Huisartsenpraktijken: • praktijk M.M. Buurman & A. van Eijk • praktijk A. Bakir • praktijk F.J.H.J. van der Poel* Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken* Praktijkondersteuners GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken* Fysiotherapiepraktijken: • Fysiotherapie Schoutenhoek Eerstelijnspsycholoog: • A. Gommans-Ekelhoff Algemeen Maatschappelijk Werk / Gezinscoaches; • Team Centrum / Palenstein Kwadraad Diëtetiek: • Dieetistopsport

Groepspraktijk / apotheek Dorpsstraat Huisartsenpraktijken: • I. Cornelissen–van der Jagt / M.F. van der Burg-Heemskerk • R.W. van Lier / M.F. van der Burg-Heemskerk • J.P. Meijers • R.P. Visser Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken Apotheek: • Centrum apotheek. Apothekers: H.B. Tiller en M.G. Lodewijks-Annink Solistische vestigingen Apotheek: • Wilderink apotheek. Apotheker: M. ten Have

Fysiotherapiepraktijken: • Praktijk Fysiotherapie Stadscentrum Zoetermeer • De Zorgpraktijk voor Fysiotherapie en Acupunctuur G.J. Peek • Praktijk voor Fysiotherapie/Oedeemtherapie en Acupunctuur • Praktijk voor Fysiotherapie Dunantstraat • Manuele Therapie Praktijk Dunantstraat • Kinder Fysiotherapeutisch Centrum Dunantstraat • Fysiotherapeutisch Centrum Palenstein Verloskundigenpraktijken: • Verloskundig Centrum Partera • Verloskundige praktijk Keita Eerstelijnspsychologen: • psychologenpraktijk Goog: M.E. Goog en Y. Poldermans-Venema • Landman psychologie Jeugdgezondheidszorg: • Consultatiebureau Palenstein Diëtetiek: • Weten & Eten (Vierstroom) • Diëtheek Thuiszorg: • Buurtzorg Team Midden Woon- en zorgcentrum • Managers en assistent medische contacten woon- en zorgcentrum De Morgenster

Wijksamenwerkingsverband Meerzicht Gezondheidscentrum Meerzicht Huisartsenpraktijken: • praktijk M.J. Bakker • praktijk E.W.H. Stevens • praktijk F.A.R. Smit

• praktijk J.D.B.M. Verhoeff • praktijk J.A.M. Ton • praktijk O. Sonneveld & M. van Walsem Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken Praktijkondersteuners GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken* Apotheek: • Mediq-apotheek Meerzicht. Apotheker: F. Korver Fysiotherapiepraktijk: • Groepspraktijk Fysiotherapie Meerzicht Eerstelijnspsycholoog: • R.R. Nabi Algemeen Maatschappelijk Werk: • Team Meerzicht Kwadraad Thuiszorg: • Team V&V Meerzicht Vierstroom • Clustermanagers en relatiebeheerders wonen en welzijn Meerzicht Vierstroom • Zichtbare Schakel Verpleegkundige Jeugdgezondheidszorg: • Consultatiebureau Meerzicht Solistische vestigingen Fysiotherapiepraktijken: • Praktijk voor Fysiotherapie en Manuele Therapie “Van Meerwaarde” • Praktijk voor Fysiotherapie en Acupunctuur Kranenburg Oefentherapiepraktijken Cesar/Mensendieck • Mensendieck Oefentherapiepraktijk Van der Voort Diëtetiek: • Weten & Eten (Vierstroom) • Diëtheek • Dieetistopsport Apotheek: • apotheek Middelwaard. Apotheker: A. P. Sellier

B I J L AGE 1

75

Niet in de wijk gevestigd Thuiszorg: • Buurtzorg Team West Zelfstandige eerstelijnspsychologen: • T. Natzijl - Haverlikova Verloskundigenpraktijk: • verloskundige praktijk Partera

Wijksamenwerkingsverband Noordhove Gezondheidscentrum Noordhove Huisartsenpraktijken: • Praktijk R.J. Mulder & J. Russ–Slootweg* • Praktijk I. Hagen-Kuijpers en E. van der Deijl-van Vliet* • Praktijk M. Brouwer – M.H. Hakkeling* Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken* Apotheek: • Kring-Apotheek Noordhove. Apothekers: W.H. Meijer en C.M.H. Smits* Fysiotherapiepraktijk: • FysioExperts Noordhove* Algemeen Maatschappelijk Werk: • Team Noordhove Kwadraad Verloskundigenpraktijk: • Verloskundig Centrum Partera Diëtetiek: • Weten & Eten (Vierstroom) Solistische vestigingen Eerstelijnspsychologen: • A.P.M. Bordewijk - Bouwmeester Niet in de wijk gevestigd: Jeugdgezondheidszorg: • Consultatiebureau Seghwaert (voor de wijk Noordhove)

76

B I J L AGE 1

Thuiszorg: • Team V&V Seghwaert Vierstroom • Clustermanagers en relatiebeheerders wonen en welzijn Seghwaert Vierstroom • Buurtzorg Team Midden

Wijksamenwerkingsverband Rokkeveen Gezondheidscentrum Rokkeveen-Oost Huisartsenpraktijken: • praktijk B.C. Hillen / A. Akkerman* • praktijk D.A.K. van Zuuren / A. Akkerman* Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken* Praktijkondersteuners GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken* Apotheek: • Kring-Apotheek Rokkeveen-Oost. Apothekers: J.C.C. van der Linde en D. Eijlers* Fysiotherapiepraktijk: • FysioExperts Rokkeveen-Oost* Verloskundigenpraktijk: • Verloskundig Centrum Partera Algemeen Maatschappelijk Werk: • Team Rokkeveen-Oost Kwadraad Thuiszorg: • Team V&V Rokkeveen Vierstroom • Clustermanagers en relatiebeheerders wonen en welzijn Rokkeveen Vierstroom Diëtetiek: • Weten & Eten (Vierstroom) Gezondheidscentrum De Watertoren Huisartsenpraktijken: • praktijk N. Zwaga en B.L.F. Sum* • praktijk L.D. Klasen en C. Bakker* • praktijk K.P. Wind en B.L.F. Sum* Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken* Praktijkondersteuners GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken*

Apotheek: • Kring-Apotheek De Watertoren. Apothekers: C.N. Blokland en M. Heijmen* Fysiotherapiepraktijk: • FysioExperts De Watertoren* Verloskundigenpraktijk: • Verloskundig Centrum Embé Algemeen Maatschappelijk Werk: • Team De Watertoren Kwadraad Jeugdgezondheidszorg: • Consultatiebureau De Watertoren

Wijksamenwerkingsverband Oosterheem/Benthuizen

Solistische vestigingen Thuiszorg: • Buurtzorg Team Zuid

Gezondheidscentrum Oosterheem Huisartsenpraktijken: • praktijk V.M. Fallaux & M.W.I. van der Tang* • praktijk N.A.J. Ellenbroek* • praktijk R. Schravenhoff • praktijk N. Nuri • praktijk Z.Y. Albayrak-Cirik & A.H.J.M. Cremers Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken* Praktijkondersteuners GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken* Apotheek: Kring-Apotheek Oosterheem. Apothekers: C.W. Verweij en L.G. Biesma* Fysiotherapiepraktijk: • FysioExperts Oosterheem* • Impact Paramedisch Centrum Verloskundigenpraktijk: • Embé verloskundigen • Verloskundig Centrum Partera • Verloskundige Praktijk Keita Algemeen Maatschappelijk Werk: • Team Oosterheem Kwadraad Jeugdgezondheidszorg: • Consultatiebureau Oosterheem Diëtetiek: • Weten & Eten (Vierstroom)

Eerstelijnspsychologen: • Psychologenpraktijk H.J. Egging • Psychologenpraktijk T. Natzijl–Haverlikova • Landman Psychologie W. Landman Diëtetiek: • Diëtheek • Dieetistopsport

Huisartsenpraktijk / apotheekservicepunt Benthuizen Huisartsenpraktijk: • praktijk T. Buiter-van der Kooij en E. Sentrop-Snijders Praktijkondersteuner somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijk Praktijkondersteuner GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijk* Apotheek: • Apotheekservicepunt Benthuizen (apotheek Oosterheem)

De HOEDT Huisartsenpraktijken: • praktijk R.H. Kraamer • praktijk E. Waterreus • praktijk M.D. Lemckert • praktijk P.L.M. Smits Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken Praktijkondersteuners GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken* Fysiotherapiepraktijk: • De HOEDT Fysiotherapie

B I J L AGE 1

77

Solistische vestigingen Fysiotherapiepraktijken: • Praktijk voor Fysiotherapie en Osteopathie Oosterheem • (Kinder)Fysiotherapie en Manuele Therapie Dunantstraat vestiging Oosterheem Diëtetiek: • NutriVitaal • ActiVite Benthuizen Niet in de wijk gevestigd Eerstelijnspsychologen: • Jeugdpraktijk Schrijer • I.C.M. Even Thuiszorg: • Team V&V Seghwaert Vierstroom • Clustermanagers en relatiebeheerders wonen en welzijn Seghwaert Vierstroom

Wijksamenwerkingsverband Seghwaert Gezondheidscentrum Seghwaert Huisartsenpraktijken: • praktijk J.C. Durville / E. Vossen* • praktijk G.F.A. Kalsbeek / E. Vossen* • praktijk F.W.M. Kooij-van Rijn / M.C. Maks-van Duin* • praktijk F.X.C. Krapels • praktijk J.S. Luyendijk • praktijk B.W. de Zeeuw Praktijkondersteuners somatiek verbonden aan de huisartsenpraktijken* Praktijkondersteuners GGZ verbonden aan de huisartsenpraktijken* Apotheek: • Service Apotheek Seghwaert. Apotheker: P. Sipkes Algemeen Maatschappelijk Werk: • Team Seghwaert Kwadraad Thuiszorg: • Team V&V Seghwaert Vierstroom 78

B I J L AGE 1

• Clustermanagers en relatiebeheerders wonen en welzijn Seghwaert Vierstroom Jeugdgezondheidszorg: • Consultatiebureau Seghwaert Diëtetiek: • Weten & Eten (Vierstroom) • Dieetistopsport

Solistische vestigingen Huisartsenpraktijk: • praktijk R.M. Vermeer Verloskundigenpraktijk: • Embé verloskundigen Fysiotherapiepraktijken: • Praktijk B.M. de Goede • Centrum voor Fysio- en Manuele Therapie Seghwaert • Impact paramedisch centrum Woon- en zorgcentrum: • Managers en assistent medische contacten woon- en zorgcentrum ’t Seghe Waert Vierstroom Niet in de wijk gevestigd Eerstelijnspsychologen: • Y. Poldermans Thuiszorg: • Buurtzorg Team Midden

BIJLAGE 2 ADRESSEN

Gezondheidscentrum De Watertoren Nathaliegang 63 2719 CP Zoetermeer

Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer Croesinckplein 24-26 2722 EA Zoetermeer Telefoon: 079 320 86 86 Telefax: 079 351 50 74 E-mail: [email protected] Website: www.zoetermeergezond.nl

Gezondheidscentrum Driemanspolder Bijdorplaan 401-413 2713 SZ Zoetermeer

Huisartsenpost Bezoekadres: Postadres: Telefoon: Fax:

Toneellaan 1 (ingang Brechtzijde) 2725 NA Zoetermeer Croesinckplein 24-26 2722 EA Zoetermeer 079 320 86 86 / 343 16 00 (voor patiënten) 079 343 24 90

Gezondheidscentrum Noordhove Sullivanlijn 17-21 2728 BR Zoetermeer

Dienstapotheek Bezoekadres: Postadres: Telefoon: Fax:

Toneellaan 1 (ingang Brechtzijde) 2725 NA Zoetermeer Croesinckplein 24-26 2722 EA Zoetermeer 079 320 86 86/ 331 91 92 (voor patiënten) 079 343 16 15

Multidisciplinaire centra: Gezondheidscentrum Buytenwegh Kentgensplein 26 2717 HS Zoetermeer Gezondheidscentrum De Leyens Hekbootkade 54 2725 AR Zoetermeer

B I J L AGE 2

Gezondheidscentrum Meerzicht Uiterwaard 3A – 3I en 5 2716 VA Zoetermeer

Gezondheidscentrum Oosterheem Puttershoekstraat 81 2729 DJ Zoetermeer Gezondheidscentrum Palenstein Croesinckplein 24-26 2722 EA Zoetermeer Gezondheidscentrum Rokkeveen-Oost Groen-blauwlaan 145 2718 GH Zoetermeer Gezondheidscentrum Seghwaert Parkdreef 350 2724 EZ Zoetermeer Therapeuticum Aurum Frits de Zwerverhove 1 2717 TP Zoetermeer Groepspraktijk Dorpstraat en Centrum Apotheek Dorpstraat 3-5 2712 AB Zoetermeer hoofdstuktitel

79

De HOED-T Juweellaan 5 2719 BM Zoetermeer Huisartsenpraktijk Benthuizen en apotheekservicepunt Benthuizen Dorpsstraat 51/53 2731 AL Benthuizen

80

B I J L AGE 2

BIJLAGE 3 Lijst met veelgebruikte afkortingen AMW ANW ARBO BDI

Algemeen maatschappelijk werk Avond, nacht en weekend Arbeidsomstandigheden Beck Depression Inventory, meetinstrument voor de ernst van een depressie BJZ Bureau Jeugdzorg Haaglanden CAO Collectieve Arbeidsovereenkomst CASPIR Cara, Astma en Spirometrie CMIZ Centraal Management Informatiesysteem Zorggroepen COPD Chronic Obstructive Pulmonary Disease, hetgeen betekent chronisch obstructieve longziekte COZ Centrale Ondersteuning Zorggroepen CQ Consumer Quality Index: meting voor kwaliteit van zorg vanuit patiëntenperspectief CVA Cerebraal vasculair accident CVRM Cardiovasculair risicomanagement CZ Zorgverzekeraar Centraal Ziekenfonds DBC Diagnosebehandelcombinatie DDPS De wijken Driemanspolder, Dorp, Palenstein en Stadscentrum in Zoetermeer EPD Elektronisch patïentendossier FTO Farmacotherapeutisch overleg FWG Functiewaardering Gezondheidszorg GEZ Geïntegreerde eerstelijnszorg GGZ Geestelijke gezondheidszorg Hagro Huisartsengroep HIS Huisartsen Informatie Systeem HKZ Harmonisatiemodel met een keurmerk dat betrekking heeft op het kwaliteitsmanagementsysteem van de organisatie HOED Huisartsen onder een dak HVZ Huisartsen Vereniging Zoetermeer e.o. HVZ Hart- en vaatziekten

ICPC

International Classification of Primary Care, oftewel een internationaal geaccepteerde standaard voor het coderen en classificeren van (registratie)gegevens in de eerstelijnszorg. IKW Integraal Kankercentrum West JGZ Jeugdgezondheidszorg KZA Kring Zoetermeerse Apotheken LVG Landelijke Vereniging Georganiseerde Eerste lijn Medicom Een huisartseninformatiesysteem (van Pharmapartners) MIP Melding Incidenten Patiëntenzorg MTO Medewerkerstevredenheidsonderzoek NDF Nederlandse Diabetes Federatie NHG Nederlands Huisarts Genootschap NZa Nederlandse Zorgautoriteit NPCF Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie NVTZ Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Zorg OR Ondernemingsraad POH Praktijkondersteuner PZ Personeelszaken RI&E Risico-Inventarisatie en –Evaluatie ROS Regionale ondersteuningsStructuur SEH Spoedeisende hulp SMART Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning

B I J L AGE 3

81

82

Colofon. Redactie en samenstelling Centraal Bureau SGZ. Digitale opmaak Drukkerij Zoeterhage, Zoetermeer

Recommend Documents