Cashen over de grens. Dossier: alles over internationale incasso en wereldwijde eenheid. Managementgoeroe Ben Tiggelaar: Spelen met arrogantie

Cashen over de grens

jaargang 6 nummer 3 december 2014

RTL5 toont het ware gezicht van deurwaarders

Managementgoeroe Ben Tiggelaar: ‘Spelen met arrogantie’

Dossier: alles over ­internationale incasso en wereldwijde eenheid

voor woord

in dit nummer

Monique: ‘Het menselijke aspect mag je nooit uit het oog verliezen’

Persoonlijk

Ik heb Duitse voorouders, zat in Australië op school, ben kind aan huis in Zwitser­ land en maakte een culturele reis met mijn ouders naar New York. Het internationaal werken zit mij in de genen. Je leert de ­verschillende betalingsmentaliteiten kennen en leert dat je beter zaken doet als je juist die verschillen accepteert. In dit werk voel ik mij een bevlogen pionier. Alle internationale vorderingen worden vanuit ons kantoor in Tilburg behandeld door een team van vier collega’s. Engels, Duits, Spaans, Frans: we schakelen voort­ durend van de ene naar de andere taal. ­G eloof me, internationale incasso is echt een vak apart. In dit nummer van Credit­ Mind leest u daar alles over. Waar moeten ondernemers op letten als ze zaken doen in het buitenland? Waarom heeft het altijd zin om wanbetalers op te sporen, óók in het buitenland? Daarover vertelt Leo Netten, voorzitter van de Union Internationale des Huissiers Justice. GGN maakt onderdeel uit van een ­uitgebreid Europees netwerk van gerechts­ deurwaarders en advocaten om dicht op de debiteuren te zitten: met twee van hen gaan we in ­gesprek. Verder zetten we de ­belangrijkste ontwikkelingen op een rij – wat móet u ­weten – en komt een opdrachtge­ ver aan het woord over de successen en valkuilen van internationale ­incasso. Bianca Hausmanns 
 Senior international collections specialist

2

Dossier Internationale incasso

RTL5 volgt sinds eind augustus wekelijks drie gerechtsdeurwaarders van GGN tijdens hun werk. In het programma De deurwaarders: betalen of leeghalen komt hun vak ultiem in beeld. Monique, Alex en Hans vertellen over hun ervaringen.

Internationale vorderingen wordt een steeds volwassener loot aan de boom van ­incassospecialisten. Maar waar moet je op letten in het buitenland? In het ­ Dossier zetten we alles voor u op een rij.

18

12

8

Managementgoeroe Ben Tiggelaar over culturele overeenkomsten en heersende vooroordelen: ‘Je kunt spelen met Hollandse arrogantie’

colofon Uitgever GGN Hoofdredactie Maxine Vanmeulebrouk Concept en realisatie ZB Communicatie & Media bv www.zbcom.nl Ontwerp en vormgeving def. bv Redactie Anne van den Berg, ­Patrick de Gram, Helena Kysela, Janneke van der Loo en Astrid ­Rutten Verder werkten mee Willem Andrée, Dolph Cantrijn, Merlijn Doomernik, Annemarie van Gaal, Ylva de Gram, Henk Keizer, Jeroen Mei, Jolijn Muis, Michiel Moormann Oplage 6.000

Redactieadres Postbus 1600, 5200 BR, ’s-Hertogenbosch [email protected] www.ggn.nl CreditMind is een uitgave van GGN en verschijnt driemaal per jaar. ­CreditMind richt zich op relaties van GGN en personen die werkzaam zijn in de creditmanagementbranche. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De ­redactie is niet aansprakelijk voor gegevens die door derden zijn verstrekt. GGN heeft de inhoud met ­grote zorgvuldigheid samengesteld, maar aan de informatie in dit ­magazine kunnen geen rechten worden ontleend. CreditMind

Kosten voor deur­ waarders gaan op de schop

Straattaal

Verder

Amsterdammers over hun financiën in 2015

In beeld Kort nieuws 5 x Henk Keizer Cijfers & zo Zo betaalt Nelli Cooman

Schuldenaars zouden de dupe zijn van hoge kosten van deurwaarders. Maar, ligt dat niet wat genuanceerder?

6 december 2014

4 6 11 23 24

22 3

in beeld Mobiel betalen In de VS kunnen Amerikanen sinds kort betalen met Apple Pay. Volgend jaar is Nederland aan de beurt. Door de iPhone 6 of Apple Watch voor de betalingsterminal te houden, vindt de transactie plaats. Je vingerafdruk bevestigt de betaling. Journalist en internet­blogger (onder meer Bright.nl) Tonie van Ringelestijn verdiepte zich in de techniek en plannen van Apple: ‘Het is een logische stap: mensen hebben altijd hun telefoon bij zich. Mobiel betalen zorgt ervoor dat het laatste stukje cash eruit gaat, denk ik, maar eigenlijk verandert er verder weinig. Het is vooral handig. Stel, je loopt na middernacht op het station, de winkels zijn dicht. Je hebt zin in cola, maar niet voldoende munt­geld voor de machine. Dan gebruik je Apple Pay. Ideaal.’

‘Vijftien jaar ­geleden wisten we al dat je een vingerafdruk kon vervalsen’ Maar is het veilig? ‘Vijftien jaar geleden wisten we al dat je een vingerafdruk kon vervalsen, maar dat is enorm ingewikkeld. Ik vind privacy relevanter dan veiligheid. Apple kan rijk worden met dit idee, omdat ze hierdoor heel veel gegevens verzamelen. Andere bedrijven zullen daarin zeer geïnteresseerd zijn.’ In Nederland kun je met PayPal al mobiel betalen, en ook met bankpassen van ING en ABN Amro kan tot 25 euro zonder te pinnen worden betaald. Hiervoor wordt een NFC-chip gebruikt, dat staat voor Near Field Communication. Ook in de o ­ vkaart zit zo’n chip voor het in- en uitchecken. Apple zal dezelfde techniek gebruiken voor Apple Pay.

5

kort nieuws

column

In barre tijden het hoofd koel houden

Minder rente bij  betalings­achterstanden Deurwaarders en schuldhulpverlening slaan handen ineen

Niet meer mopperen Schuldhulpverlening en deurwaarders werken sinds kort intensief samen. Daarmee willen zij het onnodig oplopen van schulden en de onnodige kosten voor het halen van een vonnis voorkomen. ‘We kwamen elkaar tegen in dossiers en mopperden dan nogal eens op elkaar: de gerechtsdeurwaarders en de schuldhulpverlening. Door samen te werken, willen we dát en onnodige kosten als griffiekosten voorkomen.’ Zegt Joke de Kock, voorzitter van de Branchevereniging Schuldhulpverlening en Sociaal Bankieren (NVVK). De Kock: ‘Vaak zijn debiteuren al bij ons bekend, maar weten deurwaarders dat niet. Het kost ons nu veel tijd en moeite om alle maatregelen die zij nemen in beeld

te brengen en stop te zetten. Doe je dat niet, dan krijg je een schuldenaar finan­ cieel echt niet op de rails. Ik ben blij dat we nu een praktische oplossing hebben gevonden.’ Die praktische oplossing is een nieuw digitaal systeem (VISH) waarin beveiligde gegevens staan van schulde­ naars en waarin de deurwaarder direct kan zien of een debiteur al bekend is bij de schuldhulpverlening. De nieuwe manier van werken is enthousiast ontvangen aldus De Kock. ‘Ook bij gemeenten. Rotterdam werkt al op deze manier, Amsterdam en Den Haag z­ ullen snel volgen.’ Begin ­oktober tekenden het NVVK en de KBvG (Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders) een convenant om de samen­werking te bevestigen.

#betalen Twitteraars over #betalen

@maximhartman Inloggen bij Belastingdienst lukt niet. En ik wilde juist zo graag #betalen...

@CulyNL‬ ‬

De vaste tarieven van deurwaarders zijn gebaseerd op kostprijsonderzoek door de overheid uit 2001. Deze tarieven zijn verankerd in de wet en gebasserd op een realistisch gemiddeld kostenniveau in de deurwaarderspraktijk. Veel grote opdrachtgevers eisen in hun overeenkomst een “no cure no pay” ­bepaling. Van Etten: ‘dat houdt in dat de opdrachtgever geen tarief betaalt als de vordering niet wordt geïnd.

6

Doordat er wel kosten worden gemaakt zal er dus ergens compensatie gevonden moeten worden. Dit wordt in de regel gerealiseerd door efficiency maatregelen. Maar je kan je afvragen of dit geen onge­ wenste ontwikkeling is; immers betalende debiteuren compenseren in een dergelijk model de niet betalers. Indien de markttrends zich ongewijzigd doorzetten word je echter gedwongen mee te doen in de concurrentiestrijd. De oplossing zit ’m in innovatie. Daar werken we sowieso hard aan omdat we ook aan onszelf verplicht zijn te vernieuwen in deze traditionele markt.’

‫@‏‬MamaMoose kijk eens naar de prijzen van ov in het buitenland. Ik vind een systeem van vooraf boeken en minder #betalen beter!

‫@‏‬RooieSok ‬ Ik betaal 3 keer voor internet. 1) thuis 2) werk 3) mobiel En moet extra #betalen voor buitenland. Kan dat niet anders?

‘Niet prijs maar kwaliteit moet leidend zijn’ Rinus van Etten deelt zijn mening op: www.ggn.nl/actueel/kostendeurwaarders

CreditMind

Nieuwe CFO ziet potentie Martin van Loon (49) is per 1 oktober de nieuwe CFO van GGN. De directeur ziet potentie in het bedrijf: ‘Sinds de kredietcrisis in 2008 is kapitaal voor ban­ ken en bedrijven nog steeds schaars. GGN kan in deze tijd van krapte van liquidi­ teit en kapitaal een belang­ rijke rol vervullen als creditmanagementspecialist.’ Van Loon werkte eerder bij adviesbureau MaNS, Lindorff en ABN Amro.

Het bestaat écht: een restaurant waar je afwast in plaats van te #betalen

Kosten deurwaarders op de schop De wettelijke schuldenaarstarieven moeten worden herzien. Dit was onlangs te lezen in het Algemeen Dagblad. Schuldenaars zouden de dupe zijn van hoge kosten van gerechtsdeurwaarders. Volgens GGN-bestuurslid Rinus van Etten ­ ligt dit iets genuanceerder.

De rente die particulieren moeten betalen bij betalingsachterstanden, gaat van drie naar twee procent. Het kabinet heeft dat onlangs besloten na een voorstel van minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie). Een schuldeiser kan deze wettelijke rente eisen als iemand een betalings­achterstand heeft. Het gaat om niet-handelstransacties, dat zijn transacties waarbij een particulier of consument is betrokken. Het besluit gaat in op 1 januari 2015.

Minder faillissementen in 2014 Met een daling van 35 procent in oktober van 2014 is het aantal ­faillissementen flink afgenomen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Deze forse daling kreeg relatief weinig media-aandacht. ‘Slecht nieuws wordt beter opgepakt.’ De cijfers zijn afkomstig van F­ aillissementsdossier.nl van het Centraal Insolventieregister (CIR) en werden begin november gepubliceerd. Directeur van Faillissementdossier.nl Marcel van den Berg heeft de exacte cijfers: ‘Over de periode januari tot en met oktober van dit jaar daalde het aantal faillissementen met 24 procent tot 8.431. In de ICT-sector is het aantal faillissementen gehalveerd. Ook in de detailhandel gingen veel ­minder bedrijven kopje onder; hier daalde het aantal faillissementen met bijna december 2014

­ 0 procent. Vooral kleding-, doe-het-zelf4 en meubelwinkels deden het beter.’

Nieuwe tijden In de eerste tien maanden van het jaar liet vooral de bouw herstel zien. Met name timmerbedrijven, loodgieters, elektriciens, schilders, dakbedekkers en andere gespe­ cialiseerde bouwbedrijven gingen minder vaak failliet. Dat het aantal faillissementen in Neder­ land flink is gedaald, is erg goed nieuws, maar krijgt vrij weinig aandacht. Van den Berg: ‘Dat zien wij vaker als we mooie cijfers publiceren: slecht nieuws wordt sneller opgepakt. Feit is dat het macro­ economisch beter gaat en dat bedrijven die de afgelopen vier jaar niet failliet zijn gegaan, hoogstwaarschijnlijk zullen over­ leven. Die hebben een modus gevonden in deze nieuwe tijden.’

Nederlandse ondernemers in het buitenland hebben één groot voordeel op andere ondernemers en dat is hun onverschrokkenheid. Zodra er zich een plaatselijke catastrofe, crisis of coup voordoet, slaat bij veel buitenlandse ondernemers de paniek toe, terwijl de Nederlandse ondernemers zich nauwe­ lijks van de wijs laten brengen. Wat mijn investeringen betreft, ik heb vaak een crisis of ramp meegemaakt in het buitenland. Ook tijdens mijn jaren in Rusland. De verschillen tussen de diverse ondernemers zijn op zulke momenten het duidelijkst zichtbaar. De meeste Franse ondernemers schieten bijvoorbeeld onmiddellijk in de stress en gaan vleugellam voor zich uit staren. Duitsers zoeken direct andere Duitsers op om gezamenlijk te besluiten om even niets te doen. Amerikanen reageren wéér anders: zij bellen bij het minste of geringste hun ambassade en zitten in het eerstvolgende vliegtuig terug naar huis. Ver weg van de ellende. Nederlanders niet. Nederlandse ­ondernemers zijn vrijwel altijd onverschrokken, raken niet in paniek en nemen koel­ bloedig alle maatregelen die nodig zijn om hun bedrijf of de deal te ­redden, zelfs tijdens de meest barre tijden. Buitenlands succes is ­v rijwel nooit afhankelijk van de markt. Want die is, buiten Nederland, namelijk oneindig groot. Het echte succes maakt de ondernemer zélf, door niet alleen in goede, maar ook in barre ­t ijden het hoofd koel te houden. Het zit ­kennelijk in ons ­Nederlandse bloed. ‘When the going gets tough, the Dutch get going’. Annemarie van Gaal

Ben Tiggelaar ‘Nederlanders komen vaak met onorthodoxe antwoorden’

Ben Tiggelaar houdt van de culturele confrontatie

Spelen met arrogantie

Wat zijn tips en trucs voor zakendoen in het buitenland? Managementgoeroe Ben Tiggelaar laat zijn licht schijnen over cultuurverschillen en menselijk gedrag. Tiggelaar is gefascineerd door het menselijk doen en laten. Hoe komt het dat mensen zo moeilijk veranderen en hoe kan het dat veel mensen dezelfde gedragingen hebben? Het gaat vaak om diepe psychologische principes waar niet omheen te werken valt. Denk aan ons streven om het liefst elke vorm van ver­lies te voorkomen of de gevoeligheid voor sociale druk. Tiggelaar mag gerust een ervaringsdes­ kundige worden genoemd op het gebied van culturele verschillen: de schrijver van MBA in een dag woonde in de VS, gaf seminars in Vlaanderen, Duitsland en op de Amerikaanse Harvard University voor mensen van allerlei nationaliteiten en werkt veel met Duitsers. Hij kent de culturele overeenkomsten, maar ook de heersende vooroordelen en beweert: ‘Je kunt juist spelen met onze Hollandse arrogantie.’

Spelen met arrogantie, hoe zit dat? ‘Mensen vinden het leuk dat je uit een andere cultuur komt. De reden dat bij­ voorbeeld Duitsers met ons willen werken, is juist omdat we van die freche, losse ­Hollanders zijn. Recht voor zijn raap. Dat december 2014

Wie is Ben Tiggelaar? Dr. Ben Tiggelaar (1969) is gedragsonderzoeker, trainer en publicist en schrijft elke week zijn column in NRC over management en leiderschap. Hij schreef het boek MBA in een dag, ‘de ultieme survivalgids voor managers, ondernemers en professionals’. In 1995 richtte hij zijn eigen bedrijf op: Ben Tiggelaar & Company, voor training en onderzoek. In 2010 promoveerde hij op gedrags­ verandering in organisaties.

kun je uitspelen, ook in België. Je kunt spelen met onze Hollandse “kwaliteiten”.’

Dat klinkt als een risico… ‘Nou, je moet het wel benoemen. Of je draait het om, zoals in West-Vlaanderen. Ik stond daar ooit op het podium en zei: “Ik zie u denken: daar heb je weer zo’n Hollander die het zo goed weet. Maar laat ik één ding vooropstellen, zei ik: ik kom uit Oost-Groningen, het WestVlaanderen van Nederland. In Nederland zegt dus helemaal niemand dat ik een Hollander ben.” Dan speel je de vooroordelen uit en zet ze juist extra zwaar aan. Je laat ook merken: vooroordelen kloppen lang niet altijd. Om vervolgens juist weer “op z’n Hollands” direct te zijn. Tijdens een congres in Vlaanderen ging ik de zaal in, wapperend met vragenlijsten die mensen hadden ingevuld. Ik zei: “Waarom heeft u dit gezegd? Waarom staat hier niks?” Dan is brutaal zijn plotseling weer leuk.’

Welke eigenschappen komen in het ­buitenland goed van pas? ‘Britten en Amerikanen vinden ons ­pragmatisch. Wij storen ons niet aan

Gratis MBA in één dag Ben Tiggelaar is auteur van MBA in één dag. Het boek ­cadeau doen aan een vriend of collega? We geven drie exemplaren weg! Stuur voor 31 december een mail naar [email protected] en schrijf aan wie je het boek cadeau wil doen en waarom.

9

Ben Tiggelaar

Wat adviseer je op het gebied van internationale incasso? ‘Volgens mij moet je je afvragen: wat heb­ ben mensen waar dan ook ter wereld gemeenschappelijk? Sociaal bewijs werkt bijvoorbeeld in alle culturen goed. Je kunt bijvoorbeeld communiceren: “De gemid­ delde Nederlander betaalt binnen dertig dagen en uw rekening staat nu 25 dagen open’”. Of zelfs: “De mensen in uw straat betalen binnen 28 dagen en uw betaling staat nu 24 dagen open”. Het gaat erom dat mensen horen en zien wat anderen die op hen lijken doen.’

‘Jouw zienswijze is niet per se de juiste’

Dat werkt ook in het buitenland, denk je? ‘De meeste mensen laten zich beïnvloeden door sociaal bewijs. Een kleine groep is totaal ongevoelig voor sociale druk, ter­ wijl anderen zich juist in alle bochten wringen om mensen te vriend te houden. De grootste groep zit ergens in het midden.’

­ iërarchie of allerlei dingen die niet h mogen, maar zoeken de oplossing. Dat waarderen ze, want we komen vaak met onorthodoxe antwoorden die werken.’

Waar moeten we nog meer op letten? Hoe zou jij debiteuren laten betalen?

‘Er zijn veel mogelijkheden om naar de wereld te kijken. Jouw zienswijze is niet per se de juiste. Voor sommige mensen is zo’n inzicht écht nieuw. Ik kom soms erva­ ren managers tegen die voor het eerst denken: waarom denk ik wat ik denk? En als ik anders denk, zou ik dan anders met mensen omgaan? Veel dingen waar je stellig in gelooft, zijn ook maar toevallig in je hoofd beland. Als je daar meer over leert, ga je met een zekere argwaan naar je eigen overtuigingen kijken.’

‘Ik ben niet echt ervaren op dat gebied, maar ik denk: hoe eerder je erbij bent, hoe beter. Wanneer komen schuldhulpverle­ ners? Als het al te laat is. Je moet alles doen om zo vroeg mogelijk in te grijpen, big data is daarom interessant; je kunt voorspellen of iemand in de problemen komt. Je kunt in dat stadium nog met mensen om tafel en zeggen: ik heb de indruk dat u het lastig vindt om op tijd te betalen. Kunnen we praten? En voor bedrijven geldt: niets meer verkopen aan mensen zonder geld.’ Tiggelaar buigt zich vervolgens naar de voicerecorder en zegt luid: ‘Veel organisaties hebben op dat gebied boter op hun hoofd. On­verantwoord!’

Wat levert dat op? ‘Vragen. Waarom ben je bang om zaken te doen in het buitenland? Ben je bang dat je wat taal betreft een flater slaat?’

Dus je moet angst vermijden? ‘Mensen ervaren een verlies veel zwaarder dan een vergelijkbare winst. Dus honderd euro verliezen, voelt op een schaal van nul tot tien veel erger dan honderd euro winnen aan positieve gevoelens losmaakt. Loss aversion heet dat, en het is een fun­ damentele drijfveer in het menselijk gedrag. Een voorbeeld dat ik vaak gebruik tijdens seminars is: wat kan er allemaal op de achtergrond meespelen als iemand te laat komt? Als een zakenrelatie niet op tijd is, is dat omdat hij ergens anders te laat vertrokken is. Misschien heeft hij zich los moeten scheuren uit een leuk gesprek of was hij intensief bezig met een klus. Of hij was in gesprek met een leidinggevende en durfde niet te zeggen dat-ie weg moest. Kijk eens naar Chinezen of Fransen: daar is hiërarchie erg belangrijk. Zij zullen

10

altijd proberen ‘gezichtsverlies’ te voorko­ men. Als je je dat soort dingen realiseert, ontstaat er begrip voor het te laat komen of allerlei ander ‘vreemd’ gedrag.’

ben. In de VS speelt dat ook heel sterk: Amerikanen kunnen zich niet voorstellen dat iemand van buiten Amerika ook maar iets relevants te vertellen heeft.

Wat adviseer je ondernemers met buitenlandse ambities?

Hoe doe je dat dan met je seminars?

‘Als je een succesvolle onderneming hebt in Nederland, denk dan niet dat je ook direct succesvol kunt zijn in andere lan­ den. Ik heb dat zelf ervaren. Op de Duitse vertaling van Dromen durven doen stond “Niederländischer Bestseller”. Er zijn daar uiteindelijk maar enkele duizenden exem­ plaren verkocht. Prima, maar niet bijzon­ der. Als je niet zelf aanwezig bent, niet op tv verschijnt en geen blogs schrijft, dan moet je niet te hoge verwachtingen heb­

‘Wij werken met een Amerikaans bureau dat het management van de licentie-­ trajecten volledig begeleidt. Daar ben ik erg blij mee, want zaken doen op dit gebied is in veel landen niet eenvoudig. Het is specialistisch werk, denk alleen al aan de juridische kant. Als je de wijde wereld in wilt, is het heerlijk als er spe­ cialisten zijn die de lokale regels en gebruiken kennen. Je moet als onder­ nemer bereid zijn om een deel van je inkomsten daaraan te besteden.’ CreditMind

5X Henk Over wanbetalers

zwarte lijsten

en

Wat vind je van de zogenoemde zwarte lijsten voor wanbetalers? ‘Het is een duidelijk signaal dat er een groeiende groep wanbetalers is en dat het lastig is om daar grip op te krijgen. En kennelijk drukt dat groeiende aantal wanbetalers zo op de inkomsten van bedrijven dat het hen ertoe dwingt om maatregelen te treffen.’

Zijn overige juridische middelen ontoereikend? ‘Er zijn voldoende mogelijkheden om wanbetalers op een lega­ le manier tot betalen te dwingen. Maar het probleem voor kleine ondernemers is dat daar kosten aan verbonden zijn. Vooral de gang naar de rechter is kostbaar. En de voorwaar­ de is dat je de klant moet kunnen traceren. In de meeste gevallen weet een ondernemer wel met wie hij zaken doet, maar in het geval van bijvoorbeeld ‘doorrijders’ bij benzine­ pompen is dat niet het geval. Dat is een geval apart.’

Sta jij achter de zwarte lijsten? ‘We moeten voorkomen dat er mensen op de lijst komen die daar niet op thuishoren. Hoe weet je bijvoorbeeld dat degene die de wanbetaler aanmeldt, zuiver op de graat is? En waar rechters terecht problemen mee hebben, is de schending van de privacywet. Kortom, er zitten veel haken en ogen aan en daarom sta ik niet achter zwarte lijsten.’

Wat is dan een oplossing? ‘Op het ge­ val van de bezinepomphouder na, is de oplossing simpel: sluit risico’s uit. Breng in kaart met wie je zaken doet. Je kunt de kre­ dietwaardigheid checken, je kunt mensen voor­ af laten betalen en je kunt aan de hand van betaalprofielen bepalen welke betaalmethode het beste werkt bij bepaalde groepen mensen.’

Moeten wanbetalers beschermd worden? Leesttips van Ben • Ons feilbare denken, Daniel Kahneman • Nudge, Richard Thaler & Cass Sunstein • Verandermanagement in 28 lessen, Jaap Boonstra • Doorbreek de cirkel!, Arend Ardon

Wie te volgen volgens Ben  ResearchDigest. The British Psycho­ @ logical Society’s Research Digest @Work_Matters. Bob Sutton, hoogleraar aan Stanford, een kritische originele denker Margaret Heffernan, Durf het oneens te zijn... december 2014

‘Zeker. De mensen die niet kunnen betalen, help je niet uit de sores door ze op een lijst te plaatsen. De debiteuren die niet wíllen betalen mogelijk wel. Maar dan kun je je afvragen hoe je met de eerder genoemde haken en ogen omgaat. Bovendien, als je op zo’n lijst komt ben je gebrandmerkt als wanbetaler. Dat kan niet de bedoeling zijn.’ Henk Keizer Bestuursvoorzitter GGN Ook een vraag aan Henk? Mail [email protected]

11

Dossier

Internationale incasso In economisch onzekere tijden is elke euro er één en dus gaan bedrijven ook in het buitenland achter hun geld aan. En terecht, met de juiste kennis en contacten is de kans op succes even groot als in Nederland. In dit dossier zetten we alles voor u op een rij, leest u ervaringsverhalen en vertelt een expert waar u vooral rekening mee moet houden als u zaken doet in het buitenland. Is er altijd een deurwaarder nodig als iemand niet betaalt? En wie betaalt in welke landen uiteindelijk de rekening? Hoe verschillen de landen en wat zijn tips en trucs?

De

4

meest gestelde vragen Is er altijd een ­deurwaarder nodig?

Wie betaalt de (incasso)kosten? Dat antwoord is kort: in elk land betaalt de debiteur. Maar, dat moet wel in de ­algemene voorwaarden staan. In België zijn ze daar streng in. Als het in de voorwaarden staat dan mag je ­incassokosten vorderen, zo niet dan vorder je niks en ­betaalt de schuldeiser. In 9 van de 10 gevallen is dit laatste aan de orde. In de meeste landen zijn de proceskosten voor rekening van de debiteur. De hoogte van die kosten verschilt per land, per vordering en soms zelfs van de hoeveelheid afschriften van de dagvaarding.

12

Connexx – grootste netwerk van Europa

Eigenlijk moet de vraag anders worden g ­ esteld: je kunt niet altijd een deurwaarder inschakelen. In elk land heeft de deurwaarder namelijk een andere ­status. In Duitsland is een advocaat ­nodig of een incasso­kantoor. In België zijn deurwaarders ook ­ondernemers, net als in Nederland. Maar in Engeland zijn ze weer in dienst van de ­overheid. En worden ze bijvoorbeeld ook ­ingezet voor het verwijderen van studenten die een universiteitsgebouw bezetten. Frankrijk heeft deurwaarders net als in ­Nederland, alleen zijn daar veel gerechte­lijke arrondissementen. Om in Frankrijk goed te kunnen incasseren, is contact met zo’n 52 verschillende kantoren ­nodig.

Hoe zien incasso­ trajecten eruit?

Wanbetalers in het buitenland kunnen het beste worden aangesproken door iemand die kennis heeft van lokale gebruiken en cultuur, vindt GGN. Mede daarom is vier jaar geleden door GGN samen ­ editus met de Belgische partner R netwerk incasso tionale het interna k netwer Het ht. opgeric x Connex heeft in zestien Europese ­landen partners (­ Nederland, België, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk, ­Engeland, Wales, Tsjechië, Portugal, Ierland, ­Schot­­land, Estland, Polen, Servië, S­ lowakije en Spanje), en vormt daarmee het grootste netwerk van gerechtsdeur­waarders in Europa.

Alleen zakendoen in het buitenland

TI P S

• Verzamel zoveel mogelijk persoonsgegevens. Belangrijk zijn de volledige voornamen en geboortedatum. En het laatst bekende adres. Een kopie van een paspoort is niet voldoende. • In de algemene voorwaarden bij een vordering staat 99 van de 100 keer dat Nederlands recht van toepassing is. Wat er vaak niet in staat, is welke rechter beslissingsbevoegd is. Let op dat in de algemene voorwaarden duidelijk staat welke rechter bevoegd is en dat die voorwaarden een Nederlandse rechtbank aanwijzen. • Houd rekening met de snelheid (of traagheid) van vorderingen en rechtspraak in het buitenland: als er bijvoorbeeld in Spanje wordt betekend (de uitreiking van gerechtelijke stukken, zoals een dagvaarding, een oproeping of een vonnis), kan dat maanden duren. In België en Duitsland gaat dat weer sneller.

• Zorg altijd voor een ondertekende opdracht-

bevestiging, contract en/of leveringsbewijs.

•C  heck het handelsregister van het betreffende

land voor de juiste handelsnaam.

Makkelijker internationaal ­beslagleggen op bankrekeningen

Eigenlijk in elk land hetzelfde. De debiteur wordt aangeschreven (een of twee keer). In elk land wordt telefonisch contact met hem opgenomen en waar mogelijk een huisbezoek­­ ­af­gelegd. Als er dan nog niet is be­ rocetaald, start het p deren en volgen – net als in Nederland – betalings­regelingen.

14.034

lopende zaken worden nu namens GGN door buitenlandse deur­ waarders uit het ­Connexx-netwerk uitgevoerd. Met een gemiddelde hoofdsom van 7.000 euro.

De Europese Unie publiceerde in juni een verordening waardoor het voor schuldeisers makkelijker wordt om conservatoir beslag op buitenlandse bankrekeningen te leggen. Het wetgevend instrument is van toepassing met ingang van 18 januari 2017. Het wordt onder meer mogelijk om de rechter te verzoeken verlof te verlenen voor bankbeslag in een andere lidstaat als er sprake is van een buitenlandse debiteur. Daarnaast wordt het ook mogelijk om verlof te vragen bij de rechter als de crediteur niet weet waar de schuldenaar zijn bankrekening aanhoudt: De schuldeiser kan de nationale rechter dan verzoeken om bij de informatie instantie van een eu lid staat gegevens op te vragen zodat de bankrekeningen van schuldenaren geïdentificeerd kunnen worden.

Hoe lang duurt een incassoprocedure? In het buitenland – vanaf het moment dat de debiteur is gevonden – vier tot zes weken. In België iets korter, in Engeland weer wat langer (want het duurt in de regel langer voordat debiteuren daar getraceerd zijn).

Vragen over internationale incasso of wilt u internationale vorderingen uitbesteden? Bel 088 - 331 6018 of mail [email protected].

CreditMind

december 2014

13

Dossier Internationale incasso Voorzitter UIHJ Leo Netten gelooft in wereldwijde eenheid

Deurwaarders aller landen verenigt u De voorzitter van de internationale beroepsvereniging voor deurwaarders (UIHJ) Leo Netten heeft een duidelijke visie op incasso. Steeds meer landen omarmen zijn ideeën. Met de CEPEJ* heeft hij nu een internationale code opgesteld voor executie, een primeur. De Wereldbank is alvast een warm pleitbezorger.­

Bijbel

Leo Netten (63) is een van de grondleggers van GGN en voorzitter van de internationale beroepsvereniging voor deurwaarders (UIHJ). Als hij in het buitenland verschijnt, wordt geregeld de loper uitgerold en wordt hij ontvangen door presidenten of ministers. In 2013 ontving hij in Spanje de Cruz de ­honor de San Raimundo de Penafort van de minister van Justitie, een beloning voor jarenlange inzet voor justitie en recht. Leo: ‘We zijn als Unie belangrijk omdat we het recht efficiënter laten werken. Dat levert geld op. Ministers van justitie die wij adviseren kunnen goede sier maken als de justitiële ­regels verbeteren. Dat is toch prachtig.’

De UIHJ heeft ook een w ­ eten­­­schappelijke raad, met daarin twaalf professors uit de hele ­wereld. ­Netten: ‘Wat hier naar mijn mening onvoldoende ­bekend is, is dat we met de ­European Commission for the ­Efficiency of Justice van de Raad van Europa ­(CEPEJ) en de ­Counsel of E ­ uropa een aan­ beveling ­hebben opgesteld voor het executiesysteem. Noem het de bijbel voor de gerechtsdeurwaarder. Nederland doet daar nog te weinig mee.’

wetgeving voorbereiden. Daarvoor moet je in commissies terechtkomen en dat is gelukt: we zitten in die van de Raad van Europa, van de Haagse conferentie van internationaal privaatrecht, de Verenigde Naties en van de Wereldbank.’

Af van lange procedures Ook voor Nederland kan de UIHJ veel betekenen, zegt Netten. ‘Denk aan exe­ cutoriale verkoop van onroerende zaken, zoals woonhuizen, bedrijfsruimtes en bouwkavels. Daarin speelt de deurwaar­ der in Nederland nu nauwelijks een rol. Wij vinden: die verkoop zou door de ­deurwaarder moeten gebeuren. Dan ben je namelijk af van lange juridische proce­ dures. Nu gebeurt het door de rechtbank en notaris, dat is veel duurder. Een ander voorbeeld: wij vinden dat een deurwaar­ der universitair moet worden opgeleid, net als rechters. Nu hoeft dat nog niet. Tot slot zijn er in Nederland volgens ons meer mogelijkheden voor “proces-verbaal van constatering”, dus een door een gerechtsdeur­ waarder opgestelde ­verklaring, waarin een waar­ neming wordt vast­gelegd. Denk aan wat er nu in ­Groningen gebeurt met de aardbevingen; je weet dat er meer gaan v ­ olgen. Het vast­ stellen van de schade aan bijvoorbeeld woonhuizen is een probleem. Stel dat er een proces-verbaal komt van de deur­ waarder. Hij legt met film en foto vast hoe

* zie kader Bijbel

De afgelopen vier weken was de voorzitter van de UIHJ Leo Netten (63) welgeteld vier dagen thuis. Onvermoeibaar reist hij de wereld over om ervoor te zorgen dat het vak van gerechtsdeurwaarder op het niveau komt waar het hoort: dat van de rechter. Onlangs in Washington presenteerde Netten namens de UIHJ tijdens de Law, justice and develop­ ment week een wereldwijde code voor de executie van vonnis­ sen en dwangbevelen. Het zijn richtlijnen waaraan een land zou moeten voldoen om de executies en het beslagrecht zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Netten: ‘We hebben nu zelfs de Wereldbank mee: die onderschrijft het belang dat elk land over een goed executie- en beslagsysteem beschikt. Ik ben daar erg trots op.’

Nederlands voordeel Twintig jaar geleden werd Netten bestuurslid UIHJ en vijf jaar geleden startte hij zijn missie als voorzitter om zoveel moge­ lijk landen te mobiliseren en het vak van gerechtsdeurwaar­ der wereldwijd op de kaart te krijgen. Met als ultiem doel de code die zorgt voor juridische eenduidigheid. De UIHJ heeft 51 landen in kaart gebracht: hoeveel deurwaarders zijn er, wat kunnen ze, hoe is het executie- en beslagrecht geregeld? ‘We zijn ons daarbij gaan focussen op de invloed die wij als UIHJ kunnen uitoefenen op internationale organisaties die

14

Presidenten en ministers

CreditMind

december 2014

de situatie is van de huizen en doet dat na een aardbeving opnieuw. Dan kan er geen discussie ontstaan en hoeven we geen procedures te voeren.’

Over de grens Of Netten nog advies heeft voor ondernemers die zaken doen in het buitenland? ‘Waar zal ik beginnen… We denken vaak dat je internationale incasso wel “even” kunt doen. Maar in het buitenland zijn er vaak afwijkingen bij de gerechtelijke incasso. En bij de minnelijke incasso – dus zonder tussenkomst van de rechter – kunnen de buitengerechtelijke incassokosten vaak niet worden gevorderd. In het buitenland moet je er dus echt rekening mee houden dat je de buitengerechtelijke kosten uiteindelijk zelf moet betalen. Nog een voorbeeld: in Duitsland moet je vooral niet met de vriendelijke Nederlandse brief aankomen. Dan begint een Duitser te lachen, die denkt: zoek het maar uit. Je zult een brief moeten laten sturen door een buitenlandse ­deurwaarder. ­Vandaar ook het netwerk dat wij bij GGN hebben ­opgebouwd, Connexx, met in elk land één aanspreekpunt. Dat werkt zeker op dit gebied goed.’

Self employed Een verschil is dat in de meeste landen de gerechtsdeurwaarder geen proces kan aanspannen, zoals in Nederland wel kan. Dat doet een advocaat, met alle hogere kosten en tijdsduur van dien. Dan start de executiefase, waar de rechter het vonnis velt. ­Netten: ‘Dat gaat in de regel redelijk goed, met uitzondering van Duitsland. Daar is de executie ingewikkeld verdeeld onder verschillende instanties. Engeland en Wales zijn ook lastig, ­vanwege een verdeeld systeem waarbij er drie soorten deur­ waarders zijn. Maar Frankrijk en België hebben het redelijk op orde. Schotland lijkt weer meer op Nederland. Als je de weg weet in de Scandinavische landen, kom je er snel uit. Spanje is bezig om de executie over te dragen aan advocaten. Italië blijft een groot ­probleem, vooral door de lange duur en het feit dat alles via de rechtbank loopt. Je ziet verder dat in Europa de self employed deurwaarder meer opgang krijgt. Er vindt dus ­privatisering plaats bij de ­executie, net als bij ons. En dat is heel goed.’

15

Dossier Internationale incasso Incasseren in België en Groot-Brittanië

‘Er wordt kort op

de bal gespeeld’

Eerst hoop, dan succes

Het internationale netwerk Connexx (ofwel het European Collection & ­Enforcement Network) is vier jaar geleden opgericht door GGN en telt ­inmiddels ­partners (gerechtsdeurwaarders of advocaten) in zestien ­Europese ­landen. Ontmoet twee van hen: Alex Dockers van Reditus, een netwerk van gerechtsdeur­waarders in ­België en Martin Leyshon, Authorised High Court Enforcement O ­ fficer, uit S­ wansea, Wales (Engeland).

Met vijftig internationale vorderingen van gemiddeld 2.500 euro ziet Inge G ­ illis – verantwoordelijk voor debiteuren­beheer bij Oostappen Groep Vakantieparken – een toename van buitenlandse gasten die niet betalen. Ze geeft de incasso uit handen. ‘Maar let op wat je doet: het ­blijven je klanten.’

Martin Leyshon is vice president van ­ onnexx en directeur van High Court C ­Enforcement Group, het grootste deur­ waardersbedrijf in Groot-Brittanië.

‘

De samenwerking tussen GGN en ­Connexx is absolutely fantastic. In de afgelopen twee­ ënhalf jaar is er een hechte werkrelatie ontstaan. Door het netwerk kunnen we onze klanten beter en sneller h ­ elpen bij betaalproblemen in het buitenland. Ik denk dat in veel landen het innen van ­minnelijke schulden overeen komt. Het ­verschil tussen Engeland en Nederland is dat wij meer informatie van debiteuren kunnen inzien. Zo ­hebben we bijvoorbeeld in Wales toegang tot alle informatie rondom ontroerend goed, krediet­ informatie, kredietvoorwaarden en vennoot­ schappen met beperkte aansprakelijkheid. In Nederland is hier eerst een gerechtelijk bevel voor nodig. Maar ook in Engeland worden verander­ ingen door­gevoerd. Zo heeft de Financial Conduct Authority als n ­ ieuwe regel dat alle deurwaarders­ organisaties o ­ fficieel erkend moeten worden. De samen­werking tussen landen ver­betert continu. Ik hoop dat het aantal landen in ons netwerk blijft groeien. Het is goed ervaringen te delen, dat maakt ons krachtiger. Ik denk dat het een kwestie van tijd is voor een grote schuldeiser ons net­ werk als een one stop shop gaat gebruiken.

16

’

Alex Dockers van Reditus, is gerechtsdeur­waarder in het gerechtelijk arrondissement ­West-Vlaanderen. Tevens is Dockers mede-oprichter en voor­zitter van Connexx.

‘

Vandaag was er een openbare aanbesteding voor een incasso-opdracht in Brussel. Reditus en GGN hebben zich als één partner aangeboden. Dat is ken­ merkend voor onze samenwerking. In 2013 ­kregen wij honderden dossiers van GGN om schulden te innen in ­België. Andersom handelt GGN voor ons vorderingen af. Er zijn grote en kleine verschillen ­tussen België en Nederland. In België wordt er geen enkele euro ten ­laste van de debiteur gerekend in de minnelijke fase, dus voor de rechter er aan te pas komt. De eiser betaalt de kosten. Verder zijn de griffiekosten in Nederland veel hoger. De incassoprocedure is verder hetzelfde, maar er zijn nog wel andere zaken waar je op moet ­letten. Bijvoorbeeld: in Nederland worden mensen met voorletters aangeduid. Wij kunnen daar niks mee. Wij hebben de volledige voornaam nodig. Nog een verschil is dat wij met het Rijksregister werken, en dat werkt op basis van geboortedatum in plaats van woonplaats zoals in Nederland. Ook anders: in de gerechtelijke fase wordt bij ons “vrij kort op de bal gespeeld”. Een vonnis, beslaglegging, v ­ erkoopdatum: er wordt hard geduwd om afbetalingen te krijgen. De kracht van Connexx? We zijn vier jaar geleden gestart en er doen nu al zestien landen mee. Of debi­teuren nu in Ierland, Portugal, Spanje of Bulgarije zitten, door Connexx kunnen we dezelfde service ­bieden als in eigen land.

’

In totaal verhuurt het park vierhonderd jaar­ plaatsen aan internationale gasten. Zij kunnen daar het hele jaar gebruik van maken en betalen in twee termijnen, in november en april. Tenminste, als ze betalen... Gillis: ‘Als klanten in gebreke blijven, gaat de beheerder van het park eerst het gesprek aan. Want vaak komen wanbetalers nog wel gewoon naar hun caravan. Als het bedrag oploopt, verdwijnen ze vaak uit beeld. Dan start onze standaardprocedure. We sturen een herinnering en mensen krijgen twee weken de tijd. Komt er niks binnen, dan volgt een aanmaning en krijgen ze een week om te betalen. Nog niks, dan gaat de ingebrekestelling eruit. We geven aan dat we de incasso uit handen geven aan GGN en vermelden de kosten daarvoor. Dat is de laatste kans. We geven dus veel mogelijkheden, je moet erin ­blijven geloven… Het zijn uiteindelijk toch onze ­gasten, die wil je het liefst behouden.’

Laatste kans

‘In zeventig procent van de gevallen ontvangen we de betaling alsnog’ CreditMind

december 2014

De meeste klanten die niet betalen, wonen in België, op de voet gevolgd door Fransen en een enkele ­Spanjaard. In het verleden probeerden Gillis en haar ­col­lega’s nog zelf de incasso te doen, maar dat kostte veel tijd. Gillis: ‘En je kent in andere landen de weg niet goed. Ik vind: je kunt je tijd beter steken in het beheer van het park. We voeren bij GGN online de gegevens in van de klant die niet betaalt. Het werk van de deurwaarders is daarna online te volgen, je weet dus altijd wat de status is van het dossier. We doen het nu twee jaar op deze manier. In ongeveer zeventig procent van de gevallen ontvangen we dan alsnog de betaling. Zoals een tijdje geleden. Met een niet betalende klant konden we toch een regeling afspreken; hij zou vijfhonderd euro in de maand aflossen. Na een paar keer hield het op en was hij onbereikbaar. Toen GGN contact met hem opnam, begon hij eerst flink te protesteren en zei dat hij de afspraken wél was nagekomen. Maar het bewijs ­ontbrak natuurlijk en uiteindelijk werd er keurig ­v ijfduizend euro geïncasseerd. Dat is voor ons een succesverhaal. Je bent eerst de hoop kwijt en dan lukt het toch.’

17

profiel

‘Je kunt mensen niet helpen als je je emoties te veel mee laat spelen’ Alex Grobbee (49)

De camera’s van RTL5 volgen sinds begin dit jaar drie ­gerechtsdeurwaarders van GGN tijdens hun werk. In het ­programma De deurwaarders: betalen of leeghalen komt hun vak ultiem in beeld. Hoe was het voor de betreffende gerechtsdeurwaarders om mee te werken? H ­ oe waren de reacties? We vragen het M ­ onique, Alex en Hans.

Gerechtsdeurwaarder (Groningen en Friesland) en partner bij GGN

‘Toen ik de ondertitel zag – ­Betalen of leeghalen – schrok ik. Dat klinkt negatief. Maar ik krijg juist positieve feedback van ­collega’s. Ook van debiteu­ ren. Eentje is zeker nog drie keer op kantoor geweest om te vragen wanneer het nu einde­ lijk eens werd uitgezonden… Ik zit in de leader. Tijdens een ­uitzending vroeg de journalist: “Heb je weleens medelijden?” “Tuurlijk”, ze ik. “Maar medelij­ den is geen emotie waar ik ver­ der mee kom.” En juist dat laat­ ste citaat zit in die leader, haha. Op zich sta ik trouwens achter die stelling: je kunt men­ sen niet helpen als je je emoties te veel mee laat spelen. Je ziet dat we de tijd nemen om de verhalen van de mensen aan te horen. Dat is niet gespeeld. Op die manier kom je ook vaak tot oplossingen. Bij Annegien uit Groningen, bijvoorbeeld. Ze had een schuld omdat ze de school­ boeken van haar zoon niet heeft betaald. Annegien en haar zoon zijn daarvoor ver­ oordeeld. Na wat doorvragen, kwam de ­ex-echtgenoot en de vader in beeld. Die bleek te kunnen h ­ elpen. Ik zit nu ­t wintig jaar in het vak. Ik weet dat tijd nemen en luisteren echt tot oplossingen kan leiden. Nee, ik geloof niet in bellen, vouwen, douwen…’

’Dankzij de tvuitzendingen een goede kijk op ons werk’

18

CreditMind

‘Het menselijke aspect mag je nooit uit het oog verliezen’

‘Ik heb er van wakker gelegen’ Hans van Dijk (54) Gerechtsdeurwaarder (regio Noordoost) en partner bij GGN

Monique Dubbel (42) Toegevoegd kandidaat-­ gerechtsdeurwaarder, regio Randstad

‘Wij zijn de brengers van slecht nieuws. Tenminste: dat is het imago van gerechtsdeur­ waarders. Het programma laat goed zien, dat ons vak meer inhoudt. Dat we met gevoel werken. Dat we debi­ teuren proberen te helpen, oplossingen aandragen. Wij weten dat beslaglegging iedereen kan overkomen. In een u ­ itzending moesten we het huis ontruimen van een man. Hij was in een situatie terecht gekomen, waar hij niets aan kon doen. ­Tijdens zijn werk viel hij van het dak en had zijn rug en benen gebroken. Hij raakte hierna uit het arbeidsproces en ­raakte in de schulden. ­Mensen in zijn omgeving ­w ilden hem nog ­helpen, maar dat lukte niet. Dat is zo hard, maar de realiteit. Ik vind dat ons vak mooi wordt getoond, we zoeken altijd naar de beste op­lossing voor de ­debiteuren en ­ schuld­eisers. Na de uitzendingen kreeg ik veel positieve reacties. Sommige mensen waren ook verbaasd: doe jij dit werk elke dag? Ja dus. En dat is soms best moeilijk. Ook al raakt een zaak je, je moet hard en eerlijk zijn. Anders worden beslissingen maar u ­ itgesteld, daar heeft niemand wat aan. Maar het menselijk aspect mag je nooit uit het oog verliezen.’

‘In de week voorafgaand aan de eerste opname werd ik ’s nachts regelmatig wakker en dacht, waar ben ik aan begonnen. Maar het is mij honderd procent meegevallen. Mijn angst was dat ik anders zou gaan werken met een camera erbij. Maar dat bleek gelukkig niet het geval te zijn. Soms is het ingewikkeld, dat wel. Bij de verkoop van een auto van een debiteur, kwam plotseling zijn broer verhaal halen. Tja, dan draait de came­ ra en kun je geen time-out ­v ragen. Ik ben tevreden met alle uitzendingen, je krijgt echt een goede kijk op een deel van ons werk. Bijvoorbeeld bij een meisje uit Litouwen. Ze had een ruimte gehuurd van een huurder; het ging hier om onderhuur. Het huis moest ontruimd worden, terwijl zij netjes de huur had betaald. Je voelde dat ze was beduveld door een derde. Maar helaas voor haar, ook zij moest de woning verlaten. Door oplos­ send te denken en te handelen vond ik in de buren de oplos­ sing. Zij hebben haar en haar spullen tijdelijk ondergebracht. Wat je níet ziet, is het voorwerk dat onze collega’s op kantoor doen. Persoonlijk vind ik dat jammer. Maar kijkers ervaren goed dat wij in ons handelen – hoe hard soms ook – altijd ­menselijk zijn. We kregen ­positieve reacties, onder ande­ re van de Koninklijke Beroeps­ organisatie van Gerechtsdeur­ waarders (KBVg).

cijfers & zo

straattaal in Amsterdam

Het aantal mensen dat hun zorgverzekering niet betaalt neemt ook dit jaar toe. De wanbetalers in cijfers.

GGN zit in Amsterdam aan het Koningin Wilhelminaplein 30 1062 KR Amsterdam 088-331 35 00 [email protected]

Het einde van het jaar nadert: wat regelen mensen nog voor het nieuwe jaar? Een nieuwe verzekering, een andere energiemaatschappij, of misschien wel helemaal niks? We vroegen het op de grachten van de altijd bruisende hoofdstad.

Sam Verbeek (22) Winkelmedewerker

‘Elk jaar kijk ik opnieuw kritisch naar mijn zorgverzekeringpakket. Ik ben tevre­ den met wat ik heb, dus ik verwacht niet dat ik veel ga veranderen. Je kunt wel ­zeggen dat ik financieel bewust leef. Extra abonnementen als HBO of Netflix gebruik ik niet, dat heb je niet nodig. Als ik een leuke film wil kijken, ga ik wel naar de bioscoop. Mijn televisie en internet zit gewoon bij mijn huur inbe­ grepen. Eerder overwoog ik wel eens ­sneller internet te nemen, maar dat heb ik toch niet gedaan.’

150

%

Het eigen risico is sinds de invoering in 2008 gestegen met 150 procent. De eigen bijdrage aan de zorgkosten loopt volgend jaar op naar 375 euro. Zeven jaar geleden was dit nog 150 euro.

Twee op de vijf Nederlanders kijken ­nauwelijks om naar hun zorgverzekering. De helft van hen vertrouwt erop dat die ­verzekering een goede dekking geeft tegen medische kosten. Eén op de drie vindt de polis zo ingewikkeld dat hij door de bomen het bos niet meer ziet. Een kwart van de verzekerden vindt het kiezen van een ­goede zorgverzekering niet interessant.

328.500 750 In de eerste helft van 2014 werden er 328.500 mensen aangemerkt als ­wanbetaler. Vorig jaar waren dit er nog 316.000. Het Zorginstituut Nederland verwacht dat er eind dit jaar 340.000 wanbetalers zijn.

Raf de Boer (61)

Nelleke van der Meer (56)

Fleur Veen (22)

Zelfstandige

Verpleegkundige

Business development respresentative

‘Voor dat tientje per maand wissel ik zeker van zorgverzekeraar. Elke basisverzeke­ ring is toch hetzelfde en met één druk op de knop zie je welke het goedkoopste is. Ik zet mijn eigen risico op z’n hoogst. Met energie, televisie en internet is het hetzelf­ de verhaal. Alleen van m’n Volkskrant moeten ze afblijven. Of die nu een euro duurder wordt, maakt me niet uit. Die lees ik al vanaf mijn zeventiende, dus dat ­verandert niet meer.’

‘Zo één, twee, drie weet ik niet wat ik zal veranderen. Ik houd er niet zo van, het is me te veel gedoe. Mijn man, die in het onderwijs werkt, zoekt wel veel uit. Zo kijkt hij naar verschillende zorgverzeke­ ringen en energiemaatschappijen. Aan mij is het niet besteed. Ik blijf liever trouw aan mijn eigen zorgverzekering, ook al wordt die iets duurder. Dat kleine verschil van twintig euro is dat gedoe me niet waard.’

‘Nee, ik ga niets veranderen. Dat heb ik nooit gedaan, want het gaat allemaal via mijn vader. Mijn huur is inclusief gas, water en licht, dus dat is makkelijk. Aan een zorgverzekering vind ik wel belangrijk dat alles gedekt is en ik het meeste ver­ goed krijg. Misschien als het niet meer via mijn vader gaat, dat ik er beter naar ga kijken. Maar zo vind ik het wel goed. Haha, het is misschien gemakzucht.’

22

CreditMind

Meer dan de helft van de wanbetalende mensen is dit al meer dan twee jaar. Bijna driekwart van de wanbetalers heeft nog schulden openstaan van meer dan 750 euro.

HELFT 42

%

De helft van de verzekerden bekijkt aan het einde van het jaar niet of de ­verzekering nog past bij de zorgwensen. Een op de vijf mensen leest niet alle post van de verzekeraar en 22 procent controleert niet of de polis is veranderd voor het nieuwe jaar. december 2014

Van de wanbetalers in 2013 was 42 procent jonger dan 35 jaar. Dit komt neer op 119.000 mensen. Er zijn juist weinig wan­ betalers ouder dan 50 jaar.

23

Zo betaalt Nelli Cooman (50) De legendarische Nelli Cooman (50) schreef atletiekgeschiedenis; twee keer wereldkampioen, zes keer Europees kampioen en vijftien keer Nederlands kampioen. Tegenwoor­ dig is ze sportconsulent, maar op het gebied van verantwoorde financiën zou ze zó advies kunnen geven…

Heb je schulden? ‘Nee, ik leen never ever nooit geld! Ik sta zelfs nooit rood, want dat zou betekenen dat ik geld heb uitgegeven dat ik niet heb. Mijn enige ’schuld’ is de hypotheek op mijn huis.’

Betaal je wel eens te laat? Ben jij een krent of iemand met een gat in de hand? ‘Ik kan krenterig zijn als ik ergens voor spaar, voor een vakan­ tie of een schilderbeurt van mijn huis bijvoorbeeld. Spaarzaamheid is mij van jongs af aan bijgebracht. Als ik een gulden in mijn rode spaarvarken deed, gooiden mijn ouders er nog een gulden bij. Mijn moeder vond het ook heel belangrijk dat ik later niet finan­ cieel afhankelijk zou worden van een man. Een goede les, die ik ook weer doorgeef aan mijn dochter.’

Nee, rekeningen betaal ik altijd heel netjes binnen de opgegeven termijn.

Zeker ook nooit een deur­ waarder aan de deur gehad? ‘Wel dus. Maar niet door mijn fout. Het was na mijn scheiding, mijn ex had schulden gemaakt, en nu dach­ ten ze bij mij de boel leeg te kunnen trekken. Ik heb alle papieren laten zien om te bewijzen dat de spullen op mijn naam stonden. En vervolgens heb ik ze vriendelijk gevraagd of ze wilden opzouten, haha. Het enige wat me nu nog wel eens overkomt,

is een verkeerde incasso die van mijn rekening wordt afgeschreven. Dan bel ik meteen op waar ze het lef ­vandaan halen en dat ze hun werk beter moeten doen.’

Geef je aan Goede Doelen? ‘Ja, heel veel, onder ­ ndere het WNF en het KWF Kanker­­ a bestrijding. Daarnaast zet ik me als ambassadeur onder andere in voor de Roparun, Dreamnight at the zoo en de Nelli Cooman Games.’

Grootste miskoop? ‘Een dure auto met alles erop en eraan; leren bekleding, automaat en noem maar op. Toen er na vier jaar nog maar 40.000 kilometer op de ­teller stond, realiseerde ik me dat hij veel te duur was voor het aantal ­k ilometers dat ik rijd. Ik heb nu een Volkswagen Polo; veel praktischer.’