Utrecht, 18 december 2008 Irene Lako, RGOc/UMC Groningen
Diseasemanagement
Jaarlijkse evaluatie van de gezondheid
Irene Lako, S Schorr, K van der Elst, H Knegtering, C Slooff, JRBJ Brouwers, K Taxis, R Bruggeman, e.v.a. o... l... R...
Wat is Diseasemanagement? › Organisatorisch raamwerk › Bij chronische aandoeningen • Hoge kosten • Complexe zorgketen › Vraaggericht • Flexibele inzet interventies • Transmuraal › Protocollaire behandeling
Doelen Phamous: › Vraaggericht optimaliseren zorgverlening • Benchmarking instellingen › Als volgsysteem › Ondersteuning van behandelaar › Wetenschap
1.
Achtergrond Overzicht • Somatische ziekten van psychiatrische patiënten • Evaluatie zorgprogramma’s 2. Opzet Diseasemanagement • Webbased assessment 3. Resultaten 4. Conclusies • Deelnemende Instellingen
Schizofrenie en somatische aandoeningen Prevalentie ziekten › Hart- en vaatziekten › Hypertensie › Diabetes Mellitus › Epilepsie › Kanker
Dixon et al., J Nerv Ment Dis 1999; Lichterman et al., Arch Gen Psych 2001
Schizofrenie Gem. 16 % 10% 34 % 25% 15 % 4% 12 % 0.5% 5% 2.5%
Andere risicofactoren voor hart en vaatziekten: › › › ›
Familie anamnese / ethniciteit Inactiviteit Eetgedrag Overgewicht
› Alcohol gebruik › Roken › Geneesmiddelen: antipsychotica
Webbased ROA opdata papier invoer
Deel 2: Evaluatie van de zorg
HoNOS: Behandel-evaluatie PANSS: Remissie van symptomen GAF: Sociaal functioneren Patient: SRA: (on)gewenste effecten medicatie MANSA:Tevredenheid over K.v.L. Kwaliteit: van Leven en van Zorg
Conclusie en Beleid opstellen
*
*
*
Wie krijgt de brief?
Formulieren
Evaluatie behandelplan + uitvoering
Brief
Behandelaar
Huisarts
Patient
Eerste resultaten (2005) Bevindingen Jaarlijkse Evaluatie Psychosecircuit Assen (2005, n=416) Symptomatologie en sociaal functioneren, bijwerkingen en tevredenheid Positieve symptomen Negatieve symptomen Depressieve symptomen Cognitieve symptomen
Matig 31 46 38 58
Wonen
Nauwelijks Contacten
Familie herkomst Familie procreatie Zelfstandig alleen Verblijf APZ RIBW Zwervend Spec interventies Bereik Dubbele Diagnose
13 15 42 13 16 1
GAF SY =< 50 GAF SF =< 50 Quality of life =< 5 Quality of care =< 5
Familie Vrienden Beiden
20 30 8
Problemen met… Zelfverzorging Huishouding
20 35
Betaald werk Studie/ opleiding Beschermd werk Arbeidsrehabilitatie Vrijwilligerswerk Totaal Geheel geen Overig alleen (hobby’s etc)
Comedicatie 78 28 62 38 19 39 15
26 21 28 10
Dagbesteding
29 11
Bijwerkingen med. Totaal Metabool syndroom Overgewicht Moeheid, lusteloosheid EPS Hypertensie Diabetes
Ernstig 9 9 4 13
Antidepressiva Anxiolytica Slaapmiddel Beide Anticholinergica Stemmingsstabilisatoren Overig somatisch
11 6 8 9 14 48 30 22
Ontevredenheid met… 38 17 16 5 8 17 26
Geestelijke gezondheid Lichamelijke gezondheid Wonen Werk en opleiding Contact behandelaar Contacten vrienden/kennissen
18 16 9 24 5 12
Resultaten 2007 › › › ›
1e meting maart-dec 2007 n=200; leeftijd: 38 jaar Vrouw 29% D/ : Schizofrenie / psychotische stoornis
› Deelnemende Instellingen in 2007: • UCP • GGZ Friesland • Adhesie Deventer
• PANSS-R: Items op 1-7 punts schaal In Remissie
• Remissie: score ≤3 op alle 8 PANSS-R items
93 van de 200 patiënten uit Noord Nederland zijn ‘in remissie’.
GAF-S en GAF-D
1. GAF-S en GAF-D 70 60
*
*
Score GAF
50 40
remissie niet remissie
30 20 10 0 GAF Symptoms
*p<0.001
GAF Disability
Clienten in remissie scoren gemiddeld hoger op de GAF (zowel op Symptoms als op Disability)
2. Health of the Nation Outcome Scale (HoNOS) De HoNOS schaal wordt op 12 verschillende schalen gescoord. Hierbij wordt altijd het meest ernstige probleem gescoord, dat zich in de afgelopen twee weken heeft voorgedaan. Gescoord wordt tussen 0 en 4, waarbij 0 geen probleem 1 ondergeschikt probleem, dat geen actie vereist 2 lichtprobleem, dat wel duidelijk aanwezig is 3 matig ernstig probleem 4 ernstig tot zeer ernstig probleem. Bij schalen, die op 3 of 4 gescoord zijn, moet een actie volgen.
HONOS en Remissie
2. HONOS 25
Clienten in remissie scoren gemiddeld lager op de HoNOS:
*
20
Score
15 remissie niet remissie 10
5 * 0 HoNOS totaal
*p<0.001
Item 6 (Wanen, Hallucinaties)
Zowel de totaalscore als de score op Item 6 (hallucinaties en wanen)
Remissie: voorwaarde voor herstel : recovery
Functio nele en soci ale autonom ie
Herstel
Remissie Functio Kwalite neren, it van l even
Stabil ite
it han
dhave
n
Respons
Naar: Weiden et al, J Clin Psych 1996; 57: 53-60
‘Herstel’ volgens Definitie Herstel: scoreHONOS alle 12 items ≤ 1
In herstel
niet in herstel
TOTAAL wel/niet in remissie
In remissie
5 (5%)
86 (95%)
91 (45%)
niet in remissie*
0
TOTAAL wel/niet in Herstel
5 (3%)
103
(100%)
189 (97%)
103 (55%)
200 (100%)
Uitkomsten HONOS zijn gerelateerd aan remissie (*P<0.05)
Clienten in remissie scoren gemiddeld hoger op de MANSA:
3. MANSA
Zowel op de specifieke items (links) als in de totaalscore (rechts). Totaalscore MANSA
MANSA en Remissie 70
6
Score MANSA (mean)
5
*
* ***
4
remissie
3
niet remissie
totaalscore (mean)
60
*
50 40
remissie niet remissie
30 20 10
2
0 MANSA tot
1
*p<0.01
0 Leven geheel
Lich. Gez.
*p<0.05; ***p<0.001
Psych. Gez.
4. Behandelstatus Behandelstatus en Remissie Tweederde van de patienten in opname is niet in remissie, eenderde al wel.
100 90 80 70 remissie
50
niet remissie
40 30 20 10
T AC
IB W R
lijf sa fd el in g
e O pn am
Ve rb
Ac
ut e
bu la nt
0
Am
%
60
5. Dagbesteding Dagbesteding en Remissie 100 90 80 70 remissie
50
niet remissie
40 30 20 10
sh ou de n
d
Hu i
Vo ltij
jd
St ud ie
De el ti
we rk
St ud ie
Vr ij w illi
g
we rk
Be ta al d
ee n
0
G
%
60
Cliënten in Remissie hebben vaker wel een structurele dagbesteding dan clienten die niet in Remissie zijn. Betaald werk als dagbesteding komt vaker voor bij clienten in remissie.
Samenvatting 1.
Prevalentie van somatische aandoeningen is hoog bij psychiatrische patiënten. 2. Helft in remissie • Gerelateerd aan een hoger niveau van functioneren (GAF-D) minder symptomen (GAFS) • Ernst van het ziektebeeld is evenredig af te lezen in HONOS. • Remissie wordt gekenmerkt door hogere mate van tevredenheid volgens de MANSA 3. Maakt zorg inzichtelijk en vergelijkingen mogelijk
Deelnemende instellingen
UCP- UMCG Lentis Van Mesdag GGZ Friesland GGZ Assen GGZ Buiten Amstel
Adhesie Mediant Parnassia
Meer informatie:voor uw aandacht. Bedankt • www.phamous.nl en www.inremissie.nl • Inloggen behandelaren Vragen: •
[email protected]
Met dank aan: Susanne Schorr, Cees Slooff, Katja Taxis, Lex Wundering, Rikus Knegtering, Sjoerd Sytema, Durk Wiersma, Rikus Knegtering e.v.a.
Metabool syndroom:
› 3x zo grote kans op hartinfarct/hartaanval › 5x zo grote kans op het ontwikkelen van diabetes type 2
Factoren:
Buikomtrek: Triglyceriden HDL cholesterol Bloeddruk Glucose
Resultaten Metabool syndroom: 32 % (gemiddelde nederlander: 10%) Gerelateerd aan: • Familie-anamnese (obesitas & cholesterol) • Ziekteduur Antipsychotica gebruik • Medicatie (clozapine) • Woonvorm (lifestyle) Overige, 12%
Geen, 7.9%
Zuclopentixol, 2%
Clozapine, 15%
Haloperidol, 4%
Aripiprazol, 9%
Quetiapine, 9%
Olanzapine, 20%
Risperidon, 21%
Randvoorwaarden › › › ›
Voldoende FTE vrijmaken voor screening (Bij)scholing verpleegkundigen Onderzoeksruimte en –middelen (o.a. ICT) Actueel houden patientenbestand weten wie er in zorg zijn. › Behandelplan-bespreek cyclus
