DOSSIER Vernieuwd Fundeon. 17 december Bouwinfranet Leerlingen met Bouwinfranet razendsnel door theorie

Magazine over opleiding en scholing in de bouw en infra

6

Bouwinfranet Leerlingen met Bouwinfranet razendsnel door theorie BURGY Bouwbedrijf genomineerd voor Beste Leerbedrijf van Nederland

Vanaf pagina 13

DOSSIER Vernieuwd Fundeon

17 december 2010

Ballast Nedam en BAM realiseren bij de bouw van het Erasmus MC in Rotterdam, in samenspraak met de gespecialiseerde aannemers, tweehonderd leerplekken.

Dossier Vernieuwd Fundeon

4

De invoering van competentiegericht onderwijs en andere verwachtingen en eisen uit de bedrijfstak en het ministerie van Onderwijs, zijn voor kenniscentrum Fundeon redenen geweest om zichzelf te vernieuwen. Vanaf 1 januari 2011 richt Fundeon zich uitsluitend op die taken waar het goed in is en waar de bedrijfstak en het ministerie van Onderwijs om vragen.

13

Inhoud Erkend leerbedrijf: Nikkels Bouwbedrijf BV Tweehonderd leerplekken bij nieuwbouw Erasmus MC De eerste roc’s maken dit schooljaar gebruik van de digitale leeromgeving Bouwinfranet. De leerlingen gaan daarmee razendsnel door de lesstof.

10

BURGY Bouwbedrijf genomineerd als Beste Leerbedrijf Zilveren Fundeon erespeld voor Henk ter Horst Allochtonen en autochtonen vinden even snel een leerbaan Stijgend aantal leerlingbouwplaatsen in krachtwijken Flevoland zorgt voor leerbanen en stageplaatsen Veertigste leerlingbouwplaats Haegens Bouw Column Gerrit Witzel: Ruimte voor talent Eerste scholen werken met Bouwinfranet Dossier Vernieuwd Fundeon Duale opleiding middenkaderfunctionaris bouw Taalproblemen risicofactor bij veiligheid op werkvloer

LAUDY Bouw & Ontwikkeling maakt gebruik van het Loopbaantraject Bouw & Infra om medewerkers te ontwikkelen en het bedrijf te versterken.

26

LAUDY investeert in medewerkers met Loopbaantraject Beroep in Beeld: Schoorsteenrestaurateur Harm Meijer Serviceberichten van Fundeon Adressen Fundeon

2

FUNDAMENT - december 2010

3 4 7 7 8 8 8 9 9 10 13 21 24 26 29 30 32

Erkend Leerbedrijf

“Werknemers weten hoe het is om in de schoenen van een leerling te staan” Veranderen Machinaal straten. Competentiegericht onderwijs. Vergrijzing. Het kabinet Rutte. Smartphones. Inschuifwoningen. Op allerlei manieren verandert de omgeving waarin we werken. De enige manier om daarmee om te gaan, is door zelf ook voortdurend in staat te blijven om te veranderen. De bouwen infrasector heeft dat opgepakt door voorzieningen voor werknemers in het leven te roepen zoals het Loopbaantraject Bouw & Infra en de EVC-centra Bouw & Infra. Bedrijven als LAUDY Bouw & Ontwikkeling maken daar gebruik van om met het bedrijf te kunnen inspelen op veranderingen. De opleidingsbedrijven in Zuid-Nederland kiezen voor een nieuwe

Harrie Klunder is bedrijfsleider bij Nikkels Bouwbedrijf BV in Twello. Het familiebedrijf bestaat inmiddels meer dan 115 jaar en heeft de vierde generatie aan het roer.

Wat is Nikkels Bouwbedrijf BV voor bedrijf? “We zijn actief in woningbouw, bedrijfshuisvesting, woonzorgprojecten, renovatie, onderhoudsactiviteiten en particuliere klussen. Bij Nikkels werken 150 vaste medewerkers en 25 leerlingen. Die laatste groep komt bij ons via de opleidingsbedrijven Bouwstarters uit Apeldoorn en BouwBasic uit Deventer.” Waarom zijn jullie erkend leerbedrijf? “Met het opleiden van jonge vakmensen zorg je voor een basis van goede medewerkers. Daarmee kun je als bedrijf een kwalitatief goed product leveren en continuïteit waarborgen. Voor een goede opleiding heb je een goede opleidingsstructuur nodig. Bij ons is iedereen zich van dat opleiden bewust. Van

“We zorgen zelf voor de nodige jonge aanwas”

opleidingsvorm waardoor middenkaderleerlingen beter zijn voorbereid op de arbeidsmarkt.

leermeester tot uitvoerder. Veel mensen die bij Nikkels werken, zijn ooit begonnen als leerling. Iedereen weet hoe het is om in hun schoenen te staan.”

Ook Fundeon verandert mee met de ontwikkelingen in het onderwijs en de sector. Want alleen dan kan Fundeon bijdragen aan aantrekkelijk en goed beroepsonderwijs en aan meer en beter opgeleid personeel. In het dossier vanaf

Wat zijn de voordelen? “We zorgen zelf voor de nodige jonge aanwas. Er gaan natuurlijk elk jaar collega’s met pensioen. Daarnaast weten we wat we in huis halen als iemand zijn opleiding bij ons afrondt en in dienst komt. Ook de leerling weet waar hij terecht komt, want hij kent het bedrijf.”

pagina 13 staat wat dit vernieuwde Fundeon kan en wil betekenen voor de bedrijfstak en het onderwijs. De vraag vanuit de bedrijfstak staat daarbij voorop. Tenslotte is Fundeon er niet alleen vóór de bedrijfstak, maar ook ván de bedrijfstak.

Waarom moeten andere bedrijven overwegen erkend leerbedrijf te worden? “Als de sector blijft zorgen voor een goede opleiding krijgen we bij een aantrekkende markt geen of minder tekorten aan vakmensen. Met een goede opleidingsstructuur en kans op een baan zullen jonge mensen straks blíjven kiezen voor de bouwsector.” ←

Jolanda de Vries [email protected]


3

Praktijk

Tweehonderd leerplekken bij nieuwbouw Erasmus MC

Onderaannemers onmisbaar om ambities waar te maken i www.erasmusmc.nl/ nieuwbouw

4

Ballast Nedam en BAM bouwen als bouwcombinatie in zeven jaar het nieuwe Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Liefst tweehonderd leerlingen, stagiairs en langdurig werklozen gaan op dit project aan de slag. Een uitzonderlijk aantal, zeker omdat het geen overheidsproject is. De samenwerking is vastgelegd in een convenant. De onderaannemers hebben er een belangrijk aandeel in. Zonder hun inbreng zou er helemaal geen convenant zijn geweest.


← Ballast Nedam en BAM bouwen samen het nieuwe Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Dit levert de komende zeven jaar tweehonderd leerbanen en stageplaatsen op.

toen Theo Weekamp van Colo namens de gemeente Rotterdam vroeg of we mee wilden werken, hebben we dat graag gedaan.” Investeren in toekomst Alle financiële afspraken over de bouw waren al gemaakt toen de Bouwcombinatie werd benaderd voor de leerplekken. Iedereen was direct enthousiast. Dat gold ook voor de onderaannemers, de onmisbare schakel om alle ambities waar te maken. Jan Langelaar, projectcoördinator van de Installatiecombinatie Nieuwbouw Erasmus MC, keek er niet van op toen hij werd benaderd om leerlingen mee te laten werken: “Als installatiebedrijf hebben we altijd leerlingen en stagiairs. Het is een maatschappelijke trend om leerplekken beschikbaar te stellen. Zeker op een project als dit, waar voor zo’n 150 miljoen euro aan installatiewerk in zit. We juichen het toe als meer mensen kennismaken met ons vakgebied. Het is investeren in de toekomst, want anders vinden we straks niemand meer.”

Fred Reurings is projectdirecteur van de Bouw combinatie Nieuwbouw Erasmus MC. “Wij hebben veel managementtaken, bereiden het project voor en begeleiden de uitvoering. Het uitvoerende werk laten we voor een groot deel aan anderen over. Zonder de onderaannemers kunnen we dus geen afspraken maken over leerlingen, stagiairs en werklozen.” Al vanuit de aanbesteding van de bouw is met hen samengewerkt. “Bij een project met een omvang van 450 miljoen euro moet je samen sterk staan en het werk en de risico’s delen. Dat geldt ook voor de leerplekken”, zegt Reurings. Maatschappelijke functie Philip Numann, personeelsfunctionaris bij Ballast Nedam, is verantwoordelijk voor de aanstelling van de deelnemers. Hij geeft aan dat Ballast Nedam en BAM ook hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. “Denk aan milieutechniek, groen bouwen, de CO2-uitstoot, maar ook de werkgelegenheid. Als bedrijf moet je iets voor de omgeving betekenen. Via convenanten in Den Haag hebben we ervaring met de inzet van deelnemers op dergelijke projecten. Dus

Concrete afspraken Er werd een bijeenkomst met de gespecialiseerde aannemers georganiseerd. Hurks beton, de Installatie combinatie Nieuwbouw Erasmus MC, BSM wapenings staal, Brakel Atmos en Beelen sloopwerk waren aanwezig. Iedereen wilde graag meedoen met het convenant. Het moest wel concreet worden. Geen loze

→

← Installateur Jan Langelaar (links) en projectdirecteur Fred Reurings zien beide de voordelen in van het opleiden van leerlingen op de bouwplaats. “Het is investeren in de toekomst.”


5

beloftes, maar harde ← René getallen. van Beek, Opgeteld Dit Bouw leverde en dat tweehonderd leerplekken Techniek: in “Het zeven is jaar belangrijk op. Fundeon zorgt voor de erkenningen alspersoneel leerbedrijf en leerlingdat we ons bouwplaats. Alle begeleiders opleiden.” moeten leermeester of praktijkbegeleider zijn. Tijd voor werving Het convenant dateert van begin oktober 2010. Het werk is dan al een jaar aan de gang, maar de werving van grotere groepen leerlingen moet nog beginnen. Rolf de Man, stagecoördinator, zorgt voor de kandidaten. “Er werken al enkele hbo-stagiairs op de bouw. Bij het Albeda College en Zadkine zoek ik naar mbo leerlingen. Er is nu vooral vraag naar mbo bouwkunde niveau 4. Ik had al gehoopt op méér plaatsen voor mbo’ers op niveau 1 en 2. Dat moet de komende tijd

“Zonder de onderaannemers geen afspraken” van de onderaannemers komen.” Langelaar beaamt dit. “Onze Installatiecombinatie zorgt straks voor bijna zestig leerplaatsen. Denk hierbij aan leerplaatsen op de tekenkamer en de engineeringsafdeling op onze locatie in Utrecht, maar ook aan montagewerk voor elektro en CV. Andere onderaannemers hebben werk in de maatvoering, werkvoorbereiding, betonstaalwerk en slopen.” De Bouwcombinatie zoekt vooral stagiairs op mbo 4- en hbo-niveau voor de werkvoorbereiding en uitvoering. Langdurig werklozen gaan aan de slag als verkeersregelaar, opruimer en liftbediende. Vergrijzing komt eraan Ballast Nedam en BAM leiden structureel op zegt Numann. “Veel bedrijfsleiders zijn na hun schooltijd bij ons ingestroomd en leerden door tot wat ze nu zijn. Een goede projectleider leid je zelf op. Mbo-leerlingen timmeren lenen we vaak in via de opleidingsbedrijven. Als ze een diploma hebben, komen ze soms bij ons in dienst. Tijdens de recessie gaan we door met een eigen kweekvijver, maar wel met minder mensen. We weten

Fabriek op het dak Een bijzondere techniek maakt het project extra aantrekkelijk. De hoge toren van 30 verdiepingen wordt gebouwd met een hijsloods. Er staat een complete fabriek over het gebouw heen die, nadat een verdieping is gebouwd, met een vijzelconstructie omhoog wordt gebracht. Mensen werken in een beschermde omgeving en de fabriek eindigt op het dak!

6


De hbo’ers Annette van Wijk zit in het derde jaar hbo bouwkunde en loopt een halfjaar stage. “Ik maak inkoop info’s en werkplannen en bestel monsters. Tastbaar werk, je ziet wat je hebt gedaan. De uitvoering straks gaat vast ook leuk worden. Uiteindelijk wil ik misschien naar een constructiebureau, maar het is goed dit te hebben gedaan.” Sander Bolleboom is derdejaars hbo civiele techniek en werkt een halfjaar in de uitvoering. “Ik houd van grote betonconstructies. Waar ik de ene week op papier aan werk, zie ik een week later gebeuren. Ik bestel materialen en onderdelen en regel dat alles op tijd komt. Laatst paste een breedplaat niet. Ik zoek dan uit waar de fout zit en hoe het goed kan worden opgelost.”

dat de vergrijzing er aankomt, dus je moet mensen blijven opleiden. Landelijk hebben we jaarlijks zo’n driehonderd stagiairs. Stages zijn ons belangrijkste wervingskanaal.” Vroegtijdig binden Reurings geeft aan dat er ook eigenbelang bij zit. “Het mes snijdt aan twee kanten. Je leidt op en er vindt selectie plaats. Er komt beslist een moment dat we weer vakmensen nodig hebben. Daarom moet je nu iets doen. Vanuit de eerste groep stagiairs is er, tegen het huidige beleid in, toch iemand in dienst gekomen. Dat is investeren in de toekomst. Werken met leerlingen en stagiairs blijft een fantastische manier om goede mensen vroegtijdig aan je bedrijf te binden.” ←

KORTE BERICHTEN

BURGY Bouwbedrijf genomineerd als Beste Leerbedrijf van Nederland Voor het tweede jaar op rij is een onderneming uit de bouwen infrasector genomineerd als Beste Leerbedrijf van Nederland. BURGY Bouwbedrijf uit Leiden strijdt op 3 maart 2011 met Laboratorium MSD uit Oss en Paree B.V. Elektro-Telecom uit ’s Heerenhoek om deze prestigieuze onderscheiding. Eerder riep kenniscentrum Fundeon BURGY uit tot Beste Leerbedrijf Bouw en Infra 2010. De verkiezing van het Beste Leerbedrijf van Nederland wordt jaarlijks georganiseerd door Colo, de overkoepelende organisatie van de kenniscentra. Een ‘leerbedrijf’ is een onderneming die als zodanig door het kenniscentrum is erkend en mbo-leerlingen opleidt door ze een stage- en/of leerwerkplek aan te bieden, onder begeleiding van een praktijkopleider. De verkiezing is bedoeld voor ondernemingen die in dat opzicht bijzondere inspanningen leveren. BURGY Bouwbedrijf is zo’n bedrijf. De jury van Fundeon die BURGY op 1 oktober 2010 uitriep tot het Beste Leerbedrijf in de bouwen infrasector, sprak van een bedrijf dat van hoog tot laag is doorspekt met enthousiasme voor het opleiden van jonge mensen. Het bedrijf heeft een sterke opleidingsstructuur, waardoor continuïteit is verzekerd. Bijzonder is volgens de jury ook dat BURGY in de praktijk bewijst dat opleiden loont in termen van een hoger bedrijfsresultaat en langdurige dienstverbanden. Fundeon meldde het Leidse bouwbedrijf daarom met overtuiging aan voor de Colo-verkiezing Beste Leerbedrijf van Nederland. ←

Zilveren Fundeon erespeld voor Henk ter Horst Henk ter Horst uit Almelo heeft een zilveren erespeld van Fundeon uitgereikt gekregen. Kenniscentrum Fundeon geeft deze onderscheiding aan mensen die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de vakopleiding en scholing in de bouw of infra.

↑ Directeur Joba van den Berg van Bouwend Nederland maakt de zilveren erespeld vast op de rever van Henk ter Horst.

Ter Horst is vanaf het begin secretaris geweest van opleidingsbedrijf VVBA in Almelo en samen met andere bedrijven heeft Aannemersbedrijf J. Ter Horst BV borg gestaan voor dit opleidingsbedrijf. Ook is Ter Horst bestuurslid geweest bij de toenmalige technische school en heeft zich ingezet voor de RCB-bouw. Directeur Robert Herman van de VVBA vindt de hoge Fundeon onderscheiding voor Henk ter Horst volkomen verdiend. “Mannen als Henk ter Horst hebben met hun inzet en betrokkenheid een hele stevige basis gelegd voor het beroepsonderwijs in de bouw, de VVBA en de wijze waarop we op dit moment opereren.” ←


7

KORTE BERICHTEN rubriek

Allochtonen en autochtonen vinden even snel een leerbaan In verhouding starten evenveel autochtone als allochtone jongeren hun mbo opleiding direct bij een leerbedrijf. Bij mbo-leerlingen start 81 procent hun opleiding bij een leerbedrijf. Ook bij de jongeren die binnen een half jaar na de start van hun opleiding op stage gaan, is er nauwelijks verschil tussen autochtone en allochtone jongeren bij het verkrijgen van stageplaatsen. Twee jaar geleden startte Colo een antidiscriminatiebeleid. Zo wordt nu bij discriminatie de erkenning van het leerbedrijf ingetrokken. Tevens krijgen zowel allochtonen als autochtonen die niet of moeilijk in staat zijn om een leerbaan te vinden, extra begeleiding. Ten opzichte van vorig jaar is bij de aanvang van het schooljaar het aantal bezette leerplaatsen toegenomen met 35 duizend. Er zijn nu 344 duizend bezette plaatsen bij ruim 214 duizend leerbedrijven. Wel is de vraag naar stageplaatsen toegenomen. Ondanks de crisis is ook het aantal leerbedrijven toegenomen. ←

Stijgend aantal leerlingbouwplaatsen in krachtwijken Steeds meer opdrachtgevers geven voorrang aan aannemers die leerlingen op bouwen infraprojecten inzetten. Dat is een steun in de rug voor deze bedrijven die zich – ook tijdens de huidige economische crisis – blijven inzetten voor de opleiding van leerlingen. Hierdoor zijn dit jaar al vijftien leerlingbouwplaatsen in krachtwijken ontstaan en staan er nog achttien in de planning. De afgelopen twee jaar hebben twee projectleiders van kenniscentrum Fundeon zich ingezet om zoveel mogelijk bouwprojecten in krachtwijken te laten uitvoeren als leerlingbouwplaats. Het doel is om jongeren uit de wijk te stimuleren - en de kans te geven - om een vakdiploma te halen en uitzicht te bieden op een goede baan in de bouwen infrasector. Daarmee bouwen de opdrachtgevers en bouwbedrijven niet alleen aan de wijk, maar bouwen ze ook aan een goede toekomst voor de bewoners en aan de loopbanen van jongeren. ←

Flevoland zorgt voor leerbanen en stageplaatsen Om een tekort van 650 leerwerkplaatsen en stages in Flevolandse bouwsector te voorkomen hebben 26 regionale partijen woensdag 6 oktober het convenant ‘Bouwvolume voor opleidingen’ ondertekend. Volgens de provincie kent Flevoland goede opleidingsmogelijkheden voor leerlingen in de bouw op diverse opleidingsniveaus. Beroepspraktijkvorming vormt binnen die opleidingen een wezenlijk onderdeel. Om ervoor te zorgen dat er voldoende plaatsen zijn voor deze leerlingen is er in 2003 een bouwconvenant opgesteld waarin diverse partijen in Flevoland zich committeerden aan dit doel. Doordat de bouwproductie nu tijdelijk fors is gedaald, komt het opleiden van toekomstige werknemers in het gedrang. Daarom is

8


het bestaande convenant uit 2003 geactualiseerd en zijn meer partijen erbij betrokken, zoals de Flevolandse woningbouwcorporaties en het waterschap Zuiderzeeland. Verantwoordelijkheid nemen In het convenant is afgesproken dat partijen 450 leerbanen creëren voor uitvoerende beroepen en tweehonderd stageplaatsen voor leerlingen in middenkaderopleidingen (bol 4-opleiding). Aanpalende sectoren als de infra-, installatie- en schildersbranche kunnen zich bij het convenant aansluiten. Gedeputeerde Economische Zaken, Andries Greiner ziet dit convenant als een belangrijke volgende stap: “Wij zijn er in geslaagd om met alle 26 bouwpartijen een convenant te sluiten om leerlingen in de bouw een kans te geven om zich tot vakbekwame werknemers te scholen. De bouwsector bevindt zich in zwaar weer, maar in Flevoland durft men verder te kijken en verantwoordelijkheid te nemen. Dat is op deze regionale schaal uniek in Nederland.” ←

Column Veertigste leerlingbouwplaats Haegens Bouw Haegens Bouw uit Horst heeft in november haar veertigste leerlingbouwplaats opgeleverd. De nieuwe eigenaren, Haegens Bouw, het opleidingsbedrijf BOC in Horst en kenniscentrum Fundeon hebben samen de oplevering van veertien woningen aan de Westerholtstraat gevierd.

Gerrit Witzel Voorzitter Raad van Bestuur Heijmans

Ruimte voor talent Mensen die bij Heijmans werken, verstaan hun vak. Dat is de eerste vereiste om bij ons te kunnen werken en om als bouwbedrijf succesvol te zijn. Daarom zijn we doordrongen van de noodzaak van

“Het was een superproject om aan mee te werken”, vertelt eerstejaars leerling timmeren Luc Jacobs. “We zijn van A tot Z bij de bouw betrokken en hebben veel verschillende werkzaamheden verricht. De begeleiding en controle door de leermeesters was heel leerzaam en het werk ging ons door de herhaling eigenlijk steeds beter af.”

goed technisch onderwijs, ook in economisch mindere tijden. Want goede vakmensen zullen we altijd nodig hebben. We willen potentieel toekomstige medewerkers zo vroeg mogelijk in aanraking laten komen met de beroepspraktijk van werken in de bouw en infra. Daarom heeft Heijmans Vastgoed bijvoorbeeld een lesproject opgezet voor basisschoolleerlingen in de Amersfoortse

Hoge kwaliteit Corre van Oers, regiomanager van Fundeon: “Een leerlingbouwplaats is niet zomaar één leerling op een bouwproject. Het gaat om meerdere leerlingen op een leerzaam project met herhalende werkzaamheden en een goede begeleiding door leermeesters. Dat weet Haegens Bouw, die het opleiden duidelijk heeft geïntegreerd in de bedrijfsvisie, erg goed. Het is niet voor niets al de veertigste leerlingbouwplaats en de 41ste is onlangs gestart. De kwaliteit is altijd hoog!” ←

Vinexwijk Vathorst en werken we samen met het technasium van het Jeroen Bosch College in Den Bosch. Als deze scholieren kiezen voor een technische hogeschool of universiteit, komen zij opnieuw met Heijmans in aanraking. Studenten Civiele techniek aan de Avans Hogeschool volgen de Heijmans Avans Minor en talentvolle academici nodigen we uit voor de Heijmans Masterclass. Slechts een select gezelschap kan hieraan deelnemen. Zij werken vier dagen intensief samen aan een oplossing voor een uitdagend vraagstuk. Geen verzonnen case, maar het echte werk, aangevuld met prikkelende workshops van Business Universiteit Nyenrode. Het liefst zien we dat al deze goed opgeleide technici bij Heijmans in dienst treden en zich bij ons - gedurende hun loopbaan - blijven ontwikkelen en ontplooien. Niet alleen op vaktechnisch gebied, maar ook op het gebied van competenties. Onze eigen Heijmans Academie heeft daarvoor een uitgebreid opleidingsaanbod, van automatiseringscursussen tot programma’s voor managementtrainees, van timemanagement tot bouwrecht en van commercieel adviseren tot de leergang Hoger Management. Wie de eigen verantwoordelijkheid neemt om zijn talent te ontwikkelen, krijgt bij Heijmans volop de ruimte.

↑ Laatste steenlegging leerlingbouwplaats Westerholtstraat van Haegens Bouw door Ap Woudstra (l) van Fundeon en Pieter Bijvoets (r) van het BOC.

→O p deze plek in Fundament geven prominente werkgevers in de bouwen infrasector bij toerbeurt hun visie op werken en opleiden in de sector.


9

Onderwijs

↑ D e leerlingen op het Alfa College vinden leren via Bouw infranet leuker dan uit boeken. Jens Sportel: Het leren gaat snel. Ik hoop dat ik dat nu op mijn stage ook in het echt kan oefenen.”

i www.fundeon.nl/ bouwinfranet www.bouwinfranet.nl

Eerste scholen werken met Bouwinfranet

Leerlingen razendsnel door lesstof Iedere leerling zit achter zijn eigen computer. Met een koptelefoon op - of oortjes in - kijken ze naar het scherm. Bij de één draait een filmpje, de ander ziet teksten en plaatjes. De derde klikt met zijn muis de antwoorden op vragen aan. De jongens die aan het Alfa College in Groningen de opleiding Assistent bouw volgen, leren de theorie via Bouwinfranet. Dat doen ze zelfstandig, maar in een razendsnel tempo, merkt docent Koert Vermeulen. Het is even wennen voor de docent. “Vorig jaar gaven we vooral klassikaal les. Elke leerling kreeg op hetzelfde moment dezelfde theorie. Dit jaar zijn we overgestapt naar competentiegericht onderwijs en maken we gebruik van Bouwinfranet. Lessen als wiskunde en mechanica geven we nog steeds klas-

10


sikaal, maar een groot gedeelte van de tijd ben ik meer een soort coach dan een klassikale docent.” Voorbereiden op schooljaar Het idee van competentiegericht onderwijs is dat de leerling zelf meer sturing geeft aan wat hij op welk

moment leert. Als de leerling op zijn stageplaats bezig is met maatvoering, kan hij gelijktijdig op school bezig met de theorie daarover. “Dat betekent dat je je als docent op een andere manier moet voorbereiden op het schooljaar. Ik kan me niet pas halverwege het jaar verdiepen in een bepaalde beroepstaak, want een leerling kan ook met die beroepstaak beginnen”, vat Vermeulen het verschil samen. In de praktijk leidt het tot een soort tussenweg. “Wij beginnen het jaar met een paar basismodules waarin we de leerlingen onder meer vertrouwd maken met het gereedschap dat op de bouw wordt gebruikt.” Meteen aan de slag Bouwinfranet komt pas na de basismodules in beeld. In oktober kropen de leerlingen Assistent bouw voor het eerst achter de computer om met het programma te werken. “De opstart ging heel simpel. Vanuit de digitale leeromgeving van het Alfa College heb ik een link naar Bouwinfranet gemaakt. Elke leerling heeft eigen inloggegevens en daarmee konden ze meteen aan de slag. Na de eerste dag gaf één leerling aan dat hij een beroepstaak had doorgewerkt.” Snel klaar met theorie Dat was veel sneller dan de docent had verwacht. “Omdat de leerlingen nog geen toets over het lesmateriaal hebben gedaan, weet ik niet of hij nu ook echt alles weet wat hij moet weten. Dat de leerlingen razendsnel door de stof in Bouwinfranet heen gaan, staat wel vast.” Of Vermeulen daar blij mee moet zijn, weet hij nog niet. “Als de leerlingen echt zo snel door alle stof heen gaan, zijn ze met de theorie veel eerder klaar dan met de praktijk.” Aandacht erbij houden De leerlingen en de docent zijn enthousiast over de opzet van de digitale leeromgeving. Vermeulen: “Veel

Bouwinfranet 23 roc’s maken dit schooljaar gebruik van Bouwinfranet. Tot nu toe is deze digitale leeromgeving, die is ontwikkeld door kenniscentrum Fundeon, alleen te gebruiken voor de opleidingen Assistent bouw en Vakman gww. De komende jaren maakt Fundeon voor meer opleidingen de lesstof in Bouwinfranet. Benieuwd hoe de lesstof eruit ziet? Bekijk het op www. bouwinfranet.nl. Inloggen kan met de volgende gegevens: Gebruikersnaam: Demo Wachtwoord: Fundeon1

leerlingen op dit niveau kunnen zich moeilijk concentreren. Doordat Bouwinfranet afwisselend is, kunnen ze hun aandacht daar beter bij houden. De filmpjes zijn goed en het is een voordeel dat de teksten ook worden voorgelezen. Een flink aantal leerlingen in mijn klas heeft in een bepaalde mate dyslexie, dus dan is het fijn dat ze de tekst ook horen. Het enige nadeel, zeker voor iemand met dyslexie, is dat de tekst vrij klein wordt weergegeven en niet groter te maken valt.” Verdiepingslag maken Aangezien dit het eerste jaar is dat roc’s met Bouwinfranet kunnen werken, kan Vermeulen zich voorstellen dat de lesstof in Bouwinfranet wordt uitgebreid. “Misschien dat de stof die er nu in staat voldoende is

→


11

om het diploma te halen, maar als de leerlingen dat zo snel oppikken, kan er wellicht een verdiepingsslag gemaakt worden.”

“Doordat Bouwinfranet afwisselend is, kunnen ze hun aandacht daar beter bij houden” Zelf ziet de docent het wel zitten om de leerlingen dit schooljaar extra theorie te geven. “We willen dat leerlingen na de assistentenopleiding doorstromen naar een niveau 2-opleiding. Als ze meer theoretische kennis hebben, is die overstap gemakkelijker te maken.” Halverwege jaar doorstromen Daarnaast verwacht Vermeulen dat de leerlingen nu toch eerder die overstap maken. “Bij ons was het al zo dat de leerlingen elk moment van het jaar kunnen doorstromen naar niveau 2. Misschien dat nu meer dat al halverwege het schooljaar gaan doen.” ←

↓ Patrick Zwama

Wat vinden de leerlingen? De leerlingen vinden leren via Bouwinfranet leuker dan leren uit de werkboekjes. Jens Sportel: “De filmpjes zijn leuk. De rest begint saai te worden. Er staat toch nog veel tekst in en ik ben dyslectisch. Veel stof kan ik ook beluisteren, maar niet alles. Het leren gaat wel snel. In twee dagen heb ik mijn eerste beroepstaak – maatvoeren en uitzetten – afgerond. Ik hoop dat ik dat nu op mijn stage ook in het echt kan oefenen.”

Patrick Zwama: “De vragen heb ik maar af en toe in één keer goed. Het zijn meerkeuzevragen, of ik moet zeggen of iets juist is of onjuist. Ik zou kunnen gokken, want je kunt de vragen vaker dan één keer beantwoorden. Maar ik doe het wel serieus. Als ik het antwoord niet weet, dan kijk ik nog een keer in de lesstof. Veel van wat ik leer in Bouwinfranet heb ik op de bouwplaats al gezien. Daar doe ik het al goed, dus ik weet al veel van wat ik op school moet leren. Ik denk dat ik via Bouwinfranet veel meer leer dan uit een werkboekje. Ik hoef niet alleen maar te lezen. Daardoor onthoud ik alles veel beter.”

Bennie de Vries: “Ik vind school sowieso niet leuk. Op de bouwplaats help ik met het vervangen van een dakkapel. Dan vragen ze niet of ik de theorie wel snap. Als we de dakkapel plaatsen, moet ik er gewoon een waterpas bij houden. Maar goed, als ik dan toch naar school moet, dan maakt Bouwinfranet het wel leuker dan leren uit een boekje. Ik doe het in mijn tempo.”

12


Vernieuwd Fundeon Dossier behorend bij Fundament 6, december 2010

Vernieuwd Fundeon biedt meerwaarde en kwaliteit Vanaf 1 januari 2011 is een vernieuwd Fundeon actief in de bouwen infrasector. Dit nieuwe Fundeon richt zich uitsluitend op haar kerntaken. Dat betekent dat de organisatie stopt met een aantal taken, maar vooral dat Fundeon meer dienstverlenend kan werken richting werkgevers, werknemers en onderwijs in de bouw en infra. Algemeen directeur Sander van Bodegraven: “We zijn ván de bedrijfstak en we zijn er vóór de bedrijfstak.”

“De kerndoelen van Fundeon zijn eenvoudig samen te vatten. We willen bijdragen aan beter vakonderwijs, meer en beter opgeleide werknemers en daardoor bijdragen aan betere bedrijven in onze sector. Maar wij zijn niet de enige partij die zich daarmee bezighoudt. Wij richten ons daarom uitsluitend op de taken die wij het beste kunnen en waarvan de bedrijfstak ons ook vraagt om ze te doen.” Twintig kerntaken Met deze afbakening weet Fundeon waarmee ze zich bezighoudt en weten andere partijen in de sector waarvoor ze zich tot de organisatie kunnen richten, vindt

Algemeen directeur Sander van Bodegraven van Fundeon: “Het grootste verschil dat werk gevers gaan merken, is dat zij te maken kunnen krijgen met meerdere adviseurs van Fundeon.”

algemeen directeur Van Bodegraven. “We hebben in totaal twintig kerntaken geformuleerd. Vier daarvan voeren we uit in opdracht van het ministerie van Onderwijs, die hiervoor ook de financiering beschikbaar stelt. De overige zestien doen we in opdracht van de sector, met financiering vanuit de sector.”

dige beroepspraktijkvormingsplaatsen (bpv-plaatsen), de leerbanen en stageplekken. De ‘bedrijfstaktaken’ omvatten onder meer het maken van onderwijsproducten ten behoeve van alle opleidingen en het adviseren van werkgevers en werk nemers over scholing en loopbaanbeleid.

Wettelijk en bedrijfstak De ‘wettelijke’ taken in opdracht van het ministerie behelzen onder meer het onderhouden van de kwalificatiestructuur - waarin staat welke beroepsopleidingen er in de sector zijn en wat leerlingen in de verschillende opleidingen moeten leren - en het zorgen voor voldoende hoogwaar-

Meerdere adviseurs Deze taken komen grotendeels overeen met wat Fundeon voorheen ook deed. Doordat ze nu scherper zijn verwoord, kan de organisatie beter sturen op wat wel en niet gebeurt. Intern worden activiteiten anders georganiseerd, zodat Fundeon duidelijk kan laten zien welke taken worden


→

13

dossier: rubriek Vernieuwd Fundeon

betaald vanuit het ministerie en welke vanuit de bedrijfstak. Van Bodegraven: “Het grootste verschil dat werkgevers gaan

lesstof anders wordt samengesteld en de begeleiding op een andere manier gebeurt. Dat, samen met de economische crisis, was

“Als Fundeon hebben we uitsluitend een uitvoerende rol” merken, is dat zij te maken kunnen krijgen met meerdere adviseurs van Fundeon. Deze adviseurs zijn specialist op het gebied van de begeleiding van leerlingen of op het gebied van loopbaanontwikkeling.” Betere kwaliteit Daarnaast verwacht Fundeon nog betere kwaliteit te kunnen leveren, in de advisering van bedrijven en in het maken van onderwijsproducten. “Dat we zijn gaan nadenken over onze rol in de bedrijfstak en het onderwijs, heeft ook te maken met verande ringen in de wereld om ons heen”, stelt de algemeen directeur. “Door de invoering van het competentiegericht onderwijs worden andere eisen gesteld aan docenten en prak tijkopleiders. De erkenningsregeling voor leerbedrijven in de bouw en infra wordt mede daarom aangepast. De digitalisering van onderwijsproducten zorgt dat de

aanleiding om kritisch naar onszelf te kijken: doen we wat we doen wel op de juiste manier? En steken we onze tijd en middelen wel in de juiste activiteiten?” Alleen uitvoerend “Tot voor kort hadden we als Fundeon de neiging om beleidsmatig ons steentje te willen bijdragen”, vervolgt Van Bodegraven. “We dachten bijvoorbeeld mee over hoe de onderwijsinfrastructuur in de bouw en infra het beste kon worden ingericht. Dat doen we niet meer. Als Fundeon hebben we uitsluitend een uitvoerende rol. Het bepalen van beleid ligt bij de onderwijsorganisaties en werkgevers- en werknemersorganisaties.” Instroomproducten Daarnaast weegt Fundeon - in samenspraak met andere partijen - af of zij wel de aangewezen organisatie is om uitvoering te

geven aan een taak. “Een goed voorbeeld daarvan is het promoten van het werken in de sector aan scholieren”, vindt de algemeen directeur. “Tot voor kort gaven onze adviseurs voorlichting op scholen en onderwijsbeurzen. Maar mensen die daadwerkelijk in de sector werken, kunnen die voorlichting veel beter geven. Zij kunnen uit eigen ervaring vertellen waarom de bouwen infrasector zo boeiend is en waarom een jongere moet kiezen voor een opleiding in deze richting. De voorlichting geven we daarom niet meer. Wel zorgen we dat iedereen die voorlichting wil geven, gebruik kan maken van goede voorlichtingsproducten. Die blijven we maken en gratis beschikbaar stellen.” Toegevoegde waarde “Het belangrijkste wat we willen bereiken, is dat we een toegevoegde waarde hebben voor de sector en het beroepsonderwijs”, besluit Van Bodegraven. “De komende jaren doen we minder verschillende dingen dan voorheen. Maar wat we doen, doen we met ontzettend veel kwaliteit en doen we omdat de bouwen infrasector én het beroepsonderwijs daar behoefte aan hebben.” ←

Afstemming onderwijs op bouwar Het grootste deel van de banen in de bouwen infrasector zijn functies op middelbaar beroepsniveau. Fundeon bekijkt aan welke beroepsopleidingen behoefte is en maakt en onderhoudt voor deze opleidingen de kwalificatiedossiers.

14


In totaal zijn er voor de bouwen infrasector 21 kwalificatiedossiers met in totaal 72 uitstroomrichtingen. In het kwalificatiedossier timmerman zitten bijvoorbeeld de uitstroomrichtingen timmerman (niveau 2), allround timmerman nieuwbouw, allround timmerman bouwen werkplaats en allround timmerman restauratie (niveau 3). Kwalificatiedossier Alle kwalificatiedossiers zijn competentiegericht. Dit betekent dat de regionale opleidingscentra (roc’s) de opleidingen volgens de nieuwste wettelijke eisen kunnen geven. Op basis van het kwalificatiedossier weten zij welke competenties een leerling moet ontwikkelen om een beginnende beroepsbeoefenaar te worden en welke kerntaken en werkprocessen de leerling daarvoor moet beheersen. Het kwalificatiedossier gaat alleen over de beroepspraktijkvorming. Naast de eisen die in het kwalificatie-

dossier staan, omvat de mbo-opleiding ook eisen over bijvoorbeeld de beheersing van de Nederlandse taal.

Kwalificatiedossiers op fundeon.nl De 21 kwalificatiedossiers ten behoeve van de bouwen infrasector zijn te vinden op fundeon.nl. Kijk hiervoor onder downloads.

Kennis bedrijfstak Fundeon onderhoudt de kwalificatiedossiers in nauw overleg met de bedrijfstak. Onder meer via de sectorplatforms geven brancheorganisaties aan of de dossiers nog voldoen aan de huidige eisen die worden gesteld

Fundeon: van en voor de bedrijfstak Fundeon wil eraan bijdragen dat in de bouwen infrasector voldoende goed opgeleide vakmensen werken.

Dat begint bij het opstellen van kwalifica tiedossiers, waarin staat wat leerlingen tijdens hun middelbare beroepsopleiding moeten leren. Daarna zorgt Fundeon dat er goede leermiddelen en examenproducten zijn die regionale opleidingencentra (roc’s) en opleidingsbedrijven kunnen gebruiken om de leerlingen het vak te leren. Ook erkent en ondersteunt Fundeon leer bedrijven. Daardoor krijgen deelnemers aan de opleidingen tijdens hun beroepspraktijkvorming (stages en leerbanen) uitstekende begeleiding door gecertificeerde leermeesters en praktijkbegeleiders. vakkundig Met net hun diploma op zak zijn de leerlingen dan klaar om als vakkundig beroepsbeoefenaar aan de slag te gaan bij de bedrijven in de sector. Om te zorgen dat werknemers zich blijven ontwikkelen en werkgevers zoveel mogelijk kennis en vaardigheden binnen het bedrijf opbouwen, adviseert Fundeon bovendien over functionele bijscholing, het diplomeren van

beidsmarkt aan werknemers. Daarnaast onderzoekt Fundeon zelf ook wat voor ontwikkelingen er in de sector en in beroepen zijn. Op basis van al deze informatie worden bestaande kwalificatiedossiers aangepast. Ook kan het gebeuren dat beroepen vervallen of er nieuwe beroepen ontstaan, waardoor er ook nieuwe kwalificatiedossiers of uitstroomrichtingen moeten komen of deze juist kunnen vervallen. Onderwijsproducten Naast het opstellen van de kwalificatiedossiers, ontwikkelt Fundeon ook leermiddelen en examenproducten om te zorgen dat de opleiding zo goed mogelijk voorbereid op de beroepspraktijk. Het streven is dat alle roc’s voor hun bouwen infraopleidingen gebruik maken van de onderwijsproducten van Fundeon zodat werkgevers weten dat de leerling op het ene roc hetzelfde leert als op het andere roc.

ervaren werknemers, het doorgroeien van werknemers en structureel loopbaanbeleid binnen het bedrijf. Herpositionering Het afgelopen jaar heeft Fundeon kritisch naar zichzelf gekeken. In hoeverre heeft Fundeon zich daadwerkelijk gericht op de doelstellingen die het kenniscentrum wil behalen en doet Fundeon wat het ministerie van Onderwijs en de bedrijfstak van de organisatie vragen? Het antwoord op die vraag is dat het beter kan. De afgelopen jaren heeft het kenniscentrum taken verricht die waarschijnlijk meer resultaat opleveren als ze door andere partijen worden uitgevoerd. Het beantwoorden van de vraag heeft geleid tot een herpositionering van Fundeon. De organisatie is daar het afgelopen jaar op aangepast. Vanaf 1 januari 2011 richt kenniscentrum Fundeon zich uitsluitend op die taken waar Fundeon goed in is en waar het ministerie van Onderwijs en de bedrijfstak om vragen.

De ontwikkeling van leermiddelen door Fundeon is daarnaast van groot belang voor de opleidingen met weinig leerlingen. Het maken van leermiddelen voor deze opleidingen is niet aantrekkelijk voor commerciële uitgevers van leermiddelen, omdat hierop geen winst valt te maken. Fundeon heeft de taak om voor álle uitstroomrichtingen leermiddelen en examenproducten te maken. Deze ontwikkelt Fundeon samen met de bedrijfstak. De inhoud wordt aangeleverd door mensen die werkzaam zijn in de praktijk. De redacteuren van Fundeon zorgen dat deze lesstof didactisch goede leermiddelen worden. Digitaal en papier Het afgelopen jaar heeft Fundeon het lesmateriaal voor de eerste opleidingen -

Financiering Fundeon Kenniscentrum Fundeon wordt gefinancierd vanuit verschillende instanties. Deze instanties financieren Fundeon voor verschillende taken. Ministerie van Onderwijs, ten behoeve van wettelijke taken. -O pzetten en onderhouden van de kwalificatiestructuur waarin staat welke middelbare beroepsopleidingen er ten behoeve van de bouwen infrasector zijn en het maken van de kwalificatiedossiers waarin staat wat de deelnemer tijdens de opleiding moet leren. -E rkennen van leerbedrijven en het werven van voldoende goede bpvplaatsen (stages en leerbanen). O&O-fonds Bouwnijverheid, ten behoeve van bedrijfstaktaken -A fstemming van onderwijs en bouwarbeidsmarkt, onder meer door maken van leermiddelen en examenproducten. -A dvisering scholen, opleidings- en leerbedrijven en werknemers. -B evordering instroom in bouwen infraopleidingen. -U itvoering subsidiebeleid. Subsidiestromen van derden Ten behoeve van bepaalde projecten maakt Fundeon gebruik van landelijke en regionale subsidieregelingen.

Vakman gww en Assistent bouw - digitaal opgeleverd via Bouwinfranet. De komende jaren kunnen ook andere opleidingen - te beginnen met Assistent infra en Timmerman - gebruik maken van Bouwinfranet. Gelijkertijd blijft ook alle lesstof op papier beschikbaar. Adviseur Beroepsonderwijs De adviseur Beroepsonderwijs is het eerste aanspreekpunt voor roc’s en regionale opleidingsbedrijven. Deze adviseur adviseert over de invulling van de beroepspraktijkvorming en ondersteunt bij de implementatie van de leermiddelen en examenproducten van Fundeon in de opleiding. Via de adviseur worden docenten en instructeurs ook betrokken bij de ontwikkeling en verbetering van die onderwijsproducten.

Supportdesk Alle vragen over digitale en papieren leermiddelen kunnen docenten, instructeurs leermeesters, praktijkbegeleiders en leerlingen stellen aan de supportdesk van Fundeon. Deze is bereikbaar via [email protected] en (0341) 499 400.


15

dossier: Vernieuwd Fundeon

Instroom leerlingen: taak van bedrijfstak De afgelopen jaren heeft Fundeon in opdracht van werkgevers- en

Kwaliteit beroepspraktijkvorming Leerlingen aan de middelbare beroepsopleidingen volgen een groot deel van hun opleiding bij bedrijven. Deze beroepspraktijkvorming (bpv) gebeurt in de vorm van leerbanen en stages. Fundeon heeft de taak om te zorgen dat er voldoende kwalitatief hoogwaardige bpv-plaatsen zijn.

werknemersorganisaties de instroomcampagne ‘The Skyline is Yours’ uitgevoerd. Deze campagne stopt aan het einde van dit jaar. Vanuit deze campagne heeft Fundeon onder meer een lesarrangement ontwikkeld dat gebruikt kan worden in het voortgezet onderwijs (vmbo, havo en vwo). Onderdeel hiervan was onder meer dat Fundeon gastdocenten - mensen uit de praktijk – regelde voor de scholen en de medewerking van bedrijven vroeg bij het geven van rondleidingen over bouwprojecten. Ook stond Fundeon op onderwijsbeurzen met de stand ‘The Skyline is Yours’. In de praktijk blijken scholen en bedrijven elkaar inmiddels goed te kunnen vinden. Werkgevers en werknemers zijn de beste ambassadeurs voor het werk in de bedrijfstak. Zij kunnen vanuit hun eigen ervaring aan jongeren vertellen waarom het werken in de bouw en infra zo aantrekkelijk is. Om deze voorlichting te ondersteunen, blijft Fundeon voorlichtingsproducten maken en beschikbaar stellen. Fundeon ontwikkelt momenteel - in afstemming met onder meer het onderwijsveld - een nieuwe lijn voor opleidingsinformatie, beroepenoriëntatie en loopbaanmogelijkheden. Opleidingsbedrijven, roc’s en werkgevers kunnen de producten vanaf medio 2011 gratis bestellen.

16


Erkend leerbedrijf Voor het volgen van een beroepsopleiding moet een leerling zich inschrijven bij een roc. Als dit een bbl-opleiding is (beroepsbegeleidende leerweg) gaat de leerling gemiddeld één dag per week naar school. De overige dagen heeft hij een leerbaan. Deze leerbaan mag hij alleen uitvoeren bij een erkend leerbedrijf. Fundeon erkent deze leerbedrijven.

Het regionaal opleidingsbedrijf Jongeren die een bbl-opleiding volgen in de bouwen infrasector, zijn meestal in dienst van een regionaal opleidingsbedrijf. Dit opleidingsbedrijf neemt de leerling in dienst, schrijft de leerling in bij het roc en plaatst de leerling bij een erkend leerbedrijf om de praktijkervaring op te doen. Het opleidingsbedrijf zorgt voor begeleiding, houdt de voortgang van de opleiding in de gaten en geeft - in de eigen werkplaats praktijkinstructie aan de leerlingen in zijn werkplaats.

Erkenningsregeling Omdat de leerling het grootste deel van zijn beroep leert bij het erkende leerbedrijf, is het van groot belang dat de leerling bij het bedrijf goed wordt begeleid. In samenspraak met de bedrijfstak heeft Fundeon

daarom een erkenningsregeling opgesteld. In deze regeling staat onder meer dat een leerling moet worden begeleid door een gecertificeerde leermeester. Een erkend leerbedrijf moet voldoende tijd in de begeleiding van de leerling steken. Erkende leerbedrijven die leerlingen in dienst hebben, krijgen hiervoor subsidie van het O&Ofonds. Fundeon geeft uitvoering aan deze subsidieregeling. Kwaliteit beroepspraktijkvorming Fundeon ondersteunt erkende leer bedrijven om de beroepspraktijkvorming zo hoogwaardig mogelijk uit te voeren. Vanaf 2011 is dit de kerntaak van de adviseur Beroepspraktijk. Deze adviseur coacht de leermeester op de werkplek en bezoekt regelmatig het leerbedrijf. Ook houdt de adviseur Beroepspraktijk eenmaal per twee jaar een audit bij het erkende leerbedrijf. Voor erkende leerbedrijven is deze adviseur het eerste aanspreekpunt bij alle vragen rondom de beroepspraktijkvorming, de erkenning en de subsidiemogelijkheden.

Scholing leermeester en praktijkbegeleider Om gecertificeerd te worden als leermeester of praktijkbegeleider, moet deze werknemer een cursus volgen bij Fundeon. Om de certificering te behouden moet hij of zij één keer per twee jaar een nascholingscursus volgen. De cursussen worden gegeven door adviseurs van Fundeon.

Examinering in de beroepspraktijk Leerlingen in de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) hebben een leerbaan bij een erkend leerbedrijf. Om aan te tonen dat zij alle kennis en vaardigheden hebben die horen bij een beroep, leggen zij tijdens hun opleiding praktijkexamens af. De adviseur Examinering borgt de kwaliteit van deze praktijkexamens. Tot op heden voerden vrijwilligers commissie branchegecommitteerden (cbg-leden) - steekproefsgewijs controle uit op de praktijkexamens. Deze taak wordt overgenomen door de adviseur Examinering. De keuze hiervoor komt voort uit meerdere zaken. Allereerst zorgt de invoering van het competentiegericht onderwijs ervoor, dat de rol van de beoordelaar - de leermeester - groter is geworden. Of een leerling slaagt hangt niet alleen af van de momentopname van de toets, maar van het gehele proces daar naartoe. Het beoordelen van de kwaliteit van de examens komt daardoor grotendeels neer op het beoordelen van de beoordelaar. Als tweede geldt dat de Onderwijsinspectie steeds strengere eisen stelt aan de kwaliteit van toetsing. Het toezicht moet daarom geïntensiveerd worden en moet nauw samenhangen met de kwaliteit van de gehele beroepspraktijkvorming. De adviseur Examinering werkt daarvoor nauw samen met de adviseur Beroepspraktijk. En naast het uitvoeren van steekproeven op praktijktoetsen, is de adviseur Examinering het aanspreekpunt voor alle vragen rondom praktijkexaminering. Om de kwaliteit van de praktijktoetsen zo goed mogelijk te borgen, coacht de adviseur ook de leermeester in zijn rol als beoordelaar en ondersteunt hij bij het gebruik van de trajectmap.

Trajectmap De trajectmap loodst de deelnemers door hun beroepsopleiding en leerbaan. Goed gebruik van de trajectmap borgt de kwaliteit van de opleiding doordat het verloop van de gehele opleiding hierin wordt vastgelegd. In de trajectmap staan de beoordelingseenheden en beroepstaken die een leerling tijdens de opleiding moet doorlopen en uitvoeren. Per beroepstaak geeft de leerling aan wat voor activiteiten hij of zij hiervoor heeft uitgevoerd. Elke beoordelingseenheid wordt afgerond met een praktijktoets. Wanneer de leerling alle beoordelingseenheden met succes heeft doorlopen, is hij klaar met het praktijkgedeelte van zijn opleiding.


17

dossier: Vernieuwd Fundeon

Leerlingbouwplaatsen Iedere leerling die een opleiding in de bouw of infra wil volgen, heeft een leerbaan of stageplaats nodig. Om ook in de toekomst te zorgen voor voldoende bpv-plaatsen is het nodig dat meer bedrijven erkend leerbedrijf worden. Daarnaast kan het aantal leerbanen en stageplaatsen groeien door projecten uit te voeren als leerlingbouwplaats. De afgelopen jaren hebben de adviseurs van Fundeon veel tijd gestoken in het samen-

18


brengen van partijen om op die manier convenanten over leerlingbouwplaatsen af te sluiten. Gezien de afweging van Fundeon om zich te richten op kerntaken, is ervoor gekozen dat de adviseurs zich uitsluitend

richten op de erkenning - en de controle op de kwaliteit - van leerlingbouwplaatsen. Dit wordt gedaan door de adviseur Beroepspraktijk, mede omdat Fundeon uitvoering geeft aan de subsidieregeling leerlingbouwplaatsen. Het promoten van leerlingbouwplaatsen bij bijvoorbeeld opdrachtgevers wordt daarmee uitsluitend een taak van partijen als Bouwend Nederland en individuele werkgevers.

Ontwikkeling werknemers Vakmensen die net van school komen, zijn niet uitgeleerd. Werkgevers die werknemers willen behouden en willen zorgen dat medewerkers zich optimaal ontwikkelen, zorgen voor een goed ontwikkelingsbeleid in het bedrijf. De adviseur Personeelsontwikkeling van Fundeon ondersteunt bedrijven bij dit ontwikkelingsbeleid. Hij of zij kan adviseren over functionele bijscholing, de mogelijkheden van diplomering op basis van ervaring (evc) en loopbaantrajecten voor werknemers. De adviseur bedrijven kan een bedrijfsanalyse maken, met de focus op personeelsontwikkeling, om bedrijf en werknemer te verbeteren. Ook geeft deze adviseur concreet advies door het maken van een bedrijfsopleidingsplan. Doordat de adviseur Personeelsontwikkeling op de hoogte is van de scholingsmogelijkheden, kan hij of zij doorverwijzen naar specialisten op het gebied van scholing en opleiding. Ook werkt de adviseur Personeelsontwikkeling nauw samen met de adviseurs van het Loopbaantraject Bouw & Infra en de EVC-centra Bouw & Infra. Dit zijn zelfstandige onderdelen van Fundeon. Loopbaantraject Bouw & Infra Via het Loopbaantraject kunnen werknemers zich oriënteren op een ander beroep en zich laten omscholen naar een andere

functie. Deze voorziening wordt betaald door de sector en alle werknemers bouwplaats- en uta-medewerkers - kunnen hier gebruik van maken. De scholing die noodzakelijk is om het nieuwe beroep uit te oefenen wordt betaald door het Loopbaantraject. Bijna de helft van de deelnemers stapt over naar een andere functie bij hun eigen werkgever. De adviescentra van waaruit de trajectadviseurs werken, zijn gevestigd bij zo’n dertig regionale opleidingsbedrijven, verspreid over het land. EVC-centra Bouw & Infra De evc-adviseurs begeleiden werknemers die op basis van hun werkervaring een ervaringscertificaat of diploma willen halen. Voorwaarde voor deze werknemers is dat zij minimaal 23 jaar zijn en minstens drie jaar ervaring hebben in het beroep waarvoor ze het diploma willen halen. Door het verzamelen van bewijzen, zoals werkomschrijvingen, foto’s, tekeningen en referenties, tonen ze aan dat ze de kennis en vaardigheden bezitten die horen bij het beroep. In een eindgesprek

Uta-personeel Het Loopbaantraject vergoedt vanaf 2011 ook de scholing voor uta-medewerkers. Tot en met 2010 konden uta-werknemers alleen gratis gebruik maken van het Loopbaantraject tot en met het opstellen van een individueel ontwikkelingsplan (IOP). Doordat de scholing voor uta-medewerkers nu ook wordt vergoed, is de ongelijkheid met het bouwplaatspersoneel verdwenen. Voorwaarde voor alle deelnemers is dat zij vallen onder de cao voor de Bouwnijverheid en dat de werkgever voor de werknemer premie afdraagt aan het O&O-fonds.

met een inhoudsdeskundige bewijzen ze dat nogmaals. Op basis daarvan krijgt de evc-deelnemer een ervaringscertificaat. Als de werknemer op alle onderdelen een voldoende krijgt, kan dit ervaringscertificaat omgezet worden in een vakdiploma. In een aantal gevallen is aanvullende scholing nodig om het diploma te halen. De evcadviseurs bezoeken de deelnemers zoveel mogelijk op de werkplek of spreken af op de kantoren van Fundeon.

Bouw Door, Leer Verder! In 2011 kan de adviseur Personeelsontwikkeling ook een bedrijfsopleidingsplan opstellen in het kader van het anticyclisch opleiden (aco) Bouw Door, Leer Verder!. Fundeon voert dit plan uit in opdracht van Bouwend Nederland, FNV Bouw en CNV Bouwnijverheid. Het O&O-fonds heeft hiervoor geld beschikbaar gesteld. Doel van Bouw Door, Leer Verder! is om tijdens de economische crisis voldoende leerbanen te behouden voor jongeren en volwassen werknemers zoveel mogelijk bij te scholen. Het bedrijfsopleidingsplan aco biedt mogelijkheden om de kennis van werknemers te vergroten en te verdiepen en om werknemers via een verkort loopbaantraject om te scholen naar een andere functie. Voor elke leerling die een leerbaan heeft bij het bedrijf, mogen de vaste werknemers in totaal honderd scholingsdagen volgen.


19

dossier: rubriek Vernieuwd Fundeon

Eén bedrijf, meer adviseurs i www.fundeon.nl www.loopbaantrajectbouw.nl www.evc-centra.nl www.fundeon.nl/aco

Het grootste gevolg van de herpositionering van Fundeon is dat een bedrijf te maken kan krijgen met meerdere adviseurs van Fundeon. Deze adviseurs Beroepspraktijk, Examinering en Personeelsontwikkeling zijn specialist op hun gebied. De verschillende adviseurs die bij hetzelfde bedrijf komen, werken nauw met elkaar samen en verwijzen ook naar elkaar door. Hierdoor verwacht Fundeon de dienstverlening richting bedrijven te verbeteren. Meer weten? De adviseurs van Fundeon kunnen meer vertellen over de nieuwe werkwijze van Fundeon. U kunt zich hiervoor wenden tot de adviseur opleidingsbeleid met wie u de afgelopen jaren contact heeft gehad of contact opnemen met het regiokantoor van Fundeon bij u in de buurt. Regiokantoor Noord-Oost, Zwolle Regiokantoor Zuid, Helmond T (0492) 507 107 T (038) 426 83 68 E [email protected] E [email protected]

Regiokantoor West, Woerden T (0348) 490 234 E [email protected]

Begin volgend jaar komen op fundeon.nl nieuwe en vernieuwde folders en brochures te staan, zoals de bedrijfsbrochure. In deze brochure staat welke diensten Fundeon werkgevers biedt. Over belangrijke veranderingen wordt u per post geïnformeerd.

Advies over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers

Verbeter uw bedrijf

samen met Fundeon

ouw op kennis

20


Onderwijs

Duale opleiding Middenkaderfunctionaris bouw

“Intensief, arbeidsproductief en zeer aantrekkelijk” De leerling centraal en een optimale combinatie van leren en werken. Dat zijn de peilers voor de nieuwe duale opleiding in Horst, Middenkader functionaris bouw. “Hoe kunnen we de bol- en bbl-bouwopleidingen combineren tot een aantrekkelijke, effectieve en uitdagende opleiding?” Dat was de vraag die Pieter Bijvoets, directeur van het opleidingsbedrijf BOC in Horst, zich samen met een aantal collega opleidingsbedrijven afvroeg.

Een vraag die ontstond vanuit een visie. “Meebewegen met de veranderingen in de maatschappij en de kritische blik van bedrijven op het middelbaar beroepsonderwijs”, declameert Bijvoets. “Bedrijven kiezen steeds vaker voor een hbo’er omdat ze over het niveau van de mbo’er niet tevreden zijn. De beleving heerst dat het niveau niet is wat het is geweest.” Bijvoets vervolgt: “Dat een leerling soms maar twintig uur les heeft

per week komt dat niveau natuurlijk niet ten goede. Daarom zijn we met de opleidingsbedrijven in Mierlo, Rosmalen, Oss en Bergen op Zoom op zoek gegaan naar een arbeidsproductief proces, een effectieve opleiding die voldoet aan waar het bedrijvenveld op zit te wachten. Namelijk een gemotiveerde leerling die er klaar voor is om zijn kennis en kunde in de praktijk te brengen. Samen met het roc Gilde opleidingen in

↑ Eerstejaars leerling Max Voncken is uitvoerder van de week en bekijkt met zijn team de werk tekening van een simulatie bouw project op de bouwcampus in Horst.

i www.bouwopleidings centrum.nl

→


21

Onderwijs

Roermond hebben we de nieuwe opleiding - als pilot in werking gezet.” Veertig uur per week De opleiding is een combinatie van de bol- en bblwegen van het mbo. De initiële opleiding tot midden kaderfunctionaris bouw is via de bol 4. Een theoretische opleiding van vier jaar waarin de leerling verschillende stages loopt. De nieuwe opleiding in Horst begint met een bol 4-traject van twee jaar, waarin de leerling ieder jaar tien weken stage loopt bij een bedrijf. “We kunnen het bol-traject van onze opleiding in slechts twee jaar vormgeven, doordat de leerling veertig uur per week

Projectthema’s De derdejaars en vierdejaars leerlingen komen tijdens het bbl-traject om de maand een week terug naar het opleidingsbedrijf om een projectthema te volgen. Professionals uit het bedrijfsleven en van overheden vullen mede de inhoud van de thema’s in. Hen wordt gevraagd wat zij verwachten dat een mbo-er op gebied van het betreffende thema moet kunnen, kennen, willen en zijn. Ook de docenten scholen op deze wijze bij doordat zij actuele informatie krijgen.

22


naar het opleidingsbedrijf in Horst komt. Dat is een groot verschil met de lesdagen in het reguliere traject”, licht de directeur van het opleidingsbedrijf toe. “ ’s Ochtend om acht uur zijn de leerlingen aanwezig en pas ’s middags om vijf uur gaan ze weer naar huis. Dat is dus een gewone werkdag. Ze hebben geen huiswerk als ze thuiskomen en hebben net als het gros van de werkende maatschappij een vrije avond en weekeinde. De drempel tot een werkweek van veertig uur bij een bedrijf is hierdoor lager. Ze zijn het gewend.” Junior Middenkaderfunctionaris Na de eerste twee jaar van theorie, achtergrondkennis, excursies en praktijklessen komen de leerlingen van het roc in dienst van het opleidingsbedrijf. “Ze dragen dan de functienaam Junior Middenkaderfunctionaris in opleiding. Klaargestoomd in twee intensieve jaren om aan de slag te gaan in diverse middenkaderfuncties bij bouwbedrijven, gemeenten, woningbouwcorporaties, constructiebedrijven en architectenbureaus.” Eigen tempo en zelfstandig Dennis van Rhee (19) heeft de eerste twee jaar achter de rug en is nu in dienst als Junior Middenkaderfunctionaris in opleiding bij het opleidingsbedrijf. “Ik ben begonnen bij het roc in Roermond maar dat viel tegen. We hadden weinig les en huiswerk en ik had niet het gevoel veel te leren. Na een jaar ben ik in de duale opleiding Midden kaderfunctionaris bouw gestapt. Veertig uur per week

← D erdejaars leerling Dennis van Rhee maakt in AutoCad een werktekening samen met collega junior Middenkaderfunctionarissen bouw.

dat ik via het opleidingsbedrijf in Mierlo, het SBRH, de duale opleiding kon volgen in Horst.” Bijvoets vult aan: “Omdat wij ons opleidingsbedrijf zo hebben ingericht op deze opleiding kunnen we leerlingen van het SBRH voor het bol-traject ontvangen in Horst. Daarna komen ze uiteraard niet in dienst van ons maar van hun eigen opleidingsbedrijf. SBRH vult dus de gehele beroepspraktijkvorming in met haar bedrijven. Dat geldt ook voor de stages in het eerste en tweede leerjaar.” Superinteressant Voncken is op dit moment uitvoerder van de week en dit bevalt hem erg goed. “Verder maak ik elke dag verslagen van opdrachten. Ik maak tekeningen, maar heb ook vakken als Nederlands, Engels en Wiskunde. Op dit moment ben ik een excursie naar de gemeente Horst aan de Maas aan het voorbereiden.” De leerling hoeft zich nooit te vervelen. Hij maakt weleens de vergelijking met zijn vrienden: “Zij snappen niet waarom ik veertig uur naar school wil. Ik weet wel beter. Zij gaan nu pas beginnen aan de maquette van een bedrijf die wij aan het begin van het jaar al hebben gemaakt. En ik hoef ’s avonds en in het weekeinde juist even niet aan school te denken. Maar vooral de zelfstandigheid, afwisseling en samenwerking met andere leerlingen, docenten en instructeurs maken het super interessant.” ←

was wel even wennen, maar we hadden zoveel te doen. En ik had tijd om dingen af te ronden, in mijn eigen tempo en best zelfstandig.” De derdejaars leerling vervolgt: “De opdrachten en lessen zijn heel afwisselend. Ik ben bijvoorbeeld twee keer uitvoerder van de week geweest. Ik had dan taken als mijn klas aansturen, leidinggeven aan een gesimuleerd bouwproject en targets, knelpunten, problemen en oplossingen presenteren en evalueren aan het eind van de week.” De leerlingen gaan ook regelmatig op excursie. “Zij zijn zelf verantwoordelijk voor het plannen en organiseren hiervan”, benadrukt Bijvoets. “Telkens organiseert een ander groepje van een aantal leerlingen excursies naar bijvoorbeeld de Maasboulevard in Venlo, de examenhal van Fundeon in Harderwijk en naar Xanten in Duitsland. Zo doe je op heel verschillende locaties kennis op van verschillende bouwprocessen, -materialen en -functies.” Van Rhee beaamt: “Ik heb in ieder geval genoeg bagage en basiskennis en ben er klaar voor om aan de slag te gaan, hopelijk in een leerbaan als Junior werkvoorbereider.” Vergelijking met vrienden Je zou haast zeggen dat de leerlingen voor deze opleiding wel gemotiveerd moeten zijn. Lange dagen onder constant toezicht van docenten en instructeurs. En dan moeten sommigen ook nog eens elke dag helemaal vanuit Helmond komen. Dat geldt voor Max Voncken (17), eerstejaars leerling in de nieuwe opleiding. “Ik hoorde van mijn docent op het ROC Ter AA in Helmond

Succesvolle Pilot Pieter Bijvoets ziet deze opleiding die drie jaar geleden is gestart als succesvolle pilot: “Een opleiding die in crisistijd slaagt, is zeker bulletproof in betere tijden. Van de eerste vijftien deelnemers aan de opleiding zijn nu twaalf leerlingen uitgeplaatst bij bedrijven en voor de andere drie ziet het er rooskleurig uit. Meerdere opleidingsbedrijven hebben al interesse getoond en komen samen met hun roc naar Horst om zich te laten informeren. Absolute voorwaarde voor succes is een goede samenwerking tussen roc en opleidingsbedrijf.” ←D irecteur Pieter Bijvoets van het opleidingsbedrijf BOC Horst: “Onze in laagconjunctuur ontwikkelde pilot van de duale opleiding Middenkaderfunctionaris bouw zal zeker bulletproof zijn in economisch sterkere tijden.”


23

Opinie

rbeidsinspecteur Paul A Lindhout waarschuwt voor het gevaar van laaggeletterdheid op de bouwplaats: “Misverstand is het belangrijkste risico bij taalproblemen.

24

FUNDAMENT - oktober 2010

Taalproblemen risicofactor op werkvloer

De kracht van klare taal Bij het voorkomen van zware ongevallen wordt onvoldoende rekening gehouden met de factor taal, zo concludeert Paul Lindhout na uitgebreid onderzoek in de chemische procesindustrie. Lindhout, in het dagelijks leven inspecteur-specialist bij de Arbeidsinspectie, promoveerde afgelopen voorjaar aan de TU Delft. De risico’s worden veroorzaakt door laaggeletterdheid en meertaligheid op de werkvloer. Lindhout is van mening dat de scenario’s waarin het fout gaat, zo algemeen zijn dat ze zeker ook in de bouwen infrasector herkenbaar zijn. Lindhout: “In mijn promotieonderzoek onderzocht ik ongevalrapportages uit de chemische procesindustrie. Daaruit kwam een tiental scenario’s naar voren die veel van de ongevallen verklaarden die met taalproblemen te maken hadden. Het belangrijkste daarvan is het misverstand.

Die laatste groep werd als gevolg van alfabetiseringsprojecten kleiner. De groeiende groep mensen op de werkvloer met van oorsprong een andere moedertaal dan het Nederlands werd ook in die indeling meegenomen. Pas de afgelopen jaren richt de aandacht zich

i www.lezenenschrijven.nl

“Een Poolse werknemer heeft weinig aan een perfect vertaalde tekst” Ook bedrijven die ik via een enquête naar hun ervaringen vroeg, gaven het misverstand aan als belangrijkste risico bij taalproblemen. In het lijstje staan verder het afwijken van instructies en regels, het onbekend zijn met de situatie en de gevaren op de werkplek, een handeling niet uitvoeren en door het niet begrijpen van instructies terugvallen op kennis uit andere situaties of van vroeger.” Al heel lang zijn er de borden, pictogrammen, vlaggen, afzettingen en geluidsignalen die de veiligheid op de werkvloer moeten garanderen. “Probleem is alleen, dat je daarmee geen ingewikkelde onderwerpen kunt overbrengen”, merkt Lindhout. “Daarvoor moet je toch de taal gebruiken, mondeling of schriftelijk.” Goed begrepen “Mondelinge communicatie is natuurlijk het beste in de eigen taal”, vindt Lindhout. “Dat kan via een voorman die ook tolk is en toezicht op het werk houdt. Maar daar schuilt al gevaar in, omdat het niet rechtstreeks is. Het is van groot belang om te controleren of een instructie goed begrepen is door iedereen afzonderlijk. Bedrijven nemen het daarmee soms niet zo nauw. Gevolg kan zijn dat mensen aan het werk gaan zonder goed te beseffen welk gevaar er is en wat er van ze verwacht wordt. Veel bedrijven met buitenlandse werknemers in dienst denken mogelijke taalproblemen op te lossen door hun documentatie te vertalen”, weet Lindhout. “Vergeten wordt dat laaggeletterdheid in het land van herkomst over het algemeen veel voorkomt. Een Poolse werknemer heeft dan weinig aan een perfect vertaalde tekst.” Prinses Laurentien Tot in de jaren negentig van de vorige eeuw werd met een tweedeling gewerkt: geletterden en ongeletterden.

ook op een tussenliggende groep: de laaggeletterden. Prinses Laurentien strijdt met haar Stichting Lezen & Schrijven voor preventie van laaggeletterdheid met de nadruk op het onderwijs. Laagopgeleid De groep laaggeletterden, een half miljoen allochtonen en een miljoen autochtonen, kent echter een groot aandeel, deels al wat oudere, werknemers die in alle economische sectoren aan de slag zijn. Deze mensen kunnen geen teksten op hogere taalniveaus lezen en begrijpen. “Bij allochtone laaggeletterden moeten mondelinge instructies bij voorkeur in hun eigen taal worden gegeven om ze goed te beg rijpen”, zegt Lindhout. “Als een instructie de veiligheid betreft, is begrijpen van groot belang. Veel mensen houden hun laaggeletterdheid stil. Bovendien weten ze vaak niet dat er mogelijkheden zijn voor het volgen van taalcursussen die flexibelere inzetbaarheid in het werk en dus zicht op een betere toekomst opleveren. Ook hun werkgever kan daar een rol in spelen.” Toegankelijk schrijven Voor werkgevers is het belangrijk om goed te kijken naar het opleidingsniveau van de mensen die instructies over veiligheid moeten lezen. Het taalniveau moet rond het ‘A2 taalniveau’ liggen, ongeveer het niveau dat de gratis kranten Metro en Spits aanhouden. Lindhout: “Bedrijven zijn in principe goed in staat om begrijpelijke teksten te maken. Kijk je bijvoorbeeld naar hun personeelsbladen, dan lees je gemakkelijke, toegankelijke stukken. Het is dus een kwestie van bewustwording bij bedrijven.” ←


25

Achtergrond

“Wij investeren bewust in onze LAUDY Bouw & Ontwikkeling uit Sittard werkt aan het opzetten van een eigen maatvoerdersploeg. De eerste medewerker is nu, via het Loopbaantraject Bouw & Infra, bezig met de opleiding.

i www.laudybouw.nl www.loopbaantraject bouw.nl

26

Het meer dan honderdvijftig jaar oude bouwbedrijf LAUDY uit Sittard was van oudsher een familiebedrijf. Die sfeer heeft het bedrijf nog steeds, meent John Kreugel, adjunct-directeur productie. “Onze ruim honderdzestig medewerkers vormen een hechte en homogene groep mensen. Om hen aan ons te blijven binden, investeren we bewust in onze medewerkers. We hechten eraan de doorgroeimogelijkheden binnen ons bedrijf zo groot mogelijk te houden. Niet voor niets zijn we ook een erkend leerbedrijf en bieden we


opleidingen in diverse disciplines en op verschillende niveaus. Daartoe hoort ook de opleiding tot maatvoerder.” Geen specialistisch bureau In vroeger tijden huurde LAUDY maatvoerders in bij gespecialiseerde bureaus. Sinds kort vervult LAUDYmedewerker Ron Westhovens die taak. “We hebben ons afgevraagd waarom we de maatvoering niet in ons eigen bedrijf zouden onderbrengen”, vertelt Kreugel.

medewerkers” “Want eigenlijk biedt dat alleen maar voordelen: het maakt ons flexibeler, we zijn minder afhankelijk van derden en we hebben de kennis in huis. Ook de ontwikkeling van de apparatuur heeft bijgedragen aan ons besluit. Moest je vroeger nog met z’n tweeën zijn om die te kunnen bedienen, tegenwoordig heb je aan één man genoeg.” Weloverwogen risico Omdat Ron Westhovens al als maatvoerder aan het werk was, kwam iedereen als vanzelf bij hem terecht. Kreugel: “Zo kreeg het bouwproces een andere wending. Voor Ron was dat een grote verantwoording, voor ons een weloverwogen risico.” Daarom besloot het bedrijf om Westhovens via het Loopbaantraject Bouw & Infra de opleiding tot maatvoerder te laten volgen. “We willen de functie eerst verankeren binnen ons bedrijf”,

↑R on Westhovens (links) volgt via het Loopbaantraject Bouw & Infra opleidingen om hoofduitvoerder te worden. Daarmee zet LAUDY Bouw & Ontwikkeling de eerste stap naar een eigen maatvoerdersploeg.

Het Loopbaantraject Bouw & Infra Via het Loopbaantraject kunnen werk nemers in de bouw en infra advies krijgen en een opleiding volgen om zich om te scholen naar een andere functie. De trajectadviseur gaat bij zijn advies uit van de wensen en mogelijkheden van de werknemer, maar kijkt daarbij nadrukkelijk naar de opties die er zijn bij de huidige werkgever. Het Loopbaantraject vergoedt een groot deel van de opleidingskosten en soms ook de kosten van verlet. →


27

vertelt Kreugel. “In een later stadium kunnen we dan denken aan uitbreiding. Het uiteindelijke doel is om naast Ron nieuwe leerlingen te zetten, die zijn werkzaamheden kunnen overnemen als dat nodig is.” Via het Loopbaantraject Hoofd P&O Gaston Honings is verantwoordelijk voor de opleidingen binnen. Samen met Westhovens bekeek hij de mogelijkheden. “We hebben besloten om zijn opleiding onder te brengen bij het Loopbaantraject Bouw & Infra. Na het eerste intakegesprek hebben we de route uitgestippeld, die loopt tot 2014. Binnen anderhalve maand was alles rond en kon Ron met de opleiding beginnen. We hebben er

“Met zoveel loyale medewerkers hebben we ook een sociale functie” bewust voor gekozen om Ron het hele opleidingstraject te laten doorlopen. Dat is wel een stevige klus, maar daar profiteren Ron en wij ook weer van.” Het investeren in de medewerkers rekent LAUDY tot een van zijn kerntaken. “We hebben als bedrijf met zoveel loyale medewerkers ook een sociale functie. Door onze medewerkers intern perspectief te bieden, creëren we nog meer betrokkenheid.” ←

Andere opleidingen De opleiding tot maatvoerder is niet het enige traject bij LAUDY Bouw & Ontwikkeling. Het bedrijf laat ook zestien mensen via het Loopbaantraject Bouw & Infra zich verder bekwamen in het vak van voorman. John Kreugel, adjunct-directeur productie, legt uit waarom: “Deze stap past binnen ons opleidingsplan. Tijdens een brainstormsessie hebben we de functie van voorman tegen het licht gehouden. We kwamen tot de conclusie dat een voorman ook communicatief sterk moet zijn. Hij is immers de sturende man op de bouw en wordt steeds nadrukkelijker het verlengstuk van de uitvoerder. Je kunt dan wel de juiste technische achtergrond hebben, maar je moet je kennis ook kunnen overbrengen. Soms heb je daar handvatten bij nodig. We hebben zestien medewerkers geselecteerd voor een cursus bij Bouwradius, die specifiek is gericht op communicatieve vaardigheden. Na het eerste deel kunnen de deelnemers hun nieuwe kennis toetsen in de praktijk, daarna volgen nog twee dagen om te reflecteren. In 2011 hebben de voorlieden de cursus afgerond.”

“Ik wil de maatvoering binnen het bedrijf kunnen beheren” Ron Westhovens (42) uit Geulle werkte 16 jaar bij een landmeetkundig bureau en kwam drie jaar geleden via zijn vorige werkgever terecht bij LAUDY Bouw & Ontwikkeling. Hij doorloopt via het Loopbaantraject Bouw & Infra het volledige opleidingstraject tot hoofdmaatvoerder.

“Doordat ik in de praktijk al bezig was met maatvoeringswerkzaamheden, kwam al snel het idee om de opleiding tot maatvoerder te volgen. Ik wilde me graag verder ontwikkelen en wist dat ik bij Laudy de mogelijkheid zou krijgen om door te groeien.” Volledig traject Westhovens volgt de opleiding maatvoeren via het Loopbaantraject Bouw & Infra. Hij doorloopt het volle-

28


dige traject van assistent-maatvoerder tot hoofdmaatvoerder. “Het is best een heftige opleiding, die voor de helft uit theorie bestaat en voor de andere helft uit praktijkopdrachten. In totaal zijn het acht cursussen van vijf dagen, uitgespreid over vier jaar. Ook thuis studeer ik veel, bijna elke avond ben ik wel bezig met de stof. Omdat ik in de praktijk al met de benodigde instrumenten werk, waren de eerste twee cursussen wel bekend. Maar toch hebben we ervoor gekozen om bij de basis te beginnen, omdat de stof die daar behandeld wordt, in de vervolgcursussen weer terugkomt.” Grote verantwoordelijkheid Westhovens noemt het volledig kunnen beheren van de maatvoering bij LAUDY Bouw & Ontwikkeling als zijn motivatie om zich op de studie te storten. “Dat ik de enige maatvoerder ben, betekent een grote verantwoordelijkheid. Juist daarom wil ik alle aspecten van de functie onder de knie hebben. In een later stadium kan ik dan eventueel ook mijn kennis overbrengen aan anderen binnen het bedrijf.” Hij is enthousiast over de stap die hij genomen heeft. Ook zijn collega’s reageren positief. “Daar zijn we uiteraard blij mee”, vertelt hoofd P&O Gaston Honings, “maar soms moeten we Ron een beetje in bescherming nemen zodat hij niet overstelpt wordt met werk.”

Beroep in Beeld

Naam: Harm Meijer Leeftijd: 63 Beroep: Schoorsteen restaurateur en ondernemer Bedrijf: Harm Meijer b.v. in Ten Boer

“Hier is geen opleiding voor” “Dit jaar probeer ik voor het eerst zelf niet teveel in schoorstenen te klimmen. Maar soms is het restauratiewerk zo mooi - bijvoorbeeld het metselen van een nieuwe kop - dan wil ik dat beslist zelf doen.” “Er zijn in Nederland zo’n zeshonderd industriële schoorstenen over van de tienduizend die ooit zijn gebouwd. Veel daarvan zijn nog nooit gerestaureerd. Met ons bedrijf zorgen we dat dit erfgoed bewaard blijft. We neutraliseren het zwavelig zuur dat in de oven is opgebouwd door de verbranding van zwavel houdende rookgassen. Dit zuur tast de mortel aan, waardoor je in niet gerestaureerde schoorstenen soms zo tussen de stenen door naar buiten kijkt. Ook herstellen we het metselen voegwerk en zetten we zo nodig de schoorsteen weer recht. Tegenwoordig kunnen we schoorstenen ook in hun geheel verplaatsen. Die techniek hebben we zelf ontwikkeld. Daardoor kunnen we schoorstenen die op hun huidige plek niet kunnen blijven, toch behouden.” “We zijn het enige bedrijf in Nederland dat is gespecialiseerd in schoorsteenrestauratie. 32 jaar geleden ben ik dit bedrijf begonnen. Als ik stop, gaat mijn zoon ermee verder. Die heeft de komende jaren meer dan voldoende werk. Elk jaar moeten we klussen doorschuiven naar het volgende jaar. We werken met drie ploegen, in totaal negen man. Alle mensen hebben we zelf opgeleid. Sommigen hebben een achtergrond in de bouw, sommigen een totaal andere. Door de ronding en de manier van steigerbouwen is dit uniek werk. Daar is geen opleiding voor. Belangrijk is dat je het mooi werk vindt en er tegen kunt dat je de hele week van huis bent. We werken door heel het land en in België. Elke dag terugrijden naar Groningen is dus geen doen.” ←


29

Service rubriek

Fiscaal voordeel bij evc-traject Werkgevers komen op basis van de Wet Vermindering Afdracht Loonbelasting en Premie voor de Volksverzekering (WVA) in het jaar 2010 in aanmerking voor een afdrachtvermindering onderwijs van € 325 per evc-procedure per werknemer. Om voor deze afdrachtvermindering in aanmerking te komen, moet het evctraject gevolgd worden via een erkende evc-aanbieder, zoals de EVC-centra Bouw & Infra van kenniscentrum Fundeon. De

‘Overeenkomst evc-procedure werkgever’ toont aan dat de werknemer het evc-traject via de EVC-centra Bouw & Infra heeft gevolgd. Als bewijs dat deze voorziening van Fundeon erkend is, geldt de brief van

het Kenniscentrum EVC d.d. 1 april 2009, waarin wordt verklaard dat Fundeon van 1 maart 2009 voor een periode van drie jaar is opgenomen in het register van erkende evc-aanbieders. Beide documenten kunt u aanvragen via de evc-adviseur. De erkenningbrief kunt u ook direct downloaden via www.evc-centra.nl.

Vakboek

Nieuw magazine voor werknemers

Voor de opleiding Allround betonboorder (niveau 3) heeft Fundeon een vakboek ontwikkeld. Hiermee is een langgekoesterde wens van de branche in vervulling gegaan. Het naslagwerk is tot stand gekomen in samenwerking met de brancheorganisatie en bedrijven.

Vanaf februari ontvangen alle werknemers – en werkgevers - die vallen onder de cao voor de Bouwnijverheid het magazine Bouwen. Deze uitgave verschijnt vijf keer per jaar en komt in de plaats van Bouwen Nu en Wat doe jij morgen?. Kenniscentrum Fundeon maakt Bouwen in opdracht van de werkgevers- en werknemersorganisaties in de bouw en infra en het Loopbaantraject Bouw & Infra.

betonboren

B

V

E

T

A

O

N

K

B

O

B

O

O

R

D

E

E

R

K

Bouwen gaat over de werknemer, zijn werkomgeving, de sector en de complete bouwwereld. In Bouwen vertellen collega’s over de loopbaanstappen die zij hebben gezet. Maar ook over de vaktechnische ontwikkelingen in de bouwen infrasector. Door deze onderwerpen samen te brengen in één nieuwe uitgave komt er één boeiend magazine voor alle medewerkers in de bouw, infra en gespecialiseerde aannemerij. Voor bouwplaats- en utapersoneel.

8746

Handboek leermeester In het handboek leermeester staat alle informatie die nodig is om een leerling goed te begeleiden. Kenniscentrum Fundeon reikt dit handboek uit tijdens de

EK H A N D BEOT T E R L Z T E G E

8374

30


(nascholings)cursus voor leermeesters. Iedere beroepsgroep heeft een eigen handboek. In het handboek staat kort uitgelegd wat de taken van het leerbedrijf, het roc, het opleidingsbedrijf en de leerling zijn. Daarnaast vertelt het handboek hoe de trajectmap werkt. Er staat wat de leermeester moet invullen en welke informatie hij of zij in de map kan vinden. Ook wordt in het handboek beschreven hoe de praktijktoetsing werkt en waarop de leermeester moet letten bij het beoordelen van werktekeningen. Met dit handboek kan elke leermeester leerlingen begeleiden tot zij goede, zelfstandig werkende vakkrachten zijn.

Bouwinfranet voor Assistent infra Vanaf maart 2011 is het complete lespakket Assistent infra beschikbaar via de digitale leeromgeving Bouwinfranet. Hierin heeft Fundeon de ervaringen die tot nu toe zijn opgedaan met de lespakketten Assistent bouw en Vakman gww verwerkt, zodat de vakinhoud van de opleiding nog beter voldoet aan de kwaliteitseisen van digitale lesstof. In het digitale pakket zit alle informatie die de leerling nodig heeft voor zijn opleiding. De lesstof wordt aangeboden in tekst, audio en via film- en fotomateriaal. www.fundeon.nl/bouwinfranet.

Agenda 11 t/m 14 januari 2011

InfraTech 2011 Ahoy Rotterdam www.infratech.nl

Uitgelicht Met Fundeon naar InfraTech en de Internationale BouwBeurs 2011 U kunt met Fundeon gratis naar de InfraTech en naar de Internationale Bouwbeurs. Hoe? Op de website van Fundeon staan twee banners, één voor de InfraTech en één voor de BouwBeurs.

InfraTech 2011 13 en 14 januari 2011

Regionale Bouw kampioenschappen SSP Amsterdam te Diemen, Opleidingscentrum De Grift te Nieuwleusen en Stichting Revabo Rivierengebied te Geldermalsen

Via de banner op fundeon.nl kunt u zich registreren voor een bezoek aan de InfraTech. Hiertoe wordt u gevraagd enkele gegevens in te vullen. Na het doorlopen van de registratie ontvangt u per e-mail uw digitale entreebewijs. Print deze uit en neem de afdruk mee naar de beurs. Op vertoon van uw entreebewijs bij de ingang ontvangt u een persoonlijke bezoekersbadge.

7 t/m 12 februari

Internationale Bouwbeurs 2011 Jaarbeurs Utrecht www.bouwbeurs.nl

15 t/m 18 maart 2011

Nederlandse Bouw kampioenschappen SPB Bergen op Zoom

Internationale BouwBeurs 2011 Via de banner op fundeon.nl kunt u uitnodigingskaarten aanvragen voor een bezoek aan de Bouwbeurs. U ontvangt een bevestiging van uw aanvraag en ontvangt de uitnodigingskaart thuis. Met de persoonlijke registratiecode op de uitnodigingskaart kunt u zich via www.bouwbeurs.nl registeren voor gratis toegang. Op beide beurzen presenteert Fundeon zich met een eigentijdse en nieuwe stand en staan de adviseurs klaar voor al uw vragen en scholingsplannen.

Colofon Fundament is het magazine over het beroepsonderwijs en werken en leren in de bouw, infra en gespecialiseerde aannemerij. Zes keer per jaar wordt dit blad gratis toegestuurd aan bedrijven in de bouwsector, onderwijsinstellingen en andere relaties van kenniscentrum Fundeon. In elke uitgave is ruimte voor nieuws, informatie, achtergronden en opinie. Uitgever Fundeon, kenniscentrum voor de bouw en infra

Vormgeving V1 - Visuele Communicatie, Ermelo

Hoofdredactie Jolanda de Vries, afdeling communicatie Fundeon [email protected]

Druk Senefelder Misset

Aan deze uitgave werkten mee Brigitte Bloem, Corry Daalhof, Meyke Houben, Tessa Klooster, Janneke Leenders en Ed Zeelt. Fotografie De Beeldredaktie

Abonnementen Adreswijzigingen doorgeven, een abonnement aanvragen of stopzetten kan via: Fundeon, afdeling communicatie [email protected] (0341) 499 315


31

Centraal kantoor

Regiokantoor West

Postbus 440 3840 AK Harderwijk Ceintuurbaan 2 3847 LG Harderwijk T (0341) 499 499 F (0341) 499 999 E [email protected]

Korenmolenlaan 1G 3447 GG Woerden T (0348) 490 234 F (0348) 430 540 E [email protected]

Regiokantoor Noord-Oost Postbus 30150 8003 CD Zwolle Burgemeester Roelenweg 12 8021 EV Zwolle T (038) 426 83 68 F (038) 423 13 91 E [email protected]

Postbus 440 3840 AK Harderwijk T (0341) 499 378 E [email protected] I www.loopbaantrajectbouw.nl

Postbus 440 3840 AK Harderwijk T (0341) 499 211 E [email protected] I www.evc-centra.nl

Regiokantoor Zuid Postbus 455 5700 AL Helmond Panovenweg 29A 5708 HR Helmond T (0492) 507 107 F (0492) 553 520 E [email protected] www.fundeon.nl

Patrick Zwama volgt de opleiding Assistent bouw aan het Alfa College in Groningen. De theorie leert hij via Bouwinfranet.

Fundeon is het kennis- en adviescentrum voor het opleiden en ontwikkelen van werknemers in de bouw en infra. Vanuit drie regio’s adviseren adviseurs opleidingsbeleid bedrijven en onderwijsinstellingen over het werven, scholen, ontwikkelen en behouden van werknemers. De zelfstandige onderdelen van Fundeon, het Loopbaantraject Bouw & Infra en de EVC-centra Bouw & Infra adviseren werknemers over loopbaanontwikkeling en diplomering in de bouwen infrasector.

DOSSIER Vernieuwd Fundeon. 17 december Bouwinfranet Leerlingen met Bouwinfranet razendsnel door theorie

Recommend Documents