Begeleiders in Beeld Een training voor begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen Linda Zijlmans Jill van den Akker
Consortium Coping LVB Samenwerkingsverband tussen: • • • • •
De Borg Vrije Universiteit VOBC-LVG Universiteit Utrecht Radboud Universiteit Nijmegen
Inhoud Begeleiders: waarom,wat & hoe trainen EQ-i en videofeedback De training Begeleiders in Beeld: casus Onderzoek
Doelgroep Begeleiders van mensen met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen • Relatief weinig wetenschappelijk onderzoek binnen LVB-sector • Veel behandelingsvormen, weinig evidence-based • Wel noodzakelijk!
Peilers consortium: • Cliënten: Samen Stevig Staan • Medicatie: Wat slik ik? • Begeleiders: Begeleiders in Beeld
Impact gedragsproblemen Cliënten: schade (lichamelijk, emotioneel) exclusie (vrije tijd, onderwijs) Begeleiders: verminderde interacties emotionele problemen afwezigheid & burnout stress
Waarom training begeleiders? kennistekort inaccurate “beliefs” (binnen/buiten controle cliënt) negatieve emotie (vermijden)
Wat trainen bij begeleiders? Kennis
Vaardigheden Persoonlijkheid
Verandering mogelijk door training en coaching van begeleiders (Dowey e.a., 2007)
Hoe trainen we? Doel: Het ontwikkelen van een effectieve training: Begeleiders in Beeld Gebaseerd op: Who cares? Personality profiles of nurses taking care of clients with severe behavior problems (Gerits, 2003) Effects of video feedback on social behavior of youth with mild mental retardation (Embregts, 2002)
Wat is Emotionele Intelligentie niet? • • • • •
Cognitieve intelligentie Prestatieniveau Beroepsinteresse Persoonlijkheid Statisch
Hulpvraag cliënt
Inzicht Attitude
Emotionele Intelligentie EI behelst een scala van noncognitieve bekwaamheden en vaardigheden die van invloed zijn op iemands vermogen om succesvol om te gaan met eisen en druk vanuit de omgeving
Emotionele Intelligentie De Bar-On EQ-i® 133 korte items met antwoorden op een 5-puntsschaal EQ-i
profiel zegt iets over de manier waarop iemand geneigd is te reageren in het leven en de manier waarop iemand in het leven staat
Intrapersoonlijk inzicht in en opkomen voor jezelf - Zelfbeeld - Emotioneel zelfbewustzijn - Assertiviteit - Onafhankelijkheid - Zelfactualisatie
Stressmanagement wat doe je als je onder druk staat - Stresstolerantie - Impulscontrole
Algemene stemming hoe voel je je nu en hoe kijk je aan tegen de toekomst - Optimisme - Geluk
Interpersoonlijk inzicht in en investeren in anderen - Empathie - Sociale verantwoordelijkheid - Interpersoonlijke relaties
Adaptatie aanpassingsvermogen en omgaan met problemen - Realiteitstoetsing - Flexibiliteit - Probleemoplossen
Who cares? Personality profiles of nurses taking care of clients with severe behavior problems
Effects of video feedback on social behavior of youth with mild mental retardation
Er is een relatie tussen persoonskenmerken (coping, emotionele intelligentie en persoonlijkheid) en burnout. Begeleiders met een hoger EQ rapporteerden minder burnoutklachten dan begeleiders met een lager EQ. Emotionele intelligentie speelt opvallendste rol, is meetbaar en tot zekere hoogte trainbaar. Er waren opvallende verschillen tussen mannen en vrouwen.
Onderzoek naar het effect van videofeedback op het handelen van jongeren en hun begeleiders
Conclusie Effect VFB op percentage correct uitgevoerde begeleidingsafspraken
90
Study 1 82,55
80 70
Begeleiders reageerden na videofeedback met verbale feedback vaker adequaat op gewenste en ongewenste gedragingen van cliënten (Embregts, 2002).
62,61
60 50 40 30 20 10 0 baseline
45
41,92
45
40
40
35
35
30
videofeedback
Study 3
Study 2
39,08
30
26,64
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
Er zijn duidelijke individuele verschillen tussen begeleiders wat betreft de effectiviteit van videofeedback (Embregts, 2003).
16,96
0 baseline
videofeedback
baseline
videofeedback
…en dus Begeleiders in Beeld Interventie bestaat uit: 1)EQuilibrium: EQ-i, feedback, individuele doelen, subgroepen
2)Videofeedback: Profiel van cliënt verhelderen EQ-i profiel koppelen aan uitvoeren van begeleidingsafspraken & huiswerk Feedback adhv videomateriaal
Casus Profiel cliënt
Begeleidingsafspraken
Profiel begeleider
Cliënt André associatief denken zichzelf verliezen in zijn verbanden Begeleidingsafspraken duidelijkheid, kader, structuur, grenzen bij hier en nu houden
Casus Begeleidster Loes Laag binnen EQ-i profiel: 1. Probleemoplossen (moeite methodisch & gestructureerd werken, reageert vaak ad hoc) 2. Impulscontrole (geneigd impulsief te handelen en moeite met controle houden) 3. Realiteitstoetsing Begeleidingsafspraken! duidelijkheid, kader, structuur, grenzen bij hier en nu houden
Onderzoek
Focus videofeedback en plan van aanpak Ontwikkelpunten op basis van EQi (begeleider & trainer): Grenzen aangeven (bij zichzelf en de cliënt) Realiteitstoetsing verbeteren (meer oog voor feiten)
Studie 1, pilot: 60 begeleiders, 34 trainingsgroep, 26 controlegroep De eerste studie richt zich op emotionele intelligentie
VM
NM Resultaten:
Begeleider gaat hiermee aan de slag op basis van:
IC
83
99
• •
PO
79
111
RT
78
96
Scores changed desirably Scores changed unfavorably Unchanged scores
T In ot aa tr a l E p Q on S e e rso lf - n a al r l se l f - a eg ar As w d se rare t In ivn es S e de p en ess lf - e n s ac de t n In ua l i ce te r z a p e t io n S r In o c E mso n te r i a l al p e re s p p a th rs y S t o n al on si re r s s e la b il it y m t S t an i o ns re a g h s e i Im s tol m enp pu e ra t ls n A d e co ce R e a p t n tr o a li ab l ty i l i t te y P r F le s t in ob x i b g lem il i Ge s ty ne o lv ra i n l g O p m oo t d H a im i s pp m in ess
P ercentages
Percentages of experts' judgments 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
o ti
Scores Loes:
Significant meer verandering in de trainingsgroep dan in de controlegroep Hoge frequenties gewenste veranderingen
Em
Een persoonlijk plan van aanpak Videofeedback
Scales
Website
www.copinglvb.nl
Dank voor jullie aandacht!
