Bijeenkomst 2 Module Actief zijn en blijven, ontmoeting (1)
Doelen van deze bijeenkomst Doelen voor de cursusbegeleider: b laten nadenken over wat kwaliteit van leven betekent b informeren over voorzieningenaanbod op het gebied van sociale en fysieke activiteiten b aanzetten tot keuzeproces: zelf actief worden, waarin? Leerdoelen voor deelnemers: b benoemen wat kwaliteit van leven voor hen betekent b van het bestaan weten van diensten en voorzieningen die een bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van leven van ouderen op sociaal en fysiek gebied b bedacht hebben wat zij zelf kunnen en willen doen om actief te zijn en te blijven
59
Deze bijeenkomst is als volgt opgebouwd: Tijd
Inhoud
Werkvorm
Introductie
1 Welkom en uitleg over het
120 min.
5 min.
Materiaal bij deze bijeenkomst
programma van deze bijeenkomst.
1 Instructie voor de cursusbegeleider. 1.1 Programma uitgewerkt op flap.
30 min.
Wat vinden wij belangrijk voor de kwaliteit van leven?
2a Deelnemers halen zich ieder voor zich uit de ouderen die zij kennen een persoon voor
2 Instructie voor de cursusbegeleider. 2.1-2.3 Beelden van balans.
de geest die zij als voorbeeld willen zien van iemand die een goede oude dag beleeft. 2b In subgroepen gesprek om uit die voorbeelden aspecten van kwaliteit van leven te halen. 2c Daarna afrondend de balans bespreken in de groep. 25 min.
Voorlichting over algemeen aanbod en aanbod voor
teiten met behulp van teke-
doelgroep apart:
ningen en foto’s op kaarten.
dienstencentrum, ontmoetingsmogelijkheden, sociale relaties, bezigheid 15 min.
60
3 Informatie geven over activi-
Pauze
3 Instructie voor de cursusbegeleider. 3.1-3.7 Werkbladen activiteiten.
30 min.
Gezond leven
4 Voorlichting over belang van
4 Instructie voor de cursus-
Blijven bewegen
dit onderwerp. Beelden laten
Verwijzing naar NIGZ (en
zien van mogelijkheden. Zo
begeleider.
Voorlichting in Eigen Taal
mogelijk ook oefeningen
ketten van VETC, Gezond
en Cultuur – VETC), Meer
doen.
Leven Spel (NIGZ).
Bewegen voor Ouderen
Voorlichting aan groep waar,
(MBvO)
welke kosten, wanneer.
4.1 Informatie over cursuspak-
Vermelding van mogelijkheid om apart over die thema’s cursus te volgen. 4 Alternatieve werkvorm:
4.1 Alternatief: Gezond Leven Spel aanschaffen
Gezond Leven Spel. 5 min.
Afronding, afspraken
5 Aankondigen excursie.
5 Instructie voor de cursusbegeleider. 5.1 Programma van de volgende bijeenkomst op flap en uitdeelpapieren.
10 min.
Afronding en korte evaluatie van de bijeenkomst
6 Vragen aan de groep, reageren bij handopsteken.
6 Instructie voor de cursusbegeleider.
61
1
Welkom en introductie
Korte mondelinge uitleg over het programma van de bijeenkomst Doel
Deelnemers: b kennen het doel van de bijeenkomst b kennen de onderdelen van het programma Tijdsduur
5 min. Materialen
Programma van de bijeenkomst op flap Voorbereiding voor de cursusbegeleider
b Kies de opstelling van tafels en stoelen zodanig dat de deelnemers de spreker(s) goed kunnen zien. b Hang het programma zichtbaar voor iedereen op. Werkvorm en inhoud
b Heet alle aanwezigen welkom. b Licht het programma van deze dag toe. b Wijs tijdens de introductie en vervolgens in de loop van de bijeenkomst steeds aan bij welk onderdeel u bent.
Bijeenkomst 2, werkvorm 1, werkblad 1 programma
62
Bijeenkomst 2 Werkvorm 1 • Werkblad 1
Het programma van vandaag • Welkom en uitleg over het programma • Wat is kwaliteit van leven? • Informatie over vrijetijdsactiviteiten alleen en samen met anderen • Pauze • Informatie over gezond leven en bewegen • Afronding en afspraken voor de volgende keer • Korte terugblik 63
2
Kwaliteit van leven
Leven in balans Doel
Deelnemers: b denken na over kwaliteit van leven b begrijpen het systeem van in en uit balans zijn b oefenen op welke wijze de balans in het leven kan worden hersteld Tijdsduur
30 min. Materialen
Tekeningen met weegschaal Voorbereiding voor de cursusbegeleider
Tekeningen ophangen Werkvorm en inhoud
64
20 min. b Vraag de deelnemers ieder om even goed na te denken over oude mensen die zij kennen of gekend hebben. Is daar iemand bij die voor hen als voorbeeld geldt: iemand van wie zij vinden dat die een goede oude dag heeft (doorgemaakt)? b Vorm groepjes van vier mensen. b Vraag de deelnemers om in ieder groepje één persoon aan de anderen te laten vertellen wie het goede voorbeeld is en waarom ze vinden dat die persoon een goede oude dag heeft. b Geef ze daarbij de volgende vragen mee: f Wat doet hij/zij met zijn/haar tijd? De dingen die moeten: huishouden, werken of ook dingen die de persoon leuk vindt om te doen? f Wie ziet hij/zij en met wie praat hij/zij? Komen die mensen naar de persoon toe of gaat de oudere daar zelf naartoe? f Waar leeft de persoon? Hoe? Alleen, met anderen, op een flatje of een boerderij bijvoorbeeld? f Is die persoon gezond, kan hij/zij zich nog redelijk goed bewegen? Of is die persoon niet zo goed gezond maar wel vrolijk, vriendelijk en open voor anderen? f Is die persoon gelovig, leeft hij/zij volgens tradities, ziet hij/zij de goede kant van dingen? Deze vragen verwijzen naar de theorie van de vijf levensdomeinen van H.G. Petzold: 1) lichaam en geest, 2) sociaal netwerk, 3) materiële en financiële situatie, 4) arbeid en prestatie en 5) waarden en inspiratie. Deze levensdomeinen samen bepalen de kwaliteit van leven. Als op een of meer van die gebieden iets erg mis is, zullen mensen zich niet zo prettig voelen.
10 min. b Wijs op de weegschaal. b Vertel aan de groep dat mensen zich prettig voelen en gezonder blijven als de weegschaal van het dagelijks leven in balans is. Dat het de kunst van het leven is om de weegschaal in evenwicht te houden. Als de weegschaal steeds in onbalans is, worden mensen ziek en ongelukkig. b Laat dit met voorbeelden zien. b Voorbeeld van opname in ziekenhuis op de weegschaal, de balans zakt. Dan zijn er naasten die op bezoek komen en voor je gezin thuis zorgen en de weegschaal komt weer in balans.
Bijeenkomst 2, werkvorm 2, werkbladen 1 t/m 3 weegschaal
65
Bijeenkomst 2 Werkvorm 2 Werkblad 1
Weegschaal
gezond en wel
Bijeenkomst 2 Werkvorm 2 Werkblad 2
Weegschaal
ziek en moeite
Bijeenkomst 2 Werkvorm 2 Werkblad 3
Weegschaal
ziek en hulp
3
Informatie over vrijetijdsactiviteiten
Doel
Deelnemers: b kennen de mogelijkheden ook op hogere leeftijd activiteiten te ondernemen b denken na over wat ze zelf leuk zouden vinden om te doen Tijdsduur
25 min. Materialen
Kaarten met tekeningen en foto’s van activiteiten Voorbereiding voor de cursusbegeleider
Bereid dit onderdeel voor door na te gaan welke van de verschillende vrijetijdsactiviteiten in wijk/dorp/stad van de deelnemers worden aangeboden. Bekijk alle kaarten en foto’s goed en beslis welke deze voorlichtingsbijeenkomst aan de orde kunnen komen. Bereid in eigen woorden het overdragen van informatie voor of nodig iemand uit die voorlichting kan geven over deze onderwerpen of iemand die wellicht zelf deelnemer is (geweest). Werkvorm en inhoud
b Vraag de deelnemers wat zij nu in hun vrije tijd doen. b Vraag of zij nu in hun hoofd al activiteiten hebben die hun erg aanspreken, ook al doen ze daar nu nog niet aan mee. b Vraag of zij vooral in de eigen wijk of in het dorp willen blijven of dat zij ook verder weg willen gaan voor leuke activiteiten, naar het centrum van de stad of naar een grotere plaats. b Vertel de deelnemers nu dat zij in dit programmaonderdeel leren dat er allerlei mogelijkheden zijn om zinvolle en prettige activiteiten te hebben of te leren (cursusaanbod): f activiteiten die je alleen kunt doen Ø handwerken, muziek maken, naaien, puzzelen, tekenen en schilderen, fotograferen, video’s maken en kijken, lezen, je levensverhaal schrijven Ø leren met de computer te werken, leren om apparaten in te stellen, bv. de tv, leren hoe de Pin werkt f activiteiten die je samen met anderen kunt doen Ø kaarten, musiceren, zingen, schaken, sjoelen, balspelen als koersbal of jeu de boules, sporten Ø nieuwe vrienden maken, gespreksgroepen, voorlees(groot)ouder zijn bij peutergroepen of op scholen bij jonge kinderen
Bijeenkomst 2, werkvorm 3, werkblad 1 t/m 7 voorbeelden van activiteiten
69
Bijeenkomst 2 Werkvorm 3 Werkblad 1
Leuk om te doen
haaknaald
puzzel
naaimachine
Bijeenkomst 2 Werkvorm 3 Werkblad 2
Leuk om te doen
potlood
videorecorder
verven
Bijeenkomst 2 Werkvorm 3 Werkblad 3
Leuk om te doen
schaken
biljarten
sjoelen
Bijeenkomst 2 Werkvorm 3 Werkblad 4
Zinnig om over te praten
kring
ontmoeten
groepsbijeenkomst
Bijeenkomst 2 Werkvorm 3 Werkblad 5
Handig om te kunnen
brief
kantoorwerk
pinnen
Bijeenkomst 2 Werkvorm 3 Werkblad 6
Veel te vertellen
vertel
voorlezen
gezin
Bijeenkomst 2 Werkvorm 3 Werkblad 7
Genot om te horen
koor
accordeon
boek
4
Informatie over gezond leven en bewegen
Mondelinge informatie (eventueel oefeningen doen) Doel
Deelnemers: b kennen het belang van gezond leven en bewegen b kennen de (lokale) mogelijkheden om deel te nemen aan cursussen/activiteiten Tijdsduur
30 min. Materialen
Informatiefolders (indien beschikbaar) Voorbereiding voor de cursusbegeleider
b Informatie verzamelen over het lokale aanbod. b Eventueel iemand uitnodigen die deze activiteiten geeft. b Of kies voor het alternatief: het Gezond Leven Spel bestellen en de uitvoering ervan voorbereiden. Werkvorm en inhoud
Voorlichting over het aanbod – wanneer, waar en hoe duur het is – door een inleider over: fietsen, wandelen, yoga, koersbal, jeu de boules, sjoelen, tafeltennis. Zo mogelijk ook enkele eenvoudige bewegingsoefeningen laten doen.
77
4.1 Alternatieve werkvorm: Het Gezond Leven Spel Doel
Deelnemers: b kennen het belang van gezond leven en bewegen b kennen de (lokale) mogelijkheden om deel te nemen aan cursussen/activiteiten Tijdsduur
30 min. Materialen
Het Gezond Leven Spel Voorbereiding voor de cursusbegeleider
Een spelleider uitnodigen (GVO’er,Voorlicht(st)er Eigen Taal en Cultuur (VETC’er), iemand van de Medische Opvang Asielzoekers (MOA) of docent Nederlands Tweede Taal (NT2-docent). Werkvorm en inhoud
Het spel is een methode om groepsvoorlichting te geven over diverse facetten van gezond leven. Het spel is opgedeeld in drie hoofdthema’s: leefstijl (voeding, bewegen, overgewicht en roken), gezondheidszorg in Nederland (inclusief zelfzorg) en seksuele gezondheid. Er wordt gespeeld met een spelbord met vragen. De vragenkaartjes bevatten kennis-, discussie-, actie- en meningsvragen. De vragen zijn gesteld in eenvoudig Nederlands (NT2). Het spel is inzetbaar bij de voorlichting aan diverse doelgroepen: (multiculturele) groepen allochtonen, asielzoekers/vluchtelingen en mensen met een lage SES. De onderwerpen die in het spel aan de orde komen, kunnen in diverse settings worden behandeld: in de wijk, op school (voor leerlingen alsook op ouderavonden), opvangcentra enzovoort. Vragen over de inhoud? Neem contact op met Astrid van Leeuwen,
[email protected], (0348) 43 98 64 of Paulien van Haastrecht,
[email protected] (0348) 43 98 43. Dankzij subsidie van het VSBfonds kan het spel, inclusief alle benodigde materialen (o.a. docentenhandleiding), worden verkocht voor slechts e 25 (excl. e 5 verzendkosten). 78
5
Programma volgende bijeenkomst en afspraken over excursie
Mondelinge toelichting Doel
Deelnemers: b kennen het programma van de volgende bijeenkomst b weten dat ze op excursie gaan b weten dat deze bijeenkomst langer duurt Tijdsduur
5 min. Materialen
Programma volgende bijeenkomst Voorbereiding voor de cursusbegeleider
Programma kopiëren Werkvorm en inhoud
b Deel het programma uit. b Vertel dat er een excursie is. b Wijs op (eventuele) andere aanvangstijd en duur van de bijeenkomst.
Bijeenkomst 2, werkvorm 5, werkblad 1 programma van de bijeenkomst Actief zijn en blijven, ontmoeting (2)
79
Bijeenkomst 2 Werkvorm 5 Werkblad 1
Programma voor de bijeenkomst Actief zijn en blijven, ontmoeting (2) • Mobiel zijn, onafhankelijk van anderen • Aangepast vervoer • Pauze: reis naar locatie • Rondleiding in centrum voor dagbesteding • Eettafel, samen eten • Afronding en afspraken voor de volgende keer 80
• Terugreis, korte terugblik
6
Afronding en evaluatie
Mondelinge toelichting Doel
Deelnemers: b geven hun oordeel over het programma en de bijeenkomst Tijdsduur
10 min. Materialen
Geen Voorbereiding voor de cursusbegeleider
Geen Werkvorm en inhoud
b Vraag aan de groep om te antwoorden op twee vragen door hun hand op te steken als iemand ‘ja’ wil antwoorden. 1 Hebt u vandaag iets nieuws gehoord? 2 Vond u de bijeenkomst de moeite waard? b Sluit af met de vraag: Is er iemand die mij een tip wil geven voor hoe deze bijeenkomst een volgende keer (nog) beter kan worden?
81