Doelenlijst G-start voor VVKBaO
1. OVER G-START G-start is een CTO-uitgave over het stimuleren van geletterdheid bij jonge kinderen (2,5 tot 7 jaar). G-start is een boek vol achtergrondinformatie en concreet uitgewerkte activiteiten. Met deze activiteiten kan je op een speelse en functionele manier aan de slag gaan in je klas. Ook begeleiders en directies vinden in dit boek heel wat informatie en instrumenten om een geletterdheidsbeleid te voeren op school. Meer informatie? - over G-start: http://www.cteno.be/assets/downloads/cteno/nieuwsbrief/2012_13/nieuwsbrief_13_gstart.pdf - een voorbeeldactiviteit: http://www.cteno.be/downloads/gstart_voorbeeldactiviteit.pdf - de inhoudstafel van G-start: http://www.cteno.be/downloads/gstart_inhoudstafel.pdf G-start bestellen? http://www.cteno.be/index.php?idWp=256
2. OPBOUW DOELENLIJST Attitude, inzicht of vaardigheid Doel uit doelenlijst G-start Ontwikkelingsdoelen Nederlands passend bij het doel uit G-start Doelen uit het ontwikkelingsplan Kleuteronderwijs van het VVKBaO passend bij het doel uit Gstart Eindtermen Nederlands waartoe een aanzet wordt gegeven met het G-startdoel Doelen uit de leerplannen Nederlands van het VVKBaO passend bij het doel uit G-start (enkel kleuters en eerste graad)
3. AFKORTINGEN EN BRONNEN
G = G-startdoel Loman J. en Vermeir K. (2012). G-start. Geletterdheid stimuleren bij jonge kinderen. Leuven: Centrum voor Taal en Onderwijs
© Centrum voor Taal en Onderwijs
1
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
OD = ontwikkelingsdoel http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/basisonderwijs/index.htm OA = ontwikkelingsaspect http://www.vvkbao.be/materiaal/ontwikkelingsplan ET = eindterm http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/basisonderwijs/index.htm LP = leerplandoel http://www.VVKBaO.be/domeinen/nederlands-1 4. ALGEMENE DOELENLIJST G-START EN G-SCREEN Attitudes G
1a. Het kind geniet van het luisteren naar voorgelezen tekst uit verschillende bronnen.
OD Ontwikkelingsdoelen luisteren (verhaalbegrip) 1.3 en 1.5 OA
Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 6 Plezier beleven Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 7 Tot rust komen
ET
LP
Emotionele ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 15 Gevoelens bij zichzelf en bij anderen inlevend herkennen Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 70 Auditieve boodschappen interpreteren en er gepast op reageren Eindterm lezen 3 Eindterm luisteren 1.1 Eindterm attitudes 4.8 Eindterm strategieën 5.1 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan lezen 1.3 Leerplan luisteren 2.2.2
G
1b. Het kind is gemotiveerd om de betekenis van geschreven taal te achterhalen.
OD Ontwikkelingsdoel lezen 3.2 OA
Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 4 Gemotiveerd zijn Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 11 Nieuwsgierig zijn Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 76 Kennismaken met geschreven taal
ET
LP
Eindtermen lezen 3.1, 3.2, 3.3, 3.4 en 3.5 Eindterm attitudes 4.8 Eindterm strategieën 5.1 Eindterm taalbeschouwing 6.1 Leerplan lezen 1.1, 1.2 en 1.3 Leerplan taalbeschouwing 1 © Centrum voor Taal en Onderwijs
2
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
G
1c. Het kind heeft zin om zelf te 'lezen' in allerlei bronnen.
OD Ontwikkelingsdoel lezen 3.4 OA
Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 11 Nieuwsgierig zijn Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 13 Betrokken bezig zijn Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 76 Kennismaken met geschreven taal Zelfsturing Ontwikkelingsaspect 81 Iets te weten komen
ET
LP
Eindterm lezen 3 Eindterm attitudes 4.8 Eindterm strategieën 5.1 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan lezen 1.1, 1.2 en 1.3
G
1d. Het kind toont schrijfdurf en experimenteert met allerlei vormen van schrijven.
OD Ontwikkelingsdoelen schrijven 4.1, 4.2 en 4.3 OA
Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 6 Plezier beleven Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 11 Nieuwsgierig zijn Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 12 Initiatief nemen Motorische ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 45 Kleinmotorisch bewegen Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 75 Boodschappen omzetten in pictogrammen
ET
LP
Eindtermen schrijven 4.1, 4.2, 4.3, 4.4 en 4.5 Eindterm attitudes 4.8 Eindtermen taalbeschouwing 6.5 en 6.7 Leerplan schrijven 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 2.1 en 3 Leerplan taalbeschouwing 23
G
1e. Het kind geniet van het spelen met taal en klanken.
OD Ontwikkelingsdoel taalbeschouwing 5.5 OA
Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 6 Plezier beleven Muzische ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 42 Muzisch omgaan met taal Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 73 Luisteren en spreken verfijnen
ET
LP
Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 77 Nadenken en spreken over eigen taalgebruik en dat van anderen Eindterm luisteren 1 Eindterm spreken 2 Eindterm attitudes 4.8 Eindtermen taalbeschouwing 6.5 en 6.7 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan luisteren 1, 2.1 en 2.2.1 Leerplan spreken 3 Leerplan taalbeschouwing 6
© Centrum voor Taal en Onderwijs
3
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
Inzichten G OD
2a. Het kind beseft dat gesproken taal kan worden vastgelegd op papier en met audiovisuele middelen. Ontwikkelingsdoel taalbeschouwing 5.3
OA
Muzische ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 41 Muzisch omgaan met materialen en beelden Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 76 Kennismaken met geschreven taal
ET
LP
Eindterm lezen 3 Eindtermen schrijven 4.1, 4.2, 4.3, 4.4 en 4.5 Eindterm attitudes 4.8 Eindtermen taalbeschouwing 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 en 6.7 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan lezen 1.1, 1.2 en 1.3 Leerplan schrijven 1.1, 1.2 en 1.5 Leerplan taalbeschouwing 1, 3 en 15
G OD
2b. Het kind beseft dat schriftelijke boodschappen bewaard kunnen blijven en opnieuw kunnen worden opgeroepen. Ontwikkelingsdoel taalbeschouwing 5.2
OA
Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 76 Kennismaken met geschreven taal Zelfsturing Ontwikkelingsaspect 81 Iets te weten komen
ET
LP
Eindterm lezen 3 Eindtermen schrijven 4.1, 4.2, 4.3, 4.4 en 4.5 Eindterm attitudes 4.8 Eindtermen taalbeschouwing 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 en 6.7 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan lezen 1.1, 1.2 en 1.3 Leerplan schrijven 1.1 en 1.2 Leerplan taalbeschouwing 1, 3 en 15
G
2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen.
OD
Ontwikkelingsdoelen taalbeschouwing 5.3 en 5.4
OA
Muzische ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 38 Nadenken en spreken over eigen muzische uitingen en die van anderen Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 77 Nadenken en spreken over eigen taalgebruik en dat van anderen Eindterm lezen 3 Eindtermen schrijven 4.1, 4.2, 4.3, 4.4 en 4.5 Eindterm attitudes 4.8 Eindtermen taalbeschouwing 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 en 6.7 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan lezen 1.3 en 2.3
ET
LP
Leerplan schrijven 1.3 en 1.4 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 15 en 29
© Centrum voor Taal en Onderwijs
4
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
G OD
2d. Het kind begrijpt dat gesproken woorden uit klanken bestaan en dat deze klanken met lettertekens kunnen worden verbonden. Ontwikkelingsdoelen taalbeschouwing 5.4 en 5.5
OA
Zintuiglijke waarneming Ontwikkelingsaspect 56 Intens luisteren Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 73 Luisteren en spreken verfijnen Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 76 Kennismaken met geschreven taal
ET
LP
Eindtermen Lezen 3.1, 3.2 en 3.3 Eindterm luisteren 1 Eindterm spreken 2 Eindtermen taalbeschouwing 6.5 en 6.7 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan lezen 1.2 Leerplan luisteren 1.2 en 2.2.1 Leerplan spreken 3 Leerplan taalbeschouwing 6, 9 en 23
G
2e. Het kind beseft dat er bepaalde conventies gelden bij geschreven taal.
OD
Ontwikkelingsdoelen lezen 3.2 en 3.3
OA
Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 76 Kennismaken met geschreven taal
ET
Eindterm lezen 3 Eindtermen schrijven 4.1 en 4.7 Eindterm attitudes 4.8 Leerplan lezen 1.3
LP
Leerplan schrijven 3, 4 en 5 Leerplan taalbeschouwing 22 en 23
© Centrum voor Taal en Onderwijs
5
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
Vaardigheden G
3a. Het kind kan een verhaal begrijpen en toont inzicht in verhaalstructuren.
OD
Ontwikkelingsdoel luisteren (verhaalbegrip) 1.5
OA
Sociale ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 22 Zich inleven in anderen Morele ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 23 Ervaren wat zinvol, mooi, goed, waar is Muzische ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 43 Muzisch omgaan met spelend uitbeelden Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 70 Auditieve boodschappen interpreteren en er gepast op reageren Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 71 Ervaringen verwoorden
ET
LP
Eindterm Lezen 3.5 Eindtermen luisteren 1.3 en 1.5 Eindtermen spreken 2.1, 2.2, 2.3, 2.5 en 2.6 Eindtermen strategieën 5.1, 5.2 en 5.3 Eindtermen taalbeschouwing 6.5 en 6.7 Leerplan lezen 2.2. en 2.3 Leerplan luisteren 2.2.2, 2.3 en 3 Leerplan spreken 1 Leerplan taalbeschouwing 9, 14, 15, 17 en 18
G
3b. Het kind kan betekenis koppelen aan symbolen of geschreven taal.
OD
Ontwikkelingsdoelen lezen 3.1 en 3.2
OA
Denkontwikkeling Ontwikkelingsaspect 63 Kennis en ervaringen integreren
ET
LP
Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 74 Visuele boodschappen interpreteren en er gepast op reageren Eindterm lezen 3 Eindtermen taalbeschouwing 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 en 6.7 Eindterm strategieën 5.1 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan lezen 1.2, 2.1, 2.2 en 3 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 4 en 19
G
3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen.
OD
Ontwikkelingsdoelen schrijven 4.1, 4.2 en 4.3
OA
Positieve ingesteldheid Ontwikkelingsaspect 14 Speels, onbevangen en creatief omgaan met de wereld Muzische ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 37 Eigen ervaringen creatief uitdrukken in muzische expressievormen Denkontwikkeling Ontwikkelingsaspect 62 Kennis en ervaringen voorstellen Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 75 Boodschappen omzetten in pictogrammen
ET
Eindtermen schrijven 4.2, 4.3, 4.4 en 4.5 Eindtermen taalbeschouwing 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 en 6.7 Eindtermen strategieën 5.1, 5.2 en 5.4 Eindtermen interculturele gerichtheid 7 © Centrum voor Taal en Onderwijs
6
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
LP
Leerplan schrijven 2 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 4, 19 en 23
G OD
3d. Het kind toont blijk van een groeiend taalbewustzijn door te experimenten en te reflecteren over symbolen, zinnen, woorden, woordstukken, klanken, rijm en letters. Ontwikkelingsdoel taalbeschouwing 5.5 Muzische ontwikkeling Ontwikkelingsaspect 42 Muzisch omgaan met taal Zintuiglijke waarneming Ontwikkelingsaspect 56 Intens luisteren
ET
LP
Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 77 Nadenken en spreken over eigen taalgebruik en dat van anderen Eindterm luisteren 1 Eindterm spreken 2 Eindtermen taalbeschouwing 6.5, 6.6 en 6.7 Eindterm interculturele gerichtheid 7 Leerplan luisteren 1.1, 1.2 en 2.2.1 Leerplan spreken 2 en 3 Leerplan taalbeschouwing 6, 8, 19 en 23
G
3e. Het kind kan lettertekens en andere tekens van elkaar onderscheiden.
OD
Ontwikkelingsdoel lezen 3.3
OA
Zintuiglijke waarneming Ontwikkelingsaspect 55 Intens kijken Taalontwikkeling Ontwikkelingsaspect 76 kennismaken met geschreven taal
ET
LP
Eindterm lezen 3 Eindtermen schrijven 4.1, 4.2, 4.3, 4.4 en 4.5 Eindtermen taalbeschouwing 6.5 en 6.7 Leerplan lezen 1.2 en 2.1 Leerplan schrijven 5 Leerplan taalbeschouwing 23
© Centrum voor Taal en Onderwijs
7
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
5. DOELENLIJST ACTIVITEITEN G-START 2.1 VERTELLEN MAAR! Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen van een verhaal, genieten van voorlezen, aanzetten om zelf te 'lezen' 1a. Het kind geniet van het luisteren naar voorgelezen tekst uit verschillende bronnen. 3a. Het kind kan een verhaal begrijpen en toont inzicht in verhaalstructuren.
6 - 7 - 22 - 70 Leerplan luisteren 2.3 en 3
2.2 SUPERHELDEN Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen van een verhaal, inzien waarvoor geschreven taal dient, verband zien tussen letters en klanken 3a. Het kind kan een verhaal begrijpen en toont inzicht in verhaalstructuren. 2d. Het kind begrijpt dat gesproken woorden uit klanken bestaan en dat deze klanken met lettertekens kunnen worden verbonden. 1b. Het kind is gemotiveerd om de betekenis van geschreven taal te achterhalen. 3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen. 22 - 37 - 56 - 76 Leerplan lezen 1.1, 1.2 en 1.3 Leerplan taalbeschouwing 6, 9 en 23 Leerplan schrijven 2
2.3 DE TOCHT VAN MUIS Algemene doelen Te observeren doelen
Een geschreven boodschap 'lezen', een verhaal begrijpen 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen. 1b. Het kind is gemotiveerd om de betekenis van geschreven taal te achterhalen. 3a. Het kind kan een verhaal begrijpen en toont inzicht in verhaalstructuren.
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
23 - 76 - 77 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 15 en 29 Leerplan luisteren 2.2.2, 2.3 en 3
© Centrum voor Taal en Onderwijs
8
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
2.4 WE MAKEN EEN BOEK Algemene doelen
Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen van een verhaal, inzien dat er een verband bestaat tussen prenten en tekst, weten dat er leesconventies bestaan, een boodschap weergeven via geschreven taal 3a. Het kind kan een verhaal begrijpen en toont inzicht in verhaalstructuren. 1c. Het kind heeft zin om zelf te 'lezen' in allerlei bronnen. 2a. Het kind beseft dat gesproken taal kan worden vastgelegd op papier en met audiovisuele middelen. 1d. Het kind toont schrijfdurf en experimenteert met allerlei vormen van schrijven. 2e. Het kind beseft dat er bepaalde conventies gelden bij geschreven taal. 75 - 76 - 77 Leerplan schrijven 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 2.1 en 3 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 4, 19 en 23
2.5 BEELD ZONDER KLANK Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen dat via geschreven taal een boodschap kan overgebracht worden, een boodschap weergeven via geschreven taal 3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen. 2b. Het kind beseft dat schriftelijke boodschappen bewaard kunnen blijven en opnieuw kunnen worden opgeroepen.
14 - 75 - 76 Leerplan schrijven 2 Leerplan taalbeschouwing 1, 3 en 15
2.6 MET EEN BOEK IN EEN HOEK Algemene doelen Te observeren doelen
Genieten van voorlezen, aanzetten om zelf te 'lezen' 1c. Het kind heeft zin om zelf te 'lezen' in allerlei bronnen. 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen. 3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen.
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
7 - 11 - 13 - 38 - 62 - 75 - 76 Leerplan lezen 1.3, 2.2 en 2.3 Leerplan luisteren 2.2.2, 2.2 en 3 Leerplan taalbeschouwing 9, 14, 15, 17 en 18
© Centrum voor Taal en Onderwijs
9
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
2.7 BEESTENBOEL Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Een boodschap weergeven via geschreven taal, een geschreven boodschap 'lezen' 1a. Het kind geniet van het luisteren naar voorgelezen tekst uit verschillende bronnen. 3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen. 2a. Het kind beseft dat gesproken taal kan worden vastgelegd op papier en met audiovisuele middelen. 6 - 14 - 41 - 62 - 75 - 76 Leerplan lezen 1.2, 2.1, 2.2 en 3 Leerplan schrijven 2 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 4, 19 en 23
2.8 DE TAAL VAN MUZIEK Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Een (muzikale) boodschap weergeven via geschreven taal, een geschreven boodschap 'lezen' 3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen. 3b. Het kind kan betekenis koppelen aan symbolen of geschreven taal. 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen.
37 - 38 - 63 - 70 - 74 - 75 Leerplan lezen 1.2, 2.1, 2.2 en 3 Leerplan schrijven 2 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 4, 15 en 29
2.9 TOVEREN Algemene doelen
Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen dat via geschreven taal een boodschap kan worden overgebracht en opnieuw kan worden opgeroepen, spelen met taalelementen zoals klank en rijm 2b. Het kind beseft dat schriftelijke boodschappen bewaard kunnen blijven en opnieuw kunnen worden opgeroepen. 1e. Het kind geniet van het spelen met taal en klanken. 3d. Het kind toont blijk van een groeiend taalbewustzijn door te experimenten en te reflecteren over symbolen, zinnen, woorden, woordstukken, klanken, rijm en letters. 6 - 42 - 55 - 73 - 76 - 77 Leerplan spreken 2 en 3 Leerplan taalbeschouwing 1, 3, 6 en 15 © Centrum voor Taal en Onderwijs
10
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
2.10 MIJN GROENTENTUIN Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Inzien waarvoor geschreven taal dient, een boodschap weergeven via geschreven taal 1a. Het kind geniet van het luisteren naar voorgelezen tekst uit verschillende bronnen. 2b. Het kind beseft dat schriftelijke boodschappen bewaard kunnen blijven en opnieuw kunnen worden opgeroepen. 3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen. 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen. 7 - 15 - 62 - 75 - 76 - 77 - 81 Leerplan lezen 1.1, 1.2, 1.3 en 2.3 Leerplan luisteren 2.2.2 Leerplan schrijven 1.3 en 1.4 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 15 en 29
2.11 SCHOONHEIDSSALON Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen dat via geschreven taal een boodschap kan overgebracht worden 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen. 2a. Het kind beseft dat gesproken taal kan worden vastgelegd op papier en met audiovisuele middelen. 3e. Het kind kan lettertekens en andere tekens van elkaar onderscheiden. 2b. Het kind beseft dat schriftelijke boodschappen bewaard kunnen blijven en opnieuw kunnen worden opgeroepen. 3b. Het kind kan betekenis koppelen aan symbolen of geschreven taal.
63 - 74 - 76 - 77 - 81 Leerplan lezen 1.2, 1.3, 2.1, 2.2 en 2.3 Leerplan schrijven 1.3, 1.4 en 5 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 4, 15, 23 en 29
© Centrum voor Taal en Onderwijs
11
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
2.12 BOUWVAKKERS Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Een geschreven boodschap 'lezen' (pictogrammen, schema's en getalbeelden), een boodschap weergeven via geschreven taal 3b. Het kind kan betekenis koppelen aan symbolen of geschreven taal. 3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen. 1d. Het kind toont schrijfdurf en experimenteert met allerlei vormen van schrijven. 3a. Het kind kan een verhaal begrijpen en toont inzicht in verhaalstructuren. 6 - 12 - 22 - 45 - 70 - 74 - 75 Leerplan luisteren 2.2.2, 2.3 en 3 Leerplan schrijven 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 2 en 3 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 4, 19 en 23
2.13 CAFEETJE Algemene doelen
Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Inzien waarvoor geschreven taal dient, het verband zien tussen gesproken en geschreven taal, een boodschap weergeven via geschreven taal 2e. Het kind beseft dat er bepaalde conventies gelden bij geschreven taal. 1d. Het kind toont schrijfdurf en experimenteert met allerlei vormen van schrijven. 3c. Het kind kan eigen boodschappen in een schriftelijke neerslag vastleggen. 2b. Het kind beseft dat schriftelijke boodschappen bewaard kunnen blijven en opnieuw kunnen worden opgeroepen. 2a. Het kind beseft dat gesproken taal kan worden vastgelegd op papier en met audiovisuele middelen. 12 - 14 - 41 - 75 - 76 Leerplan schrijven 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 2, 3 en 5 Leerplan taalbeschouwing 1, 3, 4, 15, 19, 22 en 23
2.14 WAAR ZIT KUIKENTJE? Algemene doelen Te observeren doelen
Een geschreven boodschap 'lezen', begrijpen van een verhaal 1a. Het kind geniet van het luisteren naar voorgelezen tekst uit verschillende bronnen. 1b. Het kind is gemotiveerd om de betekenis van geschreven taal te achterhalen. 3a. Het kind kan een verhaal begrijpen en toont inzicht in verhaalstructuren.
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
4 - 11 - 15 - 43 - 70 - 71 - 76 Leerplan lezen 1.1, 1.2 en 1.3 Leerplan luisteren 2.2.2, 2.3 en 3 Leerplan taalbeschouwing 1, 9, 14, 15, 17 en 18 © Centrum voor Taal en Onderwijs
12
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
2.15 HET BORDSPEL Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen dat via taal een boodschap kan overgebracht worden en opnieuw opgeroepen worden, een geschreven boodschap 'lezen' 1a. Het kind geniet van het luisteren naar voorgelezen tekst uit verschillende bronnen. 1b. Het kind is gemotiveerd om de betekenis van geschreven taal te achterhalen.
4 - 6 - 11 - 76 Leerplan lezen 1.2 en 1.3 Leerplan luisteren 2.2.2 Leerplan taalbeschouwing 1
2.16 VALENTIJN Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen dat via geschreven taal een boodschap kan overgebracht worden, een boodschap weergeven via geschreven taal 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen. 1d. Het kind toont schrijfdurf en experimenteert met allerlei vormen van schrijven.
6 - 15 - 23 - 38 - 45 - 70 - 75 Leerplan schrijven 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 2.1 en 3 Leerplan lezen 1.3 en 2.3 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 15, 23 en 29
2.17 DE ZOEKACTIE Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Inzien waarvoor geschreven taal dient, een boodschap weergeven via geschreven taal 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen. 2b. Het kind beseft dat schriftelijke boodschappen bewaard kunnen blijven en opnieuw kunnen worden opgeroepen.
38 - 70 -76 - 77 - 81 Leerplan lezen 1.1, 1.2, 1.3 en 2.3 Leerplan schrijven 1.1, 1.2, 1.3 en 1.4 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 15 en 29 © Centrum voor Taal en Onderwijs
13
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
2.18 DE IMMOKRANT Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Begrijpen dat via geschreven taal een boodschap kan worden overgebracht en opnieuw opgeroepen kan worden 1c. Het kind heeft zin om zelf te 'lezen' in allerlei bronnen. 2e. Het kind beseft dat er bepaalde conventies gelden bij geschreven taal. 3e. Het kind kan lettertekens en andere tekens van elkaar onderscheiden. 2b. Het kind beseft dat schriftelijke boodschappen bewaard kunnen blijven en opnieuw kunnen worden opgeroepen. 13 - 76 - 81 Leerplan lezen 1.1, 1.2, 1.3 en 2.1 Leerplan schrijven 3, 4 en 5 Leerplan taalbeschouwing 1, 3, 15, 22 en 23
2.19 WE VLIEGEN ERIN Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Inzien waarvoor geschreven taal dient, een boodschap weergeven via geschreven taal 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen. 1d. Het kind toont schrijfdurf en experimenteert met allerlei vormen van schrijven. 2e. Het kind beseft dat er bepaalde conventies gelden bij geschreven taal. 3e. Het kind kan lettertekens en andere tekens van elkaar onderscheiden. 3d. Het kind toont blijk van een groeiend taalbewustzijn door te experimenten en te reflecteren over symbolen, zinnen, woorden, woordstukken, klanken, rijm en letters. 6 - 11 - 12 - 55 - 75 - 76 - 77 Leerplan schrijven 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 2.1 en 3 Leerplan lezen 1.3, 1.4 en 2.3, 3, 4, 5 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3, 6, 8, 15, 19, 22, 23 en 29
© Centrum voor Taal en Onderwijs
14
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
2.20 KOKKERELLEN Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Inzien waarvoor geschreven taal dient, een geschreven boodschap 'lezen', een boodschap weergeven via geschreven taal 1a. Het kind geniet van het luisteren naar voorgelezen tekst uit verschillende bronnen. 2d. Het kind begrijpt dat gesproken woorden uit klanken bestaan en dat deze klanken met lettertekens kunnen worden verbonden. 2c. Het kind begrijpt dat mensen schrijven en lezen om verschillende redenen. 1b. Het kind is gemotiveerd om de betekenis van geschreven taal te achterhalen. 1d. Het kind toont schrijfdurf en experimenteert met allerlei vormen van schrijven. 6 - 11 - 45 - 76 - 77 Leerplan lezen 1.1, 1.2 en 1.3 Leerplan luisteren 1.2, 2.2.1 en 2.2.2 Leerplan schrijven 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 2.1 en 3 Leerplan taalbeschouwing 1, 2, 3 15, 23 en 29
2.21 MILAN DE MARSMAN Algemene doelen Te observeren doelen
Spelen met taalelementen zoals klankgroepen 3d. Het kind toont blijk van een groeiend taalbewustzijn door te experimenten en te reflecteren over symbolen, zinnen, woorden, woordstukken, klanken, rijm en letters. 1e. Het kind geniet van het spelen met taal en klanken.
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
6 - 42 - 55 - 56 - 73 - 76 - 77 Leerplan luisteren 1, 1.2, 2.1 en 2.2.1 Leerplan spreken 2 en 3 Leerplan taalbeschouwing 6, 8, 19 en 23
© Centrum voor Taal en Onderwijs
15
Doelenlijst G-start voor VVKBaO
2.22 ALLEMAAL LETTERS Algemene doelen Te observeren doelen
Ontwikkelingsaspecten Leerplandoelen
Verband zien tussen letters en klanken, spelen met taalelementen, onderscheiden van lettertekens 3e. Het kind kan lettertekens en andere tekens van elkaar onderscheiden. 1c. Het kind heeft zin om zelf te 'lezen' in allerlei bronnen. 2d. Het kind begrijpt dat gesproken woorden uit klanken bestaan en dat deze klanken met lettertekens kunnen worden verbonden. 1e. Het kind geniet van het spelen met taal en klanken. 2e. Het kind beseft dat er bepaalde conventies gelden bij geschreven taal. 3d. Het kind toont blijk van een groeiend taalbewustzijn door te experimenten en te reflecteren over symbolen, zinnen, woorden, woordstukken, klanken, rijm en letters. 6 - 11 - 42 - 56 - 73 - 76 - 77 - 81 Leerplan lezen 1.1, 1.2 en 1.3 Leerplan luisteren 1.2 en 2.2.1 Leerplan spreken 2 en 3 Leerplan schrijven 3, 4 en 5 Leerplan taalbeschouwing 6, 9, 22 en 23
© Centrum voor Taal en Onderwijs
16