Dorpspromotie Uitvoeringsprogramma Onderdeel van het actieprogramma Economie
1
Inhoud
1.
Aanleiding
3
2.
Bodegraven-Reeuwijk, gewoon bijzonder
4
3.
Dorpsbrede samenwerking organiseren
6
4.
Groeimodel: werken met modules
8
5.
Begroting en middelen
9
6.
Vervolgstappen
9
1. Aanleiding Verbetering van de zichtbaarheid is als dringende prioriteit aangemerkt in het actieprogramma Economie Bodegraven-Reeuwijk. In dit uitvoeringsprogramma Dorpspromotie wordt een 1ste aanzet gedaan om te bouwen aan een structuur waarin de samenwerking tussen ondernemers, betrokken inwoners en gemeente gaat leiden tot een dorpspromotie waar we allemaal trots op zijn en onszelf in herkennen. In een wereld waarin bedrijven, instellingen en gemeenten steeds meer de bekendheid zoeken, is Bodegraven-Reeuwijk een betrekkelijk ‘onzichtbare’ plek. Er wordt – met name vanuit het bedrijfsleven een grote behoefte aan betere zichtbaarheid gevoeld. Veel gemeenten brengen hun gemeenschap nadrukkelijk onder de aandacht om meerdere redenen:
bekendheid van de gemeente verhoogt de bekendheid van bedrijven en bevordert hun zaken in het algemeen aantrekken van meer bezoekers zorgt voor meer bestedingen en daarmee een groter draagvlak voor voorzieningen aantrekken van nieuwe inwoners en de verkoop van (geplande) woningen is gebaat met een goede bekendheid van de gemeente als plaats van wonen aantrekken van bedrijven is gebaat met bekendheid van de gemeenteplaats en de voordelen die dit voor bedrijven heeft informatie over wat aanwezig is, wat er te doen is en waar je dat kunt vinden, bevordert in praktische zin de toegankelijkheid van de gemeente tenslotte, daar waar gemeenten en bedrijven zich nadrukkelijk zichtbaar maken, kan geen enkele gemeente het zich permitteren achter te blijven
Het economisch leven in Bodegraven-Reeuwijk kan op verschillende terreinen geholpen worden door een betere bekendheid onder een groter publiek. We willen graag meer nieuwe inwoners en bezoekers verwelkomen. We zien graag meer consumenten in onze winkelcentra en willen bedrijven in onze gemeente behouden en de vestiging van nieuwe bedrijven bevorderen. Ook zet de gemeente in op de ontwikkelen van recreatie en toerisme als serieuze economische factor. Dit uitvoeringsprogramma Dorpspromotie vormt de start van een geprofileerd en gedragen promotiebeleid van deze gemeente, zoals in het coalitieakkoord Verbindend Besturen is opgedragen. Dit uitvoeringsprogramma maakt onderdeel uit van het actieprogramma Economie Bodegraven-Reeuwijk, dat samen met het Platform ondernemend Bodegraven-Reeuwijk wordt ontwikkeld. Het uitvoeringsprogramma Dorpspromotie is ontwikkeld met de inbreng van een groot aantal inwoners en bedrijven. Belangrijk moment was daarbij de inspiratieavond op 8 juni 2015, waarop ruim 50 betrokken inwoners en ondernemers hebben nagedacht over het profiel van onze gemeente en is nagegaan hoe dat profiel het beste onder de aandacht van een groot publiek kan worden gebracht. Dat heeft geleid tot een groot aantal ingrediënten voor het programma. Met dank aan Elly de Knikker en Henri Stolwijk, die deze avond hebben georganiseerd. De ingrediënten zijn uit te werken in een aanpak, die gelijk ook resultaten weet te boeken. Uit de inspiratieavond bleek dat dorpspromotie vooral wordt gevoeld als een zaak van ‘beginnen’. Begin met de dingen die je aan kunt pakken. Beginnen met die dingen waaraan een de grootste behoefte is. Begin en ontwikkel werkende weg verder. Geen grootse bespiegelingen. Maak gebruik van de verschillende initiatieven, probeer die te bundelen. Voorkom versnippering. In dit uitvoeringsprogramma stellen wij dan ook een ‘vliegende start’ voor. Dit door te beginnen met een aantal duidelijke initiatieven en deze verder uit te bouwen. Hiervoor is wel een vertrekpunt nodig dat bestaat uit een profiel en een reikwijdte van de promotie. Op basis hiervan kan een opdracht worden verstrekt de dorpspromotie van deze gemeente uit te gaan voeren.
3
2. Bodegraven-Reeuwijk, gewoon bijzonder Voor het maken van een start met de dorpspromotie, zijn – mede op basis van de inspiratiebijeenkomst twee vertrekpunten gemarkeerd: a. Het profiel van de gemeente. In de opdracht dorpspromotie ligt de richting besloten. Bewust is gekozen om de term citymarketing niet te gebruiken, maar dorpspromotie. Dit om de schaal en het ‘doemaar-gewoon-karakter’ van onze gemeente te benadrukken. Het centrale motto van het gemeenteprofiel is: Bodegraven-Reeuwijk, gewoon bijzonder:
Een gewone prettige gemeente tussen grote bijzondere steden Bijzonder in rust, ruimte en groen in een (gewone) stedelijke omgeving Doe maar gewoon, maar we zijn in bepaalde dingen bijzonder goed Gewoon lekker wonen, wie hier eenmaal woont wil vaak niet meer weg
Conceptschets van het beeldmerk ‘Bodegraven-Reeuwijk, gewoon bijzonder’
Er is nadrukkelijk gekozen om de gemeente niet te profileren met producten zoals bier en kaas. Dit omdat meer gemeenten in het Groene Hart zich hiermee profileren en vooral het profiel met kaas lastig onderscheidend zal zijn met twee buurgemeenten die zich nadrukkelijk als kaassteden presenteren, Gouda en Woerden. Kaas is een belangrijk product in de handel in Bodegraven-Reeuwijk. Daarnaast is een van de beste bierbrouwerijen ter wereld in de gemeente gevestigd. Dat zijn sterke punten, die we binnen het motto ‘Bodegraven-Reeuwijk, gewoon bijzonder’ verder uitwerken. b. Focus en scope van de promotie. De scope is gemeentebreed. Het motto ‘gewoon bijzonder’ geeft hier ook de ruimte voor. Om focus aan te brengen is de gemeentebrede invalshoek vertaald in zeven domeinen, waarop de promotie betrekking heeft. De promotie is daarin zo te ontwikkelen dat zeven
domeinen worden geprofileerd als zeven duidelijke parels met een grote aantrekkingkracht op bezoekers en bewoners: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)
Wonen Vestigingsklimaat Detailhandel Recreatie Toerisme Horeca Duurzaam
1. Wonen. Dat het in Bodegraven-Reeuwijk goed wonen is, mag best worden verteld. Wie hier eenmaal zijn plekje heeft gevonden wil vaak niet meer weg. De ontwikkeling van woonwijken en op stapel staande woningbouw vraagt om nieuwe bewoners. Dat kunnen én mogen we een breder publiek laten weten. Promotie voor wonen in Bodegraven-Reeuwijk krijgt een nadrukkelijke plek in de dorpspromotie. 2. Vestigingsklimaat. Uit de economische analyse (Blaauwberg 2012) blijkt dat Bodegaven-Reeuwijk een verrassend sterke economie is in het Groene Hart. Vooral het zelfstandig karakter valt op. Veel bedrijven hebben een meer dan lokale oriëntatie. De regio staat bekend om het hoge arbeidsethos, de relatief lage werkloosheid en de grote welvarendheid. In takken als food- en logistiek, bouwnijverheid, maakindustrie en ICT, zijn toonaangevende bedrijven gevestigd. Clustervorming, samenwerking in krachtige lokale ondernemersverenigingen en een goede bereikbaarheid kenmerken een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven. Dat mogen we nadrukkelijk laten weten. Ook omdat op een aantal uitbreidinglocaties vestiging van nieuwe bedrijven zeer welkom is. 3. Detailhandel. De detailhandel zit op de meeste plaatsen in een omslagpunt. Concurrentie met nieuwe verkoopkanalen via internet en met nieuwe winkelformules leidt tot druk op bestaande zaken. Deze dynamiek is het hoofd te bieden. Een van de middelen daartoe is verbetering van de zichtbaarheid en vergroting van de aantrekkelijkheid van het winkelen in Bodegraven-Reeuwijk. Promotie en profilering is daar een belangrijk onderdeel. Dit gebeurt in samenhang met een goede digitale ontsluiting van de winkelgebieden. 4,5. Toerisme & recreatie. Bodegraven-Reeuwijk wil de mogelijkheden als gemeente voor recreatie en toerisme verder ontwikkelen. Op het gebied van recreatie heeft de gemeente veel te bieden met bijvoorbeeld de Reeuwijkse Plassen, de Meije, Oude Rijn en de verschillende pittoreske dropen. Dit niet alleen voor de eigen inwoners, maar ook voor de regio. Als beeldbepalend onderdeel van het Groene Hart kan de recreatiepositie verder worden uitgebouwd in relatie met de grote steden. Daarnaast heeft de gemeente nog veel potentieel om toerisme als economische activiteiten verder te ontwikkelen. Zichtbaarheid en de beschikbaarheid van adequate informatie is hierin een belangrijke factor. 6. Horeca. Horeca is een belangrijke sector als het gaat om sfeer, uitstraling en verblijfskwaliteit in en gemeente. Bodegraven-Reeuwijk heeft een aantal sterke horecabedrijven. Er zijn restaurants waarvoor men van ver komt. Er zijn uitnodigende gelegenheden waar men als vanzelf ‘aanlegt’. Het potentieel kan hier nog verder worden benut om sfeer en verblijfskwaliteit in de gemeente te vergroten. Gezamenlijke promotie kan hierin bevorderend werken. 7. Duurzaamheid. Bodegraven-Reeuwijk heeft een duurzaam profiel. Veel inwoners zijn bewust bezig met de omgeving. Er is een hoge sociale moraal. De bevolking scoort hoog in het afvalscheidingpercentage. De Groene Hart regio nodigt uit om economische activiteiten in alle opzichten te verduurzamen en te vergroenen. Dit is een beeldmerk dat best mag worden gebruikt om naar buiten toe te laten zien wie je als gemeente bent. Benoeming van de domeinen is van belang voor de opdracht tot ontwikkeling van de dorpspromotie. Hiermee kan worden toegewerkt naar een evenwichtig resultaat. Ook worden de belanghebbenden uit de samenleving betrokken bij de verdere invulling van een bepaald domein. Dit met een zondanige invulling dat dit domein uitgroeit tot een parel dat met trots is te presenteren.
5
3. Dorpsbrede samenwerking organiseren Start van de dorpspromotie ligt bij de gemeente, maar wij zien dit nadrukkelijk als een brede uitdaging voor Bodegraven-Reeuwijk als totale gemeenschap. De aanpak is een groeimodel. De gemeente nodigt het bedrijfsleven, evenementencommissies, sport, cultuur en horeca nadrukkelijk uit om deel te nemen aan de vormgeving van een gemeentebrede promotieorganisatie. Het bedrijfsleven zien wij hierin als directe partner om de organisatie te dragen. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij het Platform ondernemend Bodegraven-Reeuwijk en Onsfonds.
Organisatie Voor de start gaan wij uit van een stuurgroep, onder voorzitterschap van de portefeuillehouder (burgemeester Christiaan van der Kamp) . Deze stuurgroep wordt ondersteund vanuit het team Economie. De adviseur ontwikkelt samen met een ‘doe-groep’ het jaarprogramma. Een ‘doe-groep’ bestaat uit enthousiaste en betrokken ondernemers en/of bewoners. Jaarprogramma, begroting en de resultaten worden voor akkoord voorgelegd aan de stuurgroep. Het op te zetten jaarprogramma geeft prioriteiten aan welke onderdelen te ontwikkelen zijn. Wij willen daarbij werken met zogenaamde modules, waarmee (liefst) de lokale bedrijven de opdracht krijgen onderdelen uit te voeren. We kiezen daarbij voor één hoofdaannemer voor de ontwikkeling en het beheer van de basisstructuur, bestaande uit een website, de ontwikkeling en het beheer daarvan (huisstijlontwikkeling en – bewaking). Deze website, te noemen “www.bodegravenreeuwijk.nl/gewoonbijzonder”, maakt onderdeel uit van de nieuwe website (portal) van de gemeente.
Stuurgroep
Platform stuurgroep Ondernemend
Gemeente
BodegravenReeuwijk
Jaarwerkplan
Module:
Module:
Module:
Module:
Module:
Huisstijl
Website
Evenementen kalender
Enzovoorts
Enzovoorts
Voor een website die gaat over de promotie van onze gemeente, is voeding nodig met informatie die up to date is en volledig. Centraal daarin staat (een door veel partijen gewenste) evenementenkalender. Daarvoor is de nodigde afstemming tussen verschillende partijen die evenementen organiseren noodzakelijk. De gemeente neemt deze taak voorlopig op zich door ambtelijke capaciteit vrij te maken voor een promotiemedewerker, die het dienstverleningsteam bij Everts gaat versterken. Deze medewerker zorgt voor de vulling van de evenementenkalender en de afstemming van activiteiten tussen initiatiefnemers. Daarnaast zorgt de promotiemedewerker (op termijn) voor actuele informatie op de digitale welkomstborden, die de nieuwe entree moeten gaan vormen van het kernwinkelgebied Bodegraven en eventuele andere dorpen en/of wijken binnen onze gemeente.
Voorbeeld ‘webportal’ voor de nieuwe website van de gemeente
Na een jaar wordt bekeken of deze ‘losse’ structuur is om te zetten in een meer permanente organisatievorm. Afhankelijk van de mate van deelname van het bedrijfsleven is te denken aan de instelling van een stichting Promotie Bodegraven-Reeuwijk. Deze stichting kan vorm geven aan een gemeentebrede opzet van de dorpspromotie gedragen door gemeente en bedrijfsleven. Daarbij kan worden gedacht aan een 50/50% financiering vanuit gemeente en bedrijfsleven en het verwerven van aanvullende financiering door bijvoorbeeld advertenties.
Doorontwikkeling en samenwerking De verdere uitbouw van de dorpspromotie hangt af van de aantrekkelijkheid voor andere initiatieven om mee te doen. De insteek van bovenbeschreven aanpak is om zoveel mogelijk bestaande initiatieven te doen aansluiten. Doel is de energie en middelen te bundelen en versnippering te voorkomen. Bij bewezen succes zal van meerdere kanten gevraagd worden om deel te mogen nemen. De opzet van het modulesysteem voorziet hierin en maakt ‘aanhaken’ op verschillende manieren mogelijk. Daarnaast zal aansluiting worden gezocht bij promotie-initiatieven van het Groene Hart en de gezamenlijke branding van de economische samenwerking tussen de gemeenten in het Groene Hart te versterken. Aansluiting wordt gezocht bij de aanpak van de centrummanager, die zorg draagt voor de revitalisering van het centrum van Bodegraven.
7
4. Groeimodel: werken met modules In bovenbeschreven aanpak staan in de beginfase de modules ‘Huisstijl’ en ‘Website’ centraal. Het is deze basis die een goede dorpspromotie nodig heeft. De groep Erop Uit, die zich richt op promotie en marketing van toerisme en recreatie in BodegravenReeuwijk wordt hierbij betrokken. Daarnaast is het beheer van de website is een belangrijke module. De kwaliteit van de website moet anderen ervan overtuigen aan te haken. Daarnaast is in overleg te zien in hoerverre in het eerste jaar (2015) al tot een uitwerking kan worden gekomen van de zeven domeinen. De domeinen worden in ieder geval aangebracht in de website. Via af te spreken verdiepingsmodules worden de domeinen verder ingericht en uitgewerkt tot het niveau van de beoogde ‘parels’. Dit leidt globaal tot de volgende eerste opdrachtverlening in 2015:
module
Budget
Planning
Uitwerking gemeenteprofiel
2.000
September 2015
Ontwikkeling huisstijl
3.000
September 2015
Ontwikkeling website + beheer
10.000
September 2015
Opstellen jaarprogramma 2016
2.500
Oktober 2015
Ontwikkelen dagarrangementen
5.000
Oktober 2015
Promotie algemeen
2.500
November 2015
Wandel- en fietstochten
-
November 2015
Om nogmaals te benadrukken, de gemeente ziet deze ontwikkeling als een coproductie. Daarom is dit 1 ste uitvoeringsprogramma niet tot in detail ingevuld. Het jaarprogramma 2016 wordt samen met het bestuur en de ‘doe-groep’ ingevuld. Daarbij staan de 7 domeinen centraal en geven we gezamenlijk prioriteit aan een bepaalde invulling. De 7 domeinen maken het totaal aan dorpspromotie; denk hierbij aan speciale kazen en bieren onder Horeca, bijzondere B&B’s onder Toerisme, authentieke winkeltjes onder Detailhandel, enzovoorts. Dorpspromotie is een optelsom. Daarbinnen kan ook ieder dorp en wijk haar eigen parels onder de aandacht brengen, zonder dat dit afbreuk doet aan het merk ‘Bodegraven-Reeuwijk’.
5. Begroting en middelen Voor dorpspromotie is een budget van € 25.000,- structureel in de begroting opgenomen. Daarnaast is in een bedrag van € 80.000,- structureel in de begroting opgenomen voor bezetting. Binnen de herverdeling van het werk (kanteling) is te bezien of een gemeenteambtenaar voor een ½ fte kan worden vrijgemaakt Eerste schatting van benodigde uren en middelen geeft voor 2015 het volgende beeld: Voor de beleidsondersteuning van de stuurgroep stelt de gemeente circa 2 uur per week aan beleidscapaciteit ter beschikking. Voor de uitvoering (promotiemedewerker) wordt 20 uur per week beschikbaar gesteld inclusief een herkenbare werkplek (aanspreekpunt promotieorganisatie) bij Everts. Eerste schatting van gevolgen voor begroting (incidenteel/structureel): •
Ontwikkeling gemeenteprofiel/huisstijl
€ 7.500,-
•
Ontwikkeling website + beheer
€10.000,-
•
Ontwikkelopdracht
€ 2.500,-
•
Verdiepingsmodules
€
•
Totaal
€ 25.000,-
6.
Vervolgstappen
5.000,-
1) Het college gaat – na het infomeren van de raad in september 2015 – zo snel mogelijk over tot aanbesteding van de eerste opdrachtverlening (opdrachtverlening 2015). 2) Het college gaat in gesprek met het Platform ondernemend Bodegraven-Reeuwijk over deelname aan de startorganisatie met het perspectief op uitgroei naar een gezamenlijk gedragen organisatie voor dorpspromotie. 3) De gemeente richt een herkenbaar aanspreekpunt in voor dorspromotie bij Everts (synergievoordeel). 4) Ontwikkelen van een uitvoeringsprogramma 2015/2016 als vervolg op de eerste opdrachtverlening 2015. 5) Organiseert een dorpsbrede conferentie Dorpspromotie (als follow-up en toetssteen van de inspiratieavond) in de eerste helft van 2016. 6) Ontwikkelopdracht voor verdere uitbouw (vooral het benutten en verbinden van het netwerk) a. Bijzondere verbinding is te leggen met het plan van aanpak van de centrummanager Bodegraven b. Eventueel voor 2016 het ontwikkelen van een app voor mobiele apparatuur waarmee bewoners en bezoekers op basis van hun voorkeur bepaalde evenementen, locaties of arrangementen ‘vinden’. c. Contact leggen met RTV Bodegraven d. Contact leggen met bekende auteur voor dorpsverhaal of gedicht e. Inrichting stationsgebied (Prorail, gemeente) f. Aansluiten bij de ontwikkeling Centrumvisie, plek van ontmoeting
9
Bijlage 1 –verslag Inspiratieavond Dorpspromotie 2015
8 juni kwam tijdens een inspiratieavond rondom het thema Dorpspromotie naar voren dat op de 7 domeinen de volgende parels te benoemen zijn. De gekozen weg is een groeimodel om onze dorpen beter in de etalage te zetten voor onze bezoekers en bewoners. Tijdens de avond waren 55 mensen aanwezig vanuit onder andere het bedrijfsleven, de detailhandel, cultuurwereld en de gezondheidszorg. Hieronder de opmerkingen vanuit de 7 werkgroepen. 1) • • • • • • •
Gewoon bijzonder vestigingsklimaat Goed bereikbare arbeidsmarkt Centrale ligging tov Rotterdam, Den Haag en Utrecht Kennis koesteren op het gebied van food en logistiek Bewuster netwerken en verbinden De eigen kracht van de ondernemers Regelgeving snoeien (kans) Glasvezel binnen 5 jaar in hele gemeente (kans)
2) • • • • • • • • • •
Gewoon bijzondere recreatie Water, groene omgeving, platteland De Meije De Reeuwijkse Plassen, ‘T Reeuwijkse Hout (horeca) Authentieke winkelaanbod Bodegraven en Reeuwijk koppelen, grenzen laten vervagen (kans) Meer samenwerking op gebied van arrangementen (kans) Fort Wierickerschans (wat heb je te bieden, bezoekerscentrum terug) Streekmuseum De Oudheidskamer Overnachtingsmogelijkheden vergroten (kans) Diverse kerken, openstelling
3) • • • • • • • • • • •
Gewoon bijzonder toerisme Focus op langzaam toerisme (wandelen, fietsen, varen) Horeca koppelen aan toerisme Afspraken maken met reisorganisaties Richten op vitale ouderen en (jonge) gezinnen Diverse festivals (oa Bierfestival) Agrarische bedrijven (op bezoek bij de boer) Bekendmaken van het plattelandtoerisme Versterk de samenwerking (betere communicatie) Organiseer rustpunten voor fietsers (kans) Fort Wierickerschans (bezoekerscentrum) Cultuur bij Everts
4) •
Gewoon bijzondere horeca Hoge kwaliteit van de horeca op verschillende niveaus
• • • • • • • .
Concentratie in centrum van Bodegraven Oude markt in ere herstellen Kaasmarkt bij de Dorpskerk organiseren Jaarkalender of maandkalender (kans) Tips om te stoppen voor watertoerisme (kans) Oprichten van een promotieclub (kans) Organiseer meer evenementen (proeverijen, streekmarkt, volksdansen, muziek, etc) Kioskfunctie op of nabij het station
5) • • • • • • • • •
Gewoon bijzondere detailhandel Goede winkelcentra in alle dorpen Leegstand detailhandel (kans) koesteren van de blauwe schijf in het centrum (gratis parkeren) Bereikbaarheid, snel vanaf het station Historische panden in het centrum Dinsdagmarkt Horeca en detailhandel koppelen (kans) Speciaalzaken met oog voor service Online beschikbaarheid van het winkelbestand (kans)
6) • • • • • • • • • •
Gewoon bijzonder Wonen Evertshuis (theater) Fort Wierickerschans Zwembaden Jaarlijkse evenementen zoals de Najaarsmarkt Bereikbaarheid, per auto en OV Marktplein Bodegraven (koud, onpersoonlijk) RTV Bodegraven en de kranten Authentieke winkels, goede horeca Rijnkade, aanlegplaatsen, haventje Fietsen in de Meije
7) . . . . .
Gewoon bijzonder duurzaam Groen & water (blauw) Tuinen verstenen, niet goed voor het milieu Biodiversiteit (promoten) Afvalscheiding en verwerking (ondernemers kunnen verbeteren) Eigen energieopwekking (mest, zonne-energie)
11
