Antheus Magnesium Development Program Delfzijl

Antheus

vorig menu

januari 1999

Antheus Magnesium Development Program Delfzijl

SAMENVATTING EN CONCLUSIES

Milieu Effecten Inventarisatie

Antheus

Antheus Magnesium Development Program Delfzijl SAMENVATTING EN CONCLUSIES

Milieu Effecten Inventarisatie

dossier P0596-01.001 datum januari 1999 registratienummer ML-MR980677 versie 1

© DHV Milieu en Infrastructuur BV Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV Milieu en Infrastructuur BV, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV Milieu en Infrastructuur BV is gecertificeerd volgens NEN ISO 9001

DHV Milieu en Infrastructuur BV

SAMENVATTING Waarom dit rapport? Het in 1996 in het leven geroepen Projectteam Antheus Magnesium Development Program Delfzijl (Antheus MDPD) heeft plannen ontwikkeld voor de realisatie van een cluster van magnesium-gerelateerde activiteiten in Delfzijl, op basis van magnesiumchloridezout dat in Veendam (sinds 1982 reeds) uit de bodem wordt gewonnen. De marktperspectieven voor magnesium zijn goed en met de ontwikkelde plannen kan de economische structuur en werkgelegenheid in de regio Noordoost-Groningen belangrijk worden gestimuleerd. Het doel van deze Milieu Effecten Inventarisatie is de belangrijkste aandachtsvelden vanuit milieu, natuur en ruimtelijke ordening te identificeren en tevens een eerste indruk te verschaffen over de technische beheersbaarheid en juridische aanvaardbaarheid van de plannen van Antheus MDPD. Achtergrond en basis van de ontwikkelde plannen De reeds in de jaren '60 voorspelde doorbraak van het gebruik van het lichte en sterke metaal magnesium in vooral de automobielindustrie is pas realiteit geworden na de milieuconferentie in Rio de Janeiro (1992), waar meer dan 150 landen een klimaatverdrag ondertekenden dat onder meer gericht is op het reduceren van emissies die negatieve invloed hebben op het milieu. Door het algemeen en mondiaal gebruik van magnesium kunnen aanzienlijke reducties in het gewicht van transportmiddelen en daarmee hun brandstofgebruik gerealiseerd worden. Dit sluit aan bij het wereldwijd gesteunde beleid om - in verband met het broeikaseffect - de uitstoot van broeikasgassen te reduceren. Daarnaast is er een sterke groei in draagbare toepassingen (zoals laptop computers, GSM telefoons, videocamera's en attachékoffers) waarbij lichtgewicht, duurzaamheid en recycling vereist worden. De groeiende vraag naar en toepassing van magnesium moet dan ook in dit kader worden gezien. Met toenemende groeipercentages van 15 tot 20 % per jaar lijkt de wereldwijde vraag naar magnesium-metaal niet te stuiten. Rond 2005 wordt een mondiaal tekort van magnesiumproductie verwacht. Daarom worden er momenteel een aantal projecten uitgewerkt die tot doel hebben de wereldwijde productiecapaciteit uit te breiden. Een van deze initiatieven is het Nederlandse 'Antheus Magnesium Development Program Delfzijl'. Als sterkst groeiende afnemer van magnesiumproducten is de automobielindustrie zelfs actief geworden in het stimuleren en participeren in nieuwe magnesiumprojecten. Het Antheus Magnesium Development Program Delfzijl (MDPD) trekt vanuit deze markt nu groeiende belangstelling. Naast een snel groeiende markt die op korte termijn om uitbreiding van de wereldproductiecapaciteit van magnesium-metaal vraagt, zijn er diverse aspecten die dit project-initiatief rechtvaardigen en daarmee een reële kans van slagen bieden. Genoemd kunnen worden: • de zeer hoge kwaliteit van de Nederlandse magnesiumzout-voorraden is mondiaal uniek; de hoeveelheid is bovendien voldoende voor honderden jaren productie; • het hierdoor aanzienlijk eenvoudiger productieproces van magnesium-metaal uit het in de Groningse bodem aanwezige MgCl2 zout (en daardoor goedkoper vergeleken met andere in de wereld geïdentificeerde (potentiële) magnesiumprojecten);

Antheus ML-MR980677

januari 1999

-2-


• een aanzienlijke energetische capaciteit (thermisch en electrisch) in de regio NoordoostGroningen (Eemscentrale/Delesto e.d.); • de aanwezigheid van vloeibaar (aluminium-) legeringsmateriaal van de reeds aanwezige aluminiumindustrie; • duurzame synergiemogelijkheden met reeds in de regio aanwezige alsmede toekomstige chemiebedrijven, de metaalverwerkende industrie, de aluminiumindustrie en de energieproducenten; product-, energie- en waterstromen bieden gelegenheid tot complementaire koppelingen welke leiden tot een verminderd grondstoffengebruik, energiebesparing en kostenreducties; • een aantal gunstige vestigingsfactoren in Nederland en met name de regio NoordoostGroningen in vergelijking met (potentiële) concurrenten, waaronder: - een passend regionaal en gemeentelijk beleid; - ruime hoeveelheid potentieel te ontwikkelen industriegebied; - zeer goede infrastructurele en logistieke faciliteiten; - politieke en economische stabiliteit; - gunstige belastingregelingen (tax rulings) en financiële incentives; - hoog kennis en research nivo; - aanwezige gerelateerde en complementaire industrieën; - reeds bestaande open overslag van magnesium en verhandeling ervan; - aanwezigheid van een tiental grote automobielfabrikanten binnen straal van 500 km; - voldoende gekwalificeerd personeel en opleidingscentra; • de toegevoegde waarde van magnesium-gerelateerde activiteiten gebaseerd op magnesiummetaal, chloor en ethyleen is aanzienlijk en zou uiteindelijk goed kunnen zijn voor duizenden arbeidsplaatsen in de regio. Een blokschema met de processen van de magnesium-gerelateerde activiteiten is weergegeven in figuur 1.

Antheus ML-MR980677

januari 1999

-3-


Delfzijl of elders: Magnesium verwerkende industrie

Elektriciteit, stoom en aardgas Delfzijl: Aluminium produktie (ALDEL)

Delfzijl of elders: Magnesium legeringen 80.000 ton/jr magnesium

Delfzijl: Zuivering en droging magnesiumchloride

Veendam: Pekel produktie

740.000 m3/jr pekel

Delfzijl: Magnesium en chloor produktie

240.000 ton/jr chloor

Delfzijl: Chloorderivaten produktie

320.000 ton/jr MgCl2

Delfzijl: EDC produktie

Elders: EDC markt

335.000 ton/jr EDC

Ethyleen aanvoer

95.000 ton/jr ethyleen

Delfzijl: Ethyleen derivaten produktie

Figuur 1: Blokschema processen Geplande primaire magnesium-gerelateerde activiteiten De grondstof voor het beoogde magnesiumproductieproces is een 30% magnesiumchloride oplossing (pekel) geproduceerd uit ondergronds gelegen zoutvoorraden bij Veendam. Momenteel vindt reeds winning plaats van magnesiumchloride, dat verder verwerkt wordt bij Nedmag te Veendam. De voor de magnesiumproductie benodigde magnesiumchloride-pekel zal in de toekomst per pijpleiding worden getransporteerd naar Delfzijl, waar het wordt ontwaterd. De aldus verkregen kristallen worden via een elektrolyseproces gesplitst in magnesium en chloor. Het magnesium wordt gezuiverd en gereed gemaakt voor export. Het aan te voeren ethyleen kan met het bij de magnesiumproductie vrijgekomen chloor omgezet worden in ethyleendichloride (EDC). Dit kan per schip getransporteerd worden naar afnemers of verder in Delfzijl worden verwerkt tot bijvoorbeeld vinylchloridemonomeer. Op basis van dit scenario worden de volgende onlosmakelijk met elkaar verbonden hoofdactiviteiten onderscheiden: • uitbreiding van de voorzieningen voor de winning van magnesiumchloride in Veendam; • aanleg van een buisleiding voor magnesiumchloride-pekel vanuit Veendam naar Delfzijl; • realisatie van een magnesium-fabriek te Delfzijl; • realisatie van een magnesium-bewerking te Delfzijl (legeringen); • aanleg van een buisleiding voor het transport van ethyleen naar Delfzijl vanuit een nader te bepalen locatie; • realisatie van een EDC en/of vinylchloridemonomeren (VCM)-fabriek te Delfzijl.

Antheus ML-MR980677

januari 1999

-4-


Mogelijke secundaire magnesium-gerelateerde activiteiten Op dit moment bestaat nog onvoldoende inzicht in het aantal en de soort bedrijven welke mogelijk zullen worden aangetrokken ten gevolge van de geplande vestiging van de primaire magnesiumgerelateerde activiteiten. Verwacht mag worden dat - op termijn - bedrijven zullen worden gerealiseerd die zich bezighouden met de productie van chloor- en ethyleenderivaten alsmede de verdere verwerking van magnesium(legeringen) (bijv. thixomolding en diecastingbedrijven) en EDC/VCM. Deze bedrijven worden aangeduid als secundaire magnesium-gerelateerde activiteiten, hebben voordelen van het bestaan van dit cluster doch staan op zich los van de primaire magnesium-gerelateerde activiteiten. Mogelijke effecten op milieu en natuur Nationale-mondiale schaal Met het toenemend gebruik van magnesium als licht metaal in transportmiddelen, neemt de behoefte aan fossiele brandstof op nationale en mondiale schaal op termijn af. Dit positieve effect wordt nog versterkt door de hoge mate van hergebruiksmogelijkheden van eenmaal geproduceerd magnesium. Door de uitstekende hergebruikmogelijkheden wordt verzuring op nationale schaal en het broeikaseffect op mondiale schaal tegengegaan. Speciale aandacht moet worden besteed aan emissie van dekgassen, die in het productieproces van magnesium gebruikt worden. Het nog veel toegepaste SF6-gas heeft namelijk een sterk broeikaseffect. De ontwikkeling is om dit in de toekomst te vervangen door SO2 of eventueel andere afdektechnologieën. Nationale schaal De 'chloortrein' die momenteel chloor van Delfzijl naar het Botlek-gebied voert, kan na realisatie van het magnesium-industriecluster met een ethyleenvoorziening worden opgeheven. Regionale schaal Regionaal zijn met name de kwaliteit van het water in de Waddenzee en het Eems-Dollard estuarium van belang. Eventuele afvalwaterlozingen zullen moeten voldoen aan de eisen die hiervoor in het kader van de Wet Verontreiniging Oppervlaktewater gelden. Bij eventuele lozing van zoutoplossingen speelt de saliniteit van het afvalwater ten opzichte van het water waarin het geloosd wordt een overigens additionele rol. Omgeving Delfzijl De locatie van de geplande magnesium-gerelateerde activiteiten is het 'Metal Parc Delfzijl', een industrieterrein ter grootte van 150 ha, gelegen aan het Zeehavenkanaal op circa 3 km van Delfzijl, een kanaal dat in open verbinding staat met de Waddenzee en de Oosterhornhaven. De relevante reguliere emissies van de geplande productieketen betreffen: • verbrandingsemissies die vrijkomen bij de droogprocessen; • diffuse emissies van ethyleen en EDC ten gevolge van transport en opslag. Daarnaast kunnen emissies vrijkomen van chloor en gechloreerde koolwaterstoffen waaronder mogelijk dioxines. Door procesoptimalisatie in combinatie met nageschakelde technieken kunnen deze emissies in belangrijke mate worden beheerst.

Antheus ML-MR980677

januari 1999

-5-


Maatregelen moeten worden genomen om emissies vanuit het industrieterrein naar bodem, lucht en water alsmede de milieu-risico's te beperken. Speciale aandacht moet worden besteed aan eventuele emissies naar de Waddenzee en het Eems-Dollard estuarium vanwege het unieke karakter en de kwetsbaarheid van dit (beschermde) gebied. Op het industrieterrein treedt kwel op vanuit het Zeehavenkanaal. Het terrein zal daarom (deels) moeten worden voorzien van een drainagesysteem. Maatregelen - genomen door de grondgebruiker - dienen een goede waterkwaliteit van het te lozen drainagewater te garanderen. Omgeving Veendam Door bodemdaling - die zal optreden ten gevolge van de zoutwinning - kan bij maximaal verwachte zoutwinning in 20 jaar de bodem in de directe omgeving van de winlokaties tot maximaal circa 1 m worden verlaagd tot op een niveau van 1 tot 1,5 m boven NAP. De bodemdaling is reeds gehalveerd op een straal van circa 1,5 km en zal gedecimeerd zijn op 2,5 tot 3 km van de winlokaties. Door spreiding van de winning over verschillende locaties en door het toepassen van geavanceerde winningstechnieken kunnen deze berekende bodemdalingen worden verminderd. De extra zoutwinning die ten behoeve van de magnesium-gerelateerde activiteiten zal moeten worden gerealiseerd, veroorzaakt grotere vervorming van de (diepe) ondergrond, waardoor ook het risico op lichte aardschokken of -bevingen mogelijk enigszins kan toenemen. Milieu- en natuurbeleid Voor de voorgestelde plannen zijn milieu- en natuurbeleid van groot belang, met name voor de bescherming van de Waddenzee en het Eems-Dollard estuarium. Internationaal en nationaal Het internationaal en nationaal milieubeleid is gericht op het reduceren van emissies welke negatieve invloed hebben op het milieu. Uitgangspunt hierbij in het algemeen is bestrijding aan de bron. In internationale richtlijnen worden doelstellingen geformuleerd. Deze worden vervolgens vertaald in Nederlandse wet- en regelgeving. Ten aanzien van de voorgestelde magnesium-gerelateerde activiteiten is wat betreft het milieubeleid apart van de mondiale doelstellingen derhalve voornamelijk de nationale wet- en regelgeving van belang. In positieve zin sluiten de magnesiumontwikkelingen, die uiteindelijk tot een mondiale reductie van CO2 door reductie van het gebruik van fossiele brandstoffen zullen leiden, aan bij internationale afspraken van Nederland om toe te werken naar een reductie van de emissie van overige broeikasgassen (CH4, N2O, HFK's, PFK's en SF6) in 2008-2012 met 6% ten opzichte van de niveaus in 1990-1995. Daarnaast sluit de reductie van brandstofbehoefte ook aan bij het nationale beleid om verzuring tegen te gaan (het Nationaal Mileubeleidsplan). Nationaal en regionaal Op regionale schaal is het van het allergrootste belang dat de gevolgen voor milieu en natuur van de voorgestelde plannen voldoen aan de voorwaarden zoals gesteld in de Planologische

Antheus ML-MR980677

januari 1999

-6-


Kernbeslissing Waddenzee en het Interprovinciaal Beleidsplan Waddenzee, welke ondermeer inhouden dat: • er voldaan dient te worden aan de van toepassing zijnde landelijke milieuhygiënische normen; • risicodragende bedrijven en/of stoffen worden toegestaan, mits aangetoond wordt dat in geval van calamiteiten er geen onherstelbare schade kan worden toegebracht aan de Waddenzee. Beleid ten aanzien van ruimtelijke ordening Omgeving Veendam Ten aanzien van de voorgestelde uitbreiding van de winning van magnesiumzout bij Veendam is het nationale beleid van toepassing zoals o.a. vastgelegd in de Vierde Nota op de Waterhuishouding (in verband met extra onttrekking oppervlaktewater voor pekelproductie). In Nederland is er geen milieubeleid dat specifiek gericht is op bodemdaling. Omgeving Delfzijl Voor de activiteiten in en rond Delfzijl zijn natuur- en milieubeleid zoals beschreven van toepassing. Ten aanzien van de gevolgen van de voorgestelde plannen voor de ruimtelijke ordening zijn voornamelijk het Provinciale en Gemeentelijke beleid van belang zoals vastgelegd in streek- en bestemmingsplannen en Provinciale en Gemeentelijke verordeningen. Het ruimtelijk beleid staat de realisatie van de voorgestelde activiteiten toe. Voor de aanleg van de voorgestelde buisleidingen kunnen ruimtelijke procedures nodig zijn. Juridische aanvaardbaarheid en procedures Voor de realisatie van de primaire magnesium-gerelateerde activiteiten moet door de Provincie Groningen in het kader van de Wet milieubeheer een vergunning worden afgegeven voor een 'geïntegreerde chemische installatie'. Een besluit dat voor het afgeven van deze vergunning moet worden genomen is m.e.r.-plichtig. Dit houdt in dat er voor de primaire magnesium-gerelateerde activiteiten een milieu-effectrapport (MER) moet worden opgesteld. Voor de aanleg van een ethyleen- en pekelleiding en de extra winning van magnesiumchloride in Veendam op zich behoeft geen MER te worden opgesteld. Toch moeten de milieu-effecten van deze voorwaardenscheppende voorzieningen in het MER voor de primaire magnesium-gerelateerde activiteiten worden meegenomen als ze ten tijde van het opstellen van het MER kunnen worden voorzien. De m.e.r.-procedure moet worden gestart door degene (initiatiefnemer) die de activiteit wil ondernemen waarop de m.e.r.-plicht van toepassing is (zoals in casu categorie 21.7 (chemisch geïntegreerde installatie) van onderdeel C van het Besluit m.e.r.) en die aan het bevoegd gezag een vergunning vraagt omtrent het al dan niet toestaan van deze activiteit. Voor de realisatie van de primaire magnesium-gerelateerde activiteiten is per activiteit onder andere nodig een: − bouwvergunning (gekoppeld aan Wm-vergunning); − vergunning Wet Verontreiniging Oppervlaktewater (gekoppeld aan Wm-vergunning); − vergunning in het kader van de Havenverordening; − grondwaterwetvergunning; Antheus ML-MR980677

januari 1999

-7-


− natuurbeschermingswetvergunning. Er zijn geen ruimtelijke besluiten nodig voor de realisatie van de (extra) magnesiumwinning in Veendam en de oprichting van de primaire magnesium-gerelateerde activiteiten in Delfzijl. Wel speelt ruimtelijke ordening een rol bij de aanleg van de ethyleen- en pekelleidingen. Indien bij de ontwikkeling van de tracés voor de ethyleen- en pekelleiding gebruik gemaakt wordt van de planologische ruimte die is gereserveerd in de bestaande PKB Buisleidingen kunnen de tracés relatief eenvoudig worden ingepast. Als dit niet het geval is, moet rekening worden gehouden met eventuele aanpassingen van streek- en bestemmingsplannen. Daarnaast moet er rekening mee worden gehouden dat op alle gronden waarover de tracés voeren zakelijke rechten moeten worden verworven. De activiteiten en procedures die voor de realisatie van de magnesium-gerelateerde activiteiten moeten worden doorlopen, zijn aan termijnen gebonden. In het hoofdrapport is ten behoeve van de realisatie van de primaire magnesium-gerelateerde activiteiten een globaal tijdschema opgenomen.

Antheus ML-MR980677

januari 1999

-8-


CONCLUSIES Antheus MDPD ontwikkelt plannen voor de realisatie van magnesium-gerelateerde activiteiten in Delfzijl (magnesium-industriecluster) op basis van magnesiumzout dat wordt gewonnen uit de bodem in de omgeving van Veendam. Naast de impuls die de activiteiten aan de economische structuur en werkgelegenheid in Noordoost-Groningen zou kunnen geven, kan met de realisatie van de plannen van Antheus MDPD een bijdrage worden geleverd aan duurzame ontwikkeling op locaal en mondiaal niveau. De productie van het lichte (metaal) magnesium en de toepassing van dit metaal in de automobielsector verlaagt op termijn de behoefte aan fossiele brandstof. Hierdoor worden bijdragen geleverd aan het terugdringen van verzuring en het terugdringen van het broeikaseffect op nationaal en mondiaal niveau. Dit effect wordt nog eens versterkt door de recyclingmogelijkheden van magnesium. Bij de realisatie van de plannen moet aan milieu-aspecten bijzondere aandacht worden besteed. Van belang is in dit kader dat de magnesium-gerelateerde activiteiten worden gerealiseerd in de directe nabijheid van een uniek natuurgebied, de Waddenzee. Met de realisatie zullen direct naast dit gebied in zekere mate nieuwe emissies en milieurisico's worden geïntroduceerd. Daarnaast zal in Veendam ter plaatse van de zoutwinning een sterkere bodemdaling door een toename van de zoutwinning optreden dan tot nu toe het geval is. De processen die bij de primaire magnesium-gerelateerde activiteiten zullen worden toegepast, zijn weliswaar deels nieuw, maar bevatten serieuze aandachtspunten die in het rapport worden behandeld. Er zijn - voor zover bekend - geen procesonderdelen waarvan de emissies of risico's niet of onvoldoende kunnen worden beheerst. Vanzelfsprekend moeten de magnesium-gerelateerde activiteiten wel voldoen aan de voorwaarden die hieraan vanuit de wet- en regelgeving worden gesteld. Er zijn vooralsnog geen onoverkomelijke planologische of procedurele belemmeringen voor de realisatie van de magnesium-gerelateerde activiteiten aan het licht gekomen. Voorzover in deze oriënterende en inventariserende fase kan worden overzien, zijn de plannen voor de realisatie van de magnesium-gerelateerde activiteiten technisch beheersbaar en juridisch aanvaardbaar.

Antheus ML-MR980677

januari 1999

-9-


COLOFON

Antheus ML-MR980677 Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Bijdrage Projectleider Projectmanager Datum Naam/Paraaf

Antheus ML-MR980677

: : : : : : : : : : :

Antheus Milieu Effecten Inventarisatie P0596-01.001 10 pagina's Mr. A. de Vries-Maatman Dr. C. Cronenberg (Stork Engineering Consultancy) Ir. J. van Dijk Dr. C. Cronenberg (Stork Engineering Consultancy) Drs. H. van Maanen januari 1999

januari 1999

- 10 -

Antheus Magnesium Development Program Delfzijl

Recommend Documents