15 Titel praktijkopdracht Omschrijving initiatief

Praktijkfiche - Goede praktijken referentiepersonen dementie – Goede praktijken Inzending nr. 2007/15 Titel praktijkopdracht Omschrijving initiatief

Igor, een hond in het rusthuis In residentiële voorzieningen is er oog voor de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van leven. Ik hoop door dit project voor een aantal bewoners een steentje bij te dragen voor hun kwaliteit van leven. Igor is een 3-jarige zwarte labrador. Het is de bedoeling dat de hond in de leefgroep verblijft en daar vrij kan rondlopen. In eerste instantie komt de hond iedere dag dat ik ga werken mee naar de leegroep. Er wordt om de 3 weken een korte evaluatie gemaakt om het effect, nut en eventuele gevaren van de hond in de leefgroep te evalueren en om na te gaan of de werkdruk voor mij niet te groot wordt. Op de andere afdelingen is de hond niet aanwezig enkel op vraag van de andere bewoners en onder begeleiding van mezelf. Na een drie-tal maanden wordt het project uitgebreid geëvalueerd.

Motivatie Uit eigen ervaring (dierennamiddagen in het rusthuis) en literatuurstudies (zie bronnen) bleek dat huisdieren een positief effect hebben op de bewoners zowel op het lichamelijk welzijn als op het fysisch welzijn. Ik hoop na verloop van tijd op lichamelijk vlak volgende veranderingen waar te nemen : de motoriek en de zintuiglijke prikkels te verhogen en meer interactie op te merken, … . Op psychisch vlak hoop ik de gevoelens van depressie, angst en onrust, … te kunnen verminderen. Uit navraag bleek ook dat 6 van de 10 bewoners vroeger een hond hadden, een hond kan dus aansluiten bij hun vroegere levenservaringen. Doelgroep Het project is hoofdzakelijk bedoeld voor de 10 dementerende bewoners van de leefgroep. Op vraag van bewoners op andere afdelingen en in samenspraak met de animatie kan de hond op bezoek gaan (onder begeleiding) op de kamer. Inzet van medewerkers

Stappenplan

De administratieve medewerkers doen navraag ivm de verzekering. Alle medewerkers worden op de hoogte gebracht van het project. Met de medewerkers van het onderhoud worden enkele afspraken gemaakt omtrent het schoonmaken en de hygiëne in de leefgroep. DE VOORBEREIDING 1. Aanspreken van de hondentrainer Vooraleer ik mijn idee aanbracht in de voorziening had ik een gesprek met de hondentrainer. Igor gaat 2 maal in de week naar de gehoorzaamheidstraining. De trainer vond dit een zeer goed idee en Igor heeft het geschikte karakter om dit te doen : hij is nieuwsgierig, rustig en gehoorzaam. Hij gaf me nog enkele tips : - Aan de bewoners, medewerkers, bezoekers vragen om Igor in eerste instantie te negeren zodat hij op zijn tempo kan komen kennis maken met iedereen. - Gebruik maken van een halsband die alleen in de leefgroep wordt aangedaan, tijdens de pauze de halsband afdoen zodat Igor de link gaat maken dat hij niet meer aan het 'werk' is. Ook een eigen speeltje meebrengen die alleen in de leefgroep wordt gebruikt. - Iedereen het bevel 'foei' aanleren, zodat iedereen de hond iets kan verbieden.

- Overgewicht vermijden want dit brengt gezondheidsproblemen met zich mee. - Igor gaat niet opzij wanneer iemand voorbij komt, hier toch zeker aandacht voor hebben - Wanneer Igor veel begint te likken aan zijn bek en er veel vocht in zijn mondhoeken is, betekent dit dat hij gestresseerd is. 2. Voorstellen van project 'Igor' aan het diensthoofd bewonerszorg en de directeur Eerst en vooral had ik een verkennend gesprek met het diensthoofd bewonerszorg. Zij was direct voor het voorstel gewonnen en er werden een aantal ideeën besproken: - Igor blijft niet in het rusthuis als ik niet aanwezig ben - Ik sta in voor de verzorging en training van Igor - Igor mag niet vrij rondlopen op de afdeling, wel in de leefgroep - Igor blijft niet alleen in de leefgroep - Er wordt gezorgd voor plastiek zakjes zodat ik de behoeftes van Igor kan opkuisen. - Ik heb mijn eigen kuiskar zodat ik de leefgroep kan schoonmaken - Via een brief die we samen opstellen wordt het verblijf van Igor kenbaar gemaakt aan de familie. - Igor gat in zijn reiskooi tijden het eetgebeuren (igor kent deze kooi) Diezelfde week bracht het diensthoofd bewonerszorg mijn voorstel aan bij de directeur, hij was ook enthousiast over het voorstel. De verantwoordelijke van de administratie doet navraag bij de verzekeringsagent ivm de verzekering. Dit blijkt geen probleem te zijn : voor schade aan derden door Igor is de voorziening verzekerd, enkel bij schade aan materiaal wordt mijn eigen verzekering aangesproken. Het diensthoofd bewonerszorg meldt het verblijf van Igor aan de coördinerende arts. Uit navraag bij andere huisartsen blijkt dat geen enkele bewoner allergisch is aan honden. 3. Contact met de dierenarts Igor gaat 2 keer in het jaar op gezondheidscontrole en om inentingen naar de dierenarts. Bij de dierenarts heb ik ook navraag gedaan ivm MRSA en andere huidaandoeningen die eventueel overdraagbaar zijn. De dierenarts stelde me gerust, er is geen gevaar voor besmetting of overdragen van ziektes. 4. Bekendmaking aan de familie Via een brief werd de familie op de hoogte gesteld van mijn opleiding en mijn project 'Igor' dat hieruit vloeide. In de brief staat eend datum vermeld waarbij de familie op bezoek kan komen om kennis te maken met Igor. PRAKTIJK 1. Igor op bezoek De eerste is Igor 's avonds na werktijd op bezoek gekomen, zodat hij rustig de leefruimte kon besnuffelen. De tweede maal is hij meegekomen toen er 's avonds een vergadering was in het paviljoen, enkel de medewerkers waren aanwezig. De medewerkers waren enthousiast over de komst van Igor in de leefgroep. De derde maal ben ik op mijn vrije dag met Igor op bezoek geweest in de leefgroep terwijl de bewoners aanwezig waren. Igor was heel enthousiast en is iedereen gaan besnuffelen. De reacties van de bewoners waren uiteenlopend. Het overgrote deel

riep Igor om hem te aaien en te bewonderen. Niemand was bang maar sommigen vonden het toch een grote, zwarte hond!!! 2. Igor zijn eerste dag Donderdag 6 maart, eindelijk is het zover Igor gaat een volledig dag mee naar de leefgroep. Ik heb voor deze dag gekozen omdat er op die dag uitzonderlijk nog een andere medewerker aanwezig is in de leefgroep. Zo kan ik mij meer concentreren op de reactie van de bewoners en het gedrag van Igor. Het is belangrijk dat de bewoners en Igor wat kunnen wennen aan de nieuwe situatie. Hij vond de nieuwe halsband blijkbaar vervelend maar tegen de middag was hij dit gewoon. Hij besnuffelde de leefruimte en alle bewoners. Het werd direct duidelijk welke bewoners vroeger een hond hadden gehad, deze bewoners riepen hem, wilden hem aaien, hij moest pootjes geven en hij kreeg veel koeken. Een aantal bewoners reageerden afwachtend en volgden vooral waar Igor liep. Eén bewoner die lag te slapen schrok wel even toen ze haar ogen opende, maar had toch geen schrik van Igor. Het werd een drukke dag voor Igor : een nieuwe omgeving en zoveel mensen die hem riepen en wilden aaien.

Evaluatie

KLEINE HINDERNISSEN 1. De geur van de hond Tijdens een van de bezoeken van Igor aan de leefgroep kwam de opmerking dat de hond rook. Na raadpleging bij de dierenarts bleek dat er niets aan de hand was. Igor heeft een gezonde pels en de geur is normaal voor een hond. Ik kreeg een produkt dat niet schadelijk is voor zijn pels en toch de geur verdoezeld. 2. Het toiletgebeuren ik heb Igor vanaf zijn eerste bezoek duidelijk gemaakt dat hij niet in de ruimte mag gaan waar de toiletten zijn. Hij volgt dit bevel goed op, enkel wanneer de bewoners hem roepen zie je twijfel bij Igor. Ik probeer de bewoners duidelijk te maken dat hij daar niet mag komen. 3. Het eetgebeuren Igor heeft altijd zin in iets lekkers en weigert bijna nooit. Om te vermijden dat hij voortdurend de bewoners lastig volt om een brokje (en om hygiënische redenen) wordt Igor tijdens het maaltijdgebeuren opgesloten in zijn reiskooi. Hierdoor wordt het gevaar op overgewicht ook verminderd. Deze reiskooi kent Igor al omdat dit zijn verblijf is wanneer hij meegaat met mijn gezin op reis. Igor maakt hier geen probleem van, de bewoners daarin tegen vinden dat hij wel bij hen zou moeten blijven. Igor loopt wel vrij rond rond tijdens het koffiegebeuren en hij profiteert daar gretig van. 4. Andere honden in het rusthuis Er kwam vaak een bezoekster met haar hond naar de leefgroep. Igor is gewend van bij andere honden te zitten en ziet ze als zijn speelmakkers. De bezoekster besliste om haar hond niet meer mee te brengen omdat hij andere honden aanvalt. Ik weet natuurlijk niet altijd op voorhand of er een hond op bezoek zal komen daarom hangt er bij de ingang van de leefgroep een affiche die waarschuwt dat in de leefgroep een hond aanwezig is. Voorlopig is er nog geen andere hond op bezoek gekomen. 5. Igor gaat niet opzij wanneer iemand komt aangewandeld Dit was mijn grootste bezorgdheid. Een bewoner is zeer slechtziend maar loopt toch

rond in de leefgroep vooral op de tast. Ik moest zeer goed opletten wanneer die persoon recht stond, ik vertelde haar ook altijd als ze bijna tegen Igor liep wat ze mocht doen. Na verloop van tijd merkte ik dat Igor ging liggen onder tafel of wanneer hij dit niet deed was hij zeer alert dat niemand op zijn poten zou staan. 6. Hygiëne in de leefgroep De leefgroep wordt 1 maal in de week grondig schoongemaakt. De medewerker van het onderhoud melde dat er veel haar van de hond lag en dat dit moeilijk met nat te verwijderen is. Er is afgesproken dat ik extra materiaal krijg om dit haar dagelijks te verwijderen uit de leefgroep. 7. Angst van de medewerkers Vooral tijdens de middagpauze bleek dit een probleem : bij mooi weer zitten we buiten in de binnentuin. We hebben de tuin in 2 verdeeld en Igor wordt aangeleerd om in het ene deel te blijven zodat mensen die ban g zijn in het andere gedeelte rustig kunnen eten. Dit lukt reeds aardig. INVLOED OP DE LEEFGROEP Toen ik begon met dit project hoopte ik van een aantal wijzigingen waar te nemen in de dynamiek in de leefgroep. Eerst en vooral merk ik op dat er een grotere interactie is, 's morgens hebben we er een ritueel van gemaakt om, als iedereen aanwezig is, eerst en vooral de hond erbij te halen. Dit brengt heel wat reactie te weeg : er is een reactie op de hond, de bewoners die vroeger een hond hadden, roepen hem al vlug. De bewoners vertellen tegen elkaar hun ervaringen over hun eigen hond(en). Ook als er bezoek komt is Igor al vlug een gespreksonderwerp. De reacties zijn niet altijd positief, sommige mensen hebben liever niet dat Igor bij hen komt. Igor merkt al vlug op bij wie hij geaaid wordt of een koekje krijgt, die bewoners zoekt hij dan ook op, de anderen laat hij met rust. De bewoners volgen Igor ook veel. Als Igor ligt te slapen is er al vlug de vraag waar hij is. Igor zorgt dus ook voor een zintuiglijke prikkeling. Daarnaast merkte ik bij 2 bewoners een reductie van hun onrust en angst. Uit het verleden van die bewoners bleek dat zij ook altijd hond(en) hadden gehad en die enorm graag hadden gezien. De medewerkers op de afdeling vertellen me dat de bewoners ' avonds nog over 'hun' hond praten. Gelukkig veroorzaakt Igor bij niemand onrust of angst, ik merk zelfs na verlopp van tijd dat bewoners die in eerste instantie afwachtend reageren nu al vaker Igor gaan opzoeken. Dit leidt ook direct tot mijn derde vaststelling dat een aantal bewoners lichamelijk veel actiever geworden zijn. Ze lopen Igor achterna of gaan door de knieën om hem te aaien.

Bronnen

Van Houdt Sabine,e.a., Een gebruiksvriendelijk(er) huisdierenbeleid in residentiële voorzieningen voor ouderen, eerste versie. Leuven, 3 juli 2002. VOCA, Huisdieren in het woon - en zorgcentrum: onderschatte bondgenoten in de zorg?, Deinze, 13 november 2003.

Gemaakte kosten

Igor is mijn huisdier en niet het huisdier van het rusthuis. Voor de dagelijkse en medische zorgen is er eigenlijk niets veranderd met vroeger. De nodige kosten voor eten, drinken en medische zorgen zijn voor mij persoonlijk, er zijn geen kosten voor het rusthuis.

Tijdsinvestering

Er is wat tijd gekropen in de voorbereiding maar dit is allemaal vlot verlopen. Voor de kennismaking met de bewoners heb ik een aantal dagen geen activiteiten gepland zodat iedereen uitgebreid kennis kon maken met elkaar. Het vraagt natuurlijk wel wat tijd om Igor uit te laten en ook in de leefgroep moet er ook wat aandacht aan hem besteed worden maar dit wordt niet als negatief ervaren door mezelf of de bewoners. In het begin van het bezoek van Igor kwam regelmatig de vraag van bewoners op de afdeling om eens langs te komen. Met de animatie hebben we afgesproken dat 2 keer in de maand iemand van de animatie in de namiddag naar de leefgroep komt en dat ik dan met Igor naar de bewoners op de afdeling kan gaan.

Bijkomende opmerkingen Identificatiegegevens referentiepersoon/ referentiepersonen Naam/namen

Verledens Hanne

Opleidingsjaar locatie

2007 BRUGGE

Naam/namen werkplek

Seniorenzorg Sint-vincentius Lendelede

Functie

Verantwoordelijke leefgroep 10 dementerende personen

Adres /telefoon werkplek(ken)

Izegemsestraat 14 8860 Lendelede 051/30.13.28

E-mail

Werk : [email protected] Privé : [email protected]

Men mag mij contacteren rond dit project

JA

Toestemming publicatie nieuwsbrief www.dementie.be

JA