STUDIECENTRUM
Aanwinsten maart 2009 132 titels MUSEA CENTRA VOOR DE KUNSTEN & AMATEURKUNST CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ BELEID ONDERWIJS KUNST EN CULTUUR KUNST- EN CULTUUREDUCATIE CULTUREEL ERFGOED BEELDENDE KUNSTEN MUZIEK FILM/MEDIA THEATER DANS LITERATUUR OVERIG INSTELLINGENDOCUMENTATIE
MUSEA Families, learning and culture : inspiring families through museums, libraries and archives / P. Lamb. - [S.l.] : NIACE [etc.], 2008. - 20 p. + 2 mini-brochures. - Met lit.opg., webadressen en begrippenlijst. The Museums, Libraries and Archives Council (MLA) has commissioned this publication to support the development of effective family learning provision in museums, libraries and archives. It is aimed at managers and practitioners in museums, libraries and archives and family learning services, whether funded through local authorities or the voluntary sector, to support collaboration and partnership. To support museums, libraries and archives two mini-book resources, designed for families who are not regular visitors, accompany this publication. The first highlights what to expect and how to share the experiences of a visit to a museum or gallery, the second identifies how to share the experience of a visit to a library or archive together. Digitale versie: www.niace.org.uk/sites/default/files/Families-learning-culture.pdf 700 LAM Warme gevoelens en koude rillingen : over musea en odes aan de saamhorigheid / A. de Jong, auteur van voorwoord P. van Mensch. - Amsterdam : AHK, 2008. - 47 p. - Eerste 'Reinwardt Memorial Lecture'. - ISBN 978-90-73806-03-0 Een van de initiatieven van het lectoraat Cultureel Erfgoed van de Amsterdamse Hogeschool van de Kunsten is de organisatie van een jaarlijkse Reinwardt Memorial Lecture op de verjaardag van de naamgever van de Reinwardt Academie: Caspar Reinwardt, geboren op 3 juni 1773. Deze publicatie van de eerste Reinwardt Memorial Lecture beoogt een bijdrage te leveren aan het debat over inhoud
1
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2009
van het Nationaal Historisch Museum, maar ook over de maatschappelijke profilering van musea in de 21ste eeuw in het algemeen. 725 JON
CENTRA VOOR DE KUNSTEN & AMATEURKUNST Cultureel ondernemerschap als kans / G. Koemans. - 2009 (Kunstconnected; Nr. 12, feb. 18-20 p.) De auteur stelt in dit artikel dat cultureel ondernemerschap niet wezenlijk verschilt van ondernemerschap pur-sang. Vier begrippen zijn van belang bij ondernemers èn culturele ondernemers: toegevoegde waarde creëren, geldstromen op gang brengen en beheren, risico's durven en kunnen nemen en authentiek ondernemerschap tentoonspreiden. Deze begrippen zijn gebaseerd op ervaringen van de auteur met het samenwerken met directeuren en managers van verschillende centra voor de kunsten en andere culturele bedrijven. TIJDSCHRIFTEN Marktverkenning informatiesystemen kunsteducatie / O. Berg, adviseur R. Tan, Breinformatie. Utrecht : Kunstconnectie, 2008. - 30 p. : tab. - In opdr. van Kunstconnectie. Marktverkenning naar de verschillende aanbieders van informatiesystemen voor de sector kunsteducatie. Bij de leden van Kunstconnectie bestond de behoefte aan duidelijkheid over het aanbod van geautomatiseerde ondersteuning voor de bedrijfsprocessen van de centra voor de kunsten en provinciale instellingen voor kunst en cultuur. 374 BER Nieuwe ontwikkelingen CAO KE / H. Luif. - 2008 (KNTV-Magazine; Vol. 11, nr. 61, dec. 10-11 p.) De CAO-partijen constateren dat er grote verschillen zijn tussen de bijna 200 kunsteducatieinstellingen. De vraag is hoe een nieuwe CAO voor deze sector recht kan doen aan deze verschillen. Hiervoor is de introductie van een A- en een B-deel in de CAO voorgesteld. TIJDSCHRIFTEN
CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ Burgerschapsvorming bij het jonge kind : prentenboeken om een goede burger te worden / J. de Bas. - 2009 (De wereld van het jonge kind; Vol. 36, nr. 7, mrt. 12-15 p.) Een van de pedagogische taken van de leerkracht is kinderen voor te bereiden op hun toekomstige rol als burgers. De overheid stelde in 2006 burgerschapsvorming op de basisschool verplicht. De leerkracht kan hierbij gebruikmaken van prentenboeken. In dit artikel staan enkele vragen centraal: Waarom zijn prentenboeken zo goed in te zetten bij burgerschapsvorming? Hoe kunnen ze worden ingezet? Welke prentenboeken zijn goed bruikbaar? TIJDSCHRIFTEN Het creatief vermogen / A. Klamer ... [et al.]. - 2008. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 20, nr. 77, winter 22-27 p.) Sinds het eind van de jaren tachtig werd het belang van het peilen van de economische betekenis van cultuur en creativiteit steeds groter. Deze aandacht voor de economische bijdrage van cultuur is gewoonlijk bedoeld om het pleidooi voor overheidssubsidiëring te versterken. Maar doet een
2
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2009
economische waardering wel recht aan kunstzinnige activiteiten? Een completer beeld van de waarde van kunst houdt behalve met haar economische waarde ook rekening met sociale en culturele waarde. TIJDSCHRIFTEN Cultureel ondernemerschap: kunst voor het publiek én voor de maatschappij? : Masteronderzoek naar de invloed van cultureel ondernemerschap op de sociale cohesie in de Utrechtse wijken en de toepassingen in het cultuurbeleid van de gemeente Utrecht / M.R. Houtkamp. - [S.l.] : [s.n.], 2008. 51 p. - Met lit.opg. en bijl. - Afstudeerthesis Universiteit van Utrecht, Faculteit Geesteswetenschappen, Master Kunstbeleid en -management. De probleemstelling van dit onderzoek luidt: 'Op welke wijze kan cultureel ondernemerschap door de Gemeente Utrecht worden ingezet om de sociale cohesie in de Utrechtse wijken te bevorderen?'. De masterthesis is een exploratief onderzoek met het doel een advies te genereren voor de gemeente hoe het huidige beleid aan te passen. Digitale versie: igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2008-0604200627/Afstudeerthesis%20M.R.%20Houtkamp.doc 700 HOU Cultuur in de stad [1] / G. Marlet. - 2008. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 20, nr. 77, winter 83-88 p.) Eerste deel van een tweeluik over het maatschappelijke en economische belang van cultuur voor de stad. TIJDSCHRIFTEN Cultuur in de stad (2) / G. Marlet. - 2009. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 21, nr. 78, voorjaar 86-92 p.) Tweede deel van een tweeluik over het maatschappelijke en economische belang van cultuur voor de stad. In dit deel doet de auteur aanbevelingen hoe dit belang van cultuur door gemeentelijk beleid ondersteund kan worden. TIJDSCHRIFTEN Effectmeting Jalan Jalan : onderzoeksrapport / P. Brouwer, TNO. - Hoofddorp : TNO, 2008. - 24 p. : tab. - In opdr. van Kunstenaars&CO. Onderzoek naar de meerwaarde van kunst en de betrokkenheid van kunstenaars bij het community art-project 'Kunst Werkt in de Indische Buurt' in Amsterdam, waarin buurtbewoners in een reeks van creatieve activiteiten, samen werkten aan de voorbereiding van het Jalan Jalan Festival. Een belangrijk doel van het project was het stimuleren van ontmoeting, uitwisseling en samenwerking tussen (cultureel diverse) buurtbewoners met behulp van kunst. Om deze vraag te beantwoorden was behoefte aan een effectmeting. De centrale onderzoeksvraag hierbij luidt: Zijn er, door middel van kunstactiviteiten, meer interetnische ontmoetingen gerealiseerd tussen buurtbewoners die elkaar voorheen niet of nauwelijks ontmoetten? 301 BRO Jalan Jalan : kunstenaars en buurtbewoners werken aan een betere buurt / auteur van voorwoord E. Vogelaar, Y. Bakker, medewerker S. Trienekens, redacteur Kunstenaars&CO. - Amsterdam : Kunstenaars&CO, 2008. - 51 p. : graf., ill. - Met lit.opg. Jalan Jalan is een community art-project dat zich afspeelde tussen april en september 2008 in de Indische Buurt in Amsterdam op initiatief van stichting ACCU, Studio K en Kunstenaars&CO. Kunstenaars werkten in dit project samen met buurtbewoners in een reeks van creatieve activiteiten toe naar drie buurtfeesten waarin een optocht in de buurt centraal stond. Tussen de feesten door
3
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
waren er workshops op het gebied van theater, taal en beeldende kunst. Het doel was buurtbewoners die naast elkaar wonen met elkaar in contact te brengen. Dit boekje bevat onder meer: de opzet van het project, een artikel waarin de bewoners, kunstenaars en vertegenwoordigers van de meewerkende organisaties aan het woord komen, en de belangrijkste uitkomsten van de effectmeting die TNO uitvoerde naar de resultaten van het project. Daarnaast is een essay van Sandra Trienekens opgenomen over de achtergronden van sociale cohesie en community art. 301 BAK De januskop van armoede en cultuur : momenten met focus op armoedebestrijding / eindredacteur B. Rogé, M. Van Looveren ... [et al.]. - Brussel : Demos, 2008. - 57 p. : ill. - Met lit.opg. (Momenten; 2008/2) Essays over o.a. sociaal-artistieke projecten als armoedebestrijding; armoedebeleid geformuleerd in 6 stellingen; culturele armoede, armoedecultuur en betrokkenheid: reflecties over participatie aan en het recht op (eigen?) cultuur; acties die OCMW's (Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn) opzetten in het kader van het Koninklijke Besluit ter bevordering van de maatschappelijke participatie en de culturele en sportieve ontplooiing van hun cliënten; case study Leuven: evaluatie van een reglement voor projectsubsidies. Digitale versie: www.demos.be/uploads/tx_bworxebib/momenten_02_2008.pdf 301 JAN Parels van het Nieuw Cultureel Burgerschap / eindredacteur J. Schuilenburg, eindredacteur I. de Craen, redacteur J. van Benthem ... [et al.], auteur van inleiding S. Najand. - Arnhem [etc.] : Stichting InterArt [etc.], 2008. - 221 p. : ill. - Met bijl. - In samenw. met Kosmopolis Nederland. ISBN 978-90-80738898 Een bundeling verhalen over 23 kandidaten, die voor de titel Nieuw Culturele Burger 2008 in aanmerking komen. Centrale vraag is: Hoe bent u geworden zoals u nu bent? Interviews zijn verwerkt tot artikelen met het doel om Nieuw Cultureel Burgerschap een gezicht te geven. Onder de kandidaten zijn kunstenaars, wetenschappers, docenten, welzijnswerkers, ondernemers, ambtenaren en politici. Wat zijn de kenmerken van deze Nieuw Culturele Burger? Over welke competenties moet hij of zij beschikken? In de bijlage achter in dit boek zijn deze competenties opgenomen. 301 PAR Tijd van verlangen : Nieuw Cultureel Burgerschap in perspectief = Underground theory 008 / eindredacteur M. Braat ... [et al.], redacteur N. Deniz ... [et al.], auteur van voorwoord Th. Theijse. Arnhem : Stichting InterArt, 2008. - 349 p. : ill. - Met bijl. - ISBN 978-90-8073-887-4 (Underground theory; 4) Deze bundel bevat zestien dialogen van prominenten in het land die zich gebogen hebben over het Nieuw Cultureel Burgerschap (NCB). Hoe ziet het eruit? Over welke competenties moeten mensen beschikken om een NCB-er te worden? Wat is de rol van de overheid, het onderwijs, de culturele instellingen, het publieke domein en de burger zelf? Vanuit verschillende invalshoeken en disciplines wordt het begrip onder de loep genomen en bediscussieerd. Henk Oosterling, Maria Grever, Bas Haring, Pauline Meurs, Alexander Pechtold en vele anderen hebben een bijdrage geleverd. Daarnaast zijn vijf burgemeesters - van de steden Arnhem, Eindhoven, Groningen, Maastricht en Nijmegen bereid geweest om hun ideeën te delen in de vorm van een interview. Bovendien heeft de redactie profielen gemaakt van tien verschillende culturele instellingen die op hun eigen manier invulling geven aan het Nieuw Cultureel Burgerschap en de veranderende maatschappij. Diversiteitsbeleid en de ontwikkeling van dans-, theater- of productiegezelschappen wordt in elk van de profielen belicht. Website: www.nieuwcultureelburgerschap.nl 301 TIJ
4
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Understanding the arts and creative sector in the United States / redacteur J.M. Cherbo, redacteur R.A. Stewart, redacteur M.J. Wyszomirski. - New Brunswick, NJ [etc.] : Rutgers University Press, 2008. - VII, 214 p. : fig., tab. - ISBN 978-0-8135-4308-6 (Public life of the arts) Thirteen essays demonstrate why interest in the arts and creative sector has accelerated in recent years, the many ways that the arts and creative sector are crucial to the social and national agenda, and the critical issues and policies that relate to their practice. Experts in the field show, for example, how arts and cultural policies are used to enhance urban revitalization, to encourage civic engagement, to foster new forms of historic preservation, to define national identity, to advance economic development, and to regulate international trade in cultural goods and services. 330 UND
BELEID Begint buiten Amsterdam het kippen voeren? / W-J. Raijmakers. - 2009. - tab. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 21, nr. 78, voorjaar 30-36 p.) De financiering van de culturele sector buiten de Randstad is al tientallen jaren een strijdperk: de diverse geldstromen van Rijk, provincies en gemeenten en hoe die op elkaar afgestemd zouden moeten worden, leiden regelmatig tot onenigheid. Wordt de Randstad, en dan met name Amsterdam, voorgetrokken? Een terugblik op de periode 1985-2008. TIJDSCHRIFTEN Creativiteit boven laagdrempeligheid : dubbelinterview over cultureel jongerenbeleid / F. Hali. - 2008 (CJP cultuureducatie magazine; 2008, Nr.2, winter 6-9 p.) Interview met Hans Unger, theatermanager van Pathé in Groningen en Renske de Groot, hoofd educatie van Foam Fotografiemuseum in Amsterdam over de verschillen en overeenkomsten tussen het jongerenbeleid van commerciële instellingen en een kleine culturele instelling. Eén van de vragen die aan de orde komt is: Brengt de cultuurkaart extra kansen voor de culturele ontwikkeling van de individuele leerling? TIJDSCHRIFTEN Cultuurgeld voor jeugd blijft liggen / A. van Voorthuijsen. - 2009 (Binnenlands bestuur; Vol. 30, nr. 11, 13 mrt. 30-31 p.) Tachtig miljoen extra is er de komende twee jaar voor gemeenten om kinderen en jongeren meer aan cultuur en sport te laten deelnemen. Gemeenten kunnen het 'Aboutaleb-geld' - voormalig staatssecretaris van Sociale Zaken Aboutaleb stelde het bedrag beschikbaar - inzetten voor actieve kunst, cultuur- en sportbeoefening. Te vaak blijft het geld echter ongebruikt in een potje zitten. Op 1 januari 2009 is de stichting Jeugdcultuurfonds opgericht. Het fonds is bestemd voor kinderen en jongeren in de leeftijd van 4 tot en met 18 jaar, die om financiële reden geen lid kunnen worden van een toneelclub of lessen kunnen volgen aan een muziekschool of andere instelling voor actieve kunstbeoefening. Het fonds betaalt rechtstreeks het lesgeld aan de culturele instelling. De stichting Jeugdcultuurfonds wil in 2012 landelijk dekkend zijn: dan moeten er in de vier grote steden en in de provincies lokale en regionale fondsen zijn. TIJDSCHRIFTEN 'De gemeenten zijn de belangrijkste actoren van cultureel Nederland' / S. Jongenelen. - 2009. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 21, nr. 78, voorjaar 37-41 p.)
5
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Interview met Arno Blok van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over de rol van gemeenten bij de verdeling van overheidssubsidies voor cultuur. TIJDSCHRIFTEN "... En die stroom rijst al meer en meer..." / R. Ierschot. - Voorburg : [s.n.], 2006. - 30 p. Onderzoek in opdracht van de 'Stichting sociale regelingen kunst en cultuur' om inzicht te krijgen in de aard en de achtergrond van de subsidieverstrekking door de rijksoverheid aan instellingen die geen deel uit maken van de reguliere subsidiestromen. Met conclusie en aanbevelingen. 336 IER Ingelijst : omkaderen van beleid / Th. Vuik. - 2009 (Kunstzone; Vol. 8, nr. 1, jan. 5-8 p.) Interview met minister Plasterk over een aantal onderwerpen op het gebied van kunst en cultuur: de inspectie van de kunst(oriënterende) vakken, de oude en nieuwe stijl examenprogramma's, de bacheloropleidingen van de kunstvakdocenten, wetenschappelijk onderzoek in kunsteducatie, bij- en nascholing voor docenten, verhoging van de kwaliteit van het kunstonderwijs binnen het basisonderwijs, de rol van de cultuurcoördinator, het Actieplan Cultuurbereik en het 'evidence based onderwijs'. TIJDSCHRIFTEN De kunstsubsidies en het Huis van Thorbecke : nieuwe perspectieven op samenwerking en debat / C. Wijn. - 2009. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 21, nr. 78, voorjaar 6-13 p.) Wat zijn de gevolgen van de nieuwe stelselherziening van minister Plasterk? Hoe moet de samenwerking tussen cultuurfondsen, de steden en de provincies in de toekomst gestalte krijgen? En welke rol kan het rijk nog vervullen? Dit zijn vragen die Wijn in zijn artikel aan de orde stelt. TIJDSCHRIFTEN Een nieuwe toekomst voor het cultuurbeleid / samensteller F. Hoefnagel, samensteller J. Dohmen. Den Haag : WRR, 2009. - 35 p. - Met lit.opg. Essay ter gelegenheid van het afscheid van mr.dr. Frans Hoefnagel van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). In dit afscheidsessay wordt een nieuw perspectief op het Nederlandse cultuurbeleid geboden. Frans Hoefnagel beklemtoont dat de inhoudelijke en normatieve aspecten van dit beleid in de toekomst door de overheid directer geadresseerd moeten worden. Tegelijk blijven naast de cultuurpolitieke, ook bestuurlijke en juridische aspecten aandacht vragen. Het essay is in grote lijnen gebaseerd op een nog niet gepubliceerde studie van Hoefnagel. Digitale versie: www.wrr.nl/content.jsp?objectid=4892 351 NIE Op zoek naar de juiste koers : evaluatie cluster jongerenmarketing Actieplan Cultuurbereik Rotterdam / L. Ranshuysen. - Rotterdam : Letty Ranshuysen, 2008. - 21 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - In opdr. van de dienst Kunst en Cultuur van de gemeente Rotterdam. Evaluatie van het cluster Jongerenmarketing, onderdeel van het Rotterdamse Actieplan Cultuurbereik over de jaren 2001-2008. Hierbij stonden de volgende drie onderzoeksvragen centraal: 1. Welke activiteit ontwikkelde het cluster Jongerenmarketing? 2. Wat heeft acht jaar cluster Jongerenmarketing opgeleverd als het gaat om het effectief toepassen van jongerenmarketing in gevestigde culturele instellingen? 3. Op welke manier kan de gemeente Rotterdam de ondersteuning van jongerenmarketing bij de cultuurinstellingen richting geven: welke speerpunten zijn hiervoor aan
6
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
te geven? In de bijlage is het gespreksprotocol opgenomen, dat de basis vormde voor de interviews. Digitale versie: www.lettyranshuysen.nl/pdf/2008_CLUSTERJM.pdf 658 RAN De opkomst van de regio / C. Wijn ... [et al.]. - 2009. - Themanummer. (Boekman; Vol. 21, nr. 78, voorjaar 2-96 p.) De regio's buiten de Randstad krijgen op cultureel gebied een steeds grotere rol. Vragen die bij dit onderwerp aan de orde komen zijn: Verstoort het nieuwe subsidiestelsel de relatie tussen Rijk, provincies en gemeenten? Zijn gemeenten de belangrijkste actor van cultureel Nederland? Verovert regiopop de hitparade? Versterken regiosoaps de sociale cohesie? Wat heeft het decreet voor lokaal cultuurbeleid in Vlaanderen teweeggebracht? Bijdragen zijn er van Cor Wijn over de gevolgen van het nieuwe subsidiestelsel in Nederland en van Willem-Jan Raijmakers, die de geldstromen van Rijk, provincies en gemeenten in kaart brengt. Verder zoomt Simon van de Berg in op het netwerk van de regiogezelschappen en buigt Cas Smithuijsen zich over de decentralisatie van het orkestenbestel. Erik Hitters, Tonny Krijnen en Miriam van der Kamp onderzoeken de opkomst van de regiosoap en regiopop. Geert van der Speeten laat de lokale cultuurdynamiek in de Vlaamse regio's en gemeenten zien en Gerard Marlet biedt strategieën voor gemeentelijk cultuurbeleid. Verder interviews met Jan Vaessen, Harry van Waveren, Arno Brok en Christopher Maughan (Montfort University in Leicester). Regioportretten van Pinkpop, Karavaan, Film by the Sea, Bredevoort Boekenstad, Drents Museum en Designregio Kortrijk. TIJDSCHRIFTEN Een potpourri van legitimaties : kunstbeleid in Vlaanderen / A. Schramme. - 2008. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 20, nr. 77, winter 60-67 p.) Ministers van cultuur moeten hun beleid kunnen legitimeren. Daartoe zoeken ze steeds vaker steun bij sociologen. Die zien vier legitimaties voor cultuurbeleid: cultuur als identiteitspolitiek, cultuur als 'Bildung', cultuur als sociale versterker en tot slot cultuur als economische motor. Hoe gaat men in Vlaanderen om met deze legitimaties? TIJDSCHRIFTEN Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 30 januari 2009, nr. WJZ/97230 (8237), tot aanvulling van eigen inkomsten van cultuurinstellingen = Tijdelijke regeling aanvulling eigen inkomsten cultuurinstellingen / R.H.A. Plasterk, OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. – 2009 (Staatscourant; Nr. 42, 3 mrt. 1-7 p.) Deze regeling biedt de grondslag om cultuurinstellingen waaraan een vierjaarlijkse subsidie is verleend, de komende jaren subsidie te verstrekken bij wijze van aanvulling van hun eigen inkomsten. Het doel van de subsidie is om instellingen te stimuleren de omvang van de eigen inkomsten te vergroten. Alle extra eigen inkomsten die de instellingen in 2009, 2010, 2011 en 2012 hebben verworven ten opzichte van de eigen inkomsten in een nulmeting (het gemiddelde over de jaren 2005, 2006, 2007 en 2008) en die een uitdrukking zijn van hun ondernemerschap, worden één op één 'gematcht'. Deze regeling wordt daarom ook wel aangeduid als 'matchingsregeling'. TIJDSCHRIFTEN Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 30 januari 2009, nr. WJZ/97990 (8239), houdende wijziging van de Regeling subsidies en uitkeringen cultuuruitingen = Wijziging Regeling subsidies en uitkeringen cultuuruitingen / R.H.A. Plasterk, OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - 2009. (Staatscourant; Nr. 42, 3 mrt. 1-45 p.)
7
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Regeling van de Minister van OCW van 30 januari 2009 tot aanpassing van de Regeling subsidies en uitkeringen cultuuruitingen in verband met de wijziging van de aanvraag- en verantwoordingssystematiek van meerjarige instellingssubsidies en specifieke uitkeringen. Bijlage 1A: Handboek verantwoording cultuursubsidies instellingen 2009-2012 (inclusief musea en sectorinstituten). Bijlage 1B: Handboek verantwoording cultuursubsidies fondsen 2009-2012. Bijlage IIA: Controleprotocol cultuursubsidies instellingen. Bijlage IIB: Controleprotocol cultuursubsidies fondsen. TIJDSCHRIFTEN Schriftelijk overleg naar aanleiding van brief 'Brede basis voor cultuur' / R.H.A. Plasterk. - Den Haag : Ministerie van OCW, 2007. - 4 p. Brief van minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de Tweede Kamer naar aanleiding van de brief 'Brede basis voor cultuur' d.d. 21 december 2006, waarin de Tweede Kamer aangeeft schriftelijk overleg te willen voeren over een aantal onderwerpen. De minister gaat onder andere in op de onderwerpen brede school, gratis musea, de cultuurkaart en de kerntaak cultuureducatie. 351 PLA Trendnota's Cultuurbeleidsplanning / Cultuur Lokaal, Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken, Culturele Biografie Vlaanderen. - Brussel : Cultuur Lokaal, 2006. - Versch.pag. Ter ondersteuning van de gemeenten bij het ontwikkelen van hun cultuurbeleidsplan voor de periode 2008-2013 ontwikkelden de steunpunten Cultuur Lokaal, het Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken en de Culturele Biografie Vlaanderen ondersteunend materiaal. De steunpunten verzamelden vanuit Vlaams perspectief relevante informatie ter ondersteuning van de lokale situatieschets, de SWOT-analyse en het formuleren van strategische doelstellingen. Op basis van die informatie werden trendnota's geschreven over zeven thema's die aansluiten bij de kernfuncties van het lokale cultuurbeleid. Dit zijn: het lokale bestuur; aanbod, spreiding en participatie; cultureel erfgoed; levenslang en levensbreed leren; gemeenschapsvorming; interculturaliseren; en e-cultuur. Elke trendnota geeft een beknopte omschrijving van het thema en 3 tot 5 trends, met telkens: een beschrijving van de trend, feiten en cijfers; een interpretatie en evaluatie (SWOT); conclusies, beleidsvragen en beleidsuitdagingen om het denkwerk te prikkelen. Toegevoegd is een artikel over burgerparticipatie van Sandra Denis, stafmedewerker van Cultuur Lokaal. 351 TRE Van Rijk naar regio's / S. Jongenelen. - 2009 (Boekman; Vol. 21, nr. 78, voorjaar 24-27 p.) Interview met Harry van Waveren, voorzitter van de commissie cultuur van het Interprovinciaal Overleg (IPO) over de verschuiving van de culturele initiatieven naar de provincies. TIJDSCHRIFTEN Van verlaten mijnsite tot C-Mine : de lokale cultuurdynamiek in de Vlaamse steden en gemeenten / G. Van der Speeten. - 2009 (Boekman; Vol. 21, nr. 78, voorjaar 44-52 p.) Het Vlaamse decreet voor lokaal cultuurbeleid is een succes: 227 van de 327 Vlaamse gemeenten doen inmiddels mee. Hoe kwam het snelle succes van deze in 2001 ingevoerde regeling tot stand? TIJDSCHRIFTEN
8
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
ONDERWIJS Five minds for the future / H. Gardner. - Boston, MA : Harvard Business Press, 2008. - XXII, 196 p. Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-4221-4535-7 This book outlines the five specific skills that will be required to succeed in the years ahead. They include: 1. The disciplinary mind: the mastery of major schools of thought, including science, mathematics, and history, and of at least one professional craft; 2. The synthesizing mind: the ability to integrate ideas from different disciplines or spheres into a coherent whole and to communicate that integration to others; 3. The creating mind: the capacity to uncover and clarify new problems, questions and phenomena; 4. The respectful mind: awareness of and appreciation for differences among human beings and human groups; 5. The ethical mind: fulfillment of one's responsibilities as a worker and as a citizen. In the book, Gardner draws from diverse examples to illuminate these ideas, designed to inspire lifelong learning and also to provide valuable insights for those charged with training and developing organizational leaders. 159 GAR Insights and inspirations from Reggio Emilia : stories of teachers and children from North America / redacteur L. Gandini, redacteur S. Etheredge, redacteur L. Hill, auteur van voorwoord S. Seidel. Worcester, MA : Davis, 2008. - 224 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-0-87192-894-8 This publication presents 30 years of the Reggio Emilia approach in North American early childhood educational thought and practice. It represents the voices of teachers, scholars, and policy makers whose professional philosophies and practices have been changed and in many cases transformed by their study of the Reggio Emilia approach. Each contribution tells a story that recounts experiences, lessons learned, reflections, reinterpretations, and initiatives connected with encounters with the philosophy and practices of Reggio Emilia. The collection begins with an introduction to the city and the schools of Reggio Emilia, and a description of the values and principles at the core of the educational approach. The book is divided into six sections: 1. Loris Malaguzzi, founder and philosopher: his image of the child; 2. A renewed image of the teacher; 3. Children, thought, and learning made visible through documentation; 4. The hundred languages of children: the role of materials and the atelier; 5. The power of communication; 6. History and civic awareness: building environments and communities. 371 INS Onderzoek naar talentontwikkeling in het vo / G. van Mossel, M. ten Voorde. - Enschede : SLO, 2008. - 32 p. : graf. - Met bijl. - In opdr. van het Ministerie van OCW. Middels een enquête heeft SLO geïnventariseerd wat scholen voor voortgezet onderwijs aan talentontwikkeling doen. In totaal hebben 71 scholen meegewerkt aan de enquête. De resultaten hiervan worden in deze publicatie samengevat en dienen als input voor het SLO-project Brede talentontwikkeling. Eén van de onderzoeksgebieden in de publicatie is het talentgebied 'kunst'. 159 MOS De stand van educatief Nederland 2009 / Onderwijsraad. - Den Haag : Onderwijsraad, 2009. - 174 p. : fig. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-90-77293-86-7 (Adviezen Onderwijsraad) In dit advies schetst de Onderwijsraad een beeld van het Nederlandse onderwijs. Dit wordt gedaan aan de hand van een internationale vergelijking en een beschouwing van de ontwikkelingen in het onderwijs in de afgelopen vier jaar. Daarbij legt de raad verbindingen met gevolgde beleidsstrategieën en met eerdere raadsadviezen. De raad doet naar aanleiding van zijn bevindingen
9
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
enkele aanbevelingen voor beleid, met als doel de maatschappij sterker bij onderwijs te betrekken. Dit advies is een vervolg op 'Stand van educatief Nederland 2005'. 370 STA Verslag van het project: Ogen en oren tekort! : stimuleringsregeling Cultuureducatie Pabo's / E. Huij. - [Groningen] : PA Hanzehogeschool, 2007. - 19 p. : ill., tab. De PA Hanzehogeschool Groningen nam deel aan de stimuleringsregeling Cultuureducatie Pabo's, die het opleidingen mogelijk maakte beleid op het gebied van cultuureducatie te ontwikkelen door eenmalig een bijdrage van € 15,40 per student beschikbaar te stellen. Dit mondde bij de PA Hanzehogeschool Groningen uit tot het project Oren en ogen tekort!, dat tot doel had de al aangebrachte basis cultuureducatie in de Majorruimte van de opleiding verder te verbreden. De bestaande basis zou in dit project in de vorm van diverse cultuurervaringen versterkt worden, waarna voor de volgende jaren een keuze gemaakt kan worden voor een structurele, krachtige culturele leeromgeving. In dit verslag komen eerst de aanpak en uitvoering van de zeer diverse activiteiten ter sprake. In het volgende hoofdstuk wordt beschreven welke activiteiten gecontinueerd zouden moeten worden, wil de PA die krachtige leeromgeving bieden, die vanuit de geformuleerde visie ook gewenst is. Daarna wordt ook de wijze van samenwerking, vanuit visie en toekomstwensen beschreven. 377 HUI
KUNST EN CULTUUR All inclusive : momenten met focus op personen met een beperking / eindredacteur B. Rogé, K. Deweer ... [et al.]. - Brussel : Demos, 2008. - 84 p. : ill. - Met lit.opg. - Publicatie in het kader van de studiedag 'All Inclusive', een studiedag rond kunsteducatie en publieksbemiddeling voor personen met een handicap, gehouden op 11 december 2008 in Brussel. (Momenten; 2008/3) Essays over o.a. actief burgerschap, arts based research, het belang van de 'outsider' in de kunst, de culturele gelijkheid van personen met een handicap: het Verenigd Koninkrijk en de context van het internationaal beleid. Met praktijkvoorbeelden van projecten waarbij het bevorderen van de cultuurparticipatie van personen met een beperking centraal staat. 700 ALL Art-based research / S. McNiff. - Reprint ed. - London [etc.] : Jessica Kingsley, 1998. – 222 p. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-85302-621-8 This book presents a model for studying the process of art making as therapy - whether it is visual arts, dance, music, or drama. The author illustrates how practitioner-researchers can become involved in art-based inquiries during their educational studies and throughout their careers, and shows how new types of research can be created that resonate with the artistic process. The theoretical arguments are illustrated by numerous case examples, and the final part of the book provides a wealth of ideas and thought provoking questions for research. 615 MCN Attendance and public participation in the performing arts : a review of the empirical literature / B.A. Seaman. - Atlanta : Andrew Young school of policy studies, 2005. - 165 p. : tab. - Met lit.opg. A empirical literature review on attendance and public participation in the performing arts. Sociologists, psychologists, and marketing specialists, as well as economists contributed to this literature. 700 SEA
10
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Cultural governance [cd-rom] / Kunst & Zaken. - Rotterdam : Stichting Kunst & Zaken, 2009 De cd-rom is een hulpmiddel voor culturele instellingen om goed bestuur, adequaat toezicht en transparante verantwoording te implementeren binnen de organisatie. De cd-rom bevat: de publicatie 'Code cultural governance: pas toe of leg uit' (2006), voorbeeldstatuten en -reglementen voor drie besturingsmodellen van een stichting, een aantal cultural governance hulpmiddelen en de Cultural governance-scan: een analyse-instrument. [CR] 650 CUL Healing the inner city child : creative arts therapies with at-risk youth / redacteur V.A. Camilleri. London : Jessica Kingsley, 2007. - 319 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-84310-824-5 This publication presents a diverse collection of creative arts therapies approaches that meet the specific social, emotional and mental health needs of inner city children. These children are disproportionately likely to become victims of societal, environmental and domestic stressors such as poverty and violence and are consequently at risk of developing debilitating behavioral and emotional outcomes such as delinquency and depression. 615 HEA Kunst en gezondheid / Ch. De Groote. - 2008. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 20, nr. 77, winter 34-38 p.) Kunst heeft een positief effect op welzijn en gezondheid. Welke rol kunnen kunst en cultuur spelen in de gezondheidszorg? TIJDSCHRIFTEN Onder professoren : een Chinese muur in Engeland : dominantie van London remt bloei in de regio's / A. Twaalfhoven. - 2009 (Boekman; Vol. 21, nr. 78, voorjaar 93-96 p.) Interview met Christopher Maugham, universitair hoofddocent Arts Management bij de Montfort University in Leicester. In dit gesprek laat hij zich kritisch uit over de Arts Councils in het Verenigd Koninkrijk. Hij signaleert een gebrek aan samenwerking met lokale overheden. TIJDSCHRIFTEN De ontsproten Picasso : reizen door kunst en tijd / B. Stigter. - Amsterdam [etc.] : Contact, 2008. 303 p. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-254-2614-9 Een bundeling van beschouwingen over kunst en de ontwikkeling van de kunst door de tijd heen. De auteur behandelt verschillende disciplines binnen de kunst, zoals schilderkunst, film, fotografie en internetkunst. Een aantal van deze beschouwingen is eerder verschenen in NRC Handelsblad. 700 STI Prestatiemeting en -verbetering voor culturele organisaties : handboek standaardscan voor bedrijfsvoering en besturing / M. Altink, M. Anderson. - Rotterdam : Stichting Kunst & Zaken, 2008. 144 p. : ill., tab., fig., graf. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-90-78389-04-0 Dit handboek biedt een beknopte inleiding in de wereld van de meetinstrumenten voor bedrijfsvoering en besturing. Daarnaast wordt een standaardscan voor culturele instellingen beschreven waarmee het mogelijk is zelf een meting uit te voeren, de score te interpreteren en acties voor verbeteringen concreet vorm te geven. Ook wordt de achtergrond van prestatiemeting en -verbetering geschetst en worden er tips en adviezen aangedragen voor een mogelijk vervolgtraject. 650 ALT
11
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
KUNST- EN CULTUUREDUCATIE The aesthetics of style in an Urban High School art class / L. Selig. - 2009. - Met lit.opg. (Art education; Vol. 62, nr. 2, Mar. 46-51 p.) How can an art teacher in an urban high school connect with the students' interests by designing a successful visual culture curriculum? TIJDSCHRIFTEN Arts and cultural education at school in Europe : curricula and initiatives : working document / Eurydice, European Unit. - Brussel : Eurydice, 2009. - 60 p. : tab., graf., ill. - Tekst in het Engels en in het Frans. (See, I see why!) This working document was prepared for the conference 'See, I see why! Cultural education, innovation, creativity and youth : CICY' (12 and 13 March 2009, Brussels). The report covers the aims and objectives of arts and cultural education, and planned reforms relating to these aspects taking place across Europe. In addition to this, the report contains some information about broader dimensions relating to creativity and culture across the curriculum. The full report (finished by September 2009) will also address pupil assessment and teacher education relating to arts and cultural education. This study was launched by the Eurydice Network. 701 SEE Basisschool De Zevensprong / A. Geldermans. - 2009 (Katern Bulletin Cultuur & School; Nr. 56, mrt. 2-11 p.) Portret van openbare basisschool De Zevensprong in Almere. Deze school wil onder meer de canon in het onderwijs inbedden, heeft een cultuurplan opgesteld en wil volgend jaar officieel een brede school worden. De verwezenlijking van deze plannen stuit soms op de weerbarstige praktijk en bureaucratie. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/session=cloud_mmbase+1898525/Katern_CultuurSchool_56.pdf TIJDSCHRIFTEN 'Beroepskunstenaar in de klas werkt b(l)ikverruimend' / Y. van der Ree. - 2009 (Bulletin Cultuur & School; Nr. 56, mrt. 12-17 p.) Met de komst van de beroepskunstenaar in de klas (bik) heeft cultuureducatie in het primair onderwijs een stevige impuls gekregen. Inmiddels hebben verschillende bik-kunstenaars ook aanbod voor het voortgezet onderwijs ontwikkeld. Om de kwaliteit en continuïteit van de bik-opleidingen te garanderen, is er een convenant in de maak om de opleiding onder te brengen bij vijf kunstvakopleidingen. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/session=cloud_mmbase+1900374/Bulletin_Cultuur_School__56.pdf ;jsessionid=051DD81E1987053167821C53116DB472 TIJDSCHRIFTEN C.A.P.T.U.R.E./ the city / projectleider T. Slits, S. Bisscheroux. - Maastricht : Netwerk Vuurstof, 2007. - Ongepag. : ill. 'Capture the City' was een initiatief van het Netwerk Cultuurprofielscholen Limburg in het schooljaar 2006-2007. 840 leerlingen uit Heerlen, Maastricht, Roermond, Sittard en Venlo namen deel. Studenten van de Academie Beeldende Kunsten Maastricht, het Conservatorium Maastricht en de Toneelacademie Maastricht en professionele kunstenaars van verschillende disciplines vormden samen Creative Art Teams. Zij begeleidden leerlingen bij een groot aantal kunstzinnige activiteiten dat als thema had het leefklimaat van leerlingen. Het project daagde leerlingen uit om binnen de stad
12
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
op zoek te gaan naar identiteit en om creativiteit te tonen. Het verleden, heden en toekomst van de stad speelde hierbij een belangrijke rol. In deze uitgave worden de projecten beschreven. Samenwerking tussen de scholen, studenten van docentenopleidingen in de kunsten en tussen de vakken zelf was een belangrijk element in het project. Mede naar aanleiding van het project willen de Kunstfaculteiten projectmatig werken verankeren in de curricula van de opleiding Docent Muziek en de Theatermakersopleiding en eventueel in de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving. 701 BIS De computer binnen de kunstvakken : de computer als creatief gereedschap en communicatiemiddel binnen de kunstvakken VO / SLO, Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. - Enschede : SLO, [2008]. Hulpkaarten die inzichtelijk maken op welke wijze de computer meerwaarde kan krijgen binnen de kunstvakken in het voortgezet onderwijs. Digitale versie: www.slo.nl/voortgezet/onderbouw/Leergebieden/kenc/kvict/publicatie/Flyer.pdf/manage.download.ht ml 681 COM Dirk Monsma, éminence grise in de cultuureducatie : 'Mijn ogen gaan pas echt open als ik het zelf zie' / A. Lubbers. - 2009 (Bulletin Cultuur & School; Nr. 56, mrt. 10-11 p.) Interview met Dirk Monsma, die 12 december 2008 afscheid nam als directeur van de Stichting Kunst van Rotterdammers (SKVR) over onder meer hoe je kunsteducatie op een aansprekende manier bij een breed publiek brengt. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/session=cloud_mmbase+1900374/Bulletin_Cultuur_School__56.pdf ;jsessionid=051DD81E1987053167821C53116DB472 TIJDSCHRIFTEN Dubbelklik op ckv : 21 november 2002 conferentie over culturele en kunstzinnige vorming op het vmbo / SLO, specialisten in leerprocessen. - Enschede : SLO, 2002. - Versch.pag. Conferentiemap ten behoeve van de op 21 november 2002 Conferentie 'Dubbelklik of CKV' georganiseerd door SLO, Cultuurnetwerk Nederland en De Kunstconnectie. De conferentiemap bestaat o.a. uit een stappenplan voor het vak CKV op het vmbo en de eerste resultaten van het CKV project met voorbeeldprojectbeschrijvingen. 701 DUB The effect of arts education on student achievement and attainment / C.C. O'Connor. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - V, 30 p. : graf., tab. - Masterscriptie Georgetown University, Graduate School of Arts & Sciences. Tight budgets and a nationwide emphasis on math and reading performance from No Child Left Behind have resulted in an unfortunate erosion of extracurricular course offerings in schools. Advocates of arts education have struggled to find a credible defense for preserving a place for art in the curriculum. The author uses the NELS:88 dataset, a longitudinal study of over 12,000 nationally representative students, to investigate whether participation in art courses improves student achievement or attainment. Arts education does not appear to have a significant effect on student achievement, as measured by changes in standardized test scores. This is likely due to the overwhelming effect of family background on student performance. Arts education does appear to have a significant effect on student attainment for dropouts. This study suggests that those who take
13
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
arts classes postpone their decision to dropout, even when controlling for family effects. This finding provides a new justification for keeping arts education a part of school curricula. Digitale versie: hdl.handle.net/1961/4148 701 OCO Framing education as art : the octopus has a good day / J. Hoffmann Davis. - New York : Teachers College Press, 2005. - IX, 230 p. : ill., fig. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 0-8077-4577-4 The author defends her beliefs that the arts are essential to the K-12 educative process. She explores the role of the arts in education and provides an overview of arts learning in and out of school. The book looks into inquiry and multiple perspectives as it explores a range of reflections on art, artistry, artists, art education, and the methods and results of arts-related educational research. It features discussions and illustrations of selected works of art by children and professional artists. It offers practical, arts-related strategies for improving teaching and learning in schools and includes those who have no experience in the arts. It addresses a broad range of settings for arts teaching and learning, including non-arts classrooms, schools that focus on the arts, community art centers, and art museums. It also includes lessons learned from urban community art centers with a history of working successfully with, and providing safe havens for, disenfranchised students. 701 HOF The impact of Creative Partnerships on pupil behaviour : final report / L. Kendall ... [et al.]. - [S.l.] : NFER, 2008. - 18 p. : tab. - Met bijl. en lit.opg. Creative Partnerships is a creative learning programme in England, which uses artists and creative professionals to work with schools in deprived areas across the whole curriculum. The programme aims to develop the skills of young people across England, raising their aspirations and achievements, and opening up more opportunities for their futures. In this report, the National Foundation for Education Research (NFER) analysed school attendance rates and behaviour at school. Schools involved in Creative Partnerships are compared with other similar schools to explore this hypothesis. Digitale versie: www.creative-partnerships.com/data/files/nfer-2008-impact-of-creative-partnershipson-yp -behaviour-final-167.doc 701 IMP 'Kom chillen met mij!' : beschrijvingen van projecten voor en door jongeren / R. Chrispijn, redacteur M. Peters, Stichting Meander. - Alphen aan de Rijn : Stichting Meander [etc.], 2008. - 28 p. + dvd. De bijbehorende dvd bevat een rap van de groep Blarix. - Uitg. in samenw. met STaaD en MCI. ISBN 978-90-74505-04-8 In deze brochure wordt een aantal voorbeelden gegeven van kleine projecten met migrantenjongeren en tips om met migrantenjongeren aan de slag te gaan. De projecten werden uitgevoerd door de Haagse organisaties STaaD (Steunpunt Antillianen en Arubanen Den Haag) en MCI (Multiculturele Instelling). Stichting Meander, Regionaal Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling in Zuid Holland was initiatiefnemer van het project en heeft zorg gedragen voor de coördinatie van de projecten. Voorbeelden die worden beschreven zijn onder meer een jongerenpersbureau, een toneeluitvoering en een rapgroep. Het doel van de projecten was: 1. Het stimuleren van Haagse allochtone jongeren om hun talenten en vaardigheden te ontwikkelen en daarmee hun zelfvertrouwen te vergroten; 2. De deelnemende jongeren de gelegenheid bieden om zichzelf op een positieve manier te presenteren aan de Haagse samenleving; 3. Ondersteuning bieden aan professionals en ouders bij het begeleiden en ondersteunen van de jongeren. 364 CHR [DV] 364 CHR
14
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Kulturelle Schulentwicklung / redacteur H. Bergers, redacteur K. Witt, M. Fuchs ... [et al.].- 2009. Themanummer. (Kulturelle Bildung; Vol. 1, nr. 3, 3-73 p.) Unter dem Arbeitsbegriff beleuchtet das Magazin, welche Potenziale sich bieten, wenn Schulen sich auf den Weg machen, künstlerische Bildung und kulturpädagogische Prinzipien auf allen Ebenen des Schullebens zu integrieren. Die Autoren/innen, die sich in dieser Ausgabe mit dem Thema 'Kulturelle Schulentwicklung' befassen, sind sich einig: Kulturelle Schulentwicklung hat Potenzial. Es gibt jedoch Bedingungen: ein neues Label macht noch keine neue Schule. Welche Voraussetzung bringt die 'guten Wirkungen' Kultureller Bildung in Schule zur Entfaltung. Künstler/innen und Kulturpädagogen/innen, Lehrer/innen und Schulleiter/innen schreiben über Erfahrungen, Chancen und Gelingensbedingungen. Bildungsforscher/innen beleuchten die Vision einer KulturSchule. Autoren/innen aus den Sparten Theater, Tanz, Literatur, Film, Bildende Kunst und Zirkus schauen aus ihrer jeweiligen Fach-Perspektive auf das Thema. Vertreter/innen der künstlerischen Schulfächer diskutieren, wie Musik, Theater und Kunst Schule 'von innen heraus' verändern können und Praxisforscher/innen stellen erste Ergebnisse von Modellprojekten vor. TIJDSCHRIFTEN Kunst in de vakken : toepassingen van kunst en cultuur in vmbo en praktijkonderwijs / M. Mols, redacteur H. Lindeman ... [et al.]. - Utrecht : APS, 2009. - 33 p. : ill. Ideeënboek voor docenten om kunst en cultuur in het vmbo en praktijkonderwijs te kunnen verwerken. Het tracht vooral een antwoord te geven op de vraag hoe kunst en cultuur zinvol aan bod kan komen in de niet-kunstvakken. Het is enerzijds gebaseerd op gesprekken met docenten van een aantal scholen dat zich op enigerlei wijze profileert als kunstschool. Voor een ander deel is het gebaseerd op de kennis en ervaringen van medewerkers van de APS-expertgroep Kunst. Getracht werd om kunst en cultuur in de niet-kunstvakken te verbinden met de kernconcepten van die vakken. Uit de voorbeelden blijkt dat kunst en cultuur meerdere functies kan hebben: om iets te verduidelijken, iets aansprekender te presenteren of om het zelfvertrouwen van leerlingen te vergroten. 701 MOL Kunstvakken en ICT: waarom zou je? : ICT binnen kunstvakken vanuit een curriculair perspectief / D. Ebbers ... [et al.], eindredacteur A. Rass. - Enschede : SLO, 2008. - 79 p. : fig., tab. - Met lit.opg. en bijl. Deze publicatie is een van de opbrengsten van het tweejarig SLO-project 'Kunst en ICT'. Het biedt een inleiding en achtergrondinformatie bij de website www.slo.kvict.nl. Deze site biedt kunstvakdocenten inzichten in hoe vanuit leerplankundig perspectief de computer op creatieve en zinvolle wijze kan worden geïntegreerd binnen de kunstvakken. In deze publicatie wordt ingegaan op achtergronden van curriculumontwikkeling, de consequenties vanuit een leerplankundig perspectief als docenten ICT willen integreren in de kunstvakken, en de succesfactoren voor zowel leerplankundige als didactische aspecten van gebruik van ICT in de kunstvakken. Het bevat ook lesvoorbeelden en overzichten met tools en Web 2.0 toepassingen. Digitale versie: www.slo.nl/downloads/2008/AN_204.4664.146_20_20Kunstvakken_20en_20ICT_20gewijzigde_20we bversie.pdf/ 004 KUN The longer-term impact of Creative Partnerships on the attainment of young people: results from 2005 and 2006 : final report / L. Kendall ... [et al.]. - [S.l.] : NFER, 2008. - 43 p. : tab., fig. - Met bijl. en lit.opg.
15
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Creative Partnerships is a creative learning programme in England, which uses artists and creative professionals to work with schools in deprived areas across the whole curriculum. The programme aims to develop the skills of young people across England, raising their aspirations and achievements, and opening up more opportunities for their futures. In this report, the National Foundation for Education Research (NFER) considers whether Creative Partnerships has had a significant positive impact on educational attainment. This study used attainment data for 2005 and 2006 to explore the longer-term impact of participation in Creative Partnerships. Digitale versie: www.creative-partnerships.com/data/files/nfer-2008-impact-of-creative-partnershipson-yp -attainment-final-166.doc 701 LON Praktijkonderwijs: POUWERed by art..! : lessuggesties voor kunst- en cultuureductie in samenhang / P. Marsman, S. van Tuinen-Weghorst, redacteur M. van der Hoeven. - Enschede : SLO, 2008. - 43 p. : fig., tab. - Met bijl. Hoe formuleer ik mijn visie op kunst- en cultuureducatie in het praktijkonderwijs? Hoe verhoudt die visie zich met de algemene visie van de school? En welke consequenties heeft dat voor het programma kunst- en cultuureducatie (KCE)? Met deze vragen diende POUWER (Praktijk Onderwijs Utrecht, Werken, Evalueren, Reflecteren) een veldaanvraag bij SLO in. Vervolgens ging de school samen met SLO - aan de slag. De samenwerking heeft geleid tot een schoolportret met een doorkijkje naar de school en het afgelegde ontwikkeltraject. Daarbij heeft de school een beleidsplan KCE geformuleerd, dat vervolgens heeft geresulteerd in een aantal lessuggesties. De lessuggesties zijn met behulp van de PrOKunst- en cultuurschijf ontworpen en geven invulling aan kunst- en cultuureducatie in de onderbouw. Ook voor andere scholen zijn deze lessuggesties bruikbaar en eenvoudig aan te passen naar de eigen schoolpraktijk. Deze publicatie maakt deel uit van de website www.durftecombineren.slo.nl. Digitale versie: www.slo.nl/downloads/2008/POUWERed_20by_20ART__WEB.pdf 701 MAR Rethink, reimagine, reinvent: the Reggio Emilia Approach to incorporating reclaimed materials in children's artworks /A. Eckhoff, M. Spearman. - 2009. - Met lit.opg. (Art education; Vol. 62, nr. 2, Mar. 10-16 p.) How can very young artists reclaim everyday materials to promote cultural-historical learning and deeper links with their communities? This article explores existing pedagogical precedents that support the role of the inclusion of reclaimed materials in visual arts education. The authors investigated the role of reclaimed objects in children's artworks which began on their trip to Reggio Emilia, Italy, the site of a reclaimed materials center available for use by local teachers, students, and community members. In addition, they conducted a brief research project exploring the use of reclaimed materials with 2nd-grade students in an afterschool program in the United States. The article concludes by offering suggestions as to how educators outside of Reggio Emilia might use and extend these ideas from found object explorations in their own classroom. TIJDSCHRIFTEN See, I see why! - CICY : arts and cultural education, innovation, creativity and youth : conference reader = See, I see why! - CICY : l'éducation artistique et culturelle, l'innovation, la créativité et la jeunesse : publication pour la conférence / B. Ros ... [et al.], redacteur P. Hagenaars, redacteur M. van Hoorn, redacteur T. IJdens. – Utrecht/Brussel : Cultuurnetwerk Nederland/CANON Cultuurcel, 2009. - 124 p. : tab. - Met bijl. en lit.opg. - Tekst in het Engels en in het Frans. - ISBN 978-90-6997136-0 (See, I see why!)
16
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
This conference reader comprises the content of the agenda for the conference 'See, I see why!': Cultural education Innovation, Creativity and Youth (CICY) and can be used as reference material. The conference took place 12 and 13 March 2009 in Brussels. 701 SEE See, I see why! - CICY : international conference on cultural education, innovation, creativity and youth : conference programme : programme, content and biography's = See, I see why! - CICY : conférence international de l'éducation artistique et culturelle, l'innovation, la créativité et la jeunesse : programme de la conférence : programme, content et biographies / redacteur P. Hagenaars, redacteur J-P. Maaijwee, redacteur M. Tal. – Utrecht/Brussel : Cultuurnetwerk Nederland/CANON Cultuurcel, 2009. - 40 p. : tab. - Tekst in het Engels en in het Frans. - ISBN 978-90-6997-136-0 (See, I see why!) Conference programme for the international conference 'See, I see why!': Cultural education Innovation, Creativity and Youth (CICY). The conference took place 12 and 13 March 2009 in Brussels. 701 SEE Single of samen : over het trieste lot van het advies van de profielcommissies Tweede fase en wat we er voor de kunstvakken misschien nog aan kunnen hebben / F. Haanstra. - 2009 (Kunstzone; Vol. 8, nr. 1, jan. 9-11 p.) Bewerking van een lezing, gehouden op het SLO mini-symposium 'Een ogenblik voor kunsteducatie ter ere van het afscheid van Gerrit Dinsbach', op 26 september 2008. In dit artikel staat de (achtergrond van de) herziening van de kunstvakken in de Tweede fase centraal. De auteur pleit hierin voor een algemeen theoretisch deel (afgesloten met een centraal examen) en praktisch deel (afgesloten met een schoolexamen) van de kunstvakken. Tevens roept hij de vakinhoudelijke verenigingen op samen te werken bij het inhoud te geven aan de vernieuwing van de kunstvakken. TIJDSCHRIFTEN Social/ecological caring with multicultural picture books: placing pleasure in art education / M. Reisberg. - 2008. - fig. - Met lit.opg. (Studies in art education; Vol. 49, nr. 3, Spring 251-267 p.) This study explores the concept of finding pleasure in social and ecological caring from the ‘a/r/tographic’ stance of the author as artist, researcher, and teacher. The author combines placebased and visual culture art education with multicultural children's picture books to promote more connection and pleasure in the teaching and learning process. The article also provides an exploratory model for art education reform, encouraging art teachers to participate in pleasurable forms of social and ecological caring by becoming art educator activists. TIJDSCHRIFTEN Toekomstvisie op de kunstvakken : hybriditeit als een van de kernconcepten / M-Th. van de Kamp. 2009 (Kunstzone; Vol. 8, nr. 1, jan. 12-15 p.) De auteur filosofeert over de overweging om in de toekomst naar één kunstvak te streven in plaats van een aantal. Hoe zou een dergelijk kunstvak er in de toekomst uit kunnen zien? Wat zijn de uitgangspunten voor het schetsen van de contouren voor dat kunstvak op basis van alle goede inzichten en verworvenheden vanuit de huidige kunstvakken gecombineerd met nieuwe inzichten? TIJDSCHRIFTEN What education can learn from the arts : The Lowenfeld lecture 2008 NAEA National Convention New Orleans, Louisiana / E. Eisner. - 2009. - Met lit.opg.
17
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
(Art education; Vol. 62, nr. 2, Mar. 6-9 p.) Integral text of Eisner's Lowenfeld lecture, delivered upon receiving this award at the NAEA Convention 2008. He proposes that the improvement of education is made possible not only by understandings promoted through scientific methods, but also those promoted through methods that are deeply rooted in the arts. What do the arts have to teach education? And is what they have to teach educationally important? TIJDSCHRIFTEN
CULTUREEL ERFGOED Al doende leert men : erfgoededucatie in het vmbo / D. Wijstma. - 2009 (GM kwadraat; Vol. 9, nr. 33, lente 24-25 p.) De afdeling educatie en publieksbereik van Landschap Erfgoed Utrecht ontwikkelt erfgoedprojecten voor alle schooltypen in het voortgezet onderwijs, van vmbo tot en met vwo. Aangezien meer dan 60% van de Nederlandse leerlingen op het vmbo zit, vormen zij een belangrijke doelgroep. Landschap Erfgoed Utrecht heeft inmiddels zes projecten die speciaal voor het vmbo zijn ontwikkeld. In dit artikel wordt aandacht besteed aan het lesmateriaal voor de bovenbouwsectoren zorg, techniek en groen. TIJDSCHRIFTEN Anno's Tijdspel / Buro Maria. - [S.l.] : Anno, [2008]. - ill. - Het spel bevat 160 speelkaarten, een kaart met spelregels, een nakijkvel en een lesbrief. Spel waarbij leerlingen chronologie, thema's en gebeurtenissen met elkaar verbinden. Het spel bestaat uit basiskaarten (tijdvakken, jaartallen en periodes), uitbreidingskaarten (themakaarten over mode, wonen en kunst, canonkaarten, begrippen) en blanco kaarten. Er zijn kaarten voor verschillende niveaus voor de onderbouw en bovenbouw van alle leerwegen in het vmbo. Ook is het spel inzetbaar in de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van havo en vwo. Het spel kan klassikaal, in groepjes en individueel gespeeld worden tijdens de lessen Geschiedenis of Mens & Maatschappij. 725 ANN Cookies [dvd] : kunsteducatief erfgoedproject voor secundaire scholen / coördinator A. Geerts, producent G. Herssens, De Veerman. - Antwerpen : De Veerman, 2008 De dvd toont een beeld van 2 Cookies-projecten, waarbij jongeren uit het voortgezet onderwijs in contact gebracht werden met erfgoed en kunst. De deelnemende scholen werkten een jaar lang rond een zelfgekozen erfgoedthema in de omgeving van de school, zoals een oud object, een archief, een gebouw, of een landschap. De dvd bevat ook interviews met leerkrachten, kunstenaars en de projectcoördinator. Hierin vertellen zij over hun ervaringen met het project. Tot slot bevat de dvd ook een aantal documenten, waaronder een stappenplan voor het opzetten van een Cookies-project, een voorbeeld van een begroting en een voorbeeld van een schema waarin verschillende invalshoeken aan de orde komen. 725 COO Cultureel erfgoed : uitleg over de inhoud en betekenis van cultureel erfgoed binnen de beeldende vakken / G. Dinsbach ... [et al.], eindredacteur A. Rass. - Enschede : SLO, 2008. - 50 p. : graf., tab. - Met lit.opg., webadressen en bijl. De plaats van cultureel erfgoed in het curriculum van de beeldende vakken is onduidelijk en als gevolg daarvan in de praktijk nog onderontwikkeld. Deze publicatie beoogt een bijdrage te leveren aan het opzetten, uitvoeren en evalueren van lessen die de betekenis van cultureel erfgoed voor het
18
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
beeldend onderwijs tot zijn recht laat komen. De publicatie bevat een omschrijving van het begrip en beschrijft de betekenis van cultureel erfgoed voor de beeldende vakken en andersom. Daarnaast bevat het mondiale en Nederlandse voorbeelden afkomstig van de Werelderfgoed Lijst (World Heritage List) van UNESCO. Tot slot worden er handvatten gegeven aan docenten voor het ontwikkelen van een eigen lesprogramma over cultureel erfgoed in de eigen omgeving. Digitale versie: www.slo.nl/downloads/2008/Cultureel_20erfgoed__webversie.pdf 725 CUL Erfgoed maakt religie bespreekbaar / B. Ros. - 2009 (Bulletin Cultuur & School; Nr. 56, mrt. 7-9 p.) In het kader van het Jaar van het Religieus Erfgoed waren er in 2008 verschillende projecten. De ervaring leert nu dat scholen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs religieus erfgoed een bruikbaar handvat vinden om aandacht te besteden aan godsdienstige en culturele verschillen. In dit artikel komen twee projecten aan de orde. Het eerste project dat aan bod komt is 'De wonderlijke wereld', een leskist ontwikkeld door Edu-Art, in samenwerking met Gelders Erfgoed en Stichting Identiteitsbegeleiding Midden-Nederland. De leskist bevat alledaagse gebruiksvoorwerpen uit de vijf wereldgodsdiensten, een fotoboekje en een lessenserie met als onderdeel een excursie naar bijvoorbeeld een erfgoedinstelling, kerk of begraafplaats. Het andere project is 'Interculturele dodenplaats', ontwikkeld door vier scholen voor voortgezet onderwijs onder begeleiding van zelfstandig intercultureel consulent Ineke Mok. Hier staat de vraag centraal: Hoe gaan we in de toekomst om met begraven en cremeren, daarbij rekeninghoudend met diverse geloofsovertuigingen? Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/session=cloud_mmbase+1900374/Bulletin_Cultuur_School__56.pdf ;jsessionid=051DD81E1987053167821C53116DB472 TIJDSCHRIFTEN Op zoek naar religieus erfgoed! : sporen van de joodse, christelijke en islamitische godsdienst in het dagelijks leven : docentenhandleiding / redacteur M. Haas, redacteur V. Roeper, N. Persoons, Cultureel Erfgoed Noord–Holland Bureau Erfgoededucatie Noord-Holland. - Haarlem : Cultureel Erfgoed Noord-Holland, 2008. - Versch.pag. : ill., tab. + dvd (4 min.) Lespakket over religieus erfgoed voor de bovenbouw van het basisonderwijs. Met het lespakket gaan leerlingen op zoek naar de sporen van de joodse, christelijke en islamitische godsdienst in het dagelijks leven. Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen de gebouwen, de tradities en de leefregels van de drie godsdiensten? En waar in de omgeving van de school is religieus erfgoed zichtbaar aanwezig? Een bezoek aan een kerk, moskee of synagoge kan deel uitmaken van het project. Het lespakket bestaat uit een animatiefilm en zes lessen. Elke les bestaat uit een lesopzet, beknopte achtergrondinformatie en kopieerbladen voor de leerlingen. De lessen sluiten aan bij de kerndoelen van de vakgebieden Nederlands, oriëntatie op mens en samenleving, oriëntatie op jezelf en de wereld, geschiedenis en kunstzinnige vorming (kerndoelen 4, 37, 38, 53 en 56). 725 OPZ [DV] 725 OPZ
BEELDENDE KUNSTEN Art projects from around the world : grades 1-3 / L. Evans, K. Backus, M. Thompson. - New York [etc.] : Scholastic, 2006. - 64 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-0-439-38531-2 This book contains 20 multicultural art projects. Each art project reflects the culture or geography of
19
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
a different country, such as woven paper kente cloth from Ghana and 3-D tree frogs from the rain forests of Brazil. 730 EVA Beautiful stuff! : learning with found materials / C. Weisman Topal, L. Gandini. - Worcester, MA : Davis, 1999. - 107 p. : ill. - ISBN 978-0-87192-388-2 Inspired by educational practices in Reggio Emilia, Italy, this book focuses on process rather than product. The chapters cover collecting and organizing materials, stimulating thoughts about design, and reflecting upon and extending work. Several sorting and categorizing activities are presented, along with individual and group projects and constructions. 730 TOP Bij elkaar / redacteur S. Ruhe. - 2008. - Themanummer. (Bij de hand; Vol. 36, nr. 1, sept. 3-35 p.) Thema van deze aflevering is 'bij elkaar'. Het thema wordt verduidelijkt door beelden (te gebruiken op een digi-bord), een brainstormlijst en achtergrondartikelen en biedt op alle onderwijsniveaus in de praktijk uitgevoerde lessen beeldende vorming, geïllustreerd door leerlingenwerk, met alternatieve lesideeën voor een ander niveau (ook altijd basisschool) of discipline. TIJDSCHRIFTEN Breken / redacteur S. Ruhe. - 2009. - Themanummer. (Bij de hand; Vol. 36, nr. 3, mrt. 3-37 p.) Thema van deze aflevering is 'breken'. Het thema wordt verduidelijkt door beelden (te gebruiken op een digi-bord), een brainstormlijst en achtergrondartikelen en biedt op alle onderwijsniveaus in de praktijk uitgevoerde lessen beeldende vorming, geïllustreerd door leerlingenwerk, met alternatieve lesideeën voor een ander niveau (ook altijd basisschool) of discipline. TIJDSCHRIFTEN Leitlinien zur Interpretation der Kinderzeichnung : Praxisbezogene Anwendung in Diagnostik, Beratung, Förderung und Therapie / C. Seidel, auteur van voorwoord E. Landau. - Lienz : Journal Verlag, 2007. - 889 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-3-902128-30-0 Dieses Buch gibt eine theoretisch fundierte Darstellung der entwicklungspsychologischen Grundlagendes kindlichen Zeichenprozesses. Die neu erarbeiteten Leitlinien stellen ein integratives Interpretationsmodell der Kinderzeichnung auf 4 Entwicklungsstufen in 8 Beobachtungsbereichen dar. Mit Hilfe des von der Autorin geschaffenen Strukturierten Beobachtungsbogens wird die Auswertung von Entwicklungsmerkmalen und von Emotionalen Zeichen in freien Kinderzeichnungen und Zeichentests unter qualitativen und quantitativen Gesichtspunkten erleichtert und gewinnt dadurch an Aussagekraft. Gestützt auf Langzeit-Beobachtungen und Langzeit-Therapieverläufe orientiert diese Neuerscheinung mit 53 Fallbeispielen (davon 34 verhaltens- oder entwicklungsgestörte Kinder) umfassend und mit anschaulicher Illustration eines reichhaltigen Bildmaterials über den Einsatz von Kinderzeichnungen bei der Beurteilung von altersgemäßer Entwicklung, von Verhaltensproblemen, Entwicklungsstörungen, Hochbegabung, Intelligenzminderung und Sonderformen der Begabung. 741 SEI Spiegel van de wereld : de geschiedenis van de beeldende kunst / J. Bell. - Amsterdam : AthenaeumPolak & Van Gennep, 2008. - 496 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - Oorspr. titel: Mirror of the world : a new history of art. - ISBN 978-90-253-6372-7 Wat is de beeldende kunst en waar komt ze vandaan? Waarom bestaat ze, en hoe verandert de kunst
20
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
in de loop van de tijd? Op deze vragen geeft Julian Bell een antwoord. Bell vermijdt de gebaande paden (Gombrich 1950, Janson 1962) en beschrijft de ontwikkelingen in de beeldende kunst vanuit een mondiaal perspectief. [NA] 730 BEL Vormen / redacteur S. Ruhe. - 2008. - Themanummer. (Bij de hand; Vol. 36, nr. 2, dec. 3-35 p.) Thema van deze aflevering is 'vormen'. Het thema wordt verduidelijkt door beelden (te gebruiken op een digi-bord), een brainstormlijst en achtergrondartikelen en biedt op alle onderwijsniveaus in de praktijk uitgevoerde lessen beeldende vorming, geïllustreerd door leerlingenwerk, met alternatieve lesideeën voor een ander niveau (ook altijd basisschool) of discipline. TIJDSCHRIFTEN
MUZIEK A concise history of American music education / M.L. Mark. - Lanham : Rowman & Littlefield Education, 2008. - V, 184 p. : fig. - Met lit.opg. - Uitg. i.s.m. MENC. - ISBN 978-1-57886-851-3 A history of American music education from its roots in biblical times through recent historical events and trends. It describes the educational, philosophical, and sociological aspects of the subject and always in the context of the history of the United States. 780 MAR Effects of a music programme on kindergartners' phonological awareness skills / J. Bolduc. - 2009. Met lit.opg. en samenv. in het Frans. - This article is a part of the researcher's doctoral dissertation, in which he examines the effects of a music programme on the development of word recognition and invented spelling skills. (International journal of music education; Vol. 27, nr. 1, Febr. 37-47 p.) This research examines the effect of a music training programme on the development of phonological awareness among 104 Franco-Canadian kindergarten children. The experienmental group (N=51) participated in an adapted version of the Standley and Hughes music training programme, while the control group (N=53) took part in the Ministère de l'Éducation du Quebec music programme. The analysis of the data shows that both music programmes contributed similarly to the development of tonal and rhytmic perceptive skills. However, the experimental music training programme proved to be more effective when it came to developing phonological awareness skills. In conclusion, this article argues that auditory perception, phonological memory and metacognitive abilities play an essential role in the development of musical and linguistic skills. TIJDSCHRIFTEN Harmonie in gedrag : de maatschappelijke en pedagogische betekenis van muziek / redacteur R. Diekstra, redacteur M. Hogenes, A. Clement ... [et al.]. - Uithoorn : Karakter, 2008. - 324 p. : fig., graf., ill., tab. + cd. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-6112-996-7 Bundel met essays van deelnemers aan de conferentie 'Harmonie in gedrag', georganiseerd door de Haagse Hogeschool op 6 oktober 2006 [in het boek staat foutief vermeld '2007']. Centraal staat het fenomeen muziek en de invloed daarvan op het gedrag van mensen, vanuit diverse invalshoeken belicht. Vragen die hierbij aan de orde komen: Op welke manier beïnvloedt muziek het gedrag van mensen? Hoe kunnen ouders en professionele opvoeders (leraren/therapeuten/kunstenaars) muziek inzetten in de opvoeding van kinderen? Wat is de betekenis van muziek voor de cognitieve en sociale ontwikkeling van kinderen en jongeren? Wat is de relatie tussen muziek en geluksbeleving? Op de
21
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
bijbehorende cd staan muziekvoorbeelden van Bach, Verdi, Wagner en Mozart. 780 HAR [CM] 780 HAR Instrumental and vocal teaching: how do music students learn to teach? / E. Haddon. - 2009. - Met lit.opg. (British journal of music education; Vol. 26, nr. 1, Mar. 57-70 p.) This paper examines the attitudes of nine students engaged in giving instrumental lessons and explores their development as teachers and their understanding of some of the key concepts of teaching and learning. Findings suggest that students learned to teach through increased experience rather than formal training, and although they were enthusiastic, reporting benefits to their own learning and performing, they could have been more pro-active regarding their development as teachers and more resourceful in their approaches towards lesson content and materials, strategies relating to modelling and motivation and the teaching of practice techniques. Increased provision of support and training opportunities could be made by Higher Education institutions, by giving students feedback regarding their effectiveness as teachers, opportunities to discuss their teaching, and enabling learning through mentoring partnerships with more experienced teachers. TIJDSCHRIFTEN Het koe-paard : liedjes voor kinderen van 8 tot 12 jaar / Ch. Cochius, E. Cochius. - Haarlem : De Toorts, 1986. - 36 p. : ill. - ISBN 90-6020-510-3 Liedjes voor kinderen van 8 tot 12 jaar. Bij enkele liedjes zijn spel- en dansbeschrijvingen toegevoegd. Twee liedjes uit deze bundel zijn in het Engels. 784 COC Making more of music : an evaluation of music in schools 2005/08 / Ofsted, Office for Standards in Education. - London : Ofsted, 2009. - 78 p. : tab., fig. - Met bijl. This report is based on evidence from inspections of music between September 2005 en July 2008 in 84 primary en 95 secondary schools in England. Part A focuses on inspection findings. They show that there is some outstanding provision and pupils enjoy music, although they do not always make as much musical progress as they could. Part B provides a commentary on the evidence and draws attention to the areas which need to be tackled if music education is to be more effective. Digitale versie: www.ofsted.gov.uk/content/download/8938/96949/file/Making%20more%20of%20music.pdf 780 MAK Multicultural and popular music content in an American music teacher education program / J-Ch. Wang, J.T. Humphreys. - 2009. - Met lit.opg. en samenv. in het Frans. (International journal of music education; Vol. 27, nr. 1, Febr. 19-36 p.) The teaching of multicultural music, and to a lesser extent popular music, has been the stated goal of music education policy makers for many decades. Accordingly, the purpose of this study was to estimate the amount and percentage of time music education majors in a university teacher education program spent on 13 styles of music in history, theory and performance courses during a four-year program, both in and out of class. Subjects were the entire population of undergraduate pre-service music teachers from one large university music school in the southwestern United States. Estimates were provided by the course instructors. Subjects spent widely disparate amounts of time on musics of the western art (92.83%), western non-art (6.94%), and non-western (.23%) traditions, with little time (.54%) devoted to popular music. The discussion centers on solutions sometimes proffered for musically unbalanced music teacher education programs, implications
22
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
relative to accreditation and national music standards in the USA, and changes implemented by the institution under study. TIJDSCHRIFTEN Music education : cultural values, social change and innovation / R. Walker. - Springfield, IL : Charles C Thomas, 2007. - 321 p. : fig., graf. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-398-07727-3 This book addresses the complex issues surrounding musical meaning and experience, and the Western traditional justification for including music in education. The chapters in this volume examine the important subjects of tradition, innovation, social change, the music curriculum, music in the twentieth century, social strata, culture and music education, psychology, science and music education, including musical values and education. Additional topics include the origins of mania, aesthetics and musical meaning related to concepts that are well-known to the ancient Greeks and Romans, which are compared to contemporary life. 780 WAL Music for the very young : how to use the Suzuki Method in the preschool classroom / A.M. Garner. 2008 (Teaching music; Vol. 16, nr. 2, Oct. 28-31 p.) The author shows how a child can learn most effectively in ways that parallel the brain's development, how music affects the young child's readiness to learn, and how the philosophy of the Suzuki Method can be applied to the preschool classroom. TIJDSCHRIFTEN Music listening as music making / Ch.D. Morrison. - 2009. - Met lit.opg. (The journal of aesthetic education; Vol. 43, nr. 1, Spring 79-91 p.) One of the most fundamental, ongoing debates in music education involves scholars who argue for a 'performance-based' curriculum and those who promote a curriculum that is fundamentally 'aesthetic -listening based'. Rather than arguing for the primacy of either performance or listening (aesthetic or otherwise) as a basis for a music education curriculum, in this article the author attempts merely to raise the profile, as it were, of the musical listening process ‘tout à fait’ - that is, not aesthetic listening in particular, but all forms of engaged listening. With respect to curricular choices, the author thinks it is unfair and unwise to subordinate the entire spectrum of listening on the basis of the problems associated with the traditional, admittedly anachronistic, theory of aesthetic attitude and the single, restricted mode of listening associated with that theory. TIJDSCHRIFTEN Nachtegaal verleidt de jeugd : educatief project Brabants Orkest / M. Sengers. - 2009 (BC; Vol. 58, nr. 2, mrt. 64-65 p.) De voorstelling 'De nachtegaal', een educatief project van het Brabants Orkest (HBO), probeert jonge mensen met klassieke muziek en het symfonieorkest in contact te brengen. Deze voorstelling is niet het eerste educatieve project van het HBO. Samen met het BisK (Brabants Instituut voor school en kunst) bracht het de afgelopen jaren al eerder projecten op de planken. Met deze projecten, waartoe uitgebreid lesmateriaal, filmportretten en workshops behoorden, bereikte het HBO een kleine 25.000 scholieren in Noord-Brabant. TIJDSCHRIFTEN Place and role of music education in the planned curriculum for kindergartens / O. Denac. - 2009. Met lit.opg. en samenv. in het Frans. (International journal of music education; Vol. 27, nr. 1, Febr. 69-81 p.)
23
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
This article presents the results of a research study involving 159 preschool teachers from across Slovenia. The goal of the first phase of the research, the results of which were obtained through a questionnaire sent to preschool teachers, was to establish the difficulties preschool teachers face during curricular planning. The results of the first phase of the research show that the majority of teachers face problems in planning concrete music goals. The goal of the second phase of the research, the results of which were obtained through the analysis of lesson plans (i.e., the planned curriculum) over a period of three months, was to determine the extent to which preschool teachers took into account the principles of professional justification, horizontal integration and the development-process approach defined by the Slovene 'Kurikulum za vrtce' (Curriculum for kindergartens) in the planning of music lessons. The lesson plans of all the preschoolteachers participating in the research were analysed in terms of structure, activity, goals, principles, content, teaching strategies and instructional media. The results show that the curriculum for kindergartens does not give preschool teachers sufficient support for successful planning of music lessons and that music education is losing professional autonomy within arts education. TIJDSCHRIFTEN Research education shaped by musical sensibilities / L. Bresler. - 2009. - Met lit.opg. (British journal of music education; Vol. 26, nr. 1, Mar. 7-25 p.) Based on research education courses for doctoral students, Bresler examines the ways in which music provides powerful and rich models for perception, conceptualisation and engagement for both listeners and performers, to cultivate the processes and products of qualitative research in the social science in general, and in music education in particular. The author discusses temporality and fluidity, listening and improvisation, originally terms associated with music, and their ramifications for qualitative inquiry. She then presents some concrete examples from her research course, not as prescriptions to follow but as invitations for readers to generate their own activities and experiences. TIJDSCHRIFTEN Sociology for music teachers : perspectives for practice / H.C. Froehlich. - Upper Saddle River, NJ : Prentice Hall, 2007. - X, 141 p. : fig. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 0-13-177696-7 (The Prentice Hall mini-series in music education) This book examines the history and development of the social factors that affect students' values, tastes, and attitudes that school music teachers confront as an integral part of their work. It makes the case that knowledge of sociology impacts the selection of materials, methods, and teaching strategies by which teachers effectively communicate new ideas and experiences to the students, and through the students, to the community. Contents: The performer and teacher in each of us; Teaching as work and the place of music in it; Understanding music learning and teaching in contextspecific social settings; A descriptive overview of major sociological and cultural theories with relevance to music education; The music teacher as a bridge builder between the educational and the musical world; The consequences for teacher identity and curriculum decisions. 780 FRO De vergeten luisteraar / H. Honing. - 2008. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 20, nr. 77, winter 42-47 p.) In dit artikel wordt ingegaan op de vraag wat de evolutionaire rol van muziek is. Welke positieve effecten zijn er als je naar muziek luistert? TIJDSCHRIFTEN Verslag congres 'Association Européenne des Conservatoires, Académies de Musique et Musikhochschulen' (AEC) Denemarken / L. Hölzenspies. - 2008 (KNTV-Magazine; Vol. 11, nr. 61, dec. 14-15 p.)
24
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Verslag van het congres van Association Européenne des Conservatoires, Académies de Musique et Musikhochschulen (AEC) in Aarhus in Denemarken, november 2008. Er werd gesproken over vier thema's: 1. Het ontwikkelen van een strategie voor onderzoek naar onderwijs- en leervormen in muziekvakopleidingen; 2. Presentatie van nieuwe projecten van de Polifonia werkgroepen; 3. Training van de hoofdvakdocent (instrumentaal en zang): veranderende rollen en contexten; 4. Internationale strategieën van conservatoria. TIJDSCHRIFTEN We don't teach we explore: aspects of community music delivery / Ph. Mullen. - [S.l.] : [s.n.], [2002]. - [7 p.]. - Paper presented at the ISME Community Music Activities 2002 seminar in Rotterdam, the Netherlands. In this paper the author looks at some of the problems community musicians have with the traditional model of teaching, teacher and taught. He also outlines some of the underlying reasons for community music activity that make teaching an oversimplistic and often inappropriate methodology. He looks instead at the title and role of facilitator as that more appropriate to community music situations and if community musicians shouldn't be looking for other more flexible models of human musical interaction depending always on the reasons why they are engaging in this interaction. Digitale versie: www.worldmusiccentre.com/uploads/cma/mullenteachexplore.PDF 780 MUL Zit er nog muziek in het muziekonderwijs van de Tweede Fase? : een onderzoek naar de aansluiting bij de interesse en leefwereld van leerlingen en de plaats die popmuziek daarin inneemt / J. Ebbens. [S.l.] : [s.n.], 2008. - 81 p. : tab., graf. - Met bijl. en lit.opg. - Afstudeerscriptie Fontys Rockacademie Tilburg, Ondernemer Variant 3. De probleemstelling van deze scriptie luidt: In hoeverre sluit het muziekonderwijs dat scholen aanbieden in de Tweede Fase aan bij de eigen interesse en leefwereld van de leerlingen, en hoeveel plaats krijgt popmuziek daarin? Aan dit onderzoek hebben zes scholen deelgenomen. De onderzoekster heeft op deze scholen de muzieklessen bijgewoond, de muziekdocenten geïnterviewd en schriftelijke enquêtes afgenomen bij 125 leerlingen. In deze enquêtes geven de leerlingen hun mening over de inhoud van de muzieklessen en over de manier waarop die aangeboden worden door de docent. Digitale versie: www.muziekenonderwijs.nl/website.php 780 EBB
FILM/MEDIA A European television history / redacteur J. Bignell, redacteur A. Fickers. - Malden [etc.] : WileyBlackwell, 2008. - X, 273 p. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-4051-6340-8 This publication brings together television historians and media scholars to chart the development of television in Europe since its inception. The volume interrogates the history of the medium in divergent political, economic, cultural, and ideological national contexts. 654 EUR Games in het (v)mbo : beknopt verslag van onderzoek / auteur van voorwoord A. ten Brummelhuis, Kennisnet. - Zoetermeer : Kennisnet, 2008. - 13 p. - Verschenen als 4e deel in de Kennisnet onderzoeksreeks 'ICT in het onderwijs'. Samenvatting van de resultaten uit een onderzoek naar opbrengsten van games in het (v)mbo. Daarbij gaat het om de opbrengsten die docenten en studenten ervaren bij het gebruik van games in het onderwijs. De volgende vragen komen aan bod: Wat is de (verwachte) meerwaarde van games in
25
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
het onderwijs volgens docenten? Welke (verwachte) bijdrage aan competenties en vaardigheden levert het werken met games op bij (v)mbo deelnemers? Wat is de (verwachte) meerwaarde van games in het onderwijs volgens studenten? Welke (verwachte) bijdrage aan competenties en vaardigheden levert het werken met games op bij (v)mbo deelnemers volgens studenten? (Hoe) kunnen competenties die mogelijk versterkt worden bij het spelen van games systematisch in kaart gebracht worden? (Hoe) kunnen game-lessen systematisch door direct betrokkenen geëvalueerd worden? Digitale versie: onderzoek.kennisnet.nl/attachments/session=cloud_mmbase+1643523/games.pdf;jsessionid=CAFC1 D42C3BEC0AEC3ED3D9ED4D78E11 790 GAM The philosophy of motion pictures / N. Carroll. - Malden, MA : Blackwell Publishers, 2008. - 241 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-4051-2025-8 (Foundations of the philosophy of the arts; 1) This publication offers a new approach, championing the concept of the moving image in a more freestyle manner. Motion pictures are defined in a way that not only embraces the media in which moving images exist, but which also affirms the variety of purposes they may legitimately serve. Characterizations of key cinematic elements - the shot, the sequence, the erotetic narrative, and its modes of affective address - are not deduced from first principles, but rather from topic to topic in a piecemeal fashion. The result is a more pluralistic review of this emerging field of study than is found in more conventional texts on film theory. Topics include: film as art, medium specificity, defining the moving image, representation, editing, narrative, emotion and evaluation. These topics reflect the legacy of traditional film theory for the contemporary philosophy of the moving image, while suggesting a new direction for theorizing the motion picture. 791 CAR Video games as reconstructionist sites of learning in art education / N.S. Parks. - 2008. – Met lit.opg. (Studies in art education; Vol. 49, nr. 3, Spring 235-250 p.) Art education has been in the midst of a transformation shaped by several factors, including changes in contemporary art theories, political and economic factors, and technological developments. Film, music videos, advertisements, video games and other forms of popular culture are shaping how students learn today. Discussions about video gaming typically have turned to concerns about a recurring narrative, focusing on violence with sexist and racist content, found in games such as Grand theft auto: San Andreas (2004). Today, educators and researchers recognize the potential of video games to engage players in multi-sensory, complex learning processes. Games that promote social action have become popular over the past 5 years and have represented a new genre of games that researchers from a range of disciplines are beginning to investigate. This discussion of video games examines simulation, situated learning, and social realism gaming schemas as well as social reconstructionist art education. Specifically, the article explores the video games Peacemaker (2006) and Darfur is dying (2006) and their potential for learning in a social reconstructionist art education context. TIJDSCHRIFTEN
THEATER Geen wildgroei op toneelscholen / R. van Heuven. - 2008 (TM; Vol. 12, nr. 8, nov. 32-35 p.)
26
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Omdat het aantal werklozen onder acteurs relatief hoog is, wint de opvatting dat de toneelscholen teveel studenten afleveren in toenemende mate aan populariteit. Volgens de directeuren van de vier hbo-theaterscholen in Nederland is hier sprake van een misverstand. In werkelijkheid is het aantal klein. TIJDSCHRIFTEN 'Ik ben niet gek....natuurlijk ga ik naar het theater!' : een onderzoek naar het belang van jeugdtheater / P. Malschaert. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 36 p. : tab. - Met lit.opg. - Masterscriptie Universiteit Utrecht, opleiding Kunst, beleid en management. Doel van dit scriptieonderzoek is om aan de hand van onderzochte literatuur, met een onderbouwde casus stil te staan bij het fenomeen jeugdtheater en bij het eventuele belang die dat fenomeen kan hebben bij de ontwikkeling van kinderen. De centrale vraag in deze scriptie is: Wat is het eventuele belang van theater voor schoolkinderen van 6 t/m 12 jaar, waardoor het urgent wordt dat een theater als Jeugdtheater de Krakeling bestaat? Bevat de volgende hoofdstukken: Ontwikkelingen binnen het jeugdtheater in Nederland, Eigenschappen van het theater, Ontwikkeling van het schoolkind, Casus jubileumvoorstelling 'Peter Pan was hier'. Digitale versie: igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2008-0919-201050/Scriptie%20KBM.doc 792 MAL Intercultureel talent stuit op vele drempels / R. van Heuven. - 2009 (TM; Vol. 13, nr. 2, mrt. 34-37 p.) In het artikel 'Geen wildgroei op toneelscholen' van Robbert van Heuven (TM; Vol. 12, 2008, nr. 8, nov. 32-35 p.) vertelden toneelschooldirecteuren over de aansluiting van hun scholen op de theaterpraktijk. Uit die gesprekken bleek de aansluiting minder evident voor allochtone leerlingen. Hoe komt dat eigenlijk en wat kunnen de scholen daaraan doen? Vijf artistiek leiders en een acteur over allochtoon talent. TIJDSCHRIFTEN A journey of change with a Big Blue Whale: a theatre-in-education (TIE) programme on disability and dilemmas in the inclusive classroom in Korea / B-J. Kim. - 2009. - Met lit.opg. (RiDE; Vol. 14, nr. 1, Feb. 115-131 p.) The article chronicles and discusses A Big Blue Whale's Dream, one of the first major theatre-ineducation (TIE) projects commissioned by local and governmental cultural foundations in South Korea. Designed specifically for the non-disabled fifth and sixth graders of Inclusive Classes to enhance their awareness and perception towards the disabled, the programme addresses sensitive and complex realities in the Inclusive classroom in Korea. The article also examines the TIE programme's implication on three major areas: the impacts and possibilities of using TIE for disability awareness education; the confusion and expectation in embracing TIE as a new theatrical and educational vehicle in Korea; and the continuing struggle of creating and sustaining collaborative arts partnership. TIJDSCHRIFTEN On disability: creative tensions in applied theatre. - 2009. - Themanummer. (RiDE; Vol. 14, nr. 1, Feb. 1-163 p.) This edition examines the creative and political achievements of the dialogue between disabled people and drama practitioners, disabled and non disabled. At various points during the last thirty years these different strands have worked together or moved apart in response to political and financial circumstances. For example, in the UK, many celebrated disability arts groups and companies of disabled people have grown from skills and ideas that were developed in workshops and drama projects in special schools and day centres. The journey from segregation to participation, the gaps
27
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
between politics, art and therapy, and the relationship between disabled and non-disabled collaborators are all sources of tension. How do practitioners make these tensions creative? TIJDSCHRIFTEN Zo magisch kan theater zijn / D. Bertina. - 2009 (Plein Primair; Vol. 11, nr. 2, mrt. 12-13 p.) Verslag van de derde editie van de Theater in School presentatiedag in het RASA Wereld Cultureel Centrum in Utrecht op 3 februari j.l. Op deze dag toonde Van Engelenburg Theaterproducties een aantal van haar schoolvoorstellingen voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs aan vakmensen uit het onderwijs. TIJDSCHRIFTEN Zó meet je de waarde van podiumkunsten / L. Ranshuysen, A. Elffers. - 2008. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 20, nr. 77, winter 28-31 p.) Met grootschalig kwantitatief onderzoek wordt de laatste jaren getracht de intrinsieke en instrumentele waarde van kunst aan te tonen. Meer is te verwachten van kleinschalig, kwalitatief onderzoek. Dat biedt niet alleen meer inzicht in de waarde van kunst voor de toeschouwer, maar kan ook de kunstmarketing in Nederland op een hoger plan brengen. TIJDSCHRIFTEN
DANS 20 vragen over urban / F. Klein Arfman. - 2009 (Dans magazine; Vol. 27, nr. 1, feb. 44-47 p.) Wat is precies urban, is dat streetdance of hiphop of valt er nog veel meer onder? En is het een hype of een blijvertje? Trix Water, dansmaker en organisator van de Spin off breakdance battles, geeft een antwoord op deze vragen. TIJDSCHRIFTEN Conferentie Cultural Duets : Voorbij de dialoog / B. Deuss. - 2009 (Dans magazine; Vol. 27, nr. 1, feb. 14-16 p.) Een impressie van de conferentie 'Cultural Duets' gehouden op 29 november 2008 in de Fontys Dansacademie te Tilburg. De conferentie werd georganiseerd door Kunstfactor in samenwerking met de Fontys Hogeschool. Het thema 'Dans en diversiteit, traditie en vernieuwing' werd vanuit verschillende perspectieven benaderd: vanuit de dans, de amateurkunst en de samenleving. TIJDSCHRIFTEN Dansproject oogst energie en respect : Make dance work / M. Berendse. - 2009 (Bulletin Cultuur & School; Nr. 56, mrt. 4-6 p.) De SKVR werkt samen met verschillende dansgezelschappen op het gebied van dans en theater. Zo ook met Dance Works Rotterdam. Met de workshop 'Make dance work' weet dit gezelschap leerlingen van vmbo tot vwo enthousiast te krijgen. Het doel van de workshop is om leerlingen vertrouwd te maken met het zien en aan den lijve ondervinden van moderne dans, maar ook inzicht te geven in het werken aan een choreografie. www.cultuurplein.nl/attachments/session=cloud_mmbase+1900374/Bulletin_Cultuur_School__56.pdf ;jsessionid=051DD81E1987053167821C53116DB472 TIJDSCHRIFTEN
28
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
Danswetenschap in Nederland : deel 5 / redacteur M. van der Linden, redacteur L. Wildschut, redacteur J. Zeijlemaker, A. Embrechts ... [et al.]. - Amsterdam : VDO, 2008. - 192 p. : fig., graf., ill., tab. - Met lit.opg. - Sommige artikelen in het Engels. - ISSN 1871-7748 Bundel artikelen over de stand van zaken op het gebied van de Nederlandse dans en danswetenschappelijk onderzoek. Naast artikelen van dansonderzoekers zijn ook scripties van Master studenten en een Professional Master student opgenomen. Het bevat onder meer de volgende artikelen: Een terugblik op de seizoenen 2006-2007 en 2007-2008 door A. Embrechts; (Capturing intention): An interdisciplinary research Project door B. Bermúdez; That folds into a memory of walking on chalk paths door Katrina Brown; Rosas' fase, four movements to the music of Steve Reich door Ph. de Groot; The dreams of the learned door F. Naerebout; Onderzoek bij HBO-dansers: een danslogboek; De mentale kant van het dansvak door J. van Rossum; Elk dans mach heten wel processie van den duvel door Th. Boshoven; Pedagogical aims and focus of students' reflection in practical dance classes door Ä. Leijen. 795 DAN An introduction to community dance practice / redacteur D. Amans. - New York : Palgrave Macmillan, 2008. - 276 p. : fig., ill. tab. - Met lit.opg., reg. en begrippenlijst. - ISBN 978-0-230-55169-5 A practical guide to community dance practice. An expert panel of contributors, including dance artists, practitioners and academics, combine issue-based discussion with practical advice about duty of care, inclusive practice and project coordination. Contents: definitions of community dance, case studies to illustrate the different contexts in which community dance takes place, interviews highlighting the key issues and challenges in participatory dance practice, guidance on career pathways, 'toolkit' materials such as sample session plan, risk assessment tools and guidelines in good practice. 795 INT 'Je wordt er rustig van' : de les / C. Esser. - 2009 (Dans magazine; Vol. 27, nr. 1, feb. 50-52 p.) Leerlingen op Vrije Scholen krijgen een vak dat in het reguliere basis- en voortgezet onderwijs onbekend is: euritmie. Deze antroposofische bewegingskunst staat tot en met het zestiende levensjaar verplicht op het lesrooster. Dicky Dubbelman, euritmielerares aan het Karel de Grote College in Nijmegen, vertelt over haar lessen euritmie en de doelen van euritmie op school. TIJDSCHRIFTEN Het VMBO danst! : adviezen en ideeën voor vmbo-scholen en dansdocenten / R. Mazure, auteur van voorwoord W. Rosenboom, eindredacteur J. Groeneboer, eindredacteur M. van Miert. - Utrecht : Kunstfactor - Dans, 2008. - 34 p. : ill. - Uitg. i.s.m. NISB, Nederlands Instituut voor Sport & Bewegen. (Kunstfactor Dans Brochurereeks; 10) De brochure 'Het vmbo danst!' is onderdeel van het project 'Vmbo on the move', dat vmbo-jongeren stimuleert om meer te bewegen door bijvoorbeeld dans. Dit boekje biedt vakdocenten Lichamelijke Opvoeding en (zelfstandige) dansdocenten tips & trucs, do's & don'ts en ideeën voor dansworkshops of een serie danslessen. Aan de orde komen onderwerpen als contacten leggen (inclusief checklist), financiering, faciliteiten, orde in de les en organisatie en invulling van de les. 795 MAZ
29
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
LITERATUUR Het abc van doen alsof : over symbolisch spel en de ontwikkeling van geletterdheid in Jip en Janneke en bij vijfjarigen / I. Verouden. - Tilburg : Universiteit van Tilburg, 2008. - 119 p. : ill., tab. - Met lit.opg. en bijl. - Masterscriptie Universiteit van Tilburg, Faculteit Geesteswetenschappen, Algemene Cultuurwetenschappen. Onderzoek waarin de vraag centraal staat of jonge taalleerders kunnen profiteren van het boek 'Jip en Janneke'. Kan het doen alsof van 'Jip en Janneke' voor hen fungeren als het abc van de Nederlandse taal en daarmee een stevige basis leggen voor hun verdere taalontwikkeling? Met die vraag in het achterhoofd worden verschillende aspecten van het symbolisch spel in 'Jip en Janneke' aan de orde gesteld. 820 VER Een beeld van een boekenclub : opstellen over verzamelen en lezen / redacteur E. Bloemsaat, redacteur L. Bloemsaat-Voerknecht, redacteur J. de Groot. - Groningen : Rijksuniversiteit Groningen, 2007. - 118 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-811391-1-3 Publicatie naar aanleiding van het zes-jarig bestaan van het boekgenootschap. Dit boekgenootschap bestaat uit boekenliefhebbers uit Groningen en naaste omgeving. Vaste ontmoetingsplaats van de leden is de Universiteitsbibliotheek Groningen. Het boek bevat elf opstellen. 820 BEE Essays schrijven : van columns tot persoonlijke essays / L. Stiller. - Antwerpen [etc.] : Augustus, 2007. - 138 p. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-457-0136-3 Het essay is het minst bekende van de vier literaire genres (naast proza, poëzie en drama), maar wordt het meest beoefend. In zijn meest zuivere vorm is een essay een persoonlijke bespiegeling die de lezer uitdaagt om mee te denken, tegenargumenten en -voorbeelden te verzinnen en in debat te gaan met de essayist. Hoe je dit moet doen, en welke handgrepen je nodig hebt om essays te schrijven is het onderwerp van deze publicatie. 820 STI Gedichten schrijven : de regels van het vrije vers / Chr. Breukers. - Amsterdam [etc.] : Augustus, 2008. - 144 p. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-457-0204-9 In 'Gedichten schrijven' schetst Chrétien Breukers de verschillende stadia die het schrijven van het vrije vers kent, van de eerste ideeën en invallen, via klank, metaforen en metrum, tot het wikken, het fijnslijpen en het samenstellen van een bundel. Ook schenkt hij aandacht aan de poëtische bagage die een dichter nodig heeft, en de mogelijkheden die er zijn om te publiceren en op te treden. 820 BRE Hoe krijg je vmbo'ers aan het lezen? / A. Twaalfhoven. - 2009 (Bulletin Cultuur & School; Nr. 56, mrt. 18-19 p.) DUO Market Research onderzocht in opdracht van Stichting Lezen wat de positie is van jeugdliteratuur in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. In dit onderzoek komt onder meer ter sprake met welke activiteiten docenten leerlingen aan het lezen krijgen. Voorbeelden die genoemd worden zijn: het schrijven van een leesautobiografie, voorlezen in de klas en vmbo'ers die peuters en kleuters voorlezen. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/session=cloud_mmbase+1900374/Bulletin_Cultuur_School__56.pdf ;jsessionid=051DD81E1987053167821C53116DB472 TIJDSCHRIFTEN
30
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009
De kunst van het schrijven : een praktische handleiding / J. Gardner, bewerker J. Fontijn, vertaler I. Kok. - Amsterdam [etc.] : Augustus, 2008. - 255 p. - Met reg. - Vert. van: The art of fiction : notes on craft for young writers. - New York : Knopf, 1984. - ISBN 978-90-457-0206-3 Handboek voor beginnende schrijvers om de kunst van het schrijven bij te brengen. Bevat twee delen: Deel 1 bevat een algemene fictietheorie (wat is fictie, hoe werkt fictie). Deel 2 is praktisch van opzet. Aan de hand van voorbeelden wordt er gewezen op veel voorkomende fouten en wordt er ingegaan op de technische aspecten en de opbouw van een verhaal. De voorbeelden zijn aangepast aan de Nederlandse situatie. 820 GAR Reading on the rise : a new chapter in American literacy / auteur van voorwoord D. Gioia, National Endowment for the Arts. - Washington : NEA, 2009. - 11 p. : fig., tab. - Met lit.opg. A survey of literary reading of American adults. The report documents a definitive increase in rates and numbers of American adults who read literature, with the biggest increases among young adults, ages 18-24. This new growth reverses two decades of downward trends cited previously in NEA reports such as 'Reading at risk' (2004) and 'To read or not to read' (2007). 'Reading on the rise' is based on early results from the 2008 'Survey of public participation in the arts'. Digitale versie: www.nea.gov/research/ReadingonRise.pdf 820 REA
OVERIG Interviewen : theorie, techniek en training / B. Emans. - 4e dr. - Groningen : Wolters-Noordhoff, 2002. - 236 p. : fig., tab. - 1e dr.: 1985. - Met bijl., lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-207-3087-6 Bevat 3 delen: 1. Oriëntatie. In dit hoofdstuk komen aan de orde de kenmerken van interviews en de twee hulpmiddelen telefoon en computer; 2. De afname van het interview. Onderdelen van dit hoofdstuk zijn: de taken van een interviewer, de introductie van het gesprek, vragen stellen, evalueren en doorvragen en de gespreksleiding; 3. De voorbereiding van het interview. Hierin worden de constructie van een interviewschema en interviewtraining besproken. 303 EMA
INSTELLINGENDOCUMENTATIE ACB Actieplan cultuurbereik 's-Hertogenbosch : inzichten van 2008 / Gemeente Den Bosch. - Den Bosch : Gemeente Beleidsplan 2009-2012 / Fonds voor Cultuurparticipatie. - Den Haag : Fonds voor Cultuurparticipatie Overal! Overijssel : provinciaal programma cultuurdeelname 2009-2012 / Provincie Overijssel. Zwolle : Provincie Overijssel Samenvatting beleidsplan 2009-2012 / Kunstgebouw, Stichting Kunst en Cultuur Zuid-Holland. Rijswijk : Kunstgebouw
31
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2009